Georges Frédéric Jung, aubergiste, et (1739) Susanne Marie Stempel – luthériens


Fils de l’aubergiste à l’Ecrevisse rouge Jean Philippe Jung, Georges Frédéric Jung épouse en 1739 Susanne Marie Stempel, fille de l’aubergiste au Saumon Jean Charles Stempel. Ils dictent au notaire leur testament dans leur maison en 1741. Georges Frédéric Jung meurt le premier mai 1757 à l’âge de 46 ans, son corps est inhumé au cimetière Saint-Urbain. Susanne Marie Stempel tombe en imbécillité et meurt de consomption le soir du 15 février 1770 à l’âge de 47 ans, son corps est inhumé au cimetière Sainte-Hélène.
Les héritiers vivants en 1794 figurent à l’inventaire de leur fille Marie Salomé Jung, morte sans enfant.

Maison en propriété
Rue des Juifs (V 36, actuel n° 19)

Enfants

  • Susanne Marie, épouse (1765) Jean David Kugler, aubergiste
  • Georges Frédéric, hussard (mort entre 1764 et 1770)
  • Jean Geoffroi, hussard, absent depuis 1782
  • Catherine Marguerite, épouse (1770) Jean Louis Grossmann, passementier
  • Marie Madeleine, épouse (1770) Tobie Heintzenberger, boucher
  • Marie Salomé, épouse (1771) Philippe Jacques Steinbach, sellier
  • Philippe Jacques, compagnon orfèvre mort à Stuttgart en 1778


Signature en 1741, testament, AMS cote 4 Not 30)


Fils de l’aubergiste à l’Ecrevisse rouge Jean Philippe Jung, Georges Frédéric Jung épouse en 1739 Susanne Marie Stempel, fille de l’aubergiste au Saumon Jean Charles Stempel : contrat de mariage par lequel le futur époux est confimé dans la cession des parts de maison, célébration

1739 (21.5.), M° Oelinger (J. Jacques, 35 Not 76) n° 941 [a]
Eheberedung – entzwischen dem Ehren vnd Vorachtbahren Herrn Geörg Friedrich Jungen, leedigen Gastgebern vnd burgern allhie Zue Straßburg, weÿland deß Ehrenvesten vnd vorachtbahren Herrn Johann Philipp Jungen geweßenen Würts vnd Gastgebers zum Krebs auch burgers allhier, mit der Ehren vnd tugendsahmen fraun Maria Salome gebohrner Reuschin Ehelich erziehltem vnd nach Tod hinterlaßenem Sohn, als dem hochzeiter ane einem
So dann der Viel Ehren vnd tugendbegabten Jungfraun Susannæ Mariæ Stempelin, weÿlandt deß Ehrenvesten auch wohlvorgeachten herrn Johann Carl Stempel geweßenen Gastgäbers Zum Salmen vnd burgers zu ermalten Straßburg mit auch weÿland der Ehren vndt tugendreichen fraun Mariæ Salome gebohrener Hilbertin beede seelige Ehelich erzeugter vnd nach tod hinterbliebener dochter, alß der Jungfer hochzeiterin am andern theil
Siebendens, demnach des H. hochzeiterers respectivé H. Bruder, Fr. und Jgfr. Schwester, vermittest einer errichteten und von ihnen mit assistentz ihrer Ehe und geschwornen Vögte, eigenhändig unterschriebenenen Cession die von und ane Zwo tertzen ihnen eigenthüml. zuständige 8/15. theil ane ihrer Elterl: Gast und Wüths Behaußung zum Krebs genant alh. theils in der Judengaß und theils in der Zimmerleuth Gaß gelegen, so aber dero respective Fr. Mutter, Eingangs gemeldt lebtägig zu genißen hat, auf den fuß der 4000 fl. die gantze Behaußung gerechnet, eigenthuml. cedirt und übergeben haben, wie sie dann solche ihre Cessiones hiemit vermittelst ihrer Hh. Ehe und geschwornen Vö Unterschriften nochmahlen repetiren und wiederholen als will auch die ofterwähnte des H. Hochzeiters frau Mutter Maria Salome Jungin gebohrne Reuschin mit Genehmhaltung ihres H. Vogts ihme dem Brautigam ihrem H. Sohn, die Ihro ane solcher Gastbehausung zum Krebs genannt eigenthüml. Zuständigen tertz zuch auf den fuß der 4000. fl. mittelst dießes wißend und wohlbedächtl. eigenthümlichen vermacht und legirt haben vor 1303 Gulden (…) Worbeÿ aber ferner expresse stipulirt und verglichen, daß in so lang Sie frau Jungin die Wittib und Mutter auch Usufuctuariæ annoch im Leben seÿn wird, Er der Hochzeiter schuldig und verbunden seÿn, deroselben von der ihm anjetzo cedirten und vermachten Würths behaußung zum Krebs ane einem jährl. Zinß 120 gulden zu reichen
So beschehen und Zugangen in d. Königl. Stadt Straßburg Mittwochs den 20.ten Maÿ A° 1739

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 25-v n° 124)
1739. Mittwoch den 17. Junii sind nach zweÿmaliger ordentlicher proclamation und außruffung in der neuen Kirch und Zu St Thomæ, Zu St Thomæ copulirt und eingesegnet worden herr Georg Friderich Jung der ledige Gastgeber weÿl. hern Johann Philipp Jung gewesenen burgers und Gastgebers alhier hinterlassener ehel. Sohn und Jungfr. Susanna Maria Stempelin weÿl. Hrn H. Carl Stempel gewesenen burgers und Gastgebers allhier nachgelaßene ehel. tochter (unterzeichnet) Georg Friedrich Jung als hochzeitern Susanna Maria Stemplerin als hoch Zeitrin (i 27)

L’inventaire des apports n’est pas conservé

1739, M° Brackenhoffer (Jean, répert. 65 Not 2) n° 517
Inventarium über H. Georg Friederich Jungen und Fr. Susanna Mar: Stempfelin zugebrachte Nahrung

Georges Frédéric Jung et Susanne Marie Stempel dictent au notaire leur testament dans leur maison

1741 (9. Xbr), M° Brackenhoffer (Jean, 4 Not 30) n° 618
Testament – persönlich kommen und erschienen der wohl Ehrengeachte Herr Georg Friderich Jung, Gastgeber zum Krebs vnd die ehren vnd tugendsame fraw Susanna Maria gebohrne Stempffelin beede Eheleuthe vndt burgere alhier, beede durch die gnade Gottes aufrecht gesund gehend vndt stehende leibere auch darbeÿ guten verstandß, richtiger Sinnen ab ihren deutlich geführten reden gespräch vnd gebärden genugsam erschinne vnd Clärlich abzu nemen war (…)
Undt seind hievorgeschriebene ding Zugang. alhier Zu Straßb. in der Juden gaß gelegene beeden codic: Eheleuth Zugehörigen behauß. das gasthauß Zum Rothen Krebß genand, vnd einem daselbst auf den Vntern Stock sich befindend. hintern Stüblein mit denen fenstern in die Zimmeleuth gaß außsehend (…) Sambstags d. 9. Decembr: 1741

Georges Frédéric Jung meurt en 1757 en délaissant sept enfants. Les experts estiment la maison à 900 livres. La masse propre à la veuve est de 2 148 livres, celle des héritiers de 793 livres. L’actif de la communauté s’élève à 2 637 livres et le passif à 2 070 livres.

1757 (20.9.), M° Haering (6 E 41, 1355) n° 57
Inventarium über Weÿland des Ehren und vorachtbahren Herrn Georg Friderich Jungen, geweßenen Gastgebers Zum rothen Krebs und burgers alhier Zu Straßburg nunmehr seel. Verl: auffgerichtet Anno 1757. (…) nach seinem den 1. Maÿ lauffenden Jahrs aus dießer Welt genommenen tödlichen Hintritt hie Zeitlichen verlaßen, Welche Verlaßenschafft nicht nur allein auff Ansuchen der Viel Ehren: und Tugendgezierten Frau Susanna Maria geb. Stempelin d. hinterbl. Wb. beiständ. des Ehrengeachten H. Johann Sigmund Schlehenackers biersieders Zur Sonn, und burgers alhier ihres geehrten Schwagers, sondern auch auf Begehren des Ehren und Wohlvorgeachen H. Johann Daniel Günthers Ohlmanns und bs. alhier als geordnet und geschworenen Vogts des verstorbenen seeligen mit erstgemeldter seiner hinterbl. Wittib erzeugter und nach Tod verlaßener Sieben Kind. (…) So beschehen Straßburg Dienstags den 20.ten 7.bris et Seq. 1757.
Des Verstorbenen seeligen ab intestato nachgelaßene Erben, sind seine mit Eingangs ged. deßelben hinterbl. Wb. erzeugte Kinder benand. 1° Jungfrau Susanna Maria welche den 16. Xbris 1741. gebohren worden, 2° Georg Friedrich 1.ma Classis discipulus, der d. 15. Mertz 1743. auf die Welt gekommen, 3° Johann Gottfried, die Würtheÿ erlernend, so den 10.den Maÿ 1744. das licht dießer Welt erblicket, 4° Catharina Margaretha welche d. 29.ten Junÿ 1748. getaufft worden, 5° Maria Magdalena, die den 11.ten Aprilis 1750. erzeugt worden, 6° Margaretha Salome, so den 30.ten Junÿ 1752. zur Welt gebohren worden, So dann 7° Philipp Jacob, der d. 30.ten Maÿ 1754. die heilige tauff empfangen. Alle Sieben die Jungen, Zu gleichen Antheilen für welche obgemeldter Hr Günther mit der Beÿhülffe S. T. H. Johann Daniel Schweighäußers Notÿ publ. jur: und berühmten Pract. alhier (…) als ihr verordneter Vormund dießem Geschäfft Von Anfang biß Zu End beÿgewohnt hat

In einer alhier Zu Straßburg, an der Juden Gaß gelegenen Gast behausung zum rothen Krebs genannt, welche in diese Verl. gehöret, befund. worden wie folgt.
Ane Höltzen u.Schreinwerck. Auf der bühn, Auf dem dritten stock, Auf dem Zweiten Stock, Auff dem ersten Stock
Im Garten an dem Wahl auff dem erst. Stock – Im Rathsamhauß. hß – Im hauß an der Pergamentergass (continuatio) In der Gast Stub
(f° 15-v) Eigenthum an Häußern. (E.) Neml. eine Behausung u. Hofstatt die Gastbehaußung Zum rothen Krebs genanndt, m. allen deren Gebäuden, Begrifen, Weithen, Rechten u. Zugehörd. alh. in der Juden Gß. 1. S. neben Hr M. Johann Phil: Jung der Zeit Diacono zu St Thomæ alh. 2. ist ein Eck an der Zimmerl. Gß hinten auf eine behßung d. Juden bad genanndt, anjetzo H. Lt Mueg Zuständig stoßend gelegen, so gegen männigl. freÿ, leedig eigen, u. Zufolg H. Bau Directoris auch der Hh Werckmeister Löbl. Stadt Straßb. Zu dießem Concept gelief. schriftl. Abschatzung Vom 26.ten 7.bris 1757. angesch. worden pro 1800 fl, 900 lb. Dieße behßung ist dem Verstorbenen seel. aus weil. fr: Mar: Sal: geb. Reischin längst weil. hr Joh: Phil: Jungen des gew. gastgeb. zum roth: Crebs seel. hinterb. Wb. seiner Mutter seel. Verl. ao. 1744. erbl. und cessions weiße zum theil word. Sonsten besag. darüber 3 deutsche perg. Kaufbr. aus alh. C. C. Stb m. deren anhang. größ. Ins. verw. de datis 15. nov. 1696, 24. Jan. 1633 u. 30. Dec. 1600.
(f° 16) (T.) Neml. i. behßung hintergeb: höfflein u: hoffstatt m: allen deroselb. übrigen begriffen, weithen, zugehörden und rechten alh. a. d. Pergamenter Gaß gegen der domm dechaneÿ über (…)
(f° 16-v) Antheil ane einem Garten und Gebäuden. (W.) Neml. 1/10 der Theil vor ohnvertheilt ane einem Garthen zweÿn behaußungen 1. Scheur höfen u. hoffstätten m. allen deroselben begriffen, weithen, zugehörden und rechten in der Vorstatt Cronenburg (…)
T. Neml. 2/5. te theil vor unvertheilt von und ane oben fol. beschr. Garten u: Gebäud., die hieher geh. Antheil 190 lb, darüber bes. Kfbr. C.C. Stub d. d. 2. oct. 1752
(f° 19) Ergäntzung der Frau Wittib abgegangenen Vor eigen vorbehaltenen Guths. Nach Anleÿtung beeder geweßter Eheleuthe einander in den Ehestand Zugebrachte Nahrung en A° 1739 durch nun weil. H. Notm Johann Brackenhoffer auffgerichteten Invÿ
Ordnung gegenwärtigen Inv.ÿ. Copeÿ der beden nun durch den Zeitlichen zertrennten Eheleuthe den 20.ten Maÿ 1739. mit einander auffgerichteten Eheberedung (…)
Copia des durch den verstorbenen seligen und der hinterbliebenen Wittib den 9. Xbris 1741. vor H. Not. Brackenhoffer gestifteten Codicilli reciproci (…)in d. Judengaß gelegenen beede Codicillirende Eheleuthe zugehörigen behaußung das gasthaus zum Rothen Krebs genant und einem daselbst auf dem untern Stock sich befindenden hintern Stüblein mit den fenstern in die Zimmerleuth gaß außehend
Der Frau Wittib ohnverändert und vorbehaltenen Vermögens. Sa. Silbers 17 lb, Sa.goldenen Ring und Geschmeids 20 lb, Sa. Antheils an einem Garthen 47 lb, Sa. Schulden 100 lb, Ergäntzung (1968, Abzug 5, verbleibt) 1963 lb, Summa summarum 2148 lb
Dießemnach wird auch das denen KKern und Erben anerstorbene ohnverände. u. vorbehaltene Väterl. Vermög. beschrieben, Sa. Kleidung 59 lb, Sa. Silbers 6 lb, Sa. Eigenth. an I. Gastbehaußung 900 lb, Ergäntzung (1533, abzug 1606), Summa summarum 966 lb – Schulden 172 lb, Nach deren Abzug 793 lb
Endlich wird auch das gemeine verändert und theilbare Guth beschrieben, Sa. Hausraths 289 lb, Sa. Wein und faß 408 lb, Sa. Silbers 17 lb, Sa. goldenen ring. 1 lb, Sa. baarschafft 500 lb, Sa. Eigenthbs an einer Behaußung 1073 lb, Sa. Schulden 155 lb, Summa summarum 2637 lb – Schulden 2070 lb, Nach deren Abzug 567 lb – Stall summ 91 lb
– Abschatzung vom 26.ten 7.bris 1757. Auff begehren Weÿland Herrn Georg Friederich Jung, Seeligen hinderlaßener Frau Wittib, und Erben ist eine Gast Herberg zu dem Grebs genandt, allhier in der Statt Straßburg in der juden Gaß gelegen ein seÿts Neben der Zimmerleuth Gaß, ander seÿts, Neben Herrn Pfarrer Jung, und Hindten auf Herrn Lt Mick Stoßend, solche Gast: herberg bestehet in einer Großen Gast Stube, ferner in Etlichen Stuben Kammern, und einer Küchen, darüber ist der dachstuhl mit Hohl und Breitzieglen belegt, Hatt auch einen gewölbten Keller, und gemeinschafftlichen Bronnen, Von uns den Unter schribenen der Statt Straßburg geschwornen Werck Meistern, nach Vorhero beschehener Besichtigung, mit Aller Ihrer Gerechtigkeit, dem Jetzigen wahren Werth Nach æstimirt und Abschatzung Worden, Vor und Umb Ein Thausent acht hundert Gulden
Der Zweÿte begriff (…), Der drÿte Begriff (…) [unterzeichnet] Ehrlacher Werck Meister deß Münsters, Werner

Acte de sépulture. Georges Frédéric Jung meurt le premier mai 1757 à l’âge de 46 ans. Son corps est inhumé au cimetière Saint-Urbain

Sépulture, cathédrale (luth. reg. 1753-1770, p. 92 n° 265)
Anno 1757. Sonntags d. 1. Maji Abends gegen 11. Uhr entschlieff in Christo sanfft und seelig H Georg Friederich Jung, burger und Gastgeber Zum rothen Krebß allhier, Seine liebe Eltern waren Herr Johann Philipp Jung, auch burger und Gastgeber Zum rothen Krebß allhier und Frau Maria Salome geb. Reischin schon längst seelig, der erblaßte leichnam des seel. verstorbenen wurde d. 3. Ejusdem neben einer Kurtzen leichen-rede zu seiner Grabs: Ruhe nach St. Urban gebacht, nach dem er in dieser welt gelebt 46 Jahr 4 Monath 2 wochen und 5 Tag (unterzeichnet) M Johann Philipp Jung diac: Thom: als bruder, Als Sohn Georg Friedrich Jung (i 48)

Inventaire des biens de Susanne Marie Stempel qui ne jouit plus de toute sa raison. Les experts estiment la maison à la somme de 900 livres. L’actif s’élève à 2 720 livres, le passif à 99 livres. Sont joints les congés militaires accordés à Georges Frédéric et Jean Geoffroi Jung.

1765 (16.9.), M° Haering (6 E 41, 1366) n° 292
Inventarium über der Ehren, und Tugendsamen Frau Susannä Mariä Jungin geb. Stempelin weiland des Ehren: und Vorachtbaren Herrn Georg Friedrich Jung geweßenen Gastgebers Zum rothen Krebs und burgers allhier seeligen hinterbl. Wittib, der Zeit besitzender Haab und Nahrung, auffgerichtet Anno 1765. (…) welche, wegen Sie betroffener Schwachheit ihres Verstandes und daher entstandenen Unvermögens ihre Geschäfften Nahrung und Mittel selbsten zu Verwalten, Zufolg E: E: großen Raths Erkanndnus vom 20.ten Julÿ jüngst, mit Herrn Johann Ehrlenholtz Gastgeber und burger alhier bevögtigt worden (…), und auf Ansuchen ihres erstgedachten Vogts, beÿständlich S.T. H. Frantz Heinrich Dautel Notÿ publ: jur: und berühmten Practici alhier inventirt und ersucht durch denselben, wie auch Jgfr: Susannam Mariam, und Jgfr. Catharinam Margaretham die Jungin dießorts töchter und Cleophe Fruthin die dienst Magd (…) So beschehen in fernerm Gegenseÿn Herrn Johann Sigmund Schlehenachers burgers und Bier Sieders alhier besagter Jungischen Wittib Schwagers (…) Straßburg den 16.ten 7.bris 1765.

In einer allhier Zu Straßburg an der Judengaß gelegenen Gastbehausung Zum Krebs genand befunden worden, wie folgt
Auf der bühn, Im gelben Zimmerlein, Im rothen Zimmerlein, In der Magd Kammer, In d. schwartz Getüch Kammer, Im Haußehren, Ins Officiers Knechts Kammer, Im mittlerin Haußehren, Im blauen Zimmer, Im frantzösischen Camin Zimmer, Im Eck Zimmer aufm 2.ten stock, Im Kasten im mittlern Haußehren,
Im Ersten Stock In der Eckstub, In d. Kammer darneben, Im Schlaffzimmer, In der Kindsstub, In der Kammer darneben, In der Gaststub, In der Kuchen, Im Keller
Eigenthum an Häußern (KKern väterl: unverändert) – Nemlich, eine behausung und hofstatt die Gastbehausung zum rothen Krebs genanndt, mit allen deren Gebäuden, begriffen, Weithen, Rechten u. Zugehörden alh. in der Juden Gaß 1.s neben H. M. Joh: Philipp Jung der Zeit Diacono Zu St Thomæ alh. 2.s ein Eck an d. Zimmerleuth Gaß, hinten auf eine behaußg. das Juden bad genanndt, anjetzo H. Lt. Mueg Zuständig stoßend, gelegen, so gegen männigl. freÿ, leedig eigen, so Zufolg H. Bau Directoris auch der Hh Werckmeistere Löbl. Stadt Straßburg schriftl. Abschatzung Vom 26. 7.bris 1757 angeschlagen worden pro 900. lb. Aber im Kinder Vertrag de 1758 um berechnung der Legitimæ willen, sonsten aber ohne Præjuditz und mit vorbehalt des Eigenthums, nach dem Zins von 120 fl. welcher der Verstorbene seel. seiner Mutter davon gegeben, ausgeworfen worden pro 1500 lb.
Dieße behausg. ist dem seel. H. Jung aus weiland Fr: Mar: Sal: geb. Reischin längst weil. H. Joh: Phil. Jungen des gewes. Gastgebers zum roth. Krebs seel. hinterbl. Wittib seiner Mutter seel. Verl. anno 1744. erblich und Cessions weiße Zu [ge]theil[t] worden. Sonsten besagen darüber 3. deutsche perg. Kaufbr: aus alh. C.C. Stb m. deren anhang. größ. Ins. verw. d.d. 15.t 9.bris 1696, 24. Jan. 1633 und 20. Dec. 1600.
Neml. I. behßg. hintergeb. höfl. u. hoffstatt m. allen deroselben übrigen begriffen, Weithen, zugehörden und Rechten a. d. pergament: Gaß gegen der Thombdechneÿ üb. (…)
Antheil an einem Garten und Gebäuden (Fr: Jungin unveränd.) Nemlich 1/10.der Theil vor ohnvertheilt an einem Garten 2. behßg. I. scheur, höfen u. hofstätten m. allen deroselben übrigen Begriffen, Weithen, Zugehörden . Rechten in der Vorstadt Cronenburg (…)
Ordnung gegenwärtigen Inv.ÿ. Sa. hausraths 482 lb, Sa. Weins und leerer Faß 333 lb, Sa. Silbers 73 lb, Sa. goldener Ring und Geschmeids 72 lb, Sa. baarschafft 512 lb, Sa. Kleidung 150 lb, Antheim ane Immobilien (1/10 theil, 75 lb, 2/5 theil 100 lb, behaußung 666 lb, zusammen) 841 lb, Sa. Schulden 253 lb, Summa summarum 2720 lb – Schulden 99 lb, Nach deren Abzug 2620 lb
Copia Curatorii Aus Eines Ehrsahmen Großen Raths der Statt Straßburg Memoriali De Anno 1765. Montag den 8. Julÿ
(Documenta) Nous soussignés certiffions auoir donné congé absolu au nommé Georges Frédéric Jung dit la Jeunesse soldat de la compagnie de Villemejanne au regiment D’auvergne infanterie natif de Strasbourg en alsace agé de 19 ans taille de 5 pieds 2 poulces cheveux et sourcils chatains vsage rond marqué de petite verolle les yeux gris bouche petite, Fait à Sibelding le 3. dec. 1762 – Lettres de Georges Frédéric Jung
Congé militaire Infanterie régiment suisse d’Erlach 1.er bataillon Nous soussignez certifions à tous ceux qu’il appartiendra certifions avoir donné Congé absolu au nommé Johannus Gottfrid Yunc dit Idem Soldat de la Compagnie d’aulbonne L.ce Colonelle natif de Strasbourg agé de 19 ans taille de 5 pieds 4 pouces cheveux chatains yeux gris lequel nous a fidelement servi l’espace de 18 mois et 25 jours (…) Fait à Longwy le 1. juin 1764
Wir Niclaus deß Heyl. Königl. Reichs Graf Zu Arberg, Vallengin & Urkunden und Bekennen hiermit daß Vorzeiger dieses Johann Gottfrid Jung, Gemeiner von dem Löblichen Gener. Feld-Marschal Printz de Lignischen Infanterie Regiment und Zwar von meiner underschribenen Compagnie die erlaubnuß habe, sich auf dreÿ Monath lang von Hier nacher Strasbourg in Elsas zu begeben (…) Ostenden in Flandern den 6.t Decembris im Jahr 1764.
Lettres – Quittances de la tribu des Fribourgeois

Comptes que rend le notaire Jean Frédéric Schæff de la gestion des biens qui appartiennent à Catherine Marguerite Jung, femme du passementier Jean Louis Grossmann

1770, M° Schaeff (Jean Frédéric, 6 E 41, 876)
N° 9. Rechnung Mein Johann Friderich Schäff, Notarii publici jurati und burgers alhier zu Straßburg, als geschwornen Curatoris ad actum der Ehr: und tugendsamen Fraun Catharinæ Margarethæ Großmännin gebohrener Jungin, Hn Johann Ludwig Großmann, des Paßmentirers und burgers alhier Ehefraun, Über dasjenige besagend, was ich in gedachter qualitæt theils von H. Joh: Daniel Günther, dem Ohlmüller und burgere alhier, deroselben vorhin gewesenem ordinari Vogt, ane endlichen Rechnungs-Recess theils aber ane einem auf der Gast behaußung zum Krebs entlehnten Hauptguth eingenommen und hingegen, nach Maasgab der über die von gedachter Fraun Großmännin contrahirte Passiva, von Einem Löbl. Vogteÿ Gericht am 4.ten februarii jüngst gegebenen Ausweißung ane dergleichen bezalt habe.

N° 10. Schluß Rechnung Mein Johann Friderich Schäff, Notarii publici jurati und burgers alhier zu Straßburg, als geschwornen Curatoris ad actum der Ehr: und tugendsamen Fraun Catharinæ Margarethæ Großmännin, gebohrener Jungin, Hn Joh: Ludwig Großmann, des Paßmentirers und burgers alhier Ehefraun, Inhaltend alles dasjenige besagend, was ich seit dem 30. Martii jüngst, als der abhör meiner Rechnung von dem darin ausgefallenen recess bis dato anoch ferner ausgegeben habe.

Compte que rend l’aubergiste Jean Ehrlenholz de la gestion des biens qui appartiennent à Susanne Marie Stempel tombée en imbécillité. L’auberge est louée à Jean David Kugler qui a cédé ses droits à son frère Jean Kugler.

1770, M° Haering (6 E 41, 1381) n° 27
Schluß Rechnung mein Johannes Ehrlenholz Gastgebers und bs. alhier Zu Straßburg als A° 1765 geordnet und geschworenen Vogts der in blödsinnigkeit gerathen geweßten nun weiland frau Susannä Mariä Jungin geb. Stempelin, längst weiland Herrn Georg Friedrich Jung geweßenen Gastgebers Zum rothen Krebs u. bs. allh. seeligen hinterbl. Wittib welche den 15.den Jenner 1770. dieses Zeitliche ebenfalls geseegnet, inhaltend was Ich seith den (-) Vor E. Löbl. Vogteÿ Gericht abgehandelten ersten Rechnung biß Annunc. Mariæ 1770 ferner eingenommen und außgegeben habe.
Einnahm Hauß Zinnßes aus dem Würthshauß Zum Krebs. Nemlich so bezalte Hr Johannes Kügler der Zeit Gastgeber im Krebs welcher in seines bruders Johann David lehnung Recht eingestanden ist an Zinß seit Ostern 1769. biß um solche Zeit 1770 vor ein Jahr à 100 lb s

Susanne Marie Stempel meurt en 1770 en délaissant six enfants (l’aîné Georges Frédéric qui a obtenu son congé en 1762 étant mort). L’inventaire est dressé place des Cordeliers (ensuite place Kleber) dans la maison du tonnelier Georges Frédéric Weisshaar. La succession comprend une maison rue du Parchemin. L’actif s’élève à 1 334 livres, le passif à 2 815 livres.

1770 (28.1.), M° Haering (6 E 41, 1371) n° 390
Inventarium über Weÿland der Ehren: und Tugendsamen Frau Susannä Mariä Jungin geborener Stempelin längst weiland des Ehren und Vorachtbaren Herrn Georg Friedrich Jung geweßenen Gastgebers Zum rothen Krebs und burgers alhier seel. hinterbliebenen Wittib nun auch seel. Verlt., auffgerichtet Anno 1770. (…) nach ihrem den 15. tag ebenangefangenen 1770 Jahrs aus dießer Welt genommenen tödl. Von Hinnen Scheiden, hie Zeit. verlaßen – So beschehen Straßburg Dienstags den 23.ten Jenner 1770.
die Verstorbene seelig einig und allein Zu erben sind fähig, Ihre mit Eingangs ged. deroselben längst seel. Ehemann ehelich erzeugte noch lebende sechs Kinder und aus der Verstorbenen Tochter entsproßene Enckelin, benandlich I. weiland frau Susannä Mariä Kuglerin geb. Jungin, mit herrn Johann David Kugler, Gastgeber ehelich erzeugt und nach tod Verlaßenes töchterlein Susanna Maria Kuglerin, welches mit herrn Johann Jacob Höger Meelhändler und burger alhier bevögtiget ist, deßen ebenged. Vogt, dießem Geschäfft in Persohn abgewartet, II. Georg Friedrich Jung, Hußar unter dem löbl. Regiment Naßau Saarbrücken, hiebeÿ selbsten zugegen, III. Johann Gottfried Jung, Hußaren unter ebenged. Regiment, Zwar in Persohn abweßend der aber Zug. H. Johann Daniel Baÿ, Schreiner Mr und burger alhier hierbeÿ mündlich ersucht seine Stelle Zu vertretten, IV. Jungfrau Catharina Margaretha, V. Jungfrau Maria Magdalena, VI. Margaretha Salome, So dann VIII. Philipp Jacob die Goldarbeiter Profession erlernend, dießer Vier Jüngeren Jungischen Kinder Nutzen besorget hiebeÿ deren geordnet und beeÿdigter Vogt herr Johann Daniel Günther ohlmann und Burger alhier, Alle Zu sieben gleichen Haupt und Stammtheilen
Copia Declarationis, frau Susannä Jacobeä geborener Stempelin herrn Johannes Ehrlenholtz Gastgebers Ehefrau und frau Catharina Elisabetha geb. Stempelin herrn Johann Sigmund Schlehenackers biersieders frau Eheliebste der defunctæ Schwester. Dieße beede Frauen zeigen an, daß defuncta im Sterben Sie ersucht zu bezeugen, daß wegen Vielfältiger em*ßiger und sorgfältiger Auff: und Abwartung, welche Ihr deren Warterin Magdalena Grienerin erwießen, Sie Ihr, ihr bett worauf Sie gelegen Zur Vergeltung Zugedacht und Ihnen angelegenst anempfohlen Sorge zu tragen (…)

In einer alhier Zu Straßburg an dem Baarfüßer Platz gelegenen herrn Georg Friedrich Weißhaar Kieffer und Weinhändler Zugehörigen behaußung darinnen die Verstorbene seelige lehnungs weiße gewohnt hat, befunden worden, wie folgt
Antheil an einer behaußung. Nemlichen ein dritter theil vor unvertheilt Von und an einer behaußung Hindergebäud Höflein und Hoffstatt mit allen deroselben übrigen begriffen, weithen, zugehörden und Rechten an der Pergamenter Gaß (…)
Wÿdem den die Verstorbene seel: in gefolg Ihres Ehemanns am 9. Xbr 1741. gestiffteten Codicills lebenslang genoßen (…) nach Anleitung über Defunctæ A° 1765. beseßenen haabseeligeiten durch mich Notarium errichteten Inv.ii bestunde
Abzug gegenwärtigen Invÿ. Sa. Hausraths 33 lb, Sa. Silbers 10 lb, Sa. goldenen Ring und Geschmeids 23 lb, Sa. der Effecten welche zum Gasthauß zum rothen Krebs verlehnt 38 lb, Sa. der Leeren Faß 28 lb, Sa. Antheils an einer Behaußung 357 lb, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 700 lb, Sa. Schulden 450 lb, Summa summarum 1643 lb – Schulden 309 lb, Nach deren Abzug 1334 lb – Stall Summa 2815 lb
(Documenta) Auf Jungischer beeden ältern Söhne müterliche Erbschaft angelegte arrest, Georg Friedrich Jung angehend

Susanne Marie Stempel meurt de consomption le soir du 15 février 1770 à l’âge de 47 ans. Son corps est inhumé au cimetière Sainte-Hélène.

Sépulture, cathédrale (luth. reg. 1753-1770, p. 443 n° 773)
Im Jahr 1770 Montags den 15. Jenner Abends Zwischen 7 und 8 Uhr starb an einer auszehrenden Kranckheit Frau Susanna Maria Jungin geborne Stempelin weÿl. Herrn Johann Carl Stempels des gastgebers und burgers allhier und auch weÿl. Frauen Mariä Salome gebornen hilbertin eheliche Tochter, und weÿl. hern Johann Philipp Jungen gewesenen gastgebers zu rothen Krebs und burgers allhier hinterlaßene Wittib. Sie wurde Mittwochs den 17. Jenner morgens nach um Zehen Uhr gehaltenen Lechenpredigt in der Jungen S Peter Kirch, auf den Gottesacker St Helenen Zu Grabe gebracht, ihres Alters 47 Jahr 2 Monath und 21 tage (unterzeichnet) M Joh: Philipp Jung diac: Thom: als Schwager, Johann Sigmund Schlenacker als Schwager (i 225)

Compte que rend l’huilier Jean Daniel Günther de la gestion des biens qui appartiennent à Catherine Marguerite, femme de Jean Louis Grossmann, Marie Madeleine femme de Tobie Heintzenberger, Marguerite Salomé et Philippe Jacques Jung

1771, M° Schweighaeuser (6 E 41, 576)
N° 55. Rechnung Mein Johann Daniel Günther Ohlmüllers und burgers allhier zu Straßburg, als geschworenen Vogts weÿl. herrn Georg Friderich Jung geweßenen Gastgebers zum rothen Krebs und burgers allh: zu Straßburg mit auch weÿl. frauen Susannæ Mariæ geb. Stempelin beÿder seel. ehelich erzeugt hinterlaßener Vier jüngerer Kinder, Nahmentlichen Frauen Catharinæ Margarethæ, herrn Joh: Ludwig Großmann des Paßmentirers und burgers allhier Ehefrauen, Frauen Mariæ Magdalenæ, herrn Tobias Heintzenbergers, Metzgers und auch burgers hieselbsten Ehefrauen, Jungfrauen Margarethæ Salome Jungin und Philipp Jacob Jung, Innhaltend was ich seit überkommener Verwaltung, nemlich Vom 24.ten Januarÿ 1770. bis 24.ten Januarÿ 1771 dieser Vogteÿ halben eingenommen und außgegeben, auch sonsten verhandelt habe. Erstere Rechnung dießer Vogteÿ
Corpus Jährlich fallender Hauß: zinnß meiner Vogts-Persohnen ins Gemein gehörig
Von der Gast-Behausung Zum rothen Krebß, gibt Hr Johannes Kugler der Gastgeber und burger allhier, Vermög einer mit Ihme den 16. Julÿ 1770. auf 6. Jahr lang getroffenen Lehnung Sub Lit. D. beÿgehend, quartaliter und auf Joh. Bapt: 1770 hieher Zum ersten mahl 21. lb 5 ß thut des Jars 85 lb

Deuxième compte du même, pour les trois plus jeunes enfants, comprenant les loyers dus par Jean Kugler.

N° 59. Rechnung Mein Johann Daniel Günther ohlmüllers und burgers allhier zu Straßburg, als geschworenen Vogts weÿl. Hn Georg Friderich Jung geweßenen Gastgebers zum rothen Krebs und b. hieselbst, mit ebenfalls weÿl. Fr. Susannæ Mariæ geb. Stempelin, beÿder seel. ehelich erzeugt hinterlaßener dreÿer jüngerer Kinder, Nahmentlichen Frauen Mariæ Magdalenæ, herrn Tobias Heintzenbergers, Metzgers u. b. allh. Ehefrauen, Jungfrauen Margarethæ Salome Jungin und Philipp Jacob Jung, Innhaltend was ich seit dem 24.ten Januarÿ 1771 als dem Beschluß meiner abgelegten erstern Rechnung biß 4. Aprilis 1772 ihrenthalben ferner eingenommen und außgegeben habe. Zweÿte Rechnung dießer Vogteÿ

Corpus Jährlich fallender Hauß-Zinnße meiner Vogts-Persohnen ins Gemein gehörig
Nemlich von der Gast-Behausung Zum rothen Krebß, zahlet Hr Johannes Kugler der Gastgeber u: b. allh: Vermög einer mit Ihme den 16. Julÿ 1770. auf 6. Jahr lang getroffen, in Vorhergehender erstern Rechnung fol. 10.a allegirten Lehnung, quartaliter 21. lb 5 ß thut des Jars 85 lb. Und zu meiner dreÿen Curanden daran participirenden dreÿ fünfften theilen 51. lb.
Von denen Übrigen antheilern ist 1/5.te dem Kuglerischen töchterlein, als meiner Vogts: Persohnen Verstorbenen Schwester-Kind, und 1/5.tel fr. Großmännin ihrer annoch lebenden älteren Schwester modo besagend Johannes Kugler dem Lehnungs-beständern als Käufer solchen Antheils, eigenthümlich zuständig

Troisième compte du même, pour les trois plus jeunes enfants, comprenant les loyers.

N° 68. Rechnung Mein Johann Daniel Günther Öhlmüllers und burgers allhier zu Straßburg, als geschworenen Vogts weÿl. Herrn Georg Friderich Jung geweßenen Gastgebers zum rothen Krebs u. b. hieselbst, mit auch weÿl. Fr. Susannæ Mariæ geb. Stempelin, beÿder seel. ehelich erzeugt hinterlaßener dreÿer jüngerer Kinder, Nahmentlichen Frauen Mariæ Magdalenæ, herrn Tobias Heintzenbergers, Metzgers u. b. allh. Ehefr., Jungfrauen Margarethæ Salome Jungin und Philipp Jacob Jung, Innhaltend was ich seit 4. Aprilis 1772 biß dato 16.t Januarÿ 1775. ihrentwegen ferner eingenommen und außgegeben habe. Dritte Rechnung dießer Vogteÿ.
Einnahm für alle dreÿ Curanden ins gemein beschehen. Diese bestehet eintzig und allein in dem Zinß von denen hiehero gehörigen 3/5.t theilen an der Gast-Behausung Zum rothen Krebß, Von Annunc. Mariæ 1772 biß Weÿhenachten 1774 zu 51. lb d jährlichen, für 2 ¾. Jahr antreffend 140.

Compte que rend l’huilier Jean Daniel Günther de la gestion des biens qui appartiennent au fils cadet Philippe Jacques, mort à Stuttgart le 6 juin 1778 pendant son tour de compagnon et qui reviennent à sa nièce, son frère et ses trois soeurs

N° 82. Rechnung Mein Johann Daniel Günther, ohlmüllers und burgers allh: zu Straßb: als geschworenen Vogts weÿl. Hn Georg Friderich Jung geweßenen Gastgebers zum rothen Krebs auch bs. hieselbsten, mit weÿl. Fr. Susannæ Mariæ geb. Stempelin ehelich erzeugt hinterlaßene, nunmehr seit den 6. Junÿ 1778. in Stuttgardt verstorben Jüngern Sohns Philipp Jacob Jung, des auf Reÿßen geweßenen ledigen Gold-Arbeiters-gesellen, Innhaltend was vor und im Nahmen deßelben seit dem 16.t Januarÿ 1775. als dem tag meiner abgelegten dritten Rechnung bis dato Weÿhenachten 1778 ferner eingenommen und ausgegeben habe. Vierte und Letzte Rechnung dießer Vogteÿ.
Nun hat derselben ab intestato Zu Erben Verlaßen seine hernach benannte leibliche Geschwisterde und respê Schwester Kind als 1° Weÿl. fr. Susannæ Mariæ Kuglerin geb. Jungin mit Joh: David Kugler dem gastgeber u. b. allh. ehelich erzeugtes Töchterlein, auch Sus: Maria genannt, so mit H Joh: Jacob Högern dem meelhändler u. br. allh. bevögtigt ist, 2° Johann Gottfried Jung, so abweßend, 3° Fr. Catharinam Margaretham Großmännin geb. Jungin, H Joh: Ludwig Großmann des Paßmentirers u. bs. allh. Ehefr. 4° Fr. Mariam Magdalenam Heintzenbergerin geb. Jungin, Hn Tobias Heintzenbergers, Metzgers u. auch bs. allh. Ehegattin und 5° Jgfr. Mariam Salome Jungin, so majorennis und ohnbevögtigt, alle fünfe zu gleichen portionen u. antheileren
Corpus Jährlich fallender Hauß-Zinnße. Nämlich von Einem meinen verstorbenen Curando eigenthüml. zuständig geweßenen fünfften theil für ohnvertheilt Von u. ane der allh: Zu Straßb: am Eck der Zimmerleuthgaß gelegenen, Zum rothen Krebß genannten Gastbehausung gibt Herr Joh: Kugler der Gastgeber u: b. allh: Vorhin und zwar bis Annunc. Mariæ 1777, 17. lb d seithero aber 20. lb


Enfants

Susanne Marie Jung épouse en 1765 l’aubergiste Jean David Kugler, fils de l’aubergiste à la Licorne Jean David Kugler

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 28-v)
Im Jahr Christi 1765 Mittwochs den 27. Novembris wurden nach geschehener ordentlicher Proclamation ehelich copulirt und Christlich eingesegnet, Herr Johann David Kugler, der ledige Gastgeber (zum Krebs) weil: H Johann David Kuglers, gewesenen gastgebers Zum Einhorn, und burgers allhier, mit Frau Maria Cleophe geb. Dattin ehelich erzeugter Sohn, und Jgfr. Susanna Maria gebohr. Jungin, weil. H Georg Friederich Jungen, gewesenen Gastgebers Zum Krebs, und Burgers allhier, mit Frau Susanna Maria Stempfelin ehelich erzeugte Tochter (unterzeichnet) Johann David Kugler als hochzeiter, Susanna Maria Jungin als braut (i 192)

Catherine Marguerite épouse en 1770 le passementier Jean Louis Grossmann, fils du passementier Jean Bernard Grossmann

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 184)
Im Jahr Christi 1770 Dienstags den 6. Novembris wurden nach vorher geschehenen ordentlichen Proclamationen Domin. XX et XXI post Trinitatis offentlich copulirt und ehelich eingesegnet Johann Ludwig Großmann der leedige Passementirer von hier, weÿland Johann Bernhardt Großmanns gewesenen Passamentirers und burgers allhier und Mariä Barbarä geborner Dalcherin ehelicher Sohn und Jungfer Catharina Margaretha Jungin, weÿland Herrn Georg Friederich Jungen geweßenen Gastgebers Zum rothen Krebs und burgers allhier und auch weÿland Frauen Susannä Margarethä geborner Stempfelin hinterlaßene Tochter (unterzeichnet)Johann Ludwig Großmann als hochzeiter, Catharina Margaretha Jungin Als hochzeiterin (i 192)

Marie Madeleine épouse en 1770 le boucher Tobie Heintzenberger, fils du boucher Jean Heintzenberger

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 183-v)
Im Jahr Christi 1770 Mittwochs den 24. Octobris wurden nach Dom: post Trinit: XVIII und XIX als den 14.den und 21. Octobris geschehenen ordnungs mäsigen Proclamationen ehelich copulirt und Christlich eingesegnet Tobias Heintzenberger, ledige Metzger von hier, weiland Johannes Heintzenbergers gewesenen Metzgers und Burgers allh. mit weiland Frauen Anna Margaretha gebohrener Dietrichin, ehelich erzeugter Sohn, und Jgfr. Maria Magdalena gebohrene Jungin weiland H Georg Friederich Jungen, gewesenen Gastgebers Zum Krebs, und Burgers allhier, mit weiland Frau Susanna Margaretha gebohrener Stempfelin ehelich erzeugte hinterlaßene Tochter (unterzeichnet) Tobias Heintzenberger als hochzeiter, Maria Magdalena Jungin Als hochzeitrin (i 192)

La maison rue des Juifs figure à l’inventaire des apports

1771 (10.1.), M° Haering (6 E 41, 1372) n° 410
Inventarium über Herrn Tobias Heintzenbergers, Metzger und fraun Mariä Magdalenä geb. Jungin, beeder Eheleuthe und Burgere allhier Zu Straßburg einander in den Ehestand zugebrachte Nahrungen aufgerichtet Anno 177. – und sich in Ihren den 24.ten Octobris Kürzlich Zurückgelegten 1770.ten Jahrs angetrettenen Ehestand Zugebracht und sich vermög der vor mit Not° den 13. 7.bris 1770. gepflogene Eheberedung 3.ten Punctens vor freÿ und eigen Vorbehalten haben (…) So beschehen Straßburg Donnerstags den 10.den Januarÿ 1771.
In einer allhier Zu Straßburg am Finckweiler gelegenen dießorts Zum theil Lehnungsweiß bewohnenden behaußung befunden worden wie folget.
Werckzeug Zum Metzger Handwerck gehörig
Antheil an Häußeren. (F.) Nemlich ein fünfftter theil vor unvertheilt von und an der Gastbehaußung geschildet zum rothen Krebs, alhier zu Straßburg ein Eck an der Juden und Zimmerleuth gaß außmachend, in dießer neben dem Vormaligen Judenbad H. Lt. Mueg Proc: et Adv: ord: beÿ E. E. Kl: Rath alhier in jener neben H. Philipp Jacob Jung Diacono beÿ der Evangelischen Gemeinde zu St Thomä alhier hinten auf gemeldten H. Adv. Mueg stoßend gelegen, sonsten mit Keiner real beschwerde Verhafftet freÿ leedig und eigen. einen Siebenden theil hieran, hat die Ehefrau Von ihren seeligen Eltern geerbet, und Von zween Siebenden theilen, welche ihre beede ältere brüder Hußaren unter Löbl. Naßau Saarbruckischem Regiment an H. Johann Jacob Steinbach Gastgeber u. br. alhier verkaufft hatten, dießer aber das gantze hauß zu 2350. lb d. gerechnet zu geben oder zu nehmen Vorrath vorgeschlagen, hat ihr Vogt nach eingeholtem avis de parents 2/35.ste theil angenommen, mithien Sie die Ehefrau hierdurch 1/5.ten theil an sich gebracht, die übrige 4/5.te theil gebühren ihrer Niece Susanna Maria Kuglerin und ihren dreÿ Geschwüsterden fr: Großmännin, Jgfr. Margaretha Salome und Philipp Jacob denen Jungen.
(F.) It: ein Siebender theil vor unvertheilt von und an einer behaußung hintergebäud höfflein und hoffstatt mit allen deroselben übrigen begriffen, Weithen, zugehörden und rechten an der Pergamenter Gaß (…)
Abzug gegenwärtigen Inventarÿ. Des Ehemanns in die Ehe gebr. Guths, hausraths 41 lb, Sa. Wkzgs zum Metzger hdw und des M. Nahrung gehörig 19 lb, Sa. Silbers 28 lb, Sa. gold. o. 14 lb, Sa. baarschafft 112 lb, Summa summarum 215 lb
Dießemnach wird auch der Ehefr. in den Ehestand gebr sich vor freÿ u. vorbehaltene Vermögenschaft beschrieben. Sa. Hausraths 123 lb, Sa. leeren faßen 8 lb, Sa. silbers 20 lb, Sa. gold. o. 34 lb, Sa. baarschafft 223 lb, Sa. Anteil an häußern &&, Summa summarum 409 lb – Schulden 500 lb, Passiv onus 90 lb
Haussteuren 45 lb, ½ 22 lb

Marie Salomé épouse en 1771 le sellier Philippe Jacques Steinbach, fils du sellier Jean Philippe Steinbach

Mariage, Saint-Pierre-le-Vieux (luth. f° 91-v)
In Jahr 1771 seind Dominica prima et secunda post Epiphaniæ proclamirt und folgenden dienstag den 19. Januarii copulirt worden Philipp Jacob Steinbach lediger Sattler weil. Mstr Johann Philipp Steinbachs gewesenen Sattlers und burgers allhier und fr. Mariä Catharinä gebohrner Drenßin ehelicher Sohn, und Jgfr. Maria Salome weil. hn. Georg Friderich Jung gewesenen Gastgebers und burgers allhie und Fr. Mariä Susannä gebohrner Stempfelin eheliche tochter (unterzeichnet) Philipp Jacob Steinbach als Hochzeiter, Maria Salome Jungin als Hochzeiterin (i 95, proclamation Temple-Neuf f° 213-v i 26)

Marie Salomé Jung meurt sans enfant en 1794 en délaissant pour héritiers son frère Jean Geoffroi absent depuis douze ans et les enfants de ses deux sœurs Catherine Marguerite et Marie Madeleine

1794 (23 prairial 2), Strasbourg 7 (4), Not. Stoeber f° 1000
Inventarium über Weiland Fraun Maria Salome geb. Jungin auch weiland burgers Philipp Jacob Steinbach gewesenen Sattlers wittib Verlassenschafft
dieselbe ist mit tod abgegangen und hat zu ihren rechtsmäßigen Erben hinterlassen, 1. Gottfried Jung dero bruder welcher seit 12 Jahren abwesend, 2. ihrer verstorbenen Schwester weil. Catharinæ Margarethæ geb. Jungin mit Johann Ludwig Großmann dem Paßmentirer erzeugte Vier Kinder a) Johann Ludwig so 22 Jahr alt, b) Johann Friderich so 20 Jahr alt, c) Johann Jacob so 15 Jahr alt, d) Johann Philipp so 10 ½ Jahr alt, deren geschworner Vormund ist bürger Sigmund Schlenacker, bierbrauer alhier, 3. ihrer Verstorbenen Schwester weiland Mariæ Magdalenæ geb. Jungin mit auch weiland burger Tobias Heitzenberger dem Metzger alhier erzielte sieben Kinder Tobias, Johannes, Magdalena, Friderich, Salome, Daniel und Gottfried dieser Kinder geordneter Vormund ist bürger Carl Stephan Menotte, Handelsmann allhier
in einer allhier an der cronenburgerstras N° 50 gelegenen und Von der Verstorbenen wÿdums weise genoßene behausung, im 4. Jahr der Republick
enregistré 26 pr. 2
Verkauf Register, 6 floreal 2, Summa vorheriger Loosung macht 3246 lb, enregistré 15 pr. 2



17, rue des Juifs


Rue des Juifs n° 17 – V 35 (Blondel), N 1294 puis section 64 parcelle 21 (cadastre)

Maison dite la fontaine du Bain des Juifs (das Brunnhaus vom Judenbad)


Les 17 et 15-bis rue des Juifs – Le n° 17 (octobre 2023)

Thiébaut Joham de Mundolsheim vend en 1593 les maisons sises à côté de sa demeure au libraire Jean Richard Müller qui revend en 1603 au tonnelier Léonard Schnell celle dite la fontaine du Bain des Juifs (das Brunnhaus vom Judenbad). L’acquéreur est autorisé à conserver ou occulter les fenêtres dans le pignon vers le voisin de gauche, à supprimer le canal à côté du puits commun avec le voisin de droite (actuel n° 19), les latrines communes avec la maison au Bain des Juifs seront entretenues à frais communs pour moitié. Les ayants droit de Léonard Schnell cèdent en 1675 la maison au tailleur puis aubergiste Jean Moog. Les députés à la faillite du tailleur catholique Gaspard Honig la vendent en 1702 au tonnelier Jacques Frentz. Elle a deux étages selon le billet d’estimation de 1744. A la mort du pasteur Jean Philippe Jung, propriétaire de 1744 à 1778, la maison comprend quatre poêles, deux cuisines, plusieurs chambres et deux caves sous solives. Elle appartient ensuite au perruquier Jean Hechler (1778-1808). Elle a trois étages en 1808, soit un de plus qu’en 1744. Comme la maison est estimée à trois cents livres de plus en 1778 qu’en 1744, il est probable que l’étage supplémentaire soit dû à Jean Philippe Jung peu après l’acquisition puisqu’aucune transformation n’est rapportée aux Préposés aux feux (1762-1789).


La maison est l’avant-dernière à l’avant de l’angle de la rue des Charpentiers (Plan-relief de 1727, Musée historique, cliché Thierry Hatt)

Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 66 (Musée des Plans-relief) 1

L’Atlas des alignements (années 1820) mentionne un bâtiment à rez-de-chaussée et trois étages en maçonnerie. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade sur rue se trouve à gauche du repère (t) : deux fenêtres puis porte au rez-de-chaussée, trois étages à trois fenêtres chacun, toiture à deux niveaux de lucarnes. La cour (B’) montre la façade arrière (1-2), le muret (2-3) qui sépare la cour de celle (A’) à l’ouest, les bâtiments (3-4) au fond et (4-1) à droite de la cour. Le cadastre (1843-1895) ne signale aucune modification.
La maison porte d’abord le n° 9 (1784-1857) puis le n° 17.


Cours A’ et B’
Nouvelle devanture (1895), Dessin du rez-de-chaussée (1904, dossier de la Police du Bâtiment
)

La maison appartient pendant vingt ans au cordonnier Jean Laurent Müller (1834-1858), pendant vingt autres années au tapissier Emile Broude (1866-1886) qui fait convertir en 1870 une croisée en porte et en agrandir une autre au rez-de-chaussée. La veuve du marchand épicier André Baumgarter fait poser en 1895 une nouvelle devanture, modifiée en 1989 par la société civile immobilière Imprimeurs. Les héritiers du représentant de commerce Alphonse Hubert, propriétaire depuis 1910, vendent la maison à l’Imprimerie strasbourgeoise voisine (1952). Les galeries en bois de la cour sont conservées lors de la rénovation des bâtiments qui appartenaient à l’Imprimerie Strasbourgeoise (Istra, voir les dossiers IV et suivants au 15, rue des Juifs).


Elévations des 15-bis, 17 et 19 avant et après transformation, architecte Jean Siegler (dossier de la Police du Bâtiment)

janvier 2024

Sommaire
CadastrePolice du BâtimentRelevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1593 à 1952. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Jean Richard Müller, libraire, et (1578) Agnès Stœr, d’abord (1569) femme de Jacques Hag, puis (1602) Marie, veuve du pasteur Sébastien Cœler – luthériens
1603 v Léonard Schnell, tonnelier, et (1602) Barbe Schützbach – luthériens
1638 h Laurent Meder, tonnelier, et (1608) Barbe Schützbach veuve de Léonard Schnell puis (1637) Madeleine Erb d’abord (1622) femme du tonnelier Christophe Sebert – luthériens
1640 h Jean Jacques Schœpff, tonnelier, et (1640) Madeleine Erb, veuve des tonneliers Christophe Sebert et Laurent Meder, puis (1653) Ursule Meyer, d’abord (1617) femme du tourneur Jean Spatz – luthériens
1675 v Jean Mock, tailleur puis aubergiste, et (1658) Chrétienne Oberhausser – luthériens
1690 v Gaspard Honig, tailleur, et (1689) Anne Barbe Siberding, d’abord (1687) femme du tailleur Jean Weiss,puis (1695) Catherine Roth – catholiques
1702 adj Jean Jacques Frentz, tonnelier, et (1702) Marie Salomé Girot – luthériens
1719 h Jean Jacques Moser, boulanger, et (1711) Anne Barbe Hornung puis (1724) Marie Salomé Frentz – luthériens
Jean Frédéric Huber, meunier puis farinier, et (1734) Marie Salomé Frentz veuve de Jean Jacques Moser – luthériens
1739 v Jean Philippe Jung, tailleur puis aubergiste, et (1691) Marie Salomé Reusch – luthériens
1744 h Jean Philippe Jung, pasteur, et (1729) Sabine Elisabeth Saltzmann, (1732) Hedwige Strœhlin puis (1744) Catherine Marguerite Wild – luthériens
1778 v Jean Hechler, perruquier, et (1757) Marguerite Salomé Geyer – luthériens
1808 v Philippe Frédéric Roser, boutonnier, et (1802) Marguerite Salomé Ott
1834 v Jean Laurent Müller, cordonnier, et (1813) Marie Dorothée Kohler
1858 h Jean Marie Sébastien Villain, employé des Ponts et Chaussées, et (1835) Amélie Eugénie Müller
1863 v Louis Philippe Guillaume Leclerc, employé à la manufacture des tabacs, et (1859) Anne Marie Ulrich
1866 v (Etienne) Emile Broude, tapissier, et (1863) Christine Euller
1886 v André Baumgarten, revendeur, et (1870) Marie Catherine Schneider
1888 h Jean Joseph Müller, représentant de commerce, et (1892) Marie Catherine Baumgarten
1910* v Alphonse Hubert, représentant de commerce, et (1887) Marie Luise Kuhn
1952* v Imprimerie strasbourgeoise, société anonyme

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 475 livres en 1733, 700 livres en 1744, 1 000 livres en 1778

(1765, Liste Blondel) V 35, au Sr Jung ministre
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Hechler, 2 toises, 4 pieds et 6 pouces
(1843, Tableau indicatif du cadastre) N 1294, Müller, Jean Laurent – maison, sol – 0,95

Locations

1761, Jean Hechler, perruquier (futur propriétaire)

Livres des communaux

Voir la notice 15, rue des Juifs

Préposés au bâtiment (Bauherren)

1778, Préposés au bâtiment (VII 1418)
Le maître maçon Georges Frédéric Hüttner est autorisé à ravaler et à repeindre la façade de la maison du perruquier Jean Hechler rue des Juifs

(f° 106-v) Dienstags den 30. Junii 1778. – Hr. Johannes Hechler Perruquier
Mr. Georg Friedrich Hüttner, der Maurer nôe. Hrn. Johannes Hechler, des Peruquenmachers, bittet zu erlauben an deßen behausung in der Judengaß gelegen die façade ausbeßern und anstreichen zu laßen. Erkannt, Willfahrt.

Description de la maison

  • 1733 (billet d’estimation traduit) La maison comprend plusieurs poêles, chambres, cuisines, échoppe de farinier, petite galerie, cendrier, porcherie, cave sous solives, puits commun et petite cour, le tout estimé avec appartenances et dépendances à la somme de 950 florins
  • 1744 (billet d’estimation traduit) La maison comprend au rez-de-chaussée le vestibule, petit poêle, petite cuisine, chambre, bûcher, petite cour, puits et cave sous solives, deux étages comprenant poêle, chambre, petite cuisine et galerie, sous le toit quatre chambres dont une pour loger les soldats, vieux comble couvert en partie de tuiles creuses en partie de tuiles plates, le tout estimé avec appartenances et dépendances à la somme de 1400 florins
  • 1778 (billet d’estimation traduit) La maison comprend quatre poêles, deux cuisines et plusieurs chambres, deux caves sous solives, le comble couvert de tuiles plates, le tout estimé avec le puits commun, la cour, autres appartenances et dépendances à la somme de 2000 florins
  • 1846, Police d’assurance

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

2° arrondissement ou Canton nord – Rue des Juifs (en partie)

nouveau N° / ancien N° : 19 / 9
Roser
Rez de chaussée et 3 étages bons en maçonnerie
(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 21 f° 385 case 1

Müller Jean Laurent, rue d’or N° 6 à Strasbourg / rue Der. St Nicolas 9 et rue des Juifs 9

N 1294, maison, sol, rue des Juifs 9
Contenance : 0,95
Revenu total : 131,49 (131 et 0,49)
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 25 / 20
fenêtres du 3° et au-dessus : 9 / 7

Cadastre napoléonien, registre 23 f° 1230 case 2

Müller Jean Laurent, rue St Nicolas 6
1867 Broude, Etienne Emile, tapissier
1887/88 Baumgarten Andreas
1903 Baumgarten Andreas Crämer, Maria Katharina geb. Baumgarten Strassburg ½ Müller Joseph Kaufmann Ehefr. Maria geb. Baumgarten in aufgelöster Güter des alten Rechts je zu ½

N 1294, maison, sol, Rue des Juifs 17
Contenance : 0,95
Revenu total : 131,49 (131 et 0,49)
Folio de provenance : (325)
Folio de destination : Gb
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 25 / 20
fenêtres du 3° et au-dessus : 9 / 7

Cadastre allemand, registre 32 p. 499 case 1

Parcelle, section, 64 n° 21 – autrefois N 1294
Canton : Judengasse Hs N° 17 / Maurerzunftgasse
Désignation : Hf, Whs. u. N.G. / Hf, Whs
Contenance : 0,87
Revenu : 1100 – 1500
Remarques

(Propriétaire jusqu’à l’exercice 1952), compte 1793
Baumgarten Andreas Wittwe u. Müller Joseph
1910 Hubert Alphons Wittwe
clos 1952

(Propriétaire à partir de l’exercice 1952), compte 1674
Straßburger Verlaganstalt
Imprimerie strasbourgeoise société anonyme
(256)

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton V, Rue 147 des Juifs p. 262

9
Pr. Hechler, Jean – Perruquier – Vignerons

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Judengasse (Seite 68)

(Haus Nr.) 17
Bouvaine, Schirmhdlg. 02.
Koerner, Schneiderm. 1
Koerner, Wwe. 1
Littert, Wwe. 3
Poppe, Eisb.-Kanzlist. 3

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 737 W 177)

17, rue des Juifs (1870-1991)

Le propriétaire Broude fait convertir en 1870 une croisée en porte et en agrandir une autre au rez-de-chaussée. La veuve Baumgarten fait poser en 1895 une nouvelle devanture à piliers de fer et volet roulant. Un litige s’élève en 1919 au sujet d’un tuyau de fumée en tôle. La demoiselle Ritter demande en 1924 l’autorisation d’établir un débit de café ; la demande n’a pas de suite. Claude Schreyeck fait modifier en octobre 1989 au nom de la société civile immobilière Imprimeurs la devanture en convertissant une porte en devanture.

Sage-femme Friedmann (1894) – Marchand de parapluies Emile Bouvaine (1899) puis Marie Deneken (1914) – Horloger Heumann (1929) – Blanchisserie teinturerie H. Vuillemin (1962)

Sommaire
  • 1870 – L’entrepreneur Nuss demande au nom du propriétaire Broude l’autorisation de convertir une croisée en porte et d’en agrandir une autre au rez-de-chaussée – L’agent voyer note que la maison suit l’alignement et n’a pas d’encorbellement.
  • 1878 – Le directeur de l’usine à gaz demande au nom du propriétaire Broude que le plombier Ohl soit autorisé à faire une prise pour environ deux becs
  • 1891 – Le maire notifie la veuve Baumgartner de faire ravaler la façade – Travaux terminés, octobre 1891
  • 1894 – La Police du Bâtiment constate que la sage-femme Friedmann a fait poser sans autorisation une enseigne perpendiculaire – Demande – Autorisation
  • 1895 – La veuve Baumgarten demande l’autorisation de poser une nouvelle devanture à piliers de fer et un volet roulant – Autorisation – Dessin – Travaux terminés, juin
  • 1899 – Emile Bouvaine (demeurant 14, rue des Charpentiers) demande l’autorisation de poser deux enseignes en forme de parapluie – Les enseignes sont posées, avril 1899
  • 1905 – Pierre Kœrner demande l’autorisation de transférer son enseigne du 5, rue des Frères au 17, rue des Juifs – L’enseigne perpendiculaire est posée puis déplacée pour être à distance réglementaire de la maison voisine
  • 1904 – La veuve A. Baumgarten demande l’autorisation d’établir un cabinet d’aisance – Autorisation, février 1904 – Dessin (il s’agit d’un deuxième cabinet à côté de l’ancien) – Les travaux commencent en avril 1905, ils ne sont pas terminés en octobre 1905 (un cabinet suffit pour les quinze habitants de la maison).
  • Commission contre les logements insalubres. 1905, propriétaire Müller-Baumgarten, (Juliusweg 10, Neudorf) – Travaux à faire (repeindre la cage d’escalier). Le cabinet d’aisance est raccordé aux canalisations
    1910, nouveau rapport en un point
    1914, rien à signaler
    Commission des logements militaires, 1915. Rapport en 5 points. Travaux terminés, avril 1916
  • 1908 – Le maire notifie le sieur Müller (demeurant au Neudorf, 10 Juliusweg) de faire ravaler la façade – Travaux terminés, octobre 1908.
  • 1914 (juin) – La marchande de parapluies Marie Deneken demande l’autorisation de poser deux enseignes perpendiculaires en forme de parapluie – Autorisation
    1916 – Marie Deneken est redevable de la taxe
  • 1919 – L’Imprimerie strasbourgeoise déclare que son voisin Huber (hôtel au Raisin, boulevard du Président Wilson, zur Traube Kronenburgerring) ne fait pas réparer sa cheminée en tôle – Le maire demande à Mme Hubert de supprimer le tuyau en tôle qui traverse des parois en bois
    1919 – Le commissaire de police informe le commissaire central que la Police du Bâtiment doit visiter la maison – Rapport de même teneur que le précédent – Le tuyau est supprimé, juin
    La Police du Bâtiment constate qu’il est difficile d’établir une cheminée en maçonnerie pour évacuer la fumée du fourneau. Un tuyau en fer-blanc pourra être toléré à l’extérieur du bâtiment. – Courrier au propriétaire qui habite désormais 9, rue Geiler (puis 9, rue Oberlin)
    1919 (novembre) – L’entrepreneur en fumisterie Henri Brunck (3, rue des Bateliers) certifie que la cheminée est réglementaire – La Police du Bâtiment constate que la cuisine du rez-de-chaussée n’est plus utilisée – Dossier classé
  • 1924 – Dossier ouvert suite à un courrier du commissaire de police. Mlle A. Ritter demande l’autorisation d’établir un débit de café – La Police du Bâtiment constate que les locaux sont conformes aux prescriptions, sauf la surface (9,80 m² au lieu de 25 m²), la hauteur (2,85 au lieu de 3,50 mètres). La porte s’ouvre vers l’intérieur et non vers l’extérieur, il n’y a qu’un cabinet d’aisance.
  • 1929 (mai) – L’horloger Heumann demande l’autorisation de poser une enseigne en forme de montre
    1929 (juin) – La Police du Bâtiment constate que l’horloger Heumann a posé sans autorisation une enseigne perpendiculaire – Autorisation
  • 1931 – La Police du Bâtiment constate que l’horloger Heumann a posé sans autorisation un store au-dessus de la devanture – Demande – Autorisation
  • 1934 – Les Laines du Pingouin (Compagnie franco-australienne de laines filées, usines à Roubaix) demandent que la maison Bareiss soit autorisée à poser un panonceau métallique – L’enseigne n’est pas posée, le magasin ayant cessé son activité.
  • 1936 – Le maire notifie Louise Hubert (9, rue Oberlin) de faire ravaler la façade. Il accorde un délai d’un an – Travaux terminés, août 1937
    1937 – Charles Fiegenschuh (5, rue des Hallebardes) demande l’autorisation de poser un échafaudage sur la voie publique – Accord
  • 1954 – Guckert (1, rue du Parchemin) est autorisé à occuper la voie publique pour repeindre la devanture.
  • 1962 – La blanchisserie teinturerie H. Vuillemin (29, rue Saint-Josse à Colmar) informe la Police du Bâtiment qu’elle a remplacé l’inscription Teinturerie Hummel par une nouvelle (Blanchisserie teinturerie H. Vuillemin) – Autorisation
  • 1989 (octobre) – Claude Schreyeck demande au nom de la société civile immobilière Imprimeurs (40, route des Romains à Molsheim) l’autorisation de modifier la devanture en convertissant une porte en devanture – Plan de situation, plan du sous-sol et du rez-de-chaussée, élévations (15-bis à 19), devanture (signés par l’architecte Jean Siegler)
    1989 (novembre) – Déclaration de travaux
    1989 (décembre) – La Conférence du permis de construire émet un avis favorable
    Rapport de la commission de sécurité
    1990 (janvier) – Le maire autorise les travaux
    1990 (avril) – Les travaux sont terminés, la réception finale ne donne lieu à aucune observation
    1990 (janvier) – Rapport de la commission de sécurité, commerce de prêt-à-porter, Carole Dorgler (demeurant 7, rue Moll), propriétaire société civile immobilière Imprimeurs, 80 m² dont 40 accessibles au public – Plan du rez-de-chaussée, nouvelle devanture
    1990 (février) – Le maire autorise l’aménagement intérieur
    Déclaration d’ouverture d’un établissement recevant du public
    1990 (octobre) – Rapport de la commission de sécurité

Autres dossiers
15 bis et 17, rue des Juifs (737 W 176) aménagement d’un local (refus) 1990-1991
17, rue des Juifs (1540 W 110) peinture de la devanture 2000-2002


Relevé d’actes

Thiébaut Joham de Mundolsheim vend en 1593 les maisons dites zum Judenbad et zur Judenmetzig, sises à côté de celle où il demeure, au libraire Jean Richard Müller (voir la notice du 20 , rue des Charpentiers). Jean Richard Müller revend les différentes maisons les unes après les autres. Le tonnelier Léonard Schnell achète en 1603 celle dite la fontaine du Bain des Juifs (das Brunnhaus vom Judenbad). Les acquéreurs sont autorisés à conserver ou occulter les fenêtres dans le pignon vers le voisin (de gauche) Georges Wilhelm, à supprimer le canal à côté du puits commun avec Joseph Guckeisen (voisin de droite). Les latrines communes avec Daniel Boch (maison au Bain des Juifs) seront entretenues à frais communs pour moitié.

1603 (25. Octobris), Chancellerie, vol. 348 (Registranda Kügler) f° 335
Erschienen herr Johann Reinhardt Müller Buchhändler Hat mit beÿstandt Philips Schmidt Schneÿders seiner mit Frauwen Agnes Störin der ehren haußfrauwen seligen ehelicher erzielter Kind. geschwornen Vogts
In gegensein Leonhardt Schnellen Küblers burgers alhie vnd Barblen seiner haußfrauwen
hauß, hoffstatt vnd höfflin mit allen and. Ihren gebeüwen das Brunnhauß vom Judenbad genant gelegen Inn d. St. St. In Judengassen, einseit neben Georg Wilhelm dem Schreiner vnd and.ersit Joseph Guckÿsin Webern, stoßt hinden vff ein Behausung das Judenbad genant, diser Zeit Daniel Bochen Zuständig, Davon gondt 10 guldin gelts Straßburg werung vff Simonis et Jude fallend, wid.ablößig mit 200 guld.bemelter Werung den deputaten des Chors hoher stifft Straßburg Sunst für freÿ ledig eÿgen, Vnd alles recht, der Khauff vber Jetzbestimpte beschwerden Zugangen vnd beschehen vmb 257 pfund 10 schilling
darinn sond.lich abgeredt, Was die Zweÿ fenster so Inn Jetzverkhauffter vnd Georg Wilhelm Nebens behaußung gemeinem Gäbel ane der Steÿgen sindt, anlangen, das die Khöuffere od. Ire Erben dieselben Ires gefallens Zuverbauwen od. v.plÿben Zu lassen macht haben sollen, Item das Wasserloch das beÿ dem gemeinen brunnen gemacht, vnd von Joseph Guckÿßen, Wan In deßelben Behaußung geschöpfft würdt, Zum ausschütten gebraucht vnd den lauff In Jetzuerkauffte Behaußung hat, Mag d. Khöuffer solch Wasserloch nach seinem gefallen Zumachen, od. offen laßen dan Joseph Guckeÿßen von ein and. außlauff auf die Gassen, so es von nöten richten kan
Weil auch hiebevor Ime Daniel Bochen Kauffverschreibung abgeredt das das heimlich gemach so mit deßelben vnd Jetzverkhouffter behaußung gemein, auch Inn gemeinem costen Jed. partheÿ Zum halbentheil erhalten vnd durch Jetzverkhautte Behaußung außgeführt vnd außgetragen werden soll, Soll es nochmalen beÿ solcher beredung verpleÿben, Alles vngeuorlich
Hiebeÿ gewesen Mang Büchel Schneÿd. vnd Hans Kammerer Wurtzstößer hierzu erbetten
(d. Kauff für ledig eÿgen vmb 362 h 10 ß)

Originaire de Lindau sur le lac de Constance, Léonard Schnell épouse en 1602 Barbe, fille du cordonnier Antoine Schützbach
Mariage, Saint-Guillaume (luth. f° 64-v n° 19)
1602. eodem die [Dominica Misericordia] Lenhart Schnel ein Kübler Jacob Schnel eines Kuefers selig Son Zu Lindaw am bodensee vnd J. Barbara Antoni Schützbachs des schuhmachers selig tochter alhie. Confirmatiô facta die martis 27. Aprilis (i 185 n° 19)

Léonard Schnell devient bourgeois par sa femme cinq semaines après son mariage
1602, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 811
Lienhard Schnell der Kübler vonn Lindaw empfahet vonn seiner haußfr. Barbara, w. Antoni Schutzbach deß schumachers seligen dochter will Zu den Küefferen dienen vnnd Kein Nahrung angeben. Act. vts: [3 Junÿ 1602]

Barbe, veuve de Léonard Schnell, se remarie en 1608 avec le tonnelier Laurent Meder
Mariage, cathédrale (luth. p. 209)
1608. den 1. Trinitatis. Lorentz meder der Kübler vnd Barbara Leonhardts schnel deß Küblers ng. witwe (i 108)

Laurent Meder hypothèque la maison au profit de Sébastien Mueg de Bofftzheim

1623 (ut spâ [iij. Januarÿ]), Chancellerie, vol. 449 (Registranda Meyger) f° 8
(P. fol. 11.) Erschienen Lorentz Mäder d. kübler burger Zu Straßburg
gen. dem woledell vnd Gestr. Sebastian Müeg von Bofftzh. demselb. x gl. gld. lößig mit ij. C. g. Werg.
Vonn, Vff v. Abe hauß, hoffstatt vnd höfflin, mit allen Ihr. geh. & glg. Inn d. St. St. In d. Jud. gaß. einseit n. Joseph Guck Isen leinenweber, And.seit Julius Reichard schneÿd. hind. vffs Jud. Bad stoßend, dauon gnd. 2. lb 10 ß gld. loß. m. L. lb Jungfr. Simburg Böcklin

Le fabricant de chausses Adolphe Meder passe un accord avec sa sœur Apollonie femme du cordonnier Paul Steinicher et son frère Laurent Meder, notamment au sujet de la succession de leur frère commun Martin Meder qui n’a plus donné de ses nouvelles depuis trente ans.
1626 (ix. Octobris), Chambre des Contrats, vol. 459 f° 638-v
Erschienen hannß Adolff Medter hosenstricker burger Zu Str.
hatt in gegensein Paul Steinichers deß schuhmachers alß ehevogts Apollonien Mederin sein hannß Adolffen schwester, vnd Lorentz Meders seines bruders bekannt,
demnach ihme hannß Adolff Meder, ein Neündtertheil, so sie inns gemein von Ursula Mederin ihrer schwester se: vff der behausung, so bißhero Alexander Schmid. V.kaufft word., wie hieuornen solcher Kauff den 24. Jan: v.zeichnet ererbt, allein vberlaßen worden, daß er hingegen, obbemelter Apollonien vnd Lorentz Meder, seiner schwester vnd Bruder, wie auch seinen vberig. geschwisterd. cedirt vnd freÿ lediglichen übergeben, seinen antheil an 80. gld. capital a 15. bz. so er von seinem Bruder Martin Meder, welcher vor 30. Jaren von hinnen v.zogen, vnd man von demselben nit wissen ob er lebendig od. todt, ererben solte, Also daß Er hanß Adolff Meder An obberüerten 80. fl. so vff der St. St. Pfenningthurn angelegt seind, Stephan auß kein fernerer Ansprach haben sondern dieselben seinen vberig. noch lebenden geschwisterd. allein zustehen und gebüren sollen.

1631, Protocole des Quinze (2 R 57) Lorentz Mader Ca. Hannß Geörg Deüblern. 21. 47. 57. 73.) 80. 109. 121.

La succession de Barbe Schutzbach est exempte du droit de détraction puisqu’il n’y a aucun héritier étranger
1637, Protocole des Quinze (2 R 62)
(f° 216-v) Freÿtag den 4. Octobris – Barbara Schutzbachin Erbschafft, Abzugsfeÿ
Barbara Schutzbachin, Lorentz Meders deß Küblers haußfr. seel. Inventar: war gleicher gestalt Vorgelegt, Weil aber keine frembde Erben vorhand. vnnd dahero Zu seiner Zeit die Verlaßenschafft dem Stifft St.Marx heimfället, Erkand Abzugs freÿ gelaßen.

Laurent Meder se remarie en 1637 avec Madeleine, veuve du tonnelier Christophe Sebert
Mariage, cathédrale (luth. p. 403)

1637. Dominica XIX. Trin. 15. 8.bris. Lorentz Meder der Kübler, Vndt Magdalena Christoff Sebert des Küblers n. Wittwe eingesegnet 23. 8.br (i 206)

Christophe Sebert épouse en 1622 Madeleine, fille du trompette Thomas Erb de Pfullendorf près du lac de Constance
Mariage, cathédrale (luth. p. 136)
1622. Dnca XVII den 13. 8.bris. Christoff Seber der Kübler vnd J. Magdalena Thoma Erb des trommeters Zu pfullendorf am bodensee n. tochter, eingesegnet Zinstrag dn 22. 8.bris (i 73)

Barbe Steinunger cède à Jacques Schœpff ce qu’elle a hérité de Barbe, femme de Laurent Meder puis du cessonnaire Jacques Schœpff suivant l’inventaire dressé par le notaire Henri Geiger
1644 (9. Maÿ), Chambre des Contrats, vol. 493 f° 303
Erschienen Barbara Steinungerin, mit beÿstand hannß Adolph Mäders deß hosenstrickhers und Burgers Zu Straßburg ihres Vogts,
hatt vffrecht cedirt hannß Jacob Schöffen dem Küblerin und Burgern alhie der dann Zugeg. mit beÿstand Jacob Schäffen Burgers und Treÿer Knechts vff der Statt Pfenningthurn seines Vatters annahm,
die ienige Eigenschafft so Sie Barbara von weÿl. Lorentz Mädern dem Küblerin seel. ererbt, sein Mäders Wittib anietzo gedacht hannß Jacob Schöpffen eheliche haußfraw ihr lebenlang widembß weiß Zu genieß. hatt, und sich vermög deß durch H. Not. Heinrich Geigern in a° 1639. vffgerichteten Inventarÿ fol. 58. vff 12. lib 16. ß 9. ½ d. Zwar nach Abzug aber 3. lib. 10. ß Nachkommener passiv Schulden noch 12. lib 2 ß 9 ½ belaufft – umb 6 pfund 10 schilling

La maison qui est revenue à Laurent Meder par sa première femme appartient désormais à sa veuve Madeleine Erb.
Madeleine, veuve de Laurent Meder, épouse le tonnelier Jean Jacques Schœpff, fils du sergent des Trois de la Tour aux deniers Jacques Schœpff

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 250-v) 1640. Eâdem [Domin: XL. 23. Febr:] Hanß Jacob Schöpff der Kübler, Jacob Schöpffen, dreÿer Knechts alhie Ehelicher Sohn, Magdalena Lorentz Meders, Küblers alhie Nachgelaß. Wittib. Eingesegnet dinst. 3. Martÿ St. Thoman (i 257)
Proclamation, cathédrale (luth. p. 433)
1640. Domin: Quadrages. Hanß Jacob Schöpff der Kübler, Jacob Schöpffen deß dreÿer Knechts vnd Burgers allhier ehelicher Sohn, vnd Magdalena Lorentz Meders Küblers vndt burgers alhier hinderlaßene Wittib. Eingesegnet Zu St Thomâ Zinst. den 3. Martÿ (i 221)

Madeleine Erb meurt en laissant pour héritier son mari d’après le contrat de mariage. L’actif de la succession s’élève à 382 livres, le passif à 29 livres. L’inventaire cite deux obligations à l’appui de la propriété de la maison dont l’achat aurait été passé par la défunte et Laurent Meder devant le notaire Kugler (le véritable titre de 1603 est relaté à l’inventaire de 1671, voir plus loin)

1654 (19.7.), Not. Ursinus (Jérémie, 60 Not 21) n° 18
Inventarium vndt Beschreibung Aller Haab vndt Nahrung, so weÿl. die Ehren: und tugendtsame Fraw Magdalena Erbin, deß Ehrenhafften H. Hannß Jacob Schöpffen, Küblers vndt Burgers alhie haußfraw nunmehr seel. welche am 13. Ap.lis Jüngsthin Göttlichem willen nach Zeittlichen todts verblichen, nach Ihren aus dießer welt tödlichem hinscheÿden hind. Ihro verlaßen, Welche auf freundliches ansuchen erfordern, vndt begehren ersternants Ihren hind.pliebenen wittwers als vff ietzbegebenen fall, weilen nemblich Sie die fraw seel. ohne hind.laßung Kind. vndt ehelicher leibs Erben mit todt abgangen, Crafft der Eheberedung Erbens, vff vorherbeschehene gebürende erinnerung, auch würcklich erstattete handtrew geeügt vndt gezeigt (…) So beschehen auff Sambstag den 29. Julÿ A° 1654.

Inn einer alhie Inn der Statt Straßburg Inn d. Judengaßen gelegener hernach beschriebener in dieße nahrung gehöriger behaußung ist befunden worden, wie volgt
Auff der vnd.n Bühnen, Inn der Cammer A, Inn der Cammer B, Inn der Wohnstuben, Im vnd.n haußöhen, Im Keller
Eÿgenthumb einer Behaußung. Item eine Behaußung mit Zweÿen höfflein, einem brunnen, v. and.n Ihren begriffen, weithen, rechten, Zugehörd. v. gerechtigkeiten gelegen alhie in d. St. Straßb. in d. Judengaßen, d. Brunnhauß genant, einseith neben H Christoph Boppe, d. ledigen Schneidern Stubenvatter, 2.s neben Johann Steinen dem schneid., hind. auff d. Judenbadt, den Edlen Müegen Zustendig, so der Zeit Zwar gantz freÿ ledig vndt eigen. Darbeÿ aber d. wittwe berichtet, d. der Edlen Müegen geweßener Schaffner H. Valentin Bilg. d. Nots. seel. A° 1622. dem Gürttlerhoff alhie 200 fl. Straßb. wehrung darauff abgelöst, welche 2000 fl. schlecht geltt den Edlen Mügen von A° 1622. biß ad annum 1638. mit guttem geltt v.zinßt word. vndt ohn angeseh. Er wittwer den 26.t Junÿ A° 1638. sich mit Hn Müegisch. derentweg. satt v.glich. d. brieff vber solche 200 fl. auch cassirt, wie außwendig darauf geschrieben, daß doch deßen allen ohnangesehen, Sie die Edle Müegen ietzt wid. vff d. new wege solch. 200 fl. auffsuch. haben, hiehero angeschlag. p. 200. lb. d.
Derentwegen and.ster nicht, als 2. abgelößte Perg. Zinßbrieff, vber Capitalia so vff dießer behaußung gestand. besagendt, vorhanden. Wie aber Lorentz Med. v. die jetz v.storbene fr. sel. dieße behausung erkaufft soll in H. Jacobo Kügers Contractuum Notÿ seel. protocollo Zubefind. sein.
Sa. Haußraths 67, Sa. deß Holtz, Reÿff, bandt vndt Werckzeugs Zum Kübler handwerckh gehörig 4, Sa. Guldenen Ring 9, Sa. baarschafft 67, Sa. Eigenthumbs einer behaußung 200, Sa. Schulden 5, Summa summarum 382 lb – Schulden 29, Nach deren Abzug 343 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 381 lib.
Wÿdem So die ietz abgeleibte Fraw seel. von weÿl. Lorentz Mädern Küblern vndt Burgern alhier, Ihrem vorigen haußwürth ad dies vitæ wÿdembs weÿß zugenießen gehabt

Les préposés de la Taille soumettent l’inventaire de Madeleine Erb aux Quinze. Le veuf déclarait 400 florins alors que la fortune s’élève à 1 000 florins d’après l’inventaire. Les préposés proposent une amende de 50 livres, ramenée à 25 puis 15 livres.
1654, Protocole des Quinze (2 R 72)
(f° 197) Freÿtag den 29. 7.bris – Stall Ca. Hanß Jacob Schöpffen.
Daß ander Stallgeschäfft betreffe Hanß Jacob Schöpffen deß Küblers haußfrawen Magdalene Erbin seel. Verlaßenschafft, da dann conclusio finalis Inventarÿ ertregt 1000 fl. Schöpff aber bißhero allein verstallet 400 fl. * Zwar 10 tag Vor seiner Haußfrawen todt noch 200 fl. Zuschreiben laßen vnd also bald verstallet, so aber nicht attendirt werd. Wann aber diese Nahrung beÿ weitem nicht in d. qualitæt wie hievor beschrieben, sondern meistens in Einem hauß, darauf gleich wohl die Edlen Müegen 100 fl. Nachtrag prætendiren, vnd vf welches demnach die herren dreÿer deß Stalls noch 200 fl beßerung geschlagen, als halten Obere Stallheren darfür Es Were ihm über 15. lb 6 ß so Er dem Stall für Nachtrag schuldig noch 50. lb d Straff auffzulegen, Obere Stallherren gehört bekennen sich Zur relation, hierauff durch Zwo verschiedene Vmbfragen Erkandt, daß d. Obere Stallherren bedencken gefolgt sein solle. (vid. fol. 204. 208.)

(f° 204-v) Sambst. den 7. 8.bris. – Hans Jacob Schöpff per M. E. dt. Supplication mit beÿlaag sub n° 1 bitt wegen einverleibter Ursachen Ihme die Jüngst vfferlegten Straaff d 50. lb nachzulaßen, od. doch g. zu moderiren. Erkandt, Würdt vff die helffte gemildert.

(f° 208-v) Sambst. den 14. 8.bris. – Hans Jacob Schöpff per M. E. dt. Suppl. so verleßen, bitt noch vmb fernere gn. moderation seiner Straff. Erkand, Würd endlich vff 15. lb gemildert innerhalb 3. tag beÿ vorig. Commination Zuelegen.
[in margine :] Erlegt und p. xv knecht vf den d.th gelüffert den 25. dito

Jacques Schœpff se remarie avec Ursule, veuve du tourneur Jean Spatz
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 17-v)
1653. Dncâ XIV Trinitatis d. 11. September. Jacob Schöpf der Kübler v. burger allhie Vnd Ursula, Weiland Johann Spatzen hohltreher vnd burgers alhie hinderlaßene Wittib. Copulirt Mont. d. 19. Sept. in der Ruprechtsaw (i 21)

Le tourneur Jean Spatz épouse en 1617 Ursule, fille du chapelier Nicolas Meyer
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 395-v n° 1225)
1617. Eodem die [Dominica 3. Trinitatis] Hans Spatz der Dräher vndt Jungfrauw Ursula Claus Meÿers d. huttmachers alhie hinderlaßene tochter (i 410)

Originaire de Mittelbergheim, Jean Spatz épouse en 1615 Julienne, veuve du tourneur Joachim Kolberger
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 373 n° 1147)
1615. Eodem die [Dominica 10. Trinitatis] Hans Spatz von Mittelbergheim, der Dräher vndt Juliana, Joachim Kolberger d. Dräher hinderlaßene Wittwe (i 385 )

Jean Spatz devient bourgeois par sa femme en juillet 1615.
1615, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 990
Hanß Spatz d. Trechsler Von Mittelberckheim Empfaht d. Burg. Recht Von Juliana Weÿl. Joachim Korbergers deß trechsler hünd.laßene wittib wüll Zu den Zümerleut dienen. Actum den 18. 7.bris Aô 1615

Jacques Schœpff meurt en juin 1671 en délaissant pour héritiers sa sœur Susanne, femme du pelletier Jean Werdemann, et son neveu Jean Jacques Seyfried, fils de sa sœur Agnès. L’inventaire mentionne le titre d’acquisition de la maison. L’actif de la succession s’élève à 223 livres, le passif à 39 livres.

1671 (6.7.), Not. Oesinger (David, 37 Not 22) n° 9
Inventarium vnd Beschreibung Aller vndt Jeder Haab Nahrung vndt Güethere, so Weÿland der Erbare und bescheidene Meister Hanß Jacob Schöpff burger vndt Kübler alhie Zu Straßburg, nach seinem d. 24.ten Nächstverwichenen Monats Junÿ aus dießer welt genommenen Abschied hinder Ihme verlaß. (…) So besch. donnerst. d. 6. Julÿ 1671.
Der Abgeleibt seelige hat Zue Erben ab intestato verlaßen Fr. Susannam H hanß Werdemanns deß Kürßners v: burgers alhie haußfr. seine Schwester Vnd H Johann Jacob Seÿfriden burgern alhie seiner verstorbenen Schwester Agnes sel. Sohn.

In Einer in der St: Str: In der Judengaß gelegenen behaußung So in diße verlaßenschafft gehörig behaußung ist befund. word. wie volgt.
In d. Kammer A, Im hinderhauß, In der Stuben, Im hauß Ehren, Im Keller
Werckzeug Zum Kübler handwerck gehörig
Eigenthumb Ane Einer Behaußung. It: eine behaußung mit Zweÿen höfflein, einem gemeinen bronnen, vnd andern Ihren begriffen, weithen, rechten, Zugehördten vndt gerechtigkeit. gelegen alhie in d. St: Str: In der Judengaß. gelegen daß bronnen hauß genandt, einseith neb. H: Johann Reichshoffer Jetziger zeit Regierend. Ammeistren, Anderseith neben Guethmann dem Krempen alhie hind. auff den Fürstl. Pfaltzgräfflichen Würthenbergischen hoff stoßend.
Davon gehendt 5 fl Straßburger Wehr. Jährlichen auff Simonis et Judæ dem Gürtler Hoff alhie, ist in hauptgut Abzulößen mit 100 fl. gedachter wehrung nachtrag Capital thut hiehero 52. lb 10 ß sonst freÿ ledig und eig. wie man sagt, vnd ist dieße Behaußung vber Jetzgehörte beschwerth. weilen sie gantz bawlos hiehero angeschlagen 100. Darüber weist ein teut. Pergamentener Kauffbrieff deßen datum d. 7. Novembr. A° 1603.
Abzug In dißes Inventarium. Sa. haußraths 37, Sa. Werckzeugs 6, Sa. Silbergeschirrs vnd geschmieds 10, Sa. baarschafft 69, Sa. Anschlag dißer behauß. 100. Summa summarum 223. lb – Schulden 39, Conclusio 184 lb

Jean Jacques Seyfried et Thomas Werdemann vendent la maison au tailleur Jean Mock et à sa femme Chrétienne Oberhausser

1675 (7. 8.br), Chambre des Contrats, vol. 544 f° 577-v
Johann Jacob Sÿfridt, und Tobias Wertenmann der Kürschner
in gegensein Johann Mockhen deß Schneiders und Christinæ Oberhaußerin beÿder Eheleuth
hauß, höfflin hoffstatt, Bronnen, mit allen deren Gebäwen, begriffen, weithen, Zugehördten, rechten und Gerechtigkeiten, alhier in der Judengaß, einseit neben Georg Friderich Richßhoffer dem handelßmann, anderseit neben Daniel Guthmann dem Grempen, hinden uff den Birckhenfeldisch. hoff theils, und zum theil uff daß alte Judenbadt stoßend gelegen – umb 485 Gulden à.15. batzen

Jean Mock hypothèque quelques jours plus tard la maison au profit de la veuve du marchand André Albrecht

1675 (29. 8.br), Chambre des Contrats, vol. 544 f° 662-v
Johann Mockh der Schneider
in gegensein frawen Barbaræ, weÿl. herrn Andres Albrechts deß handelßmanns nunmehr seel. nachgelaßener wittibin, mit beÿstand herren Johann Conrad Huothen deß handelßmanns ihres Curatoris – schuldig seÿe 150 Gulden
Unterpfand, hauß, höfflin, hoffstatt mit allen deren gebäwen und Zugehördten alhier in der Judengaß einseit neben Georg Friderich Richßhoffer dem handelsmann, einseit neben Daniel Guthmann dem Grempen, hinden uff den Birckhenfeldischen hoff stoßend gelegen

Fils du tailleur Sébastien Mock, Jean Mock épouse en 1658 Chrétienne, fille du pasteur de Scharrachbergheim Jean Michel Oberhausser : contrat de mariage, célébration
1658 (20. 7.br), Chambre des Contrats, vol. 523 f° 451-v
(Prot. fol. 99. – Eheberedung) Erschienen Johann Mockh d. Schneid.Burg. Zu Straßburg alß hochzeiter, mit beÿstand hannß Sebastian Mockh. deß Schneiders seines eheleiblich. Vatters und hannß Löhlins deß Schneiders beed. Burgere alhier an einem,
So dann Jungfr. Christina, weÿl. H M. Johann Michael Oberhaußers geweßenen Pfarrherrn Zu Scharrachbergheim nunmehr seel: nachgelaßene eheliche dochter alß hochzeiterin, mit beÿstand Paul Schwartz. deß Schreiners ihres Vogts, wie auch H M. Johann Jacob Oberhaußers Præceptoris classici und Johann Ulrich Oberhaußers deß leinenwebers ihrer Gebrüd. Burg. alhie, am andern theil

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 95-v n° 93)
1658. Dominicâ XVI. Trinitatis. Johannes Mock der Schneider, Johann Sebastian Mocken des Schneiders und burgers alhie ehelicher Sohn, undt Jung fraw Christina H. Johann Michael Oberhausers gewesenen Pfarrers Zu Scharlaberckheim hinderlaßene eheliche Tochter. Copulabantur Mont. d. 4.t Octobris Zum J S Peter (i 107)
Proclamation, cathédrale (luth. f° 94-v) 1658. Mehr Johann Mock d. Schneid. u burger alhie H Sebastian Mocken deß Schneiders v. burg. Ehelicher Sohn, Vnd Jungfr. Christina weÿl. herrn Joh: Michael Oberhauser pfarhern Zu Scharlebergheim nachgelaßene Eheliche Tochter Montag d. 4. 8.br Jung. S. Peter (i 96)

Aubergiste au champ des Arquebusiers, Jean Mock hypothèque la maison au profit de la fille de Pierre Flechtner, greffier au bailliage de Liechtenau

1688 (8.1.), Chambre des Contrats, vol. 559 f° 16-v
Johannes Moog, der würth auff dem Armbrust Rein (unterzeichnet) Johannes Mock
in gegensein Samuel Christoph Flechtner deß Schneiders alß vogts weÿl. H. Peter Flechtners, Ambtschreibers Zu Liechtenau töchterleins, Annæ Barbaræ – schuldig seÿe 300 gute Reichs guldner zu 9 ß 3 d gewürdiget worden nach Jüngster Devaluation gerechnet
unterpfand, hauß, höfflein, bronnen mit allen übrig. deßen gebäuen, recht. und zugehördten allhier in der Judengaß, einseit neben H. V. Daniel Richshoffer anderseit neben Johann Brunner dem Kachler, hinden auff den Berckenfeldisch. hoff stoßend geleg.

L’aubergiste Jean Mock (Moog) et sa fille Anne Salomé issue de son mariage avec Anne Chrétienne Oberhausser vendent la maison au tailleur Gaspard Honig moyennant 315 livres.

1690 (17.1.), Chambre des Contrats, vol. 562 f° 29-v
(prot. fol. 6.b) Erschienen Johannes Moog, der Würth auff dem Armbrustrhein, und Anna Salome, Sein Moogen, mit weÿl. Anna Christina Oberhaußerin seiner haußfr. sel. ehelich erzeugte tochter, so majorennis, mit beÿstand Samuel Christoph Flechners deß Schneiders Ihres Vogts
in gegensein Caspar Honig, deß Schneiders mit beÿstand Johann Schweitzer deß Schneiders und Friderich Röhrmann, deß Uhrenmachers (verkaufft)
hauß, höfflein, hoffstatt, Bronnen, mit allen deren Gebäuen, begriffen, weith. Rechten und Zugehördten allhier in der Judengaß, Einseit neben Johann Brunner, dem Kachler, anderseit neben H. XV Daniel Richshoffer hind. Zum theil auff den Birckenfeldischen Hoff, Zum theil auff d. alte Judenbad stoßend gelegen, so gegen männiglich freÿ ledig vnd eÿgen seÿe Vnd ist dießer Verkauff vnd Kauff Zugegangen vmb 315 pfund

Originaire de Fürstenberg en Westphalie, le catholique Gaspard Honig épouse en 1689 Anne Barbe Siberding, originaire d’Offenbourg
Mariage, Saint-Etienne (cath. f° 7)
Hodie 2. Maii 1689 (…) sacro matrimonii vinculo copulati sunt casparus Hunig ex furstemberg in Westualia et Anna Barbara siberding ex offenbourg (signé) Casparus hunig + signum sponsæ (i 8)

Gaspard Honig, tailleur originaire de Fürstenberg en Westphalie, devient bourgeois par sa femme Barbe, veuve du tailleur Weiss
1689, 4° Livre de bourgeoisie p. 554
Caspar Honig Von Fürstenberg auß Westphalen, der schneider weÿl. Jost Honigs gewesten schneiders daselbst hinterlaß. sohn empfangt das burgerrecht von Anna Barbara, weÿl. weißen geweßenen burgers und schneiders allhie hinterl. wittib seiner jetzmah. Haußfrawen p 2. gold fl. 16. ß s Er bereits beÿ der Cantzleÿ erlegt, ist Zuvor ledig. standes gewesen und wird auff E. E. Zunfft der schneider dienen. Jur. den 1. Junÿ 1689.

Fils de Jean Weiss de Benfeld, Jean Weiss épouse en 1687 Barbe Sibert, fille de Martin Sibert d’Offenbourg
Mariage, Saint-Laurent (cath. p. 100)
1687. Nouember. 24.to Huius solenniter et in facie Eccl.æ fuerunt intronizati matrimonialiter Honesti Adolecentes Honestus Joannes Weiss Benfeldensis sartor Joîs Weis et Mariæ Bronlerin* Conjugum defunctorum filius legitimus Et Honesta et pudica virgo Barbara Sibertin Martini Sibertin Et Agnetis Schmelzin Conjugum defunctor. offenburgensis filia legitima (signé) Johanß Weiß + signum sponsæ (i 50)

Jean Weiss achète le droit de bourgeoisie pour lui et pour sa femme le 12 août 1688
1687, 3° Livre de bourgeoisie p. 1039
Johannes Weiß d. Schneider von Benfeldt erkaufft das burger recht für sich undt seine hausfraw Anna Barbara Siferten von Offenburg p. 4 golt fl. vndt 32 ß current so Er beÿ d. Cantzleÿ erlegt, würdt Zünfftig beÿ d. Schneidern, Jur. 12. aug. 88.

Naissance de Jean Nicolas, fils posthume de Jean Weiss
Baptême, Saint-Louis (cath. p. 13)
Joannes Nicolaus filius posthumus quondam Joannis Weisse Civis huius Civitatis et Annæ Barbaræ Siberdinn Coniugum natus die quintâ et postridie sextâ Novembris 1688 baptizatus (…) domi ob imminens mortis periculum demum hodie 13.a Decembris anni præfati ad supplementum Ceremoniarum fuit in Ecclesiam delatum (i 8)

Baptême d’Odile, fille de Gaspard Honig en mars 1690.
Baptême, Saint-Etienne (cath. p. 26)
Hodie die 8. Martÿ anni Domini 1690 (…) baptizata fuit Ottilia filia legitima domini Casparis Hönig et Annæ Barbaræ Sibertin Conjugum (i 29)
André, 14 septembre 1691 n° 377 p. 45 (i 48), Marie Barbe 5 mars 1693 n° 525 p. 61 (i 65) etc.

Anne Sibert meurt le 12 décembre 1694.
Sépulture, Saint-Etienne (cath. p. 98)
Die 12 Decembris anni 1694 (…) sepulta est In Coemeterio Barbara Anna Sibertin uxor Gaspardi Honnig sartoris et Cuius argentinensis sacris omnibus Ecclesiæ Munita sacramentis, testes fuere (…) Bernardus Sibert frater defunctæ (i 125)

Les Conseillers et les Vingt-et-Un autorisent le 9 avril 1695 Gaspard Honig à se remarier avant la fin de son deuil, eu égard qu’il a quatre enfants (le mariage n’est pas célébré à Strasbourg)
1695 Conseillers et XXI (1 R 178)
(p. 67) den 9.ten April. 1695 – Caspar Honige pct° dispensationis temporis luctus.
G. ersch. Caspar Honige, burger und schneider alhier, producirt Zuforderist seiner frawen documentum mortis und weilen noch in Kurtz Zeith an seiner trauer Zeith mangelt, alß v weg. seiner großen haußhaltung und 4. Kinder gdig Zu dispensiren. Erk. gegen erlag 1. lb d in beÿde allmoß. willfahrt. H. XV. Reichshoffer, H. Dietrich.

Deux enfants naissent du mariage avec Catherine Roth, Marie Catherine le premier novembre 1696 et Marie Françoise le 27 juin 1699
Baptême, Saint-Etienne (cath. f° 103 n° 921)
Primâ die Novembris anni 1696 baptizata est ad stum Stephanum intra argentinam Maria Catharina filia legitima Caspari Honig Sartoris et civis argentinensis et Catharinæ Rooth coniugum (i 107)

Baptême, Saint-Etienne (cath. f° 147-v n° 1353)
27. Junÿ anni 1699 baptizata est ad stum Stephanum intra argentinam Maria Francisca filia legitima Gaspari Honig Sartoris et civis argentinensis et Catharinæ Rothin coniugum (i 107)

Gaspard Honig hypothèque la maison au profit de Rémi Freyermuth, receveur du chapitre Saint-Pierre-le-Jeune

1696 (6.7.), Chambre des Contrats, vol. 568 f° 356-v
Caspar Hönig der Schneider
in gegensein Hn Remigÿ Freÿermuth, Schaffners des Stiffts Jungen St. Peter allhier, schuldig seÿe 50 pfund, daß Er damit den Rest Kauffschillings von hernach gemeldter Behausung an Johann Mocken den Schneid. & Cons. hat bezahlen können, wie in d. CContractstub Registr. de A° 1690 fol.29.b in marg. zuseh.
unterpfand, hauß, höfflein, hoffstatt, bronnen mit allen deren Gebaüen, begriff. Recht. und Zugehördt. allhier in der Juden Gaß, Einseit neben Johann Brunner dem Kachler anderseit neben weil. H. Daniel Richshoffers gewesenen alt. Ammeisters sel. Erb. hind. zum theil auff den birckenfeldischen hoff, zum theil auff d. alten Juden bad stoßend geleg.
[in margine :] (in gegensein) Hn Johann Brenten Exsenatoris alß vogts weÿl. Joh: Jacob Frentzen des küfferns alß gewesenen proprietarÿ hiervor bem. Honigischen Haußes nun seel., den 24. oct. 1720

Nouvelle hypothèque au profit de Rémi Freyermuth, receveur du chapitre de la Toussaint

1697 (3.1.), Chambre des Contrats, vol. 569 f° 1
H. Caspar Honig der Schneider
in gegensein Hn Remigÿ Freÿermuths Schaffners des Stiffts Allerheÿligen, schuldig seÿe 50 pfund
unterpfand, Hauß, Höfflein, hoffstatt, bronnen mit allen Gebäuen, begriffen, Rechten Und Zugehördten, allhier in der Juden gaß, einseit neben Johann Bronner dem Kachler anderseit neben Hans Philipß Jungen dem sch- hind. Zum theil auff den Birckenfeldischen hoff, zum theil auff das alte Judenbad stoßend gelegen

Gaspard Honig entre au Petit Sénat
1698 Conseillers et XXI (1 R 181)
(p. 106) Montags den 7. Aprilis. – Caspar Honig schwöhrt auff die Kleine Rhats Ordnung

Nouvelle hypothèque au profit de Rémi Freyermuth, receveur du chapitre Saint-Pierre-le-Jeune. En marge, quittance remise en 1720 au tuteur de la fille unique du tonnelier Jacques Frentz.

1699 (7. 7.br), Chambre des Contrats, vol. 571 f° 447
H. Caspar Honig, der Schneider und Eines Ers. Kleinen Raths beÿsitzer
in gegensein Hn Friderich Christoph Preußers, deß Scribenten im Nahmen H. Remigÿ Freÿermuths, Schaffners des Stiffts zum Jung. St. Peter, schuldig seÿe 50 pfund
unterpfand, sein solle, hauß, höfflein, hoffstatt, bronnen mit allen deren Gebaüen, Rechten Und zugehördt. allhier in der Judengaß, einseit neben Johann Brunner dem Kachler, anderseit neben ([biffé] weÿl. Hn Daniel Richshoffers gewesenen) hans Philipp Jungen dem Schneider hind. zum theil auff d. Birckenfeldisch. hoff, zum theil auff d. Judenbad stoßend geleg.
[in margine :] (…) in gegensein Hn Johann Breuen Exsenatoris alß Vogts weÿl. Johann Jacob Frentzen des Küffers, als gewesenen proprietarÿ hierinn bemelt. Honigischen Haußes nun seel. hinterlasenen eintziger tochter, den 24. Octobris 1720

Gaspard Honig et Catherine Roth font dresser l’état de leur fortune. Les deux tiers de la maison font partie des biens inventorés (le troisième tiers appartenant aux enfants d’Anne Barbe Siebert). Le mari qui a quitté Strasbourg a emporté les titres de propriété.

1700 (22.1.), Not. Schatz (Jean Frédéric, 51 Not 3)
Inventarium und beschreibung aller der Jenigen haab und nahrung, liegender und vahrender, so Caspar Honig, Schneider und Catharina Rothin, beede Eheleuthe und burgere allhier zu Straßburg, anjetzo annoch würcklichen besitzen, welche vff ansuchen erfordern undt begehren deß wohl Ehren vesten vnd Großachtbaren herrn Heinrich Grünschmidts, E. E. Kleinen Raths alten beÿsitzers der frawen gezogenen vogts (…) Straßb. d. 22. Januarÿ 1701.
Copia der Eheberedung

Der frawen ohnveränderte nahrung so allein in nachfolgender wenigen Kleidungs und dann deroselben ohnveränderten Guths Ergäntzung bestehet, haußrath 7, Ergäntzung 85, Schuld 25
Antheil ene einer behaußung so theilbar. Item Zween dritte theil an einem vor: und hinter hauß, hoffstatt, bronnen, Zweÿen höfflein, sambt allen andern deren Zugehörden, weithen, Rechten und Zugehörd. gelegen in der Statt Straßburg ane der Judengaß, einseith neben Johann bronnern dem Kachlern, anderseith neben Johann Philippß Jungen dem Krebßwürth, hinden vf erstgedachte behausung und vornen vff gemelte Juden gaß stoßend, davon gehen Jährlichen vf Johannis Baptistæ 2. lb. 10. ß Zinß ablößig mit 50. lb. dem Stifft Jungen St. Peter und alleheiligen in Straßburg, Item ferner erstgedachtem Stifft 2. lb 10 ß Zinß vf dem 8. Septembr. fällig mit 50. lb d, Item noch ferner dahin v lb 10 ß d Zinnß Jahrs vf weÿhenachten verzinßlich abzulößen mit 50. lb d. Item stehet darauff scilicet vf sothanner Zweÿen dritte theilen deß haußes herr Friderich Lersé so ander heut per modum executionis allschon ex secundo decreto verwießen nemblichen umb 75. lb. s. Item herr Ratherr Andreas Haffner umb 31. lb s und dann Herr Guilot umb 13. 10. waß sonsten darauff stehet ist mit dem Notario nicht bewußt, Sintemahlen honig den haußbrieff sambt übrig. documenten der frawen außsag nach mit sich hinweg genommen hat. Summa deßen waß nunmehr wißentlich darauff stehet ist 279 lb 10 ß. Dieweilen aber das hauß erster ahngeschlagen werden muß ehe solche darauff stehende gelder von dem Kauffschilling abgezogen werd. Können, also ist d außwurff biß dahin noch außgesetzt word.
Summa summarum d. frawen gantzen Zugebrachten nahrung 117 lb
hierauff volget das gemein v.ändert u. theilb Gutt, haußrath 26, Schulden in die Nahrung 106, Summa summarum 132 lb – Passiva 541. Übertreffen sothane inventirte theilb. passiva die activ nahrung umb 409 lb

Catherine Roth sollicite le droit de revente au détail. Les Quinze la renvoient aux préposés en chef des métiers.
1700, Protocole des Quinze (2 R 104)
(f° 393) Sambstags den 27.ten Novembr. 1700 – Catharina Rothin Caspar Honigs Schneiders haußfrau pt° Krempenwesens
G. noîe Catharina Rothin, Caspar Honigs des Schneiders und burgers alhie haußfrawen prod. demüthiges Memoriale undt bitten, wie inhalts. Erkandt, an die Oberen handwerckshh. gewießen.

Le maître de tribu rapporte qu’il a demandé au prévôt de la tribu la conduite à tenir au sujet de Gaspard Honig qui a quitté la ville. Le conseil de tribu décide le 2 décembre à l’unanimité qu’il n’est plus un homme honorable. Le secrétaire note au début de l’année suivante que les Conseillers et les Vingt-et-Un l’ont relevé de ses fonctions honorifiques.
1701, Protocole de la tribu des Tailleurs XI 343 (1701-1710)
(f° 33) Mont. 4° Septembris 1701 – Proponirt Herr Rathherr Zunfftmeister, daß Er beneben herrn ratherrn Johann Zieglern, gestrigen tages beÿ Ihro Gnaden hoch Gebietenden Herrn Oberherrn wegen Caspar Honigs gewesen, und Ihne befragt, weßen man sich mit Ihme Zu hoffen oder waß man mit Ihme thun solle, welcher hero dann Zue antwortet gegeben, daß mann ihn solang auß dem Löblichen Schöffen Collegio Laßen sollen biß er sich wegen seiner begangenen fehler vff hiesiger pfaltzen purgiret haben würde, worauff dann das votum beÿ allen versammelten herren Schöffen heut dato eingesammlet und unanimiter Erkandt worden, daß durch mich den Zunfftschreibern Ihme Caspar Honigen vor ein und allemahl von Schöffen wegen angesetzt werden solle, daß er sich zwischen hier und künfftigen herren Meÿster undt Rath wegen seiner begangenen fehler alß wegen verziehung seines burgerrechtens, geschriebenen frischen brieffs, wegreuthung eines pferdts vnd seines außtrettens gäntzlich purgiren und deßwegen einen glaubhafften Schein einbringen, aber biß dahin auß dem Collegio außgeschloßen sein solle, widrigen allß gewärtig sein, daß mann vffkündige wahl bey Rath seinet wegen einkomme.

(f° 40) 2° Decembris 1701 – Herr Rathherr Zunfftmeister Schweitzer proponirt, daß nachdem Caspar honig gestrigen tages beÿ E. E. Goßen Rath unterthänig ein Kommen mit dienstfleißigem bitten, Ime beÿ der gehabten Ehren stelle deß Schöffens Zulaßen, und darauff erkandt worden, daß Er deßwegen beÿ vnseren Gnädig. herren Räth und XXI. einkommen sollte Inndeßen Implorant sich Zu præcaviren vorguth befunden, beÿ E. löbl. Schöffen Collegio so seit heut deßwegen exprès versammlen würde, per memoriale einzukommen, hiermit erstgedachtes Memoriale in pleno abgelesen und nach formblich gethaner umbfrag unanimiter vndt einhellig Erkandt worden, daß obwohlen mann gern gesehen hätte, daß honig hätte Können beÿ dießer Ehrenstelle verbleiben, allein weilen alle reputation und würde eines Ehrlichen manns vf einem schöffen bestehet und dahingegen vieles beÿ falsa, betrug und Unart sich beÿ ihnen befinden, alß solle Er vor undüchtig erkandt worden, und fallß er biß morgenden deß tags beÿ vnseren Gnädigen herren der Räth und XXI. einkommen würde, darauf mit solcher Erkanntnuß geantwortet, widrigen falls biß künfftigen montag.

(f° 41-v) 1702. Nach deme vff unterthänige Klage, so E. E. Zunfft der Schneider wider Caspar Honig beÿ unßeren Gnädigen Herren Räth und XXI. eingegeben, demselben von allen Ehrenstellen entsetzt worden, alß hat man zu Spöttschöffen erwöhlet (…)

Les Conseillers et les Vingt-et-Un relèvent Gaspard Honig de ses fonctions d’échevin chez les Tailleurs
1701 Conseillers et XXI (1 R 184)
(p. 391) Montagß den 2.ten Januarÿ 1702. – Inquisition wegen Caspar Honigs des Schneiders wurdt abgelesen.
Lect. Inquisitione per Hn Mader, Caspar Honig den Schneider betreffendt, Ist Erk. Wurdt auf abgeleßene Inquisition gedachter Caspar Honig als Ein homo proprolus & Celeratus Von seinem bißhero getragenen Schöffen Würde vndt Dignität Remouiret und Destituirt, einfolglich E. E. Zunfft der Schneider, allwo Er Schöffen wahr, permittiret vndt erlaubt Einen andern herrn ahne seiner Statt Zu Einem Schöffen Zu erwehlen, die Andung des Verprechens ahne vnd vor sich selbsten betreffend, wurdt solche ahne E. E. Rath verwißen. Herr XV. Gambs, Hr Gangolff

Le tailleur Jean Greder rend compte de la tutelle des biens qui appartiennent à André et Odile, enfants issus du premier mariage de Gaspard Honig, soit 60 livres de bien maternel qui leur ont été attribués par collocation après la faillite.
1705, Not. Lang l’aîné (Jean Daniel, 25 Not 123) J. Frédéric Schatz
Rechnung mein Johannis Greders, deß Schneiders und burgers Zu Straßburg alß geordnet und geschworenen Vogts Andreß und Ottiliæ, Caspar Honigs deß Schneiders ehelicher Zweÿen Kinder erster Ehe, Innhalt und auß weißend, waß ich seit anno 1702. alß ich dieße Curatel übernommen, biß den 14.ten decembr. 1705. meiner vogts Kinder wegen, ein genommen und dargegen widerumb außgegeben. Erste Rechnung dießer Vogteÿ.
Bericht über dieße Vogteÿ Rechnung. Eß ist Zuberichten, daß meiner vogts Kinder vatter in anno 1702 außgetretten, darauff deßelben Eheweib alß der Curanden Stieffmutter einen vogt gezogen, inventiren und das Inventarium beÿ E.E. Kleinen rath produciren laßen, da alß dann sowohl die immobilia als mobilia gerichtlich verkaufft und das darauß erlößten gelt hinter die herren Deputirten deponirt worden, nachgehends daselbst der beÿkommende colocations: bescheid sub Lit. A. ergang., Crafft deßen meine Curanden in dreÿen Posten nemlich 60. lb. d. mütterlich guth (…)

Autre compte
1709, Not. Lang l’aîné (Jean Daniel, 25 Not 123) J. Frédéric Schatz
Rechnung mein Johannis Greders, deß Schneiders und burgers Zu Straßburg, alß geordnet: und geschwohrnen Vogts Andreä und Ottiliä Catharinæ, Caspar Honigs deß Schneiders Zweÿer Kinder ersterer Ehe, Innhaltend und außweißend, waß ich vom 21. Decembris 1705. alß meiner erstern Rechnung biß den 26. Januarÿ 1709. meiner vogts Kinder wegen, eingenommen undt dargegen widerumb außgegeben. Zweÿte Rechnung dießer Vogteÿ.

Les syndics de la faillite de Gaspard Honig, le tuteur du beau-fils Jean Weiss et ceux des enfants en premières noces vendent la maison au tonnelier Jean Jacques Frentz. En marge, quittance que remet Marie Salomé Frentz, femme de Jean Frédéric Huber, à Marie Odile Honig, femme délaissée du soldat Melchior Gerbus, héritière présomptive de son frère Jean Weiss.

1702 (8.5.), Chambre des Contrats, vol. 575 f° 205-v
(450) H. Friderich Reichard Mockel E.E. großen Raths alter Und E:E: kleinen Raths alß Meister ietzmahliger beÿsitzer Und H. Johann Philipp de Lausanne auch beÿsitzer ged. Kleinen raths mit beÿstand Hn. Johann Friderich Ösingers J. U. Licent. Und mehrbemelten Kleinen Raths Referentis, alß zu Caspar Honigs deß Schneiders Falliments Geschäft in specie aber zu Verkauffung hernach bemelter behaußung deputirte, Ferner H. Johann Georg Körner Exsenator, alß Vogt ged. Honigs Stieff sohns, so Ihme Von seiner ersten Hausfrauen seel. zugebracht word. Nahmens Johann Weißen, So dann H. Johann Greter der Schneider alß Vogt mehrged. Honigs Kinder erster Ehe
Hannß Jacob Frentzen des Küffers mit beÿstand Hn. Johann Brewen Not. publ. Und adel. Schaffners
Hauß, Höfflein, Hoffstatt, bronnen mit allen Gebaüen, begriffen, Weithen, Rechten Und Zugehördten, allhier in der Juden Gaß einseit neben Johann Brunner dem Kachler anders. neben dem Würthshauß zum rothen Krebs hind. zum theil auff den Birckenfeldichen Hoff, theils auff d. alte Jud. bad stoßend gelegen – um 50 und 50 pfund Capital verhafftet, geschehen um 350 pfund
[in margine :] Erschien obged. Johannes Weiß deme zufolg obberührten Collocations bescheids ahne obigem Kauffschilling per rest 40 lb gebühren, halb schwester Maria Ottiliæ geb. Honigin, Melchior Gerbus des Soldaten verlaßener ehefrauen, als einiger præsumptiv: Erbin bemelten ihres bruders in deßen nahrung Sie durch E:E: kleinen Raths Erkanntnus Vom 30. Januarÿ 1738 immittirt worden ist, gewalthaber, Lorentz waag der Nagelschmidt von deroselben Vermittelst (…) procuration hierzu insonderheit bevollmächtiget, der hat in gegensein obgenannten Kauffenden Johann Jacob Frentz gewesten Kieffers hinterl. einiger tochter und universal Erbin Maria Salome geb. Frentzin Johann Friderich Huber hiesigen Meelmanns jetziger Ehefrau (…), den 1. junÿ 1739
[in margine :] Erschienen Catharina geb. Rothin hierinn ged. Caspar Honigs Verlaßene Hausfrau mit beÿstand Johann Joseph Homburg Notarÿ Ihres geschwornenn Curatoris, hat in gegensein käuffers (…), den 24. nov. 1702

Fils du pasteur de Kehl Jean Michel Frentz, Jean Jacques Frentz s’inscrit le 21 avril 1700 pour faire son chef d’œuvre. Les examinateurs le reçoivent maître le 19 mai 1701 en lui infligeant à cause des défauts de son travail une amende dont le relève le prévôt de la tribu. Jean Jacques Frentz règle une amende pour n’avoir pas terminé son chef d’œuvre dans les temps. Il devient tributaire le 23 août 1701.
1700, Protocole de la tribu des Tonneliers (XI 392)
(f° 182-v) Mittwoch den 21. Aprilis Anno 1700 – Johann Jacob Frantz, von hier gehörig, der ledige Kieffer Knecht stehet vor, bittet daß Mann, Ihme gegen der gebühr, Zur machung des Meisterstücks Ein schreiben wolle. Erkand, undt ist Ihme in seinem begehen willfahrt. Zahlt Werckstatten Zinnß 1 lb 10 ß d.

(f° 224) Montags den 16. Maÿ Anno 1701 – Hannß Jacob Frentz der ledige Kieffer von hier gebürtig weÿl. herrn Johann Michael Frentzen geweßenen terweifferigen pfarrherren Zue Kaÿl hinterlaßener Ehelicher Sohn sein verfertigtes Kieffer Meisterstückh Schauer vndt referirten die dreÿ herrn Schauer Von der Ersten Schaw, daß daß vaß Zimmlich ohnfleißig geendet war, In der Zweÿten Schaw waren die Böden nicht inn Einem Zürckel und fanden sich Waltzfuegen und etliche däschen, inn der dritten schaw Wäre es noch Zimmlich sauber abgebunden, der hauptreÿff aber gegen den andern gar zu schmahl, derowegen Sie daß Vaß Zwar für ein Meisterstück passiren ließen, Ihme aber wegen solcher daran gefundenen fehler Zweÿ Jahr keinen Knecht Zuefürdern noch Jungen anzunehmen ansetzen. Nach fleißigem Bitten aber hatt der herr XV. alß obman Ihne solcher bueß erlaße, vnd Ihme beditten daß Er sich seines Meisterstück nicht hochrüehmen auch selbiges nicht lang in der Statt herumb führen solle

(f° 225) Mittwoch den 15. Junÿ Anno 1701 – Hannß Jacob Frentz Wurde alß Er auff Vorgebott erschienen Vorgehalten, daß Er inn Verfertigung seines Meisterstücks vor Zehen tag über die Gewohnliche Zeit auf dem platz geweßen, deßwegen Er vor jeede Woch 7. ß 6. d vnd also in allem 15 ß d fernern Werckstatten Zinnß erlegen solle. Ille bathe umb moderation schützte vor währen Zwen Bettätge dar zwischen eingefallen, und durch der Kieffer Raÿffdantz Verhindert wordten. In Umbfrag per majora Erkandt, solle 15 ß d Zahlen Welche Er dato erlegte.

(f° 232) Dienstags den 23. Augusti Anno 1701 – Meister Hannß Jacob Frentz der Kieffer producirt Schein von der Statt Stall von heüttigem Tag vnd Jahr vermög deßen Er Vorhabens beÿ dißer Ehrsammen Zunfft Leibzünfftig Zuewerden, bathe umb recipirung. Erkandt, Vndt gegen der gebühr Willfahrt, Zahlt der Zunfft 1 lb 1 ß 8 d für die Zu denen Feür Eÿmern geordnete 10 ß d. Vnd für Zunfftschreiber und Bittel 2 ß 6 d.

Autres mentions de Jean Jacques Frentz dans les registres de la tribu
1705, Protocole de la tribu des Tonneliers (XI 392)
(f° 371-v) Dienstags den 18. Augusti Anno 1705 – Hannß Jacob Fräntz hat auff Vorhalten, warumb Er jüngst alß denen sambtlichen Zünfftigen Zusammen gebotten worden nicht erschienen sich entschuldigt, Er seÿe Zwar da geweßen aber Zu Späth gekommen auch auf erhaltene moderation erlegt 2 ß 6 d.

(f° 433) Montags den 22. 9.bris A° 1706 – Mstr. Johann Geörg Möckh klagt Wieder Mstr Johann Jacob Fräntzen Er habe auß Einem seiner Kunden Keller 2. ohm. trußen genommen vnnd dem eigenthumbs herren dargegen 2. Maaßen brandenwein Zugeben versprochen (…)

1707, Protocole de la tribu des Tonneliers (XI 393)
(f° 9) Dienstag den 5. Julÿ 1707 – Meister Johann Jacob Fräntzen dem Kieffer ist vorgetragen worden daß Er einen gantner gehalten unnd Vom 15. biß 25.ten Maÿ den gandtner schilling nicht abgerichtet habe. (…)

(f° 39-v) Dienstags den 24. Aprilis Anno 1708 – Meister Johann Jacob Fräntzen dem Kieffer wurde Vorgehalten daß Er wolle Kopffgelts gebott wegen deß Gesindts außer der acht gelaßen dannenhero herr Rathherr Willhelm auß Gültigkeit Vor Ihnen bezahlt nicht desto weniger aber alß Er deßen averirt worden habe Er Ihme herren Willhelmen doch sein außgelegtes gelt nicht wieder erstattet. Erkant weilen Er so saumselig daß Er Zuvorderist H Rathh. Willhelmen sein außgelegtes gelt wid. erstatten und darbeneben vmb Verziehung betten und hernacher 17. ß d Straff erlegen solle.

Jean Jacques Frentz épouse en 1702 Marie Salomé Girot, fille du marchand de vins Jean Girot
Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 73-v n° 10)
Mittwochs den 7. Junÿ 1702. seind nach Zweÿmahliger außruffung, in der Pfarrkirchen Zu S. Niclaus in Straßburg copulirt und eingesegnet worden Johann Jacob Frentz der ledige Kieffer und burger alhie weÿl. H Mag. Michael Frentzen gewesenen Evangelischen Pfarrers Zu Kail, nachgelaßener ehelicher Sohn, und Jfr. Maria Salome Girottin, H Johann Girott, geweßenen Weinhändlerß vnd Burgerß alhie eheliche Tochter (unterzeichnet) Johann Jacob frentz als Hochzeiter, Maria Salome Girothin als Hochzeiterin (i 78)

Jean Jacques Frentz et Marie Salome Girod hypothèquent la maison au profit du secrétaire Jean Philippe Hepp

1706 (30.1.), Chambre des Contrats, vol. 579 f° 102
Joh: Jacob Frentz Kiefer und Maria Salome geb. Girodin mit beÿstand H Joh: Christoph Gamßen handelsmann u. Abraham Bilgers
in gegensein H. Joh: Philipp Heppen scribenten – schuldig seÿen 90 pfund
unterpfand, ihre behaußung Cum appert: allhier in der Judengass, einseit neben Joh: Brunner Kachlern anderseit neben dem rothen Krebs hinten auf den Bürckenfeldischen hoff et Cons.

Jean Jacques Frentz et Marie Salome Girod hypothèquent la maison au profit de Joachim Carol, greffier au Grand Sénat

1708 (28. X.br), Chambre des Contrats, vol. 581 f° 708-v
Johann Jacob Frentz der Kieffer und Maria Salome geb. Girotin mit beÿstand H. Johann Kuhnen Handelsmanns und Johann Georg Zisich Specereÿhändlers Ihres Vettern
in gegensein hrn Joh: Joachim Carols E.E. Gr. Raths Actuarÿ – schuldig seÿen 100 pfund
unterpfand, ein Vorder und hinder Hauß Höfflein hoffstatt bronnen mit allen gebäuen, begriffen, weithen, rechten und zugehörden in d. Jud. Gaß, einseit neben Johann Brunner Kachlern anderseit neben dem Würths Hauß zum Rothen Krebs, hinden zum theil auff dem birckenfeldischen Hoff theils auff d. alte Jud. bad stoßend

Jean Jacques Frentz et Marie Salome Girod hypothèquent la maison au profit de l’ancien sénateur Jean Jacques Hirschel

1715 (1.3.), Chambre des Contrats, vol. 572 (Protocoles) f° 14
Johann Jacob Frantz der Küffer und Maria Salome geb. Girotin mit beÿstand hr Johann Kuhn Handelsmann Und Johann Georg Zÿsich Specierers
in gegensein H. Johann Jacob Hirschels Exsenat. – schuldig seÿen 36 pfund
unterpfand, Hauß, Höfflein, Hoffstatt, bronnen mit allen gebaüen, rechten und gerechtigkeiten allhier in d. Juden gaß einseit neben Johann Brunner dem Kachler anderseit neben dem Würths hauß zuem rothen Krebs hinten auf den Birckenfeldischen Hoff Und auff d. alte Jud. bad stoßend gelegen

Marie Salomé Giroth meurt le 18 octobre 1719 puis Jean Jacques Frentz le 5 février 1719. Ils laissent pour seule héritière leur fille Marie Salomé (voir la vente de 1739)

Sépulture, Saint-Nicolas (luth. reg 1688-1729 f° 89 n° 19)
Anno 1718. den 15. Octobris Nachts um halb 11. Uhren ist allhier in Straßburg seel. gestorben und den 18. dieses nachmittag um 2 Uhren auff dem Gottes Acker Zu St. Urbani begraben worden weÿl. Maria Salome Frentzin geb. Girothin Johann Jacob Frentzen des Kieffers und burgers allhier Ehel. haußfr. ihres Alters 42 Jahr weniger 5 wochen (i 92)

Sépulture, Saint-Nicolas (luth. reg 1688-1729 f° 90-v n° 4)
Anno 1719. den 5.ten Febr. nachmittag um halb Zweÿ Uhren ist allhier in Straßburg seel. gestorben und den 7. dieses nachmittag um 1 Uhren auff dem Gottes Acker Zu St. Galli begraben worden weÿl. Johann Jacob Frentz gewesener Kieffer und burger allhier seines Alters 44 Jahr und etliche Monath (i 94)

Leur fille Marie Salomé Frentz épouse en 1725 Jean Jacques Moser.
Originaire de Gertwiller, Jean Jacques Moser épouse Anne Barbe Hornung, fille du tamisier André Hornung de Dinkelsbühl : contrat de mariage en 1709, célébration en 1711
1709 (15.2.), Not. Scherer (Jean Louis, 53 Not 9)
Eheberedung – zwischen dem Ehrenhafften Johann Jacob Mosers ledigen Weißbecken weÿl. Mstr. Hannß Jacob Mosers gewesenen weißbecken und Burgers Zu Gerttweiler seel. hinderlaßenem ehel. Sohn, als Hochzeitern an einem
So dann der Ehren und tugendsamen Jgfr. Annæ Barbaræ Hornungin weÿl. Mstr. Andreas Hornungs, gewesenen Siebmachers Zu Dünckelspiehl seel. eheleibl. Tochter, als Hochzeiterin, ach der Zeith Haab und Nahrung halben beschloßen worden
Actum in der Königl. Statt Straßburg, Freÿt. d. 15.ten Februarÿ Anno & 1709 unterzeichnet hanß Jacob moser als hochzeiter, Ana Barbara Hornungin Als hoch Zeidterin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 228 n° 1003)
1711. Mitwoch den 5.ten Aug. Sind nach 2.mahl. Proclamation ehl. Copulirt worden Johann Jacob Moser der ledige Schwartzb. weÿland Hans Jacob Mosers, gew. v. vnd becker Zu Gertweÿller, Hinterl. ehl. Sohn, vnd J. Barbara, Andreß Hornungs, gew. burgers vnd Sippmachers Zu dinckelspiel nahgl. ehl. dochter (unterzeichnet) hanß Jacob moßer al hozeÿer, Barbara hornungin als hochzeidterin (i 22)

Jean Jacques Moser et Anne Barbe Hornung font dresser un état de leur fortune (pour accéder à la bourgeoisie)
1711 (3.7.), Not. Scherer (Jean Louis, 53 Not 6)
Designatio desjenigen Vermögens, so Johann Jacob Moser der ledige Beck, von Gerttweiler gebürtig, weÿl. Mstr. Hannß Jacob Mosers, geweßenen Becken alda seel. eheleiblicher Sohn mit sich alhero bringt und stipulatâ manû vor sein Eigenthub angegeben hatt
Liegende Gütter, Activ Schulden, 201. ln
Alßo angegeben in der Königl. Freÿen Statt Straßburg, Freÿt. d. 3.ten Julÿ A° 1711

Inventarium über Jungfrawen Annæ Barbaræ Hornungin von Dünckelspiehl gebürtig, weÿl. Mstr Andreas Hornungs geweßenen Siebmachers und Burgers alda seel. ehel. Tochter Vermögenschaffr, auffgerichtet Sambst. d. 4.ten Julÿ Anno 1711.

Le boulanger Jean Jacques Moser et Barbe Hornung deviennent bourgeois le 27 juillet 1711
1711, 3° Livre de bourgeoisie p. 1281
Joh: Jacob Moser d. schwartzbeck V. Gertweiler V. sein Fr. Barbara Hornungin V. Dinckelspiel erkauffen d. burgerrecht V. 6. Gold fl. 16 ß Wird beÿ E.E. Zunfft der becken dienen. Jur. d. 27. Julÿ 1711.

Le fournier Jean Jacques Moser devient tributaire le 18 août 1711
Il change plusieurs fois de métier : il devient marchand de farine en 1714, fournier en 1717 puis à nouveau marchand de farine en 1719.

1711, Protocole de la tribu des Boulangers (XI 9)
(f° 107-v) Dienstags, den 18. Augusti – Neuzünfftig
Hannß Jacob Moßer der ledige Beck von Gerttweiler gebürtig producirt Burger: und Stall Schein und bittet umb das Zunfft Recht, wills Haußfeur treiben. Erkant, willfahrt, ddt. Zur gebühr vor E. E. Zunfft 2. lb, 16 ß und dann pro Allmoßen, scriba et Bütteln 12 ß. d.

(f° 164-v) Mittwochs den 3.to Januarÿ 1714 – Handwercks Veränderung
Hannß Jacob Moser der geweßene Haußfeurer bittet Ihme Zuerlauben, sein Handwerck auff den Mehlhandel Zu mutiren, darauff ward in gehaltener Umbfrage Erkant, seÿe Ihme nach Erlegung 1 lb 6 ß pro alle Gebühr, dem Articul gemäß, Zu willfahren (1 lb d. dt.)

(f° 257) Dienstags den 26. Octobris 1717 – Handwercks Veränderung
Hannß Jacob Moßer der Mehlmann stehet Vor und bittet Ihme Zuerlauben, sein Mehlwesen auff Schwartzbecken Zu mutiren, Herr Wehner se. Clagt, daß dießer neben dem Vom H. Zunfftmeister Ihme bereits erlaubten Haußfeür auch Mehl verkaufft und über dießes auch die Kunden abspanne, Annebenst wurde Von Ihro Gn. dem H. Oberh. beditten daß Er berichtet seÿe, daß in Moßers Hauß daß fewrrech[t] sehr schlecht seÿe und gefährlich. Erk: soll innerhalb Zween Tagen Schein von H. XV. Secretario bringen daß Ihme erlaubt seÿe das feürrecht in statu quo zu laßen.

(f° 260-v) 1717. Dienstags den 14. Decembris – Handwercks Veränderung
Johann Jacob Moßer der Mehlmann erscheint und repetirt wie beÿ vorigem Gericht sein petitum umb sein Mehl weeßen auff Haußfeür Zue mutiren weilen seine Sach pt° des Feürrechts beÿ Ghh. XV. richtig und Ihro Gnd der H. Ober H. gemeynsamb bericht davon hatt, hierüber ist Erkant, seÿ Ime erlaubt, gegen erlegung der Gebühr so 1 lb 6 ß d vor alles.

(f° 307-v) 1719. Mittwochs den 13. Xbris – Handwercks Veränderung
Hannß Jacob Moßer der Haußfeurer und Burger allhier erscheint undt bittet Ihme Zu vergünstigen sein haußfeuren in den Meelhandell Zu Verändern. Erk. undt nach ordnung willfahrt geg. Erlaß der gebühr vor alles p. 1. lb 6 ß doch daß Er ein gantzes Jahr dabeÿ ohn wider auffgesagt verharren solle.

Jean Jacques Moser obtient le droit de vannage
1719, Protocole des Quinze (2 R 123)
(p. 389) Sambstag d. 18. 9.bris 1719. – Fuchs nôe Joh: Jacob Mosers des geweßenen Schwartzbecken, derselbe hat Von E. E. Zunfft der Becken undt Lucern das Wannenreht erhalten, wie solches mit Kommender Schein weißet, bitt Confirmation. Erk. Confirmirt.

Barbe Hornung meurt en 1724. Le veuf est usufruitier de ses biens qui reviendront ensuite à ses héritiers. L’inventaire est dressé dans une maison rue de l’Arc-en-Ciel. L’actif de la succession s’élève à 111 livres, le passif à 211 livres.
1724 (7.11.), Not. Lobstein (Jean, 31 Not 15) n° 279
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab Nahrung und Güethere, so weÿland die Ehren und tugendsahme Frau Barbara Moßerin gebohrene Hornungin, des Ehren und Vorgeachten Herrn Johann Jacob Moßers des Mellmanns und burgers allhier zu Straßburg geweßene eheliche haußfrau nunmehr seelige, nach Ihrem Freÿtag den 1.ten Septembris dießes Zu end eilenden 1724.sten Jahrs aus dießer Welth genommenen tödlichen hintritt Zeitlichen verlaßen, auf freundliches ansuchen erfordern und begehren vorgedachten des hinterbliebenen Wittibers als Welcher Crafft hernach eingetragenen Letzten Willen, der Verstorbenen frauen seel. gantze Verlaßenschafft ad dies vitæ Zu genießen hat und finito usufructu auf deßen entweder ab intestato oder per Testamentum verlaßene Erben eigenthümlich heimbfället, inventirt (…) So Beschehen in Straßburg auf Dienstag den 7.ten Novembris Anno 1724.
In einer allhier Zu Straßburg ane der Regenbogengaß gelegenen und in dieße Verlaßenschafft nicht gehörigen behaußung befunden Worden Wie folgt
Ane Höltzen und Schreinwerck, In der Wohnstub, In deri Stub Cammer, Im haußöhren Vor dießen Gemachen, In der Kuchen, Im undern haußöhren, Im Keller
Abzug in gegenwärtig Inventarium gehörig, Sa. haußraths 60, Sa. Frucht undt Meels 39, Sa. Lährer Vaß 3, Sa. Silbers 2, Sa. Goldenen Rings 8 ß, Sa. der baarschafft 6, Summa summarum 111 lb – Schulden 211, Mehr Schulden als Nahrung dem Stalltax nach 100 lb

Le farinier Jean Jacques Moser se remarie en 1724 avec Marie Salomé Frentz : contrat de mariage, célébration
1725 (19.1.), Not. Lobstein (Jean, 31 Not 76) n° 121
Eheberedung – zwischen dem Ehren: vnd Vorgeachten Herrn Johann Jacob Moser, dem Meelmann vnd burgern allhier Zu Straßburg, als dem Bräutigamb ane einem,
So dann der Ehren: vnd tugendsamen Jungfrauen Mariæ Salome Fränßin weÿland des Ehren: und vorgeachten herrn hannß Jacob Franßen, des gewesenen Kieffers vnd burgers allhier Zu Straßburg nunmehr seel. hinderlaßene tochter als der Jungfrauen hochzeiterin ane dem andern theil
So beschehen in Straßburg (…) auf Freÿtag den 19.ten Januarÿ Anno 1725. (unterzeichnet) hanß Jacob moser als hoch Zeÿer, Maria Salome frentzin Als hochzeiterin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 27-v n° 108)
1725. Mittw. d. 14. febr. sind nach 2. maliger Proclamation ehelich Copulirt v. eingesegnet word. Joh: Jacob Mooser der Mehl Mann, b. v. Wittver alhie v. Jgfr. Maria Salome weÿl. Joh: Jacob Frentz gewes. b. v. Kiefers alhie nachgel. ehel. tochter (unterzeichnet) hanß Jacob moßer als hochzeiter, Maria Salome frentzin als Hochzeiterin (i 31)

Jean Jacques Moser meurt en 1733 en délaissant cinq enfants de sa veuve. Les experts estiment la maison à 475 livres. La masse propre à la veuve est de 346 livres. L’actif des héritiers et de la communauté s’élève à 230 livres, le passif à 340 livres

1733 (21.11.), Not. Lobstein (Jean, 31 Not 37) n° 852
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab, Nahrung und Güthere, so Weÿland der Ehren: und Wohlvorgeachte Herr Johann Jacob Moßer, der geweßene Meelmann und Burger allhier Zu Straßburg, nunmehr seel. als derselbe Donnerstags den 24.ten 7.bris dießes Zu End Lauffenden 1733.sten Jahrs dießes Zeitliche in das Ewige Verwechßelt, nach solch seinem aus dießer Welth genommenen tödlichen hintritt Zeitlichen verlaßen, welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren des Ehren: und Vorgeachten herrn Lorentz Heitzen, des Meelmanns und burgers allhier als geordnet und geschworenen Vogts Johann Jacobs, Johann Sigfrids, Mariæ Salomen, Johann Daniels und Susannæ Margarethæ, der Moßern des Verstorbenen seel. mit hernach gemelter seiner hinterbliebenen Wittib ehelich erziehlter Kinder und ab intestato verlaßeber rechtmäsiger Erben ersucht und inventirt durch die Ehren: und tugendsamen Frau Mariam Salome Moßerin gebohrener Fränßin, die hinterbliebene Wittib, mit assistentz des Wohl Ehrenvest, Großachtbahr, Rechtsgelehrt und Wohlweißen herrn Johann Breuen, Notarÿ jurati publici und verschiedener hochadelicher familien wohlbestellten Schaffners auch E: E: grossen Raths alten wohlverdienten beÿsitzers und burgers allhier Ihes geschwornen herrn Curatoris (…) So beschehen in Straßburg auf Sambstag den 21.ten Novembris Anno 1733.

In einer allhier Zu Straßburg ane der Judengaß gelegenen in dieße Verlaßenschafft gehörigen Behausung befunden worden wie volgt.
Ane Höltzen und Schreinwerck. Auf der Bühn, In der Soldaten Cammer, In der hindern Cammer, Im haußöhren, In der Wohn stub, Im Laden, In der Magd Cammer, Im Keller
Eigenthumb ane einer Behaußung (W.) Eine Behaußung, höfflein, hoffstatt und Bronnen, mit allen übrigen dero gebäuen, begriffen, weithen, Rechten, Zugehörden und gerechtigkeiten gelegen allhier in der Statt Straßburg ane der Judengaß, einseit neben einer hoher Stifft Straßburg Thombdechaneÿ gehöriger Behaußung, anderseit neben dem würthshauß zum rothen Krebs, weÿl. Joh: Philipp Jungen des Gastgebers seel. Wittib und Erben gehörig, hinden wieder Zum theil auf vorgedachte zur Thomb dechaneÿ gehörige Behaußung und Zum theil auf das alte Judenbad stoßend, davon gibt man Jährl. 5 lb 12 ß 6 d à 4 pro Cento gerechneten geldzinnßes termino 31. Martÿ Hn Joh: Georg Reißeißen dem Scribenten ablösig in Capital mit 125. lb. So dann 8. lb 17 ß 7 d à 4 pro Cento gerechneten Zinnßes Hn Johann Breuen, Notario publico und hoch adel. Schaffner auch E: E: großen Raths altem wohlverdienten Assessori Jahrs auf Weÿhenachten redimibel in hbtguth mit 222 lb. Sonsten dißorts freÿ Ledig, eigen und über vorstehende beschwährden durch (die Werckmeistere) Laut Abschatzungs Zeduls vom 1.ten Xbris Anno 1733 angeschlagen per 128 lb. Hierüber sagt ein papÿrener Extractus aus allhießiger Cancelleÿ Contract Stub de dato 8.ten Maÿ Anno 1702.
Ergäntzung de Wittib abgegangenen ohnveränderten guths. Vermög der von herrn H. Breuen Notario jurato publico und hochadelichem Schaffnern, auch E: E: grossen Raths altem wohlverdientem Assessore der Wittib sowohl jetzig als auch in Ihrem ledigen Stand geschwornem Hn Curatore abgelegten und beÿ E. Löbl. Vogteÿ gericht den 16. Aprilis Anno 1725 suscribirt und abhandelten Zweÿten Rechnung
Abzug in gegenwärtig Inventarium gehörig. Sa. haußraths 8, Sa. Silbergeschmeids 8, Sa. Goldener Ring 2, Sa. baarschafft 4, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 199, Sa. Eigenthumbs ane einer behaußung 128, Sa. Schulden 65, Erg. Rest 60, Summa summarum 479 lb – Schulden 132, Detrahendo verbleibt 346 lb
Der Erben ohnverändert und theilbare Nahrung, Sa. haußraths 77, Sa. Schiff und geschirr Zum Melhandel gehörig 11, Sa. Wahren Zum Meelhandel gehörig 49, Sa. Lährer vaß 13, Silber geschirr und Geschmeids 5, Sa. baarschafft 60, Sa. Schulden 11, Summa summarum 230 lb – Schulden 340 lb, Übertreffen alßo die Passiva die Activ Massam in allem dem Stalltax nach umb 110 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 346 lb – Stall Summ 236 lb
Abschatzung d. 1. Xbris aô 1733. Auf begehren Weÿl. des Ehrenhafften und bescheidnenen Johann Jacob Moßer seel: hinterlaßene fraw Wittib undt Erben ist eine behausung allhie in der Statt Straßburg in der Juden gaßen gelegen ein seits Neben einem hauß dem Hochlöbl. Stifft Thum Capittel Zugehörig, anderseits Neben einem Wirths hauß Zum Roden Krebs genandt hinden auf H amptmann Sponn stoßend, welch behausung, Stuben, Kammen, Kuchen, Melgädlein, Klein gänglein, Esch Kasten, I. S: h: schweine stall, gebälcktes: Kellerlein, höffel und gemeiner bronnen sambt aller gerechtigkeit wie solches durch der Statt Straßburg geschworne Werckleüthe sich in der besichtigung befundten und Jetzigem preiß Nach angeschlagen wird Vor und Um Neun hundert und Fünfzig gulden. Bezeichnus durch der Statt Straßburg geschwornne Werckleuthe [unterzeichnet] Michael Ehrlacher Werck Meister deß Meinsters, Johann Jacob Biermeÿer Werck Meister deß Zimmerhofs, Johann Peter Pflug Werckmeister deß Mauer hofs

Marie Salomé Frentz se remarie avec le meunier Jean Frédéric Huber, originaire de Scharrachbergheim : contrat de mariage, célébration
1734 (22.9.), Not. Kolb (Abraham, 22 Not 23) n° 122
Eheberedung – zwischen dem Ehrengeachten Johann Friderich Hueber dem ledigen Miller Von Scharrachbergheim gebürtig weÿl. Michael Huebers deß gewesten Millers alda ehelich erzeugtem undt nach Todt hinderlaßenem Sohn, hochzeitern ane Einem
Sodann der Edlen und Tugendtbegabten fr. Maria Salome gebohrne Frentzin weÿl. Jacob Moßers deß gewesten Meelhändlers undt burgers alhier Zu Straßburg sel. nachgelaßener Wittib d. Fr. Hochzeiterin anden Theills
Sechstens verschreibt Sie die Fr. hochzeiterin ihrem geliebten Hn hochzeiter Zu Erzeugen ihrer Ehelichen lieb undt anmueth ihre in der Juden gaß allhier bewohnte Zuständige behaußung nach ihrem der fr. hochzeiterin vorabsterben auff Zwantzig Jahr lang Zu Einem wÿdemb und genuß, Jedoch daß Er auch die darauff haffte Capital Zinß alß übrige beschwerden undt onera richten abführen und bezahlen solle.
So beschehen undt verhandelt in der Königl. Statt Straßburg auff Mittwoch d. 22.t Septembris aô 1734. (unterzeichnet) Johann Friederich huber Als hochziter, Maria Salome Mosserin Alß hochzeiterin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 126 n° 470)
1734. Eod. [Mittw. d. 14. 8.br.] sind nach 2. maliger Proclamation ehelich Copulirt u. eingesegnet word. Joh: Friderich Hueber der Led. Müller Von Scharrachbergh. weÿl. Joh: Mich. Huebers geweß: b: u. Müllers daselbst Nachgel: ehl. Sohn v. fr. Maria Salome, weÿl. Joh: Jacob Mosers geweß. b. v. Meel Manns Nachgel. Wittib (unterzeichnet) Johann friederich huber hochzeiter, Maria Salome Mossrin hochzeiterin (i 130)

Jean Frédéric Huber de Westhoffen devient bourgeois par sa femme six mois après son mariage
1735, 4° Livre de bourgeoisie p. 1019
Johann Fried: Huber d. Meelman von Westhofen geb: erhalt d; b. von sein: ehefr. Johann Jacob Mosers wtb. umb d: alten b: will beÿ E. E. Zunfft d: becker dienen Jur. eodem [23. ap: 1735]

Jean Frédéric Huber de Scharrachbergheim fait son apprentissagea auprès de Jean David Lauth de 1729 à 1732.
1729, Protocole de la tribu de la Lanterne (XI 211)
(f° 36-v) Donnerstags den 9. Junÿ 1729 – H. Johann David Lauth erscheint stelt Zum Lehrjungen Johann Friderich Huber welcher Zu Scharrachbergh. ohn Zünfftig gelernt bitt Ihme von Ostern 1729. bis dicto 1732. geg. Zu Zuschreiben. Erkannt Willfahrt.

(f° 53-v) Dienstags den 27. Maÿ 1732 – Johann Friderich Huber erscheint bitt seiner beÿ H. Johann David Lauthen auff verg. ostern außgestandener Lehrjahr verschreibung seind beederseits content, Erkannt Willfahrt (dt. 1. lb 10 ß)

Jean Frédéric Huber et Marie Salomé Frentz hypothèquent la maison au profit du menuisier Zacharie Fritz

1739 (1.6.), Chambre des Contrats, vol. 613 f° 261-v
Johann Friedrich Hueber der Meelmann und Maria Salome geb. Frentzin mit beÿstand H. Rauch und H. Gloxin beede beede EE. kleinen Raths beÿsitzer
in gegensein Zacharias Fritz des schreiners – schuldig seÿen 175 pfund
unterpfand, Eine Behausung, höfflein, hindergebäu, bronnen und hoffstatt mit allen übrigen deren gebäuen, begriffen, weithen, zugehör und gerechtigkeiten ahne der Juden: gaß, einseit neben einem hiesigen dombcapitul gehörigen Capitular: hauß, anderseit neben der gastbehausung zum Krebs weÿl. Johann Philipp Jung des gastgebers wittib gehörig, hinten theils auf ged. Capitulische behausung theils H. Johann Frantz Spohn E. E. kleinen Raths Referendario gehörige so genannte alten Judenbaad – ihr Hueberin als ein von ihrem vatter weÿl. Johann Jacob Frentz dem kieffer der besagtes hauß am 8. maÿ 1702 erkaufft hatte ererbes guth

Marie Salomé Frentz femme de Frédéric Huber expose la maison aux enchères. L’acquéreur est Georges Frédéric Jung, aubergiste à l’Ecrevisse

1739 (21.11.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 292) n° 80
Zuwißen seÿe hiemit, daß ane Zuend stehendem dato mich offenbaren geschwornen Notarium Zu sich auff E. E. Zunfft der Schneider Kommen laßen und persönlich erschienen seÿe, Frau Maria Salome Huberin gebohrene Fränßin, beÿständlich Meister Friedrich Hubers, des Meelmanns und Burgers allhier, ihres Ehemannsn declarirende, was maßen sie mit consens ihres vorgedachten Ehemanns willens seÿe, ihre in Erst undt anderer Ehe, welches auch durch hern Notaruim Johann Lobstein, über H Johann Jacob Mosers, geweßenen Meelmanns und burgers allhier ihres Erstern Ehemanns seel. in Anno 1733. Verlaßenschafft errichtete Inventarium fol: 26. fac. 2.da mit mehrerem Zuerkennen giebet, unverändert und von ihrem leiblichen Elteren herrührende Behausung, höfflein, hoffstatt mit allen übrigen deren gebäuen, begriffen, weithen, Rechten, Zugehörden und gerechtigkeiten gelegen allhier in der Stadt Straßburg ane der Judengaß, einseit neben einer hohen Stifft Straßburg Thombdechaneÿ gehöriger behausung, anderseit neben dem Würths hauß zum rothen Krebs, hinden wieder zum theil auff vorgedachte Zur Thombdechaneÿ gehöriger behausung, und Zum theil auff das alte Judenbad stoßend, so außer denen daauff hafftednen Passiv Capitalien ledig eigen offentlich Versteigern zu laßen (…)
H. Jacob Hiebert 2010 fl.
H. Georg Friderich Jung 2020 fl. (…)
Dieweilen dann das dritte Liechtlein beÿ dießem gebott erloschen, als wurde ihme herrn Georg Friderich Jung dem Gastgeber Zum rothen Krebß und burgern alhie vorhegeschriebene behaußung cum appertinentiis umb die meistgebottene Sull der 2100 Gulden
Sambstag den 21. Novembris Anno 1739

Vente définitive passée à la Chambre des Contrats entre Marie Salomé Frentz et Marie Salomé Reusch, veuve de l’aubergiste Jean Philippe Jung, propriétaire de la maison voisine

1739 (1.12.), Chambre des Contrats, vol. 613 f° 533-v
Fr. Maria Salome geb. Frännßin Johann Friedrich Huber des Meelmanns ehefrau beÿständlich ihres ehemanns
in gegensein Fr. Mariæ Salome geb. Reuschin weÿl. Johann Philipp Jung des gastgebers zum Krebs wittib mit beÿstand ihres curatoris Johann Friedrich Lung des schloßers, als letzt und meistbietenden
Eine Behausung bestehend in vorder und hindergebäu, höfflein und hoffstatt mit allen übrigen deren gebäuden, begriffen, weithen, gemeinschafft eines bronnens, zugehörden und ahne der Judengaß, einseit neben der käufferin und deren kindern zugehörigen gastbehausung zum Krebs anderseit neben dem hochwürdigen dombcapitul hoher stifft Straßburg gehörigen Canonicat: hauß hinten theils neben daßelbe theils das sogenannte H. Lt. Johann Frantz Spohn E.E. kleinen Raths referendario gehörigen Juden baad – ihr Huberin als einiges Kind und universal Erbin ihres vatters weÿl. Johann Jacob Frännß des kieffers, der solches hauß am 8. maÿ 1702 erkaufft hatte – um 225, 125 und 175 pfund capitalien verhafftet, beschehen um 520 pfund

Les experts estiment la maison à 700 livres lors de l’inventaire dressé en 1744 après la mort de Marie Salomé Reusch. Elle revient à son fils Jean Philippe Jung lors du partage en 1744 (voir plus loin la référence à l’inventaire des apports dressé en 1744).

Pasteur à Zinswiller, Jean Philippe Jung épouse en 1729 Sabine Elisabeth Saltzmann, fille de l’avocat Jean Raoul Saltzmann : contrat de mariage, célébration
1729 (27.5.), Not. Lang l’aîné (Jean Daniel, 25 Not 106) n° 30
Eheberedung – entzwischen Johann Philipp Jung dem Wohl Ehrwürdigen und wohlgelehrten Herrn M. Johann Philipp Jungen, trueifferigen und wohlmeritirten Pfarrherrn Zu Zinnßweiler und Diacono Zu Obebronn, Hochgräfflich Leiningisch Oberbronner gemeinds herrschafft weÿl. des wohl Ehrengeachten Herrn Johann Philipp Jungen, gewesenen Gastgebers Zum Krebs und burgers allhier seelig mit der Ehren und tugendgezierten frauen Maria Salome gebohrner Reuschin, deßelben hinderlaßener Frau wittib,n ehelich erzeugtem Sohn als dem Herrn bräutigamn, ane einem
So dann der Wohl Edlen, Viel Ehren und Tugendreichen Jungfrauen Sabinä Elisabethä Saltzmännin, weÿl. des hoch Edel Vest und hochgelehrten Hern Johann Rudolph Saltzmanns J. U. Ddi und E. E. Großen Raths auch anderer höherer Gerichtsstellen allhier gewesenen wohlmeritirten Advocati et Procuratoris ordinarÿ auch Vornehmen burgers allhier mit weÿl. der Wohl Edlen, Viel Ehren und tugendbegabten Frauen Sabina gebohrener Breunin, deßen geweßener Frauen Ehegattinin und nachmals hinderlaßener Wittib, nun auch sel. ehelich erzielter Tochter als des Jungfrauen Hochzeiterin am andern theil
So beschehen und Verhandelt seind dieße dingen in der Königlichen Statt Straßburg auff Freÿtag den 27.ten Monatstag Maÿ im Jahr als man nach Jesu Christi unßers einig. Erlößers gnad. reich. Geburth u. Menschwerdung Zalte 1729.

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 72-v, n° 160)
1729. Mittw. d. 1.ten Junÿ sind nach geschehener Proclamation Zuvor 1. u. 2. mahln auff deß Regierenden H. Ammeisters erlaubnuß, Zu hauß ehelich copulirt u. eingesegnet worden H. M. Johann Philipp Jung, Pfarrer Zu Zinßweÿler u. diac. Zu Oberbronn, weÿl. H Johann Philipp Jung burgers u. gastgebers alhie nachgelaßener Ehelicher Sohn und Jungfer Elisabetha Sabina Saltzmännin Weÿland H. Rudolph Saltzmanns U. J. Lti und eines E. großen Raths gewesenen Advocati und Procuratoris Ord. Eheliche tochter (unterzeichnet) L. Joh: Phil. Jung Arg. Pfarrer Zu Zinswiler und Diaconus in Oberbronn Als hochzeiter, Elisabetha Sabina Saltzmänni nals hochzeiterin (i 77)

Sabine Elisabeth Saltzmann fait dresser l’inventaire de ses apports (275 livres) dans la maison de ses parents Grand rue près de la rue du Miroir.
1729 (11.7.), Not. Lang l’aîné (Jean Daniel, 25 Not 25) n° 247
Inventarium über der Edlen Viel Ehren und tugendreichen Frauen Elisabethæ Sabinæ Jungin gebohrener Saltzmännin Zu dem Wohl Ehrwürdig und wohlgelehrten H. M. Joh: Philipp Jungen, dermaligen treueifferigen Pfarrherrn zu Zinßweiler und Diacono zu Oberbronn hochgräfl. Leiningen Oberbronner Gemeindts herrschafft und burgers allhier Ihrem geliebten Eheherrn in die Ehe gebrachte Nahrung, auffgerichtet Anno 1729. (…) allweilen in Ihr beeder Ehepersohnen mit einander auffgerichteten Eheberedung außdrucklichen versehen, daß einem Jeeden derselben seine in die Ehe bringende Nahrung ein freÿ, eigen, ohnverändert und vorbehaltenen Guth seÿn und bleiben (…) So beschehen Zu Straßburg in gegenwart Vor wohl Ehrengeachten Hn Pfarrer Jungen des Eheherrn, wie auch der Fr. Pfarrerin werthgeehrter Geschwisterden auff Sambstag den 11. Junÿ 1729.
(f° 6) Series rubricarum hujus Inventarÿ. Bericht in dießen Inventarium gehörig vide fol. 2.a
In einer ane der langen straß ohnfern dem Spiegelgäßl. gelegenen in der ehr. Pfarrerin Vätter und Mütterl. Erbschafft gehörigen behaußung befunden wie volgt.
Sa. haußraths 31, Sa. Silbers 50, Sa. goldener Ring und dergl. Geschmeids 91, Sa. der Baarschafft 60, Summa summarum 223 lb – wann nun hierzu geleget wird die deroselben ane denen haussteuren gebührige helffte mit 4 lb, So erstrecket sich Ihro der Frauen Pfarrerin in die Ehe gebrachtes Guth, zusammen auff 275 lb

Les jeunes mariés font un testament.
1729 (30.5.), Not. Lang l’aîné (Jean Daniel, 25 Not 97 n° 437
Instrumentum publicum über H. M. Johann Philipp Jungen, Pfarrers zu Zinßweiler und Diaconi Zu Oberbronn, hochgräfflich Leiningen Oberbronner Gemeindts herrschafft und Jungfrauen Elisabethæ Sabinæ Saltzmännin beeder hochzeitlicher Persohnen Von hier auffgerichtetes Testamentum solenne inscriptis Vom 30. Maÿ 1729
(unterzeichnet) M. Johannes Philippus Jung Arg. Pfarrer Zu Zinßweiler und Diaconus in Oberbronn Hochgräffl. Leinigen Oberbron Gemeins Herrschafft, Elisabetha Sabina Saltzmännin

Le pasteur Jean Philippe Jung devient tributaire chez les Fribourgeois.
1730, Protocole de la tribu des Fribourgeois (XI 165)
(f° 107-v) Dienstags den 28.ten Nov: 1730 – Neu Zünfftiger
Hr M. Joh: Philipp Jung, Pfarrherr Zu Zinnßweiler, weÿl. Hn Joh: Philipp Jungen geweßenen würths Zum Krebß, undt burgers allhier seel. nachgelaßener ehelicher sohn, Laßt durch Hn Friderich Carl Saltzmann den Handelßmann allhier, Statt Stall Schein, dedato 13.t Nov. 1730. produciren mit bitt, Ihne alß Zudiener anzunehmen. Erkandt, gegen Erlag 2 lb 4 ß d. Willfahrt.

Jean Philippe Jung est dispensé de faire dresser un nouvel inventaire des biens de sa femme après la mort de l’enfant dont il est unique héritier après celui du greffier rejeté pour vice de forme.
1734, Livres de la Taille (VII 1177) f° 322-v
H. M. Johann Philipp Jung Pfarrer zu Guntershoffen producirt seiner Verstorbenen Haußfrauen Theil Register mit bitt, weilen sein mit ihro erziehles Kind seithero [suite f° 324 v°] auch mit tod abgangen und Von ihme geerbet, das Von H. Amtschreiber Roht Jacob aufgerichtete Inventarium aber alß ohnformlich ab actis Verworffen worden, ihne fernerer Inventur zu befreÿen, Erkannt nach der Sachen reiffen examination Willfahrt.

Pasteur à Gundershoffen, Jean Philippe Jung se remarie en 1732 avec Hedwige Strœhlin, fille du pasteur d’Uhrwiller Eric Strœhlin
Mariage, Gundershoffen (luth. p. 245, n° 5)
1731. d. 28.t Aug. sind nach dreÿmahliger Proclamation ordunsmäßig Copulirt worden Ich selbsten Johannes Philippus Jung Pfarrer zu Guntershoffen, Grießbach und Uttenhoffen, mit der Viel Edlen und tugendsamen Jungfrauen Hedwig, deß Wohl Ehrwürdigen und Wohlgelehrten herrn Erici Strelens Wohl verordneten Pfarrers der Evangelisch lutherischen Gemeinde zu Uhrweiler Ehl. ezeugten tochter (i 124)

Hedwige Strœhlin devient bourgeoise par son mari huit mois après son mariage.
1732, 4° Livre de bourgeoisie p. 984
fr. Hedwig Strehleinin Von Uhrweiler geb. erhalt d. b. von ihrem Marito H. Mag. Johann Philipp Jung b. alhier und Pfarrer Zu guntershoff. umb die tertz d. alten b: will beÿ E E Zunfft d. freÿb. dienen. Prom. d. 25.t ap. 1732.

Hedwige Strœhlin meurt en février 1744 en délaissant huit enfants. L’inventaire est dressé en partie à Gundershoffen et en partie dans la maison du tuteur Nicolas Ottmann place du Marché aux Cochons de lait. La masse propre aux héritiers est de 183 livres. L’actif de la communauté s’élève à 2 363 livres.

1744 (29.5.), Not. Brackenhoffer (Jean, 4 Not 18) n° 675
Inventarium über Weÿland der Edlen Viel Ehren Vnd tugendbegabten frawen Hedwig Jungin gebohrener Ströhlinin deß Ehrwürd: Vnd wohlgelehrten Herrn M. Johann Philipp Jungen Pfarrers zu Gundershoffen, Uttenhoffen und Grießbach Burgers alhier zu Straßburg Eheliebstin seel. Verlaßenschafft auffgerichtet in Anno 1744. (…) nach ihrem d. 2. febr. lauffend. jahrs aus dießer Zeith v. welt genommenen tödlichen hintritt hier Zeitl. verlaßen, welche Nahrungß Verlaßenschafft dato Zu end stehend auf freundliches ansuchen erfordern und begehren erstbesagten ihres hinterbl. Wb. wie auch H. Joh: Niclauß Ottmanns burgers vnd ohlmanns allhier alß geordnet vndt geschworenen Vogts Friderich Carl, Johann Philipp, Mariæ Salome, Elisabethæ Sabinæ, Johann Gottfried, Johann Heinrich, Johann Rudolphß vnd Hedwig, aller acht der verstorb: seel. mit dem hinterbl. H wittib ehelich erzeugter KK. vnd ab intestato achtgleichen Stammtheilen verlaßener Erben (…) Actum Straßb. d. 29. maÿ Anno 1744.
Copia Codicilli, Vide beÿlag.
Vergleich wegen der wohl Edlen viel Ehren vndt tugendbegabten frawen Hedwig Jungin gebohrner Ströhlininn seel. Verlaßenschafft (…)

Alhier Zu Straßb. auf dem färckelmarckh in Herrn Ottman deß vogts behaußung vndt theils Zu Gundershoffen befunden haben
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Erben unverändert Guth, Sa. der Kleÿdung und weißen gezeugs 57, Sa. der Gülten 26, Sa. d. Matten 100, Summa summarum 183 lb
das theilbare Guth betreffend, Sa. haußrathß 178, Sa. wein und faß 27, Sa. früchten 18, Sa. heus 7, Sa. Silbergeschirrs 117, Sa. Goldener Ring 79, Sa. d. baarschafft 250, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 1683, Summa summarum 2363 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 2647 lb
Copia Codicilli vel Dispositionis Usufruictuariæ Reciproce, Von der Verstorbenen Frau Pfarrerin seel. und ihrem hinterbliebenen wittibern auffgerichtet. 1732. (…) Mittwoch d. 23. Aprilis Vormittags Zwischen 10. u. 11. Uhren vor mit Ends gemeltem offenbahrem geschwornem Notario in der von mir bewohnenden ane der Tucher Stub gaß gelegenen behaußung deren oberen mit denen fenstern auff gedachte Gaß außsehenden wohnstuben Persönlich kommen und erschienen seÿen der Wohl Ehrwürdig und wohlgelehrte Herr M. Joh: Phill: Jung treueiferigen Pfarrer Zu Gundershoffen, Grießbach und Uttenhoffen, hochgräfflich leining. Oberbronnische gemeiner herrschafft und beneben ihme die Viel Ehren undt tugendbegabte Frau Hedwig geb. Strehlinin beede Eheleuthe und burgers alhier Zu Straßburg (…) Joh: Phillip Lichtenberg Nots. requisitus

Les préposés de la Taille font figurer la succession dans leur registre parce que les impôts acquittés étaient calculés d’après une fortune sous-évaluée de 500 florins (250 livres) sur un total de 5 000 florins
1744, Livres de la Taille (VII 1179) f° 276
Freÿburger N° 9150 – Weÿl. Fr. Hedwig gebohrner Ströhlinin H. M. Johann Philipp Jung Pfarrer Zu Gundershoffen Ehel. haußfrauen Verlaßenschafft inventirt H. Not. Brackenhoffer
Concl. fin. Inv. ist fol. 125, 2547. 9. 9, die machen 5000 fl. Verstallte nur 4500 fl. Zu wenig 500 fl.
Nachtrag Sechs Jahr in duplo à 1 lb 10 ß – 9 lb
Und Vier jahr in simplo à 15 ß – 3 lb
Ext. Stallgeltt 1744 – 8 lb 2 ß
Gebott – 2 ß 6 d
Abhandlung – 3 lb 2 ß 6 s
Marzahl – 7 ß 6 d, Summa 23 lb 14 ß 6 s
Nachgelaßen 3 lb, rest lb 14 ß 6 d
dt. 17. Junÿ 1744.

Jean Philippe Jung se remarie en 1744 avec Catherine Marguerite Wild, fille du pasteur de Sainte-Aurélie Frédéric Wild : contrat de mariage, célébration. Jean Philippe Jung lui lègue l’usufruit de sa maison pendant son veuvage.

1744 (1.6.), Not. Brackenhoffer (Jean, 4 Not 30) n° 706
Eheberedung – zwischen dem Ehrwürdig vndt wohlgelehrten Herrn M. Johann Philipp Jungen, Pfarrherrn Zu Gundershoffen vndt Uttenhoffen burgern alhier alß wittibern vndt hochzeithern ane einem,
so dann der Edlen, Ehren und tugendbegabten Jgf. Catharina Margaretha Wildin, des wohl Ehrwürdigen vndt Wohlgelehrten H. M. Friderich Wilden wohlverdienten Pfarrherrens Zu St. Aurelien, auch Capit: Thom: Canon: burgers alhier, mit der wohl Edlen viel Ehren vndt tugendbegabten frawen Anna Magdalena gebohrner Emmerichin ehelich erzeugten Jfr. dochtern alß hochzeitherin andern theilß

Sechstens, Zu bezeugung seiner ferneren Liebe undt Guthen Affection so verspricht der Herr Bräutigamb seiner Jungfer brauth, daß dieselbe auf seinen erfolgenden Todt und Vorabsterben, so lang als Sie im Wittwenstand verbleiben, und anderwerths sich nicht wieder umb Verheürathen Wird, Wÿdembs weiße und nach Hießiger Statt Wÿdumbs recht zu usufruiren, zue nutzen und zu genießen haben solle 1500 Gulden in Geld und dann die ihme herrn Pfarrherrn dem Bräutigamb eigenthümlich zugehörige Behaußung allhier Zu Straßburg in der Juden Gaß, neben der Gasthaus zum Krebs gelegen, Jedoch mit Außnahm des darinn sich befindlichen dritten Stocks sambt der helffte des hintern Kellerleins undt Platz zum Holtz, welches Er reservirt, vnd Vor seine Kinder ausgedungen haben will (…)
Straßb. d. 1. Junÿ 1744 (unterzeichnet) M. Johann Philipp Jung Pf. Zu Gundershoff. Grießbach und Uttenhoffen als Hochzeiter, Catharina Margaretha Wildin

Mariage, Gundershoffen (luth. p. 253, n° 78)
1744. d. 30. Junii sind durch die hand H. Kapler pfr. zu zinßweiler und diaconi zu Oberbron in den stand der H. Ehe einsesetzt worden Ich lebsten M. Joh: Phil: Jung pfr. in loco u. die tugendsame Jgfr. Catharina Margaretha, M. Friderich Julii Wild. Pastor primarii in der Aurelien Kirche zu Straßburg hl. Tochter (i 129)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports parmi lesquels la maison rue des Juifs. Ceux du mari s’élèvent à 5 435 livres, ceux de la femme à 499 livres. L’acte cite le partage qui a attribué la maison à Jean Philippe Jung.

1744 (17.9.), Not. Brackenhoffer (Jean, 4 Not 18) n° 684
Inventarium über des Ehrwürdig und Wohlgelehrten H. Johann Philipp Jungen, wohlmeritirten Pfarrers zu Gundershoffen, Uttenhoffen und Grießbach, undt der wohl Edlen Viel Ehren und tugendbegabten frauen Catharinæ Margarethæ Jungin gebohrener Wildin, beeder Eheleuthe einander in den Ehestand zugebrachte Nahrungen auffgericht in Anno 1744. – undt Crafft Iher mit einander auffgerichteten Ehebered. alß ohnverändert sich reservirt vnd vorhebalten haben (…) Actum in fernerem beÿseÿn H Johann Niclauß Ottmans deß Ohlmanns v. b. alhier alß leibl. Schwagers vnd der KK. erster Ehe geschw. vogts, wie auch frawen Annæ Magd: Wildin geb. *reichin dder Fr. Pfarrerin leibl. Mutter, Strassburg den 17. Septemb. 1744.

In einer allhier Zu Straßburg in der Juden Gäßel gelegenen neben dem Rothen Krebs, hiehero gehörigen behaußung hat sich befunden wie Volgt
Eigenthumb ane einer Behauß. (M.) i. behaußg. Höfflein vndt hoffstatt mit allen dero gebäwen, begriffen, weith. rechten, Zugehörd. vnd gerechtigkeit geleg. alhier Zu Straßb. in s. Juden gaßen, 1.s neb. Georg Fried. Jung gastgeb Zum Krebß seinem bruder, 2. s. neben einem dem hochwürd. thomb Capitul hohen Stifft Straßb. gehörig Canonicat behauß. hinten Zum theil auf eben daßelben theils auf das sogenandte Jud. bad dem H. von Spohn gehörig, so freÿ ledig vndt eig. vndt beliebter maß. in Keinen anschlag gebracht. Darüber bes. i. teutsche Perg: Kffbr. auß allh. Cantz. Contr: Stub gefertiget vnd mit dero anhang: Innsiegel verwahrt de dato den 1. decembr: 1739. ferner ein anderer teutsch: Pergamentener Kffbr: auch auß allhieß: Cantz. Contr. Stub gefertiget, vnd mit dero anhangend: größern Insiegel verwahrt de dato den 8. Maÿ 1702.
NB. Dieße behauß: hat der H. Pfarr: beÿ weÿl. Fr. Mariæ Salome Jungin geb. Reschin, längst weÿl. H. Joh: Philipp Jungen geweß. gastgeb. v. burg. alhier hinterb. Wb. siner Mutter seel. Verlaßensch. abtheil. in Anno 1744. von übrig. seinen geschwistern vndt mit Erben Käufflich angenommen.
Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. haußraths 409, Sa. Weins und leerer Faß 55, Sa. der Früchten 67, Sa. Spinnhanffs, garn und will 61, Sa. des Viehs 30, Sa. Werckzeugs und Instrum. 15, Bibliotheca, Sa. Häus 52, Sa. goldenen Rings 51, Sa. der baarschafft 758, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 6245, Eigenth. ane einer behaußung o, Summa summarum 8069 lb – Schulden 2639, Nach deren Abzug 5435 lb
Wird auch der Ehefr. in die Ehe gebracht Guth veschrieben, Sa. Haußraths 99, Sa. Silbers 28, Sa. gold. Ring 105, Sa. baarschafft 15, Sa. activ schulden 250, Summa summarum 499 lb

Les Conseillers et les Vingt-et-Un confirment la nomination de Jean Philippe Jung au poste de diacre à l’église Saint-Thomas
1746, Conseillers et XXI (1 R 229)
(p. 128) Montag d. 4.ten Aprilis 1746. – H. M. Joh: Philipp Jungen Wahl Zu einem Diacono Zu St Thomæ confirmirt
Herr XV. Secretarius Städel referirte, daß gestern abends nach gehaltener letzterer Probpredigt, Zu der Wahl eines Diaconi beÿ der Kirche Zu St. Thomæ geschritten, in Gegenwart Herrn Stättmeisters Von Bock und Hn Ammeister Fabers der Hochansehnl. Hh. Deputirten wie auch Hn Dris Præsidis, der Herrn Ober: und Kirchen Pfleger daselbst, Hn Dris Lorentz des dasigen Pfarrers und übriger Geistlicher und seiner Persohn da dann 167. Stimmen gesamblet, und durch Mehrheit derselben H. Mag. Johann Philipp Jung, bißherigen Pfarrer Zu Guntershoffen, Zu einem Diacono besagter Kirche Zu St Thomæ erkosen worden, die Confirmation dieser Wahl Zu Mghhn hohem Guthachten außstellend.
Die Herren Deputirte bekandten sich Zu der abgestatteten Relation. Ist Erkandt, wird diese Ordndnungs: mäßig vorgenommene Wahl Hn M. Joh: Philipp Jungen Zu einem Diacono Zu St Thomæ Obrigkeitlich bestätiget.

Biographie dans l’ouvrage de Bopp.
(Bopp) 2581. Johann Philipp Jung, Mag. ° Straßburg 26. Sept. 1695, Sohn von Johann Philipp Jung, Gastgeber und Maria Salome Risch
imm. in Straßburg am 22. Okt. 1714, Mag. am 29. Dez. 1716
1729-1730, Pfarrer in Zinsweiler und Helfer in Oberbronn II, 1731-1746 Pfarrer in Gundershoffen, 1746-1777 Diakon in Straßburg, St. Thomas III, † 14. Dez. 1777

Jean Philippe Jung loue la maison au perruquier Jean Hechler

1761 (30.3.), Chambre des Contrats, vol. 635 f° 106
H. Johann Philipp Jung der diaconus zu St Thomas
in gegensein Johann Hechler des perruckenmachers
entlehnt, eine behausung cum appertinentis ane der Judengaß, einseit neben den Jundischen erben, anderseit neben einem Domcapitulischen haus – auff 6 nacheinander folgenden jahren von innstehenden Johannis Baptistæ anfangend, um einen jährlichen Zinß nemlich 70 pfund

Accord entre Jean Philippe Jung et l’huilier Jean Nicolas Ottmann, tuteur de ses enfants issus de Hewige Strœhlin.
1764 (19.1.), Not. Schweighæuser (6 E 41, 553) n° 137
Abrechnung zwischen dem wohl Ehrwürdigen und wohlgelehrten Herrn M. Johann Philipp Jung treueifferigen Diacono zu St: Thomä und burger alhier als Vatter an einem, So dann dem Ehren und vorachtbaren Herrn Johann Nicolaus Ottmann dem Ohl Müller und auch burger hieselbst als geordnet: und geschworenem Vogt, sein herrn Pfarrers mit weÿland frauen Hedwig geb. Ströhlinin ehelich erzeugter dreÿer jüngeren Kinder, nahmens Johann Gottfried, ledigen Meßerschmidt dermahlen in Paris sich aufhaltend, Johann Heinrich, leedigen Gold-Arbeiters, so sich in Wien aufhaltet und Johann Rudolph, leedigen Zinn Gießers welcher sich dermahlen in Geneve befindet, am andern theil gepflogen, besagter zweÿer Kinder zu erfordern habende Mütterlichen guths Legitimam und davon seit ihrem 20. jährigen Alter gefallene Zinnße und deren außlüfferung betreffend
Laut eines anbeÿ producirten zwischen dem herrn Vatter und herrn Vogt vor E. löbl. Vogteÿ-Gericht den 18. Sept. 1744 aufgerichtet (…) in allhiesigem C.C.Stub enregistrirten Kinder-Vertrags

Compte que rend Jean Nicolas Ottmann de la tutelle des biens qui appartenaient au défunt Jean Henri Jung, orfèvre à Presbourg (aujourd’hui Bratislava)
1766, Not. Schweighaeuser (6 E 41, 575) n° 37
Rechnung Mein Johann Nicolaus Ottmann, ohlmüllers u. b. allh: zu Straßb: als. geschwohrenen Vogts weÿl: fr. Hedwig Jungin geb. Ströhlinin längst seel. mit S.T. Herrn M. Joh: Philipp Jung dermahligen treueifferigen Diacono zu St. Thomä u. b. alhier zu Straßb: ehelich erziehlt u. nach todt hinterlassenen ohneins jüngern Sohns, Nahmens Johann Heinrich, Goldarbeiters zu Preßburg, Innhaltend was Ich vor und im Nahmen dießes meines Curandi seit dem 19. Jan. 1764 als dem tag der übernommenen Verwaltung, bis dato 1. Nov. 1766 eingenommen und außgegeben habe – Erstere und letztere Rechnung für vorbenannten Curandum

Jean Philippe Jung meurt en 1777 en délaissant cinq enfants de son deuxième mariage et quatre du dernier. Les experts estiment la maison à 1 000 livres. La masse propre à la veuve est de 601 livres, celle des héritiers de 5 882 livres. L’actif de la communauté s’élève à 2 187 livres et le passif à 5301 livres.
1778 (3.2.), Not. Schweighæuser (6 E 41, 558) n° 298
Inventarium über Weÿland des wohl Ehrwürdig und wohlgelehrten Herrn M. Johann Philipp Jung, gewesenen treueiferigen ältesten Diaconi und Seel-Sorgers beÿ der Evangelischen Gemeinde zu St: Thomas u. bs. allh: zu Straßburg seel. Verlaßenschafft auffgerichtet im Jahr 1778. – nach seinem den 14. X.bris Letzt abgewichenen 1777.en Jahrs aus dießer Welt genommenen töd: Hintritt hier zeitlichen verlaßen, welche Nahrungs-Verlaßenschafft dato zu end stehend, auff ansuchen, der Viel-Ehren und tugendbegabten frauen Catharinæ Margarethæ geb. Wildin, der hinterbliebenen fr. Wb. anbeÿ mit herrn Joh: Matthäus Hebenstreit dem Handels M: u. Br allh. verbeÿstandet (…) So geschehen In beiseÿn Herrn Philipp Jacob Dürr E: E: grosen Raths alten u. E. E. Kl. Raths würcklichen wohlverdienten beisitzers, als aus solch letztern Raths Mitteln Zufolg der Erhandnus vom 18.ten X.bris jüngst hien Zu besonders abgeordnet, Straßburg auf Dienstag den 3.ten Februarÿ Anno 1778.
Der nun in Gott ruhende Herr Pfarrer seel. hat Zufolg seines hernach copialiter einverleibten Testaments und beÿgefügter Nach Disposition zu Erben verlaßen, wie folgt 1° weÿl. fr: Mariæ Salome Ehrmännn geb. Jungin, herrn M. Johann Philipp Ehrmann treueiferigen Evangelischen Pfarrers zu Zehnacker /im Leben geweßener/ u. b. allh. zu Straßb. Ehefrauen seel. fünf Kinder Nahmens Johann Philipp, Johann Heinrich, Maria Salome, Johann Friedrich und Friederica, die Ehrmänner, Zu dem ersten neunten Stammtheil, In deren Nahmen ihr geordneter u. geschwohrner Vogt Herr Johann Theobald Dietz, Glaßer u. br. allh. diesem Geschefft Von Anfang bis zu End beÿwohnete,
2° Jgfr. Elisabetham Sabinam Jungin, so großjährig, und mit beÿhülf H. Lt. Joh: Heinr. Faust, Proc. & Adv: ord: beÿ E. E. Kl. Rath allhier, ihres hierzu erbettenen beistands diesem Geschefft persönlich abwartete, Zum Zweÿten Neuenten Stamm-theil,
3° Mr Johann Gottfried Jung, den Meßerschmid u. b. allh. dermahlen zu Preßburg in Ungarn sich aufhaltend, jedoch nur in Legitimam das ist zur helfte des dritten neunten Stammtheils, und in den Überrest oder zur übrigen Hälfte solchen Stammtheils, seine mit fr. Sophia geb. Barthelin erzeugte zweÿ Kinder, Nahmens Sophia und Ludwig, Welche mit Herrn Lt. Johann Joseph Bitschnau Proc: Vic: u. br. allh. bevögtigt sind, der auch in solcher qualitæt beÿ gegenwärtiger Inventur erschienen ist und besagter seiner Curanden Interesse bestens besorgt hat,
4° Hn Johann Heinrich Jung, den Goldarbeiter, welcher dem bericht nach zu besagtem Preßburg verheurathet war, dermahlen aber sich zu Lille in Flandern aufhaltet. Solchen aber nun allein in Legitimam oder zur übrigen Hälfte des Vierten Neunten Stammtheils, und zur übrigen Hälfte solchen Stammtheils die Vorher und hernach benannte Mit-Erben,
5° Mstr Johann Rudolph Jung der Zinngießer und burger in Landau, diesen aber Zufolg der Nach-Disposition ebenfalls nur in Legitimam, das ist zur Hälffte des fünfften Neunten Stammtheils, und zur übrigen hälfte solches Stammes, jedoch mit Vorbehalt des Ihme vermachten Lebtägigen Genußes, seine ehelich erzeugte und annoch erzeugende Kinder, dißorts Enckel, zu gleichen theilen, Alle Vorher beschriebene fünfe, des Herrn Erb-laßers seel. in zweÿter Ehe mit längst weÿl. fr. Hedwig gebohrener Strelen erzeugte Kinder und Vor solchen herstammende Enckel, Ferner
6° Herrn Christian Jung, Chirurgum u. .b allh. zu Straßb. welcher anbeÿ persönlich erschienen, Zu einem völligen sechßten Neunten Stammtheil, 7° Johann Martin Jung der auf Reÿßen befindlichen dreher-gesellen, Zum Siebenden, 8° Johann Georg Jung, den Auch auf Reÿßen befindlichen Buchbinder-gesellen, Zum Achten, So dann 9° Christian Daniel Jung, den ebenermaßen sich auf Reÿßen befindlichen Seiden-Knopffmacher-gesellen, Zum Letzten Neunten Stammtheil seiner Verlaßenschafft, Welche vier letzt-benannte, der Hr Pfarrer seel. in dritter Ehe mit seiner nunmehr hinterbliebenen, Eingangs benannten fr. Wittib erzeugt hat. Und da die dreÿ jüngere Söhne, Joh: Martin, Joh: Georg und Christian Daniel, wie gedacht sich auf Reÿßen befinden und Zum theil annoch Minderjährig, so wurden Sie mit Herrn Johannes Breßler dem Seidenhändler u. br allh. bevögtigt, Welcher auch in solcher qualitæt für Sie und in ihrem Nahmen dieser Inventur beÿwohnete.
Vor und im Nahmen derer übrigen abweßenden und zum theil für unverburgerten Erben aber, benantlichen Joh: Gottfried, Joh: Heinrich, und Joh: Rudolph, wie auch der Kinder dieses Letzteren, ist Eingangs schon benannter Herr Rathr. Philipp Jacob Dürr aus Es En Kleinen Raths Mittel zu gegenwärtigem Erbschaffts-geschefft abgeordnet worden

In einer alhier Zu Straßburg ane dem Thomansplan gelegen Diaconat behausung befunden worden wie folgt
Instrumenten Zur Optique und Zum Glaß: schleifen gehörig
Eigenthum an einer Behausung. (E.) Näml: Eine behaußung, Höfflein und Hof-statt mit allen deren Gebäuden, Begriffen, Weithen, Rechten, Zugehörden u. Gerechtigkeiten, gelegen allh: zu Straßb: ane dem Judengaß 1.s. neben N Kugler dem Gastgeber zum rothen Krebs, 2.s. einer dem hochwürdigen tommen Capitul hohen Stiffts Straßb: zuständigen Canonicat-behausung hinten zum theil auf ebendaßelbe und zum theil auf das sogenannte Juden-bad stoßend, so freÿ, ledig u: eigen und Zufolg Eines Zum Concept gelüfferten schrifftlichen abschatzung vom 6. febr. 1778 durch hiesiger Statt geschworene herren Werck Meistere æstimirt p° 1000. Diese Behaußung hat der hr. Pfar: seel. beÿ weÿl. fr. Mariæ Salome Jungin geb. Rischin, auch weÿl. Hn Joh: Phil: Jung gewes: Gastgebers zum roth. Krebs u. Burgers allh: Zu Straßb. seel. Verlaßensch. Abtheilung Anno 1744 in unvertheiltem Erb Käuflich angenommen. Darüber besagt u. ist vorhanden ein tt&. pergam: Kaufbrief, in allh: C.C. Stub gefertiget u. m. dero anh: Inns. verwahrt de dato 1. X.bris 1739. Und noch ein ältere dergl. Kaufbr. auch in allh: C.C. Stb gefertigt sub dato 8. Maÿ 1702.
(T.) Näml. Eine behauß. u. Hof-statt mit all deren Gebäuden, Begriffen, Weithen, Rechten, Zugehörden u. Gerechtigkeiten gelegen allh. Zu Straßb. ane der thucher-stubgaß (…)
Wittum, So der Hr Pfar: sel aus seiner Zweÿten frauen Ehegattin längst weÿl. Fr: Hedwig geb. Strelen seel. Verlaßenschafft vi Codicilli ad dies vitæ Zu genießen hette
Ergäntzung der Fr. Wb. mangelden unveränderten Guths, Zufolg Inventarÿ über beÿder nun zertrennten Ehe: Persohnen einander für unverändert in die Ehe Zugebrachte Nahrungen durch H. Not. Joh: Brackenhoffer in anno 1744 aufgerichteten Inventarÿ
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Copiaa der Eheberedung – Copia Testamenti Clausi, Copia Nach disposition.
Der fr: Wittib unveränderten vermögens, Sa. hausraths 50 lb, Sa. Silbers 26 lb, Sa. Goldener Ringe und dergl. Geschmeids 56 lb, Sa. der Schuld 75 lb, Sa. der Ergäntzung 393, Summa summarum 601 lb
Solchemnach wird auch der Erben anerstorben unveränderten Guth beschrieben, Sa. hausraths 93 lb, Sa. Silbers 153 lb, Sa. goldener Ring 23 lb, Sa. pfenningzinß hauptguhs 818 lb, Sa. Eigenthums ane I. behausung 1000 lb, Sa. der Gülthen v: eigenthüml. liegenden Güthern fallend 180 lb, Sa. der Ergäntzung 4723 lb, summa summarum 6991 lb – Schulden 1109 lb, Nach deren abzug 5882 lb
Endlichen Wird auch das gemein verändert und theilbahre Guth beschrieben, Sa. hausraths 266 lb, Sa. Leerer Faß 18 lb, Sa. Instrumenten zur Optique und zum glaß-schleifen gehörig 80 lb, Sa. Silbers 88 lb, Sa. der Baarschafft 54 lb, Sa. Pfenning- Zinß- Hauptgüths 375, Sa. des Eigenthums ane I. behausung 500, Sa. der Schulden 803 lb, Summa summarum 2187 lb – Schulden 5301 lb, passiv onus 3114 lb – Stall summa 4133 lb
Renunciatio der Frau Wittib auf das Theilbahre Guth
Liefer: Vergelich und Abteilungs: Concept wie auch Verkauf register
Copia der Eheberedung (…) Beschehen allhier Zu Straßburg den 1.Junÿ 1744, j&es Brackenhoffer Notarius publicus juratus
(Lettre de Lille, 10. mars 1778, Johann Heinrich Jung Goltarbeiter, mon adresse chés Mr grignon morchant orfeuvre sur la grand place a lille)
([billet] an Joh. Gottfried Jung frantzösischen Meßer-Schmidt zu Preßburg in bienstillischen hauß im Jesuiter-gaßel in Preßburg
– Abschatzung vom 6.t Hornung 1778. Auff begehren Weÿland Herrn pfarrer jung Hinterlaßene Erben ist Eine behausung alhie in der statt strasburg in der juden gaß gelegen solche behausung bestehet in fordter und hinter gebäu Einseÿts neben der gasthärberg Zum Rothen grebs, anderer seÿts und hinten auf Eine behausung Zum hohen thom Capitel gehörig stoßend gelegen, worinnen sich befinden Vier stüben, zweÿ Küchen und Etlichen Kammern darüber seÿn die dachstühl mit breidzigel belegt, hat auch Zweÿ getremte Keller hoff und gemeinschaftlichen brunen, Vor und umb Zweÿ Tausend gulden
Der zweÿte begriff (…) [unterzeichnet] Hueber, Götz Wmstr. des Münsters, Kaltner W:Mst
– Auf ansuchen weÿland Herrn Pfarrer Johann Philipp Jung seel. nachgelaßene fraun Wittib und Erben, haben unterschriebene der Statt Straßburg geschwohrene Werck-Meister nach genauer besichtigung des in Jungische Erbschafft gehörigen allhier ane der Juden-Gaß gelegenen Haußes, den darinn befindlichen dritten Stock samt, der Hälfte des Hintern Kellerleins und Platz zum Holtz nach Proportion des Werths der Gantzen Behaußung, für den Vierten theil davon geachtet, dergestalt, daß wann sothane Behaußung sollte Verkaufft werden, von deren Erlöß der Vierten Theil: für den gedachten dritten Stock, die Hälfte des hintern Kellerleins und den Platz Zum Holtz Kan geschätzt und geechnet werden. Signatum Straßburg den 6.ten Februarÿ 1778 (unterzeichnet) Hueber, Götz Wmstr. Kaltner W:Mst

Les préposés de la Taille font figurer la succession dans leur registre parce que l’héritier non bourgeois Jean Frédéric Jung de Presbourg doit régler le droit de détraction.
1778, Livres de la Taille (VII 1180) f° 233-v
Freÿburger N° 4296 – Weÿl. H. M. Johann Philipp Jung gew. diaconi Sen. beÿ St. Thomas und burgers allhier Verlaßenschafft invent. H. Not. Schweighäußer.
Concl. final jnvent. Ist fol. 338.b, 4133 lb 10 ß 6 ¾.d
Joh: Friderich Jung von Preßburg hat von 276. lb vätterl. Legitima den abzug Zu erlegen mit 27. lb 12 ß
dt. 21. Martÿ 1778.

Compte que rend le marchand de soieries Jean Bressler de la tutelle des biens qui appartiennent à Jean Martin Jung, compagnon tourneur dont on n’a plus de nouvelles depuis plusieurs années.
1785, Not. Schweighaeuser (6 E 41, 576)
N° 101. Rechnung Mein Johann Breßler, Seiden händlers und Burgers allhier zu Straßburg, als Geschwornen Vogts Johann Martin Jung des schon Viele jahre lang von hier abweßenden drehers-gesellen weÿl. Hn M. Joh: Philipp Jung geweßenen Diaconi beÿ der St. Thomas-gemeinde u. auch bs. allhier mit Frn. Cathar: Margar: gebohrner Wildin ehelich erzeugten Sohns. Innhaltend was Ich Nahmens deßelben seit dem 9.ten Junÿ 1778 bis Annunc. Mariæ 1785. eingenommen und ausgegeben habe. Erstere Rechnung dießer Vogteÿ

Autre compte
N° 108. Rechnung Mein Johann Breßler, Seidenhändlers und Burgers allhier zu Straßburg, als geschwornen Vogts Johann Martin Jung des schon Viele jahre lang von hier abweßenden drehersgesellen, weiland Hn M. Johann: Philipp Jung geweßenen Diaconi bei der St. Thomas-Gemeinde und auch burgers dahier mit Fraun Catharina Margareth gebohrner Wildin ehelich erzeugten Sohns. Innhaltend, was Ich Nahmens deßelben seit Annunciationis Mariæ 1785. als dem Tag meiner abgelegten erstern rechnung bius 9.ten Junÿ 1788. eingenommen und ausgegeben habe. Zweite Rechnung dießer Vogteÿ.

Elisabeth Sabine Jung, fille issue de Hedwige Strœhlin, meurt célibataire en 1793. L’inventaire est dressé dans une maison rue des Cheveux.
1793 (27.9.), Strasbourg 3 (15), Not. Übersaal n° 379
Inventarium über Weÿl. Jungfrauen Elisabethæ Sabinæ Jung auch weÿl. des burgers Joh: Philipp Jung gewesenen Diaconi bei der Evangelischen Gemeine zu St. Thomä mit auch weÿl. Fr. Hedwig geb. Strehlin erzeugte tochter Verlaßenschafft, nach ihrem den 8. September 1793 erfolgten Absterben
die Verstorbene hat ab intestato zu ihren Erben hinterlassen nachbenamste ihre Geschwistrige und Geschwistrig-Kinder I. weÿl. Frau Maria Salome geb. Jung mit dem burger Joh: Philipp Ehrmann Evangelischen Pfarrer zu Zehnacker erzeugte fünf Kinder 1) den br. Joh: Philipp Ehrmann Adjudant Major des 5. bataillons vom Nieder Rhein, so 29 Jahr alt, 2) Christian Heinrich Ehrmann, den ledigen Kiefer auf der Insul Ceylon in Ost: Indien, seines alters 28 Jahr, 3) Frau Maria Salome geb. Ehrmann des bürgers Jakob Meÿer Brs u. Schulmeisters zu Handschuhheim Ehegattin so 27 Jahr alt, 4) Carl Friedrich Ehrmann den ledigen Weisgerbers zu Riga in Liefland 24 jährigen Alters, 5) Jungfrau Fridericam Elisabetham Ehrmann so 18 Jahr alt, diese fünff in einem 7.t Stamm theil, deroselben Curator der bürger Joh: Theobald Dietz Glaser,
II Joh: Gottfried Jung den Masserschmidt zu Ofen in Ungarn, III. den b. Johann Rudolph Jung, Znngieser in Landau vor einen 7. theil, dieser beeden Curanden ist br. Joh: Bistchnau avoué, IV. weÿl. des bürgers Christian Jung gewesenen Wundartzt dahier mit fr. Maria Elisabetha geb. Lentzin erzeugte sieben Kinder 1) Florentinam Elisabetha so 14 Jahr alt, 2) Margaretham Magdalenam ihres Alters 12 Jahr, 3) Christian August so 10 Jahr alt, 4) Philipp Jakob so 7 Jahr alt, 5) Gottfried Michael seines alters 6 Jahr alt, 6) Margaretha Salome 4 Jahr alt und 7) Heinrich Ludwig anderthalb Jahr alt, derselben geschwornen vogt ist der br Joh: Georg Jung buchbinder, V. den br Joh: Georg Jung buchbinder alhier, VI. Christian Daniel Jung den Knopffmacher in Genf wohnhaft, VIII. Martin Jung den ledigen drehergesell so seit ohngefehr 28 Jahe abwesend und verschollen von deßen Leben oder tod man keine nachricht hat, deßen Curator ist der br. Johann Breßler Knopffmacher

in einer an dem Haargäßlein gelegen denen Hetzel’schen Erben zuständigen behaußung N° 16
hausrath 813 li, silbers und Gold 11 li – berechnung, hausrath Versteigerung 2931 li, silbers 11 li, schulden 2400 li, summa summarum 5342 li, Passiv schulden 2204 li, Nach deren Abzug 3127 – den 27. sept.
– N° 378, 21. sept. 1792 -Verkauf und Erloes: Register die von weiland Jungfrau Elisabetha Sabina Jung auch weÿl. des burgers Joh: Philipp Jung gewesenen Diaconi bei der Evangelischen Gemeine zu St. thomä mit auch weÿl. Fr. hedwig geb. Strehlin erzeugte tochter Verlassenschafft, so den 8. sept. 1793 gestorben hinterlassenen Mobilien und Effecten, welche auf Ansuchen 1. des bs Joh: Theobald dietz Glasers als Curatoris der 5 Ehrmann’schn Kinder, 2. des bs Joh: Joseph Bitschnau Avoué beÿständlich dem alhiesigen distrikt Gerichts als Curatoris Joh: Gottfried Jung des Messerschmidts zu Ofen in Ungarn beiständlich Joh: Rudolph Jung zinngiesers in Landau u. Christian Daniel Jung des Knopffmachers in Genf wie auch als theilvogts des weÿl. brs Christian Jung gewes. Wundarzts allhier hinterlassenen 7 Kindern, 3. des bs Joh: Georg Jung buchbinders ahlier und 4. des brs Johann Breßler Seidenhändlers als Curatoris des verschollenen Martin Jung ledigen drehers, sämtliche der verstorbenen Geschwistrige Neffen Neffinnen als Erben ab intestato vor 7 Stam theilen – vor einer ane der langen Straße gelegen mit N° 115 bezeichneten Fr. Fischerin des Kiefers Wittib zuständigen behausung
Summa vorstehenden Erloeses 3075 li, summa des Abzugs 273 li, Nach deren Abzug 2801 li
Enregistrement acp 19 du 28.9.

Catherine Marguerite Wild meurt en 1795 en délaissant trois fils ou leurs représentants. L’inventaire est dressé dans la maison du boucher Seyder place Saint-Pierre-le-Jeune
1795 (12 ventose 3), Strasbourg 3 (16), Not. Übersaal n° 436
Inventarium über weiland bürgerin Catharina Margaretha geb. Wild des auch weiland bürgers Johann Philipp Jung gewesenen Diaconi bei der ehemaligen Kirche zu St Thomä hinterbliebener Wittib Verlassenschafft, angefangen den 1. Ventose in dem 3. Jahr, nach ihrem den 27. Nivose jüngst erfolgten Absterben hinterlassen hat
dei Verstorbene hat nachbenamste Söhne und Enkel ab intestato zu ihren Erben hinterlassen I. des weiland brs Christian Jung gewesenen Wundarzts dahier mit der brin Maria Elisabetha geb. Lentz erzeugt und hinterlassen 7. Kinder nämlich 1) Florentinam Elisabetham Jung so 15 Jahr alt, 2) Margaretham Magdalenam 13 Jahr alt, 3) Christian August 11 Jahr alt, 4) Philipp Jacob 8 Jahr alt, 5) Gottfried Michael 7 Jahr alt, 6) Margaretham Salome 5 Jahr alt und 7) Heinrich Ludwig Jung 2 ½ Jahr alt, deroselben Vogt ist der br Georg Jung buchbinder alhier nachgemeldet ihr theilvogt aber der br Joh: Joseph Bitschnau Gelehrter dahier wohnhaft, II. den br Johann Georg Jung buchbinder und III. den br Christian Daniel Jung Knopfmacher in Genf wohnhaft deßelben Curator gedachter br Joh: Joseph Bitschnau
In einer an dem ehemaligen Jung St. Peters Platz gelegenen dem br u. Metzger Seÿder zuständigen behausung N° 14
Summa hausraths 1171 li, Passiv Schulden 2498 li, In Vergleichung, Mehr Schulden dann Guth 1327 livres – den 12. Ventose 3
Enregistrement, acp 31 F° 112 du 12 vent. 3

Les enfants et petits-enfants de Philippe Jung vendent la maison au perruquier Jean Hechler moyennant 1 755 livres

1778 (7.5.), Chambre des Contrats, vol. 652 n° 155-v
Mr Johann Theobald Dietz der glaßer als gerichtlich bestellter vogt weÿl. Fr. Mariæ Salome geb. Jungin H. M. Johann Philipp Ehrmann des pfarrers zu Zehnacker gewesener Ehefrau hinterbliebenen 5 kinder, nahmentlich Philipp Jacob, Johann Heinrich, Maria Salome, Friedrich und Friderica, Jfr. Elisabetha Sabina Jungin so großjährigen alters unter assistentz H. Lt. Johann Heinrich Faust E.E. kleinen Raths Procuratoris und Advocati ordinarii, H. Exsenator Philipp Jacob Dürr weinhändler der als ernannter deputatus EE. kleinen Raths vor Mr Johann Gottfried Jung den verzogenen meßerschmitt sowohl auch alß nahmens Johann Heinrich Jung des abweßenden goldarbeiters und Johann Rudolph Jung des in Landau seßhafften Zinngießers und deßen kinder, H. Lt. Johann Joseph Bitschnau, Cancellariæ adjunctus und procurator vicarius, als geordneter vogt vorbemelten Johann Gottfried Jungen zweÿen kinder benantlichen Sophia und Ludwig, H. Johann Christian Jung chirurgus, H. Johann Breßler der Seidenhändler als vogt der Jungischen dreÿ jüngere kinder als Johann Martin, Johann Georg und Christian Daniel derer Jung, samtliche als kinder und respective Enckel weÿl. H. M. Philipp Jung gewesenen Diaconi zu St Thomas
in gegensein H. Johann Hechler des perruquenmachers
die in ermelter verlassenschaft gehörig auch unvertheilt gebliebener behausung, bestehend in vorder und hinter gebäude, höfflein und hoffstatt gemeinschafft eines bronnens mit allen denen übrigen gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden, rechten und gerechtigkeiten ane der Judengaß einseit neben der gastbehausung zum Krebs, anderseit neben einem dem hohen domb Capitul zuständigen canonicats haus, hinten auff deßelben zum theil theils H. Lt Muegin erben – um 3510 gulden

Fils de Jean Hechler de Mundolsheim, Jean Hechler fait son apprentissage auprès de Thomas Genne de 1747 à 1749
1747, Protocole du corps des perruquiers (XI 175)
(f° 216) Montags den 3. Julii 1747 – Herr Thomas Genne der Perruquier und Burger allhier produciret Schein von denen Oberen Handwercks Herren von dem heutigen dato vermög deßen er Zu einem Lehrjungen angenommen Johannes Hechler, Johann Hechler, des Burgers Zu Mundelsheim ehelicher Sohn, welcher auch beÿständlichen seines Vatters Zugegen war, verspricht ihn die Profession in dreÿ nach einander folgenden Jahren Zu lehren, welche auf den Ersten Julii 1747. anfangen und auf solcher Tag 1750. sich wieder endigen sollen das Lehrgeld ist verglichen auf 80. lb und der Lehrfrauwen vor discretion 24. lb davon die Helffte würcklichen von beeden summen bezahlt die übrige ½.te solle Zu End dießes Jahrs bezahlt werden, Im Fall der Jung vor Endigung der Lehrzeit ohne erhebliche Ursach solte davon laufen so solle dem Lehr Herren von deßen *alter 70 lb bezahlt werden, der Jung leÿdet die Uncosten und verspricht sich wohl aufzuführen. Hiebeÿ erschien Herr Jacob Gering der Einspänniger und burger allhier in Nahmen J. G. Herrn Stättmeister Johann von Mundolsheim und declarirte, daß J: G: der Zahler obiger Summen der Rest 40. lb Lehrg. und 12. ln pro discret: seÿn.

(f° 238-v) 1749. Montags den 3. Novembr. – Eod. H. Thomas Genne der Perr. bittet seinen Jungen, Johannes Hechler, auszuthun, will ihme die Rest: Lehrz. schencken.
Erk. seÿe außzuthun, doch mit dem Anhang, daß er bis den ersten Jul: 1750. ahne Lehrjungen bleiben solle, als zu welcher Zeit die Lehrz. geendiget seÿn wird.

Jean Hechler s’inscrit aux années d’épreuve en janvier 1752. Il devient maître en septembre 1756.
Perruquiers (IX 176), 1751-1766
(f° 16) 1752. Freÿtags den 7. Januarÿ – Eodem hr. Johann Melchior Ziegler der Perruq. im Nahmen Johann Hechler, des leedigen Perrq. gesellen, von Mundolsheim, bittet wir vorher [in die muthjahr einzuschreiben] Erkanndt, wird hiermit eingeschrieben.

(f° 62-v) 1756. Dienstags den 28. Sept. – Erschiene Johannes Hechler, der leed. Perruck: macher ges. von Mundolßheim gebürtig, bittet weilen seine Muthjahr bereits den 7. Jan: 1755 verfloßen, ihm das meisterrecht angedeÿen Zu laßen, auffg den alten Fuß, wobei er versprochen, seine Boutique erst Zu anfang des nechstkünftigen 1757. Jahrs aufzurichten.
Erkanndt, wann er Vorher das burger und Zunfft Recht, wird erhalten haben so solle er als dann auf den alten Fuß angenommen werden.

Jean Hechler épouse en 1757 Marguerite Salomé, fille de l’orfèvre Jean Geyer (les registres de bourgeoisie ne sont pas conservés à cette date)
Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 347-v n° 1287)
1757. Mittwoch d. 19. Jan sind nach ordentlicher Proclamation ehl. copulirt und eingesegnet worden Joh: Hechler der ledige peruckenmacher Joh: Hechlers s Acker Mans Zu Mundolsheim ehl. Sohn und Jfr. Margaretha Salome weÿl. Joh: Geyers Goldarbeiters und b. alhie ehl. Tochter (unterzeichnet) Johannes Hechler alß hochzeiter, Margaretha Salome Geigerin als hochzeiterin (i 353)

Marguerite Salomé Geiger veuve de Jean Hechler meurt en 1808 en délaissant six enfants ou leur représentant

1808 (2.3.), Strasbourg 12 (18), Not. Wengler n° 3049
Inventaire de la succession de Marguerite Salomé Geiger veuve de Jean Hechler perruquier, décédée le 6 février dernier – à la requête de Marguerite Salomé Hechler épouse de Jean Frédéric Scholl pelletier, Catherine Elisabeth Hechler épouse de François Chrétien Vogelmann perruquier, Christine Madeleine Hechler épouse de Jean Daniel Froschhammer coutelier, Jean Frédéric Hechler orfèvre, celui ci tant en son nom que tuteur de Catherine Madeleine Hechler âgée de 13 ans 6 mois, fille de Jean Henri Hechler perruquier procréé de feue Anne Catherine Saltzmann, plus François Ehrmann graveur subrogé tuteur de ladite mineure, enfin Marie Madeleine Hechler épouse en secondes noces de Balthasar Oppermann sellier, héritiers pour un 6° de leur mère et grand mère
dans la maison mortuaire rue des orfèvres n° 13
Immeuble. Une maison consistant en bâtiment de devant et de derrière cour pompe commune avec toutes ses autres appartenances droits et dépendances sise à Strasbourg rue des Juifs n° 9, d’un côté l’auberge de l’Ecrevisse, de l’autre le Sr Sarger, devant ladite rue, derrière en partie le Sr Sarger en partie le Sr Strintz boulanger, acquise des héritiers Marie Salomé Jung veuve de Jean Philippe Ehrmann ministre du culte protestant à la Chambre des Contrats le 7 mai 1778 – estimée 5760 fr
deux petites boutiques ou Baraques adossées sur le mur de la ville sises a Strasbourg l’une a côté de l’autre place du Temple Neuf formant d’un côté le coin sur le communal de l’autre le Sr Imlin orfèvre, grevée envers la ville de Strasbourg d’une rente foncière de 4 fr rapporte annuellement 120 fr en capital 2400 fr, de la succession de Jean Geiger son père et de Jean André Geiger son frère
vigne à Mundolsheim 300 et 110 fr, total des immeubles 8570 fr, total de l’actif 9929 fr
Enregistrement, acp 105 f° 4-v du 4.3.

Les héritiers vendent les immeubles, le boutonnier Philippe Frédéric Roser acquiert la maison

1808 (20.6.), Strasbourg 12 (19), Not. Wengler n° 3282
Adjudication définitive, Cahier des charges n° 3138 du 14 avril 1808 – Marguerite Salomé Hechler épouse de Jean Frédéric Scholl Pelletier, Catherine Elisabeth Hechler épouse de François Chrétien Vogelmann perruquier, Christine Madeleine Hechler épouse de Jean Daniel Froschhammer coutelier, Jean Frédéric Hechler orfèvre, tant en son nom que comme tuteur de Catherine Madeleine Hechler âgée de 13 ans 6 mois, fille de Jean Henri Hechler perruquier (procuration jointe à l’inventaire d’Anne Catherine Saltzmannn femme Ehrmann graveur) ce dernier subrogé tuteur enfin Marie Madeleine Hechler épouse en secondes noces de Balthasar Oppermann sellier, tous en qualité d’héritiers de Marguerite Salomé Geiger leur mère et grand mère respective, veuve de Jean Hechler perruquer – jugement du 29 mars 1808
maison : au Sr Jean Chrétien Arnold architecte, déclaration de command (f° 85) au nom de Philippe Frédéric Roser fabricant de boutons, pour 11.040 francs
boutique n° 19 : François Daniel Imlin, orfèvre, pour 1800 fr
boutique n° 20 : Jean Geofroi Müller, ferblantier, pour 2100 fr
art. 1 et 2, terres à Mundolsheim
art. 3. Une maison a rez de chaussée et trois étages consistant en bâtiment de devant et de derrière deux petites cours, pompe commune avec les propriétaires de l’auberge à l’ecrevisse, grenier et deux caves avec tresfond toutes ses autres appartenances droits et dépendances sise à Strasbourg rue des juifs n° 9, d’un côté le Sr Schneider médecin ci devant auberge à l’écrevisse, de l’autre le Sr Sarger, devant la rue, derrière en partie le Sr Sarger en partie le Sr Strintz boulanger – acquis de Marie Salomé Jung veuve de Jean Philippe Ehrmann, ministre du culte, par acte passé à la Chambre des Contrats le 7 mai 1778 – estimée à la somme de 8000 francs
art. 4, des deux boutiques contiguës dont cependant chacune sera séparément exposée en vente, adossées sur le mur de la ville sises à Strasbourg place du Temple neuf n° 19 et 20 formant d’un côté un coin sur le communal aboutissant de l’autre au Sr Imlin orfèvre, par devant ladite place – avenue à la défunte autrice des vendeurs dans la succession de Jean Geyer son père et de Jean et Jean André Geyer ses deux frères, toutes deux grevées envers la ville d’une rente foncière et annuelle de 4 fr, estimées 1500 fr, le n° 19 à 700 francs et le n° 20 à 800 francs – Adjudication préparatoire du 30 mai n° 3241 ;- du 19 juin n° 3281
Enregistrement, acp 106 f° 84-v du 21.6.
(Rapport d’experts joint) le 20 avril, Jacques Stotz architecte, Gédéon Emanuel Stuber charpentier, Jean Chrétien Arnold architecte experts nommés par jugement du Tribunal Civil le 20 mars dernier (…) 1. la maison rue des Juifs n° 9, avons reconnu le rez de chaussée sur le devant en une entrée dans laquelle se trouve un puits mitoyen, une boutique, une petite cour, cage d’escalier, bâtiment du fond, une cuisine, passage, latrines, une chambre derrière led. bâtiment, une seconde petite cour, les deux bâtiments se commuiquent par deux petites ailes et sous chaque bâtiment il y a un cellier, premier étage sur le devant une chambre aile droite une chambre, aile gauche cage d’escalier bâtiment du fond une chambre, deuxième étage sur le devant une chambre a alcove et un cabinet aile droite une cuisine aile gauche cage d’escalier, Bat. du fond une chambre a alcove, troisième étage sur le devant comme au second, aile droite et gauche galeries au fond deux chambres, le tout terminé par un comble simple
2.do Aux boutiques Place du Temple neuf dont chacune ne consiste qu’a un rez de chaussée et teminé par un demi toit – estimée la maison que quoique ne présentant pas trop d’étendue mais située dans une rue tràs bien fréquentée 8000 fr, les deux boutiques n° 18 à 700 fr et n° 18 à 200 francs

Fils du pasteur de Kolbsheim Jean Frédéric Roser, Philippe Frédéric Roser entre en apprentissage pour quatre ans chez l’orfèvre Jean Daniel Weissand en avril 1785.
1785, Protocole de la tribu de l’Echasse (XI 112)
(p. 584) Montags d. 18.ten Aprilis 1785. – Eingeschriebener Lehrjung
Hr Johann Daniel Weißand, der Silberarbeiter stehet vor und producirrt Schein Von denen hoch: und Wohlverordneten Herren Oberen Handwercks Herren de Dato 7.ten Martÿ 1785. Krafft dessen er Zum Lehrjungen abgenommen Philipp Friderich Roser, Herrn Johann Friderich Rosers, Pfarrers beÿ der Evangelischen Gemeinde Zu Kolbsheim und Burgers allhier ehelichen Sohn, beÿständlich herrn Johann Daniel Winters seines Schwagers, Verspricht ihn innerhalb vier Jahren vom 2. april. 1785. biß wieder dahin 1789. die Silberarbeiter Profession getreulich Zu lehren, Zum Lehrgeld sind 200 Gulden und 4 Gulden pro Discretione des Lehrmeisters Ehefrau accordirt worden, wovon die eine helffte gleich Anfangs, die andere Helfte aber nach halbverfloßener Lehrzeit bezahlt werden solle, anbeÿ leidet der Lehrjung alle Unkösten, der Lehrmeister hingegen Verspricht den Lehrjungen die gantze Lehrzeit hin durch in Kost und Logis Zu unterhalten, bittet um gerichtliche Einschreibung und producirt Zugleich des Lehrjungen Taufschein Krafft dessen er d. 27.t Sept. 1770. Zur Welt gebohren wurde.
Erkanndt, willfahrt, dt. 3. fl. Einschreib Gebühr und 3 ß in das Findling hauß.

Philippe Frédéric Roser épouse en 1802 Marguerite Salomé Ott, fille du brasseur Jean Daniel Ott.
1802 (13 ventose 10), Strasbourg 7 (29), Not. Stoeber n° 943 (3028)
Eheberedung – erschienen Br. Philipp Friedrich Roser, der led. Versilbert Pferdzeug und Zinn knopffmacher alhier so großjährigen alters, weil. b. Johann Friderich Roser gew. Religions lehrers in Kolbsheim mit b. Johanna Maria Salome geb. Grosbecker seiner Wb. erzeugter Sohn, als bräutigam
Und b. Margaretha Salome Ott, die ledige so großjährig, b. Johann Daniel Ott, bierbrauers allhier mit b. Margaretha Salome geb. Gimmich erzeugte tochter als braut unter assistentz ihres erstbesagten geliebten Vaters
Straßburg den 13. Ventose im 10. Jahr der Republick in der Jgfr. Braut Väterl. behausung in der Krautenau N° 3
Enregistrement, acp 83 F° 161-v du 15 vent. 10

Philippe Frédéric Roser et ses trois enfants vendent la maison au cordonnier Jean Laurent Müller moyennant 8 000 francs

1834 (22.5.), Strasbourg 10 (88), Me Zimmer n° 1766
1. Philippe Frédéric Roser, fabricant de boutons, 2. Jean Frédéric Roser, principal clerc d’avoué en son nom et en celui de sa sœur Caroline Roser, épouse de Jean Weber, avoué à Saverne, 3. Frédérique Marguerite Roser épouse de Jean Frédéric Rothfus, Philippe Frédéric Roser agissant à cause de la communauté en biens avec Marguerite Salomé née Ott, les trois autres héritiers de leur mère d’après acte de notoriété à défaut d’Inventaire dressé par M° Zimmer le 17 mai 1834
à Jean Laurent Müller, cordonnier
une maison à rez de chaussée et trois étages consistant en bâtiment de devant et de derrière avec deux petites cours, pompe commune avec la propriété du Sr Colonel, greniers, caves, appartenances, dépendances sise à Strasbourg rue des Juifs n° 9 d’un côté la maison de M Raspieler, de l’autre la propriété du Sr Colonel, derrière en partie Raspieler et en partie les héritiers Strentz – y compris au rez de chaussée un poel en fayence ayant tuyaux au premier et second étage deux glaces avec consoles et deux poeles en fonte avec leurs tuyaux, au second étage une glace avec console et un poele en fayence au troisième étage une glace avec console et un poele en fayence enfin un chaudron à lessive et une armoire de cuisine – acquise des héritiers de Marguerite Salomé Geiger veuve de Jean Hechler, perruquier, suivant adjudication définitive dressée par M° Wengler le 20 juin 1808 et déclaration de command le lendemain – acquise à la Chambre des Contrats le 7 mai 1778 – moyennant 8000 francs
Enregistrement, acp 225 f° 35 du 23.5.

Le cordonnier Jean Laurent Müller épouse Marie Dorothée Kohler en 1813
1813 (17.7.), Strasbourg 8 (7), Not. Roessel n° 1366
Contrat de mariage – Jean Laurent Müller, cordonnier, fils majeur de feu Nicolas Müller, tisserand, et de feue Anne Barbe Vix
Marie Dorothée Kohler, fille majeure de feu Henri Théophile Kohler, menuisier, et de Catherine Salomée Fries
Enregistrement, acp 123 F° 4 du 19.7.

Jean Laurent Müller et sa fille Amélie Eugénie Müller femme de Jean Marie Sébastien Villain, employé des Ponts et chaussées, hypothèquent la maison au profit de Charles Frédéric Guthmann

1855 (11.12.), Strasbourg 10 (130), Not. Zimmer (Louis Frédéric) n° 11.306
Obligation, 11 décembre 1855. – Ont comparu 1) M Jean Laurent Müller ancien cordonnier, 2) Dame Amélie Eugénie Müller épouse de M Jean Marie Sébastien Villain, employé des ponts et chaussées ci présent et autorisant ladite Dame son épouse à l’effet de ce qui suit, tous demeurant et domiciliés à Strasbourg, lesquels comparans reconnaissent par les présentes devoir bien et légitimement
à M. Charles Frédéric Guthmann, propriétaire demeurant et domicilié à Strasbourg, créancier ci présent & acceptant, la somme principale de 2000 francs pour prêt de pareille somme (…)
hypothèque, Une maison à rez-de-chaussée et trois étages, consistant en bâtimens de devant et de derrière avec deux petites cours, pompe commune avec la propriété de M. Bugler, grenier, caves, appartenances et dépendances, sise à Strasbourg rue des Juifs N° 9, d’un côté la maison de Madame veuve Raspieler, de l’autre côté à la propriété du Sr Bugler, donnant par derrière en partie sur Mme Raspieler et en partie sur la propriété du Sr Hund.
La dite maison dépendait de la communauté de biens de qui avait existé entre M Müller comparant et Dame Marie Dorothée Kohler, son épouse défunte, les elle appartient aujourd’hui indivisément pour une moitié ausit M Müller et pour l’autre moitié à Mad° Villain comparante pour lavoir héritée dans la succession de ladite défunte sa mère dont elle était la seule et unique héritière, ainsi qu’elle le déclare. M. Müller père avait acquis ledit immeuble de Mr Philippe Frédéric Roser, fabricant de boutons, et des héritiers de Dame Marguerite Salomé Ott épouse de ce dernier, aux termes d’un contrat de vente passé devant M° Zimmer soussigné le 22 mai 1834, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 11 juin suivant volume 283 N° 61. Cette acquisition a eu lieu moyennant le prix de 8000 francs quittancés au dit contrat. Les débiteurs certifient, sous les peines de droit, que le dit immeuble leur appartient encore en toute propriété et qu’il n’est grevé d’aucune dette, rente, privilège ni hypothèque.

Jean Laurent Müller hypothèque la maison au profit du boucher Jean Frédéric Mann

1858 (30.6.), Strasbourg 13 (nouv. 82), Not. Flach (Jean Georges) n° 3634
Obligation du 30 Juin 1858 – A comparu 1) Mad° Amélie Eugénie Müller, épouse de Mr Jean Marie Sébastien Villain, conducteur des Ponts et Chaussées à Strasbourg, où elle demeure, agissant en qualité de mandataire de Mr Jean Laurent Müller son père propriétaire demeurant à Strasbourg (…), laquelle & par les présentes déclaré devoir bien et légitimement
à M. Jean Frédéric Mann, boucher demeurant à Strasbourg, à ce présent & acceptant, la somme principale de 1000 francs pour prêt de pareille somme (…)
hypothèque spécialement, La moitié indivise d’une maison à rez de chaussée et trois étages, consistant en bâtiments de devant et de derrière avec deux petites cours, pompe commune avec la propriété du Sr Colonel, greniers, caves, appartenances et dépendances, sise à Strasbourg rue des Juifs N° 9, présentement N° 16, d’un côté la maison de M. Raspieler avocat, de l’autre côté à la propriété du Sr Colonel, donnant par derrière en partie sur le dit Sr Raspieler et en partie sur le Sr Strentz
2) La moitié indivise d’une maison avec appartenances et dépendances sise à Strasbourg rue derrière St Nicolas N° 9 tenant d’un côté à la propriété du Sr Frühinsholtz faiseur de vrilles, de l’autre à celle du Sr Bühl charron, par derrière à la propriété du Sr Schmitt charron et à celle du Sr Breitling, boulanger (…) Mad. Villain déclare que les deux maisons dont moitié vient d’être hypothéquée ont été acquises par son père durant son mariage avec D° Marie Dorothée Kohler son épouse défunte savoir L’article premier pour l’avoir acquise de Philippe Frédéric Roser, Jean Frédéric Roser & consorrs suivant contrat de vente passé devant M° Louis Frédéric Zimmer, notaire à Strasbourg le 22 mai 1834, dûment enregistré et transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 11 juin suivant volume 283 N° 61. Et l’article deux propre l’avoir acquis de Charles Geoffroi de Zabern, relieur & de Sophie Dorothée Stotz, demeurant ensemble à Strasbourg suivant contrat de vente passé devant M° Becker notaire à Strasbourg le 30 août 1841, enregistré et transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 22 septembre suivant, volume 374 N° 52 et transcrit [sic] d’office le même jour Volume 352 N° 61.

A la mort de son père le 25 août 1858 (voir l’acte de notoriété établi en 1863), la maison revient à Amélie Eugénie Müller qui épouse en 1835 Jean Marie Sébastien Villain, originaire de Colmar

1835 (1.12.), Strasbourg 10 (90), Me Zimmer n° 2130
Contrat de mariage – Jean Marie Sébastien Villain, employé des Ponts et Chaussées à Strasbourg, né à Colmar le 19 janvier 1809, fils de Jean Marie Villain, employé à l’hospice de Stephansfeld, et d’Anne Marie Honacker
Amélie Eugénie Müller, majeure née le 18 mai 1814 fille de Jean Laurent Müller, cordonnier, et de Marie Dorothée Kohler
Enregistrement, acp 236 f° 40 du 2.12. – communauté réduite aux acquets

L’ingénieur Jean Marie Sébastien Villain s’associe avec le dessinateur et imprimeur lithographe Jean Pedraglio
1842 (31.10.), M° Becker
Acte de société entre Jean Marie Sébastien Villien, ingénieur civil, et Jean Pedraglio dessinateur demeurant à Strasbourg pour l’exploitation pendant dix années en nom collectif d’une imprimerie lithographique et autugraphique, pour l’établissement de laquelle société le Sr Villain s’oblige de verser une somme de 3000 francs à mesure des besoins, tous les autres articles étant purement réglementaires
acp 303 (3 Q 30 018) f° 90 du 4.11.

1843 (30.1.), M° Becker
Dépôt par Jean Pedraglio, dessinateur et imprimeur lithographe à Strasbourg, d’un extrait délivré par le greffe du tribunal de commerce de Strasbourg le 11 novembre dernier et qui constate la formation d’une société en nom collectif entre ledit Pedraglio et Marie Sébastien Villain, ingénieur civil et imprimeur lithographe demeurant à Strasbourg ainsi qu’un exemplaire du journal qui contient l’insertion de l’acte précité
acp 306 (3 Q 30 021) f° 51 du 1.2.

Amélie Eugénie Müller femme de Jean Marie Sébastien Villain hypothèque la maison au profit de Caroline Ohl, veuve de l’orfèvre Jean Guillaume Masson

1859 (8.2.), Strasbourg 10 (138), Not. Zimmer (Louis Frédéric) n° 12.905
Obligation du 8 février 1859. – a comparu Mad° Amélie Eugénie Müller épouse dûment autorisée de Mr Jean Marie Sébastien Villain, employé des ponts et chaussées, demeurant & domiciliés à Strasbourg, la dame Villain agissant tant en son nom personnel qu’au nom et comme mandataire de son dit mari (…) Laquelle reconnaît par les présentes devoir bien et légitimement
à Mad° Caroline Ohl, demeurant et domiciliée à Strasbourg veuve de M. Jean Guillaume Masson, vivant orfèvre en cette ville, créancière ci présente & acceptant, la somme principale de 1000 francs pour prêt de pareille somme (…)
hypothèque, Une maison à rez-de-chaussée & trois étages, consistant en bâtimens de devant & de derrière avec deux petites cours, pompe commune avec la propriété de M. Bugler, grenier, caves, appartenances & dépendances, sise à Strasbourg rue des Juifs N° 17, autrefois N° 9, d’un côté la maison de Mme veuve Raspieler, de l’autre côté à la propriété du Sr Bugler, donnant par derrière en partie sur Mme Raspieler & en partie sur la propriété du Sr Hund.
Mad. Villain est devenue propriétaire du dit immeuble pour l’avoir recueilli dans la succession de ses père et mère Mr Jean Laurent Müller ancien cordonnier & d° Marie Dorothée Kohler, vivant conjoints à Strasbourg, dont elle était la seule et unique héritière, ainsi qu’elle le déclare. Mad° Villain ès nom et qualité qu’elle agit certifie sous les peines de droit que ledit immeuble lui appartient encore en toute propriété et qu’il n’est grevé d’aucune dette, rente, privilège ni hypothèque à l’exception d’une somme principale de 2000 francs due à Mr Charles Frédéric Guthmann, propriétaire demeurant à Strasbourg en vertu dune obligation passée devant M° Zimmer notaire soussigné le 11 décembre 1855.

Amélie Eugénie Müller vend la maison à Louis Philippe Guillaume Leclerc, employé à la manufacture des tabacs moyennant 16 000 francs

1863 (25.6.), Strasbourg 10 (149), Not. Zimmer (Louis Frédéric) n° 15.141
Vente et notoriété, 25 et 27 Juin 1863. A comparu dame Amélie Eugénie Müller, épouse de Mr Jean Marie Sébastien Villain, employé des ponts et chaussées, demeurant et domiciliés ensemble à Sarreguemines, autrefois à Strasbourg, Mme Villain dûment autorisée par son mari (…) Laquelle a, par ces présentes, vendu (…)
à Mr Louis Philippe Guillaume Leclerc, employé à la manufacture des tabacs à Strasbourg, demeurant et domicilié en cette ville, acquéreur à ce présent et acceptant
Désignation, une maison à rez-de-chaussée et trois étages, consistant en bâtimens de devant et de derrière avec deux petites cours, pompe commune avec la propriété de M. Bugler, grenier, cave, appartenances et dépendances, sise à Strasbourg rue des juifs N° 17, autrefois N° 9, tenant d’un côté à Mme veuve Raspieler, de l’autre au Sr Bugler, donnant par derrière en partie sur Mme Raspieler et en partie sur le Sr Hund.
Cet immeuble est vendu tel et dans l’état où il se trouve actuellement (…) y compris tous les poêles murés ou non murés qui peuvent d’y trouver et appartenir à la dame Villain.
Etablissement de la propriété. La dite maison appartient à Mme Villain pour l’avoir recueillie dans la succession de Mr Jean Laurent Müller vivant cordonnier et dame Marie Dorothée Kohler son épouse défunte, les deux demeurant autrefois à Strasbourg, ses père mère dont elle est la seule et unique héritière, ainsi que cela sera constaté par un acte de notoriété placé à la fin du présent contrat. Le Sr Müller père de Mde Villain a fait l’acquisition de la dite maison durant son mariage avec son épouse défunte de Mr Philippe Frédéric Roser père, ancien fabricant de boutons, de M Jean Frédéric Roser fils avoué, les deux demeurant à Strasbourg, de Mad. Caroline Roser, épouse de Mr Jean Weber, avoué, les deux demeurant à Saverne, et de Mme Frédérique Marguerite Roser épouse de Mr Jean Frédéric Rothfus, ancien négociant, les deux demeurant à Strasbourg, aux termes d’un contrat passé devant M° Zimmer notaire soussigné le 22 mai 1834, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 11 juin suivant volume 283 N° 61. Le prix de cette acquisition était de 8000 francs que les époux Muller ont payé comptant aux vendeurs suivant quittance contenue au dit contrat.
La dite maison appartenait pour moitié à M. Roser père et pour l’autre moitié à M. Roser fils, à Mme Weber et à Mad° Rothfus, à ces trois derniers pour l’avoir recueillie dans la succession de dame Marguerite Salomé Ott, leur mère dont ils étaient héritiers pour pareille quotité, et elle a été acquise par M. Roser père durant son mariage avec sa femme née Ott des héritiers de feue dame Marguerite Salomé Geiger, veuve de Mr Jean Hechler en son vivant perruquier à Strasbourg aux termes d’un procès verbal d’adjudication définitive dressé par M° Wengler, alors notaire à Strasbourg le 20 juin 1808 & d’une déclaration de command reçue le lendemain par le même notaire. A l’appui de la propriété du dit Immeuble, il existe encore trois contrats passés à la ci devant chambre des contrats de la ville de Strasbourg les 7 mai 1778, premier décembre 1739 et 8 Mai 1702.
Etat hypothécaire. La dame Villain certifie que le dit Immeuble lui appartient encore en toute propriété et qu’il n’est grevé d’aucune dette, rente, privilège ni hypothèque quelconques, elle déclare de plus qu’elle est mariée en premières noces sous le régime de la communauté de biens, sans obligation d’emploi ou de remploi, aux termes de son contrat de mariage passé devant M° Zimmer, notaire soussigné, le premier décembre 1835 – Charges, clauses et conditions. (…) – Prix, 16.000 francs
Notoriété. aux présentes sont intervenus (…) lesquels ont par ces présentes attesté pour vérité et notoriété à qui il appartiendra, 1) qui’ls ont parfaitement connu ledit Sr Jean Laurent Müller et dame Marie Dorothée Kohler son épouse et savoir qu’ils sont décédés à Strasbourg, Madame Müller le 7 avril 1850 et Mr Müller le 25 août 1858, 2) qu’après leur décès il n’a pas été dressé d’inventaire, 3) et qu’ils ont laissé pour seule et unique héritière Madame Villain née Müller leur fille susnommée.
acp 523 (3 Q 30 238) f° 24-v du 29.6.

Louis Philippe Guillaume Leclerc épouse en 1859 Anne Marie Ulrich

1859 (31.8.), Strasbourg 15 (100), Not. Momy (Hippolyte)
Contrat de mariage du 31 août 1859 – Sont comparus Monsieur Louis Philippe Guillaume Leclerc, employé à la manufacture des tabacs de Strasbourg, demeurant et domicilié en cette ville, fils majeur et légitime de M. Louis Claude Leclerc, en son vivant peintre, de Dame Elisabeth Roesseler sa veuve, agissant en son nom personnel comme futur époux d’une part
Et Mademoiselle Anne Marie Ulrich, majeure d’ans, sans état, demeurant et domiciliée à Strasbourg, fille légitime de Mr Michel Ulrich, en son vivant cordonnier à Strasbourg & de dame Anne Marie Dehner sa veuve survivante demeurant en ladite villen agissant en son nom personnel comme future épouse d’autre part
Article cinq. Mr Leclerc futur époux déclare apporter en mariage le 5° d’une maison située à Strasbourg quai des Fleurs N° 7
acp 480 (3 Q 30 195) f° 100 du 2.9. – Stipulation de communauté de biens réduite aux acquêts, partageable par moitié, réserve d’apports et d’héritages
Les apports du futur époux consistent dans le 5° d’une maison à Strasbourg quai des Fleurs N° 7, ceux de la future épouse consistent 1) mobilier estimé ci 500, 2) une somme de 7500 francs, total 8000

Louis Philippe Guillaume Leclerc et Anne Marie Ulrich vendent la maison au tapissier Etienne Emile Broude et à sa femme Christine Euler

1866 (15.1.), Strasbourg 1 (178), Not. Alfred Ritleng (fils) n° 4410
15 janvier 1866. Vente pour 16.000 f. – Ont comparu Mr Louis Philippe Guillaume Leclerc, Employé à la manufacture des Tabacs de Strasbourg & Dame Anne Marie Ulrich son épouse de lui autorisée, domiciliés & demeurant ensemble à Strasbourg, Lesquels ont déclaré vendre (…)
à Monsieur Etienne Emile Broude, tapissier & à Dame Christine Euler son épouse de lui autorisée domiciliés & demeurant à Strasbourg acquéreurs solidaires ci présent et acceptant
Une Maison à rez de chaussée & trois étages située à Strasbourg rue des Juifs n° 17, autrefois Numéro 9, consistant en bâtimens de devant & de derrière avec deux petites cours, pompe commune avec la propriété de M. Bugler, grenier, caves, appartenances & dépendances tenant d’un côté aux veuve & héritiers Laquiante, de l’autre au Sr Bugler, par derrière sur la maison Laquiante & en partie sur le sieur Hund.
Origine de la propriété. Monsieur Leclerc avait acquis cet Immeuble de Dame Amélie Eugénie Muller épouse de Mr Jean Marie Sébastien Villain, employé des ponts & chaussées de Sarreguemines moyennant le prix de 16.000 francs quittancés au contrat aux termes d’une vente passée devant M° Zimmer notaire à Strasbourg le 25 & 25 juin 1863 & dune procuration passée devant M° Boulanger notaire à Sarreguemines le 12 du même mois, les dits actes enregistrés & transcrits au bureau des hypothèques de Strasbourg le premier juillet suivant volume 948 N° 24. Ladite maison appartenait à Madame Villain pour l’avoir recueillie dans la succession de Mr Jean Laurent Müller vivant cordonnier & Dame Marie Dorothée Kohler son épouse défunte, les deux demeurant autrefois à Strasbourg, ses père mère dont elle est la seule et unique héritière, ainsi que cela sera constaté par un acte de notoriété dressé par ledit notaire Zimmer à la suite de la vente des 25 & 27 juin 1863 sus relatée. Le Sr Müller père de Mde Villain a fait l’acquisition de la dite maison durant son mariage avec son Epouse défunte de Mr Philippe Frédéric Roser père ancien fabricant de boutons, de M Jean Frédéric Roser, fils avoué, les deux demeurant à Strasbourg, de Mad. Caroline Roser, épouse de M Jean Weber avoué, les deux demeurant à Saverne, & de Mme Frédérique Marguerite Roser épouse de Mr Jean Frédéric Rothfus ancien négociant, les deux demeurant à Strasbourg aux termes d’un contrat passé devant M° Zimmer notaire susdit le 22 mai 1834 transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 11 juin suivant volume 283 N° 61. Le prix de cette acquisition était de 8000 francs que les époux Muller ont payé comptant aux vendeurs suivant quittance contenue au dit contrat.
Ladite maison appartenait pour moitié à M. Roser père & pour l’autre moitié à M. Roser fils, à Mme Weber & à Mad° Rothfus, à ces trois derniers pour l’avoir recueillie dans la succession de Dame Marguerite Salomé Ott leur mère, dont ils étaient héritiers pour pareille quotité, et elle a été acquise par M. Roser père durant son mariage avec sa femme née Ott des héritiers de feu Dame Marguerite Salomé Geiger, veuve de M. Jean Hechler en son vivant perruquier à Strasbourg aux termes d’un procès verbal d’adjudication définitive dressé par M° Wengler alors notaire à Strasbourg le 20 juin 1808 & d’une déclaration de command reçue le lendemain par le même notaire moyennant le prix de 11.040 francs qui a été totalement acquitté (…) A l’appui de la propriété dudit Immeuble il existe encore trois contrats passés à la ci devant Chambre des Contrats de laditte ville de Strasbourg les 7 mai 1778, premier décembre 1739 & 8 Mai 1702.
Etat hypothécaire. Les vendeurs déclarent et certifient que le dit Immeuble leur appartient encore en toute propriété & qu’il n’est grevé d’aucune dette, rente, privilège ni hypothèque quelconques, ils déclarent de plus qu’ils sont mariés en premières noces sous le régime de la communauté de biens sans obligation d’emploi ou de remploi aux termes de leur contrat de mariage passé devant M° Momy & son Collègue notaires à Strasbourg le 31 août 1859. – Charges, clauses et conditions. L’immeuble dont s’agit est vendu tel & dans l’état où il se trouve actuellement (…) y compris tous les poêles murés ou non murés qui peuvent d’y trouver & appartenir à Mr et Mad° Leclerc, à l’exception du poêle qui se trouve sur le devant au premier étage, sont aussi réservés les glaces, trumeaux & consoles que les vendeurs n’entendent pas transmettre par les présentes & se trouvant dans la maison vendue. (…) – Prix, 16.000 francs
Police d’assurance, L’Aigle N° 12.321, Broude Emile,n 15 janvier 1846, durée dix années
Art. 1, 25.000 francs sur une maison d’habitation sise rue des Juifs N° 17 élevée sur cave, composée d’un rez de chaussée, trois étages et greniers, construite en pans de bois et couverte en tuiles
art. 2, 20.000 francs pour le garantir conformément aux paragraphes 1, 2 et 4 de l’art. 1 et de l’art. 22 des clauses imprimées d’autre part, contre le recours que les voisins pourraient exercer contre lui en cas de communication d’incendie provenant de ladite maison
acp 550 (3 Q 30 265) f° 6-v du 18.1.

Etienne Emile Broude épouse en 1863 Christine Euller, native de Haguenau
Mariage, Strasbourg (n° 485) Du 15° jour du mois d’octobre 1863, à neuf neures du matin, Acte de mariage de Etienne Emile Broude, majeur d’ans, né en légitime mariage le 19 juillet 1833 à Strasbourg, domicilié à Strasbourg, tapissier, fils de feu Félix Gaspard Broude, tapissier décédé à Strasbourg le 11 juillet 1847, et de Marie Julie Legros, sans profession domiciliée à Strasbourg ci présente et consentante, et de Christine Euller, majeure dans, née en légitime mariage le 28 septembre 1838 à Haguenau (Bas Rhin) fille de Henri Euller, ancien menuisier domicilié à Haguenau ci présent et consentant, et de feu Flore Schnellbach, décédée à Haguenau le 9 octobre 1846 (…) il n’a pas été passé de contrat de mariage

Donation entre époux
1898, M° Loew
2. August 1897, N° 29.612. Schenkung unter Ehegatten, durch Christine Euller Ehefrau des Rentners ehemaligen Tapezierers Stephan Emil Broude, hier gestorben den 12. Juli 1898, ihrem Ehemann die lebenslängliche Nutznießung ihres Nachlasses, bei Vorhandensein der Vorbehaltserben die Hälfte in Genuß.
acp 945 (3 Q 30 660) f° 67 n° 3609 du 24.10.

Christine Euller meurt en 1898 en délaissant trois enfants. La maison est estimée à un revenu de 2100 marks
1899 (3.1.), M° Loew
Inventar nach Ableben von Christine Euler Ehefrau des ehemaligen Tapezierers Stephan Emil Broude in Str, gestorben den 12. Juli 1898. Auf Anstehen 1. des Wittwers Broude I. wegen der bestandenen gesetzlichen Gemeinschafft, II. als Nutznießer des halben Nachlasses laut Schenkung des amt. Notars vom 2. August 1897 reg. 24. Oktober 1898, b) als Bevollmächtigter von Julius Stephan Broude Tapezierer in Nancy, 2. Alfred Emil Broude, Tapezierer in Straßburg, eigenen Namens und als Bevollmächtigter seiner Schwester Maria Magdalena Broude ohne Gewerbe in Nancy

acp 948 (3 Q 30 663) f° 99 n° 4749 du 4.1.1899 (n° 31.204) Erbsch. 9. I. 99, Bd. 246, 499
Gemeinschafft, I Mobilien geschätzt zu 586, II. Einlage bei der Sparkasse 245, Zins 8, und 3 (zusammen) M. 2512.
II. Wertpapierer auf Inhaber
IV. Stadt Straßburg. Haus Zimmerleutgasse N° 9, N 1289 2 Ar 45, Ertrag 2100 M
V. Geschuldete Miethe 105, VI, Krankheitskosten 240, VII. Gebäudesteur 156
Nachlass, Kleider 18

Christine Euller meurt en 1898.
Décès, Strasbourg (n° 1817)
Strassburg am 13. Juli 1898. Vor dem Standesbeamten erschienen heute der Rentner Stephan Emil Broude, wohnhaft zu Strassburg Zimmerleutgasse 9 und zeigte an, daß seine Ehefrau Christine geborene Euller, 59 Jahr 9 Monat alt, katholischer Religion, wohnhaft zu Straßburg geboren zu Hagenau, Unter-Elsaß, Tochter der verstorbenen Eheleute Heinrich Euller, Schreiner und Flora geborner Schnellbach, zuletzt in Hagenau, zu Strassburg am 12. Juli des Jahres 1898 Vormittags um neun uhr gestorben sei (i 53)

Etienne Emile Broude meurt en 1901
Décès, Strasbourg (n° 2071)
Strassburg am 5. August 1901. Vor dem Standesbeamten erschienen heute der Tapeziermeister Alfred Emil Broude wohnhaft zu Strassburg Zimmerleutgasse 9 und zeigte an, daß der Rentner Stephan Emil Broude, 68 Jahre alt, katholischer Religion, wohnhaft zu Straßburg geboren zu Straßburg, Wittwer von Christine geborene Euller, Sohn der verstorbenen Eheleute Felix Caspar Broude, Tapeziers und Maria Julie Legros, zuletzt hier wohnhaft gewesen, zu Strassburg in des Anzeigers Wohnung am 5. August 1901 Vormittags um ein Uhr gestorben sei (i 185)

Etienne Emile Broude et Chrétienne Euller vendent la maison au revendeur André Baumgarten

1886 (23.8.), M° Loew
Verkauf – Stephan Emil Broude, Tapezierer und Christine Euler dahier
an Andreas Baumgarten, Krämer allda
ein Wohnhaus mit Erdgeschoß und drei Stockwerken gelegen dahier Judengasse N° 17, früher N° 9, bestehend in Vorder und Hintergebäuden, nebst zwei kleinen Höfen Brunnengemeinschafft, Speicher, Keller und Zugehörden – erworben laut Kauf vor Notar Alfred Ritleng Sohn dahier vom 15. Januar 1866.
Besitz sofort, Genuß vom 29. September. Steuerübernahme vom 1. Oktober. Der Kaufpreis beträgt 12.800 Matk
acp 780 (3 Q 30 495) f° 91-v n° 2115 du 6.9.

Originaire de Wolschheim, André Baumgarten épouse en 1870 Marie Catherine Schneider de la Robertsau
Mariage, Strasbourg (n° 307) Du 31° jour du mois de Mai l’an 1870 à neuf heures du matin. Acte de mariage d’André Baumgarten, majeur d’ans, né en légitime mariage le 27 novembre 1832 à Wolschheim (Bas-Rhin) domicilié à Strasbourg, garçon de bureau, fils de feu Florent Baumgarten, laboureur décédé à Wolschheim le 15 mars 1866 et de feu Madeleine Jacob, décédée à Wolschheim le 15 juin 1833, Et de Marie Catherine Schneider, majeure d’ans, née en légitime mariage le 24 mars 1833 à la Robertsau banlieue de Strasbourg, domiciliée à Strasbourg, cuisinière, fille de feu André Schneider, drapier décédé à Strasbourg le 19 décembre 1862 et de feu Catherine Lesire décédée à la Robertsau le 14 avril 1855 (…) il n’a pas été fait de contrat de mariage (…) en présence de André Schneider âgé de 50 ans, drapier domicilié à Hoenheim (Bas-Rhin) frère de l’épouse, et de Pierre Michel, âge de 42 ans, cultivateur domicilié à Wolschheim (Bas-Rhin) frère de l’époux (i 38)

André Baumgarten meurt en 1888 en délaissant une fille

1888 (31.7.), M° Loew
Erbverzeichnis nach dem Ableben von Andreas Baumgarten, Spezereihändler in Straßburg wohnhaft, wo er am 1. Juli 1888 gestorben ist. Auf Ansuchen von Maria Catharina Schneider der Wittwe in Straßburg wohnhaft, handelnd wegen der gesetzlichen Gütergemeinschaft, welche zwischen ihr und ihrem gewesenen Ehemann bestanden hat und als Vormünderin ihrer minderjährigen Tochter Maria Catharina Baumgarten, welche die einzige Erbin ihres genannten Vater ist

acp 805 (3 Q 30 520) f° 29-v n° 1893 du 3.8.(Sterbefallerkl. 28.12.1888 Bd. 157 N. 455) – Die Mobilien der Gemeinschafft sind geschäzt zu 779, die Kleider des Erblassers 36, Geschäftsausstände 40, baares Geld am Todestage 296
Liegenschaft der Gemeinschafft. Ein Haus mit Erdgeschoß und drei Stockwercke zu Straßburg Judengasse N° 17, früher N° 9. Geschuldete Miethzins am Todestage 11
Passiv schulden der Gemeinschafft 8646

Le marchand épicier André Baumgerten meurt en 1888
Décès, Strasbourg (n° 1821)
Strassburg am 9. Juni 1888. Vor dem Standesbeamten erschienen heute Maria Katharina Baumgarten geborene Schneider, wohnhaft zu Strassburg Judengasse 17, und zeigte an, daß ihr Ehemann der Specereihändler Andreas Baumgarten, 55 Jahre alt, katholischer Religion, wohnhaft bei ihr, geboren zu Wolschheim, Unter-Elsass, Sohn der zu Wolschheim verstorbenen Eheleute Florenz Baumgarten, Ackerer und Magdalena Jacob, in der Anzeigender Wohnung am 8. Juli des Jahres 1888 Nachmittag um elf Uhr verstorben sei (i 35)

La maison revient pour moitié à sa fille Marie Catherine Baumgarten qui épouse en 1892 le représentant de commerce Jean Joseph Müller

Mariage, Strasbourg (n° 317)
Strassburg am 7. Mai 1892. Vor dem Standesbeamten erschienen heute zum Zwecke der Eheschließung 1. der Handlungsreidende Johann Joseph Müller, katholischer Religion, geboren den 21. Juli des Jahres 1865 zu Straßburg, wohnhaft zu Strassburg, Sohn des Schreiners Johann Joseph Müller und dessen Ehefrau Balbine Reid, beide wohnhaft zu Strassburg, 2. die gewerblose Marie Catharina Baumgarten, katholischer Religion, geboren den 24. Maerz des Jahres 1871 zu Strassburg, wohnhaft zu Strassburg, eheliche Tochter des verstorbenen Spezereihändlers Andreas Baumgarten, wohnhaft zuletzt zu Straßburg, und der Marie Catharina Schneider, Spezereihändlerin wohnhaft zu Strassburg (i 20)

Propriétaire inscrit au cadastre à partir de 1910, le représentant de commerce Alphonse Hubert, originaire d’Illkirch, épouse en 1887 l’institutrice Marie Luise Kuhn, fille du cafetier Louis Kuhn

Mariage, Strasbourg (n° 273) Straßburg am 30. April 1887. Vor dem Standesbeamten erschienen heute zum Zwecke der Eheschließung I. der Handlungsreisende Alphons Hubert, katholischer Religion, geboren den 13. Juli des Jahres 1858 zu Illkirch (Unter-Elsaß), wohnhaft zu Straßburg, Sohn des Mechanikers Joseph Hubert und desse, Ehefrau Catharina Saladin beide wohnhaft zu Straßburg, 2. die Lehrerin Marie Luise Kuhn, katholischer Religion, geboren den 23. August des Jahres 1866 zu Straßburg, wohnhaft zu Straßburg, Tochter der Verstorbenen Eheleuthe Ludwig Kuhn, Kaffeewirth und Antoinette Klaeylé, zuletzt wohnhaft zu Straßburg (i 147)

Née en 1866 à Strasbourg, Marie Louise Kuhn meurt en 1947 à Feldkirch près de Guebwiller
Naissance, Strasbourg (n° 1709) Acte de naissance. Le 23 août 1866 (…) a comparu Louis Kuhn, âgé de 25 ans, limonadier domicilié à Strasbourg lequel nous a présenté un enfant du sexe féminin né à Strasbourg le 23 août 1866 à sept heures du matin en la maison N° 6 rue Kageneck, fils de lui déclarant et d’Antoinette Klaeylé son épouse âgée de 25 ans
[in margine :] Décédée le 15 octobre 1947 à Feldkirch (Haut-Rhin) i 103



6, rue des Tripiers (VII 394)


Rue des Tripiers n° 6 (partie gauche) – VII 394 (Blondel)

Réunie à la maison voisine en 1765


Îlot de la rue des Tripiers et de la rue du Pied-de-Bœuf, plan Blondel (1765), état réel (ADBR, cote 1 L Plan 5)

La maison à encorbellement est inscrite au Livre des communaux (1587) au nom de la veuve du tailleur Jean Jæger, femme de Loup Weydenbaur. Le voisin Sébastien Hornmold l’achète en 1590 et reconstruit sa maison à l’angle du Vieux-Marché-aux-Poissons. Il restitue en 1595 à Loup Weydenbaur celle qu’il lui a achetée quelques années auparavant en convenant que le pignon et le cabinet d’aisance à deux sièges seront communs. La maison appartient au ceinturier Jacques Burger (1617-1660) puis à son fils, à partir de 1680 au marchand de futaine Philippe Giess puis à ses ayants droit. Le pâtissier Georges Adolphe Mann la réunit en 1765 à la sienne qu’il reconstruit.

janvier 2024

Sommaire
Relevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1590 à 1765 (réunion à la maison voisine). La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Jean Jæger, tailleur, et (1577) Anne Schrad – luthériens
1584 h Loup Weidenbaur, ceinturier, et (1584) Anne Schrad, d’abord (1577) femme de Jean Jæger, puis (v. 1597) Susanne Messner – luthériens
1590 v Sébastien Hornmold, marchand, et (1579) Elisabeth Bacher – luthériens
1595 v Loup Weidenbaur, ceinturier, et (1584) Anne Schrad, d’abord (1577) femme de Jean Jæger, puis (v. 1597) Susanne Messner – luthériens
1611 v Ulric Durst, aiguilletier, et (1597) Appolonie Frentzel puis (1599) Susanne Hetzel – luthériens
1617 v Jacques Burger, ceinturier, et (1612) Catherine Nürnberger – luthériens
1660 h Christophe Burger, ceinturier, et (1660) Jacqueline Ostertag, remariée (1679) avec Marc Speckard – luthériens
1680 h Philippe Giess, marchand de futaine, et (1677) Marie Madeleine Schatz – luthériens
1685 h Jean Bahn, tisserand, et (1685) Catherine Straub, d’abord (1665) femme du tisserand Laurent Bastian, puis (1691) Marie Madeleine Schatz veuve de Philippe Giess, remariée (1697) avec le cordier Benjamin Frantz – luthériens
1717 h Jean Kleinschrodt, tisserand puis marchand de futaine, et (1702) Marie Madeleine Giess – luthériens
1737 h Jean Pierre Hebeissen, musicien puis marchand de futaine, et (1728) Marie Madeleine Kleinschrodt d’abord (1726) femme du tisserand Jean Frédéric Farr – luthériens
1764 v Jean Georges Müller, tonnelier, et (1751) Marie Marguerite Debus – luthériens
1765 v Georges Adolphe Mann, pâtissier, voisin – luthériens

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 400 livres en 1714, 500 livres en 1726.

(1765, Liste Blondel) VII 394, Sr Halbeisen
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Mann, 8 toises, 4 pieds et 8 pouces (avec VII 394)

Livres des communaux

1587, Livre des communaux (VII 1450) f° 233
La veuve du tailleur Jean Jæger, femme du ceinturier Loup Weydenbaur, règle 9 sols 2 derniers pour sa maison rue des Tripiers, à savoir un encorbellement (23 pieds de long, saillie de 3 pieds) un établi (9 pieds ½ de long, saillie de 3 pieds ½) un autre établi (3 pieds de long, saillie de 3 pieds ½) et un chenal en bois.

Kuttelgaß Einseitt, würdt im Altten Puch genandt Brühe Gaß
Hans Jägers des Schneiders Wittwe Jetzund Wolff Weÿdenbauren des Gürtlers eheliche haußfraw, hatt vor Irem hauß ein Vsstoß xxiij schu lang, iij schu herauß, Mehr ein Werckhbanckh x= schu lang iii+ schu herauß, Aber ein Werckhbenckhlin iij schu lang, iii+ schu herauß, Vnd ein hültzenen Naach, Bessert für das Niessen, ix ß ij d

Description de la maison

  • 1726 (billet d’estimation traduit) la maison a plusieurs poêles, chambres, cuisines, vestibules dont l’un comprend un fourneau et un évier, échoppe, cave sous solives, le tout estimé avec appartenances et dépendances à la somme de 1000 florins

Relevé d’actes

Le tailleur Jean Jæger épouse en 1577 Anne, fille de Michel Schrad, de Reutlingen (en Wurtemberg)

Mariage, cathédrale (luth. p. 274)
1577. Sonntag den 13. Jenner. Hanß Jeger, Schneider, Anna, Michael Schradin Zu Reutlingen docht. wonet am fischmarck im kuttelgeßle. Eigesegnet Montag 21. Jenner (i 140)

Devenue veuve, Anne se remarie en 1584 avec le ceinturier Loup Weidenbaur
Mariage, cathédrale (luth. p. 98)
1584. Dominica III. post Trinitatis 5. Julÿ. Wolf Weidenbur der Gurtler vnd Anna Hans Jäger Schneiders nachgel. wittib. Eingesegnet Zinstags den 14.ten Julÿ (i 52)

Natif de Strasbourg, Loup Weidenbaur devient bourgeois par sa femme Anne Schrott, veuve du tailleur Jean Jæger.
1584, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 535
Wollff Weidenbaur vonn Straßburg der gürttler hatt das burgrechtt empfangenn vonn anna Schrottin, Leonhartt Jägers des schneiders selligenn Wittwen seiner haußfrauwen vnd will Zuo denen schmiden dienenn Acttum den 13. augusti 4.

Baptême d’un enfant de Loup Weidenbaur et de sa femme Anne
Baptême, cathédrale (luth. f° 59-v, n° 71)
1589. Eod. [Sonntags 2.t 9.br] Wolf Weidenburen vnd Anna. Catharina. Comp. Hans Huowert* Michael Gollen vnd Ursula Damian Jung. Wurth Zum Bock hausfr. (i 62)

Arbogast Halbwachs (Halbgewachsen, ici Altgewachsen) et sa femme Odile Jæger vendent leur tiers de maison à Loup Weidenbaur et Anne Schrott qui a la jouissance viagère des deux tiers

1589 ([vts. 8. Augusti]), Chancellerie, vol. 264 (Registranda Kügler) f° 302-v
Erschienen Arbogast Alltgewachsen der Wagner vnnd Ottilg Jägerin sein eheliche husfr. Haben unver. verkaufft
dem Erbarn Wolff Wÿdebur dem Gürttler vnd Annen Schrottin von Reütling seiner ehelich. hußfr. Innen vnnd &
den drittenteil Innen rechter eigenthumbs weiß gebürende, so dan (den Zweiten teil welchen 2.ten teil Anna die Keüfferin nachbemelte Ire Lebenlang Zunießen ane) das eÿgenthumb und Verfangenschaft Innen auch ann vbrigen Zweÿtheil Huß vnnd hoffstatt mit Allen & gelegenn Inn d. St. St. Inn Brüg: geßell: einseit neben Apprillis Proser dem Schwedtfegern annderseit Brand Grobenhorst Gürtteler, stost hinden vf Sebastian Harnolt, dauon gond 22 fl. Sw Lesig mit L fl. Sw Jerlich vff Johannis Babtiste Wolff Grienwaldts seligen erben, sonst eigenn, Alle gerech. &. der kauff beschehen vmb 307 Pfund
Dieweÿl dann wie obsteth der Zweÿtheÿl obgeschribner Behußung Annen Schrottin die Kheüfferin Ir leben lang Zuniessen welche thun 205 pfund dieselbe soll all bald gedachte Anne Schrottin verschryb. v. abgangen (…)

Loup Weidenbaur et Anne Schrott vendent la maison à leur voisin Sébastien Hornmold (propriétaire de celle à l’angle du Vieux-Marché-aux-Poissons)

1590 (27. August), Chancellerie, vol. 269-II (Imbreviaturæ Contractuum) f° 60
Kauff Sebastian Hormolt. vber ein hauß In Kuttel oder Breügäßlin
Erschienen Wolff Weidenbaur der gürtler vnd Anna Schrotin sein eheliche haußfrau burgere alhie Zu Straßburg vnd haben freÿwillig bekandt vnd ver Jehen das sie (verkaufft)
Sebastian Hormolden vnd Elisabeth Bacherin seiner ehelichen haußfrawen
Hauß vnd hoffstatt mit allen derselb. gebewen weithen vnd gerechtigkeit. gelegen alhie In der Statt Straßburg Im Brüe oder Kuttelgaßen, neben Brand Grouenhorst dem gurtler die ein vnd anserseit neb. den Keüffer selbst hinden auch vff die Keüffere stoßend, für allerdings ledig vnd eigen vnd were der Kauff Zugangen vnd geschehen. für vnd vmb 900 gulden Straßburger wehrung
(f° 61) Souil aber die vberig 400 gulden belangt sollen de auch vff der behausung stehn pleiben vnd sie beede anstatt der xx guden Zinß so Ihnen Järlich dauon gereicht werden solten Ihren lebenlang den sitz Inn der verkaufften behausung haben

Originaire de Bietigheim, Sébastien Hornmold épouse en 1579 Elisabeth, fille de Josse Bacher
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 226, n° 514)
1579. Dominica 2.da post Trinitatis. Sebastian Harmolt von Bieting. und Elisabeth Bacherin Jost Bachers nachgelaßene dochter 24. Augusti auff den landt eingesegnet (i 234)

Sébastien Hornmold devient bourgeois par sa femme Elisabeth, fille du tailleur Josse Bacher dix mois après son mariage
1580, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104), p. 478
Sebastianus Hartt sag Hormmlt vonn Bitticheim Hatt das burgerrechtt empfang. vonn Elissabetha weÿland Jost Bacherers des schneiders seligenn dochtter seiner Haußfrauwen vnd will Zuom Spiegell dienen Acttum denn 7.t Junÿ 1580. [Sebastian Hornmolt]

Sébastien Hornmold restitue la maison aux vendeurs cinq ans plus tard. Les parties conviennent que le pignon commun avec la nouvelle maison des vendeurs ainsi que le cabinet d’aisance à deux sièges sera commun et entretenu à frais communs. Le chenal des vendeurs fait l’objet d’une autre convention.

1595 (10. Martÿ), Chancellerie, vol. 301 (Imbreviaturæ Contractuum) f° 26-v
Kauffbrieff Wolff Weidenbauren deß Gürtlers vber ein hauß
Erschienen h. Sebastian Hornmold und Fr. Elisabeth Bacherin sein eheliche haußfr. vnd haben (verkaufft)
Wolff Weidenbawren dem gürtler vnd Annen Schrotin seiner ehelich. haußfr. die Zugeg.
Ein behausung vnd hoffstatt, mit allen deren gebeüwen recht. vnd gerechtigkeit. geleg. alhie In d. Statt Straßb. In Brüe: od. Kuttelgassen, neb. Brand Grauenhurst dem gürtler die ein vnd anderseit neb. den Verkheüffern, hind. auch vff sie die Verkeüfferin stoßend, für allerdings ledig vnd eig. wie sie solche auch von Ihen hieuor verkhaufft vnd wer der Kauff Zugang. vnd bescheh. für vnd vmb 400 gld. Straßburg. wehrung
deren die Verkeüffere also bezahlt werd. Nemb weil sie die Jetzige verkeüffere Ihnen den Keüffern ob. dise behausung hieuor vmb 900 fl. St. whr. abgekaufft, Inhallt sub dato 27. Aug. 90 In d. Cantzleÿ darüber vffgerichter verschreib. (…)
(f° 27-v) Were an Jetzo durch sie bederseit dahin verglich. d. dieselb. 400 fl. widemb von diser Jetzverkhaufften, vff Ihr der Verkheüffere daran ligend. Newgebawenen behausung darzu Er von diser Jetzverkaufft. vff den halb theil gepraucht transferirt, vnd der Jetzig. Keüfferin derselbe widerzins Ihren lebenlang dauon gereicht (…)
Doch hab. sie dabeÿ sond.lich beredt, d. der hinder gebel Zwischen dem Jetzverkaufft. vnd der Verkeüffere daran gelegene neügebawene hauß sampt den 3. sitz. od. heimlich gemach. mit beden heüsern gemein sein vnd In gemein cost. erhalt. vnd vßgefürt werd. doch d. der ohnraht od. die Materi durch die Jetzverkauffte behausung außgetrag. werd, die Keüffere sollen auch macht hab. vff Ihrer seit. in vorgemelt. gemenen gebel Zu Ihrer nothurfft blindfenst. Zumach. souil den gebel vnd d. Statt prauch Zugibt vnd leid. mag. Vnd weil d. Tachtrauff von der Verkeüffern neugebawenen behausung geg. der Keüffere behausung an einen Ort hienüber fält vnd Ihnen fast beschwerlich Ist, Ist beredt, d. die verkeüffere d. wasser souil möglich abwenden od. fassen sollen, damit es den Keuffern nit souil schad. thue

Loup Weidenbaur hypothèque la maison au profit du tailleur Laurent Klein. Le tailleur Jean Adolphe Müller se porte garant de lui

1596 (uts [16. Januarÿ]), Chancellerie, vol. 304 (Registranda Kügler) f° 17
(Inchoat. fo: 17.) Erschienen Wolff Wÿdenbur der gürttler burger Zu Straßburg
Hatt Inn gegensein Lorentz Cleinen schnÿders burgers Alhie – schuldig Zwölff Pfundt 10 schilling Pfenning
dafür Vnderpfand sein sollen Hoff, Hauß, Hoffstatt & mit Ihren gebeuwen gelegen Inn d. St. St. Im Kuttellgäßlin gelegen einseÿt neben Bastian Hormoldt die anderseyt neben Brand Grauenhurst gürttler, stost Hinden vff bemeltten Bastian Hormoldt, dauon gondt Zween guldin gelts Ablösig mit 50 guldin Str. Herrn Wolff Gruenwlden seligen Erben, Sunst ledig eÿgenn, der Khauffbrieff darüber vffgericht Hatt der Schuldglöubiger vnd.pfandten weÿß Zu seinen handen empfangen
Vnd Zu noch mehrer sicherheit Ist ouch erschÿnnen Hannß Adolff Müller schnÿder, Hatt sich für sich vnd seine Erben mit sampt Ihme dem Hauptschuldner unverscheidenlich dafür Zum Rechten bürgen mit Vnd selbst schuldner ernänt Vnd eingesetzt

Baptême d’un enfant de Loup Weidenbaur et de sa femme Susanne
Baptême, cathédrale (luth. f° 123-v)
1598. den 21. Maÿ Dominica vorm Trinitatis. p. Wolff Wiedenbauer gürtler, M. Susanna, T. Aurelia, Compatres Abraham meÿ der g(ürtler) h Jacob Volcken fraw Susannan margretha Jacob Hü(-) tochter (i 125)

Loup Weidenbaur hypothèque la maison au profit du compagnon maçon Jean Gaspard Zoller, originaire d’Oberkirch

1598 (4. tag Junÿ), Chancellerie, vol. 314 (Registranda Kügler) f° 149
(Inchoat. fo: 224.) Erschienen Wolff Wydenbur gürtler für sich selbst
hatt in gegensein hanns Caspar Zoller von Oberkirch der Murer gesell Jetz steth* alhie – schuldig sein 5 pfund pfenning Straßburger gelühen gelts
dafür soll Vnderpfand sein huß v. hoffstatt mit all Iren gebeü & gelegen Inn d. S. S. Inn Kuttelgaßlin vnd am vischmarck einseyt Bastian hornolden andersyt neb. Brand grouwenhurst gürtler stoßend hind. vff Bastian Hornolden, davon gend dritthalben guldin gelts loßig mit 50 guldin Otligen wÿland (-) des Murers seligen witwe Mehr Zwen guldin gelts ablosig mit 50 guld herrn Wolff grienwalden sunst ledig eÿg.
[in margine :] Erschienen Hans Caspar Zollern Hatt in gegensein Steffan Nagels vischer Wolff Wÿdenburen seligen dochter geschwornen vogt (…) den Ersten tag Februarÿ Anno 99.

Susanne, veuve du ceinturier Loup Weidenbaur, hypothèque le tiers de la maison au profit du ceinturier Georges Wentzbühel (ensuite propriétaire de la maison voisine)

1599 (uts. [xij Februarÿ]), Chancellerie, vol. 323 (Registranda Kugler) f° 52
Erschienen Frauw Susanna Wÿland Wolff Wÿdenburen des gürtlers seligen wittwe, mit beÿstandt Hanns Adolffs Müllers Schneÿders Ires geschwornen vogts
Hatt Inn gegensein Jeorg Wentzbühels gürttlers burgers alhie – schuldig seÿ 50 pfund pfenning
dafür Vnderpfand sein soll der drittetheyl Ir für unvertheÿlt gepürende ane hauß vnd hoffestatt mit allen andern Iren gebeuwen gelegen Inn der St. Straßburg Inn dem Kuttelgeßlin einseit neben Sebastian Hermoldt anderseit Jacob Barten stoßt hinden vff bemelten Sebastian Hornmolden, Von der gantzen behaußung gndt Zwen guldin gelts, ablößig mit 50 guldin Straßburger Werung herrn Wolffgang Grienwalden, Item achzehnthalben guldin gelts ablößig mit 350 guldin Zu 15 batzen Wolff Wÿdenburen obbemeld seligen Kinder, Sunst ledig eÿgen

Susanne Messner, veuve du ceinturier Loup Weidenbaur, vend la maison à l’aiguilletier Ulric Durst et à sa femme Susanne. L’une des créancières est Catherine, fille de Loup Weidenbaur et femme du cordonnier Jean Gerlach.

1611 (xix Martÿ), Chancellerie, vol. 395 (Registranda Kügler) f° 101-v
Erschienen Fr. Susanna Messnerin Wÿland Wolff Wÿdenburs des gürtlers selig witwe Mit beÿstand v bewilligung hans Adolff Müller Schnyder Ires geschwornen Vogts verkaufft
M. Ulrich dursten Nestlern v Susannen seiner hußfr.
huß V hoffestatt mit all Ir gebeud geleg. Inn der S S Inn Brüeggeßlein einseÿt Bastian hornolts Schuldgleubiger, andersÿt Jerg Wentzenbuhl gürtler stoßt hind. auf Bastian hornolts Schuldgleubiger, dauon gend Zwen guld gls S Vff Johannis Baptistæ loßig mit 50 guld SW H Wolff Grienwald dreÿzehner, Item Ein gold gl Sw vff SS Catharinen tag d widerkheuffig mit 20 gld deßelb. werg. dem groß. gemeyn Almusen Zu S Marx V wyther verhafft für 75 gld zu xv batzen bemelt hans Adolff Müller davon vff Johannis Baptistæ A 612 zwantzigk funff guld. Mehr xxv gld Johannis Baptistæ 613 v. die vbrig xxv Johannis Baptistæ 614 Jedes mit gebürend Zinß erlegen werd. soll, Mehr für L lb d Catharinen des bemelts Wolff wydenburs selig dochter (Hanns Gerlachs des Schuhmachers hußfr) daran vnd Johannis Baptist. (…), Ferner L lb d Aurelien der Verhäuffer dochter den veg* Marx Meÿger Gürtler daran A° 619 xxv lb v die Vbrig xxv lb A° 620 erlegt (…), So dann für L lb d vff Johannis Baptistæ nechst khünfftig Hans Beucheln lederbereÿter zubezalen, Sunst für ledig vnd eÿgen & der Khauff vber diese beschwerd. für 75 pfund
(der Khauff für ledig eÿgen vmb 300 lb)

Ulric Durst hypothèque quatre mois plus tard la maison au profit de Frédéric Müsslé

1611 (ut spâ [9. Julÿ]), Chancellerie, vol. 395 (Registranda Kügler) f° 248-v
(Inchoat. fo: 230.) Erschienen Ulrich Durst Nestler
hatt in gegensein herrn Friderich Müeßle denselb schuldig sein 50 guldin Zu xv batzen gelühen glt
zum Unterpfand yngesetzt huß v hoffestatt mit all Iren gebeu geleg. Inn d. S S Im Brüggeßlin einsyt neben Georg Wengenbuheln gürtlern andersyt Bastian hernolts Schuldglaubiger stoßend hind. vff dieselbe, Dauon gend zwen guldin gelt ablößig mit fünftzÿk guld. S W h. Wolffgang Gruenwald dreÿzehner, Mehr Ein guldin glt loßig mit 20 guld SW dem großen gemeynen Almuß. Zu S Marx, Mehr verhafftet sein 75 guld. Zu xv batzen hanns Adolff Müllern In ettliche Zylen Zubezal. Wyther für 50 pfund pfenning Catharinen Wolff Wydenbur selig. dochter hans Gerlachs des Schuemachers hußfrauwen, Item für 50 pfund pfenning Aurelien wÿland wolff wydenburs gurtlers seligen dochter, So dann für 50 pfund pfenning hanns Beuchel lederbereytern, Mehr für 50 pfund pfenning Fr. Susannen Meßnerin Wolff wÿdenbuer selig witwe Zu bezal. Sunst ledig eÿg.
deßen Zu mehrer sicherheit Ist erschÿnen Anna Mennin* David Mußels des Schiffmanns hußfr. des Schuldbekenners Schwyger vnd dochter hatt sich für sich & Mit beÿstand v bewilligung Christmann* Wieland lynenwebers Ires schwagers v. geschwornen vogts mitsampt dem hauptschuldner vnverscheidentlich dißer Zum recht. Bürg. mit: vnd selbst schuldner

Originaire d’Esslingen en Wurtemberg, Ulric Durst épouse en 1597 Appolonie, fille du boucher Jean Henri Frentzel
Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 39-v n° 25)
1597. den 31. Octob. sind Ehelich eingesegnet worden Ulrich Durst von Essling d. Nestler, vnnd Apollonia Frentzlerin von Straßburg, Hans Henrich Frentzels deß Metzgers selig. nachgelaßene dochter (i 47)

Ulric Durst devient bourgeois par sa femme dix jours après son mariage.
1597, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 749
Ulrich Dorscht, v. Eßlingen d. Nestler empfangt d. Burg: von Appolonia Hanß Heinrich Fräntzells des Metzgers selig dochter, vnd will Zum Spiegel diehnen. Act. den 9. Nouembr. 97.

Ulric Durst se remarie en 1599 avec Susanne, fille de feu le charpentier Michel Hetzel le jeune, assistée de son beau-père Jean Adolff : contrat de mariage, célébration
1599 (xxij tag Februarÿ), Chancellerie, vol. 323 (Registranda Kugler) f° 62
(Inchoat fo: 67. [Eheberedung]) Erschienen Ulrich Durst der Nestler ane eim
So dann Andres Velß der Zimmermann alls geschworner vogt vnd hanns Adolff Khauffhuß diener alls Stieffvatter Jungfrauwen Susannen wÿland Michel Hetzels des Jüngen Zimmermans seligen rechter tochter am andern theil

Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 46 n° 8)
1599. Mit diesen [den 13. Martÿ] sind ehelich eingesegnet worden Ulrich Durst von Eßlingen d. Nestler vnd Burg. alhie vnnd Jungfr. Susanna Hetzlerin Michel Hetzel deß Zimmermans unnd Burg.s selig alhie nachgelaßene dochter (i 53)

Ulric Durst et Susanne hypothèquent à nouveau la maison au profit de Frédéric Müsslé

1614 (ut spâ [6. tag Septembris]), Chancellerie, vol. 413 (Registranda Kügler) f° 215
(Inchoat. fo. 222.) Erschienen Ist Ulrich Durst Nestler vnd Susannen sein eheliche hußfr.
haben in gegensein herrn Friderich Müeßele – schuldig seÿen 50 guld. zu xv batzen
dafür Vnderpfand sein soll huß v hoffestatt mit allen andern Iren gebeud gelegen Inn der S S Im Brüge geßlin einseÿt Jerg Wintzenbühel gürtler andersÿt Bastian hormolts Schuldgläubiger stoßenn hind. vff denselb. Dauon gend zwen guldin gelts abloßig mit 50 guldin S W herrn Wolffgang Grienwalds Altammeysters seligen erben, Mehr Ein guld gelts loßig mit 20 gulden S dem großen gemeynen Almoß. Zu St Marx, wyther verhafftet für 50 guldin xv batz herrn Adolff Müller schnÿdern zu ettlichen Zylen Zugeben, Item für 50 pfund pfenning Catharinen Wolff Wydenburs seligen dochter, Item für 50 pfund pfenning Aurelien bemelts Catharinen vatter halb schwester, Item für 25 pfund pfenning S hans Beücheln, Item für 50 pfund pfenning S W Susannen Meßnerin bemelts Wolff Wydenburs selig Witwe, So dann für 50 gulden zu XV batz vorgenanten herrn Friderich Müeßeln Zubezalen Sunst freÿ ledig Eygen

Employé au champ des Arquebusiers, Ulric Durst sert du vin et des repas comme un aubergiste. Les Quinze le condamnent le 24 février à trois jours de prison et à une amende de dix livres. Il est libéré le 28 février, devra payer cinq livres d’amende sans récidiver sous peine d’être relevé de ses fonctions. Ulric Durst est autorisé le 10 mars à garder ses pensionnaires jusqu’à Pâques puis jusqu’à la Saint-Jean.
1621, Protocole des Quinze (2 R 49)
Ulrich Durst. 18. 20. 22. 40.
(f° 18-v) Sambstags den 24. Februarÿ. – Ulrich Durst. Weinschanck Wider Ordnung
Hr Riehel sagt, Es hab Ihm Leonhard Bittner der Küeffer angezeigt, daß Ulrich Durst der Zeÿger Vff dem Armprusterein Wein gibt wie ein Würth, daher auch daß bürstle vff dem Quartier einander geschlagen Würd der Ungelder schrifftliche bericht abgelesen, daß dieser Durst vff die Quartier vmbs geld Wein vnd eßenspeiß geben solle, vnd über beschehene abwarnung sich solches nicht müßigen Will, dar ist also bald in die Klein Rhattstub beschickt vnd von den Vngeldherren examinirt worden. Hatt bekant, daß er seinen Rottgesellen Wein vff die Wacht geben, Vnd Ihnen newlichen ein par Antwögel praten laßen, welches die Vngeltherren in pleno wider bericht, daß er sich schuldig finde, vnd es sich an diesem ort nicht wohl schicke daß er Costgenger halte. Auch vor diesem clag kommen, das daselbsten viel beckenholtz Vertragen werde.
Erkant Soll in hafft 3. tag eingezogen werden. Vnd diesem nach die Costgenger auch abschaffen beÿ Straff 10. lib. Jr. Müeg Vnd H. Schach bescheid angezeigt. Würd sich biß Montag, Weilen er morgen die Wacht Versehen muß, in hafft einstellen. Wegen des vff dem Quartier Vorgangenen Rauffhandels soll inquirirt vnd die Personen den Wachtherren nambhafft gemacht werden.

(f° 20-v) Mittwoch den 28. Februarÿ – Ulrich Durst des Verhafften Zeigers Vff dem Armprusterein Außag wegen seines weinschancks, Item was Leonhard Bittner der Küeffer vnd Georg Meßerschmid deßwegen befragt referirt, wie daß Sagbuch bericht. Erkant, Soll der hafft erledigt sein Vnd 5 lib. d. Zur Straff geben, die Kostgänger also bald abschaffen. Vnd beÿ Verlierung seines Diensts sich des Weinschancks enthalten. B. Mr

(f° 22) Sambstags den 10. Martÿ – Ulrich Durst der Zeiger Vff dem Armprusterein Erscheint Vnd übergibt p. Tromern Supplication, so abgelesen, bitt Vnderthenig daß er die Zwen distgänger noch etwas lenger möge sich halten, biß er von ihnen bezahlt werde. Vnd dann Ihne der angetrawten 5. lib. Straff gnedig Zuerlaßen Vnd an seiner außgstandenen Turnstraff ein genügen Zuhaben.
Erkant, der Costgenger halben Zeit biß ostern vergunt, Vnd eher der Straff 2. lib d. nachgelassen, Soll 3. lib d hier Zwischen ostern erlegen. B. Mr
[in margine :] hatt 2. lib d traff erlegt. Sambstags den 7. Apr. 1621. seind neben anderen Straffen p. Baltzern XV. knecht vff den Pfenningthurn geschickt. Sambst. 14. Apr. 1621.

(f° 40) Sambstags den 7. Aprilis – Ulrich Durst der Zeiger Vff dem Armprusterein, bitt vnd.thenig daß er seine 2. beÿ sich habende distgeng. Vnd angehende Junge Pfarrer, so er auß Erkantnus Mr Herren Verschienen ostern abschaffen solle, noch biß künfftig Johannis möge beÿ sich behalten, Vnd seines Costgelds Vnder daß befrideigt werden.
Erkant, Soll noch biß Johannis Platz haben, aber lenger nicht, Vnd hiezwischen sehen, wie er sein Costgeld bekomme. Mr

Susanne Hetzel, femme d’Ulric Durst, expose que son mari est chargé de nombreuses dettes, que sa fille aînée est paralysée et demande qu’on lui restitue son logement de fonction à l’île Sainte-Claire. Les Quinze qui consultent les registres de 1623 et 1624 constatent qu’Ulric Durst a été privé de son logement parce qu’il avait des pensionnaires et donnait à boire aux gardes la nuit. Ils en référeront à la pétitionnaire qui sans soute ne réitérera pas sa demande.
1628, Protocole des Quinze (2 R 56)
Ulrich Dursten haußfrau. 52. Ille. 119.
(f° 52) Sambstags den 23. Februarÿ – Susanna Hetzlerin Ulrich Dursten Zeigers vfm Armbrustrein haußfr. erschienen, producirt per Dr. Knaf. vnderthänig Supp. v.lesen, clagt darin daß Ihr haußwüth, wegen bürgschafft vnd schweren Kaüffen, In großen schulden laßt gerathen, Zue dem Ihr Ältere dochter nun viel Jahr contract, daher Ihr haußhaltung noth leidet, wann aber Ihr haußwührt wegen seines diensts Ein freÿen Sitz vff dem Claren wordlin, lange Zeit genoßen, derselbe Ihme einig vndt allein darvon vfgekündet, weÿlen Er Costgänger gehalten, Dabeÿ aber v.tröstet worden, So balt Er die Costänger abschaffen, Ihme der Sitz wid. eingeraumet w.den soll, Allß Pitt Sie gedachte Behaußung Ihrem Mann vndt Ihr, weÿlen Sie die Costgänger nunmehr würcklich abgeschafft vndt ein stille eingezogene haußhaltung angestellt, nur ein Jahr lang vff versichen, Zu assigniren vnd wider einzugeben, wollen, waß hiebevor etwann verabsaumet, wider einbringen, vmbgefragt, geschiht bericht, M. H. Protocoll de A° 1623. et 624. w.den reden, warumb diß Abschaffung geschehen, Durst seÿ dem wein ergeben, hab Costgenger gehalten, die beÿ Nächtlicher weÿl vff die wähl Zu den wachten, verprawe die wachten In dursten hauß Kommen, mit einander getruncken so habe auch M. H. Holtz gahr nit Zunegnommen In Summa seÿ angwöhnisch genug dahero gangen, & Erkandt Ihr anzeigen seÿ Zu bedacht gezogen, würdt villeicht nit wid. kommen. Mr.

Autres mentions d’Ulric Durst dans les registres du Magistrat
1617, VII 1332 Bauherren – Ulrich Durst Zeiger vff dem Armbrustrein, S. Claren hoff. 23. (vmb newes thor zu schließen)
1618, VII 1338 Bauherren – Lorentz Durchdenbach Kachler clagt über den Zeiger, Ulrich Durst. 140.
1619, VII 1339 Bauherren – Ulrich Durst Zeiger uffm Armbrustrein. 38. 58. (scheda, unterzeichnet Vllrüch durst Nestlern Aucg E. E. geschworne diener vnd Zeig. vff dem Armbrustrein)
1620, VII 1339 Bauherren – Berg am Armbrustrein, Ulrich Durst, 276-v.
1624 XV (2 R 52) – Zeiger vff dem Armbrust Rein holtz & Dieb. 152. 159. 195. [Ulrich Durst]
1626, Protocole des Quinze (2 R 54) – Ulrich Durst. 134. [Zeiger vfm Armbrustrein]
1627, Protocole des Quinze (2 R 55) Ulrich Durst. 131. (umb 19. fl. vom Pfenningthurn)

Ulric Durst et Susanne vendent la maison au ceinturier Jacques Burger

1617 (xxvij. Septembris), Chancellerie, vol. 427 (Registranda Kügler) f° 226
Erschÿnen Ulrich Durst der Nestler burg. alhie vnd Susanna s. eheliche haußfr. haben verkaufft
Jacob Burgern Gürtler
huß v. hoffestatt mit allen Iren gebeüen gelegen In der S S vnden am Vischmarckt Im Brühgaßlin einseit neben Bastian hormolt Schuldglaubiger anderseit neben Georg Wentzenbuehls selig. witwe v. erben stoßt hind. auch vff hormolt, dauon gend Zwen gold gld dlt S vff Johannis Baptistæ abloßig mit L gelt derselb werg. hans Adolff grienwald dreyer ane der Münß, Mehr Ein guld glt S W Ane Catharine tag loßig m. xx gld d. großen gemeyn Almuß Zu S Marx, Mehr verhafftet für 25 pfund pfenning Straßburger Adolph Müllern daran xij lb s ß bar zuerlegen* v die vbrig xij lb s vff Johannis Baptistæ A 617 618 mit gebürend Zinß Zubezal. Mehr verhafftet für 75 pfund pfenning Straßburg Zubezalen ver* hans Beucheln handelßmann, Wÿther für 50 pfund pfenning daran vff Johannis Baptistæ A 619 25 pfund pfenning die vbrig xxv lb vff Johannis Baptistæ A 620 (…) Marx Meÿger Büttel Zu Freÿburgern, Vnd dann für L lb d Sw Susanna Meßnerin d*s Wolff Wydenburs selig witwe davon (…) vnd dann wyther verhafftet für 50 pfund pfenning S. daran (…) herrn licentiat Ulrich puttling Lorentz Schauwmans bruder Sunst ledig eÿgen

Originaire de Coire en Suisse, Jacques Burger épouse en 1612 Catherine, fille du cordonnier Philippe Nürnberger
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 338, n° 998)
1612. Sonntag den 26. Julÿ. Jacob Burger von Chur Auß dem Schweitzerlandt d. Gürtler, vnd Catharina Philips Nürnberger des Schuhmachers Alhie Nachgelaßene tocht. Eingesegnet. Zinstag. 4. Augusti (i 340)

Jacques Burger devient bourgeois par sa femme le jour de son mariage
1612, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 952
Jacob Burger von Chur d. Gürttler empfahet d. Burg.recht von Catharina weÿlandt Philips Nürnbergers deß Schumachers sellig. dochter will Zu den Schneidern Zünfftig sein, Actum den 4. Augusti Aô 1612.

Jacques Burger hypothèque la maison au profit du maréchal ferrant Jacques Giesesohn

1622 (ut spâ. [19. Julÿ]), Chancellerie, vol. 446 (Registranda Meyger) f° 248
(Inchoat. in Prot. fol. 194.) Erschienen Jacob Burger der Gürtler Burger Zue Straßburg
hat bekhandt vndt In gegenwärtigkheit Jacob Giesesohn des Huffschmidts burgers Zue Straßburg – schuldig seÿe 80 pfund
Zu vnderpfand verlegt Hauß Vndt Hoffstatten mit Allen Ihren gebewen gelegen in d. St: St: Vff dem Vischmarch Im Kuttelgeßlin, einseit nebent (-) Anderseit nebent Geörg Wentzbühels witwe hinden Auch vff (-) dauon gnd. i. lb i ß d. lößig mit xxv d h hanß Adolph Grüenwaldt, Welche j. lb v ß d widlößig mit xxv. lb d. Lorentz Schaumanns Khinder, Item ij. lv x ß d ablößig mit lb. d Susannæ Mößnerin, Wolff widenbaur des gürtlers witwen, Ferner w ß vj. d lößig mit x. lb d dem Closter Zu St. Marx, Sunst ledig vnd eÿgen

Nouvelle hypothèque entre les mêmes. En marge, quittance remise en 1637 à la veuve du débiteur.

1624 (ut spâ [xxiiij. Novemb.]), Chancellerie, vol. 452 (Registranda Meyger) f° 427-v
(Inchoat. in Proth. fol. 263.) Erschienen Jacob Burger der gürtler burg. Zu Straßburg
hatt in gegensein Jacob Gesesohn huffschmÿdts burgers Zu Straßburg – schuldig seÿen 100 Pfund
vnderpfand hauß vnd hoffstatt, mit Allen Ihren geb. & gelg. Inn d. St. St. vff dem fischmarck Im Kuttellgäßlin, einseit n. Johann Fleherß And seit Geörg Wentzbühells erben, hind. auch demselb. Johann Fleherß stoßend, dauon gnd j. lb 1 ß d geltd Abloßig mit xxv. lb d hanß Adolff Grienwald, so dann x ß d gld loß mit x lb x ß d den Elster Zu Sant Marx
[in margine :] Erschienen Anna Negelin Jacob Gesesonns des creditoris hind.laßene wittib, ane Jetzo Christoff Kißners eheliche Haußfraw mit beÿstand hanß Rauschen des Weißbecken hatt in gegensein des Debitoris Witwen Catharinæ mit beÿstand hannß Jacob Würthen deß Schuhmachers Ihres Vogts (…) Act. den 13. Septemb: 1637.

Sa fille Catherine épouse en 1647 le ceinturier Michel Marquart
1647 (17. Maÿ), Chambre des Contrats, vol. 498 f° 330-v
(Eheberedung) Erschienen Michael Marquart der Gürtler Vnd Burger alhie alß Hochzeiter mit beÿstand Hannß Ludwig Kuontzen deß Meßerschmidts Und Burgera alhie an einem,
So dann Jungfrau Catharina Burgerin, weÿl. Jacob Burgers geweßenen Burgers und Gürtlers seel. Zu Straßburg nachgelaßene dochter alß Hochzeiterin mit beÿstand Conrad Heßen deß Gürtlers ihres Vogts Wie auch H Hannß Jacob Würtß deß Schuhmachers beeder burger alhie am andern theil

Catherine Nürenberger meurt en 1659 en délaissant deux enfants. Les experts estiment la maison à 112 livres sans les capitaux. Les titres mentionnés sont ceux de 1616 et de 1589. L’actif de la succession s’élève à 155 livres, le passif à 141 livres.

1660 (23.1.), Not. Oesinger (David le jeune, 38 Not 1) n° [1]
Inventarium Vndt beschreibung aller und Jeder Haab, Nahrung, vndt Güettere, ligend. vndt Vahrender, So weÿl. die Ehren und Tugendsahme Fr. Catharina Nürenbergerin, Weÿl. des Ehrengeachten Mr Jacob Burgers geweßenen Gürttlers vndt Burgers alhie zu straßb. seel. nachgelaßene Wittib, Nachdem dieselbe Sambstags den 17. Decembris des nächst verstrichenen 1659.ten Jahrs diese Weldt gesegnet, hinderlaßen, Welche auf beschehen fleiß vndt freundliches ansuchen erfordern vndt begehren Fr. Catharinæ Burgerin mit beÿstandt des auch Ehrengeachten Mr Michael Margkwarts Gürttlers vnd burgers alhie Ihes Ehevogts, So dann des Ehrenvesten vnd Vorgeachten H. Hanß Ludwig Kuntzen Meßerschmidts alß geordtnet: vndt geschwornen Vogts des Ehrsammen vndt bescheidenen Hanß Christoph Burgers des Gürttlers Gesellen, Obgedachter verstorbenen frawen seel. mit vorgedachtem Mr Jacob Burger seel. ehelich erzeügten Sohns, vndt Tochter, vndt rechtmäsiger ab intestato Erben, In beÿsein des auch Ehren undt Vorgeacht. H. Hanß Jacob Würths Schumachers vnd E. E. Sÿbner Gerichts alten Beÿsitzers der verstorbenen Frawen seel. geweßen Curatoris Inventirt (…) So beschehen Montags den 23. Januarÿ A° 1660.

Inn Einer In der Statt Straßburg In dem Kuttel gäßlin gelegenen Behaußung so hernach Auch eingetragen Zu befinden ist befunden worden wie volgt
Auff der obern büehnen, In der Cammer A, Vor dießer Cammer, In der Kuchen, In der Wohnstuben, Im Holtz Hauß, Im Keller
Werckzeug Vndt Wahren Zum Gürtler handtwerckh gehörig
Eügenthumb ahn Einer Behaußung. It. ein Hauß, vndt hoffstatt, mit Ihren Gebewen weithen rechten Zugehördten vndt Gerechtigkeiten Gelegen In der Statt Straßburg im brüeg gäßlin, einseith neben H. Hanß Bleückhardt Kolben dem Paßmentierer Vndt Handelßmann alhier, Ander seith neben hanß Philips Sachßen dem Pastetenbecken hinden vff bemelten H. Hanß Bleückhardt Kolben stoßendt, davon Gehendt Jahrs vff Johannis Baptistæ 2 fl. lößig mit 50 fl. Straßburger Wehrung, Herrn Johann Philipp Braunen, Notario vndt Stallschreibern alhier, Mehr 10 ß 6 d dem Stifft Zu St Marx widerlößig mit 25 fl. bemelter Wehrung, sonsten freÿ ledig vndt eügen, Vndt ist dieße behaußung hiehero æstimirt vndt angeschlagen worden für vndt vmb 112. lb 10 ß d
Dieße ist in Anno 1616 den 16. 7.bris Crafft Hr Hügler seel. Verschreibung erkaufft worden, vndt sagt darüber ein alter teutscher Pergamenter Kauffbrieff mit der Statt Straßburg anhangendem Contract Insiegel verwahret d. dato den 8. Augusti A° 1589. signirt mit altem N° 1.
Abzug In dießes Inventarium gehörig. Sa. haußraths 26, Sa. Werckzeug Vndt Wahren Zum Gürtler handtwerckh gehörig 4, Sa. Silbergeschirrs 12, Sa. Eügenthumb ahn Einer Behaußung 112, Summa summarum 155 lb – Schulden 141 lb, Restirende gantze Verlaßenschafft 13 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 145 lb

La maison revient à Christophe Burger qui épouse en 1660 Jacqueline Ostertag, fille du ceinturier Paul Ostertag

Mariage, cathédrale (luth. f° 123-v, n° 51)
1660. Dom. 16. post Trin: den 7.t 8.bris Zum 2. mahl hans Christoph Burger der Gürtler Weiland hans Burgers gewesenen gürtlers u. Burgers alhie ehel. Sohn, undt Jfr. Jacobea Weilandt Paul Ostertags, geweßenen Gurtlers u. Burgers alhie ehel. Tochter. Montags den 15.t. 8.bris. Schmidtst. Münster, Gertenfisch (i 125)

Jean Christophe Burger meurt en 1678 en délaissant deux enfants. La maison est chargée de 80 livres de capital provenant de la cession, envers Jean Michel Marquard. La masse propre à la veuve est 85 livres. L’actif des héritiers et de la communauté s’élève à 136 livres, le passif à 114 livres. (NB. la veuve se remarie en 1679 avec Marc Speckard)

1678 (29.4.), Not. Oesinger (David le jeune, 38 Not 11) n° 14
Inventarium vndt Beschreibung Aller: vnd Jeder Haab Nahrung undt Güethere, So weÿl. der Ehrengeachte Mr Hannß Christoph Burger geweßene Burger vndt Gürttler alhie Zu Straßburg alß derselbe den 18.ten Junÿ des nächst verwichenen 1677.ten Jahrs in Gott seel. verschieden, Velaßen, Welche auf gebührliches ansuchen erfordern vndt begehren des auch Ehrenhafften Herrn Michel Marckquartds auch Gürttlers vndt Burgers alhie als geschwornen Vogts Mariæ, vndt Jacobeæ beeder des verstorbenen mit Fr. Jacob Ostertagin seiner hinterbliebenen wittiben ehelich erzeugter döchter vnd nächster ab intestato hinderlaßener Jedoch aber anderer gestalt nichts als cum beneficio legis et Inventarÿ angemaßter Erben Inventirt, durch esrtbesagte hinderlaßene Wittib mit beÿstand des auch Ehrenhafften M Emanuel Ostertags auch Gürttlers vnd auch Burgers alhier ihres bruds. vndt geschwornen Vogts (…) So beschehen Montags den 29.ten April. A° 1678.
NB. Weilen sich auch die Wittib also bald beÿ vorgehabter Inventation erclärt daß Sie vff die Theilbahre Verlaßenschafft tam active quam passive verzug thue hiengeg. aber Waß Ihro die Eheberedung gibet, reservirt haben wolle, Alß ist der Erben unveränderte Wie auch die theillbahre Verlaßenschafft ohne vnd.scheidt Zusammen Gezog. vnd Und. einem Titul d. Erben Zu verhütung weitläuffigkeit Zugeschrieb. word.

In einer In der Statt Straßburg In dem Kuttelgäßlin gelegenen vndt In dieße Verlaßenschafft gehörige Behaußung Ist befund. worden wie volgt.
Auff der ohnein oberstuben, In der Cammer A, Im Haußöhren, Vor dießer Cammer, In Wohnstuben, In der Küchen, Im Keller
Werckzeug Vndt Wahren Zum Gürtler handtwerckh gehörig
Eigenthumb ahne Einer Behaußung. (E.) Eine Behaußung vndt hoffstatt, mit Ihren Gebäwen, begriffen, weith. Rechten Zugehördten, vnd Gerechtigkeiten, gelegen In der St. St. Im Brüeggäßlin, Einseith neb. Herrn Paul Kolben dem Paßmentierer vnd Handelßmann alhier, And.seith neben H. Hanß Philipps Sachßen dem Pastetenbeckh. hind. vff bemelt. H. Paul Kolben stoßendt, davon gehendt Jahrs vff Johannis Bapt. 2 fl. währung lößig mit 50 fl. Straßb. währung, Herrn Nicolao Jundt Med: Doctori v Practico, Mehr 10 ß 6 d dem Stifft Zu St. Marx wid.lößig mit 25 fl. bemelter Wehrung, So dann 4 lb 4 d Jährlichen Zinses Mr Michel Marckhquardt dem Gürttler Ehevögtlicher weiß Ablößig In hauptg. mit 80 lb. 7 ß von der vbernahm herrührend, Sonsten allerdings freÿ ledig vndt Eüg., Vndt hiehero vber diße beschwerd. Angeschlag. Pro 100. lb
Ergäntzung der Wittiben unverändert. Guths. Es berichtet die wittib daß Sie beÿ Eintrettung ihrer Ehe weg. vätterlich Guths (…) Vermög Theilgegisters Vber weÿl. Fr. Mariæ Jacob Seßerin Meister Christian Haaßen Gürttlers vndt Burgers alhier geweßener haußfr. der Wittiben Mutter seel. Verlaßenschafft durch H. Philipp Heinrich Theusen Notarium auffgerichtet
Abzug In dießes Inventarium gehörig. Sa. haußraths 5, Sa. Silbergeschirrs 3, Sa. Guldener Ring 2, Sa. Ergäntzung (82 abzuziehen 7, verbleibt) 74, Summa summarum der Fraw Wittib unveränderten guths 85 lb
Sa. Theilbaren haußraths 32, Sa. Werckzeug undt wahren Zum Gürtler handtwerckh gehörig 4, Sa. Eügenthumbs ahne Einer Behaußung 100, Summa summarum 136 lb – Schulden 114 lb, Nach deren Abzug 21 lb
Summa finalis 107 lb

Marc Speckard (deuxième mari de la veuve de Christophe Burger) vend la maison au marchand de futaine Philippe Giess

1680 (3.8.), Chambre des Contrats, vol. 549 f° 517
(Prot. fol. 50.) Erschienen Marx Speckhardt der Mehlmann mit beÿstand Michael Marquardts und Emanuel Ostertagß beeder Gürtler
hatt in gegensein Philipp Gÿßen deß Barchet Krämers, mit assistentz Daniel Gÿßen deß Leinenwebers und Mariæ Gÿßin beÿdter Eheleuth, seines eheleiblichen Vatters und Mutter, wie auch herren Christian Schatzen deß barchet händlers (verkaufft)
hauß, hoffstatt mit allen deren Gebäwen, begriffen, Weithen, Zugehördten Rechten und Gerechtigkeiten alhier im Kuttelgäßlein, einseit neben herrn Johann Philipp Saxen E.E. Kleinen Rhats beÿsitzern, anderseit neben herrn Johann Paul Kolben deß handelßmanns nunmehr seel. nachgelaßenen Erben, hinden auch uff dieselbe stoßend gelegen, für freÿ ledig und eÿgen Vnd were dißer Verkauff und Kauff geschehen umb 360 fl.
(f° 518) Erschienen Michel Marquart der Gürtler, hatt in gegensein Marx Speckhardts deß Mehlmanns bekannt demnach Er Marquart, vff der in vorhergehender Verschreibung beschriebene behaußung 160. fl. Capital /:warüber kein brieffliche documenta vorhanden seÿen:/ Zu erforderen befugt seÿe, So hette Er Speckard Ihme Marquard berührte 160 fl. in bahrem gelt erlegt (…) Act. 3. Aog. a° 1680.

Fils de Daniel Giess, Jean Philippe Giess épouse en 1677 Marie Madeleine, fille du marchand de futaine Jean Chrétien Schatz
Mariage, cathédrale (luth. f° 41 n° 22)
1677. Dom. Inuocauit. Zum 2. mahl Johann Philipp Gÿß der Barchetkrämer Daniel Gÿßen des Burgers u * alhier ehel. Sohn, Jfr. Maria Magdalena Johann Christian Schatzen auch Barchetkrämers u. Burgers alhier ehel. Tochter, Donnerstags den 15.ten Mart. Münster (i 42)

Jean Philippe Giess hypothèque la maison au profit du marchand Jean Frédéric Ruland deux jours après l’avoir achetée

1680 (5.8.), Chambre des Contrats, vol. 549 f° 518-v
Johann Philipp Gÿß der barchet Krämer, mit beÿstand Daniel Gÿßen deß Leinenwebers seines eheleiblichen Vatters
in gegensein Johann Friderich Rulandts des handelßmanns im nahmen H. Ludwig Langen deß barchet Krämers – schuldig seÿe 400 fl.
unterpfand, hauß undt hoffstatt mit allen deren Gebäwen undt Zugehördten alhier im Kuttelgäßlein, einseit neben H. Johann Philipp Saxen E.E. Kleinen Rhats beÿsitzern, anderseit neben herrn Johann Paul Kolben des handelßmanns nunmehr seel. nachgelaßenen Erben, hinden auch uff dieselbe stoßend gelegen
Und deßen Zu noch mehrerer Versicherung obged. Daniel Gÿß der hatt sich für dieße schuldt und biß dieselbe Völlig würdt bezahlt sein, Verbürgt, solche bürgschafft auch Zue laisten zugesagt undt deswegen in specie cavirt mit hauß, begriffen undt allen deßen Gebäwen undt zugehördten alhier uff dem Roßmarckh Zur Sonnen genannt, einseit neben Christian Geÿlfußen dem Pedellen, anderseit neben hannß Bawren dem Meelmann , hinden uff (-) stoßend gelegen, davon gehendt Jährlichen 3 ß d zinnß der Statt Pfenningthurn

Marc Speckart rembourse un capital de 50 florins assis sur la maison d’après un titre en latin de 1530 en libérant ainsi Jean Philippe Giess.

1680 (24.8.), Chambre des Contrats, vol. 549 f° 544-v
Herr Niclaus Jundt Med. Doct. alß Ehevogt Frawen Mariæ Jundtin gebohrne Kamehlin
in gegensein Marx Speckhardts deß Mehlmanns
bekannt, daß derselbe die Jenige Zwen Gulden Straßburger wehrung iährlichen uff Joh. Bapt: fallenden Zinnß, so derselbe Vermög eines lateinischen pergamentinen. 6. Non. Martÿ ao. 1530 mit deß bischofflichen hoffs anhangendem Insigel ausgefertigten Zinnßbrieffs Von uff und ab einer alhier in dem Kuttelgäßlein Zwischen H. Johann Philipp Saxen E.E. Kleinen Rhats beisitzern und herrn Johann Paul Kolben deß handelßmanns nunmehr seel nachgelaßenen Erben schuldig geweßen mit 50.fl. besagter wehrung abgelöst, widergekaufft und dadurch erwehnte behaußung nunmehr allerdingß liberirt habe (…) Philipp Gÿsen dem barchethändler alß ietzigen Possessori seiner haußfrawen hierumb gehabte gerechtigkeit cedirte

Devenue veuve, Marie Madeleine (Schatz) se remarie en 1691 avec le tisserand Jean Bahn.

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 25-v, n° 32)
1691. Dom 6. p. Trinit Seind zum II mahl außgeruffen Word. Johannes Bahn Burger und Leinenweber, Fr. Maria Magdalena Weiland hanß Philipp Güsen Burg. u. Parchetkrämers W. Sind Würcklich den 8. August copulirt worden (unterzeichnet) Johannes bahn als hoch Zeitter, mari magdalena als hochzeiterin (i 26)

Fils du tisserand Martin Bahn, Jean Bahn épouse en 1685 Catherine, veuve du tisserand Laurent Bastian
Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 318-v)
1685. Domin. Eâd. [XIV post Trinit. 13. 7.bris] Johannes Bahn der Leinenwäber alhier, Weÿl. Martin Bahn deß leinenwäbers vnd burgers alhier Nachgel. ehl. Sohn, Vndt Anna Cathrina weÿl. Lorentz Bastians gewesenen leinen wäbers v. burgers alhier Nachgel. Wittwe. Cop. Mittw. 3. 8.bris (i 333)

Laurent Bastian épouse en 1665 Anne Catherine, fille du pêcheur Jean Charles Straub
Mariage, Saint-Guillaume (luth. f° 62, n° 3)

1665. Dnicis I. u. II post Epiphanias 8 u. 15 Januarÿ. Lorentz Bastian der Leinen Weber vndt B. allhie, vnd Jgfr. Anna Catharina Wld. Hans Carl Strauben gewesten Fischers vnt B. allhie nachgel. Eheliche T. Cop.Donnerst. (i 49)
Proclamation, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 148-v, n° 5) 1665. Eâdem Dominica [I. Epiphania 8. Januarÿ]. Lorentz Bastian der Linen Weber vndt Burger allhier und J. Anna Catharina Weÿl. Hanß Carl Straub deß Fischers Vndt Burgers allhie nachgel. ehl. Tochter. Eingesegnet Zu St Wilhelm (i 162)

Marie Madeleine Schatz hypothèque la maison au profit du menuisier Jean Jacques Griess

1691 (28.5), Chambre des Contrats, vol. 563 f° 444-v
Maria Magdalena gebohrne Schatzin weÿl. hans Philipp Gießen, deß Parchet Krämers sel. nachgelaßene wittib mit beÿstand hans Jacob Stuber, auch Parchetkrämers Ihres, und hans Conrad Rauschers deß jüngern Nestlers Ihrer Kind. Vogts
in gegensein Georg Heinrich Musculus alß vogts Hans Jacob Grießen, deß ledig. Schreiners – schuldig seÿe 150 pfund
unterpfand, hauß und hoffstatt mit allen deren Gebäuen, Rechten und zugehördt allhier im Kuttelgäßlein, einseit neben Johann Philipp Sachßen dem Pastetenbeck, and.seit neben H. Joh: Paul Kalben deß handelßmanns sel. Erben, hind. auch auff dieselbe stoßend gelegen

Marie Madeleine Schatz, veuve de Jean Bahn, hypothèque la maison au profit du tailleur Jean Georges Gebhard.

1695 (21.3.), Chambre des Contrats, vol. 567 f° 186-v
Maria Magdalena geb. Schatzin weÿl. Johann Bahnen gewesenen Leinenwebers sel. nachgelaßene Wittib mit beÿstand Johann Jacob Stubers des Parchethändlers Ihres vogts
in gegensein Hans Georg Gebhard deß Schneiders – schuldig seÿe 150 pfund
unterpfand, hauß, hoffstatt mit allen deren Gebäuen, begriffen,wielten, zugehördten Rechten und Gerechtigkeit. allhier im Kuttelgäßlein einseit neben Johann Philipp Sachßen dem Pastetenbeck anderseit neben weil. H. Joh: Paul Kolben deß handelßmanns sel. Erben, hinten auf dieselbe stoßend gelegen

Marie Madeleine Schatz se remarie avec le cordier Benjamin Frantz : contrat de mariage, célébration

1697 (25.2.), Not. Schatz (Jean Frédéric, 51 Not 12)
Eheberedung – zwischen den Ehren vnd vorgeachten herrn Benjamin Frantz, Seÿler und burger allhier Zue Straßburg, alß hochzeiter an einem,
So dann der viel Ehren und tugendsamen Frawen Maria Magdalena gebohrner Schatzin, weÿland deß wohl Ehren und vorgeachten herrn Johann Bahnen, gewes. barchethändlers auch burgers Zu gedachtem Straßburg wittib, alß hochzeiterin am andern theil
Geschehen in der Statt Straßburg Montags den 25.ten febr: 1697
(unterzeichnet) Benjamin Frantz als hochzeter, Maria Magdalena Schatzin als hozeiterin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 76 n° 408)
1697. Mittw. d. 13. Mart. wurd. nach Zweÿmahliger außruffung copulirt Benjamin Frantz der seiler v. Burger allhier v. Fr. Maria Magdalena, weil. Johann Bahnen geweßenen Barchethändlers v. B. allhie nachgelaß. wittwe (unterzeichnet) Benjaminin Frantz als hochzeiter, Maria Magdalena Schatzin als hochzeitrin (i 75)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans la maison propre à l’épouse dont les apports s’élèvent à 435 livres.

1697 (18.6.), Not. Schatz (Jean Frédéric, 51 Not 1)
Inventarium und beschreibung aller vnd Jeder haab, nahrung und Güter, so dem Ehren vest und vorgeachten Herrn Benjamin Frantzen, barchethändlern, und der viel Ehren und tugendbegabten frawen Mariä Magdalenä gebohrner Schatzin, beeden Eheleuthen und burgern allhier zu Straßburg, eÿgenthümblich zuständig und dieselbe, crafft der Zwischen Ihnen Zur Zeit Ihrer verheurathung auffgerichteten Eheberedung einem Jeden und seinen Erben vor ohnverändert vorbehalten worden – Geschehen in persönlicher gegenwertigkeit herrn Johann Conrad Rauschers, Nestlers und burgers allhier der Frawen Kinder vogts, alß Ihres beÿstandts, dienstags den 18.ten Junÿ 1697.

Hültzin und Schreinwerck. In dem wahren gemach, Uff d. obern bühn, In d. obern Cammer, Vor der Cammer, In der Wohnstub
Der Kinder Pfetter, Göttel und Geschenckt gelt. Hanß Philippen Gießen gehörig, Maria Magdalenä Zustendig, Johannis eÿgen, Barbarä Zuständig
(F.) Eÿgenthumb ane einer behaußung. It. hauß und hoffstatt mit allen andern deren begriffen, weithen, rechten, Zugehörden und gerechtigkeiten allhier in der Statt Straßburg im Kuttel gäßell 1.s. neben Johann Philipp Sachsen dem Pastetenbeck, Abraham Kolben dem handelßmann hinten ebenmäßig auf dieselbe stoßend, so freÿ ledig v eigen und ist dieße behaußung in anno 1690. durch die geschworne Werckmeister æstimirt worden pro 200 lb. Darüber sagt j t. p. Kbr. m. d. St. St. anh. C. C. Ins. vw. datirt den 3. August 1680. mit altem No 1. notirt und dabeÿ gelassen
Ersuchung der Kinder erster und anderer Ehe von Weÿland herrn Johann bahnen gewesenen barchet händlers und burgers alhier Zu Straßb.der frawen Zweÿten hauß würths seel. crafft der mit Ihme Zu Zeit so er mit Ihme gethaner verheurathung auffgerichteten Eheberedung da Ao 1691 coram notario et testibus in anno 1694. verfertigten Codicilli verschaffene præ: und legaten
Summa hujus Inventarÿ der frawen nahrung, haußrath 215, früchten 10, wahren 721, Silber 2, Ring 22, baarschafft 9, behaußung 200, Activa 53 Summa summarum 1232, – Passiv 796 (verbleibt) 435
Wÿdems Verfangenschaft. Lauth deß durch H. Notar. Johann Jacob Böhler nunmehr. seel. über weÿland meister Johann Georg Haufen deß gewes. Pergamenetierers v. b. allh. seel. verlaßenschafft auffgerichteten Inventarÿ vnd demselben inserirter Eheberedung, hat die hinteplibene Wittib, alß deß Ehemann ersteren haußfrawen seel. Stiefmutter.
Wÿdems Verfangenschaft. So der mann von weÿland frawen Maria Margaretha Frantzin gebohrene haufin seiner erstern haußfrawen seel. krafft eines coram notario et testibus in aô 1696. auffgerichteten codicilli ad dies vitæ wÿdumbs weiß zugenießen

Marie Madeleine Schatz meurt en 1714 en délaissant trois enfants de Jean Philippe Giess, une fille de Jean Bahn et un fils de Benjamin Frantz. Les experts estiment à 400 livres la maison rue des Hallebardes. La masse propre au veuf est de 135 livres, celle propre aux héritiers de 624 livres. L’actif de la communauté s’élève à 3076 livres, le passif à 320 livres

1714 (16.4.), Not. Pantrion (Jacques Christophe, 40 Not 31)
Inventarium vnd beschreibung aller Haab vnd Nahrung, so weÿland die Ehren: vnd tugendsame Fraw Maria Magdalena Frantzin gebohrne Schatzin, des Ehrenhafften vnd achtbahren herrn Benjamin Frantzen, barchethändlers vnd burgers alhier geweßene haußfrau nunmehr seel. nach ihrem Sambstags den 10.t Martÿ Jüngsthin aus dießem mühesamen leben genommenen tödlichen ableiben Zeitlichen verlaßen, welche auf freundliches ansuchen, erfordern, vnd begehren, der abgeleibten Frauwen seel. hinderlaßener Söhne vnd döchtern vnd ab intestato verlaßener Erben auch deren resp° Ehe vnd vögte (…) Actum Straßburg, Montags den 16° Aprilis Anno: 1714.
Die abgeleibte Fraw seelige hat ab intestato Zu Erben verlaßen 1. Herr Johann Philipp Gÿßen, barchethändlern vnd burgern alhie, so dießer Inventation Zugegen war. 2. Fraw Mariam Magdalenam Kleinschrodin gebohrne Gÿßin, des Ehrenhafften Johann Kleinschrodts, auch barchethändlers vnd burgers allhier Ehefraw, mit beÿstand erstgedachts ihres Ehe Vogts. 3. H Johann Gÿßen noch ledigen barchethändler, so Majorennis, mit assistentz H Johann Gÿßen, leinenwebers vnd burgers allhier seines vettern vnd ane vogtsstatt hierzu insonderheit erbettenen beÿstands. diese dreÿ der Abgeleibten Frawen seel. mit weÿl. H. Johann Philipp Gÿßen, Gewesenen barchethändlern vnd burgern alhier längst seel. in erster Ehe ehelich erzeügte Söhn vnd dochter
4. Jungfrau Annam Barbaram Bahnin der verstorbenenn seel. mit weÿl. H Johann Bahnen dem barchethändler, in Anderer Ehe ehelich erzeugte und verlaßene dochter, mit beÿstand H Johann Martin Bauren Glaßers vnd burgers alhier Ihres Geschwornen vogts
vnd dann 5. Johann Jacob Frantzen so Zu Metz sie Specereÿ handlung erlernt vnd die In Gott ruhende Fraw seel. mit Herrn Benjamin Frantzen, dem barchethändler ihrem hinderlaßenen Wittwer inn dritter vnd letzter Ehe erzeugt, welcher gleichergestalten mit hievorgemeltem H Johann Martin Bauren dem Glaßer bevögtiget ist. Vnd also alle fünff der verstorbenen Frauen seel. in dreÿen vnderschiedenen Ehen ehelich erzeugte Söhne vnd döchter vnd ab intestato zu 5. gleicher portionen vnd antheilen verlaßenen Erben
Eheberedungs Copeÿ (…) Straßburg den 25.ten Februarÿ anno 1697, Johann Friderich Schatz, Notar. publ: jur:
Copia Dispositionis in forma Clausa (…) in Straßburg deb 19.ten Maÿ 1706. Copia Instrumenti publici – Copia Nach Disposition
Erklärung des Gesambten Erben wegen hievorfeconnexionriebener Mütterlichen verodnung (…)

In einer alhie Zu Straßburg In dem Kuttelgäßlein gelegenen vndt In dieße Verlaßenschafft gehörigen Behaußung Ist befunden worden wie folgt
Hültzen vnd Schreinwercks. Auff der oberst. bühn, Auff der Mittlern bühn, In der Cammer A, In der Wohnstuben, Im haußöhren
Eigenthumb Ane einer Behaußung. (E.) It. hauß v hoffstatt M. alleb der. begriffen. weit. recht. Zugehörd. vnd Gerechtigkeit. gegel. allhier Zu Straßb. in der Kuttelgaß. einseith Neb. H. Joh: Philipp Sachsen dem Pastetenbeck, ander seith Neb. herrn Joh: Abraham Kolb des handelß Manns seel. Wittib vnd Erb. Hind. vff bes. Kolbisch. Interessent. stoßend,n so freÿ Ledig vndt eig. durch der Statt Straßburg geschworne Werckmeister Laut deroselb. überschick. Undt beÿ Mein de Notarÿ Concept befindlich. Schatz Zeduls æstimirt pro 400. lb. Darüber s. i. t. Perg. Kbr. Und. St. Stb. Cancelleÿ Contr. Stub. anh. Insigel Verw. datirt d. 3. Aug. 1680. Inhaltendt welcher Gestaltent dieße behausung durch herrn Philipp Gÿß. der Verstorbenen Erst. haußw. seel. von weÿl. Marx Speckart dem Meelman erhandelt word.
Ergäntzung des Wittweer unveränderten Guths. Lauth Inventarÿ über eingangs gemelter beed. Eheleuth. Einand. in den Ehestand Zugebrachte Nahr. durch weÿl. herrn Notarium Joh: Friderich Schatzen seel. in anno 1697. auffgerichtet
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Des Wittwers unveränderte Nahrung, Sa. haußraths 14, Sa. Silbers 2, Sa. baarschafft 3, Sa. Ergäntzung 115, Summa summarum 135 lb
Diesem nach würd auch der Erben unveränderte Nahrung beschrieben, Sa. haußraths 64, Sa. leeden vaß 1, Sa. Silbers 2, Sa. Guldenen Ring 10, Sa. Eigenthumb ane einer behaußung 400, Sa. Ergäntzung 145, Summa summarum 624 lb
Endlichen würdt auch das Gemein verändert: vnd theilbahr Guth beschrieben, Sa. haußraths 87, Sa. Wein und vaß 208, Sa. Wahren Zum Barchethandel 1470, Sa. Rindviehes vnd Schaaff 14, Sa. Silbers 2, Sa. guldenen Ring 2, Sa. baarschafft 281, Sa. pfenningzinß hauptgüter 650, Sa. Schulden 359, Summa summarum 3076 lb – Schulden 320 lb, Nach solchem abzug 2745 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 3515 lb

Les préposés de la Taille font figurer la succession dans leur registre parce que les impôts acquittés étaient calculés d’après une fortune sous-évaluée de 1 900 florins (950 livres) sur un total de 7 000 florins
1714, Livres de la Taille (VII 1175) f° 81-v
(Spiegel, F. N° 1273) Weÿl. Fr. Mariæ Magdalenæ gebohrner Schatzin, Hn Benjamin Frantzen barchethändlers und burgers alhier geweßener Ehel. Haußfrauen verlassenschafft inventirt H. Not. Pantrion.
Concl. fin. Inv. ist fol. 146-b, 3515. lb, die machen 7000 fl. verstallte 5100 fl. also zu wenig 1900 fl.
Warvon der Nachtrag alß theilbar Guht gerechnet wird auff Sechs Jahr in duplo th. à 5 lb 14 ß d – 34 lb 4 ß
Und auf vier Jahr in simplo macht à 2 lb 17 ß – 11 lb 8 ß
Extat kein Stallgeltt
Gebott 1 ß 4 d
Abhandlung 3 lb 12 ß 6 d – Summa 49. lb 5 ß 10 d
Nota Es hat sich Zwahr der Wittiber den 14.° Febr. dießes Jahrs 2000. fl. zu schreiben laßen auch den Zugang anbeÿ erlegt, alldieweilen aber die Frau bald daraufhien, Nemlichen den 10° Martÿ verstorben, alß hat man disorts wegen kurtze der Zeit keine reflexion auf solchen Zugang gemacht, sondern Viel mehr den Nachtrag Vorstehender maßen nach gewohnheit und ordnung angesetzet
Auf eingewante erhebliche motiven haben die Herren Dreÿ ane dem angesetzten Nachtrag Zweÿ Jahr in duplo und Zweÿ Jahr in simplo nachgelaßen, macht 17. lb, remanet 32. lb
Auf ferners suppliciren des Wittibers und darthun daß derselbe erst kurtz ein Zimliches an Frucht und Wein gewonnen, Er nicht lang beseßen oder genoßen, auch daß das Haus und Wahren, welche Ihme von der verstorbenen dem anschlag nach prælegirt, von den Erben sehr hoch getrieben und æstimirt worden, haben die Herren dreÿ weiter nachgelaßen ein Jahr in duplo und ein Jahr in simplo, th. 8. lb, rest 23. lb
dt. 18° Junÿ 1714.

Anne Barbe Bahn vend son cinquième de la maison dont Benjamin Frantz a la jouissance viagère à Anne Marie Münchmeyer, assistée de son mari Jean Philippe Giess

1716 (1. Xbr), Chambre des Contrats, vol. 589 f° 653-v
(60) Anna Barbara geb. Bahnin beÿständlich Davidt Kühn kiefers ihres mariti
in gegensein Annæ Mariæ geb. Münchmeÿerin beÿständlich Joh. Philipp Gieß barchert krämers ihres mariti
ihren fünfften theil für unvertheilt ahn hauß hoffstatt mit allen begriffen, weithen, zugehörden, rechten und Gerechtigkeiten in der Kuttelgass, einseit neben dem Kolbischen hauß anderseit neben Sachs dem pastetenbeckern hinten auff d. Kolbische hauß stoßend so Benjamin frantz lebtägig geneußt – um 60 lb

Le marchand de futaine Jean Philippe Gies et Anne Marie Münchmeyer vendent leurs parts au marchand de futaine Jean Kleinschrodt et à sa femme Marie Madeleine Giess

1717 (3.5.), Chambre des Contrats, vol. 590 f° 279-v
(330 barré, 220) Johann Philipp Gieß barchethändler und Anna Maria Milchmeÿerin, Item Johann Gieß barchethändler
in gegensein Johann Kleinschrodt barchethändlers und Mariæ Magd: geb. Gießin
ihren theil für unvertheilt ahn hauß hoffstatt mit allen deren Gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden, rechten und Gerechtigkeiten im Kuttelgäßlein einseit neben der Saxischen wittib und EE anderseit und hinten dem Kolbischen hauß – um 550 lb das ganze hauß

Fils du tisserand Jean Kleinschrodt, Jean Kleinschrodt épouse en 1702 Marie Madeleine Giess : contrat de mariage tel qu’il est copié à l’inventaire, célébration
Copia der Eheberedung – zwischen dem Ehrengeachten Johann Kleinschroten dem Ledigen Leinenweber, Weÿland hannß Kleinschrots, deß Leinenwebers und burgers allhier Zu Straßburg seel. hinterlassenem Ehelichem Sohn, alß dem Bräutigamb ane einem, So dann der tugendgezierten Jungfrauwen Mariæ Magdalenæ Gÿssin, Weÿland herrn Johann Philipp Gÿssen geweßenen Barchet händlers und burgers alhier seel. hinterbliebener Ehelich erzeugter tochter, alß der hochzeiterin andern theils (…) So geschehen und Verhandelt in der Königlichen freÿen Statt Straßburg den 23. Aprilis Anno 1702. Johann Martin Brieff Notarius publicus

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 128 n° 17)
1701. Mittw. d. 10. Maj wurden nach ordent. außruff. copulirt Johannes Kleinschrott d. led. Leinenweber v. B. allhier weil. Johann Kleinschrotts des geweß. Leinenwebers v. B. alhier nachgelaß. ehl. Sohn v. J. Maria Magdalena, weil. Johann Philipp Gißen des geweß. Barchet Krämers v.B. allhier nachgelaß. ehl. T. (unterzeichnet) Johann Klein schrott Als hoch Zeider, + ist der J. Hochzeiterin Zeich. (i 127)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports. Les apports du mari s’élèvent à 120 livres, ceux de la femme à 114 livres.
1702 (16. 7.br), Not. Schatz (Jean Frédéric, 51 Not 4)
Inventarium und beschreibung aller derjenigen Haab, Nahrung und Güter, so der Ehrengeachte Meister Johannes Kleinschrott der leinenweber und die Ehren undt vorgeachte fraw Maria Magdalena gebohrne Gießin, beede Eheleuthe undt burgere zu Straßburg, einander vor ohnverändert in den Ehestand gebracht (…) Geschehen in gegenwärtiger persönlichkeit S. t. Herrn Benjamin Frantzen, deß barchet Crämers, der frawen Stieffvatters vnd herrn Joh: Conrad Rauschers deß Nestlers, deroselben noch ohnentledigtenen vogts, Sambstags den 16.ten Septemb. 1702.

Antheÿl ane einer behaußung so d. Mann in den Ehestand gebracht. (M.) Item ein dritter theil an einem hauß vorstatt Crautrenau, gegen einer behaußung Zum Schlüßel genannt (…)
Abrechnung zwischen herrn Benjamin Frantzen dem barchethändlern Ehevögtlicher weißen alß der frawen Stieffvattern einßen, und Fraw Maria Magdalena gebohrne Gießin mit beÿstand Meister Johann Kleinschrots des leinenwebers ihres Ehemanns und herrn H. Conradt Rauschers deß Nestlers deroselben annoch ohnentledigten vogtens. Der frawen mutter soll denen dreÿen Kindern ersterer Ehe, davonn gegenwärtige fraw Maria Magdalena Kleinschrodin eine tochter ist, wie fol: 61. fac: 1. deroselben Zugebrachten Guts Inventarÿ de anno 1697. Zusehen durch mich notarium außgefertiget, wegen der von weÿland herrn Magistro Johann Reichard Gießen und Hanß Jacob Gießen dem verschollenen geweßenen Schreiner gefallene Erbschafft 93 lb
Summaria hujus Inventarÿ. Deß Manns Zugebrachtes Gut, 1. haußrath 81, 2. Werckzeug 14, 3. Antheil an j. behaußung 25, Summa 120 lb
Der frawen Nahrung 1. haußrath 50, 2. Silber 25, 3. Guldenen ring 10, 4. baarschafft 51, Summa 114 lb
Summa der haussteuren 20. lb, daran paticipirt der Ehemann Zu Zween dritten theÿlen 13 lb undt die Ehefrau vor die überige tertz 6 lb

Jean Kleinschrodt n’arrive pas à gagner sa vie en exerçant son métier de tisserand, en outre sa femme n’a plus toute sa raison. Il se résout à reprendre le métier de marchand de futaine qu’exerçait son beau-père et qui n’est soumis à aucune autre condition que de disposer d’une échoppe. Il vient d’en acquérir une au Vieux-Marché-aux-Poissons d’une vieille marchande de peignes. La tribu du Miroir lui fait cependant des difficultés : elle déclare qu’un règlement de 1653 lui interdit de recevoir des candidats dans pareil cas et qu’une décision de 1706 a renvoyé un mégissier à son métier d’origine. Jean Kleinschrodt déclare qu’il exerce son nouveau métier depuis trois mois et que les marchands de futaine qui étaient neuf ne sont plus que cinq. La commission en interroge plusieurs, elle trouve que la tribu du Miroir a accordé une dispense à Georges Flechner qui était tisserand. Elle réprimande la tribu et accorde à titre gratuit la dispense à Jean Kleinschrodt, pour sa personne seulement.
1708, Protocole des Quinze (2 R 112)
Johann Kleinschrodt Ca. E.E. Zunfft der Spiegel
(f° 236) Sambstags den 10.ten Novembris 1708. – H. noîe Johann Kleinschmids burgers vnd Leinenwebers allhier cit. E.E. Zunfft der Spiegel H. Zunfftmeister prod. vnderth. Memoriale vnd bitten, handelt inhalts, halt m. Citatus præsens bittet Copeÿ und T.O., G. Bittet Deputation, halt. m. b. es beÿ ordnung Zulaßen. Erk. würd copeÿ vnd gebettene Zeit Zugelaßen.

(f° 264) Sambstags den 24. Novembr. 1708. – H. noîe Johann Kleinschrott cit. E.E. Zunfft der Spiegel H. Zunfftmr auff productum vom 10.ten hujus will man erklärung vornehmen, S. Citat. præs. berichtet, daß Er von Gegentheiligem prod° noch keine nachricht erhalten alß bittet noch zeit 8. tag. G. Gegner hette sich gehöriger Orthen anmelden sollen, bittet deßwegen deputationem. S. priora. Erk. gebettene Zeit willfahrt.

(f° 268) Sambstags den 1. Decembris 1708. – H. noîe Johann Kleinschrott g.tra E.E. Zunfft der Spiegel H. Zunfftmeister, erhalt recess vom 20.ten vnd 24.t 9.bris bittet Erklärung. Saltzm. producirt abgenöthigte Verantwortung vnd bitten mit beÿlagen Lit. A und B. handelt inhalts. G. bittet copiam producti und Deputationem. Erk. Würdt Copeÿ Zugelaßen vnd ahne vorige Herren gewießen.

(f° 288-v) Freÿtags den 14. Decembr. 1708. Joh. Kleinschrodt Ca. E.E. Zunfft der Spiegel
Iidem [Obere Handwercks Hh.] per H. Friden es habe Johann Kleinschrodt der Leinenweber ein vnderth. Memoriale so abgelesen worden, überreicht, vnd darinnen vorgetragen, welchergestalten Er jüngsthin weilen sein handwerckh schlecht, seine fraw blöd seÿe, undt Er auch sein hauß, so Er mit seinen Geschwistrigen in Gemeinschafft habe, verkauffen folglichen d. Leinenweber handwerckh auffgeben müßen, sich resolvirt habe den barchetkrahm anzufangen, wozu seine Fr. als eines barchet krämers tochter sich wohl verstehe, allermaßen brauch Zu solchem ende, ein Ständel auff dem Fischmarck, von einer alten Strehlmacherin erkaufft, vndt auff dem Pftgurn als einen Zinßman sich einschreiben laßen, mithin sich Zu solcher profession eingerüstet in hoffnung dieselbe ohne einige hinderung Zu treiben, weilen man dabeÿ weder diener noch Jungen annehme, wie beÿ den Handelßleüthen Geschehe, auch kein Barchethändler, wed. dem Barchet Cram gelernt, noch darauff gewandert habe, sondern ein Jeder der ein Ständel vom Pfthurn bekommen können, barchet Zu verkauffen pflege, deßen ohngeachtet, hetten etliche barchet krämer ihme d. Recht disputirt vndt beÿ E. E. Gericht Zum Spiegel soviel Zu weg. gebracht, daß man ihme solche Zunfft refusirt habe. Wann nun dieße profession nicht von der art einer handelschafft, dabeÿ man diener fördere vndt Jungen lehre, sondern ein jed. der ein Ständell auffm Fischmarckh haben kan, wahren verkauffen alß wolt Er unterth. gebetten haben, ihme d. handwercks Recht auch gedeÿen Zu laßen vmb soviel mehr weilen Er bereits seine Zunfft resignirt undt ein hauß gelehnt habe, undt Er sonsten mit seiner Fr. vndt 2. Kindern sich nicht ernehren Könne.
Worauff E.E. Zunfft der Spiegel schrifftl. Geantwortet, daß man sich sehr verwundert, daß Implorant sein Handtwerckh, wobeÿ Er sich wohl ernehrt, undt gute Kundten gehabt, abandonnirt die Tucher Zunfft resignirt, undt beÿ E.E. Zunfft der Spiegel Zünfftig werden wolle, als wann d. Spiegler Zunfft Recht allgemein, undt man einen Jeden auffzunehmen Obligirt were, man beziehe sich aber auff beyliegendes Decret sub Lit. A. de aô 1653. Crafft deßen, E.E. Zunfft inhibirt seÿe, dergleichen petenten des Zunfft Rechts /:wenigstens mit dem geld Zu dienen:/ widerfahren Zu laßen, will geschweigen einen handwercksman, welcher seines handwercks wegen auff eine andere Zunfft gehörig, gar vor einen Leibzünfftigen anzunehmen, mithin demeselben handlung und Kramereÿ Zu treiben Zugestatten, So hetten auch Mghherrn in sachen der Alhiesigen Weißgerber Ca. E.E. Zunfft der Spiegel den 23. April 1706. wohlbedächtlichen Decretirt, daß der handelsmann beÿ seine handlung vnd der Handwercksmann beÿ seinem Handwerckh verbleiben solle, Vndt obwohlen Implorant vorschütze, es were der barchethander eine geringe profession dabeÿ man keine diener od. Jungen brauche, vndt daß ein Jed. d. ein Ständel vom Pfthurn bekomme, selbig treiben dörffe, so irre derselbe gewaltig, in deme viel ehrl. handelßleüth beÿ dem Barchethändlern, die handlung gelernt, vndt nachgehends großen Handlungen angetretten, deren unterschiedliche, wann es nöthig were, benamßet weden könten, vnd weilen Gegners gesuch keines wegs Zugestatten, sondern der Spiegler Zunfftt Rechten, vndt der handlung gantz Zu wider Lauffe, Alß wolte man unterth. gebetten haben, demselben, mit seinem begehen, so der, ohne dem noth leideneden handlung Zu größtem præjuditz vndt schädlicher consequentz gereichet, ab: vnd an sein erlerntes handwerckh Zu weißen, ref: exp.
Worauff man die Parthen auch mündlich angehört, da dann Implorant beÿgefügt, daß er eines barchet Krämers tochter geheürathet, die Zunfft quittirt, vndt schon ein viertel Jahr lang heumbgehe, vndt sich sonsten nicht zu ernehen wüße, Vor dießem weren 9. Barchetkrämer gewesen, anietzo aber nur 5. vndt werde sich ein Exempel finden, daß ein Leinenweber ein Barchetkrämer worden seÿe.
Noîe der Zunfft habe H. Not. Lang such auff die Contenta obigen Memorialis bezogen, vndt beÿgesetzt, daß Gegner ja die handlung gar nicht gelernt, undt auff solche weiß ein Jed. Leinenweber sein Handwerckh quittiren vndt einen Handelßmann abgeben würde. Worauff mann auch einige Barchetkrämer als Johann Philipp Gießen vndt hans Jacob Stuber gehört, die beditten daß Sie d. Recht von ihren Elten hetten, allein habe Georg Flechner der ein Leinenweber war, hiebevor auch die Zunfft geändert, undt den Barchethandel angefangen, beÿ Welchem die Zunfft Zum Spigel dispensirt hätte.
Auff seithen der Herren Deputirten habe man gefunden daß erstged. Zunfft übel gethan, daß Sie dispensirt deßwegen Sie auch billich eine Reprimende verdienen habe. Was aber dem Imploranten betreffe, weilen præjudicia vorhanden, halte man davor, daß demselben dispensando gratis willfahrt, Jedoch solches allein auff seine Person gerichtet werden könte. Erkandt, bedacht gefolgt.

Jean Kleinschrodt meurt en 1726 en délaissant quatre enfants. Les experts estiment la maison à 500 livres. La masse propre à la veuve est de 417 livres, celle propre aux héritiers de 230 livres. L’actif de la communauté s’élève à 1128 livres, le passif à 550 livres.

1726 (11.2.), Not. Pantrion (Jacques Christophe, 40 Not 54)
Inventarium und Beschreibung aller Haab und Nahrung, so Weÿl. der Ehrenhaffte H. Johann Kleinschrod gewesener barchet händler und burger zu Straßburg nunmehr seel. nach seinem dienstags den 6.ten Februarÿ des ohnlängst abgelegten 1725.sten Jahrs aus dießem müheseligen leben genommenen tödlichen Ableiben Zeitlichen verlaßen, welche auf freundliches ansuchen erfordern und begehren des Ehren: Vorgeacht: und Wohl Achtbaren H Benjamin Frantzen, barchet händlers und burgers allh. als resp° erbettenen beÿstandts Jgfr. Mariä Magdalenä Kleinschrodin, ihres Alters ohngefehr 22 Jahr, welche Von E. löbl. Vogteÿ Gericht als majorennis erklärt, wie sie berichtet und dann Zugleich als geschwornen Vogts Johannis, so beÿ dem Schneider handwerck in Lehrjahren begriffen, Philippi und Johann Daniels der Kleinschroden, aller vier Geschwüsterde und des abgeleibten seel. mit hernach gemelter seiner hinterbliebenen betrübten Wittib ehelich erzeugter Kinder und ab intestato verlaßener Erben, ersucht durch die Ehren und tugendsame Fr. Mariam Magdalenam Kleinschrodin gebohrne Gießin die hinterlaßene Wittib mit assistentz des Ehren Vorgeachten H Philipp Gerhards leinenwebers und burgers Zu Straßburg ihres geordneten Curatoris (…) So beschehen in der königl. Statt Straßburg Montags den 11. Februarÿ Anno 1726.

In einer allhier Zu Straßburg in der Cottel Gaß gelegener und in diese Verlaßenschafft gehörige behaußung hat sich befunden wie folgt
Höltzen: und Schreinwerck Auff der obern bühn, In der Cammer A, Vor dieße Cammer, In der Wohnstub, Im hauß Ehren vor der Wohnstub, Im Laden, Im Keller
Eigenthumb ane Häußern. (W.) Erstl. Ein Fünffter theil vor ungetheilt von vnd ane Einer behaußung und hoffstatt, mit allen deren begriffen, weithen, Rechten, Zugehördten und Gerechtigkeiten, gelegen allh. Zu Straßburg in dem Cuttel Gäßl. eins. neben H. Daniel Richshoffer dem handelsmann 2.seit neben N Sachsen des Pastetenbecks hinterlaßener W. hinden auff gedachten H. Reichshoffer tochter, davon die übrige 4/5.theil wie hernach fol: (-) Zusehen, in die theilbar Und gibt mann Jährlich von der gantzen behaußung 5 lb 10 ß Wÿdumbs Zinß H Benjamin Frantzen der wittib Stieff Vatter und d. Erben Vogten, so Er auff solcher behaußung lebtägig Zu genießen thut, Zu capital gerechnet à 5. pro Cento, 110. lb und zu hiehero gehörigem antheil 22 lb. Sonsten eigen durch der Statt Straßburg geschwohrne Werckmeistere Vermög überschickten und beÿ mein des Notarÿ Concept befindlichen Schatz Zeduls über obige Zu hiehero gehörig. Antheil annoch æstimirt pro 78. (Über verschied. Antheiler von vorgeschriebener behaußung besagt 1. teutsch perg: Kauffbrieff mit der Statt Straßb. Cantzleÿ Contract Stub anhang. Insig. verwahrt dat. den 3. Maÿ 1717) Über das gantze hauß ist vorhanden j. alter perg. Kffbrieff mit d. Cancelleÿ Contractst: Anhang. Ins. verw. datirt d. 3 Aug. 1680.
(T.) It. ein hauß, hoffstatt und höfflein mit allen deßen begriffen, Rechten und Gerechtigkeiten gelegen allh. Zu Straßburg beÿ dem Rosenkrantz (…)
(T.) Item 4/5.te theil vor ungetheilt, von vnd ane der hievornen fol: (-) weitläuffig beschriebenen behaußung, davon der überige fünffte theil der Wittib als unverändert Zuständig, mit allen ihren rechten, Zugehörden vnd gerechtigkeiten alhier Zu Straßburg in dem Cottelgäßlein gelegen, so wehrender Ehe von der Wittib geschüsterd. vnd Miterben erhandelt word. von der gantzen behaußung gibt mann Jährlichen 5 lb 10 ß Wÿdumbs Zinß, Herrn Benjamin Frantzen, wie bereits oben gemeldet worden, thut zu Capital gerechnet 110. lb und zu hiehero gehörigem antheil 88 lb. Sonsten eigen durch der Statt Straßburg geschwohrne Werckmeistere über vorstehende beschwerd. annoch angeschlag. 312 lb. Deßwegen vorhand. 1. t. Perg: K.brieff mit der Cantzleÿ Contract Stub anh. Insigel de dato 3. Maÿ 1717.
Series Rubricarum hujus Inventarÿ. Der Wittib unverändert guts, Sa. haußräthliche Posten 10, Sa. Silbers 1, Sa. Guldenen ring 6, Sa. baarschafft 40, Sa. Eigenthumbs ane einer behaußung 78, Sa. der Schuld 25, Sa. Ergäntzung 245, Summa summarum 417 lb
Dießemnach würd auch der Erben unverändert Guth beschrieben, Sa. haußraths 25, Sa. guldenen rings 1, Sa. Ergäntzung 239, Summa summarum 265 lb – Schulden 35, Nach deren Abzug 230 lb
Endlichen volgt auch die Description der gemeinen veränderten und theilbaren Verlaßenschafft, Sa. Haußraths 75, Sa. wahren zum barchet handel gehörig 548, Sa. Silbers 1, Sa. guldenen rings 1, Sa. Eigenthumbs ane häußern 501, Summa summarum 1128 lb – Schulden 550 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 1226 lb
Copia der Eheberedung (…) So geschehen und Verhandelt in der Königlichen freÿen Statt Straßburg den 23. Aprilis Anno 1702. Johann Martin Brieff Notarius publicus
Abschatzung d. 8. febr: aô 1726. Auff begehren Weÿland des Ehrenhafften Vesten und Vorachtbahren H Johann Kleinschrod gewesenen barcht Krämer seel: hinter laßene Frau Wittib und Erben ist eine behausung allhier in der Statt Straßburg in der lunge Gaß gelegen einseits Neben H. Daniel Reishoffer Junior handelsmann, anderseits Neben H. Sachsen Wittib, hinden auch auf Vorgedacht. Reishoffer stostend, welche behaußung, Stuben, Cammern, Küchen Zweÿ hauß Ehren, eine mit herd und waßerstein, laden, und gebälckter Keller sambt aller gerechtigkeit wwie solches durch der Statt Straßburg geschworne Werckleuthe sich in der besichtigung befunen und Jetzigem preiß nach angeschlagen Wied Vor und umb Ein Tausendt gulden Bezeichnus durch der Statt Straßburg geschworene Werckleuthe
Der ander begriffen ist auch allhier in der Statt Straßburg beÿ dem Rosen Krantz gelegen (…)
[unterzeichnet] Michael Ehrlacher Werck Meister deß Munsters, Johann Jacob Biermeÿer Werck Meister deß Zimmerhofs

Autre mention de Jean Kleinschrodt dans les registres du Magistrat
1720 Conseillers et XXI (1 R 203) Johannes Kleinschrodt kombt ein umb Linderung der ihme beÿ E Löbl. Polieÿ: Gericht engesetzten Straff. 166.

Les Conseillers et les Vingt-et-Un recommandent aux administrateurs de l’hôpital la veuve de Jean Kleinschrodt qui a perdu la raison.
1726 Conseillers et XXI (1 R 209)
(p. 54) Montag d. 4.ten Februarÿ 1726. – Johann Kleinschroden Wittiben auffnahm in den Spithal betreffend.
Lt Mossedern Nomine Weÿland Johann Kleinschroden gewesenen Barchetkrämers hinterlaßene Wittiben und Kinder Vögten, und gesambter Nachbarschaftt producirt unterthäniges Memoriale und Bitten mit beÿlagen Sub Lit.is A et B umb gnädige Affnahm gedachter Kleinschrodischen Wittiben als mente Captæ in allhiesigen Mehrern Hospital gegen Zahlung eines billiches Kostgelds, handelt innhalts, ist Erkannt, Würden die Implorantlen der Kleinschrodischen Wittib Vorgeschützte Wahnsinnigkeit durch ein von ihrem ordinari Medico oder dem Statt Physico ertheiltes attestatum beschienen, Soll puncto deroselben Auffnahm in den Spithal ferners ergehen was recht ist. Deputato H. XXI. Von Stöcken und H. athh. Garand

Etat des biens qui ont appartenu à Marie Madeleine Giess, morte à l’hôpital le 28 juillet 1728.
1728 (28.7.), Not. Pantrion (Jacques Christophe, 40 Not 57)
Verzeichnus Alles des Jenigen, waß ich Philipp Gerhard leinenwebern und burger dahier alß Geweßener vogt weÿl. Frauen Mariæ Magdalenæ Kleinschrodin gebohrner Gießin auch weÿland H. Johann Kleinschrods barchethändlers vnd burgers zu Straßburg nachgelaßener blödhaüptig. und im Spital verstorbener wittib, von Johannis 1727 alß sie in den Spital gekommen und ich die verwaltung angetretten biß nach deren tod oder den 28. Julÿ 1728 Ihrentwegen in verschiedene wege eingenommen Vnd außgeben habe.
Einnahm. Erstlichen auff Joh:is 1727 Auß den hauß beÿ dem roßen Krantz

Jean Kleinschrodt et sa femme Barbe Weiss vendent un quart de la maison à leur beau-frère et sœur respectifs Jean Pierre Hebeissen et Marie Madeleine Kleinschrodt

1733 (7.5.), Chambre des Contrats, vol. 607 f° 215-v
Johannes Kleinschrott der Schneider und Barbara geb. Weißin
ihrer respective schwager und schwester hannß Peter Hebeißen des Barchetkrämers und Mariæ Magdalenæ geb. Kleinschrottin
einen vierdten ohnvertheilten antheil ahne einer Behausung und hoffstatt mit allen derselben gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden und gerechtigkeiten in dem Kuttelgäßlein, einseit neben H. Johann Philipp Richshoffer dem handelsmann anderseit neben H. Johann Georg Goll handelsmanns erben hinten auff ged. Rath. Richshoffer – von diesem gantzen hauß gibt man jährlich Benjamin Frantz dem Barchethändler von 110 capital (…), ihme Kleinschrott als ein in seiner Eltern verlassenschafft abtheilung erblich erhaltenes guth zu einem, der mitkäufferin zum andern und ihren beeden geschwisterden Philipp und Johann Daniel denen Kleinschrotten zu übrigen zween vierdten theil – umb 125 pfund

Le potier Jean Philippe Kleinschrodt vend son quart de la maison aux mêmes

1737 (7.3.), Chambre des Contrats, vol. 611 f° 171
Johann Philipp Kleinschrodt der haffner und burger zu Landau der über 25 jahr alt zu sein versichert
seines schwagers und schwester Johann Peter Hebeißen des Barchetkrämers und Mariæ Margarethæ geb. Kleinschrodtin
Einen vierdten theil für ohnabgetheilt ahne einer Behausung und hoffstatt mit allen übrigen deren gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden und gerechtigkeiten in dem Kuttelgäßlein ohnfern dem Fischmarckt, einseit neben H. Johann Philipp Richßhoffer Eps. und handelsmann, anderseit neben weÿl. H. Johann Georg Goll handelsmanns erben, hinten auff besagten Rathh. Richßhoffer – von diesem gantzen hauß gibt man Benjamin Frantz dem Barchethändler von 110 lb ahne capital ahn lebtägigen wÿdumbs genuß 5 lb 10 ß – als ein elterliches erbguth zu einer quart, denen käufferen zu 2/4 theilen und H. Johann Daniel Kleinschrott zur übrigen quart – umb 125 pfund

Marie Madeleine Kleinschrodt épouse en 1726 le tisserand Jean Frédéric Farr puis en 1728 Pierre Hebeissen
Elle vend la maison en 1764 à Marie Marguerite Müller née Debus moyennant 500 livres.

1764 (28.2.), Chambre des Contrats, vol. 638 f° 140-v
Fr. Maria Magdalena geb. Kleinschrottin H. Johann Peter Hebeißen des barchetkrämers
in gegensein Fr. Mariæ Margarethæ Müllerin geb. Debußin beÿständlich Johann Jacob Kuhn des meelhändlers
eine behausung und hoffstatt mit allen zugehörden, rechten und gerechtigkeiten ane der Lungengaß, einseit neben H. Richßhoffer dem handelsmann, anderseit neben weÿl. N. Mann des Pastetenbecks erben, hinten auff H. Richßhoffer – um 500 pfund

Originaire de Weidau en Saxe, le tonnelier Jean Georges Müller s’inscrit aux années d’épreuve en 1747 et présente son chef d’œuvre en août 1751. Les examinateurs le reçoivent maître en lui infligeant une amende à cause des défauts de son travail.
1747, Protocole de la tribu des Tonneliers (XI 394)
(f° 501) Dienstags d 8. Aug. 1747 – Joh. Georg Müller der Ledige von Weitau in saxen gebürthige Kübler Laßt sich in die muthjahr einschreiben, will solche beÿ mstr. Joh: Daniel Baickert veraebeithen, offerirt anbeÿ in 3. wochen seinen Lehrbrieff Zu produciren. Erkandt wurdte auff solche Condition eingeschrieben. dt . prot. 5 ß d.

1751, Protocole de la tribu des Tonneliers (XI 394)
(f° 11) Dienstags den 8. Junÿ 1751 – Joh: Georg Müller der ledige von Ronenburg in Saxen gebürthige Kübler Gesell, meldet, daß seine muthjahr verstrichen, und bittet ihne Zum meisterstück einzuschreiben. Erkandt Willfahrt dt. werckstatten Zinß 3. lb. pro prot. 5 ß findl. 6 ß.

(f° 12) Dienstags den 17. Augusti 1751 – ist Johann Georg Müllers des ledigen Küblers Meisterstück besichtiget worden, und von d. Hh. Schaueren referirt worden, daß die bütt unten an den Ecken zweÿ kleine Einfüge habe, und beede handhaab, und ein Meßer Ruck Zu schmahl, folgendlich nicht auff die bodenfügen stoße, das Ständel seÿe oben um einen Meßer Rücken Zu schmahl, der eichene Eimer seÿe unten und oben um ein starcker meßer Rucken zu eng und unsauber gedenckt, wegen welchen fehlern ihme 2. lb d Straff angesetzt, im übrigeb aber derselbe für ein Meister erkannt und von H. XV. Schenck auf also Confirmirter worden, Ille bate um Moderation der Straff, Erkannt wurde beÿ 1. lb d gelaßen

Jean Georges Müller épouse en 1751 Marie Marguerite Debus, fille du boulanger Jacques Debus : contrat de mariage, célébration
1751 (22.7.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 285) n° 270
Eheberedung Zwischen dem Ehrengeachten Johann Georg Müllern dem ledigen Küblern, Weÿl. des Ehren achtbaren Johann Müllers, des gewesenen Küblers und burgers in Weÿdau, in Sachßen, nunmehr seel. mit frauen Anna Maria, seiner hinderbliebenen Wittib ehelich erzeugtem Sohn, als dem Bräutigamb beÿständlich herrn Johann Samuel Fingado, des geschwornen Courtier und burgers allhier hierzu erbetten, ane Einem
So dann der tugend gezierten Jungfrauen Maria Margaretha Debußin, weÿl. herrn H. Jacob Debußen, gewesenen Weißbecken und auch weÿland frauen Mariæ Margarethæ gebohrener Weißin, beeder Eheleuthe und Burgere allhier seel. hinderlaßener tochter, als der Hochzeiterin mit beÿstand herrn Jacob Homßen des meelmanns und burgers allhier ihres Schwagers am andern theil
So geschehen allhier Zu Straßburg, auff Donnerstag den 22.ten Julÿ anno 1751. (unterzeichnet) Johan Jorgmiller Als Hoch Zeitter, + Jungfrauen Mariæ Margarethæ debußin hand Zeichen

Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 112-v n° 16)
Mittw. 8. Sept. 1751. seÿnd nach Zwemal vorhergehender Proclamation in der Evangelischen Pfarr: Kirchen Zu S Nicolai allhie zu Straßburg in den Stand der H. Ehe eingesegnet worden Johann Georg Müller der ledige kübler und burger allhier, sonsten Zu Steitz des Ambts Waÿda aus dem fürstenthum Meissen gebürtig, weÿl. Johann Müller geweßenen küblers und burgers daselbsten handelßmanne ehel. Sohn und Jgfr. Maria Magdalen& Debußin weÿl. Johann Jacob Debuß des geweßten Weißbecken und burgers allhier Hinterlaßene ehel. Tochter (unterzeichnet) Johan Gorg müller als hoch Zeitter, + der Hochzeiterin handzeichen (i 115, proclamation Saint-Pierre-le-Jeune f° 200-v)

Jean Georges Müller devient bourgeois par sa femme dix jours après son mariage, le 18 septembre
1751, Livre de bourgeoisie 1740-1754 (VII 284) p. 467
Johann Georg Müller der Kübler Von Staÿtz in Meißen gebürthig erhaly das burgerrecht von seiner Ehefrau maria margretha weÿl. Johann Jacob Debus gewesenen burgers und becken ehel. tochter umb den alten burger schilling will dienen beÿ E. E. Zunfft der Kieffer, jur. eodem [18. Septembris 1751]

Jean Georges Müller devient tributaire le 28 septembre 1751.
1751, Protocole de la tribu des Tonneliers (XI 394)
(f° 13-v) Dienstags d. 28. Septembris 1751 – Mstr Joh: Georg Müller der Kübler erhalt auf prod. Schein von der Cantzleÿ und Statt Stall Signirt unterm 18. hujus das Zunfftrecht und Zahlt alß ein frembder 3. lb 5 ß pro feuer. 10 ß po protocollo 5 ß. pro findl. 5 ß

Jean Georges Müller meurt en 1763 en délaissant une fille. L’inventaire est dressé dans une maison rue des Tonneliers qui appartient à la veuve Krieg. La masse propre à la veuve est de 195 livres, celle propre à l’héritière de 34 livres. L’actif de la communauté s’élève à 32 livres, le passif à 152 livres.
1763 (12.11.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 267) n° 926
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab und Nahrung keinerleÿ davon ausgenommen, so weiland der Ehrenachtbare Meister Johann Georg Müller, der gew. Kübler und beÿsitzer allhier Zu Straßburg nunmehr seliger nach seinem Mittwochß den 25.ten Maÿ dießes Zu end lauffenden 1763.sten Jahrs aus dießer welt genommenen tödl. ableiben, Zeitl. verlaßen, welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren des Ehrengeachten Meister Joh: Jacob Kuhn, des Meelmanns und brs allhier als geordnet und geschworenen Vogts Mariæ Margarethæ Müllerin, in die Zehen jahr alt, des verstorbenen seel, mit hernach gemelter seiner hinterbliebenen Wb. ehelich erzeugten Tochterleins und nach todt verlaßenen einigen Erbens fleisig inventirt und ersucht durch die Viel Ehren und tugendsame Frau Mariam Margaretham gebohrene Debußin, beÿständ. des Ehren achtbaren Martin Johann Georg Ulrichs, des Küblers und burgers allhier (…) So beschehen allhier Zu Straßburg auf Sambstag den 12.ten Novembris A° 1763.
In einer allhier Zu Straßburg ane der Kieffergaß gelegenen in weil. Fr. Mariä Magdalenæ Kriegin geb. Witterin gew. Barchethänd. seel. Verlaßenschafft gehörigen behaußung befunden worden wie folgt.
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Wittib Vermögen, Sa. haußraths 7, Sa. Silbergeschmeids 3, Sa. Goldenen Rings 12 ß, Sa. Schulden 50, Sa. Erg. 133, Summa summarum 195 lb
Der Erbin Nahrung, Sa. Kleidung u weiß Gezeug 6, Sa. Erf. 8,, Summa summarum 15 lb – Schuld 50 lb, In Compensatione 34 lb
Das Theilbar guth berührend, Sa. haußraths 8, Sa. Werckzeugs Zum Kübler handwerck gehörig 4, Sa. Daugenholtz und gemachter Arbeit Zum Kübler hdwzerck gehörig 12, Sa. wein und leerer Faß 7, Summa summarum 32 lb – Schulden 152 lb, Conferendo 119 lb
Stall Summa 41 lb

Marie Marguerite Debus se remarie en 1765 avec le tonnelier André Müll, fils du charretier André Müll : contrat de mariage, célébration
1765 (12.2.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 285) n° 477
Eheberedung – zwischen dem Ehrengeachten Andreæ Müll dem ledigen Küblern weÿl. herrn Andres Müllen, geweßenen Stadt Sand Karchers und auch Weÿl. Frauen Annæ gebohrener Brühlingerin, beeder Eheleute und Burgere allhier Zu Straßburg seel. nachgelaßenem ehelichem Sohn, als dem hochzeiter, ane Einem
So dann der Viel Ehren: und tugendsamen Frauen Mariæ Margarethæ gebohrner Debußin, weÿl. Mr Johann Georg Müllers gewesenen Küblers und burgers alhier seel. nachgelaßener wittib, als der Hochzeiterin am andern theil
auff des Hochzeiters seithen herrn Johann Jacob Höhn, des Stadt Sand Karchers seines Bruders, und auff der Hochzeiterin seithen hern Johann Niclaus Ulrichs, des Küblers, und Herrn Johann Jacob Kuhnen, des Meelhändlers, ihres Kindes Erster Ehe Vogt aller burgere allhier
So beschehen allhier Zu Straßburg auff Dienstag den 12. Februarÿ anno 1765 (unterzeichnet) Andreas Müll d Kiebeber, der hochzeiterin hand Zeichen

Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 40-v n° 19)
1765. den 31. Heumonath sine nach ordentlich geschehenen ausrufungen in der Kirch zu S. Nicolai ehelich eingesegnet worden, Andreas Müll der ledige Kübler und burger alhier, weÿland Andreas Müll gewesten Stadt sandkarchers und burgers alhier, und weÿland Frau Anna geb. Brühlingerin, deßen gewester Ehefrau hinterlassener ehelicher Sohn und Frau Maria Margaretha geborne Debußin, weÿland Johann Georg Müllers gewesten Küblers und burgers alhier hinterlaßene Wittib, deren Eltern waren weÿland Johann Jacob Debus gewester weißbeck und burger allhier und weÿland Frau Maria Margaretha geborner Weißin, deßen gewester Ehefrau (unterzeichnet) Andreas Müll als hoch Zeitner, + der hochzeiterin handzeichen (i 43)

Marie Marguerite Müller née Debus vend la maison à son voisin Georges Adolphe Mann qui la réunit à la sienne.

1765 (18.4.), Chambre des Contrats, vol. 639 f° 291
Fr. Maria Margaretha Müllerin geb. Debusin
in gegensein H. Georg Adolph Mann des pastetenbecks
eine behausung und hoffstatt mit allen deren begriffen, rechten und gerechtigkeiten ane der Kuttelgaß, einseit neben dem käuffer, anderseit und hinten auf H. Richshoffer dem handelsmann – um 300 pfund



6, rue des Tripiers


Rue des Tripiers n° 6 – VII 393 (Blondel), O 77 puis section 19 parcelle 157 (cadastre)

Agrandie de la maison de droite (1652) puis de celle de gauche (1765)
Maître d’ouvrage, Georges Adolphe Mann, pâtissier – maître maçon, Jean Laurent Gœtz (1765)
Détruite par bombardement aérien, 11 août 1944


Reconstitution (1951, Paul Widmann, architecte) qui montre la même façade qu’en 1830 sans les cordons – Photographie après destruction (partie subsistante du bâtiment à partir du chaînage), dossier du M.R.U.

La maison qui appartient en 1587 au ceinturier Brand Gravenhorst a un encorbellement de dix-huit 18 pieds de long. Le ceinturier Jacques Barth qui en est propriétaire de 1598 à 1601 établit des ouvertures avec sa propre maison à l’ouest avant de la revendre au ceinturier Georges Wentzbühel. La maison restera jusqu’en 1825 aux mains des ayants droit du pâtissier Florentin Dochtermann qui l’achète en 1632. Le pâtissier Jean Philippe Sachs réunit en 1652 la maison qui avait appartenu à Jacques Barth à la sienne. Jean Geoffroi Mann achète en 1740 les droits de jouissance viagère de sa mère et la nue-propriété des héritiers de son beau-père. Son fils pâtissier Georges Adolphe Mann achète en 1765 la maison voisine à l’est (VII 394 sur le plan Blondel). Il est autorisé la même année à reconstruire sur les anciennes fondations, sans avancer à l’aplomb de l’encorbellement. Le maître maçon Jean Laurent Gœtz déclare en novembre 1765 les travaux aux Préposés aux feux. D’après la photographie, le nouveau bâtiment a des chaînages, des cordons entre les étages, des encadrements de fenêtres dont le linteau a une faussé clé et des appuis galbés aux deux premiers étages.


Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 162 (Musée des Plans-relief) 1

L’Atlas des alignements (années 1820) signale une maison à rez-de-chaussée et trois étages en maçonnerie. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade se trouve à droite du repère (f) : deux fenêtres, une porte, deux autres fenêtres, une deuxième porte et encore deux fenêtres au rez-de-chaussée, huit fenêtres à chacun des trois étages, un étage sous comble et un niveau de lucarnes. La cour C à l’angle sud-ouest de la parcelle montre la face latérale (4-1) du bâtiment principal et la remise (1-2) au fond de la cour.
La maison porte le n° 6 aussi bien selon l’ancienne numérotation (1784-1857) que selon la nouvelle.


Cour C – Plan d’arpentage joint au dossier du M.R.U.

Ancien clerc de notaire devenu négociant, Joseph Farner achète la maison en 1844. Il la vend en 1861 à Virginie Boitel qui institue pour son héritière universelle la veuve de Joseph Farner. L’atelier de menuiserie du rez-de-chaussée est réaménagé en 1886 après un incendie.
Le peintre en bâtiment Charles Emile Rutherd achète en 1889 la maison de la veuve Farner, l’habite jusqu’en 1896 puis s’établit rue d’Or. Le bombardement aérien du 11 août 1944 détruit entièrement la maison. L’îlot non reconstruit est transformé en place.


Plan du rez-de-chaussée (reconstitution, 1951, Paul Widmann, architecte, dossier du M.R.U.). La partie gauche correspond à l’ancienne parcelle VII 394, la partie droite au bâtiment réuni une première fois entre 1598 et 1601 puis en 1652 – Place des Tripiers, juillet 2016

janvier 2024

Sommaire
CadastrePolice du BâtimentRelevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1590 à 1952. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Brand Gravenhorst, ceinturier, et (1583) Anne Frentzel, d’abord (1558) femme du ceinturier Matthieu Hildebrand – luthériens
1598 v Jacques Barth, ceinturier, et (v. 1583) Susanne Kull – luthériens
1601 v Georges Wentzbühel, ceinturier, et (1589) Anne Sesenecker – luthériens
1632 v Florentin Dochtermann, pâtissier, et (1631) Susanne Stalp puis (1641) Anne Elisabeth Axt – luthériens
1647 h Jean Philippe Sachs, pâtissier, et (1647) Anne Elisabeth Axt, veuve du pâtissier Florentin Dochtermann, puis (1672) Anne Chrétienne Hügel, d’abord (1655) femme du pâtissier Nicolas Allheilig – luthériens
1691* h Jean Philippe Sachs, pâtissier, et (1692) Anne Barbe Weissheyer, (1700) Anne Marguerite Krieger puis (1706) Marie Salomé Ferber, veuve de David Ulric Mann, pharmacien à Freudenstadt, remariée (1717) avec le charpentier Michel Bindenschuh – luthériens
1716 h Marie Marguerite Sachs et (1678) Georges Goll, marchand – luthériens
1740 h Jean Geoffroi Mann, pâtissier, et (1734) Marie Madeleine Neff puis (1736) Sara Seiffert – luthériens
1763* h Georges Adolphe Mann, pâtissier, et (1759) Catherine Eve Rechberger – luthériens
1824 v François Augustin Armbruster, menuisier, et (1815) Françoise Kayser, remariée (1836) avec Florent Adam, veuf de Marie Antoinette Pasta (à la veuve seule, 1843)
1844 v Joseph (Henri) Farner, clerc de notaire puis négociant, et (1844) (Madeleine) Eugénie Berthelé
1861 v Virginie Boitel, rentière célibataire († 1882)
1882 h Eugénie Berthelé veuve de Joseph Farner, supra
1889 v Charles (Emile) Rutherd, peintre en bâtiment, et (1892) Louise Bodemer
h (indivision) Henri (Edouard) Rutherd, peintre en bâtiment, et (1962) Rose Vix
Paul (Jean Georges) Rutherd, peintre en bâtiment, célibataire, († 1959)

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 750 livres en 1716, 900 livres en 1735, 600 livres en 1763 (avant reconstruction)

(1765, Liste Blondel) VII 393, Jean Géofroi Mann
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Mann, 8 toises, 4 pieds et 8 pouces (avec VII 394)
(1843, Tableau indicatif du cadastre) O 77, Armbruster, François Auguste, veuve rue des Tripiers 6 – maison, sol – 1,6 are
O 77-bis, Diss, Joseph – le sol est au 53 bis

Locations

1771, Gustave Adolphe Holenfeld, négociant
1843, Philippe Jacques Rasp, propriétaire

Livres des communaux

1587, Livre des communaux (VII 1450) f° 233
Le ceinturier Bernard Grabenhorst règle 12 sols 2 deniers pour sa maison, à savoir un encorbellement (18 pieds de long, saillie de 3 pieds), une porte de cave (4 pieds ½ de large, saillie de 2 pieds ½), un établi devant la maison (9 pieds de long, saillie de 3 pieds ½), un autre établi (3 pieds ½ de long, saillie de 3 pieds ½).

Kuttelgaß Einseitt, würdt im Altten Puch genandt Brühe Gaß
Bernhardt Grabenhorst der Gürttler hatt vor seinem Hauß ein Vsstoß xviij schu lang, iij schu herauß, Mehr ein ligende Kellerthüer v= schu breÿt, ii+ schu herauß, Item Vor dem Hauß ein Werckhbanckh ix schu lang, Vnd iii+ schu herauß, Aber ein Werckhbanckh iii+ schu lang, Vnd iii+ schu herauß, Bessert für das Niessen, xij ß ij d

1562, Livre des loyers communaux, VII 1446 (Zinßbuch D) f° 275-v
Le ceinturier Jacques Artt (Jacques Barth) doit 1 sol pour un soupirail sur le communal (2 pieds de large, saillie de deux pieds) d’après la décision des Préposés au bâtiment et Trois de la Tour aux deniers en date du 7 août 1599 (voir plus loin) – Maintenant Georges Wentzbühel – [1627] Toujours lui

Item j ß d. gibt Jacob Artt der gürttler Inn Kuttelgäßlin von einem Kellerfenster so Ihme vff das Almend zwen schuch breit vnd Zwen schuch herauß Zumachen von B. vnd d. bewilligt worden den 7.t Augusti 1599.
Jetz georg Wentzbühel
(rub.) Er noch. Bleibt
Neü 273.

1652, Livre des loyers communaux, VII 1461 (1652-1672) f° 273
Le cens du Registre D f° 275 est inscrit au nom de Florentin Dochtermann dans le registre suivant. Ensuite Jean Philippe Sax

Jetzt Hanß Philipp Sax
Florentin Dochtermann, der Bastetenbeck, Soll gemeiner Statt, Vom Kellerfenster im Lucerngäßel Jahrs Vf Bartholomæi 3 ß
Alt. d. f. 275
New. fol. 233
[in margine :] j. f. 508
(Quittungen 1656-1672)

1652, Livre des loyers communaux, VII 1462 (1652-1672) f° 508-v
Jean Philippe Sax doit 15 sols pour une communication dans sa maison « rue du Poumon », l’autorisation court pendant dix ans

Hanß Philipp Sax, soll gemeiner Statt, Vom durchbruch seines haußes im Lungengäßell, vf Michaelis 1654. Zum ersten mahl. 15 ß d
Manual fol. 247. Ist länger nicht als Zehen Jahr erlaubt
New p. 233.
(Quittungen, 1660, 1662, 1668, 1671, 1672)

1673, Livre des loyers communaux, VII 1465 (1673-1741) f° 233-v
Les deux loyers sont reportés au même folio dans le registre suivant (« rue du Poumon »)

Hannß Philipp Sax /:Erben:/ Soll vom Kellerfenster im Lungengäßel, Jahrs vff Bartholomæi 1 ß
St. Zinßb. p. 273
Ferners vom durchbruch dießes haußes vff Michaelis 15 ß
St. Zinßb. 508
(Quittungen 1673-1741)
Neuzb fol 579

1741, Livre des loyers communaux, VII 1471 (1741-1802) f° 579
Mêmes loyers dans le registre suivant, portés au nom de Geoffroi Mann puis Georges Adolphe Mann. Le compte est clos en 1789.

alzb. 233-b
Joh: Philipp Sachßen Erben sollen vom Kellerfenster im Lungen gäßel, Jahrs auf Bartholomæi 1 ß
Ferner vom durchbruch dießes haußes auf Michaelis (id est 29. sept.) 15 ß
(vid. Arrêté du C. M. du 6 flor. V)
Gottfrid Mann
jetzt Georg Adolph Mann, Pastetenbeck
(Quittungen 1741-1789)

Préposés au bâtiment (Bauherren)

1599, Préposés au bâtiment (VII 1314)
Jacques Art (Jacob Barth), propriétaire de deux maisons voisines rue des Tripiers, demande le 7 août 1599 l’autorisation de percer deux portes à l’étage et une au grenier, en particulier d’ouvrir un soupirail sur le communal (deux pieds de large, saillie de deux pieds). Les préposés le renvoient aux Quinze pour la communication entre les maisons et autorisent le soupirail moyennant un sol de loyer annuel. Jacques Artt refait la demande de communication en novembre, les préposés le renvoient à nouveau aux Quinze.

(f° 156) Zinstags den 7.ten Augusti 99 – Jacob Artt gürtler In Kuttelgäßlin hat Zweÿ heüßer an einander darinn er wohnet, Bittet Ihme Zugestatten das er oben auff In der Stuben und In der Cammern, Zwo thieren möge durch brechen, deßgleichen oben vff der bÿnen eine thier Zumach. Item vff dem boden ein ligend Kellerfenster vff das Almend herauß Zwen schuh breit und Zwen schuh herauß, vffs Almend. Erkandt, des Zusammen brechens oder der Thuren halb. Ist er für die xv gewieß. das Kellerfenster Ist Zugelassen, doch das er Jerlich 1 ß d dauon soll Zinß geben. Ist Zugelassen und bewilligt. d. fol. 229.

(f° 218) Sambstags 24 Novemb. – Jacob Artt der gürtler In Kuttelgäßlin hat Zweÿ heüßlin neben einander, vnd bittet Ihm Zugönnen oben In der Stuben vnd oben vff der bienen Zwo thieren durch Zubrechen, weil der augenschein antzeigt als wan es vor Jaren aun hauß gewesen were & Welchs begeren er hieuor auch gethan. Das steht Zu mein H XV.

1653, Préposés au bâtiment (VII 1353)
Jean Philippe Sax demande l’autorisation d’ouvrir une communication avec la maison qu’il vient d’acheter à côté de la sienne comme il en existait déjà une par le passé (7 pieds de haut et 4 pieds ½ de large, 7 pieds de haut et 2 pieds ½ de large). Les préposés accordent une autorisation renouvelable pour dix ans.

(f° 62) Donnerstags den 6. dito [Octobris] – Sax. Durchbruch in der Lungengaß
Hannß Philipp Sax der Pastethen beckh in der Lungengaß, begert einen durchbruch in sein Neben hauß, so er Zu dem seinigen erkaufft, vnd deßwegen einen augenschein, in welchem sich befunden, daß dieße beede heüßer vor altem Zusammen gehörig gewesen, vnd Zween durchbruch gehabt haben, einen vnden 7. schue hoch 4 ½ schue breit, den anderen oben 7. schue hoch vnd 2 ½ schue breit.

(f° 63) Sambstags den 8. 8.bris – Sax. Durchbruch
Hannß Philipp Sachßen dem Bastethen becken werden begerte durchbruch in seinem hauß in der Lungengaßen, so wohl oben alß vnden vff 10 Jahr lang dergestalt willfahrt, daß er dauon in recognitionem der Statt Zinnßmeister Jahrs vff Michaelis 15. ß Zinß erlegen, vnd nach verfließung der 10 Jahr vfs newe wider darumb anhalten solle.

1765, Préposés au bâtiment (VII 1411)
Les préposés visitent la maison du pâtissier Georges Adolphe Mann qui souhaite construire à l’aplomb de son encorbellement dans l’alignement de la maison Richshoffer (à l’angle du Vieux-Marché-aux-Poissons), en empiétant de deux pieds 4 pouces d’un côté et d’un pied 7 pouces de l’autre. Ils lui demandent le 26 janvier d’attendre l’avis de l’architecte Blondel.
Georges Adolphe Mann présente à nouveau sa demande le 19 mars en déclarant qu’l s’est déjà procuré les matériaux et passé un marché de 1800 livres tournois. Les préposés l’autorisent à construire sur les anciennes fondations, le bâtiment ne devra pas avoir d’encorbellement.

(f° 62) Sambstags den 26. Januarÿ 1765 – Georg Adolph Mann
Augenschein eingenommen in der Kuttelgaß an Georg Adolph Mann des basteten becks hauß so einen überhang hat, den er in der flucht von obersten Eck der gaß mit dem untersten vorstehenden Eck des Richßhofferischen haußes Zu unterbauwen, und oben 2 sch. 4 Zoll unten aber 1 sch. 7 Z. auff das Allmendt vorzufahren umb erlaubnus angehalten.
Erkannt, wid der Implorant annoch Zur gedult verwießen biß H. Blondel Architecte de Paris sein project die fluchen der gaßen hießiger Statt betreffendt wird determinirt und angenommen seÿn, inzwischen aber wird H. Werner dem baw Inspectori auffgetragen ged. H. Blondel Zu schreiben umb deßen vorläuffige meinung über des Imploranten begehen Zu vernehmen.

(f° 69-v) Dienstags den 19. Martÿ 1765. – Georg Adolph Mann
Georg Adolph Mann der Pasteten beck præsentirt unterthäniges Memoriale und remonstrirt, daß er Zu dem vorhabenden baw seines haußes in der Kuttelgaß sich bereits die erforderliche baw: Materialien angeschafft, mit denen handwercks leuthen accords getroffen und ihnen auch schon 1800 Livres Zum voraus auff abschlag bezahlt, mit bitten jhme Zu erlauben nach der flucht Zu bauen, wie er den 26. Januarÿ jüngst beÿ angenommenem augenschein angehalten.
Erkannt, wird dem remonstranten erlaubt auff sein alt fundament des haußes Zu bauen, mit verbott einen neuen überhang Zu machen.

Préposés aux feux (Feuerherren, 4 R 91)

Le maître maçon Jean Laurent Gœtz présente le 13 novembre 1765 aux préposés les travaux qu’il va faire chez le pâtissier Georges Adolphe Mann « rue du Poumon », c’est-à-dire rue des Tripiers : un poêle vers la rue, un départ de cheminée dans le vestibule au-dessus de la cave voûtée, sur la droite un fournil à deux fours superposés, une cuisine aux rez-de-chaussée, deuxième et troisième étages, enfin aux deuxième et troisième étages vers la rue une chambre à cheminée à la française, les tuyaux se trouvant à distance des pièces en bois.

(p. 86) Mittwochs den 13.ten Novembris 1765. – Georg Adolph Mann der Pastetenbeck will in seiner behaußung in der Lungengaß au rez de chaussée eine Stube gegen der gaß, darneben im hauß ehren ein Vor Camin auf den gewölbten Keller setzen, das rohr mitten durchs gebäu Von allem holtz entfernt.
Ferner rechter hand eine bach stube gegen der gaß mit Zweÿ über einander befindlichen bachöfen, samt einem Camin schoß setzen das ror mitten durchs gebäu von allem holtz entfernt.
Ferner in der rez de chaussée, Zweÿten und dritten stock jedes mal eine Kuchen gegen dem hof mit heerd und Camin schoß machen, die rohr am steinern gäbel hinauf von allem holtz entfernt.
Item im ersten, Zweÿten und dritten stock jedesmal eine Cammer gegen der gaß mit einem frantzösischen Camin und Gewölb wohl versehen setzen, die Rotr am steinern gäbel hinauf von allem holtz entfernt. – Mr Götz

Protocole des Quinze

1599, Protocole des Quinze (2 R 28)
Jacques Barth demande aux Quinze l’autorisation de rouvrir d’anciennes communications entre ses deux maisons qu’il n’a pas l’intention de reconstruire puisqu’elles sont en bon état. Il y est autorisé pour deux ans renouvelables.

(f° 145) Sambstag den VI Octobr. – Jacob Bartt. Heuser zusammen prechen
Hanß Heinrich Mornhinweg der Maurer, Innamen Mr Jacob Barthen p. L. Hüenerer, Es habe Barth neben seiner behaußung Inn Kuttellgaß, ein hauß erkaufft, so vor Jahren Zusammen gehört, wie die anzeig ettlicher thüren mittpringt, Da wolte er gern ein thür Inn seiner Stub durchprech. Ein stub Cammer Zumachen. Bitt den augenschein einzunemmen vnd Ime gn. Zuwillfahren &
Erkandt, Ime In dem willfahrt, d. der augenschein eingenommen werden vnd Ime sag mein h. werden vff den augenschein kommen. B. Mr.

(f° 174-v) Sambstag den I. Decemb. – Jacob Barth. Heuser zusammen prechen
Jacob Barth gürttler, mitt beÿstandt seines Maurers p. Dachtlern, übergibt ein S.plon so verlesen, darinn bitt er dieweil seine beÿde heüßlin Inn Kuttelgäßlin an holtz vnd Maurwerck noch gesundt vnd abbrechens nicht bedörffig, Ime Inn seinem begeren Zu willfahren vnd Zugestatten, das er allein Im andern vnd dritten stock diß beeder heüßlin thüren durchprechen vnd dieselben Zusammen geprauchen möge.
Erkandt Ime gönnen, die durchprüch Zumach. wie ers begert hatt, doch so die heüßer sollten mitt der Zeitt verkauft werden, so soll man wider Zweÿ vnderschiedliche heüßer darauß Zumachen schuldig seÿn. Anhang, daß er beÿ einer straff x lib d alle Zweÿ Jahr wid. beÿ mein herren vmb fernerer Vergönstigung ansuchen solle. J. Wormßer, H. Drenß. B. Mr.

Description de la maison

  • 1716 (billet d’estimation traduit) La maison comprenant deux caves voûtées et un puits commun est estimée avec toutes ses appartenances et dépendances à la somme de 1500 florins
  • 1735 (billet d’estimation traduit) La maison comprend plusieurs poêles, chambres, cuisines, vestibule, en haut deux chambres dont l’une pour les soldats, au rez-de-chaussée cuisine, chambre, vestibule, cave voûtée, petite cour, puits commun, le tout estimé avec les appartenances et dépendances à la somme de 1800 florins
  • 1763 (billet d’estimation traduit) La maison comprend un fournil et un four, trois poêles, une cuisine et plusieurs dépenses, le comble est couvert de tuiles plates, la cave est voûtée, le tout estimé avec les appartenances et dépendances à la somme de 1200 florins
  • 1946, Etat descriptif dans le dossier du Ministère de la Reconstruction et de l’Urbanisme

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

3° arrondissement ou Canton Sud – Rue des Trippes

nouveau N° / ancien N° : 3 / 6
Mann
Rez de chaussée et 3 étages bons en maçonnerie
(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 25 f° 23 case 3

Armbruster François Auguste veuve rue des trippes N° 26
Farner Joseph Henri, clerc de notaire (subst° 1846)

O 77, maison, sol, R. des trippes 6
Contenance : 1,60
Revenu total : 189,83 (189 et 0,83)
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 33 / 26
fenêtres du 3° et au-dessus : 15 / 12

Cadastre napoléonien, registre 26 f° 324 case 1

Farner Joseph Henri
1863 Boitel, Virginie, rentière
1890/91 Rutherd Karl Emil Maler

O 77, maison, sol, Rue des tripiers 6
Contenance : 1,60
Revenu total : 189,83 (189 et 0,83)
Folio de provenance :
Folio de destination :
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 33 / 26
fenêtres du 3° et au-dessus : 15 / 12

Cadastre allemand, registre 30 p. 235 case 7

Parcelle, section 19, n° 157 – autrefois O 77
Canton : Kuttelgasse Hs N° 6
Désignation : Hf, Whs
Contenance : 1,40
Revenu : 1700 – 1900
Remarques

(Propriétaire jusqu’à l’exercice 1946), compte 1028
Rutherd Karl Emil
clos 1946

(Propriétaire à partir de l’exercice 1946), compte 6212
Rutherd Henri Edouard, peintre à Strasbourg Koenigshoffen et cohéritiers
(3503)

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton VII, Rue 253 Rue des Trippes d°. Kuttelgass (p. 407)

6
Pr. Mann, Georges Adolph, patister – boulangers
loc. Bochholtz d. immatric. Baron, étrang. – Privilégié
loc. Berchtold, Henri, Son Domest. étrang.
loc. Lambla, Louis, marchand
loc. Klein, Catherine, fille de la maison étrang.

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Kuttelgasse (Seite 94)

(Haus Nr.) 6
Wernert, Wwe, Büglerin 0
Riedinger, Sesselmach. 1
Schneider, Friseur, 1
Birchen, Schneider. 2
Brunner, Buchhändler. 2
Roeder, Wwe. 2
Müller, Schneidermstr. 3
Meyer, Maler. 4

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 725 W 92)

6, rue des Tripiers (1884-1946)

Eugénie Farner fait réaménager en 1886 l’atelier de menuiserie du rez-de-chaussée endommagé par un incendie. La maison est raccordée aux canalisations en 1906, sauf les cabinets.
Charles Rutherd s’adresse à la Ville en 1908 pour remédier à l’humidité du mur de pignon vers le 15, rue du Vieux-Marché-aux-Poissons, en 1912 pour que les fenêtres du 22, rue des Tonneliers qui donnent dans sa cour soient à nouveau grillagées puis en 1921 pour remédier à une fissure dans le mur vers la maison rue du Vieux-Marché-aux-Poissons.
Le bombardement aérien du 11 août 1944 détruit entièrement la maison.

Sommaire
  • 1884 – Le maire notifie la veuve Eugénie Farner de transformer la fosse d’aisance pour qu’elle soit étanche. Le tuyau d’aération devra avoir un diamètre minimal de 20 centimètres. – Travaux terminés, septembre 1884.
  • 1886 – Un incendie a entièrement endommagé l’atelier de menuiserie au rez-de-chaussée. Le lambris et le volet sont détruits – Le maire demande à la veuve Farner née Bertelé que les nouvelles persiennes soient conformes au règlement municipal du 2 août 1855. Le fourneau est soumis à autorisation. – L’atelier est conforme au règlement mais les volets ne sont pas réglementaires. La veuve déclare cependant que les volets sont conformes. – Le propriétaire doit encore 22.400 marks sur le prix de la maison (35.000 marks) Le revenu annuel s’élève à 1200 marks. – Le maire notifie la veuve de modifier les volets – Les volets sont conformes, janvier 1890.
  • 1888 – Ravalement de la façade. Le commissaire de police demande qui est propriétaire du 6, rue des Tripiers.
  • 1902 – Le maire notifie Charles Rutherd (demeurant 24, rue d’Or) de faire ravaler la façade – Travaux en cours (octobre), terminés (novembre)
    Le peintre en bâtiment Ch. Rutherd (demeurant 24, rue d’Or) demande l’autorisation de poser un échafaudage sur la voie publique. Le commissaire de police transmet au maire – Autorisation – Travaux terminés, octobre.
  • 1905 – Le maire constate que le cordonnier F. Riester a fait poser une enseigne perpendiculaire sans autorisation – Félix Riester demande l’autorisation de transférer l’enseigne du n° 4 au n° 6. – Autorisation, octobre 1905
  • 1908 – Charles Rutherd demande l’assistance de la Ville pour remédier à l’humidité du mur de pignon – L’humidité semble provenir d’un tuyau défectueux du 15, rue du Vieux-Marché-aux-Poissons. Dossier classé, novembre 1908.
  • 1912 – Charles Rutherd (73, route de Schirmeck à la Montagne Verte) demande que les fenêtres (22, rue des Tonneliers) qui donnent dans sa cour soient à nouveau grillagées. – La Police du Bâtiment constate qu’il est difficile de savoir si les fenêtres étaient déjà grillagées.
  • Commission contre les logements insalubres. 1899. Propriétaire, Rutherd, demeurant 87-b route de Schirmeck – 3 cabinets d’aisance (sombres) pour 10 ménages
    Le maire demande que les cabinets d’aisance soient mieux aérés
    1905. Remarques en 2 points – La fosse d’aisance est commune avec le 15, rue du Vieux-Marché-aux-Poissons (propriétaire, Hampelé)
    1906. La maison est raccordée aux canalisations, sauf les cabinets – Rapport au conseil municipal, 24 juillet 1906. Le maire met le propriétaire en demeure de raccorder les cabinets aux canalisations. Le propriétaire s’engage à s’accorder avec son voisin.
    Commission des logements militaires, 1915. Le mur pignon commun avec le 14, rue du Vieux-Marché-aux-Poissons est humide. Rien à signaler par ailleurs
    1921. Le propriétaire Rutherd (24, rue d’Or) constate qu’il y a une fissure dans le mur vers la maison rue du Vieux-Marché-aux-Poissons. La Police du Bâtiment qui se rend sur place estime que le mur s’est légèrement détaché sous l’effet de vibrations mais qu’il n’y a pas de danger.
  • 1924 – Les frères Rutherd (73, route de Schirmeck) sont autorisés à crépir le socle de la maison
  • 1942 – Le locataire Richard Ley se plaint de fumées dans son logement au deuxième étage. – Le ramoneur Guillaume Waltzinger (32, rue du Bain-aux-Plantes) certifie que la cheminée est en bon état.
  • 1946. Le bombardement aérien du 11 août 1944 détruit entièrement la maison
    Certificats de sinistré délivrés à Michel Pfahl (rez-de-chaussée), Georgette Desserich, Marcel Müller (3° étage), André Schwach

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 233 MW 2249)

Le propriétaire Rutherd, demeurant 73, route de Schirmeck déclare le sinistre le 6 septembre 1944. La maison 6, rue des Tripiers a été entièrement détruite lors du bombardement aérien le 11 août 1944. Les six logements sont inhabitables.

Stadt Straßburg, Amt für Sofortmassnahmen bei Bomben- und Brandschaden
Ortsgruppe : Gutenberg
Anwesen : Kuttelgasse Nr 6
Register Nr. 84
Fliegerschaden vom 11.8.1944

Anmeldung von Fliegerschaden an Gebäuden
Der Unterzeichnete meldet hiermit den nachstehenden Fliegerschaden an und bittet um dessen Feststellung
Anwesen : Kuttelgasse Nr 6
Eigentümer : Rutherd, Schirmeckerstr. 73
1. Gebäudebeschrieb : Miethshaus
2. Beschädigte Gebäudeteile : Totalschaden
3. Durch welche Kriegeinwirkungen ist der Schaden verursacht worden ? Sprengbomben
4. Art der Schäden : Totalschaden
5. Anzahl der vorhandenen Wohnungen usw.
Wohnungen 6, unbewohnbar 6
Geschäfte –
Werkstätten –
Garageräume –
Stallungen –
Grund, weshalb unbrauchbar bezw. unbenutzbar –
Ich versichere, die obigen Angaben nach bestem Wissen und Gewissen gemacht zu haben. Es ist mir bekannt, dass falsche Angaben bestraft werden.
Strassburg, den 6 September 1944
Unterschrift : Rutherd

Dossier du Ministère de la Reconstruction et de l’Urbanisme (ADBR, cote 424 D 81)

Dossier N.V. 1537 Z

Propriétaires indivis de la maison, les peintres en bâtiment célibataires Henri et Paul Rutherd, demeurant 73, route de Schirmeck à la Montagne-Verte, déclarent le sinistre en 1946. Le 6, rue des Tripiers a été entièrement détruit lors du bombardement aérien du 11 août 1944. Un état décrit avec précision le rez-de-chaussée et les trois étages : la façade est en briques, les encadrements des portes et des fenêtres en pierre de taille.
Photographies, dessin du bâtiment reconstitué par les architectes Emile Widmann et Paul Widmann.
Henri Rutherd rachète en 1963 une créance sur un mobilier à usage professionnel, à Frœschwiller.

Extraits
  • Propriétaires
    Extrait du registre des naissances, 1828 / 1895 – Le 17 juin 1895 est né Henri Edouard, fils de Charles Emile Rutherd, peintre en bâtiments domicilié à Strasbourg et de Louise Bodemer son épouse
    Extrait du registre des naissances, 2042 / 1897 – Le 17 juin 1897 est né Jean Paul Georges, fils de Charles Emile Rutherd, peintre en bâtiments domicilié à Strasbourg et de Louise Bodemer son épouse
    Extrait du registre des personnes réintégrées de plein droit dans la qualité de Français en exécution du traité de Paris du 28 juin 1919
    (n° 757) Henri Edouard Rutherd, demeurant route de Schirmeck 73
    (n° 758) Paul Jean Georges Rutherd, demeurant route de Schirmeck 73
  • 1946. Déclaration de sinistre, 1537 Z, au nom de Henri (Edouard) Rutherd, de Henri et Paul Rutherd
  • Dossier de destruction (4 juillet 1946)
    Propriétaire, Henri Edouard Rutherd, né le 17 juin 1895 à Strasbourg, et Paul Jean Georges Rutherd, né le 17 juin 1897 à Strasbourg, peintres en bâtiment demeurant 73, route de Schirmeck à la Montagne-Verte
    Rue des Tripiers N° 6, entièrement détruit lors du bombardement aérien de Strasbourg le 11 août 1944.
    Croquis d’implantation
    Bâtiment d’habitation provenant de succession.
    Locataires, rez-de-chaussée 1020 et 1200, premier étage 3000, deuxième étage 3600, troisième étage 2400, mansardes 930
    Assurances, Rhin-et-Moselle, la Nationale
  • Procès verbal de vérification, 10 mars 1952. Vérificateur, Geng
    Bombardement aérien du 11 août 1944.
    Rapport. Bâtiment détruit à 100%. Vérification faite d’après les déclarations du sinistré et les renseignements donnés par les photos et croquis d’arpentage joints au dossier
  • Mutation, 30 novembre 1963
    Situation ancienne, S.A.R.L. L’immobilière Alsace Lord, 87. route Principale à Frœschwiller, mobilier à usage professionnel, Frœschwiller château
    Situation nouvelle, Henri Rutherd, 73, route de Schirmeck à la Montagne-Verte
    montant total 250.000, montant cédé 8270
  • Emile Widmann et Paul Widmann, architectes, 1, place Saint-Louis
    Reconstruction à l’identique de la propriété sise à Strasbourg, 6 rue des Tripiers, dossier N.V. 1537 Z
  • Etat descriptif d’un bâtiment totalement détruit
    Propriétaires, Henri (Edouard) Rutherd et Paul (Jean Georges) Rutherd, demeurant 73, route de Schirmeck à la Montagne-Verte
    Rue des Tripiers N° 6, complètement détruit lors du bombardement aérien de Strasbourg le 11 août 1944.
    Caves des locataires, remise, 121,50 m²
    Rez-de-chaussée, 1 logement de deux pièces, cuisine, 1 logement d’une pièce, cuisine, 121,50 m²
    Premier étage, logement de 5 pièces, cuisine, W.C., 121,50 m²
    Deuxième étage, logement de 5 pièces, cuisine, W.C., 121,50 m²
    Troisième étage, logement de 4 pièces, cuisine, W.C., 121,50 m²
    Combles et greniers, logement de 3 pièces, cuisine, W.C. mansardes, 121,50 m²
    Façade en briques, hourdées en mortier de chaux, enduit en mortier de chaux lissé à la taloche, encadrements de portes, fenêtres en pierre de taille, épaisseur 0,75 m
    Murs latéraux, partie en briques, partie en pan de bois, épaisseur 0,25 m
    Cuisines et escalier, plancher en carrelage, Chambres aux 1°, 2° et 3° étages, plancher en parquet, Rez-de-chaussée, plancher en lames de sapin
    Charpente, bois, couverture double en tuiles plates sur lattis, garniture en zinc
    Eau, gaz, électricité, 4 W.C., tout-à-l’égout
    Bon état d’entretien
  • Renseignements fournis par M. Rutherd
    Bodenbelag im Keller (…)
  • Dessins et photographies
    Copie du croquis d’arpentage
    Photographies collées sur papier au tampon de l’architecte Théo Berst
    Dessin, façade, coupe, plan des niveaux
    Plan de situation (architectes Widmann), façade sur rue, coupe, plan des étages

Relevé d’actes

La maison est inscrite dans le Livre des communaux (1587) au nom du ceinturier Bernard Grabenhorst. Originaire de Brunswick, Brand Gravenhorst épouse en novembre 1583 Anne Frentzel, veuve du ceinturier Matthieu Hildebrand

Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 144 n° 29)
1583. den 26. Novemb. sind Ehelich eingesegnet worden Brand Gravenhost von Braunschweig ein Gürtler, vnd Anna Frentzlerin weÿland Matheß Hildebrands des gürtlers selig. hinderlaßene widwe von Straßburgk (i 160)

Matthieu Hildebrand épouse en 1558 Anne, fille du boucher François Frentzel
Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 57)
1558. Den 23. Januar seind Ehelich eingesegnet worden Matthes Hyldebrand von Strasburgk vnd Anna Frentzelin, Frantz Frentzels metzgers tochter von Straßburg (i 61)

Les Conseillers et les Vingt-et-Un renvoient Brand Gravenhorst à l’instance supérieure quand il demande le droit de bourgeoisie en novembre 1583. Il présente une nouvelle fois sa requête en demandant que sa disgrâce soit levée. Les Conseillers et les Vingt-et-Un proposent que la maîtrise des ceinturiers lui inflige une amende avant d’admettre le requérant parmi les leurs.
1583, Conseillers et XXI (1 R 57)
(f° 509-v) XX Novembris – Brand Gravenhorst von Braunschweig, Gürtler Gesellschafft
Brand Gravenhorst von Braunschweig ein Gürtler, p. Bittelb. er hab vorgangenen Sambstag vor Rhat ein Supplôn Zu erlangung des Burgerrechten vbergeben, er seÿ aber von dannen höher gewiesen worden, Reproducirt sein Supplôn, vnd bitt Inhalts, vnnd sonderlich die gefaßte vngnad fallen Zulaßen vnnd Ihne Zu einem burg. anzunehmen. Erkandt, Gürtler herren sollen bedencken ob Ihme nit etwan ein gelt straaff abzunehmen ehe des man Ihne annimpt.

Nouvelle requête de Brand Gravenhorst qui a épousé la veuve de Mathias Hildbrand. La commission rapporte le 20 janvier 1584 que le pétitionnaire a encouragé les compagnons à se rebeller. Elle propose que Brand Gravenhorst fasse un séjour en prison puis promette de ne plus encourager les compagnons à se rebeller contre leur maître.
1584 Conseillers et XXI (1 R 59)
(f° 27) XX Januarÿ – Brand Gravenhorst von Braunschweig, Gürtler Gesellschafft
Brand Gravenhorst von Braunschweig des Gürtlers supplicien, darinn er beg[er]t Nach dem er Mathis Hildtprandts selig. wittwe genommen, burg. zuwerd., Ist gelesen daruff h N. Hug Kniebsen vnd h xv: schimpffen bedencken referirt, daruff beruhend, das mhermalen erkant diweil er vnrüwigst einer thun* vil Jhar geweßen vnd alle vnrhu vnßifferen* vnd fort treib. helffen vnd nit allein die meister sond. Auch meiner hrn verordnete vilfeltig getrutzt, d. mann ihn Zum burg. nit alsbald annemmen sond. ein Zeitt lang nachlauffen lassen soll Dieweil er dann Jetzt darum supplicirt So solt ihm angezeigt werd. d. er sich Inn hafft einstell alsdann werd. ihm gebürend. bescheid. werden, vnd solt er acht tag In hafft endschaltern als dann Inn der urphed Ihme eingebund. werden, sich hinführo der händel so die gesellen wid. die meister fürnemmen gentzlich Zu endtschlagen sich aller getue gehorsam vndschleünig Zuerzeig. Als dann solt ihn d. burg. recht gegönnt werd.
Erkant Ist der H bedencken geuolgt, mit den anhang das künfftig die Hn so Zu dem Handwerck geordnet, macht vnd gewalt haben sollen, wann sie dergleich. angebür von den gesellen spüren, einen Zuhelffen einziehen Zulassen vnd ein Ehr. rhat geschrib. Zugeben.

Brand Gravenhorst devient bourgeois le 30 janvier 1585 par sa femme Anne, fille de François Frentzel et veuve de Mathias Hildebrand
1584, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104), p. 526
Brandtt Grauwerhurst der gürttler Vonn Brunschwig Hatt daß burgrechtt empfangenn Vonn Anna fräntzelin, Frantz fräntzels deß Metzigers Seligenn dochtter, Weÿlandtt Mattis Hilttenbrantts deß Gürtlerß seligenn Wittwen, seiner Haußfrauwen vnnd will Zuo denen schmidenn dienen. Acttum denn 30.t Januarÿ 84.

Autres mentions de Brand Gravenhorst dans les registres du Magistrat
1589 Conseillers et XXI (1 R 66)
Gürtler (Gall Wöltz, Matthis Kein, Brand Grauenhorst und Jacob Bart) wöllen sich laßen redlich machen. 178. 185-187.
1591 Conseillers et XXI (1 R 68)
Gall Weltz und Brand Gravenhorst contra Caspar Rotten et consorten. 625.

Brand Gravenhorst et sa femme Anne hypothèquent la maison au profit de leur voisin ceinturier Jacques Barth. Erasme Schott, beau-frère de la débitrice à qui l’immeuble est propre, et Jean Louis Klein, son cousin, consentent à l’hypothèque.

1595 (vts [8.t Januarÿ]), Chancellerie, vol. 298 (Registranda Kügler) f° 10
(Inchoat. fo: 10.) Erschÿnnen Brand Graffenhurst Gürttler Vnd Burger Allhie vnd Anna sein eheliche Hußfrouw
Haben in gegensein Jacob Barten Gürttlers Vnd burgers Allhie – schuldig sein 100 guldin St. W.
dafür Vnderpfand sein soll Huß, Hoffstatt, Höfflin, mit Allen Andern Ihren gebeüwen geleg. Inn bemelter Unserer Statt Im Kuttel gässlin Ein seÿt neben dem schuldgläubiger selbß die And. seÿt neben Bastian Hernold stost hinden vff Bastian Branden den Thuchman, Dauon gond 5 Pfund Pfenning gelts Ablößig mit 100 Pfund Pfenningen h Michell Heusen dem Seÿffensieder, Mehr Sechs guldin St. W Ablößig mit (-) Ane ein Vicariat des Stiffts Zu Sanct Thoman, deren Possessor Jetzmals Ist H Samuel Hubertus, Dauon gondt dritthalben guldin geltts Ablößig mit 50 guldun St. W. Herrn Melchior Junio, Mehr Zweÿ Pfund Zehen schilling Pfenning geltts Ablößig mit 50 Pfund Pfenning empfahet Jacob Richtinger der Schumacher Inn Vogts wÿß, Vnnd sindt ouch noch verhafftet für 100 Pfund Pfenning Matthÿs Hildebrandt des gürttlers seligen Erben Sunst ledig eÿgen (…) Weÿl Aber obgeschribne Verund.pfänte behaußung obgedachter Anna f. unverändert Ist, derhalben Sindt erschÿnen Asimus Schott der Nestler bemelter Annen schwag. So dann Hannß Ludwig Clein bemelter Annen Vetter, Haben In dise Versatzung beneben obbemelter Annen verwilligt

Salomé Frentzel femme de l’aiguilletier Erasme Schott, les enfants d’Appolonie Frentzel et de Jean Klein ainsi que le boucher Jean Henri Frentzel vendent la maison à Jacques Barth et à sa femme Susanne

1598 (18. Novemb.), Chancellerie, vol. 314-II (Imbreviaturæ Contractuum) f° 105
Kauffbrieff Jacob Barten des Gürttlers
Erschienen Erasmus Schott d. Nestler als ehevogt Salome Fräntzlerin, So dann h. Dieboldt Grießbach vnd h. Israel Bockh beede des Cleinen Rhats beÿsitzere Als von einem Ers: rhat geordnet von wegen Mariæ Cleinen Hans Ferren* des Tuchscherers Zu Offenburg hußfrawen, vnd dann auch von wegen hans Ludwig Cleinen, Item Frantz Clein der buchbind. burg. alhie für sich selbst, Item Geörg Busch der schreiner* als eheuogt Elisabeth Cleinin, Item Simon Rudolff d. buchbind. Als geschworner Vogt Hans Jacob Cleinen obgemelter Mariæ, Hans Ludwig, Frantzen vnd Elisabethæ brud. vnd alle fünff wÿland hans Cleinen des buchbinders, mit Apolloniæ Fräntzlerin selig. ehelich erzielter Kind. vnd dann Hans Heinrich Fräntzlin der Metzg. für sich selbs, vnd haben alle samptlich vnd unverscheidenlich (verkaufft)
Jacob Barthen dem gürttler burg.n alhie, vnnd Susannæ seiner ehelich. haußfrauwen von deren wegen er Jacob Barth Zugegen
Ein Behaußung vnnd Hoffstatt sampt einem cleinen höfflin mit allen Iren rechten Zugehörden vnd gerechtigkeit. gelegen alhie In disser Statt Straßburg vnden ane dem Vischmarckh Im Brueh oder Kuttelgeßlin, einseiyh neben Inen den Keuffern selbs andersith neben Wolff wÿdenbaur dem gürttler hinden vf h Sebastian Branden stoßend, dauon guth Jarlich Zehen guld. gelts vff S. Margred. tag fellig h. hans Michel Heussen Ablosig mit 200 fl. werung, Item dridthalb guld. gelts vff Jacobi fallendt mit 50 guld. werung Lösig h. Melchior Junÿ P.fessoris alhie haußfrawen, Item 5 guld. gelts vnd Adolffi fallend, Bastian Hardtman, Ablösig mit 100 guld. werung, Item dreÿ pfund Zehn schilling Pfenning gelts, Inn ein Pfrund gutt gehörig, empfahet Jetz h. M. Samuel Hubertus burg. alhie Ablosig mit 70 pfund pfenning, Item Zweÿ pfund 10 schilling pfenning gelts vff weÿhenachten wÿland Peter Vogels des schuflick. selig. Kind. ablösig mit 50. lb d Sonst für freÿ Ledig vnd eigen (…) das der Kauff vber Jetzgeschribene beschwerd. Zugang. seÿe für vnd vmb 200 gulden Straßburg. wehrung

Jacques Barth et Anne revendent la maison au ceinturier Georges Wentzbühel

1601 (4. Martÿ), Chancellerie, vol. 333 (Registranda Kügler) f° 97
Erschienen Herr Jacob Barth Gürtler burger alhie, vnnd Susanna sein eheliche haußfrauw
Haben In gegensein Georg Wentzbühels, Gürtlers (verkaufft)
Hauß, Hoffestatt, Höfflin vnd gemeinen brunnen, mit allen and.n Iren gebeüwen, gelegen Inn d. St. St. Vnden ane dem Vischmarck Im Brüeg od. Kuttelgäßlin, einseit neben den Verkhöufer, selbs, and.seit neben Wÿland Wolff Wÿdenburs des Gürtlers seligen Wittwe vnd erben, stoßend hinden vff H Sebastian Branden, dauon gnd. Zuuor Järlich Zehen guldin gelts St. W. vff S Margreden tag fallendt, ablösig mit 200 guldin bemelter Werung herr Hans Michel Heußen, Item dritthalb guldin gelts St. W. vff Jacobi fallendt mit 50 guldin bemelter Werung lößig Hn Melchior Junio* Pfofessorn der alhieigen Academia, Item Fünff guldin gelts St. W. vff Adolffi fallend, ablößig mit 100 guldin bemelter Werung, Bastian Hartman dolmetsch am Metzgig. thor, Item dreÿ pfund Zehen schilling pfenning geld Inn ein pfund gehörig, empfahet Jetzig Zeit H M. Samuel Huptus ablößig mit 70 pfund pfenning, Mehr 2 pfund 10 schilling gelts vff Weÿhenachten ablößig mit 50 pfund pfenning Hannß Zincken Schuhmachern vnd wann man aber Innerthalbe fünff Jaren (…) Sunst für freÿ ledig eÿgen, Vnd alles recht & der Khouff über diße beschwerden daran d. Khöuffer gewÿssen vnd über sich genommen beschehen vmb 285 guldin Zu xv batzen

Originaire de Hall en Saxe, Georges Wentzbühel épouse en 1589 Anne, fille du cordonnier Laurent Sesenecker (ici Zisenecker)
Mariage, cathédrale (luth. p. 157)
1589. Dominica Quasimodogeniti 6. Aprilis. Georg Wentzbeil der Gurtler von Hall in Sachsen vnd Anna Lorentz Ziseneckers Schuehm. nachg. tochter. Eingesegnet Zinstags dn 15.t Aprilis (i 82)

Georges Wentzbühel devient bourgeois par sa femme Anne fille de Laurent Sesenecker quinze jours après son mariage
1589, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p.
Georg Wendtsbeÿel von Hall Inn Saxen, ein gürtler hat daß Burckrecht empfang. von Anna weÿland Lorentz Seseneckers deß Schuhmachers selig. nachgelaßner dochter, vnd will Zun Schmid. dienen Act. erst. Maÿ A° & 89.

Georges Wentzbühel et Anne Sesencker hypothèquent la maison au profit de leur voisin Jacques Barth

1604 (xiiij tag Julÿ), Chancellerie, vol. 351 (Registranda Meyger) f° 270
(Inchoatum in Proth. fol: 227.) Erschienen Georg Wentzbühell der gürtler burger Zu Straßburg Vnnd Anna Sesseneckerin sein eheliche hauß frauw
haben bekhandt vndt In gegenwertigkheit Jacob Barth des gürtlers burgers Zu Straßburg – schuldig sigent 50 pfund pfenning
Zum vnderpfand eingesetzt vnd verlegt hauß, hoffestatt vnd hofflin mit Allen Ihren gebeu & geleg. Alhie In d. St. St. beÿm fischmarck Im Kuttelgässell einsit neben Ime d gloubiger selbst Andersit neben Wolff Widebaur des gürttlers selig. wittwen hind. vff Bastian Brand. den thuchmach. stoßend, dauon geth j ß d Allmend gelt d. Statt, Item x gl gelts Ablösig mit ij C gl Straßburg werung, hannß Michell heüsen, Mehr v gl gelts Lösig mit j C gl Melchior Hartman dem tollmetsch vnd. dem Metzig. thor, Item ij lb x ß d gelts wid. Kheüffig mit L ln d hannß Zincken dem schuemacher, weÿther iij guldin gelts stnd In hauptgutt L guld. wÿland H Melchior Junÿ professoris der Schulen selig. erben, Vnd dann iiij lb viij ß d Zinß Magister Samueli Huperto, Sunst eÿg.

Georges Wentzbühel et Anne Sesencker hypothèquent la maison au profit du marchand Ambroise Trausch

1610 (ut spâ [23 Augusti]), Chancellerie, vol. 388 (Registranda Kügler) f° 213
(Inchoat. fo: 215.) Erschienen Geörg Wentzbühell d. gürttler alhie vnd Anna Seseneckerin sein eheliche haußfr.
Haben Inn gegensein h Ambrosii Trauschen gewerbßmanns bekhandt – schuldig zu sein 25 Pfund d. St. für wahren vnd gelühen gelt
Dafür Vnderpfand sein sollen, huß hoffstatt vnd höfflin sampt einem gemeinen Brunnen, auch allen deren gebeuwen & gelegen In d. St: St. vnden ane dem vischmarck Im Kuttellgäßlin einsit neben Gabriel Schmitt dem kremer 2. sit Wolff Wÿdenburns s. erben, stoßend hinden vf h. Sebastian Branden, Dauon gendt x gld. gelts ablößig mit 200 guldin St. Hans Michel Heusen, Mehr iij gld mit 50 guld St. abzulösen wÿland Hn Melchior Junÿ s. Erben vnd Wittwe, Item 5 gld. gelts wid. keüffig mit j lb gls St. Bastian Hartman, Item 3 lb 10 ß d lösig mit 20 lb an ein Capellaneÿ St. Thoman, Sunst ledig eÿgen

La ville de Nuremberg écrit à celle de Strasbourg au sujet d’une dette de Georges Wentzbühel
1612 Conseillers et XXI (1 R 91)
(f° 72-v) Montag den IV Martÿ – Georg Weis contra Georg Wentzspiehel.
Nurnberg fürsch.ben Georg Weysen wid. Georg Wentzspiehel den Gürtler so Ime 92 fl. schuldig clagt nit allein vber den schuldner in supplôn sonder auch Caspar Schropff der Ine Wentzpiehel auß d. hafft gelaßen ehe er Ine Zalt begert d. man Ime Zur Zalung helffen woll od. Schropffen Zur gepuer anzuhalten so er versaumbt Item 10. fl. vncosten. Erk. Ist für Rhatt gewiesen

Anne, veuve de Georges Wentzbühel, hypothèque la maison au profit du cordonnier Jean Jacques Würth

1629 (24. Jan.), Chambre des Contrats, vol. 464 f° 50
Erschienen Anna weÿ: Georg Wintzbyhels deß Gürtlers see: alhie wittib mit beÿstand hanß Hubners deß gürtlers ihres Vogts
hatt in gegensein hanß Jacob Würten deß schuhmachers alhie bekannt – schuldig seÿ 53. lb
Vnderpfand hauß vnd hoffstat alhie im Kutelgäßlin neben Gabriel Schmidt & Jacob Burger hinden vff H D. Johann Georg Kasten, welche Zuuor v.hafftet vmb 100. fl. St. w. H. D. Johann Hartman It. vmb 50. gld. w. h hannß Heinrich Gambsen vögtlicher weiß, Item vmb 200. gld. w. H hanß Michel heußen XIII.er, Item gehen Jarß auch dauon 6. fl. 9 ß gelts dem Stifft S. Thoman, So dann vmb 50. lb. d Robert Königsmann vnd dann vmb 25. lb. d Daniel Reichshoffer

Anne, veuve de Georges Wentzbühel, vend la maison à Valentin Dochtermann, assisté de son beau-père Guillaume Stalp. L’acte est interrompu, la vente a lieu six mois plus tard (voir ci-dessous)

1631 ([11/12. Julÿ]), Chambre des Contrats, vol. 470 f° 356-v
(nil actum) Erschienen Anna Seseneckerin, weÿ: Georg Wüntzbÿhels deß gürtlers alhie s: witib, mit beÿstand hanß hübners deß gürtlers Ihres Vogts, hat verkaufft
Veltin dochtermann dem Pastetenbecken auch burgern alhie, so zugegen ihme mit beÿstand Wilhelm Stalpen deß schreiners alhie seines Schwehern
hauß, hoffstat, höfflin und den gemein Bronnen mit allen and.n ihren gebäwen & alhie im Kutel: od. Brüehgäßlin zwischen dem Lungengäßlin vnd Rindtsfueß, neben Jacob Burger dem gürtler & neben Gabriel Schmidten deß pariser Krämers see: witib, hinden Vff herrn D. H. Georg Kasten Kleinen rhats procuratorn, dauon gehen Jarß vff Margrethen tag X fl. gelts St. w. in hauptg. mit 200. fl. w. H hanß Michel Heüßen XIII.r, Jt . ii+ fld gelts w. vf Margrethæ h Johann Heinrich Gambsen Vögtlicher weiß mit 50. fl. wer., J. 2. lb 10. s d Zinß vff Adolphi H Johann Heinrich Gambsen mit 50. lb d hauptg., J. 3 lb 9 ß d gelts vff Mathiæ apostoli einer Cappellanen zu St. Thoman in hauptg. mit 70. lb abzulösen, So dann ist dise behausung auch noch v.hafftet vmb 27. lb 11, ß Daniel Reichshofer dem handelßmann, Item vmb 25. lb. d H Daniel Städel, Item vmb 31. lb 10. ß hanß Jacob Seüpel dem goldarbeiter, So gehet Jarß auch duon 1 ß d Allmend Zinß d. St. St. sonst eÿgen, vnd were diser Kauff vber die beschwerd so der käuffer vff sich genommen zugangen [acte interrompu]

Anne Sesenecker, veuve de Georges Wentzbühel, vend la maison au pâtissier Florentin Dochtermann

1632 (XXII Februarÿ), Chambre des Contrats, vol. 466 (expéditions) f° 33-v
(Florentin Dochtermann) Wir ut spâ [Joachim von Berstett der M. &] erschienen ist Anna Seseneckerin weÿ: vnsers Burgers Georg Wentzbÿhels deß Gürtlers see: hinderlaßene witib, mit beÿstand gutem wissen vnd verwilligen Ihres von vnß geordneten Vogts hanß Hübners deß gürtlers (verkaufft)
auch Vnserm burger Florentin Dochtermann dem Pastetenbecken, so zugegen
hauß, hoffstat vnd höfflin, mit allen andern Ihren gebäwen, & gelegen in vnserer St. St. vnden Am Fischmarckht im Brüe: od. Küttel gäßlin, einseit neben Jacob Burger, anderseit neben Gabriel Schmidts see: Erben hinden vf den hochgelehrten Johann Georg Kasten beeder Rechten Doctor, vnd vnsers Kleinen Rhats Redner stoßend, dauon gehet Jährlich Ein schilling d Bodenzinß, vnserer Statt Straßburg, Item Zehen gulden 99 dauon gehet Jährlich Ein schilling d Bodenzinß unserer Straßburger wehrung auff Margarethæ vnserem kleinen geheimen Mitrahts Verwanthen vnd dreÿ Zehener herrn hanß Michel Heußen, in haubtgut mit 200 gulden wehrung, Item drithalben gulden gelts besagter wehrung, vff (-) hanß Jacob Stößers see: Kindern, mit 80 gulden werung, Item 5 gulden gelts vff Adolphi Johann Heinrich Gambsen mit 100 guld. capital, mehrbesagter wehrung abzulößen,So ist dise behausung auch noch verhafftet vmb 69. pfund d dem Stifft S. Thoman alhie, so vff Martini, Item vmb 19 pfund d Daniel Reichshofers see. witib vnd erben, so vff Johannis Baptistæ, Item vmb 35. pfund d hannß Joh. Bapt: d hanß Jacob Seüpel dem goldarbeiter, so vff weÿhenachten Vnd dann vmb 25. pfund pfenning Daniel Städel so auf Weÿhenachten verzinßt vnd auf erfordrern erlegt worden müessen, sonst freÿ, ledig, eÿgen, Vnd were diser Kauff vber die beschwerd. so der Käuffer auf sich genommen, Zugangen vnd beschehen für vnd vmb 217 Pfund pfenning

Originaire du Westrich (Hamming ou Herning), Florentin Dochtermann épouse en 1631 Susanne, fille du menuisier Guillaume Stalp : contrat de mariage, célébration
1631 (24. 7.bris), Chambre des Contrats, vol. 470 f° 480
(Eheberedung) Erschienen Florentinus dochtermann der Pastetenbeck und burger Zu St. alß hochzeiter, mit beÿstand hanß Caspar Heimen auch Pastetenbeck und burgers alhie An einem,
So dann Jgfr. Susanna Wilhelm Stolpen deß Schreiners burgers Zu St eheliche dochter alß hochzeiterin, mit beÿstand ietzernten ihres Vaters vnd hanß Jacob Würtzen deß Schuhmachers Am andern theil

Mariage, cathédrale (luth. p. 304)
1631. Doîca 16. Trinit. 25. 7.bris. Florentius Dochterman der pasteten beck von Hamming* im Westerich Hans Dochterman daselbsten sohn, J Susanna Wilhelm Stalp des schreiners tochter eingesegnet Zintag 4. 8.bris (i 157)

Florentin Dochtermann devient bourgeois par sa femme quinze jours après son mariage
1631, 4° Livre de bourgeoisie p. 122
Florenten Dochtermann Von Herning Auß dem westrich Postettenbeckh Empfangt d. Burg.recht Von Susanna,Wulhelm Stalpen deß Schreiners vnd Burg. Ahne eheliche Tochter Wull Zunfftig sein beÿ den Beckh. den 20. 8.ber 1631.

Florentin Dochtermann se remarie en 1641 avec Anne Elisabeth, fille du marchand Christophe Axt : contrat de mariage tel qu’il est copié à l’inventaire de 1646, célébration
Eheberedungs Copeÿ – zwischen dem achtbaren vndt bescheidenen meister Florentin Dochtermann dem pasteden beckhen burgern alhie zu Straßburg ahne einem, Vndt der Erhen: vndt tugendsamen Jungfrawen Annæ Elisabethæ, weÿland des Ehrenvesten, vndt vornehmen Herren Christoph Axten geweßenen handtelßmans, auch burger daselbst ehelich hinderlaßener dochtern am andern theil (…) Geschehen vndt verhandelt un dießer deß Heÿligen reichs freÿen statt Straßburg vff Donnerstag d. 21. tag deß monats octobris Im Jahr als mann nach Christi Jesu Unsers einigen mitlers, Erlößers vndt seeligmachers heÿlwurtigen geburth Zahlte,1641.

Mariage, cathédrale (luth. p 450)
1641. Domin: XVII Trin: Florentius Tochtermann der Bastetenbeck vndt Burger allhie, vndt Jungfraw Anna Elisabetha, H. Christoff Axten deß geweßenen Handelßmans vndt Burgers nachgelaßene eheliche tochter. Eingesegnet Im Münster. Mont. j. Novemb. (i 230)

Florentin Dochtermann fait dresser l’inventaire de ses apports (actif 706 livres, passif 347 livres) où figure la maison

1642 (23.2.), Not. Ursinus (Jérémie, 60 Not 11) n° 4-A
Inventarium Vber deß Ehrenhafften Florentin Dochtermanns Pasteten becks, burgers alhie Zu Straßburg zu fren. Annæ Elisabethæ Axtin seiner lieben haußfren in die Ehe Zugebrachte nahrung auffgerichtet 1642 (…) vnder andern auch versehen, daß beiderseiths Zusammen bringende vnd ererbende nahrung, einem Jeden vnder Ihnen beiden vnd deßelbigen Erben unverändert sein vndt pleiben solle. (…) So beschehen In beÿsein gedacht fren Annæ Elisabethæ Axtin Mittwoch den 23. Februarÿ Aô 1642.

Inn hernach beschriebener in dieße Nahrung gehörige behausung Ist befunden worden, wie volgt.
Auff d. Bühnen, In d. Cammer A, In d. Cammer B, Inn der Magd Kammer, In d. Cammer C, Vor diesen Cammern, In d. Cammer D, Vor dießer Kammer, Inn d Wohnstuben, Vor dießer Stuben, Inn der Kuchen, Im Bachhauß, Im haußöhren, Im Keller
Werckzeug Zum Pasteten handwerck gehörig
Eigenthumb an einer Behaußung. Item Hauß vndt Hoffstatt, sampt einem gemeinen höfflein, vndt Brunnen, auch allen andern deren gebeüwen, begriffen, weithen, Zugehördten, rechten vndt gerechtigkeiten, gelegen alhie in d. Statt Straßburg, vnden am fischmarckh Im Brühe: od. Kuttelgeßlein, 1.s. neben Jacob Burgers deß seel. Erben, 2. s neben Georg Schmiden geweßenen handelßmanns burgers allhie seel. Erben, hinden vff weÿl. H Johann Georg Kasten, beeder Rechten Doctoris vnd E. Ehrs. Kleinen Raths geweßenen Procuratoris seel. nachgelaßene wittib vndt Erben stoßendt.
Dauon gehet Jährlichen j ß d. boden Zinnß gemeiner Statt vff Bartholomæi, Item 10 fl. gelts Straßb. w. vff Margarethæ H Hannß Michael Heußen dreÿ Zehenern, in hauptgut abzulößen mit 200 fl. derselben wehrung, Mehr 2 ½ gelts auch Straßb. Wehrung Jahrs vff Margarethæ weÿl. H hannß Jacob Stößers burgers alhie seel. Kind. vogt, H Joh: Heinrich Gambßen & mit 50 fl. besagter wehrung abzulößen, Ferner 3. lb 9 ß d gelts, Jahrs vff Mathiæ, dem Stifft St. Thoman alhie wid. lößig in hauptgut mit 69 lb d. Weithers j lb d geltts, Jahrs vff Joh.is Bapt: obehrengedachtem H Hannß Michael Heüßen 13.nern In hauptgutt Zu zweÿen gleich terminen von restirendem Kauffschilling her, Zu bezalen mitt 20 lb d, vndt vber vorstehende beschwerden hiehero noch æstimirt vnd angeschlagen p. 279. lb 15 ß d
Hierüber sagt j t. P. Kauffbr. mit d. St. Str. anhangend. Contract Insigel v.wahret, deßen dat. d. 22. Febr. A° 1632. Inhaltts wie eingangs gedachter Florentin dochtermann dieße behaußung in erstgemeltem Jahr von Anna Senßeneckerin weÿl. Georg Wentzbühels deß Gürttlers seel. wittwen an sich erkaufft habe. Dabeÿ auch noch j. teutsch. Perg. Confessat vber 5 fl. gelts v. 100 fl. Capital vff dieß. behausung, Ist mit d. Statt Kleinerem Insigel v.wahret, v datirt den 2. Martÿ A° 1619. Mehr noch ettliche quittung. abrechnungen vnd dergleichen documenta alles mit N. j bemerckt.
Sa. Haußraths 295, Sa. Werckzeugs zum Pastetenbecken handwerckh gehörig 17, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 105, Sa. Guldenen Ring 9, Sa. Eigenthumbs ane einer behaußung 279 lb, Summa summarum 706 lb – Schulden 347 lb, Nach deren Abzug 359 lb

Anne Elisabeth Axt fait dresser l’inventaire de ses apports (actif 584 livres, passif 31 livres)
1642 (23.2.), Not. Ursinus (Jérémie, 60 Not 11) n° 4-B
Inventarium Vber der Ehren vndt tugendsammen frawen Annæ Elisabethæ Axtin, Zu dem Ehrenhafften Florentin Dochtermann, Pastetenbecken, burgern alhie Zu Straßburg Ihrem lieben haußwürth in die Ehe Zubrachte nahrung auffgerichtet 1642.
Inventarium vnd Beschreibung aller haab vndt nahrung, So die Ehren: vndt tugendsame fraw Anna Elisabetha Axtin, weÿl. H. Christoph Axten geweßenen handelsmanns, burgers alhie Zue Straßburg seeligen hinderlaßene dochter, dem Ehrenhafften Florentin Dochtermann Pastetenbecken, burgern alhie Zu Straßburg Ihrem lieben haußwürth in die Ehe Zubringen thut, vndt vermög der Zwischen Ihnnen beiden auffgerichteter Eheberedung ihro vndt ihres Erben für unverändert eigenthümlichen Zustendig (…) Beschehen auff Mittwoch den 23. Februarÿ Aô 1642.
Inn einer alhie in der Statt Straßburg Im Brühe: od. Kuttelgeßlein gelegenen Behausung so eingangs gemeltem Florentin Dochtermann eigenthümlich zuständig Ist, befund. word. wie volgt
In d. Cammer C, In d. Cammer D
Eigenthumb an Einem Khremer gaden. Item ein gantzer fünffter theil vnd ein Vierter theil am fünfften theil für vngetheilt ane einem Khremer gaden inn Khremergaßen (…)
Sa. Haußraths 105, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 20, Sa. Guldenen Ring 9, Sa. Pfenningzinß hauptgütter 228, Sa. Eigenthumbs ane einem Krämergaden 125, Sa. Schulden 96, Summa summarum 584 lb – Schuld 31 lb, Beschluß summa, Conclusio finalis Inventarÿ 553 lb

Florentin Dochtermann meurt en délaissant un fils de son premier mariage et deux du deuxième (dont l’un meurt quand l’inventaire est dressé). La masse propre à la veuve est de 376 livres, celle propre aux héritiers de 75 livres. L’actif de la communauté s’élève à 240 livres, le passif à 182 livres.

1646 (18.7.), Not. Ursinus (Jérémie, 60 Not 16) n° 20
Inventarium vndt Beschreibung Aller Haab vndt Nahrung, so weÿl. der Ehrenhaffte Florentin Dochtermann, Pastetenbeckh, burger alhie Zu Straßburg nunmehr seel. nach seinem aus dießer Welt tödtlichen hinscheÿden hinder ihme verlaßen, Welche die Ehren: vndt viel tugendtsame frau Anna Elisabetha Axtin sein hinderlaßene wittib, mit hülff vndt beÿstandt deß auch Ehrenhafften Hannß Ludwig Luntzen, Messerschmidts, burgers alhie, Ihres geschwornen vogts, auf freundliches ansuchen erfordern vndt begehren des Ehrengeachten vndt Achtbahren Herrn Hannß Wagners, verampten im Ungelts als hannß Wilhelm dochtermanns, deß ietzt abgeleibten mit auch weÿl. der Ehren: vnd tugendsamen frau Susannæ Stalpin, seiner vorigen haußfrawen in erster Ehe ehelich erziehlten Söhnleins, geschwornen vogts, vnd herrn Michael Emerichs Handelßmanns burgers alhie, alß Isaacs vndt Abrahams, davon aber Abraham Zwischen d. Inventation und außfertigung dießes Inventarÿ v.storben, sein deß ietzt abgeleibten sel. mit obernandter frn Annæ Elisabethæ Axtin, seiner iezt hinderlaßenen wittwen ehelich erzielter beeder Söhnlein geschwornen Vogts, vndt also aller 3. deß ietzt abgeleibten seel. in Zwoen ehen ehelich erzielter Kind. vndt ab intestato hinderlaßener nechster Erben geäugt vndt gezeigt (…) So beschehen auff Donnerstag den 18.ten Julÿ Anno 1646.

Eheberedungs Copeÿ (…) vff Donnerstag d. 21. tag deß monats octobris 1641.
Inn einer alhie in der Statt Straßburg im Brüh: oder Lungengaßlein in einer Behaußung in dieße Verlaßenschafft gehörig hernach beschrieben, Ist befunden worden wie volgt
Auff der Bühnen, In der Kammer A, In der Kammer B, In der Kammer C, In der Kammer D, In der Kammer E, Inn d Wohnstuben, Inn der Kuchen, Vnden im haußöhren, In der Werckstatt, Im Keller
Eigenthumb vndt Besserung ane einer Behaußung, so der Erben ohnverändert. Item Hauß vndt Hoffstatt, sampt einem gemeinen höfflein, vnd Brunnen, auch allen andern deren gebeüwen, begriffen, weithen, rechten, Zugehördten vndt gerechtigkeiten, gelegen alhie in d. Statt Straßburg, vnd. am vischmarckh, Im Brüh od. Kuttelgeßlein, 1.s. neben Jacob Burgers deß Gürttlers, burgers allhier seel. Erben, 2. s neben weÿl. Georg Schmiden, geweßenen handelßmanns v burgers allhier seel. Erben hind. vff weÿl. H Johann Georg Kasten, beed. rechten Dris vnd E. Ehrs. Kleinen Raths geweßenen Advocaten, Procuratoris seel. hind.laßner Fr. wittib v Erben stoßendt.
Dauon gibt mann Jährlich. vff Bartholomæi gemeiner Statt j ß d. boden Zinnß (2 s. neben Georg Schmiden geweßenen handelßmanns, burgers alhie seel. Erben), Item 5 lb 5 ß d Zinnß vff Margarethæ H Johann Michael Heußen, 13.nern, stehen in hauptgut abzulößen mitt 105. lb, Mehr j lb 6 ß 3 d Zinnß, Jahrs auch vff Margarethæ H hannß Jacob Stößers burgers alhie seel. Kind. seindt ablößig in capital mit 26 lb 5 ß d, Ferners 3 lb 9 ß d Zinnß Jahrs vff Mathiæ, dem Stifft St. Thoman alhie wid. lößig in hauptgut mit 69 lb d. Weithers j lb d Zinnß Jahrs vff Joh. Bapt: obgedachtem H hannß Michael Heüßen 13.nern in hauptgutt Zu 2. gleich terminen von restirend. Kauffschilling her, Zu bezalen mitt 20 lb, Sonsten freÿ ledig vndt eigen, vndt vber vorstehende beschwerden hiehero noch æstimirt vnd angeschlagen p. 180. lb 5 ß
Darüber sagt j t. Perg. Kauffbr. mit d. St. Straßb. anhangend. Insigel v.wahret, deßen dat. den 22.ten Februarÿ A° 1632. Inhaltts wie d. ietzt abgeleibte seel. dieße behaußung in erstgemeltem Jahr von Anna Senßeneckerin weÿl. Georg Wentzbühels, Gürttlers v. burgers alhie seel. wittwen an sich erkaufft habe. Dabeÿ auch noch j. t. Perg. Confessat vber 5 fl. gelts v. 100 fl. Capital vff dieß. behausung, Ist mit d. Statt Kleinem Insigel v.wahret, v datirt den 2.t Martÿ A° 1619. Mehr noch ettliche quittung. abrechnung. v. d.gleichen documenta, alles mit alttem N. j bemerckt.
Wÿdem So der ietzt abgeleibte biß in sein absterben genoßen. Item vemög deß Zwischen dem ietz verstorbenen seel. vndt seine mitt auch weÿl. Susanna Stolpin seiner vorigen haußfrau seel. ehelich erziehlten hinderlaßenen Söhnlins Hannß Wilhelms geschwornem vogt (…)
Der Wittib unverändert Nahrung, Sa. haußraths 6, Sa. Silbers vndt Geschmeids 14, Sa. Guldenen Rings 1, Sa. baarschafft 50, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 206, Sa. Ergäntzung 98, Summa summarum 376 lb
Der Erben unverändert Gutt, Sa. haußraths 123, Sa. Werckzeugs Zum Pastetenbecken handwerck gehörig 14, Sa. Silbergeschmeids 79, Sa. Eigenthum und besserung ane einer Behaußung 180, Sa. Ergäntzung 73, Summa summarum 471 lb – Schulden 397 lb, Nach deren Abzug 75 lb
Die Theilbahre verlaßenschafft betreffend, Sa. haußraths 26, Sa. Werckzeugs Zum Pastenbecken handwerckhs gehörig 17, Sa. Silers 8, Sa. Ring 5, Sa. Baarschafft 2, Sa. Schulden 170, Summa summarum 240 lb – Schulden 182, Nach deren Abzug 57 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 688 lib.

La veuve Anne Elisabeth se remarie en 1647 avec le pâtissier Jean Philippe Sachs, fils du greffier d’Ottweiler près de Sarrebruck : contrat de mariage, célébration
1647 (3.3.), Not. Ursinus (Jérémie, 60 Not 44) f° 97
Eheberedung Hanß Philipps Sachßen des Pastetenbeckhen vndt Fren Annæ Elisabethæ Axtin Florentin Dochtermans des Pastetenbecken, burgers alhier seel. wittwen
zwischen dem Ehrenhafften vndt bescheÿdenen Hanß Philips Sachßen, Pastetenbecken, weÿland herrn Wolffgang Heinrich Sachßen, geweßenen Statt schreibers seeligen Zu Ottweÿler beÿ Sarbrücken ehelich erzeiltem hinderlaßenem Sohn, ane einem
vndt der Ehren: vndt viel tugendsamen Frawen Annæ Elisabethæ Axtin, weÿland des auch Ehrenhafften Florentin Dochtermanns, ebenmeßig Pastetenbeckens, burgers alhier seeligen hinderlaßener wittwen, am andern theil
auff vnderhandlung der Ehren vndt vorgeachten auch Ehrenhafften Peter Weÿlen, Schneiders, auff sein deß Hochzeiters, So dann auf Ihr der fraw hochzeiterin seithen Hannß Ludwig Kuntzen, Meßerschmidts, herrn Friderich Balthasar Kaltten, vndt herrn Michael Emerichs beeder Handelßleüth aller burgere alhie Zu Straßburg, Ihr beÿderseiths respectivé geschwornen vogts, Schwägeren vndt ebettener günstiger Herren Beÿständere vnd Saal persohnen
Endlichen vndt zuem fünfften, So hatt der Hochzeiter auch bewilligt, zugesagt vndt versprochen, der fraw Hochzeiterin albereith habendes, auß voriger Ehe erzieltes Söhnlein, Isaac genandt, biß er seine achtzehen Jahr erreicht, gebührendt Zu erziehen, Zuvnderhaltten vnd in sein Costen, ohne deß Söhnleins Zuthun, ein ehrlichen Handthierung oder Handwercks darzu es Künfftiger Zeitt lust haben vnd dauglich sein würdt, lehren zu laßen
Auff Mittwoch den dritten tag deß monaths Martÿ Im Jahr deß herren als man Zaglte 1647.

Mariage, cathédrale (luth. p. 504)
1647. Domin. Quadrages. Hanß Philips Sax der Bastetenbeck Wolff Heinrich Saxen, geweßenen Statschreibers Zu Ottweiler, ehelicher Sohn, vnd Anna Elisabeth, Florentin Tochtermann, Bastetenbeckens vnd Burgers allhie nachgelaßene Wittib. Im Münster Mont. 15. Martÿ (i 257)

Jean Philippe Sax (Sachs) devient bourgeois une semaine après son mariage
1647, 4° Livre de bourgeoisie p. 242
Hannß Philipp Sax der Pastetenbech Von Ottweÿler empfangt d. burgerrecht von seiner haußfrauwen Anna Elisabetha Florentin dochtermanns des Pastetenbeckhs seel. Wittib vmb 8 Gold fl. it ledigen standts geweßen v. würdt Zu E. E. Zunfft der Beckhen dienen. Jur. den 23. Martÿ 1647.

Jean Philippe Sachs achète en 1652 la maison voisine à l’ouest (ancienne maison de Jacques Barth) qu’il réunit à la sienne.

Jean Philippe Sachs se remarie en 1672 avec Anne Chrétienne, veuve du pâtissier Nicolas Allheilig : contrat de mariage, célébration
1672 (30. Apr.), Chambre des Contrats, vol. 539 f° 255
(Prot. fol. 86 – Eheberedung) Hannß Philipß Sachß der Pastetenbeckh Burger Zu Straßburg alß hannß mit assistentz H Johann Werner Sattler deß Postverwalthers seiner Kinder Vogts an einem,
So dann Anna Christina Weÿl. Niclaus Allheÿligen geweßenen Pastetenbeckhen nunmehr seel. nachgelaßene Wittib alß Hochzeiterin mit beÿstand H. Michael Braunen deß Weißbeckhen ihres Curatoris und diebolt Hummels auch Weißbeckhen ihres Schwagers, alle Burger alhier am anderntheil

Mariage, Saint-Thomas (luth. p. 28, n° 115)
1672. Dom. Rogate et Exaudi den 12. v 19 Maÿ Joh: Philip Sax der Pastet. beck undt burg. allhier vndt Anna Christina weÿl. Niclauß Alheiligs gewesenen Pasteten beck vnd burgers wittib. Eingesegnet Zu St. Thomæ Donnerstag den 23. Maÿ (i 16)

Le pâtissier Nicolas Allheilig épouse en 1655 Anne Chrétienne, fille du boulanger Matthieu Hügel
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 23-v)
1655. Eâdem [Festo Paschalis d. 15.t Aprilis] Nicolaus Allheilig der Pastetenbeck, Nicolaus Allheilig des Pastetenbeck. v burgers alhier Ehelicher Sohn, J. Anna Christina Matthie Hügels des Weißbecken vnd burgers (alhie) Eheliche Tochter. Copulitt d. 24.t Ap. JS Peter Zu St (-) (i 27)
Proclamation, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 72, n° 11) 1655. Eodem Pasch. Festo Nicolaus Allheilig der Pastetenbeck, Nicolai Allheilig des Pastetenbecken vndt burgers alhier ehelicher Sohn,vndt Jungfrau Anna Christina Matthiæ Hüegels des Weißbecken vndt burgers alhie eheliche Tochter. Copulabantur Zinst. d. 24. Aprilis Zu Sct. Thomas (i 83)

Anne Chrétienne Hügel fait dresser l’inventaire de ses apports dans une maison rue du Bouclier. Elle sera héritière pour un tiers des biens dont sa mère Catherine Schædel a la jouissance viagère. L’actif s’élève à 1 045 livres, le passif à 192 livres.
1672 (1.6.), Not. Ursinus (Jérémie, 60 Not 42) n° 7
Inventarium über Frawen Annæ Christinæ Hügellin Zu H Johann Philipß Sachßen, Pastetenbecken undt Burgern alhie, Ihrem ietzigen lieben haußwürth in den Ehestandt zugebrachte Nahrung auffgerichtet 1672. (…) durch Fraw Annam Christinam Mit beÿstand deß Ehren vnd vorgeachten herrn Michael Braunen Weißbecken vndt Burgers alhie, Ihres noch ohnentledigten vogts, wie auch deß Ehrenhafften Theobald Hummels ebenmäßig weißbecken vnd Burgers alhie, Ihres Schwagers (…) So beschehen auff Sambstag den 1.t Junÿ A. 1672.
Inn einer alhier in der Sttt Straßburg inn der Schildts gaß gelegener behaußung H hanß Adam Eißenschmid Stattschrbn Zu Beel eigenthümlich gehörig, der Fr. aber Lehnungs weiß bewohnt ist befund. word. wie volgt
Inn der obern Vorden Stuben. Inn der obern hindern Stuben, Inn der mittlern hindern Stuben, vor dießer Stuben, Inn der Cammer B, Inn der vndern Stuben, Inn der vndern Kuchen, Il vndern haußöhren, Im Keller
Sa. haußraths 463, Sa. früchten 90, Sa. Weins vnd der Vaß 47, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 117, Sa. Guldinn Ring 34, Sa. der Baarschafft 225, Sa. Schulden 67, Summa summarum 1045 lb – Schulden 192, Nach deren Abzug 853 lb
Wÿdemb So Frau Catharina Schädlerin, Weÿl. H Mathÿs Hügels, geweßenen weÿßbecken und Burgers alhie seel. hind.laßene Wittib, d. fraw Mutter noch ad dies vitæ wÿdembs weÿß Zu genießen hatt, ahne ihren Eigenthumb aber der Frn ein dritter theil gehörig
Wÿdemb So die Fraw auß voriger Ihrer Ehl. nach Zugenießen hatt. Vermög deß, über H. Nicolai Allheÿligs geweßenen Pastetenbecken vndt Burgers alhie d. fraw vorigen haußwürths seel. verlaßenschafft auffgerichteten Inventarÿ
Conclusio finalis Inventarÿ 945 lb

Jean Philippe Sachs fils rachète les parts de ses cohéritiers. Il épouse en 1692 Anne Barbe Weissheyer, fille du maire de Dorlisheim : contrat de mariage, célébration

Eheberedung – zwischen dem Ehrenhafften Herrn Johann Philippß Saxen, Pastetenbecker Vndt bereits Burger Alhier, Weÿland deß Ehrenvest Wohl vorgeachten vndt Weißen herrn Johann Philipps Saxen deß älttern auch geweßenen Pastetenbecken burgers vndt E. E. Kleinen Rhats Allhier Altten Beÿsitzers hinderlaßener Ehelicher Sohn alß Hochzeittern, an Einem, So dann der Viel Ehr vndt Tugendsamen Jungfrauwen Annæ Barbaræ Weißheÿrinn des Ehrenhafften vnd Vorgeachten herrn Wolffgang Weißheÿers Wohlverordneten Burgermeisters Zue Dorlißheim Eheleiblicher dochter alß Hochzeiterin Andern theils (…) Donnerstags den 29. Novembris Anno 1691, (unterzeichnet) Hannß Phillipp Sachs, ABW

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 30-v n° 188)
1692. Eod. [Dom. Jubilate] Seind Zum II mahl ausgeruffen Worden Johann Philipp Sachs Pasteten beck Weiland Joh: Philipp Sachsen E. E. Kleinen Raths Beÿsitzers auch Pasteten Becken nachgel. S. Jfr. Anna Barbara Wolffgang Weißheiers Burgermeisters Zu Dorlißheim hiesiger Herrschafft ehel. T. Sind den 7.ten Maji Würcklich copulirt Worden. (unterzeichnet) hannß Philipp Sachs als hochzeitern, A der hochzeiterin Zeichen (i 31)

Fille du vigneron Wolff(gang) Weissheyer, Anne Barbe devient bourgeoise par son fiancé Jean Philippe Sachs.
1691, 4° Livre de bourgeoisie p. 604
Anna Barbara Weißheÿerin von Dorlißheim Wolff Weißheÿers des Rebmans daselbst Ehel. tochter, empfangt das burgerrecht von Joh: Philipp Sachßen dem Pastetenbeckh, vndt burgern allhier, als deroselben Verlobten, gratis, ist annoch ledigen standtes, Vnd wird Zu E. E. Zunfft der becken dienen. Prom d. 28. dito [9.br] 1691.

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans les deux maisons voisins propres au mari ; ses apports s’élèvent à 699 livres, ceux de sa femme à 209 livres.

1692 (30.6.), Not. Theus (Philippe Henri, 59 not 24) n° 796
Inventarium vndt Beschreibung aller Vndt jeder haab, Nahrung Undt güettere, so der Ehrenhaffte Herr Johann Philipp Sax Pastetenbeck, Vndt die Viel Ehren vndt tugendsame Fraw Anna Barbara, gebohrne Weißheÿerin, beede Eheleütt vndt burgere Alhie einander in ihren ohnlängst mitteinand. angetrettenen Ehestandt für vnverändert würcklich Zugebracht haben, Welche Zur Verhütung all über*achtigen streits, Wie auch jedes das Seinige in deß andern gegen Wahrt vorgewießen vnd angegeben (…) Actum in der Königlichen Freÿen Statt Straßburg in beÿsein der Ehrenvest Fürsichtig Vnd Weiße auch Vorgeachten herrn Philippß Küblers, E. E. Großen Rhats alhier Nunmahligen Wohlmeritirten Beÿsitzers auf Ihr d. Frawen uf sein H. Saxen seitten aber H Georg Gollen, handelßmanns vndt burgers alhier, seines leiblichen Schwagersn Montags den 30. Junÿ Anno 1692.

In einer der Statt Straßburg in der Kuttelgaßen gelegenen, Ihme H Saxen Eigenthümlich gehörigen vndt hernach beschriebenen Behaußung befunden worden wie volget
Sa. haußraths M 174, F 129, Schiff und geschirr Zum Pastetenbecker Handwerck gehörig M 27, Silber geschirr und Geschmeid M 2, F 18, Guldinen Ring F 13, Baarschafft M 49, F 3
Eigenthumb ane Behausungen (M.) Item hauß v. hoffstatt, gemeinschafft deß höffleins, bronnen v. cloac, mit allen andern deren gebäuden, begriffen, Weitten, Rechten, Zugehörden v. gerechtigkeiten gelegen alhier Zue Straßburg in der brüh: od. Kuttelgäßlein, ane d. fischmarckt, eins. neb. weÿl. hanß Michael Stattmanns, deß Tabacmachers v. burgers alhier, sel. hind.blieb. with. anders. neb. nechst hernach volgend. behaußung gelegen, hind. auff Mstr Martin Wolffend. d. Kübler v. burger alhier stoßend. Davon gefallen jährl. 5 fl. Wehrungs Zinß auf Thomæ Apli. dem Stifft St. Thomæ alhier wid.lößig mit 100 fl. ermelter Wehrung. Und dann 15 ß d Zinß jährlich auf Michaelis weg. deß durchbruchs auf alhiesig. d.thurn, von dießem v. volgendem hauß, thut hiehero die helffte 7 ß 6 d. Sonst über jetzgemelte beschwerden, freÿ, ledig v. eig.
(M.) Item hauß v. hoffstatt sampt j. gemeinen höfflein v. bronnen auch allen andern gebäwen begriffen, Weitt. Recht. Zugehörd v. gerechtigkeit gelegen alhier Zu Straßb. vnd. am Fischmarckt im brüh: od. Kuttelgäßlein eins. neb. Phil. Gißen deß barchethändlers Nachkomm. nahmens Johann Bahnen auch barchethändlers v. burg. alhie, and.s. neben Vorher beschrieb. behaußung, hind. auf Martin Wolffender d. Kübler stoßend, Von dißem hauß gibt mann jahrs auf Bartholomæi gemeiner Statt j ß bod. Zinß, Weitters auf allhießig. d.thurn an 15 ß d deß durchbruchs weg. die helffte thut 7 ß 6 d. Mehr 3 lb 9 ß d . Zinß jahrs auf Matthiæ dem Stifft St Thomæ alhier, ablößig in hauptgut mit 69. lb d. Ferner soll Er H Joh: Phil. annoch seinem mittlern brudern Johanni auf beede häußer, über abzug j lb d so Er Ihme schuldig, p rest an deßelben Antheil 19 lb d, Item H Georg Gollen dem handelßmann soll mann auch noch auf beeden häusern in Capitali 450 fl. thun 225. lb, sonsten seindt gedachte beede häußer über obenangeregte beschwerd. freÿ ledig v. Eigen, vndt dißmahlen gantz ohnpræjudicirlich beÿ dem præcio, wie Er H. Hanß Phil. Sax selbige von seinen Geschwisterd. Eigenthümlich übernommen nemblichen mit d. alt. beschwerd. pro 787 lb. Über abzug aber vorher specificirter darauf annoch hafftenden beschwerd. (welche in capital Zusammen werffen 381. lb 10 ß d) v.bleibt per rest noch in außwurff Zuebring. übrig allein 406. lb d
Über das neben Bahnen nunmehr gelegene hauß besagt j. teutsch. perg. Kauffbr. mit der Statt Straßb. anhangendem Contract Insigel v.wahrt dat. d. 22. feb. A° 1632. mit alt. N° 1 et 2
Über das neben Stattmännisch. Wit. geleg. hauß aber ist v.hand. 1 p.gam. Kauffbr mit d. Statt Straßb. anhangendem Cancel. Contract Insiegel v.wahrt de dato d. 9. 9.bris A° 1652. mit alttem N° 3 Dabeÿ i. ältter teutscher p.gam Kauffbr. mit d. Statt Straßb. anhangendem Contract Ins. dat. d. 29. Aug. A° 1636 mit alt. Nis 1 & 3. So dann ettlich abgelößte Zinß: v. j. Gantkauffbrieff
Sa. Eigenthums ahne Behaußung M 406, Pfenningzinß hauptgüettere M 56 lb, Schulden in die Nahrung zuegeltend M 23, Summa summarum M 740 lb, F 209 lb – Schulden aus der Nahrung Zubezahlend M 16, Nach deren Abzug 699 lb

Anne Barbe Weissheyer meurt en 1693 en délaissant pour uniques héritiers ses parents. L’inventaire décrit la maison de la même manière que ci-dessus.

1693 (1.7.br), Not. Theus (Philippe Henri, 59 not 25) n° 825
Inventarium und Beschreibung Aller Vndt Jeder Haab, Nahrung Vndt güettere, so weÿland die Viel Ehren und Tugendsame Fraw Anna Barbara, gebohrne Weißheÿerin, deß Ehrenhafften Herrn Johann Philipp Saxen, Pastetenbecken, vnd burgers alhier geweßene geliebte Eheliche haußfrau, nach Ihrem den 17. Aprilis diß Zue End gemeltten Jahres auß dießer Zergänglichen Weltt genommenen seeligen hinscheiden, hinder Ihro verlaßen, Welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren hernachgemeltter Ihr der seelig abgeleibten Fraweb geliebte Elttern und ab intestato hinderlaßene Frembder Erben, durch vor Ehrengemeltten Hn Saxen den hinterbliebenen Wittibern mit beÿstand herren Georg Gollen handelßmann Vnd burgers allhier seines leiblichen Schwagers (…) Actum in der Königlichen Freÿen Statt Straßburg dienstags den 1. Septembris Anno 1693.
Die seelig abgeleibte Eingangs gemelte Frau Anna Barbara Saxin hat ab intestato Zu Erben hinderlaßen ihre geliebte leibliche Elttern Nahmentlichen den Ehrenhafften vndt Achtbaren Herrn Wolffgang Weißheÿern, altten Burgermeister Zue Dorlißheim vnd die Ehr und Tugendsame Fr. Maria gebohren Salonin, beede Eheleütt vnd Burgere zue Dorlißheim, so beede persönlich und beneben Ihnen auch in Ihrem namen Zuegeg. der Ehrenvest, Vorgeacht vnd Weiße herr Georg Sigmund Braunsmänttel, Zinngießern vnd E. E. Kleinen Raths alhier ietzmäligen Wohlmeritirt Beÿsitzer

In einer der Statt Straßburg in der Brüh: oder Kuttelgaßen gelegenen, hiehero vnd Zwat dem H. Wittiber unverändert gehörigen vndt hernach beschriebenen Behaußung befunden worden wie hernacher volget
Ahne haußrhat. Auf d. obern Bühnen, In d. Cammern A, In d. Cammern B, In dem obern Stüblein, In d. Cammern C, In d. Cammern D, In d. Cammern E, Vor dießer Cammer, In d. obern od. Wohnstub, In d. Nebens Stuben, In d. Küchen, Vnd im Sommerhauß, Im vndern Haußöhren, In d. Backstuben, Im Keller, Im Nebens Keller
Sa. haußraths W 96, E 83, T 11, Schiff und geschirr Zum Pastetenbecker Handwerck gehörig W 18, Silber geschirr und Geschmeid W 2, E 8, Guldinen Ring Z 11, Baarschafft W 33 E 17 T 16, pfenningzinß hauptguth 6
Eigenthumb ahne Behausungen dem H. Wittiber Unverändert gehörig (W.) Item hauß vndt hoffstatt, gemeinschafft deß höffleins, bronnen vndt cloacs, mit allen andern deren gebäuden, begriffen, Weitten, Rechten, Zugehörden v. gerechtigkeiten gelegen alhier Zue Straßburg in der brüh: od. Kuttelgäßlein, ahne dem fischmarckt, einseit neben weÿland Hanß Michael Stattmanns, deß Tabacmachers v. burgers alhier, seel. hinderbliebenen Wittibin. anders. neb. nechst hernach volgend. Behaußung gelegen, hind. auff Meister Martin Wolffender d. Kübler v. burgern alhier stoßend. Davon gefallen jährl. 5 fl. Wehrungs Zinß auf Thomæ Apostoli dem Stifft St. Thomæ alhier wid.lößig mit 100 fl. ermelter Wehrung. vndt dann 15 ß d Zinß jährlich auf Michaelis wegen deß durchbruchs auf alhiesigen Pfenningthurn, von dießem vndt volgendem hauß, thut hiehero die helffte 7 ß 6 d.
(W.) Item hauß vndt hoffstatt sampt einem gemeinen höfflein vndt bronnen, auch allen andern gebäwen begriffen, Weitten, Rechten, Zugehörden v. gerechtigkeitten gelegen auch alhier Zu Straßb. vnd. am Fischmarckt im brüh: od. Kuttelgäßlein eineit neben hievor beschriebener behaußungn anders. Johann Bahnen dem Barchethändler vndt burgern alhie, hinden auf Martin Wolffender d. Kübler stoßendt, Davon gibt mann Jahrs auf Bartholomæi gemeiner Statt 1 ß boden Zinß, Weitters auf allhießiger Pfenningthurn ahne 15 ß d die helffte deß durchbruchs halben thut 7 ß 6 d. Mehr 3 lb 9 ß d . Zinß jahrs auf Matthiæ dem Stifft St Thomæ alhier, ablößig in hauptgut mit 69. lb d. Welche vorhergehende auf gedachten beeden häußern annoch hafftende alte Beschwerden Zusammen belauffen in Capital nemblichen auf 137 lb 10 ß. Indeme der Wittiber bemelte beede häußer mit seinen leiblichen Geschwisterden biß A° 1691 ohngethelit gewesen, von denselbigen pro 13 fl. Eigenthümlich übernommen nemblichen alß werden Selbige anietzo auch in solchem preiß hiehero gebracht thun 650 lb. d. Dauon aber ist ferner Abzuziehen waß Er seinem mittlern brudern H. Johanni Saxen so Zue Bischweÿler der Zeit sich in diensten auffhalttet, darauff capitaliter p rest annoch schuldig ist, nemblichen 14 lb s So dan was derselbe auch seinem leiblichen Schwagern H Georg Hollen dem handelßmann und Burgern allhier alß Fr. Margarethæ gebohrenn Saxin sein H Joh: Philippß leiblichen Schwester Ehevogten im hauptguth (…) 225 lb, Welche nechst Vorhergemelte beede posten Zusammen thun 239 lb. Über deren Abzug bleiben annoch p. rest in Außwurff Zubringen übrig 411 lb
Über letztgemeltes neben Bahnen nunmehr gelegenes hauß besagt j. Teutsch. pergamentener Kauffbrieff mit d. Statt Straßb. anhangendem Contract Insigel v.wahrt datirt d. 22. feb. A° 1632. mit alt. N° 1 et 2 signirt
Über das neb. Stattmännisch. Wittib gelegene hauß aber ist vorhanden 1 p.gam. Kauffbr mit d. Statt Straßburg anhangendem Cancelleÿ Contract Insiegel v.wahrt de dato d. 9. 9.bris A° 1652. mit altt. N° 3 vermerckt. Dabeÿ i. ältter teutsch. p.gam Kauffbr. mit d. Statt Straßb. anhangendem Contract Ins. datirt d. 29. Augusti A° 1636 mit alt. Nis 1 & 3. So dann ettlich abgelößte Zinß: v. j. Gantkauffbrieff
Sa. Eigenthums ahne Behaußung W 411, Schulden in das Erb zuegeltend W 11, T 14, Ergäntzung d. Erben unverändert (45, abzug 1, rest) 44
Eheberedung (…) Donnerstags den 29. Novembris Anno 1691

Jean Philippe Sachs se remarie en 1700 avec Anne Marguerite Krieger fille de Jean Jacques Krieger : contrat de mariage, célébration
1700 (4.11.), Not. Scherer (Jean Louis, 53 Not 9)
Eheberedung Hn Johann Philipp Sachßen Pastetenbecks Jgfr. Annæ Margarethæ Kriegerin. Donnerst. d. 4.t Novembris 1700.
zwischen dem Ehren: und Vorgeachten Hn Johann Philipp Saxen, Pastetenbecken und Burgern alhier, alß hochzeiter an einem,
und dann d. Ehrn: und tugendsamen Jungfrawen Annæ Margarethæ Kriegerin, weÿl. des Ehren: und Mannhafften hannß Jacob Kriegers, gewesene Statt Constablers und feürwerckers alhier ehelicher hinderlaßener Tochter als des Jungfraw hochzeiterin anden theils
Straßburg Donnerst. d. 4. 9.bris 1700 (unterzeichnet) hannß Philipe Sachs als hochzeiter, o sig: der Jfr. hochzeiterin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 113, n° 555)
Mittw. d. 8. Xbr. wurd. nach ordentlicher außruffung copulirt Johann Philipp Sachs d. Pastetenbeck v. Burger allhier v. J. Anna Margaretha, weil. Johann Jacob Kriegers des geweßenen Constablers allhier nachgelaß. ehl. tochter (unterzeichnet) hannß Philipp Sachs als hochzeiter, q der hochzeiterin hand Zeichen (i 112)

Jean Philippe Sachs se remarie en 1706 avec Marie Salomé Ferber, veuve de David Ulric Mann, pharmacien à Freudenstadt. Le pasteur de Willstätt Jean Adolphe Ferber, père de la mariée, est témoin.
Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 170-v n° 779)
1706. Mittwoch den 22.t 7.mbr. Seind nach 2. mähl. Proclamation ehl. copulirt worden Joh: Phil. Sachs der wittwer, b. u. Pastetenb. allhier, und Fr. Maria Salome, weÿl. f. David Ulrich Manns, geweßenen Apotheckers in der freudenstatt hinterl. Wittib (unterzeichnet) hannß Phillipp Sachs als hochzeiter, Maria Salome sachßin als hochzeiterin, M. Joh: Adolph Ferber Pfarrer Zu Willst. Vatter, Geörg Goll alß Schwager (i 170)

Native de Willstätt, Marie Salomé Ferber devient bourgeoise par son mari cinq mois après son mariage
1707, 4° Livre de bourgeoisie p. 765
Maria Salome Färberin V. Willstätt, empfangt d. burgerrecht V. ihrem Mann Joh: Philipp Sachß P. 2. gold fl. 16. ß. Wird beÿ denen becken dienen, P. d. 14. Dito [febr:] 1707

Jean Philippe Sachs meurt en mai 1716 après avoir institué pour unique héritière testamentaire (sa sœur) Marguerite Sachs, veuve du marchand Georges Goll. Les experts estiment la maison à 750 livres. La masse propre à la veuve est de 270 livres. L’actif des héritiers et de la communauté s’élève à 633 livres, le passif à 414 livres

1716 (3.6.), Not. Scherer (Jean Louis, 53 Not 8)
Inventarium über Weÿl. des Ehrenvesten und vorgeachten Hn Johann Philipps Sachsen, Pastetenbecks und Burgers Zu Straßburg seel. Verlaßensch. auffgerichtet in Anno 1716.
Inventarium und Beschreibung aller und jeder Haab, Nahrung und Güthere, liegend: und fahrender, so weÿl. der Ehrenveste und vorgeachte H Johann Philipps Sachß, gewesener Pastetenbeck undt Burgern alhier Zu Straßburg nach seinem d. 12.ten Maÿ dießes lauffenden Jahrs aus dießer Trübsaamvollen Weltt genommenen tödlichen Hientritt, hinderlaßen, Welches auff geziemendes Erfordern und Begehren des Wohl Ehrenvesten und Großachtbahren Hern Joh: Niclaus Sederers, vornehmen Handelsmanns und Burgers alhier, als geordnet und geschworenen Curatoris der hernach benannten per Testamentum instituirten Erbin, durch die Ehrn: und tugendsame fraw Maria Salome gebohrne Ferberin, die hinterbliebene Wittib (geäugt und gezeigt) Mittw. d. 3.ten Junÿ A° 1716.
Der Seelig abgeschiedene Herr hat per Testamentum Nuncupativum Zur eintzigen Erben verlaßen die Viel Ehrn: und tugendreiche fraw Margaretham Gollin gebohrne Sachßin, weÿl. Hn Georg Gollen gewesenen Handelsmanns und Burgers allhier sel. hinderlaßener Fraw Wittib, welche mit vorbenanntem Hn Sederer bevögtigt, in deßen Nahmen H Joh: Mich: Schweighäußer d. Specerirer dero Tochtermann weilen der Curator verreiß. müß. dem Geschäfft beÿgewohnt hatt.
Copia der Heüraths Verschreibung vid. Protocoll. meum I.mum
Copia Testamentum nuncupativi habetur in Protoc: meo 2.do
Bericht quære in fine

In einer in der Kuttelgaßen gelegenen in diese Erbschafft gehöriger Behausung sich befund. hatt
Schrein: und Höltzernwerck. Auff der Obern Bühn, In d. Cammer A, In d. Soldatten Cammer, In der Cammer B, In der Cammer C, In der Cammer D, In der Wohnstuben, In dem Mittlern haußöhren, In der Back Stub, Im undern Haußöhen, Im Keller
Sa. haußraths W 19, E 104, Leerer faß und Bütten E 7 ß, Schiff und geschirr Zum Pastetenbecken handwerck gehörig E 14, Brennholtz 15 ß, Silber geschirr und Geschmeid W 1, E 9, Guldene ring W 6, E 1
Eigenthumb ahne Behaußungen (E.) Erstm. I. Behaußung u. Hoffstatt, gemeinschafft des Höffleins, bronnens, und S. V. Clöacs m: allen d.ren andern Gebäuwen, Begriffen, Weithen, Zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten, allhier in der St: St: im Brüh: oder Kuttel Gäßl. am Fischmarckt gelegen, ein S: neben H Philipp Jacob Büchen des Handelsmanns seel. W. u. E.E. die ander Seit neben nachbeschriebener Behaußung, hinden auff Meister Martin Wolffender den Kübler stoßend, Davon gehen jahrs 50 fl. Wehrungs Zinnß auff Thomæ Apostoli dem Stifft Zue Thoman alhie, ablößig mit 100 fl. Wehrungs Cap: so thut 52 lb. 10. ß d. Weiter 7 ß 6 d ane 15. ß d Zinnßt dieß Behaußung, dm Pfenningthurn allhier, wegen gethanen durchbruchs, von dießem jnn folgendes hauß Jährlichen termino Michaelis trifft Zue doppeltem Capital gerechnet 17 lb 10 ß d
(E.) Item Hauß und Hoffstatt sampt der Gemeinschafft des Höffleins und Bronnens, auch allen anderen Gebäuen, begriffen, weithen, Zugehörden, rechten und gerechtigkeiten auch allhier Zue Straßburg Im Brüh: oder Kuttel Gäßlein am Fischmarckt, neben vorgeschriebener behaußung einer seits und die andere Seit neben Benjamin Frantzen dem Barchet Krämer gelegen, hinden auff obgedachten Martin Wolffender stoßend, Hievon fällt gemeiner Statt auff Bartholomæi 1. ß d Zue Boden Zinnß, So gehen auch gemeiner Statt Pfenningthurn 7 ß 6 d ane 15 ß d wie von vorbeschriebenem Hauß wegen des durchbruchs Inn beede Behausungen, Jahrs auff Michaelis thur beedes Zue Capital ohnvergreifflich 17 lb. Weiters gehet 3. lb 9 ß jahrs auff Mathiæ Apostoli Zue Zinnß dem Stifft S Thomæ allhier, so wiederlößig in Hauptgut mit 69 lb d. Im übigen ist dieße Behausung, außer nachgesetztem Capital, so auff beede Häußer veresichert, freÿ, leedig und eÿgen. Endlichen Zinnß man auch noch ferners vorgeschriebenen beeden Behausungen Jahrs auff d. 6.to Maÿ 4 lb d Fr. Margarethæ Gollin der Erbin, so in hauptgut abzustoßen mit 100 lb. Summa vorgeschriebener Onerum thut 235. lb 10 ß d. Und sich solche Behaußungen durch die Statt geschwohren Werckleüth, vermög eingelüfferten Zeduls, Vor Voll angeschlagen worden pro 750. lb Über Abzug aber der gemelten beschwehrt wird allhie annoch auszuwerffen 496 lb 10 ß.
Über das erstere neben H. Philipp Jacob Büchels seeligen W. und Erben gelegene Hauß, sagt ein teutscher pergamentener Kauffbrieff, mit der St: St: C.C. St: Ins. verwahrt de dato 22.t Febr. A° 1632. mit N° 1 notirt. So besagt auch ein dergleichen Kauffbrieff über das Letzt beschriebene Hauß, deßen datum d. 9.to 9.bris A° 1652. Warbeÿ ein alter teutscher pergamentener Kauffbrieff mit gleichförmigen Innsiegel verwahrt datirt d. 29 t Augusti A° 1636. Ferner ein pergamenter Ganth Kauffbrieff sampt etlichen abgelößten Zinßbrieffen, Alles mit N° 2. bemerckt und darbeÿ gelaßen. Summa Eigenthums ane Behaußungen, So der Erben ohnverändert 496.
Eigenthumb ane Liegenden güthern Im Sandter Bann (W.) 13. Schulden Ins Erben zugeltend E 6 W 100
Ergäntzung der Wittib alienirten ohnverändert Nahrung, Vermög des durch H. F. W. Wildermuth den hochgräffl. Hanaw Liechtenberg. Landschrbr. Zu Willstett den 30. 8.bris A° 1706. verfertigten Theilreg. hatt die Wittib von weÿl. frn. Anna Maria gebohrner Köbelin F, M. Joh: Adolph Ferbers, Pfarrers Zu Willstett gewesener Hausfrauen als jhrer geliebt. Mutter seel. ererbt, (131, abzuziehen 2, rest) 128
Summa summarum W 270 lb, E 633 lb – Schulden 414 lb, Nach Vergleichung 218 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 599 lb
Wÿdumb So der verstorbene H. seel. ad dies vitæ gnoßen. Der seelig verschiedene Herr hat von weÿl. fn: Margaretha gebohrner Kriegerin seiner Zweÿten hausfrawen seel. über die ausgelüfferte Natural posten biß in sein seeligen Ende wÿdumsweiße Zugenißen gehabt, davon anjetzo das Eigenthumb auff fraw Annam Ursulam Kriegerin Mstr. Joh: Christoph Stahlen des Schneiders und Burgers allhier ehel. Hausfraw, verfallen, 110 lb
Abschatzung d. 28.t Maÿ anô 1716. Weÿlandth deß Ehrenhafften vnd bescheiten H: hanß Philippus Sackhs, pasteten beckh: Seel: hinder laßenen Frau witib Vnd Erben, ist Eine behaußung Alhier in der Statt Straßburg in der Lungen gaß, gelegen, Einseit neben Min Frantz Ander seith Neben: H. hanß Jacob Hauckh, hinden Auff: H schnehacker biersieter Stoßent welche behaußung hoff, hoffstatt, Zweÿ gewölbt Keller höffel Ein gemeiner brunen sampt Aler Ihrer Recht, vnd gerechtigkeith wie solches durch der Statt geschwornen werckhleüthe in der besichtigung befunden vnd dem Jetzigen Preiß Nach angeschlagen wirt, vor und umn Ein taussent Fünff Hundert Gulten. Bezeichnüß durch der Statt Straßburg geschwohr. Werckhleüthe, Jacob Staudacher werckh Meister des Maur hofs. Jacob schuller Werck Meister des Zimmer hoff, Michel Ehrlacher Werck Meister deß Minsters

Marie Salomé Ferber se remarie en 1717 avec le charpentier Michel Bindenschuh : contrat de mariage, célébration
1717 (7.5.), Not. Lang (Jean Henri l’aîné, 27 Not 52) n° 360
Verglichene Heüraths Puncten Zwischen dem Ehrenvest Wohlgeachten Herrn Michael Bindenschuh, Zimmermann vnd E. E. Kleinen Raths altem Beÿsitzern burgern Zu Straßburg, als hochzeitern An einem
So dann der Viel Ehren und Tugendreichen Frawen Maria Salome Saxin, Gebohrner Ferberin, Weÿl. Herrn Johann Philipp Saxen, Geweßenen Pastetenbeckers und Burgers alhier seel. nachgelaßener Wittib als der Hochzeiterin Am Andern theil
Actum Straßburg in fernerem beÿsein H. Lorentz Leÿtels, Kupfferschmidts, seiner Kinder Geschwornen Vogts, auff sein deß Bräuttigambs (Seilen) Freÿtags den 7. Maÿ Anno 1717
Michael bindenschuh alß hochzeiter, Maria Salome sachßin geborne Ferberin als hochzeitterin

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 31-v)
1717. Fest. Trinitat. et Dom. I. post Trinit. Proclamati sunt H Michael Bindenschuh der Zimmer Mann, auch E. E. Kleinen Rahs Alter Beÿsitzer allhier und Fraw Maria Salome weÿl. H Johann Philipp Sachß, gewesenen Pasteten Becken und Burgers allhier nachgelaßene Wittib. Copulati sunt Mittw. d. 2.ten Junÿ (unterzeichnet) Michael bindenschuh alß hoch Zeiter, Maria Salome als hoch Zeitterin (i 36)

Marie Salomé Ferber, veuve de Jean Michel Bindenschuh, meurt à Brumath en 1755. Elle délaisse les enfants de son fils aîné chirurgien à Brumath et son fils cadet, propriétaire de la maison, tous deux issus de son premier mariage avec Ulric David Mann. L’actif de la succession s’élève à 416 livres, le passif à 167 livres.
1755 (10.6.), Not. Marbach (Ph. Jacques, 33 Not 28) n° 387
Inventarium über Weÿl. Frauen Maria Salome Bindenschuhin gebohrener Färberin weÿland Herrn Johann Michael Bindenschu, geweßenen Zimmermanns undt E. E. Kleinen Raths alten wohlverordneten Beÿsitzers längst seel. nachglaßener Wittib nun auch seel. Verl. auffgerichtet in Anno 1755. – welche am H: Grünen donnerstag so da ware der 28.ten des Monaths Martÿ in fürwährendtem 1755.sten Jahre zu Brumath dieses Zeitliche mit dem Ewigen Verwechselt, nicht nur allhie Zu Straßburg alß auch Zu ermeldtem Brumath (…) hinter Ihro Zeitlichen verlaßen – So geschehen allhier in der Koeniglichen Statt Straßburg Montag den 16. deß Monaths Juny A° D.ni 1755
Denominatio hæredum, Die nun in Gott ruhendte Frau Eingangs benandt, hat ab intestato zu Ihren rechtsmäßigen Erben verlaßen, wie volget Nahmentlichen und I.mo Weÿl. Hn Johann Adolph Mann, den geweßenen Chirurgi vndt burgers zu Brumath hochfürstl. Hanau Lichtenbergischer Jurisdiction vndt burgers daselbsten seel. nach Todte verlaßener 2. Söhn benandlichen den Ehrengedachten und Kunsterfahrenen H. Philipp Jacob Mann auch Chir: undt burger zu ermeltem Brumath, wie auch H. Johann Adolph Mann, den Kürßner undt burger zu Cronweißenburg, beede der verstorbenen Fr. seel. Zu Erben verlaßene Enckele, welche beeder beÿ solcher Verlaßenschafft Inventur allhier Persönlich Zugegen geweßen. Weilen aber diese beede Enckele vndt Erben allhier ohnverburgert Sein, Alß ist auß Mittel Es E. Kl. Rath Memoriales de dato 9.ten Aprilis 1755. Nahmens dererselben Zu solchem Geschäfft gn. deputirt vndt Abgeordnet worden der Wohl Ehren: Veste undt weise Herr Georg Friedrich Roggenbach, der Gastgeber zum Schw: bähren wie auch E. E. Großen Raths alten dermahlen aber wohlermelten E. E. Kl. Raths dermahliger wohlverdienter beÿsitzer, So beneben seinen Principalen solchem Geschäfft Persönlich beÿgewohnet hat, So dann 2.do den wohl Ehren: und vorgeachten Herrn Johann Gottfried Mann, den Pastetenbeckh vnd burger zu Straßburg, der abgeleibten Frauen Sohn, welchem Sie beneben dem vorgedachtem verstorbenen Sohn, mit auch weÿl. herrn Ulrich David Mann, dem geweßenen Apothecker vndt Burgern Zu Freudenstadt, deroselben ersten Ehemann seel. ehelichen Erzeuget und nach Todt Zu Ihren rechtmäßigen Erben verlaßen hat, Und Zwar Sie die beede Enckele nomine defuncti Patris Zu der Einen Ine den nachbemelten Sohn aber zu der Zweyten Helffte concernirendt

Inn einer ahne der sogenanndte Kuttelgaß gelegen in solche Verlaßenschafft nicht sondern herrn Johann Gottfried Mann dem Pastetenbecken beckh dem dießorts Sohn eigenthümlich zuständigen behausung
(Documenta) Kostgeld und Leichen Costen
Wÿdumb Welchen die abgeleibte fr. seel. von weÿl. herrn Johann Philipp Sachßen dem geweßenen Pastetenbecken und burgern zu Straßburg dero 2.ten Ehemann zufolg durch weÿl. H. Johann Ludwig Scheerer sub dato 10. maÿ 1716 aufgerichtetn Testam: nuncupativi
Wÿdumb So die Verstorbene fr. seel. auß weÿl. herrn Johann Michael Bindenschuh deß gewes. zimmer: meister Ihres 3.ten Ehemanns Verl.t lebtägig zu genießen gehabt
Norma hujus inventarii, hausrath 49 lb, Lähren faßen 4 lb, silbers 3 lb, goldene ringe 3 lb, schulden 356 lb, summa summarum 416 lb – Schulden 167 lb, Compensando 249 lb, Stall summa 409 lb

Marie Marguerite Sachs meurt en décembre 1729, l’inventaire de ses biens est dressé en 1730.
Ses filles Marie Madeleine et Marie Dorothée, devenues seules propriétaires lors du partage vendent la nue propriété à Marie Salomé Ferber, veuve de Jean Philippe Sachs, la jouissance viagère de la maison au fils de cette dernière, le pâtissier Jean Geoffroi Mann.

1740 (11.4.), Chambre des Contrats, vol. 614 f° 208
Fr. Maria Magdalena geb. Gollin H. Jacob Dürninger des Jüngern handelsmanns und E.E. kleinen Raths alten beÿsitzers eheliebste und erstged. H. Dürninger als gewalthaber Fr. Mariæ Dorotheæ geb. Gollin weÿl. H. Francisici Brackenhoffer wittib, Fr. Maria Salome geb. Färberin weÿl. Johann Michael Bindenschuh des Zimmermanns ohnbevögtigte wittib unter assistentz H. Friedrich Thomas Alberti hochfürstl. Heßen: Hanau: Lichtenbergischen Kirschenschaffners beeder Oberämter Lichtenau und Willstätt ihres H. vettern
in gegensein Johann Gottfried Mann des Pastetenbecks, ihr Bindenschuhischer wittib in erster Ehe mit weÿl. David Ulrich Mann, Apotheckers in der Freudenstatt erzeugten sohns
eine Behausung oder zweÿ neben einander liegenden häußer, höfflein, gemeinschaft eines Bronnens und Cloac mit dero hoffstätten auch allen übrigen gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden und gerechtigkeiten im Brüh: oder Kuttelgäßlein ohnfern dem Fischmarckt, einseit neben H. Johann Jacob Haug dem handelsmann ehevögtl. weiß und weÿl. Philipp Jacob Büchel des handelsmanns erben anderseit neben weÿl. H. Johannes Kleinschrodt des barchethändlers erben modo Peter Hebeißen auch Barchethändlers, hinten auff Johann Jacob Steinmetz dem schloßer modo (-) Seitz dem schloßer zum theil und theils H. Rathh. Johann Philipp Richßhoffer dem tuchhändler – davon gibt man dem Stifft zu St Thomæ auff Thomä apostol. 5 fl. ane zinß ablößig mit 50 lb oder 52 lb 10 ß, ferner ged. StIfft auff Mathiæ apostol. 3 lb 9 ß ahne zinß ablößig mit 69 lb, hiesiger Stadt Pfenning Thurn auff Michaelis 15 ß ahne durchbruch: zinnß und eben dahin auff Bartholomæi 1 ß ane bodenzinß – ihr Dürningerin zufolg eines von H. Not. Lobstein heutigen tags ertheilt und hierbeÿ producirten attestati als ein von sechs ihrer geschwisterden in Mütterlicher verlassenschafft abtheilung käufflich übernommenen und auff sich selbst ererbtes guth zu 7/8 theile, der Brackenhofferischen wittib zum übrigen 8.t theil ahne der proprietate nuda und Bindenschuhischer wittib /:zufolg §° 3. des von ihrem zweÿten Ehemann weÿl. Johann Philipp Sachß dem Pastetenbecken vor H. Not. J. Lud. Scherer am 10. maÿ 1716 errichteten Testamenti Nuncupativi:/ quoad usufructum ad dies vitæ gehörig – 1000 pfund

Geoffroi Mann, fils du pharmacien Ulric Mann de Freudenstadt, devient bourgeois en 1717 en s’inscrivant à la tribu des boulangers
1717, 3° Livre de bourgeoisie p. 1304
Gottfried Mann Von Freÿdenstatt, weÿl. Ulrich Mann gew. Apoteckers daselbst sohn, erkaufft das burgerrecht p. 2. Gold fl. 16. ß. Wird beÿ denen Becken dienen, Jur: d. 24. Dito [Julÿ] 1717

Le pâtissier Jean Geoffroi Mann épouse en 1734 Marie Madeleine, fille du tonnelier Josse Neff : contrat de mariage, célébration à Illkirch
1734 (24.2.), Not. Marbach (Ph. Jacques, 33 Not 40)
Eheberedung Hr Joh: Gottfried Mann, Led. Pastetenb. weÿl. H Johann Ulrich Mann deß gew. Apotheckers Zu freudenstatt seel. nachgel. Sohnes und Jgfr. Mariæ Magdal. Näffin, Mr Jost Näffen d. Kieffers u. b. allhier ehel. Tochter
daß Er Hr Johann Gottfried Mann, der led. Pastetenbeckh und burger Zu Straßburg
und Sie Jgfr. Maria Magdalena Näffin, Mr Jost Näffen deß Kieffers auch burgers allhier eheliche Tochter
Actum Straßburg Mittwoch den 24. deß Monats Febr: A° Dni 1734.
(unterzeichnet) Joh Gottfrid mann alß hochzeiter, Maria Magdalena Näffin alß Hoch Zeitterin, Johan Jost Neff als fatter

Mariage, Illkirch (luth.)
1734. d. 3. Martÿ sind auf Erlaubnus Ihro Gnad. Regirend. H. Ammeister in strasb. ohn ausgeruffen ehl. copulirt und eingesegnet word. H. Johann Gottfried Mann der ledige besteten becker und burg. in Strasb. weÿl. H David Ulrichs Manns des geweßenen apothckers und burg. in freud. Statt nachg. ehl. Sohn Jgfr. Magdalena H Johann Jost Neffen des grankieffers und burg. alhie in Strasb. ehel. tochter. NB. sind nach d. vorig. erst kommen doch eher eingesegnet worden ohn ausgeruffen (unterzeichnet) Joh: Gott frid mann als hoch Zeiter, *** Sig. der hochzeiterin (i 110)

Marie Madeleine Neff meurt en 1734 en délaissant un fils. L’inventaire est dressé dans la maison que le mari possède à titre de jouissance viagère de sa mère. Les experts estiment la maison 900 livres. La masse propre à l’héritier est de 94 livres, celle propre aux héritiers de 88 livres. L’actif de la communauté s’élève à 435 livres, le passif à 224 livres

1735 (25.5.), Not. Marbach (Ph. Jacques, 33 Not 10) n° 145
Inventarium undt Beschreibung aller derjenigen so ohnverändert, verändert, Theilbahrer Ligend und Fahrender habe, Nahrung und Güthere, wie auch Schulden und Gegen Schulden überahl daran nichts außgenommen noch vorbehalten, so weÿl. die viel Ehren: vnd tugendsame Frau Maria Magdalena Mannin gebohrene Näffin des Ehrenachtbahren Herrn Joh: Gottfried Mann deß Pastetenbeckhs und burgers alhier Zu Straßburg geweßene Eheliche haußfrau nunmehro seelig, nach ihrem dienstags den 22.ten des Monats Februarÿ fortlauffenden 1735.sten Jahrs genommenem tödlichem hienscheiden, hinder Ihro Zeitlich verlaßen, Welche verlaßenschafft auff geschehenes dienstfreundlicher Ansuchen, Erfordern und Begehren, sowohlen obernandten hinterbliebenen wittibers, wie auch deß Ehrenachtbaren H. Johann Bernhard Trauttmann, deß Schuemachers und Burgers allhier, alß Johann Gottfried Mannen, der seelig verstorbenen mit dem H. Wittiber ehelich erzeugten Kindts und ab intestato verlaßener einzigen Erbens, so ohngefähr ¾ tel Jahr alt (…) geordnet und geschworenen vogten (…) ersucht und beschrieben, durch Ihne den den hinterlaßenen H Wittiber, wie auch Fr. Mariam Salome Bindenschuin gebohrener Färberin wittib deßelben eheleibliche Mutter (…) So beschehen und Angefangen Inn der königlichen Statt Straßburg, Mittwochs den 25. des Monats Maji Anno domini 1735
Copia der Ehe Pacten vor mir Notario unterm 24. feb. 1734 passiret, dahero protocolliret und Expediret word. alß hat man dießorts copialiter zu inseriren vor unnöthig erachtet

In Einer allhier Zu Straßburg ah[ne der] so genanndten Kuttel: oder Lungengaßen gelegen In hierunten beschriebenen Wÿdums g[ehörigen] behaußung, alß volget befunden
Ane Höltzen und Schreinerwerck. Inn der Soldaten Cammer, In der Gesellen Cammer, Auff dem Bühnel, Inn der Magdt Cammer, Inn der Cammer A, In der Kuchen vor der Wohn Stuben, Inn der Back Stuben, In dem untern Hauß Ehren, In dem Keller, Inn der Wohnstuben
Bericht wegen Gegenwärtiger Verlaßenschafft. Zu wißen seÿe Hiermit, daß Nachdeme man zu gegenwärthiger Verlaßenschafft Inventur geschritten undt üb. der hierzu requirirte Notarius gleich Anfangs solchen Geschäffts den hinderbliebenen H. Wittiber außtrucklichen befraget, Ob Ihr beede geweßenen durchden Zeitlichen tod allschon widerumb Zertrennter Eheleuthen, Einander in Ehestandt vor Ohnverändert gebrachte Nahrung Klein Inventarium auffgerichtet, und hier durch Ihren hievornen Copeÿlich getragenen Ehe Pacto §° 3.tio Ein Genügen gethan worden, So hat Er Herauff die Erklärung gethan (…) Maßen Er mit seiner seelig. [Ehefrau] nicht einmahl ein völliges Jahr In (dem) Ehestand gelebt (…), ahne zeitlicher Nahrung in den Ehestand gebracht welches H. Jost Näff der Kieffer und burger zu St[raßburg] deß Kindts und Erben Großvatter
Eÿgenthumb ahne i. behaußung. (W. Wi.) Eine behaußung, Hoff, Hoffstatt, Höfflein Gemeinschafft deß bronnens und s.v. Cloac mit allen deren überigen gebäuen, begriffen, weiten, Rechten, Zugehörden und Gerechtigkeiten, so geleg. alhier in der Statt Straßb. in der sogenannten Brueh: Kuttel oder Lungen gaß. Einseits neben herrn Jacob Hauckhen dem Handelsmann u. burgern allhier, 2.s neben Hn Joh: Peter Hebeißen dem barchethändler und Musicanten, hinten auff Meister NN Steinmetzen dem Schlosser, sambtliche Burgere allhier stoßend, welche Behaußung durch (die Werckmeistere) zufolg deriselb. Beschehenen Abschatzung und deß derwegen unterm 10. Julij A° 1735. außgestellten und Zu mein Notarii Concept geliefferten Scheins, für freÿ Ledig und Eÿg. æstimirt und angeschl. worden vor 1800 guldten oder 800 lb. Wovon aber hienwiederumb die auf solchem Hauß Jährlichen abgehende Onera undt darauf verzinßlich hafftende Capitalien In abzug zu bringen wie volget, als Erstlichen ist mann der Stadt Straßburg Pfth. wegen geschehenen durchbruchs /:Maßen vorherbeschriebene behaußung vorhin auß zweÿen bestanden aber Zusammen gebroch. + (+ dahero von denen Werckmeistern beÿ der Æstimation Krafft obenangezogenen Ihres deshalben erteilten Scheins wurde eine tractiret*) worden:/ Jahres termino Michaelis, ahne bodenzinß abzuricht. schuldig 15 Schilling d. macht zu doppeltem capital gerechnet hihero ohnpræjudicirlich 30 lb. Item Erstged. Stadt Straßburg Pfth. solle mann weither ahne bodenzinß Jahrs auff Bartholomæi * brieff zu doppeltem Cap. gerechnet allhier ahn 2 lb, Item dem Stifft St Thomæ alhier ist man Jahrs auff Thomæ apostoli Fünff gulden hiesiger Währung Zinß von solcher behaußung abzustatten schuldig, so in hauptgut hier in Abzug zu bringen mit 2 lb 10, Item weither solle nemblich d. Stift St Thomæ ahne zinß Jahres auff Matthiæ Apostoli 1 ß widerlößig in hauptgut mit 69, Item und so dann solle mann weÿl. Fr. Margaretha Gollin geb. Sachßin weÿl. H. Georg Gollen deß gewesenen handelßmanns u. burgern Zu Straßburg längst seel. nachgelaßener Wittib nun auch seel. Kind. denen dießorts Wÿdumß erben Jahrs auf den 6. Maÿ (so aber anjetzo Term. St Joh. Bapt: gleich denen überig 100 ln denenselben verzinßt werden) 4 lb d. ahne zinß abzurichten thut in Capital alh. so auff 100 lb, Summa vorbeschriebener Onerum und auff solchem hauß hafftend. Capitalien trifft Zusammen 253 lb 10 ß
Solche nun von obigem Abschlag der behaußung 900 ln außmachend abgezogen so wird darahn annoch überig. und in rückstand verbleiben so allhier In außwurff Zu bringen mit 646 lb
Über welche behaußung solle besagent j. teutscher Pergam. Kauffverschreibung mit der Statt Straßb. anhangend. Cancelleÿ Contract Stuben Innsiegel verw. so datiret d. 22. Febr. 1632, so mit N° 1 notiret. Weither i. dito m. dito et dito welcher datiret den 9. Nov. 1652, Wobeÿ noch ferner i. a. teutscher pergam. Kaufbrieff auß der Statt Straßburg nahangend. Insigel verw. so datirt d. 29. aug. 1636 entsch. *tz dar Weither i. Perg. Ganthkaufbrieff sampt etlich abgebösten Zinßeb vff * deßen datum nicht allegiret, Welche vostehend. Documenta aber beÿ gegenwärtigen Verlassenschaffts Inventation sich nich vorgethan haben, sondern es seindt solche vorhergemeldeter maßen in weÿl. H. Joh: Phil: Sachßen, deß gewesenen Pastetenbeckß u. b. allhier Zu Straßb. seel. in A° 1716 auffgerichtetem Verlassenschafft Invent: beÿ beschreib: solch: haußes Folio 31* et seq. allegirt zu befinden. Hiehero Zum bericht.
(f° 1-v) Des Kindts vndt Erbe ohnverändert Vermögen
(f° 8 b) Sa. hausraths 30, Sa. Silbers 2, Sa. Goldenen Ringen 6, Sa. Schuldt (f° 10 b) 50, summa summarum 88,
des H. Wittibers so Ohnv. alß theibare Nahrung zufolg Berichts unter einem Titul inventiret und beschrieben, hausrath 14, schiff und geschirr zum Pastetenbecken handwerck 1 lb, Wein und faß 5, brennholtzes 10, silbergeschmeid 5, schulden 12,
(f° 18 a) Summa summarum 435 lb – Schulden 224 lb, restirend. Vermögen 210 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 630 lb – Stall Summa 859 lb
Wÿdumb So Frau Maria Salome Bindenschuhin gebohrene Färberin weÿl. H. Joh: Michael Bindenschuhe gew. Zimmermanns E. E. Kl. Raths beÿsitzers auch burgers Zu Straßburg nachgelaßene Wittib, wegen weÿl. H. Joh. Philipp Sachßen. geweßenen Pastetenbecken auch burgers Zu Straßburg ihres 2.ten Ehemanns Längst seel. verlaß. zufolg deßelben coram H. Not. Joh: Ludwig Scheerern unterm 10. Maÿ 1716 auffericheten Testamentum nuncupativum lebenlänglich zu usufruiren berechtiget, hausrath 70 lb, schiff und geschirr zum Pasteten becken handwerck 10 lb, silbers 6 lb, behaußung 646 lb, ergäntzung vermög über H. Joh: Phil: Sachßen gew. Pastetenbecken Verlassenschafft vor Not. Johann Ludwig Scheerer unterm 19. junÿ 1716, 45 lb, summa summarum 779 lb, schulden 44 lb, In Compensatione 332 lb
– Abschatzung dem 10. Julÿ 1735. Auff begehren deß wohll achtbahren und bescheitenen herrn Johann Gottfriedt Mann deß Bastëten bëck[en] ist eine behausung alhier in der Statt Straßburg in der Lungen gaßen gelegen, ein seits Neben H jackob haub dem handtelßmann, anderseits den H bitter hehr Eißen dem Musicanten, hinden auff Meister Steinmëtz dem schloßer Stoßent, welche behaußung Stuben Cammeren Küchen Hauß Ehren, oben dar über Zweÿ Cammeren eine dar Von die Soldaten Cammer unden auff dem botten Kuchen Cammer Hauß Ehren gewölbter Keller höfflein gemeinschafftlicher bronen sambt aller gerechtig Keidt wie solches turch der Statt Straßburg geschwornen werck Meistern sich in der besichtigung befundten und Jetzigen Peÿß nach angeschlagen wird Vor und umb Ein Tausent und Acht hundert Gulten. Bezuchnuß der Statt Straßburg geschwornen wërk Meistern, vor und umb 1800 Gulden, [unterzeichnet] Michael Ehrlacher Werck Meister deß Meinsters, Johann Peter Pflug wërck Meister des Mauer hoffs

Les préposés de la Taille font figurer la succession dans leur registre parce que les impôts acquittés étaient calculés d’après une fortune sous-évaluée de 200 florins (100 livres) sur un total de 1 700 florins
1735, Livres de la Taille (VII 1178) f° 100-v
Becker F. N. 6934 – Weÿl. Fr. Mariæ Magdalenæ gebohrner Nöffin, Gottfried Mannen Pastetenbeck und burgers alhier Ehel. haußfrauen Verlaßenschafft inventirt Not. Philipp Jacob Marbach.
Concl. Fin. Inv. ist fol. 160-b, 859 17 5 die machen 1700 fl. Verstallte 1500 fl. Zu wenig 200 lb
Nachtrag Acht Jahr in duplo à 12 ß macht 4 lb 6 ß
Und sechs Jahr in simplo à 6 ß – 1 lb 16 ß
Extat kein Stallgeltt
Gebott 3 ß 4 s
Abhandlung 1 lb 2 ß 5 d – Summa 7 lb 17 ß 6 s
Auf producirtes Inventarium Vermög deßen clahr erhellet daß solcher überschuß von der dermalen vor höher angeschlagenen Wÿdembs behaußung herühret, haben die Herren dreÿ den Nachtrag Moderirt auf die Helffte
dt. 30. Julÿ 1736

Jean Geoffroi Mann se remarie avec Sara Seiffert, fille du boucher Jean Charles Seiffert, de Badenweiler ou Kandern en haut margraviat de Bade : contrat de mariage, célébration
1736 (27.8.), Not. Marbach (Ph. Jacques, 33 Not 41)
Eheberedung zwischen dem Hn Johann Gottfried Mann dem Pastetenbeckh, Wittiber vndt burger allhier mit beÿstand Joh: Bernhard Trauttmann des Schuemachers auch burgers Zu Straßburg Seines Vettern und Kindts ersterer Ehe vogten, alß Hochzeitern Ahme Einem
So dann Saræ Seiffertin, H. Joh. Carl Seifferts, Metzgers und Burgers zu Cander in der Ober Marggraffschafft Durlach gelegen ehelichen Tochter, mit assistentz Hn Johann Diemers, Würths und Gastgebers zum Kleinen Hirtzen, wie auch H. Joh. Leonhard Röchbergers, auch Würths und Gastgebers Zum Wolff am Fischerstaaden gelegen Ihres Schwagers, beeder burger hierselbsten, alß der Jungfrauwen Hochzeiterin am Andern Theil – Actum Straßburg Montags den 27. Aug. A° 1736 (unterzeichnet) Joh: Gott frid mann alß hochzeiter, Sara Seyffertin alß hoch Zeutrinn

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 153-v n° 45)
1736. Mittw. d. 10.t Octobr. sind nach 2 mahl ordentl. proclamation ehelich copulirt u eingesegnet worden H Johann Gottfried Mann der Pastetenbeck, burger u. Wittiber alhier und Jgfr. Sara H Johann Carl Seÿfert burgers und Metzgers Zu Badenweÿler in der Obern Margraffschafft ehel. Tochter (unterzeichnet) Joh: Gott mann alß hochzeiter, sara Seyffertin als hochzeiterin (i 158)

Sara Seiffert devient bourgeoise par son mari six mois après son mariage
1737, 4° Livre de bourgeoisie p. 1045
Sarra Seÿfertin von Badten weÿler geb. Gottfridt Manns d. Pastetenbecks ehefr. erhalt d. b: gratis, will beÿ E. E Zunfft . becker dienen, Prom. 8.t ap. 1737.

Sara Seiffert fait dresser l’inventaire de ses apports qui s’élèvent à 493 livres.
1737 (29.8.), Not. Marbach (Ph. Jacques, 33 Not 13) n° 187 [coin haut droit abîmé par l’humidité]
Inventarium und Beschreibung aller der Jenigen Haabe und Nahrung uberall davon nichts außgenommen noch vorbehalten, so die viel Ehr: vnd tugendreiche Frau Sara Männin gebohrene Seÿffertin, des Wohl Ehren und Vorgeachten Herrn Johann Gottfried Mannen, deß Pastetenbeckhs und burgers allhier Zu Straßburg dermahlige eheliche haußfrau, zu erst ernandtem dero Ehemann in Ihrer in Gott des Allerhöchsten Nahmen ohnlängst angetrettenen Ehestand Zugebracht und in denen vor mir dem auch unterschriebenen Notario unterm 27.ten Aug. Zurückgelegten 1736.sten Jahres auffgerichteten Ehe Pactis §. 4.to außtrucklih vor ohnverändert Sich reservirt und vorbehalten hat – So geschehen allhier in der Koeniglichen Statt Straßburg In fernerem gegenseÿn Hn Georg Leonhard Röchberger deß würths und Gastgebers Zum Wolff ahne allhießigem Fischer Staad. auch burges hiesellbsten der Ehefrauen Schwagers alß vor derselben hierzu Erbettenen beÿstandts, Montags den 29.t des Monats Augusti A° Dni 1737
In einer allhier Zu Straßburg ah[ne der] sogenandten Lungengaß Gelegenen in [diese] Nahrung nicht gehörigen behaußung
Norma Hujus Inventarii, Sa. Hausraths 328 lb, Sa. Silbers 51 lb, Sa. Gold. Ringen 30 lb, Sa. baarschafft 54 lb, Sa. Activ schulden 29 lb, Summa summarum 493 lb

Jean Geoffroi Mann et Balthasar Ernst jurent qu’ls ont respecté le règlement des pâtissiers
1746, Protocole de la tribu des Fribourgeois (XI 166)
(f° 283) Donnerstags den 21.ten Apr. A° 1746. – Pastetenbeckh de 1746. betr.
Hr Johann Gottfriedt Mann, undt Balthasar Ernst, beede hiesige Pasetenbeckhe seindt dato vorgestandten, und haben auff dem Ihnen abgeleßenen Articul de Anno 1646. anglobet, daß sie nicht darwieder gehandelt haben.

Jean Geoffroi Mann meurt en 1763 en délaissant un fils de son premier mariage et trois enfants du deuxième. Les experts estiment la maison à 600 livres. La masse propre à la veuve est de 441 livres, celle propre aux héritiers de 428 livres. L’actif de la communauté s’élève à 9 756 livres, le passif à 971 livres

1763 (5.12.), Not. Marbach (Ph. Jacques, 33 Not 36) n° 487
Inventarium über Weiland des Wohl Ehren und Großachtbaren Herrn Johann Gottfried Mann Senioris gewesen burgers und Pastetenbecks alhier Zu Straßburg nunmehr seel. Verl., auffgerichtet Anno 1763 – nach seinem am Sonntag den 23.ten des Monats octobris in gegenwärtigem 1763.ten Jahr genommenen seel Vonhinnenscheiden Zeitl. hinter sich verlaßen. Welche Verlaßenschafft auf des sowohl von seiten der hinterbliebenen hernachbenannten frau Wittib, als auch des abgeleibten Herrn seeligen ab intestato Verlaßener (Kinder) durch die Viel Ehren und Tugendbegabte frau Saram Mannin eine geborne Seiffertin welche ohnbevögtigt Zu seÿn declarirt, dahero mit beÿstand H Johann Daniel Zix, des Meelhändlers und b. dahier hiebeÿ Zugegen waren (…) nebst denen hernacher benannten dreÿen Hh. Söhnen wie auch Joh: Daniel Löffler von hier und Daniel Legrass von Wombßen gebürtig, Beede Pastetenbecken gesellen, so dann Magdalena Arbogastin der dienstmagd von Sand gebürtig abgelegter handtreu (…) So geschehen und angefangen Straßburg auf Montag den 5.ten Decembris 1763.
Denominatio hæredum. Der in Gott ruhende Eingangs gedachte Herr Johann Gottfried Mann hat ab intestato zu seinen wahren und rechtsmäßigen Erben verlaßen nahmentlich und 1.mo den Ehrengeachten herrn Johann Gottfried Mann juniorem den leedigen Klein: Uhrenmacher und b. allhier, welchen der abgeleibte Hr. mit auch Weiland frauen Maria Magdalena geb. Näffin längst seel. mithin in deßen erster Ehe ehelich erzeugt, und Zwar in den ersten vierten Stammtheil
Weiter und 2.do. Herrn Georg Adolph Mann, auch Pastetenbeck und b. allhier, in den Zweÿten vierten Stammtheil, 3. den Wohl Edlen und Wohlgelehrten hr. Philipp Jacob Mann, Phil: Mag: wie auch Jur: ut: Cand: in den dritten vierten Stammtheil, Welche dreÿ des seel. Verstorb. hinterl.Hh. Sohn und Erben samt. majorennes und solcher Verl. Inv. in Persohn beÿgewohnet und ihr interesse selbst observirt haben, So dann und in den letzten 4.ten Stammtheil 4.to Sara Mannin, das jüngste Kind, welches in das 12.te Jahr seines Alters gehet, dahero und weilen dieses Kind in den minderjährigen Jahren sich befindet, als ist solches mit vorgedachtem H. Georg Adolph Mann (…) bevögtigt (…) In deme aber er dieser Vogt beÿ solcher Invent: und was von deroselben abhanget, selbst interessieret ist, als hat der Ehrengeachte H. Niclaus Blind, der Tuchmacher u. b. alhier als deßen Curatorii (nominirt). Die vorher benante beede jüngere Hh. Söhne u. Erben wie aber wie auch das ersternannte Töchterlein hat der entseelte herr seel. mit der im Eingang benannter hinterbl. Fr. Wittib einfolgl. in deßen Zweÿten und letzten Ehe ehel. erzeugt.

Bericht vndt respectivé Vergleich, So wegen gegenwärtiger Verlaßenschafft und insonderheit der Ersuchung sowohlen der Wittib als auch der Erben in den Ehestand vor ohnverändert gebrachten Vermögens, heut dato nach genugam geschehener Überlegung getroffen worden. Obwohlen Zwar mit Ersuchung solcher beeder ohnveränderter Nahrungen der Anfang wirckl. gemacht worden, so hat man aber demnach nach vorhero geschehener reiffer Überlegung, da es wirckl. in das 28.te Jahr gehet, daß sie beede nun zertrennte Eheleuthe beÿsammen in dem Ehestand gelebet und dahero die wenigste von ihren in solchem Ehestand gebrachten Nahrungen in natura mehr existiren (…)
In einer alhier Zu Straßburg ane der Kuttelgaß gelegenen in solche Verl: als theilbar gehörigen behaußung hat sich befunden als volgt
Höltzen und Schreinwerk. In der Kammer N° 1, In der Kammer N° 2, In der Wohnstub, In dem Nebens Zimmer, In der Küchen, In der bachstub – Bett und Federwerck, In der Kammer N°1, In der Kammer N° 3, In der Gesellen Kammer, In der Wohnstub, In dem Nebens Zimmer
Eigenthum ahne Häußern (T.) Nemlichen Eine Behaußung Hof, Hofstatt, Höflein, Gemeinschafft des brunnens und s.v. Cloacs, so vorhin aus zweÿen bestanden, worzu aber nach sothanem hieunter allegirten Kauf annoch ein kleiner begriff hauses erkaufft nach der hand aber zusammen gezogen worden, und also dermalen gegenwärtige völlige behausung ausmacht, mit allen deren übrigen Gebäuden, begriffen, Weiten, Rechten, Zugehörden u. Gerechtigkeiten, so gelegen allhier Zu Straßb. in der sogenannten Kuttelgaß vulgo Lungengaß genannt, einseits neben H. N.N. Mändel dem barchethändler, anderseits neben H. Joh: Peter Hebeißen dem barchethändler hinten auf H. Jacob Dürninger des handelsmanns und E. E. G. Raths alten Beÿsitzers dermahl. hocheverdienten dreÿers löb. Stadt Stalls Zuständiges hauß stoßend, Und ist man Von solcher behausung jährlich auf Michaelis 15 ß ahne durchbruch Zinß von beeden häußern, und eben dahin jahrs auf Barthol: 1 ß ahne bodenzinß also zusammen 16 ß abzustatten schuldig, sonsten aber gegen jedermännig. freÿ ledig und eigen. Zumalen und solchergestalten durch die Wohl Ehrenveste (Werckmeistere) Zufolg Ihrer beschehnen dahero von denselben eignhändig unterschriebenenn den 29.ten 9.bris jüngst vorgenommener Abschatzung, und des derhalben Zu mein des Notarii Inventarii Concepto gelieferten Scheins æstimirt und angeschlagen worden für vnd umb Ein tausend und Zweÿ hundert Guden, dieße machen allhier 600 lb. Weilen aber, wie vorher gemeldet 16 Sch. an Jährl. Bodenzinß abgehen, als ist solches ohnablößiges Onus Zu doppeltem Capital gerechnet allhier in Abzug zu bringen mit 32. lb. Nach deren abzug restiret ahne den nächst: vorher: gemelten Hauß Anschlag annoch, so allhier in außwurff Zubringen mit 568 lb.
Über solche inventirten Behaußung besagt ein in allhiesiger Cantzleÿ Contract stuben den 11.ten des April. in A° 1740. gefertigter und mit deroselben anhangendem Contract Innsiegel corroborirter deutscher Pergamenter Kauffbrieff, welcher beÿ gegenwärtiger Verlaßenschafts Inventur mit Lit. A bemerckt worden. Wobeÿ noch ferner verschiedene Pergamentene aus allhies. Cantzleÿ Cont. Stuben verfertigte Kauf Briefe, so mann um Ersparung der Zeit allhier specifice Zu allegiren vor unnöthig erachtet, dahero solche Zusammen gebunden hat hieher Zum bericht – perge hierüber sub signo q. (q. Zu solcher vorhin aus 2.en bestandener behß. ist nach dem beschehenem Kauf, wehrender solcher Ehe ferner ein kleiner begriff haußes gekaufft, aber auch Zu solchem vorhin aus zweÿen bestandenem hauß gezogen worden, worüber aber, der frau Wittib erstattetem bericht zufolg, sich dermalen nichts schifftliches befunden hat, jedoch aber seÿe solcher Kauff in allhiesiger C.C. Stub nach ordnung verschrieben, Hiehero zum bericht.)
(T.) Ferner eine Behaußung, Höflein und Hofstadt mit allen derselben Begriffen, Weithen, Rechten, Zugehörden und Gerechtigkeiten, so gelegen allhier zu Straßburg ahne dem sogenannten Aexten Gäßlein (…)
Ergäntzung der dießorts hinterbliebenen frau Wittib wehrender dieser Ehe abgegangenen unveränderten Guths. Nach Inhalt des über der hierseitigen frau Wittib für ohnverändert in den Ehestand gebrachtes Vermögen durch mich Notarium unterm 29.ten des Monats July 1737 aufgerichteten Inventarii
Ergäntzung der Erben wehrender Ehe abgegangenen unveränderten Guths. Weilen der Verstorbene seel. beÿ Eingang in die 2.te Ehe seine Nahrung nicht neuerdingen intentiten noch æstimiren laßen, als hat man heutiges tags um die Ersuchung der wehrender dieser Ehe abgegangenen Posten vornehmen Zu können, kein ander Mittel vor sich gesehen, als derßelben erstern Ehefr. sel. Mariæ Magd. geb. Näffin durch mich Not. unterem 25. Maÿ 1735. errichtetes Verl. Invent: dießfalls Zum grunde Zu legen
Norma et Series rubricarum hujus Inventarii. Der hinterbliebenen Wittib ohnveränderten Vermögens, Sa. Schulden 187 lb, Sa. Ergäntzung 254 lb, Summa summarum 441 lb
Diesemnach wird auch der hierseitigen Erben ohnverändertes Guth beschrieben, Sa. Kleidung 11 lb, Ergäntzung per Rest 567 lb, Summa summarum 578 lb – Schulden 150 lb, Nach solchem Abzug 428 lb
Endlichen komt auch die beschreibung der gemein: verändert und theilbaren Nahrung, Sa. hausraths 110 lb, Sa. Schiff und geschirr zum Pastetenbech handwerck gehörig 22 lb, Sa. Wein und leerer faß 26 lb, Sa. Silbers 29 lb, Sa. gold. Ringe, 5 lb, Sa. baarschafft 4828 lb, Sa. Pfenningzß hauptgüter 2200 lb, Sa. Häußern 1568 lb, Sa. Schulden 966 lb, summa summarum 9756 lb – Schulden 971 lb, In Vergleichung 8785 lb – Stall summa 9115 lb
Vergleich und respective Überlaßung Tit: herr M. Philipp Jacob Mann Jur: U. Cand. dermaligen hof meister von Ihro hochgräfl. Excellence H. Grafen von Wartensleben Ministre Plenipotancico derer general Staaden hollands zu Maÿnz (…) den 23. Februarÿ 1764
Copia der Eheberedung (…) den 27. Augusti 1736, Philipp Jacob Marbach Nots. publ. jur.
Copia des erstern Codicilli de dato 3. Martÿ 1752 (…) in einer ane dem Schiffleuthstaden neben dem Schwerdtgäßlein gelegen mir dem Notario uxorio nomine eigenthümlich zuständigen behausung
Copia der zweÿten Codicillarischen Verordnung de 6. Maÿ 1763 in einer alhier ane der blinden: gaß gelegene zum blinden Mann genannte Würths: und Gast behaußung und dero obern mit denen fenstern in den dabeÿ befindlichen hoff außsehenden Stuben
Copia des dritten Codicilli vom 22. Octobris 1763, in seine ane der Lungen gaß allhier gelegenen behaußung, in der obern stub Kammer mit denen Fenstern an ermelten Lungen: Gaß aus sehend
– Abschatzung Vom 29.ten 9.ber 1763. Auff begehren Weil. H: Godfriedt Mann des gewesenen bastetenbeck seel. hiender Lasener Fr: Witib vnd Erben ist eine behausung Alhier in der Statt Strasburg in der Lungen gas gelegen Ein seits Neben H. Mendell Ander seits Neben H. Hebeisen und hienden auff H. Rathheren thieringer dem handels Man Stosent Gelegen, Sohe [sic] behausung besteht in Einem bachhauß sambt einem bach Offen, Ferner in dreÿ Stuben, eine Kichen Und Ettliche hauß Kamern dar jber ist der dach Stull mit breidtzieglein belegt hat Auch ein Gewölbten Keller, hoff und brunnen, Ein Thausent zweÿ hundert Gulden
Der zweite begriff ist Auch alhier in der Statt Strasburg in dem so genanten hexengesell Gelegen Ein seits Neben Fr: Dochterin Schäide Ander seits Neben Haffner Und hienden auff H. Amäister Langhanß Stoßent gelegen, Solche behausung besteht in Ettliche Stuben Kammern Und Kichen dar jber ist der dach Stull mit breidtzieglein belegt, hat auch ein Gewölbten Keller vnd Hoff, Ferner befindet sich ein bach Stuben und bach offen, Von Uns Unterschriebnen der Statt Strasburg Geschwornen werck Meister Nach Vorher Geschehener besichtigung mit Aller Ihrer Gerechtigkeit dem Jetzigen wahren Werth Nach Estimiert vnd angeschlagen worden Vor und Vmn Zweÿ Thausent gulden [unterzeichnet] Werner, Sebastian Huber

La maison revient au fils aîné du deuxième lit Georges Adolphe Mann qui épouse en 1759 sa cousine germaine Catherine Eve Rechberger après avoir obtenu la dispense de consanguinité : contrat de mariage, célébration

1759 (29.5.), Not. Marbach (Ph. Jacques, 33 Not 41)
Eheberedung – der Ehrengeachte Hr Georg Adolph Mann, der Leedige Pastetenbeck deß wohl Ehren: undt vorgeachten herrn Johann Gottfried Mann, auch Pastetenbecks vndt burgers Zu Straßburg mit der Viel Ehren vnd Tugendbegabten Frauen Sara, gebohrene Seÿffertin deßen Ehefrauen, erzielter ehelicher Sohn, mit beÿstandt der vorherbenandten seiner Eltern, alß Bräutigam ane Einem
So dann die viel Ehren vndt Tugendreiche Jungfrau Catharina Eva Rechbergerin, deß auch wohl Ehren: undt vorachtbahren herrn Johann Leonhard Rechberger deß würths vnd Gastgebers Zum Wolffen vnd burgers allhier, mit der viel Ehren vnd Tugendgezierten fr. Anna Catharina auch einer geborener Seiffertin deßen Ehegattinin eheliche Erzielte Tochter mit assistentz Ihrer vorgemelter Eltern, alß die Jungfrau Braut am andern theil
So beschehen allhier in der Koeniglichen Stat Straßburg Dienstags den 29. deß Monats Maji Anno Domini 1759 (unterzeichnet) Georg Adolph Mann als Hochzeiter, cadharina Eva Rechenbergerin als hochzeitterin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 371, n° 1380)
1759. Mittwoch d. 27. Juni seind nach ordentlicher proclamation ehel. copulirt und eingesegnet worden georg adolpf Mann der ledige pastöden beck H Joh: gottfrid Mann pastöden becks und b. allh. ehel. Sohn, und Jfr. Catharina Eva H Joh: Bernhard Rechbergs wirths und b. allh. ehel. tochter (unterzeichnet) Georg Adolph Mann als Hochzeiter, Catharina Eva Rechbergerin als hochzeitterin (i 376)

Georges Adolphe Mann demande la dispense aux Conseillers et Vingt-et-Un qui renvoient l’affaire au convent ecclésiastique. La dispense est accordée contre paiement de trois livres.
1759, Conseillers et XXI (1 R 242)
(p. 78) Montag den 14. Maÿ 1759 – Georg Adolph Mann der ledige burger und Eva Catharina Rechenbergerin beede verlobte werden pro dispensatione in gradu prohibito sich Zu heurathen an E. E. Kirchen Convent Verwießen.
Froereisen nôe Georg Adolph Mann des ledigen burgers und Pastetenbecks und Jgfr. Evä Catharinä Rechenbergerin derer Imploranten, producirt unterthäniges Memoriale und bitten mit beÿl. Sub N° 1 so Ein Schema genealogicum ist, pt° gnädiger dispensationis sich als geschwistrig Kinder mit einander Verheürathen Zu dörffen. Erkandt werden beede Imploranten mit ihrem begehren an E. E. Kirchen Convent Verwießen, damit wan alda dießer Casus matrimonialis wird untersuchet ein Schrifftliches gutachten darüber auffgesetzt und M.en Hh.en wiederumb vorgelegt werden seÿn, alß dann ferner ergehen möge was rechtens.

(f° 90) Sambstag den 19.ten May 1759. – Georg Adolph Mann der Pastetenbeck und burger erhaltet erlaubnuß sich mit Jgfr Catharina Eva Rechenbergerin mit welcher Er geschwistrig Kind ist, verheurathen Zu dörffen, gegen erlag 3 lb d in das Allmoßen
Lect. Ein Zufolg Mer Hhen Erkandtnuß vom 14. Hujus Von E. E. Kirchen Convent alhier abgefaßtes und ad protocollum überlieffertes gutachten In sachen Georg Adolph Mann des burgers und Pastetenbecks, welcher umb gnädige dispensation eingekommen sich mit Jgfr. Catharina Eva Rechenbergerin von hier gebürtig, mit Welcher der Implorant geschwistrig Kind ist, verheurathen Zu dörffen da nun dießes guthachten dahin gehet, daß Eine hoh. Obrigkeith in dießen gradu consanguinitatis dispensiren Könne, maßen Eine solche Ehe von dem gottlichen gesetz nicht Zuwider, als wurde nach des H. Syndici regii angehörtem und Zur gegebenden dispense abzielendem voto, vermittelst gehaltener umbfrage auff hohen Anspruch des auff dem Obern banck Vorsitzenden Hn Stättmeisters Vonn Gail /:maßen H Prætor Regius die sach M.en Hhen überlaßen:/ unanimiter Erkandt, wird nach eingezogene plena causæ cognitione Georg Adolph Mann dem burger und Pastetenbeck alhier mit gebettener erlaubnus sich mit Jfr Catharina Eva Rechenbergerin von hier gebürtig als mit welcher Er geschwistrig Kind ist, dießer Zwischen Ihnen sich befindenden Bluths freudschafft ohngeachtet verheurathen Zu dörffen, Jedoch unter dießem anhang willfahrt, daß der Implorant pro gratiose dispensatione dreÿ pfund pfenning deren Entrichtung durch gültige behöriger orthen Vorzulegende quittung zu bescheinen, in das allhießige allmoßen Zu bezahlen Schuldig seÿn solle.
Depp. H. Rathh. Lanfrey, H. Rathh. Roederer

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans une maison rue du Bouclier. Les apports du mari s’élèvent à 283 livres, ceux de la femme à 562 livres.
1759 (4.7.), Not. Marbach (Ph. Jacques, 33 Not 30) n° 430 b
Inventarium über Hn Georg Adolph Mann, deß Pastetenbeckhs vndt fr. Catharinæ Evæ einer gebohrenen Rechbergerin beeder Ehe Persohnen vnd Burger Zu Straßburg für ohnverändert in den Ehestand einander Zugebrachte Nahrungen, auffgerichtet in Anno 1759: – in ihrem in Gottes des Aller: Höchsten Nahrung unterm 27.ten deß Monaths Junÿ ohnlängst angetrettenen Ehestandt einander Zugebracht und in Ihrer vor mir unterschriebenem Notario sub dato 29.ten deß Monaths Maÿ 1759.ten Jahre auffgerichteten heuraths: Verschreibung (…)
So beschehen allhier in der Koeniglichen Statt Straßburg In persönlicher Gegenwärtigkeit Herrn Johann Gottfried Mann des Pastetenbeckhs, deß Ehemanns vndt dann Herrn Johann Leonhard Rechbergers, deß Würths und Gastgebers zum Wolff allhier alls der Ehefr. eheleiblichen Vatters, beeder burgere hierselbsten, Mittwoch den 4. deß Monaths Julÿ Anno Domini 1759 Zu Endte aber gebracht Freÿtag den 31.ten deß Monaths Auguste besagten 1759.ten Jahrs (unterzeichnet) Georg adolph Mann, cadarina Eva Mannin

Norma Hujus Inventarii. Deß Manns in den Ehestand gebrachten Vermögens, Inn einer ahne allhie Zu Straßburg ahn der Schiltzgaß beÿ der langen Straß gelegenen hiehero nicht sondern denen Bochischen Erben eÿgenthümblich zuständigen, befunden hat, wie hernacher volget: Sa. hausraths 5 lb, Sa. Schiff v. geschirr zum Pastetenbecken handwerck 35 lb, Sa. des Mähls 7 lb, Sa. Meertrauben, Rosinlein und Mandelen wie auch Gewürtz 16 lb, Sa. Weins 4 lb, Sa. Brennholtzes 4 lb, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 30 lb, Sa. goldenen Rings 18 lb, Sa. Baarschafft 125 lb, summa summarum 246 lb – ist ferner zu rechnen die dem Ehemann ahne denen haussteuren (gehörigen helffte) 37 lb, Des Manns Vermögen 283 lb
Solchemnach wird auch der fraun für ohnverändert in den Ehestand gebrachte Nahrung consignirt und inventirt, Inn einer allhier Zu Straßburg ahne dem Fischer: Staad. gelegenen zum Wolff genandter der Ehefr. Eltern Eÿgenthümlich gehörigen Würths: vnd Gast: behausung befundten hat wie volgt, Sa. hausraths 314 lb, Sa. Silbergeschirrs 60 lb, Sa. goldenen Ringen 98 lb, Sa. baarschafft 51 lb, Summa summarum 524 lb – Haussteuren 37 lb, Der Ehefrauen gesambte inventirte ohnveränderte Nahrung in vero pretio 562 lb

Georges Adolphe Mann hypothèque la maison au profit du banquier Jean Charles Schubart

1769 (4.Xbr), Not. Humbourg (6 E 41, 136)
Obligation – fut present Le Sr George Adolphe Mann Maître Patissier Bourgeois de cette ville y demeurant lequel a volontairement reconnu et confessé devoir bien et légitimement
au Sr Jean Charles Schoubart Banquier Bourgeois de cetted° ville cy presens et acceptant la somme de 10.000 livres tournois pour prêt de pareille
sous l’hypothèque er obligation générale (…) d’une maison Scituée en cette ville ruë dite Küttelgass, Les Sr Richshoffer freres d’une part, Le Sr Bader Baquetier d’autre part, parderrière le Sr Dürninger pardevant sur la ruë vis à vis le Sr Harnack Bridier, Laquelle maison led. Débiteur a affirmé (…) luy appartenir en propriété et être franche et quitte de toutes Dettes et hypothèques, excepté trois livres tournois de rente annuelle dont elle est chargée envers la recette générale de cette ville

Georges Adolphe Mann loue une partie de la maison au négociant Gustave Adolphe Holenfeld, natif de Silésie

1771 (5.8.), Not. Lacombe (6 E 41, 143)
Bail de 6 années consécutives qui commencent à courir à la St Michel – Sr Georges Adolphe Mann bourgeois patissier à Strasbourg y demeurant
au Sr Gustave Adolphe Holenfeld négociant natif de Streichau en Silésie étant présentement à Strasbourg logé rue de St Urbain chez le Sr Mau(rer) boulanger
un appartement dans la maison qui luy appartient en cette ville rue des trippes aboutissant d’un côté M. les frères Rishoffer d’autre le Sr Bader boetier derrière le Sr Dürninger devant ladite rue, consistant led. appartement en tout le second étage sans rien excepter plus en une chmbre au rez de chaussée et la cave qui regne sous lad. chambre et une autre petite cave à droite en entrant dans la grande plus deux chambres dans la Mansarde plus et enfin l’usage commun de la cour buanderie et des grenier pour la lessive – moyennant un loyer annuel de 240 livres tournois
27 novembre 1772, résiliation

Georges Adolphe Mann ainsi que ses frère et sœur sont seuls héritiers de Philippe Jacques Mann, maître des rentes au service des comtes de Lœwenhaupt à Niederbronn.
1785 (31.10.), Not. Zimmer (6 E 41, 1435) n° 707
persönlich erschienen 1. H. Johann Gottfried Mann der Uhrenmacher und Burger dahier, 2. H. Georg Adolph Mann der Pastetenbeck und Burger allhier, Sodann 3. Frau Sara gebohrene Mannin H. Johann Michael Knörr, des Burgers und Kiefermeisters dahier Ehefrau, beiständlich ihres Ehemanns, alle drei weiland H. Philipp Jacob Mann, gewesenen J.V. Lti und ehemaligen Gräflich Löwenhauptischen Raths und Rentmeisters Zu Oberbronn auch burgers alhier ab intestato nachgelaßene Erben, deßen respectivé voll und einbändigen Geschwisterde, anzeigend, wie daß mehrgemelter H Rath. Mann den 26.ten Januarii dieses lauffenden 1785.sten Jahrs in der Herrschafft Niederbronn das Zeitliche mit dem Ewigen verwechselt und sie die dreÿ Comparenten zu deßen einigen Erben ab intestato verlaßen hat, ane Vermögen aber weiter nichts dann die in den durch H Demeuré, Amtschreiber des Amts Niederbronn den 7. Februarii 1785. über deßen Verlaßenschafft auf der Linsclam* in bemelter Herrschafft Niederbronn gelegen, beschriebnene fahrnede Haab (…)
921 lb, abzuziehen 384 lb, Stall Summ 536 lb

Marie Barbe Mann épouse en 1799 le boulanger Jean Joseph Blæss, de Barr
1799 (11 pluviôse 7), Strasbourg 4 (29), Not. Roessel n° 6
Eheberedung – bürger Johann Joseph Bläss weißbecker Inwohner in Barr und dieser Gemeinde Friedensrichter als hochzeiter
bürgerin Maria Barbara Mann, bürgers Georg Adolph Mann, Pastetenbecks und Inwoners allhier mit weÿl. bürgerin Catharina Eva Rechenberger großjährige Jungfrau tochter
Enregistrement, acp 65 F° 112-v du 12 pluv. 7

Les enfants et héritiers de Georges Adolphe Mann vendent la maison au menuisier François Augustin Armbruster et à sa femme Françoise Kayser moyennant 12.000 francs

1825 (18.6.), Strasbourg 14 (83), M° Lex n° 3705
Catherine Eve Mann épouse de Chrétien Mosseder, préposé de la halle commerciale, Marie Madeleine Mann, célibataire majeure, Marguerite Louise Mann épouse de Michel Ostermann, brasseur, Frédéric Mann, rentier, M° Gustave Stoeber, avoué près le tribunal civil de première instance mandataire de 1. Catherine Juliane Rosine Wyss épouse de Charles Bigler, bourgeois de Berne et de 2. de Charles Blaess, confiseur à Paris (Procuration, à Paris quai Conti n° 7)
à François Augustin Armbruster, ébéniste, et Françoise Kayser
Désignation de l’immeuble à vendre, une maison, cour, bâtiment de derrière au fond de la cour sise rue des Trippes n° 6, d’un côté le Sr Oberlé, de l’autre le Sr Kieffer bacquetier, devant la rue, derrière en partie propriété du Sr Oberlé en partie celle du Sr Exel – sont compris trois poeles dont un grand en fayence au premier étage et les deux autres aux deux étages supérieurs ces deux derniers en fonte
Titres de propriété, aux vendeurs comme héritiers de leur père Georges Adolphe Mann, patissier, la D° Bigler par représentation de sa mère Catherine Sara Mann épouse d’Emmanuel Wiss patissier bourgeois de Berne, le Sr Blaess seul et unique héritier de Marie Barbe Mann épouse de Jean Joseph Blaess, décédé juge de Paix à Barr, sa mère. Ledit immeuble est échu audit Georges Adolphe Mann dans la succession de son père Jean Geoffroi Mann, patissier, lequel l’avait; acquis de Georges Conrad Seup, serrurier, par acte passé à la Chambre des Contrats le 4 juin 1745 – moyennant 12.000 francs
Enregistrement, acp 173 F° 166-v du 21.6.

Originaire de Colmar, François Augustin Armbruster épouse en 1815 Marie Françoise Kayser, native de Wasselonne
Mariage, Strasbourg (n° 19)
Acte de mariage, célébré à l’hôtel de ville de Strasbourg à dix heures du matin le 10 janvier 1815. François Augustin Armbruster, majeur d’ans, né en légitime mariage le 4 avril 1781 à Colmar (Haut-Rhin) domicilié à Strasbourg, Ebéniste, fils de feu Joseph Armbruster, menuisier décédé à Colmar le 4 septembre 1808 et de feu Catherine Hecklé, décédée audit lieu le 16 ventôse an XI, Marie Françoise Kayser, mineure d’ans née en légitime mariage le 28 thermidor an III de la République française à Wasselonne (Bas rhin) domiciliée audit lieu, fille de feu André Kayser, savonnier et cultivateur décédé à Wasselonne le 17 vendémiaire an XII et de feu Marie Madeleine Margraff décédée au même lieu le 2 Frimaire an onze (i 11)

François Augustin Armbruster meurt en 1825 en délaissant trois enfants

1828 (30.10.), Strasbourg 8 (nouv. cote 46), M° G. Grimmer n° 2453
Inventaire de la succession de François Augustin Armbruster, ébéniste décédé le 12 août 1825 – à la requête de Françoise Kaÿser la veuve, mère et tutrice légale de François Joseph né le 5 février 1816, Marie Joséphine née le 9 septembre 1821, Marie Antoinette née le 28 mai 1824 – en présence de Michel Sitz, subrogé tuteur mariés il y a à peu près 14 ans sans contrat de mariage
immeuble, une maison à rez de chaussée & trois étages avec cour et bâtiment de derrière au fond de la cour sise à Strasbourg rue des Tripes n° 6, d’un côté le Sr Oberlé, de l’autre la veuve Armbruster, devant la rue, derrière partie propriété du Sr Oberlé partie celle du Sr Exel – acquis des héritiers Mann par acte reçu M° Lex le 18 juin 1825, estimée 10.000 fr
garde robe 205 fr, communauté mobilier 2092 fr dont meubles au magasin, vignes à Dahlenheim 240 fr, ensemble 12.332 fr, passif 10.148 fr, passif à la charge des enfants seuls 109 fr
Enregistrement, acp 191 F° 196 du 7.11.

Françoise Kayser se remarie en 1836 avec Florent Adam, veuf de Marie Antoinette Pasta
1836 (30.7.), Strasbourg 7 (91), M° Stoeber n° 16.940
Contrat de mariage – Florent Adam, propriétaire, veuf sans enfant de Marie Antoinette Pasta n’ayant pas d’héritiers présomptifs à réserve
Françoise Kayser veuve avec trois enfants de François Auguste Armbruster, ébéniste
régime de la communauté réduite aux acquets
art. 7. apports du futur époux, 3. une maison et appartenances consistant en bâtiment connu sous le nom de Toit pointu sise à Strasbourg rue Salpêtrière au quartier des Canonniers n° 14, d’un côté les remparts, de l’autre l’écurie de l’artillerie, devant la chemin, derrière le cloac et partie le rempart, estimée à un revenu de 1200 fr
art. 8, apports de la future épouse, la moitié par indivis d’une maison à rez de chaussée et trois étages avec cour et bâtiment de derrière au fond de la cour sis à Strasbourg rue des Trippes n°6, d’un côté le Sr Oberlin, de l’autre un inconnu, devant la rue, derrière en partie la propriété du Sr Oberlin en partie le Sr Exel – propriété établie dans l’Inventaire de la succession du Sr Armbruster dressé par M° G. Grimmer le 30 octobre 1828 la moitié estimée 7500 fr l’autre moitié de l’immeuble appartient aux enfants de la veuve Armbruster
Enregistrement, acp 242 F° 81 du 1.8.

Marie Françoise Kayser, veuve de François Augustin Armbruster, hypothèque la maison au profit du pharmacien Léon Oberlin

1841 (13.1.), Strasbourg 13 (56), M° Arbogast n° 378
Obligation, 13 Janvier 1843 – Sont comparus Dame Marie Françoise Kayser, veuve de M. François Augustin Armbruster, en son vivant ébéniste à Strasbourg Et M. François Joseph Armbruster, son fils commis négociant, les deux demeurant et domiciliés à Strasbourg. Le Dame veuve Armbruster agissant en son nom personnel et comme mère et tutrice naturelle de Marie Josephine et Marie Antoinette Armbruster ses deux filles mineures issues de son mariage avec ledit défunt Sr Armbruster et spécialement autorisée à l’effet de ce qui suit par délibération du Conseil de famille (…)
Lesquels ont par les présentes déclaré et reconnu que M. Léon Oberlin, Pharmacien demeurant et domicilié à Strasbourg ci présent vient de leur prêter la somme de 4500 francs (…)
hypothèque, Une maison avec cour, bâtiments de derrière au fond de la Cour, appartenances, droits et dépendances, sise à Strasbourg, rue des tripes N° 6, tenant d’un côté audit Sr Oberlin, de l’autre du Sr Clause auparavant au Sr Krentz, par devant ladite rue et par derrière en partie à la propriété de M. Oberlin et en partie à celle de M. Exel.
(…) Les débiteurs déclarent sous les peinds de droit qui leur ont été expliquées par M° Arbogast Notaire sus dit et qu’ils ont dit bien comprendre que cette maison appartient indivisément pour moitié à la Dame veuve Armbruster et pour l’autre moitié à ses trois enfants, comme ayant été acquise par feu M. Armbruster et ladite Dame sa veuve pendant la Communauté de biens qui a existé entre entre eux, aux termes d’un Contrat de vente passé le le 18 juin 1825 devant M° Lex lors notaire, enregistré et transcrit au bureau des hypothèques de cette ville le 22 juillet suivant volume 181 N° 41 et inscrit d’office le même jour volume 172 N° 267.

Marie Françoise Kayser et ses enfants exposent la maison aux enchères. La veuve s’en rend adjudicataire.

1843, Strasbourg 2 (89), M° Roessel n° 15
Cahier des charges, 16 mai 1843. – furent présents 1° Madame Marie Françoise Kayser, veuve de feu Monsieur François Augustin Armbruster, en son vivant ébéniste à Strasbourg, ladite dame y domiciliée et demeurante, agissant aux présentes 1° en son nom personnel à cause de la communauté de biens qui a existé entre entre elle et son défunt mari, 2° comme mère et tutrice légale de Marie Antoinette Armbruster, mineure, issue du mariage de la dame comparante avec ledit Armbruster défunt, ladite mineure âgée de 19 ans, 2° Mademoiselle Marie Joséphine Armbruster, majeure sans profession demeurant à Strasbourg, agissant aux présentes 1° en son propre et privé nom, 2° au nom et comme mandataire de Monsieur François Joseph Armbruster, son frère, soldat à la 4° compagnie du deuxième bataillon du 54° règiment d’infanterie de ligne en garnison à Montmédy (…) Lesquels ont dit et exposé que par jugement rendu au tribunal civil de cette ville le 3 janvier 1843, sur requête présentée pat lesdits dame veuve Armbruster, agissant en ses qualités sus mentionnées, François Joseph Armbruster et Marie Joséphine Armbruster représentés dans l’instance par M° Ackermann avoué, il a été ordonné que pardevant M° Tinchant, notaire à ce commis par ledit jugement, il sera procécé à la vente par licitation, dans les formes voulues par la loi, de la maison ci après désignée sur la mise à prix de 25.000 francs et en outre aux clauses et conditions stipulées au cahier des charges qui sera dressé à cet effet, enfin que par ordonnance de Monsieur le président du susdit tribunal M° Roessel l’un des soussignés notaires a été commis pour procéder aux opérations ordonnées par le jugement sus allégué en remplacement du dit M° Tinchant démissionnaire. (…)
Désignation de l’immeuble à vendre. Une maison avec cour, bâtiments de derrière au fond de la cour, appartenances et dépendances sise à Strasbourg, rue des tripes N° 6, d’un côté à Mr Oberlin pharmacien, de l’autre à M. Klose, tailleur, par devant à ladite rue et par derrière en partie à la propriété de M. Oberlin et en partie à celle de M. Exel.
Origine de la propriété. Les conjoints Armbruster prédénommés se sont rendus propriétaires du dit immeuble pour l’avoir acquis de 1. Catherine Eve Mann, épouse du sieur Chrétien Mosseder, préposé chef de la halle commerciale de Strasbourg, 2. Marie Madeleine Mann, célibataire majeure, 3. Marguerite Louise Mann épouse de Michel Ostermann, brasseur, 4. Frédéric Mann, rentier, tous de Strasbourg, 5. Catherine Julienne Rosine Wyss, épouse de Charles Bigler, bourgeois de Berne, 6. Charles Blaess, confiseur à Paris, en vertu d’un contrat de vente passé devant M° Lex et son collègue notaires à Strasbourg le 18 juin 1825, enregistré et transcrit au bureau des hypothèques de cette ville le 22 juillet suivant volume 181 N° 41.
Après le décès de mondit sieur François Augustin Armbruster, l’immeuble dont s’agit est échu en propriété et appartient aujourd’hui savoir 1° à ladite dame Marie Françoise Kayser, sa veuve comme ayant été commune en biens avec son mari défunt pour moitié ou 3/6, 2° et aux enfants Armbruster susdénommés comme seuls et uniques héritiers dudit défunt leur père pour l’autre moitié ou 3/6, savoir 1) François Augustin pour 1/6, lesdites dame Mosseder, demoiselle Mann, dame Ostermann, sieur Frédéric Mann, dame Rigler et sieur Blaess étaient eux-même devenus propriétaires de ladite maison comme ayant succédé aux droits du sieur Jean Geoffroi Mann, en son vivant pâtissier en cette ville. Et ce dernier en avait fait l’acquisition sur le dieur Georges Conrad Seup, en son vivant serrurier à Strasbourg en vertu d’un contrat de vente passé à la cidevant Chambre des contrats de cette ville le 4 juin 1745. Etat hypothécaire (…)
acp 310 (3 Q 30 025) f° 29
N° 42, 19 juin 1843, adjudication définitive – Et après plusieurs mises successives, ledit immeuble été porté à la somme de 29.800 francs par Monsieur Joseph Exel, propriétaire domicilié et demeurant à Strasbourg (…) et a mondit seur Exel déclaré à l’instant avoir enchéri au nom et pour le compte de Madame veuve Armbruster requérante ci-dessus qualifiée.
acp 311 (3 Q 30 026) f° 71-v

Marie Françoise Kayser et ses enfants hypothèquent la maison au profit de Philippe Jacques Rasp

1843 (26.6.), Strasbourg 7 (99), M° Boersch n° 4095
Obligation, 26 Juin 1843 – Ont comparu D° Marie Françoise Kayser, sans état, veuve du Sr François Augustin Armbruster, vivant ébéniste et Delle Marie Joséphine Armbruster, mercière les deux demeurant et domiciliées à Strasbourg, agissant tant en leur propre et privé nom que comme se portant solidairement fortes pour 1° le Sr François Augustin Armbruster ci devant commis négociant actuellement soldat au 54° règiment d’infanterie de ligne en garnison à Montmédy, domicilié à Strasbourg (…) et 2° Dlle Marie Antoinette Armbruster, fille mineure sans profession demeurant & domiciliée à Strasbourg (…) Lesquelles ès qualité qu’elle agissent ont par les présentes reconnu & déclaré devoir bien & légitimement
à M. Philippe Jacques Rasp, propriétaire demeurant & domicilié à Strasbourg, créancier ci présent & acceptant, la somme principale de 1100 francs pour prêt de pareille somme (…)
hypothèque, En la Ville de Strasbourg. Une maison avec cour, bâtiment de derrière au fond de la cour, appartenances, droits & dépendances, sise à Strasbourg, rue des tripes N° 6, donnant par devant sur ladite rue, attenant par derrière en partie à la propriété de M. Oberlin et en partie à la propriété de M. Exel, tenant d’un côté à la propriété dudit Sr Oberlin et de l’autre à la propriété du Sr Klose autrefois du Sr Krentz
Au ban de Dahlenheim (…) Les D° et Delle Armbruster déclarent que les maisons appartiennent en toute propriété tant à elles qu’au Sr Armbruster et à la mineure susnommés (…)

Marie Françoise Kayser loue la maison à Philippe Jacques Rasp

1843 (26.9.), Strasbourg 7 (99), M° Boersch n° 4261
Bail, 26 septembre 1843. – A comparu D° Marie Françoise Kayser, sans état, veuve de M. François Augustin Armbruster, en son vivant ébéniste à Strasbourg où elle demeure & est domiciliée, laquelle a par les présentes loué à titre de bail à loyer pour trois années entières et consécutives qui commencent à courir le 29 septembre 1843 et finiront à pareil terme de l’année 1846
à M. Philippe Jacques Rasp, propriétaire demeurant et domicilié à Strasbourg, ci présent & acceptant
Une maison à rez de chaussée & trois étages avec cour, bâtiments au fond de la cour, sise à Strasbourg, rue des tripes N° 6, tenant d’un côté à M Oberlin pharmacien, de l’autre côté au Sr Clause, donnant par devant à ladite rue & attenant par derrière en partie à M. Oberlin & en partie à M. Exel. Ainsi que cet immeuble est & se comporte actuellement ensemble tous les poêles & trumeaux et tous les objets mobiliers se trouvant dans la dite maison. (…) le bail a en outre été consenti & accepté pour & moyennant un loyer annuel de 1000 francs
acp 314 (3 Q 30 029) f° 39-v

Liquidation et partage de la succession de François Augustin Armbruster, ébéniste à Strasbourg
1845 (18.4.), Strasbourg 2 (91), M° Roessel n° 602
Ont comparu 1° Madame Marie Françoise Kayser, veuve de Mr François Augustin Armbruster, en son vivant ébéniste à Strasbourg, agissant 1° en son propre et privé nom à cause de la communauté de biens légale qui à défaut de contrat de mariage a existé entre entre elle et son mari défunt, 2° au nom et comme tutrice légale de Marie Antoinette Armbruster, mineure issue du mariage avec son défunt mari, 2° Demoiselle Marie Joséphine Armbruster, majeure sans profession, agissant en son propre nom, 2° en qualité de mandataire de Mr François Joseph Armbruster, son frère, soldat à la 4° compagnie du deuxième bataillon du 54° règiment d’infanterie de ligne en garnison à Paris, domicilié à Strasbourg (…) Lesdites Veuve & demoiselle Armbruster domiciliées autrefois à Strasbourg & actuellement hors la porte d’Austerlitz banlieue de cette ville,
lesdits sieur Armbruster & demoiselles Armbruster héritiers chacun pour un tiers de feu ledit Sr Armbruster leur père ainsi que cette qualité héréditaire est constatée par un inventaire dresé par M° Guillaume Grimmer notaire à Strasbourg le 30 octobre 1828. Lesquelles comparantes préalablement aux opérations ci après et pour leur intelligence ont exposé ce qui suit

Première observation. Les époux Armbruster se sont mariés à Strasbourg en l’année 1815 sans faire précéder leur union d’un contrat de mariage, de sorte qu’ils ont adopté pour régime de leur union la communauté de biens légale (…) Le sieur Armbruster est décédé à Strasbourg le 21 août 1825 en laissant pour habiles à se dire et porter ses seuls héritiers ses enfants ci dessous nommés 1° ledit Sr François Joseph Armbruster né le 5 février 1816, 2° Marie Joséphine Armbruster née le 9 septembre 1821, 3° Marie Antoinette Armbruster née le 28 mai 1824. L’inventaire après le décès a été seulement dressé le 30 octobre 1828 par le ministère dudit M° Grimmer à la requête de Mde veuve Armbruster
acp 334 (3 Q 30 049) f° 91-v du 18.4. – Il dépendait de la communauté une maison à Strasbourg rue des tripes N° 6 qui a été adjugée à Mme Armbruster suivant acte contenant procès verbal d’adjudication reçu Roesel le 19 juin 1843 moyennant 29.800, dont à déduire les frais montant à 217 francs, reste 29.582 francs
Communauté, masse active. elle se compose 1° de la somme de 2092 montant de l’estimation des objets mobiliers de la communauté et dont Mme Armbruster est comptable, 2) du prix de vente fesant 29.582, 3) d’une pièce de vigne de 20 ares ban de Dahlenheim que les parties laissent indivise entre elles p. mém., Total 31.675
Masse passive. elle se compose de 1148 payés par M° Armbruster à la décharge de la communauté, et de diverses sommes s’élevant à 9200, ensemble 10.348, reste 21.326
Dont moitié à la veuve 10.663, et moitié aux enfants 10.663
Succession. Masse active. Elle compend 1° le bénéfice de la communauté 10.663, 2) la garde robe du défunt 205, Total 10.868 francs. Dont à déduire les frais payés par la mère à la décharge des enfants montant à 109, Reste 10.758, dont ? à chaque enfant 3586
Compte de Mme Armbruster (…)

Marie Françoise Kayser consent au mariage de son fils François Joseph
1851 (11.7.), Roessel Jeune
Consentement par Françoise Kayser veuve d’Augustin Armbruster au mariage que son fils François Joseph Armbruster, commis négociant audit lieu se propose de contracter avec Marie Louise Weiss, majeure à Strasbourg
acp 401 (3 Q 30 116) f° 86 du 11.7.

Marie Françoise Kayser consent au mariage de son fils Antoine à Nancy
1854 (2.9.), Roessel A. subst. Lauth
Consentement par Françoise Kayser veuve de François Auguste Armbruster, ébéniste à Strasbourg au mariage de son fils Antoine Kayser avec Joséphine Ahn* les deux à Nancy
acp 432 (3 Q 30 147) f° 89 du 2.9.

Marie Françoise Kayser vend la maison au clerc de notaire Joseph Henri Farner moyennant 26 000 francs

1844 (6.11.), Strasbourg 10 (103), M° Zimmer n° 5416
Vente, 6 novembre 1844 – a comparu Mme Marie Françoise Kayser, demeurant à Strasbourg, veuve de M. François Augustin Armbruster, en son vivant ébéniste en cette ville, Laquelle a par les présentes vendu (…)
à Mr Joseph Henri Farner, clerc de notaire, demeurant en la même ville, acquéreur ci présent et acceptant
Une maison avec cour, bâtimens de derrière au fond de la cour, appartenances et dépendances sise à Strasbourg, rue des tripes N° 6, d’un côté Mr Oberlin pharmacien, de l’autre M. Diss, par devant la rue et par derrière en partie à la propriété de M. Oberlin et en partie à celle de M. Exel. Cette maison est vendue telle et en l’état où elle se trouve (…) dans cette vente sont également compris tous les rayons et poêles, le chaudron à lessive et toutes les glaces qui se trouvent dans la maison sans autre réserve qu’une glace qui se trouve dans le logement de la venderesse (…) L’entrée en jouissance au profit de l’acquéreur est fixée au 25 décembre prochain (…) Cet immeuble dépendait de la communauté de biens qui avait existé entre la venderesse et son défunt mari. Ce dernier en mourant laissa pour seuls enfans et uniques héritiers, ainsi que la comparante le déclare, 1. Mlle Marie Joséphine Armbruster majeure sans état domiciliée à Strasbourg, 2. M. François Joseph Armbruster, soldat au 54° règiment d’infanterie de ligne domicilié à Strasbourg, 2. et Mlle Marie Antoinette Armbruster, cette dernière encore mineure. Sur requête présentée par la veuve Armbruster et ses deux enfants majeurs, le tribunal civil de Strasbourg a par son jugement du 3 janvier 1843 ordonné la vente par licitation du dit immeuble, cette vente a eu lieu devant M° Roessel notaire en cette ville, et la veuve Armbruster s’est rendue adjudicataire de la totalité de la maison moyennant la somme de 29.800 francs suivant procès verbal d’adjudication dressé par la même notaire le 19 juin 1843, outre les clauses et conditions retenues dans un cahier des charges dressé par ledit M° Roessel le 16 mai de la même année. Le prix d’adjudication dont une partie a été déléguée aux créanciers hypothécaires et une autre partie revient aux trois enfants Armbruster, est encore dû et totalité.
Le défunt Sr Armbruster avait acquis ladite maison durant son mariage de 1. Catherine Eve Mann épouse du Sr Chrétien Mosseder, préposé de la halle commerciale de Strasbourg, 2. Marie Madeleine Mann, célibataire majeure, 3. Marguerite Louise Mann épouse de M. Michel Ostermann, brasseur, 4. Frédéric Mann, rentier, tous de Strasbourg, 5. Catherine Julienne Rosine Wyss, épouse de Charles Bigler, bourgeois de Berne, 6. Charles Blaess, confiseur à Paris, en vertu d’un contrat de vente passé devant M° Lex alors notaire à Strasbourg le 18 juin 1825, transcrit au bureau des hypothèques de cette ville le 22 juillet suivant volume 181 N° 41. Cette acquisition a eu lieu pour la somme de 12.000 francs (…) – Prix 26.000 francs
acp 329 (3 Q 30 044) f° 51-v

Joseph Henri Farner épouse en 1844 Madeleine Eugénie Berthelé, tous deux sont enfants naturels de père inconnu : contrat de mariage, consentements de mariage, célébration
1844 (21.9.), Strasbourg 10 (103), M° Zimmer n° 5359
Contrat de mariage, 21 septembre 1844 – ont comparu 1. Mr Joseph Henri Farner, clerc de notaire, demeurant et domicilié à Strasbourg futur époux d’une part
2. Mlle Madeleine Eugénie Berthelé, majeure sans état, demeurant et domiciliée en la même ville future épouse d’autre part
acp 328 (3 Q 30 043) f° 92-v – Régime de communauté d’acquêts. Les apports du futur époux consistent en deux créances montant ensemble à 2940, plus différents ouvrages de littérature estimés 50
Les apports de la future épouse consistent en un Jardin hors la porte des Juifs et en une somme de 8000 francs
Donation réciproque par les futurs au survivant d’eux de l’usufruit viager de toute la succession

N° 5257 N° 5258. 21 septembre. 8. 21 septembre. Consentement par Eutropie Farner à Strasbourg au mariage de son fils Joseph Henri Farner clerc de notaire à Strasbourg avec Madeleine Eugénie Berthelé fille majeure audit lieu
N° 5258. 21 septembre. Consentement par Catherine Elisabeth Berthelé fille majeure à Strasbourg au mariage de sa fille Madeleine Eugénie Berthelé avec Joseph Henri Farner clerc de notaire à Strasbourg
acp 328 (3 Q 30 043) f° 92 du 23.9.

Mariage, Strasbourg (n° 412)
Du 24° jour du mois de septembre 1844 à dix heures du matin. Acte de mariage de Joseph Henri Farner, majeur d’ans, né hors le mariage le 5 décembre 1821 à Strasbourg, Clerc de notaire, fils d’Eutropie Farner, non mariée, native de Osthoffen (Bas-Rhin) domiciliée à Strasbourg, et de Madeleine Eugénie Berthelé, majeure d’ans, née hors le mariage le 2 février 1818 à Strasbourg, domiciliée à Strasbourg, fille de Catherine Elisabeth Berthelé, non mariée, native de Haguenau (Bas-Rhin) domiciliée à Strasbourg. Ledit époux a produit un acte de consentement de sa mère (…)

Joseph Henri Farner et Madeleine Eugénie Berthelé hypothèquent la maison au profit de Charles Lamey fils

1846 (2.7.), Strasbourg 10 (107), M° Zimmer n° 6236
Obligation et subrogation, 22, 30 et 31 juillet 1846. – ont comparu M. Joseph Henri Farner, clerc de notaire, et Mme Madeleine Eugénie Berthelé sa femme de lui dûment autorisée, les deux demeurant et domiciliés à Strasbourg, lsquels reconnaissent devoir bien et légitimement
à M. Charles Lamey fils, propriétaire demeurant et domicilié à Strasbourg, créancier ci présent et acceptant, une somme principale de 17.000 francs (…)
constituent en hypothèque spéciale Une maison avec tous ses droits, appartenances et dépendances située à Strasbourg rue des tripes N° 6, d’un côté M. Oberlin pharmacien de l’autre M. Diss par devant la rue et par derrière en partie M. Oberlin et en partie M. Exel.
Les débiteurs sont devenus propriétaires de cet immeuble pour l’avoir acquis de Mme Marie Françoise Kayser demeurant à Strasbourg veuve de M. François Augustin Armbruster en son vivant ébéniste en cette ville, suivant contrat de vente passé devant M° Zimmer, soussigné, le 6 novembre 1844 transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 9 du même mois volume 425 N° 1 et inscrit d’office le même jour volume 417 N° 53. Les débiteurs déclarent que cet immeuble leur appartient encore en toute propriété (…)

Joseph Henri Farner et Madeleine Eugénie Berthelé exposent la maison aux enchères. La rentière célibataire Virginie Boitel s’en rend propriétaire.

1861, Strasbourg 10 (146), M° Zimmer (Louis Frédéric) n° 14.310
N° 14.310, 17 décembre 1861 – ont comparu Mr Joseph Henri Farner, négociant, et dame Elisabeth Eugénie Berthemé son épouse qu’il autorise à l’effet des présentes les deux demeurant et domiciliés à Strasbourg. Lesquels exposent qu’ils sont propriétaire de la maison ci après désignée, qu’ils sont intentionnés de vendre, en conséquence ils requièrent M° Zimmer notaire soussigné de dresser sur leurs déclarations et indications le cahier des charges, clauses et conditions sous lesquelles la dite vente doit avoir lieu
Désignation de l’immeuble à vendre. Une maison avec bâtiment à gauche de la cour, droits, appartenances et dépendances, sise à Strasbourg rue des Tripes N° 6, d’un côté Mr Beno, de l’autre M. Diss, par derrière M. Exel. Cet immeuble sera exposé aux enchères sur la mise à prix de 25.000 francs.
Etablissement de la propriété. Cet immeuble appartient aux conjoints Farner comparans pour en avoir fait l’acquisition de Dame Marie Françoise Kayser veuve de M. François Augustin Armbruster vivant ébéniste à Strasbourg aux termes d’un contrat de vente reçu par M° Zimmer, notaire soussigné, le 6 novembre 1844 transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 9 du même mois volume 425 N° 1 et inscrit d’office le même jour volume 417 N° 53. Cette acquisition a eu lieu moyennant le prix de 26.000 francs qui a été réparti entre les créanciers (…). Et le Sr Armbruster susnommé en est lui-même devenu propriétaire pour en avoir fait l’acquisition durant son mariage avec sa veuve susnommée de 1) Catherine Eve Mann épouse du Sr Chrétien Mosseder, préposé de la halle commerciale de Strasbourg, 2) Marie Madeleine Mann, célibataire majeure, 3) Marguerite Louise Mann épouse de M. Michel Ostermann, brasseur, 4) Frédéric Mann, rentier, tous de Strasbourg, 5) Catherine Julienne Rosine Wyss, épouse de Charles Bigler, bourgeois de Berne, 6) Charles Blaess, confiseur à Paris, aux termes d’un contrat de vente passé devant M° Lex alors notaire à Strasbourg le 18 juin 1825. Après le décès de M. Armbruster, cet immeuble échut pour moitié à sa veuve sunommée comme ayant participé pour pareille quotité à la de la contenance de qui a existé entre entre elle et son défunt mari et l’autre moitié à ses trois enfants et seuls héritiers nommés Marie Joséphine Armbruster majeure, François Joseph Armbruster, alors soldat au service de France et Marie Antoinette Armbruster, alors encore mineure. Sur requête présentée par la veuve Armbruster et ses deux enfants majeurs, le tribunal civil de Strasbourg a par son jugement du 3 janvier 1843 ordonné la vente par licitation du dit immeuble, cette vente a eu lieu devant M° Roessel notaire susnommé, et la veuve Armbruster s’est rendue adjudicataire de la totalité de la maison moyennant la somme de 29.800 francs, aux termes d’un procès verbal d’adjudication dressé par la même notaire le 19 juin 1843. – Etat hypothécaire (…)
acp 505 (3 Q 30 220) f° 43 du 19.12.
Et le jeudi 9 janvier 1862, Adjudication définitive – par devant M° Roessel jeune et son collègue substituant pour cause d’absence M° Louis Frédéric Zimmer
adjugé définitivement à Mlle Virginie Boitel rentière demeurant et domiciliée à Strasbourg pour 25.100 francs

Virginie Boitel hypothèque la maison au profit de Sophie Mélanie Steiner, femme du pasteur Chrétien Ernest Haan

1874 (31.8.), Strasbourg 10 (174), M° Kœrttgé (Jean Théodore) n° 4325
Obligation vom 31. August 1874 – ist erschienen Fräulein Virginie Boitel, Rentnerin in Straßburg wohnhaft welche hierdurch anerkannt, rechtmäßig schuldig zu sein
an Frau Sophie Mélanie Steiner, Ehefrau von H. Christian Ernst Haan, Pfarrer im Hohwald, beide wohnhaft in besagter Gemeinde, Gläubigerin, für welche zugegen ist und solches annimmt ihr Vater H. Johann Carl Eduard Steiner, Handelsgehülfe in Strassburg wohnhaft, die Hauptsumm von 5000 Franken
Zur Sicherheit des besagten Kapitals nebst Zinsen und Zugehörden versetzt Fräulein Boitel hypothekarischer Weise zu Gunsten der Frau Haan, was H. Steiner für sie annimmt, ein Wohnhaus mit allen Rechten & Zugehörden, in Straßburg gelegen Kuttelgasse N° 6 zwischen H. Oberlin & H. Diss, hinten zum theil besagten H. Oberlin und H. Edel.
Dieses Haus gehört der Fräulein Boitel um es ersteigert zu haben von H. Joseph Henri Farner, Kaufmann, & von Elisabeth Eugénie Barthelé, dessen Ehefrau, beide in Straßburg wohnhaft, laut Steigprotokoll durch H. Zimmer damals Notar in Straßburg wohnhaft, den 9. Januar 1862 errichtet, im Hypothekenamte von Straßburg abgeschrieben den 1. Hornung 1862 Band 882 Nr 124 und offizial Einschreibung unter Band 803 Nr 221.

Virginie Boitel nomme pour son héritière universelle Eugénie Berthelé veuve de Joseph Farner, à charge de délivrer plusieurs legs

1881 (15.7.), Strasbourg 10 (195). M° Frédéric Pierron n° 4158
Testament – Ist erschienen Fräulein Virginie Boitel, ledig ohne Gewerbe zu Straßburg wohnhaft Kuttelgasse N° 6
Ich setze zu meiner Universal-Erbin ein, zum völligen Eigenthum von meinem Absterben an, Frau Eugenie Berthelé Wittwe von Joseph Farner zu Straßburg, unter dem Beding
1) meiner Schwester Rosa-Eugenie Boitel, wann dieselbe mich überlebt, bei sich* aufzunehmen und ihr eine jährliche Rente von 800 Franken, bis zu deren Absterben zu bezahlen
2) und an * Partikular-Legaten zu bezahlen, sechs Monate nach meinem Tode, wan meine genannte Schwester vor mir sterben sollte, im Gegentheil erst sechs Monate nach deren Ableben wann sie mich überlebt (…) an Eugen Farner, Kaufmann zu Paris, deßen Pathin ich bin, 5000 Franken
An mein Schwägerin Wittwe Boitel wohnhaft neben Metz zu Sainte-Ruffine 600 Franken.
acp 731 (3 Q 30 446) f° 47 n° 2618 du 2.11.1892 (Sterbfall Erklärung 29.6.83 Bd 141 Nr 134) 18. Juli 1881. Vermächtniss der am 30. October hieselbst verlebten Virginie Boitel, worin dieselbe die Eugenie Bertele Wittwe von Joseph Farner hier zur Gesamtvemächtnißnehmerin einsetzt unter der Bedingung zum Zahlen an
1) die Schwester Eugenie Boitel eine lebenslänglich järliche Rente von M 640
2) Eugen Farner Kaufmann in Paris 4000 M
3) der Schwägerin Wittwe Boitel M 480.

Native de Vertus, Virginie Boitel meurt à l’âge de 78 ans le 30 octobre 1882. Le décès est déclaré par sa nièce Elise Farner, demoiselle de magasin célibataire.
Décès, Strasbourg (n° 2626) Strassburg am 31. October 1882. Vor dem Standesbeamten erschienen heute die ledige Ladendienerin Elisa Farner, wohnhaft zu Straßburg Kuttelgasse 6, und zeigte an, daß ihre Tante die ledige Rentnerin Virginia Boitel, 78 Jahre alt, katholischer Religion wohnhaft zu Straßburg, geboren zu Vertus (Frankreich), Tochter der verstorbenen Eheleute Adrian Boitel, Kaufmann und der Rosa Morand, in ihre Wohnung am 30. October des Jahres 1882 Abends um Zehn Uhr gestorben sei. (i 216)

Acte de notoriété qui établit que Madeleine Eugénie Berthelé est héritière universelle de Virginie Boitel.
1889 (19.9.), Strasbourg 8 (149), M° Gustave Edouard Loew n° 21.342
Offenkunde – (daß sie) die Rentnerin Fräulein Virginie Boitel in Straßburg wohl bekannt zu haben, sowie zu wissen, daß dieselbe in Straßburg am 30. Oktober 1882 verstorben ist, ohne Ascendanten oder Descendanten mit Vorhebaltrecht in ihrem Nachlasse zu hinterlassen, so daß nichts dem unbeschränkten Vollzuge ihres vom damaligen Notar Pierron in Straßburg aufgenommenen, registrirten Testaments vom 15. Juli 1881 entgegensteht, worurch die Verlebte die hiesige Rentnerin Frau Madeleine Eugénie Barthelé, Wittwe des Kaufmanns herrn Joseph Henri Farner, zur Universallegatarin eingesetzt hatte.
acp 820 (3 Q 30 535) f° 7 n° 2032 du 21.9.

Madeleine Eugénie Berthelé consent au mariage de son fils Jean Baptiste Eugène, commis négociant à Paris
1879 (28.1.), M° Ritleng
Einwilligung durch Magdalena Eugenie Berthelé Wittwe von Joseph Heinrich Farner in Straßburg zur Verehelichung ihres Sohnes Johann Baptist Eugen Farner, Handlungsgehilfe in Paris mit Martine Malin allda
acp 684 (3 Q 30 399) f° 92 du 29.1.

Elisabeth Eugénie Berthelé, veuve du marchand Joseph Henri Farner, hypothèque la maison au profit d’Eugénie Marie Roth, veuve de Charles Roth, et de Sophie Amélie Roth, femme de Philippe Roth

1883 (28.6.), Strasbourg 10 (203), M° Frédéric Pierron n° 5732
Obligation, 28 Juni 1883 – ist erschienen Frau Elisabeth Eugenie Berthele, wohnhaft in Strassburg, Wittwe des verlebten Kaufmanns Herrn Joseph Heinrich Farner, welche hiermit erkennt, rechtmässig schuldig geworden sein
an Frau Eugenie Marie Roth, Rentnerin in Paris wohnhaft, zur Zeit sich in Straßburg befindent, Wittwe des verlebten Kassierers Herrn Karl Roth, eine Hauptsumm von 1600 Mark
und an ihrer Schwester Frau Sophie Amelie Roth, Ehegattin des Herrn Philipp Roth, Hauptmann im 22. frantzösischen Infanterie Regiment, Ritter der Ehrenlegion, würcklich in Belfort garnisonnirend, eine Hauptsumm von 1200 Mark
Hypothekarische Verpfändung. Zur Sicherheit des Betrags gegenwärtiger Obligation an Hauptsumme, Zinsen und Zugehörden verpfändet die Wittwe Farner hypothekarischer Weise zu Gunsten der Gläubigerin, solches angenommen wie oben, ein dreistöckiges Wohnhaus bestehend aus Vorder und Seitengebäude, Hof, Brunnen, Rechten und Zugehörden in Straßburg gelegen Kuttelgasse N° 6 (früher rue des trippes N° 6) zwischen Eigenthum Oberlin und Diss, hinten zum theil auf Herrn Oberlin und Herrn Edel stoßend
Eigenthums-Nachweis. Dieses Haus gehört der Frau Farner in ihrer Eigenschaft als Universal legatarin der Fräulein Virginie Boitel ledigen Standes zu Straßburg den 30. October 1882 verstoben, auf Grund eines öffentlichen Testamentes durch den unterzeichneten Notar den 15. Juli 1881 errichtet in Straßburg am 2. November 1882 Band 731 N° 7 registrirt. Fräulein Virginie Boitel hat selbst dieses Haus ersteigert von genannten Ehegatten Farner auf Grund eines Steigprotokolls durch den damaligen Notar Zimmer in Straßburg den 9. Januar 1862 errichtet, im Hypothekenamte von Straßburg den 1. Hornung desselben Jahres Band 882 Nr 124 transcribirt und von Amtswegen eingeschrieben Band 803 Nr 221. – Feuerschaden Versicherung (…) – Civil und Hypothekenstand

Elisabeth Eugénie Berthelé hypothèque la maison au profit de Charles Théodore Seltzer

1884 (8.12.), Strasbourg 4 (164). M° Charles Lauterbach n° 9282
Obligation und Subrogation, 1885 – Erschienen Frau Elisabeth Eugenie Berthelé, ohne Gewerbe zu Strassburg wohnhaft, Wittwe des daselbst wohnhaft gewesenen Kaufmanns Herrn Joseph Heinrich Farner, welche hierdurch erkennt, rechtmässig schuldig geworden sein
an den anwesenden, dies annehmenden, Herrn Karl Theodor Seltzer, Eigenthümer zu Straßburg alte Korngasse N° 3 wohnhaft, ein Kapital von 11.200 Mark
Verpfaendung. Zur Sicherheit der Rückzahlung des obigen Darlehens (…)
Ein Wohnhaus mit allen Rechten und Zugehörden gelegen zu Straßburg Kuttelgasse N° 6, einerseits Heinrich Beno, anderseits Heinrich Diss, vorn die Straßen hinten die Herren Beno und Edel. so wie dieses Immöbel zur Zeit sich befindet (…)
Schuldverhaeltniss und Eigenthumsnachweis. Die Schuldnerin Frau Farner hat das Pfandobject erworben durch Erbschaft von Fräulein Virginie Boitel in Straßburg zufolg deren Testamentes vor Notar Pierron daselbst vom 15. Juli 1881 worin die Schuldnerin zur Universalerbin eingesetzt wurde und durch welches sie zugleich Schuldnerin des eben genannten Herrn Johann Baptist Werner für die unten näher qualificirte Forderung ad 11.200 Mark wurde. Das erwehnte Testament ist registrirt zu Strassburg I am 2. November 1882. Ursprünglich hatte die jetzige Schuldnerin Frau Eugenie Berthelé und deren verlebten Ehemann, Herr Joseph Heinrich Farner Eingangs genannt, das Pfandobject käuflich erworden von Frau Maria Franziska Kayser in Straßburg wohnhaft, Wittwe von Herrn Franz Augustin Armbruster zufolge Act des früheren Notars Herrn Zimmer von 6. November 1844, überschrieben im Hypothekenamte Strassburg den 9. darauf Band 425 Nr 1. Das Immöbel war vor diesen Eheleuthen Farner für eine Schuldforderung ad 18.500 Franken an den Apotheker Herrn Leon Oberlin in Strassburg zufolge Obligation desselben Notars vom 31. und 31. Juli 1848 verpfändet worden (…)
acp 756 (3 Q 30 471) f° 68-v du 11.12.

Elisabeth Eugénie Berthelé hypothèque la maison au profit de Sophie Mélanie Emma Steiner, femme du pasteur Chrétien Ernest Haan (voir l’obligation contractée envers la même par Virginie Boitel)

1885 (27.4.), Strasbourg 10 (209), M° Frédéric Pierron n° 6962
Obligation, 27 April 1885 – ist erschienen Frau Elisabeth Eugenie Berthele, Wittwe von Herrn Joseph Heinrich Farner, Kaufmann, wohnhaft in Strassburg, welche hiermit erklärt, rechtmässig schuldig geworden sein
an Frau Sophie Melanie Emma Steiner, Ehegattin des Herrn Christian Ernst Haan, Pfarrer, mit einander zu Birlenbach, Canton Sulz unter Wald wohnhaft, für welche hierzugegen und solches annimmt der Vater Herr Johann Carl Eduard Steiner, Rentner in Strassburg wohnhaft, die Hauptsumm von 800 Mark
Zur Sicherheit des Betrags gegenwärtiger Obligation an Hauptsumme, Zinsen und Nebensachen verpfändet die Schuldnerin, hypothekarischer Weise zu Gunsten der Gläubigerin, für welche Herr Steiner solches annimmt, Ein dreistöckiges Wohnhaus bestehend aus Vorder und Seitengebäude, Hof, Brunnen, Rechten und Zugehörden gelegen in Straßburg Cuttelgasse N° 6 (früher rue des trippes N° 6) zwischen Eigenthum Oberlin und Diss, hinten zum theil an Eigenthum von Herrn Oberlin und Herrn Edel stossend
Eigenthums-Nachweis. Dieses Haus gehört der Frau Berthele Wittwe Farner in ihrer Eigenschaft als Universal legatarin der Fräulein Virginie Boitel ledigen Standes zu Straßburg den 30. October 1882 verstoben, laut eines öffentlichen Testamentes durch den unterschriebenen Notar den 15. Juli 1881 errichtet. Für den früheren Eigenthums-Nachweis berufen sich die Parteien auf eine Obligation errichtet vor unterfertigten Notar am 28. Juni 1883. – Versicherung gegen Feuerschaden (…) – Civil und Hypothekenstand

Elisabeth Eugénie Berthelé vend la maison au peintre Charles Emile Rutherd moyennant 25 600 marks

1889 (19.9.), Strasbourg 8 (149), M° Gustave Edouard Loew n° 21.344
Kauf, 19 September 1889 – ist erschienen frau Magdalena Eugenie Berthele, Rentnerin, wohnhaft zu Straßburg, Wittwe des Kaufmanns Joseph Heinrich Farner, dieselbe verkaufft (…)
an Karl Emil Rutherd, Maler, wohnhaft zu Straßburg, Goldgießen Nr 24
Ein aus Vorder: und Seitengebäuden bestehendes dreistökiges Wohnhaus nebst Hof, Brunnen, Rechten und Zugehörden, gelegen in Straßburg, Kuttelgasse N° 6 zwischen Herrn Hampele und Fräulein Friedrich, hinten Eigenthum Groskost. Als mitverkauft gelten die im Anwesen stehenden Öfen nenst Rohren und Steinen, soweit sie der Verkäuferin gehören.
Eigenthumsnachweis. Frau Wittwe Farner erbte das Anwesen von Frl. Virginie Boitel in Straßburg, von welcher sie durch registriertes Testament von Notar Pierron daselbst vom 15. Juli 1881 zur Universallegatarin eingesetzt war und welche inhaltlich eines nach vor gegenwärtigem Vertrage zur Regsitrirung kommenden Offenkundigkeitaktes vom heutigen keine Vorbehalts Erben hinterlassen hat. Fräulein Boitel hatte es von den Eheleuten Farber erworben inhaltlich 1. Inventars vor Notar Zimmer in Straßburg vom 13. April 1847, 2. Bedingnisheftes desselben Notars vom 17. Dezember 1861, 3. Versteigerungs Protokolls desselben Notars vom 9. Jan 1862 und 4. Theilungsurkunde desselben Notars vom 10. Januarÿ 1865.
Eheleute Farner hatten das Anwesen von Maria Franziska Kayser in Straßburg, Wittwe von Herrn Franz Augustin Armbruster gekauft, laut Vertrags vor Notar Zimmer von 6. November 1844, überschrieben beim hiesigen Hypothekenamte den 9. desselben Monats, Band 425 Nr 1. – Hypothekenbelastung (…) 18.800 M – Kaufpreis 25.600 Mark, davon sind sogleich bezahlt 1600 Mark
acp 819 (3 Q 30 534) f° 48-v n° 2122 du 21.9.

Le peintre en bâtiment Charles Emile Rutherd originaire de Strasbourg épouse en 1892 Louise Bodemer, de Balbronn
Mariage, Balbronn (n° 7)
Ballbronn am 6. October 1892. Vor dem Standesbeamten erschienen heute zum Zwecke der Eheschließung 1. der Maler Emil Karl Rutherd, evangelischer Religion, geboren den 30. Dezember des Jahres 1862 zu Strassburg, wohnhaft zu Strassburg, Sohn des verstorbenen Malers Johann Bernhard Rutherd und dessen Ehefrau Barbara geb. Dick, wohnhaft zu Straßburg
2. die gewerblose Luise Bodemer, evangelischer Religion, geboren den 13. October des Jahres 1868 zu Ballbronn, wohnhaft zu Ballbronn, Tochter des Ackerers Georg Bodemer und desssen Ehefrau Elisabeth geb. Motzig wohnhaft zu Ballbronn (i 8)

Registre domiciliaire (603 MW 698) – Rutherd, Baumaler
Carl Emil, 31.12.63 Strassb. (1862 ist richtig) † 24.1.21
Frau Louise Bodemer 13.10.68 Ballbronn
Kinder, Heinrich Eduard 17.6.95 Straßb.
Paul Johann Georg 17.6.97
(Wohnungsverhältniß) Kuttelgasse 6
29.3.92 Goldgiessen 24
11.1.98 Schirmeckerstrasse 27-c
jetzt Schirmeckerstrasse 73 wohnt noch x

Décès, Strasbourg (n° 187)
Strasbourg le 25 janvier 1921 (…) a comparu aujourd’hui Monsieur Henri Rutherd, peintre demeurant à Strasbourg 73, Route de Schirmeck (…) a déclaré que Monsieur Charles Emile Rutherd, peintre, époux de Louise Rutherd née Bodemer, âgé de 58 ans, de religion protestante, demeurant à Strasbourg 73, Route de Schirmeck à Strasbourg fils de Jean Bernard Rutherd et de Barbe née Dick demeurant à Strasbourg est décédé à Strasbourg 73 Route de Schirmeck le 24 janvier de l’année 1921 à 18 heures 30 (i 49)

Charles Emile Rutherd n’habite plus à partir de 1896 la maison qui revient à leurs deux fils et héritiers, peintres en bâtiment. Le cadet meurt célibataire en 1959, l’aîné se marie en 1962 et meurt en 1964.

Naissance, Strasbourg (n° 1828)
Strassburg am 18. Juni 1895. Vor dem Standesbeamten erschienen heute der Baumaler Carl Emil Rutherd, wohnhaft zu Straßburg Kuttelgasse N° 6, evangelischer Religion, und zeigte an, daß von der Luise geborner Bodemer seiner Ehefrau evangelischer Religion wohnhaft bei ihm zu Straßburg in seiner Wohnung am 17 Juni des Jahres 1895 Nachmittags um Zehn Uhr ein Kind männlichen Geschlechts geboren worden, welches die Vornamen Heinrich Eduard erhalten habe.
[in margine :] Marié à Strasbourg le 3 février 1962 avec Vix Rosa
[in margine :] Décédé le 6 mai 1964 à Strasbourg

Naissance, Strasbourg (n° 2042)
Strassburg am 18. Juni 1897. Vor dem Standesbeamten erschienen heute der Baumaler Carl Emil Rutherd, wohnhaft zu Straßburg Goldgiessen 24, evangelischer Religion, und zeigte an, daß von der Luise geborner Bodemer seiner Ehefrau evangelischer Religion wohnhaft bei ihm zu Straßburg in seiner Wohnung am 17 Juni des Jahres 1897 Vormittags um fünf Uhr ein Kind männlichen Geschlechts geboren worden, welches die Vornamen Paul Johann Georg erhalten habe.
[in margine :] Décédé le 16 décembre 1959 à Strasbourg



15, rue des Juifs


Rue des Juifs n° 15 – V 34 (Blondel), N 1293 puis section 64 parcelle 22 (cadastre)

Hôtel Joham de Mundolsheim, XVI° siècle – Hôtel de Birkenfeld (1649-1694)
Berger Levrault (imprimerie et librairie, 1862 et 1870) puis Imprimerie strasbourgeoise (1888)
Nouveaux bâtiments industriels (1869-1871, architecte Emile Salomon), démolis en 1985, remplacés par des bâtiments d’habitation, maître d’ouvrage Soframur Construction, architectes Alfred Kronenberger, Gérard Ittel, Marcel Strohmenger


Bâtiment (a, n° 15) à trois étages puis bâtiment (b, n° 15-bis) à deux étages (mars 2018) – Bâtiment (a) et bâtiment (b) à l’avant du pignon à redents, août 2017


La propriété Joham comprend les parties colorées (1593). Les parties jaune et A deviennent l’Imprimerie Berger-Levrault en 1862 (bail) puis en 1870 (achat)
La partie teintée en rose en est détachée en 1593.
La maison A est appelée Judenmetzig (boucherie des Juifs). Elle est réunie à la propriété teintée en jaune en 1723 par Jean Baptiste Klinglin.
La maison B est appelée Brunnhaus vom Judenbad (fontaine du Bain des Juifs). Elle est réunie à la propriété teintée en jaune en 1952 (Imprimerie strasbourgeoise).
La maison C devient en 1700 l’auberge à l’Ecrevisse (zum Krebs).
La maison D est appelée Judenbad (bain des Juifs). Elle est réunie à la propriété teintée en jaune en 1929 (Imprimerie strasbourgeoise).
La maison E, reconstruite en 1762, est acquise en 1868 par l’Imprimerie Berger-Levrault puis réunie à la propriété teintée en jaune.

La maison est inscrite au nom de Thiébaut Joham de Mundolsheim dans le Livre des communaux (1587). Il vend en 1593 les bâtiments à l’est, teintés en rose sur le plan ci-dessus. A sa mort en 1594, la maison revient à ses neveux Jean Philippe et Jean Conrad Joham de Mundolsheim qui la vendent en 1603 au marchand Jean Charles Fuchs. Sébastien Mueg de Bofftzheim est autorisé en 1610 à modifier la descente de cave de la maison qu’il vient d’acheter. Le millésime 1612 se trouve sur le portail (voir Adolphe Seyboth, p. 27) déplacé vers la cour en 1870. Le comte palatin Chrétien de Birkenfeld puis son fils du même nom sont propriétaires de 1649 à 1694. Les bâtiments appartiennent ensuite à l’avocat général Jean Baptiste Klinglin, deviendra syndic puis préteur royal, qui acquiert la maison voisine (boucherie des Juifs) en 1723 et la réunit au futur n° 15-bis. Ses héritiers les vendent en 1726 au Grand Chapitre de la cathédrale. Le serrurier Jean Baptiste Pertois achète en 1791 les bâtiments, décrits avec précision, devenus bien national.


Le bâtiment à trois étages est le dernier sur la gauche de la rue au milieu de l’image, suivi du bâtiment à deux étages, la cour à l’arrière (vue de l’ouest) – Vue de l’est, les bâtiments se trouvent à gauche de la cour (Plan-relief de 1727, Musée historique, cliché Thierry Hatt)

Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 66 (Musée des Plans-relief) 1

L’Atlas des alignements (années 1820) mentionne une partie à rez-de-chaussée et deux étages et une autre partie à rez-de-chaussée et trois étages en maçonnerie. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade se trouve à droite du repère (s) : premier bâtiment à rez-de-chaussée et trois étages à huit travées réparties en ensembles de deux, quatre et deux, toiture à deux niveaux de lucarnes. Le bâtiment suivant a trois fenêtres et une porte cochère au rez-de-chaussée, deux étages à cinq fenêtres et toiture à un niveau de lucarnes. La cour Z représente la façade arrière (1-2) du deuxième bâtiment, celle (3-4) du premier. Les remises (4-5) se trouvent à l’ouest de la cour, le bâtiment (5-6-7) se trouve entre deux cours, le bâtiment (9-10) est la face arrière du premier bâtiment dans l’impasse, les bâtiments (10 à 1) se trouvent à l’est de la cour. Le jardin Y qui donne au fond de l’impasse des Charpentiers est bordé d’un bâtiment en remise (2-3), du bâtiment (4-5) à pignon vers l’impasse et du bâtiment (5-6-1) entre deux cours. Dans l’impasse des Charpentiers, le deuxième bâtiment à droite de (v) s’ouvre au fond de la cour Z, le deuxième à pignon (à gauche de x) s’ouvre dans le jardin Y. Une clôture précède le bâtiment à gauche de (y) qui longe le jardin Y.
La disposition générale des bâtiments est comparable en 1765 (en gris sur le plan) et en 1830. Le premier bâtiment dans l’impasse n’a plus l’interruption qui correspond peut-être à un passage sous un bâtiment, le côté ouest du jardin a été surbâti.
La maison porte d’abord le n° 8 (1784-1857) puis le n° 15.


Plan Blondel (1765, Archives départementales cote 1 L plan 5) – Plan préparatoire au plan-relief
Cours Z et Y

Le rentier François Sarger en est propriétaire pendant vingt ans (1807-1827) puis l’avocat Pierre Joseph Dagobert Raspieler. Sa veuve loue en 1858 une partie du bâtiment avant à l’administration du télégraphe et en 1862 la plupart des localités à la maison d’imprimerie et de librairie Veuve Berger-Levrault et fils, selon un contrat qui donne la préférence au locataire en cas de vente. La société d’imprimerie locataire fait construire en 1863 vers l’impasse des Charpentiers un atelier qui sera démoli en 1870 quand elle se rend propriétaire des lieux (avril 1870). Devenue société Berger Levrault et Compagnie, elle y transfère alors les ateliers qui se trouvaient en face au numéro 26 et fait de nouvelles constructions, terminées en 1873, dans lesquelles se trouvent des machines à vapeur. Le dossier de l’architecte Emile Salomon établit que les plans du nouveau bâtiment industriel datent de 1869 de même que plusieurs autorisations de construire délivrées par la Ville de Strasbourg ; les mémoires d’entrepreneurs s’étalent de 1869 à 1871. Oscar Berger-Levraut charge en juin 1870 l’architecte Salomon d’établir une devanture et de déplacer la porte cochère, en septembre 1872 les entrepreneurs Lauer et Schlagdenhauffen d’établir une nouvelle devanture. La société de commandite sous la raison sociale R. Schultz et Compagnie est créée en 1873 pour exploiter la société Berger-Levrault et Compagnie. Oscar Berger qui a créé des ateliers à Nancy vend en 1888 l’établissement de Strasbourg à la société anonyme Imprimerie et éditions strasbourgeoises, anciennement R. Schultz et Compagnie (Strassburger Druckerei und Verlaganstalt, Aktiengesellschaft, vormals R. Schultz & Compagnie).


Emile Salomon, projet de façade sur cour, façade impasse des Charpentiers (1869, fonds Salomon, AMS cote 251 Z 369)
Gravure de l’imprimerie dans les années 1870 (publiée par Georges Klein, Strasbourg, urbanisme et architecture)

Les architectes Mewes et Widmann couvrent en partie la cour intérieure d’une construction métallique en 1923. L’Imprimerie strasbourgeoise fait construire en 1923 une menuiserie et un garage dans la cour, elle fait convertir l’année suivante la menuiserie en atelier de vernissage et construire une nouvelle menuiserie à simple rez-de-chaussée vers l’impasse des Charpentiers. Elle fait rehausser en 1928 l’aile latérale droite de deux étages, construire en 1937 dans la cour un nouvel atelier et agrandir en 1938 les magasins de vente au rez-de-chaussée. Les lucarnes d’un atelier de reliure au quatrième étage vers l’impasse des Charpentiers sont agrandies en 1948.


Bâtiment n° 15, élévations sur rue, sur cour – Coupe longitudinale et coupe transversale (1989, dossier 179 MW 7)
Les numéros 19 à 15 en 1988 (dossier 737 W 171) – Lucarnes du n° 15 (dossier 737 W 170)

L’Imprimerie strasbourgeoise fait surélever en 1948 de deux étages l’atelier de monotype (à droite dans la cour en entrant par le portail) sous la direction de l’architecte François Herrenschmidt. Elle charge en 1976 les architectes Misbach de modifier les devantures aux 15, 17 et 19, rue des Juifs. L’Imprimerie strasbourgeoise (Istra) demande en mai 1979 un certificat d’urbanisme pour sa propriété sise 15, 17 et 19, rue des Juifs, 18 et 20, rue des Charpentiers, parcelles 18 à 22 de la section 65 (2438 m²). Elle a l’intention de démolir les bâtiments qui ne donnent pas sur la rue des Juifs ni celle des Charpentiers et de construire des bâtiments destinés à l’habitation et au commerce. Le terrain n’est cependant pas constructible ; d’après le plan de sauvegarde et de mise en valeur (PSMV), les bâtiments peuvent être démolis et le terrain libéré devra être aménagé en espace vert.


Bâtiments à démolir et à conserver (dossier 737 W 166) – Façades rue des Juifs (1989, dossiers 737 W 166 et 737 W 172)

Certificat d’urbanisme (1984), permis de démolir les anciens bâtiments industriels (1984), permis de construire de nouveaux bâtiment et de réhabiliter ceux longeant les rues (1985), découverte de vestiges historiques (1984, 1987) – L’Imprimerie Strasbourgeoise propose en octobre 1983 à la Ville d’acquérir le terrain de 19,42 ares comprenant 13,50 ares d’espace réservé dans le Plan de sauvegarde et de mise en valeur (P.S.M.V.) destiné à un espace vert. Elle réitère en décembre sa proposition en limitant le terrain à céder aux 13,50 ares frappés de servitude, le prix restant le même. Le président de la Communauté urbaine fait un courrier par lequel il renonce à acquérir le terrain, sans consulter les différents services de la ville. L’Imprimerie Strasbourgeoise met en février le préfet en demeure de lever la réserve. Le certificat d’urbanisme qu’elle demande pour réhabiliter et construire des logements et des commerces est délivré le 16 mai 1984. Le promoteur (Soframur Construction, représentée par Est Construction) dépose le 3 août 1984 une demande de permis de construire 47 logements, d’en rénover 34 et d’aménager 73 places de stationnement. L’architecte des Bâtiments de France reconsidère son avis favorable et demande un sursis à statuer puisque le plan de sauvegarde n’a pas été approuvé.
Plusieurs vestiges remarquables sont découverts, notamment des piliers médiévaux dans les caves du 15, rue des Juifs et un bain rituel juif présumé au 20, rue des Charpentiers. Les architectes qui ont élaboré leur avant-projet à partir des plans remis par les établissements Istra sans visiter les lieux présentent un nouveau projet qui tient compte des découvertes. L’autorisation de démolir les bâtiments arrière est accordée le 5 octobre 1984. Est Construction retire en décembre 1984 la demande de permis de construire avant l’expiration du délai d’instruction pour éviter les procédures. La convention archéologique est signée en avril 1985. Le promoteur dépose le 9 mars 1985 une nouvelle demande de permis de construire 37 logements et d’en rénover 39.
Le préfet délivre le permis de construire le 11 juin 1985. Il prend le 15 novembre 1985 un arrêté qui inscrit certaines parties du 15, rue des Juifs à l’inventaire supplémentaire des Monuments historiques. Les bâtiments industriels sont démolis en novembre et décembre 1985. Le préfet accorde en décembre 1986 un avenant au permis de construire, le chantier est ouvert en février 1987. Contrairement à ce qui était prévu, les 15-bis rue des Juifs, 18 et 20 rue des Charpentiers ont été démolis en ne conservant que les façades ; Est Construction expose que les planchers des bâtiments démolis ont été remplacés par de nouveaux à structure métallique remplie de béton, les façades arrière en partie démolies lors de la construction de l’usine. Les travaux mettent au jour en avril 1987 des murs et des plafonds peints du XV° siècle au 15, rue des Juifs.
Le préfet prend le 1° juillet 1987 un arrêté qui complète celui du 15 novembre 1985. Il s’ensuit que les travaux sont suspendus aux étages du n° 15. Le préfet propose plusieurs affectations. L’architecte des Bâtiments de France fait part en septembre 1988 à Est-Construction de ses infractions au règlement. Les peintures murales de l’ancien hôtel Joham de Mundolsheim qui appartient depuis le 18 décembre 1986 à la Caisse Nationale de Prévoyance sont classées au titre des monuments historiques en mars 1989. La Caisse des Dépôts et Consignations fait aménager les étages pour y installer son siège. Le maire accorde en mars 1990 un nouvel avenant au permis de construire à France Construction. Les travaux sont terminés en août 1990.


Façades arrière rue des Juifs
Façades avant et arrière impasse des Charpentiers
Façades arrière rue des Charpentiers
Plan cadastral après travaux (1989, cote 737 W 172)


– Escalier intérieur (image Fabien Romary, Archi-wiki) – Cheminée de l’usine, impasse des Charpentiers (1984, AMS cote 924 W 271)
Bâtiments impasse des Charpentiers (octobre 2023)

décembre 2023, mars 2024

Sommaire
CadastreRelevé d’actes
Police du Bâtiment dossier I (1864-1947), dossier II (1948-1989), dossier II bis (certificat d’urbanisme, 1983-1984), dossier III (plans, 1984), dossier IV (découverte de vestiges remarquables, projet de convention archéologique, 1984-1985), dossier V (permis de construire, convention archéologique, 1985-1987), dossier VI (avenant au permis de construire, démolitions non prévues, découverte de décors peints, 1986-1987) dossier VII (conséquences de la nouvelle inscription au titre des monuments historiques, infractions au permis de construire, 1987-1991), dossier VIII (nouvel avenant au permis de construire, aménagement des locaux commerciaux,1989-1990) – Interventions de la Ville (1987-1991)

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1591 à 1952. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Thiébaut Joham de Mundolsheim et (v. 1550) Ursule Ingold – luthériens
1595 h (propriétaires indivis pour moitié) Jean Philippe Joham de Mundolsheim, et (1595) Marguerite Wormser de Vendenheim – luthériens
Jean Conrad Joham de Mundolsheim et (v. 1594) Marthe de Kettenheim – luthériens
1603 v Jean Charles Fuchs, marchand et (v. 1596) Félicité Wolff – luthériens
1610 v Sébastien Mueg de Bofftzheim et (1608) Susanne Marguerite de Botzheim – luthériens
1649 v Chrétien, comte palatin de Birkenfeld et (1630) Madeleine Catherine, comtesse palatine de Deux-Ponts puis (1648) Marie Jeanne de Helfenstein, veuve de Maximilien Adam comte de Leuchtenberg – luthériens
1654 h Chrétien, comte palatin de Birkenfeld Bischwiller, et (1667) Catherine Agathe comtesse de Ribeaupierre – luthériens
1694 v Jean Baptiste Klinglin, avocat, syndic puis préteur royal, et (1683) Dorothée Günther puis (v. 1693) Marie Anne Françoise Weinemer – catholiques
1726 v Grand Chapitre de la cathédrale
1791 adj Jean Baptiste Pertois, serrurier, et (1763) Marie Madeleine Breslé – catholiques
1794 v (Claude) Joseph (Antoine) Fabry, négociant, et (1786) Marie Josèphe Françoise Le Roux (pour moitié)
Paul Augustin Jacobi, négociant, et (1788) Claudine Apolline Labeaume (pour moitié)
1795 h Paul Augustin Jacobi, négociant, et (1788) Claudine Apolline Labeaume, remariée (1804) avec le major François Joseph Gerard
1807 v François Sarger, rentier, et (1807) Marie Anne Joséphine Marguerite Voltz
1827 v Pierre Joseph Dagobert Raspieler, avocat, et (1808) Anne Marie Lienhard
1838 h (Joseph Charles) Arthur Laquiante, juge, et (1828) Marie Anne Joséphine Thérèse Antoinette Raspieler
1870 v société Veuve Berger-Levrault et Fils (imprimerie et librairie)
1870 h société Berger Levrault et Compagnie (imprimerie et librairie), François Georges Oscar Berger, négociant, et (1851) Anne Caroline Eléonore Pitois
1888 v Société anonyme Imprimerie et éditions strasbourgeoises, anciennement R. Schultz et Compagnie (Strassburger Druckerei und Verlaganstalt, Aktiengesellschaft, vormals R. Schultz & Compagnie) – Rodolphe Schultz, directeur, et Nathalie Krüger († 1917)

(1765, Liste Blondel) V 34, au grand Chapitre
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) au grand Chapitre, 40 toises, 0 pied et 5 pouces
(1843, Tableau indicatif du cadastre) N 1293, Raspieller, Joseph Dagobert – maison, sol – 20,5 ares / Laquiante Catherine & consorts

Locations

1694, Charles Vireau, abbé de Neubourg, et Zénobie de Sombreuil, conseiller du Roi
1705 (greniers), Baruch Weil, juif de Westhoffen
1725, Pierre Pardaillant de Gondrin, comte d’Antin, chanoine capitulaire de la cathédrale de Strasbourg
1792, Marie Anne Gross veuve du cocher Georges Pfeiffer
1807 (cave) Louis Bœhm, capitaine
1808, 1810 (cave) Jean Baptiste Dorlet, marchand de vins
1814 (écurie et cave) Barth et Erhardt, brasseurs
1826, Jacques Waghette, tapissier
1833, Jean Joseph Haillant, pensionnaire de l’Etat, et Marie Anne Maire
1854, (appartement) département du Bas-Rhin
1858, administration des lignes télégraphiques
1861, Ehrhard, vinaigrier
1862, maison d’imprimerie et de librairie Veuve Berger-Levrault et fils (ensuite propriétaire)

Sociétés

1851, société veuve Berger Levrault et fils
1870, société Berger Levrault et Compagnie
1873, société de commandite sous la raison sociale R. Schultz et Compagnie (Kommandit Gesellschaft R. Schultz et Cie)
1888, société anonyme Imprimerie et éditions strasbourgeoises, anciennement R. Schultz et Compagnie (Straßburger Druckerei und Verlaganstalt, Aktiengesellschaft, vorm. R. Schultz & Cie)

Livres des communaux

1587, Livre des communaux (VII 1450) f° 111
Le gentilhomme Thiébaut Joham règle 11 sols 2 deniers pour sa maison, à savoir une descente de cave (7 pieds ½ de large, saillie de 9 pouces), une marche pavée (9 pieds de long, saillie de cinq pieds) devant la porte, une autre descente de cave (7 pieds de large, saillie de 3 pieds)

Aber in Juden Gaß die Ander Seitt dem Münster zu hienauffwerts
Mehrgemelter Juncker Diebold Joham hatt vor seinem Hauß ein Keller halß 7 ½ schu breÿt vnd 3 schu 9 Zoll herausser, Item vor der Thüeren ein hohen gepflasterten Tritt 9 schu lang vnd 5 schu herausser, Item mehr ein Keller halß 7 schu breÿt vnd 3 herausser, Soll Allmend sein vndt bleiben, Bessert für das Nießen, xi ß ij d

Préposés au bâtiment (Bauherren)

1610, Préposés au bâtiment (VII 1325)
Sébastien Müeg souhaite supprimer une de ses deux descentes de cave en agrandissant celle qui reste pour que la rue soit plus large. Les préposés limitent la saillie sur la rue. Il est autorisé quinze jours plus tard à changer la descente qu’il a l’intention de supprimer en se conformant à la décision précédente.

(f° 132-v) Donnerstags den 30.ten Augusti – Sebastian Müg in dem grossen Johamischen hauß In Judengaß wohnend, hat Jetzo Zwen vfrechte Kellershäls, Jeder Im liecht 5 schuh weÿt vnd 3 schuh herauß, der bitt Ihm Zugönen, den einen In weÿte 8 schuh vnd herauß für die hauptmaur 5 sch. doch ligend Zumachen, damit die gass desto weiter würde, So wolt er dogeg. den Andern gar hinweg thun, Ist daruon geredt das die gaß gar Enng, vnd solch. Kellerhalß gerad gegen dem Rothgässle vber Ist, das begeren auch Zemlich stark. Derhalb Erkandt vnd Ist Ihm Im liecht in weÿte 8 schuh Zugelossen Aber vff Almend herauß anstatt der Zweÿen schuh, mehr nit dan ein schuh bewilligt den Andern schuh mag er Inwendig Im hauß suchen. Soll dageg. den Liecht Jetzo 8 schuh vnd herauff das Almend 4 schuh sein.

(f° 145) Mittwoch den 19. Septembris – Sebastian Müg
Jr: Sebastian Müg p. Hans Heinrich Lÿmer begeren laßen, dem nach den 30. Augusti nechsthin, Ihm Zugehalten den nechsten Keller halß beÿ dem portal standt Zulaß. vnd den andern Keller halß hievor zuthun, Jetzt sein begeren dem Junckhern Zu erlauben, das er den keller halß so bey dem Portal stohdt, mög hinweg thun, vmb mehr wohlstands willen, hingegen den andern mög hinweg thun, so das noher mahl der Junckher begert stand Zulaßen & Ist dem Junckhern, von den dreÿern, sein begert Abwechßlung Zugelaß. Inn alle weg wie der Erst Kellers halß bewilligt worden.

Description de la maison

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

2° arrondissement ou Canton nord – Rue des Juifs (en partie)

nouveau N° / ancien N° : 17 / 8
Raspiller
en partie rez de chaussée et 2 étages l’autre partie rez de chaussée et 3 étages bons en maçonnerie
Rez de chaussée et 3 étages bons en maçonnerie
(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 21 f° 384 case 4

Laquiante Arthur et Consors

N 1293, maison, sol, rue des Juifs 8
Contenance : 20,50
Revenu total : 1396,66 (1386 et 10,66)
Ouvertures, portes cochères, charretières : 1 / 1
portes et fenêtres ordinaires : 111 / 89
fenêtres du 3° et au-dessus : 15 / 12

Cadastre napoléonien, registre 23 f° 1230 case 1

Laquiante Arthur et Consors
1871 Berger Levrault François Oscar
1891/91 Straßburger Druckerei und Verlaganstalt, Aktiengesellschaft
(ancien f° 978)

N 1293, maison, sol, Rue des Juifs 15
Contenance : 20,50
Revenu total : 1396,66 (1386 et 10,66)
Folio de provenance : (384)
Folio de destination : 978, démolition partielle
Année d’entrée :
Année de sortie : 1870, (sol) Gb
Ouvertures, portes cochères, charretières : 1 / 1
portes et fenêtres ordinaires : 111 / 89
fenêtres du 3° et au-dessus : 15 / 12

N 1293, maison, Rue des Juifs 15
Revenu total : 1066,66 (1056 et 10,66)
Folio de provenance : 978, démolition partielle (384)
Folio de destination : Gb
Année d’entrée : 1870
Année de sortie :
Ouvertures, portes cochères, charretières : 1 / 1
portes et fenêtres ordinaires : 87 / 70
fenêtres du 3° et au-dessus : 15 / 12
1870, Laquiante Arthur et consorts f° 978, N 1293, maison, revenu 1056, démolition partielle en 1868

N 1268, sol, Rue des charpentiers 8
Contenance : 0,85
Revenu total : 0,44
Folio de provenance : 1246
Folio de destination : Gb
Année d’entrée : 1877

N 1293, atelier, Rue des Juifs 15
Revenu 1197, Revenu total 2474,10
Folio de provenance : Neubau
Folio de destination : Gb
Année d’entrée : 1877
Ouvertures, portes cochères, charretières : 1 / 1
portes et fenêtres ordinaires : 287 / 231
fenêtres du 3° et au-dessus : 144 / 115
1877, Berger Levrault f° 1230, N 1293, Werkstätte, Reinertrag 1197, Neubau, vollendet 1873, steuerbar 1876, besteuert 1877
d°, N 1273, Dampfmaschine (6 Pferdekraft), Reinertrag 70, Neubau, vollendet 1873, steuerbar 1876, besteuert 1877
d°, N 1273, Dampfmaschine (12 Pferdekraft), Reinertrag 140, Neubau, vollendet 1873, steuerbar 1876, besteuert 1877

N 1293, machine à vapeur (6 chevaux)
Revenu, 70
Folio de provenance : Neubau
Folio de destination : Gb
Année d’entrée : 1877

N 1293, machine à vapeur (12 chevaux)
Revenu, 140
Folio de provenance : Neubau
Folio de destination : Gb
Année d’entrée : 1877

Berger Levrault veuve & fils
N 1293, magasin, Rue des Juifs 15
Revenu total : 14
Folio de provenance : C.on n.lle
Folio de destination : démolie
Année d’entrée : 1866
Année de sortie : 1870
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 17
fenêtres du 3° et au-dessus :
1866, Berger Levrault veuve & fils f° 978, N 1293, magasin, revenu 14, construction nouvelle, achevée en 1863, imposable en 1866, imposée en 1866
1870, Berger Levrault veuve & fils f° 978, N 1293, Magasin, revenu 14, démolition en 1868, supp. en 1870

Cadastre allemand, registre 32 p. 499 case 2

Parcelle, section 64, n° 22 – autrefois N 1293
Canton : Judengasse Hs N° 15 / Maurerzunftgasse
Désignation : Hf, Whs, Druckerei (u. N.G)
Contenance : 19,42
Revenu : 14.000 / 16.000
Remarques

(Propriétaire), compte 1674
Straßburger Verlaganstalt
Imprimerie strasbourgeoise société anonyme
(256)

Dictionnaire des monuments historiques d’Alsace p. 535-536

Ancien hôtel des Joham de Mundolsheim. Murs-pignons à redents, porte cochère à intrados sculpté côté cour, escalier intérieur à balustres et poteau sculpté attenant, colonnette ionique à l’intérieur du rez-de-chaussée, façade sur la rue des Juifs à l’exclusion du rez-de-chaussée, et cave voûtée (Inv. MH, 15 novembre 1985) – Ensemble des peintures polychromes du Moyen-Âge et de la Renaissance ainsi que les plafonds et les murs les supportant, peinture murale isolée dans la cour actuelle de l’hôtel (Cl. MH, premier mars 1989)

Par son volume général, son comble élevé que délimitent des pignons à redents chaperonnés, son remarquable portail d’entrée sculpté (déplacé côté cour), la grande demeure est encore significative de l’architecture urbaine de la fin du Moyen-Âge et de la Renaissance, en dépit des remaniements intervenus surtout après l’installation de l’imprimerie Berger-Levrault en 1869.
Le négociant en soierie Conrad Joham acquiert les bâtiments en 1515 qui seront appelés Johamischer Hof. Sébastien Mueg, propriétaire à partir de 1610 modernise les intérieurs et rehausse l’entrée d’une belle porte cochère (1612). On présume que l’escalier suspendu à balustres en bois a été commandé par le prêteur royal Jean Baptiste Klinglin qui occupait les lieux en 1704.
En mars 1987, les travaux de dégagement préalables à une opération immobilière ont révélé un important décor intérieur de la fin du Moyen-Âge quand la maison devait appartenir à la famille Bœcklin de Bœcklinsau. Réparti sur plusieurs niveaux, ce décor comporte des plafonds à solives polychromes (fleurs stylisées, oiseaux affrontés) et un cycle de peintures murales à scènes courtoises, principalement dans la grande salle du deuxième étage. Une peinture murale assez bien préservée, actuellement isolée dans la cour, rare par son thème (un couple dans le lit nuptial) permet d’imaginer l’éclat originel de cet ensemble. La date de MDLXII mise au jour dans la grande salle du premier étage en 1991 pourrait commémorer une visite princière comme celle de l’empereur Ferdinand premier (en 1562) ou du prince électeur Frédéric (en 1617).

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton V, Rue 147 des Juifs p. 262

8
lo: Apprederis, François Joseph, Receveur – Privilegié

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Judengasse (Seite 68)

(Haus Nr.) 15
Strassb. Druckerei u. Verl. Anst vorm. Schultz & Cie. 0
Oster, Pförtner. 0
Strassburger Zeitung. 0
Dominicus, Ober-Reg.-Rat a. D. 2
Dr. v. Borries, Professor. 3
Eberbach, Ministerial-Rats-Wwe. 3
Eble, Reg.-Rats-Wwe. 3
Hottenrott, Buchhändl. 3

Fonds Salomon (AMS, cote 251 Z)

Le cadastre porte que les bâtiments sont en partie démolis en 1868 et les nouveaux terminés en 1873. L’imprimerie Berger-Levrault achète en avril 1870 les bâtiments dans lesquels le bail précédent autorisait certaines démolitions.
Le dossier de l’architecte Emile Salomon conserve des autorisations délivrées par la Ville en 1869 pour construire un bâtiment impasse des Charpentiers, des plans (avant-projet de 1868, plans de 1869) et des mémoires d’entrepreneurs (1869-1871) qui établissent l’époque à laquelle les nouveaux bâtiments industriels sont construits
Le fonds Berger-Levrault conservé aux archives départementales de la Meurthe-et-Moselle (57 J) comprend douze plans qui semblent être les mêmes que ceux du dossier de l’architecte.
Un autre dossier conserve des dessins des transformations que fait Henri Samolon en 1928.

251 Z 368 – Comptabilité, marché, correspondance (1868-1880)
Le dossier comprend notamment les pièces qui suivent.
Marché entre M Oscar Berger-Levrault et Henri Schoop entrepreneur en serrurerie, 9 octobre 1869
Lauer & Schlagdenhauffen, Réception du perron en pierre de taille, 1 juin 1871
Résumé des travaux de maçonnerie, 19 juin 1871
Construction Berger-Levrault. Liste des états et mémoires visés, février 1870-juin 1875

Ville de Strasbourg. (Autorisation) Modification de bâtisse et trottoir, 30 décembre 1868 (convertir la porte d’entrée en porte cochère) rue des charpentiers N° 18
Ville de Strasbourg. Autorisation, reconstruction de bâtisse, 13 avril 1869 (impasse des Charpentiers N° 1-bis)
Ville de Strasbourg. Autorisation, construction de bâtisse, 6 décembre 1869 (impasse des Charpentiers N° 1-bis)
Ville de Strasbourg. Arrêté. Salomon architecte au nom de Berger-Levrault pour être autorisé à faire construire deux fosses d’aisances, 13 janvier 1870, rue des Juifs N° 15
Ville de Strasbourg. Autorisation, reconstruction de bâtisse, saillie mobile et clôture provisoire, 29 juin 1870 (partie du rez-de-chaussée avec devanture magasin et porte cochère) rue des Juifs N° 15
Veuve Berger-Levrault et fils, 14 avril 1869. Accusé de réception des plans signés par Salomon et destinés à MM Goerner et Clog, entrepreneurs en charpentage
Feuille hebdomadaire des travaux exécutés en régie du 29 novembre au 4 décembre 1869
Plan, élévation

251 Z 369 – Volume I, plans (1868-1869)
Propriété de Madame Veuve Berger Levrault. Premier étage (sur la rue des Juifs) –
Avant projet de reconstruction, plan du sous-sol – Avant projet de reconstruction, plan du rez-de-chaussée, le 24 juin 1868
Façade postéreure, le 7 avril 1869 – Façade principale – Façade vers l’impasse des Charpentiers – Projet de reconstruction, coupe – Détails de la façade principale – Plan du rez-de-chaussée – Plan du sous-sol – Plan des caves – Plan des fouilles – Pignons de droite
Portes – Plan des escaliers du sous-sol au rez-de-chaussée. Plan de l’escalier du rez-de-chaussée au premier, (Plan des piliers), Projet de tambour à la porte des bureaux, Escaliers, Escalier D – (Détail de la toiture) – Maçonnerie des chaudières, Coupe longitudinale – (Enseignes) – (Plan de situation) – Transformation pour Madame V° Berger Levrault et fils – (Porte) – (Devantures) – (Boiseries)
251 Z 370 – Volume II, plans (1868-1869)
dont Coupe transversale

251 Z 371 – (H. Salomon) Surélévation de l’aile nord-est, février 1928
251 Z 833 (24 pièces dont 9 calques) 1928
Devanture sur calque – Construction d’un escalier – Etage sur calque – Plan de l’atelier – Etage supérieur – Rez-de-chaussée atelier (élévation)

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 737 W 164)

15, rue des Juifs, (volume 1, 1864-1947)

La veuve Berger-Levraut charge en 1864 l’entrepreneur Weyer de rouvrir une ancienne porte qui donne dans l’impasse des Charpentiers. La veuve Laquiante charge en 1868 l’entrepreneur Falckner de remplacer une porte par une croisée rue des Juifs. L’imprimerie veuve Berger-Levraut et Fils est autorisée en février 1870 à poser des rails entre le n° 26 et le n° 15 pour transporter le matériel industriel de l’ancienne à la nouvelle imprimerie. Oscar Berger-Levraut charge en juin 1870 l’architecte Salomon d’établir une devanture et de déplacer la porte cochère. Les entrepreneurs Lauer et Schlagdenhauffen modifient la porte et les croisées et établissent une nouvelle devanture en septembre 1872.
L’Imprimerie et maison d’édition strasbourgeoise est invitée en 1909 à déposer une demande pour des machines installées depuis trente ans ; les impositions de la Police du Bâtiment donnent lieu à un litige. L’Imprimerie et maison d’édition strasbourgeoise installe en novembre 1913 des machines dans l’atelier de lithographie qui jouxte le numéro 17. Les vibrations donnent lieu à un litige. L’ingénieur Frédéric Genest est chargé en 1915 d’isoler les machines.
L’Electricité de Strasbourg fait faire en 1923 un puits d’accès au poste de transformation dans le sous-sol de l’Imprimerie strasbourgeoise. L’Imprimerie strasbourgeoise transfère en 1924 au 15, rue des Juifs son atelier de lithographie sis 30, rue Saint-Urbain au Neudorf. Les architectes Mewes et Widmann aménagent en 1923 une descente de cave pour ballots de papier. Ils couvrent en partie la cour intérieure d’une construction métallique la même année. L’Imprimerie strasbourgeoise charge en 1923 Léon Feist de construire une menuiserie et un garage dans la cour sans autorisation préalable. Elle fait convertir l’année suivante la menuiserie en atelier de vernissage et construire une nouvelle menuiserie à simple rez-de-chaussée vers l’impasse des Charpentiers. Le préfet délivre en 1925 le récépissé d’une déclaration concernant un établissement de troisième classe (atelier de mécanique et de serrurerie). L’Imprimerie strasbourgeoise charge en 1928 l’architecte Henri Salomon de rehausser l’aile latérale droite de deux étages et de le relier au bâtiment avant, en 1937 l’entreprise Steinbach Frères de construire dans la cour un nouvel atelier pourvu d’un monte-charges puis en 1938 les architectes Mewes, Kœnig et Félix d’agrandir les magasins de vente au rez-de-chaussée. L’Imprimerie strasbourgeoise demande en 1941 l’autorisation de construire un abri anti-aérien pour son personnel mais le Bureau du Travail refuse de considérer que les travaux sont urgents. Le projet d’agrandir les lavabos et les cabinets d’aisance dans les différents étages d’un petit bâtiment au fond de l’impasse des Charpentiers en 1948 n’a pas de suite. Les lucarnes d’un atelier de reliure au quatrième étage vers l’impasse des Charpentiers sont agrandies en 1948.

Libraire Bussenius (livres anciens, 1894)
Fabrique de meubles Frédéric Haffner Fils (1907)

Sommaire
  • 1864 – Le sieur Weyer demande au nom de la veuve Berger-Levraut l’autorisation de rouvrir une ancienne porte qui donne dans l’impasse des Charpentiers. L’agent voyer note que la façade suit l’alignement et qu’elle n’a aucune avance.
  • 1868 – L’entrepreneur Falckner demande au nom de la veuve Laquiante l’autorisation de remplacer une porte par une croisée rue des Juifs. L’agent voyer note que la façade suit l’alignement et qu’elle n’a aucune avance. Le socle ne devra pas avoir plus d’un mètre de haut ni une saillie supérieure à huit centimètres.
  • 1870 (février) – L’imprimerie veuve Berger-Levraut et Fils (ancienne maison Levrault) demande l’autorisation de poser des rails entre le n° 26 et le n° 15 pour transporter le matériel industriel de l’ancienne à la nouvelle imprimerie. – L’architecte municipal pose pour condition que la chaussée devra être remise dans son état initial.
  • 1870 (juin) – L’architecte Salomon demande au nom d’Oscar Berger-Levraut l’autorisation d’établir une devanture et de déplacer la porte cochère. L’agent voyer accorde la permission.
  • 1872 (septembre) – Les entrepreneurs Lauer et Schlagdenhauffen demandent au nom de Berger-Levraut et Compagnie l’autorisation de modifier le rez-de-chaussée (modifier la porte et les croisées, établir une nouvelle devanture) – Dessin sur calque
  • 1882 – Le maire notifie le propriétaire Berger-Levraut de faire ravaler les façades. – Oscar Berger-Levraut de Nancy demande l’autorisation de reporter d’un an le ravalement pour avoir le temps de faire quelques réparations. – Travaux terminés, février 1884.
    1890 – Le maire notifie Schultz et Compagnie de faire ravaler la façade rue des Juifs. – Travaux terminés, octobre 1890.
  • 1894 (octobre) – Le libraire Bussenius demande l’autorisation de poser une enseigne Livres anciens (Antiquariat) sur papier à lettres de la librairie R. Schultz et Compagnie, Bouillon & Bussenius. Le maire demande que la requête soit faite sur papier timbré
    1894 (octobre) – L’imprimerie et maison d’édition strasbourgeoise anciennement R. Schultz & Cie (Strassburger Druckerei und Verlaganstalt vormals R. Schultz & Cie) demande l’autorisation de poser une enseigne plate (Imprimerie, Vente de formulaires dans la cour au deuxième étage) – Accord
  • 1895 – Le maire constate que la librairie Schultz a posé deux enseignes perpendiculaires sans autorisation. – Bouillon et Bussenius déposent une demande. – Autorisation – La veuve Baumgartner (propriétaire du n° 17) autorise l’enseigne proche de sa maison.
    1895 – Le maire notifie Dumont-Schauberg de se conformer au règlement du 30 novembre 1891 en supprimant les volets qui s’ouvrent à moins de 2,20 mètres de la voie publique, en l’occurrence à quatre fenêtres et six soupiraux. – Travaux terminés, décembre 1896.
  • 1897 – Dossier ouvert suite à un courrier du commissaire de police qui propose que l’imprimerie se serve exclusivement de coke. – Le service d’architecture décrit l’installation de chauffage dont le tirage est régulé automatiquement.
  • 1900 (mai) – Le maire notifie Schultz et Compagnie de faire ravaler la façade
    1900 (juin) – Le peintre Bœgelmann (10, rue des Charpentiers) demande l’autorisation de poser un échafaudage sur la voie publique devant le 15, rue des Juifs – Autorisation
  • 1900 (octobre) – Le maire constate que l’imprimerie et maison d’édition strasbourgeoise a posé une double enseigne perpendiculaire sans autorisation – Demande sur papier à lettres illustré – Autorisation
  • 1903 – Le maire constate que Charles Haberkorn (articles de carnaval, 16, rue du Jeu-des-Enfants) a posé sans autorisation une enseigne 15, rue des Juifs. – Demande de poser une enseigne provisoire – Autorisation
  • 1904 – L’Imprimerie strasbourgeoise fait observer qu’elle faisait raccorder des cabinets d’aisance aux canalisations quand la Commission contre les logements insalubres lui a demandé de les raccorder. Le service d’architecture fait un rapport sur les cabinets dans les différents bâtiments. – La maire demande de faire les travaux dans le délai d’un mois, 30 janvier 1904. – Les cabinets du bâtiment avant et des bâtiment latéraux sont raccordés, mais pas ceux des ouvriers dans le bâtiment arrière, décembre 1904. L’Imprimerie strasbourgeoise s’engage en mars à faire les derniers travaux avant novembre. – Travaux terminés, octobre 1905.
  • 1907 – Otto Ganter et Compagnie demande au nom de la fabrique de meubles Frédéric Haffner Fils (Fritz Haffner Sohn) l’autorisation de poser une lampe à pétrole extérieure au 15, rue des Juifs – Autorisation à condition de la déplacer à hauteur réglementaire – La lampe est démontée.
  • 1907 (octobre) – Rapport des pompiers. Un incendie s’est déclaré dans les ateliers, il est sans doute dû à un flacon d’huile de térébenthine posé sur un fourneau
  • 1908 – Gustave Stuckmann (Imprimerie et maison d’édition strasbourgeoise) a déposé 300 litres de liquides inflammables (essence, térébenthine, pétrole) dans un tonneau en bois au sous-sol en contravention aux prescriptions du 12 novembre 1907 (II 9383) – Le maire transmet le constat au commissaire de police – Le sous-sol pourra être éclairé à l’électricité. – Travaux terminés, mars 1909.
  • 1907 (août) – Recommandations pour assurer la sécurité contre l’incendie dans les différents bâtiments de l’imprimerie
  • 1909 – Gustave Stuckmann transmet au maire, au nom de l’Imprimerie et maison d’édition strasbourgeoise, les plans des ateliers où se trouvent des machines (le personnel comprend 210 hommes et 17 femmes). – Dossier – L’inspection du travail déclare que les seules conditions à respecter sont celles du 31 juillet 1897 mais qu’un permis devra être délivré eu égard à la taille de l’entreprise. – Autorisation d’installer des machines pour exploiter une imprimerie mécanique dans les locaux de l’Imprimerie et maison d’édition strasbourgeoise 15, rue des Juifs (avril 1909) – Dessin – Le maire constate que les conditions énoncées dans l’autorisation ne sont pas respectées – L’exploitant fait remarquer que les machines fonctionnent depuis plus de trente ans – Le maire répond que les prescriptions ont été établies pour assurer la sécurité contre l’incendie et accorde un délai de six semaines. – La maison d’imprimerie estime que les impositions entravent toute entreprise industrielle et déclare le 27 février 1910 qu’elle a fait une requête auprès du préfet. – Rapport de la Police du Bâtiment. Seules les modifications dans les bâtiments (suppression de soupiraux, d’un entrepôt de meubles) peuvent rendre caduques certaines impositions.
    1910 (21 juillet) – Réponse du préfet à l’Imprimerie et maison d’édition strasbourgeoise, copie au maire – L’attendu n° 1 de l’autorisation qui déclare que les machines ont été installées sans autorisation est inexact puisqu’elles sont antérieures à la prescription préfectorale du 18 avril 1889. Seules les prescriptions de l’inspection du travail pourraient entraîner de nouvelles impositions, dans la mesure où la sécurité du personnel serait en cause. – Le maire répond que la Police du Bâtiment n’a effectivement accordé aucune autorisation (courrier en cinq pages).
  • 1911 – L’Imprimerie strasbourgeoise retire son enseigne
    1909 – Le maire notifie l’Imprimerie strasbourgeoise de faire ravaler la façade – Il accorde un an de délai – Travaux terminés, juillet 1912.
    1912 – Les entrepreneurs Griesbach et Grossmann sont autorisés à poser un échafaudage sur la voie publique
  • 1913 – Keenaart et Compagnie (Edition du répertoire des adresses d’Alsace-Lorraine, Verlag des Landes-Adressbuches von Elsass-Lothringen) demande l’autorisation de poser une enseigne plate. – Le commissaire de police transmet au maire – Autorisation
  • 1914 (janvier) – La veuve Bouvaine (17, rue des Juifs) déclare que l’Imprimerie et maison d’édition strasbourgeoise a installé en novembre 1913 dans le local à côté de son magasin des machines qui provoquent des vibrations et du bruit – La Police du Bâtiment fait un rapport, les machines ont été installées sans autorisation. – Le maire adresse un courrier à l’Imprimerie strasbourgeoise et au commissaire de police.
    1914 (mars) – L’Imprimerie et maison d’édition strasbourgeoise demande l’autorisation d’installer des machines dans l’atelier de lithographie. – La Police du Bâtiment déclare que les plaintes des voisins sont fondées, le dossier est transmis au commissaire de police.
    1914 (avril) – L’Imprimerie et maison d’édition strasbourgeoise transmet le dessin demandé (sur papier à lettres illustré) – La Police du Bâtiment répond à l’Imprimerie et à Mme Bouvaine. – Le maire demande à l’Imprimerie d’arrêter sans délai les machines qui incommodent les voisins. Il fait un courrier au commissaire de police dans lequel il rappelle que la demande de remplacer dans les autorisations « maire » (Bürgermeister) par « autorité de police » (Ortspolizeibehörde) qui renvoie au commissaire de police dans les grandes villes a été rejetée quelques années auparavant.
    1914 (avril) – L’Imprimerie déclare avoir réinstallé les machines de manière à supprimer les vibrations et le bruit. – Courrier des avocats de Mme Bouvaine (Jæglé, Weber et Schmidt).
    1915 (mai) – Le maire accorde un délai de huit jours à l’Imprimerie pour remédier aux nuisances que les transformations n’ont pas supprimé. – L’Imprimerie communique les impositions de l’ingénieur Frédéric Genest (isolation contre les vibrations et les bruits) en demandant si elles satisfont la Police du Bâtiment. – Paul Scheyen, avocat d’Hubert Bouvaine, demande à la Police du Bâtiment si les machines ont été autorisées. Autre courrier des avocats Jæglé, Weber et Schmidt
    1915 (juin) – Mme Bouvaine a quitté la maison voisine. – L’isolation est terminée.
    Le tribunal civil déclare que la délibération dans l’affaire aura lieu le 23 juin. – Le maire transmet des pièces au tribunal.
    1914 (février) – L’Imprimerie et maison d’édition strasbourgeoise dépose une demande pour des machines déjà en place. Elle est autorisée en avril 1914 à installer des machines pour exploiter l’atelier de lithographie dans le bâtiment avant.
    1914 (juillet) – Le préfet demande si l’autorisation a été accordée selon toutes les formes prescrites. – Nouvelle version de l’autorisation contenant les impositions transmises par l’inspection du travail. – Dessin de l’atelier – Les machines sont en place, le dossier est classé, mars 1915.
    1915 (mai) – Courrier du tribunal civil suite à l’audition du 21 mai
  • 1915 – Commission des logements militaires, remarques en 26 points. L’Imprimerie strasbourgeoise demande de remettre à plus tard les travaux dans les bâtiments industriels dont l’exploitation est déjà fortement perturbée, ceux dans les logements seront par contre exécutés. La Commission remet certains des travaux à la fin de la guerre.
  • 1919 – La maison Sigel Frères (entrepreneurs en peinture et vitrerie, rue des Juifs) demande l’autorisation de réaliser des inscriptions (en noir sur couleur pierre). – Accord – Travaux terminés, mai 1919.
  • 1921 – La maison Sigel Frères demande l’autorisation de poser une enseigne (Imprimerie strasbourgeoise, vente de formulaires administratifs)
  • 1923 – L’Electricité de Strasbourg demande l’autorisation de faire un puits d’accès au poste de transformation dans le sous-sol de l’Imprimerie strasbourgeoise. – Autorisation – Dessin
  • 1922 – L’Imprimerie strasbourgeoise demande de mettre à son nom l’inscription faite par Gabelmann (30, rue Saint-Urbain au Neudorf) en mai 1915.
    1924 – L’Imprimerie strasbourgeoise déclare transférer au 15, rue des Juifs son atelier de lithographie sis 30, rue Saint-Urbain au Neudorf
  • 1923 – Les architectes Mewes et Widmann (1, place Saint-Louis) demandent l’autorisation d’aménager en façade une descente de cave pour ballots de papier – Autorisation – Dessin
  • 1923 – L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation de couvrir en partie la cour intérieure d’une construction métallique. Architectes Mewes et Widmann. Entrepreneur, Léon Feist (19, Faubourg de Saverne) – Autorisation – Dessin, calcul statique
  • 1923 – La Police du Bâtiment constate que l’Imprimerie strasbourgeoise a fait poser sans autorisation un store – Demande – Autorisation
    1923 – L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation de placer un rail jusqu’au bord du trottoir pour que les camions déchargent plus vite les marchandises dans des wagonnets. Le maire refuse.
  • 1923 – La Police du Bâtiment constate que l’Imprimerie strasbourgeoise a chargé la maison Guri et Meyer (rue des Balayeurs) de construire une menuiserie dans la cour sans autorisation préalable. Guri et Meyer répondent que la charpente métallique a été posée par Léon Feist (successeur Jean Stiegler, Faubourg de Saverne) qui les a chargés de maçonner les cloisons. – La Police du Bâtiment énumère les conditions à respecter – Autorisation accordée à l’Imprimerie strasbourgeoise et à Jean Stiegler – Dessin – Le garage qui a été construit peut être maintenu, de même que la menuiserie à condition de fermer le dépôt de papier par des dalles fixes en verre brut.
    1924 – L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation de convertir la menuiserie en atelier de vernissage et à construire une nouvelle menuiserie vers l’impasse des Charpentiers. – Autorisation de construire un atelier de menuiserie à simple rez-de-chaussée dans la cour donnant dans l’impasse des Charpentiers, novembre 1924. – La Police du Bâtiment estime que les conditions ne sont pas respectées. L’Imprimerie strasbourgeoise propose une visite au cours de laquelle elle donnera les explications nécessaires. La Police du Bâtiment accorde le permis d’occupation, janvier 1925.
  • 1925 – L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation d’installer des machines dans la menuiserie – L’inspecteur du travail ne fait aucune objection – Autorisation
  • 1925 – Le préfet délivre à l’Imprimerie strasbourgeoise le récépissé d’une déclaration concernant un établissement de troisième classe (atelier de mécanique et de serrurerie)
  • 1928 – L’architecte H. Salomon (21. rue Finkwiller) demande l’autorisation de rehausser l’aile latérale (droite) de deux étages et de le relier au bâtiment avant en perçant une ouverture et en établissant un escalier. – Autorisation, avril 1928 – Dessins – Calcul statique
    Le gros œuvre est terminé (avril 1928), la réception finale en donne lieu à aucune observation (juin)
  • 1929 – L’Imprimerie strasbourgeoise informe la Police du Bâtiment qu’elle a supprimé la vitrine à côté du chapelier Nuss au 9, rue de la Mésange
    1929 – L’Imprimerie strasbourgeoise informe la Police du Bâtiment qu’elle a supprimé la vitrine sur le bâtiment sis 20, rue de la Mésange
  • 1929 – La Police du Bâtiment constate que l’Imprimerie strasbourgeoise a posé sans autorisation une enseigne lumineuse (horloge) au-dessus de la porte principale – Demande – Autorisation – Dessin
    1933 – L’Imprimerie strasbourgeoise supprime l’enseigne et l’horloge
  • 1936 – L’entreprise Meschenmoser et Compagnie demande au nom de l’Imprimerie strasbourgeoise l’autorisation de poser une enseigne au néon – Autorisation – L’enseigne est posée, décembre 1936 – Dessin (losange Istra)
  • 1937 – L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation de poser temporairement six panneaux publicitaires en septembre (rentrée des classes), en octobre (rentrée universitaire) puis en décembre
  • 1937 – L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation de faire construire un atelier dans la cour par l’entreprise Steinbach Frères (4, rue des Foulons) – Autorisation, 14 janvier 1938
    Nouveau plan du deuxième étage (béton armé et maçonnerie) – Avenant, 9 février 1938
    Suivi des travaux. L’excavation est terminée, les fondations posées, février 1938. Le gros œuvre est presque terminé, mars 1938
    La société F. Gervais (ascenseurs et monte-charges, succursale 20, rue Neppert à Mulhouse) transmet les calculs statique pour le monte-charges électrique – L’inspection du travail donne son accord – Autorisation, 27 avril 1938
    1938 (mai) – La réception finale ne donne lieu à aucune objection (atelier et monte-charges)
  • 1938 (avril) – L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation de poser temporairement six panneaux publicitaires
  • 1938 (avril) – L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation de faire agrandir les magasins au rez-de-chaussée sous la direction des architectes Mewes, Kœnig et Félix (6, rue des Veaux) – L’ingénieur Paul Kehlstadt transmet les calculs statiques et les plans – Autorisation accordée à l’Imprimerie strasbourgeoise et à l’entreprise Steinbach frères (4, rue des Foulons) – Autorisation (transformation de dix trumeaux et 6 baies)
    L’entreprise Steinbach demande au commissaire de police l’autorisation d’occuper la voie publique pendant quatre ou cinq semaines – Accord de la Police du Bâtiment – Prorogation jusqu’en juin
    1938 (juillet) – La réception finale en présence de l’ingénieur Tessèdre (Imprimerie strasbourgeoise) ne donne lieu à aucune objection
  • 1941 – L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation de construire un abri anti-aérien pour son personnel, soit environ 300 personnes – La Police du Bâtiment n’a pas d’objection à faire. Le Bureau du travail devra donner son accord – Matériaux nécessaires – Plan de situation (es abris se trouveront au sous-sol du bâtiment de façade gauche sis 15, rue des Juifs), plan – Le Bureau du Travail déclare que la situation économique ne lui permet pas de déclarer les travaux urgents – La Police du Bâtiment transmet la décision à l’Imprimerie strasbourgeoise à laquelle il est interdit de faire les travaux
    1943 (mars) – Seules les cloisons au crayon ont été réalisées.
    1943 (août) – L’Imprimerie strasbourgeoise déclare avoir posé sur son portail une enseigne lumineuse autorisée par le police anti-aérienne
  • 1946 (septembre) – L’Imprimerie strasbourgeoise déclare avoir remis en place l’enseigne lumineuse à double face posée en 1936. La Police du Bâtiment a donné une autorisation verbale.
  • 1946 – L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation d’agrandir les lavabos et les cabinets d’aisance et de démolir l’ancienne cheminée de la chaufferie (d’après le dessin, dans les différents étages d’un petit bâtiment au fond de l’impasse des Charpentiers) – Le projet est ajourné, 1947
  • 1948 – L’entreprise de construction X. Steinbach et A. Moelle (12, rue Lafayette) demande l’autorisation d’agrandir les lucarnes d’un atelier de reliure au quatrième étage vers l’impasse des Charpentiers – Autorisation – Travaux terminés, mai 1948
  • 1947 (octobre) – L’entreprise de construction X. Steinbach et A. Moelle (12, rue Lafayette) demande l’autorisation de surélever l’ascenseur – Autorisation – Dessin – Le projet n’est pas exécuté

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 737 W 165)

15, rue des Juifs, (volume 2, 1948-1989)

L’Imprimerie strasbourgeoise charge l’entreprise de construction X. Steinbach et A. Mœlle de surélever en 1948 de deux étages l’atelier de monotype (à droite dans la cour en entrant par le portail) en construisant un escalier de secours vers le bâtiment principal. Le permis de construire sous la direction de l’architecte François Herrenschmidt est accordé seulement en septembre 1949. Le calcul statique est dû à l’ingénieur A. Falk. Les travaux terminés en juillet 1950 diffèrent des plans. Le certificat de conformité est délivré en 1954.
L’Imprimerie strasbourgeoise est autorisée en 1956 à consolider la façade arrière vers l’impasse des Charpentiers en remplaçant les piliers en bois par des piliers en béton armé sous la direction de l’architecte François Herrenschmidt. Seuls quatre piliers sont remplacés.
L’Imprimerie strasbourgeoise charge en 1976 les architectes Misbach de modifier les devantures aux 15, 17 et 19, rue des Juifs. Un premier projet est refusé à cause des matériaux. Les travaux sont terminés en juin 1977.
L’Imprimerie strasbourgeoise demande en mai 1979 un certificat d’urbanisme pour sa propriété sise 15, 17 et 19, rue des Juifs, 18 et 20, rue des Charpentiers, parcelles 18 à 22 de la section 65 (2438 m²). Elle a l’intention de démolir les bâtiments qui ne donnent pas sur la rue des Juifs ni celle des Charpentiers et de construire des bâtiments destinés à l’habitation et au commerce. Le maire répond à l’Imprimerie strasbourgeoise que le terrain n’est pas constructible ; d’après le plan de sauvegarde et de mise en valeur (PSMV), les bâtiments peuvent être démolis et le terrain libéré devra être aménagé en espace vert.
L’Imprimerie strasbourgeoise liquide son rayon de librairie en décembre 1984 puis vend sa propriété.
Un article de presse de 1988 fait état des peintures murales découvertes un an auparavant.

Sommaire
  • 1948 – La Police du Bâtiment constate que l’Imprimerie strasbourgeoise fait faire des travaux sans autorisation – Les conjoints Dentel, propriétaires du 13, rue des Juifs, se plaignent auprès du tribunal que les travaux en cours au n° 15 endommagent leurs murs. La Police du Bâtiment constate que l’entreprise Steinbach-Moelle rehausse un bâtiment dans la cour. Le mur coupe-feu du voisin est percé lors de la pose du solivage.
    1948 (février) – L’Imprimerie strasbourgeoise déclare qu’elle a été amenée à modifier l’ordre des travaux prévus pour des motifs de sécurité. Les travaux commenceront par surélever l’atelier de monotype au lieu de la cage d’ascenseur. La Police du Bâtiment interdit de continuer les travaux avant qu’elle ait délivré une autorisation. L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation de surélever l’atelier de monotype de deux étages servant de dépôt de matériel en construisant un escalier de secours vers le bâtiment principal sous la direction de l’ingénieur conseil Joseph Sax (3, quai Rouget de l’Isle).
    L’entreprise de construction X. Steinbach et A. Moelle (12, rue Lafayette) demande l’autorisation correspondante – Dessins (élévation, coupe)
    Le gros œuvre est presque terminé, avril 1948. Les plâtriers ont terminé leur travail, août 1948 – Travaux terminés, août 1949.
    1948 (juin) – Le maire informe le chef de la circonscription de Strasbourg (Ministère de la Reconstruction et de l’Urbanisme) que les travaux qui ne soulèvent pas d’objection technique se poursuivent sans autorisation – Le M.R.U. répond en joignant la déclaration de l’Imprimerie strasbourgeoise d’après laquelle elle aurait obtenu l’autorisation pour une première tranche de travaux
    1949 (juillet) – Arrêté portant permis de construire délivré à l’Imprimerie strasbourgeoise et à Joseph Sax
    L’architecte François Herrenschmidt (11, avenue de la Paix) transmet les plans
    1949 (août) – L’Imprimerie strasbourgeoise dépose une demande de permis de construire sous la direction de l’architecte François Herrenschmidt – La Division VI n’a d’autre remarque à faire que la surface des cours – Le maire transmet le dossier au Ministère de la Reconstruction et de l’Urbanisme – Calcul statique signé le 22 juillet 1949 par l’ingénieur A. Falk. – Plan cadastral de situation, élévation, plans (François Herrenschmidt)
  • 1949 (septembre) – Arrêté portant permis de construire délivré à l’Imprimerie strasbourgeoise, pour laquelle agit l’ingénieur Joseph Sax, l’architecte François Herrenschmidt et l’entreprise Steinbach-Mœllé, transformation et surélévation dans la cour au 15, rue des Juifs (section 64 n° 22)
    Suivi des travaux. Le gros œuvre est terminé, juin 1950. Les plâtriers travaillent au quatrième étage, juillet. Les travaux sont terminés mais ne correspondent pas aux plans, octobre
    1950 (octobre) – L’Imprimerie strasbourgeoise (l’ingénieur Joseph Sax) transmet de nouveaux plans
    1950 (novembre) – La réception finale a lieu sans observation.
    1954 (février) – Certificat de conformité correspondant au permis délivré le premier juillet 1949 (surélévation de l’atelier et construction d’un escalier de secours) – Le Ministère de la Reconstruction et de l’Urbanisme émet un avis favorable, septembre 1954 – Le maire délivre un nouveau certificat de conformité, septembre 1954
  • 1951 – L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation de poser au-dessus du panneau sens unique une plaque en tôle portant l’inscription Attention Sortie d’usine – Le maire prend un arrêté portant autorisation de poser des saillies mobiles, février 1951
  • 1956 (avril) – L’architecte François Herrenschmitt demande l’autorisation de consolider la façade arrière vers l’impasse des Charpentiers (remplacer les piliers en bois par des piliers en béton armé) – Devis
    Henri Belot, directeur général de l’Imprimerie strasbourgeoise dépose une demande de permis de construire. Montant estimé, 2.500.000 francs – Plan de situation, dessins
    1956 (mai) – Arrêté portant permis de construire délivré à l’Imprimerie strasbourgeoise, l’architecte Herrenschmidt et l’entreprise Th. et Ed. Wagner (14, rue Adolphe Seyboth)
    L’architecte François Herrenschmitt transmet les notes de calcul
    Suivi des travaux. Quatre des onze piliers sont remplacés en octobre 1956.
    1958 (juin) – Le maire informe l’Imprimerie strasbourgeoise que le permis est périmé. L’Imprimerie strasbourgeoise répond qu’elle ne terminera pas les travaux à cause des nouvelles constructions coûteuses à l’usine de Schiltigheim.
  • 1966 – L’Électricité de Strasbourg (1, rue du Vingt-deux-novembre) demande l’autorisation d’occuper la voie publique devant le 15, rue des Juifs
  • 1968 – Le maire demande à l’Imprimerie strasbourgeoise de faire ravaler la façade. L’Imprimerie strasbourgeoise répond qu’elle envisage de ravaler le 15, rue des Juifs mais qu’elle reporte le ravalement du 26, rue des Juifs à la fin des travaux
    1968 (octobre) – L’Imprimerie strasbourgeoise est autorisée à poser un échafaudage sur la voie publique – Travaux terminés
  • 1975 – Le préfet délivre un récépissé de déclaration pour un dépôt non enterré de mazout (15.000 litres)
  • 1976 – Henri Nied, président directeur général de l’Imprimerie strasbourgeoise dépose une demande de permis de construire sous la direction des architectes Misbach (Habitacle, Misbach et Misbach, 6, rue des Arquebusiers) pour modifier la façade et les devantures aux 15, 17 et 19, rue des Juifs.
    Les architectes transmettent les dessins (élévations, coupes). Les devantures seules sont modifiées, celles en bois aux n° 17 et 19 seront remplacées par de nouvelles identiques à celle du n° 15
    1976 (avril) – L’architecte des Bâtiments de France E. During émet un avis défavorable
    1976 (mars) – La Commission municipale pour la protection des sites approuve le principe des travaux mais désapprouve les matériaux proposés.
    1976 (juin) – Le préfet refuse de délivrer le permis de construire
  • 1976 (mai) – Nouvelle demande des mêmes – Dessins (élévations, coupes) et description légèrement différente
    1976 (juillet) – L’architecte des Bâtiments de France E. During émet un avis favorable
    1976 (août) – Le maire transmet le dossier au directeur départemental de l’Équipement
    1976 (septembre) – Le préfet accorde le permis de construire
    1977 (février) – Les architectes déclarent l’ouverture du chantier
    Suivi des travaux. Les travaux sont en cours, mars 1977. Les travaux sont terminés conformément aux plans, juin 1977
  • 1977 (juillet) – La Police du Bâtiment constate que l’Imprimerie strasbourgeoise a posé neuf enseignes sans autorisation – Les architectes Misbach déposent une demande – Autorisation (enseignes plates Imprimerie, Istra (quatre fois), Reliure, Edition, Librairie, Papeterie)
  • 1977 – L’entreprise Birgel-Schmitt (6, rue d’Adelshoffen à Schiltigheim) est autorisée à occuper la voie publique devant le 15, rue des Juifs
  • 1978 – Le service des incendies constate après le feu de cave survenu le 10 janvier qu’un grand nombre de cartons d’emballage se trouvent dans la cave
    Rapport de la Commission de sécurité
  • 1979 (mai) – L’Imprimerie strasbourgeoise demande un certificat d’urbanisme (propriété sise 15, 17 et 19, rue des Juifs, 18 et 20, rue des Charpentiers, parcelles 18 – 22 de la section 65, 2438 m²) pour démolir les bâtiments qui ne donnent pas sur la rue des Juifs ni celle des Charpentiers et construire des bâtiments destinés à l’habitation et au commerce. – Plan de situation, bâtiments à conserver, bâtiment dont seule la façade est conservée (20, rue des Charpentiers), bâtiments à démolir. Plan de situation des constructions prévues
    Note des services municipaux – D’après le plan de sauvegarde et de mise en valeur (PSMV), les bâtiments peuvent être démolis. Une partie de la parcelle 22 (environ 1080 m²) devra être libre de construction et aménagée en espace vert
    1979 (août) – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable pour les bâtiments longeant les rues, le reste du terrain devra correspondre au P.S.M.V.
    Le maire répond à l’Imprimerie strasbourgeoise que le terrain n’est pas constructible.
  • 1980 – L’Imprimerie strasbourgeoise déclare avoir supprimé les puits de descente devant les 15 et 19, rue des Juifs. – La Police du Bâtiment constate que les puits ne sont pas comblés.
  • 1984 (décembre) – Le maire autorise l’Imprimerie strasbourgeoise à vendre sous forme de liquidation son rayon de librairie
  • 1985 – L’Imprimerie strasbourgeoise déclare avoir vendu sa propriété qui est en cours de démolition et que par conséquent elle ne réglera plus les droits relatifs aux puits de descente
  • 1988 – Article de presse sur les peintures murales découvertes un an auparavant et le retard que prend leur sauvegarde.
  • 1987 (janvier) – L’entreprise Cardem Alsace (7, rue de l’Uranium à Bischheim) est autorisée à poser un échafaudage pour étayer la façade des 18 et 20, rue des Charpentiers.
    1987 (février) – L’entreprise Kesser (3, rue de Sarrelouis) est autorisée à poser une palissade devant les 15 et 17, rue des Juifs. – La palissade est retirée en novembre.
    1988 (mars) – L’entreprise Kesser est autorisée à poser une benne à gravats devant le 17, rue des Juifs et le 22, rue des Charpentiers – Les échafaudages sont retirés en janvier 1989.
  • 1989 – Jean Klotz, adjoint au maire, répond à Sylviane Jullian (Art et Finance, 18, rue Palaphernerie à Avignon) que la Ville de Strasbourg a un droit de préemption sur l’immeuble sis 15, rue des Juifs.

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 737 W 173)

15-19, rue des Juifs, (volume 2-bis, 1983-1984) Certificat d’urbanisme.

L’Imprimerie Strasbourgeoise (Istra) propose en octobre 1983 à la Ville d’acquérir pour une somme de quatre millions de francs le terrain de 19,42 ares comprenant 13,50 ares d’espace réservé dans le Plan de sauvegarde et de mise en valeur (P.S.M.V.) destiné à un espace vert. Elle demande une réponse rapide pour la survie de l’entreprise. Elle réitère en décembre sa proposition en limitant le terrain à céder aux 13,50 ares frappés de servitude, le prix restant le même. Le Service des Espaces verts écrit en novembre au secrétaire général que le terrain d’Istra ne se prête pas à un espace vert. Le vice-président de la Communauté urbaine (C.U.S.) fait une note au président dans laquelle il expose que le Plan de sauvegarde et de mise en valeur (P.S.M.V.) prévoit de remplacer les bâtiments industriels par un espace vert public de 13 ares 50 centiares. Cette réserve a pour effet de diminuer la valeur du patrimoine d’Istra. La suppression de la réserve selon le souhait évident de la société Istra qui a des difficultés financières équivaudrait à une aide à l’entreprise. Le vice-président estime que la Ville devrait renoncer à acquérir le terrain. Le président de la Communauté urbaine fait un courrier par lequel il renonce à acquérir le terrain. L’Imprimerie Strasbourgeoise met en février le préfet en demeure de lever la réserve. Elle demande un certificat d’urbanisme pour réhabiliter et construire des logements et des commerces. L’architecte en chef Ziegler déclare que les jardins étaient courants dans les anciennes grandes demeures ; si la réserve est levée le terrain est constructible, ce qui aggravera la circulation et constituera un précédent. Les emplacements réservés dans le P.S.M.V. ont été arrêtés en accord avec plusieurs services municipaux. L’architecte des Bâtiments de France émet un avis défavorable au projet. Le délai d’un mois s’étant écoulé depuis la mise en demeure, le préfet informe le 28 février 1984 l’Imprimerie Strasbourgeoise qu’il demande au président de la Communauté urbaine d’engager la procédure d’aliénation foncière.
Le maire transmet en mars 1984 au directeur départemental de l’Equipement la demande de certificat d’urbanisme. L’architecte des Bâtiments de France Chantal Lavillaureix déclare le terrain constructible en mai. Le certificat d’urbanisme positif est délivré le 16 mai 1984.
L’architecte des Bâtiments de France informe en août 1984 la Division II qu’il reconsidère son avis favorable et demande de retirer le certificat d’urbanisme positif. Le P.S.M.V. ne peut plus être modifié puisqu’il se trouve au Conseil d’état pour approbation. L’A.B.F. estime qu’il devra demander un sursis à statuer puisque le plan de sauvegarde qui n’a pas été approuvé dans le délai de trois ans n’est plus opposable depuis le 11 mars 1984.

Sommaire
  • 1983 (octobre) – L’Imprimerie Strasbourgeoise (Istra) propose à la Ville d’acquérir pour une somme de quatre millions de francs le terrain de 19,42 ares que le Plan de sauvegarde et de mise en valeur (P.S.M.V.) a destiné à un espace vert. Elle demande une réponse rapide pour la survie de l’entreprise.
    1983 (novembre) – La Division II écrit au secrétaire général que le terrain d’Istra ne se prête pas à un espace vert.
    1983 (décembre) – L’Imprimerie Strasbourgeoise réitère sa proposition en limitant le terrain à céder aux 13,50 ares frappés de servitude, le prix restant le même.
    1984 (janvier) – Note sur l’aliénation de la propriété Istra (R. Baillard, vice-président). La société Istra propose à la Communauté urbaine (C.U.S.) d’acquérir une partie de sa propriété, frappée d’une réserve dans le Plan de sauvegarde et de mise en valeur (P.S.M.V.) qui prévoit de remplacer les bâtiments industriels par un espace vert public de 13 ares 50 centiares. Cette réserve a pour effet de diminuer la valeur du patrimoine d’Istra qui peut soit vendre le terrain en question à la C.U.S. soit faire réviser le P.S.M.V. Si la réserve est maintenue, la Communauté urbaine devrait accepter l’offre, le prix serait fixé soit par accord amiable soit par procédure judiciaire selon sa valeur avant publication du P.S.M.V. La suppression de la réserve selon le souhait évident de la société Istra qui a des difficultés financières équivaudrait à une aide à l’entreprise. Par ailleurs, le Service des Espaces verts estime qu’un espace vert n’est pas souhaitable à cet endroit. Le signataire estime que la Ville devrait renoncer à acquérir le terrain.
    Le secrétaire général Adam ajoute en note que la question doit être appréciée indépendamment de la situation de la société Istra.
    Projet de lettre par laquelle le président de la Communauté urbaine renonce à acquérir le terrain
    1984 (janvier) – Le Service du contentieux fait un rapport sur l’aspect juridique de l’affaire. Il termine en constatant qu’Istra semble vouloir mettre en demeure la Communauté urbaine de Strasbourg d’acquérir l’emplacement réservé. S’il n’y a pas transfert de propriété, Istra pourrait demander un permis de construire.
    1984 (janvier) – Note de l’architecte principal Villaume (division II, Urbanisme). Son service n’a pas participé à l’élaboration du P.S.M.V.
    1984 (février) – L’Imprimerie Strasbourgeoise adresse au maire une copie de son courrier au préfet en le mettant en demeure de lever la réserve.
    1984 (février) – L’Imprimerie Strasbourgeoise demande un certificat d’urbanisme pour réhabiliter et construire des logements et des commerces – Liste des différents bâtiments, surface hors œuvre nette 6600 m². – Plan (architectes Kronenberger, Ittel, Strohmenger)
    L’ingénieur en chef Meykuchel fait remarquer que la desserte des terrains est incommode
    1984 (février) – L’architecte en chef Ziegler (division III) adresse à la Police du Bâtiment (division II) une note suite à la conférence du permis de construire. Les jardins étaient courants dans les anciennes grande demeures comme le montre le plan Blondel, il subsiste celui du palais épiscopal. Si la réserve est levée le terrain est constructible, ce qui aggravera la circulation et constituera un précédent. Les emplacements réservés dans le P.S.M.V. ont été arrêtés en accord avec plusieurs services municipaux. Le signataire propose donc de maintenir la réserve.
    1984 (février) – Le service de la voirie n’a pas d’objection à formuler.
    1984 (février) – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable
    1984 (15 février) – Le préfet est seul compétent à délivrer le certificat d’urbanisme. Le plupart des services sont favorables au maintien de la réserve.
    Note selon laquelle l’emplacement réservé n’est plus opposable au propriétaire ni aux tiers un mois après envoi de la mise en demeure de lever la réserve, en l’occurrence un mois après le 27 janvier.
    1984 (28 février) – Le préfet informe l’Imprimerie Strasbourgeoise, le délai d’un mois s’étant écoulé, qu’il demande au président de la Communauté urbaine d’engager la procédure d’aliénation foncière.
    1984 (mars) – Note au secrétariat général qui propose de répondre que le terrain est constructible, les bâtiments adjacents doivent être conservés, le plan-masse présenté ne permet pas de prendre position et le P.S.M.V. doit être préalablement modifié.
    1984 (mars) – Le maire transmet au directeur départemental de l’Equipement la demande de certificat d’urbanisme
    1984 (mars) – La Division II demande à la Division IX quelles procédures suivre pour mettre à jour le P.S.M.V. puisque la Ville a renoncé à l’acquisition avant un délai de deux ans. – Le service du contentieux déclare qu’en l’occurrence la réserve n’existe plus juridiquement.
    1984 (mai) – L’architecte des Bâtiments de France Chantal Lavillaureix déclare le terrain constructible.
    1984 (16 mai) – Certificat d’urbanisme positif
    1984 (18 mai) – Le secrétaire général adresse une note au président de la Communauté urbaine. Le service du contentieux estime que la mise à jour du P.S.M.V. est suffisante mais le directeur départemental de l’Equipement estime qu’il faut le modifier. Le secrétaire propose d’adresser une lettre au préfet.
    1984 (22 juin) – Lettre au préfet
    1984 (août) – L’architecte des Bâtiments de France a téléphoné à la Division II qu’il reconsidère son avis favorable et demande de retirer le certificat d’urbanisme positif. Le P.S.M.V. ne peut plus être modifié puisqu’il se trouve au Conseil d’état pour approbation. L’A.B.F. estime qu’il devra demander un sursis à statuer puisque le plan de sauvegarde qui n’a pas été approuvé dans le délai de trois ans n’est plus opposable depuis le 11 mars 1984.
  • 1985 – Le maire répond à un courrier de Christian Lambolet (association Architecture et Patrimoine). Le même courrier est joint au dossier coté 737 W 168.

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 737 W 166)

15-19, rue des Juifs, (volume 3, 1984)

Plans. Soframur Construction, représentée par Est Construction (3, rue de Sarrelouis à Strasbourg. Construction et rénovation de 81 appartements 18 à 19 rue des Juifs, 18 et 20 rue des Charpentiers. Architectes, A. Kronenberger, G. Ittel, M. Strohmenger
Plan de situation (bâtiments le long de la rue des Juifs et de celle des Charpentiers, nouvelle aile à l’arrière du 15, rue des Juifs et impasse des Charpentiers)
Plan. Bâtiments à démolir – Plan des garages – Plan du sous-sol – Plan du rez-de-chaussée – Plan de l’étage I – Plan de l’étage II – Plan de l’étage sous combles – Coupes – Façade rue des Charpentiers – Façade rue des Juifs – Façade arrière des immeubles de la rue des Juifs – Façade arrière des bâtiments rue des Charpentiers – Façade impasse des Charpentiers – Façade sur cour – Façade sur cour, bâtiment C – Façade vers le voisin (bâtiments A et B) – Plan, bâtiments à démolir, à rénover

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 737 W 167)

15-19, rue des Juifs, (volume 4, 1984-1985) Découverte de vestiges remarquables, projet de convention archéologique

Une visite des lieux constate en octobre 1984 que les caves du 15, rue des Juifs comprennent des piliers sans doute médiévaux et celles du 20, rue des Charpentiers des vestiges qui pourraient être ceux d’un bain rituel juif. L’architecte des Bâtiments de France demande de prolonger de quatre mois le délai d’instruction. Une visite des lieux, sauf aux étages encore occupés par Istra, constate que le sous-sol du 20, rue des Charpentiers renferme un bain rituel juif présumé, celui du 19, rue des Juifs un pilier médiéval, le 17, rue des Juifs comprend trois niveaux de galeries en bois, le 15, rue des Juifs une cave médiévale, un escalier en bois du XVIII°, un pilier sculpté et une colonnette en pierre et une arcade Renaissance.
Les architectes qui ont élaboré leur avant-projet à partir des plans remis par les établissements Istra sans visiter les lieux présentent un nouveau projet qui tient compte de certaines remarques faites lors de la visite. Ils justifient leur projet (rénover les bâtiments sur rue et en construire de nouveaux à la place de l’ancienne usine) par une « étude d’impact ». L’architecte des Bâtiments de France demande en décembre 1984 que soit ajourné le dossier incompatible avec le PSMV. Est Construction retire la demande de permis de construire avant l’expirarion du délai d’instruction pour éviter les procédures. La société Soframur a signé avec Istra un contrat sous conditions suspensives (obtention du permis de construire et du permis de démolir, non recours de tiers dans un délai de quatre mois). La Direction des antiquités d’Alsace (ministère de la Culture) présente en janvier 1985 un avant-projet de convention archéologique.

Sommaire
  • Plans. Soframur Construction, représentée par Est Construction (3, rue de Sarrelouis à Strasbourg. Construction et rénovation de 81 appartements 18 à 19 rue des Juifs, 18 et 20 rue des Charpentiers. Architectes, A. Kronenberger, G. Ittel, M. Strohmenger
    Sous-sol II – Sous-sol I – Rez-de-chaussée – Etage I et II – Etage III – Etage IV – Façade sur cour, bâtiments A et B – Façade vers le voisin (bâtiments A et B) – Façade impasse des Charpentiers – Façade rue des Charpentiers – Façade rue des Juifs – Façade sur cour rue des Juifs – Façade sur cour rue des Charpentiers
  • 1984 (octobre) – Courrier de la Direction régionale du ministère de la Culture au conservateur régional des Monuments historiques. – Une visite des lieux a constaté que les caves du 15, rue des Juifs comprennent des piliers sans doute médiévaux et celles du 20, rue des Charpentiers des vestiges qui pourraient être ceux d’un bain rituel juif.
    1984 (octobre) – Jean Kahn, président de la communauté israélite de Strasbourg, écrit au maire au sujet de ces vestiges
    Extrait de l’ouvrage d’Adolphe Seyboth joint à une carte du général Hirt
    1984 (octobre) – Georges Leven (Communauté urbaine de Strasbourg) écrit à l’adjoint Gérard Schmaltz au sujet des places de stationnement dans les futurs bâtiments – L’adjoint répond que le dossier en cours d’instruction à la Police du Bâtiment prévoit suffisamment de garages
    1984 (octobre) – Marcel Rudloff, président de la Communauté urbaine de Strasbourg transmet à l’adjoint une lettre du grand rabbin Warschawski et sa réponse
    1984 (octobre) – Le secrétaire général demande au directeur de la Division II si le plan de sauvegarde comprend les bâtiments où se trouvent les vestiges et si les promoteurs prévoient de transformer le sous-sol.
  • 1984 (octobre) – L’architecte des Bâtiments de France demande de prolonger de quatre mois le délai d’instruction
    1984 (novembre) – La Direction départementlale de l’équipement informe SNC France Construction et Est Construction que le délai d’instruction est prolongé de cinq mois pour soumettre le projet au service des Monuments historiques
    1984 (novembre) – Courrier de Marcel Rudloff à la Police du Bâtiment (M. Adam)
    1984 (novembre) – Courrier de Robert Weyl, président de la Société d’histoire des israélites d’Alsace et de Lorraine, à Marcel Rudloff
    1984 (novembre) – Paul Ziegler (architecte en chef) adresse à M. Adam un rapport après visite des lieux par lui-même, Robert Weyl, Jacques Ernest (architecte des Bâtiments de France) sous la conduite de M. Schmitt, employé chez Istra. Sauf au 15, rue des Juifs, les étages ne sont pas encore accessibles.
    18, rue des Charpentiers. Le sous-sol ne renferme pas de vestiges anciens apparents
    20, rue des Charpentiers. Le sous-sol auquel mène un escalier en colimaçon donne sur d’anciens locaux, sans doute du XIII° siècle, qui pourraient avoir abrité un bain juif. Le projet prévoit de supprimer l’ancien sous-sol.
    19, rue des Juifs. Le pilier central du sous-sol date sans doute du Moyen-Âge ou de la Renaissance. Le projet prévoit de maintenir l’ancien sous-sol.
    17, rue des Juifs. Des galeries en bois à trois niveaux et à décors peints (sans doute du XVII° siècle) donnent sur la petite cour.
    15-bis, rue des Juifs. La maison n’a pas de sous-sol.
    15, rue des Juifs. La cave voûtée à deux nefs à piliers centraux est sans doute d’époque médiévale. Le projet y prévoit des locaux techniques. Le rez-de-chaussée comprend un escalier en bois du XVIII° siècle à suspentes en ferronnerie, un pilier en bois sculpté Renaissance près du départ d’escalier, une colonnette en pierre Renaissance, une arcade Renaissance à la sortie du porche sur la cour. Le revêtement pourrait cacher d’autres éléments anciens. La charpente des combles pourrait dater du XV° ou du XVI° siècle.
    Bâtiments arrière du XIX° siècle. Ils sont sans intérêt sauf quelques colonnes en fonte au sous-sol. Le terre-plein pourraît être fouillé lors des travaux d’excavation.
    1984 (novembre) – Paul Ziegler estime que la réaffectation des bâtiments Istra doit être examinée sous deux aspects. (A) Problèmes archéologiques. Le niveau romain se trouve sans doute à deux mètres au-dessous des caves actuelles. L’imprimeur Levrault a découvert lors des travaux du XIX° siècle une pierre de fondation d’une synagogue. Le terre-plein sous le n° 20 et une partie des bâtiments industriels doit correspondre à l’emplacement de la synagogue. M. Petri estime que l’arcade Renaissance du 15, rue des Juifs a été déplacée de la façade au XIX° siècle. Il faudrait faire des fouilles.
    (B) Projets de réhabilitation et de construction – Les architectes qui ont élaboré leur avant-projet à partir des plans remis par les établissements Istra sans visiter les lieux ont présenté un nouveau projet qui tient compte de certaines remarques faites lors de la visite. L’escalier du XVIII° siècle est maintenu au n° 15, l’emprise au sol a été réduite
  • 1984 (novembre) – La Division II demande à la Division IX une étude juridique pour pouvoir faire des fouilles
    Note de l’adjoint Jost au maire
    1984 (octobre) – Extrait du procès verbal de la réunion de la Commission des sites qui souhaite 1) réduire l’emprise au sol, 2) mieux traiter les façades, 3) mettre en valeur le porche, 4) agrandir les cours et supprimer les terrasses, 5) appliquer strictement la réglementation sur les places de stationnement et 6) conserver l’escalier du XVIII° siècle et si possible la cheminée industrielle du XIX° siècle.
    Le Plan de sauvegarde et de mise en valeur (PSMV) prévoyait d’aménager un espace vert auquel la Ville a renoncé après mise en demeure par le propriétaire.
    Elévations, façades sur cour – Photographie du départ d’escalier, des boiseries et du sous-sol à conserver
  • 1984 (août) – Notice de sécurité – Surfaces hors œuvre de chaque bâtiment – Surfaces hors œuvre brutes le 3 août 1984 (sous-sol, rez-de-chaussée 15, rue des Juifs, 17, rue des Juifs, 19, rue des Juifs, 20, rue des Charpentiers, idem étages, par les architectes Kronenberger, Ittel et Strohmenger.
  • 1984 (août) – Etude d’impact par les architectes Kronenberger, Ittel, Strohmenger. Maître d’ouvrage, Soframur Construction, représentée par Est Construction (3, rue de Sarrelouis à Strasbourg), maître d’œuvre architectes, A. Kronenberger, G. Ittel, M. Strohmenger, 4-a rue de Stockholm à Strasbourg
    1. Analyse de l’état initial. Le terrain (2438 mètres carrés) se trouve dans le secteur sauvegardé. Un certificat d’urbanisme favorable a été accordé le 10 mai 1984. Les bâtiments en bordure des rues servent d’habitation et de locaux industriels. L’usine vers l’impasse des Charpentiers qui date de 1869 sert de dépôt. Les différents bâtiments comprennent des éléments à conserver. Au 15, rue des Juifs, le porche, l’escalier, le poteau sculpté, la façade arrière correspondra à la façade sur rue (modénature). Au 15-bis, rue des Juifs, la façade arrière correspondra à la façade sur rue. Au 17, rue des Juifs les galeries en bois de la cour, la façade arrière correspondra à la façade sur rue. Au 19, rue des Juifs, la cave voûtée. Au 20, rue des Charpentiers la cave, la façade arrière correspondra à la façade sur rue. Au 18, rue des Charpentiers, la cave, la façade arrière correspondra à la façade sur rue.
    2. Projet. Il consiste à supprimer l’usine pour créer des logements en aménageant des espaces verts
    3. Analyse des effets sur l’environnement. La cheminée et les rejets malodorants seront supprimés. Il n’y aura plus de nuisances sonores dues à l’usine. Le stationnement souterrain libère les rues.
    4. Justification du projet (72 logements et commerces), cour plantée visible de la plate-forme de la cathédrale.
  • 1984 (décembre) – Note du Service du Contentieux sur la réglementation des fouilles archéologiques
    1984 (décembre) – La société Est Construction déclare que les anciens bains juifs seront exclus des travaux. Une réunion fixera les conditions selon lesquelles interviendront les services archéologiques.
    1984 (décembre) – Conférence du permis de construire. Le service d’architecture note que le plan de sauvegarde n’est pas respecté et que le projet de façades n’est pas acceptable. La Police du Bâtiment évoque des problèmes réglementaires qui peuvent être résolus.
    1984 (décembre) – L’architecte des Bâtiments de France Jacques Ernest demande que soit ajourné le dossier incompatible avec le PSMV.
    Notes suite à une discussion avec l’architecte des Bâtiments de France le 12 décembre.
    1984 (21 décembre) – Est Construction retire la demande de permis de construire déposée par la société Soframur
    La Division II informe le secrétariat général qu’Est Construction a retiré sa demande avant l’expirarion du délai d’instruction (4 janvier) pour éviter les procédures et qu’elle présentera une nouvelle demande ultérieurement.
    1985 (janvier) – Compte rendu d’une réunion tenue le 10 janvier entre les parties (et services municipaux, France Construction et les architectes)
  • 1985 (janvier) – La Direction des antiquités d’Alsace (ministère de la Culture) transmet au Service de l’urbanisme un avant-projet de convention archéologique.
    1985 (janvier) – Le préfet organise une réunion le 6 février. Nouveau projet de convention. – Procès verbal de la réunion. La société Soframur a signé avec Istra un contrat sous conditions suspensives (obtention du permis de construire et du permis de démolir, non recours de tiers dans un délai de quatre mois). Le projet immobilier prévoit de rénover les bâtiments extérieurs et d’en construire de nouveaux à la place de l’ancienne usine datant de 1868. La Communauté israélite souhaite que les anciens bains aient un accès autonome. Le directeur d’Istra déclare que la vente résulte de problèmes économiques et que la recette entrera dans le plan de restructuration de l’entreprise. L’architecte des Bâtiments de France déclare que le permis de construire ne peut être délivré qu’après que la convention aura été signée. Les fouilles reviendront à environ 800.000 francs. Il est prévu que seront inscrits à l’inventaire supplémentaire des monuments historiques le 15, rue des Juifs (façades, toiture, cave voûtée, porte cochère, colonnette Renaissance et poteau sculpté) et le 20, rue des Charpentiers (bain juif présumé). L’architecte des Bâtiments de France souhaite qu’une galerie extérieure soit conservée et restautée [17, rue des Juifs].
    1985 (mars) – Compte rendu de la réunion dans la salle du service d’architecture entre les représentants de France et Est Construction, le bureau d’architecture, la Division III et la Police du Bâtiment
  • 1984 (août) – Le secrétaire général Adam estime que rien ne s’oppose au permis de démolir, le plan de sauvegarde prévoyant que les bâtiments disparaîtraient. Quant au permis de construire, le certificat d’urbanisme positif a été délivré, le sursis à statuer que proposent les Affaires culturelles semble manquer de fondement.

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 737 W 168)

15-19, rue des Juifs, (volume 5, 1985-1987) Permis de construire – Convention archéologique

Les architectes présentent des plans et une notice descriptive : (a) bâtiments à rénover 15, rue des Juifs (12 logements, 1 local commercial), 15-bis, rue des Juifs (6 logements, 1 local commercial), 17-19, rue des Juifs (9 logements, 2 locaux commerciaux), 20-22, rue des Charpentiers (8 logements), 18, rue des Charpentiers (4 logements) pour une surface hors œuvre nette de 4753 m², (b) bâtiments à construire, bâtiment A (9 logements), B (14 logements), C (13 logements) et sous-sol à 70 places de stationnement, pour surface hors œuvre nette de 3599 m², une nouvelle version de l’étude d’impact
La convention archéologique est signée en avril 1985. L’autorisation de démolir les bâtiments arrière est accordée le 5 octobre 1984.
Le promoteur dépose le 3 août 1984 une demande de permis de construire 47 logements, d’en rénover 34 et d’aménager 73 places de stationnement. L’architecte des Bâtiments de France émet un avis défavorable le 10 octobre 1984, le projet étant incompatible avec le PSMV qui n’est pas encore approuvé par le Conseil d’Etat. Le dossier est soumis à la Commission des sites le 16 octobre 1984 après découverte de vestiges pouvant être un ancien bain rituel juif. Le délai d’instruction du dossier est prolongé le 5 novembre 1984 pour permettre de fouiller le sous-sol. Le promoteur retire la demande de permis de construire le 27 décembre 1984 puis en présente une nouvelle le 9 mars 1985 (construire 37 logements et en rénover 39). L’architecte des Bâtiments de France émet le 30 mai 1985 un avis favorable sous réserves. Le préfet délivre le permis de construire le 11 juin 1985
Le préfet prend le 15 novembre 1985 un arrêté qui inscrit certaines parties du 15, rue des Juifs à l’inventaire supplémentaire des Monuments historiques (murs pignon à redents, porte cochère à intrados sculpté côté cour, escalier intérieur à balustres, poteau sculpté attenant, colonnette ionique au rez-de-chaussée, façade sur rue sauf le rez-de-chaussée, cave voûtée). Les bâtiments industriels sont en cours de démolition (novembre, décembre 1985).
Christian Lamboley (association Architecture et Patrimoine) déclare en avril 1985 qu’il saisira le tribunal administratif du dossier si un permis de construire était accordé. Il transmet en octobre 1985 ses remarques au maire. Il déplore que soit prévue une « médiocre construction de banlieue » alors que l’ancienne usine aurait pu être intégrée au projet. Le secrétaire général propose d’apporter une réponse de principe (éviter un système autoritaire et favoriser l’initiative privée).

Sommaire
  • 1985 (mars) – S.N.C. France Construction et Compagnie, Soframur Construction (42-48, rue de Bellevue à Boulogne-Billancourt, représentée par Est Construction, 3, rue de Sarrelouis à Strasbourg) dépose une demande de permis de construire le 8 mars 1985 – Architectes Kronenberger, Ittel, Strohmenger et Bouyneau (4-a, rue de Stockholm à Strasbourg) – Plans, niveau III (n° 7), IV (n° 8), V (n° 9), élévations
    Conférence du permis de construire – La SNC France Construction demande l’autorisation de construire et de rénover 70 logements. Le certificat d’urbanisme a été délivré le 10 mai 1984, le permis de démolir le 5 octobre 1984
  • Notice de sécurité
    Notice descriptive – Rénovation
    15, rue des Juifs (12 logements, 1 local commercial)
    15-bis, rue des Juifs (6 logements, 1 local commercial)
    17-19, rue des Juifs (9 logements, 2 locaux commerciaux)
    20-22, rue des Charpentiers (8 logements)
    18, rue des Charpentiers (4 logements)
    Surface hors œuvre nette de 4753 m² (4293 m² anciens et 460 m² derrière le 15-bis rue des Juifs et le 20, rue des Charpentiers. La façade arrière des bâtiments rénovés aura une façade comparable à la façade avant. Les éléments remarquables seront conservés (escalier intérieur, poteau sculpté, cave voûtée au 15, rue des Juifs, galeries en bois au n° 17, cave voûtée au n° 19, caves aux 20 et 22, rue des Charpentiers
    Construction neuve, impasse des Charpentiers, bâtiment A (9 logements), B (14 logements), C (13 logements) et sous-sol à 70 places de stationnement, surface hors œuvre nette de 3599 m²
  • 1985 (février) – Etude d’impact par les architectes Kronenberger, Ittel, Strohmenger (nouvelle version) – Surfaces hors œuvre – Logements type (42 fiches) – Photocopies de photographies (tirages originaux dans le dossier VII)
    1985 (mars) – Le permis de construire ne sera délivré qu’après signature de la convention archéologique – Est Construction transmet la convention mais elle n’est pas encore signée – L’éclairage public devra être modifié aux frais du bénéficiaire
    1985 (avril) – Le service des incendies transmet ses observations sur le projet
    1985 (avril) – Christian Lamboley (association Architecture et Patrimoine) fait remarquer que le Plan de sauvegarde et de mise en valeur de Strasbourg prévoit que l’emplacement de l’usine Istra est « réservé pour voie de passage ou ouvrage public, installation d’intérêt général ou espace vert ». L’impasse des Charpentiers ne saurait être considérée comme voie d’accès puisque sa largeur ne satisfait pas aux règles de lutte contre l’incendie. L’association déclare saisir le tribunal administratif du dossier si un permis de construire était accordé. – Le secrétaire général fait remarquer que la réserve a été levée en accord avec l’architecte des Bâtiments de France et le préfet le 28 février 1984 après que la Ville a renoncé à acquérir la parcelle frappée par une servitude d’intérêt public. Cette décision est entérinée par le Conseil d’Etat qui a approuvé le PSMV le premier février 1985.
    1985 (avril) – Le préfet transmet la convention signée – Le secrétaire général informe le maire qu’une clause non prévue répartit les surcoûts éventuels entre les parties, donc la Ville de Strasbourg. Le maire Marcel Rudloff demande des précisions à ce sujet avant de signer la convention. La préfecture déclare que les surcoûts sont à la seule charge de l’Etat et du promoteur immobilier.
    1985 (mai) – Exemplaire signé de la convention
    Liste des points qui pourraient faire l’objet d’une réserve dans l’avis de l’architecte des Bâtiments de France
    Fiche récapitulative. Certificat d’urbanisme – 1 février 1984, demande de certificat d’urbanisme – 27 février 1984, l’architecte des Bâtiments de France transmet un avis de non constructibilité, l’emplacement étant réservé pour un espace vert dans le Plan de Sauvegarde et de Mise en Valeur – 1 mars 1984, la servitude n’est plus opposable ni au propriétaire ni aux tiers, la Ville renonce à acquérir les terrains – 15 mars 1984, la demande est transmise avec avis favorable à la Direction Départementale de l’Equipement – 10 mai 1984, le certificat d’urbanisme est délivré pour le plan masse présenté – 22 juin 1984, le Maire demande au préfet de lever la servitude et de mettre à jour le Plan de Sauvegarde et de Mise en Valeur
    Permis de démolir – 3 août 1984, le promoteur demande l’autorisation de démolir les bâtiments arrière (usine et dépôt) – 26 août 1984, la Direction Départementale de l’Equipement émet un avis favorable – 13 septembre 1984, l’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable – 5 octobre 1984, arrêté portant autorisation de démolir
    Permis de construire – 3 août 1984, le promoteur dépose une demande de permis de construire 47 logements et d’en rénover 34, 73 places de stationnement étant prévues – 20 août 1984, la conférence du permis de construire examine le dossier – 4 octobre 1984, M. Ziegler émet un avis défavorable – 10 octobre 1984, l’architecte des Bâtiments de France émet un avis défavorable, le projet étant incompatible avec le PSMV qui n’est pas encore approuvé par le Conseil d’Etat – 16 octobre 1984, le dossier est soumis à la Commission des sites après découverte de vestiges pouvant être un ancien bain rituel juif – 5 novembre 1984, le délai d’instruction du dossier est prolongé pour permettre de fouiller le sous-sol – 13 décembre 1984, la conférence du permis de construire examine le dossier – 17 décembre 1984, l’architecte des Bâtiments de France émet un nouvel avis défavorable – 27 décembre 1984, le promoteur retire la demande de permis de construire – 9 mars 1985, le promoteur dépose une nouvelle demande de permis de construire 37 logements et d’en rénover 39 – 2 avril 1985, la conférence du permis de construire examine le dossier – 29 avril 1985, projet de convention pour fouilles archéologiques – 20 mai 1985, le maire signe la convention – 30 mai 1985, l’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable – 31 mai 1985, le maire transmet le dossier à la Direction Départementale de l’Equipement
    1985 (30 mai) – L’architecte des Bâtiments de France Jacques Ernest émet un avis favorable sous réserve que 1. les baies des bâtiments à construire, sauf les portes-fenêtre, aient au plus un mètre de large, 2. les menuiseries aient deux vantaux, 3. les menuiseries des bâtiments rénovés soient conservées ou remplacées à l’identique, 4. les menuiseries des baies cintrées aient la même forme, 5. les ouvertures sur la toiture du 18, rue des Charpentiers soient en forme de lucarne, 6. les volets du rez-de-chaussée se replient dans les ébrasements en conservant si possible les anciens, 7. les bâtiments rénovés soient couverts de tuiles anciennes ou de type Saint-Thomas ainsi que les versants sud et ouest des bâtiments nouveaux, 8. les encadrements de fenêtre soient à fleur de crépi dans les nouveaux bâtiments, 9. la clôture impasse des Charpentiers soit entièrement en maçonnerie, 10. les architectes transmettent les dessins des encadrements en béton, des ferronneries et des lucarnes
    1985 (31 mai) – Le maire transmet le dossier à la Direction Départementale de l’Equipement
  • 1985 (6 juin) – Le conservateur régional des Monuments historiques Maxime Destremau informe le secrétariat général du projet d’inscrire à l’inventaire supplémentaire des monuments historiques le bâtiment sis 15, rue des Juifs (ancien hôtel des Joham de Mundolsheim) et le bain rituel juif présumé sis 20, rue des Charpentiers
    1985 (11 juin) – Le préfet délivre le permis de construire où figurent les réserves formulées par l’architecte des Bâtiments de France
    1985 (20 juin) – Le représentant de l’association Architecture et Patrimoine consulte le dossier
    1985 (septembre) – Le directeur régional des Affaires culturelles informe la société France Construction qu’une subvention lui est allouée pour les fouilles archéologiques – En annexe, l’arrêté du 30 août 1985.
    1985 (octobre) – Christian Lamboley (association Architecture et Patrimoine) fait part au maire de ses remarques. Il déplore que soit prévue une « médiocre construction de banlieue » alors que l’ancienne usine aurait pu être intégrée au projet et que les nouveaux bâtiments auraient pu être confiés à différents architectes et fait observer que les difficultés de la société Istra ont servi d’argument en faveur du projet. – Le secrétaire général propose d’apporter une réponse de principe. « Pour suivre l’intervenant dans toutes ses conclusions, il faudrait réduire (encore) le droit de propriété et avoir de façon générale encadré les professions libérales, notamment celles d’architecte, et avoir recours à un système autoritaire ». – Réponse du maire, « ces terrains (…) ont été rendus à l’initiative privée en ce qui concerne leur mise en valeur ».
    1985 (novembre) – Extrait de presse relatant la démolition de l’usine « à l’heure où le patrimoine architectural de style industriel tend à susciter d’ingénieuses solutions de sauvegarde ».
  • 1985 (octobre) – Le directeur régional des antiquités historiques transmet au maire l’autorisation de sauvetage accordée à Marie-Dominique Waton – Copie adressée au maire, mai 1986.
    1985 (novembre) – Le préfet accorde un prêt PAP à la société SNC France Construction
    1985 (novembre, décembre) – Les bâtiments industriels sont en cours de démolition, il reste seulement le rez-de-chaussée vers l’impasse des Charpentiers et les bâtiments latéraux. La porte du 15-bis a été abîmée.
    1985 (décembre) – Christian Lamboley demande s’il existe un inventaire des éléments que la Ville de Strasbourg se serait réservés lors de la démolition. – En note, les matériaux appartiennent au constructeur, la grille qui fermait la propriété vers l’impasse et que la Ville souhaitait récupérer a été volée.
    1986 (janvier) – Les avocats Frantz-Michel Welsch et Jean-Pierre Kessler, conseillers de la société SNC France Construction & Cie, Soframur Construction convient le maire à une réunion sur place au sujet des fouilles et des risques que pourrait encourir le 13, rue des Juifs. – En note, les parties concernées sont le Ministère de la culture qui fouille le terrain et France Construction – L’architecte Pierre Knecht fait un compte rendu de la visite du 30 janvier (constat amiable d’état des lieux), photocopies de photographies
    1986 (février) – Les bâtiments sont démolis jusqu’au sol, sauf impasse des Charpentiers où un mur sert de clôture
    1986 (février) – Article de presse sur les fouilles
    1986 (février) – Le préfet transmet au maire son arrêté en date du 15 novembre 1985 qui inscrit certaines parties du 15, rue des Juifs à l’inventaire supplémentaire des Monuments historiques (murs pignon à redents, porte cochère à intrados sculpté côté cour, escalier intérieur à balustres, poteau sculpté attenant, colonnette ionique au rez-de-chaussée, façade sur rue sauf le rez-de-chaussée, cave voûtée)
    1986 (mars) – Extrait de presse. Un bain rituel juif inscrit à l’inventaire supplémentaire des Monuments historiques

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 737 W 170)

15-19, rue des Juifs, (volume 6, 1986-1987) Avenant au permis de construire – Démolitions non prévues – Découverte de décors peints

S.N.C. France Construction et Compagnie, Soframur Construction dépose en juillet 1986 une demande d’avenant au permis de construire (5 logements et 9 places de stationnement supplémentaires, modification des toitures). Les architectes transmettent en août 1986 de nouveaux les plans qui améliorent l’accès aux places de stationnement. Le préfet délivre l’avenant au permis de construire en décembre 1986.
Le chantier est ouvert en février 1987. Les travaux d’excavation pour les sous-sols sont en cours en mars 1987. Contrairement à ce qui était prévu, les 15-bis rue des Juifs, 18 et 20 rue des Charpentiers ont été démolis, seules subsistent les façades. L’architecte des Bâtiments de France dresse un procès verbal pour engager des poursuites. Charles Meyer (Est Construction) transmet en avril 1987 un exposé selon lequel les anciens planchers des bâtiments démolis ont été remplacés par de nouveaux à structure métallique remplie de béton, les façades arrière en partie démolies lors de la construction de l’usine. Le promoteur s’engage à reconstruire les parties démolies.
L’entreprise Kessler met au jour en avril 1987 des murs et des plafonds peints (XV° siècle) au 15, rue des Juifs. L’association Les Amis du Vieux Strasbourg propose en juin 1987 au maire d’échanger une maison propriété de la Ville rue du Parchemin contre le 15, rue des Juifs qui appartient à la Caisse Nationale de Prévoyance. Le préfet prend en juillet 1987 un arrêté portant extension de l’inscription de l’ancien hôtel des Joham de Mundolsheim sur l’inventaire supplémentaire des monuments historiques (ensemble des peintures polychromes du Moyen-Âge ou de la Renaissances ornant les plafonds et les murs, tant intérieurs qu’extérieurs, la peinture murale isolée située dans la cour, sur le mur de retour mitoyen au 13, rue des Juifs). Le directeur régional du ministère de la culture remercie Est Construction de son bon vouloir.

Sommaire
  • 1986 (juillet) – S.N.C. France Construction et Compagnie, Soframur Construction (42-48, rue de Bellevue à Boulogne-Billancourt, représentée par Est Construction, 3, rue de Sarrelouis à Strasbourg) dépose une demande de permis de construire modificatif le 3 juillet 1986 (5 logements et 9 places de stationnement supplémentaires – 79 au lieu de 70). Le volume des bâtiments reste le même, les combles sont mieux mis à profit
    Notice descriptive – Rénovation
    15, rue des Juifs (8 logements au lieu de 12, 1 local commercial)
    15-bis, rue des Juifs (6 logements, 1 local commercial)
    17-19, rue des Juifs (7 logements au lieu de 9, 2 locaux commerciaux)
    20-22, rue des Charpentiers (8 logements)
    18, rue des Charpentiers (8 logements au lieu de 4)
    Surface hors œuvre nette de 5519 au lieu de 4753 m²
    Construction neuve, impasse des Charpentiers, bâtiment A (11 logements au lieu de 9), B (20 logements au lieu de 14), C (13 logements) et sous-sol à 79 places de stationnement au lieu de 70, surface hors œuvre nette de 3897 au lieu de 3599 m²
    45 tableaux (surfaces et pièces), 14 plans
    1986 (3 juillet) – Notes sur le projet. Certaines places de stationnement sont peu commodes
    1986 (juillet) – Le maire transmet le dossier à la Direction Départementale de l’Equipement
    1986 (juillet) – Article de presse, le chantier de fouilles touche à sa fin, relatant la découverte d’un puits du XVIII° siècle
    1986 (juillet) – Soframur Construction transmet copie d’une lettre adressée à la Direction des antiquités historiques d’Alsace
    1986 (juin) – Extrait d’un procès verbal de réunion pendant laquelle le maire évoque le bain juif situé dans une propriété privée.
    1986 (24 juillet) – Conférence du permis de construire. Certaines places de stationnement sont peu commodes. La Police du Bâtiment demande de modifier les plans
    1986 (août) – Les architectes transmettent les plans modifiés
    1986 (13 août) – Conférence du permis de construire. Les nouveaux plans sont acceptables
  • 1986 (13 août) – L’architecte des Bâtiments de France Chantal Lavillaureix émet un avis favorable sous diverses réserves (lucarnes, entrée impasse des Charpentiers)
    1986 (13 août) – Observations du service des incendies
    1986 (septembre) – Le maire transmet le dossier à la Direction Départementale de l’Equipement avec avis favorable
  • 1986 (octobre) – Le jeu de plans transmis suite à la réunion du 21 octobre est incomplet
    1986 (novembre) – Les architectes transmettent 14 plans en joignant une description des toitures. Dessin des toitures. Onze photographies (toiture, lucarnes, combles)
    1986 (novembre) – L’architecte des Bâtiments de France Jacques Ernest émet un avis favorable après corrections en rouge
    1986 (décembre) – Le préfet délivre l’avenant au permis de construire
  • 1987 (février) – Déclaration d’ouverture de chantier
    1987 (mars) Suivi des Travaux. « Les travaux d’excavation sont en cours dans la partie du terrain qui recevra les niveaux souterrains de parkings. Les travaux de démolition sont achevés et sont allés au-delà de ce qui était convenu. Ont été conservés en totalité les volumes des immeubles 15, 17 et 19 rue des Juifs qui fait l’angle de la rue des Charpentiers. Pour les autres immeubles (15-bis rue des Juifs, 18 et 20 rue des Charpentiers) seules les façades sur rue restent debout. Elles sont accrochées à des échafaudages lestés, placés sur le terrain pour le 15-bis rue des Juifs et sur la voie publique côté rue et impasse des Charpentiers. A évoquer avec l’A.B.F. le 24 mars 87 »
    1987 (24 mars) – Mme Lavillaureix, architecte des Bâtiments de France va dresser un procès verbal et engager des poursuites, les travaux en cours étant en infraction avec le PSMV et le permis de construire – Le maire envoie un courrier à la société Est Construction.
    1987 (23 avril) – Charles Meyer (Est Construction) demande une réunion en déclarant que les planchers des 17 et 19, rue des Juifs sont en mauvais état et que les façades arrière doivent être refaites
    1987 (28 avril) – Article de presse intitulé La mise à jour de 100 m² de plafonds polychromes, datant du XVI° siècle
    1987 (16 avril) – Charles Meyer (Est Construction) transmet un exposé intitulé Problèmes liés à la réhabilitation des bâtiments rue des Juifs et rue des Charpentiers. Comme les charpentes des 17 et 19, rue des Juifs ont été rehaussées, il faudra les démonter pour retrouver leur état originel. Les 15-bis, rue des Juifs, 18 et 20, rue des Charpentiers ont été beaucoup transformés lors de la construction de l’usine, les anciens planchers y ont été remplacés par de nouveaux à structure métallique remplie de béton, les façades arrière ont été en partie démolies (planche de quatre photographies)
    1987 (18 mai) – La Police du Bâtiment fait un compte rendu de la réunion tenue le 13 mai. « Le bénéficiaire du permis de construire s’est engagé à reconstruire à l’identique ce qui devait l’être, conformément aux plans du permis de construire ». La Police du Bâtiment demande les plans des parties indûment démolies.
    1987 (18 mai) – Est Construction transmet son compte rendu de la réunion de chantier en cinq paragraphes (tuiles, encadrements de fenêtre, travaux de démolition, voûte au sous-sol du 15, rue des Juifs, escalier intérieur au n° 17).
  • 1987 (juin) – Le Service départemental de l’architecture (Jacques Ernest) informe le maire que l’entreprise Kessler a mis au jour des murs et des plafonds peints, sans doute du XV° siècle, dont la conservation exige de prendre rapidement des mesures.
    1987 (juin) – L’association Les Amis du Vieux Strasbourg adresse un courrier au maire. Elle propose un échange du 15, rue des Juifs, propriété de la Caisse Nationale de Prévoyance, contre le 5, rue du Parchemin, propriété de la Ville. – Catherine Trautmann, députée et conseillère municipale, appuie la proposition. – L’adjoint au maire Robert Grossmann écrit au maire en appuyant aussi le projet.
    1987 (juillet) – Le préfet prend un arrêté portant extension de l’inscription de l’ancien hôtel des Joham de Mundolsheim sur l’inventaire supplémentaire des monuments historiques (ensemble des peintures polychromes du Moyen-Âge ou de la Renaissances ornant les plafonds et les murs, tant intérieurs qu’extérieurs, la peinture murale isolée située dans la cour, sur le mur de retour mitoyen au 13, rue des Juifs)
    1987 (juin) – Le directeur régional du ministère de la culture Benoît Choquet remercie Est Construction de son bon vouloir et lui demande l’autorisation de poursuivre les sondages.
    1987 (juin) – Compte rendu de la visite de chantier du 24 juin 1987. Le gros œuvre du sous-sol à deux niveaux est en cours. Le promoteur et l’entrepreneur fourniront les dessins des lucarnes.

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 737 W 171)

15-19, rue des Juifs, (volume 7, 1987-1991)

Le préfet prend le 1° juillet 1987 un arrêté qui complète l’inscription du 15, rue des Juifs au titre des monuments historiques en date du 15 novembre 1985. Il s’ensuit que les travaux sont suspendus à chacun des trois étages. Le Conservateur régional des monuments historiques Maxime Destremeau demande au ministre si le classement peut être envisagé alors qu’il manque les partenaires assurant le financement. Les Amis du Vieux Strasbourg soutiennent la création d’une fondation. Le maire écrit à la Caisse des Dépôts et Consignations faisant partie du groupe Caisse Nationale de Prévoyance à laquelle la société France Construction du groupe Bouygues a promis de vendre le bâtiment réhabilité. Lors de la visite de chantier, la Police du Bâtiment et l’architecte des Bâtiments de France constatent en décembre 1987 que les travaux ne correspondent pas aux dessins, notamment les lucarnes. Le préfet informe le maire que le 15, rue des Juifs sera classé au titre des monuments historiques et propose plusieurs affectations. Est Construction propose en février 1988 d’acquérir le 8, rue du Parchemin, propriété de la Ville mais la Ville de Strasbourg n’envisage pas d’échanger les immeubles. Une galerie d’art de Colmar propose d’occuper les niveaux deux et trois mais le loyer proposé est trop élevé pour qu’elle donne suite à son projet. L’architecte des Bâtiments de France fait part en septembre 1988 des infractions au règlement à Est-Construction qui déclare qu’il lui est impossible d’en tenir compte alors qu’elle est liée par des délais.
Claude Schreyeck est autorisé en 1988 à aménager des espaces commerciaux aux 15, 15-bis, 17 et 19 rue des Juifs sous la direction des architectes Francis Bozzo, Laurent Dalvy et Michel Gomez (Atelier Vert, 12, rue des Poules).
SNC France Construction est autorisée en août 1988 à construire une clôture impasse des Charpentiers.
SNC France Construction dépose en décembre 1988 une demande de deuxième avenant au permis accordé le 11 juin 1985. L’architecte des Bâtiments de France émet un avis défavorable (toitures rue des Charpentiers, vasistas, rez-de-chaussée). Les corniches rue des Charpentiers sont modifiées selon l’accord de l’architecte des Bâtiments de France de même que les fenêtres cintrées (n° 20).
Les peintures murales de l’ancien hôtel Joham de Mundolsheim (appartenant depuis le 18 décembre 1986 à la Caisse Nationale de Prévoyance) sont classées parmi les monuments historiques (octobre 1989).
La Caisse des Dépôts et Consignations, représentée par le Nouveau logis alsacien, est autorisée en août 1991 à aménager les premier, deuxième et troisième étage ainsi que les combles pour y installer son siège.

Sommaire
  • 1987 (1 juillet) – Le préfet M. Hacène prend un arrêté qui complète l’inscription du 15, rue des Juifs au titre des monuments historiques en date du 15 novembre 1985 (fresques et peintures, seule la dernière page figure au dossier). Ensemble des peintures polychromes du Moyen-Âge ou de la Renaissance ornant les plafonds et les murs tant intérieurs qu’extérieurs, ainsi que la peinture murale située dans la cour actuelle de l’hôtel sur le mur de retour moyen des immeubles situés 13, rue des Juifs
  • 1987 (22 juillet) – Est Construction transmet le compte rendu de la réunion tenue le 9 juillet à la demande du Conservateur régional des monuments historiques Maxime Destremeau. L’ascenseur pourra être mis en place, les fondations consolidées. Les travaux sont suspendus à chacun des trois étages, l’allège de la fenêtre du rez-de-chaussée sera maintenue. Les travaux se poursuivront dans les combles. Les nouvelles menuiseries de la façade avant seront posées comme prévu au quatrième trimestre 1987. Les nouvelles ouvertures dans la façade arrière sont interdites, d’anciennes pourront être progressivement bouchées. Les médaillons dans le mur arrière au 19, rue des Juifs seront détachés.
    Note de la Division II au secrétariat général. L’arrêté du préfet pourra être suivi d’un classement. Les travaux de restauration seraient alors subventionnés à 65 %. Il reste à savoir comment le surplus des frais sera financé.
    1987 (12 août) – Le maire certifie avoir reçu la notification de l’arrêté préfectoral qui inscrit les décors peints de l’ancien hôtel Joham de Mundolsheim à l’inventaire supplémentaire des monuments historiques.
    1987 (septembre) – Copie de la lettre adressée par le Conservateur régional des monuments historiques le 15 juillet au directeur de la Caisse Nationale de Prévoyance qui a acquis l’immeuble du groupe Francis Bouygues. L’objet de la lettre est de financer les travaux de restauration.
    Le maire répond que la ville de Strasbourg « ne tient pas à être partie prenante de la solution ».
    1987 (14 septembre) – Maxime Destremeau demande au ministre si le classement peut être envisagé alors qu’il manque les partenaires assurant le financement
    1987 (octobre) – Nouvelle lettre de Robert Weiss, président des Amis du Vieux Strasbourg, au maire suite à un courrier de Pierre Pflimlin. Réponse du maire Marcel Rudloff.
  • 1987 (28 octobre) – Le préfet organise une réunion à laquelle il convie le maire.
    1987 (novembre) – Les Amis du Vieux Strasbourg soutiennent la création d’une fondation mais souhaitent attendre que la réunion ait eu lieu.
    Le maire écrit à la Caisse des Dépôts et Consignations faisant partie du groupe Caisse Nationale de Prévoyance à laquelle la société France Construction du groupe Bouygues a promis de vendre l’immeuble réhabilité.
  • 1987 (décembre) – Visite de chantier par la Police du Bâtiment et l’architecte des Bâtiments de France Ernest. Les travaux de charpente et de couverture sont en cours rue des Charpentiers et rue des Juifs. Remarque sur la pente du coyau 18, rue des Charpentiers, les corniches en béton préfabriqué 18 et 20, rue des Charpentiers, la surélévation de l’égout de toiture au 15 bis, rue des Juifs, les lucarnes de tous les bâtiments diffèrent des dessins. – L’architecte en chef Ziegler (Division III) résume la situation dans un courrier à la Police du Bâtiment (Division II) – La Police du Bâtiment écrit à Est-Construction, représentant SNC France-Construction et compagnie, Soframur Construction.
  • 1987 (décembre) – Le préfet informe au nom du ministère de la Culture le maire que le 15, rue des Juifs, inscrit à l’inventaire supplémentaire, sera classé au titre des monuments historiques. Il propose plusieurs affectations au bâtiment (1) musée sur le modèle du palazzo Davanzati à Florence, (2) salles destinées à des manifestations ou locaux servant de siège à des associations liées au patrimoine, (3) affectation à une institution – maison de la presse comme à Bruxelles, siège de grande société, (4) appartements de luxe, les décors classés relèveraient du domaine privé.
  • 1988 (février) – Est Construction expose que le classement du 15, rue des Juifs entraîne l’arrêt des travaux. Elle propose d’acquérir en compensation le 8, rue du Parchemin, propriété de la Ville.
    1988 (mars) – Le ministère adresse un compte rendu de la réunion tenue le 26 février. La Ville de Strasbourg n’envisage pas d’échanger les immeubles, la Caisse des Dépôts et Consignations est disposée à restreindre son projet aux niveaux 4 et 5 et le cas échéant à une partie des niveaux 2 et 3, une galerie de Colmar propose d’occuper les niveaux 2 et 3. Le projet suppose de déposer les peintures du rez-de-chaussée et du quatrième niveau. Les restaurations s’étendraient sur plusieurs années.
    Le maire Marcel Rudloff soutient la proposition de louer à la galerie les premier et deuxième étages dans un courrier au directeur de la Caisse des Dépôts et consignations.
    Article de presse (Dernières Nouvelles d’Alsace). Les peintures murales du Johamischer Hof seront-elles visibles pour le public ?
    1988 (mars et avril) – Les Amis du Vieux Strasbourg écrivent à Etienne Pflimlin, président directeur général du Crédit Mutuel. Le loyer proposé est trop élevé pour que la galerie Jade donne suite à son projet. Le Crédit Mutuel pourrait intervenir. Autre courrier au directeur du Patrimoine au ministère de la Culture – Photographies des toits – Mai. Les Amis du Vieux Strasbourg font part au secrétaire général de la Ville qu’ils vont ouvrir une souscription.
  • 1988 (septembre) – L’architecte des Bâtiments de France (Chantal Lavillaureix, service départemental de l’architecture du Bas-Rhin) fait part à Est-Construction des infractions au règlement : câbles et antennes apparentes, enduits, traitement des pierres de taille, restitution de l’état antérieur, corniches en bois remplacées par de nouvelles en béton, menuiserie des fenêtres, devantures au rez-de-chaussée. – Dessin de corniche
    Article de presse sur les fresques
    1988 (octobre) – Est Construction déclare qu’il lui est impossible de tenir compte de prescriptions tardives alors qu’elle est liée par des délais. – Façade arrière du 15, rue des Juifs, 1988, profil des linteaux et jambages – Photographie des 17-15 rue des Juifs, rue des Charpentiers
  • 1988 (août) – Claude Schreyeck (demeurant à Molsheim) dépose une demande pour créer et réhabiliter des espaces commerciaux sous la direction des architectes Francis Bozzo, Laurent Dalvy et Michel Gomez (Atelier Vert, 12, rue des Poules), bâtiments 15, 15-bis, 17 et 19 rue des Juifs – Dessin de détail, vue axonométrique – Elévation rue des Charpentiers (19, rue des Juifs), élévation des bâtiments rue des Juifs (voir dossier III et nouveau dessin), plan du sous-sol, du rez-de-chaussée
  • 1988 (août) – SNC France Construction demande l’autorisation de construire une clôture impasse des Charpentiers – Dessin, plan – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable
    1988 (septembre) – Le maire autorise les travaux – Les travaux sont en cours, octobre et décembre 1988. Ils sont terminés, mars 1989.
  • 1988 (décembre) – SNC France Construction demande l’autorisation de modifier les façades (deuxième avenant au permis accordé le 11 juin 1985).
    15, rue des Juifs. Les fenêtres de la façade arrière sont modifiées d’après les directives de l’architecte des Bâtiments de France, le vestibule du rez-de-chaussée est modifié ainsi que la verrière de l’escalier dans la petite cour. Le premier et le deuxième étage changent de destination suite au classement, les appartements seront remplacés par une bibliothèque ou un établissement comparable.
    15 bis, rue des Juifs. L’emplacement des fenêtres sur la façade arrière est modifié, le toit est rehaussé, deux lucarnes ajoutées.
    19, rue des Juifs. Ajout d’un bandeau entre le rez-de-chaussée et le premier étage pour reprendre le faux aplomb de la façade
    18, rue des Charpentiers. Le linteau des fenêtres est modifié d’après les dessins, l’encadrement de la porte est conservé au rez-de-chaussée, le bandeau entre le rez-de-chaussée et le premier étage est prolongé sur toute la façade
    Bâtiments A, B et C. Les volets extérieurs sont remplacés par des volets roulants
    Dessins. Plans du premier, deuxième étage du n° 15, élévations impasse des Charpentiers, façade sur cour. Plan des niveaux 1, 2, élévations sur la rue des Charpentiers, sur la rue des Juifs, façades arrière rue des Juifs, rue des Charpentiers, impasse de Charpentiers, petite cour
    1988 (décembre) – Le préfet informe Est Construction que l’architecte des monuments historiques Gaymard et l’architecte des Bâtiments de France Chantal Lavillaureix donnent un avis favorable à la dernière modification de leur projet, en soulignant que l’accord a été possible.
    1988 (décembre) – Est Construction dépose une demande d’avenant au permis de construire.
    1989 (février) – L’architecte des Bâtiments de France Chantal Lavillaureix émet un avis défavorable (toitures rue des Charpentiers, vasistas, rez-de-chaussée)
    1989 (mars) – Le maire n’accorde pas le permis de construire
  • 1989 (février) – Suivi des travaux. Les bâtiments qui donnent dans l’impasse et dans la rue des Charpentiers sont presque terminés. Les corniches rue des Charpentiers sont modifiées selon l’accord de l’architecte des Bâtiments de France de même que les fenêtres cintrées (n° 20). Les travaux continuent au n° 15 (passage) et au n° 17. Les modifications prévues par l’avenant refusé n’ont pas été réalisées.
  • 1989 (octobre) – Le préfet notifie le maire que les peintures murales de l’ancien hôtel Joham de Mundolsheim ont été classées parmi les monuments historiques. Copie de l’arrêté. « Sont classés parmi les monuments historiques l’ensemble des peintures polychromes du Moyen-Âge ou de la Renaissance ainsi que les plafonds et les murs les supportant de l’immeuble sis 15, rue des Juifs sur la parcelle n° 59/22 figurant au cadastre section 64, la peinture murale isolée située dans la cour actuelle de l’hôtel sur le mur de retour moyen des immeubles situés 13, rue des Juifs qui sera déposée et sera protégée au titre du patrimoine mobilier », appartenant à la Caisse Nationale de Prévoyance établie à Paris, rue de Lille n° 56, selon acte passé le 18 décembre 1986 par-devant M° Jean-Pierre Krantz à la Wantzenau. L’arrêté se substitue à celui du premier juillet 1987.
  • 1989 (juin) – Alain Fromageat, demeurant 11, rue des Charpentiers, expose que les toitures bordant la rue des Charpentiers ont été rehaussées en infraction au permis de construire. Le service d’arpentage établit que la hauteur du n° 20 correspond à la demande du permis de construire et que celle du bâtiment d’angle est inférieure à la demande. – Elévations rue des Charpentiers et rue des Juifs
  • 1992 (décembre) – Le maire s’inquiète du projet d’établir un débit de boissons au 15, rue des Juifs. La Police du Bâtiment confirme que la société Billard Club a été autorisée à aménager une salle de billard à condition de régler la taxe pour deux places de stationnement qui manquent.
    1991 (mars) – L’entreprises Sotret (24, rue de l’industrie à Illkirch-Graffenstaden) est autorisée à occuper deux places de stationnement pour faire des travaux sur le poste de transformation devant le 15, rue des Juifs.
    1988 (juillet) – L’architecte des Bâtiments de France Jacques Ernest émet un avis favorable au ravalement des 15, 15-bis rue des Juifs et 18-20, rue des Charpentiers par l’entreprise Technique peinture (47, rue de l’Est à Colmar)
  • 1991 (juin) – La Caisse des Dépôts et Consignations, représentée par le Nouveau logis alsacien (2, rue Seyboth à Strasbourg) dépose une demande d’aménagement intérieur accompagné d’un changement de destination, sous la direction de l’Atelier Denu et Paradon (11, rue de Dunkerque à Strasbourg) et de Daniel Gaymard, architecte en chef des Monuments historiques – Plan cadastral de situation
    1991 (juillet) – La Commission de sécurité remet son rapport. La Caisse des Dépôts et Consignations prévoit d’installer son siège aux premier, deuxième et troisième étage ainsi que dans les combles. La surface hors œuvre brute est ramenée de 2059,27 à 2018,71 m² à cause d’un vide au dernier niveau des combles. Coupe, plan de chaque niveau (avant et après transformation), toiture, élévations
    L’inspecteur du travail émet un avis favorable assorti de conditions
    1991 (août) – Le maire prend un arrêté portant permis de construire
    1991 (septembre) – Accord du préfet
    La société Nouvelle Chanzy-Pardoux est autorisée à poser un échafaudage sur la voie publique (travaux de charpente et de maçonnerie)

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 737 W 172)

15-19, rue des Juifs, (volume 8, 1989-1990)

SNC France Construction et Compagnie & Soframur Construction, représentées par Est Construction, déposent en décembre 1989 une nouvelle demande d’avenant au permis de construire du 2 décembre 1986 sous la direction des architectes Kronenberger, Ittel, Strohmenger et Bouyneau. Le maire accorde en mars 1990 l’avenant au permis de construire.
Claude Schreyeck est autorisé en janvier 1990 à modifier la devanture et la porte d’entrée au n° 15-bis sous la direction de l’architecte Jean Siegler (agence Voyageurs associés, Groupement Interprofessionnel pour la Construction)
France Construction fait rependre la peinture décollée sur le pignon droit en avril 1990 pour satisfaire aux remarques lors de la réception.
Le préfet autorise en février 1992 Gilles Lavorel à exploiter le débit de boissons Billard Club de Strasbourg au 15, rue des Juifs.

Sommaire
  • 1990 (avril) – Le Groupement Interprofessionnel pour la Construction (GIC), l’architecte Jean Siegler et la société M. Litewka demandent l’autorisation de poser une enseigne lumineuse en panneau au 15, rue des Juifs – Elévation
    L’architecte des Bâtiments de France répond que les enseignes en panneau sont interdites dans le secteur sauvegardé
    1990 (mai) – Nouveau projet par Bat’67 (2, avenue du Général-de-Gaulle) – Elévation – Les architectes des Bâtiments de France Catherine Joanny puis Jacques Ernest émettent un avis favorable – Dessins – Le maire délivre l’autorisation – Travaux terminés, août 1990
    1992 (juin) – La Police du Bâtiment constate que le G.I.C. a posé deux enseignes lumineuses sans autorisation – La société répond en transmettant copie de l’autorisation accordée en 1990. – En note, les enseignes ont été déposées lors du ravalement
  • France Construction Est adresse le compte rendu de la réunion tenue au siège de la Communauté Urbaine le 21 novembre 1989 pour établir les raisons du refus opposé à l’avenant au permis de construire. Les câbles de l’éclairage public seront encastrés et non plus apparents, les pierres de l’encadrement seront restaurées au 18, rue des Charpentiers, les menuiseries seront reprises comme au 15, rue des Juifs, le système de ventilation dans la toiture en terrasse sera modifié au 15-bis, rue des Juifs.
    Compte rendu de la réunion tenue le 6 décembre 1989 concernant la restauration des pierres de l’encadrement au 18, rue des Charpentiers
    1989 (décembre) – SNC France Construction et Compagnie & Soframur Construction (42-48, rue de Bellevue à Boulogne, Hauts de Seine, représentées par Est Construction, rue de Sarrelouis à Strasbourg) déposent une demande d’avenant au permis de construire du 2 décembre 1986 sous la direction des architectes Kronenberger, Ittel, Strohmenger et Bouyneau (4, rue de Stockholm à Strasbourg)
    Procès verbal de l’assemblée générale extraordinaire du premier janvier 1987. La nouvelle raison sociale est Française de Construction
    Modifications prévues
    Bâtiment 15, rue des Juifs – Modifier les fenêtres de la façade arrière, le vestibule du rez-de-chaussée, la verrière de l’escalier dans la petite cour. Le premier et le deuxième étage changent de destination suite au classement, les appartements seront remplacés par une bibliothèque ou un établissement comparable
    Bâtiment 19, rue des Juifs – Ajouter une lucarne rue des Juifs et deux autres rue des Charpentiers
    Bâtiment 20, rue des Charpentiers – Ajouter un bandeau entre le rez-de-chaussée et le premier étage pour reprendre le faux aplomb de la façade
    Bâtiment 18, rue des Charpentiers – Modifier le linteau des fenêtres, conserver l’encadrement de la porte au rez-de-chaussée, prolonger le bandeau entre le rez-de-chaussée et le premier étage sur toute la façade
    Bâtiments A, B et C – Remplacer les volets extérieurs par des volets roulants
    Dessins (plans, élévations rue des Charpentiers, rue des Juifs, petite cour, impasse des Charpentiers, façade arrière rue des Juifs, façade arrière rue des Charpentiers, façade arrière impasse des Charpentiers.
    1990 (janvier) – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable d’après les conditions retenues lors de la réunion du 21 novembre 1989
    1990 (mars) – Le maire accorde l’avenant au permis de construire
    1990 (juillet) – Avis de l’architecte des Bâtiments de France Chantal Lavillaureix sur la reprise de la peinture sur le pignon droit
    1990 (août) – Déclaration d’ouverture de chantier
  • 1989 (novembre) – Claude Schreyeck (demeurant à Molsheim) dépose une demande pour modifier la devanture et la porte d’entrée au n° 15-bis – Dessins par l’architecte Jean Siegler (élévations, devanture)
    1989 (décembre) – Rapport de la commission de sécurité, prescriptions à respecter
    1990 (janvier) – Le maire autorise les travaux
    Suivi des travaux, en cours en avril, terminés conformément aux plans en septembre 1990
    1990 (septembre) – L’entreprise Piasentin (24, rue Nouvelle à Rosheim) est autorisée à poser un échafaudage sur la voie publique
    1990 (novembre) – Rapport de la commission de sécurité sur l’agence Voyageurs associés
  • 1989 (août) – Le Groupement Interprofessionnel pour la Construction (GIC), représenté par son directeur Munsch (demeurant 7, quai des Pêcheurs à Strasbourg) dépose une demande pour rénover la façade du rez-de-chaussée et aménager l’intérieur (n° 15-bis, propriétaire, Claude Schreyeck) sous la direction de l’architecte Jean Siegler – Description des travaux – Plan de situation, plan du rez-de-chaussée, façade (avant et après travaux)
    1989 (octobre) – L’architecte des Bâtiments de France Chantal Lavillaureix émet un avis favorable sous conditions – Autre par Jacques Ernest en décembre
    1989 (novembre) – Notice de renseignements concernant la sécurité contre l’incendie – Rapport de la commission de sécurité
    1989 (décembre) – Avis de l’inspection du travail
    Le maire transmet le dossier au préfet avec avis favorable
    1990 (janvier) – Le maire autorise les travaux
    1990 (octobre) – Rapport de la commission de sécurité
    1990 (septembre) – Les travaux sont terminés conformément aux plans
  • 1990 (avril) – Suite à un incendie qui a détruit en partie la charpente, la Police du Bâtiment constate que les tuiles risquent de tomber sur la voie publique. – Le maire demande à l’Immobilière des Halles (syndic du propriétaire France Construction) de réparer la toiture mais la société Piasentin de Rosheim se limite à poser une bâche.
    1991 (avril) – L’architecte des Bâtiments de France Chantal Lavillaureix émet un avis favorable à la réfection de la charpente
  • 1990 (avril) – La société Kesser (3, rue de Sarrelouis à Strasbourg) demande au nom de France Construction l’autorisation de reprendre la peinture décollée sur le pignon droit pour satisfaire aux remarques lors de la réception – Devis
    1990 (août) – Déclaration d’achèvement des travaux
    1990 (novembre) – La Police du Bâtiment constate que les travaux que l’architecte des Bâtiments de France a demandés sont conformes (restauration des pierres de taille, menuiseries)
  • 1990 (octobre) – Suite à une intervention 3, impasse des Charpentiers, le Service des incendies demande des plans schématiques, notamment des sous-sols
  • 1991 (août) – Certificat de conformité suite au troisième avenant au permis de construire délivré le 5 décembre 1986
  • 1991 (août) – L’ingénieur Thierry Carbiener (32, route des Romains à Kœnigshoffen) demande des renseignements d’urbanisme avant passation d’une vente (15, rue des Juifs). – Plan cadastral
  • 1992 (février) – Le préfet autorise Gilles Lavorel, demeurant à Domène (Isère) à exploiter le débit de boissons Billard club de Strasbourg suite au transfert de la licence IV le Palais du Gourmet (centre commercial Auchan à Hautepierre) au 15, rue des Juifs
    1992 (mars) – Le préfet autorise Jean Hubert Tedesco à laisser ce débit ouvert jusqu’à quatre heures du matin
    1992 (avril) – Rapport de la commission de sécurité
    1992 (août) – Louis Morizot demande l’autorisation d’exploiter le débit de boissons. Le préfet demande un rapport sur la conformité des locaux. La commission de sécurité fait son rapport (septembre)
  • 1990 – L’architecte des Bâtiments de France Chantal Lavillaureix émet un avis favorable à la demande de Carlo di Gregorio (rue du Tarn à Bischheim) de repeindre la devanture au 19, rue des Juifs.

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 737 W 174)

15-19, rue des Juifs, historique de l’immeuble Istra, 1983-1985. Dossier constitué par l’association Architecture et Patrimoine

Dans le courrier qui accompagne le dossier, l’association soutient une nouvelle affectation au bâtiment industriel en parfait état et estime qu’une nouvelle construction porterait préjudice au quartier.

Sommaire du dossier. Fiche de recensement, extrait du cadastre.
Annexes. I) Un quartier, une tradition historique, le livre
II) Controverses et préjugés, la modernisation d’une activité traditionnelle au centre-ville
III) Description
IV) Aperçu historique
V) Le problème archéologique
VI) Sources
VII) Documents (45 documents graphiques et photographiques, vues anciennes et modernes, plans)

Autres dossiers
934 W 241 – 15-19, rue des Juifs et 18-20, rue des Charpentiers (volume 9), Théâtre National de Strasbourg, 1991-1995
737 W 175 – 15, rue des Juifs, aménagement d’un local (refus), 1990-1991
737 W 176 – 15 bis et 17, rue des Juifs, aménagement d’un local (refus), 1990-1991
1331 W 313 – 15, rue des Juifs, déclaration de travaux (crépi des voûtes), 2000
1687 W 779 – 13-15, rue des Juifs, démolition de la maçonnerie entre les voûtes des deux sous-sols, 2010-2011
1688 W 1865 – 13-15, rue des Juifs, travaux intérieurs, 2010-2012
1689 W 1300 – 15, rue des Juifs, ravalement, 2013-2013
1688 W 1608 – 15, rue des Juifs, modification de la devanture, 2012

Interventions de la Ville (cote 179 MW 4)

Interventions de la Ville relatives au 15, rue des Juifs (1987-1991)

Roland Geldreich, attaché principal au secrétariat général participe à la réunion tenue le 18 novembre 1987 au ministère suite à l’instance de classement qu’a demandée le préfet. Il rapporte que France Construction veut rentrer dans ses fonds et la Caisse Nationale de Prévoyance recherche la rentabilité en écartant le mécénat. Roland Recht, conservateur des Musées, estime en décembre 1987 que les peintures sont d’un intérêt limité si on les compare à des décors découverts en Allemagne. Une étude détermine le coût de la restauration et expose quatre affectations possibles du bâtiment, assorti de plans de chaque niveau, élévations sur cour et sur rue, coupes (janvier 1988).
La Caisse des Dépôts et Consignations écrit en janvier 1988 au maire. La société France Construction du groupe Bouygues a fait une promesse de vente à la Caisse Nationale de Prévoyance qui souhaite investir dans des logements à louer. La C.N.P. a proposé aux Affaires culturelles de relever puis de masquer (mettre sous cocon) les fresques, mais cette solution a été écartée à cause de leur intérêt exceptionnel. La Caisse propose deux solutions (1) un échange avec le bâtiment sis 5, rue du Parchemin avec la Ville de Strasbourg, (2) limiter la restauration à deux logements, (3) changer la destination en aménageant des salles pour séminaires ou réceptions dont la rentabilité serait acceptable. Le maire Marcel Rudloff répond qu’il est favorable à la troisième solution.
La galerie Jade envisage de louer les étages mais le prix demandé est trop élevé (octobre 1988). La Caisse Nationale de Prévoyance (C.N.P.) a cédé à la Caisse des Dépôts et Consignations les deux étages où se trouvent les fresques (décembre 1988).
La Ville acquiert en 1991 de la Caisse des Dépôts et Consignations un lot comprenant l’ancien bain juif pour le prix symbolique de cent francs.

Sommaire
  • 1991 – Note pour le maire Catherine Trautmann. Acquisition par la Ville des vestiges du bain rituel juif. La Caisse des Dépôts et Consignations propose à la Ville d’acquérir un lot correspondant pour le prix de 100 francs. La Ville devra cependant contribuer au charges de la copropriété et mettre le bain en valeur.
    Le Conseil municipal approuve l’acquisition de 146 m² de l’immeuble sis 20, rue des Charpentiers (section 64 n° 59/22, lot n° 16 comprenant 12 m² au rez-de-chaussée, 12 m² à l’entresol, 61 m² au premier sous-sol et 61 m² au troisième sous-sol). La dépense est imputée au budget de l’exercice 1991
  • 1989 – Note de l’adjoint Jean Klotz. Le gros œuvre est terminé, le bain juif sera cédé à titre gratuit à la Ville. Il reste à déterminer qui sera chargé des travaux.
  • 1988 (décembre) – Peintures murales. La Caisse Nationale de Prévoyance (C.N.P.) a cédé à la Caisse des Dépôts et Consignations les deux étages où se trouvent les fresques.
    Courrier du préfet à Est Construction suite à l’accord intervenu lors de la réunion du 2 décembre (aussi dans le volume 7)
    1988 (novembre) – Note de l’architecte en chef Ziegler au secrétaire général. Estimation de la restauration des deux étages du 15, rue des Juifs d’après l’architecte en chef des Monuments historiques
    1988 (octobre) – Note du secrétaire général Adam. Le général Hirt confirme l’intérêt de la galerie Jade, le prix demandé est cependant trop élevé. La galerie Jade (Edouard Jæglé) propose une emphytéose.
  • 1988 (mai) – Les Amis du Vieux Strasbourg écrivent au président de la Caisse des Dépôts et Consignations au sujet des peintures murales (aussi dans le volume 7)
    Le directeur de la Caisse Nationale de Prévoyance répond qu’il n’envisage pas de transaction qui ne soit pas fondée sur la valeur du marché.
  • 1988 (septembre) – Article de presse (Dernières Nouvelles d’Alsace) intitulé Enfin une solution en vue pour la conservation des fresques du 15, rue des Juifs (aussi dans le volume 7)
  • 1988 (juin) – Note du secrétaire Adam – La Caisse des Dépôts et Consignations propose une rencontre avec la galerie Jade et souhaite trouver une solution qu’agrée la Ville
    1988 (juillet) – Le maire Marcel Rudloff estime que si l’investissement s’élève à 3 millions de francs, la Ville devrait envisager l’acquisition – Le secrétaire fait remarquer que les locaux seraient cédés « dans l’état ».
    1988 (mai) – Les Amis du Vieux Strasbourg (F. Hirt) écrivent au secrétaire général Adam
    1988 (avril) – Article de presse (Dernières Nouvelles d’Alsace) intitulé Va-t-on trouver une solution pour le trésor de peintures murales strasbourgeois
    1988 (janvier) Courrier de la Caisse des Dépôts et Consignations au maire. La société France Construction du groupe Bouygues a fait une promesse de vente à la Caisse Nationale de Prévoyance qui souhaite investir dans des logements à louer. La C.N.P. a proposé aux Affaires culturelles de relever puis de masquer (mettre sous cocon) les fresques, mais cette solution a été écartée à cause de leur intérêt exceptionnel. La Caisse propose deux solutions (1) un échange avec le bâtiment sis 5, rue du Parchemin avec la Ville de Strasbourg, (2) limiter la restauration à deux logements, (3) changer la destination en aménageant des salles pour séminaires ou réceptions dont la rentabilité serait acceptable.
    Liste des immeubles protégés au titre de la législation sur les monuments historiques au cours de l’année 1987
    1988 (mars) – Article de presse (Dernières Nouvelles d’Alsace) La galerie Jade renonce à s’établir à Strasbourg
    Article de presse (Dernières Nouvelles d’Alsace). Les peintures murales du Johamischer Hof seront-elles visibles pour le public ? (aussi dans le volume 7)
    Article de presse (Le Point, 7-13 mars) La revanche des fresques. Les découvertes de multiplient au point d’en être encombrantes
    1988 (mars) – Le maire Marcel Rudloff répond à la Caisse des Dépôts et Consignations qu’il est favorable à la troisième solution.
    1988 (mars) – Le ministère adresse un compte rendu de la réunion tenue le 26 février (voir volume 7).
    1988 (mars) – Compte rendu de la réunion tenue au ministère le 26 février 1988 (voir volume 7).
    1988 (février) – L’adjoint Schmaltz commente les propositions. Le maire se range à son avis.
    L’adjoint Pfirsch commente la situation. Il rapporte les propos de Roland Recht qui estime que les décors sont d’un intérêt inégal. Il fait remarquer que seule la proposition de M. Lion (Caisse des Dépôts et Consignations) est objective, notamment dans sa troisième solution.
  • 1988 (février) – Est Construction expose que le classement du 15, rue des Juifs entraîne l’arrêt des travaux. Elle propose d’acquérir en compensation le 8, rue du Parchemin, propriété de la Ville (aussi dans le volume 7)
  • 1988 (février) – Courrier du préfet et de la Direction Régionale des Affaires Culturelles au maire. L’architecte en chef des monuments historiques voit trois scénarios, aménager (1) un musée par exemple sur la vie quotidienne au Moyen-Âge et à la Renaissance, (2) des sièges d’association à vocation culturelle, (3) le siège d’une institution ou d’une grande société, (4) des logements (voir le courrier de décembre 1987, volume 7)
  • 1988 (janvier) – Ouverture d’une instance de classement (courrier du ministère au préfet)
    Rapport, immeuble 15, rue des Juifs, Ancien hôtel des Joham de Mundolsheim. « L’objet de la présente étude est de déterminer le coût de la restauration et de définir les programmes possibles de réutilisation de l’immeuble » selon les quatre scénarios ci-dessus. – Devis estimatif sommaire pour chaque scénario, assorti de plans de chaque niveau, élévations sur cour et sur rue, coupes
  • 1987 (novembre) – Le préfet Mahdi Hacène convie la Ville à la réunion qui se tiendra le 18 novembre 1987 au ministère suite à l’instance de classement qu’il a demandée.
    1987 (novembre) – Roland Geldreich, attaché principal au secrétariat général qui a participé à la réunion, rédige une note à l’attention du maire. (1) Le ministère souhaite classer le bâtiment entier en commençant par une instance de classement, trouver un usage des lieux et établir les coûts. (2) France Construction veut rentrer dans ses fonds. (3) La Caisse Nationale de Prévoyance recherche la rentabilité en écartant le mécénat. (4) La Caisse des Dépôts et Consignations a une attitude négative.
    1987 (décembre) – Roland Geldreich souhaite que soient reformulées les conclusions de la réunion (l’échange d’immeubles est une simple suggestion)
    1988 (janvier) – Le maire répond au préfet (Direction Régionale des Affaires Culturelles) que le compte rendu de la réunion appelle des réserves de la part de la Ville de Strasbourg.
  • 1988 (janvier) – La Société des Amis des Arts et des Musées de Strasbourg (20, rue des Serruriers) écrit au maire au sujet des peintures murales et des plafonds polychromes et des salles d’accueil qui pourraient être aménagées 15, rue des Juifs
  • 1987(décembre) – Roland Recht, conservateur des Musées, estime que les peintures sont d’un intérêt limité si on les compare à des décors découverts en Allemagne (courrier au secrétaire général Adam)
  • 1987 – Article de presse (Réalités alsaciennes n° 38) intitulé Istra, une collaboration réussie, oui, mais

Relevé d’actes

La maison est inscrite au nom de Thiébaut Joham dans le Livre des communaux (1587).
Thiébaut Joham fait baptiser des enfants de sa femme Ursule Ingold dès le début du premier registre conservé.

Baptême, cathédrale (luth. f° 37) 1557. Auff den 5. Februarÿ. P. Theobaldus Joham, M. Ursula Engoldin, I. Martha (i 48)
Baptême, cathédrale (luth. f° 95-v) 1558. Auff den 30 Decemb. P. Diebolt Joham, M. Ursula Ingoldin, I. Ursula (i 48)

Notice d’Ernest Lehr dans l’Alsace noble. Les enfants sont cités dans l’acte ci-dessous dressé en juillet 1596.
(Lehr, p. 255) Thiébaut Joham de Mundolsheim, préteur de 1565 à 1577, marié avec Ursule Ingold dont
a) Susanne, épouse de Jean Jacques Wurmser (1572)
b) Marthe, épouse de Wolfgang Voltz d’Altenau (1578)
c) Philippe, épouse en 1601 Marie Madeleine Marx d’Eckwersheim
d) Ursule, épouse (1580) Frédéric de Schauenbourg puis (1590) Chrétien de Traxdorf
e) Salomé (1563-1592)

1596 (24. Julÿ), Chancellerie, vol. 302 (Imbreviaturæ Contractuum) f° 61-v
Schuldbekhantnus weÿland Hr Theobald Johams seligen erb. geg. Sebastian Hormolden
(Extendirt in Volumine Contr. de Aô 96. fol. 86.) Erschienen die Edlen vnd vhesten Philips Joham von Mundoltzheÿm für sich selbs, Hanß Jacob Wormbser als ehevogt Fr. (-) geporner Johamin vnd Jetzernante bede als befelch vnd gewalt haber des auch Edlen vhesten Hanß Jacob Voltzen von Altenaw als verordneten Tutoris vnd vogts weÿland des Edlen vnd vhesten Wolffgang Voltzen von Altenaw seines Bruds. selig. mit auch weÿland Frawen (-) geporner Johamin bes. selig. ehelich erzeugt. vnd hind.laßener Kinder alle als Erben auch weÿland des Edlen vnd vhesten Theobald Johams von Mundholtzheim Ihres geliebten Jungkh. vattern vnd respectiué schwehers vnd großvatters selig. an einem
vnd Sebastian Hormold. am andn. theÿl vnd zu erkhennen geben haben,
Nachdeme Jetzernante Ir beliebter Junkh. vatter schwehr. vnd Pflegkind. Großvatter selig Ime Hormolden vermög von sich gegebner obligation und handschrift deren datum den 7. Julÿ Anno & 90 gelühens gelts 200 pfund (…)

Thiébaut Joham de Mundolsheim est élu à l’assemblée des Quinze en 1572. Il ne prend plus part aux réunions à partir de 1577 (voir les références plus loin).
Le Magistrat notifie Thiébaut Joham de Mundolsheim qui a renoncé au droit de bourgeoisie de se faire réinscrire ou de loger chez un aubergiste. Son receveur Isaac Reblé déclare que le gentilhomme a reçu le courrier à Geispolsheim. Comme il ne vient à Strasbourg que pour ses affaires, il est disposé à passer un accord avec le Magistrat. Les Quinze qui sont trop peu nombreux lors de la séance renvoient l’affaire à une date ultérieure

1579, Protocole des Quinze (2 R 9)
Theobald Joham von Mundolsheim. 85. 161. 166.
(f° 85) Mittwoch den X. Iunÿ – Theobald Joham Burgkrecht
Isac Reble als bevelchhaber Deboldt Johamen von Mundoltzheim vbergibt ein splôn, Die Ist verleßen vnd des Summarischen Innhalt, Er hab meiner herren schrifftlichen beuelch Zu Geispoltzheim den xxvi Maÿ empfangen, vnd dahin verstanden, d. er Inn xiiij tagen burger werden, oder sofer(n) er sich mitt mein h. nicht vergleichen würde, an ein offnen veylen wurth Ziehen sol, Nuhn wüssen mein herren worumb er auß der Statt gezogen, das burgkrecht auffgesagt vnd nitt mehr burger werden Kan, gott schicks dann anderst, dabey laß. ers Jtz mahl Kürtze halb verpleyben, gedencke, er mueß ander leuth entgelten, die nitt burger vnd doch lang alhier gewohnt. Da er doch nitt vmb wollusts willen Inn die statt Komme, od. vmb guthe* bißl** willen vonn vischmarck od. mein herren Zutrotz. od Zu vnwillen Zub*regen sonder weill er mitt burgern Zuthun, Iren Rechtfertigung vnd auch ausserhalb der Statt stehen habe, dar Inne er der Rechtsgelerten Rhat Pflegern muß, das geschehe aber solten vnd Zu xiiij tagen oder Inn Monathsfrist einmahl, vnd pleyb nicht vber ein tag oder Zwen hie, Bitt derhalben vnd Begert mein herren wollen nach gestalt seiner gescheff vnd sachen nitt so hartt gegen Ime fahren sonder Zulassen das er vnd die seinen Ir Zur endtwurff vnd gelegenheit Inn seinem hauß einkehren mög. oder Im fall mein h. Ime solchs vermög des beuelchs ohne vergleichung nicht gedechten od. wüßten Zu Zulassenn, So pitt vnd begere sich Inn demselben leydlich Zuhalt. mitt erbiethung.
Erkandt Man soll dem Reble anzeigen, Dieweill mein herren Inn so gahr geringer anzahl beyeinander seyen, vnd es auch nitt allein einer h. xv. sonder Zugleich vnßer H. Rhät vnd xxij geschefft seÿe, So würde es nich zu den gegenwertigen herren das gebott auff Zuthun oder ettwas nachzugeben, Dieweill er sich aber erbiethe, mitt m. h. Zuvergleich. So möcht er ein andermahl, vnd so mann h Inn meher anzahl bey einander herein kommen, bey mein h erscheinen, vnd sein meynung mein h. anzeigen wie er sich mitt Inen begerts Zuvergleichen.

Autres références sur Thiébaut Joham dans les registres du Magistrat dont la suite de l’affaire précédente.
1572 XV (2 R 2) H Theobald Joham. (würd Stettmeister) 17. 91. (zu einem XV erkosen) 91.
1577 XV (2 R 7) H Diebolt Joham. (Versaumnus des Rhatsitz) 76. 78. 103. 111. 115.
1580 Conseillers et XXI (1 R 53) Thiebolt Johams dochter hochzeÿtt. 121.
1580, Protocole des Quinze (2 R 10), J Diebolt Joham. 19.
(Thiebolt Johams dochter hochzeit) 61. 62.
1591 Conseillers et XXI (1 R 68) Theobald Joham contra Kriechinger. 566.
1593 Conseillers et XXI (1 R 72) Anthoni von Rottwil contra Thiebold Joham. 764.

Le docteur Greiss déclare le 28 mars 1590 au nom de Thiébaut Joham de Mundolsheim qu’il séjourne à Strasbourg jusqu’à ce que les chanoines catholiques lui aient rendu sa maison à Geispolsheim. Il est disposé à transiger avec la Ville. Les Quinze déclarent le 4 avril qu’ils sont disposés à passer un accord selon les même termes qu’avec le gentilhomme Pfaffenlapp, il devra prêter serment de fidélité et verser 16 livres par an à la Taille. Le docteur Greiss déclare le 8 avril que son mandant accepte de prêter serment mais que la taxe devrait se limiter à dix ou douze livres puisque le gentilhomme séjourne seul accompagné de son serviteur et que sa fortune n’est plus ce qu’elle était. Les Quinze s’en tiennent à leur précédente décision mais Thiébaut Joham dont la santé l’empêche se sortir pourra prêter serment à domicile.
1590, Protocole des Quinze (2 R 19)
J Diebolt Joham .8. 34. 44. 48. 49.
(f° 44) Sambstag den xxviii Martÿ – J Diebolt Joham
D Greyß Innammen des J. Diebolt Johamen von Mundoltzheim pringt für, Er hab dem Junckhern, meiner h. fernern bescheyd angezeigt, der seye gleichwohl mitt Inn abred, d. er vor dißer Zeitt auch ettwan alhie gewesenn vnd sich auch ettlich wochen alhie vffgehalten. Es sey aber dasselb daher, d. er ettwan winterlicher Zeitt seines leybd blödigkeitt halben nicht Reyßen Konnen beschehen. So sey er auch Jeder Zeitt für sein person eintzig vnd hab sein haußhaltung vnd haußstandt d. auß Zu Geyspoltzh. gehabt. Dwl. aber die Kattollische thumenherren Ime sein behaußung Zu Geyspoltz. noch nicht wider eingeraume Zeit*, Er auch nicht wüßen mag, wie bald er die wid. haben möge, vnd er alßo nodtwendig fürohin fewr und Rauch allhie Zuhalten begere. Derwegen seye er vrbittig mitt mein herren sich nach billichen ding. Zuuergleichen, vnd dwl. er (wie gemeldt) Jed. Zeitt eintzig vnd sich Frantzen des soldners haußhaltung (wann er hie Ist) gebrauche, Sey deroweg. sein dienstlich vnd freudlich pitten vnd begeren Mein herren wöllen Ine In dißem, was er Jahrlichen für solchs vff den Stall geben solle, gunstigklich bedencken vnd leÿdlich haltten, das erbeithe er sich vmb meine h. vnd gemeine Statt Zubeschuldenn &
Erkandt, gegen Ime Zu bedacht Ziehen (B. M.) vnnd sollens die herren so Zum Rittersch. bedacht geordnet bedencken.

(f° 48) Sambstag den IIII Aprilis – Theobald Joham.
Die sechs herren so gestern beÿeinand. geweß. pringen Ir bedencken Theobald Johamen von Mundoltzheim halben, d. er nemlich soll gehalten werden, wie Jacob pfaffenlapp, das Ist er soll neben dem v.spruch fidelitatis Jahrs xvj lb auff den Stall gebenn.
Erkant vnd habens die vbrig. herren mehrtheils auch geuolgt.

(f° 49) Mittwoch den VIII Aprilis – Theobald Joham.
D. Geyß als beuelchhaber J. Diebolt Johams von Mundoltzh. pringt für, Er habe Ime den bescheydt, wie er Ime gester durch Zwen auß meiner h. mittell angezeigt vermeldet, der habe Ime beuohlen, sich Inn seinem nammen wider gegen mein H. Zuerclären, Erstlich den punctum fidelitatis belangend, seÿe de denselb. allemassen vnd mit allen Clausulis, wie es andern vom Adell bitzher fürgehaltten, Zuuersprech. urbuttig vnd willig, Souihl aber den andern puncten, d. er nemlich Jahrs xvj lb d vff den Stall abrichten soltt, belangen thut, Laßt er nochmals mein h. dienstlich berichten, d. er allein eintzig für sein person allhie Zu sein unnd sich Frantzen des soldners haußhaltung Zugebrauchen begere, daßelb auch nicht lenger dann bitz Ime sein hauß Zu Geyspoltzh. wide eingeraumbt, darnach gedencke er nitt so beharlich allhier Zusein sondern nuhr Zu vnderschiedlichen Zeytten, So seye es auch mitt seiner nahrung nicht mehr beschaffen wie es vor disem geweßen, sonder möchte wohl vmb ettwas abgenommen haben. Derwegenn nochmalen sein gantz dienstlich freundlch vnd vleissig bitten, den anschlag vnd tax vmb ettwas Zuuer*rien, vnd In beÿ x od. xij lb d auffs höchst günstig verpleyben Zulassen, Inn ansehung er Jederzeitt ein guther Straßburger geweßen und noch Zupleyben gedencken verhoffe er desto willferiger bescheyd vnd wölle Er D. Geyß darumb vnd.then. gebetten haben.
Erkandt bey voriger erkandtnuß pleyben Zulassen. Alß aber J. prechter vermeldet d. H. Stösser vnd er d. Geyßen gestern den bescheyd haben angezeigt, vnd d. D. Geyß hernach den Joham leybs ohnuermoglichen halb entschuldigt, d. er nicht würde konnen außgehn so mein H Zufriden sein würden, päthe er, mein H. wolten heran Zu Ime verordnen den verspruch Zu empfahen, hatt sich sonst geg. Im erclärt v* ß Ist wider vmbgefragt und
Erkant, Ine beÿ xv lb pleyben Zulaßen, vnd d. Bey d XV.n Zu Ime gehn, den verspruch fidelitatis von Im empfahen sollen.

Thiébaut Joham de Mundolsheim meurt à l’âge de 73 ans le 4 octobre 1594
Dalle funéraire de Thiébaut Joham de Mundolsheim, église de Mundolsheim

M. H. B. D. L. / AUFF. FREITAG. DEN 4. OCTO/BRIS. ANO 1594. STARB. DER / EDEL UND VEST THEOBALT. IO/HAM. VON. MUNDOLTZHEIM. ALT/TER. STETMEISTER. UND DES / GEHEMERHATS. DER. STAT. STRAS/BURG. SEINE. ALTERS. IM 73 IAHR / DEM DER ALMECHTIG. GENEDIG / UND BARMHERTZIG. SEYE.

Philippe Joham de Mundolsheim, Jean Jacques Wurmser au nom de sa femme et les enfants de Wolfgang Voltz d’Altenau passent au nom de feu leur père, beau-père et grand-père respectif Thiébaut Joham de Mundolsheim une obligation au profit de l’horloger Isaac Habrecht
1595 (erst. Maÿ), Chancellerie, vol. 301 (Imbreviaturæ Contractuum) f° 49-v
Schuldbekandtnus weÿland des Edlen vnd vhesten Theobald Johams von Mundoltzh. selig. Erben geg. Meyst. Isaac Habrecht.
Erschienen der Edlen vnd vhest. Philips Joham von Mundoltzh. für sich selbst, Hanß Jacob Wormbser ehevögtlich weÿs vnd Hanß Jacob Voltz von Altenaw als vogt weÿland Wolffgang Voltzen von Altenaw seines bruds. selig.hind.laßner Kind.
haben In gegenwertigkeyt Meyst. Isaac Habrechten des Uhrenmachers bekhandt vnd verjehen,
Nach dem weÿland d. auch Edel vnd vhest J. Thiebald Johamen von Mundoltzh. Ir freundlich. lieber Jungk. vatt. schwehr. vnd schwah. selig. (…) wegen vnd.schiedlich. handschrifft.erstlich 50 pfund den 24. Junÿ Aô 1584 (…) vnd dan 50 Pfund den 2 Julÿ Anno 1589 (…)

Les mêmes hypothèquent la maison au profit de l’ancien sénateur Sébastien Schach

1595 (4. Octob.), Chancellerie, vol. 301 (Imbreviaturæ Contractuum) f° 113-v
Versicherung Herrn Sebastian Schachen für 600 gulden hauptguts
Erschienen der Edel vnd vhest Philips Joham von Mundoltzheim für sich selbs vnd In namen der auch Edlen vhesten Hans Jacob Wormbsers ehevögtlich. weÿß vnd hanß Jacob Voltzen von Altenaw als vogt weÿland des auch Edlen vnd vhesten wolffgang Voltzen von Altenaw seines brud.s mit der Edlen vnd Thugendreÿch. Martha geporne Johamin, bed. seligen hind.laßener ehelich. kind. In crafft von deren beden wie er saget habenden gewalts
In gegenwertigkeyt herrn Sebastian Schachen alten Rhats bewandten
treÿ gulden Straßburger wehrung Jerlichs auff aller heÿlig. tag Zinses mit 600 gulden gedachts wehrung Innhalt darüber vffgericht. Zinß od. haupt verschreÿbung so er d. hr beyhanden von vnd abe ermelts seines geliebten Junckhern vnd vatters selig. behausung alhie In d. Statt Straßburg In Juden gaß. geleg. einseyt neben h Niclaus Fuchsen dem Hn Ameyster and.seit neben dem Juden bad, als darfür verlegt vnd.pfand. Zurechn. schuldig worden, sie Jetzgemelte vnd.pfand weÿland des auch Edlen vhesten Conradt Johams selig. Sohnen Ihren Vettern (…)

La maison revient à Jean Philippe Joham de Mundolsheim et à son frère Jean Conrad Joham de Mundolsheim, fils de Conrad Joham. Jean Conrad Joham achète le droit de bourgeoisie le 30 janvier 1595, assisté de son beau-père Philippe de Kettenheim. Il épouse Marthe de Kettenheim sans doute en 1594 à la Cathédrale dont les registres sont lacunaires. Leur premier enfant Philippe Conrad naît en octobre 1595.

1594, 3° Livre de bourgeoisie (4 R 105) p. 590
Juncker Hannß Conrad Joham von Mundolßheim, khaufft mit beÿstandt seines Herrn Schwäthers vndt alten Stettmeisters hanß Philips von Kettenheim daß burgerrecht vnndt wüll Zum Müelstäg dienen. Actum den 30.t Januarÿ 95.

Baptême, cathédrale (luth. f° 44-v, n° 39) 1595. den 23. octobris. Mehr Hans Conrad Joham, fraw Marta
Philipp Conradt, compatres Jr hans Philip von Kettenheim stetmr, J. hans Philips Böcklin stettmeister, fraw Veronica Jhomin witwe geborne Sturmin (i 47)
Baptême, cathédrale (luth. f° 24-v) 1599. den 10. octobris. J. Hans Conradt Joham, M. Marta
J. Heinrich. Susceptores sunt J. Christ. Jacob Wormbser stet meister, J. hans Philips Joham von mundolßheim, Fraw Eua, Juncker hans Philipps von Kettenheim stettmeisters fraw (i 27)

Jean Philippe Joham de Mundolsheim est nommé tuteur de Véronique et Philippe Conrad, enfants des défunts Jean Conrad Joham de Mundolsheim et Marthe de Kettenheim.
1608 (16. Jan.), Chancellerie, vol. 374 (Gemein Contract Buch) f° 1-v
Curatorium Junckher Hanns Philips Johams Vonn Mundoltzheim
das Unsers Kleinen Rhat beisitzer der Vest Hanns Philipß Joham Von Mundoltzheim vnd Hannß Conrad Gretzinger der Notarius den 27. Augusti Anno 1600. Vnsers gewesenen burgers weiland des auch Vesten Hans Conradt Johams, sein Hanns Philips Johamen bruders seligen mit Frauwen Martha Johamin, geborner von Kettenheim ehelich erzeugter Kinder Alß Veronicæ vnd Philips Conradts Zu einem Ober: und undervogt durch vnß in versamleten Rhat erkhant und Confirmiret worden
geben Sambstag den 16. Januarÿ A° 1608.

Dépôt de sommes à la Tour aux deniers par le tuteur en octobre 1607.
1607 (VII 1325 Bauherren)
(f° 151) Samstags den 10. Octobris. – Vogteÿ geldt angelegt
J hanns Philips Joham vnd Maximilian Erhard als O. vnd v. vögt Phs Conrads vnd Veronica weiland hans Conrad Johams Kind. hat Ins vogteÿgelt angelegt 40. h s
Haben darumb denselben verkhaufft 1 h 16 ß d vff Simonms Judæ gefallende. Ingeschrieben B. folio 53.

Jean Philippe Joham de Mundolsheim hypothèque la moitié de la maison dont l’autre moitié appartient à son frère Jean Conrad au profit de Jacques, fils de Jean Pfelhaupt.

1595 (xxvi Octobris), Chancellerie, vol. 297 (Registranda Meyger) f° 235-v
(Inchoat in Proth. fol. 255.) Erschienen d. Edell Vnd Vest Junckh. Hanß Philipps Joham Vonn Munoltzheim
Hatt bekhandt vndt Inn geg.wertigkheit Hn Hanß Cunradts Gretzingers Als erbettener Vogt Jacob Pfelhaupt Hanß Pfelhaupt Burg.alhie Suns – schuldig seÿe 200 guldin
Zum vnderpfand ÿngesetzt vnd verlegt den halben theil einer Behausung, Ime dem Junckh. für vngetheilt gebürende Vnd d. überig. halbe theil hanß Cunradt Joham seinem brud. zugehörig. Mit allen Iren gebeüwen & geleg. alhie Inn d. St. St. In Jud. gassen einsit nebent Hn Niclauß Fuchssen Regirend. Ammeistern, And.sit nebent d. Behausung Zum Jud. Bad genant, stost hind. auff en Allmendt gäßlin, geg. d. Zimmerleüth stuben über
[in margine :] Erschienen H Johann Pfölhaupt burger Zu Rampoltzwÿler haben bekhandt vndt In gegenwertigkheit H. Hanß Cunradt Gretzingers des Vogts (…) so Er von seinem Bruder seligen Jacob Pfelhaupt geerbt, Quittirt (…) die vbrig. 100 guld. Werung die vff dißmal Zugehören Hanß Planckenrisiters des Goldtarbeiters burgers Zu Straßburg Khindern wÿland Barbara Pfölhauptin sein hanß Pfolhaupts schwester selig (…) Act. den 24. tag Januarÿ anô 1601.

Jean Conrad Joham de Mundolsheim hypothèque la moitié de la maison dont l’autre moitié appartient à son frère Jean Philippe au profit de Georges Lauginger.

1596 (27. Januarÿ), Chancellerie, vol. 303 (Registranda Meyger) f° 23-v
(Inchoat. in Proth. fol: 22.) Erschienen d. Edell vnd vest Hanß Cunradt Joham von Munoltzheim Mit beÿstand Hanß Cunradt Gretzingern
Hatt bekhandt vndt In gegenwertigkeit des Ehrenuesten Herrn Jörg Laugings. Burg. Zu Straßburg offentlich verÿehen – schuldig seÿe Namlich 700 guldin Straßburger Werung
Zum vnderpfand ÿngesetzt vnd verlegt, den Halben theil eines Hoffs sampt seinen Heüsern vnd Hoffestetten, Ouch allen and.n Ime Junckern für ungetheilt gebürende + (+ vnd deren d. überig. halbetheil Junckh. Johann Philips Joham des Bekhenners brud. Zugehörig.) geleg. In Juden gassen einsit nebent Hn Niclauß Fuchßen Altammeistern, Andersit nebent Johann Reichhardt Müller hind. vff ein Allmendt geßlin geg. d. Zimmerleüth stuben hinüber Isy ledig vnd eÿg.
[in margine :] Erschienen H Jörg Lauginger der glöubiger hatt in gegensein H hanß Cunradt Gretzingers der von Wegen J. Hans Cunradt Johams hinderlaßner Kinder als ein vnder Vogt gegenwertig (…) Act. en 28. tag Maÿ anô 1602.

Jean Conrad et son frère Jean Philippe Joham de Mundolsheim hypothèquent la maison au profit d’Henri Prechter, assesseur au Grand Sénat.

1596 (xxix tag Junÿ), Chancellerie, vol. 303 (Registranda Meyger) f° 144
(Inchoat. in Proth. fol: 171.) Erschienen die Edlen Vnd Vesten Hanß Cunradt Joham Von Munoltzheim Vnd Hannß Philips Joham Von Munoltzheim gebrüder
Haben bekhandt Vnd Inn gegenwertigkeit des auch Edlen Vnd Vesten Heinrich Prechters, Ein vnd Zwantzigers des grossen Raths Zu Straßburg – schuldig sigent 300 Pfund Pfenning Straßburger bar gelühens gelts
Zum vnderpfand eingesetzt vnd verlegt Einen hoff mit seinen heüsern hoffestatt vnd allen begriffen, Zugehörd vnd gerechtigkeit geleg. Inn der Statt Straßburg Inn der Juden gaß, Einsit neben herrn Niclaus Fuchsen Altameistern, Vnd Andersit neben Johann Rheinhart Müllern dem Buchfürer Hinden vff ein Allmend gäßlin gegen der Zimmerleüth stuben hinüber stoßend, vnd stoth vff den halben theil durch hanß Cunradt Joham Zuuor versetzt 700 guldin herrn Jorg Lauginger (prout in Reg. eod. fol. 23.) burg. Zu St. So dann Ist das Vberig halb theil vervnderpfander für 200 guldin hanß Cunradt Gretzingern Inn Vogts weÿs Jacob Pföl haupts. durch J. Hannß Philips Johan (prout in Reg. Aô 95 fol. 235)
[in margine :] erschienen H Philipß Schneÿdt Als befelch haber J. Heinrich Prechter des gloubigers Hatt in gegensein herrn Hannß Carlen Fuchsen Als besitzers des vnd.pfands (…) Quitt. Act. 3. Octobris Anno 1606.

Philippe Joham de Mundolsheim transporte au nom des héritiers de Thiébaut Joham l’hypothèque accordée à Sebastian Schach sur une maison au Marais vert.

1597 (18. Junÿ), Chancellerie, vol. 310-II (Imbreviaturæ Contractuum) f° 67
Versicherung Herrn Sebastian Schachen vber 600. fl. Str. Wr. vff des Jr: Theobald Johams Gartten vnd Hauß & so Herr D Philip Glaser erkauff
Erschienen Herr Sebastian Schach Rhather vnd
hatt Inn gegenwertigkheit deß Edlen vnd vesten Philipp Joham von Mundoltzheim für sich selbst vnd alles befelchabers wie ersagte der vbrig. weilandt J. Tieboldt Johams gewes. Stettmr. seines geliebt. Junck. vnd vatters selig. verlaßene Erben angezeigt und vermeldet
demnach ermelter Jr Thieboldt Joham In Zeit seines Lebens Ihme herrn Schach vermög vffgerichter verschreibung 600 fl. St. w. hauptguts Jährlich mit 30. fl. vff Allerheÿlig tag Zuverzinsen schuldig worden, darfür gleichwol die Behausung alhie In der Juden gaß Zwischen herr Niclaus Fuchß. vnd dem Juden bad geleg. vnderpfand gewesen Aber nechgehendts dieselbe behausung vermög d. verschreib. In d. Cantzleÿ den 4. Octobris 95. verzeichnet Zubefinnd. ledig geschlagen vnd sich bemelter 600 fl. hauptgut halben vff der Behausung vnd Gart. & alhie In der vorstatt Im Grünenbruch vnd Steinstraß gelegen neben h. Jacob Kibß. alt. Ammeistern vnd anderseit neb. hn D. Ludwig Thuppio geleg. & versicheren vnnd ein anders d. Losung halb. fertig. laß. (…)
Zum vnderpfand eingesetzt Obgenant. Gart* samt d. behausung Stallung Auch allen andern derselb. gerechtigkeiten gelegen alhie In Vorstatt Im grünen oder Kageneckers bruch genant, Zwisch. dem herrn Ammeister Kibß und D. Thuppie geleg.

Jean Conrad Joham de Mundolsheim hypothèque la moitié de la maison au profit de Balthasar Stœsser, assesseur des Quinze.

1597 (ix. tag Novembris), Chancellerie, vol. 309 (Registranda Meyger) f° 278-v
(Inchoat. in Proth. fol: 200.) Erschienen der Edell vnd vest Hannß Cunradt Joham Vonn Muneltzheim,
Hatt bekhandt vndt Inn gegenwertig. des Ern: f. vnd weÿsen herrn Balthazar Stössers Fünfzeheners der St. St. Offentlich verÿehen – schuldig sige 216 Pfund pfenning Straßburger gelühens gelts
Zum vnderpfand ÿngesetzt vnd verlegt, den Halben theil, obgemeltem Bekhenner für Vngetheilt gebürende, von vnd ane dem Hoff, mit seinen Heüsern, vnd Hoffestatten auch allen andern Iren gebeuwen, & geleg. Inn der St. St. Inn der Juden gassen, Einsit nebent herrn Niclaus Fuchsen Altammeistern, Vnd Andersit nebent Rheinhardt Müller dem Buchführer, hinden vff ein Allmendt gäßlin, gegen der Zimmerleüth stuben stoßend, vnd daran der vbrige halb theil dem Edlen vnd vest Hanß. Philips Joham von Munoltzh. sein des Bekheners Brudern, für vngetheilt Zugehörig & Welcher Jetzverpfandte halben theil Zuuor noch hafft vnd vnderpfandt, für ein Schuld dreÿ hundert vnd fünfftzigk Pfund Pfenning H. Jörg Lauginger Burgern alhie, Mehr Ist derselbig. Hoffmiy sein. begriffen sammenthafft für 600 guldin vnderpfandt Gegen den Edlen Vnd Vest Heinrich Prechter, Sunst ledig vnd eyg.
(vide ct. in Reg. 98. fol. 165.)

Jean Philippe Joham de Mundolsheim hypothèque la moitié de la maison au profit du même.

1598 (xiiij tag Februarÿ), Chancellerie, vol. 315 (Registranda Meyger) f° 45-v
(Inchoat. in proth. fol. 35.) Erschienen der Edell Vnd Vesten Hanß Philips Joham Von Munoltzheim
haben bekhandt vndt In gegenwertigkheit des Ehrenvest. vnd frommen herrn Balthazar Stössers fünffzeheners der Statt Straßburg – schuldig sige 100 pfund pfenning Straßburger gelühens gelts
Zum Rechten wißenthafften vnderpfandt ÿngesetzt Vnd Verlegt, den halben theil, obgemeltem Bekhenner für ungeteilt gebürende, Von vnd Ane dem Hoff, mit Iren Heüsern, Hoffestetten vnd Stallung Ouch allen Andern gebeuwen & geleg. Inn der St. St. Inn Juden gaß, einsit nebent herrn Niclaus Fuchsen Alt ameistern, vnd Andersit nebent Reichardt Müller dem Buchführer hinden vff ein Allmend gäßlin, gegen der Zimmerleuth stuben stoßend, vnd daran der Vberig halb theil, dem Edlen vnd vest. Hanß Cunradt Joham von Munollzheim, sein des Bekhenners Brudern, für ungetheilt Zugehöret, Welcher Jetzverpfandte Halbe theil Zuuor noch verhafftet vnd vnderpfandt Ist, für ein schuld Namlich 200 guldin geg. dem Edlen vnd vesten Heinrich Prechtern, Mehr für ein Schuld 200 guldin St. Werung, Jacob Pfölhaupten, Hanß Pfölhaupten des Alten Silberknechts vff des herrn Ammeisters Stuben Suns, Sunst ledig vnd eÿgen

Nouvelle hypothèque par Jean Conrad Joham de Mundolsheim au profit du même

1598 (xxix tag Junÿ), Chancellerie, vol. 315 (Registranda Meyger) f° 165
(Inchoat. in proth. fol. 145.) Erschienen der Edell Vnd Vest Hannß Cunradt Joham Vonn Munoltzheim
Hatt bekhandt Vnd Inn gegenwertigkeit des Ehrenuest. F. vnd Weÿsen Herrn Balthazar Stössers Fünffzeheners d. Statt St. Straßburg, Offentlich verÿehen – schuldig sige 440 guldin
Zum vnderpfand ÿngesetzt vnd verlegt, den Halben theil, obgemeltem bekhenner für Vngetheilt gebürende, Vonn vnd ane Einem hoff, mit seinen Heüsern, hoffestatten vnd Stallung, auch allen andern Iren gebeuwen, d. Stall hauß genant gelegen Inn der Statt St. Inn der Juden gaß, einseit nebent herrn Niclaus Fuchsen Altammeisters selig. Erben, Vnd anderseit nebent Rheinhardt Müller dem Buchführer, hinden vff ein Allmendt gäßlin, gegen der Zimmerleüth stuben hinüber stoßend, vnd daran der vbrige halb theil dem Edlen vnd vest hanß Philips Joham von Munolt. sein des Bekheners Bruders, für vngetheilt Zugehörig & Welcher Ietzverpfandte halben theil Zuuor noch hafft vnd vnd.pfandt für ein Schuld iij C L lb d herrn Jörg Lauginger Burgern alhie, Mehr für ein Schuld CC xvj lb d dem herrn Gloubigern obgedacht, So dann Ist derselbig gantz hoff sammenthafft vnderpfand für 600 guldin Gegen den Edlen Vnd Vest Heinrich Prechter, Sunst ledig vnd eyg.
[in margine :] Alles Vernicht vnd bezalt vnd befohlen zu cassiren prout in Reg. 99. fol. 229. Zusammen gezog. Act. den 26. feb. Anô 603.

Nouvelle hypothèque par Jean Philippe Joham de Mundolsheim au profit du même

1599 (vts [xij tag Februarÿ]), Chancellerie, vol. 321 (Registranda Meyger) f° 49-v
(Inchoat. In Proth. fol. 35) Erschienen d. Edell vnd vest Hannß Philipß Joham Von Munoltzheim
Hatt bekhandt vndt In gegenwertigkeit des Ehrenvest vnd frommen Herrn Balthasar Stössers offentlich verÿehen – schuldig sige 200 Pfundt pfenning Straßburg. gelühens gelts
Zum vnderpfand eingesetzt vnd v.legt, Den halben theil obgemeltem Bekhenner für vngetheilt gebürende, Von Vnd Ane dem hoff, mit Ihren heusern, hoffestetten Vnd Stallung. Ouch Allen andern gebouwen & gelegen In d. St. St. Inn Juden gaßen einsit nebent Herrn Niclauß Fuchsenn Alt Ammeisters s. Erben, Andersit nebent Rheinhardt Müller dem Buchführer, hinden vff ein Allmend gäßlin, gegen der Zimmerleüth Stuben stoßend, vnd doran der übrige halbe theil dem Edlen vnd vesten hannß Cunradt Joham Von Munoltzheim, sein des Bekhenners brudern, für vngetheilt Zugehöret, Welche Jetzverpfändte halbe theil Zuuor noch verhafftet vnd vnd.pfandt Ist, für ein schuldt, Nemlich 200 guldin gegen den Edlen Vnd Vesten, Heinrich Prechter, Mehr für ein schuld 200 guldin Straßburg. W. Jacob Pfölhhaupten, Hannß Pfölhhaupten des Altern Silber Knechts Vff des herren Ameisters Stuben Suns, So dann noch für ein schuld 100 Pfund pfenning Herrn Balthazar Stosser Zuuor
(vide in Reg: 98 fol. 45)

Nouvelle hypothèque par Jean Conrad Joham de Mundolsheim au profit du même

1599 (xvj tag Februarÿ), Chancellerie, vol. 321 (Registranda Meyger) f° 51-v
(Inchoat. In Proth. fol. 37) Erschienen der Edell Vnd Vesten Hannß Cunradt Joham Vonn Munoltzh. Mit beÿstandt Hanß Conradt Gretzingers
Hatt bekhandt vnd Inn gegenwertigkeit des Ehrenvesten vnd Frommen Herrn Balthazar Stössers, Fünffzeheners der St. St offentlich verÿehen – schuldig sige 104 Pfundt Pfenning Straßburg. gelühens gelts
Zum vnderpfand ÿngesetzt vnd verlegt, Den halben theil, obgemeltem Bekhennern für vngetheilt gebürende, Von V. Ane Einem hoff, mit seinen heusern, hoffestett. Vnd Stallung. auch allen Andern Iren gebouwen & geleg. alhie Inn d. Statt St. Inn Juden gaß, Einsit nebent Herrn Niclauß Fuchs. Altammeisters s. Erben, And.sit nebent Rheinhardt Müller dem Buchführer, hind. vff ein Allmendt gäßlin, gegen der Zimmerleüth Stuben stoßend, vnd doran der übrige halbe theil, dem Edlen vnd vesten hannß Philipß Joham Von Munoltzheim, sein des Bekhenners Brudern, für vngetheilt Zugehöret, Welche Jetzverpfändte halbe theil Zuuor noch Hafft vnd vnd.pfandt wie volgt (vide in Reg. 96. fol. 23) Als Jörg Lougingern für iij C L lb d verhafftet, geg.den Edlen Vnd Vesten Heinrich Prechter für 400 guldin (vide in Reg. 97. fol. 278 et In Reg. 98. fol. 165), dann dem Gloübiger Zuuor vmn iiij C xxxvj Pfund In Zweÿen Posten sunst ledig vnd eÿg.
[in margine :] Alles Vernügt vnd bezalt vnd befohlen Zu cassiren prout in Reg. 99. infra fol. 229. zusammen gezogen

Autre hypothèque entre les mêmes parties.

1599 (vij tag Augusti), Chancellerie, vol. 321 (Registranda Meyger) f° 229
(Inchoat. In Proth. fol. 252.) Erschienen der Edell Vnd Vesten Hannß Cunradt Joham Vonn Munoltzh.
Hatt bekhandt vndt Inn gegenwertigkeit des Ehrenuest. vnd frommen Herrn Balthazar Stössers Fünffzeheners d. St. Straßburg, Offentlich verÿehen – schuldig sig 108 guldin
Zum vnderpfand ÿngesetzt vnd verlegt, denn halben theil, obgemeltem Bekhennern für vngetheilt gebürende, Vonn Vnd ane dem hoff, mit seinen Heüsern vnd, hoffestettenn. ouch allen Andern Irenn gebouwen & gelegen Inn d. St. St: Inn d. Juden gassenn, Einsit nebent Herrn Niclauß Fuchsen. Altammeistern, vnnd Andersit nebent Rheinhardt Müller dem Buchführer, hinden vff ein Allmendt gäßlin, gegen d. Zimmerleüth Stuben stoßend, vnnd doran der übrige halb theil, dem Edlen vnd Vesten Hannß Philips Joham Vonn Munoltzheim, sein des Bekhenners Brudern, für vngetheilt Zugehöret, Welcher Jetzverpfändte halbe theil Zuuor noch hafft vnd vnderpfandt für ein Schuld 350 Pfund Pfenning herrn Jörg. Louging. Burg. alhie, Mehr Ist dselig hoff, mit seinen begriff. sammenthafft für 600 guldin vnderpfandt, Geg. dem Edlen Vnd Vesten Heinrich Prechter, So dann der H Glöubiger Zuuor darauff hatt 432. guldin, Sunst ledig vnnd eÿgenn
(432 guldin in Reg. 97. fol. 278, Mehr 440 guldin In Reg. 98. fol. 165. Mehr 208 guldin In hac Reg. supra fol. 51, Thun disse vnderschiedliche Post. zusammen v. C. Lxxxiiij lb d)

Nouvelle hypothèque par Jean Philippe Joham de Mundolsheim au profit du même

1600 (xxij tag Januarÿ), Chancellerie, vol. 327 (Registranda Meyger) f° 36-v
(Inchoat. in Proth. fol: 25.) Erschienen der Edell Vnd Vest Hannß Philips Joham Von Munoltzheim
Haben bekhandt vndt In gegenwertigkheit des auch Erenuest f. vnd Weysen herrn Balthazar Stössers Fünffzeheners d. St. St. offentlich verÿeh. – schuldig sige 212 guldin
Zum vnd.pfand ÿngesetzt, den halben theil, obgemeltem Bekhenner für vngetheilt gebürende, von vnd ane Einem hoff, mit seinen heusern, hoffestett. vnd stallung. auch allen Andern Iren gebeuwen, gelegen alhie Inn d. Statt St. Inn Juden gaß, einseit neben H Niclaus Fuchsen Altameisters selig. Erben, And.seit neben Rheichart Müller dem Buchführer, hind. vff ein Allmend gäßlein gegen d. Zimmerleüth stuben stoßend, vnd daran der Vberig Halb theil Wÿland des Edlen vnd vesten Hanß Cunradt Joham von Muunoltzh. sein des Bekhenners Bruders selig. Erben, für ungetheilt Zustendig, Welche Jetz und.pfandte Halbe theil, Vorgeschribenen hoffs, noch hafft vnd vnd.pfandt Ist, für ein schuld, Noch ij C gultin Juncker Heinrich Prechtern, Mehr für ein Schuld, 200 guldin, Jacob Pfälhaupten, Wÿland hans Pfölhaupten des Silberknechts selig Sönen, So dann noch Weither dem Glöubiger Zuuor 300 Pfund Pfenning Inn Zweÿen malen, prout penes me
(vide in Reg. 99. fol. 49, Vide et. in Reg. 98. fol. 45)

Litige entre Jean Philippe Joham de Mundolsheim et son cousin Philippe Joham de Mundolsheim au sujet de la vente de la maison rue des Juifs
1602, Conseillers et XXI (1 R 81)
Hans Philipp Joham verkauff der behaußung in der Judengaß mit Philipp Joham. 11.
Hans Philipp Joham contra Philipp Joham pt° diffamatio. 127.
(f° 11) XXIII Januarÿ – Arresta wie sie bei den Edelleutten anzuleg. vnd ahndt Zuhaben. Philips Joham
H Rhatschber. würdt vom Reg. Amr. herein beschieden, der Zengt an was sich disser Wegen in p° arresti Zugetragen, alß nemblich Jr Hanß Philips Joham wegen getroffenen verkauffs mit Philips Joham Zuthun bekomme, alß der Ime den Kauff der behausung in d. Juden gassen nit haben will, vnd bej Rhatt vmb arrest angesucht auch erhalten vnd Stöffel Heuser d. Rahtsbott verrichten* sollen, er hab aber nit angelob. wollen sondern gesagt ob er auch die Reichs* abschied gelesen, er gesagt wie de* Stoffel solches vor Rhatt referirt* darauf er nochmalen hier geschickt v libt von Ime Zunehmen, hab sich aber nit mehr wollen finden lassen.

(f° 127) III. Maÿ. – Hans Philipp Joham contra Philipp Joham
Hans Philipp Joham vbergibt greundloch bericht dorin er m hrn Zuerkennen gibt wie er von seinem vetter Philips Joham ex l diffamari naher Speyr citirt inhalt der Citation so er hiemit vbergibt dorauf er nun willens Zu excipiren wie er den crafft m hrn provilegÿ u. d. der sachen wegen hie vor Rhatt albereit geclagt lautt Rhatschbrs extract aus dem Protocollo, u der ansprach weg. arrestirt, wol thun Kan, d. aber m hn Zugleich mit intercessirt d wid. d. Privilegm. d kein burg. bei frembd. Gericht soll beclagt werden gehandelt v die arreste alle annullirt wan der p.ces ex l. diffamari von arrestaten aushe*ebt solte gutt geheissen und passirt. So hab ers wollen m hrn fürbring. sich darnach haben Zurichten Bittend m hrn wollen sich der sach Zugleich annehmen. Erk. Conservatores privilegiorum sollen bedenck.

Jean Philippe Joham de Mundolsheim et le tuteur des enfants de feu son frère Jean Conrad vendent la maison au marchand Jean Charles Fuchs

1603 (18. Augusti), Chancellerie, vol. 347 (Imbreviaturæ Contractuum) f° 61
Khauffversch. Herrn Hanns Carl Fuchsen deß Handelßmanns über ein hauß In Jud. gassen
(Extendirt In Libro contractuum. Zinß verschreibung für die 1050 lib d. ibid. fol: 95 vnd 97. extendirt vnd ied. theil für das halb nemlich 526 lib. 5 ß d eine gemacht) Erschienen der Edel vnnd vest Juncker Hanns Philips Joham von Mundolzh. für sich selbsten, so dann derselbig. beneben H. Hanns Conrad Kretzingern dem Notario als geschworner ober vnd vndervogts Hr weÿlandt Jr. Hanns Conrad Joham von Mundolzh. seines Bruders seeligen nach Todt gelassener Kinder, Haben mit beÿstandt des auch Edlen vnnd vesten Jr Hugo Sturmen von Sturmeck, Stettmrs. (verkaufft)
Herrn Hanns Carl Fuchsen dem Handelßmann burger alhie welcher Zugegen vnnd mit beÿstandt Herren Joseph Jundten deß Stadtschreibers
ein vordere mitlere vnnd hindere behausung, Hoff, garten vnnd allen andern iren gebeüwen, weiten begriffen, Zugehörd Rechten vnd gerechtigkeiten alhie In dieser Stadt In Judengassen einseit neben weilandt Hn Nicolaus Fuchsen alt Ammeisters seelig. erben anderseit dem Juden bad gelegen, hinden vff ein Allmend gesslin gegen der Zimmerleuth stuben Ziehend, davon gehn Jährlich 15. lib. d gelts dem Edlen vnd vesten Jr Heinrich Prechtern 15.rs vff Jois Baptistæ In hauptguth Loosig mit 300 d. Mehr 2. lib. 10 ß d Jahrs auff Pfingsten Hanns Philipp Haupts des alten Silberknechts selig. Erben, looßig mit 50 pfund d. hauptgut sonsten für freÿ Ledig vnnd eÿg. (…) d. dieser Kauff über abzugk vorbestimbter beschwerden für freÿ Ledig vnd eigen Zugangen vnd beschehen für vnd vmb 2800 pfund

Jean Charles Fuchs et sa femme Félicité (Wolff) font baptiser leur premier enfant Nicolas en juillet 1597. Le mariage doit avoir eu lieu en 1596 à la Cathédrale dont les registres sont lacunaires.
Baptême, cathédrale (luth. f° 95)
1597. den 14. Julÿ ano 97. P. Johan Carolus fuchs, M. Felicitas, I. Nicolaus, compatres Jacob Kips alt ammeister, doctor Marx Sibeling, (-) Jacob hern Friderich wolffen witwe (i 96)

Codicille passé en février 1597 entre Jean Charles Fuchs et sa femme Félicité Wolff
1597, Chancellerie, vol. 277 (Registranda Instrumentorum publicorum de Annis 1591-1598)
(f° 393) Inchoat fo. 31. Vff Montag den xxviij.t vnd lesten Februarÿ Anno & 97 haben die Ehrenvesten herrrn Herr Hanns Carle Fuchs vnd die Erenreych Frouw Foelicitas geborne Wolffin gegenwertigen Iren letzten will Corroboriren vnd bestettigt (…) In einer Behaußung herrn Conrad Botzheims seel. erb. Zustendig – Jacobus Kugler Notarius
[in margine :] H Hanß Carlen Fuchs hat dises Receß vnd der verzeichnus Codicillorum ein Extract empfag. den 26. Januarÿ Anno 1621.

1597 Chancellerie, vol. 312, Testaments 1597-1600
(f° 31) Codicill herrn Johann Carle Fuchßen gewerbßmann unnd frauwen Foelicitas seiner ehegemaheln geborne Wölffin. In regist fo. 303.

Jean Charles Fuchs et Félicité Wolff vendent la maison à Sébastien Mueg de Bofftzheim et à sa femme Susanne Marguerite de Botzheim (ils achètent en juin de la même année la maison voisine dite Bain des juifs).

1610 (xv tag Februarÿ), Chancellerie, vol. 390 (Registranda Meyger) f° 98-v
(P. fol. 82.) Erschienen der Fürnemm herr Carl Fuchß burger Zu Straßburg vnd Fœlicitas Wölffin sein eheliche haußfr. mit beÿstand & herrn Carle Stöhren burgers Zu Straßburg Vnd herrn Jacob Kipsen beder Ihr d. Fr. Ane statt Verwandt. (haben verkaufft)
dem Edlen Vnd Vesten Sebastian Müeg. von Boffzheim vnd der Auch Edlen vnd ehrenrecht. Fr. Susannen Margred. Müegin gebohrner von Botzheim
Ein Vordere, mitlere vnd hindere Behausung hoff, Gartt. sampt Allen And. Ihren gebeu & geleg. Alhie In d. St. St. Inn d. Jud. gaß. einseit neben wÿld. herrn Niclauß Fuchsen Altameisters selig. erben, And.sit neb. dem Juden Badt geleg. hind. vff ein Allmend gäßlin geg. der Zimmerleuth stuben stoßend, Dauon gend 100 gulden gelts Ablösig mit ij M gl Straßburger werung Vff Weÿhenachten fallend, wÿland J: Cunradt Johams vonn Munoltzh. selig. erben, Sunst freÿ ledig vnd eÿg. Vnd Alles Recht & Also das & Vnnd Ist dißer Khauff vber obbestimpte beschw. für vnd vmb 4000 guldin Straßburger werung

Jean Philippe Joham de Mundolsheim hypothèque au profit de Jean Henri Limer 50 florins que doit annuellement Sébastien Müeg de Bofftzheim de sa maison rue des Juifs

1614 (ut spâ [xix. tag 7.bris]), Chancellerie, vol. 411 (Registranda Meyger) f° 455-v
(Inchoat. in Proth. fol. 381.) Erschienen der Edell vnd vest hannß Philipß Joham vonn Munoltzheim
hatt bekhandt vndt In gegenwertigkeit herrn Johann Heinrich Lÿmers burgers Zue Straßburg – schuldig sige 100 pfund pfenning Straßburger baar gelühens gelts
Zum vnderpfand eingesetzt vnd verlegt 50 guldin gelts Ablößig mit j M guldin Straßburger werung, gibt der Edell vnd vest Sebastian müeg von Bofftzheim Jährlichen vff weÿhenachten vonn seiner behaußung Im Juden gaß gelegen
[in margine :] Erschienen herr Valentin Bilger Notarius burger Zu Straßburg Als Johann Heinrich Lÿmers nachkomm hatt in gegensein hannß Friderich Leopart Inn nammen Jr. hannß Philipß Joham (…) quittirt Actum 6. 9.bris 1620.

La veuve et les enfants de Sébastien Müeg de Bofftzheim remettent un complément de prix à Philippe Conrad Joham de Mundolsheim et à sa sœur Véronique de Gültlingen née Joham suivant obligation passée en 1603.

1634 (25. Julÿ), Chambre des Contrats, vol. 473 f° 554
Erschienen weÿ: deß woledlen Gestrengen vnd vesten Sebastian Müegen von Boffzheim XV.er see. nachgelaßene wittiben und kinder, Schaffner herr Valentin Bilger Notarius burger Zu St. An einem,
So dann herr Johann Friderich Leopardt auch burger alhier, Alß Schaffner deß auch woledlen Gestrengen und vesten Philipß Conrad Johamen von Mundholtzheim, vnd seiner Schwestern der woledlen viel ehren vnd Tugendreichen Fr. Veronicæ von Gültlingen, gebohrner Johamin von Mundholtzheim am and. theil, Zeigten An
demnach Sie die Müegische Alß Inhabere der alhie in Judengaßen neben H hanß Barthel Fuchsen gelegenen Behausung die 525. lb so sie, vermög einer in alhieiger Cantzleÿ den 18. Augusti a° 1603. vfgerichteten v.schreibung von, vff vnd abe vorgerüerter Behausung, Jährlich vf weÿhenachten mit 26. lb 5 ß s zuuerzinsen schuldig gewesen, in hohem dem Reichßthaler nach zu 6. fl. gerechneten gelt ihnen den Johamischen erlegt, Alß heten Sie sich nach maß alhieiger Vber die Nachträg v.faßten instruction, mit einander güetlichen dahin verglichen (…)
[in margine :] Erschienen der Wohl Edel- Gestrenge Jr Hieronÿmus Christoph Bapst von und Zu Bolsenheim alß Vogt Jrn. Philipß Conrad Johamen von Munolßheim, wie auch der Wohl Edel- Gestrenge Jr. Philipß Jacob Wormser von Vendenheim alß Vogt Jrn. hanß Philippß und Jfr. Veronicæ Geschwistrigen Johamen von Munolßheim, alle treÿ weÿl. deß Wohl Edel- Gestreg. Jrn Philipß Conrad Johamen von Munolßheim dißer Statt geweßenen Fünffzeheners nunmehr seel. in erster und anderer Ehe erziehlter Kind. und Erben Zur halben, So dann edelgemeldter Jr Babst alß mündlich Befehlhaber der Wohl Edlen Viel Tugendreichen Fr. Veronicæ von Gültlingen gebohrner Johamin von Munolßheim wittibin andern, halben theil haben in gegensein deß Edel- hochgelehrten H Johann Ludwig Müegen der Rechten Doctoris Fürst.Pfaltz Newburg. und Birckenfeld. geheimen Rhats und deß ritterstandts im undern Elsaß Syndici bekannt, nach dem die hierinn beschriebene Behaußung ahne H. Pfaltzgraff Christians Fürstl. G. iüngst verkaufft (…) Act. den 12. Junÿ a° 1649.

Guillaume Sébastien Müeg de Bofftzheim hypothèque son tiers de maison au profit du docteur en médecine Louis Schmidt. En marge, quittance remise au 1650 au secrétaire du prince palatin de Birkenfeld, nouveau propriétaire.

1645 (2. Junÿ), Chambre des Contrats, vol. 494 f° 345
(Lect. & confirm. vor Rhat d. 3. Junÿ a° 1645) Erschienen Jr. Wilhelm Sebastian Müeg von Bofftzheim E E groß. Rhats Beÿsitzer
hatt in gegensein H Ludwigß Schmidts Med: Doct. Schirmbß Verwanth. Zu Straßburg – schuldig seÿen 100. Pfund
dafür in spê. Und.pfand sein soll ein tritter theil ahne der adelich. Müegisch. Behaußung, mit allen deren Gebäwen Recht. und Zugehördt. alhie in d. Judengaß, neben H Johann Bartholme Fuchß Amptmann d. Pflegd Illkirch ein und and.seit neben Christoph N. dem Schneidern hind. vff ein Gäßlin gegen der Zimmerleuth Gaß. stoßend geleg., daran die übrige Zwo Tertzen deß Jrn Debitoris übrig. Zweÿen Geschwisterd. gehörig, und diße gantze Behaußung zuvor verhafftet ist umb 500. fl. wehr. Jrn. Philipß Conrad Johamen von Munoltzheim Fünff Zehenern Nachtrag
[in margine :] der wohl ehrwürdig- hochgelehrte H Balthasar Friderich Saltzmann SS. Theol. Licentiatus und Freÿ Predig. alß Ehevogt Fr. Susannæ Schmidin des H Creditoris eheleiblich. dochter und deren in Vertheilung vätterlich. Verlassenschafft dießes Capital vermög deß durch H Johann Friderich Breuning Statt: und Gericht schreibern Zu Lichtenaw in a° 1646. verfertigt. Theilregisters fol. 56. fac. 1 Zugetheilt word., hatt in gegensein deß Edel- Vest- hochgelehrten H Johann Ludwig Müegen dero Recht. Doct: und Chur Pfältz. geheimen Rhats wie auch H Johann Jacob Rauchbahr Fürstl. Pfaltz Birckenfeld. Secretarÿ (…) alß ietzigem Eigenthumß herren der hierinn beschriebenen Behaußung – Act. 10. Jan. a° 1650.

Valentin Bilger a dressé en 1624 l’inventaire après la mort de Sébastien Müeg de Bofftzheim qui a délaissé de sa femme Susanne Marguerite de Botzheim quatre enfants dont trois sont encore vivants en 1663. Les héritiers (la fille de l’ancien préteur Guillaume Sébastien, Constance Chrétien femme de Nicolas Kempinski et Christophe Melchior de Lœben de Baltzig héritier de sa femme Marie Madeleine) se partagent les capitaux.
1663 (15.5.), Not. Boeller (Jean Jacques, 3 Not 2) n° 53
Vermög Inventarÿ Üb. Weÿlandt deß Freÿ Reichs wohledelgebohrnen v. gestreng. H. Sebastian Müeg v. Boffzheim gewesenen XV. Zu Straßb. seel. V.laßenß. durch H Valentin Bilgern Notarium d. 1. 9.br Anno 1624 vffgerichtet, seindt vnd. Anderen nechststehende Capitalia inventirt vnd dem Inventario inserirt word.
(…) Nach deßelben v. seiner Lieben Ehegemahlin, d. wohledelgebohrnen Ehren v. tugendreich. Frauwn Susannæ Margarethæ gebohrener v. botzheimb beschrehenen seel. ableÿben ob. auff dero erzeügte hinderlaßene eheliche leibs Erben Jfr. Susannam, Mariam Margaretham, Wilhelm Sebastian v. Constantiam Christinam geschwüsterd. erblich erwachßen, solches habe Zwar auß mehrangeregtem Inventario selbst ougenscheinlicher sehen v. wahrgenommen die weilen ab. seithero von solchen 4 geschwüsterdten auch etliche mit todt abgangen, deroweg. dann das eÿgenthumb obgesetzter dreÿen Capitalien nunzumahlen deß Reichß freÿen hochedelbebohrnen v. gestrengen H Wilhelm Sebastian Mügen v. Bofftzheim, gewesenen Stettmstrs Zu Straßburg nach todt hinderlaßenem ord.tlich döchterlin, Ingleichem d. Wohledelgebohrnen viel ehren v. tugendreiche. Constantiæ Christinæ deß Wohl edelgebohrnen v gestreng. H Nicolai Kempinsquin XXI.rs Zu Straßburg haußfrauen, So dann dem Wohledelgebohrnen gestreng. v. Mannhafften H. Christoph Melchior von Löben v. Baltzig. obristen Lieutenant alß welch. mit der Wohledelgebohrnen viel Eren v. tugendreich. Frauen Maria Margaretha gebohrener Müegin v. Bofftzheim ehelich v.mählet gewesen in erbßweiße Zu v. heimgafallen, damit nun erstedelernante Persohnen gehörig. orthen solche ihre rechtmäsige erbs gerechtigkeit best.maßen liq.iren v beweißen möchten (…)
Beschehen Freÿtags den 15. Maÿ A° 1663.

Guillaume Sébastien Müeg de Bofftzheim épouse en 1650 Anne Catherine Rœderer (de Diersbourg)
1650, Mariage, cathédrale (luth. p. 526)
1650. den 14. Februar. seindt Zu Hauß Copulirt worden Hnr Wilhelm Sebastian Müeg J. Anna Catharina H Stättmeister Röderers dochter (i 274)

Guillaume Sébastien Müeg de Bofftzheim et ses deux sœurs hypothèquent la maison au profit de Nicolas Louis Wormser, préteur régent. En marge, quittance remise au 1650 au secrétaire du prince palatin de Birkenfeld, nouveau propriétaire.

1647 (17. Martÿ), Chambre des Contrats, vol. 498 n° 211
Erschienen d. Wohl Edel gestreng Jr. Wilhelm Sebastian Müeg von Bofftzheim, mit beÿstand deß wohl Edel Gestreng. H Christoph Melchiors von Löwen vff Baltzig, Maiors beÿ dem löbl. Schmidberg: Regiment alß Ehevogts Frawen Mariæ Margarethæ von Löwen vff Baltzig gebohrner Müegin von Bofftzheim, und deß Wohl Edel Gestreng. H Wolff Dietrich Zornen von Plobßheim dißer Statt alten Stättmaÿsters alß Vogts Jungfrauen Constantiæ Christianæ Müegin von Bofftzheim, beede sein Jrn Wilhelm Sebastians Schwestern
hatt in gegensein deß Wohl Edel Gestreng. H. Clauß Ludwig Wormsers dißer statt ietzt regirenden Stätt Maÿsters und deß Ehrenvest- Fürsichtig- Hochweÿsen H Joachim Brackhenhoffers dißer Statt alten Ammaÿsters, wie auch H Daniel Steinbockh. E. E. groß. Rhats Beÿsitzers, aller treÿ alß wohlverordneter Pfleg. und dann H Georg Rhemen alß Schaffners deß Stiffts St. Marx bekannt, daß Er Jr Wilhelm Sebastian Müeg, ihme dem Stifft Sr Marx vffrecht und redlich schuldig seÿe diejenige 200 libd. welche deselbe und seiner Geschwisterdt damahlig vogt nunmehr weÿl. Herr Stättmäyster Hannß Carl Prechter seel. vermög der am 3. Xbre. a° 1634. in der Cancelleÿ Contractstuben vffgerichtete obligation von dem Stifft vff: und annehmen (…)
dafür in spê vnderpfand sein soll sein deß Jrn. tritter theil ahne der gemeinen adelisch. Müegisch. Behaußung alhie in der Judengaß. neb. H Johann Bartholme Fuchß. Amptmann der Pflegd Illkirch ein und anderseit neben Christoph Boppe dem Schneidern hind. theilß vff die Behaußung Zum Judenbad genannt, Zum theil vf ein gemein Gäßlin geg. der Zimmerleüth Zunfft stuben stoßend gelegen, Welche gantze Behaußung Zwar noch verhafftet ist umb 250 libd. Nachtragß Capital Weÿl. Jr. Philipp Conrad Johamen von Mundolßheim Fünffzehners seel. Erben, Item umb 100 libd H Johann Paul Reicharten dreÿern ahne der Müntzen vnd dann umb 100. lib. weÿl. H Ludwig Schmidts Med. Doct. seel. Erb.
[in margine :] Erschienen H Georg Rehm, alß Schaffner Zu St: Marx hatt in gegensein deß Edel Vest vnd Hochgelehrten H Johann Ludwig Müegen dero rechten Doctoris vnd Chur Pfälzisch. geheimen Rats vnd H Johann Jacob Rauchbar fürstl. Pfältz. Birckenfeld. Secretarÿ bekannt, daß Er von denenselben im nahmen & H Pfaltzgraff Christians Fürst. G. alß ietzigem Eigenthumnß herren der hier innbeschriebenen Behaußung dieße 200. lb s (…) empfangen habe (…) Act. d.10. Janu: A° 1650.

Accord entre Guillaume Sébastien Müeg de Bofftzheim et ses sœurs
1647 (8. Maÿ), Chambre des Contrats, vol. 498 n° 317
Erschienen Jr. Wilhelm Sebastian Müeg von Bofftzheim
hatt in gegensein Fr. Mariæ Margarethä von Löben gebohrner Müegin von Bofftzheim, mit beÿstand H Christoph Melchiors von Löben, Maiors, ihres geliebten Ehevogts, und H Wolff Dietrich Zornen von Plobßheim ietzt regirend. Stättmaÿsters alß Vogts Jungfr. Constantiæ Christianæ Müegin von Bofftzheim, seiner beeden Schwestern, bekannt
dEmnach Er Jr. Müeg die ienige 650. lib Capitalia, vff der gemeinen adelich. Müegischen Behaußung hafftend, in crafft den 29. Augusti a° 1646. mit einander vffgerichteten Vertrags vff sich allein übernohmen, und solche ohne der Schwestern Zuthun So bald dieselbe Behaußung verkaufft würde vß seinem daran habenden tritten theil Zu bezahlen versprochen (…)

Accord passé par Guillaume Sébastien Müeg de Bofftzheim et ses deux sœurs
1653 (7. febr), Chambre des Contrats, vol. 514 n° 69-v
Erschienen der Wohl Edelgebohren- Gestreng Jr. Wilhelm Sebastian Müeg von Bofftzheim für sich selbsten, Mehr der Wohl Edelgebohrene Gestrenge Jr. Christoph Melchior von Löben vff Baltzig Obrister Leutenant alß Ehevogt der Wohl Edelgebohrnen Frawen Mariæ Margarethæ von Löben vff Baltzig gebohrner Müegin von Bofftzheim, Ferners der wohlgebohrne Herr Herr Niclauß Kumpintzkÿ Herr vff Schwisitz und Limpurg alß Ehevogt der Wohl Edelgebohrnen Frawen Constantiæ Christinæ Kumpintzkÿn Frawen vff Schwisitz und Limpurg gebohrner Müegin von Bofftzheim, alle treÿ Geschwisterd, und weÿl. deß Wohl Edelgebohren Gestreng Jn. Sebastian Müeg von Bofftzheim deß beständigen Regiments der Herrn Fünffzehn dißer Statt Straßburg geweßenen Beÿsitzers nunmehr seel. nachgelaßener eheliche Kinder und Erben mit beÿstand deß Edel- und hochgelehrten H Johann Wolffg. Pfeilen V.I. D. & Advocati auß Fürst. Würtenberg. Consiliarÿ an einem,
So dann der Ehrenvest, hochgeachte H Johann Theobald Capelius wohladelich. Schawenburg. Rhat und Amptmann der Statt und herrschafft Stauffen, alß des Wohl Edelgebohrnen Gestrengen herrn Frantzen Von Schawenburg Herrn zu Sultzbach mit Pfandts Innhaberen beeder Herrschafften Stauffen und Kirchhoffen, der Röhm. Kaÿß. Maÿst. unsers Allergnädigsten Herrn geweßenen Hauptmanns Zu Offenburg
haben bekannt und freÿ gutwillig offentlich veriähen (…)

Le comte palatin Chrétien de Birkenfeld achète la maison en 1649 d’après l’acte de vente de 1694.
Les préposés demandent le 8 janvier 1649 aux Conseillers et aux Vingt-et-Un sous quelles conditions doit avoir lieu la cession de la maison Müeg au comte palatin Chrétien. La vente aura lieu avec les mêmes clauses que celle de la maison cédée au margrave, dite Marggraffischer Hoff. Le receveur qui loge dans la maison devra être un bourgeois de Strasbourg, les impôts seront les mêmes que ceux d’un bourgeois, le Magistrat se réserve la juridiction en cas de crime ou de dissensions avec un bourgeois. Le comte est dispensé de la première des conditions, mais le receveur devra prêter serment de fidélité à la Chambre de manance.

1648, Conseillers et XXI (1 R 131)
(f° 179) Montag den 8. Januar. (1649) – H. Christian Pfaltzgraff. Miegische Hoff
Die Verordnete h. laß. referiren daß auff erhaltenen Consens Ihro f. gd. h. Pfaltzgraff Christian d. Miegisch. Hoff keüfflich an sich gebracht, Es seÿe aber Vor sie Zu bedencken gewißen word. Quibus conditionibus vnd vmb Waß Vor Beding Mh Ihme d. selbig. Woll. Zukommen laß. hatt sich * d. Mann der gleichen p.iudicia, Insonderheit alß d. alte h. Marggraff d. Marggraffischen Hoff erhandelte. Selbiger Zeit hatt Mann Bedingt (1) daß die Schaffner so In dem Hoff wohnen Werde Mh Burger sein solte, (2) Daß Ihre f. gd. In dem Ungeldt vndt an Zellen vnnd gefällen Jederweÿl die schuldige gebühr gleich Einen priuato entricht. laß solt. (3) So reservirt Mh sich die iurisdiction Vor Zum Exempel Wann einer Von Ihrer f. gd. Diener vnnd Beampt. mitt Einem Burger In streitt gerihte, so solt Er schuldig sein Vor Mh rechtenß Zustehen, Wann aber vnd d. Diener selbst. Weitleüffigkeit. sich erzeig. werden, so solte es Ihrer f. gn. Unbenommen sein, Eine decision darin Zugeb. Begibt sich aber Ein Criminalfall, so soll Ihre f. gb. falß sie Zugegen Vom abvolg deß Deliquent. requiritrte vnnd angsucht Werd. (4) daß Ihre f. gd. d. hoff Verstell. solt. (5) d. selbigen an niemandtß ohne Mh. Vorwiß. alß an Einen Burger Verkauff.
Auff diße Weiß Werd. Mh. In die Kauff Verschreibung gehehlen, Zu Einem ied. vnd mehren Würdt sie sich nicht Verstehen werde auch Ihnen nicht Zuzu*cht. sein. Ihrd f. gd. alß man Ihro Von dißen conditionen part gegeb. hab. sich dieselbige Wohl belieb. laß. außerhalb d. erst. vnnd gebett. Mh woll. beÿ d.selbig. dispensiren, Hatt bereitß einen Schaffner Wehre abe nicht Burger kont. derselbig. auch nicht wohl abschaff. Weyl sie Ihme alles Daß Ihrige Vertrauwen müst. vnnd sie seiner Redlichkeit vnnd trewe gesichert Ihre f. gd. bitt. Mh woll. sich dießes othß mitt dem iuramento fidelitatis gleich alß beÿ d. Schirmß Verwandt. pflegt obseruirt Zu werd. contentiren Vnd Zu frid. geb.
Erk. Ist d. bedacht gevolgt auch Ihr f. gd. beÿ dem erst punct. gratificirt Word. Vnnd soll der Schaffner beÿ dem Schirm gericht d. Juramentum fidelitatis ableg.

1649 Conseillers et XXI (1 R 132)
Christian Pfaltzgraff. 6. 105.
(f° 6) Montag d. 15. Januar: – Christian Pfaltzgraff. Miegische Hoff
Ego liß Einen Consens ab, welchem alle conditionen Ein Verleibte Wie Mh willen geb. daß Ihro f. gd. h. Pfaltzgraff Christian den Miegisch. Hoff In d. Juden gaßen gelegen Keifflich an sich bringen mögen. Erk. Ist gevolgt word.

Chrétien, comte palatin de Birkenfeld (né à Birkenfeld en 1598, mort en 1654 à Neuenstein, inhumé dans l’église de Bischwiller), épouse à Deux-Ponts le 14 novembre 1630 Madeleine Catherine, comtesse palatine de Deux-Ponts, fille de Jean comte palatin de Deux-Ponts et de Catherine de Rohan (née à Deux-Ponts en 1607, morte à Strasbourg le 10 janvier 1648, inhumée à Bischwiller). Il établit sa résidence en 1640 à Bischwiller qui lui est échue par son mariage, épouse en secondes noces le 28 ou 30 octobre 1648 à Bischwiller Marie Jeanne de Helfenstein, veuve de Maximilien Adam comte de Leuchtenberg, fille de Raoul comte de Helfenstein Wiesensteig et d’Eléonore comtesse de Fürstenberg (née à Wiesensteig en 1612, morte à Bischwiller en 1665) – dont, entre autres, le suivant et Jean Charles, né en 1638 à Bischwiller

La maison revient à son fils du même nom (voir les biographies publiées par la Foundation for Medieval Genealogy)

Chrétien, comte palatin de Birkenfeld Bischwiller (né à Bischwiller le 22 juin 1637, mort au château de Birkenfeld le 26 avril 1717, inhumé dans l’église de Meisenheim en 1776), épouse le 5 septembre 1667 à Ribeauvillé Catherine Agathe comtesse de Ribeaupierre, fille et héritière de Jean Jacques de Ribeaupierre et d’Anne Claude, comtesse palatine du Rhin Kyrburg (née en 1648 à Ribeauvillé, morte à Bischwiller en 1683, inhumée dans l’église), comte de Ribeaupierre depuis 1673.

Le comte palatin du Rhin Chrétien, duc de Bavière, comte de Veldence et de Sponheim, propriétaire de l’ancienne maison Müeg, rembourse un capital dû aux enfants et héritiers de Jean Paul Reichard

1650 (11. Jan.), Chambre des Contrats, vol. 507 f° 27-v
Erschienen H Paulus Reichart LL. Studiosus für sich selbst. H Peter von Karben Med. Candidatus alß Ehevogt Fr Cleopheen Harnischterin, und dann Sie beede Zugleich auch im nahmen H Ruprecht Reicharts Schaffners Zu Allenheilig. alß Vogts Johann Christophß, Johann Wilhelms und Johann Philipß, alle fünf Geschwistrige und Weÿl. H Johann Paul Reicharts geweßenen Treÿers ahne der Müntz nunmehr seel. nachgelaßener Kind. und Erben (…)
haben bekannt daß der durchleüchtig. hochgebohren Fürst und Herr Herr Christian Pfaltzgraff beÿ Rhein, hertzog in Baÿern, Graff Zu Veldentz und Sponheim alß ietziger Eigenthumbß Herr deß etwann adelich. Müegisch. hoffs alhie in der Judengaß. gelegen: die ienige 100 lib vff so Hn Wilhelm Sebastian Müeg von Bofftzheim vermög der am 15. martÿ a° 1644 (…) verwahrter obligation, von gemelten H Johann Paul Reicharten vffgenohmen

Le comte palatin Chrétien de Birkenfeld invite le Magistrat aux obsèques de sa femme à Saint-Nicolas-aux-Ondes.
1648, Conseillers et XXI (1 R 131)
Christian Pfaltzgraff Zu Birckenfeldt. (leichtbegangnus seiner verstorbenen Gemahlin) 3. (wegen deß Vermeinl. Duc de Rohan namens Tancredo) 48. (danck wegen arrests) 161. (kaufft den Miegischen Hoff) 179.

(f° 3) Montag den 16.ten Jan. – Christian Pfaltzgraff Zu Birckenfeldt
H. Pfaltzgrav Von Birckenfeldt laßt Mghh invitiren Zu seiner verstorbenen Gemahlin leichtbegangnus vff den Abend vmb 4 Uhr, bitt Zugleich weil sie Zu St Clauß in Undis beÿgesetzt werden sollen d. innere thor beÿ der newen brucken etwas langer offen Zu halten. Erk. Ist Willfahrt. Seind ad conductum deput. H. Stattmr Rederer, H Amr. Bischoff, H Dr Junden*

1649 Conseillers et XXI (1 R 132)
(f° 105) Sambstag d. 9. Jun: – Christian Hertzog Zu Birckenfeldt
Christian Hertzog Zu Birckenfeldt In sachen deß Dorffs Bischweiler vnd Hanhoffe. Ca. Hannß Griener (…)

Le comte palatin Georges Guillaume de Birkenfeld informe le Magistrat que son frère Chrétien est mort le 27 août à Neuenstein.
1654, Conseillers et XXI (1 R 137)
(f° 132-v) Mittwoch d. 6. Sept. – Georg Wilhelm Pfaltzgraff Zu Birckenfeldt Weg. Pfaltzgraff. Christian
Georg Wilhelm Pfaltzgraff Zu Birckenfeldt Bericht daß der Allerhochste Gott dero H. Brudern Pfaltzgraff. Christian d. 27. August. Zu Neuwenstein auß dißem Zerganglich. Leben abgefordert, Bitt. dabeÿ Ihre f. gn. Mh. wollen In dero Hoff allhier alle gemach biß auff d. beÿd. Innigen* H Ihre p. Deputatos biß andere anstalten gemacht Werden Versecretiren laßen. Erk. Ist an E. E. Rath gewiß. word.

Le comte palatin Chrétien invite le Magistrat aux obsèques de sa femme Marie Jeanne.
1655 Conseillers et XXI (1 R 138)
(f° 25) Sambstag d. 24. Febru: – Pfaltzgraffin Bitt Mh. Zu Pfaltzgraff Christian Leich Conduct
Maria Johanna Pfaltzgraffin, Bericht daß sie Ihren geliebten Eheherrn seel. Pfaltzgraff Christian d. 6 nechstkünfftigen Monathß Martÿ Wolle beÿsetzen laß. Bitt Mh. wollen einen Herren auß Ihrem mittel Zu dem Leicht Conduct deputiren. Wolle die gratification Zu beschuld. suchen. Erk. Deputirt word. H Sm. Voltz v. H. Dr Imlin

Les comtes palatins du Rhin Chrétien et Jean informent le Magistrat que leur mère est morte.
1665 Conseillers et XXI (1 R 138)
(f° 123) Montag den 14. Augusti 1665 – Christian vnd Johann Pfaltzgr. beÿ Rhein
Christian vndt Johann Pfaltzgraffen beÿ Rhein notificiren Mghh Ihrer Fraw Mutter seel. todfall. Erk. Soll Inen ein condolenz schreiben Zugestelt werden.

Autres mentions du comte palatin Chrétien de Birkenfel dans les registres du Magistrat
1633 XV (2 R 59) Pfaltzgraff Christian von Birckenfelt. (handwercker übernhemung vnd steigerung) 190.
1634 XV (2 R 60) Pfaltzgraff Christian von Birckenfelt. (wegen bezalung) 10.
1641 Conseillers et XXI (1 R 124) Pfaltzgraff Christian. (wegen Johann Ludwig Schlammersdorff) 59. (wegen güther oder heißer im Bischweÿler Bann) 122.
1651 Conseillers et XXI (1 R 134) Christian Pfaltzgraff. 58. 99. 106. 170. 181. (wegen forderungen, &)
1652 Conseillers et XXI (1 R 135) Christian Pfaltzgraff. (Zeitung) 56. (Paßmentirer in Bischweiler) 82.
1653 Conseillers et XXI (1 R 136) Christian Pfaltzgraff. (Veit Werner) 124. (Schädels falliment) 132. (Hanß Heinrich Odino) 166.
1654 Conseillers et XXI (1 R 137)
Christian Pfaltzgraff. (in Sachen Esdras Mangin und Consortes C. Daniel Ackerman). 11. (wegen Wentzels Diebolts von hanhoffen) 35. (todt). 132.
1665 Conseillers et XXI (1 R 138)
Christian Pfaltzgraff. (Kirchenpfleger zu Bischweiler) 23. (idem ca. Bouchards Erben) 75. (seiner Mutter todffall) 123.
1666 Conseillers et XXI (1 R 149) Christian Pfaltzgraff. (ca. Dr Johann Freÿ) 155.
1667 Conseillers et XXI (1 R 150) Christian Pfaltzgraff beÿ Rhein. (wegen nachgelassene Seuch zu Bischoffsheim Zum hohen stäg) 3.
1668 Conseillers et XXI (1 R 151) Christian Pfaltzgraff wegen Zollbefreÿung Seiner mobilien vndt Anderer sachen. 196.
1669 Conseillers et XXI (1 R 152) Herr Christian Pfaltzgraff. (Geburt eines Jungen Printzen) 489. (zu Gevattern gebetten) 494.
1669 XV (2 R 86) H. Würtz von Baßel, Beampte im Kauffhauß verclagt 47, Pfaltzgraff Christian Zu Bischweiler 55, 109
1670 Conseillers et XXI (1 R 153) Herr Christian Pfaltzgraff notificirt deßen Jüngen Printzen todt. 1**
1671 Conseillers et XXI (1 R 154) Herr Pfaltzgraff Christian Will possession der hindern Graffschafft Sponheim einnehmen. 228. Herr Pfaltzgraff Christian bekommt 2. Junge Princessen. 219.
1672 Conseillers et XXI (1 R 155) Christian Pfaltzgraff. (Geburt eines Jungen Printzen) 318. (gestorben) 319.
1673 Conseillers et XXI (1 R 156) Christian Pfaltzgraff. (Neuwen Jahrs wunsch) 12.
1673 XV (2 R 89) H Pfaltzgraff Christian Von Birckenfeld wegen der Rheÿnzoller Unhöffligkeit, 81. 86, 300
1674 Conseillers et XXI (1 R 157) herr Christian Pfaltzgraff vmb Zollbefreÿung. 102. 349.
1675 Conseillers et XXI (1 R 158) Herzog Christian Pfaltzgraf bitt umb freÿe abfuhr wein und früchten. 93. Herzogs Christian Pfaltzgrafen Gemahlin Catharina Agatha. 361.
1687 Conseillers et XXI (1 R 170) hertzog Cristian Pfaltzgraven beÿ Rhein (klag wider hiesige fermiers). 248.
1698 Conseillers et XXI (1 R 181) Pfaltzgraff Christian von Bürckenfeld weg. der sambtlich. hießigen Musicanten. 217. 233. weg. Zoll vnd Vmgelts freÿheit. 365.
1687 XIII (3 R 44) Pfaltzgrav Christian durchl. 66. (page manquante)

Le comte palatin Chrétien invite le Magistrat aux obsèques de sa femme à l’église de Bischwiller
1683, XIII (3 R 40)
(p. 531) Sambstag den 28. Augusti 1683. – H. Pfaltzgraff Christian zu Bürckenfeld bittet Mghh. zu der Fraw gemahlin Leich Conduct
Lect. Schreiben von des Herrn Hertzog Christians zu Bürckenfeld Fürstl dhlt., die bitten, weilen Sie dero Fraw Gemahlin hochseel. gedachtnus verblichene Leichnamb auf den 3/13 Septembris nächst künfftig nochmittag in der Kirchen Zu Bischweÿler beÿsetzen Zu laßen vorhabens seÿen, daß Mghh. durch dero Deputirte sich auch bestimte Zeit daselbst einfinden, undt dem Leich Conduct beÿwohnen möchten.
Erkandt, Soll Ihrer Fürst. dhlt durch ein antwort schreiben für solche genad underthäniger danck gesagt, und dabeÿ gemeldt werde daß Mghh nicht ermanglen werden uf bestimte Zeit per Deputatos underth. aufwartten Zu laßen und seind darzu Deputirt worden Herr Stättmeister von Zedlitz herr Ammeister Dietrich und Herr Dr. Stößer.

Le comte palatin du Rhin Chrétien, duc de Bavière hypothèque les maisons Birkenfeld et Ribeaupierre au profit du banquier Jean Jacques Haan

1692 (8.10.), Not. Contz (6 E 41, 27)
Der Durch Leüchtigste Fürst Herr H. Christian Pfaltzgraff beÿ Rhein und Hertzog in Baÿern & Hatt vor mir (…) angeben und bekandt welchergestalten
Hoch Fürstl. dh. Herrn Johann Jacob Haan Bancquier alhier, wegen zu underschiedlichen mahlen Vorgeschoßenen wechseln so alle ahn Ihr dl. vdn Printzen bezahlt woirden in Summa schuldig seÿen 4306 gulden
Zu dero Versicherung beede dero in der Statt liegenden sogenandte Bürckenfeldische und Rappolsteinische höffe, welche sonst niemandt verpfändt, freÿ, ledig und eigen, sampt allem sich darin befindlichen früchten wein und mobilien nichts ausgenommen (…)
Zu Straßburg d. 8. Octobris 1692

Le comte palatin du Rhin Chrétien, duc de Bavière, comte de Veldence, Sponheim et Ribeaupierre, seigneur de Hoheneck, etc. vend la maison à Jean Baptiste Klinglin, avocat général de la Ville de Strasbourg, moyennant 3 000 livres

1694 (4.2.), Chambre des Contrats, vol. 566 f° 95
Erschienen der durchlauchtigste Fürst Und Herr, Herr Christian, Pfaltzgraff beÿ Rhein, Hertzog in Beÿern, Graff Zu Veldentz, Sponheim und Rappoltstein &, Herr zu Hohenack &, Ihr. Königl. Mäyt. General Lieutenant und Obrister über das Elsaßische Regiment &
haben in Gegensein /:salv. tit:/ herrn Johann Baptistæ Klinglin, JCti. der Statt Straßburg Raths und Advocati & angezeigt und bekandt daß sie (verkaufft vnd Zu kauffen gegeben haben)
den Alßo genandten Birckenfeldischen Hoff, Nemblich Hoff, haüßer, Gartten, samt allen anderen deren Gebaüen, Begriffen, weithen, rechten und zugehördten, allhier an der Judengassen, einseit neben /:tit:/ Herrn Johann Reinbold Friderici, XV. anderseit neben (-) hinden zum theil auff die Behaußung Zum Judenbad, theilß auff ein Allmend gäßlein stoßend gelegen, welcher hoff und zugehördten weder Lehen noch Stammguth, fideicommiss oder widem, auch gegen niemands versetzt oder verpfändet, noch sonsten in einige wege, in genere oder specie, expresse oder tacite verhafftet, sondern gegen iedermäniglich gantz freÿ ledig vnd eÿgen seÿe, wie hochged. Ihr. durchl. beÿ Ihren Fürstlichen wahren wortten hiebeÿ declarirten vnd anzeigten. Und Zu deßen mehrer Sicherheit auch versprechen, weilen dießer hoff cum appertinentÿs von weÿl. /:salv. tit:/ herrn Pfaltzgraff Christians Ihres Herrn Vattern sel. Fürst. dhlt. höchstmildester Gedächtnuß in Anno 1649 von denen Adelichen Mügischen Erben allhier gekaufft worden, demnach besorgt werden möchte, daß der auch durchlauchtigste Fürst Und Herr, Herr Johann Carl, auch Pfaltzgraff beÿ Rhein &&& dero herr Bruder an solchen Hoff einige prætension aietzo oder ins Künfftige machen möchte, von hochged. Herrn Bruders Fürst. dhlt. innerhalb dreÿen Monathsfrist Ihr eÿgenhändig und authentisch attestatum einzubringen, daß dieselbe daran gantz keine Ansprach haben (…) Solchem nach ist dießer Verkauff vnd Kauff, für alßo gantz freÿ ledig vnd eÿgen, Zugegangen vnd geschehen für vnd vmb 3000 Pfund pfenning Straßburger (…)
(f° 96-v) Jedoch ist hierbeÿ außtruckentlich Verabschidet vnd bedingt worden, daß deß &&& Herrn Verkaüffers Fürst. durchl. innerhalb Vier jahren von dato dießes Kauffbrieffs an zu rechnen freÿe Macht und vorbehalten Recht haben sollen, den so verkaufften Hoff umb die obbedittene Summ der 3000 pfund Straßburger wider zu kauffen, iedoch daß Ihme Hn Klinglin die nöthige vnd nutzliche reparationes, so Er in dießer Zeit in besagten hauß machen könte laßen, durch den herrn Verkaüffer /:welches herrn Verkaüffers durchlaucht Zugesagt vnd versprochen haben:/ auch ersetzt vnd guth gemacht sollen werd.
(pas de permission par les Conseillers et les Vingt-et-Un)

Jean Baptiste Klinglin loue l’hôtel de Birckenfeld à Charles Vireau, abbé de Neubourg, et à Zénobie de Sombreuil, conseiller du Roi

1694 (18.5.), Not. Contz (6 E 41, 28)
A Sçavoir que Cejourd’huÿ 18° Maÿ 1694 est Comparu en personne Mr Jean Baptiste Klinglin Con.er et Auocat General de la Ville de Strasbourg Lequel a Reconnu Et Confessé auoir Laissé à Titre de Bail et prix d’argent
à Mr Dom Charles Vireau Abbé de Neubourg ordre de Cisteaux, Et à Mr Zanobÿ de Sombreüil Con.er du Roy et interessé aux fermes de Sa Maj.té à Ce presens Et acceptans
Sçauoir L’Hostel de Birckenfeld appartenant aud. Sr Bailleur auec toutes ses appartenances, dependances et Contenus Comme Led. Hostel se poursuit dans La Rüe des Juifs icÿ a Strasbourg sans aucune Chose En Excepter ou Reserver pour 3 années consecutifes, prochaine.mt Venantes, finies Et accomplies a Commencer a La St Jean Bap.te prochain de la presente année, Et à finir au mesme Jour quand on Comptera 1697 (…) s’obligent de paÿer annuellement La somme de 700 liures Bonne Monnoÿe coursable à Strasbourg

Le casernier Gaspard Renard loue deux greniers au juif Baruch Weil (de Westhoffen) au nom de Jean Baptiste Klinglin, conseiller du roi, directeur de la Chancellerie et syndic royal.

1705 (6. 9.br), Chambre des Contrats, vol. 578 f° 878
Hr. Caspar Renard Cazernier nahmens S.T. Hn. Joh. Bapt: Klinglins Königlichen Raths Directoris Cancell: u. Syndici Regii allhier
obigen Judens [Baruch weil juden]
entlehnt, in den vormahligen bürckenfeldischen Hoff allhier ahn der Juden gassen gelegen die zween öberste fruchtkästen, um einen jährlich zinß nemlichen 55 pfund, auf ein jahr lang anfangend auf Mich: A° 1705

Christophe de Klinglin loue en son nom et en celui de ses cohéritiers, enfants de Jean Baptiste de Klinglin, la maison (hôtel) à Pierre Pardaillant de Gondrin, comte d’Antin, evêque de Langres, duc et pair de France, chanoine capitulaire de la cathédrale de Strasbourg

1725 (16.8.), Not. Humbourg (6 E 41, 43)
fut present Messire Christophe de Klinglin Cheualier Conseiller du Roy en ses conseils second president audit Conseil souverain d’Alsace etant de present en cette ville Lequel tant en son nom que faisant et agissant pour les autres enfans et Coheritiers de feu Monsieur Jean Baptiste de Klinglin viuant Preteur Royal de cette ville son Pere (a) baillé et delaissé par des presentes à Titre de Loyer et prix d’argent pour le Tems, Terme et Espace de six années entieres et consecutives qui prendront leur commencement au terme de la St Michel prochaine (…)
à Tres haut et Tres puissant Seigneur Monseigneur Pierre Pardaillant de Gondrin Comte d’Antin Eueque de Langres Duc et Pair de france et Chanoine Capitulaire de la Cathedrale de Strasbourg
l’Hotel dudit Sr Bailleur et de ses cohéritiers situé en cette ville dans la ruë des Juifs le St friderici ammeistre d’une part et (-) d’autre ainsi qu’jl leur est auenue de la succession de feu Mondit sieur de Klinglin Preteur Royal, toutes ses appartenances et Dépendances depuis ladite ruë jusques et compris les batimens qui se trouvent dans le fond, Cour, Cave et greniers auec des Tonneaux et Vuidanges dans ladite Cave pour 1800 mesures de vin ou environ, et de meme que le tout se contient sans en rien excepter hormis seulement la Voute qui est à la Gauche en entrant dans ledit hotel laquelle led. Sr Bailleur s’est reservé et a Sesdits Coheritiers pour leur usage particulier – pour et moyennant la somme de 1200 liures

Les enfants et héritiers de Jean Baptiste de Klinglin vendent la maison au Grand Chapitre de la cathédrale de Strasbourg moyennant 10 000 livres strasbourgeoises (40 000 livres tournois).

1726 (11.4.), Chambre des Contrats, vol. 600 f° 182-v
theils persönlich theils per mandatarium et negotiorum gestorem erschienen sind weÿl. des wohlgebohrnen herrn Johann Baptist Von Klinglin gewesten königlichen Raths und Prætoris regÿ seel. hinterlassenen hochadelische samtliche 4 Kinder und Stamm Erben, nahmentlich die wohlgebohrne Fr. Maria Anna geb. von Klinglin des wohlgebohrnen herrn Anthonj von Andtlau Obrist Leutenant von der Cavallerie und Commandanten auff dem Obern Rhein auch Directoris beÿ löbl. Ritter Directoris des Unten Elsaßes Fr. Ehegemahlin, Ferner der wohlgebohrne herr Frantz Joseph von Klinglin königlicher Rath und Prætor Regius allhier, in seinem eigenen nahmen und für sich selbst wie auch als mandatarius seines H. Schwagers des wohlgebohrnen herrn Walther de Lutzelbourg herrn zu Altorff, Homarting und andern orthen, Oberst: Leutenant beÿ dem Löbl. Regiment Royal Allemand Cavallerie (vollmacht zu Sarbourg), so dann hocherwehnter H. Prætor Regius von Klinglin als negotiorum gestor seiner fr: Schwester der wohlgebohrnen Fr. Maria Ursula von Klinglin und endlich der wohlgebohrne herr Christoph von Klinglin P.dent au Conseil souverain d’Alsace
S.T. H. Johann Georg Groß des hochwürdigen domb Capituls hoher stiff Straßburg raths und syndici als bevollmächtigten hochbesagten Capituls
zweÿ neben einander liegende häußer auch Mittel: und hinderhauß zween höff Stallung einen gartten sambt dero hoffstätten auch übrig dazu gehörigen begriffen, weithen, Zugehörden und gerechtigkeiten, welche häußer allhier ahne der Judengaß, einseit neben Unßerm Ammeister dreÿzehner und Scholarchæ S.T. H. Johann Reinbold Fridericj anderseit neben Fr. Maria Salome Moßerin geb. Frentzin Johann Jacob Moßer des Meelmanns Ehefraun zum theil theils weÿl. Johann Philipp Jung gewesten gastgebers hinterbliebener wittib gehörig zum Krebs genannten Gastherberg, theils neben dem hauß zum Judenbaad H. Johann Heinrich Spon Ritterschafftlichem Ambtmann zuständig und zum theil Johann Philipp Wittmann den haußfeurer und deßen ehefrau hinten auff ein nicht durchgehendes Allmend gäßlein und einen durchgang in daßelbe habend – um 10.000 pfund

Les Conseillers et les Vingt-et-Un autorisent la vente de deux maisons, dont une seule est désignée, au Grand Chapitre selon exemptions habituelles aux maisons canoniales. Le Magistrat consent à de nouvelles exemptions eu égard à la réputation du Grand Chapitre auprès de la Cour en rappelant qu’il ne s’agit pas d’une maison de bourgeois mais de l’ancien hôtel de Birckenfeld.

1726, Conseillers et XXI (1 R 209)
(p. 162) Montag d. 8. Aprilis 1726. – das Domb: Capitul Hoher Stifft Straßburg erhalt Erlaubnuß Zweÿ Häüßer allhier Zu kauffen, deren eines Weÿl. H. Prætoris Regÿ Hochadelichen Erben Zugehörig ist.
Lt Mosseder, alß Anwald des Hochwürdigen Domb: Capituls Hoher Stifft Straßburg producirt Hochangelegenes Memoriale und Bitten handelt innhalts. Lt Gug nomine Weÿland des Hochwohlgebornen Herrn Johannis Baptistæ Von Klinglin gewesenen hochmeritirten Prætor Regius hinderlassener Hoch Adeliche Herrn und Frauen Erben producirt gleichfalls Hochangelgenes Memoriale und Bitten sich auff dessen inhalt ebenmäßig beziehend, Nachdem hierauff herr Prætor Regius abgetretten.
Votirte H Advocat Scheffmacher, das Petitum des erstern Memorialis gehe dahin, daß Ein Löb. Magistrat Zu erkauffung Zweÿer Häüßern deren abermal Zur Zeit nur eines benambßet für Hießiges Hohe Domb: Capitul und daß die Hohe Herren Domb Capitularien in denenselben eben die ienige Immunitäten Freÿheiten, und Exemptionen Zu genießen haben sollen, mit Welchen Sie ihre übrige Canonical häüßer bißhero besesen und genossen haben seine bewilligung beliebig ertheilen möchte, und in dem andern Wird deßen Vergünstigung begehrt, daß Weÿland Hern Prætoris Regÿ hinderlaßene Hochadeliche Erben ihre in der Juden: gaß gelegene behausung Hochdedachtem Domb: Capitul käufflich überlaßen könten, beÿ Welchem geschäfft so Wohl die formalia alß materialia Zu untersuchen und so viel die erste betrifft, im fall Meine Herren nach bißherigem Gebrauch Verfahren Wolten, müßte für allen dingen eine Deputation Zu Einnehmung des augenscheins der behaußung quæstionis Verordnet werden. Es Vermeine abern daß solches für dieses mahl, in ansehung der Herren Contrahendten hoher Qualitäten, und daß die gelegenheit dieses hauß Jedermann Zu genüegen bekhandt ist, nicht nöthig seÿe, Auch übrigens durch Eingebung der erst abgeleßenen Memorialien die dergleichen fällen [p. 165] gewohnliche Formalität beobachtet Worden,
Anlangend die andere, nemblichen die Materialia entstehe die Frag, ob in die Erkauffung Zweÿen so ansehnlicher häüßer einzuwilligen. Eine erhebliche Ratio dubitandi scheine Zu seÿn, daß Selbige durch diesen Kauff in manus mortuas kommen, und dadurch dem Commercio mithin allen burgerlichen oneribus und Aufflagen vor allzeit entzogen Werden. Wann Meine Herren hingegen aber betrachten Wollen, daß im fall eines abschlägigen Außspruchs das Domb: Capitul beÿ Hof, Woselbsten es in grosem Credit und Ansehen steht, die Erlaubnuß etliche Zu halbung der Hh Capitularien Residentz in hiesiger Statt erforderliche häüßer sich anzuschaffen Sollicitiren und leicht erhalten Würde, Gleichwie solche dem Ritterstand durch den in anno 1715. ergangenen arrest du Conseil d’Estat ertheilet worden, [p. 166] dahingegen Selbiges sie anietzo als seine Vergünstigung Von Einem Löbl. Magistrat begehrt, und dadurch seine Jurisdiction Erkennet, neben dem Wäre das Klinglinische Hauß kein burgerlichs Hauß, sondern Weÿland Herr Prætor Regius hat es schon Vor Vielen iahren dem Verstorbenen Herrn Hertzogen von Birckenfeldt abgekaufft, Beÿ solchen umbständen halte er seines Wenigen orts dafür, daß dem Hochwürdigen Domb: Capitul Hoher Stifft Straßburg Zweÿ allhier gelegene Häüßer, deren eines Weÿland des Wohlgebohrnen H Johannis Baptistæ von Klinglin gewesten Hochmeritirten Prætoris Regÿ seel. hinterlaßenen Hoch Adelichen Erben Zugehörig ist, Zu kauffen, und in denenselben eben die ienige Immunitäten, Freÿheiten und Exemptionen, Welche die Hohe Herrn Domb: Capitulares in ihren übrigen Canonical: häüßern bißhero mit Recht genoßen haben, künfftighin zu genießen, Jedoch Hießiger Statt Rechten und Gerechtigkeiten unnachtheilig und mit diesem beding und anhang, die Verlangte Vergünstigung Zu ertheilen seÿe, daß der Kauff in allhiesiger Contract: Stub in gegenwart /:tit:/ Hn Anthoni Eberhard Bock von Bläßheim Stättmeisters und /:tit:/ H Johann Georg Denners Ammeisters als hierzu insonderheit benambßten Deputirten solle verschrieben werden.
Ingleichen Vermeine Er, daß des H. Prætoris Regÿ seel. hinterlaßenen Hoch Adelichen Erben aus Vorangezogenen ursachen ihre behausung umb 40.000. Liures dem Domb: Capitul Zu verkauffen Zuzulassen seÿe, mit Vorigem annexo der Verschreibung des Kauffs in der Contract: Stub in gegenwart H. Deputirten, Wie ihrer seits gebetten Worden.
Erkandt, Wird H. Advocaten Scheffmachers Anspruch durchaus gefolgt.
Deputati ijdem umb den Bescheid anzuzeigen.

Devenu bien national, la maison du Grand chapitre est adjugée à Jean Baptiste Pertois. La cave est louée à l’aubergiste Jean Ehrlenholtz. Le procès verbal d’estimation décrit la maison en détail.

1791 (14.4.), Biens nationaux Q 896
Adjudication définitive de deux Hôtels et cinq Maisons Ci devant dépendantes de la Collegiale de Neuwiller, de la cure de St Laurent, du Grand Chapitre de St Pierre le Vieux Et de l’Oratoire de la Toussaint à Strasbourg
L’an 1791, Jeudy le 14 avril à huit heures du matin
Cidvt. dépendant du Grand Chapitre de Strasbourg N° 3.
Un hôtel avec cour & jardin, Situé rue des Juifs n° 8 attenant d’un Côté à la maison du Sr Hechler, et de l’autre à celle du Sr de la Touche, ainsi qu’il est détaillé dans le procès verbal d’expertise du Sr Arnold architecte expert à ce nommé par les administrateurs de ce Directoire Suivt. la dte expertise qui est cijointe sous n° 3 et qui a été paraphée ne varietur, cet hôtel est estimé à la comme de 32.000 li.
P.N. La cave du Susdt. hôtel, ainsi qu’elle est énoncée dans le bail cijoint, est louée à Jean Ehrlenholtz, aubergiste, Suivt. bail qui expirera en 1795. à raison d’un loyer annuel de 120 livres.
(…) adjugé définitivement à M Jean Baptiste Pertois, Citoyen de cette ville comme plus offrant et dernier Ecnhérisseu pour la somme offerte de 33.000 livres
PV n° 3 – Ce jourd’hui 5° janvier 1791. Je soussigné Jean Paul Arnold, en conformité d’un arrêté du Directoire du District de Strasbourg du 22. décembre dernier par lequel je suis nommé pour procéder à l’estimation des maisons dépendantes du grand Chapitre de la Cathédrale de Strasbourg, y compris celle du syndicat comme ayant prêté le serment entre les mains du Sr Maire de cette ville lors de la dernière estimation faite conjointement avec le Sr Pinot Architecte, me suis rendu à la maison Scise dans la Ruë des Juifs au N° 8. attenant d’un côté à la maison du Sr Hechler et de l’autre à celle de Sr de la Touche où étant J’ai fait le toisé de l’étendue superficielle du terrain partagé entre l’emplacement de l’avant et de l’arrière maison, des ailes latérales, une Cour avec un puits et une petite Cour et un jardin, Contenant 471 toises et 3 toises pieds. J’ai visité ensuite les bâtimens et J’ai trouvé dans l’avant maison en entrant par la porte Cochère à main gauche une Cave voutée et spacieuse et à main droite une Cave moitié voûtée et moitié garnie de solives, au rez de Chaussée en entrant à main droite, une pièce sur la Ruë une pièce sur la petite Cour et à main gauche cinq pièces sur la rue, deux pièces, une cuisine, le garde manger et la Cage du grand escalier qui monte jusqu’au grenier donnant Sur la Cour, au rez de Chaussée l’aile gauche terminée par une tour, deux pièces, un Corridor et cette tour renferme trois voutes aux archives l’une au dessus de l’autre, une galerie de communication entre cette tour et la maison établie dessus la toiture du rez de Chaussée de lad aile, un escalier à vis appliqué à l’extérieur de la Tour pour y monter, au rez de Chaussée de l’aile droite un bucher, quatre Remises, une Ecurie à 3 Chevaux, un Escalier et les latrines et au dessus de l’Ecurie et des remises, un grénier à foin, au rez de Chaussée du bâtiment au fond de la Cour une Ecurie à 8. chevaux renfermant escalier qui Conduit au grenier à foin, étant au dessus de cette ecurie un passage fermé d’une porte, sur le Cul de sac de la rue des Charpentiers, trois pièces, un vestibule et un Escalier à vis sur la grande Cour, Trois pièces, une cuisine sur le jardin, et au dessous des pièces logeables, ce bâtiment renferme une Cave voutée, au 1.er Etage de l’avant maison cinq pièces sur la Ruë, deux pièces, un passage sur la Cour et les Escaliers comme au rez de Chaussée. Premier étage du bâtiment au fond de la cour trois pièces, une Cuisine, garde manger et un Corridor, quatre pièces et un Corridor sur le jardin, et une pièce sur ledit cul de sac, au dessus de ce bâtiment un double grenier contenant deux Chambres, au Second étage de l’avant maison Six pièces dont l’une à Alcove sur la Ruë, quatre pièces sur la Cour, et au dessus du quart de ce Second étage la toiture, au troisième Etage sur les trois quarts, un grénier sur tout son étendue, et au dessus le Comble qui renferme double grenier. Comme toute la maison et ses parties sont dans un état médiocre et en considération de l’étendue du Terrain et de la Situationn je me suis décidé d’estimer la susdite maison à la somme de 32.000 livres
Litt Aad N° 3. Zuwisse seÿe Männiglichen, daß auf heutr Zu end gemeltes Datum zwischen mir Frantz Philipp Apprederis Ihro Excellenz Herrn Herrn Christian des heiligen Römischen Reichs Graven zu Koenigs Egg Rothenfels & Eines hochwürdigen dom Capituls Hoher Stifft Straßburg Canonici Capitularis verordneten Schafnern ane einem, So dann Herb Johannes Erlenholtz, burgern und Gastgebern zum Wein Stock anderen theils, folgende Lehn und verlehnung wohlbedächtlichen verabredet und geschloßen worden nemlich und Zum Ersten 1. verlehne und überlaße (…) auf 18 nacheinander folgende Jahre, welche ihren Anfang auf Johannis Baptistæ dieses gegenwärtigen 1777 Jahrs nehmen und auf gemeltes Datul in Anni 1795. endigen sollen, (…) benantlich den unter hochgedachten Herrn Graven in dahiesiger Stadt in der Juden Gaß gelegenen Canonicat Behaußung sich befindenden großen Keller deßen Eingang von der Gaß hinein gehet – vor Jährlich convenirten Zinnß eine Summ von 60 Gulden Elsaßer Währung – Geschehen zu Straßburg den 24 May 1777.

Fils du serrurier Nicolas Pertois, Jean Baptiste Pertois épouse en 1763 Marie Madeleine Breslé, fille du marchand de vins Jean Baptiste Breslé : contrat de mariage, célébration
1763 (20.10.), Not. Humbourg (6 E 41, 112)
Mariage – Sr Jean Baptiste Pertois, Serrurier fils majeur du Sr Nicolas Pertois, Maître serrurier bourgeois de de cette ville et de défunte D° Elisabeth Dorival
Sr Jean Baptiste Breslé, conseiller au Grand Sénat et marchand de vins, au nom de D. Marie Madeleine Bresle sa fille mineure de son mariage avec la défunte Marie Ursule Bronn

Mariage, Saint-Pierre-le-Vieux (cath. p. 91)
Hodie 25. Octobris anni 1763 (…) sacro matrimonii vinculo in facie Ecclesiæ conjuncti fuerunt joannes Baptista pertois faber serrarius filius Legitimus Nicolai pertois civis et fabri serrarii Et defunctæ Elisabethæ Dorival in vita conjugum et maria magdalena Breslé filia Legitima Dni joannis Baptistæ Breslé, civis, vietoris et Senatus hujus urbis assessoris, et defunctæ ursulæ Braun in vita conjugum (signé) Jean Pertoisn Bréslé (i 48)

Jean Baptiste Pertois devient tributaire chez les Maréchaux le 15 décembre 1764.
1764, Protocole de la tribu des Maréchaux XI 139 (1754-1770)
(f° 14) Dienstags den 15.ten Decembris 1764 – Catholischer neuer Leibzünfftiger
Jean Baptiste Berthois, der Schloßer, Mr Nicolas Berthois, des auch Schloßers und Burgers alhier ehelicher Sohn, stehet vor und producirt Cantzleÿ und Stallschein de datis 6. 7.bris et 3. Xbris 1764. bittet Ihme dießorths als einen Leibzünfftigen auf: und anzunehmen.
Erkandt, willfahrt dt. 3. lb 16 ß.

Inventaire dressé dans la maison après la mort de Marie Anne Gross veuve du cocher Georges Pfeiffer

1792 (5. 7.bre), Strasbourg 6 (3), Not. Laquiante n° 5
Inventaire de feue D° Marie Anne Gross veuve de Georges Pfeiffer Cocher, à la requête de D° Catherine Gross femme de Pierre Stinus Domestique de Louage de cette ville héritière testamentaire (de la défunte) par Testament le 2. sept. courant
dans la maison ou la défunte est décédée sise rue des Juifs N° 8 appartenant a la D° veuve Loeb
Dans le poele, dans la chambre a côté, dans la cuisine, dans un vestibule, dans la remise, dans la cour, 65, 70 et 1340 li, passif (somme environ 900) frais de maladie 93 fr, legs 200 fr
Testament donne à Catherine Stinûs fille de Pierre Stinûs et CG la soeur de la testatrice ; aux trois enfants de feu Elisabeth Gross femme de Thomas Schneider serrurier à la monnoie sa sœur, (si fr. +)
acp 12 – enregistré le 5

Jean Baptiste Pertois meurt en 1812 en délaissant trois enfants ou leur représentant.
1813 (15.5.), Strasbourg 9 (anc. cote 19), Not. Bossenius n° 555, 5803
Inventaire de la succession de Jean Baptiste Pertois, artiste décédé le 11 novembre 1812 – dressé à la requête de Marie Madeleine Bresslé la veuve, Paul Louis Jean Joseph Meyer, notaire commis par jugement du Tribunal Civil du 26 avril dernier à l’effet de représenter Jean Baptiste Pertois fils ci devant négociant à Strasbourg présentement absent, Louis Augustin Graux employé à l’administration des vivres, mandataire de Marie Anne Pertois épouse de Paul Richard Randal, propriétaire à Paris (Procuration, tous deux tenant filature de coton à Paris y demeurant cour de l’orme à l’arsenal), enfin Jean Baptiste Lachat employé au bureau de garantie des matières d’or tuteur ordinaire et Laurent Maljean, négociant, subrogé tuteur de Jean Baptiste Paul Futton, fils mineur de Samuel Futton propriétaire présentement en Amérique et de feu Catherine née Pertois, les trois héritiers du défunt leur père
en la maison appartenant au Sr Vogt en propre en cette ville quai St Jean n° 51
meubles 671 fr, argenterie 48 fr, total 719 fr, passif 100 fr, reste 619 fr
Contrat de mariage reçu Humbourg notaire royal le 20 octobre 1763, actif réduit 685 fr
Enregistrement, acp 122 F° 84-v du 10.5.

Jean Baptiste Pertois vend la maison aux négociants Fabry et Jacobi

1794 (4 frimaire 3), Strasbourg 6 (10), Not. Laquiante n° 38
Vente du 4 frimaire an 3, 24 9.bre 1794. – fut present le Citoyen Jean Baptiste Pertois demeurant en Cette Commune, Lequel a par Ces présentes reconnû et declaré avoir Vendû (…)
aux Citoyens Fabry et Jacobi Négociants de Cette Commune
une Maison, Cour, Jardin, Ecurie, Remise, maison de Derrière, Grande Cave, appartenances et Dependances sans en rien Reserver ny excepter Scize En Cette Commune ruë des Droits de l’homme cy devant Ruë des Juifs n° 8, aboutissante D’un côté aux Héritiers de feu le Citoyen Hechler Perruquier d’autre au Cit. Latouche par derrière à une petite rüe qui donne dans la Ruë des Charpentiers appellée actuellement ruë de l’amitié et par devant à ladite Ruë des Droits de l’homme, dependante cÿ devant Grand Chapitre de Strasbourg, laquelle maison le Cit. vendeur a acquise au District de Strasbourg suivant Procès verbal d’Enchère le 14 avril 1791 Vieux Style. Cette Vente est ainsy faite pour et moyennant le prix et somme de 75.000 Livres tournois
Enregistrement, acp 29 F° 119 du 4 frim. 3

La tribu du Miroir remet une promesse d’admission à Joseph Fabry, originaire de Collonge dans le pays de Gex pour qu’il puisse devenir bourgeois. Il est reçu tributaire le 16 juin 1778, déclare être commissionnaire et expéditionnaire.
1777, Protocole de la tribu du Miroir (XI 279)
(f° 184-v) Dienstags, den 16. Decembris 1777. – Vertröstung
H. Joseph Fabry von Collonge paÿs de Gex gebürtig ist auf sein geziemendes Ansuchen der Zu Erlangung des hiesigen Burgerrechts benötigte Vertröstung mit dem Beding zu ertheilen.
Erkannt worden daß derselbe solang als ein auserhalb hiesiger Stadt gelernter Handelsmann zu halten seÿe, bis Er nach H. Zunfftmeister Ferier Zurückkunft schriftlich von demselben dargethan haben wird, alhier die Handlung erlernet zu haben, er Ist unter der raggion Gallatin, Fabry, Mennet et Comp° diesorts eingesch. u. ausgethan.

(f° 198) Dienstags, den 16. Junii 1778 – C. Leibzünftiger. (dt. 3 lb 10 ß, 15. ß Findl.)
H. Joseph Fabry wurde nunmehr auch vorgelegte Burger- und Stall- schein den 11. März letzthin gegen Erlag 3. lb 10 ß vor das Zunftrecht, leibzünfftig als Handelsmann recipirt. Will commitiren und spediren. prom.

Claude Joseph Antoine Fabry épouse en 1786 Marie Josèphe Françoise Le Roux, fille de l’imprimeur Jean François Le Roux : contrat de mariage, célébration
1786 (19. 8.bre), Not. Lacombe (6 E 41, 204) n° 32
Contrat de mariage, communauté partageable par moitié – Sr Claude Joseph Antoine Fabry, négociant, fils majeur de Philibert Fabry, ancien Directeur des Messageries royales et Directeur actuel des postes de Colonge pays de Gex, et D° Jeanne Perot
Dlle Marie Josephe Françoise Le Roux fille mineure de Jean François Le Roux Imprimeur du Roy ancien Conseiller de la ville de Strasbourg et de D° Marie Louise Perdrix
(Joint inventaire de commerce)

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (cath. p. 567)
Hodie 28 novembris anni 1789 (…) sacro matrimonii vinculo in facie Ecclesiæ conjuncti fuerunt Claudius Josephus Antonius Fabry Civis et mercator hujas, filius majorennis D. Philiberti fabry mercatore ex Collonge Diœcesis genevensis et defunctæ dnæ Joannæ Perot quondam conjugum ibidem, ratione domicilii Parochianus ad Stum Ludovici Et Della Maria Francisca Josepha Leroux filia minorennis Dni Joannis Francisci Le Roux civis argentinensis et typographi Regis et Episcopatus et Dnæ Mariæ Ludovicæ perdrix Servo conjugum Parochiana nostra (signé) C. J. A Fabry, Marie Josephe Françoise Le Roux (i 291)

Lors du partage, la maison rue des Juifs revient à Paul Augustin Jacobi

1795 (10 vend. 4), Strasbourg 1 (10), Not. Lacombe n° 19
Acte de Partage – les C. Joseph Fabry négociant en cette Commune et Marie Joséphine Françoise née Leroux
Et Paul Augustin Jacobi aussi négociant en cette commune et Claudine Apoline née Labeaume
lesquels ont dit qu’un Immeuble soit Maison soit usine soit Bien de Campagne en propriété commune entre deux Individus, quelque puisse être l’intimité de leurs Liaisons, est une Pomme de Discorde, une source de mesintelligence, Si l’un propose un Changement quelconque l’autre souvent s’y oppose parce qu’il n’a pas la même manière de voir,
Si celui ci veut faire une Réparation ou un agrandissement Celui la soit qu’il n’en voit pas la necessité soit qu’il n’y trouve pas la même Convenance se refuse aux vües de son copropriétaire,
Si le premier veut enfin faire telle ou telle Disposition qui lui paroit utile le second peut ne pas y appercevoir de l’avantage & cela suffit pour qu’il n’y consente pas,
De là peuvent dériver des Discussions toujours desagréables qui produisent la desunion,
Deux Individus se trouvent en pareil cas et qui ont interet a conserver entr’eux une bonne Intelligence parce qu’ils s’aiment & qu’ils s’estiment s’ils desirent l’un et l’autre resserrer les nœuds de leur union, la rendre constante & durable doivent éloigner de tout sujet de Contestation, ils doivent même prévoir ce qui pourroit y donner lieu et en detruire la cause si elle existe, comme il sera prudent de leur part de la prevenir s’ils entrevoient la Possibilité de son Existence future (..), Penetrés de ces verités et voulant les mettre à profit pour leur Tranquilité personnelle et reciproque et pour pourvoir au sort de leurs Enfans lesdits Cit. Joseph Fabry et Paul Augustin Jacobi Associés et leurs Epouses considerant qu’ils sont propriétaires de trois Immeubles qu’ils leur importe de conserver pour leur aisance et l’utilité de leur commerce, ont resolu et arrêté comme chose stable et irrévocable ce qui suit,
1° il en sera fait deux lots, 2° le premier consistera dans la Maison size Rue de Droits de l’homme ci devant rue des Juifs N° 8 avec toutes ses appartenances et Dépendances y compris les Croisées achetée recemment du C. Pertois, 3° le second lot consistera d’une part en leur autre maison size Rue des freres N° 18 avec ses appartenances et dépendances y compris les Lieux qui s’y trouvent aux clauses de l’achat et aux conditions contractées envers le Sr Levrault, de l’autre en leur maison situé près du Poligone avec le Jardin Prairies et Terrein y attenant appartenances et Dépendances, Chacun des deux Lots formera une Part pour chacun desdits associés,
6° la Maison N° 8 formant seule un lot sera destinée en Partie pour l’usage de leur Commerce & Fabrique savoir 1) Tout le Rez de chaussée du Bâtiment de devant pour servir de Magasins et Bureaux à l’exception de la Partie à droite en entrant par la Rue formant le Logement du portier avec la cuisine qui se trouve derrière & L’escalier qui conduit au premier et second Etage, 2) la moitié de la grande Cave sous le devant de la Maison à quel effet il y sera pratiqué une Porte d’entrée soit de la cour soit de la voute d’entrée dans la Maison, 3) la voute inférieure de la Tour près du Jardin pour servir d’Azile aux Effets et aux Papiers précieux qu’ils pourront avoir, 4) tout le Bâtiment de derrière ou du milieu qui se trouve entre la Cour et le Jardin y compris la grande Cave au dessous du Bâtiment le tout pour y établir la fabrique et les Magazins, 5) la grande écurie du fond de la Cour avec les greniers donnant sur la petite Rue de derrière qui seront disposés de manière à en faire des Magasins, 6) l’autre Ecurie du fond a droite restera à la disposition du propriétaire sauf à y ménager la Place nécessaire pour un ou deux Chevaux à l’Usage du commerce, 7) les Remises qui sont dans cette maison avec les Greniers a droite seront également à l’usage du Commerce excepté toutefois un Emplacement suffisant pour 12 cordes de Bois qui sera reservé au propriétaire,
7° la Demolition, Changement et Reparations à faire dans les Parties susdites pour l’Etablissement de leur fabrique et de leur Commerce auront préalablement lieu aux frais de la société (..),
8° ne sont point Compris dans cette convention les Presses & autres Instruments ou Ustensiles de fabrique & du Commerce lesquels achetés à frais communs devront en Cas de Séparation être partagés par Portions égales ou cédés d’une Partie à l’autre à prix d’estimation ou de gré à gré,
9° Le commerce ou la Société payera au propriétaire de cette Maison pour la jouissance des Emplacements désignés dans les Articles précédens la somme annuelle de 1800 livres de loyer,
10° Comme ils se trouvent deux puits dans cette maison, il sera décidé entre Eux après des Essais lequel devra être destiné à l’usage de la fabrique et alors l’Entretien du Puits et les Reparations convenables seront à la Charge et aux frais du commerce,
11° Celui a qui cette Maison restera en partage jouira pour lui seul de tout le Reste des Bâtiments du Jardin et des autres Objets non désignés dans les Articles précédens, Il en disposera à son gré comme étant sa Propriété,
12° Pour éviter à la Société les Depenses considérables que couteroit la Batise d’un Magasin dans la susdite Maison N° 8 ceux qui se trouvent dans la Maison rue des freres N° 18 et qui consistent dans l’Ecurie et les Greniers au dessus faisant partie de l’aile gauche de cette maison seront reservés pour l’usage du commerce,
13° S’il n’y a point d’opposition fondée de la part du C. Lacombe le second grenier de cette dite aile gauche sera élevé de 3 à 4 pieds selon le Besoin et fera une avance de 3 à 4 pieds sur la Cour ainsi qu’il sera jugé convenable pour donner plus d’Etendue du Magasin de feuilles a quoi ce bâtiment servira,
14° Il en sera pour cet objet en tout et pour tout comme pour le contenu des articles 7 & 8 ci dessus,
15° Le commerce ou la société payera au propriétaire de cette maison pour les Emplacements désignés articles 12 & 13 la somme annuelle de 400 livres moyennant quoi ils seront a la seule Disposition et pour l’unique usage du commerce,
16° celui a qui cette maison restera en partage jouira pour lui seul de touts les autres Batimens et Logemens dont il disposera a son Gré comme étant sa propriété,
17° Le Magasin a Tabac tel qu’il est aujourd’huy sera loué à la Société pour la somme de 600 livres et sera à la seule Disposition du Commerce et à son profit,
18° le moulin à farine restera en Jouissance au Propriétaire de l’Usine du Jardin et de la Maison N° 18,
19° les Ustensiles présents et futurs tels que tamis caisses et autres pour les besoins et Moulin à Tabac appartiennent en commun soit au commerce et seront entretenus par lui ainsi que ce qui s’appelle lauffende Geschirr actuellement existants,
20° Les saules et vieux arbres qui devraient déjà être coupés l’année derniere le seront l’hyver prochain ou dès que les circonstances le permettent (…),
21° La communauté pour la jouissance des Produits en Recettes et depenses des Jardins et terrains attenant audit Moulin cessera à la même époque qui sera fixée pour les deux Maisons sous la reserve neanmoins que les Produits du Jardin seront partagés en Raison des Depenses de la derniere Année faire par la Société ayant ce partage pour Base la moitié et l’union qui existe entre eux,
22° dès qu’il y aura les facilités requises pour entreprendre des Constructions majeures, le Propriétaire du Moulin tant pour son propre avantage que pour l’utilité de la société sera tenu de faire batir en Pierre le Coursier dit Bäderich d’y ajouter un second & un tournant avec deux Pierres pour moudre les feuilles & Côtes seches en y faisant encore construire des Pilons ou un Tamis selon que le permettront l’Emplacement & le Degré de force des Eaux qui pourront y être amenées,
23° Il lui sera libre si cela se peut de faire ajouter à la Partie supérieure du Moulin un tournant pour moudre des Grains,
24° Ces Réparations, ces Changements, ces Agrandissemens seront faits aux fraix du susdit Propriétaire, (…)
27° dans l’un ou l’autre cas & celui de la Construction ci-dessus motivées le Loyer du Moulin à Tabac sera augmenté en Proportion de son Agrandissement de son Utilité au Commerce et de Gré à Gré entre les deux associés,
28° Le reste du Moulin et Des Batimens ainsi que le Jardin et Dépendances seront à la libre disposition et pleine jouissance dudit propriétaire futur sans que l’autre associé puisse lui opposer le moindre obstacle dans cette Jouissance et ces Dispositions autres que celles qui sont désignées par les articles précedens,
A Paul Augustin Jacobi le premier lot consisant dans la Maison N° 8 Rue des Juifs avec appartenances et dépendances,
à Joseph Fabry Le scond lot consistant dans la maison N° 18 scituée rue des Freres le Moulin & le Jardin situé prés du Poligone avec appartenances et Dépendances
Enregistrement, acp 37 F° 81-v du 11 vend. 4

Originaire de Sarreguemines, le négociant Paul Augustin Jacobi épouse en 1788 Claudine Apolline Labeaume, fille du négociant Philibert Labeaume : contrat de mariage, célébration
1788 (17.3.), Not. Lacombe (6 E 41, 209) n° 47
Contrat de mariage – Sr Paul Augustin Jacobi, négociant à Strasbourg, fils majeur de Jean Marc Augustin Jacobi, marchand à Sarguemine et de Marie Catherine Pour
Dlle Claudine Apolline Labeaume, fille mineure du Sr Philibert Labeaume, négociant et feue De Louise Gerard
communauté partageable par moitié
trousseau 4280 fr, Etat de la situation du mari, 31 janvier 1789, 41.000 francs

Mariage, Saint-Laurent (cath. p. 77)
Hodie 26. martii 1788 (…) sacro matrimonii vinculo in conjuncti fuerunt D paulus augustinus Jacobi Civis et negotiator hujas, oriundus ex Saarguemines Diœcesis Metensis 35 annos ac decem circiter menses natus, filius Dni joannis Marci Augustini Jacobi ac Dnæ Catharinæ Pour Conjugum civium negotiatorum modo dicto Saarguemines et della Claudina apollonia + La Beaume argentinensis 21 annorum et quinque Circiter mensium ætatis, filia Dni philiperti La Beaume civis negotiatoris hujatis et defunctæ Dnæ Mariæ Ludovicæ gerard in vivis Conjugum hujus parochiæ (signé) Paul Augustin Jacobi, appoline Labaume
+ Francisca Ludovica. Cette Correction a été faite en exécution d’un jugement au Tribunal civil du Bas Rhin en date du 21 ventôse an 10. (i 42)

Louise Claudine Labeaume se remarie en 1804 avec le major François Joseph Gerard
1804 (1 compl. 13), Strasbourg 1 (27), Not. Lacombe n° 4640
Contrat de mariage – Mons. François Joseph Gerard, Major du troisième régiment de huzard en station a Rouen se trouvant présentement a Strasbourg du consentement de Mde Marie Elisabeth Jordi veuve de Mr Thomas Joseph Gerard Subdelegué a Strasbourg sa mère
Mde Louise Claudine Labaume veuve de M Paul Augustin Jacobi négociant assistée de M Philibert Labaume son pere négt. a Strasbourg
Enregistrement, acp 94 f° 23-v du 3 vend 13

Pauline Claudine Appoline Labeaume vend la maison à François Sarger : promesse puis vente

1807 (10.1.), Strasbourg 1 (31), Not. Lacombe n° 5776
Promesse de vente – Pauline Claudine Appoline Labeaume épouse de François Joseph Gerard colonel du second régiment de huzard étant présentement à la grande armée, tant en son nom que comme tuteur de ses trois enfants mineurs procréés du mariage avec Paul Augustin Jacobi Negt. à Strasbourg
à Sr François Sarger rentier
La maison qui appartient à la D° comparante et a ses enfants en cette ville rue des Juifs n° 8, d’un côté Daniel Levy de l’autre la veuve Hechler, derrière différentes maisons – y compris meubles – moyennant 80.975 francs
Enregistrement, acp 101 f° 155-v du 16.1.

1807 (18.4.), Strasbourg, Not. Lacombe (Fantôme Vide Boëte 19)
Hypothèque de Strasbourg, Transcription reg. 33, n° 1 suite 31/222
Adjudication – Madeleine Claudine Louise Appoline Labeaume épouse de François Jean Gerard colonel du deuxième régiment de hussards, Michel Thomassin directeur du domaine et de l’enregistrement a Strasbourg en qualité de tuteur établi par la justice aux enfants mineurs du Sr Paul Augustin Jacobi avec mad. )Gerard sa veuve et Jean François Chaton mandataire de Philibert Labeaume négociant leur tuteur (Procuration jointe, Philibert Labeaume subrogé tuteur des trois enfants mineurs)
à François Sarger
la maison cour écuries remises jardin et dépendances sise en cette ville rue des Juifs n° 8, d’un côté le Sr Daniel Levy, de l’autre la veuve Hechler, derrière plusieurs copropriétaires, appartenante par indivis a ladite D° Gerard et à ses trois enfants mineurs – moyennant 80.975 francs
Enregistrement, acp 102 F° 111-v du 24.4.

Le rentier François Sarger épouse en 1807 Marie Anne Joséphine Marguerite Voltz
1807 (10.3.), Strasbourg 12 (13), Not. Wengler n° 2399
Contrat de mariage – François Sarger rentier demeurant rue des Juifs n° 5, fils de feu Jean Jacques Sarger, employé a la douane, et d’Anne Marie Wirth
Marie Anne Joséphine Marguerite Voltz fille de François Michel Voltz, ci devant huissier demeurant actuellement à Ettenheim au dela du Rhin, et de Marguerite Baudel
Enregistrement de Strasbourg, acp 102 f° 44 du 12.3.

François Sarger loue une cave au capitaine Louis Bœhm

1807 (19.5.), Strasbourg 6 (35), Not. Laquiante n° 4559
Bail de 6 années qui commencent le 1 juillet prochain – François Sarger rentier
à Louis Boehm membre de la Légion d’Honneur capitaine retiré du 11° régiment d’infanterie de Ligne
la moitié d’une grande cave absolument vuide de chantiers et de tonneaux laquelle se trouve séparée par le milieu par une cloison de lattes dont l’autre moitié est louée au Sr Helmstetter Brasseur, lad. cave se trouvant sous le Devant De la maison appartenante au Sr Bailleur située rue des Juifs n° 8 – moyennant un loyer annuel de 130 francs
Enregistrement, acp 102 F° 153 du 21.5.

François Sarger loue une cave au marchand de vins Jean Baptiste Dorlet

1808 (29.3.), Strasbourg 1 (32), Not. Lacombe n° 6323
Bail de 2 années à datter du premier avril prochain – François Sarger rentier
à Jean Baptiste Dorlet, marchand de vin
la grande cave avec tous les chantiers qui se trouvent sous la maison de derrière du bailleur rue des Juifs n° 8, moyennant un loyer annuel de 140 francs
Enregistrement, acp 105 f° 42-v du 30.3.

Nouveau bail entre les mêmes

1810 (3.4.), Strasbourg 15 (11), Not. Lacombe n° 1351
Bail de 4 années consécutives qui courront à compter de ce jour – François Sarger Rentier
à Jean Baptiste Dorlet marchand de vins
la grande cave avec tous les chantiers qui s’y trouvent sous la maison rue des Juifs n° 8 – que le preneur aura la jouissance de la cour pour y faire arriver ses vins par voitures ou autrement sans les entraver – moyennant un loyer annuel de 140 francs
Enregistrement, acp 114 F° 110-v du 11.4.

Madeleine Joséphine Marguerite Voltz meurt en délaissant deux enfants

1810 (19.9.), Strasbourg 12 (33), Not. Wengler n° 5155
Inventaire de la succession de Madeleine Joséphine Marguerite Voltz, épouse de François Sarger, propriétaire décédée le 14 avril 1810 – à la requête du veuf, père et tuteur naturel de Marie Joseph Toussaint François âgé de 2 ans et Marie Jean Baptiste Philippe Joseph âgé de 18 mois, en présence d’Antoine Kentzinger agent des douanes subrogé tuteur – Contrat de mariage reçu par le soussigné notaire le 10 mars 1800
dans la maison mortuaire rue des Juifs n° 8
propres des enfants, meubles, garde robe, prétentions actives 2200 fr, immeuble à Ballbronn 1638 fr, total 4424 fr
communauté, meubles, argenterie, récompense 5151 fr, total 7532 fr, passif 7260 fr, reste 272 fr
Enregistrement, acp 115 f° 123 du 20.9.

François Sarger loue une écurie et une cave aux brasseurs Barth et Erhardt

1814 (2.7.), Enregistrement de Strasbourg, ssp 37
ssp du 20 juin dernier 1814
Bail de 9 années commencent le 25 Juin dernier par le Sr Sarger de Strasbourg
au profit du Sr Barth brasseur et Erhardt et Cie aussi de Strasbourg
d’une écurie et d’une cave dans la maison rue des Juifs N° 8 pour un loyer annuel de 480 francs

1837 (11.5.), Strasbourg 4 (84), M° Hatt (fantôme) n° 9794
Consentement par François Sarger, propriétaire, au mariage de son fils Jean Baptiste Philippe Sarger, greffier au premier Conseil de Guerre
Enregistrement, acp 250 F° 6 du 13.5.

François Sarger loue une partie de la maison au tapissier Jacques Waghette

1826 (24.6.), Enregistrement de Strasbourg, ssp 54, ssp du 21 courant
Sieur Sarger propriétaire bailleur
et le sieur Jacques Waghette tapissier preneur
fut arreté et conclu le Bail suivant, Art. 1° Le Sr Sarger donne à Bail au sieur Waghettte le premier étage du Bâtiment faisant dépendance de sa maison sise rue des Juifs N° 8 en cette ville,
2° Le Bail est fait pour Douze années consécutives qui commencent à Courir du 24 Juin Courant
3° Le Bail est fait pour et Moyennant un loyer annuel de 100 francs

François Sarger vend à réméré la maison à Jean Pierre Simonis puis la rachète

1826 (1.7.), Strasbourg 1 (48), M° Rencker n° 4583
François Sarger, propriétaire
à Jean Pierre Simonis propriétaire
une maison cour, écurie, remises, jardin, appartenances & dépendances situé en ladite ville rue des Juifs n° 8, d’un côté Daniel Levy, de l’autre la veuve Hechler, devant la rue des Juifs, derrière divers propriétaires – y compris quatre poeles en fayence et un trumeau au premier étage, deux poeles de fayence et deux glaces au deuxième, un poele de fayence au rez de chaussée – acquis Suivant procès verbal d’adjudication définitive reçue M° Lacombe le 18 avril 1807 transcrite au bureau des hypothèques volume 31 n° 222, l’immeuble faisait partie des propres décrits au contrat de mariage passé avec Marie Anne Joséphine Marguerite Voltz devant M° Wengler le 10 mars 1807 – réméré jusqu’au 25 mars 1827, moyennant 58.000 francs
Enregistrement de Strasbourg, acp 179 f° 81-v du 3.7.

François Sarger vend la maison à l’avocat Joseph Dagobert Raspieler

1827 (19.3.), Strasbourg 15 (41), M° Lacombe n° 7764
François Sarger, propriétaire
à Joseph Dagobert Raspieler, avocat à la cour royale de Colmar demeurant à Strasbourg
une maison avec cour, bâtiment de devant et de derrière, remise, écurie et jardin, appartenances et dépendances situé à Strasbourg rue des Juifs n° 8 d’un côté celle occupée par la veuve et héritiers de Daniel Lincourt, de l’autre celle de la veuve Höchler, derrière divers propriétaires – compris un poele en fayence et un trumeau au premier étage, deux poeles de fayence et deux glaces au deuxième, un poele de fayence au rez de chaussée – acquis des veuve et héritiers de Paul Augustin Jacobi, négociant, suivant adjudication définitive dfressée par M° Lacombe le 18 avril 1807, échu à la Dame Jacobi dans le partage reçu M° Lacombe le 10 vendémiaire 4 entre eux et Joseph Fabry son associé, lesquels l’ont acquis en communauté du Domaine – suivant acte reçu M° Rencker le 2 juillet 1826 l’immeuble a été transmis à réméré à Jean Pierre Simonis (quittance Simonis) – moyennant 70.000 francs
Enregistrement, acp 183 F° 12-v du 21.3.

Originaire de Porrentruy en Jura suisse, Pierre Joseph Dagobert Raspieler épouse en 1808 Anne Marie Lienhard
1808 (30.5.), Strasbourg 10 (32), Not. Zimmer n° 398, 3615
Contrat de mariage – M Pierre Joseph Dagobert Raspieller, avocat avoué à la Cour d’Appel des Départements des Haut et Bas Rhin demeurant à Colmar fils de feu François Joseph Ferdinand Ignace Raspieller, avocat à Porrentrui avec Dame Thérèse Beurret
Mademoiselle Anne Marie Lienhard, fille mineure de M Antoine Lienhard, Chef de bureau des Domaines à la mairie de Strasbourg avec Damee Anne Marie Anth, née à Strasbourg le 29 décembre 1789
Inventaire paternel, M° Gigré à Porrentrui en l’an 12
au domicile des conjoints Lienhard rue du Dôme N° 27
Enregistrement, acp 106 f° 50 du 30.5.

Inventaire dressé après la mort du locataire Jean Joseph Haillant

1833 (5.9.), Strasbourg 15 (54), M° Lacombe n° 10.101
Inventaire de la succession de Jean Joseph Haillant, pensionnaire de l’Etat décédé le 18 juillet dernier – à la requête de la veuve Marie Anne Maire, commune en biens suivant contrat de mariage reçu M° Stoeber le 27 décembre 1822 – à la requête de 1. Madeleine Haillant femme de Jean André Eybel, cordonnier sa sœur, 2. Jean Bauer, journalier au Wacken, poursuivant les droits de sa femme Marie Anne Haillant, 3. Louis Léopold Guillaume Grimmer, notaire à la résidence de Strasbourg représentant 1) Joseph Haillant, soldat, 2) Antoine Haillant, jardinier dont le domicile est inconnu, héritiers de leur frère et oncle, MM. Haillant ensemble pour un tiers par représentation de leur père Pierre Haillant, lieutenant des douanes décédé à Gerstheim, frère germain du défunt, neveux dont le domicile est inconnu, par ordonnance du Président du Tribunal civil du 27 août dernier
dans le logement qu’il occupe au rez de chaussée de la maison sise à Strasbourg rue des Juifs n° 8 formant la loge du portier
communauté, meubles 348 fr, passif 83 fr, (garde robe 118 fr comptés dans les meubles), payé dettes personnelles 227 fr
Enregistrement, acp 219 f° 189-v du 7.9.

Pierre Joseph Dagobert Raspieler meurt en 1838 en délaissant une fille

1839 (1.4.), Strasbourg 1 (82), M° Rencker n° 14.178
Inventaire à la requête de I. Marie Anne Lienhard veuve de Pierre Joseph Dagobert Raspieler, avocat, commune en biens suivant contrat de mariage reçu M° Zimmer le 30 mai 1808, II. Marie Anne Joséphine Thérèse Antoinette Raspieler épouse de Joseph Charles Arthur Laquiante, propriétaire seule et unique héritière du défunt son père décédé le 16 décembre dernier
Communauté, une maison avec cour, bâtiment de devant et bâtiment dans la cour, remises, écuries, jardin, appartenances, dépendances situé à Strasbourg rue des Juifs n° 8, d’un côté la maison Klotz autrefois maison Lincourt, de l’autre la maison des héritiers Hoechler, derrière différents propriétaires – Titre de propriété, acquise sur François Sarger par acte reçu Lacombe notaire à Strasbourg le 19 mars 1827 transcrit au bureau des hypothèques volume 199 n° 101 pour 30.992 francs. Ledit immeuble a été acquis par Sarger père de Paul Augustin Jacobi, négociant à Strasbourg suivant adjudication reçue Lacombe le 18 avril 1807 transcrit au bureau des hypothèques le 4 mai suivant. Il est échu à la D° Jacobi suivant partage avec Joseph Fabry devant M° Lacombe le 10 vendémiaire 4. Les Sr Jacobi et Fabry l’avaient acquise ensemble de l’Administration des Domaines
2. la moitié indivise d’immeubles à Altorff
acp 269 f° 27 du 10.6. (vacation du 8 juin) immeubles inexistants recueillis dans la succession de François Joseph Ferdinand Raspiller et Marie Thérèse Bensch à Porrentruy ses père et mère
masse partageable, la communauté se compose en immeuble de la maison & bâtiment rue des Juifs n° 4, les parties estiment cet immeuble à 100.000 fr en évaluant la grande maison & le jardin à 60.000 fr et les maisons occupées par Mde veuve Hoffmann & l’ébéniste Rose à 40.000 francs
Enregistrement, acp 267 f° 40-v du 3.4.

Marie Anne Joséphine Thérèse Antoinette Raspieler épouse en 1828 le juge Joseph Charles Arthur Laquiante
1828 (15.10.), Strasbourg, M° L’Ange (minutes en déficit)
Contrat de mariage – Joseph Charles Arthur Laquiante, juge auditeur au tribunal civil, fils de feu Michel Ignace Xavier Laquiante, propriétaire, et d’Elisabeth Auguste Mennet
Marie Anne Joséphine Thérèse Antoinette Raspieler, fille mineure de Pierre Joseph Raspieler, avocat et de Marie Anne Lienhard
Enregistrement, acp 191 f° 137-v du 16.10. – communauté d’acquets partageable par moitié

Arthur Laquiante loue au département du Bas-Rhin un appartement au premier étage

1854, Enregistrement de Strasbourg, ssp 116 (3 Q 31 615) f° 92-v du 31.3
29 août 1853, Bail à loyer entre M. Arthur Laquiante, juge au tribunal civil de première instance séant à Strasbourg domicilié en ladite ville, d’une part
Et M West préfet du département du Bas Rhin stipulant au nom département d’autre part, il a été fait le contrat suivant.
M Laquiante donne à bail à loyer au département du Bas Rhin pour lequel M le Préfet stipule Un appartement sis au premier étage de la maison dont il est propriétaire rue des Juifs N° 8 à Strasbourg, cet appartement se compose de huit pièces et une cuisine en un seul corps de logis, chambre de domestique et chambre à linge sale dans les combles, cave bucher écurie avec chambre de domestique au-dessus de l’écurie remise grenier à foin et jouissance en commun avec le propriétaire et les autres locataires de la buanderie et du grenier pour la lessive.
Cette location commence au premier octobre prochain et elle est faite pour une année néanmoins Mr Laquiante et le Département auront le droit de la faire cesser en tout tems (…) La présente location est en outre consentie moyennant un loyer annuel de 1700 francs

Arthur Laquiante loue une partie de la maison à l’administration des lignes télégraphiques

1858, Enregistrement de Strasbourg, ssp 128 (3 Q 31 627) f° 27-v du 6.10.
25 septembre 1858. Bail – Mr Arthur Laquiante, juge au tribunal civil séant à Strasbourg, donne à bail pour neuf années à partir du premier janvier 1859 pour finir à pareil jour 1868
au Sr Léonce Brisson, inspecteur des lignes télégraphiques à Strasbourg, agissant au nom de l’administration des lignes télégraphiques et pour le compte de l’Etat sous la réserve de l’approbation de Mr le Ministre de l’intérieur
Les lieux ci après désignés faisant partie de la maison sise à Strasbourg Rue des Juifs N° 15
1° à gauche de l’entrée cochère, au rez de chaussée, huit pièces et une cuisine
2° dans la partie Est du premier étage, sept pièces et une cuisine, avec office placé au rez de chaussée
3° comme dépendances des dits logements, une remise dans la cour principale, la cave voûtée correspondante à l’aile formant le second corps de logis, un bucher, deux chambres de décharge dans les combles, des lieux d’aisances dans la cour et dans l’étage plus la jouissance en commun de la buanderie et des greniers. Ce bail est fait pour un loyer annuel de 2500 francs
approuvé à Paris le 2. 8.bre 1858. Le Ministre de l’intérieur, signé Delangle

Arthur Laquiante meurt en 1861 en délaissant deux enfants

1861 (17.4.), Strasbourg 15 (104), Not. Momy n° 7173
Inventaire de la communauté de biens qui a existé entre Joseph Charles Arthur Laquiante et Marie Anne Joséphine Thérèse Antoinette Raspieler
L’an 1861 le mercredi 17 avril à neuf heures du matin en la Maison sise à Strasbourg rue des Juifs n° 15 où est décédée le 26 février 1861 Monsieur Joseph Charles Arthur Laquiante, Juge au Tribunal civil de première instance de l’arrondissement de Strasbourg où il demeurait
A la requête 1° de Madame Marie Anne Joséphine Thérèse Antoinette Raspieler, veuve dudit sieur Joseph Charles Arthur Laquiante déjà ci-dessus qualifié, agissant 1) à cause de la communauté de biens réduite aux acquêts qui a existé entre elle et son défunt mari aux termes de leur contrat de mariage passé devant M° Lange notaire à Strasbourg le 15 octobre 1828 et qui sera ci après relaté, communauté qu’elle se réserve d’accepter ou de répudier et à cause des avantages de survie que lui assure le dit contrat de mariage auxquels elle se réserve de renoncer si elle le juge raisonnable, enfin à raison des reprises qu’elle peut avoir à exercer
2° de Monsieur Joseph Auguste Arthur Laquiante, Conseiller de Préfecture du Département de la Haute Vienne demeurant à Limoges, domicilié à Strasbourg, 3° et Mademoiselle Marie Anne Elisabeth Laquiante, majeure d’ans, sans état, domiciliée et demeurant à Strasbourg, procédant, Mr Laquiante et la Demmoiselle Laquiante sa sœur, comme habiles à se dire et porter héritiers chacun pour moitié de feu Mr Joseph Charles Arthur Laquiante leur père

acp 498 (3 Q 30 213) f° 18-v du 23.4. (succession déclarée le 24 août 1861) Communauté, mobilier estimé à 5891
74. 25 terre ban de Stützheim, 3 ha 35 terres ban d’Ittlenheim, 1 ha 83 terre et pré ban d’Avolsheim
quatre obligations du chemin de fer du Nord, trois obligations du chemin de fer de l’Est, six autres du chemin de fer d’Autriche
douze titres des Métalliques autrichiens
Succession, garde robe 503
acp 498 (3 Q 30 213) f° 38-v du 29.4. (vacation du 26 avril) Communauté, créances 3851
acp 499 (3 Q 30 214) f° 36-v du 30.5. (vacation du 25 mai) Propres inexistants de la veuve 10.135, du défunt 138.164
Passif de la communauté 176, de la succession 1835
Communauté, argent 6000
Succession, créances et intérêts 15.781
36. 75 terres à Truchtersheim, 2. 90 60 terres à Kienheim, 1. 08 42 terres à Hohengoeft, Wasselonne, 4 ha 20 71 terres ban de Wolxheim et Avolsheim, 86. 50 prés à Molsheim, 5. 15 18 terres à Knoersheim et Westhausen, 6 ha environ de terre à Ballbronn
acp 501 (3 Q 30 216) f° 72-v du 24.8.

1861 (23.8.), M° Momy
23 août 1861 – Renonciation par Marie Anne Joséphine Thérèse Antoinette Raspieler veuve de Joseph Charles Arthur Laquiante, vivant Juge à Strasbourg, aux avantages de survie lui résultant de son contrat de mariage recu L’ange le 15 octobre 1828
acp 501 (3 Q 30 216) f° 72-v du 24.8.

1861 (3.10.), Strasbourg 15 (105), Not. Momy (Hippolyte)
Dépôt du partage de la succession de Charles Arthur Laquiante
acp 502 (3 Q 30 217) f° 93-v du 8.10.
Enregistrement de Strasbourg, ssp 134 (3 Q 31 633) f° 24-v – Partage fait à Strasbourg le 30 7.bre 1861

La veuve d’Arthur Laquiante et sa mère louent diverses parties de la maison à la Maison d’imprimerie et de librairie Veuve Berger-Levrault et fils en l’autorisant à faire diverses constructions

1862 (20.11.), Strasbourg 15 (107), Not. Momy (Hippolyte)
Bail du 20 novembre 1862. – ont comparu I. Madame Marie Anne Joséphine Thérèse Antoinette Raspieler, veuve de M. Joseph Charles Arthur Laquiante, en son vivant juge au tribunal civil de Strasbourg, II. Madame Marie Anne Lienhard, Veuve de Mr Pierre Joseph Dagobert Raspieler, vivant avocat à Strasbourg, les deux rentières, demeurant et domiciliées à Strasbourg, lesquelles déclarent par les présentes donner à loyer
, établie à Strasbourg, pour laquelle est ici présent stipule et accepte M. François Georges Oscar Berger-Levrault, l’un des associés, demeurant et domicilié en ladite Ville
Les localités suivantes dans l’immeuble que lesdites Dames Raspieler et Laquiante possèdent indivisément à Strasbourg rue des Juifs n° 15 savoir
I. Le premier étage ainsi que les greniers de la maison qui se trouve dans la cour du susdit immeuble
II. La remise, l’écurie, la chambre au-dessus de cette écurie et le grenier situé au-dessus de la remise dans un bâtiment latéral à droite dans la cour du susdit immeuble
III. La partie du rez-de-chaussée de la maison qui se trouve dans la cour où se trouve présentement un atelier de reliure
IV. Enfin un jardin parterre fermé du côté de la cour par une clôture en claires voies.
Le bail sera fait sous les charges, clauses et conditions suivantes. 1° Il aura une durée de 10 annés entières et consécutives pour les localités ci-dessus désignées sous les numéros un, deux, trois commençant au 24 mai1844 et finissant à pareil jour de l’année 1874. Quant au jardin désigné sous le numéro quatre, le bail commencera le 24 décembre prochain et finira au 24 juin de l’année 1874.
2° MM. veuve Berger-Levrault et fils ne pourront effectuer dans les localités qu’ils prennent à bail aucunes constructions ni pratiquer aucun changement (…) sans avoir pris l’avis de l’architecte des Dames propriétaires (…)
3° Ils auront la faculté de convertir le jardin en cour ou préau et même de le surbâtir sans que la hauteur des constructions élevées par eux puisse être supérieure à celle de la cloison contiguë au dit jardin et sans que ces constructions puissent être affectées à les logements. Lors de l’expiration du bail les locataire auront le droit l’enlever ces constructions s’ils le jugent convenable, à charge par eux de rétablir le jardin et et faire exécuter à leurs frais tous les travaux que le rétablissement de ce jardin parterre nécessitera.
4° Ils devront faire ouvrir à leurs frais une porte bâtarde dans la petite ruelle appelée Impasse des charpentiers du jour où ils seront entrée en jouissance des localités désignées sous les Numéros I, II, III. de manière à ce que l’entrée et la sortie des ouvriers et gens de service employés dans leurs ateliers se fassent par la susdite issue, le passage par la grande cour ne pouvant être pratiqué que par les Chefs de la Maison Veuve Berger-Levrault, leurs commis et contre-maîtres. Si les locataires jugeaient à propos de loger un gardien ou préposé dans les localités louées, il est entendu que cet employé et sa famille ne pourront entrer et sortir que par la porte ayant issue dans la ruelle.
5° Ils auront le droit de faire entrer par la porte cochère les chariots et voitures qui amèneront les papiers destinés à l’industrie, le bois ou la houille pour le chauffage des ateliers, mais ces voitures et chariots ne pourront stationner dans la cour que le temps nécessaire pour le déchargement. 7° (…) Loyer. Le loyer est fixé pour la période de temps à courir du 25 décembre prochain jusqu’au 24 juin 1864 à 200 francs par année et pour tout le temps à courir du 24 juin 1864 jusqu’au 24 juin 1874 à 1800 francs par an. Du jour où le jardin aura été surbâti ou seulement converti en magasin, hangar ou halle couverte, le loyer ci-dessus fixé sera augmenté de 100 francs (…)
9° Finalement il est convenu que si les localités occupées présentement par le sieur Ehrhardt fabricant de vinaigre dans l’immeuble de Mesdames Raspieler et Laquiante venaient à être libres au 24 juin 1867, la maison Berger-Levrault aurait la préférence pour succéder si elle le jugeait convenable, au Sieur Ehrhardt dans les localités que ce dernier occupe à titre locatif et pour s’en faire donner bail par les Dames propriétaires jusqu’au 24 juin 1874 moyennant un loyer de 1315 francs par année et sous les clauses et conditions ci-dessus exprimées.
acp 516 (3 Q 30 231) f° 39-v du 22. 9.bre

La veuve d’Arthur Laquiante et sa mère louent diverses parties de la maison au négociant (marchand de vinaigre) Ehrhardt

1868, Enregistrement de Strasbourg, ssp 150 (3 Q 31 649) f° 34-v du 1.12.
22 août 1861. Bail – Entre Mme V° Raspieler et Mme V° Laquiante domiciliées à Strasbourg d’une part
Et le sieur Ehrhardt Négociant résidant à Strasbourg d’autre part
a été fait le contrat suivant. Mmes V.es Raspieler et donnent à bail à loyer au sieur Ehrhardt, qui accepte, dans leur maison à Strasbourg rue des Juifs N° 15 les locaux qu’il occupe actuellement dans cette maison, composés du rez de chaussée, du bâtiment situé au fond de la cour, joignant le bâtiment des remises, du premier étage et du grenier du dit bâtiment, d’une écurie placée sous l’escalier qui mène au premier étage du même bâtiment, du rez de chaussée de la maison située dans la cour à l’exception des locaux occupés par le relieur et la buanderie et la cave sise dans la maison de la cour, cette location est faite pour une durée de six années à commencer à la St Jean prochaine (…) La présente location est consentie moyennant un loyer annuel de 900 francs
15 novembre 1866. Bail – Entre Mme V° Laquiante et le sieur Ehrhardt vinaigrier a été fait le contrat suivant. Mme V° Arthur Laquiante donne à bail à loyer au sieur Ehrhardt, qui accepte, les locaux qu’il occupe actuellement dans sa maison à Strasbourg rue des Juifs N° 15 suivant acte s.s.p. enregistré ci-dessus. Cette location est faite et acceptée pour une durée fixe de trois ans commençant le 26 juin 1867. La présente location est consentie moyennant un loyer annuel de 1315 francs

Marie Anne Joséphine Thérèse Antoinette Raspieler, veuve Laquiante loue l’immeuble à la Maison d’imprimerie et de librairie veuve Berger-Levrault et Fils en les autorisant à y faire des constructions (acte de société sous la raison veuve Berger Levraut et fils, 1851).

1868 (8.7.), Strasbourg 15 (121), Not. Momy (Hippolyte) n° 12.810
Bail du 8 juillet 1868. ont comparu Madame Marie Anne Joséphine Thérèse Antoinette Raspieler, veuve de Monsieur Joseph Charles Arthur Laquiante en son vivant juge au tribunal civil de Strasbourg domiciliée en cette ville, laquelle a déclaré donner en location
à la Maison d’imprimerie et de librairie veuve Berger-Levrault et Fils, établie à Strasbourg, pour laquelle est ici présent et stipule l’un de ses deux associés Monsieur François Georges Oscar Berger-Levrault, Chevalier de l’ordre impérial de la Légion d’Honneur domicilié à Strasbourg
Un immeuble dont elle est propriétaire situé à Strasbourg rue des Juifs n° 15, consistant en maison d’habitation composée de deux corps de bâtiment réunis dont l’un à trois étages au-dessus du rez de chaussée, l’autre deux étages le tout surmonté de greniers, laquelle maison forme façade sur la rue des Juifs, bâtiment d’aile formant retour d’équerre à droite en entrent dans la cour par la porte cochère, remises à la suite petit bâtiment à simple rez de chaussée à droite de la porte d’entrée intérieure de ladite maison, adossée au mur séparatif d’avec la maison Kreitmann, cour, bâtiment à rez de chaussée surmonté de deux étages dont l’un mansardé & de greniers occupé présentement par les ateliers de la maison Berger-Levrault, terrain autrefois en nature de jardin aujourd’hui en partie couvert de constructions servant d’atelier à la même maison, bâtiment du fond occupé par le sieur Ehrhart fabricant de vinaigre. Le tout formant un enclos ayant entrée par une porte cochère sur la rue des Juifs & avec une issue sur l’impasse dite des Charpentiers, tenant d’un côté à la propriété de Mr Kreitmann, de l’autre à différents particuliers, cave voûteé sous la maison avec une porte servant d’entrée par la rue des Juifs & une seconde cave voûtée sous le corps de bâtiment occupé en partie par des ateliers de la maison Berger-Levrault & en partie par le Sr Ehrhart. Telle & dans l’état où la totalité de l’immeuble se trouve présentement. Mr Berger déclarant l’avoir vue, visitée & l’accepter pour sa Maison de Commerce sans que ladite maison puisse exercer aucune réclamation vis à vis de Madame Veuve Laquiante à raison de la condition présente du rez de chaussée de la maison, dans lequel la Dame propriétaire a fait Commencer des travaux de maçonnerie & de charpente pour l’approprier en logements, lesquels travaux la maison de Commercs Veuve Berger-Levrault & Fils est libre de continuer à ses frais soit qu’elle entende donner à cette partie de l’immeuble le même destination que Madame Veuve Laquiante voulait lui donner soit qu’elle juge convenable de transformer le rez-de-chaussée en bureau ou en magasin à papier imprimés & livres & sans qu’il puisse être affecté à des ateliers quelconques.
Il est d’ailleurs convenu que le crépissage & le plâtrage des gros murs du rez de chaussée seront exécutés aux frais de Madame veuve Laquiante & ce pour les parties de ces murs garnies d’un revêtement en briques creuses. Monsieur Berger, au nom de sa Maison de Commerce accepte cette location principale avec les baux Courans existant dans l’immeuble dont une partie est occcupée par sa maison même à titre de locataire jusqu’au 24 juin 1874 suivant bail passé devant M° Momy l’un des notaires soussignés le 20 novembre 1862 moyennant un loyer annuel de 1900 francs & dont le surplus sauf l’appartement occupé présentement par Madame veuve Laquiante & le rez-de-chaussée dont il vient d’être parlé a été loué verbalement par la Dame propriétaire, ainsi qu’elle le déclare, 1) au Sr Ehrhardt, vinaigrier jusqu’au 25 décembre 1870 moyennant un loyer annuel de 1315 francs, 2) à M Van Merlen jusqu’au 25 mars 1871 moyennant un loyer annuel de 1600 francs 3) à M le Professeur Küss jusqu’au 25 mars 1871 moyennant un loyer annuel de 1200 francs, 4) à Mr Maillet employé de l’administration de Douanes jusqu’au 25 mars 1869 moyennant un loyer annuel de 850 francs, 5) à Mr Anglade Commissaire central de police jusqu’au 25 décembre 1868 moyennant un loyer annuel de 750 francs, 6) à Mr Breyer employé de la Succursale de la Banque de France moyennant un loyer annuel de 750 francs, 7) enfin à Mr Schott, marchand de vins locataire d’une partie de la Cave moyennant un loyer annuel de 130 francs. A l’égard de ces deux dernières locations elles n’ont point de terme fixé & peuvent être dénoncées de part et d’autre après un avis préalable de six mois. La maison Berger-Levrault & fils aura droit à ces loyers à compter du 24 juin 1868 & quant à l’appartement occupé par Mad° Veuve Laquiante dans son immeuble, cette Dame s’engage à payer à partir du 24 juin 1868 & jusqu’au 25 décembre 1869 un loyer trimestriel de 375 francs dont la maison Veuve Berger-Levrault & Fils retiendra le montant à chaque échéance sur le trimestre de loyer qu’elle aura elle-même à payer à la Dame bailleresse.
Charges, clauses et conditions (…) I. Le bail aura une durée de 8 années entières consécutives qui ont commencé à courir le 24 juin dernier pour finir à pareil jour de l’année 1876. (…) VIII. La maison de Commerce locataire aura la faculté, si elle le juge convenable 1) de changer la disposition de l’escalier qui donne accès présentement aux logements occupés par Messieurs Küss & Maillet & qui se trouve dans le corps de bâtiment de droite en entrant dans la cour, à charge de remplacer cet escalier par un escalier nouveau établi en bois de chêne dans de bonnes conditions & ayant une largeur au moins égale à celle de l’escalier actuel, 2° de démolir le petit corps de bâtiment à simple rez de chaussée qui se trouve à la droite de l’entrée du vestibule de la maison principale & qui renferme deux chambres de décharge & des buchers à charge de remplacer ce corps de bâtiment par un nouveau ayant rez-de-chaussée élevé sur sous-sol, susceptible d’être approprié à la destination actuelle.
Avant d’opérer ces changements la Maison de Commerce locataire devra en informer la Dame propriétaire & mettre sous ses yeux les plans de ces œuvres nouvelles, dont ladite maison supportera tous les frais. Enfin la maison de Commerce Veuve Berger-Levrault & Fils pourra, si elle le juge convenable, supprimer les maison & bâtiment occupés présentement par elle en vertu du bail du 26 novembre 1862 ainsi que les bâtimens occupés par le Sr Ehrhardt & les remises qui les relient au bâtiment de droite en entrant dans la cour. Cette suppression ne pourra d’ailleurs s’effectuer avant la fin de la location du Sr Ehrhard en ce qui concerne la bâtiment occupé par ce dernier, sauf à s’entendre avec lui pour sa sortie anticipée, s’il convient à la maison Berger-Levrault de disposer plus tôt lesdites localités.
Les maison & bâtiment dont la suppression est autorisée devront être remplacés par Mad. Veuve Berger-Levrault & Fils et à leurs frais par des Constructions nouvelles de telle hauteur d’étages qu’il leur conviendra de les élever sans que d’ailleurs ces constructions puissent être édifiées à une distance moindre que huit mètres de la maison principale (…). La maison locataire devra payer au jour où elle commencera cette démolition à Mad. Veuve Laquiante une somme de 64.300 francs représentant d’après le revenu locatif calculé au denier vingt la valeur des maison & bâtiments occupés présentement par la Maison Veuve Berger-Levrault & fils & par le Sr Ehrhardt (…) Si le rapport de cet expert faisait ressortir pour les bâtimens abandonnés par la maison Veuve Berger-Levrault & Fils une valeur moindre de 64.300 francs, cette maison aurait à payer comptant à Mad. Veuve Laquiante la différence sans pouvoir prétendre à la réciproque (…)
Loyer. Le loyer est fixé à la somme de 11.000 francs par an (…) – Faculté d’acquérir (…)
acp 574 (3 Q 30 289) f° 67 du 16.7.

Anne Joséphine Thérèse Antoinette Raspieler meurt en 1872 en délaissant deux enfants
1872 (7.9.), Strasbourg 15 (126), Not. Momy (Hippolyte) n° 15.703
Notoriété du 7. 7.bre 1872 (…) avoir parfaitement connu Madame Anna Josephine Thérèse Antoinette Raspieler veuve de Monsieur Joseph Charles Arthur Laquiante, Juge au Tribunal civil de Strasbourg ayant demeuré en ladite ville et savoir qu’elle est décédée à Strasbourg le 20 août 1872, qu’après son décès il n’a pas été fait d’inventaire et qu’elle a délaissé pour ses seuls et uniques héritiers ses deux enfants nommés Joseph Auguste Arthur Laquiante, propriétaire, chevalier de la légion d’honneur demeurant à Tours et Elisabeth Josephine Marie Anne Laquiante, épouse de Monsieur Marie Jean Henri Clément de Ville Suzanne, propriétaire, chevalier de la légion d’honneur demeurant ensemble à Talence près Bordeaux, Lesquels ont le droit de recueillir la succession de Madame veuve Laquiante leur mère
acp 607 (3 Q 30 324) f° 50-v du 9.9.

Partage de la succession d’Arthur Laquiante et de sa veuve
1876, Enregistrement de Strasbourg, ssp 167 (3 Q 31 666) f° 98 du 24.5.
20 Dezember 1875. Theilung – Joseph August Arthur Laquiante (…)
Verlaßenschafft Maria Anna Josephine Therese Antonin Raspieler Wittwe Joseph Carl Arthur Laquiante

La maison d’imprimerie et de librairie Veuve Berger-Levrault et Fils acquiert la maison conformément à la clause contenue dans le bail de 1862.

1870 (21.4.), Strasbourg 15 (124), Not. Momy (Hippolyte) n° 14.264
Vente du 21 avril 1870. Sont comparus Madame Marie Anne Joséphine Thérèse Antoinette Raspieler, veuve de Monsieur Joseph Charles Arthur Laquiante en son vivant Juge au tribunal civil de première instance de l’arrondissement de Strasbourg domiciliée en cette ville, d’une part
et Monsieur François Georges Oscar Berger-Levrault, Chevalier de l’ordre impérial de la Légion d’Honneur domicilié à Strasbourg, l’un des associés de la Maison d’imprimerie et de librairie établie à Strasbourg sous la raison Veuve Berger-Levrault et Fils, d’autre part, lesquels, en vue de l’aliénation que Madame veuve Laquiante va consentir par le présent contrat, ont exposé ce qui suit.
Par acte du ministère de M° Momy l’un des notaires soussignés, en date du 8 juillet 1868, enregistré le 16 du même mois, Madame veuve Laquiante a donné en location à la Maison d’imprimerie et de librairie Veuve Berger-Levrault et Fils un immeuble dont ladite Dame est propriétaire, situé à Strasbourg rue des Juifs n° 15, ayant une entrée à porte cochère sur la rue des Juifs & une issue sur l’impasse dite des charpentiers, d’un côté Mr Kreitmann, de l’autre divers particuliers, cave voûtée sous la maison principale, avec une porte servant d’entrée par la rue des Juifs, & une seconde cave voûtée sous le corps de bâtiments occupé, avant la démolition & la reconstruction dont il sera parlé ci-après, par les ateliers de la maison Berger-Levrault & en partie par le St Ehrhardt, fabricant de vinaigre. Cette location a été consentie par Madame veuve Laquiante et acceptée par la maison Veuve Berger-Levrault et Fils sous différentes conditions & sa durée a été fixée à huit années entières & consécutives ayant commencé à courir le 24 juin 1868.
Il est superflu de rappeler ici les différentes clauses et conditions qui régissent la location hormis la condition huitième qui dispense à la maison de commerce locataire certaines autorisations dont elle profite & qu’il importe à Mr Berger-Levrault de constater en vue de l’acquisition qu’il entend réaliser par les présentes. Les termes de cet article du bail sont les suivants.
« La maison de Commerce locataire aura la faculté, si elle le juge convenable 1) de changer la disposition de l’escalier qui donne accès présentement aux logements occupés par M.M. Küss & Maillet & qui se trouve dans le corps de bâtiment de droite en entrant dans la cour, à charge de remplacer, six mois au plus tard avant la fin du bail, cet escalier par un escalier nouveau établi en bois de chêne dans de bonnes conditions & ayant une largeur au moins égale à celle de l’escalier actuel, 2° de démolir le petit corps de bâtiment à simple rez de chaussée qui se trouve à la droite de l’entrée du vestibule de la maison principale & qui renferme deux chambres de décharge & des buchers, à charge de remplacer ce corps de bâtiment par un nouveau ayant rez-de-chaussée élevé sur sous-sol, susceptible d’être approprié à la destination actuelle.
Avant d’opérer ces changements la Maison de Commerce locataire devra en informer la Dame propriétaire & mettre sous ses yeux les plans de ces œuvres nouvelles, dont ladite maison supportera tous les frais. Enfin la maison de Commerce Veuve Berger-Levrault & Fils pourra, si elle le juge convenable, supprimer les maisons & bâtiment occupés présentement par elle en vertu du bail du 26 novembre 1862 ainsi que les bâtimens occupés par le Sr Ehrhardt & les remises qui les relient au bâtiment de droite en entrant dans la cour. Cette suppression ne pourra d’ailleurs s’effectuer avant la fin de la location du Sr Ehrhart en ce qui concerne la bâtiment occupé par ce dernier, sauf à s’entendre avec lui pour sa sortie anticipée, s’il convient à la maison Berger-Levrault de disposer plus tôt lesdites localités.
Les maison & bâtiments dont la suppression est autorisée devront être remplacés par Madame. Veuve Berger-Levrault & Fils, et à leurs frais, par des constructions nouvelles de telle hauteur d’étages qu’il leur conviendra de les élever, sans que d’ailleurs ces constructions puissent être édifiées à une distance moindre que huit mètres de la maison principale. Lors de l’expiration du bail, la maison de Commerce locataire aura le droit de démolir les constructions qu’elle aura édifiées, si elle le juge convenable, et d’enlever les matériaux jusqu’au niveau du sol, mais dans ce cas elle devra faire exécuter cette démolition dans les six derniers mois de la location, de manière que jusqu’au jour où le bail prendra fin, le terrain occupé par ces constructions soit entièrement libre & débarrassé. La maison locataire devra payer au jour où elle commencera cette démolition à Mad. Veuve Laquiante une somme de 64.300 francs représentant && »
Dans de même contrat de bail, Mad. Veuve Laquiante a accordé, soit à la Maison Veuve Berger-Levrault & fils, soit à l’une des personnes qui en font partie, la faculté d’acquérir l’immeuble donné en location à ladite Maison & les conditions de cette vente ont été arrêtées dès lors dans l’acte même, pour donner à l’engagement pris par Mad. Veuve Laquiante envers la maison de Commerce locataire la virtualité nécessaire dans le cas où il conviendrait à ladite maison, sinon à l’un de associés, d’user de la faculté d’acquérir aux prix, clauses et conditions édictés.
Monsieur Berger-Levrault, comparant, voulant aujourd’hui user pour lui-même de la faculté en question, Madame Veuve Laquiante lui a fait vente & abandon, ce q’il accepte,
de l’immeuble rue des Juifs N° 15 porté au plan cadastral de la Ville de Strasbourg pour une superficie de 20 ares 50 centiaresn section N N° 1293, consistant dans la maison principale formant façade sur ladite rue et dans la partie du sol faisant partie du même immeuble occupée par différents bâtiments déjà édifiés et d’autres en cours de construction dont les matériaux appartiennent à la maison Veuve Berger-Levrault & Fils attendu que depuis le passation du bail du 8 juillet 1868 elle a usé du droit de démolir et de reconstruire que Mad° Veuve Laquiante lui a concédé par l’article huit dudit bail.
Dans cette vente sont compris tous les objets placés dans la maison principale restée dans l’état où elle se trouvait au moment de la location, tels que poêles en faïence & en fonte, glaces, trumeau, doubles fenêtres, chantiers de cave, chaudière à lessive appartenant à Mad° la Venderesse qui se réserve néanmoins de choisir jusqu’au 24 juin prochain tels de ces objets qu’il lui conviendra de garder jusqu’à concurrence d’une valeur de 900 francs déterminée par l’estimation d’un commissaire priseur, sans que d’ailleurs cette réserve donne lieu à aucune bonification à faire à l’acquéreur par Madame Veuve Laquiante (…) L’entrée en jouissance est fixée su 24 juin de la présente année – Prix, 240.000 francs tel qu’il a été convenu & arrêté par l’acte de bail du 8 juillet 1868. En déduction de ce prix Monsieur Berger a immédiatement payé comptant la somme de 50.000 francs (…)
Stipulations particulières. Aussi longtempss que les cinq premiers termes n’auront point été soldés & que la somme restant due à Mad° Veuve Laquiante sur le prix ne sera pas réduite à 115.000 francs, Monsieur Berger ne pourra changer la destination de la maison formant façade sur la rue des Juifs, c’est-à-dire que ladite maison composée de deux corps de bâtimens devra rester en nature d’appartemens et ne pourra être transformée en ateliers, magasins ou recevoir une destination industrielle quelconque. Il n’est fait exception que pour le rez-de-chaussée dans lequel la maison de Commerce Veuve Berger-Levrault et Fils aura la faculté d’établir des bureaux & de magasins pour la vente de la librairie et des imprimés & des objets de papiers à l’usage de l’imprimerie.
Enfin les constructions nouvelles établies sur le fond de Mad° Veuve Laquiante depuis le bail après commencement devront rester sur place, puisque d’après les dispositions de l’article 552 du Code Napoléon ces constructions constituent avec le fond sur lequel elles sont édifiées un partie du gage privilégié de Madame Veuve Laquiante. Dans le cas où Monsieur Berger contreviendrait en tout ou en partie aux prohibitions ci-dessus, le solde du prix de vente par lui dû deviendra exigible à première demande de la Dame Venderesse.
Origine de propriété. L’immeuble vendu est la propriété de Mad° Veuve Laquiante pour l’avoir recueili entre autres biens dans les successions de ses auteurs, Monsieur Joseph Dagobert Raspieler, ancien avocat à la Cour d’appel de Colmar et D° Marie Anne Lienhard desquels elle était seule héritière & représentante et qui sont décédés à Strasbourg, Mr Raspieler le 12 décembre 1838, Mad° Raspieler sa veuve le 31 décembre 1862. Monsieur Raspieler avait acquis le dit immeuble du Sieur François Sarger, propriétaire demeurant à Strasbourg suivant contrat passé devant M° François Lacombe, Notaire en ladite Ville le 19 mars 1827 dont une copie en forme exécutoire a été transcrite au bureau des hypothèques le 29 du même mois Volume 199 Numéro 101. Cette vente a été faite moyennant le prix de 70.000 francs dont 30.492 francs quittancés dans le contrat même (…) Dans le contrat d’acquisition di 19 mars 1827, l’origine de la propriété est établie quant au sieur Sarger et à des devanciers de la manière suivante.
 » La maison a été acquise par le Sieur Sarger de la Dame veuve & des héritiers du Sieur Paul Auguste Jacobi, vivant négociant à Strasbourg en l’adjudication définitive tenue par M° Lacombe le 18 avril 1807 dûment enregistrée et transcrite au bureau des hypothèques de Strasbourg le 4 mai suivant et le prix en a été payé, ainsi qu’il est constaté par le procès verbal d’enchère. Ladite maison est échue au Sieur & Dame Jacobi suivant acte de partage dressé par M° Lacombe le 10 vendémiaire de l’an IV, enregistré, entre eux & le sieur Joseph Fabry associé de Mr Jacobi. L’acquisition en avait été faite en commun du Domaine.  »
acp 593 (3 Q 30 308) f° 6-v du 28.4.

Le négociant François Georges Oscar Berger épouse Anne Caroline Eléonore Pitois en 1851
1851 (9.5.), Strasbourg 10 (119), Not. Zimmer n° 8987
Contrat de mariage, 9 mai 1851 – ont comparu I. Mr François George Oscar Berger, négociant demeurant et domicilié à Strasbourg, né en cette ville le 9 mai 1826 du légitime mariage de feu M. Pierre Frédéric Berger, vivant avocat, et de Dame Antoinette Louise Victoire Eléonore Levrault, sa veuve survivante, demeurant à Strasbourg, futur époux, d’une part
II. Mlle Anna Caroline Eléonore Pitois, sans état, demeurant et domiciliée en cette ville, née à Paris le 15 avril 1826 du légitime mariage de feu Mr Jean Charles Pitois, vivant libraire et de Dame Adèle Caroline Victoire Levrault, sa veuve survivante, demeurant à Strasbourg, future épouse d’autre part

acp 400 (3 Q 30 115) f° 21-v du 9.5. – stipulation de régime de communauté de biens réduite aux acquêts avec réserve d’apports et d’héritages, usufruit de la moitié des bines composant la dite société d’acquets
Les apports du futur consistent en une valeur de 22.982 francs
Les apports de la future consistent enune valeur de 12.120 francs
Donation par le futur époux à la future épouse de l’usufruit de moitié de toute sa succession en cas de survie avec ou sans enfans
Etat des apports pour demeurer annexé à leur contrat de mariage
Enregistrement, ssp 110 (3 Q 31 609) f° 129 du 9.5. ssp du 9.5.

La société veuve Berger Levraut et fils (1851) devient Berger Levrault et Compagnie par actes passés le 20 mai 1870 puis le 8 août 1871.
La maison Les Fils de G. F. Herrenschmidt ouvre un crédit à la société en nom collectif sous la raison Berger-Levrault et Compagnie

1872 (7.5.), Strasbourg 1 (190), Not. Alfred Ritleng aîné n° 7670
Crédit – Ont comparu 1° Monsieur Alfred Herrenschmidt, négociant demeurant au Wacken, banlieue de Strasbourg, Agissant en qualité de l’un des chefs de la maison de commerce établie à Strasbourg sous la Raison sociale Les Fils de G. F. Herrenschmidt, d’une part
2° Monsieur François George Oscar Berger-Levrault, imprimeur libraire, chevalier de la légion d’honneur, 3° Et Monsieur Jules Norberg, imprimeur libraire, tous deux domiciliés à Strasbourg, Messieurs Berger-Levrault et Norberg agissant au nom de la société en nom collectif établie à Strasbourg et à Nancy où elle a son siège social sous la raison Berger-Levrault et Compagnie aux termes 1° d’un acte passé devant M° Emile Weiss et son collègue notaires à Strasbourg le 8 août 1871, enregistré, 2° d’un acte passé devant Auguste Weiss et son collègue notaires à Strasbourg (M° Auguste Weiss ayant substitué M° Emile Weiss, son confrère à la même résidence) le 16 décembre 1871, enregistré, 3° et d’un acte passé en l’étude de M° Demeufve et son collègue notaires à Nancy le 17 février 1872 (…) et par quels Messieurs Berger-Levrault et Norberg ont dépose à M° Demeufve pour être conserv au rang de ses minutes une expédition (…) des deux actes sus mentionnés (…) de laquelle société Messieurs Berger-Levrault et Norberg sont seuls associés en nom collectif et ont l’un et l’autre l’administration et la signature sociale, d’autre part

Article premier. Monsieur Alfred Herrenschmidt, au nom de la maison les fils de G. F. Herrenschmidt consent à ouvrir à Messieurs Berger-Levrault et Compagnie un crédit jusqu’à concurrence de la somme de 500.000 francs.
Article deux. Ce crédit consistera à émettre et à placer les billets ou titres au porteur de la maison Berger-Levrault et Compagnie dont il va être parlé ci-après (…)
Article quinze. Affectation hypothécaire (…) 1° Un immeuble situé à Strasbourg rue des Juifs n° 15, ayant une issue rue des charpentiers n° 18 ainsi que dans l’impasse des charpentiers, et consistant en grande maison de maître, établissement industriel, ateliers divers, appartenances et dépendances et tout le matériel industriel qui s’y trouvera, susceptible d’être rendu immeuble par destination, notamment les machines à vapeur, transmissions de mouvement, presses mécaniques, appareils de chauffage et d’éclairage
2° et un établissement en voie de création situé à Nancy, rue Jean-Lamour, numéro 11 et rue des Glacis, occupant une superficie d’environ 9600 mètres carrés ainsi que toutes les constructions terminées ou en cours de terminaison qui s’y trouvent et s’y trouveront un jour, ainsi que tout le matériel que le dit établissement pourra renfermer, susceptible d’être rendu immeuble par destination de la nature de celui déjà décrit pour l’établissement de Strasbourg.
Article seize. M. M. Berger-Levrault et Compagnie se réservent le droit de pouvoir déplacer leur matériel industriel de l’un à l’autre établissement, attendu que soit dans une ville, doit dans l’autre il servira à titre égal de gage aux créanciers. par le même motif ils auront également le droit de vendre pour les remplacer par du matériel neuf, les parties de matériel venant à être hors d’usage.
Article dix-sept. Origine de propriété. Messieurs Berger-Levrault et Norberg déclarent que les immeubles de Strasbourg sont la propriété personnelle de Monsieur Oscar Berger-Levrault 1° aux termes d’un acte passé en l’étude de M° Momy et son collègue notaires à Strasbourg le 21 avril 1870 (…) et constatant la vente faite à Monsieur Berger-Levrault par Madame Marie Anne Josephine Raspieler, veuve de Monsieur Joseph Charles Arthur Laquiante, d’un immeuble situé rue des Juifs N° 15 porté au plan cadastral de la Ville de Strasbourg pour une superficie de 20 ares 50 centiares section N N° 1293, ladite vente faite moyennant la somme de 240.000 francs sur lesquels 50.000 francs ont été quittancés au contrat. La grosse de cette vente a été transcrite au bureau des hypothèques de Strasbourg le 16 mai 1870, volume 1267 N° 90 et inscription a été prise d’office au volume 1050 N° 214. (…)
2° Aux termes d’un acte passé en l’étude de M° Momy et son collègue notaires à Strasbourg le 6 novembre 1868 (…) et constatant la vente faite à Monsieur Berger-Levrault par Monsieur Antoine Schneider et dame Madeleine Ferlin son épouse d’un immeuble sis rue des charpentiers 18 à Strasbourg et attenant par derrière à l’immeuble sus-mentionné. ladite vente faite moyennant le prix de 29.000 francs sur lesquels 2000 francs ont été quittancés au contrat. La grosse de cette vente a été transcrite au bureau des hypothèques de Strasbourg le 14 novembre 1868 volume 478 N° 36 et inscription a été prise d’office au volume 998 N° 181.
3° Messieurs Berger-Levrault et Norberg déclarent en outre que les constructions élevées sur une partie des terrains des sus dits immeubles l’ont été pour le compte de Monsieur Oscar Berger-Levrault moyennant une dépense totale d’environ 225.000 francs tandis que le matériel industriel appartient à la société Berger-Levrault et Compagnie.
4° que le terrain sur lequel se trouve l’établissement de Nancy et sur lequel se trouvent encore les constructions en bois qui ont servi à la manufacture provisoire des tabacs a été acquise sur la ville de Nancy par la société Berger-Levrault et Compagnie suivant acte passé per M° Demeufve et son collègue à Nancy le 17 janvier 1872 (…). Article dix-huit. Situation hypothécaire.
Police d’assurance Messieurs Berger-Levrault et Norberg déclarent 1° que les immeubles de Strasbourg sont grevés d’un passif hypothécaire et privilégié s’élevant à 187.000 francs 2° que l’immeuble de Nancy est grevé d’un passif hypothécaire et privilégié s’élevant à 75.000 francs restant dus sur le prix d’acquisition.
Article dix-neuf. Intervention de Madame Berger-Levrault. 1° Madame Anna Caroline Elonore Pitois, épouse assistée et autorisée de Monsieur Berger-Levrault comparant avec lui, lesdits époux Berger-Levrault mariés sous le régime de la communauté de biens réduite aux acquêts aux termes de leur contrat de mariage dressé par M° Zimmer, notaire à Strasbourg le 9 mai 1871 (…) laquelle Dame déclare subroger tant Messieurs les fils de G. F. Herrenschmidt que les porteurs des titres qui seront émis en vertu des présentes dans l’effet de l’hypothèque légale (…)
Article vingt. Intervention de Madame Norberg. Aux présentes est intervenue 2° Madame Amélie Caroline Koch, épouse assistée et autorisée de Monsieur Norberg, comparant, demeurant avec lui, lesdits époux Norberg mariés sous le régime de la communauté légale attendu qu’ils déclarent n’avoir point fait de contrat de mariage (…)
Article vingt-deux. Assurances contre l’incendie. (…)
(Annexe, Police d’assurance) La Nationale Compagnie d’assurances à primes contre l’incendie. Date 15 novembre 1871, N° 46.879, série de Strasbourg, durée quatre ans, effet du 16 courant. Remplacement de la police N° 45.932. Mr O. Berger-Levrault. Somme assurée 432.500. Prime annuelle 574,95
Bâtiments. 1° 123.000 francs sur une maison d’habitation située à Strasbourg Rue des Juifs N° 15, composée 1° d’un bâtiment faisant face à ladite rue marquée A au tracé ci annexé, élevé sur cave de rez de chaussée, trois étages et comble avec mansarde et greniers, 2. d’un bâtiment en communication avec le précédent, également de face à la rue des juifs et marqué B au tracé, élevé sur cave, de rez de chaussée, deux étages et comble avec greniers. Les poêles de faïence et de fonte se trouvant dans ces deux bâtiments sont compris dans la présente assurance.
2° 290.000 francs sur les bâtiments marqués CDEF au tracé, le bâtiment C situé à gauche dans la cour est élevé sur cave, de rez de chaussée et un étage surmonté d’une terrasse il et en communication avec celui A et avec le bâtiment principal E et renfeme un atelier de lithographie en communication avec celui du dit bâtiment E. Le bâtiment D situé à droite dans la cour est élevé de sous-sol, rez de chaussée, deux étage et geniers et renferme imprimerie en caractères, lithographie, fonderie de caractères, stéréotypie, ateliers de saturage, de reliure, de règlure et de gravure et magasins, il est construit en pierres et briques et couvert d’ardoises et chauffé en grande partie par la vapeur et éclairé à gaz. Le bâtiment F en communication avec E et ayant issue sur la rue des charpentiers où il porte le N° 18 est élevé de rez de chaussée, deux étages, mansardes et greniers et renferme un petit atelier de serrurerie et de menuiserie, magasins et ateliers dépendant de ceux du bâtiment E. La cheminée de la machine à vapeur est comprise dans le présente assurance.
Matériel industriel.
3° 496.500 sur presse à caractères tant mécaniques qu’à bras, presses hydrauliques, caractères d’imprimerie et en général sur tous les outils et ustensiles nécessaires à l’imprimerie en caractères, à la gravure et à la réglure.
4° 45.000 francs sur mobilier industriel de la lithographie.
5° 40.000 francs sur mobilier industriel de la fonderie de caractères.
6° 20.000 francs sur mobilier industriel de stéréotypie et de clichés en train.
7° 15.000 francs sur mobilier industriel, outils ustensiles nécessaires à un atelier de reluire, brochure et assemblage.
8° 30.000 francs sur appareils de chauffage, d’éclairage et de distribution d’eau ainsi que sur les transmissions de mouvement.
9° 35.000 francs sur deux machines à vapeur de la force de vingt chevaux avec chaudrons et accessoires.
Les objets désignés par les articles 3, 4, 5, 6, 7, 8 et 9 sont renfemés dans les bâtiments CEF décrits à l’article 2, à l’exception des deux compteurs à gaz (art. 8) qui se trouvent dans la cave de la maison art. 1.
Sur la somme de fr. 616.000 couverte sur le matériel industriel par les ateliers 3, 4, 6 & 7 celle de fr. 25.000 est assurée indisctinctement à Strasbourg dans les bâtiments CEF et dans l’établissement de Mr Berger-Levrault à Nancy Rue Jean Lamour N° 11, composé de divers bâtiments construits en bois et en bois et plâtre, couverts en zinc. Par suite il y a lieu d’augmenter la prime de 25 p. % pour aggravation de risque en raison de la différence de construction des bâtiments de Nancy, faisant sur fr. 25.000 la somme de 6 francs 25 centimes.
Marchandises et matières premières.
10° 485.000 francs sur ouvrages de librairie impressions diverses, travaux en cours d’exécution et matières premières.
11° 6000 francs sur les matières premières et travaux en train dans les ateliers de lithographie.
12. 12.000 francs sur les matières premières, les caractères neufs et les caractères en train dans es ateliers de fonderie.
13° 45.000 francs sur les clichés d’ouvrages.
14° 140.000 francs sur papiers blancs et de couleurs destinés à l’imprimerie.
Les objets désigéns par les articles 10, 11, 12, 13 et 14 se trouvent ou peuvent se trouver dans les bâtiments CEF décrits à l’article 2. Sur la somme garantie pour les dits articles sur marchandises et matières premières, elle de fr. 175.000 est assurée à Strasbourg dans les bâtiments précités et dans l’établissement de Nancy indisctinctement. Par suite il y a lieu d’augmenter la prime de 25 p. % faisant sur fr. 175.000 la somme de 45 francs 75 centimes.
15° 100.000 francs sur ouvrages de librairie se trouvant ou pouvant se trouver dans la maison décrite à l’article 1° A & B et dans le bâtiment E article 2.
16° 80.000 francs sur la librairie et impressions de toutes espèces, fourniture de bureau se trouvant ou pouvant se trouver dans une maison d’habitation située à Strasbourg rue des Juifs N° 26 et séparée de l’établissement Rue des Juifs N° 15 par la largeur de la rue qui est de 8 mètres. Ces marchandises peuvent également se trouver dans le bâtiment D article 2.
17° 135.000 francs sur la librairie et impressions de toutes espèces, fourniture de bureau se trouvant ou pouvant se trouver dans l’ancienne propriété de Monsieur Ehrmann située à Strasbourg Rue des écrivains N° 8, séparée de leur établissement par une distance de plus de 300 mètres. La dite propriété est contiguë à une fabrique de papiers peints qui est éclairée au pétrole.
18° 65.000 francs sur librairie et impressions de toutes espèces, fourniture de bureau se trouvant ou pouvant se trouver dans la maison de Mr Siegel située à Strasbourg Rue du Parchemin N° 1, séparée de leur établissement par une distance de plus de 100 mètres. La dite propriété est contiguë sans communication à une brasserie qui est éclairée au pétrole.
(…) Le total de fr. 2.165.500 est couvert dans les proportions suivantes par les Compagnies ci après désignées, savoir La Générale 3/100, Le Phénix 3/10, La France 1/10, La Mutuelle du Bas-Rhin 1/10, La Nationale 2/10
Compagnie Française du Phénix (idem)
La France (idem)
Compagnie d’assurances générales (idem)
La Mutuelle du Bas-Rhin (idem)

Le fabricant Alfred Herrenschmidt de Strasbourg, la rentière Louise Susanne Lucie Berger de Strasbourg, le libraire-éditeur Rodolphe Schultz de Strasbourg (actuel directeur de la maison Berger-Levrault et Compagnie), l’opticien Edmond Hartnack de Potsdam et l’agent commercial Frédéric Albert Winter de Paris fondent la société de commandite sous la raison sociale R. Schultz et Compagnie pour exploiter la société Berger-Levrault et Compagnie. Le siège de la société se trouve 15, rue des Juifs à Strasbourg. La société commence le 6 août 1873 et finit le 31 juillet 1883. Son capital social est fixé à 375.000 francs, répartis en 75 actions de 5000 francs. Le gérant Rodolphe Schultz a seul la signature sociale.
1873 (5.8.), Strasbourg 10 (172), M° Kœrttgé (Jean Théodore) n° 3575
Kommandit Gesellschaft R. Schultz et Cie
sind erschienen I. Herr Alfred Herrenschmidt, Fabrikant, wohnhaft in Straßburg, handelnd sowohl in seinem persönlichen Namen als auch im Namen und als Bevollmächtigter von Fräulein Louise Susanne Lucie Berger, Rentnerin ebenfalls in Straßburg wohnhaft laut Vollmacht (…)
II. Herr Rudolph Schultz, Verlagsbuchhändler, gegenwärtig Direktor des Hauses Berger-Levrault et Cie in Straßburg, daselbst wohnhaft, handelnd sowohl in seinem persönlichen Namen als auch im Namen und als Bevollmächtigter des Herrn Doctor Edmund Hartnack, Optiker in Potsdam wohnhaft, laut Vollmacht (…)
III. Herr Friedrich Albert Winter, Geschäfts Agent in Paris wohnhaft, rue St Honoré N° 154,
Welche Comparenten in ihren genannten Eigenschaften erklären durch gegenwärtigen Akt eine Kommandit Gesellschaft vermittelst Aktien zue Betreibung von wirklich in Straßburg unter der Firma Berger Levrault et Cie bestehenden Buchdruckerei nebst Zugehörden zu gründen, und haben deßhalb die unterzeichneten Notarien ersucht auf ihren Angeben hie, die Statuten dieser Gesellschaft folgendermaßen aufzustellen.

Titel I. Gründung der Gesellschaft – Zweck – Sitz – Firma und Dauer derselben
Artikel 1. Die Comparenten bilden durch gegenwärtigen Akt eine Kommandit Gesellschaft auf Aktien gegründet.
Artikel 2. Zweck der Gesellschaft ist die Betreibung des in ihrem Besitz übergangenen Etablissements der Herren Berger Levrault et Cie in Straßburg, bestehend in Buch und Steindruckerei, Schriftgiesserei, Buchhandlung und andern damit verbundenen Geschäftszweigen.
Artikel 3. Der Sitz der Gesellschaft soll in Straßburg Judengassse 15, in den Bureaux befügten Etablissements seÿn. Firma und Unterschrift ist R. Schultz et Cie.
Artikel 4. Die Gesellschaft beginnt den sechsten August 1873 und endiget den 31. Juli 1883.
Titel II. Gesellschaftscapital – Actien
Artikel 5. Das Gesellschafts Capital ist auf 375.000 Franken festgesetzt, und in 75 Aktien je zu 5000 Franken eingetheilt. Die Ausgaben weiterer 25 Aktien soll, auf Antrag des Gerant, dem Beschluß einer Generalversammlung vorbehalten bleiben.
Artikel 6. (…)
Titel III. Verwaltung der Gesellschaft
Artikel 18. H. Schultz in seiner Eigenschaft als Gerant ist allein mit der Verwaltung der Gesellschaft vertraut und hat allein die Zeichnung der Firma. (…)
Titel IV. Der Aufsichtrat (…)
Titel V. Generalversammlung (…)
acp 619 (3 Q 30 334) f° 39-v du 6.8. Die andere Artikel sind blos Reglementarisch

L’acte d’ouverture de crédit est modifié

1874 (27.5.), Strasbourg 1 (197), Not. Alfred Ritleng aîné n° 8653
(Acte en deux colonnes, en allemand à gauche, en français à droite)
Ouverture de crédit – Ont comparu Monsieur Alfred Herrenschmidt négociant demeurant à Strasbourg, agissant au nom et comme l’un des chefs de la Société commerciale en nom collectif établie à Strasbourg au Wacken banlieue de Strasbourg et à Paris sous la raison sociale Les Fils de G. F. Herrenschmidt ainsi qu’il résulte de deux actes passés devant M° Zimmer alors notaire à Strasbourg les 5 janvier 1846 et 31 décembre 1860 d’une part
Monsieur Georges Oscar Berger Levrault, imprimeur libraire, chevalier de la Légion d’honneur demeurant ci-devant à Strasbourg, actuellement à Nancy, agissant au nom de la Société commerciale en nom collectif et en commandite établie autrefois à Strasbourg, actuellement à Nancy rue Jean Lamour n° 11 sous la raison Berger Levrault & Compagnie aux termes 1° d’un acte passé devant M° Emile Weiss alors notaire à Strasbourg le 8 août 1871 2. d’un acte passé devant M° Auguste Weiss alors notaire à Strasbourg ayant substitué son confrère M° Emile Weiss le 16 décembre 1871, d’autre part
Lesquels ont exposé 1° qu’aux termes d’un contrat passé devant le soussigné notaire Ritleng le 7 mai 1872 enregistré, la société les Fils de G. F. Herrenschmidt a ouvert à ladite maison Berger Levrault un crédit jusqu’à concurrence de 500.000 francs
3° que suivant contrat passé devant M° Auguste Weiss notaire à Nancy sus nommé le 21 mars 1874 ci après relaté les parties ont modifié les conventions de l’acte d’ouverture de crédit sus relaté de la manière suivante
Savoir A. L’article trois de l’acte d’ouverture de crédit par lequel il est stipulé que le crédit aurait une durée de neuf ans onze mois et 24 jours est modifié comme suit, La durée du crédit est illimitée (…)
B. L’article cinq des conditions retenues en l’acte de crédit sus relaté par lequel il a été stipulé que MM. les Fils de G. F. Herrenschmidt ne pourraient en aucun cas être tenus de parfaire la somme qui resterait non employée sur le crédit dans le cas où tous les titres au porteur n’auraient pu être placés (…)
Il n’est en rien dérogé aux autres conditions stipulées aux actes dont il s’agit ni aux garanties fournies par M M Berger Levrault et compagnie (…) l’affectation hypothécaire sur
1. Une propriété située à Strasbourg rue des Juifs n° 15, ayant une issue rue des charpentiers n° 18 ainsi que dans l’impasse des charpentiers et consistant en grande maison de maître, établissement industriel, ateliers divers appartenances & dépendances
2. Un établissement servant à l’exploitation d’une imprimerie typographique et lithographique avec tous les accessoires qui s’y rattachent, ensemble le terrain d’une superficie de 94 ares 36 centiares et les bâtiments qui s’y trouvent aujourd’hui, le tout sis à Nancy rue Jean Lamour numéro 11 et rue des Glacis numéro 1 formant le coin de ces deux rues et tout le matériel industriel qui s’y trouve et qui s’y trouvera, susceptible d’être rendu immeuble par destination, notamment les machines à vapeur, transmissions de mouvement, presses mécaniques, appareils de chauffage et d’éclairage
Etablissement de la propriété de l’immeuble sis à Nancy. M. M. Berger-Levrault et Norberg déclarent que la société Berger Levrault et compagnie est devenue propriétaire de l’établissement ci-desus hypothéqué sous le numéro deux savoir
Des bâtiments et du mobilier industriel qui s’y trouve pour les avoir fait construire et établir elle-même et du terrain pour l’avoir acquis de la ville de Nancy. Cette acquisition a été faite moyennant le prix de 115.000 francs sur lequel 60.000 francs restent encore dus. Situation hypothécaire de l’immeuble de Nancy (…)
Intervention de Madame Berger-Levrault. A l’acte dressé par M° Weiss le 21 mars 1774 est intervenue madame Anna Caroline Eléonore Pitois, épouse autorisée de Monsieur Berger-Levrault comparant avec lequel elle demeure à Nancy laquelle après avoir pris connaissance du contenu de cet acte a déclaré subroger éventuellement tant M M. les fils de G. F. Herrenschmidt que les porteurs des titres qui seront émis en vertu du crédit dans l’effet de l’hypothèque légale (…)
Etablissement de la propriété de l’immeuble situé à Strasbourg. L’origine de la propriété de l’immeuble situé à Strasbourg est amplement établie sous l’article 17 de l’acte d’ouverture de crédit dressé par le soussigné notaire Ritleng le 7 mai 1872 ci-dessus relaté
Etat-civil des crédités. Monsieur Berger-Levrault renouvelle le déclaration qui a déjà été faite sous les articles 19 et 21 de l’acte douverture de crédit sus relaté 1° qui’l est marié sous le régime de la communauté de biens réduite aux acquêts aux termes de leur contrat de mariage dressé par M° Zimmer, notaire à Strasbourg le 9 mai 1851. (…) Situation hypothécaire des immeubles de Strasbourg
Annexe – Du 21 mars 1874. Etude de M° Weiss, notaire à Nancy. Changement de conditions du crédit ouvert par la maison Les Fils de G. F. Herrenschmidt à la maison Berger-Levrault et Compagnie

Mainleve de certaines inscriptions hypothécaires
1875 (25.8.), Strasbourg 10 (177), Not. Kœrttgé (Jean Théodore) n° 5710
Hinterlegungsact, 25 August 1875 – ist erschienen Herr Alfred Herrenschmidt, Kaufmann wohnhaft in Straßburg, Welcher hiermit aks Urkunde dem unterschriebenen Notar hinterlegt hat
eine Abschrift einer theilweisen Pfandaufhebung durch Notar August Weiss in Nanzig den 28. Juni letzthin aufgenommen, durch welche H Joseph Molinet, Notargehülfe in letztere Stadt wohnhaft als Bevollmächtigter des Herrn Alfred Herrenschmidt Comparenten und seiner beiden brüder Eduard Herrenschmidt und Emil Herrenschmidt zu Gunsten des Handelshauses Berger-Levraultet Cie von Nanzig die theilweise Streichung von verschiedenen hypothekarischen Einschreibungen namentlich denjenigen welche im Hypothekenamt von Straßburg den 28. Mai 1870 Band 1103 N 106. ist genommen worden eingewilligt haben

Georges Oscar Berger Levrault, imprimeur libraire à Nancy, et sa femme hypothèquent la maison au profit de quatre bailleurs de fonds

1876 (14.8.), Strasbourg 10 (180), Not. Frédéric Antoine François Pierron n° 466
Obligation et subrogation, 14 August 1876 (Acte en deux colonnes, en allemand à gauche, en français à droite)
Monsieur Georges Oscar Berger Levrault, imprimeur libraire, chevalier de la Légion d’honneur demeurant à Nancy, agissant tant en son nom personnel que comme mandataire de son épouse dame Anna Caroline Eléonore Pitois son épouse demeurant avec lui (…) lequel comparant reconnaît par les présentes devoir bien et légitimement
1) à Mr Frédéric Auguste Stuber, ancien architecte, demeurant et domicilié à Strasbourg, la somme principale de 20.000 francs ou 16.000 marcs, 2) à Mr Charles Emile Salomon, architecte demeurant et domicilié en ladite ville la somme principale de 20.000 francs ou 16.000 marcs (…) 3) à Mr Chrétien Albert Pick, rentier demeurant à Ollon (Suisse) la somme principale de 20.000 francs ou 16.000 marcs, 4) & à dame Sophie Caroline Alb, demeurant et domiciliée à Strasbourg veuve de Mr Jean Guillaume Mewes en son vivant ancien négociant pareille somme de 20.000 francs ou 16.000 marcs (…), total général 80.000 francs ou 64.000 marcs, laquelle somme M Berger Levrault reconnaît avoir reçu en bonnes espèces d’argent délivrées au vu du notaire soussigné, pour en faire l’emploi ci-après constaté, dont quittance (…)
Garantie hypothécaire – un immeuble situé à Strasbourg rue des Juifs N° 15, ayant issue rue des charpentiers N° 18 et consistant en maison de maître, établissement industriel, ateliers divers, appartenances, droits et dépendances
Etablissement de propriété. Cet immeuble appartient aux époux Berger-Levrault pour en avoir fait l’acquisition, savoir de la partie qui donne dans la rue des juifs de Madame Marie Anne Josephine Raspieler, veuve de Mr Joseph Charles Arthur Laquiante, aux termes d’un contrat de vente passé devant M° Momy notaire à Strasbourg le 21 avril 1870, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 16 mai de la même année, volume 1267 N° 90 et inscrit d’office le même jour, volume 1050 N° 214. Quant à la partie qui donne dans la rue des charpentiers, elle a été acquise de M. Antoine Schneider et dame Madeleine Perlin conjoints demeurant à Strasbourg aux termes d’un contrat de vente reçu par ledite M° Momy le 6 novembre 1868 transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 14 du même mois volume 478 N° 36 et inscrit d’office au volume 998 N° 181. Sur le prix d’acquisition de cet immeuble les époux Berger-Levrault restent encore devoir une somme de 180.000 francs.
Etat civil et hypothécaire – Mr Berger-Levrault déclare qu’il est marié en premières noces avec son épouse susnommée sous le régime de la communauté aux termes de leur contrat de mariage dressé par M° Zimmer, notaire à Strasbourg le 9 mai 1851 (…) Subrogation. Aux présentes est intervenu 1) M François Edouard Herrenschmidt, négociant demeurant à Paris, 2) Mr Emile Herrenschmidt, négociant demeurant en la même ville (…) reconnaît avoir reçu la somme principale de 80.000 francs

Georges Oscar Berger Levrault, imprimeur libraire à Nancy, et sa femme hypothèquent la maison au profit de l’établissement protestant d’éducation pour enfants pauvres, établi au Neuhof

1879 (8.7.), Strasbourg 10 (188), Not. Frédéric Antoine François Pierron
Obligation, 8. Juli 1873. – ist erschienen Alfred Herrenschmidt, Kaufmann wohnhaft in Straßburg, in seiner Eigenschaft als Bevollmächtigter des Herrn Frantz Georg Oscar Berger-Levrault, Buchdruckereibesitzer, Ritter der Ehrenlegion und Frau Anna Caroline Eleonore Pitois deßen Ehefrau beisammen zu Nanzig wohnhaft, laut Vollmacht (…) welcher hiemit anerkannt, daß sein genannter Vollmachtgeber rechtmäßig schuden
1) an die prpotestantische Anstalt zur Erziehung armen Kindern auf dem Neuhof, deren Wohnsitz zu Straßburg ist, Gläubigerin für welche hierzugegen ist und annimmt Herr Johann Christian Hackenschmidt, Korbfabrikant in derselben Stadt wohnhaft, Schatzmeister derselben Anstalt, die Hauptsumm von 8000 Mark, 2) an Herrn Georg Friedrich Arnold, Rentner in Paris wohnhaft und an Fräulein Julie Elise Emma Arnold, in Genuß ihrer Rechten in Straßburg wohnhaft, zusammen eine Hauptsumm von 8000 Mark (…)
Hypothekarische Verpfändung, ein Eigenthum in Straßburg Judengasse N° 15 mit einem Ausgang in die Zimmerleutgasse N° 18, bestehend namentlich in einem Herrschaftshaus, Buchdruckeiwerkstätten und sonstigen Rechten und Zugehörden, begrenzt einerseits durch ein dem Herrn Kreitmann gehöriges Haus, anderseits durch einen unbekannten Eigenthümer.
Eigenthumsnachweis. Dieses Anwesen gehört den Ehegatten Berger-Levrault, um dasselbe erkauft zu haben, nämlich denjenigen theil welcher auf die Jugengaße zieht, von Frau Marie Anne Josephine Raspieler, Wittwe von Herrn Joseph Charles Arthur Laquiante, laut Kaufvertrag durch den damaligen Notar Momy in Straßburg den 21. April 1870 errichtet, im Hypothekenamt von Straßburg den 16. Mai desselben Jahres Band 1267 Nr 90 transcribirt, und von Amtswegen eingeschrieben den nemlichen tag, Band 1050 Nr. 214.
Und den Theil welchen in die Zimmerleutgasse zieht ist erkauft worden von Herrn Anton Schneider und seiner Frau Madeleine Perlin Ehegatten laut Kaufvertrag durch genannten Notar Momy den 6. November 1868 errichtet, im Hypothekenamte von Straßburg den 14. des nämlichen Monats, Band 478 Nr 36 transcribirt, und von Amtswegen eingeschrieben den nemlichen tag, Band 338 Nr 181. Auf den Kaufpreis diese Anwesens schulden die Ehegatten Berger-Levrault noch eine Summ von 147.200 Mark – Subrogation (…)
Civil und Hypothekenstand. Herr Herrenschmidt erklärt, daß die Ehegatten Berger-Levrault in erster Ehe unter dem Rechtsverhältniß der Gütergemeinschaft verheirathet sind, welche auf die Errungenschaft beschränkt ist, laut ihrem Ehevertrag durch den damaligen Notar Zimmer in Straßburg den 9. Mai 1851 errichtet

La société de commandite sous la raison sociale R. Schultz et Compagnie devient la société anonyme Imprimerie et éditions strasbourgeoises, anciennement R. Schultz et Compagnie (Straßburger Druckerei und Verlaganstalt, Aktiengesellschaft, vorm. R. Schultz & Cie) au sens du Code allemand du commerce. L’objet de la société est l’imprimerie, la lithographie, la reliure, la fonte de caractères, l’édition et autres domaines commerciaux qui y sont liés. La société à durée illimitée au capital de1 400 000 marks a commencé le premier juillet 1888.
1888 (15.9.), Strasbourg 8 (145), Gustave Edouard Loew n° N° 20.340
Umwandlung der Commandit gesellschafft auf Aktien Schultz et Cie in eine Aktien gesellschafft unter der Firma Straßburger Druckerei und Verlaganstalt, Aktiengesellschaft, vorm. R. Schultz & Cie.
15. September 1888. Gesellschafsvertrag. sind erschienen 1. Herr Alfred Herrenschmidt, Manufakturist, wohnend auf dem Wacken, bann Straßburg, handelnd eigenen Namens & als Bevollmächtigter der Rentnerin Fräulein Louise Suzanne Lucie Berger, wohnend in Straßburg, auf Grund der (Vollmacht), 2. Herr Rudolph Schultz, Buchdruckereibesitzer, wohnend zu Straßburg, handelnd eigenen Namens & als Bevollmächtigter von Frau Therese Peissel, wohnend in Ranschwalde bei Görlitz, Wittwe des Geschäftsagenten Hn Friedrich Albert Winter, auf Grund Vollmachtsurkunde (…), 3. Herr Emil Hasslauer, Sectionschef in der Buchdruckerei R. Schultz & Cie, wohnend in Straßburg, 4. Herr Edouard Guillaume Ehrmann, Kaufmann, wohnend in Straßburg, handelnd eigenen Namens & als Bevollmächtigter von Hn Professor Dr Edmond Hartnack, wohnend in Potsdam (…), 5. Herr Carl Alfred Kassmann, Direktor der filiale der allgemeinen elsässischen Bankgesellschaft, wohnend zu Frankfurt am Main, handelnd 1) als bevollmächtigter Vertreter dieser Gesellschaft (…) 2) als Bevollmächtigter der zu Frankfurt a/Main bestehenden Bankgesellschaft, Firma Gebrüder Bethmann (…)
die Herren Erschienenden bringen vor was folgt. Durch Urkude des Notars Koerttgé in Strassburg vom 5. August 1883, haben die Herren Herrenschmidt, Schultz, Dr Hartnack, Friedrich Albert Winter & fräulein Berger unter der Firma R. Schultz & Cie eine Commanditgesellschaft auf Actien mit dem Sitze zu Straßburg, Judengasse N°15 gegründet zum zwecke des betriebs des in ihren Besitz übergangenen Etablissements der Herren Berger Levrault & Cie.
Durch zwei Urkunden des Notars Pierron dahier vom 26. Juni & 7. August 1878 wurden die Statuten der Gesellschaft abgeändert & das Gesellschaftskapital auf 640.000 Mark erhöht, eingetheilt in 800 Nennacktien zu je 800 Mark oder 1000 Franken. Die Herren Erschienenen haben um eine Nebeneinkunft dafür getroffen, daß sich die Commanditgesellschaft auf Actien auf Grund des Artikel 25. der Statuten & des Artikel 206 des deutschen Handelsgesetzbuches unter der firma Straßburger Druckerei & Verlaganstalt, vormals R. Schultz & Cie. in eine Aktiengesellschaft umwandle & das Gesellschaftskapital behufs Ankauf des Berger’ischen Grundstück & Ablösung der baaren depôts auf eine Million vier hundert tausend Mark erhöht werde.
Hierzu hat die Generalversammlung der Commanditisten der gedachten Gesellschaft bereits ihre Zustimmung gegeben laut des in Auszug mit Gegenwärtigem registrirt wird, die vier zuerst genannten Eschienenene, handelnd gedachten Eigenschaften & die Gesamtheit der Aktionäre der Commanditgesellschaft vertretend, bilden sich hiermit zur Generalversammlung der Commanditisten unter Vorsitz des H. Herrenschmidt & widerholen einstimmig jene Zustimmung, insofern die nöthig ist.
Er errichten nun die Herren Eschienenenen hiermit wie folgt die Statuten der Aktiengesellschaft & lassen im Anschlusse daran die erforderlichen Verhandlungen beurkunden.
I. Firma, Sitz, Dauer & Zweck der Gesellschaft
Artikel 1. Unter der Straßburger Druckerei und Verlaganstalt, Aktiengesellschaft, vorm. R. Schultz & Co. wird durch gegenwärtiges Statut die Commanditgesellschaft auf Actien R. Schultz & Cie zu Straßburg in eine Aktiengesellschaft im Sinne des Handelsgesetzbuch II Titel 3 beziehungsweise des Reichgesetzes vom 18. Juli 1884 mit dem Sitze in Straßburg i. E. umgewandelt.
Artikel 2. Zweck der Gesellschaft ist Betreibung der Buchdruckerei, Lithographie, Buchbinderei, Schriftgießerei, Verlag & ähnlicher damit verbundenen Geschäftszweige. Zur Erreichung dieses Zweckes wird die Gesellschaft die Betreibung des im Jahr 1873 in den Besitz der Commanditgesellschaft auf Actien R. Schultz & Cie übergebenen Etablissements der Herren Berger Levrault & Cie. wie bißher fortführen & demnächst nach die Grundstücke des H. Berger Levrault in der Judengasse N° 15, der Zimmerleutgasse & dem Stelzengäßchen zu Straßburg gelegen, erwerben.
Artikel 3. Die Zeitdauer der Gesellschaft ist nicht beschränkt, sie hat am ersten Juli dieses Jahres begonnen.
II. Grundkapital, Actien, Actionäre. Artikel 4. Das Grundkapital der Gesellschaft ist auf den Betrag von 1.400.000 Mark festgesetzt, eingetheilt in 1400 Aktien zu tausend Mark jede.
Artikel 5. Die Aktien lauten auf den Inhaber & sind mit den fortlaufender Nummern eins bis 1400 versehen (…)
III. Organisation der Gesellschaft. Artikel 8. Die Organe der Gesellschaft sind A. die Direction (der Vorstand), B. der Aufsichtsrath, C. der Generalversammlung (…)
IV. Bilanz, Gewinnvertheilung und Reserve. Artikel 30 (…)
V. Liquidation. Artikel 36 (…)
VI. Bekanntmachungen. Artikel 37 (…)
VII. Schlussbestimmung. Artikel 38 (…)
Zutheilung von Aktien (…) Herr Herrenschmidt 292.000 Mark, Fräulein Berger 88.000, Herr Schultz 96.000, Frau Winter 109.000, Herr Hasslauer 15.000, Herr Ehrmann 8000, Herr Dr Hartnack 32.000, zusammen 640.000 (…)
Activ. Betriebsmaterial 415.922, Büchervorräthe, Verlag & Eigenthumsrechte 201.098, Formularvorrath für Verwaltungen 129.747, Dampfmaschinen, Dampöfen, Gas & lektrische Beleuchtung 71.844, Unbedrucktes Papier 100.478, Caution 10.000, Cassa und Wechsel 17.808, Mobilien 11.500. Debitoren, alte 310.644, neue 96.855, Kapital für Hauskauf 300.000, Summe 1.665.626
Passiv. Capital alt 640.000, neu 760.000, Creditoren 242.643, Tratten 12.686, Reserve 10.296 Gleiche Summe 1.665.626
Erste Generalversammlung (…)
N° 20.341. 15. September 1888. Anmeldung. einer Unterschrift zur Handelsregister durch Rudolph Schultz, Buchdruckereibesitzer dahier, als Vorstand der Straßburger Druckerei und Verlaganstalt, Aktiengesellschaft, vorm. R. Schultz & Cie.

Georges Oscar Berger Levrault et Anne Caroline Eléonore Pitois vendent la maison à la société anonyme Imprimerie et éditions strasbourgeoises, anciennement R. Schultz et Compagnie, pour laquelle accepte son unique directeur Rodolphe Schultz, moyennant 280 000 marks. L’acte relate l’accord passé en 1883 avec Joseph Jean Baptiste Wolff, propriétaire du 20, rue des Charpentiers.

1888 (6.10.), Strasbourg 8 (145), Not. Gustave Edouard Loew n° 20.400
6. October 1888. Kauf – ist erschienen Frantz Georg Oskar Berger-Levrault, Druckereibesitzer und Buchhändler, Ritter der Ehrenlegion, wohnend zu Nanzig, Rue des Glacis Nr 7, handelnd sowohl eigenen Namens als auch als Bevollmächtigter seiner bei ihm wohnenden Gattin Frau Anna Caroline Eléonore Pitois (…) derselbe verkauft und überläßt hiermit zu vollem Eigenthum (…)
an die Strassburger Druckerei und Verlaganstalt, Aktiengesellschaft, vormals R. Schultz & Compagnie, mit Sitz in Straßburg, hier vertreten durch ihr einzigen Vorstandsmitglied Herrn Rudolph Schultz, Buchdruckereibesitzer, wohnend in Straßburg (…)
Bezeichnung. Ein großes Anwesen in Straßburg, bestehend aus einem Gebäude mit Erdgeschoß, drei Stockwerken, Mansarden und Speicher, zu Wohnungen, Buchhandlung und Bureau benutzt, einem andern Gebäude mit Erdgeschoß, zwei Stockwerken und Speicher und im Erdgeschoß zur Buchhandlung benutzt, einem dritten Gebäude mit Erdgeschoß als Bureau benutzt, verschiedenen Gebäuden für Druckerei, Lithographie, Typengießerei, Stereotypie, Buchbinderei, Satinage, Liniren, Gravüre, Bureaux, Magazine, Schlosserei und Schreinerei, einem Gebäude mit Erdgeschoß, zwei Stockwerken, Mansarden und Speicher mit Ausnahm des Mittelverbaues, welcher nur aus Erdgeschoß zu Bureau dienend besteht, Gebäude enthaltend Transmissionngallerien, drei Höfen oder Gallerien mit Glasdächer, Gebäude bestehend aus Erdgeschoß, zwei Etagen und Speicher, nebst andern Rechten, An- und Zugehörden, das Ganze gelegen zu Straßburg, Judengasse N° 15 mit Ausgang auf die Zimmerleutgasse, wo es N° 18 führt, in der Judengasse zwischen Wittwe Kreitmann und Wittwe Wolff und dem Zimmerleutgäßchen, dessen Ecke das Anwesen bildet.
Als mitverkauft gelten die Öfen nebst Rohren und Steinen, Spiegel, Herde und Kessel, soweit sie die Verkäufern gehören, sowie die Gas- und Wassereinrichtung im Wohnhause. Sonstige Gegenstände der Verkäufern welche etwa noch in deren Privatwohnung im Anwesen sein möchten, bleiben diesen vorbehalten. (…)
Eigenthumsnachweis. I Theil an der Judengasse. Ehegatten Berger-Levrault haben den an der Judengasse liegenden Theil des Anwesens gekauft von Frau Marie Anne Joséphine Raspieler, Wittwe von Herrn Joseph Charles Arthur Laquiante, laut Urkunde des damaligen Notars Momy dahier vom 21. April 1870, überschrieben beim hiesigen Hypothekenamte den 16. Mai darauf, Band 1267 Nr 90. Auf den bedungenen Preis zu 240.000 Franken, bezahlten die Käufer (…). Frau Wittwe Laquiante hatte das Anwesen von ihren Eltern geerbt, den Ehegatten herrn Joseph Dagobert Raspieler, ehemals Advokat am Colmarer Appellhofe, gestorben am 12. Dezember 1738 und Frau Marie Anna Lienhard, gestorben al 31. Dezember 1862, von welchen beiden Frau Wittwe Laquiante, wie es in jenem Kaufvertrage heißt, ausschließliche Erbin war. Frau Raspieler hatte das Anwesen von dem hiesigen Eigenthümer herrn François Sarger gekauft laut Vertrags vor Notar Lacombe dahier vom 19. März 1827, überschrieben beim hiesigen Hypothekenamte den 29. desselben Monats Band 199 Nr 101.
II. Theil an der Zimmerleutgasse. Diesen Anwesenstheil kaufte Herr Berger-Levrault während seiner Ehe von den hiesigen Ehegatten Herrn Antoine Schneider, Staatspesionär, und Frau Madeleine Ferlin laut Urkunde genanten Notars Momy vom 6. November 1868, überschrieben beim hiesigen Hypothekenamte den 14. desselben Monats Band 1178 Nr 36. Vom bedungenen Preise zu 29.000 Franken (…). Ehegatten Schneider hatten das Anwesen von den hiesigen Eheleuten Herrn Michel Hirliman, Bureaudiener, und Frau Catherine Jaeger gekauft, laut Vertrags vor dem hiesigen Notar Karl Noetinger vom 27. Januar 1859, überschrieben den 4. Februar darauf Band 760 Nr 3. Ehegatten Hirlimann hatten das Anwesen von der hiesigen Rentnerin Frau Caroline Fauser gekauft laut Vertrags vor dem vorigen Notar vom 4. Januarÿ 1858, überschrieben beim hiesigen Hypothekenamte den 11. desselben Monats Band 707 Nr 150.
Dienstbarkeiten. Durch Urkunde des Notars Loew vom 17. Mai 1883 wurde zwischen Herrn Berger-Levrault und den Eigenthümern des Nachbarsanwesens Zimmerleutgasse N° 20, Ehegatten Herrn Joseph Johann Baptist Wolff, Commandant außer Dienst, und Frau Maria Elise Hund, in Betreff der in ihrem Hause auf den Hof des Herrn Berger-Levrault befindlichen Öffnungen und Aussichtsfenstern eine Vereinbarung dahin getroffen, daß Eheleute Wolff anerkannten, jene Öffnungen und Aussichtsfenstern auf bloßer freundnachbarlicher Duldung des Herrn Berger-Levrault und könnten niemals eine Dienstbarkeit irgend welchen Titels zu Gunsten des Wolffischen Eigenthums begründen. Sie verplichteten sich daher für sich, ihre Rechtsinhaber und Nachfolger im Eigenthume ihres gedachten Hauses auf einfaches schriftliches Ersuchen des Herrn Berger-Levrault oder seiner Rechtsinhaber sofort alle Öffnungen zu schließen und zu vermauren, welche sie ohne besondere Erlaubniß nicht würden haben in fraglichem Giebel anbringen können. Ferner erkannten Eheleute Wolff an, daß die verschiedenen anderen Öffnungen, welche sie mit Einhaltung der in Gesetzen, Verordnungen und Ortsgebäuchen für Duldungsöffnungen vorgesehenen Grenzen mit Aussicht auf den großen Hof des Herrn Berger-Levrault und seine Rechtsinhaber jederzeit berechtigt sind, solche, wenn es ihren gut dünkt, auf Kosten der Wolffschen Ehegatten beseitigen zu lassen.
Herr Berger-Levrault verspricht jedoch, bis zum 17. Mai 1893 die Schließung der von den Wolff’schen Ehegatten im Scheidegiebel ihrer Häuser angebrachten Lichtöffnungen und Fenster nicht zu verlangen, abgsehen von dem Falle, wo ihr bestehen Mißbräuche und schwere Mißstände, veranlaßt von den Bewohnern des Wolffschen Eigenthums, herbeiführen würde, auch währte er sich das Recht, fragliche Öffnungen allerfalls schon vor Ablauf jener Frist durch neue Gebäulichkeiten zu verstopfen, welche zur Erweiterung des Abeits- und Bureausräume des jeweils im Anwesen betriebenen Geschäfts erforderlich wären.
Auf die ganze Zeit des Bestehens fraglicher Lichtöffnungen und Fenster verpflichten sich Eheleute Wolff für sich und ihre Rechtsinhabern an Herrn Berger-Levrault und seine Nachfolger als Miethe für des ihnen gemachte Zugeständniss jährlich am 29. September den Betrag zu 40 Pfenning zu entrichten. Eine Ausfertigung des Vertrages, welche dem Herrn Schultz gehändiget wird, wurde beim hiesigen Hypothekenamte den 16. Juni 1883 Band 2090 Nr 51 überschrieben.
Standes- und Hypothekenverhältnisse. Es erklärt Herr Berger-Levrault, daß er mit seiner genannten Gattin in erster Ehe und zufolge Ehevertrags vor dem damaligen Notar Zimmer in Straßburg vom 9. Mai 1851 in der auf das Errungen beschränkte Gütergemeinschaft verheirathet ist (…) Kaufpreis 280.000 Mark
acp 807 (3 Q 30 522) f° 84 du 15.10.

Né à Prenzlau le 8 juin 1830, (Charles Ernest) Rodolphe Schultz épouse (Anne Emilie) Nathalie Krüger, née à Wetznow le 10 janvier 1836. Leurs enfants Henri, Hélène et Marie naissent à Paris entre 1862 et 1868. Le fils cadet naît à Strasbourg en 1872.
Fichier domiciliaire (603 MW 762)
Schultz, Buchdrucker & Buchhändler (Berger Levrault)
Aufnahme-Urkunde 27.1.98 IV 565 / I 1872
(Wwe Anna geb. Nathalie)

Schultz Carl Ernst Rudolph († 7.2.17) 8.6.30 Prenzlau, (Religion) P
Frau geb. Krueger Anna Emelie Nathalie, 10.1.36 Wetznow
Kinder, Heinrich 28.4.62, Paris († 20.7.75)
Helene 9.8.64 Paris
Marie 17.5.68 Paris (4 6 89* Frau Dr Med. Ernst Schoffer)
Rudolph Eduard Frank 9.11.72 Strassb.

Judengasse N° 15
1.7.83 Kochstaden 5, Eigenthümer
1.7.99 Spachallee 4
1917 dt. *

Fichier domiciliaire (603 MW 763)
Schultz, Kfm.
Rudolph († 7.2.17) 8.6.30 Prenzlau, Siehe Anna 10.1.36

Rodolphe (Charles Ernest Rodolphe) Schultz meurt en 1917 à l’âge de 86 ans dans sa maison allée Spach (acquise en 1897). Marié avec Nathalie Krüger, il est né à Prenzlau en Brandebourg, du directeur d’usine luthérien Auguste Guillaume Schultz et de Jeanne Marie Auguste Rœdlin.
Décès, Strasbourg (n° 360)
Strassburg am 8. Februar 1917. Vor dem Standesbeamten erschienen heute, der Persönlichkeit nach auf Grund der vorgelegten ärzlichen Bescheinigung anerkannt, die Ehefrau Maria Schoffer geborene Schultz, wohnhaft in Bochum, und zeigte an, daß der Rentner Karl Ernst Rudolf Schultz, Ehemann von Natalie Schultz geborenen Krüger, 86 Jahr 8 Monat alt, evangelischer Religion, wohnhaft in Straßburg, geboren zu Prenzlau (Preussen), Sohn der verstorbenen Eheleute August Wilhelm Schultz, Bohrschmiedemeister, und Johanna Maria Auguste gebornen Rödlin, beide zuletzt in Prenzlau wohnhaft, zu Straßburg, Spachallee 4 am 7. Februar des Jahres 1917 nachmittags um vier Uhr verstorben sei. (i 182)



30, rue des Hallebardes


Rue des Hallebardes n° 30 – VI 152 (Blondel), O 269 puis section 20 parcelle 9 (cadastre)

Le tourneur Jean Samuel Blanck fait reconstruire en partie la maison en 1751.
Détruite par le bombardement aérien du 25 septembre 1944, reconstruite avec les maisons voisines.


Bâtiment actuel, le n° 30 occupait la moitié du passage (deuxième arcade) et partageait la suite de la façade avec le n° 32
La rue des Hallebardes après les bombardements, les n° 32 et 30 détruits sur la gauche (AMS, cote 1 Fi 108, 49)
Façade et coupe (dessins de l’architecte Théo Berst, dossier du Ministère de la Reconstruction et de l’Urbanisme)

La maison qui a un encorbellement de 20 pieds 3 pouces de long en saillie de 3 pieds est inscrite au nom de Josse Weidmann dans le Livre des communaux (1587). Le notaire Jean Leimner l’achète en 1599. L’orfèvre Sixte Lederer la cède en 1639 avec tous ses biens à l’orfèvre Jean Herbst contre son entretien. Le serrurier Jean Jacques Ernst en est propriétaire de 1696 à sa mort en 1713. La maison appartient ensuite au tourneur Jean Samuel Blanck qui la reconstruit en grande partie pendant son deuxième mariage, sans doute en 1751 quand les préposés l’autorisent à faire diverses transformations, notamment à prolonger jusqu’à la maison voisine l’étage sous combles qui n’occupe que la moitié de la largeur. La maison comprend trois poêles et deux cuisines en 1757, trois poêles et trois cuisines en 1787 à la mort de la femme du boutonnier d’étain Jean Daniel Isenheim.



Plan-relief de 1727, début de la rue des Pâtissiers (Fladergass), la rue du Sanglier débouchant sur la gauche (Musée historique, cliché Claude Menninger, © Inventaire général, ADAGP 2006)
Dessins préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 183, élévations (Musée des Plans-relief) 1

L’Atlas des alignements (années 1820) mentionne une maison à rez-de-chaussée en maçonnerie, trois étages en bois et un encorbellement. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade est la deuxième à droite du repère (t) : deux portes séparées par une fenêtre au rez-de-chaussée, trois étages à trois fenêtres chacun, toiture à deux niveaux de lucarnes.
La maison porte d’abord le n° 12 de la rue des Pâtissiers (Fladergass, 1784-1795), le n° 41 de la rue des Hallebardes (1795-1857) puis le n° 30.

La maison appartient au tailleur Louis Locker (1846-1863) puis au commerçant Joseph Weiller d’Odratzheim, établi à Strasbourg depuis 1859. La société formée en 1864 entre le teinturier Adolphe Appell et Georges Theis est domiciliée dans la maison. Joseph Weiller opte pour la nationalité française à Saint-Dié, il vend l’immeuble en 1877 au tailleur Georges Kleber.
Le rez-de-chaussée est occupé au début du XX° siècle par un commerce de café en gros. Le propriétaire fait remplacer la corniche au pied du toit par une nouvelle en 1908. La veuve du passementier Edouard Fuchs loue le rez-de-chaussée à son voisin de gauche (n° 32) à partir en 1932. Les bâtiments sont entièrement détruits lors du bombardement aérien du 25 septembre 1944. La reconstruction est faite d’un seul tenant avec les maisons voisines et celles qui donnent sur la place de la Cathédrale. Un passage vers l’impasse de la Cathédrale est aménagé sous le nouveau bâtiment (en partie sur le sol de l’ancien n° 30 qui se trouvait ainsi que le n° 32 à gauche du passage).


Plan du premier étage – Murs des bâtiments à reconstruire (dessins de l’architecte Théo Berst, dossier du Ministère de la Reconstruction et de l’Urbanisme

décembre 2023

Sommaire
CadastrePolice du BâtimentMinistère de la Reconstruction et de l’UrbanismeRelevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1591 à 1952. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Josse Weidmann, tailleur, et (1551) Chrétienne Kremer – luthériens
1594 h Christophe Siess, coutelier, et (1589) Anne Weidmann – luthériens
1596 v Hermann Kurtz, luthier, et (v. 1595) Elisabeth, veuve du luthier Pierre Ulner, puis (1597) Agathe Kallhard – luthériens
1599 v Jean Leimner, notaire, et (1597) Anne Hennigk – luthériens
1610* v Pierre Hahn, tailleur, et (1598) Marie Faulhaber – luthériens
1622 v Sixte Lederer, orfèvre, et (1613) Marguerite Meder – luthériens
1639 h Jean Herbst, orfèvre, et (1632) Marguerite Beinheim puis (1641) Jacqueline Pfort – luthériens
1667* h Geoffroi Herbst, orfèvre, et (1680) Madeleine Voltz – luthériens
1684 v Abraham Büchel, marchand épicier, et (1681) Catherine Merckel – luthériens
1690 v Adam Mey, marchand, et (1654) Salomé Reinthaler – luthériens
1695 h Frédéric Mey, marchand, et (1694) Catherine Heckler – luthériens
1696 v Jean Jacques Ernst, serrurier, et (1692) Marie Dorothée Schopp puis (1704) Elisabeth Carol, remariée (1715) avec Jean Henri Kieffer – luthériens
1714 v Jean Samuel Blanck, tourneur, et (1714) Marie Salomé Sebitzius puis (1735) Cunégonde Sebitzius, veuve de l’orfèvre Guillaume Schmidt – luthériens
(les héritières) Marie Madeleine Blanck et (1745) Jean Conrad Roos, fourbisseur – luthériens
Marie Salomé Blanck et (1766) Jean Chrétien Hübschmann, orfèvre – luthériens
1771 v Jean Daniel Isenheim, boutonnier d’étain, et (1759) Anne Diemer, veuve du pasteur André Meyer – luthériens
1795* h Jean Daniel Isenheim, boutonnier d’étain, et (1796) Marie Madeleine Spinlein
1835 v Antoine Séraphin Weygand, officier puis propriétaire, et (1816) Marguerite Antoinette Zannotta
1846 v Louis Locker, tailleur, et (1846) Albertine Krauss
1863 v Jacques Weiller, commerçant, et (1855) Marie Anne Lang
1877 v Georges Kleber, marchand de chaussures, et (1856) Reine Beck
1897 v Lucien Douvier, commerçant, et (1897) Joséphine Louise Weibel
1899 v Edouard Fuchs, passementier, et (1883) Marie Thomas puis (1890) Marie (Jeanne Blanche) Barthelémy

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 800 livres en 1704 et en 1757, 700 livres en 1787.

(1765, Liste Blondel) VI 152, les héritiers Samuel Blanck
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Isenheim, 2 toises, 5 pieds et 6 pouces
(1843, Tableau indicatif du cadastre) O 269, Weygand, Séraphin Antoine, rue des Hallebardes 41 – maison, sol – 0,68

Locations

1763, Jean Daniel Klein, orfèvre
1773, Charles Philippe Kremer, orfèvre
1800, Emmanuel Isenheim, orfèvre
1864, Adolphe Appell, teinturier
1872, Charles Mœhrlé, tailleur

Livres des communaux

158,7 Livre des communaux (VII 1450) f° 73
Le tailleur Josse Weidmann régle 16 sols pour sa maison rue des Pâtissiers (20 pieds 3 pouces de long), à savoir un encorbellement (saillie de 3 pieds), une marche en pierre (5 pieds de long, 15 pouces de large), un banc en pierre (4 pieds ½ de long, 1 pied ½ de large), une porte de cave inclinée (5 pieds de large, saillie de 5 pieds ½).

Fladergaß die Einseiten gegen Sanct Jacobs Capell über, Oben vom Eckh angemeßen
Jost Weidmann der Schneider hatt vor seinem hauß 20 schu 3 Zoll lang, Oben ein Vsstoß 3 schu herauß, Mehr ein steinerin Tritt 5 schu lang, vndt 15 Zoll breÿt, Ein steinen Benckhlin 4 ½ schu lang vndt 1 ½ schu breÿt, ein ligende Kellerthüer 5 schu breÿt 5 ½ schu herauß, Soll Allmendt sein vnd bleiben, Bessert für das Niessen, xvj ß d

Préposés au bâtiment (Bauherren)

1751, Préposés au bâtiment (VII 1404)
Le tourneur Jean Samuel Blanck est autorisé le 4 mars à refaire ses combles, à poser de nouvelles fenêtres et à prolonger jusqu’à la maison voisine l’étage sous combles qui n’occupe que la moitié de la largeur, à condition de ne pas remplacer les poutres de son encorbellement. Les préposés autorisent trois semaines plus tard son charpentier à travailler devant la chapelle Saint-Laurent. Ils infligent le 31 août une amende de 50 livres au charpentier Jean Michel Kientz qui a posé de nouvelles poutres dans l’encorbellement. L’amende est réduite de moitié une semaine plus tard.

(f° 69-v) Donnerstags den 4. Martÿ 1751. seÿnd folgende augenschein eingenommen worden – Joh: Samuel Blanck
An Johann Samuel Blanck des Trähers Hauß an der flader Gaß, so einen Überhang hat, worauf er einen Neüen dachstul, und ferner in die Wände Neüe fenster Zumachen auch das Obere Stöckel auf dem dach, so nur die Helffte des Haußes nimmt*, biß ane des Nachbarn Hauß Zu Continuiren willens, und deßwegen um erlaubnus gebetten. Erkannt Willfahrt doch mit Verbott Neüe Bälcken in den Überhang einzuziehen.

(f° 74) Dienstags den 23. Ejusdem – Joh: Samuel Blanck
Johann Samuel Blanck der Träher bitt um erlaubnus auf 6. Wochen Lang beÿm Münster auf seithen Lorentzen Capell Zimmern Zulaßen. Erkannt Willfahrt gegen erlag 1. lb d Zinß. dt. Eodem.

(f° 114-v) Dienstags den 31. Ejusdem [Augusti 1751] – Joh: Michael Kientzel
Johann Michael Kientzel der Zimmermann wird vorgestellt, und Zu rede gesetzt, daß er Johann Samuel Blanck dem träger Neüe Balcken in den Überhang gezogen, ohnerachtet jhme solches am 4. Martÿ 1751. beÿ eingenommenem Augenschein Außtrucklich Verbotten worden. Citatus sagt Zu seiner entschuldigung, es seÿ in seiner abweßenheit, da er auf dem Land ware, geschehen, daß seine Gesellen, Ohnwißend seiner, die balcken eingezogen. Bittet deßwegen um gnad. Erkannt solle Beklagter deßwegen 50. lb. straff erlegen. vide Inf. 116.b

(f° 116-v) Dienstags den 7. Septembris 1751. – Joh: Michael Kientzel
Johann Michael Kientzel der Zimmermann bittet um Gnädige moderation der jhme am 31. August Letzthin angesetzten 50. lb. straff. Erkannt, wird auf 25. lb. d moderirt. dt. den 29. 9.bris 1751. 25. lb

1771, Préposés au bâtiment (VII 1414)
Jean Daniel Isenheim est autorisé à remplacer le seuil en pierre de sa cave par un revêtement triparti en chêne.

(f° 118-v) Dienstags den 26. Novembris 1771 – Hr. Johann Daniel Isenheim
Hrn. Johann Daniel Isenheim, dem Pferdzeug Mr wird erlaubt statt der steinernen Schwölle, so derselbe an dem Keller vor seinem in der Fladergaß gelegenen Haus liegen hat, einen eichenen dreÿlings dielen zu legen.

Description de la maison

  • 1757 (billet d’estimation traduit) La maison comprend trois poêles, deux alcôves, deux cuisines, un atelier et plusieurs dépenses, le comble est couvert de tuiles plates, la cave est voûtée, item une petite buanderie et un puits à pompe, le tout estimé avec appartenances et dépendances à la somme de 1600 florins
  • 1787 (billet d’estimation traduit) La maison comprend une boutique, trois poêles, trois cuisines et plusieurs chambres, le comble est couvert de tuiles plates, la cave est voûtée, le tout estimé avec le puits, autres appartenances et dépendances à la somme de 1400 florins

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

3° arrondissement ou Canton Sud – Rue des hallebardes (en partie)

nouveau N° / ancien N° : 23 / 41
Isenheim
Rez de chaussée en maçonnerie et 3 étages médiocres en bois et avance
(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien O 269, registre 25 f° 98 case 4

Weygand, Séraphin Antoine rue des hallebardes N° 41 Locker, Louis, tailleur, Subst° 1849

O 269, Maison, sol, R. des hallebardes 41
Contenance : 0,66
Revenu total : 108,34 (108 et 0,34)
Folio de provenance : (98)
Folio de destination : Gb
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 14 / 11
fenêtres du 3° et au-dessus : 9 / 7

Cadastre napoléonien, registre 26 f° 161 case 1

Locker, Louis, tailleur, 1864
1964 Weiller, Jacques, Négociant
1879 Kleber Georg, Schuhhändler
98/99 Fräulein Weibel Josephine Luise
1900 Fuchs Eduard, Posamentier

O 269, Maison, sol, Rue des hallebardes 30
Contenance : 0,66
Revenu total : 108,34 (108 et 0,34)
Folio de provenance : (98)
Folio de destination : Gb
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 14 / 11
fenêtres du 3° et au-dessus : 9 / 7

Cadastre allemand, registre 30 p. 251 case 9

Parcelle, section 20, n° 9 – autrefois O 269
Canton : Spießgasse Hs N° 30
Désignation : Hf, Whs
Contenance : 0,64
Revenu : 1400 – 1700 – 1900
Remarques : 1906 Neubau

(Propriétaire jusqu’à l’exercice 1909), compte 420
Fuchs Eduard
gelöscht 1909

(Propriétaire à partir de l’exercice 1909), compte 421
Fuchs Eduard und Maria
1909 Fuchs Eduard Witwe
(1519)

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton VI, Rue 168 de Flader (p. 329)

12
Pr. Isenheim Jean Daniel, Boutonnier – Marechaux
lo: Isenheim Jean Emanuel, idem – Marechaux
lo: Birkenstock, Ursule, Veuve
lo: Follerin, Marie Salomée Veuve – Moresse

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Spiessgasse (Seite 164)

(Haus Nr.) 30
Kuntz, Kaffeegesch. 0
Fuchs, Kaufmann. E 1
Bolberitz, Wwe. 2
Bolberitz, Hebamme. 2
Koehl, Schneidermstr. 3
Bret, Wwe. 4
Riwal, Maler. 4

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 815 W 79)

30, rue des Hallebardes (1885-1988) – La reconstruction après guerre est traitée au dossier 19 à 21 place de la Cathédrale

Le propriétaire fait remplacer la corniche au pied du toit par une nouvelle en 1908. La maison comprend un encorbellement. Le boucher Edouard Rauscher (propriétaire du n° 32) demande que la fenêtre qui donne vers sa propriété soit à nouveau grillagée. La maison est entièrement détruite lors du bombardement aérien du 11 août 1944. La reconstruction est faite d’un seul tenant avec les maisons voisines et celles qui donnent sur la place de la Cathédrale. Un passage vers l’impasse de la Cathédrale est aménagé sous le nouveau bâtiment (en partie sur le sol de l’ancien n° 30 qui se trouvait ainsi que le n° 32 à gauche du passage).
Le local commercial à droite du passage est occupé par le magasin Châtelaine. Celui de gauche par Plaisirs de France qui cesse son activité en 1972, remplacé par Roche-Bobois (meubles d’aujourd’hui, 1973) puis par Sport 2000 (commerce en franchise Lacoste, 1985) qui fait poser une nouvelle devanture dont la base est agrandie.

Commerce, Joseph Sichel (café en gros à Francfort-sur-le-Main, 1902)

Sommaire
  • 1885 (août) – Le maire notifie Georges Kleber (demeurant 18, grande rue de la Grange) de faire ravaler la façade (note qui renvoie à l’autorisation ci-dessous, septembre 1885)
    1885 (septembre) – les entrepreneurs A. Schoop et G. Meyer demandent au nom du sieur Kleber l’autorisation de faire un raccord aux canalisations municipales – Autorisation – Dessin
  • 1887 – Le maire notifie Georges Kleber (demeurant 18, grande rue de la Grange) de faire ravaler la façade – Georges Kleber répond en joignant une facture du ravalement qu’il a fait faire par l’entrepreneur Seinder en 1881 – Le maire accorde un an de délai. – Travaux terminés, juin 1888.
    1891 – Nouvelle notification – Travaux terminés, octobre 1891.
    1891 – L’entrepreneur Emile Widmann (1, rue Saint-Louis) demande au nom du notaire Lœw l’autorisation de réparer le crépi aux 30 et 32, rue des Hallebardes – Autorisation (le n° 30 appartient au cordonnier Kleber, le n° 32 au notaire Lœw) – Le n° 30 a été repeint, au n° 32 le crépi est réparé sans être repeint, juillet 1891.
  • 1894 – La Police du Bâtiment constate qu’Eugène Münch a posé sans autorisation une enseigne perpendiculaire à 2,70 mètres de haut. – Demande accompagnée d’un croquis – Autorisation. L’enseigne est réglementaire (à trois mètres de haut)
  • 1897 – Le maire notifie Reine Kleber (demeurant 18, grande rue de la Grange) de faire ravaler la façade – Travaux terminés, octobre 1897
  • 1901 – La sage-femme Bolberitz demande l’autorisation de poser une enseigne perpendiculaire – Autorisation – L’enseigne est posée.
  • 1902 – Joseph Sichel (café en gros à Francfort-sur-le-Main) qui souhaite ouvrir son magasin le premier juillet demande l’autorisation de poser une enseigne. La Police du Bâtiment constate qu’une grande enseigne plate et un drapeau publicitaire sont déjà en place et qu’une enseigne perpendiculaire est prévue. Le maire répond que l’enseigne fixée à l’encorbellement ne peut être autorisée. Joseph Sichel déclare que l’enseigne perpendiculaire sera fixée sous l’encorbellement au même endroit que la précédente. – Le drapeau publicitaire temporaire a été retiré. – Autorisation. L’enseigne perpendiculaire fait toujours une saillie de 1,15 mètre. Elle est retirée (septembre) puis remise en place de façon réglementaire (mars 1903).
  • 1908 – L’entrepreneur Charles Nadler (1, rue des Jardins) demande au nom de la demoiselle Fuchs l’autorisation de remplacer la corniche au pied du toit par une nouvelle – Autorisation – Dossier classé, juillet 1908
    1908 (juin) – Le même demande au commissaire de police l’autorisation de poser un échafaudage sur la voie publique. Le commissaire transmet au maire qui accorde l’autorisation.
  • 1909 – Le maire notifie la veuve Fuchs née Barthelmey (demeurant sur place) de faire ravaler la façade – La veuve Fuchs demande sur papier à en-tête en français (Ed. Fuchs, Spécialités de passementeries pour meubles et nouveautés) un délai qu’accorde le maire – Travaux terminés, juillet 1910.
  • 1923 – Le boucher Edouard Rauscher (propriétaire du n° 32) demande que la fenêtre du n° 30 soit réglementaire et que le chenal soit nettoyé. La Police du Bâtiment constate que la fenêtre n’est plus garnie d’un grillage, ce qui permet de jeter des immondices – Le maire écrit à la veuve Fuchs (8, rue des Etudiants) qui fait poser un grillage.
  • 1938 – Le locataire René Schalck fait part à la Police du Bâtiment que les fenêtres de la cage d’escalier donnant vers l’impasse de la Cathédrale sont dépourvues de vitres. La Police du Bâtiment constate que les cabinets d’aisance qui donnent sur l’escalier sont en bon état mais la lumière et l’air leur parviennent de façon indirecte. Quelques marches abîmées devront être réparées ainsi que le crépi. – Travaux terminés, juin 1939.
  • 1945 – La maison est entièrement détruite lors du bombardement aérien du 11 août 1944. Certificats de sinistré accordés à Auguste Kuhn (deuxième étage) et Charles Bergaut.
  • 1957 – Le magasin Plaisirs de France demande l’autorisation de poser une enseigne au-dessus de la devanture (dessin) – Autorisation
    Autre demande pour une enseigne sous le passage (dessin) – Autorisation
    1957 – Les Machines et Frigorifiques d’Alsace (7, rue Jacques Peirotes) demandent l’autorisation de poser une enseigne au-dessus de la devanture (dessin) (texte, Mafrigal) – Autorisation
  • 1959 – La Police du Bâtiment constate que le magasin Trouvailles (2, Passage de la Cathédrale) a posé sans autorisation une enseigne perpendiculaire et une lampe – Demande – L’architecte des Bâtiments de France demande de déposer l’enseigne qui cache la vue sur la cathédrale. – L’enseigne est retirée.
  • 1959 – Marcel Dollé (magasin Châtelaine, 30, rue des Hallebardes) demande l’autorisation de poser deux enseignes perpendiculaires (dessin ratifié par la société civile immobilière de la place de la Cathédrale et l’architecte des Bâtiments de France) – Autorisation
    1965 – Le même demande l’autorisation de suspendre un arbre de Noël en bois pendant les fêtes. Dessin – Accord verbal. L’objet est retiré, janvier 1966.
    1966, 1967 – Même demande
  • 1966 – L’administrateur de sociétés Charles Ernwein retourne un avis de paiement, l’immeuble n’étant pas géré par ses bureaux.
    1967 – Plaisirs de France informe la Police du Bâtiment que l’enseigne sous le passage est retirée.
  • 1968 – Gillette Schies (demeurant rue de la Première Armée) demande l’autorisation de transformer le magasin Plaisirs de France. Devis de Debras et Fils (à Sarralbe, Moselle), nouvelles devantures. L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable – Autorisation (arrêté portant permis de construire) – Travaux terminés, juillet 1968.
  • 1968 (juin) – La Police du Bâtiment constate que la boutique Anik Robelin a posé sans autorisation une enseigne en lettres détachées – Demande déposée par Plaisirs de France – Autorisation
    1971 – Le maire autorise Plaisirs de France a faire une vente sous forme de liquidation (27 mai 1971)
    1971 (juillet) – Plaisirs de France demande l’autorisation de poser une enseigne lumineuse. Dessin – Le propriétaire demande de poser un auvent au-dessus de l’éclairage – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis défavorable à cause des exigences du propriétaire.
    1971 (septembre) – Nouvelle demande, le propriétaire ayant renoncé à ses exigences. Dessin – Autorisation, – L’enseigne est posée
  • 1971 – Le magasin Châtelaine demande l’autorisation de poser une enseigne lumineuse. – Refus pour raison d’esthétique. – Le pétitionnaire demande la raison précise du refus. Le service des Monuments historiques a interdit les enseignes en saillie dans la rue des Hallebardes – Le maire demande de déposer l’enseigne – Il informe l’architecte des Bâtiments de France que l’enseigne est toujours en place malgré plusieurs injonctions. L’architecte des Bâtiments de France déclare ne pas avoir de moyen légal à l’encontre du propriétaire.
  • 1972 – Le maire autorise Plaisirs de France, meubles Adler, à faire une vente sous forme de liquidation pour cessation de commerce – Photographie (local à gauche du passage)
  • 1973 – Roche-Bobois (Meubles d’aujourd’hui) demande l’autorisation de poser une enseigne lumineuse en lettres détachées. Dessin – Autorisation – L’enseigne est posée
  • 1984 – Avis de paiement pour le puits de descente, adressé à la société civile immobilière Place de la Cathédrale (Charles Ernwein, 26, rue de la Mésange), ancien débiteur, S.C.I. Place de la Cathédrale, 81 avenue de la Forêt-Noire. Nouveau débiteur, agence Emile Bintz (21, rue des Francs-Bourgeois)
  • 1986 – Le notaire Francis Hofmann (Wasselonne) demande des renseignements d’urbanisme (30-32 rue des Hallebardes, section 20 n° 12
  • 1985 – Roland Mary (Valenciennes) dépose au nom de Sport 2000 une demande de permis de construire pour transformer la devanture sous la direction de BED (109, quai André Citroën, Paris XV) – La Police du Bâtiment émet un avis favorable au projet modifié – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable assorti de conditions – La Direction départementale du Travail ne fait pas d’objection
    Notice de sécurité (commerce en franchise Lacoste)
    Notice descriptive des travaux d’agencement, magasin Lacoste
    1986 (11 mars) – Le préfet délivre le permis de construire
    1986 (18 mars) – Déclaration d’ouverture de chantier
    Suivi des travaux. L’ancienne enseigne est déposée, la nouvelle devanture dont la base est agrandie est posée. L’aménagement intérieur est en cours, avril 1986. Les travaux sont terminés conformément aux plans, juin 1986.
    Rapport de la commission de sécurité, juillet 1986.
    1986 (31 juillet) – Déclaration d’ouverture d’un établissement recevant du public
    1986 (mai) – Demande de poser une enseigne lumineuse double en drapeau (Lacoste). L’architecte des Bâtiments de France émet un avis défavorable – Autorisation, août 1986.
  • 1988 – Le magasin Chatelaine avertit la Police du Bâtiment qu’elle ne remplacera pas une des deux enseignes qui a été volée.
    1988 – L’agence Emile Bintz demande à la Police du Bâtiment de lui délivrer copie de l’autorisation pour l’enseigne Chatelaine. La Police du Bâtiment répond que l’autorisation a été refusée en 1971, l’enseigne illicite étant seulement tolérée.

Autres dossiers
Modification des devantures (2000-2003), cote 1572 W 646 30
Peinture (refus, 2005) cote 1624 W 717 30

Dossier du Ministère de la Reconstruction et de l’Urbanisme (ADBR, cote 424 D 428)

Dossier NV 2814 Z
La veuve d’Edouard Fuchs, née en 1866, dépose en 1953 une demande de participation financière de l’Etat pour la maison sise 30, rue des Hallebardes dans laquelle est exploitée une boucherie. L’immeuble est grevé depuis 1932 d’un pacte de préférence au profit du maître-boucher Edouard Rauscher, puis (1935) Oscar Wetzel et sa femme Auguste Kettel et ensuite (1939) Paul Meyer et sa femme Jeanne Blettner.
Les bâtiments ont été détruits lors du bombardement aérien du 25 septembre 1944. Le locataire Paul Meyer avait réaménagé le rez-de-chaussée à ses frais. Les bâtiments sont considérés comme sinistrés à 100 % par décision du 17 décembre 1953. Comme ils ont été transformés et modernisés à plusieurs reprises, aucun abattement n’est retenu pour vétusté bien qu’ils soient antérieurs à 1840. – Dessins reconstitués (élévation, coupe, plan des différents niveaux).

Pièces principales
  • Demande de participation financière de l’Etat.
    Fuchs, Marie, née le 23 juin 1866, Lièpvre, H.R., nationalité française, veuve d’Edouard Fuchs, mariée le 5 juillet 1890 à Liepvre, régime de communauté de biens réduite aux acquêts, sans profession, demeurant 1, rue des Echasses
    Bien sinistré. maison d’habitation avec magasins, rue des Hallebardes n° 30 à Strasbourg, (mode d’exploitation) boucherie, (cause du sinistre) bombardement septembre, 1 7.bre 44. presque complètement détruite
    Acheté vers 1899 d’un Mr Douvier décédé. (Assurance) assuré autrefois plus depuis qq années
    Je déclare sous la foi du serment que je suis propriétaire des biens faisant l’objet de cette demande. Strasbourg le 6 février 1953.
  • Copie par extrait. Feuillet N° 2966 du livre foncier de Strasbourg
    Fuchs Edouard, passementier, sa veuve Marie Jeanne Blanche Barthelémy, sans profession à Strasbourg
    Section I, Propriété / Abteilung I, Eigentum
    (article) 3, section 20 n° 9, Rue des Hallebardes No. 30, 64 centiares, sol, maison
    Inscriptions, 30 septembre 1908, Dessaisine-saisine (Ann. 1063, signé Fisenne)
    Section II, Charges et restrictions au droit de disposer / Abteilung II, Lasten und Verfügungsbeschränkungen
    (1), immeuble grevé 2, 3 – 23 juillet 1932. Restriction au droit de disposer découlant d’un pacte de préférence valable jusqu’au 15 juillet 1942 au profit d’Edouard Rauscher, maître-boucher à Strasbourg, conformément à l’acte de constitution du 30 juin 1932 (Ann. 708)
    (2) 22 mars 1935. Le pacte de préférence garanti par la restriction au droit de disposer sous N° 1 est cédé à Oscar Wetzel, maître-boucher à Strasbourg et à son épouse Auguste née Kettel, en communauté de biens (Ann. 413)
    (3) 22 mars 1939. Le pacte de préférence garanti par la restriction au droit de disposer sous N° 1 est de nouveau cédé à Paul Meyer, maître-boucher à Strasbourg et à son épouse Jeanne née Blettner, en communauté de biens (Ann. 231)
    (4) 9 mars 1948. Restriction au droit de disposer au profit de Paul Meyer, maître-boucher-charcutier à Strasbourg et son épouse Jeanne née Blettner, en communauté de biens, découlant du pacte de préférence valable jusqu’au 31 décembre 1955 contenu dans l’acte de renouvellement de bail du 7 octobre 1947 (Ann. 208)
    Copie par extrait (…) Strasbourg le 17 février 1950
  • Evaluation immobilière. Procès verbal de vérification. 8 avril 1984
    Origine du sinistre, bombardement aérien du 25 septembre 1944
    Immeuble considéré comme sinistré à 100% par décision C. L. E. n° 1590 du 17/12/53
    Profondeur des fondations ont été relevées après sondage N’a pas été retenue la démolition exécutée sur chapitre Mise en état des sols et la voûte de cave remplacées par I.P.N. et remplissage surcharge 500 kg, magasin
  • Propriété de Mme Vve Fuchs, rue des Hallebardes 30, Strasbourg
    Description générale
    Dégâts au rez-de-chaussée. Le locataire M. Meyer avait exécuté à ses frais l’aménagement du rez-de-chaussée, son architecte M. Joseph Rech a compris dans le dossier de la propriété 32, rue des Hallebardes également les dégâts à l’aménagement des locaux loués par M.Meyer situés sur la propriété N° 30
    Base de calcul (…)
    Abattement. Les abattements ne sont pas appliqués. La maison est construite avant 1840 mais a été transformée et modernisée à plusieurs reprises. Elle était en bon état d’entretien. Les murs étaient sur les 3 côtés mitoyens en briques 40 cm, en pans de bois enduit sur rue depuis le premier étage.
  • Dessins (3 février 1950, signés par l’architecte Théo Berst). Façade sur rue, Coupe A-B, plans des différents niveaux (sous-sol, rez-de-chaussée, 1°, 2°, 3°, 4° et 5° étages), plan de situation – Ilot place de la Cathédrale. Plan des fondations

Relevé d’actes

La maison est inscrite au nom de Josse Weidmann dans le Livre des communaux (1587)

Originaire d’Elfeld en Hesse (aujourd’hui Eltville), le tailleur Josse Weidmann épouse en 1551 Chrétienne, fille de Nicolas Kremer
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 34-v)
1551. Dnica 9 post Trinitatis. Jost Weidman von Elfeldt Christin Cremerin Claus Cremers v.lassne dochter (i 38)

Baptême, cathédrale (luth. f° 167-v)
1562. Ostertag. p. Jost Weÿdemans schneÿder, M. Christina, J. Anna (i 181)

Josse Weidmann devient bourgeois par sa femme en août 1551.
1551, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 67
Jost wydtman von Ellueldt Inn Hessenn der schneÿder hatz burgerecht Empfangen von Christyn weyllandt claus kremers deß mollers noch gelaßene dochter seyner Efrouwen vnd dient Zun schneidernn. act. den funff vnd zwentzigsten Augustÿ an° 51.

Josse Weidmann, son fils tailleur Nicolas Weidmann et sa fille Marie Jacqueline femme de l’orfèvre Jean Bündelé vendent leurs parts de maison à leur fille et sœur respective Anne et à son mari coutelier Christophe Siess

1594 (6. Mart.), Chancellerie, vol. 291 (Registranda Kügler) f° 82-v
Erschienen Jost wÿdman der Schnÿder, Mehr Niclaus wÿdman der Schnÿder sein Son, Item Hanns Bündele goldschmid vnd Maria Jacobe sein eheliche hußfr. bms Niclaus wÿdmans schwester haben vnuer. verkaufft
Christoffell Sieß dem Meßerschmidt v. Annen seiner hußfr. vnd geschwusterd. schwester
die Zweÿtheyl vnd Zweÿ dritheyl am dritheyl von v. ane huß hoffestatt m. all. Iren gebeu gelegen Inn der SS Inn Fladergaß einsyt hanns Semmich* Schneydern and.seyt Niclaus Wÿdman stoßend hind. vff Johann Ulberger Werckmeister, davon Ein dritheil am dritheyl bemelter Annen der Kheufferin Zuuor Zustendig davon gnd samthafft fünff guldin glts vff den heylig. drei könig tag losig mit 100 goldguld. dem großen gemeyn Allmuß, Item Zwen gold. gld. Sonst ledig vff Marie geburth losig m. 25 pfund pfenning SW den H. vicarien* hohen* xiiij ß iiij d losig mit xxj lb vff Johann Baptist H Ulrich Spachen der Medicin doctor, It. vj ß gelts vff S Adolffs tag ablosig mit vj lb d pfund Mötscheln der Medicin doctor, It. vj ß gelts vff S Adolffs tag ablosig m vj ld d Philip Mötschelin dem Maler, So dan verhafftet für 50 pfund pfenning für Mutterlich Erb obmt Niclaus Weydman Marien v. Annen geschwüsterden Sunst ledig eÿg.
[in margine :] der Khauff für ledig eÿg iij C xxxij lb x ß beschwerd so 177 lb d Rest noch 155 lb 11 ß

Le coutelier Christophe Siess épouse Anne Weidmann en 1589
Mariage, cathédrale (luth. p. 156)
1589. Dominica Paschatos 30. Martÿ. Christoph Süß der Meßerschmidt vnd Anna Jost Weidmanns des Schneiders tochter. Eingesegnet Montags den 7.t Aprilis (i 81)

Christophe Siess et sa femme Anne hypothèquent la part qu’ils ont acquise au profit des vendeurs Nicolas Weidmann et Marie Jacqueline Weidmann

1595 (13.t Octobris), Chancellerie, vol. 298 (Registranda Kügler) f° 369-v
(Inchoat. fo: 429.) Erschÿnnen Christoffell Sieß Meßerschmidt vnd burger Zu Straßburg, vnd Anna sein eheliche Hußfrouw
Habenn Inn gegensein Hannß Bündtelin Goldtschmidts vnd burg. alhie vnnd Marien Jacoben sein ehegemechd Ihres Schwagers vnd Schwester – schuldig sein 39 pfund, darund. aber begriffen 16 Pfund 16 schilling Pfenning so sie vonn Niclauß Weÿdman Schnÿders Ihres Schwagers vnd Bruders wegen Zu bezahlen vber sich genommen vndt vor der Zeÿt Zubezahlen verfallen
dafür Vnderpfand sein sollen die Zweÿtheÿl, vnd Zweÿ dreÿttheyl am drittheÿl den verkhöüffern für vngetheÿlt gebürende, Vonn vnd Ane Huß vnd hoffestatt, mit allen Andern Iren gebeüwen begriffen, Wÿthen, rechten vnd Zugehörden, gelegen Inn bemelter vnßerer Statt Inn d. Fladergaß, einseÿt neben einer behaußung dem Werck vnser fruwen Münster Zustendig, bewont dißer Zeÿtt Hannß Semich der Schnÿder and.seÿt neben Niclauß Weÿdman dem mit verkhoüffer stoßend hinden vff hannß Thoman Ulbergern Werckhmeÿstern, Ane Welchen Huß vnd hoffestatt, d. vberige drittheÿl Am drittheÿl bemelt. Annen d. khöufferin Zuuor Zustendig, Dauon gondt sammethafft 50 guldin gelts vff den Heÿligen dreÿ könig tag ablösig mit 100 guldin Inn goldt (…) dem großen gemeÿnen Almusen, Item Zwen guldin gelts, Straßburg. vff Mariæ geburth, ablösig mit 20 pfund Pfenning denn Vicarien hoher stifft Straßburg, Mehr 14 schilling 4 pfenning gelts, Wid. khöuffig mit 21 pfund pfenning Ulrich Spachen der Medicin doctorn, vff sanct Johannis Baptisten tag Zu Singithen, Weÿther 6 schilling Pfenning gelts vff Sanct Adolffs tag fallendt, Wid.lösig mit 6 pfund pfenning Philips Mötschlin dem Moler, Vnnd sindt ouch noch verhafftet vnd vnd.pfandt für 28 pfund 9 schilling pfenning obemeltenn hannß Bindtelin vnd Marien Jacoben Zuuor Zustendig, Sunst freÿ ledig eÿgen

Le tuteur de Christophe, fils des défunts Christophe Siess et Anne Weidmann, vend la maison au luthier Hermann Kurtz

1596 (22. Maÿ), Chancellerie, vol. 302 (Imbreviaturæ Contractuum) f° 38
Kauff Herman Kurtzen des Lutenmachers vber ein haus In Flad.gaß
Erschienen hans Bendele d. goldschmidt als geschworner vogt Christoffels w. Christoff Sieß. deß Meßerschmidts vnd Annen Weidmannin beed. selig. hind.laßenen Kinds mit beÿstandt hanß Weihermüllers deß schreiners gedachts Kinds nechster V.wandter vögtlicher weiß verkaufft
Herman Kurtz. dem Lutenmach. der mit beÿstandt H Georg Sprung. vnd hans Ketting. deß Lutenmach. Zugeg. Ihme & vestiglich verkaufft
eine behaußung vnd hoffstatt, sampt derselben begriffen gebewen weiten vnd gerechtigkeiten gelegen alhie In d. Fladergaß neben Gall Lucken dem schaffner ein vnd and.seit einem hauß der fabric alhie gehörig, hind. vff Bernhard Fritschen stoßend, dauon gehen Jharlich vf d. h. dreÿ König tag fünff guld. St. w. dem großen Allmußen Zu St. Marx alhier mit 100 goldtgulden lösig, Mehr zwen guldin & 15. batzen vff Mariæ geburt den deputaten höher Stifft alhie, mit 25. lb. d. wid.keüffig, So dann Jharlich sechs schilling vf Adolphi Philips Mitschele dem Mahler mit 6 pfund pfenning ablößig, Weiter so ist diße behausung Ihme Bendele verhafftet für 50 pfund pfenning die er d. Keüffer Ihme Bendele vff Michaelis Zukommenden 98. Jahrs erlegen vnd hiezwisch. vnd biß vfgemeldte Zeit vnd ziehl v.zinsen auch den Zinß Jährlich vff Michaelis reich. soll, sonst ledig vnd eig. vnd darauf alles Recht Vnd bekand d. d. Kauff über abzug vorgesetzten beschwerdten Zugang. vnd beschehen für vnd vmb 176 pfund

Originaire de « Flosdorf » en juridiction de Juliers, Hermann Kurtz devient bourgeois par sa femme Elisabeth, veuve du luthier Pierre Ulner
1594, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 719
Hannß Kurtz Vonn Floßdorff Ihnn Lanndt Zu Gilch gelegen ein Lauttenmacher, hat das burgerecht empfang von Elisabetha, Weÿland Peter Ulner deß Lauttenmachers s. wittib seiner haußrawen und will Zun Zimmerleütt. dienen Actum denn 4.ten Nouemb. 94

Le luthier Pierre Ulner et sa femme Elisabeth font baptiser un enfant en 1584.
Baptême, cathédrale (luth. f° 8 n° 54) 1584. Dienstags 25.t Junÿ Peter Ulners Lautenmachers vnd Elisabethen, Petrus, Comp. Peter Schrantz der Küfer, Caspar Dickel der Kranmeister vnd Susanna Caspar Kratzschmers helfers tochter (i 8)

Enfants de Hermann Kurtz et de sa femme Elisabeth
Baptême, cathédrale (luth. f° 53)
1596. den I. Sonntag nach Epiphanias. Herman Kurtz der lautenmacher. M. Elisabeth, I. Catharina, compatres (…) i 54

Hermann Kurtz se remarie avec Agathe, fille du batteur d’or Martin Kallhard
Mariage, cathédrale (luth. p. 21)
1597. Dominica 10 post Trinitatis den 30. Julÿ. Herman Khurtz der lauten macher, Agada Martin Khalhardt deß goldtschlagers tochter, eingesegnet den 16. Augusti (i 13)

Herrmann Kurtz légue l’usufruit de ses biens à sa femme Agathe Kallhard.
1610 (21.2.), Not. Strintz (Daniel, Protocole 58 not 62, A n° 365)
(f° 119-v) Codicill Hermann Kurtzen lauttenmachers vnnd burgers Zu Straßburg
Im dem Jahr Alß man von vnsers einigen herren vnd Erlösers Jhesu Christi geburth Zaltte 1610 (…) vff Mittwoch den 21. Februarÿ zwüschen Acht vnd Neün Uhren vormittenttag (…) persönlich erschienen ist Herman Kurtz der lauttenmacher vnnd burger Zu Straßburg, gesundes gehendß vnd stehendes leibß auch gutter Verstendiger sinnen Vernunfft gespräch vnnd wissens (…)
dieweil dann Zum Vierten vnnd letzten Agatha Kallhartin sein Codicillatoris haußfr. Ihme Herman Kurtzen Ihrem hauswürth, Inn Ihrem heüt dato vnd In diser stunden vffgerichtem testamento den Nutz vnd Nieß Aller Ihrer Unverändertten vnd theilbaren güter d. gestaltt d wo fern er herrmann Kurtz Ane eÿgenthumb mangell leid. solte, daß er die widems Verfangenschaft vmb ettwaß, Jedoch mit vorwissen und bewilligung der obrigkeit Anzugreiffen macht haben solle, verordnet, derowegen so will er ferner Kurtz d. Codicillator gemelter Agatha Kallhartin Aus* zu einem widem Alle seine haab nahrung vnd güetter (…) ihr lebenlang Inn rechtenn widems weiß Zubesitzen
Inn sein Codicillatoris behaußung Inn der Kurbengassenn vff einer seit. Neben Peter N. dem grempen vnd vff der Andern seitten David Huober denn schreiner gelegenen, deren oberstuben gegen der gassen sehendt

Hermann Kurtz retire à la Tour aux deniers un capital au titre des tutelles
1614, Préposés au bâtiment (VII 1329)

(f° 28) Sambstag 12.t Febr. – Vogteÿ geldt abgelöst – Herman Kurtz als vogtt hat hieuor vffkhundet Jetzo empfangen hauptgut in summa 29 h, mehr noch j capital 29 h d, für ¼ Jar martzal 14 ß 6 d (zusammen) 28. 14. 6
hat bede vrkhund. gelieffert da mit erlössett, Nam barthel bertsch das gelt Zu beysein herman kurtz.

Hermann Kurtz et sa femme Agathe vendent la maison au notaire Jean Leimner et à sa femme Anne Hennigk

1599 (24 Novemb.), Chancellerie, vol. 323 (Registranda Kugler) f° 288-v
Erschienen Herman Kurtz Luthenmacher burger alhie, vnnd Agatha sein haußfrauw Martin Kallharts des goldtschlagers alhie eheliche dochter mit beÿstandt deßelben
Haben Inn gegensein Herrn Johann Leimners Notarÿ vnd Anna Hennigkin seiner ehegemahlin (verkaufft)
hauß vnnd hoffstatt mit allen and.en Iren gebeuwen gelegen In d. St. Straßburg Inn Fladergaßen einsit neben herr Gall Lucken Schaffners behaußung, and.seit einer behaußung dem Werck vnser Frawen Münster Zustendig, stoßend hinden vff Volenberger Werckmeÿster, dauon gondt 5 guldin Straßburger Werung vff der heÿligen dreÿ König tag, ablösig mit 100 goldguldin Jeder goldguldin zu xv ß d gerechnet dem Closter Zu S Marx, Item Zwen guldin Straßburger vnd Mariæ v.kundung Wid.ablößig mit 50 guldin zu 15 batzen den Prebendarien hoher stifft Straßburg, Item 6 schilling pfenning gelts vff Adolffi Wid.khouffig mit 6 pfund pfenning Philipps Mutschel Malern, Item 3 pfund 16 schilling 6 pfenning gelts Wid.khouffig mit 76 pfund 10 schilling Hanns Bindel Goldschmidt vögtlicher weÿß, sunst ledig eÿgen Wie man sagt vnd alles recht & der Khauff vber die beschwerden, daran die Khouffer gewÿßen vnd vber sich genommen, beschehen vmb 237 pfund
[in margine :] der Khouff für ledig eÿgen vmb viij C gld St. W. Beschwerden j Lxxxij Lib x ßd

Originaire d’Enns en Autriche, Jean Leimner épouse en 1597 Anne, fille du procureur Gaspard Hennigk
Proclamation, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. p. 106, n° 33)
1597. Dominica vi post Trinitatis. Johannes Leimner von Enß in Ostereich der Notarius vnd Jungfrau Anna Caspar Henigkhen procurators am Stattgericht hinterlaßene tochter, Eingesegnet im Münster den 19. Julÿ (i 57, pas dans les registres de la Cathédrale)

Jean Leimner devient bourgeois quelques jours après son mariage en s’inscrivant à la tribu de la Mauresse
1597, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 744
Johannes Leimner von Enß Inn Österreich d. Notarius, empfahet d. Burg. von Anna Weÿlandt Caspar Hennick. selig. dochter seiner ehelich. Haußfr. vnd will Zun Mörin diehnen, Act. den 26.t Julÿ 97.

Les Conseillers et les Vingt-et-Un nomment Jean Leimner rédacteur d’inventaires après son examen, selon le principe que plus il y a de notaires, plus les bourgeois ont de choix. Il prête serment le 28 septembre 1597.
1597, Conseillers et XXI (1 R 76)
(f° 374-v) Mittwoch den III. Augusti – Johann Leimner vmb beneficium inventandi.
Johann Leimner vbergibt supplôn vnd bitt d. m Hn Ime d. beneficium inventandi p$ hab* examinirt wolten wid. fahren lassen. vertrostet er seines fleißig. dienst, mag auch leid. d. seine H bei denen er funff Jar gewessen H. Stillkraut v. Rosenberg, seines verhaltens gefragt werd.
Erkant die Cantzley Hhn sollen Ihne examiniren wan er den besteht Kan man Ihne annhmen, wo nit werd. sie sich wolwissen Zuenthalten.

(f° 460-v) Mittwoch den XXVIII Septembr. – Joann Leimner hatt beneficium inventandi erhalten
H. Stattschbr. referirt wie neben Jacob * vnd h. Hochfeld. einen Notar. so Jungs vmb d. beneficium inventandi angesucht vnd ad examen Zugelassen word. examinirt word. vndt also befunden d. er wol mag Zugelassen werd. sonderlich d. Kein gewisse anzahl vndt man Jed: Zeit dafur gehalten Je mehr der Notarien seyen, es die burg. am besten haben vnd leid.lichsten gehalten werd. Dorumb sie meinen man soll Ihne Zulassen.
Erkant Ist Zugelassen, hatt die ordnung geschworen.

Jean Leimner et Anne Hennigk hypothèquent la maison au profit du tailleur Georges Schœnenberger

1600 (xxvij tag Septembris), Chancellerie, vol. 327 (Registranda Meyger) f° 259
(Inchoat. in Proth. fol: 277.) Erschienen Herr Johann Leÿmner Notarius Burger Zu Straßburg Vnd Anna Hennickerin sein eheliche Haußfraw, Wÿland Caspar Hennickers Fürsprecher Am Stattgerichts selig. dochter
Haben bekhandt vndt Inn gegenwertigkheit des Erbaren Jörg Schönenbergers Schneÿders Burgers Zu St. – schuldig sigent 50 Pfund pfenning Straßburger
Vnd deßen Zu Mehrer sicherheit Sind Persönlich erschienen der Ehrenhafft Herr Hieronimus Hatten der Weißgerber Vndt Balthazar Wildermöhr, Schneider, burgere zu St. Haben sich für sich mit sampt Ime dem Bekhennern Zu Recht. Bürg. mit vnd selbst schuldner vnver. gesetzt vnd gemacht
(…) deßen zu mehrer Vorgewisserung ÿngesetzt Hauß Vnd hoffstatt mit Iren gebeuwen gelegen Inn der St. St. Inn der Fladergassen, anderseit nebent einer Behausung Vnser Frauwen Werck Zugehörig bewohnt hanß Semmich der Schneÿder Lehns Wiß, Anderseit neben Barthell Kallhardt der Goldtschlager, hinden vff hanß Thoman Vlberger den Werckmeister stoßend, Dauon gond 6 schilling pfenning gelts Philips Mütscheln dem Brieffmaler, Item v guldin gelts Ablosig mit C goldtguldin Zu Sant Marx, Item ij guldin gelts, Losig mit L guldin den Herrn Vicarien Im Gürtler Hoff, Item Achthalben guldin gelts Widerkhouffig mit C L guldin Johann Pintelin dem Goldtschmÿdt, Inn Vogts wiß, So dann ist sie noch hafft vnd vnderpfandt für ein Schuld 112 pfund vnd 10 schilling Zu Zielen Zubezalend, Herman Khurtz dem Lauttenmacher Alle Jahr

Jean Leimner et Anne Hennigk hypothèquent la maison au profit de Paul Hennigk, fils du procureur Gaspard Hennigk.

1601 (xxiij tag Martÿ), Chancellerie, vol. 335 (Registranda Meyger) f° 107
(Inchoat. in Proth. fol: 149.) Erschienen Johann Leÿmner Notarius burger Zu Straßburg, Vnnd Anna Hennickerin sein eheliche haußfrauw mit beÿstandt Balthazar Wildermehr schneÿders burgers Zu Straßburg Ires schwagers, Haben sich für sich & verschriben
Gegen Paulus Hennicker wÿland Caspars Hennickers des Procurators Inn Stattgericht Alhie selig Sune, Von dessen weg. Zugeg. wahr herr Hieronimus Hatten den Weißgerber burger zu Straßburg seines geschwornen Vogts demselbig seinem Vogt sun Zu Zinsen 5 guldin gelts ablösig mit 100 guldin Straßburger Werung
Vonn Vff Vnnd Abe Hauß vnnd hoffestatt, mit Iren gebeuwen & geleg. Inn der Statt Straßburg Inn der Fladergassen einsit neben einer behausung Vnser frauwen werck Zugehörig, bewohnt hannß Semmich d schneÿder Andersit nebent Barthell Kallharth dem goldtschlager, hinden vff hannß Thoman Vlberger den Werckmeister stoßend, Dauon gond Sechs schilling pfenning gelts Philipß Mutschlern dem Brieffmahler, Item v guldin gelts ablösig mit 100 gold guldin Zu Sant Marx, Item Zwen guldin gelts Lösig mit 50 guldin den herren Vicarien Inn gürtler hoff, Mehr Achthalben guldin gelts wid.khöuffig mit 150 guldin Johann Püntelin dem goldtschmÿdt Inn Vogts weÿß, So dann sindt sie noch hafft vnd vnderpfandt für ein schuld 112 pfund vnd 10 schilling d Zu Zÿlen zubezahlend, Herman Kurtz dem Lautenmacher Alle Jahr, Sunst eÿg

Nouvelle hypothèque au profit de leur beau-frère et frère respectif Paul Hennigk

1602 (19. Augusti), Chancellerie, vol. 343 (Registranda Kügler) f° 371
(Inchoat. fo: 376.) Erschienen Herr Johann Leimner offner Notarius, vnd Frauw Anna Henninken sein Ehegemahel,
Haben Inn gegensein Pauli Hennigken Ires Schwagers vnd brud.s mit beÿstand Herrn Jheronimi Hatten der Herren des großen Raths Beÿsitzers seines geschwornen vogts – schuldig sigen 100 guldin Straßburger Werung gelühens gelts
dafür Vnderpfand sein soll Hauß vnnd hoffestatt mit allen and.en Iren gebeuwen gelegen Inn der St. St. In Flad. gassen, einsit Barthel Kallart den Goldschlag. and.seit einer behausung dem Werck unser Fr. Münster Zustendig, stosst hinden vff Hans Thoman Ulberger, Werckmeÿstern, dauon gond 5 guldin gelts ablößig mit 100 goldguldin dem Closter Zu S Marx, Item j lib j ß d gelts ablößig mit xxv lib d den Vicarien hoher Stifft Straßburg, Item vj ß d gelts ablößig mit vj lib d Philips Mütscheln Molern, So dann iij lib xvj ß vj d gelts losig mit Lxxvj lib x ß d Hans Bindele Goldschmidt vogtlich wÿß, Item 5 guld. gelts ablösig mit 100 guld. St. W. obbemeltem Paulo Heÿnigken dem Schuldgloubig. Vnnd seind auch noch v.hafft für lxij lib x ß Herman Kurtzen dem luthenmach. Zülswÿß Zubezalen Sunst ledig eÿgen
Hiebeÿ sindt gewesen Caspar Schönauwer Kürßner vnd Balthasar Wild. mehr Schnÿd. als verwandte darzu gebetten

Jean Leimner est candidat au poste de greffier de Marlenheim (ce n’est pas lui qui sera nommé). Le notaire Paul Rosenbrecher demande en 1615 que lui soient confiés les actes de feu Jean Leimner.
1605 Conseillers et XXI (1 R 84) Marlenheimische Gerichtschreiberey bestellen [Six Krafftberger Schreiber beurlauben]. 310. 318. 320. [Johann Leimner Notarius] 326.
1608 Conseillers et XXI (1 R 87) Johann Leymner [der Notarius] contra Offenburg. 249.
1615 Conseillers et XXI (1 R 96) Paul Rosenbrecher [Notarius] vmb Johann Leymners Protocolla. 198. 335.

La maison appartient ensuite au tailleur Pierre Hahn (cité comme propriétaire en 1610)

Pierre Han épouse en 1598 Marie, fille du boulanger Georges Faulhaber, de Beckelsberg (sans doute Bickelsberg près de Rosenfeld en Wurtemberg)
Mariage, cathédrale (luth. p. 39)
1598. den 9. Trinitatis. Peter Han der schneider, Maria Jerg fulhaber deß Becken Zu Beckelsberg n.g. tochter (i 22)

Gaspard Medler dépose un capital au nom de Marie Faulhaber, veuve de Pierre Hahn, et Jean Wag au nom de ses deux fils Jean Guillaume et Jean Georges.
1622, Préposés au bâtiment (VII 1337)
(f° 170-v) Donnerstag den 18. Julÿ 1622 – Vogteÿ geldt angelegt
Caspar Medler Notarius alß vogt Mariæ Faulhaberin, Weÿland Peter Hahnen Schneiders Wittib, So dann Jacob Wag bemelter eheleüt mit einander ehelich erzeugten Söhn mit nahmen hans Wilhelm vndt hans Georgen geodneter Vogt hat ins Vogteÿgeld anglegt 450 ln
Haben Ihn darumb Zukauffen geben 22 lib 10 ß Jährlich Vff Jacoby fallend. – Ing. fol. 193

(f° 289) Sambstag den 30. Novembr. – Vogteÿ geldt angelegt
Caspar Medler, Notarius, alß vogt Mariæ Faulhaberin, Weÿland Peter Hahnen des Schneiders seel. Wittib, So dann Jacob Wag alß Vogt Hanß Wilhelmen vndt Hanß Georgen, gemelter beeder Ehe Persohnen ehelich erzeügten Kinder, haben ins gemein für ihre Vogts Persohnen die Wittib vnd Kinder erlegt 225 h
Haben Ihnen darumb zu kauffen geben 11 h 5 ß vff Catharinæ fallend. – Ingeschr. fo. 258

La veuve et les enfants de Pierre Hahn vendent la maison à l’orfèvre Sixte Lederer et à sa femme Marguerite Meder

1622 (17. Maÿ), Chancellerie, vol. 444 (Imbreviaturæ Contractuum) f° 41-v
Kauffverschreybung Sixt Lederers des goldschmidts vber sein Behausung
(Extendirt wie In dem Contract buch de Anno 1622. folio 78. Zubefind.) Erschienen Maria Peter hanen des schneids. wittib mit beÿstandt H Caspari Medlers deß Notÿ. Ihres geordneten vogts, So dann Jacob Wag der schneider alß vogt em.ten hanen see: nachgelaßener Kindern mit namen M Johann Wilhelm vndt Johann Georg der hanen, deren einer alß erstermter Johann Wilhelm selbst Zugegen
bekannten H Sixt Lederers des goldschmidts vnd Margarethen Mederin beed. ehegemechdten (verkaufft)
Ein behaußung, hoffstat, sampt allen and.n Zugehörd. vnd gerechtigkeit. alhie in Fladergaßen j.seit neb. H hannß Semich alten großen Rhats V.wanthen, 2.seit Barthel Linck dem glaßmahler, hind. vff Hanß Bernhard Ulberger den Wurtz Krämer stoßend gelegen, dauon gehen Jahrß 5 fl. wehr. vff Trium Regum dem Allmosen zu S Marx in hauptgut mit 100 fl. wehrung, So dan 2 fl. wehrung dem Gürtlerhoff vff Mariæ geburth in capital mit 50 fl. wehrung abzulösen, sonst ledig eÿgen Vnd were diser Kauff Zugang. für ledig vnd vnbeschwerth vmb 1200 fl.
Geschehen in beisein H M. Georgÿ Mentelÿ, H Hannß Diebold Vogels deß goldtschmidts Freÿtags den 17. Maÿ 1622.

Originaire de Langenzenn en Franconie (margraviat d’Ansbach), l’orfèvre Sixte Lederer achète le droit de bourgeoisie le 24 décembre 1605
1605, 3° Livre de bourgeoisie (4 R 105) p. 708
Sixtus Lederer der Goldtschmidt von Langen Zehen Inn francken kaufft d. B. mit beÿstand Isaac Herbsten deß goldschmidts Will Zut steltzen dienen Act 24. decemb: 605

Sixte Lederer épouse en 1613 Marguerite, fille de Matthieu Moder, de Neumühl près de Kehl
Mariage, cathédrale (luth. p. 14)
1613. Dominica 18. Trinitatis den 3. Octobris. Sixt Lederer der goltschmid von langen Zen aus der margrafschaft Anspach vnd Margaretha Matthes Moders von newen müel nachgelaßene tochter, eingesegnet Montag den 11. 8.bris (i 12)

Sixte Lederer hypothèque la maison au profit des trois filles mineures de l’imprimeur Chrétien Würstmann

1623 (3. 9.bris), Chancellerie, vol. 451 (Imbreviaturæ Contractuum) f° 231-v
Schuldbekantnuß Christiani Wurßman der Buchtruckers seligen 3. Tochtern vber 50 lib.
Erschienen Sixt Lederer der goldtschmidt
bekandte in gegensein Christoff Schawmans deß Jüngern Müntzbot. alhie Alß vogts Christiani Würstmanns deß buchtruckers see: nachgelaßener dreÿer töchtern, vnd ihr der vogtstöchtern eheleiblichen Muter – schuldig word. 50 pfund
dafür Vnd.pfand hauß vnd hoffstat mit allen Zugehörd alhie in der Fladergaß neben hannß Emich groß. Raths v.wanth. s: Erben 2.seit Barthel Lincken glaßmaler, hind.vff hanß Bernhard Ulberger stoßend gelegen, dauon gehen Zuuor 5 fl. St. Wer. vff Trium Regum dem Allmosen Zu St Marx in hauptgut mit 100 fl. besagter wer.

Âgé de soixante-cinq ans et hors d’état de gagner sa vie, Sixte Lederer fait donation de ses biens tant meubles qu’immeubles à l’orfèvre Jean Herbst contre son entretien. L’acte est dressé en présence de Marguerite Beinheim, femme du donataire.

1639 (Ersten Julÿ), Chambre des Contrats, vol. 483 f° 562
(Leibgeding) Erschienen herr Johann Herbst der Goldtschmidt burger Zu Straßburg, An einem,
So dann Sixt Lederer auch Goldtschmidt und burger alhie, Am Andern theil, Zeigten an und bekannten freÿ gutwillig offentlich, demnach Er Sixt Lederer vff die 65. seines Alters und dahero seine tägliche Nahrung und Underhaltung mit seiner handarbeit nit mehr zu gewinnen Vermöge,
Alß heten Sie sich heut dato, in besein Herrn Tobiæ Franckenbergers Goldarbeiters und Zachariæ Roßers deß schneiders beed. Burgere alhie, alß hierzu Von beeden Parten insonderheit erpetener Underhandlern, eines Leibgedings vffrecht dahien verglichen, Nemblichen soll Er Herr Herbst ihne Lederer zu sich in seine Behaußung nemmen (.inmaßen derselb albereith Zweÿ Jahr lang darinnen sein Herbsten costen geweßen.) demsemben die tag seines Lebens (…)
Hingegen vnd für solche Pfrundt vnd vnd.haltung hat Er der obgemelte Sixt Lederer ihme herbsten hiemit eÿgenthümblichen vbergeben vnd Zugestellt alle seine ietzt habend vnd Künfftig bekommende, ligend vnd fahrende haab vnd güetere, wo die geleg. vnd anzutreffen sein werden, es seÿ an häußen, hausraht, Werckzeug oder wie daßelbige namen haben mag
Darbeÿ geweßenen Margreth Beinheimin obernt. Herbsten haußfr.

Fils de l’orfèvre Isaac Herbst, Jean Herbst épouse en 1632 Marguerite, fille de Jean Beinheim
Mariage, cathédrale (luth. p. 313)
1632. doîca 13. Trin: 26. Aug: Johan Herbst der Goltschmidt H. Isaac Herbst deß Goltschmidts vnd Beysitzer deß großen Raths Sohn, Vnd J. Margreth Johan Beinheims tochter, eingesegnet Zinstag 4. 7.brsi (i 161)

Jean Herbst est nommé contrôleur de la Monnaie en 1639
1639, Protocole des Quinze (2 R 63)
Wardenampt würdt Johann Herbst vberlaßen. 198. Johann Herbst der Newe Wardin vmb Jahrgelt. 200.

Jean Herbst se remarie en 1641 avec Jacqueline, fille du barbier Jean Pfort
Mariage, cathédrale (luth. p. 450)
1641. Domin: XVI. Trinitatis. Johann Herpst der Goldschmidt allhie vnd Jungfraw Jacobe, H Johann pforten deß gewesenen Barbierers auch eines Ehrsamen Großen Raths alten beÿsitzers, nachgelaßene eheliche tochter. Eingesegnet Im Münster den 19. Octob. (i 230)

Autres mentions de Jean Herbst dans les registres du Magistrat
1636, Conseillers et XXI (1 R 119) Johann Michel Mann Contra Abraham vnd Johann Herbst. 10. (Statt Breÿsach intercedirt)
1648, Protocole des Quinze (2 R 67) Johann Herbst der Goldarbeiter umb frücht, wein. 103.
1653, Protocole des Quinze (2 R 71) Johann Herbst Ca. Steltz Zunfft. 55. 59. 65. 77. 82.
(f° 82) Sambstag den 14. Maÿ –
1665, Protocole des Quinze (2 R 82) Wartin. 90. [Johann Herbsten Wartinschafft Zue Hagenaw]

Jean Herbst rembourse le capital d’une rente assise sur la maison d’après un acte de 1489.

1671 (19. Aug:), Chambre des Contrats, vol. 538 f° 566-v
Erschienen Herr hannß Georg Rhem Oberschreiber deß Gemeinen Allmosens zu St Marx, im nahmen herrn Georg Rhemen als Schaffners alda,
in gegensein herrn Johann Herbsten deß Silberarbeiters, mit beÿstand Johann Hammerers deß Glaßers seiner Kindter Vogts
bekannt, daß Er Herbst besagtem Allmoßen 100. Golt fl. erlegt und dadurch die Jenige von seiner allhier in der Fladergaßen Vermög eines latinischen pergamentinen sub dato 2. Idus Januar. und. 5. Idus Martÿ anno 1489. durch weÿl. herren Johann Spüllen alß des bischofflichen hoffs damahlig gewesenen Contractuum Notarium nun längst seel: uffgerichteten Zinnßbrieffs dabeÿ befindlicher transfix, In Compensatione termino trium Regum Zu Zinnß gefallende 5. Gold fl. abgelößt

Jean Herbst hypothèque la maison au profit d’Anne Marguerite Kob

1672 (29. Julÿ), Chambre des Contrats, vol. 539 f° 410-v
H. Johann Herbst der Silberarbeiter, mit beÿstand Johann Hammerers deß Glasers seiner Kinder Vogts
in gegensein des Ehrenvest- fürsichtig- weÿsen herren Johann Philipp Schmidten E.E. Großen Rhats beÿsitzers alß Curatoris Jungfr. Annæ Margarethæ Kobin – schuldig seÿe 100. Pfund
Unterpfand, hauß hoffstatt mit allen deren Gebäwen begriffen und Zugehördten allhier in der Fladergaßen einseit neben Einer behaußung der Fabric des Münsters gehörig, anderseit neben herren Johann Philipp Braunen Stallschreibern, hinden uff Michael Marquart den Gürtler stoßend gelegen

Jean Herbst l’aîné hypothèque la maison au profit de son fils Jean Herbst. Les trois autres enfant de Jean Herbst l’aîné ratifient l’acte en 1678.

1676 (21. 7.br), Chambre des Contrats, vol. 545 f° 793
Herr Johann Herbst der Silberarbeiter
in gegensein Johann Hammerers deß Glasers alß Vogts Johann Herbsten deß Jüngern, daß Er der Vatter Ihme dem sohn schuldig seÿe 100. lb
unterpfand, huß, hoffstatt mit allen deren Gebäwen, begriffen und Zugehördten alhier in der Fladergaß einseit neben Einer behaußung der Fabric deß Münsters gehörig anderseit neben Sigmund Schallmann dem Silberarbeitern, hinden uff Michael Marquart den Gürtler stoßend gelegen
[in margine :] Erschienen hierinn gemelter Johann Hammerer alß curator Johann Herbsten, hat in gegensein Herrn Johann Büchels deß Handelsmanns bekannt, daß er (vorstehende Obligation cedirt und übergeben habe), Hierbeÿ sind Zugegen geweßen Veronica Herbstin, hannß Jacob Greißbachß deß Gerbers Eheweib mit beÿstand ihres Ehevogts, Dorothea gebohrne Herbstin H. hannß Jacob Windisch deß haußfeurers eheliche haußfrau mit assistentz ietztgemelts ihres Ehevogts und dann Gottfried Herbst der silberarbeiter, alle dreÿ deß debitoris eheleibliche Kindern Zeich. an d. Sie von obiger schuld genugsame wißenschafft hetten, welche auch so bald die hypothecirte behaußung Versilbert wird bezahlt oder nach des Vatters seel. Zeitlichen hintritt für aller theilung zuvorderist richtig gemacht – Act. 7. 8.b a° 1678

La maison revient à son fils orfèvre Geoffroi Herbst qui épouse en 1680 Madeleine, fille du sénateur Jean Adam Voltz.

Mariage, Saint-Thomas (luth. p. 92 n° 540)
1680. Eodem [Dom. Miseric. et Jub. d. 25. April et 2 Maÿ] H Gottfried Herbst d. ledige Silberarbeiter, weÿl. H Joh. Herpst. Silberarbeiters undt burgers allhier auch beÿ hiesig. Müntz wardeiners ehelich sohn, Jfr. Magdalena weÿl. H Johann Adam Voltzen .E .E Groß. Raths beÿsitzers eheliche tochter. Cop. St. thomæ 6. Maÿ (i 48, procl. cathédrale f° 79)

Geoffroi Herbst hypothèque la maison au profit du marchand Jean Büchel pour payer à l’orfèvre Jean Herbst, de Stockholm, le prix de la maison qui lui a été cédée en 1676.

1680 (16. 9.br), Chambre des Contrats, vol. 549 f° 668-v
Gottfried Herbst der Silberarbeiter
in gegensein Herren Johann Büchels deß handelßmanns seines Schwagers, daß Er demselben über die resp. am 21. 7.br ao° 1676 und dabeÿ befindlicher Cession vom 7. 8.br 1678 Verschriebene 100. lb noch ferners 200 lb theils bahr gelühenen Gelts daß Er damit Johann Herbsten den Goltarbeiters Zu Stockholm Vollendts wegen hiernach beschriebener angenohmener behaußung auß weißen können, theils so Ihme herrn Bücheln ehevögtlicher weiße uff erwehnter behaußung gebühren
unterpfand, Hauß, hoffstatt mit allen deren Gebäwen, begriffen und zugehördten alhier in der Fladergaß, einseit neben einer behaußung der Fabric deß Münsters gehörig, anderseit neben Sigmund Schawmann dem Silberarbeiter, hinden uff Michael Marquart den Gürtler stoßend gelegen

Geoffroi Herbst vend la maison au marchand épicier Abraham Büchel le jeune

1684 (26.6.), Chambre des Contrats, vol. 554 f° 272
Gottfried Herbst der Silberarbeiter
in gegensein H. Abraham Büchels deß Jüngern Specirierers mit beÿstand herrn Johann Zengels deß handelßmanns
hauß, hoffstatt mit allen deren gebäwen begriffen weithen zugehördten rechten und Gerechtigkeiten alhier in der Fladergaß, einseit neben einer behaußung der Fabric deß Münsters gehörig, anderseit neben Sigmund Schalmann dem Silberarbeiter hinden uff Michael Marquart den Gürtler stoßend gelegen – umb 500. lb

Fils du marchand du même nom, Abraham Büchel épouse en 1681 Catherine, fille du sénateur Chrétien Merckel : contrat de mariage tel qu’il est copié à l’inventaire, célébration
Copia der Eheberedung – zwischen dem Ehrenvest vnd Achtbahren herrn Abrahamb Bücheln, Ledigen handelßmann, des Ehrenvest, fürsichtig und weißen herrn Abraham Beüchels des ältern E. E. großen Rahths alten beÿsitzers v vornehmen handelßmanns allhie Zu Straßburg, mit weÿl. der Viel Ehren v tugendreichen frawen Annæ Büchelin gebohrener Meÿerin, Ehelich erzeigtem Sohn, als dem hrn Bräutigamb ane einem, So dann de Viel Ehren vnd Tugendreichen Jungfrauen Catharina Mercklinin, weÿl. des auch Ehrenvest fürsichtig v weißen herrn Joh: Christmann Mercklins E. E. Großen Raths geweßenen alten beÿsitzers nunmehr seel. mit dier Viel Ehren und tugendreichen frawen Cleophea Mercklinin gebohrener Stauderin ehelich erzeugten Tochter, als der Jungfrau Hochzeiterin am anden theil (…) Beschehen in des heÿligen Reichs freÿen Statt Straßburg Donnerstags den 21. Aprilis Anno 1681

Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 15 n° 14)
1681. Fest. Pentecost. Abraham Büchel der Jünger Handelsmann alh. Hr Abraham Büchels deß Handelsmanns vnd E.E. Großen Raths alten Beÿsitzers Ehelicher Sohn vnd Jungfr. Catharina weiland Hn Christman Mercklins E.E. Großen Raths alten Beÿsitzers vnd beÿ dieser Kirchen wolver* nachgelaßene tochter. Copul. Zu St Niclaus Donnerst. 2. Junÿ (i 16, procl. cathédrale p. 93)

Inventaire dressé en 1702 après la mort d’Abraham Büchel. Il en manque l’intitulé. La masse propre à la veuve s’élève à 3 362 livres, celle des héritiers à 1 753 livres. L’actif de la communauté est de 5980 livres, le passif de 4 336 livres.
1702, Not. Rohr (Daniel, 46 Not 8)
Inventarium über Abraham Büchel Verl. [manque l’intitulé]
(f° 18) Eÿgenthumb ahne Häußern (W.) Erstlichen ein Kleine behaußung, in der Vorstatt Krautenaw in der Kleinen Viehegaßen (…)
(W.) It. noch eine Kleine behaußung, in der vorstatt Krautenaw in der Kleinen Viehgaß (T.)
It. eine behaußung und hoffstatt ahne der Obern straß beÿ der Sterinern bruck (…)
(f° 19) Eÿgenthumb ahne Liegende güthern. (W.) Erstlichen ein gartten der hemmelsgartten genannt über St. Johannis Gießen so 2 Acker groß
Ergäntzung der Fraw Wittib ermanglenden unveränderten Vermögens. Inhalt Inventarÿ über deroselben in den Ehestand zugebrachte Nahrung in Anno 1681. durch Herrn Johann Philipp Schüblerin Notm. publ. expedirt. Erstlichen befindet sich das der frau wittib, beÿ weÿland herrn Johann Christmann Mercklins E. E. Großen Rhats alten beÿsitzers Ihres herrn Vatters seel. verlaßenschaffts abtheilung pro rato erblichen angefallen
Copia der Eheberedung (…) Beschehen in des heÿligen Reichs freÿen Statt Straßburg Donnerstags den 21. Aprilis Anno 1681
Copia Testamenti – 1682 (…) den 9. August newen Calenders (…) in einer allhier Zu Straßburg in der großen Kirchgaß gelegener vnd ernanntem Herrn Notario Schüblern seel. eÿgenthümblich zuständiger behaußung, Persönlich kommen und erschienen sind der Ehrenvest Herr Abrahamb Büchel handelßmann v beneben Ihme die Viel Ehren v Tugendreichee Frawn Catharina Mercklinin beede Ehegemächs burgere Zu Straßburg gesunden gehend v stehenden Leiber (…)
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Fraw Wittib Nahrung betr., Sa. haußraths 81, Sa. leerer Vaß 2, Sa. Silber Geschirr vnd geschmeids 38, Sa. Guldener Ring und Geschmeidts 31, Sa. der baarschafft 73, Sa. Pfenningzinß hauptguths 75, Sa. Eigenthumbs ane häußern 22, Sa. Eigenthumbs ane liegender güther 35, Sa. Activ Schuld 1, Sa. Ergäntzung 3000, Summa summarum 3362 lb
Der Erben Vermögen belangend, Sa. haußraths 110, Sa. leerer Vaß 28, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 67, Sa. guldener Ring und geschmeids 19, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 55, Sa. Eigenthumbs ane häußern 80, Sa. der Gülthen 14, Sa. Eigenthumbs liegender güthere 42, Sa. Ergäntzungs Rests 1335, Summa summarum 1753 lb
Das Theilbahre Guth belangend, Sa. haußraths 76, Sa. Wein, Eßigs, brandenweins und leere Vaß 414, Sa. Wahren wie auch Schiff und geschirrs 1958, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 31, Sa. guldenen Rings 10 ß, Sa. Baarschafft 1603, Sa. Pfenningzinß hauptguths 166, Sa. Eigenthums einer behaußung 455, Sa. Activorum 1274, Summa summarum 5980 lb – Schulden 4336, Nach deren Abzug 1644 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 6760 lb
– Summarische berechnung und respective Lüfferung Vber Fr. Mariæ Magdalenæ Kraußin gebohrner Klugin H. Johann Reinhard Kraußen Pfarrers zu Naßau Saarbrücken Eheliebstin annoch habend Großelter und Mütterlichen Guths, Welches Weÿl. H. Abraham Büchel geweßener handelßmann und burger alhier seel. dero geweßenen Vogts administrirt

Les préposés de la Taille font figurer la succession dans leur registre parce que les impôts acquittés étaient calculés d’après une fortune sous-évaluée de 3 000 florins (1 500 livres) sur un total de 10 500 florins
1703, Livres de la Taille (VII 1173) f° 182-v
(Kieffer, F. 149.a, N° 750) Weÿl: H. Abraham Büchels deß geweßenen Specierers undt Burgers allhie Verlassenes Vermögen, jnventirt Nots: Rohr.
Concl: fin: Inv: ist fol: 189.b 6760. lb, die machen 13.500. fl. hiengegen verstallte derselb allein 10.500 fl und also 3000 fl Zu wenig.
Von obigen 10.500 fl. stehet nun daß Stallgelt pro 1703. auß thut 17. lb 2 ß
Nachtrag von nicht verstallten 3000 fl. vor Acht jahr in duplo macht à 9 lb d, 54 lb
Und pro Fünff jahr in simplo thut à 4 lb 10 ß, 22 lb 10 ß
Item so ist vor gebott 2 ß 8 d
So dann vor abhandlung deß verlaßenschafft: und Geberbs inventarÿ 8 lb 2 ß 6 d, summa 101 lb 17 ß 2 d
dt. 1. Aug: 1703.

Abraham Büchel vend la maison à Salomé, veuve du marchand épicier Adam Mey moyennant 500 livres

1690 (3. 9.br), Chambre des Contrats, vol. 562 f° 594
H. Abraham Büchel der Handelßmann
in gegensein Fr. Salome weÿl. Adam Meÿen deß Specereÿ Hendlers hinderlaßener Wittib mit beÿstand Lorentz Reinthalers deß Strehlmachers Ihres Vogts und H. Frantz Reinthalers E.E. Großen Rhats beÿsitzers
Eine behaußung und Hoffstatt mit allen deren Gebäwen und zugehördt. allhier in der fladergaß einseit neben Steffen Schecki dem Liechtermacher anderseit neben Sigmund Schellmann dem Silberarbeiter hinden uff Michael Marquart den Gürttler stoßend gelegen – geschehen umb 550 Pfund

Le marchand Adam Mey épouse en 1654 Salomé, fille du peignier Frédéric Reinthaler
Mariage, cathédrale (luth. p. 566 n° LV)
1654. Eodem [Sonnt. 26. Trin: 19. 9.br) H Adam Meÿ der handelsmann vnndt burger alhier vnndt J. Salome weilandt H. Friderich Reinthalers des burgers vnndt Streelmachers auch E. Ers. Großen Raths beÿsitzers hinderlaßene Eheliche Tochter. Zinst. 28. 9.br Münster, Spiegell H.stub (i 316)]

Salomé Reinthaler, veuve d’Adam Mey, vend la maison à son fils épicier Frédéric Mey moyennant 550 livres.

1695 (31.1.), Chambre des Contrats, vol. 567 f° 62
Fr. Salome geb. Reinthalerin weil. H. Adam Meÿen, gewesenen Specereÿ händlers sel. nachgelaßene Wittib mit beÿstand H. Lorentz Reinthalers, deß Kammachers, ihres leiblich. bruders und Vogts
in gegensein H. Friderich Meÿen, deß Specereÿ händlers Ihres leiblich. Sohns (unterzeichnet) Friderich Maÿ
Eine behaußung und hoffstatt mit allen deren Gebäuen und zugehörden allhier in der Fladergaß, einseit neben Stephan Jacqui den Liechtermacher anderseit neben H. Sigmund Schallmann den Silberarbeiter hinten auf Michael Marquart den Gürttler stoßend gelegen – umb 550 pfund

Frédéric Mey épouse en 1694 Catherine, fille de Georges Heckler, sénateur et chef du chantier de l’Œuvre Notre Dame
Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 49-v, n° 293)
1694. Eodem [Dom. XV. post Trinit.] seÿnd Zum 1. mahl außgeruffen worden. Hr. Friderich Maÿ lediger Spezierer, Weil. hr Adam Meÿen gewesenen Spezierers und burgers allhier nachgel. ehl. Sohn, Jgr Catharina weil. Herrn H. Georg Häcklers E. E. Großen Raths gewesenen beÿsitzers, auch Werckmeisters beÿ der Frawen Werck allhier nachgel. ehl. Tochter. Seÿnd copulirt worden den 29. 7.br (unterzeichnet) Friedrich Maÿ als Hochzeiter, Catharina Heckherin als hochzeitrin (i 49)

Frédéric Mey vend la maison au serrurier Jean Jacques Ernst et à sa femme Marie Dorothée Schopp (ici Scob)

1696 (12.5.), Chambre des Contrats, vol. 568 f° 285-v
H. Friderich Meÿ, der Specereÿhändler
in gegensein Johann Jacob Ernsten, deß Schloßers und Mariæ Dorotheæ geb. Scobin
Eine behaußung und Hoffstatt mit allen deren gebaüen, begriffen, weithen, Zugehördten Rechten und Gerechtigkeiten allhier in der Fladergaß, einseit neben Stephan Jacquj dem Liechtermacher anderseit neben Sigmund Schallmann, dem Silberarbeiter hinten auf Weÿl. Michael Marquart des Gürttlers seel. Wittib stoßend gelegen – umb 600 pfund

Les acquéreurs hypothèquent le même jour la maison au profit du cornette Daniel André Wid

1696 (12.5.), Chambre des Contrats, vol. 568 f° 286-v
Johann Jacob Ernsten, der Schloßer und Maria Dorothea geb. Scobin und zwar dieselbe mit beÿstand H. Samuel Christoph Flechtners des Kaüfflers und hans Georg Thorwarths des Schneiders beeder ihrer Vettern
in gegensein Hn Jacob Christoph Pantrions, Not. Publ. alß Administratoris bonorum Hn Daniel Andreæ Wids Cornets unter dem Roßischen regiment zu Pferd, schuldig seÿen 500 pfund, daß Sie damit hernach beschriebene behausung haben erkauffen und bezahlen können auch Würcklich bezahlt haben
unterpfand, Eine behaußung und Hoffstatt perge ex immediate vorstehende verschreibung

Fils du marchand de vins Jean Christophe Ernst, Jean Jacques Ernst épouse en 1692 Marie Dorothée, fille du tailleur Jean Philippe Schopp : contrat de mariage tel qu’il est copié à l’inventaire, célébration
Eheberedung (…) zwischen dem Ehrsam und bescheidenen Meister Hannß Jacob Ernsten, Schloßern undt Burgern alhier Zue Straßburg, als Hochzeitern an einem: So dann der Ehrn: und tugendsamen Jungfrawen Mariæ Dorotheæ Scopin weÿland des Ehrenhafft: undt Achtbahen Meister Hannß Philipp Scope, geweßenen Schneiders vndt Burgers alhie seel: nachgelaßener eheleiblichen Tochter alß hochzeiterin andern theils auff Freÿtag den 10. Octobris anno 1692 vor weÿland herrn Johannes Grünwaldt Notario publ. und burgern alhier nunmehr seel: sich begeben (…) So geschehen in der Königlichen Freÿen Statt Straßburg, Montags den 7. Aprilis anno & 1704, Johann Ludwig Scherer

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 32, n° 201)
1692. den 19. post Trinit. Seind Zum 1. mal außgeruffen word. Hanß Jacob Ernst der Schloßer, Weÿland Johann Christoph Ernsten gewesenen Weinhändlers und burgers Nachgel. Ehelicher Sohn, Jgfr Maria Dorothea, weÿl. Hannß Philipp Schoppen Schneiders und burgers nachgelaßene eheliche T. (unterzeichnet) Johann Jacob Ernst als hochzeiter, M D der hochzeiterin Zeichen (i 32)

Jean Jacques Ernst devient tributaire chez les Maréchaux
1692, Protocole de la tribu des Maréchaux XI 147 (Serruriers 1692-1704)
(f° 7-v) 1692. den 27. Octobris Handwerck gehalten – Joh: Jacob Ernst der Schloßer erscheint, meldet sich, verlangt inn die Meisterschafft geschrieben Zu werden, weilen Er nicht allein das Meisterstück gemacht, sondern auch sich verehlichet. Erkannt wann Er die gebühr wie ein andere gegeben hatt, auch geben wird, als solle Er angenommen seÿn hatt Zu geben 2. lb. d. Dtt. solche dato.

1695, Protocole de la tribu des Maréchaux XI 147 (Serruriers 1692-1704)
wieder Dietrich Crackerich undt Hannß Jacob Ernsten

Marie Dorothée Schopp (Scob) meurt en 1704 en délaissant trois enfants. Les experts estiment la maison à 800 livres. La masse propre au veuf est de 9 livres, celle propre aux héritiers de 284 livres. L’actif de la communauté s’élève à 436 livres, le passif à 449 livres

1704 (4.9.), Not. Pantrion (Jacques Christophe, 40 Not 14)
Inventarium und Beschreibung aller Haab vnd Nahrung, so weÿland die Ehren: vnd tugendsame fraw Maria Dorothea Ernstin, gebohrne Scopin, des Ehrenhafft: vnd Achtbaren Mstr. Johann Jacob Ernsten, Schloßers vnd burgers alhier geliebte haußfrau nunmehr seel. nach ihrem dinstags den 19.en Februarÿ Jüngsthin aus dießem mühesamen leben genommenen tödlichen ableiben Zeitlichen verlaßen, welche auf freundliches ansuchen, erfordern, v. begehren des Ehrenhafften Mstr. Johann Heinrich Büeckels, Schwarzbecken vnd burgers alhier, als geordnet und geschworenen Vogts Mariæ Dorotheæ, Mariæ Magdalenæ, vnd Johann Jacobs, der Ernsten, der verstorbenen frawen seel. mit obermeltem ihrem hinterbliebenen witwer ehelich erzeügter Kind. vnd ab intestato verlaßener Erben inventirt (…) Act: Straßburg den 4. 7.bris 1704.

In einer alhie Zu Straßburg inn der Fladergaßen gelegener, vnd in dieße Verlaßenschafft gehöriger Behausung ist befund. worden wie volgt.
Eigenthumb ane einer behaußung (T.) Item hauß v. hoffstatt mit allen deßen gebäwen begriffen, weithen rechten, zugehördten und gerechtigkeiten geleg. alhier Zu Straßburg in der Fladergaßen einseith neben Andres Nawer dem schneid. anderseit neben Stephan Jaquis dem Krempen hinden auff ein allmend gäßel stoßend. Davon gehen Jahrs 20. lb d Zinß à 4 pro Cento H Daniel Andres Widen In capital ablößig mit 500 lb d, Sonsten allerdings freÿ ledig vnd eigen durch die geschwohrne Werckmeister allhier über vorstehende beschwehrten annoch æstimirt per 300. lb. Und besagt über hievorgeschriebene behaußung ein teutscher Perg: Kauffbrieff mit d. Statt Straßb. Cancelleÿ Contract stuben anh. Insigel verwahrt, datirt den 12. Maÿ A° 1696. Innhaltend welcher gestalten diese behaußung v. H. Friderich Meÿer dem Specereÿ händler erhandelt worden.
Ergäntzung der Erben unveränderten guths. Auß dem über der fraw seel. in den Ehestand Zugebrachte Nahrung durch H Johann Grünwald Notarim seel. auffgerichteten Inventario de Anno 1692. hat mann denen Erb. Zuerg.
Series rubricarum. Des Wittwers unverändert Guth, Sa. Ergäntzung 59 lb – Schulden 50, Nach solchem abzug 9 lb
Der Erben unveränderte Nahrung, Sa. haußraths 51, Sa. Silbers 3, Sa. guldenen ring 9, Sa. Schulden 50, Sa. Erg. 170, Summa summarum 284 lb
Das theilbahre Verlaßenschafft, Sa. hausraths 34, Sa. Silbers 3, Sa. Eisen und gemachte arbeit wie auch werckzeug Zum Schloßer handwerck gehörig 60, Sa. Eigenthumbs ane einer behausung 30, Sa. Schuld. 38, Summa summarum 436 lb – Schulden 449 lb, Übertreffen also die Schulden auß der theilbaren Verlaßenschafft Zubezahlend die theilbare Nahrung vmb 13 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 280 lb
Eheberedung (…) auff Freÿtag den 10. Octobris anno 1692 vor weÿland herrn Johannes Grünwaldt Notario publ. und burgern alhier
Abschatzung den 3 7.bris aô 1704. Auff begehren des Ehrenhafften und bescheidenen Meister Hanß Jacob Ernst Schloßer ist eine behausung alhie in der Statt Straßburg in der Flader gaßen gelegen einseits Neben Meister Andres Neuenwerdt schneider, anderseits Neben Stephan Jacquis Kremb hinden auff ein Almengäßlein stosendt Welche behausung sambt aller gerechtigkeit wie solches durch der Statt Straßburg geschworne Werckleuthe sich in der besichtigung befunden und Jetzigem Preiß Nach angeschlagen wird Vor und Umb Ein tausendt und Sechs Hundert gulden. Bezeichnus durch der Statt Straßburg geschworene Werckhleuth, Jacob Staudacher Werckh Meister des Maur hofs. Johan Jacob osterrieth Werck Meister deß Zimmerhoffs

Jean Jacques Ernst se remarie en 1704 avec Elisabeth Carol, fille du cordonnier Jean Jacques Carol : contrat de mariage non conservé, célébration
1704, Not. Pantrion (Jacques Christophe, répert. 65 Not 45)
Eheberedung – Joh: Jacob Ernsten Schloßers, vnd Jft Elisabethæ Carolin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 148, n° 694)
1704. Mittw. d. 15. 8.br wurd. nach ordent. außruff. copulirt Johann Jacob Ernst d. Schloßer v. Burger allhie vnd J. Elißabetha, weil. Joh: Jacob Carlen des gewesenen Schuhmachers u. Burg. allhier nachgelaß. ehl. T. (unterzeichnet) Johann Jacob Ernst Alß hochzeiter, Elisabtha Carlin alß hochzeiter (i 147)

Elisabeth Carol fait son testament alors qu’elle est près d’accoucher. Elle nomme pour héritiers ses enfants ou à défaut sa sœur Salomé Carol, femme du tailleur Jacques Heyer.
1706 (22.1.), Not. Redwitz (Jean Frédéric, 43 Not 9) f° 26
Testament – Zuwißen, daß auff Freÿtag den 22. Januarÿ A° 1706. nachmittag Zwischen 3. vnd 4. Uhr, in mein Notarÿ ahne der großen Stadelgaß gelegenen eigenthümlichen behaußung (…) persönlich erschienen Fraw Elisabetha, gebohrne Carlin, Meister Johann Jacob Ernsten des Schloßers vnd burgers allhier Ehegattin, Zwar hochschwangern doch aber von Gottes gnad vnd barmhertzig Keit Gesund, Gehend vnd stehenden leibs, auch Richtigen Sinnen vnd gutter vernunfft (…)
3. ad basiin et fundamentum hus. Testamenti, setzt vnd ernennt Sie Zu dero Künfftigen Erben, vorderist dero lieben Kinder vnd Leibs Erben, wann sie deren eines vnd mehr hinderlaßen würde, Zugleichen portionen, im fall Sie aber, ohne ehelich Kinder dieser Welt q.ttiren solte, So solle dero Leibwerthen Schwester, Fraw Salome gebohrne Carlin Philipp Jacob Heÿer des Schneiders vnd burgers alhier eheliche hausfraw dero einige vnd wahre Erbin sein

Jean Jacques Ernst et Elisabeth Carol hypothèquent la maison au profit du marchand Jean Kirn.

1708 (1.3.), Chambre des Contrats, vol. 581 f° 181
Joh: Jacob Ernst Schlosser u. Elisabetha geb. Carlin beÿständlich Philipp Jacob Heÿers schneiders u. Joh: Jacob Hellers schuemachers
in gegensein H Joh: Kirn handelsmanns – schuldig seÿen 150 lb
unterpfand, ihre behaußung in der fladergass allhier, einseit neben andres Nauer anderseit neben Daniel osterrieth hinten auf andres friedel stoßendt

Jean Jacques Ernst meurt en mai 1713 en délaissant une fille de son premier mariage et deux de sa veuve. L’inventaire est dressé dans la maison. La masse propre à la veuve est de 263 livres. L’actif des héritiers et de la communauté s’élève à 522 livres, le passif à 923 livres

1713 (12.7.), Not. Lang (Jean Henri l’aîné, 27 Not 36) n° 17
Inventarium über Weÿland Meister Johann Jacob Ernsten, geweßenen Schloßers und Burgers zu Straßburg seeligen Verlaßenschafft, auffgerichtet Anno 1713.
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab vnd Nahrung, so weÿland Meister Johann Jacob Ernst, gewesener Schloßer vnd burger alhier zu Straßburg nach seinem den 19.en Maÿ jüngst aus dießer welt genommenem tödlichem ableiben, Zeitlichen verlaßen, Welche Verlaßenschafft, auf freundliches ansuchen, erfordern vnd begehren des Verstorbenenn in erst: vnd anderer Ehe erzeugter Kinder, wie auch dero geschworner Vögte (…) ersucht und inventirt, durch die Ehren und tugendsame Fraw Elisabetham Ernstin gebohrene Carlin die hinderbliebene Wittib mit assistentz deß Ehrengeachten Meister Joachim Köpge, Schloßers und burgers alhier, Ihres geschwornen Curatoris (…) geäugt und gezeigt (…) Actum Montags den 12. Junÿ Anno 1713.
Der Verstorbene hat ab intestato Zu Erben verlaßen wie volgt. 1.mo Jungfr. Mariam Dorotheam Ernstin, deß abgeleibten in erster Ehe mit weÿl. Fr. Maria Dorothea Ernstin gebohren Scopin seel. erzeugter dochter, dero geschworner Vogt H Johann Caspar Großer, Schloßer und burger alhier dem geschäfft persönlich beÿgewohnt
2.do Annam Elisabetham vndt 3.tio Susannam Mariam die Ernsten, diese beÿde des verstorbenenn in Zweÿter Ehe mit Eingangs gemelten fr. Elisabetha Ernstin gebohrner Carlin erzeügte döchterlin, deren gewesener Vogt der Ehrengeachte Meister Johann Geörg Ernst Nagelschmidt und burger allhier, welcher dem geschäfft von anfang biß Zu end abgewartet, Alßo alle dreÿ deß verstorbenen Zu dreÿen gleichen portionen und Antheilern ab intestato nachgelaßene rechtmäßige Erben.
Copia der Eheberedung

In einer alhier Zu Straßburg inn der Fladergaß gelegener, vnd in dieße Verlaßenschafft gehöriger Behausung befunden worden wie volgt.
Ane Hültzen: und Schreinwerck, Auf der Bühn, In der Cammer A, In dem obern stübel, In der Cammer B, In dder Wohnstub, In der Stub Cammer, In der Kuchen, Im undern haußöhren, Im Keller
Eigenthumb ane einer behaußung. Item eine behauß. vnd hoffstatt, m. allen dero gebäwen, begriffen, weithen, Zugehörden, rechten v. gerechtigkeiten geleg. alhier Zu Straßb. in der Fladergaß. geg. der Behaußung zum hawer gen. 1.s n. Daniel Osterrieth dem Schuhm. 2.s n. Andres Nawer dem Schneider hinden uf ein Andreß Fridel den Gürtler stoßend, davon gehen Jahrs 20. lb d. Zinß à 4 pro Ct° H. Daniel Andres Widten, In Capital lößig m. 500 lb. d, vnd über dise beschwerd. durch der St. St. geschw. Werckleüth, vermög einer apud Conceptum befindlicher schrifftl. Abschatzung, hiehero æstimirt per 400. lb. Darüber vorh. i. perg: Kb. m. d. St. St. C. C. Ins. verw. datirt d. 12. Maÿ A° 1696. Darbeÿ 3. untersch. perg. Kaufb. aus wolgemelter Contractst. deren d. 1.ne dat. d. 31. Jan: 1695. der andere d. 3.t 9.bs 1690 vnd der dritte d. 20.t Junÿ 1684.
Ergäntzung der Wittib ermanglenden unveränderten Gutts. Auß dem über derselben in dieße Ehe Gebrachte unveränderte Nahrung durch Christoph Philipp Webern den Notm. den 11. Aug. A° 1705. auffgerichtetem Inventario ist mangelnd befunden worden wie Volgt
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Wittib unverändert Gutt, Sa. haußraths 19, Sa. Silbergeschmeids 1, Sa. Guldener Ring 6, ss Schulden 5, Sa. Ergäntz. (197, Abzug 10, Rest) 186 lb, Summa summarum 263 lb
Dießemnach wird auch der Erben unverändert vnd Zugleich das theilbar Gutt, als womit sich die Wittib nicht Zubeladen resolvirt, beschrieben, Sa. haußraths 50, Sa. Werckzeugs v gemachte Arbeit Zum Schloßer handw. gehörig 40, Sa. Silbegeschmeids 2, Sa. Guldin Rings 4, Sa. Eigenthums ane einer behaußung 400, Sa. Schulden 25, Summa summarum 522 lb – Schulden 923 lb, Übertreffen also diz Passiv Schulden die Theilbare Activ Nahrung umb 400 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 263 lb

Elisabeth Carol se remarie en 1715 avec Jean Henri Kieffer. Elle meurt en 1725 en délaissant trois enfants de son premier mariage (inventaire)

Elisabeth Carol vend la maison au tourneur Jean Samuel Blanck et à sa femme Marie Salomé Sebitzius moyennant 1 250 livres

1714 (30.6.), Chambre des Contrats, vol. 587 f° 456
(1250) Elisabetha Ernstin wittib geb. Carlin beÿständlich Joachim Köpge schlossersb ihres Curatoris und Philipp Jacob heiger schneiders ihres Schwagers (unterzeichnet) köpcke
in gegensein Joh: Samuel Blanck hohldrehers und Mariæ Salome geb. Sebiziußin
ihre behaußung hoffstatt mit allen gebäuen, begriffen, weithen, Zugehörden, rechten und Gerechtigkeiten in der fladergass gegen der behaußung zuem hauer genant, einseit neben Daniel osterrieth anderseit neben andres Nauer hinten auf andres fridel – um 500, 200 und 100 pfund verhafftet, geschehen um 450 pfund

Les acquéreurs hypothèquent quelques mois plus tard la maison au profit du docteur en médecine Henri Nicolai

1714 (25.10.), Chambre des Contrats, vol. 587 f° 765
Joh: Samuel Blanck Kunst und hohldreher und Maria Salome geb. Sebiziußin beÿständlich H. Joh: Georg Then Med. Dris und Practici wie auch H Joh: heckhelers Med. Dris und Practici
in gegensein H. Heinrich Nicolai Med: Dris und Practici – schuldig seÿen 500 pfund
unterpfand, eine behaußung hoffstatt mit allen deren gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden, rechten und Gerechtigkeiten in der Fladergass gegen der behaußung zuem Hauer genannt, einseit neben Daniel osterrieth anderseit neben andres Nauer hinten auff Andreas Friedel

Fils du tourneur du même nom, Jean Samuel Blanck épouse en 1714 Marie Salomé, fille du docteur en médecine Jean Paul Sebitzius
Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 258 n° 1113)
1714. Mittwoch den 11.t Apr. Sind nach 2. mähl. Proclamation ehel. copulirt worden Joh: Sam. blanck der ledige bein und Silber dräher, weÿl. Johann Samuel Blancken gewesen b. und Hohldrähers hinterl. ehel. Sohn und J. Maria Salome, weÿl. H Joh: Pauli Sebitzÿ gewesenen Medic. d. und Practici allhier, nachgel. ehl. tochter (unterzeichnet) Johann Salomé Blanck als hoh Zeiter, Maria Salome Sebiziusin als hochzeiterin (i 257)

1720, Protocole des Quinze (2 R 124)
EE Handwerck der Dreher, Samuel Blanck und Simon Dalubers pt° mulctæ

1721, Protocole des Quinze (2 R 125)
E.E. Meisterschafft der Dreher
Samuel Blanck, Simon Dallüber von New Limbach

1734, Protocole des Quinze (2 R 142)
Johann Samuel Blanck Dreher 75. 86. 98. 102. 110, Gesellen 98.bis 103

L’inventaire dressé en 1735 après la mort de Marie Salomé Sebitzius n’est pas conservé.

1735, Not. Mader (répert. 6 E 41, 664-1) n° 824
Inventarium über Maria Salome Blanckin geb. Sebitziußin H. Joh: Samuel Blancken des Silberdrähers Ehefrau seel. Verlassenschafft

Les préposés de la Taille font figurer la succession dans leur registre parce que les impôts acquittés étaient calculés d’après une fortune sous-évaluée de 300 florins (150 livres) sur un total de 1 700 florins
1735, Livres de la Taille (VII 1178) f° 60-v
Zimmeleüth. F. N. 6722 – Weÿl. Mariæ Salome gebohrner Sebitziussin H Johann Samuel Blancken des Kunst und Silbertreher auch burgers alhier Ehel. Haußfrauen Verlaßenschafft inventirt H. Not. Mader.
Concl. Fin. Inv. ist fol. 105.b, 840 lb 16 ß 8 s
darzu gelegt die fol. 96. passivé eingebrachte 200 lb, Summa 1040 lb 16 ß 8 s
die machen 2000. fl. Verstallte 1700 fl. Zu wenig 300 fl.
Nachtrag Sechs Jahr in duplo à 18 ß, 5 lb 8 ß
Und Vier Jahr in simplo à 9 ß, 1 lb 16 ß
Ext. Stallgeltt pro 1735. 3 lb 18 ß
Gebott 3 ß
Abhandlung 1 lb 5 ß 6 d, Summa 12 lb 10 ß 6 s
Nachgelaßen 3 lb 12 ß, rest 8 lb 18 ß 6 d
dt. 18. Julÿ 1735

Jean Samuel Blanck se remarie en 1735 avec Cunégonde Sebitzius, veuve de l’orfèvre Guillaume Schmidt : contrat de mariage tel qu’il est copié à l’inventaire, célébration
Copia der Eheberedung – zwischen den Ehren undt wohlvorachtbahren auch Kunstreichen Herrn Johann Samuel Blacnken Silberdrehern und burger, allhier Zu Straßburg als dem herrn Bräutigamb ane Einem, So dann der Viel Ehren vnd tugendbegabten Frauen Kunigundæ Schmidin gebohrner Sebitziußin, weÿland des Ehren und vorachtbahren herrn Wilhelm Schmids geweßenen Silberarbeiters und burgers zu ermeltem Straßburg seeligen nachgelaßener Wittib als der Frau hochzeiterin am anden theil (…) So beschehen und verhandelt seÿnd dieße dingen in der Königlichen freÿen Statt Straßburg Donnerstag deb 22. Septembris als man Zalte nach Unßers Einigen Erlösers und Seeligmachers Jesu Christi gnadenreichen geburth und Menschwerdung 1735. unterzeichnet Johann Samuel Blanck als hoch Zeiter, Kunigunda Schmidin als hochzeiterin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 139 n° 525)
1735. Mittw. d. 5. 8.br. sind nach 2. maliger Proclamation ehelich copulirt v. eingesegnet word: H Joh: Samuel Blanck der Kunst v silber dreher, wittiber v. b. alhier v. fr. Kunigunda, weÿl. H. Wilhelm Schmidten gewesenen b. v. silber Arbeiter nachgel. Wittib (unterzeichnet) Johann Samuel blanck als hochzeiter, Kunigunda Schmidin als hochzeiterin (i 143)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans la maison du mari. Ceux du mari s’élèvent à 2 373 livres, ceux de la femme à 389 livres.

1736 (15. 8.br), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 32) n° 1025 (977)
Inventarium und beschreibung aller derjenigen Haab und Nahrung, So der Ehrenvest und wohl vorachtbahre H. Johann Samuel Blanck Silbertreher undt die Viel Ehren und tugendsahme frau Kunigunda gebohrne Sepiziusin, beede Eheleuthe und burgere allhier zu Straßburg, einander in Ihren ohnlängst angetrettenen Ehestandt zugebracht und sich deren jedes, vermög Ihrer mit einander aufgerichteten Eheberedung vor unverändert vorbehalten (…) Actum in fernerer gegenwart S. T. fraun Kunigundæ Sepiciusin gebohrne Reichßhofferin der Ehefrauen Eheleiblichen Frau Mutter, Straßburg d. 15. octobris 1736.

In einer allhier Zue Straßburg ane der Fladergaß gelegenen und dem Ehemann eÿgenthümblich Zuständigen behaußung sich befunden als volgt
Eÿgenthumb ahne einer Behaußung (M.) Eine behaußung vnd hofstatt mit allen deren ubrigen gebäuwen, rechten zugehörden vnd Gerechtigkeiten allhier Zue Straßburg, ane der fladergaß, eins. neben H Andreas Nauert dem schneider vnd E. E. großen rats alten beÿsitzer, anderseith neben Daniel osterried den Schuhmacher, vnd Hinten auf Daniel Grünwaldt des Gürtlers seel. nachgelaßene wittib stoßend gelegen, und seÿe solche behaußung herrn Lt. Ludwig Christian Nicolai in Capital Jahrs auf Michael a 4 pro Cento Verzinnßlich annoch Verhafftet pro 200. lb. d
Nota. solches Capital war 500 lb d. Es hat aber der Eheherr wehren seines Wittibenstands vnd Zwahr den 29. Junÿ 1736. 300 lb davon abgeführt also daß nur noch obige 200 lb stehen bleiben, Item ferner weÿland ST Herrn Heinrich Albrecht Nicolai gewesenen Med. Doctoris et professoris publ. ordinary seel. nachgelaßenem söhnlein auch in hauptgut Jahrlich à 4 p Cto auf Michaelis verinteressirt 200 lb v, Zusammen 400 lb d, sonsten frey leedig v. Eigen. Und wird dieße behaußung ohnpræjudicirlich hier außgeworffen und angeschlagen pro 1100 lb d, So verbleibt außzuwerffen 700 lb. Nota weÿland hrn Rath. Joh: Jacob Spielmann geweßenen apothecker seel. Fr. Wittib hatte auch ane Capital auf solcher behausung 200. lb d stehen gehabt, so aber der Eheherr auch wehrender wittiben standt den 5. aug. 1736. abgelöst 29. Darüber meldet ein In allhießiger Cantzleÿ Contractstube gefertigter Pergamentener Kauffbrieff sub dato 30. Junÿ 1714.
Series Rubricarum. Des Ehemanns Nahrung, Sa. haußraths 307, Sa. holtz v werckzeugs Zum treher handw. gehörig 44, Sa. Waaren 1073, Sa. frucht vnd Meel 19, Sa. Wein v Leerer vaß 52, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 24, Sa. goldener Ring vnd geschmeids 24, Sa. baarschafft 831, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 237, Sa. der Gülthen 44, Sa. Eigenthums ane einer behausung 700, Sa. Schulden 291, Summa summarum 3354 lb – Schulden 984, Nach deren Abzug 2369 lb, Darzu Kommet die th. Ime ane den haussteuren gebührige helffte so ist 4, Des Ehemanns Vermögen 2373 lb
Der Ehefrau Nahrung, Sa. haußraths 94, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 33, Sa. guldener Ring vnd geschmeid 102 lb, Sa. baarschafft 155, Summa summarum 385 lb – Adde die Ihro gebührige helffte haussteuren 4 lb, der Ehefrau Nahrung 389 lb

Samuel Blanck rembourse à l’aumône Saint-Marc un capital garanti sur la maison par un titre de 1601

1736 (10.7.), Chambre des Contrats, vol. 610 n° 649
des Allmoßens zu St Marx Schaffner H. Lt. Johann Thomas Frölich von dasigen H. Pflegeren bevollmächtigt
in gegensein Samuel Blanck des silberdrähers
nach besag einer vor Not. Johann Hilario Meÿer am 25. Aprilis 1601 aufgerichteten zinß kauffverschreibung einen auff weÿnachten jeden jahrs verfallenden mit 100 Pfund in hauptguth ablößigen reditum Annuum auff einer ane der Flader gaß einseit neben w. S.T. H. Fünffzehners Daniel Richshoffers seel erben anderseit neben H. Rathh. Andreas Knauert hinten auff das Allmend gäßlein beÿ dem Saltzhauß stoßend gelegen, ehedeßen weÿl. Johann Pick dem silberarbeiter eigenthümlich zuständig und nach deßen todt obgedachten Samuel Blanck als als letzt und meistbietenden ahne hiesiger ganth adjudicirten behausung stehen und bißher zu fordern gehabt

Partage des habits provenant de la succession de Marie Salomé Sebitzius
1737, Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 35) n° 1080 (1033)
Vertheilung der von Weÿl. fraun Mariæ Salome Blanckin gebohrener Sebitziußin H. Johann Samuel Blanckhen des Silberdrehers vnd burgers allhier zu Straßburg geweßener Ehefraun seel. Jgfer Mariæ Magdalenæ und Jgfer Mariæ Salome der Blanckhen Ihren zwoen döchtere prælegirten Kleÿdung und Weißengezeugs. Act. d. 24. febr. 1739

Compte de la succession de Marie Salomé Sebitzius
J. Jacques Oelinger (35 Not 29) n° 1080 (906-b)
Summarischer Calculus Über Weÿland fraun Mariæ Salome Blanckin gebohrener Sebitziußin, Herrn Johann Samuel Blanckhen deß Kunst und Silberträhers auxh burgers allhier zu Straßburg geweßener Ehefraun seel. Verlaßenschafft, nach Anleitung des darüber in anno 1735 aufgerichteten Inventarÿ mit aufgerechneter gewohnlichen Und etwas Verglichener Überbeßerung gefertigt – den 12. sept. 1735

1741, Protocole de la tribu de l’Echasse (XI 103)
Mittwoch den 1.ten Maÿ Anno 1741
Wieder Johann Samuel Blancken den Silberträher

Marie Cunégonde Sebitzius meurt en 1757 en délaissant deux fils de son premier mariage et un du deuxième. Les experts estiment à 800 livres la maison qui a été presque entièrement reconstruite pendant la deuxième communauté. La masse propre au veuf est de 1 081 livres, celle propre aux héritiers de 871 livres. L’actif de la communauté s’élève à 1 107 livres, le passif à 906 livres

1758 (1.3.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 69) n° 1634
Inventarium über Weÿland der Edlen und viel Ehr: und wohl tugendbegabten Frauen Kunigunda Blanckin geborner Sebitziusin des wohl Ehrenvesten, weißen und vorachtbaren auch Kunstreichen herrn Johann Samuel Blanck, Silberdrehers und E. E. großen Raths jetzmalig wohlverdienten beÿsitzers, acuh vornehmen burgers allhier Zu Straßburg gewesener Frau Eheliebstin nunmehr seeligen Verlaßenschaft, auffgerichtet in Anno 1758. – nach ihrem den 3. Julÿ des abgewichenen 1757.ten Jahrs aus dießer welt genommenen tödlichen hintritt, zeitlichen verlaßen, welche Verlaßenschafft auf freundliches Ansuchen Erfordern und begehren Sowohl des Herrn Wittibers selbsten als auch des abgeleibten seel. in zwoen Ehen ehelich erzeugter Kinder und ab intestato zu gleichen Portionen und Antheilen verlaßener Rechtmäsiger Erben (…) inventirt und ersucht durch den herrn Wittiber, wie auch frau Mariam Magdalenam Roosin gebohren Blanckin und Jgfr. Mariam Salomeam Blanckin, deßelben in erster Ehe ehelich erzeugte Zwo Töchtere (…) So Geschehen in der Königlichen Stadt Straßburg Mittwochs den 1. Martÿ Anno 1758.
Die abgeleibte Frau Rathherrin seel. hat ab intestato Zu Ihren rechtmäsigen Erben verlaßen wie folgt. 1. S.T. Herrn Wilhelm Schmidt den Handelßmann und Burgern allhier, welcher beÿ dem Geschäfft persönlich erschienen in den ersten dritten Stammtheil, 2.do Herrn Johann Philipp Schmidt, leedigen Knöpffmacher so majorennis vor sich und in seinem Namen, welcher auch præsens war, in den Zweÿen dritten Stammtheil, diese beede Söhne hat die verstorbene Frau Rathherrin in Erster Ehe mit weiland H. Wilhelm Schmidt gewesenen Silberarbeiter und burgern allhier ehel. erzeugt
So dann 3.tio Johann Friderich Blanck leediger Hohltreher, so über 21. Jahr alt mithin nach hiesigen Statuten majorennis, welcher aber von Herrn Johann Gottfried Werner, dem allhiesig verburgerten Schuhmacher assisitirt in den dritten letzten Stammtheil in letzter Ehe mit Eingangs gemelten H, Wittiber ehelich erzeugt. Alle dreÿ aber zu gleichen Portionen und antheiler verlaßene Rechtmäsige Erben.
Copia der Eheberedung – Copia Codicilli

In einer allhier Zue Straßburg ane der Fladergaß gelegenen und dem Ehemann eÿgenthümblich hieher gehörigen behaußung sich befunden als volgt
(f° 23) Eigenthum ahne einer Behaußung (W.) Neml. eine Behaußung Höflein und hofstatt allhier Zue Straßburg ane der Fladergaß, einseith neben Frau Glockin der Vöghändlerin und anderseith neben weiland Daniel Osterried des Schuhmachers Wittib, hinten auf N. N. den frippier stoßend gelegen, so gegen männiglichen auser denen unter denen Passivis stehenden Capitalien freÿ ledig und eigen, und ist dieselbe vermög einer zu dem Concept gelieferten schriftlichen Abschatzung vom 19. Septembris 1757 durch (die Werckmeistere) æstimirt und angeschlagen worden pro 800 lb. Diese behausung ist in des Herrn Wittiber erster Ehe erkauft worden, weilen dieselbe dreÿ auß solcher Ehe ehelich erzeugte aber nach iher Mutter verstorbenen Kindern Joh: Samuel, Joh: Daniel v Joh: Michael die Blancken geerbt, so participirt derselbe proprio daran 13/15.te theil, frau Maria Magdalena Rooßn geb. blanckin u. Jgfr. Maria Salome Blanckin die zwo töchtere aus 1.ter Ehe 2/15.theil, dieselbe ist stehender dieser zertrennten Ehe fast gantz neu aufgebauen worden, weswegen auch die derenthalben angewandte Bau Cösten infra folio facie (-) des H. Wittibers Erg. Abzug beigelegt Zubefinden.
Darüber meldet ein in allhiesiger C. C. Stub gefertigter Kauffbrief sub dato 30. Junÿ 1714.
Ergäntzung des Herrn Wittibers abgegangen unveränderten Guths Nach Anleitung Inventari Illatorum de 1736.
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Des H. Wittibers Vermögen, Sa. haußraths 52, Sa. Waar und Werckzeugs Zu der Treher profession gehörig 189, Leerer vaß 10, Sa. Silbers und dergleichen Geschmeids 16, Sa. goldener Ring 23, Sa. der baarschafft 34, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 137, Sa. der Gülthen von liegenden güthern 14, Sa. Eigenthumbs ane einer behausung 800, Sa. Schulden o, Sa. Ergäntzung (1773 abzug 1607, restiret) 166, Summa summarum 1445 lb – Schulden 363, Nach deren Abzug 1081 lb
Der Herren Erben anerstorbenen Mütterlich guth, Sa. haußraths 75, Sa. Silbers und dergleichen Geschmeids 24, Sa. goldenen Ring und dergleichen Geschmeids 39, Sa. baarschafft 9, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 285, Sa. der Schulden o ; Sa. Ergäntzung (727, abzug 289, restiret) 437 lb, Summa summarum 871 lb
Die gemein unverändert und theilbare Verlaßenschafft betreffend, Sa. haußraths 84, Sa. des zum treher handwerck gehörigen holtz vnd waaren 118, Sa. frucht 10, Sa. Weins vnd leeren vaßen 55, Sa. Silbers und dergleichen Geschmeids 6, Sa. Goldenen rings 14 ß, Sa. baarschafft 247, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 475, Sa. Schulden 109, Summa summarum 1107 lb – Schulden 906 lb, Nach deren Abzug 200 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 2267 lb
Wÿdemb Welchen der hr. Wittiber von der frauen defunctæ seel. lebtägig Zu genießeb
(f° 52) Wÿdemb Welchen der hr Wittiber von weÿland fraun Mariæ Salome Blanckin gebohrner Sebitziusin deßen ersten frau Eheliebstin seel. theils mit gewißer Zeith vnd theils lebenslänglich Zu gneißen hat
Copia Codicilli, persönlich erschienen die viel Ehren vnd wohl tugendbegabte Frau Kunigunda Blanckin gebohren Sebitziußin, des Ehrenvesten großachtbahren weißen und Kunsterfahrenen herrn Johann Samuel Blanck berümbten Silbertrehers vnd E. E. großen Raths allhier Zu Straßburg wohlansehnlichen burgers dahier frau Eheliebstin, zwahr etwas schwach vnd Krancken leibs dahero auf einem bette liegend (…) Actum in einer allhier zu Straßburg ane der fladergaß gelegenen vnd der frau Codicillirerin Ehegatten eingangs gemelt eigenthümlich zuständigen behaußung dero vordern wohnstuben mit denen fenstern auf die Gaß außsehende (…) Dienstags den 18. Januarÿ Nachmittags zwischen 3, vier vnd fünff uhren Anno 1757, Johann Jacob Oelinger, Notarius juratus
Copia der Eheberedung (…) Straßburg Donnerstag den 22. Septembris 1735.
Abschatzung vom 19.ten 7.bris 1757. Auff begehren Herrn Johann Samuel Blanck E: E: Großen Raths Alter beÿsitzer, ist eine behaußung allhier in der Statt Straßburg inn der Flader gaß gelegenen, einseits Neben Herrn Ostridt dem Schumacher, Anderseits Neben Frau glockin und hindten auff N.N. dem frippié stoßent, solche Behaußung bestehet in dreÿ Stuben, Zweÿ Stub Kammern Zweÿ Küchen, eine Werckstatt und Etliche Hauß Kammeren, dar über ist der dachstuhl mit breit Zieglen belegt, Hat auch einen gewölbten Keller, eine Kleine Bauch Kuchen und Gumpbronnen. Von Uns den Unterschriebenen der Statt Straßburg geschwornen Werck Meistern, nach vorhero beschehener besichtigung, mit Aller Ihrer gerechtigkeiten dem Jetzigen Wahren Wert nach Estimirt und angeschlagen Worden Vor und Umb. Ein Tausent Sechs Hundert Gulden. [unterzeichnet] Ehrlacher Werck Meister deß Munsters, Werner Hueber

Samuel Blanck est élu échevin à la tribu des Charpentiers
1752 Conseillers et XXI (1 R 235)
Samuel Blanck wird beÿ E. E. Zunfft der Zimmerleuth Zum schöffen erwehlet. 257.

Les deux filles et uniques héritières de Jean Samuel Blanck sont dispensées de faire dresser un inventaire des biens de leur père
1762 (8.11.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 71) n° 1660
Designatio desjenigen Vermögens, welches nun weÿland S.T. Herr Johann Samuel Blanck E. E. großen Raths allhier Zu Straßburg geweßener wohlverdienter beÿsitzer, Silber und Kunstdreher, nach seme derselbe den (-) dieses nun zu end laufenden 1757.ten Jahrs das zeitliche mit dem Ewigen verwechselt mithin seeligen von hinnen geschieden Zeitlichen verlaßen, welche Verlaßenschafft Zwahr hiesiger Statt ordnung gemäß durch deßen zwo frau vnd Jgfr. tochter auch Zugleichen Theilen respe. Erbinnen, Nahmentlich frau Mariam Magdalenam Rooßin gebohrene blanckin weÿland H Johann Conrad Rooß gewesenen Schwerdfegers und burgers allhie Zu Straßburg hinterbliebene Witt. die ältere tochter vnd Jgfr. Mariam Salomeam blanckin so majorennis die Jüngere tochter beede vor sich und in Ihem Nahmen dem Stalltax nach solt Inventirt vnd des Inventarÿ Expedition auf löbl. abhandlung eingeliefert werden, allein demnach aber Sie die Zwo tochter vnd Erbinnen Mündlichen versicherten, daß Sie Zwahr weÿland fraun Künigundæ blanckin gebohrener Sebitziußin ihres Hn Vatters Zweÿter vor demeselben verstorbene Ehefrau Verlaßenschaffts Inventarium de 1758. denen wohlansehnlichen herren dreÿ der Statt Stall pro dispensatione dermahliger verlaßenschaffts Inventur vorgelegt, so Sie es seÿe aber ohne weitere bemerkung der reproduction gedachten Inventarÿ de 1758. der würcklichen dießeitigen anderwärtigem Inventur dennoch Mündlichen entladen (…)
Actum den 8. Novembris et sequentibus diebus anno 1762.

La maison revient pour moitié à Marie Madeleine Blanck qui épouse en 1745 le fourbisseur Jean Conrad Roos, fils du pasteur Jean Conrad Roos de Bodersweier : contrat de mariage, célébration
1745 (22.4.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 77) n° 1085
Eheberedung – zwischen dem Ehren und vorgeachten Herrn Johann Conrad Rooßen Seeligen Schwerdfeger, weÿland des Wohl Ehrwürdig und Wohlgelehrten herrn Johann Conrad Rooß, geweßenen treu eÿferig Evangelischen Pfarrherren Zu Boderseÿher, Fürstlich heßen damstättischer Jurisdiction nunmehr seel. mit der Viel Ehren und Wohl tugendbegabten Fraun Ursula gebohrner Zinnßnerin Ehelich erziehltem und nach tod Verlaßenem Sohn, als dem hochzeiter ane einem
Sodann der Wohl Ehren und tugendreichen Jungfrauen Mariæ Magdalenæ Blanckin, des Ehrenvesten Wohl vorgeachten und Kunstreichen Herrn Johann Samuel Blancken
und seÿnd vorhergeschriebene Ding Zugangen und beschehen In der Königlichen Statt Straßburg Donnerstags den 22.ten Aprilis Anno 1745. unterzeichnet Johann Conrad Roos als hochzeuder, Maria Magdalena Blanckin alß hochzeiterin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 242 n° 926)
Anno 1745 Eod. [mittw d. 21. Jul.] seind nach ordent. Proclamation Ehl. copul. v. eingesegnet worden H Johann Conrad Rooß der led. Langmeßer schmidt u. b. allhier weÿl. H Johann Conrad Roß gewes. ev. Pfarrers Zu Bodersweyer nachgelaß. Ehl. Sohn und J. Maria Magdal. H Johann Samuel Blanck Kunsterfahrnen silberdrähers u. b. allhier Ehl. Tochter (unterzeichnet) Johann Conrad Roos als hochzeuder, Maria Magdalena Blanckin als hochzeiterin (i 247)

Marie Madeleine Blanck femme de Jean Conrad Roos et Marie Salomé Blanck louent la maison à l’orfèvre Jean Daniel Klein

1763 (24.1.), Not. Laquiante (6 E 41, 1013)
Bail pour 9 années qui commencent à la Notre Dame de mars prochaine – Dlle Marie Madeleine Blanc veuve de Jean Conrad Rooß fourbisseur assitée de Antoine Hetzel tourneur, Dlle Marie Salomé Blanc fille majeure assitée de Jean Daniel Busch licencié ez loix, Les deux Dlles comparantes etant les deux seules filles et héritières délaissées par deffunts Sr Samuel Blanc leur père tourneur
à Jean Daniel Klein M° orphevre de Strasbourg
les places et appartements qui font la majeure partie de la Maison qu’elles ont hérité dud. Sr leur père et qui est Scise en cette ville rue des flancs tels qu’ils sont cy après détaillés Scavoir 1° la boutique du Retz de chaussée, Item tous les appartements du premier étage, Item au troisième étage un poele La chambre y attenante et une autre chambre, Item les deux chambres a la mansarde, Item une cave séparée des autres, Item l’usage commun des greniers pour la lescive ainsy que celuy de la pompe, Les Dlles bailleuses se réservant tout le reste pour leurs habitation – moyennant un loyer annuel de 240 livres tournois

Marie Madeleine Blanck veuve de Jean Conrad Roos meurt sans enfant et délaisse pour unique héritière sa sœur Marie Salomé femme de l’orfèvre Jean Chrétien Hübschmann

1766 (24.10.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 270) n° 1042
Designatio deßjenigen Vermögens, welches nun Weÿl. die Viel Ehren und tugendreiche Frau Maria Magdalena gebohrene Blanckin längst Weÿl. H. Joh: Conrad Rooßen, des geweßenen Schwerdfegers burgers allhier zu Straßburg seel. nachgelaßene Frau Wittib nun auch seel. nach Ihrem den 18.ten Martÿ dieses laufenden 1766. Jahres tödlichen Hinscheiden Zeitlichen verlaßen, welches ane Dato Zu End gemeldt mit Zuziehung H. Joh: Georg Lederlin, dießer Statt geschwornen Käufflers nach dero nunmehro Frau Maria Salome Hübschmännin geb. Blanckin der Verstorbenen Frauen seel. leibliche Schwester und ab intestato nach tod verlaßene einige Erbin mit assistentz H Joh: Christian Hübschmanns des Goldarbeiters und burgers allhier Ihres H. Eheliebsten (…) inventirt. So beschehen Straßburg auff Freÿtag den 24. Octobris Anno 1766.

In der allhier Zu Str. ane der Spießgaß gegen dem Hauergäßlein über gelegenen zum halben theil hiehero gehöriger beh. hat sich folgender maßen befunden als (…)
Sa. haußraths 79, Sa. Silbers 14, Sa. Goldener Ring und dergleichen Geschmeids 12, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 331, Sa. Gülth von liegenden güthern 28
Antheil ane einer Behaußung. Nahmlichen die helffte vor unvertheilt von und ane i.r Beh. Höfflein v. Hoffstatt mit allen deren Begriffen, weithen, Zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten, gelegen allhier ane der Fladergaß gegen dem hauergäßlein über, j.s. neben Fr. Agnes geb. Schmidin, Joh: Daniel Glocke des föchhändlers v. b. allh. verlaßener Ehefr. 2.s. neben N Henri, dem Bratwurstmachern, hinden auff andres Häffelin den frippier stoßend, so ledig eigen und nach außweiß des über weÿl. herrn Samuel Blancken geweßenen Kunst und Silberdrehers und E. E. Großen rhats alten wohlverdienten beÿsitzers v. b. allh. seel. 2.ter hsfr. Verl. durch H Notn Johann Jacob Oelinger in A° 1757. gefertigten Inv. fol. 96. fac: 2.do æstimirt und angeschlagen wobeÿ man in so mehr, als durch des nachbaren auffgeführt Gebäude der tag in der fordern Kuchen seithero verbauet worden, jedoch mit Großgünstiger Genehmhaltung derer Hh. dreÿ der Stadt Stall gelaßen hat 800, wovon hiehero die helfftte gehörig ist 400. Darüber meldet j. teut. perg. Kaufvsch. in allhies. C. C. st. gef. v. mit deren anh. Ins. vw. datirt den 30.ten Junÿ a° 1714 dabeÿ verschiedene ältere Kffbr. von unterschiedenen datis befindlich, und ist der andere halbe th. der Fr. erbin zuständig
Sa. antheils ane j. behausung 400, Schulden 25, Summa summarum 891 lb – Schulden 128 lb, Nach deren Abzug 762 lb. Davon hat die verstorbene seel. folgendes mündlichen legirt 18 lb – Stall Summa 762 lb

La maison revient pour moitié puis en entier à Marie Salomé Blanck qui épouse en 1766 l’orfèvre veuf Jean Chrétien Hübschmann : contrat de mariage, célébration

1766 (21.1.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 286) n° 494
Eheberedung – zwischen dem Wohl Ehren Vesten und Kunsterfahrenen Herrn Johann Christian Hupßmann, dem Goldarbeitern, wittibern und burgern allhier Zu Straßburg, als dem herrn Hochzeitern, ane Einem
So dann der Viel Ehrn: und tugendreichen Jungfrauen Mariæ Salome Blanckin, weÿl. des Wohl Ehrenvesten, Großachtbaren und weißen herrn Samuel Blancken, geweßenen berühmten Kunst: und hohldrehers, auch E. E. Großen rhats alten wohlverdienten beÿsitzers und burgers allhier seeligen nachgelaßener Jungfer Tochter, als der Jungfer Hochzeiterin am anden theil
Straßburg auff Dienstag den 21. Januarii Anno 1766 (unterzeichnet) Christian Hübschmann als Hochzeiter, Maria Salome Blanckin als Hochzeiterin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 39)
Im Jahr 1766 sind nach ordentlich geschehener offentlichen Proclamation Dominicaa Cantate et Jubilate oder dom. III. et IV. post Pascha auf gegebene Erlaubnus von J. gn. dem regierenden Herrn Ammeister dedato 18.t Aprilis Sonntags den 27. Aprill in der Jungfer Hochzeiterin behaußung copulirt und ehelich eingesegnet worden herr Johann Christian Hübschmann burger und Goldarbeiter allhier Wittwer und Jungfer Maria Salome Blanckin weÿl. Herrn Samuel Blancks geweßenen Kunst drehers und E. E. großen Raths allhier alter beÿsitzers wie auch weÿl. Frau Maria Salome gebohrner Sebiztiusin hinterlassene eheliche Tochter (unterzeichnet) Johann Christian Hübschman als Hochzeiter, Maria Salome Blanckin als Hochzeiterin (i 43)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans la maison qui appartient à l’épouse. Les apports du mari s’élèvent à 583 livres, ceux de la femme à 1 785 livres.

1766 (18. 8.br), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 270) n° 1040
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab, Nahrung und Güthere, Keinerleÿ davon ausgenommen, so der Wohl Ehrenvest und Kunsterfahrene Johann Christian Hübschmann, der Goldarbeiter und die Viel Ehren und tugendreiche Frau Maria Salome gebohrene Blanckin, beede Eheleuthe und Burgere allhier Zu Straßburg einander in den Ehestand zugebracht und sich crafft der vor mir Notario errichteten Eheberedung §° 4.to vor unverändert vorbehalten haben (…) So geschehen allhier Zu Straßburg auff Sambstag den 18. 8.br. Anno 1766 In fernerer Gegenwart des Wohl Ehrenachtbaren und Kunsterfahrenn herrn Johann Heinrich Wiegels des Goldarbeiters und burgers allhier des Eheherrn Kinder Erster ehe geschwornen Vogts.

In einer allhier Zu Straßburg ane der Fladergaß gelegenen, und hernach beschriebenen behaußung folgender maßen sich befunden.
Antheil ane einer Behaußung. (F.) Neml. die helffte vor unvertheilt von v. jr. Beh. Höfflein v. hoffstatt m. allen deren begriffen, weithen, Zugehörden, rechten und Gerechtigkeiten, gelegen allh. ane der Fladergaß gegen dem hauergäßl. über, j.s. neben Fr. Agnes geb. Schmidin, Joh: Daniel Glocken des ausgetrettenen föchhändlers v. b. allh. verlaßene Ehefr., 2. s. neben N. Henry dem bratwurstmacher, hinden auf Andres Häffelin, den frippier stoßend, so ledig eigen und ohnpræjudicirlichen æstimirt pro 1500 lb. d. daran die helffte hoehero außmacht 750 lb. Darüber und Zwar über die gantze beh. meldet j. teut. perg. Kff verschreibung in allhies. C. C. stub gef. v. m. deren anh. Ins. vw. datirt den 30.ten Junÿ A° 1714, dabeÿ verschiedene ältere Kffbr. von unterschiedenen datis. Und ist der ander halbe theil u. vor offermeldeter ihrer schwester seel. verl. gehörig,welchen nun dißorts Ehefr ererbet hat.
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Des Eheherrn Vermögen betreffend. Sa. haußraths 333, Sa. Leerer Faßen 7, Sa. goldener Ring und Geschmeid 944, Sa. Schulden 73, Summa summarum 1358 lb – Schulden 806 lb, Dazugelegt die ane denen haussteuren demselben gebührige helffte so thut 31 lb, des Eheh. Zugebracht Vermögen 583 lb
Der Ehefrauen in die Ehe gebracht Guth anlangend, Sa. hausraths 359, Sa. leeren Faßen 8, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 86, Sa. goldener Ring 165, Sa. baarschafft 5, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 331, Sa. Gülth von liegenden güthern 96, Sa. Antheils ane einer behaußung 750, Sa. Schulden 25, Summa summarum 1828 lb – Schulden 75, Nach deren Abzug 1753 ln Darzugerechnet die andere Helffte ane denen haussteuren 31 lb, Der Ehefrauen in die Ehe gebracht Vermögen 1785 lb

Marie Salomé Blanck meurt en 1770 après avoir institué son mari légataire universel de ses biens. Sa cousine et héritière présomptive Marie Elisabeth Blanck, femme du tourneur Jean Georges Kolb, ratifie le testament. L’actif de la succession s’élève à 1 828 livres, le passif à 927 livres.

1770 (2.3.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 274) n° 1184
Inventarium und beschreibung aller derjenigen Haab, Nahrung und Güthere, Keinerleÿ davon ausgenommen, so weÿland die Viel Ehren und tugendsame Frau Maria Salome gebohrene Blanckin, des wohl Ehrenachtbarn und Kunsterfahrenen Herrn Johann Christian Hübschmanns, des Goldarbeiters und burgers allhier zu Straßburg geweßene Eheliebstin nunmehr seelige, nach ihrem den 24.ten Januarÿ dießes angefangenen 1770.sten Jahrs aus dießer welt genommenen tödlichen Ableiben Zeitlichen verlaßen, welche Verlaßenschafft auf freundliches Ansuchen Erfordern und Begehren vorwolermelt des herrn Wittibers, als der verstorbenen Frauen seel. über Abzug deren legaten in crafft indulti testandi c* intituirte Erben fleißig inventirt und ersucht durch Ihne auf Zuvorhin ane Ihne und Jgfr. Margaretha Elisabeth Hübschmännin seine Tochter erster Ehe beschehene gebührende Verlesung des gewohnlichen articuls Eÿds, Äugens und Zeigens (geäugt und gezeigt) So geschehen allhier Zu Straßburg auf Freÿtag den 2.ten Martÿ 1770.
Bericht In gegenwärtig Inventarium gehörig. Demnach beÿ der den 17.ten Jan. A° 1770 beschehenen Apertur und Publication des verstorbenen Frauen seel. erichteten und hievor in copia eingetragnen testamenti solemnis, wie aus dem darüber dressirten und ebenfalls hievor in copia gehenden actu Zu sehen, Frau Maria Elisabetha gebohrene Blanckin, Mr Johann Georg Kolben des hohldrehers und burgers allhie Ehefrauen dei damalige præsumptiv Erbin unter beÿstand ihres mariti und Herrn Johann Friderich Schaffen, Notarii publici jur. et practici alhier ihre Erklärung über angeregtes testament und beÿgelegenen Schedam ausgesetzt gehabt, so ließ dieselbige unter beÿstand vorgemeld durch Sieur Humbourg huissier Royal acte unterm 3.ten Martÿ und darinn andeuten, wie daß sie wider ihrer Fr. Baasin dißorts verstorbenene Fr. Hübschmännin sel. errichtetes testamentum clausum im geringesten nichts einzuwenden habe (…) Actum Straßburg den 5.ten Martÿ A° 1770.

In einer allhier Zu Straßburg ane der Fladergaß gelegenen in dieße Verlaßenschafft gehörigen behaußung folgender maßen sich befunden.
Eigenthum ane einer Behaußung. Neml. j. Beh. Höffl. v. hofstatt mit allen deren begriffen weithen, Zugehörden, rechten und Gerechtigkeiten, gelegen allhier ane der Fladergaß gegen dem hauergäßl. über, j.s. neben Frau Maria Salome geb. Reichlinin H. Isaac Küblers des goldarbeiters v. b. alhier Ehegattin als Glockischer tochter Testaments Erbin, 2. s. neben N. Henry dem bratwurstmacher, hinden auf Andres Häffelin den frippier stoßend, so ledig eigen und wie solche beÿ weÿl. Fr. Mariæ Magdalenæ geb. Blanckin, auch weÿl. H. Joh: Conrad Roßen gewes. Schwerdfegers v. b. allh. hinterbliebener Wittib see. Verl. Zufolg des durch mich notm. in A° 1766 vergriffenen Concepts angeschlagen worden, wieder also jedoch auff genehmhaltung wohlverdienter herren dreÿ der Stadt Stall, æstimirt pro 800 lb. Darüber meldet j. teut. perg. Kff verschreibung in allhies. C. C. stub gef. v. m. deren anh. Ins. v.wahrt datirt den 30.ten Junÿ A° 1714, dabeÿ verschiedene ältere Kffbr. von unterschiedenen datis.
Der Fünff noch lebenden Kinder erster Ehe Pfetter Göttel und Geschenck gelts betreffend. Nach besag darüber beeder nun Zertrennter Ehepersohnen einander Zur Zeit ihrer Veheürathung errichteten und durch mich Ntm. in A° 1766 gefertigten Invii.
Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. haußraths 322, Sa. Werk zum Goldarbeiten gehörig 6, Sa. Wein und Leerer Vaß 11, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 47, Sa. Goldener Ring 128, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 475, Sa. Gülth von liegenden güthern 28, Sa. Eigenthum ane einer behaußung 800, Sa. activ schuld 9, Summa summarum 1828 lb – Schulden 927, Nach deren Abzug 900 lb
Gleich auszuliefernde Legata 119 Sa. dieser nach des H. Wittibers als Niesers todfall auszliefern destinirte Legate 539 – Stall Summa 1422 lb
Copia der Eheberedung (…)
Copia Testamenti clausi (…) Zu Straßburg den 14. Octobris 1769

Les héritiers de Marie Salomé Blanck vendent la maison au boutonnier d’étain Jean Daniel Isenheim moyennant 2 250 livres

1771 (19.10.), Chambre des Contrats, vol. 645 n° 463
Fr. Maria Elisabetha geb. Blanckin H. Johann Georg Kolb des hohldrehers ehefrau, H. Johann Heinrich Wiegel der goldarbeiter als geordneter und geschworener vogt weÿl. H. Johann Christian Hübschmann gewesten goldarbeiters hinterlassenen 5 minorennen kinder
in gegensein H. Johann Daniel Ißenheim des Zinnknopffmachers
eine behausung, bronnen und hoffstatt mit allen deren gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden, rechten und gerechtigkeiten ane der Fladergaß gegen dem Hauergäßlein über einseit neben N. Henriot dem wurstmacher, anderseit neben H. Kübler dem goldarbeiter hinten auff Andreas Häffelin den altgewänder – um 2250 pfund

94 Z 68 – Aus Ihro Gnaden des regierenden Herrn Ammeisters der Statt Straßburg Haus Memoriali de anno 1771. Donnerstag den 17. Octobris (…) weiland Frauen Mariæ Salome Hubschmännin gebohrner Blanckin hinterlassene behausung

Fils de l’ouvrier de fabrique du même nom, Jean Daniel Isenheim épouse en 1759 Anne Diemer, veuve du pasteur André Meyer : contrat de mariage, célébration
1759 (23.2), Not. Dinckel (6 E 41, 426) n° 310
Eheberedung – entzwischen dem Ehrenvest und Wohlvorachtbahren herrn Johann Daniel Isenheim, dem Ledigen Versilbert Pferdzeug: und Knöpffmachern auch burgern allhier Zu Straßburg, Weÿland des Ehrenvest und Kunsterfahrnen Herrn Johann Daniel Isenheim, des geweßenen Silberarbeiters und burgers allhier, mit auch Weÿland der viel Ehren: und tugendbegabten Frauen Maria Cleophe gebohrener Dietschin beeder nunmehr seeligen ehelich erzeugtem Sohn, als dem herrn Bräutigamb ane einem
So dann der Wohl Ehren: und Tugendbegabten Frauen Anna Meÿerin gebohrener Diemerin, Weÿland des Wohl Ehrwürdig und Wohlgelehrten Herrn Magister Andreæ Meÿers geweßenen wohlverdienten Pfarrers der Evangelischen Gemeind zu Preuschwickersgei und burgers allhier nunmehr seeligen hinterlaßener Frau Wittib, als der Frauen hochzeiterin ane dem andern Theil
So geschehen in Straßburg auf Freÿtag den 23. Februarÿ Anno 1759. (unterzeichnet) Johan Daniel Isenheim Als hochzeiter, Anna Meÿerin Als hochzeiterin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 369-v n° 1373)
1759. Sontag d. 18. Martÿ sind nach ordentliche proclamation ehl. copulirt und eingesegnet worden H Johann Daniel Isenheim der ledige Zinn Knopffmacher weÿl. H Joh: Daniel Isenheim Silber Arbeiters und b. alh. ehel. Sohn und d. Anna weÿl. H. M. Andreas Meÿers pfarrers Zu beuschwickersheiml hinterl. wittib (unterzeichnet) H Daniel Isenheim Als hoch Zeeter, Anna Meÿerin Als hochzeiterin (i 375)

Anne Diemer veuve du pasteur de Breuschwickersheim André Meyer fait vendre des meubles. – André Meyer est le fils du cordonnier Laurent Meyer et de Marie Madeleine Würtz (Lorentz Meÿer Schuemacher und Maria Magdalena geb. würtzin, mit beÿstand ihres sohns H. M. Andreas Meÿer S.S. Theol. Studjosi, Chambre des Contrats, 1729, f° 218-v). D’après Bopp, il est immatriculté à Strasbourg le 23 octobre 1716, candidatus philosophiæ le 22 mars 1717, maître le 20 février 1719, diacre à Plobsheim (1732), pasteur à Rothau (1732-1737) puis à Breuschwickersheim (de 1737 à sa mort en 1753). Sur Anne Diemer, voir plus bas son inventaire après décès.
1755 (11.6.), Not. Lichtenberger (Jean Philippe, 30 Not 51) n° 1056
Mittwoch den 11.ten Junÿ Anno 1756. hat Fr. Anna Meÿerin gebohrne Diemerin weÿl. H. Mr Andreas Meÿer, gewesenen Pfarrers zu Breuschwickersheim nachgelaßene Fr. Wittib folgende hausraths posten durch H. Philipp Jacob Schützenberger den geschwohrnen Käufler und deßen Ehefraun in einer an dem drusengäßel gelegenen behaußung offentlich verkauffen und vesteigern laßen

Jean Daniel Isenheim loue une partie de la maison à l’orfèvre Charles Philippe Kremer.

1773 (5.10.), Not. Laquiante (6 E 41, 1049) n° 10
Lehnung auff 6 jahr lang welchen die ihren anfang nehmen werden auf künfftigen Weÿnachten – H. Johann Daniel Isenheim Zinnknopffmacher
an tit. Hrn Carl Philipp Kremer des Silberarbeiters
Eine in des H. verlehners allhier in der fladergaß liegenden behausung befindlichen wohnung im zweÿten stock, bestehend in stub und stub Kammer, Kuchen und einer Kammer darneben wie auch zweÿ kleinen Kammer, vier Stegen hoch und einer kleinen Kammer dreÿ steegen hoch
Mehr den laden nebst der Eß worinnen sich in der sogenannten bauch Kuchen befindet
Item ein holtzhauß mit Latten unter der Steeg und einen Platz zu den Kohlen neben dem holtzhauß in der höhe wie auch einen Keller nebend des herrn Verlehner eigenen anstoßend – um einen jährlichen Zinß nemlich 120 gulden

Jean Daniel Isenheim et Anne Diemer font dresser l’inventaire de leurs apports. Ceux du mari s’élèvent à 2651 livres, l’actif de la femme est de 177 livres, le passif de 384 livres. En annexe, accord passé par Jean Daniel Isenheim et son beau-fils boutonnier d’étain Jean Frédéric Meyer

1775 (16.11.), Not. Dinckel (J. Raoul, 6 E 41, 419) n° 1332
Inventarium über des Ehrenvest und Wohlvorachtbahren Herrn Johann Daniel Isenheim des versilbert Pferdzeug: und Knöpffmachers und der Viel Ehren: und tugendbegabten Frauen Annä Isenheimin gebohrener Diemerin beeder Eheleuthe und burgere allhier Zu Straßburg einander für ohnverändert in den Ehestand zugebrachte Nahrungen, aufgerichtet Anno 1775. – in Ihren im Monath Martio Anno 1759 angetrettenen Ehestand einander für ohnverändert Zugebracht, welche der ursachen alldieweilen in Ihr beeder Eheleuthe mit einander auffgerichteten Eheberedung expresse enthalten, daß eines Jeden in die Ehe bringende Nahrung reservirt und ohnverändert seÿn und bleiben solle (…) So beschehen in Straßburg, in fernerm beÿsein des Wohl Edlen und Rechsgelehrten Herrn Johann Friderich Greiß, Notarii jurati publici und Practici der Ehefrauen erbettenen herrn Assistenten auf Donnerstag den 16. und Sambstag den 18. Novembris Anno 1775, auch Freÿtags den 5. Januarÿ Anno 1776.

In einer allhier Zu Straßburg ane der Fladergaß gelegenen in wehrender dießer Ehe erkaufften und also in beeder Eheleuthe theilbahre Nahrung gehörigen behaußung befunden worden wie folgt
Eigenthumb ane einer Behaußung (M.) Nemlichen eine Behaußung, höfflein, gemeinschafft des Bronnens und Hoffstatt mit allen übigen deren begriffen, Weithen, Zugehörden, echten und Gerechtigkeiten gelegen allhier Zu Straßburg ane dem Hauergäßlein (…)
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Des Ehemanns in die Ehe gebracht Vermögen, Sa. haußraths 72, Sa. Lährer Faß 33, Sa. Silbergeschmeids 39, Sa. Goldenen Rings 4, Sa. Eigenthums ane einer behaußung, Nihil, baarschafft 2500, Summa summarum 2651
Dießemnach wird nun auch der Ehefrauen gehörigen in die Ehe gebrachte Nahrung beschrieben, Sa. haußraths 115, Sa. Lährer Faß 19, Sa. Silbergeschmeids 8, Sa. Goldener Ring und Geschmeids 33, Sa. Eigenthumbs ane liegenden güthern Nihil, Summa summarum 177 – Schulden 384 lb, Passiv onus 206 lb
Vor mir unterschriebenem offenbahrem geschwornem Notario in Löbl. Statt Straßburg seind ane Zu end gemeltem dato persönlich erschienen Herr Johann Daniel Isenheim der versilbert Pferdzeug: und Knöpffmacher auch burger allhier ane einem, So dann herr Johann Friderich Meÿer der Ledige ebenmäßig versilbert Pferdzeug: und Knöpffmacher auch burger allhier deßen Stieff Sohn ane dem andern theil, anzeigend welcher gestalten Sie nachstehenden accod unter sich getroffen, beschloßen auch stäth und Vestzuhalten abgeredet und Versprochen haben, Nemblichen und Zum Ersten so verspricht und obligirt sich er Herr Isenheim gedachtem Herrn Meÿer seinem Stieffsohn, umb deßen Glück und Wohlfahrt zubefördern und demsemben ein bequemes Etablissement zu verschaffen (…) den 5. Septembris Anno 1770.

Anne Diemer meurt en 1787 en délaissant deux enfants de son premier mariage et un fils du veuf. Les experts estiment à 700 livres la maison rue des Hallebardes. La masse propre au veuf est de 3 074 livres, celle propre aux héritiers présente un passif de 213 livres. L’actif de la communauté s’élève à 2 096 livres, le passif à 4 305 livres

1787 (4.5.), Not. Anrich (6 E 41, 1511) n° 313
Inventarium über Weiland Fraun Annæ Isenheimin gebohrner Diemerin, herrn Johann Daniel Isenheim, Senioris, des versilbert Pferdzeug: und Zinnknopffmachers auch burgers dahier Zu Straßburg im Leben gewesene Ehefrau nun seeligen Nachlaßenschafft, errichtet im Jahr 1787 – nach ihrem den 8.ten Märtz jüngsthin aus dieser Welt genommenen tödlichen hinscheiden hie Zeitlichen verlaßen hat (…) durch den Wittiber und die anwesende Erben wie auch Magdalenam Spinnlein die dienstmagd von Markirch gebürtig (geäugt und gezeigt). So geschehen auf freitag den 4.den May 1787. Nachmittags in einer allhier Zu Straßburg an dem St. Thomäloch gelegenen von der Defunctæ zum theil lehnungsweiße bewohnt gehabten, herrn Sebastian Antoni Klotz dem Jüngern hiesigem Maurer: und Steinhauermeister eigenthümlich Zuständigen behausung und tags darauf in der ane der fladergas gelehenem in gegenwärtige succession gehöriger daher hernach mit mahrerm beschrienenem hauß
Die abgelebte Frau seelige hat ausweislich des hernach copialiter inserirten Testamenti mistici zu ihren rechtmäßigen Erben verlaßen. Ihre drei in zwöer Ehen erzeugte Kinder, nahmentlichen und 1. herr Daniel Herrmann Meÿer, den hiesigen Burger und Silberarbeiter, so dermalen abwesend, zu einem Völligen dritten theil, das ist zu drei neunten theilen ihrer Verlaßenschafft. Indeßen Nahmen bei diesem Geschäfft erschinen Herr Rathherr Frantz Anton Riehl der Schneider und Burger allhier, als zufolg Curatorÿ vom 30. Aprilis jüngst deßelben bestellten und beeidigter Curator, ferner war zu mehrer Sicherheit, weilen sein aufenthalt gäntzlichen ohnbekannt, gegenwärtig eingangs gemeldeter Herr Johann Jacob Kirstenstein, der hiesige burger und Silberarbeiter, welche beede deßen Interesse bestens besorgt haben. 2.do Jungfrau Annam Catharinam Meÿerin, so großjährigen Alters und ihrer eigenen rechten auch hierzu anfangs dieser Inventur von Herrn Johann Daniel Schaaff Notario jurato und practico verbeiständet, in persohn gegenwärtig, zu fünff 9. theilen ihrer Succession, nachgehends aber von Herrn Notario Johann Daniel Lauth, diese beede der Verstorbenen seeligen mit längst weiland herrn M. Andreas Meÿer, dem gewesenen Pfarrer zu Breuschwickersheim und Burger allhier zu Straßburg ehelich erzielte Kinder,
3.tio herrn Johann Daniel Isenheim, juniorem den versilbert Pferd: Zeug und Zinnknopffmacher auch hiesiger Burgern welcher ad Legitimam oder zu einem Neunten theil ihrer Verlaßenschafft reducirt, so daß die an seiner rechtmäsigen Erbs: portion übrig bleibende Zwen Neuente theile seiner Vorgedachter Halbschwester Zufallen und gebührig sein sollen, persönlichen zugegen, dieser der Defunctæ seeligen mit dem vorbenannten hierseitigen Hrn Wittiber ehelich erzeugter Sohn.

Copia der Eheberedung (…) den 23. Februarÿ 1759, J. Rudolph Dinckel Notarius
Copia des von der Verstorbenen fraun seeligen errichteter Testamenti mystici (…) so geschehen Straßburg auf Montag den 27. Martÿ 1786, Copia Actus Depositionis (…) zu soch in ihre allhier Zu Straßburg am thomanloch im Goller-Gäßlein gelegenen behausung berufen laßen (…), Schweighäuser Notarius mit handzug.
Eigenthum ane Häußeren. (W.) Nemlichen eine Behausung, Höflein, Gemeinschafft des Bronnens und hoffstatt mit allen dero übrigen Begriffen, Weithen, Zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten, gelegen allhier Zu Straßburg im Hauer-Gäßel (…)
(T.) Erstlichen eine Behausung, Bronnen und hoffstatt mit allen deren Gebäuden, Begriffen, Weithen, Zugehördten, Rechten und Gerechtigkeiten, allhier Zu Straßburg ane der fladergas gegen dem hauer Gäßlein über gelegen, einseit neben H. Birckenfeld, dem Schneidermeister, anderseit neben herrn Kübler, dem Gold Arbeiter, hinten auf Herrn Haifle des gewesenen frippier zurückgelaßene Wittib und Erben stoßend, so gegen Männiglich frei leedig, eihen, auch mit keiner Dienstbarkeit noch mit sonsten einiger Beschwehrde beladen, und auweislich einer von (den Werckmeistern) unterschriebenen und diesem Concept jungirten Abschatzung vom 12. Maÿ 1787. æstimirt worden für und um die summ von 1400 fl. oder 700 lb. Darüber meldter ein teutscher pergamentener in hießiger Cantzlei Contract Stub gefertigter und mit dero aufgedrucktem Innsiegel verwahrter Kauf Brief d. d: 19.ten 8.bris 1771. so mit N° 2 bezeichnet.
(T.) Item eine Behausung, Hof, Scheur, Stallung, Garthen und hoffstatt samt allen Zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten wie auch trott und trotthaus im dorf Itenheim (…) 162 pfund
Ergäntzung des Herrn Wittibers währender Ehe abgegangenen ohnveränderten Guths
(f° 35) Rubricarum series. Des Wittibers ohnverändert vermögen, Sa. hausraths 16 lb, Sa. leeren faßen 19 lb, Sa. silbers 9 lb, Sa. goldenen rings 1 lb, Sa. des Eigenthums ane einer behausung 450 lb, Sa. Schulden 75 lb, Ergäntzung 2502 lb, Summa summarum 3074 lb
Diesemnach wird der Kinder und Erben unverändert Guth, Sa. hausraths 22 lb, Sa. leeren faßen 1 lb, Sa. Silbers und dergleichen Geschmeids 1 lb, Sa. Eigenthums ane liegenden gütheren 895 lb, Sa. der Schulden 67 lb, passib Ergäntzung (716), Summa summarum 987 lb – Schulden 1201 lb, Compensando 213 lb
Endlichen so wird auch die gemein und theilbare Nahrung beschrieben, Sa. hausraths 30 lb, Sa. wein und leeren Faßen 47 lb, Sa. Früchten auf der Kast 6 lb, Sa. Strohes 7 lb, Sa. blumen im feld 23 lb, Sa. Schaafen 3 lb, Sa. Silbers und Geschmeids 8 ß, Sa. baarschafft 32 lb, Sa. Eigenthum ane häusern 862 lb, Sa. Eigenthums ane liegenden gütheren 30 lb, Sa. pfenningzinß hauptgüter 311 lb, Sa. schulden 742 lb, Summa summarum 2096 lb – Schulden 4305 lb, theilbares passiv onus 2209 lb – Stall summa 615 lb, Conclusio finalis 650 lb
voir Summarische berechnung – Producta – Notanda
Abschatzung vom 12.t Maÿ 1787. Auf begeren Herr johann Danjel jsenheim dem Zinnknopffmacher ist Eine behausung alhie in der statt straßburg in der fladergaß gelegenn Ein seÿts neben Herr Birgenfeld dem schuender Meister anderseÿts neben Herr Kübler dem goldarbeither und hinten auf frau häufle Wittib stosend gelegen solche behausung bestehet in Einer boutique ferner in dreÿ stuben dreÿ Küchen und Etlichen Kammeren, darüber ist der dachstuhl mit breidzigel belegt, hat auch Ein gewölbter Keller und brunen, Vor und um Ein Tausend Vier Hundert gulden
Der Zweÿte begriff ist auch alhier in der statt straßburg im Hauergäßell gelegen Ein seÿts neben Herr Gebhard, anderseÿts neben Meister burand dem goldarbeither, und Hinten auf Herr ambtmann Weinborn stosend gelegen, solche behausung bestehet in vier stuben vier Küchen und Etlichen Kammeren darüber ist der dachstuhl mit breidzigel belegt hat auch Ein gewölbter Keller Hoff und gemeinschafftlichen brunen. Von uns unterschriebenen der statt straßburg geschwohrnen Baujnspector und Werckmeister und Vorhero geschehener besichtigung mit aller jhrer gerechtigkeit dem jetzigen wahren werth nach Estimirt und angeschlagen Vor und um Neun Hundert gulden [unterzeichnet] Boudhors architecte, Kaltner WMstr, Klotz WMstr

Fille de Nicolas Diemer, laboureur à Handschuheim, et de sa femme Catherine Bürckel, Anne Diemer a épousé en premières noces le pasteur André Meyer et en deuxièmes Jean Daniel Isenheim. Elle meurt le 8 mars à l’âge de 68 ans, son corps est inhumé le 10 au cimetière Sainte-Hélène
Sépulture, Temple-Neuf (luth. reg. n° XIX. 1785-1788 f° 27-v)
Im Jahr 1787 donners-tags den 8. Märtz Vormittags Zwischen Acht und Neun Uhr starb allhier an einem Bust-Fieber Frau Anna Isenheimin geborne Diemerin, weÿland Niclaus Diemers geweßenen Ackermanns und burgers in Handschuheim und weÿland Frau Catharinä geborner Bürcklerin eheliche Tochter. Sie war verheurathet in erster Ehe mit weÿland Herren Magister Andreas Meÿer geweßenen evangelischen Pfarrer Zu Breuschwickersheim, in der andern Ehe aber mit dem noch lebenden Herrn Johann Daniel Isenheim versilbert Zinn- Knöpf- und Pferd-Zeugmacher und burger allhier. Sambstags darauf den 10 Märtz Nachmittags wurde sie, nach um halb zweÿ Uhr gehaltener Leichen-Rede in der Prediger Kirch, auf den Gottes-Acker Stæ Helenæ Zur beedigung gebracht. Ihres Alters 68 Jahr 2 Monath und 8 Tage (unterzeichnet) Johann Daniel Isenheim als Ehemann, Johann Daniel Isenheim als Sohn (i 31)

Jean Daniel Isenheim l’aîné rachète les parts de la maison

1789 (20.7.), Not. Anrich (6 E 41, 1511) Joint au n° 313 du 4 mai 1787
Vor mir zu weÿl. Fraun Anna Isenheimin geb. Diemerin herrn Johann Daniel Isenheim senioris des versilbert Pferdzeug: und Zinnknopffmachers Verlassenschaffts Inventur Abtheil und Erörterung erschienen Jfr. Anna Catharina Meÿerin der defunctæ in erster ehe mit längst weÿl. herrn M. Andreas Meÿer dem gewesenen Pfarrer zu Breuschwickersheim großjährige tochter unter assistentz Herrn Johann Daniel Lauth Notarii publici und practici und H. Frantz Antoni Riehl der schneidermeister und Exsenator als beeÿdigter Curator Daniel Herrmann Meÿers des von hier ausgetrettenen burgers und Silberarbeiters, der verstorbenen auch in erster Ehe mit H. Pfarrer Johann Andreas Meÿer erzeugten Sohns, so dann herr Johann Daniel Isenheim junior ebenmäßiger versilbert Pferd: Zeug und Zinnknopffmacher der defunctæ seelig zwote Ehe mit obernannten Johann Daniel Isenheim seniore ihrem hinterbliebenen wittiber erzeugt mehrjähriger sohn, in der abgelebten seelig mit ermeldetem dero hinterbliebenen wittiber gehabte theilbare Nahrung gehörige immobilia woran besagtem Wittiber zwo tertzen Jungfer Anna Catharina Meÿerin fünf 27. Daniel Herrmann Meÿer dreÿ 27. und Johann Daniel Isenheim juniori ein 27.
dem wittiber Johann Daniel Isenheim seniori
Erstlichen eine tertz an der fol: 217.b Inventarÿ beschriebenen dahier an der Fladergas gegen gegen dem hauer Gäßlein über gelegenen hoffstatt und behausung, bronnen wie auch allen übrigen deren Gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden und gerechtigkeiten woran seith der in anno 1771 dem 19.t Octobris um 4500 fl. beschehene acquisition nichts verbeßert worden, einseit neben H. Birckenfeld dem Schneidermeister anderseit neben Hrn Kübler dem Goldarbeiter auf Ansuchen Hrn Haifle des frippier wittib und erben, die gantze behausung zu 4500 gulden gerechnet, 1500 fl.
Item (behausung zu Ittenheim) – Item eine terz vor unvertheilte an der fol: 223-a Inventarÿ beschriebenen halben zwischen feldts (…) – den 20 Julÿ 1789

La maison revient à son fils Jean Daniel Isenheim qui épouse en 1796 Marie Madeleine Spinlein, originaire de Sainte-Marie-aux-Mines

1796 (20 frimaire 5), Strasbourg 2 (4), Not. Meyer n° 552
Eheberedung – burger Johann Daniel Isenheim der Zinn Knopffmacher des burgers Johann Daniel Isenheim mit Weÿl. Anna geb. Diemer sohn majorennis
Maria Magdalena Spinlein weÿl. Adam Spinlein mit weÿl. Francisca Marchal Eheleuthen zu Markirch tochter so Majorennis (unterzeichnet) Spenlein
Enregistrement acp 44 F° 11-v du 29 frimaire 5 – revenu industriel 150 livres

Inventaire dressé dans la maison après la mort du locataire Emmanuel Isenheim
1800 (17 brumaire 9), Strasbourg 10 (15), M° Zimmer n° 184, 572
Inventarium über weÿl. bürgers Emanuel Isenheim Wittibers und vormahligen Silberarbeiters Verlassenschafft, nach seinem den 8. Brumaire jüngst aus dießer welt genommenen tödlichen hintritt
der Verstorbene hat in ermanglung erzeugter Kinder ab intestato zu Erben verlaßen wie folgt 1. bürger Johann Daniel Isenheim, Zinn versilbert Knopffmacher des defuncti Leiblicher bruder,
2. weil. Fraun Ursula geb. Isenheimin mit auch weÿl. bürger Leonhard Dollinger dem Kuttler erzeugte 7 Kinder und Enckel Namentlichen 1. burger Leonhard Dollinger den Eisenhändler in dem ersten 7.t theil, 2. weil. Fraun Ursula geb. Dollinger mit bürger Johannes Wehrlen dem beck erzeugte 5 Kinder Namentlichen 1) Frau Salome geb. Wehrlen des bürgers Martin Jung becken Ehefrau, 2) Fraun Maria Magdalena geb. Wehrlen des bürgers Theobald Kuhn des Meelmanns Ehefrau, 3) Anna Maria Wehrlen die ledige großjährige, 4) Johannes Wehrlen so 14 Jahr alt, 5) Friedrich Wehrlen so 12 Jahr alt, welcher beede minderjährigen geschworner Vogt ist bürger Samuel Friedrich Stuber der musichändler, 3. fr. Cleopha geb. Dollingerin burgers Samuel Stuber musichändlers Ehefrau unter assistentz ihres Ehemanns, 4. Fr. Salome geb. Dollingerin des bürgers Johann Jacob Metzger Ehefrau unter verbeÿstandung ihres Ehemanns, 5. weÿl. Fraun Maria Magdalena geb. Dollingerin mit bürger Christoph Frick dem Kuttler erzeugte zwei Kinder Nammentlich 1) Israel Frick so 17 jahr alt und 2. Maria Magdalena Frickin so 15 jahr, 6. Fr. Maria Elisabetha geb. Dollingerin des bürgers Johann Christoph Kohler Ehefrau, 7. Frau Maria Dorothea geb. Dollingerin bürgers Jacob Roos des Silberarbeiters Ehefrau, so dann
3. weil. Fraun Maria Salome geb. Isenheim mit auch weÿl. bürger Michael Linck gewesten Kutter in erster ehe erzeugte 4 Kinder 1) burger Michael Linck holdreher, 2) Emanuel Linck silberarbeiter so abwesend, 3) Johann Daniel Linck Metzger so auch abwesend in welchen abwesenden Namen bürger Johannes Hauser der Kuttler dero Stiefvater als geordnet und geschworener Curator und 4) Fr. Maria Salome geb. Linckin burgers Johann Jacob Gruber Metzgers Ehefrau, samtlcher aber des verstorbenen leibliche Geschwüster und respectivé Geschwüster Kinder
in einer ane der Fladergaß gelegenen mit N° 12 bezeichneten behausung
hausrath 370 pf, silber und golden Geschmeid 116 pf, Summa summarum 162 pf
Enregistrement, acp 76 f° 38 du 25 brum. 9

Le boutonnier Jean Daniel Isenheim meurt en délaissant deux enfants

1817 (12.2.), Strasbourg 8 (17), M° Roessel n° 3991
Inventaire de la succession de Jean Daniel Isenheim, boutonnier décédé le 9 février 1816 – à la requête de Marie Madeleine Spinlein la veuve, mère et tutrice légale de Marie Madeleine Salomée âgée de 19 ans et Charles Daniel âgé de 10 ans, en présence de Samuel Frédéric Stuber, marchand de musique subrogé tuteur
en une maison rue des Hallebardes n° 41
Contrat de mariage reçu M° Mayer le 20 friimaire an 5, pas d’inventaire des apports
de la succession de son père Jean Daniel Isenheim boutonnier d’étain, une maison sise en cette ville rue des Hallebardes n° 41, d’un côté le Sr Oppermann sellier de l’autre le Sr Taegermann relieur, aboutissant sur Mde Rettermeyer – Iedit père a acquis la maison par acte passé à la Chambre des Contrats le 19 octobre 1771 – rapporte en loyer, la Dlle Perlascar paie du rez de chaussée 96 fr, le Sr Faer du 1er étage 120 fr, le cordonnier Adeloff du second 96 fr, le troisième occupé par la veuve 72 fr, ensemble 384 fr, en capital 7680 fr
communauté meubles 253 fr
propres meubles 97 fr, garde robe 56 fr, créances 1839 fr, total 1992 fr
Enregistrement, acp 133 F° 11 du 13.2.

Madeleine Salomé Isenheim devient seule propriétaire de la maison après la mort de son frère. Elle la vend au négociant Antoine Séraphin Weygand

1835 (27.7.), Hypothèque de Strasbourg, Transcription reg. 295, n° 79
Strasbourg, Me F. Grimmer du 11.7. ; Enregistrement de Strasbourg, acp 233 f° 15-v du 217.
Marie Madeleine Salomé Isenheim, majeure
à Antoine Séraphin Weygand ci devant négociant
une maison avec puits droits, aisances, appartenances sise à Strasbourg rue des Hallebardes n° 41 ci devant rue dite Fladergass n° 41, d’un côté M Oppermann sellier, de l’autre la veuve Taergermann, devant la rue, derrière la propriété du Sr Rang boucher – sont encore compris trois fourneaux et les doubles fenêtres pour les trois étages
Etablissement de la propriété. La maison vendue provient de Jean Daniel Isenheim, boutonnier d’étain, aieul de la Dlle Isenheim devenu propriétaire par acte passé à la Chambre des Contrats le 19 octobre 1771, par liquidation dressée par M° Anrich le 1 février 1790 elle est échue à Jean Daniel Isenheim, boutonnier, fils du sus dénommé et père de Dlle venderesse. D’après inventaire dressé par M° Roessel le 12 février 1817, il parait que cette maison est entrée dans la communauté avec Marie Madeleine Spinlein, suivant contrat de mariage reçu M° Mayer le 20 frimaire 5. M. Isenheim fils a délaissé pour seuls et uniques héritiers ses deux enfants la Dlle venderesse et Charles Daniel né le 27 décembre 1821. Charles Daniel Isenheim est mort en laissant pour seuls et uniques héritiers sa mère et sa sœur, Le 18 juin 1824 la veuve Isenheim est décédée en laissant pour seule et unique héritière la venderesse suivant inventaire dressé le 12 février 1817 et acte de notoriété dressé par M° Grimmer le 9 courant – pour 10.000 francs

Originaire de Weiterswiller près de Bouxwiller, l’ancien militaire Antoine Séraphin Weygand épouse en 1816 Marguerite Antoinette Zannotta
Mariage, Strasbourg (n° 449)
Acte de mariage, célébré à l’hôtel de ville de Strasbourg à dix heures du matin le 14 novembre 1816. Antoine Séraphin Weygand, majeur d’ans né en légitime mariage le 7 décembre 1775 à Weitersviller (Bas-Rhin), domicilié à Strasbourg, Militaire retraité et pensionné, fils de feu Antoine Weygand, pensionnaire de l’état décédé à Rhinau (Bas Rhin) le 7 Floréal an cinq de la République française et de feu Rosine Metz, décédée audit lieu le 7 Germinal an trois de la République française, Marguerite Antoinete Zannotta, majeure d’ans, née en légitime mariage le 12 juin 1782 à Strasbourg, fille de feu Jean Adam Zannotta, fabricant de chandelles décédé en cette ville le 25 Thermidor an deux de la République française et de feu Barbe Delisle, décédée en cette ville le 7 ventôse an trois de la République française (…) Et de suite lesdits époux ont déclaré reconnaître Auguste Séraphin Weygand, né d’eux en cette ville le 9 novembre 1814 et inscrit dans nos registres le lendemain (signé) Antoine Qeraphin Weygandt, Marguerite antoinette Zannotta (i 7)

1847 (24.2.) M° Grimmer
Consentement par Antoine Séraphin Weygand propriétaire à Strasbourg au mariage de son fils Auguste Séraphin Weygand négociant à Paris avec Victorine Duport de Bruxelles
acp 358 (3 Q 30 073) f° 22 du 24.2.

Testament olographe
1854 (11.11.), M° Grimmer (minutes en déficit)
Dépôt du testament olographe d’Antoine Séraphin Weygand, officier en retraite à Strasbourg, ledit testament en date du 25 juillet 1854, enregistré ce jourd’hui
acp 434 (3 Q 30 149) f° 92-v du 11.11.
Enregistrement de Strasbourg, ssp 118 (3 Q 31 617) f° 76-v du 11.11.
Testament du 25 juillet 1854 – Je soussigné Antoine Séraphin Weygand, officier en retraite à Strasbourg, lègue en toute propriété à Thérèse Weygand, ma ménagère, si elle sera encore à mon service lors de mon décès, la somme de 500 francs

Antoine Séraphin Weygand meurt en 1854 en délaissant quatre enfants (la fille qui a renoncé à la succession ne figure pas parmi les héritiers)
1854 (6.11.), M° Grimmer (minutes en déficit)
Inventaire de la succession délaissée par Antoine Séraphin Weygand, propriétaire décédé hors la porte d’Austerlitz de Strasbourg le 29 septembre dernier, dressé à la requête de I) Auguste Seraphin Weygand fabricant de bougies à Paris agissant tant en son nom pour que comme mandataire de 1° Joseph François Weygand, rentier à Fegeleen (Hollande), 2° Alphonse Constant Weygand, Maître de piano à Lima (amérique méridionale), 3° Sophie Weygand épouse d’Auguste Cousette, cantinier au 9° d’artillerie à Lafère, II) Xavier Weygand, sous-lieutenant au 3° lanciers à Lunéville
acp 434 (3 Q 30 149) f° 77 du 7.11. (succession déclarée le le 10 mars 1855) Il dépend de la succession un mobilier estimé à ci 968
acp 435 (3 Q 30 150) f° 13 du 18.11. (vacation du 13 novembre) 47 ares de terre ban de Strasbourg
une maison route de Colmar
une maison ban de Strasbourg canton Schurmfeld
créances 3643, passif 724
[in margine :] Vu la minute. Il s’est trouvé une pièce contenant trois quittances données par M. Burger pour dot de son épouse aujourd’hui dame Courette (…)

Déclaration dans laquelle figurent tous les héritiers
1857 (2.4.), M° Grimmer (minutes en déficit)
Déclaration par le mandataire de 1) Charles Weygand, sous-lieutenant au 3° lanciers à Pont-à-Mousson, 2) Auguste Seraphin Weygand fabricant de bougies à Paris, 3) Joseph François Weygand, rentier à Fegelen, 4) Alphonse Constant Weygand, Maître de piano à Lima, 5) Sophie Weygand épouse d’Auguste Coussette, cantinier au 9° d’artillerie à Lafère,
que par suite de la renonciation faite au greffe du tribunal civil de Strasbourg le 6 novembre 1854 par Antoinette Thérèse Weygand épouse de Reinier van Eibergen Santhagen, négociant à Amsterdam, à la succession d’Antoine Séraphin Weygand propriétaire à Strasbourg décédé le 29 7.bre 1854 les sus dénommés ont seuls droit au prix d’un immeuble vendu à Jacques Willmann, tapissier à Strasbourg par acte reçu Grimmer le 27 février 1857.
acp 459 (3 Q 30 174) f° 14 du 7.4.

Antoine Séraphin Weygand et ses enfants vendent la maison au tailleur Louis Locker et à sa femme Albertine Krauss

1846 (22. 7.br), Hypothèque de Strasbourg, Transcription reg. 448 (2673) n° 92 – M° G. L. F. Grimmer
ont comparu Monsieur Antoine Séraphin Weygand propriétaire demeurant et domicilié hors la porte d’Austerlitz de la Ville de Strasbourg et en sa banlieue et Madame Anne Marie Sophie Weygand veuve de Monsieur Ambroise Burger, commis négociant à Strasbourg elle demeurant et domiciliée hors ladite porte d’Austerlitz, agissant tant en son nom que comme mandataire de 1° de Monsieur Auguste Seraphin Weygand négociant à Paris suivant procuration (…), 2° de Monsieur François Xavier Weygand, Marechal des logis à l’école Royale de cavalerie de Saumur (…), 3° de Monsieur Ferdinand Georges Weygand négociant à Amsterdam (…), 4° Enfin de Melle Antoinette Thérèse Weygand épouse dument autorisée de Monsieur Reinier van Eibergen Santhagens directeur d’une Compagnie d’assurances demeurant et domicilié ensemble à Amsterdam (…) lesdits Comparans Monsieur Weygand et Dame Burger se portant encore solidairement fort et responsables d’Adolphe Weygand né le 12 juillet 1827 leur fils et frère respectif qu’il ratifiera les présentes lors de sa majorité et à ses frais, lesquels (ont vendu)
à Monsieur Louis Locker maître tailleur d’habits et sous son autorisation Dame Albertine Krauss sa femme demeurant et domicilié ensemble à Strasbourg acquéreurs ci présens et acceptant
une maison Rue des Hallebardes n° 41 d’un côté la propriété de Monsieur Oppermann sellier de l’autre celle de Monsieur Gerhardt boucher devant ladite Rue et derrière la propriété de Monsieur Mang boucher. Sont compris dans cette vente cinq foureaux et la double fenêtre pour les trois étages ainsi et dans l’etat où cette maison se poursuit et se comporte actuellement (…)
Etablissement de propriété. L’immeuble présentement vendu dépend de la communauté de biens qui a existé entre entre Monsieur Weygand Comparant et dame Antoinette Marguerite Zannotta sa femme défunte pour avoir été par eux acquis durant leur mariage de demoiselle Marie Madeleine Salomé Isenheim majeure célibataire à Strasbourg suivant contrat de vente passé devant le soussigné notaire Grimmer le 11 juillet 1835 transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 27 du même mois volume 295 numéro 79 moyennant le prix de 10.000 francs dont 4000 francs ont été quittancés dans le contrat et pour ce qui regarde les 6000 francs restans Monsieur Weygand a justifié aux acquéreurs de leur acquittement. Lors du décès de Mlle Weygand née Zannotta arrivé le 7 avril 1845 la moitié dudit immeublee a elle appartenant est avenu à ses six enfants susnommés, ses seuls et uniques héritiers ainsi declaré. Dans le contrat d’acquisition des Epoux Weygand ci-dessus relaté il est dit que la demoiselle Issenheim a recueilli ledit Immeuble dans la succession de son frère Charles Daniel Issenheim boutonnier à Strasbourg et de sa grand mère dame Marie Madeleine Spinlein veuve de Jean Daniel Issenheim boutonnier d’étain en ladite ville dont elle est la seule et unique héritière ainsi qu’il appert des Inventaires dressés par M Roessel vivant notaire à Strasbourg le 12 février 1817. Situation hypothécaire (…) Prix, moyennant le prix principal de 10.300 francs (…)
Fait et passé à Strasbourg en l’étude de M° Grimmer l’an 1846 le 15 septembre
acp 352 (3 Q 30 067) f° 61-v

Originaire de Bischheim, Louis Locker épouse en 1846 Albertine Krauss, fille du cordonnier Jean Geoffroi Krauss
1846 (6.1.), Strasbourg 12 (168), Me Noetinger n° 18.218
Contrat de mariage – Ont comparu M. Louis Locker, ouvrier tailleur demeurant à Strasbourg, fils majeur de M. François Locker, aubergiste à Bischheim au Saum, y demeurant et de D° Salomé Schneebeger ssa femme stipulant comme futur époux sous l’assistance et consentement de son père à ce présent d’une part
Et Delle Albertine Emilie Krauss, sans état, demeurant à Strasbourg, fille majeure de M. Jean Geoffroi Krauss, cordonnier et de D° Marguerite Salomé Muntz conjoints demeurant à Strasbourg, stipulant comme future épouse, sous l’assistance et consentement de son père, ci présent
acp 344 (3 Q 30 059) f° 19 – régime de communauté d’acquêts
Les apports de la future épouse consistent en meubles, objets mobiliers estimés 1000 francs
Donation par le futur époux à la future épouse à titre de don matutinal de 300 francs
Donation mutuelle par les futurs époux au profit du survivant d’eux de l’usufruit viager des biens délaissés par le premier mourant.
Le futur époux fait apport d’une somme de 500 francs

Albertine Krauss meurt en 1862 en délaissant deux fils

1863 (2.3.), M) Noetinger
Inventaire de la communauté de biens qui a existé entre Louis Locker, propriétaire et Albertine Emilie Krauss sa femme à Strasbourg et de la succession de cette dernière décédée le 20 octobre 1862. Dressé à la requête du veuf, agissant comme commun en biens en vertu de son contrat de mariage reçu Noetinger le 6 janvier 1846 et comme usufruitier de la moitié de la succession en vertu du même acte et comme père et tuteur de Louis Albert et Alfred Jules Locker
acp 519 (3 Q 30 234) f° 79 du 5.3. (succession déclarée le 16 avril 1863) Communauté, Mobilier estilé 1687
Une Maison à Strasbourg rue des Hallebardes N° 38, 15.000
moitié d’une maison rue du Maroquin N° 19, 4000
reprises de la défunte 2492, reprises du veuf 500 – Passif 14.616
Succession, garde robe 303, reprises en nature, mobilier 245, reprises 2892, bénéfices de la communauté 3031

Louis Locker et le tuteur de ses deux enfants vendent la maison au négociant Jacques Weiller

1863, M° Noetinger
17 avril 1863 – Cahier des charges pour parevenir à la vente d’une maison sise à Strasbourg rue des Hallebardes N° 30 à la requête de Louis Locker de Strasbourg
acp 521 (3 Q 30 236) f° 35 du 24.4.
4 mai 1863. Adjudication définitive – à la requête de I. Louis Locker, propriétaire à Strasbourg, II. Eugène Gutfreund, ouvrier en papiers peints à Strasbourg, comme subrogé tuteur de Louis Albert Locker et Alfred Jules Locker, les deux enfants dudit Sr Locker et de feue Albertine Emilie Krauss sa femme
au profit de Jacques Weiller, Négociant à Strasbourg, moyennant 22.600 francs, payables savoir 9000 francs entre les mains de Chrétien Linden propriétaire et Thérèse Kuhn sa femme à Strasbourg, créanciers suivant obligation reçue Noetinger le 2 juillet 1853, et le surplus au Sr Locker d’après liquidation et la part des enfants à leur majorité. Jouissance du 25 juin 1893. Impôts du premier juillet 1963.
acp 521 (3 Q 30 236) f° 83 du 8.5.
une maison sise à Strasbourg rue des Hallebardes N° 30

Commerçant originaire d’Odratzheim, Jacques Weiller épouse en 1855 Marie Anne Lang, de Scharrachbergheim
Mariage, Odratzheim (n° 3)
Le 23 octobre 1855 à cinq heures du soir. Acte de mariage de Weiller Jacques, célibataire âgé de 27 ans né à Odratzheim le 3 novembre 1827, commerçant domicilié à Odratzheim fils légitime et majeur de Weiller Isaac, âgé de 53 ans, commerçant à Odratzheim ci présent et consentant ,et de May Rose âgée de 54 ans, ménagère à Odratzheim ci présente et consentante
et de Lang Marie Anne célibataire âgée de 32 ans née à Scharrachbergheim (Bas-Rhin) le 5 avril 1823, domiciliée à Raon l’Etape (Vosges) fille légitime et majeure de feu Lang Jost âgé de 76 ans, commerçant domicilié à Raon l’Etape y décédé le 5 mars 1853 et de feue Braunschweig Philippine âgée de 70 ans, rentière domicilié à Raon l’Etape (…) il a été fait (contrat de mariage) le 20 octobre 1855 devant monsieur Ihlé notaire à Westhoffen (signé) Jacques Waltern M. Lang (i 3)

Babette est leur premier enfant qui naisse à Strasbourg en 1859.
Naissance, Strasbourg (n° 462)
Acte de naissance. Le deux mars 1859 à dix heures du matin (…) a comparu Jacques Weiller, âgé de 31 ans, négociant domicilié à Strasbourg lequel nous a présenté un enfant du sexe féminin né à Strasbourg le premier mars 1859 à quatre heures du soir en la maison N° 2 quai Kellermann et nommé Babette fille de lui déclarant et de Marie Anne Lang son épouse (i 3)

Jacques Weiller opte en son nom, celui de sa femme et de ses enfants pour la nationalité française à Saint-Dié en juin 1872.
Archives nationales BB 31, 488
Traités du 10 mai et du 11 décembre 1871. Options pour la nationalité française
Le 30 juin 1872, par-devant nous, Maire de la commune de Saint-Dié, canton et arrondissement dudit (Vosges), est comparu M. Weiller Jacques, né à Odratzheim (Bas-Rhin) le 27 septembre 1827, lequel (…) a déclaré opter pour la nationalité française, qu’il entend conserver, tant en son nom personnel qu’en celui de sa femme et de ses enfants
1° Marie Anne Lang née à Scharrachbergheim (Bas Rhin) le (-) avril 1823,
2° Weiller Jules né à Odratzheim (Bas Rhin) le 27 7.bre 1856,
3° Weiller Paulin né à Odratzheim le 26 novembre 1857,
4° Weiller Babelle née à Strasbourg (Bas Rhin) le 1° mars 1859,
5° Weiller Augustine, id. le 30 juin 1860,
6° Weiller Joséphine, id. le 23 janvier 1864,
7° Weiller Lucien, id. le 1° novembre 1865,
8° Weiller Adrienne, id. le 25 mai 1867.
[N.B. Babelle est mis pour Babette]

Jacques Weiller loue la maison au teinturier Appel

1870, Enregistrement de Strasbourg, ssp 155 (3 Q 31 654) f° 2-v du 1.12.
7. November 1865. Lehnung wie folgt Zwischen den unterschriebenen 1) Jakob Weiller, Eigenthümer in Straßburg
2) H Appel Sohn, Färber in Straßburg
ist folgendes bestimmt worden, Hr Jakob Weiller verlehnt an Hn Appel Sohn, welcher es annimmt, das Magasin und hinter Magasin, eine Wohnung im dritten Stock bestehend in vier Zimmer, Bühn, Keller und ein Zimmer im vierten Stock in dem Hause Spiesgasse N° 30, welche localitäten der Lehner erklärt zu kennen, für eine Frist von neun Jahren, welche anfängt vom Johannistag 1866. Die Lehnung ist gemacht für einen jährlichen Zins von 1100 Franken wovon das erste Termin zahlbar ist den Michaelis Tag 1866 (…)

La société entre le teinturier Adolphe Appell et Georges Theis a son siège dans la maison.
1864, Enregistrement de Strasbourg, ssp 140 (3 Q 31 639) f° 56 du 24.9.
12 septembre 1864. Société – Entre les soussignés 1° M. Adolphe Appell, teinturier, et 2° Georges Theis, les deux demeurant à Strasbourg, a été convenu ce qui suit, savoir
Art. 1. Il est formé par les présentes une société en nom collectif ayant pour objet la fabrication de divers produits servant à la teinture.
Art. 2. La raison sociale sera Appell et Theis, chacun des associé aura la signature sociale. Le domicile de la société sera établi rue des hallebardes N° 30.
Art. 3. Les associés fourniront par moitié tous les fonds nécessaires à l’établissement de leur industrie. Chaque année le premier janvier il era fait un inventaire général qui sera porté sur un livre ad hoc et qui sera signé par chacun des associés.
Art. 4. Les bénéfices et les pertes seront partagés par parts égales entre les associés.
Art. 5. La durée de la société sera de 15 années qui commenceront le 18 avril 1864 pour finir à pareil jour de 1879. A l’expiration de la société la liquidation sera faire en commun par les deux associés.
Art. 6. Si l’un des associés venait à décéder (…)
Art. 9. Un extrait des présentes sera déposé au greffe du tribunal de commerce à Strasbourg ainsi que l’exige le loi.

Jacques Weiller, commerçant à Saint-Dié, loue la maison au tailleur Charles Mœhrlé

1872, Enregistrement de Strasbourg, ssp 156 (3 Q 31 655) f° 61 du 13.3.
18. December 1871. Pacht wie folgt zwischen Jakob Weiler, Kaufmann in St Dittel
und Karl Moehrlé, Schneider in Straßburg
Hr Weiler verpachtet an Hr Moehrlé ein Haus in Straßburg, Spiessgasse N° 30 gelegen, bestehend in einem Magazin, vier Stöcken, jeder Stock mit vier Zimmern und Küchen, für eine Frist von drei, sechs oder neun Jahre vom ersten März 1872, für eine jährliche Pacht von 2400 Franken (…)
Im Fall der Lehner nicht vom ersten März an von dem Magazin und dem dritten Stock die Nutznießung haben kann, so kan er auch die Pacht verzichten und der Verlehner ist gebunden ohne das voraus bezahlte 100 zurück zu erstatten

Jacques Weiller de Saint-Dié vend la maison au marchand de chaussures Georges Kleber, demeurant rue de la Grange

1877 (2.10.), Hypothèque de Strasbourg, Transcription reg. 1725 (3887) n° 15, M° Constant Schmitz
N° 451. Kaufvertrag – Erschienen I. Herr Jacob Weiller, Kaufmann in Saint Dié wohnhaft, Eineseits und
II. Herr Georg Kleber, Schuhhändler zu Straßburg Stadelgasse Nummer 18 wohnhaft, andererseits, zwischen denen folgendes Vertrag zustande gekommen ist,
nämlich, der erstgemelte Herr Weiller verkauft und überläßt zum vollem Eigenthum dem letztgenannten Herrn Kleber, welcher acceptirt, das nachbeschriebene Immöbel als
Ein Wohnhaus mit allen An- und Zubehörden gelegen zu Straßburg in der Spießgasse unter N° 30 und begrenzet einerseits von Herrn Carl Fuchs, andererseits von Herrn Dutant. Eigenthumsherkunft. Herr Weiller erklärt, daß er das vorbeschriebene Immöbel erworben habe von Herrn Louis Locker Eigenthümer in Strassburg wohnhaft und dessen Kindern erzeugt in der Ehe mit seiner verlebten Ehefrau Albertine Emilie Kraus auf Grund eines Licitations protokolles aufgenommen von dem früheren Notar Noetinger zu Straßburg am 4. Mai 1863. Bedingungen und Währschaften (…).
acp 669 (3 Q 30 384) f° 87 n° 3539 du 25.9. – Besitz und Genuß vom 29. September 1877 und Uebernahme der Steuern vom selben Tag. Der Kaufpreis beträgt 27.200 Mark, worauf baar bezahlt 5600 Mark. Der Rest ist zahlbar in 9 Terminen wovon der Erste verfällt am 25. März 1876 mit Zins 5% von Tage des Besitzantrittes – Errichtet zu Straßburg in der Amtsstube des Notars am 25. September 1877
(Hypothèques, répertoire n° 244, case 622. Weiler, Jacques, comm. à Odratzheim puis à Strasbourg, St Dié)

Originaire de Pirmasens en Palatinat, Georges Kleber épouse en 1856 Reine Beck, native de Bœrsch
Mariage, Strasbourg (n° 625)
Du 27° jour du mois de décembre 1856 à dix heures du matin. Acte de mariage de George Kleber, majeur d’ans, né en légitime mariage le 4 octobre 1827 à Pirmesens (Bavière rhénane) domicilié à Strasbourg, Cordonnier, fils de feu George Kleber, tisserand décédé à Ingouville (Seine inférieure) le (-) août 1830 et de feu Catherine Horst décédée à Coblence (Bavière rhénane) le 25 juin 1820 et de Reine Beck, majeure d’ans, née en légitime mariage le 26 septembre 1826 à Boersch (Bas-Rhin) domiciliée à Strasbourg, blanchisseuse, fille de Michel Beck, boucher, absent depuis plus de seize ans dont le domicile est inconnu, et de feu Marie Odile Ducret décédée à Boersch le 9 novembre 1841 (…) il n’a pas été paséde contrat de mariage (signé) Kleber, Reine Beck (i 46)

Registre domiciliaire, 600 MW 338 (i 203)
Kleber, George, Pirmasens 27, g / h.m. Cordonnier, luth., bavarois, (à Str. depuis) 52, ant. g rue 108, marié le 27 Xbr 56
Beck, Reine, Boersch 28, f. blanchisseuse, cathol., français, (à Str. depuis) 44, ant. finckwiler 60
Kleber née Beck, Boersch 26, f.m., sa femme, cathol., français, (à Str. depuis) 44
Pfeiff, Caroline, Pirmasens 41, f. servante, Bavière, (à Str. depuis) 15 Juin 57 – p.p. ses foyers
r. de la fontaine 12, (délogé) 25 Juin 57 – même rue 5/16, (délogé) 30 mai 59 – grand rue 53, (délogé) 25 mars 63 – r. de la grange 18
600 MW 415 (table, i 121)
Kleber, Georges, cordonnier – gr. rue 108, rue fontaine 12, 5 (16), gd rue 53, rue de la grange 18
Kleber née Beck, Reine, rue fontaine 12, 5 (16), gd rue 53, rue de la grange 18

Georges Kleber institue sa femme sa légataire universelle
1894 (18.4.), M° Keller
Testament des am 14. ds. Mts dahier gestorbenen Georg Kleber, wodurch derselbe seiner Ehefrau Regina Beck seinen ganzen Nachlass zu Eigenthum vemacht.
Privaturkunde vom 15. Mai 1867, hinterlegt bei Notar Keller vom 18. April 1894.
acp 885 (3 Q 30 600) f° 95-v n° 345 du 19.4. (Erbsch. Erkl. vom 11.11.94 Bd. 213 N° 360)

Notoriété constatant que rien ne s’oppose au testament puisque le défunt n’a laissé ni ascendants ni descendants.
1897 (20.9.), M° Mossler
Offenkunde bestätigend, daß Georg Kleber, Schuhmacher em 14. April 1897 [sic] zu Straßburg verstorben ist, weder Ascendenten noch Descendenten oder Vorbehaltserben hinterlassen hat und daß demzufolge dem Vollzuge seines eigenhändigen Testaments vom 16. Mai 1867, welches zufolge Anordnung des Amtsgerichts Straßburg in der Schreibstube des Notars Keller hinterlegt wurde, als dadurch er seiner heutigen Wittwe Regina Beck als Universalerbin einsetzte, nichts im Wege steht.
acp 930 (3 Q 30 645, II) f° 42 n° 2220 du 27.9.

Reine Beck veuve de Georges Kleber vend la maison à Joséphine Louise Weibel

1897 (25.3.), M° Mossler
Verkauf – Regina Beck, Schuhhändlerin in Straßburg Wittwe Georg Kleber
an Josephine Luise Weibel, großjährig ohne Gewerbe in Straßburg
Stadt Strassburg O 269, 269, 0 a 66 Wohnhaus mit Erdgeschoß in welchem eine Spezereihandlung betrieben wird, 3 Stockwerken, Mansardenzimmer, Hof und Zubehör Spießgasse N° 30
erkauft durch Eheleute Kleber-Beck laut Act des Notars Schmitz hier vom 25. September 1877 um 17.200 M. Ehemann starb hier am 21. April 1894 und setzte seine Wittwe als Universallegatarin ein laut eigenhändigen Testaments vom 15. Mai 1867 hinterlegt bei Notar Keller 18. April 1894.
Genuß und Steuren sofort. Preis M. 26.800, baar bezahlt 2000, sind angewiesen an (…)

Commerçant originaire de Hersbach (commune de Wisches), Lucien Douvier épouse en 1897 Joséphine Louise Weibel
Mariage, Strasbourg (n° 709) Straßburg am 31. Juli 1897. Vor dem Standesbeamten erschienen heute zum Zwecke der Eheschließung 1. der Kaufmann Lucien Douvier, katholischer Religion, geboren den 31. August des Jahres 1866 zu Hersbach Gemeinde Wisch (Unter-Elsaß) wohnhaft zu Straßburg, Sohn des Bäckers Alexander Douvier, wohnhaft zu Hersbach und dessen verstorbenen Ehefrau Amalia geborene Boulangeot zuletzt wohnhaft zu Hersbach,
2. die gewerblose Josephine Luise Weibel, katholischer Religion, geboren den 16. Juli des Jahres 1873 zu Straßburg wohnhaft zu Straßburg, Tochter des Kaufmanns Wilhelm Weibel und dessen Ehefrau Caroline Josephine geborne Himmelsbach beide wohnhaft zu Straßburg
[in margine :] Durch Verfügung des Polizeipräsidenten in Strassburg vom 27. Oktober 1942 führt die Ehefrau anstelle des bisherigen Familiennamens den Familiennamen Daubner. Strassburg den 30. April 1943. (i 119)

Le représentant de commerce Lucien Douvier et Joséphine Louise Weibel hypothèquent la maison au profit de la veuve et des légataires de Charles Werner

1897 (31.12.), M° Allonas
Schuldbrief und Annahme – Lucien Douvier, Handlungsreisender, und Josephine Luise Weibel in Straßburg
zugunsten von I. Adele Rehn, Rentnerin in Straßburg, Wittwe des Rentners Karl Werner, eigenen Namens und als Nutznießerin des Nachlasses ihres Ehemanns und II. die Universallegataren ihres Ehemanns laut Testament reg. 13. März 1891 hinterlegt beim amtierenden Notar den 29. Dezember 1891, 1) Karl Werner, Maler in Straßburg, 2) Bertha Werner, großjährig ohne Gewerbe in Straßburg, 3) Ernestine Werner, Ehefrau Georg Martzloff früher in Schweighausen zur Zeit in Straßburg, 4) August Werner, Metzger in Straßburg, für das nackte Eigenthum, 12.800 Mark, angewiesen im Verkauf des Notars Mossler hier vom 25. März 1897 und geschuldet laut Obligation des Notars Schmitz hier vom 27. März 1883, Vertrag Roessel vom 8. Mai 1862.
Pfand, ein Haus zu Straßburg Spießgasse 30
beigetreten Adolph Weill, Schuhhändler in Hagenau, welcher die in obigem Kauf Mossler vom 25. März 1897 zu seiner Gunsten enthaltene Anweisung von 4000 M. gemäß Obligation Schmitz hier vom 28. November 1881 annimmt.
acp 935 (3 Q 30 650) f° 7 n° 4797 du 3.1.1898


Le passementier Edouard Fuchs achète la maison en 1899.

Fils du passementier Charles Fuchs, Edouard Fuchs épouse en 1773 Marie Thomas, fille du cordonnier Laurent Thomas : contrat de mariage, célébration. Il apporte en mariage une partie de la maison sise 28, rue des Hallebardes
1883 (6.4.), Strasbourg 8 (119), M° Gustave Edouard Loew n° 14.897
Ehevertrag – sind erschienen 1) Herr Eduard Fuchs, Posamentier, wohnend zu Straßburg, großjähriger Sohn des gewesenen Posamenties herrn Karl Fuchs in Straßburg und dessen verstorbenene Gattin frau Margareth Bourgeois, handelnd als Künftiger Ehegatte, einseits
2) fräulein Marie Thomas, ohne Stand, wohnend zu Straßburg, großjährige Tochter des verlebten Schuhmachers herrn Lorenz Thomas in Straßburg und dessen noch lebdender Wittwe frau Franziska Ducret, Rentnerin, wohnend daselbst, handenld als künftige Ehegattin mit Genehmigung ihrer mitanwesenden Mutter, anderseit
3) die soeben bezeichnete Frau Wittwe Thomas, miterschienen wegen der Schenkung, welche sie der Braut, ihrer Tochter, machen will, drittenseits

Artikel sechs. Der Herr Bräutigam bezeichnet als sein Einbringen 1) seinen unabgetheilten Antheil, bestehend in 19/128.tel ane dem Hause mit An- und Zugehörden zu Straßburg, Spießgasse N° 28, wovon 71/128.tel seinem Vater, 19/128.tel seiner Schwester Fräulin Marie Fuchs und der Rest mit 19/128.tel seiner Schwester fräulein Emma Fuchs zusteht
acp 736 (3 Q 30 451) f° 80 du 9.4. 1) Annahm des Systems der Errungenschaft Gemeinschaft
2) der Bräutigam bringt zur Ehe a) 191/28 Antheil an dem Wohnhause Spießgasse 28, b) baares geld und Forderungen 12.000, c) seinen Antheil in der Gemeinschaft mit seinen 2. Geschwistern betriebenen Posamentiergeschäften
3) die Braut bringt zur Ehe a) Mobilien geachtet zu 2480, b) Forderung an Georg Kleber 400 (zusammen) 2880
4) die genante Mutter der Braut schenkt derselben eine Forderung ane die Eheleuthe Michel Herrmann und Anna Meyer in Oberhausbergen laut Urkunde Lauterbach von 30. Mai 1879 im Betrage 2000 Mark
5) Auf Todesfall schencken sich die Brautleute gegenseitig die lebenslängliche Nutznießung des Eheeinbringens

Mariage, Strasbourg (n° 163)
Strassburg am 7. April 1883. Vor dem Standesbeamten erschienen heute zum Zwecke der Eheschließung 1. der Posamentirer Eduard Fuchs, katholischer Religion, geboren den 8. September des Jahres 1850 zu Strassburg, wohnhaft zu Strassburg, ehelicher Sohn des Posamentirers Carl Fuchs, wohnhaft zu Strassburg und der verstorbenen Margaretha Bourgeois, zuletzt wohnhaft zu Straßburg
2. die Francisca Maria Thomas ohne Beruf, katholischer Religion, geboren den 11. September des Jahres 1854 zu Strassburg wohnhaft zu Strassburg, eheliche Tochter des verstorbenen Schuhmachers Lorentz Thomas, zuletzt wohnhaft zu Strassburg und der Maria Francisca Ducret, wohnhaft zu Strassburg (i 72)

Marie Thomas meurt en 1888 en délaissant une fille
1888 (4.12.), M° Loew
Erbverzeichnis über dem Nachlass der dahier den 4. Oktober 1888 verstorbenen Marie Thomas Ehefrau des Posamenters Eduard Fuchs
Einzige Erben ist die Tochter Bertha Fuchs, minderjährig unter Vormundschaft ihres Vaters. Laut Ehevertrag vor dem amt. Notar vom 6. April 1883 bestand zwischen Eheleuten Thomas-Fuchs Errungenschafts Gütergemeinschaft und steht dem überlebenden Wittwer nach demselben die lebenslängliche Nutznießung des Einbringens der Verstorbenen

acp 810 (3 Q 30 525) f° 41-v n° 3568 du 12.12. (Erb. Erkl. vom 5.3.89 Bd. 158 N° 568) Nachlass, Mobilien 2490, Kleider 120
Gemeinschafft, baar Geld 320, Sparkasenforderung lt. Büchlein 7, Geschäftsausstande 1548, Miethzinse 36, Waaren 1400
Ein Wohnhaus mit Erdgeschoß und 3 Stockwercken, zwei Höfen, Keller & Zubehörden, 3,20 ar, gelegen dahier Hauergasse N° 13
Passiva 12.706
Rücknahme des Nachlasses 1) Eingebrachte Mobilier, 2480, eingebrachte Forderung an Eheleuth Kleber 400, Herrmann 200 (zusammen) 4880
Rücknahme dess Wittwers in Natur, Hausantheil Spießgasse N° 28 dahier 18/128, Ersatzforderung des Wittwers 14.736
Activforderung der Gemeinschafft, Zinsen der Sonderforderungen des Nachlasses 48
Décès, Strasbourg (n° 1293) Strassburg am 17. Mai 1907. Vor dem Standesbeamten erschienen heute der Eigenthümer Eugen Fuchs, wohnhaft zu Strassburg Kaiser Friedrichstraße 8, und zeigte an, daß der Rentner Eduard Fuchs, 56 Jahr 8 Monat alt, katholischer Religion, geboren zu Strassburg, Ehemann von Marie geborner Barthelemy, Sohn der verstorbenen Eheleute Karl Fuchs, Posamentier und Margaretha Bourgeois, zuletzt wohnhaft zu Strassburg, zu Straßburg Spachallee 2 am 6. Mai des Jahres 1907 vormittags um neun Uhr verstorben sei (i 54)

Edouard Fuchs se remarie en 1890 à Liépvre (Haut-Rhin) avec Marie Barthelémy (voir le dossier du Ministère de la Reconstruction et de l’Urbanisme)


Guillaume Schmidt, orfèvre, et (1712) Cunégonde Sebitzius

1710, Protocole des Quinze (2 R 114)
Wilhelm Schmidt von Lübeck, 269, 281-b

Natif de Lübeck, l’orfèvre Guillaume Schmidt fait dresser un état de sa fortune en juillet 1711.

1711 (20.7.), Not. Hoffmann (Christophe Michel, 19 Not 66)
(Verzeichnus) Zuwißen daß Vor mir (…) Notario Persönlich erschienen H. Willhelm Schmid, der ledige Silberarbeiter gebürtig Von Lübeckh, weÿl. H Nicolai Schmiden, gewesenen Silberarbeiters und burgers daselbst ehl. Sohn, hat volgendes in Vermögen darüber Er mir die Würckliche handtreu præstirt und abgelegt
(…) Summarum 184 lb
Sigl. Straßburg den 20. Julÿ 1711 (unterzeichnet) Wilhelm Schmidt

Guillaume Schmidt achète le droit de bourgeoisie en août 1711
1711, 3° Livre de bourgeoisie p. 1281
H. Wilhelm Schmid der silberarbeither Von Lübeck, weÿl. H. Niclaus schmid auch gew: silberarbeithers hint. sohn erkaufft d. burgerrecht p. 6. Gold fl. 16. ß. wird Zur Steltz dienen. Jur: d. 19. aug. 1711

Fils de l’orfèvre Nicolas Schmidt, Guillaume Schmidt épouse en 1712 Cunégonde, fille du médecin Melchior Sebitzius : contrat de mariage, célébration

1712 (21.3.), Not. Hoffmann (Christophe Michel, 19 Not 5) n° 10
Eheberedung – zwischen dem Ehren Vesten und Kunstreichen Herrn Wilhelm Schmiden dem Ledigen Silberarbeitern und Burgern alhie, alß dem herrn Bräutigam an einem
So dann der Viel Ehren: und tugendreichen Jungfer Kunigundæ, weÿl. des Hoch Edel Vest und Hochgelehrten Herrn Melchior Sebitzÿ, geweßenen weitberümbten Doctoris Medicinæ et Professoris alhier nunmehro seel hinterlassener ehel. tochtern alß der Jungfer hochzeiterin andern theil
So beschehen und Verhandelt in dießer Königlichen freÿen Statt Straßburg den 21. Martÿ Anno 1712.
(Répertoire 65 not 12, f° 93-v sqq) Eheberedungen, So nicht unterschriebenen worden

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 134 n° 772)
Anno 1712 den 6. Aprilis seind nach geschehener ordentlicher ausruffung in der Kirch St Thomas ehelich eingesegnet worden H Wilhelm Schmid, der ledige Silberarbeiter von Lübeck, weÿl. H Niclaus Schmiden gewesenen Goldschmid daselbst hinderlaßener ehel. Sohn und Jungfr. Kunigunda weÿl. H Melchioris Sebitzÿ gewes. Med. Doct. und beÿ löbl. Universitæt alhie Prof. Publ. und deß Collegiat Stiffts Zu St. Thomas Canon. hinderlaßene ehel. Tochter (unterzeichnet) Wilhelm Schmidt als hochzeiter, Künigunda Sebiziusin als hochzeiterin (i 136)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports (non conservé)

1712, Not. Hoffmann (Christophe Michel, rép. 65 not 11) n° 44
Inventarium über Herrn Willhelm Schmiden des Silberarbeiters und frauen Kunigundæ geb. Sebiziusin beeder Eheleuth in die Ehe gebrachte Nahrung

Guillaume Schmidt meurt en 1720 en délaissant deux fils. L’inventaire est dressé dans une maison rue Mercière. L’actif de la succession s’élève à 144 livres, le passif à 1 319 livres.

1720 (2.8.), Not. Hoffmann (Christophe Michel, 19 Not 10) n° 409
Inventarium über Weÿland Hn Wilhelm Schmiden, gewesten Silberarbeiters und burgers alhier zu Straßburg nunmehro seel. Verlaßenschafft auffgerichtet Anno 1720.
Inventarium und Beschreibung aller der Jenigen Haab und Nahrung, nichts davon ausgenommen, so weÿl. Hr Wilhelm Schmid, gewester Silberarbeiter u. burger alhier nunmehro seel. nach seinem am 17.ten Maÿ Jüngsthien genommenen tödlichen hientritt hie Zeitlichen verlaßen, wie solche Verlaßenschafft auf freund fleißiges ansuchen und begehren, Hn Johann Pickhen des Silberarbeiters und burgers alhier als geschwornen Vogts, Willhelmen und Joh. Philipps, beeder Schmiden, so der abgeleibte seel. mit hernach Vermelter seiner hinterbliebenen frau Wittib ehel. erzielt u. ab intestato Zu gleichen portionen u. Antheilen Zu Kinder u. Erben Verlaßen, heut dato ordnungsmäßig inventirt u. ersucht, durch Fr. Kunigundam gebohrne Sebiziusin die hinterbliebene wittib mit hülff und beÿstand Hn Johann Albrecht Eisenmanns, Apotheckers, ihres geschwornen Curatoris (…) So beschehen Straßburg den 2.ten Augusti Anno 1720.

In einer allhier zu Straßburg ane der Krähmergaß gelegenen Lehn behaußung befunden wie folgt
Haußrath. Schrein und höltzenwercks. Cammer A, Cammer B, ober Stub, vor dießem Gemach, im obern Hind.haus, Wohnstub, Officier stub
Haußrath W 28, E & T 64, Leerer Faß, T 13 Werckzeug Zum Silberarbeiter Profession gehörig 30, Schulden in der Wittib unverändert Vermögen Zugeltend 75
Conclusio finalis Inventarÿ, übertreffen die sogenannte Passiv Schulden beede Activ massas so alhier loco der Stall summ dienet umb 669 lb
Schulden, Item Weÿl. Johann Joachim Röcklingers gewesten Kachlers u burgers alhier hinterlaßener Erben soll man vor 5 Jahr hauß Zinns, 64 lb
Ohnvorgreifflich Summarischer Calculus, Summa Hausraths 64, Leere vaß 13, Werckzeug 30, Silber 31, Goldene Ringe 3, Summa 144 lb – Schulden 1319, Abgezogen übertreffen die Theÿlbare Passiv Schulden die gantze sogenannte Theÿlbahre Activ massam um 1175 lb
Copia der Eheberedung (…) unterzeichnet Wilhelm Schmid als Hochzeiter, Künigunda Sebiziusin als Hochzeiterin



20, rue des Charpentiers


Rue des des Charpentiers n° 20 – V 37 (Blondel), N 1267 puis section 64 parcelle 19 (cadastre)

Maison dite zum Judenbad (au Bain des juifs)
Ajout d’un troisième étage en retrait en pans de bois, 1872
Façade transformée (1987-1990), bâtiment démoli (1987)


Vue du nord, octobre 2023 – Vue du sud, mai 2014

Le gentilhomme Thiébaut Joham de Mundolsheim vend en 1593 au libraire Jean Richard Müller les maisons dites zum Judenbad (au Bain des Juifs) et zur Judenmetzig (Boucherie des juifs) situées entre l’impasse des Charpentiers et la rue des Juifs, à côté de celle où il demeure (actuel 15, rue des Juifs). Jean Richard Müller revend l’année suivante la maison à l’angle de l’impasse des Charpentiers, en février 1600 celle dite zum Judenbad et en décembre 1600 celle à l’angle de la rue des Juifs. Le Bain des Juifs qu’acquiert le négociant Daniel Bach revient à un de ses créanciers qui la revend à Sébastien Müeg de Boftzheim, devenu entre temps propriétaire de la maison rue des Juifs provenant de Thiébaut Joham de Mundolsheim. Le Bain des Juifs appartient ensuite aux héritiers du sénateur Jean Henri Gambs qui la vendent au cordonnier Michel Henniger en 1674. les propriétaires suivants sont le coutelier Christophe Wanner (1683-1693) puis Frédéric Frischelt, successivement commis des vivres et maître adjoint de la Grue. Le bailli Jean Henri Spon l’achète en 1696 et en transmet la propriété à son fils avocat Jean François Spon qui deviendra syndic royal en 1760. Guillaume André Müeg, procureur ordinaire au Petit Sénat, puis ses enfants en sont propriétaires de 1745 à 1797. Il fait aménager en 1767 une cuisine au rez-de-chaussée à droite de l’entrée. Jean Frédéric Strintz acquiert en 1802 la maison de l’ancien agent politique Félix Romain Ignace Apprederiss et y fait aménager une boulangerie qui sera louée jusque dans les années 1930.


Le Bain des Juifs est la partie centrale de la façade au premier plan sur la gauche. A l’arrière, l’ancienne propriété Joham de Mundolsheim (Plan-relief de 1727, Musée historique, cliché Thierry Hatt)

Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 66 (Musée des Plans-relief) 1

L’Atlas des alignements (années 1820) signale un bâtiment à rez-de-chaussée et premier étage en maçonnerie, deuxième étage en bois. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade est celle du milieu entre le repère (u), angle de la rue des Juifs et (v), angle de l’impasse des Charpentiers. Elle comprend un bâtiment latéral à droite et le bâtiment principal à gauche dont le rez-de-chaussée comprend trois portes et chacun des deux étages des fenêtres irrégulièrement réparties. La cour (C’) montre l’arrière (1-4) du bâtiment principal, le bâtiment arrière (2-3) en forme de remise, l’extrémité sud (1-2) de la cour et le bâtiment latéral (3-4) au nord.
La maison porte d’abord le n° 2 (1784-1857) puis le n° 20.


Cour (C’) – Dessin joint à l’accord relatif aux ouvertures vers la propriété voisine (1883, acte G. A. Loew, ADBR 7 E 56, 8-119)

Le confiseur Louis Adolphe Delan, propriétaire de la maison pendant dix ans (1836-1846) en loue le rez-de-chaussée au restaurateur Pierre Curat qui renouvelle son bail en 1864. Les créanciers de Louis Adolphe Delan vendent en 1851 la maison au marchand de bestiaux Nicolas Hund qui en transmet la propriété à sa fille puis à sa petite-fille. Joseph Wolff et sa belle-sœur font remplacer en 1872 le deuxième étage en pans de bois par un nouveau en maçonnerie et ajouter en retrait un troisième étage en pans de bois. Les croisées du premier étage sont modifiées la même année à deux reprises. Les différentes transformations modifient entièrement l’aspect de la façade, le bâtiment latéral est couvert d’une toiture qui prolonge celle du bâtiment principal. L’imprimeur François Georges Oscar Berger-Levrault accorde en 1883 à Joseph Jean Baptiste Wolff par pure tolérance le droit de pratiquer des ouvertures vers sa propriété. Joseph Wolff fait reconstruire le four de boulanger, modifier les cloisons au rez-de-chaussée et agrandir la devanture en 1885. Le boulanger Georges Hettich fait installer en 1912 un pétrin électrique. L’Imprimerie strasbourgeoise (Istra) charge en 1936 l’entrepreneur Steinbach Frères de transformer le rez-de-chaussée. Le bain rituel juif (bain proprement dit, escalier d’accès et salle de déshabillage) mis au jour en 1984 a été inscrit à l’inventaire des monuments historiques en 1985.
Le bâtiment est rénové et transformé (1987-1990) en même temps que les autres qui appartenaient à l’Imprimerie Strasbourgeoise (Istra, voir les dossiers IV et suivants au 15, rue des Juifs). Seule la façade est conservée, le bâtiment lui-même étant démoli. La façade du rez-de-chaussée est transformée en conservant un encadrement de porte et en créant un bandeau entre le rez-de-chaussée et le premier étage (dossier VIII). La porte à crossettes est supprimée. La Ville acquiert en 1991 de la Caisse des Dépôts et Consignations un lot comprenant l’ancien bain juif pour le prix symbolique de cent francs (voir le dossier coté 179 MW 4).


Ajout d’un étage, 1872 – Plan du rez-de-chaussée, devanture, 1885
Transformation du rez-de-chaussée par l’Imprimerie strasbourgeoise, 1939 (dossier de la Police du Bâtiment)

Elévations rue des Charpentiers (élévations 1989, cote 737 W 172) – jPhotographie dans le dossier dossier VII du 15, rue des Juifs (1988)

novembre 2023

Sommaire
CadastrePolice du BâtimentRelevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1591 à 1952. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Thiébaut Joham de Mundolsheim et (v. 1550) Ursule Ingold – luthériens
1593 v Jean Richard Müller, libraire, et (1578) Agnès Stœr, d’abord (1569) femme de Jacques Hag, puis (1602) Marie, veuve du pasteur Sébastien Cœler – luthériens
1600 v Daniel Bach (Boch), négociant, et (1589) Catherine Dentner, d’abord (1578) femme de Pierre Bertschweiler – luthériens
1607* adj Gaspard David Stœsser et (1608) Emilie Gerbelius – luthériens
1610 v Sébastien Mueg de Boftzheim et (1608) Susanne Marguerite de Botzheim – luthériens
1640* Jean Henri Gambs et (1618) Marie Salomé Hartmann, (1624) Barbe Camille Œstringer, (1626) Agathe Dorothée Vogler puis (1638) Marguerite Mollinger, veuve d’Isaac Bartoli, remariée (1646) avec le docteur en droit Frédéric Ott – luthériens
1674 v Michel Henniger, cordonnier, et (v. 1659) Eve Münster – luthériens
1683 v Christophe Wanner, coutelier, et (1650) Barbe Schweickard, d’abord (1640) femme du coutelier Jean Georges Pantel, (1684) Marthe Roos d’abord femme (1670) de Michel Weiss, (1675) de Frédéric Uhl, et (1679) d’Isaac Salinus, puis (1693) Susanne Schætzel – luthériens
1693 v Frédéric Frischelt, commis des vivres, maître adjoint de la Grue, et (1689) Marguerite Berion puis (v. 1694) Marie Catherine Knœrr – catholiques
1696 v Jean Henri Spon, bailli, et (1689) Marguerite (de) Morison – catholiques
1732 h Jean François Spon puis Jean François baron de Spon, avocat, et (1732) Anne Marie Françoise Gelb – catholiques
1745 v Guillaume André Müeg, procureur ordinaire au Petit Sénat, et (1741) Marie Claire Geiger – catholiques
1797 v Félix Romain Ignace Apprederiss, juriste, agent politique, célibataire († 1828)
1802 v Jean Frédéric Strintz, boulanger, et (1795) Anne Barbe Debus
1836 v Louis Adolphe Delan, confiseur, et (1851) Barbe Eschmann
1846 adj Nicolas Jacquet, rentier à Sélestat, et Thérèse Gouy († 1850)
1846 h Marie Claire Jacquet et (1810) Antoine Morlock, fabricant de chandelles
1851 v Nicolas Hund, marchand de bestiaux, et (1827) Marie Anne Schnée
1865 h Joseph (Jean Baptiste) Wolff, capitaine puis percepteur, et (1850) Marie Elise Hund, Marie Anne Hund, Joséphine Marie Pauline Hund
1891 h Paul Eschbæcher, directeur commercial, et (1891) Marie Wolff
1910* Aloïse Arbogast
1929* v Imprimerie strasbourgeoise, société anonyme

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 1 500 livres en 1776

(1765, Liste Blondel) V 37 au Sr Müeg
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Miegue, 10 toises, 2 pieds et 8 pouces
(1843, Tableau indicatif du cadastre) N 1267, Strintz, Frédéric veuve – maison, sol – 1,7 are / Delon Louis Adolphe, confiseur

Locations

1688, François Nicolas Gross, maître de langue
1780, Michel Reverend, employé a l’intendance
1808, Marie Anne Reine Apprederis
1818, Antoine Stoll, boulanger
1822, Louis Riehl, boulanger, et (1821) Marie Salomé Rieffel
1835, Jean Jacques Jauss, boulanger, et Anne Barbe Waldt
1843, 1864, Pierre Curat, restaurateur, et Marie Florence
1846, 1860, Frédéric Thiébaut Hirschel, maître bottier
1864, 1869, Michel Kuhn, boulanger, et Marie Véronique Kress
1878, Jean Arbogast, boulanger

Livres des communaux

1587, Livre des communaux (VII 1450) f° 111
Le gentilhomme Thiébaut Joham de Mundolsheim ne doit rien pour sa maison dite au Bain des Juifs, louée au tailleur Melchior Blümlin, comportant un auvent (24 pieds de long, saillie de 16 pouces), une descente de cave (7 pieds ½ de long, saillie de 2 pieds 9 pouces) et un gradin en pierre (5 pieds de long, saillie de 4 pouces).

Aber in Juden Gaß die Ander Seitt dem Münster zu hienauffwerts
Juncker Diebold Joham von Mundoltzheim hatt vor seinem Hauß Zum Judenbad, da Melchior Blümlin der Schneid. Innen sitzt, Oben ein Wettertach 16 Zoll heraus vndt 24 schu lang, Ein hoher Keller halß 7 ½ schu lang 2 schu 9 Zoll herauß, Item 2 steinen Tritt 5 schu lang 4 Zoll herauß, Soll Allmend sein vnd bleiben, Bessert für das Nießen, o

Préposés au bâtiment (Bauherren)

1608, Préposés au bâtiment (VII 1323)
Gaspard David Stœsser est autorisé à poser une porte de cave inclinée à sa maison dite au Bain des Juifs. La porte aura une saillie de deux pieds au lieu de deux pieds et demi demandés et une largeur de cinq pieds, moyennant une redevance à déterminer.

(f° 93-v) Donnerstag den 2. Junÿ – H Caspard David Stössers begert Ime Zugönnen an seiner behausung, das Judenbad genant, gegen herrn Stettmeister Böcklin hoff über, ein ligende Kellerthür von seiner hauptmauren 2 ½ schuh heruß vff das allmend vnd fünff schuh weitt Im liecht Zu machen, weil die gaß Eng, seind Ime 2. schuh vffs allmend heruß Zufaren bewilligt damit Ime vnd andern leuth nit schaden dadurch geschehen möge, vnd wöllen nechstkünfftig die Buwherren Ime vffm Pfenningthurn den allmend Zinß ernennen. Bawherren

Préposés aux feux (Feuerherren, 4 R 91)

1767. Le procureur ordinaire du Petit Sénat Müeg charge le maître maçon (Antoine) Klotz d’aménager une cuisine où se trouve un fourneau et une hotte au rez-de-chaussée à droite de l’entrée.

(p. 118) Montags den 23. Februarii 1767
Hr Lt. Müeg Es En Kleinen Raths procurator ordinarius hat in seinem in der Zimmer leut: gaß gelegenen hauß unden auf dem boden, lincker hand des eingangs, eine Kuch mit heerd und caminschoß machen laßen, das rohr an steinern gebel hinauf, von allem holtz entfernt. Erkandt, willfahrt. – Mr Klotz

Description de la maison

  • 1776 (billet d’estimation traduit) La maison comprend plusieurs poêles, cuisines et chambres, le comble est couvert de tuiles plates, la cave est voûtée, le tout estimé avec le puits, aisances et appartenances à la somme de 3000 florins
  • 1865 Police d’assurance La propriété comprend 1) une maison où se trouve une boulangerie, comprenant une cave voûtée, rez-de-chaussée, trois étages et greniers, 2) un bâtiment à droite de la cour, à rez-de-chaussée renfermant une buanderie, cave voûtée, trois étages surmontés de greniers, 3) un bâtiment à gauche de la cour, à rez-de-chaussée, trois étages surmontés de greniers et 4) un autre bâtiment à l’arrière de la cour entre les deux précédents, à rez-de-chaussée, deux étages et greniers.

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

2° arrondissement ou Canton nord – Rue des Charpentiers

nouveau N° / ancien N° : 3 / 2
Strintz
Rez de chaussée et 1° étage en maçonnerie le 2° étage en bois médiocre état
(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 21 f° 377 case 1

Delan Louis Adolphe confiseur à Strasbourg
Jacquet Nicolas à Schlestadt pour rue des charpentiers N° 2
Hund Jean François Nicolas, marchand de bestiaux à Strasbourg Place d’Austerlitz 23, Route de Colmar 50

N 1267, maison, sol, R. des charpentiers 2
Contenance : 1,70
Revenu total : 274,88 (274 et 0,88)
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 44 / 35
fenêtres du 3° et au-dessus :

Cadastre napoléonien, registre 23 f° 1246 case 1

Hund Jean François Nicolas, Marchand de Bestiaux route du Rhin 50 / Place d’Austerlitz 2
1892/93 Wolff Maria
(ancien f° 994)

N 1267, maison, sol, Rue des charpentiers 20
Contenance : 1,70
Revenu total : 274,88 (274 et 0,88)
Folio de provenance : (377)
Folio de destination : 994 Vergröß.
Année d’entrée :
Année de sortie : 1876 (sol Gb)
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 44
fenêtres du 3° et au-dessus :

N 1267, maison
Revenu total : 490,88 (490 et 0,88)
Folio de provenance : 994-I
Folio de destination : 1246-I Bericht.
Année d’entrée : 1876
Année de sortie : 1885
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 49 / 39
fenêtres du 3° et au-dessus : 12 / 10
Augmentations 1876 – Hund Johann Franz f° 994-I, N 1267, maison, Reinertrag 216, Vergrößerung, achevée en 1873, imposable en 1876, imposée en 1876

N 1267, maison
Revenu total : 443,88 (443 et 0,88)
Folio de provenance : 1246-I
Folio de destination : Gb.
Année d’entrée : 1885
Année de sortie :
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 49
fenêtres du 3° et au-dessus : 12
Diminutions 1885 – Hund Johann Franz Wwe f° 1246-I, N 1267, maison, Reinertrag 443, Berichtigung, 1882
Diminutions – Hund Johann Franz f° 1246-I, N 1267, Haus, Reinertrag 490, Berichtigung, 1882

Cadastre allemand, registre 32 p. 498 case 4

Parcelle, section 64, n° 19 – autrefois N 1267
Canton : Zimmerleutgasse Hs N° 20
Désignation : Hf, Whs u. N.G. – Hf, Whs
Contenance : 2,13
Revenu : 3400 – 3100 – 4000
Remarques : 1910 Minderung

(Propriétaire jusqu’à l’exercice 1929), compte 2128
Eschbacher Paul Ehefrau
1910 Arbogast Aloÿs u. Ehfr.
rayé 1929

(Propriétaire à partir de l’exercice 1929), compte 1674
Straßburger Verlaganstalt
Imprimerie strasbourgeoise société anonyme
(256)

1789, Enquête préparatoire à l’Etat des habitants (cote VII 1295)

Canton 5, Rue 146 des Charpentiers

2
Pr. Mueg veuve
Lo. Apprederis veuve
Lo. Apprederis vicaire de St Etienne – Clergé

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton V, Rue 146 des Charpentiers

2
Prop. Mueg veuve
Loc. Aprederis veuve de la Cathedral
Loc. Aprederis vicaire de St Etienne – Clergé

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Zimmerleutgasse (Seite 201)

(Haus Nr.) 20
Schiller, Friseurmr. 0
Riegel, Wwe., Rentnerin. 1
Riegel, Zeichenlehrerin. 1
Brentzel, Tagnerin. 2
Orsinger, Kaufmann. 2
Kern, Pensionärin. 3
Schaller, Postschaffner. 3
Traumann, Postassist. H A
Steiner, Briefträger. 3
Diebold, Heizer. H 2

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 675 W 209)

20, rue des Charpentiers (1872-1972)

La demoiselle Hund charge en 1872 l’architecte entrepreneur Henri Dietz de remplacer le deuxième étage en pans de bois par un nouveau en maçonnerie et d’ajouter en retrait un troisième étage en pans de bois. Les croisées du premier étage sont modifiées la même année à deux reprises, notamment dans la partie où se trouve le restaurant Curat. Le rentier Wolff fait reconstruire le four de boulanger, modifier les cloisons au rez-de-chaussée et agrandir la devanture en 1885. Le propriétaire Eschbæcher charge en 1895 l’entrepreneur Théodore Wagner de reprendre en sous-œuvre la cheminée du four de boulanger puis en 1897 d’agrandir une fenêtre au rez-de-chaussée. Le boulanger Georges Hettich fait installer en 1912 un pétrin électrique. L’Imprimerie strasbourgeoise (Istra) charge en 1936 l’entrepreneur Steinbach Frères de transformer le rez-de-chaussée. Elle demande en 1968 de surseoir au ravalement des 18 et 20 rue des Charpentiers voués à la démolition, les travaux ont cependant lieu.

Boulangers, Stœss (1903), Joseph Roos (1906), Georges Hettich (1910), Conrad Friedrich (1924, 1931)
Coiffeurs, Gustave Schiller (1904), Charles Bernhard (1909, 1938)
Marchand de cigares Emile Bœhrer (1908)
Vêtements d’occasion pour homme, Jonas Spiegel (1913)

Sommaire
  • 1872 (mars) – Rapport de l’agent voyer. Le sieur Dietz demande au nom du sieur Wolff l’autorisation de modifier une croisée et d’en percer une autre au premier étage ainsi que de badigeonner la façade au 20, rue des Charpentiers. La propriété est alignée, sans avance.
    1872 (mars) – L’architecte entrepreneur Henri Dietz (2, rue du Jeu-de-Paume) demande au nom de la demoiselle Hund l’autorisation d’ajouter un étage à la maison après avoir démoli le deuxième étage, tant sur la rue que sur la cour. – Dessin – Rapport de l’agent voyer après la demande de reconstruire le premier étage en maçonnerie et d’ajouter un troisième étage en retrait. Le rez-de-chaussée et le premier étage sont en maçonnerie, le deuxième en pans de bois. Le deuxième étage sera en maçonnerie et le troisième en pans de bois.
    1872 (mars) – L’architecte entrepreneur Henri Dietz demande l’autorisation de déplacer le meneau d’une double fenêtre pour en faire une seule et d’en rouvrir une autre à côté au premier étage du 20, rue des Charpentiers où se trouve le restaurant Curat.
  • 1885 – Le rentier J. Wolff demande l’autorisation de démolir et de reconstruire le four de boulanger qui sera raccordé à la cheminée, de modifier les cloisons au rez-de-chaussée et d’agrandir la devanture. – Autorisation – Travaux terminés, juillet 1885. Les parois de la cheminée ont seulement 14 centimètres. L’architecte Nebelung renonce à demander qu’elles aient 18 centimètres. – Dessin
  • 1885 – Le directeur de l’usine à gaz demande que l’installateur Kesselring soit autorisé au nom du locataire Behr à faire une prise pour environ trois becs – Autorisation – Travaux terminés, août 1885.
  • 1885 – Un agent signale que le boulanger Behr a posé une enseigne perpendiculaire – Courrier au maire. Le boulanger demande l’autorisation – Autorisation
  • 1887 (mars) – Le maire écrit au rentier Joseph Wolff que les cabinets d’aisance dans le bâtiment latéral ne correspondent pas aux prescriptions des 4 novembre 1857 et 2 octobre 1858. La fosse a été entièrement voûtée, avril 1887.
    Rapport. Les tuyaux en bois des cabinets aux premier et deuxième étages sont contigus au mur du 17, rue des Juifs. Seuls les tuyaux entre le troisième et le deuxième étage sont en terre cuite – Croquis
    1887, 1889 – Actes de notification signés par Wolff
  • 1888 (octobre) – Un feu de cheminée s’est déclaré dans la maison de la veuve Wolff – Rapport sur la cheminée. Croquis. Le maire demande de transformer la cheminée pour qu’elle corresponde aux prescriptions de 1863.
    E. Wolff qui a conclu en 1886 un bail de neuf ans avec le boulanger Behr demande à surseoir aux travaux – Le maire répond qu’ils sont nécessaires
    1889 (octobre) – L’entrepreneur Th. Wagner (14, rue des Livres) demande l’autorisation de surélever la cheminée du four de boulanger – Autorisation – Croquis
    1889 (décembre) – La veuve Wolff écrit au maire qui répond que l’ancienne cheminée subsiste au rez-de-chaussée où se trouve le four de boulanger.
    1890 (février) – La veuve Wolff fait état de difficultés pour satisfaire à la demande du maire. – Le maire répond que la reprise en sous-œuvre de la cheminée peut attendre la fin du bail (1895) mais que le tube de fumée ne peut attendre. Le tube est en place, mai 1890.
  • 1891 – La maire demande à la dame Eschbacher née Wolff, demeurant à Lutzelhouse, de faire réparer le chapeau de la cheminée – Travaux terminés, janvier 1892
  • 1891 – Le maire notifie Marie Wolff de faire ravaler la façade – Le maire accorde un an de délai eu égard que la façade n’est pas très sale suite à un courrier de Marie Eschbæcher
  • 1895 – L’entrepreneur Théodore Wagner demande au nom du sieur Eschbæcher l’autorisation de reprendre en sous-œuvre la cheminée du four de boulanger et de surélever la cheminée d’un tube en tôle – Autorisation – Dessin – Travaux terminés, septembre 1895.
  • 1895 – Le maire notifie la dame Eschbæcher de se conformer au règlement du 30 novembre 1891 en supprimant trois volets qui s’ouvrent à moins de 2,20 mètres de la voie publique. – Travaux terminés, décembre 1896.
  • 1897 – L’entrepreneur Th. Wagner demande au nom du sieur Eschbæcher l’autorisation d’agrandir une fenêtre au rez-de-chaussée – Autorisation – La devanture est terminée, juin 1897. – Dessin
  • 1899 – Rapport d’intervention des pompiers, un incendie s’est déclaré dans une pièce servant d’entrepôt – La réfection est terminée, juillet 1899.
  • 1900 – Le maire notifie la dame Eschbæcher née Wolff de faire ravaler la façade – Travaux terminés, octobre 1900
  • 1901 – Rapport d’intervention des pompiers suite à un feu de cheminée – La Police du Bâtiment classe l’affaire après avoir constaté qu’il n’y a pas de dégâts.
  • 1903 – Le maire demande au boulanger Stœss de déplacer l’enseigne pour qu’elle soit à au moins trois mètres au-dessus du trottoir. L’enseigne est retirée.
  • 1904 – Le directeur de la minoterie d’Illkirch Baumann se plaint de mauvaises odeurs. Rapport sur l’ouverture de la fosse d’aisances. Croquis
  • 1904 – Le coiffeur Gustave Schiller demande l’autorisation de poser deux enseignes perpendiculaires – Autorisation – Les enseignes sont posées.
  • 1906 – Le maître boulanger Joseph Roos demande l’autorisation de poser une enseigne perpendiculaire – Autorisation – L’enseigne est posée
  • 1905 – Le maire notifie Marie Eschbæcher née Wolff, demeurant 3, rue Sainte-Odile, de faire ravaler la façade – Marie Eschbæcher répond qu’elle est en procès avec la minoterie d’Illkirch avec laquelle elle a conclu un bail de dix ans en décembre 1902 – Le maire accorde un an de délai – Les étages ont été lavés, février 1906.
  • 1908 – Le marchand de cigares Emile Bœhrer demande l’autorisation de poser une enseigne perpendiculaire – Autorisation – L’enseigne est posée.
    1909 – Il retire l’enseigne
  • 1909 – Le coiffeur Charles Bernhard demande l’autorisation de poser une enseigne perpendiculaire – Les droits sont payés (pas d’acte d’autorisation)
  • 1910 – Le maître boulanger Georges Hettich demande l’autorisation de poser une enseigne perpendiculaire – Autorisation – L’enseigne est posée
  • 1911 – Aloïse Arbogast déclare que la dame Beltzen, locataire du premier étage, tient constamment fermé le volet qui éclaire la cage d’escalier – La Police du Bâtiment répond qu’on ne peut interdire à la locataire de fermer le volet et que le propriétaire doit veiller à ce que la cage d’escalier soit assez éclairée, notamment par temps couvert.
  • 1913 – Le maire répond au commissaire de police qu’il n’a pas d’objection à faire contre le maintien de la boulangerie
    Le préfet autorise Georges Hettich à continuer d’exploiter la boulangerie suite à l’ordonnance du 20 août 1906.
  • 1912 – Le boulanger Georges Hettich demande l’autorisation d’installer un pétrin électrique. L’expert Frédéric Guillaume Kircher transmet une description de la machine – L’inspection du travail énumère les conditions à respecter. Autorisation délivrée en octobre 1913. – Dessin – Travaux terminés, janvier 1914 – La fenêtre du fournil a été agrandie.
  • 1913 – Jonas Spiegel (Vêtements d’occasion pour homme, location d’habits – Spezialgeschäft für feinere getragene Herren-Garderobe. Verleih von Gehrock-, Frack- & Smokinganzüge) – Autorisation – L’enseigne est posée, février 1914.
    1916 – Jonas Spiegel retire son enseigne
  • 1914 – Rapport d’intervention des pompiers suite à un feu de cheminée – La cheminée est réparée, mai 1914
  • 1913 – Une lettre anonyme fait état d’épaisses fumées le soir. – La Police du Bâtiment estime qu’il faut rehausser la cheminée d’environ trois mètres (propriétaire, Arbogast, demeurant 11, rue des Orfèvres)
    L’entrepreneur Ernest Diebold (10, rue du Fossé des Treize) déclare que des travaux coûteux sont nécessaires pour rehausser la cheminée et que les fumées n’incommodent que rarement le voisinage – La Police du Bâtiment accorde un délai jusqu’en novembre – Travaux terminés, mai 1914.
  • 1915 – Commission des logements militaires, travaux à réaliser (en huit points)
  • 1917 – Jeanne Bernhard (demeurant 6, rue du Faisan) demande à être exemptée des droits d’enseigne parce qu’elle n’a pas de travail. – La Police du Bâtiment répond que les droits sont dus pour 1916, la boutique étant fermée depuis le premier septembre 1916.
    1919 (août) – Le coiffeur Charles Bernhard demande l’autorisation de poser une enseigne perpendiculaire – Nouvelle demande en octobre pour une enseigne plus petite – Autorisation – L’enseigne est posée, décembre 1909.
  • 1925 – Le commissaire de police écrit à la Police du Bâtiment que le ramoneur Vogt a dénoncé le contrat passé avec le boulanger Friderich parce qu’il ne peut nettoyer correctement la cheminée (propriétaire, Aloïse Arbogast, demeurant 12, boulevard d’Anvers) – Le propriétaire fait construire une nouvelle cheminée
    L’entrepreneur Ch. Streit (à la Robertsau) demande l’autorisation correspondante – Autorisation de remplacer une cheminée non réglementaire de la boulangerie par une nouvelle – Travaux terminés, mars 1926. – Dessin
  • 1924 – Le préfet autorise le maître boulanger Frédéric Conrad à exploiter la boulangerie – Autre autorisation au nom de Conrad Friedrich
    1931 – Nouvelle autorisation accordée à Conrad Friedrich
  • 1936 – L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation de poser une enseigne perpendiculaire (Annuaires Ammel & Motte) – Autorisation – L’enseigne est posée
    1939 – L’Imprimerie strasbourgeoise (nouvelle adresse, 7, rue de Lille à Paris VII°) retire l’enseigne.
  • 1938 – La Police du Bâtiment constate que Nathan Macowski (deuxième étage) a fait poser sans autorisation une antenne de T.S.F. entre le 20 et le 23, rue des Charpentiers – Demande – Accord
  • 1938 – La Police du Bâtiment constate que le coiffeur Ch. Bernhard a posé sans autorisation une enseigne plate. L’enseigne est retirée.
  • 1936 – L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation de faire transformer le bâtiment par l’entrepreneur Steinbach frères (rue des Foulons) – Autorisation de transformer le rez-de-chaussée – Dessin – Calculs statiques – Travaux terminés, juin 1936
  • 1953 – L’Imprimerie strasbourgeoise demande l’autorisation de poser une enseigne perpendiculaire (Les Affiches d’Alsace et de Lorraine) – Arrêté portant l’autorisation correspondante – L’enseigne est posée, octobre 1953
  • 1953 – Le sous-locataire René Starck (demeurant 10-bis rue de la Chapelle au Neudorf) se plaint du cabinet d’aisance – Le plaignant n’habite plus les lieux, les autres locataires ne se plaignent de rien. Le dossier est classé.
  • 1968 – Le maire demande à l’Imprimerie strasbourgeoise (Istra) de faire ravaler la façade – Le propriétaire répond qu’il prévoit de ravaler le 15, rue des Juifs et demande de surseoir au ravalement des 18 et 20 rue des Charpentiers voués à la démolition. – Le maire répond que le ravalement des 18 et 20 rue des Charpentiers doit avoir lieu avant novembre 1968.
    1968 (décembre) – L’Imprimerie strasbourgeoise est autorisée à poser un échafaudage devant les 17-19, rue des Juifs et 20, rue des Charpentiers – Travaux terminés, avril 1969.
  • 1971 – L’Imprimerie strasbourgeoise retire l’enseigne.

Inscription à l’inventaire des monuments historiques (1985)

Les travaux commencés en 1984 ont révélé un bain rituel juif, inscrit à l’inventaire des monuments historiques le 15 novembre 1985 (bain rituel juifs présumé, escalier d’accès, salle déshabilloir et bain). L’élément central, le bain proprement dit, se réduit à une petite cave presque carrée (3 mètres sur 3) dont les angles comportent des corbeaux de facture romane. Au centre de la voûte en berceau, un orifice zénithal circulaire (90 centimètres de diamètre) devait servir à ajouter de l’eau chaude à celle du bain provenant de la nappe phréatique. Ces parties inférieures ont été modifiées quand le local a servi de puits et de cave. Deux marches subsistent de l’escalier qui menait au bassin (l’escalier actuel date du début du XX° siècle). Un local rectangulaire qui communique avec le bain a pu servir de déshabilloir. La comparaison avec le bain rituel de Friedberg en Hesse (1260) mène à dater le bain de la première moitié du XIII° siècle. Son usage a cessé lors du massacre des Juifs de Strasbourg en 1349 (d’après Dominique Toursel-Harster, Dictionnaire des monuments historiques, La Nuée Bleue, 1995, p. 495).


Relevé d’actes

Thiébaut Joham de Mundolsheim qui a l’intention de vendre les maisons dites zum Judenbad et zur Judenmetzig (bain des Juifs et boucherie des Juifs) s’accorde avec ses gendres Jean Christophe de Traxdorff, Philippe Joham de Mundolsheim et Loup Voltz d’Altenau. Il reporte sur sa maison rue des Juifs les sommes qui étaient garanties sur les maisons à vendre.

1592 (29. tag Decembris), Chancellerie, vol. 280-II (Registranda Meyger) f° 180
Erschienen der Edell vnnd Vest Theobald Joham Vonn Munoltzheim
Hatt bekhandt vnd Inn gegenwertigkheit der ouch Edlen vnd Vesten Hannß Jacob Wurmsers, Hannß Christoff von Tracktsdorff, Vnnd Philippi Johams von Munoltzhem, seiner dochtermänner Vnnd Suns, auch Hannß Jacob Voltzen Von Altenouw, als geordneten Vogts, Wÿland des Edlen Vesten Wolff Voltzen Von Altenouw, seines Bruders, mit Frauwen Martha Johamin seiner Ehegemahel ehelichen erzielten döchtern, so alle Zugegen, Offentlich verÿeh.
Demnach Er die Behausung, Zur Juden Metzigk vnd Juden Bad genant, alhie Inn der Statt Straßburg, Inn Juden gassen & gelegen, Jetzundt Zu Verkaufften Vorhabens, vnd aber seine nochlebende Vier Khinder Vnd Erben, daruff, wie auch vff dem hoff, Zum Buren genant, Inn Brandtgaß, Ires drittentheils Mütterlichen Erbß bitzher assecuriret vnd Versichert gewesenn Vmb 893 guldin dreÿ schilling vnd 6 Pfenning, Vber abzugk eines fünfftentheils, so Er Vonn seiner Dochter J. Salomeen seligen Ererbet, dauon Inn Irem vffgerichten Codicill Vnd Verordnung Weithlöüffiger Meldung beschiht, Das herruff ehrengemelter Junckher Theobald Joham, dieselbigen seine Khinder Vnd Erben Angeregter Summen Anderwerts versichert vnd sie Verwisen, Vff seine grosse Behausung Inn Juden gassen gelegen, darinn er Wohnet, Welche Verwÿsing sie de dochtermänner vnd Sun obgemelt, guttwillig Angenommen, so Also das Er nun mögen vnd macht haben soll, Vorangezogene heuser Zur Juden Metzigk vnd Juden Bad genannt, nach seinem Wolgefallen Zu Vekhauffen, als hoch er Khan, One sein der Khinder Vnd Erben, Vnd sunst aller mennichlichs Widerredt, hindernüs, Irrung vnd ÿntragk
Act. In ædibus Theobaldi Joham Inn der Obern Stuben
(vide in Reg. 93. fol. 6.)

Thiébaut Joham de Mundolsheim vend les maisons dites zum Judenbad et zur Judenmetzig, sises à côté de celle où il demeure, au libraire Jean Richard Müller et à sa femme Agnès Stœr

1593 (8. tag Januarÿ), Chancellerie, vol. 285 (Registranda Meyger) f° 6-v
(Pthum sub proprÿs Sigills In proth. fol. 3.) Erschienen der Edell Vnd Vest Theobald Joham Vonn Munoltzheim, Hatt sich für sich Verschriben Hatt bekhandt vndt In freÿwillig offentlich verÿehen (…) sonderlich mit Consens gutten Wüß, willen vnd gehelle, der ouch Edlen Vnd Vesten Hannß Jacob Wurmsers, hanß Christoff Von Trachtzdorff Vnd Philippi Johams Von Munoltzheim, seiner Dochtermänner Vnd Suns ouch Hannß Jacob Voltzen Von Altenouw, Als geodneten Vogts Wÿland des Vesten Wolffgang Voltzen von Altenouw seines Bruders seligen, mit Frauwen Martha gebornen Johamin Vonn Munoltzheim, seiner haußfrauwen ehelichen erzielten dochtern, Verkaufft vnd Zukhouffen geben hette
Johann Rheichart Müller dem Buchfürer Burgern Zu St. Vnd Agnes Störin seiner ehelichen haußwürthin So bede auch Zugeg.
Einen hoff, mit seinen heüsern, hoffestetten, Stallung vnd Brunnen, ouch allen andern Iren gebeuwen & genannt Zur Juden Metzig Vnd Juden Bad, Ist gelegen Inn der Statt Straßburg, Inn Juden gaß. einsit ein Eckhauß, An der Bimbernants gaßen, Vnd Andersit nebent sein des Verkhoüffers grossen Behausung, darin Er sein Wohnung, stoßend hinden vff ein Allmendt gäßlin gegen der Zimmerleüth Zunfft Stuben über, Vnd Zum theil auch vff den Verkhoüffer, Dauon gehnd 24 guldin gelts Ablösig Zu Zweÿen malen mit 600 guldin Straßburger Werung, vff Simonis vnd Judæ fallend, der herren Vicarien des Chors hoher stifft Straßburg, Mehr Sechs Pfund Vnd 8 schilling Pfenning gelts vff Michaelis, stand Inn hauptgut Cxxviij lb d den Khöuffern obgedacht Jährlichen Wie man sagt Vnd Alles Recht Also d. Ist disser Khouff vber hievoor bestimpte beschwerd. Zugang. vnd beschehen Für vnd vmb 657 Pfund Pfenning Straßburger (…)
Vnd ist hierinn sonderlich Abgeredt, Ob Wol disser Jetzverkhoufft hoff mit seinen heußern noch verhafftet für 500 guldin herrn Michael Leuenio der Rechten Doctorj, die Ime vff den Ersten tag Maÿ nechstkhunfftig bezalt sollen werden, So hatt doch mehrgenannter Verkouffer für sich & gelopt Vnd versprochen, dieselbige (…) Zuerlegen
Vide in Reg. 92. fol. 180.

Thiébaut Joham de Mundolsheim hypothèque quelques mois plus tard la somme qui lui est due après la vente des maisons au profit de Christophe Ried

1593 (3. tag Augusti), Chancellerie, vol. 285 (Registranda Meyger) f° 166
(Inchoat in Proth. fol. 190.) Erschienen der Edell Vnd Vest Theobald Joham Vonn Munoltzheim
Hatt bekhandt Vnd Inn gegenwertigkeit des Erbaren Christoffell Rid, Schneyders, Burgers Zu Straßburg – schuldig sige 100 Pfund pfenning Straßburger verdiensten Lidlohns Vonn Melchior Blumlin sein Stoffel Riden schwäher herrührend.
Zum vnderpfand ÿngesetzt vnd verlegt Ein Schuld, Nemlich 157 Pfund pfenning herrührend, so Er der Bekhenner sagte vßstohn haben, Vnd Ime Hannß Rheichardt Müller der Buchfürer Burger Zu St. vff gemelten Sant Johanns tag mit sampt dem Zinß noch Per Rest Zuerlegen schuldig
herrührend Vonn den heüßern alhie Inn Juden gaß. gelegen, Zur Juden Metzig Vnd Juden Bad genannt, die Er Junckher Dieboldt Joham Ime Müllerin Vor der Zeit Zugekhauffen geben (Vide supra à fol: 6.)

Jean Richard Müller, notaire, épouse en 1578 Agnès Stœr, veuve de Jacques Hag
Mariage, cathédrale (luth. f° 1)
1578. Dnîca XVII. post Trinitatis 21 Septemb. Johann Richart Müller der Notarius vnd Agnes Störin Jacob Hagen hinterlaßne wittib, Eingesegnet Zinstags den andern decembris (i 3 et p. 278 i 151 du registre précédent)

Fils de Nicolas Hag, Jacques Hag épouse en 1569 Agnès, fille de Martin Stœr
Mariage, Saint-Guillaume (luth. f° 13-v n° XL) 1569. ausruffen eadem dca [16 Sontag nach Trinitatis] Jacob Hag, Claus Hagen des * nachgelaßener Sohn, Agnes, Hans Martin Stören nachgelaßene tochter. Celebrarunt nuptias die martis ante Galli die 11 Octobris (i 76)

Agnès Stœr meurt en délaissant trois fils mineurs issus du veuf. L’inventaire est dressé dans leur maison face au Temple-Neuf. L’actif de la succession s’élève à 1 196 livres, le passif à 148 livres.
1602 (28.8.), Schübler (Euchaire, 54 Not 1)
Inventarium vnnd beschreibung aller Haab vnd Güter, liegender vnd fahrender, so weilandt die Erbar vnd tugendsame Fraw Agneß Storin selig nach ihrem todlichen abgang verlaßen vnd der Ehrenhafft vnd fürneme herr Johann Reichart Müller buchhändler vnd burger Zu Straßburg ihr hinderlaßener witwer, vf freundlich. erfordern und begehren deß Achtbaren vnd bescheidenen Philipps Schmiden schneids alß geordnet und geschworenen Vogts Hannß Jacoben, Hannß Philipp vnd Johanns obgemelter frauen seligen mit Johann Reichart Müller ihrem hinderlaßenen wittwer ehelich erzeugter Kinder vnd hinterlassenen erben (…) So geschehen vnd angefangen Sambstags den 28. August Aô 1602.
Vermög der Eheberedung vndt Testament ist alles ein gemein verändet vnd theilbar gutt. Eheberedung Zwischen herrn Johann Reichart Müller vnd weiland der tugendsamen frawen Agnes Störin, beeden eheleüthen Donnerstag vor Adolphi Aô 1578. Aufgericht

Inn hernacher specificirter vnd dem herrn Wittwer vnd gemeinen Erben eigenthümlich zuständiger behaußung
Vff der obern Bün, Inn der Kammer A, Inn der Kammer B, Im Haußöhren oben, In der obern stuben, Vff dem gang, Inn der obern Kuchen, Inn der vndern Camer vf dem boden, im vnder hauß ohren, Inn der vndern Stuben, Inn der Stub Cammer, Im Kleinen stublin, Vnder dem gang im hoff, Inn der vndern Kuchen, Im Keller
Sa. haußraths 147, Pfenningzinß hauptgut, Goldener ring 30, baarschafft 155
Eigenthumb vnd beßerung ahne dem hauß. Item eine Behausung gegen dem Prediger Collegio vber (…)
Buchhandel und gewerb 18, schulden 486, Summa summarum 1196 lb, Verlohrene und zweiffelhaffte schulden 466 – Schulden 148
Testamentum – 1602 (…) den 31. Monats Maÿ (…) der Ernuöst vnd fürnehmen herr ehrsam Johann Reichart Müller Buchhändler vnd die Eren vnd Tugendsame fraw Agneß Störin bede Eheleut vnd burger Zu Straßburg da dann der h. testator gutes gesundes gehendes vnd stehendes, die fraw aber blödes vnuermögliches leibs vf einem seßlin vor dem lotterbeth sitzend (…)

Jean Richard Müller se remarie avec Marie, veuve du pasteur d’Obenheim
Mariage, cathédrale (luth. p. 109)
1602. Dominica 14 post. Johan Reichardt Müller der Buch hendler und Maria w Sebastiani Cölers geweßenen pfarrers Zu obenheim n. g. witwe (i 57)

Jean Richard Müller vend en 1694 la maison à l’angle de l’impasse des Charpentiers à Michel Haut puis en décembre 1600 celle à l’angle de la rue des Juifs à Joseph Guckeisen.
Il vend la maison dite Bain des Juifs (
zum Judenbad) entre les deux précédentes à Jean Daniel Boch et à sa femme Catherine Dentner. Les latrines sont communes à la maison de l’acquéreur et à celle du vendeur (à l’angle de la rue des Juifs).

1600 (xxviij Februarÿ), Chancellerie, vol. 328 (Registranda Kügler) f° 68
Erschienen herr Johann Rychart Müller, Buchhändler v. Fr. Agnes Störin sein eheliche hußfrauw, hab. vnver. verkaufft
herrn Daniel Bochen vnnd frauw Catharin Dentnerin sein eheliche hußfrawen
huß hoffestatt hoff Gartlin vnd Stallung mit andern gebeüwen & der Juden Bad genant, gelegen In der S S Inn Byppernantz gass einsyt Michell heuten die ander seÿt den verkheuffern selbst stoßent hinden vff den Edlen die Johamen genant hoff für freÿ ledig eÿgen v. wiewol der Jetzverkhauffte Michel heutten, vnd der verkhoüffer behausung alle bey einander gelegen, sammenthafft verhafftet vnd vnderpfand für 600 guldein Straßburger Welche Jarlich vff Simonis v Judæ mit xij lb lij ß verzinßt werden den herrn vicarien oder deputaten des Chors hoher stifft S. Sollen doch die Verkheuffere Solch hauptgutt v Zinß für sich Ire erb.v. nachkommen vber sich Zunemmen (…) v were dießer verkaufft Zugangen v besch. vmb vier C lb
v. Ist Inn dißem Verkhauff sonderlich bedingt weyl Jetzverkhoüffte v der verkheüffere auch an verkhouffte behausung ein gemeÿn propheÿ wann v so offt dan die notturfft erstanden solches Zuuerbeßen Zuraumen vnd vßzufüren ane solchem unconsten allein die verkheüffere vnd kheüffere (…) den halben theÿl Zuerlegen schuldig sein

Daniel Bach ou Boch (ici Bath), de Westhofen près de Worms, achète le droit de bourgeoisie en 1588 en s’inscrivant à la tribu du Miroir
1588, 3° Livre de bourgeoisie (4 R 105) p.
Daniel Bath von Westhoffen beÿ Wormbs, Künfftiger Handelßmann Hat mit Beÿstandt Balthasar Höltzle des Notarÿ, das Burgerrecht Kaufft vnd will Zum spiegel dienen, den 1.ten Octobris Anô. 88.

Fille de Luc Dentner, Catherine Dentner épouse en 1578 Pierre Bertschweiler, originaire de Bingen
Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 123 n° 18)
1578. Den 5 Augusti sindt ehelich eingesegnet worden Peter Bertschweiler von Bingen vndt J. Catharin Dentnerin, weilandt Lucas Dentners sellig hinderlaßene tochter von Straßburg (i 138)

Elle se remarie en 1589 avec Daniel Boch, originaire de Westhofen en Palatinat
Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 8-v n° 8)
1589. den 15 Aprilis sind ehelich eingesegnet word. Daniel Boch von Westhoffen aus der pfaltz, vnd fraw Katarina denterin Weÿland Peter Bertsweylers seligen hinderlaßene Widwe (i 11)

Daniel Boch et Catherine Dentner hypothèquent la maison au profit de Gaspard Stœsser

1601 (xv tag Junÿ), Chancellerie, vol. 335 (Registranda Meyger) f° 197
(Inchoat. in Proth. fol: 214.) Erschienen h. Daniel Bach Burger Zu Straßburg, Vnd Catharin Dentnerin sein eheliche haußfrauw
Haben bekhandt vndt Inn gegenwertigkheit Herrn Caspar Stössers, Burgers Zu Straßburg – schuldig sigent 54 pfund pfenning Straßburger
Zum vnderpfand ÿngesetzt vnd verlegt, Hauß, Hoffestatt, höfflin Vnd Stallung, mit allen Iren gebeuwen & genant Zum Juden Bad, Imm der Zimmerleüth faß genannt Bimpernants gaß. einseit nebent Joseph Guckeÿsen dem Lÿnenweber, Vnd Andersit nebent Meister Michell (-) dem schneÿder, Hinden vff Hannß Philips Johams, vndt J Cunradts Johams selig. Erben stoßend, Vnd sind solche Hauß, Hoffestatt, höfflin Vnd Stallung noch haff vnd vnderpfand für ein schuld 650 Pfund pfenning Johann Rheinhardt Müllern dem Buchführer burgern alhie

Daniel Boch hypothèque la maison au profit du marchand David Wildermuth

1602 (vt spâ [xxxj tag Julÿ], Chancellerie, vol. 342 (Registranda Meyger) f° 307
(Inchoatum in Proth. fol: 278.) Erschienen H. Daniel Boch Burger Zu Straßburg
Hatt bekhandt vndt Inn gegenwertigkheit David Wildermuth Handelßmanns burgers Zu Straßburg – schuldig sige 150 pfund
Zum vnderpfand ÿngesetzt vnd verlegt, Hauß, hoffestatt, höfflinn Stallung, Vnd gärttlin mit allen Iren gebeüwen & geleg. alhie In Bümpernans gaßen, genant das Juden Bad, Einseit neben Jacob Gugkeÿsen dem Leÿnenwebern Andersit nebent Michels N. dem Schneÿder, Stost Hinden vff Junckherr Dieboldt Joham seligen Erben, Dauon gond 5 guldin gelts ablösig mit 100 guldin Hn Caspar Stößern, Weÿther Ist sie noch Hafft vnd vnderpfandt für ein schuld 500 Pfundt pfenning Zu Zielen Zubezalen Reichardt Müllern burgern alhie Zu St.

Daniel Boch et Catherine Dentner hypothèquent une nouvelle fois la maison au profit de Gaspard Stosser

1603 (15. Julÿ), Chancellerie, vol. 348 (Registranda Kügler) f° 250
(Inchoat. fo: 303.) Erschienen Daniel Boch burger alhie V Fr. Catharina Dentnerin sein eheliche gemahell
haben Inn gegenseyn herrn Caspar Stossers – schuldig sein 83 pfund 4 schilling pfenning gelühens gelts
dafür Vnderpfand sein soll hernach geschribene Behußung V Zinß Nemblich hoff, huß, hoffestatt Gärttlin vnd Stallung mit allen andern Iren gebeuen genant das Juden Bad gelegen In d. SS. Inn Bÿppernants gaß einseit neben Joseph Guckÿsen dem weber andersyt Michell Haudten stoßend hind. vff der Junckherrn Johamen huß, dauon gond 10 pfund pfenningen Johann Reychard Müller Buchhandlers vnd auch wyther verhafftet für 300 pfund pfenning bemelt. Johann Rychert Müller d daran Alle Jar vff Marie Verkhündigung 50 pfund pfenning sampt gebüren. Zinß Zubezalen, So dann wyther für 50 pf pfenning ermeltem herrn Caspar Stößer Zuerlegen sunst ledig eÿgen
Item j lb 1 ß d gelts gibt (…)

Daniel Boch et Catherine Dentner hypothèquent la maison au profit des créanciers de Sébastien Mader pour lesquels agit Balthasar Junius

1603 (xvij tag Novembris), Chancellerie, vol. 346 (Registranda Meyger) n° 378
(Inchoat. in Proth. fol: 284.) Erschienen Daniel Boch burger Zu Straßburg vnnd Catharina Dentnerin sein eheliche haußfr. mit beÿstandt, gutten wüß. vnd verwilligung herrn Thoman Kog vnd herrn Andreß Schütterlin des Jüngern Ihr d. frawen bede nechst. Verwanth
haben bekhandt vndt In gegenwertigkheit herrn Balthazari Junÿ burgers Zu Straßburg, Alß vßschütz wÿland Magistri Sebastiani Maders selig. Creditoren – schuldig sigen 100 pfund pfenning Straßburger baar gelühens gelts
Zum vnderpfand eingesetzt vnd verlegt, Hauß, hoffestatt, höfflin vnd Gärttlin mit Allen Ihren gebeuen & gelegen In d. St. St. In d. Jud. gaß, Zum Juden Bad genannt, einseit nebent Joseph Guckÿsen dem weber die and.sit Nebent hannß freÿding dem schneÿd. hind. vff der Johannen hauß stoßend, dauon gond x lb d gelts Ablösig mit ij C lb d Johann Reichardt Müller Zu Zÿlen mit samt den Zinß Zuerlegen

La maison appartient par décision du Grand Sénat à Gaspard David Stœsser qui épouse en 1608 Emilie, fille du docteur en droit et bailli de Barr Nicolas Gerbelius

Mariage, cathédrale (luth. p. 124, n° 43)
1603. Dominica 18 post T. Caspar David stoßer vnd Emilia Niclaus Gerbelÿ der Rechten doctor vnd Amptman auf Barr dochter (i 65)

Gaspard David Stœsser hypothèque la maison au profit de Balthasar Junius qui déclare que la somme provient de l’hypothèque de Jean Richard Müller. Balthasar Junius renonce à ses prétensions sur la maison que le Grand Sénat a attribuée à Gaspard David Stœsser plutôt qu’à lui-même

1607 (xvij tag Augusti), Chancellerie, vol. 370 (Registranda Meyger) f° 352
(Inchoat. in Proth. fol: 294) Erschienen h. Caspar David Stösser burger Zu Straßburg
hatt bekhandt vndt Inn gegenwertigkheit herrn Balthazar Junÿ burgers Zu Straßburg – schuldig sige 46 pfund für verfallene Zinß so Hannß Rheÿchardt Müller vonn d. Behausung Zu Jud. Bad bezahlt, Auch für vßgelegt. Buw cost. Zu bezahlen
Vber solches hatt vorgenannt herr Balthasar Junius bekhandt, Nach dem obangeregte Behausung Zum Jud. Bad genant Inn d. Statt Straßburg Inn Juden gaß geleg. Ime vonn Daniel Bach. vervnderpfändet word. dieweil Aber obgenannter h. Caspar David Stösser Luth eines besondern vor dem groß. Rath ergangenen bescheÿdts ermeltem h. Junio vff disser Behausung præferirt, So hatt mehrgesagt. herr Balthasar Junius vff Angeregte Behausung freÿ Verzigk gethan

Le marchand Charles Spielmann renonce à son tour aux prétensions qu’il a sur la maison dite Bain des Juifs.

1607 (xxj tag Augusti), Chancellerie, vol. 370 (Registranda Meyger) f° 359
(Inchoat. in Proth. fol: 297.) Erschienen herr Carle Spielman d. handelsman burger Zu Straßburg
hatt bekhandt vndt In gegenwertigkheit herrn Caspar David Stössers burgers offentlich verÿehen
demnach Jetzgenant h. Spielman vff einer Behausung Inn d. Statt Straßburg Inn der Juden gaß Zum Juden Bad genant ein gewisses hauptgutt Zu erfordern gehapt vnd aber ermelt. herr Stösser vff Angeregten Behausung Ime præferirt worden, das er herr Spielmann vff solche seiner forderung Ane d. Behausung freÿ Verzugk gethan, vnd die Behausung vonn seiner Anforderung ledig geschlag. haben will

Gaspard David Stœsser vend la maison dite Bain des Juifs à Sébastien Mueg de Boftzheim et à sa femme Susanne Marguerite de Botzheim (qui ont acheté au mois de février précédent l’ancienne maison Joham de Mundolsheim à laquelle elle est à nouveau réunie)

1610 (xij tag Maÿ), Chancellerie, vol. 390 (Registranda Meyger) f° 240-v
(P. fol. 194.) Erschienen Herr Caspar Dauid Stösser burger Zu Straßburg (hatt verkaufft)
dem Edlen Vesten Sebastian Müeg vonn Boftzheim, So Auch Zugegen, Ime vnd der Edlen ehrenreich. Fr. Susannen Margred. Müegin gebohrner von Botzheim seiner ehegemahell
hauß, hoffestatt, höfflin vnd Gärttell, mit Allen Ihren gebeüwen & geleg. Inn d. St. St. Inn der Pimpernants gaß. das Juden Badt genannt, einseit nebent Joseph Guckeÿsen dem leinenweber, And.sit neben (-) dem schneÿder hind. vff den Kheüffer selbst, Dauon gend. x guldin gelts Ablösig mit iiij C gl Straßburger werung vff Simonis vnd Judæ den deputaten Im gürtlerhof, So dann seind noch verhafftet für ij C L lb d daran man Alle Jahr vff Mariæ Verkhündung Reichardt Müllern dem Buchführern xxv llb d sampt dem Zinß Zuerleg. pflichtig, Sunst ledig vnd eÿg. Vnd Alles Recht & Also d. & Vnd Ist disser Khauff vber obbestimpte beschwerd. Zugang. vnd besch. Für vnd vmb 400 pfund pfenning Straßburger

Sébastien Mueg épouse en 1608 Susanne Marguerite, fille du gentilhomme Jean Guillaume de Botzheim
Mariage, cathédrale (luth. p. 234)
1609. Dominica 18. Trinitatis. Juncker Sebastian Mug und Junckfraw Susanna Margaretha des Edlen vnd vesten Johann Wilhelm von Botzheim n: g: tochter (i 121)

La maison appartient en 1648 pour un tiers à Philippe Gambs, pour un tiers à Anne Jacqueline Gambs femme de Jean Gaspard Erhard et pour un tiers à Jean Henri Gambs, beau-fils de Frédéric Ott. Les deux derniers sont les enfants de Jean Henri Gambs, marié en 1618 à Marie Salomé Hartmann, fille du docteur en droit Jean Hartmann, en 1624 à Barbe Camille, fille de Jean Sébastien Œstringer de Ribeauvillé, en 1626 à Agathe Dorothée, fille de Kilien Vogler de Spire puis en 1638 avec Marguerite Mollinger, veuve d’Isaac Bartoli, conseiller à Durlach.

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. p. 284 n° 9)
1618. Dominica 3. post Epiph. H. Hans Heinrich Gambs H. Sebastian Gambsen Sohn, J Maria Salome, H Johann Hartmann Doctoris Iuris Tochter, Eingesegnet Zinst. d. 3. Febr. (i 147)

Mariage, Ribeauvillé (luth. p. 506)
Anno 1624. hat seinen hochzeitlichen Ehrentag allhie gehalten Herr Johann Heinrich Gambs Von Straßburg mit der Ehr: und tugendreichen Jungfraw Barbara Camilla des hochgelehrten Herrn D. Jacob Sebastian Östringers Rapoltst. Raths vnd Stadt Vogts eheleibliche Tochter, gescheh. den 16/26. Nouembr. (i 3) référence du mariage

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. p. 62)
1626. Eod. [Dom. XXIII Trinit. 12. IX.bris] H Johann Heinrich Gambß d. Recht. Candidatus H Sebastian Gambsen ehl. Sohn v. J. Agatha Dorothea H. Chiliani Voglers I.U.D. des hochlöbl. Cammergerichts Zu Speir Advocati auch Burgers alhie hind.lassene Tochter. Copulatio 20. IX.bris J. S Peter (i 33)

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 2-v)
1638. Dominica XIII. Trin. Hr Hannß Heinrich Gambs der Rathherr Vnndt Fr. Margaretha hr. Isaaci Bartoli fürstl. Marggr. Badenischen Raths Zu Durlach n. Wittib. Copulirt Zum J. S. P d. 28. Augusti (i 4)

Marguerite, veuve de Jean Henri Gambs, épouse en 1646 le docteur en droit Frédéric Ott, fils du tanneur Jean Ott
Proclamation, Saint-Thomas (luth. f° 320-v)
1646. Domin: XIII. Trinit: 23. August. H. Fridericus Ott beÿden Rechten Doctor, Hannß Otten Rohtgerbers vndt burgers alhie Ehelicher Sohn, Fraw Margaretha, H Johann Heinrich Gambsen Großen Raths verwanthen alhie Nachgel. wittib. Eingesegnet Montag 31. Aug: Jung St: Peter (i 327)

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 29-v)
1646. Dominica XIII. Trinit: 23. Aug. Hr Friderich Otto Beiden rechten D. Hr Johann Otto Rothgerbers vndt burgers Ehelicher Sohn, vnd Fr. Margaretha, Hr Johann Heinrich Gambsen E. E. großen Raths alten beÿsitzers nachg. wittib. Copulirt Mont. 31. Augusti J S: Peter (i 39)

Frédéric Ott (Otto) se remarie en 1652 avec Marie Elisabeth, fille de Melchior Harst, licencié en droit demeurant à Bouxwiller
Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 57, n° 43)
1652. der Edel vnd hochgelehrte Herr Friderich Otto beider Rechten doctor, Gräfflich Hanawischer Advocatus vnd Raths Zu Buchsweiler vndt Jungfr. Maria Elisabetha, des auch Weÿland Edlen vnd hochgelehrten Herr Melchioris Harsten, beider Rechten Licentiaten auch geweßenen Gräfflich. Hanawischen Landthoffmeisters vnnd Raths Zu Buchsweiler hinderlaßene eheliche Tochter. Dieße beide Personen sind auß erlabnuß .E E. Großen Raths Copulirt vnd eingesegnet worden auff der Zunfftstuben Zum Spiegel Zinst. den 23.t Novembris horâ 10. â me pastore(i 68)

L’intitulé de l’inventaire dressé en 1658 après la mort d’Ernest Frédéric Mollinger établit que sa fille Marguerite a successivement épousé Isaac Bartolus, Jean Henri Gambs et Frédéric Ott.
1658 (18.8.), Not. Winter (Jean Christophe, 62 not 8) n° 10
Inventarium über Weiland des Wohl Edlen Vest und Hochgelehrten herrn Ernst Friderich Mohlingers, J. V. Doctoris, Comitis Palatini Cæsarei, Frst. Marggrävl. Wie auch der Statt Straßb. hochmeritirten Consiliarÿ v. Advocati in Anno 1650. seelig Verstorben. So dann deßelben in anno 1658. auch seel. abgeleibten frawen wittiben d. Edlen Viel Ehren: v. tugendreichen frawen Margarethæ Mollingerin, gebohrne Hettlerin &, Verlaßenschafft, Angefangen 1568, Außgefertigt 1660. (…) vnd tugendreiche fraw Margaretha Mollingerin, gebohrne Hettlerin, Dienstags den 22. Monatstag Julÿ des 1658.sten Jahrs beschehenen seel. ableiben v.laßen (…) Act. v angefangen in fernerem beÿseyn H Peter Webers, Schaffners des blaterhaußes, Mittwoch den 18. Aug. 1658.
Der verstorbene Herr Doctor seeliger hat ab intestato Zu Erben v.laßen 1. Eingangs gemelten den Edlen v. hochgelehrten J. Ernestum Fridericum Mollingern, J.V. Ddum vnd Einer löbl. orthenawisch. freÿen Reichß Ritterschafft wohlbestellten Rath vndt Syndicum, bgrs. Zu Straßburg, Persönlich zugegen
2. Weiland die Edle viel ehren vnd tugendreiche fraw Margaretham, geborner Mollingerin, des Edlen Vest vnd hochgelehrten H. Friderich Otten beed. Rechten Dris vnd Grävlich. hanawisch. Rath vnd aduocati geweßene eheliche Hfr. welche aber in mittels seelig v.storben vnd p. testum Zu Erben hind.laßen, Namlich Isaacum Bartholum mit weiland dem Edlen vnd hochgelehrten H Isaaco Bartholo, ehelich erzeugten nachgelaßenen Sohn, deß. geschworner Vogt der Ehrenvest vnd hochachtbare Herr Georg Frid.ich Müeg, Straßburgisch. Amptmann d. Pfleg Illkirch vnd angehörigen orth. s. auch gegenw.tig, So dann Johannem Heinricum Gambßen mit weÿland dem Ehrenvesten fürsichtig v. wiß H Johann Heinrich gambßen, E. E. gr. R. alten beÿsitzern Zu Str. ehevogt erziehlten hind.laßenen Sohn, deß. geschworner Curator d. Ehrenuest vnd wohl fürgeacht H Joh: Caspar Erhardt der allhießigen hohen Schuhl Schaffner v. bgr. Zu ermeltem Str. welche mit assistentz H Joh: Georgÿ Retzoben Notÿ publici dem geschäfft selbsten beÿgewohnt
In einer in d. St. Str. ane brandgassen gelegener, der Gottsheimischen Stamm behaußung so dieß. sel. lÿhenungs weiß bewohnt befund. word. alß volgt

Jean Philippe Gambs vend le tiers de la maison dite Bain des Juifs à Frédéric Ott.

1648 (27. Julÿ), Chambre des Contrats, vol. 501 f° 418-v
(Prot. fol. 137) Erschienen H. Hannß Philipß Gambß Burger Zu Straßburg
hatt in gegensein H Friderich Otten U.I.D. et Advocati alhie, mit beÿstand Sebastian Röderers deß Rothgerbers seines Schwagers
Einen tritten theil ahne hauß hoff hoffstatt Undt Stallung mit allen deren Gebäwen & d. Judenbad genannt alhie in der Zimmerleüthgaßen neben Hannß Steinen dem Schneider & neben einer Behaußung dem mehrern hospithal Zuständig hinden Vff weÿl. H Sebastian Müegen geweßenen Fünffzeheners seel. Erben stoßend geleg., daran ein tritter teil fr. Annæ Jacobæ Gambsin H Hannß Caspar Erhardts deß Schulschaffners alhier ehelicher haußfrawen Vnd der übrige tritte theil Johann Henrich Gambßen deß H. Käuffers Stieffsöhnlein Zuständig seÿe – vmb 50. lib wie auch 7. Viertzel halb Waÿtz. und Rocken Vnd Ein halb Fuder Weißen fürnen Weins

Jean Gaspard Erhard agissant au nom de sa femme Anne Jacqueline Gambs, propriétaire pour un tiers, et Jean Henri Gambs, propriétaire pour deux tiers, vendent la maison dite Bain des Juifs au cordonnier Michel Henninger et à sa femme Eve. En marge, quittance remise en 1698 à Jean Henri Spohn, alors propriétaire de la maison.

1674 (10. April), Chambre des Contrats, vol. 543 f° 209-v
Herr Johann Caspar Erhard Schulschaffner, alß Ehevogt frawen Annæ Jacobæ Gambsin Zu Einem dritter theil und H. Johann Henrich Gambsen für sich selbsten Zu den übrigen Zween dritten theilen
in gegensein Michael Henningers deß Schuhmachers und Evä beÿder Eheleuth
Hauß, hoff, hoffstatt und Stallung mit allen deren Gebäuden, begriffen, weithen, zugehördten, Rechten und Gerechtigkeiten, daß Judenbad genannt, allhier in der Zimmerleuth Gaß, einseit neben H. Georg Friderich Reichßhoffern dem handelßmann anderseit neben Einer behaußung dem mehrern Hospital zuständig hinden uff den Birckenfeldischen hoff stoßend gelegen – umb 712. fl.
[in margine :] (…) in gegensein herrn Johann Henrich Spohnen J.U. Lti. und Ambtmanns der Marckh Maursmünster, Ochßenstein und andere in die Nid. Elsaßische Ritterschafft gehörig., alß ietzmahlig. besitzers deß hierinn gemeldten haußes – Act. d. 11.ten Mart. 1695.

Le cordonnier Michel Hennicher et sa femme Eve Münster font baptiser des enfants à partir de 1660.
Baptême, cathédrale (luth. f° 103-v n° 121)
1660. Eodem [Donnerst. den 2.ten Augusti] Michael hennicher, der Schumacher, Eva Münsterin. Margaretha (i 107)
Baptême, cathédrale (luth. f° 130 n° 102)
1661. Mont. den 18.t 9.bris. Michael hennicher, der Schumacher, Eva Münsterin. David (i 160)
Baptême, cathédrale (luth. f° 156-v n° 93)
1663. Donnerst. den 18.t Junÿ. Michael hennicher, der Schumacher, Eva Münsterin. Martha (i 160)

1667 XV (2 R 84) Michel Henning. 92. 96. [der Schumacher pt° Abloßung]

Le tuteur des enfants de Michel Heniger et d’Eve Münster vend la maison au coutelier Christophe Wanner

1683 (22.2.), Chambre des Contrats, vol. 553 f° 84-v
(Prot. fol. 8.) Georg Henrich Musculus der Leinenweber alß Vogt Michael Hönigers des Schuhmachers mit Weÿl. Eva Münsterin deßen geweßenen undt abgeleibten Eheweib nunmehr seel. ehelich er Ziehlter undt nachgelaßener Kinder
hatt in gegensein Herrn Christoph Wanners deß Meßerschmidts
Hauß, Hoff, Hoffstatt, undt Stallung, mit allen deren gebäwen, begriffen, Weithen, Zugehördten, Rechten undt gerechtigkeiten alhier in der Zimmerleuth oder Pimpernantzgaß, einseit neben der Reichshofferischen behaußung, anderseit neben einer behaußung dem mehrern Hospital zuständig, hinden uff den bürckenfeldischen hoff stoßend gelegen, welche behaußung umb 412 fl. 5 ß kauffschillings Rest Johann Paul Gambßen L.L. St. Verhafftet – umb 200 fl.
[in margine :] Pfundzollbahr 306. lb d

Christophe Wanner hypothèque un mois plus tard la maison au profit de Jean Hartmann Wœrt, receveur de l’Orphelinat. En marge, quittance remise en 1697 à Jean Henri Spohn, alors propriétaire de la maison.

1683 (29.3.), Chambre des Contrats, vol. 553 f° 164-v
Erschienen Herr Christoph Wanner der Meßerschmidt
hatt in gegensein Johann Friderich Sachßen im nahmen herrn Johann Hartmann Wört alß Schaffners deß waisenhaußes – schuldig seÿe 400 lb
unterpfand, Hauß, Hoff, Hoffstatt und Stallung, mit allen deren Gebäwen, begriffen, Weithen und Zugehördten alhier in der Zimmerleuth: oder Pimpernantzgaß, einseit neben der Richshofferischen behaußung, anderseit neben einer behaußung dem mehrern Hospital Zuständig, hinden uff den Birckenfeldischen hoff stoßend gelegen, welche behaußung umb 412 fl. 5 ß Johann Paul Gambßen L.L. Stud. Verhafftet
ferners solle in specie Und.pfand sein hauß, hoffstatt mit allen deren Gebäwen und Zugehördten alhier beÿ dem barfüßer Platz im brandten End, einseit neben Andres Klauholtz dem Einspänniger, anderseit neben (-) hinden uff den Rindshäuter: oder Gerber: graben stoßend gelegen
[in margine :] (…) in gegensein Hn Johann Heinrich Sponen J.U. Lti Und ambtmanns der ritterschaftlichen Und. Elsaßischen, alß Besitzers der hierinn gemelten in d. Pimpernantzgaßen gelegenen Behaußung (quittung), act. d. 2. Xbris 1697.

Fils de Marc Wanner de Nidau dans le canton de Berne, le coutelier Christophe Wanner épouse en 1650 Barbe, veuve du coutelier Jean Georges Pantel
Mariage, Saint-Nicolas (luth. n° 10)
1650. Eadem Dominica [Reminiscere] Christophel Wanner d. Meßerschmidt von Niddal Berner gebiets vnd burger allhier, Marx Wanner burgers und Meßerschmids daselbst ehelicher Son vnd Barbara, Hans Jerg Panthel des Meßerschmidt vnd burgers allhier hinderlaßene wittwe (i 256)

Fils du charpentier Jean Georges Pantel de Gersbach, Jean Georges Pantel épouse en 1640 Barbe, fille du coutelier Jean Schweickard
Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 212-v n° 3)
1640. Dom. 40. 23 Feb. 2.a vice Hans Georg Pantel Von Gersbach der Meßerschmidt Hans Georg Pantels des Zimmermans daselbst hind.laßener Sohn, vnd Jfr. Barbara Hanß Schweickhardt des Meßerschmidts Vnd Burgers alhie hinderlaßene Tochter. Mon. den 2. Mart Zu S. Claus (i 227)

Christophe Wanner devient bourgeois par sa femme le 27 mars 1650.
1650, 4° Livre de bourgeoisie p. 265
Christoph Wanner Von Nida auß dem Berner gepieth der Meßerschmidt empfangt d. Burgerrecht von seiner haußfrawen Barbara, Weÿland hannß Geörg Bandels deß Meßerschmidts hinder laßener seel. Wittib vmb 8 Goldt. fl. so Er beÿ der Cantzleÿ erlegt, ist ledigen standts geweßen würd Zu den Schmiden dienen. Jur den 27. Martÿ 1650.

Barbe Schweickard meurt en novembre 1683 en délaissant cinq enfants de son premier mariage et un fils issu du veuf. La succession comprend deux maisons. L’inventaire est dressé dans celle rue des Charpentiers. La masse propre aux héritiers est de 520 livres. L’actif de la communauté s’élève à 1 828 livres, le passif à 2 457 livres

1684 (8.3.), Not. Boeller (Jean Jacques, 3 Not 11) n° 590 (XIX°, 1189)
Inventarium vnd beschreibung Aller der Jenigen haab nahrung v. güthern liegenden v. vahrenden, verändert und unveränderten, keinerleÿ außgenohmen, So weil. die Tugendsame Fraw Barbara Schweÿckardin, deß Ehrenvesten v. wohl vorgeachten herrn Christoph Wanners burgers und meß.schmidts allhier gewesene eheliche Haußfraw, beÿ ihrem den 27. Novembris deß abgewichenen 1683.sten jahrs beschehenem seel. absterben, Zeitlichen verlaßen (…) Actum den 8. Martÿ st. n. A° 1684.
Die verstorbene Fraw selig hat ab intestato Zu erben verlaßen 1. Heinrich Banthels meßerschmids v burgers allhier hind.laßene 2. döchterlin Magdalenam v. Catharinam, deren geordneter vogt hanß Georg Banthel auch Meßerschmidt burger allhier, weilen aber derselbe diesorts mit Erbe ist, als hat in seiner Vogts Kinder nahmen hanß geörg Bögner Kübler burger allhie als Theilvogt dießem Geschäfft beÿgewohnet
2. Margaretham, Bartholomæi Imberß ebenfalls meßerschmidts v burgers allhie eheliche haußfrau, 3. Barbaram so ane wolff Bögnern gleichfalls meßerschmidts v. burgers allhier ehelichen verheürathet, 4. Joh: Geörg Bantheln, Meßerschmiden v burgern allhier, welche 4. vorstehende Stamm Erben, auß der verstorbenen Frawen seel. Erst. Ehe mit hanß Geörg banthlen dem meß.schmidt gezeuget, herrühren
5. Christoff Wannern, Meß.schmid burgern allhier, der abgeleiblen Frawen seel: in letßter Ehe mit H Christoff wanner dem wittib. ehelich gezeügtem Sohn

So in einer ane bimbernanß gaß gelegenen vnd in dieße verlaßensch. behörig. behaußung befunden worden wie volgt.
Auff d. Obern bühn, In der Cammer A, Im öbern stübel, In d. stub Cammer, In der Cammer B, In d. wohnstub, In der Stub Cammer, In d. Kuchen, In d. magd stub, vor der Magdkammer, Im Hoff, In d. werckstatt, Im Gaden
Eigenth. ane häuß: gäden vnd brennhütten (T.) Nemblichen hauß hoff hoffstatt v bronnen s. übrig Zugehörih. rechten gerechtigkeiten gelegen allhier in d. so genanten pimpernantz od. Zimmerleüth gaß, Zum Judenbad genant, 1.s. neben H. Am.stes Reichßhoffers erben 2.s. neb. deß Spitals behauß. hind. auff den bÿrckenveldicour. hoff stoßend, welche behauß. annoch verhafftet vmb 412. fl. 5 ß H Johann Paul Gambß v. ist üb. solche beschwärd durch die geschworne werckleüth geschehen p. 481. lb 5 ß. Darüb. sagt ein perg: Kauffbr. mit d. St. St. Contract Cantzl: Ins. v.wahrt deß datum den 22. febr. 1683. Dabeÿ noch ein alte Kauffv.schreibung auch mit gemelten Ins. besigelt de dato d. 10. April 1674.
(T.) It. hauß hoff, hoffstatt am branden end geleg. (…)
(T.) It. j. gaden allhie ane schind. brucken geleg. (…)
(T.) Item j. schloßgädlin allhier am Stad. beÿm nößelbach gelegen (…)
(T.) I. die beßer. ane j. lärenplatz darauff vor etlich. jahren 2. brennhüttlein gestanden gelegen auff den schieß reÿn beÿ den brennhütt. (…)
Ergäntzung d. Erben unveränderten guths. Vermög Inventarÿ üb. hanß geörg Panthels gewesenen meßerschmidts d. v.storbenen Frauen seel: Ersten Ehemanns auch seel. v.laßenschafft in A° 1649. vffgericht
Abzug in dißen Invent. d. Erben guett, Sa. haußraths 7, guldin rings 2, Ergäntzung 512, Summa summarum 520. lb
Theÿlbar guett, Sa. haußr. 171, büecher 5, wahren Zum Meßerschmid handw. behörig 441, Früchten 30, wein v. lähre vaß 18, Silb. geschirr v. geschm. 40, guldener Ring 4, baarschafft 7, Eÿgenth. ane häuß: gäd: v. brennhütten 911, Schulden 152, Summa summarum 1828 lb – Weibs Kleider denen Erben cedirt 11, Schulden 2457 lb, die passiva das theilbar gutt übertreffen vmb 641 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 527 lb
Abschatzung Sambstags d. 16/26 feb: 1684. Weillandt deß Ehrnhafften vnd bescheid.nen herrn Christoff Wanner deß Meßerschmidts behaußung in der so genandten pimper Nantz oder Zimmerleit Gaßen Zum Juden bad. genandt, Ein seitzes Neben Einer behaußung herrn Ammmaister Reichshoffers See. Erben gebürtig, and.erseitzs NN: hinden auff denn birckhenfeldischen hoff Stoßend Welche behaußung durch die geordnete Werckhleit in allem Wohl besichtiget vnd in acht genommen dem Jetzigen preiß vnd Wehrt Nach an geschlagen for vnd vmb Ein Taußent dreÿ hundert Sibentzig Vünff Gulden. Bezeigens der Statt Straßburg Werckhleite Joseph Lauttenschlager alter Werckhmeister, Andres Schmidt Werckmeister deß Maurhoffs, Johann Feÿlotter Werck Meister deß Zimmer hoffs

Christophe Wanner se remarie en 1684 avec Marthe, veuve du fabricant de chausses Isaac Salinus. Fille du tailleur Jean Roos, Marthe Roos a épousé le fabricant de chausses Michel Weiss en 1670, l’apprêteur de chapeaux Frédéric Uhl en 1675 puis le fabricant de chausses Isaac Salinus en 1679.
Proclamation, Saint-Thomas (luth. p. 110 n° 659)
1684. Dom. Jubil. & Cantate d 23/30 April. H Christoph Wanner der burger und Messer Schmid alhier, Fr. Martha weÿl. H. Isaac Salinus gewesener Hoßenstricker und . E. Kleinen Raths alten beÿsitzers hinterlassene Wittib. Cop. Neuekirch (i 57)

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 122 n° 17)
1684. Dom. Jubilate Zum 2 mahl Hr. Christoph Wanner, Messerschmidt u. Burger alhier, Fr. Martha Weiland hr Isaac Salinus hosenstricker u. E. Kleinen Raths alten Beisitzers W. Mont. 1.t May Zu den Predigern (i 123)

Mariage, cathédrale (luth. f° 71)
1679. Dom. XII post trinit. Zum 2 mahl H Isaac Salinus der Hoßenstricker und Burger alhier E. .E Großen Raths alten beÿsitzer Fr. Martha Weiland Friderich Uhlen geweßenen huthstaffirers u. Burgers allhier nachgelaßene W. donnstags den 25. 7.br. Münster (i 72)

Mariage, cathédrale (luth. f° 12 n° 56)
1675. Dom: 19. post Trinit. Zum 2 mahl Friderich Uhl der huth Staffierer vnd Burger alhier, Martha Weiland Michael Weßen gewesenen Hoßenstrickers und burgers alhie nachgelaßene Wittib, Donnerstags de, 21.ten 8.bris Münster (i 13)

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 207 n° 30)
1670. Eâd. doâ [III. Trinitatis] Michaël Weÿß der Hoßenstricker Vndt Burger allhie, vnd Jfr. Martha Weÿl. Hanß Rosen des Schneÿders Vndt Burgers allhie nachgelas. Eheliche Tochter. Eingesegnet ibidem et eodem Die (i 221)

Les Conseillers et les Vingt-et-Un autorisent Christophe Wanner à se remarier (avant la fin du deuil)
1684 Conseillers et XXI (1 R 167)
(p. 80) Sambstag den 22.ten Aprilis 1684. – Christoph Wanner Umb dispensat: sich Wied. zu v.heurathen
DG noîe Christoph Wanners, des Meßerschmidts, überreicht Unterthäniges Memoriale Und bitten, Umb gn. dispensation sich mit fr. Martha, weÿl. Salini, des hoßenstrickers fr. Wittib Zu verheurathen. Erk. Willfahrt, doch aber solle 3. lb jns allmußen Zu erleg. schuldig seÿn.

Christophe Wanner fait vendre des effets mobiliers
1684 (29.5.), Not. Kitsch (Jean, 1 AH 6279) n° 75
Verkauff Register Über Etliche mobilia, so dem Ehrenvest. vorgeachten Herrn Christoph Wannern, Meß.schmiden und burgern alhier Zu Straßburg Zuständig geweßt und verkaufft word.
So bescheh. u. angefang. Dienstags d. 29. Maÿ anno 1684.

Accord entre Christophe Wanner et ses beaux-enfants
1685 (6. 8.br), Chambre des Contrats, vol. 555 f° 479
Christoph Wanner der älter, Meserschmid, an einem, Margaretha gebohrne Banthlerin deß Meserschmids [sic] nunmehr seel. nachgelasene wittib, mit beÿstand Anthoni Gröttels deß Nadtlers ihres curatoris, ferners Barbara gebohrne Barthelin Johann Wolff Bahners auch Meserschmids Eheweib, mit assistentz ihres Ehevogts, Mehr Hannß Georg Barthel der Meserschmidt für sich selbsten und alß Vogt hannß Henrich Barthels geweßenen Meserschmidts seel. nachgelasener Kinder, mit beÿstand Georg Bögners deß Küblers ihres geweßenen Theilvogts alle weÿl. Barbaræ Barthlerin gebohrner Schweickhardin nunmehr seel. hinderlaßene Kinder und Erben, sein Wanners Stieffkinder am andern theil
Zeigten und bekandt freÿ gutwillig offentlich, demnach Er der Stieffvatter erwehnten seinen Stieff Kindern /:darunder sein Wanners eheleiblicher Sohn Christoph Wanner der Jünger Meserschmid zwar mit begriffen seÿe mithin aber dieser Vergleich der Parten anzeig nach Ihne nicht angehe:/ Vermög der in a° 1684 durch herrn Johann Jacob Böhlern Not. uffgerichteten Inventarÿ in summa 477. lb d. für Mütterlich Guth schuldig, Zumahlen daran der helffte sein lebtag widumbs weiß zu geniesen befugt seÿe, die übrige helffte aber anitzo abzuführen schuldig seÿe

Christophe Wanner loue une partie de la maison au maître de langue François Nicolas Gross

1688 (10.4.), Chambre des Contrats, vol. 559 f° 246
H. Christoph Wanner der Meßerschmid
in gegensein H. Frantz Niclaus Großen deß Sprachmeÿsters
entlehnt, in einer allhier in der Zimmerleuth Gaß gelehenen, das Judenbad genandten behaußung, Erstlich eine Stub und Stubcammer wie auch Kuchen und hauß öhren sambt noch einer Stub dargeg. auff einem bod. wann man die erste Steeg hinauff gehet, ferner die Helffte am Kellrr /:so underschlag:/ Holtzhauß, und Gemeinschafft deß bronnens und bühnen, Von Joh. Bapt: dießen Jahrs angerechnet uff ein Jahr lang umb einen Jährlichen Zinnß nemlich 10 Pfund

Christophe Wanner l’aîné et son fils Christophe Wanner le jeune font vendre des effets mobiliers au poêle du Miroir
1692 (20.3.), Not. Pantrion (Jacques Christophe, 40 Not 1)
Verkauff undt Löß Register, Inhaltend und Außweißend, alles daß Jenige was abe denen Mobilien vnd Meßern, so herrn Christoph Wannern dem ältern theils und H. Christoph Wannern dem Jüngern beeden Meßerschmiden vnd burgeren alhier alß respectivé Vatter und Sohn zuständig ; vnd auff E. E. Zunfft der Spiegel Stuben (…) verkaufft. Actum vnd angefang. Donnerstags den 20.en Martÿ 1692.
Designatio Über H. Christoph Wanners des ältern habende Nahrung, wie solche den 18. Aprilis 1693. vff begehren, inn seinem wie auch H. Christoph Wanners des Jüngern Meßerschmidts v. burgers seines Sohns Persönlichen beÿsein
In einer behaußung am Spiegelgäßel hat sich befunden

Christophe Wanner l’aîné se remarie avec Susanne, fille du fabricant de pâtés Marc Schætzel
Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 37 n° 235)
1693. Festo Trinitatis seÿnd Zum 1. mahl außgeruff. word. Herr Christoph Wanner der ältere Meßerschmidt und burger allhier, Jfr. Susanna, Wÿland Marx Schätzels geweßenen Bastetenbecken und burgers nachgelaßene eheliche T. Seÿnd copulirt word. Mittw. 27. Maÿ (unterzeichnet) Christoph wanner als hochzeiter, sausann schleneln als hochzeiterin, Christoff wanner der Jun alß sohn, marx schaetzel alß Bruter (i 38)

Inventaire des apports
1693 (30.5.), Not. Kitsch (Jean, 1 AH 6358) n° 384
Inventarium über des Ehrengeacht. Herrn Christoph Wanners des ältern Meßerschmidts undt der Ehren und tugendsahmen frawen Susannæ Schätzelin, beed. Eheleuth. burgere alhier Zu Straßburg einand. in d. Ehestand zugebrachte Nahrung, auffgerichtet Anô 1693. (…) weilen in d. Zwisch. beed. gedacht. Ehepersohnen miteinand. auffgerichteten Eheberedung außtrucklich. verglich. daß eines jed. in die Ehe Zugebracht vermög. einem jed. undt seinen erben ein freÿ eÿg. reservirt guth seÿn vndt heiß. (…) welches bescheh. in Straßburg d. 30. Maÿ 1693.

Christophe Wanner fils s’engage à entretenir son père, il reçoit en compensation une boutique au pont des supplices (pont du Corbeau)
1692 (14.8.), Chambre des Contrats, vol. 564 f° 548-v
H. Christoph Wanner der ältere und Christoph Wanner der jüngere beede Meßerschmid, Vatter und Sohn, mit beÿstand Hn Jacob Christoph Pantrion Notarÿ Publ.
daß Sie beede Vatter und sohn hiernach beschriebenen accord respect. leibgeding mit einander wolbedächtlich abgeredt und sich verglich. haben wie hernach folget, Nemblich und für das erste, so verspricht Er der Sohn den Vatter die übrige Zeit seines lebens beÿ sich zu behalt. und Zu erhalt., demselben eine Stub ein Zuraumen, Ihme mit Eßen, trincken wie Er es selbst genüßt (…)
darnach und für das andere so cedirt und übergibt Er der Vatter Ihme dem Sohn Sein an der Schindbruck gelegenen gad. einseit neben Christmann Röderer, dem Rothgerber, anderseit ist ein Eck uff die bruck, hind. geg. der Schlag Pritsch auffs waßer stoßend, Ferrner allen seinen vorrath an Pflaster, Schnubtabac und balsam

Inventaire des biens de Susanne Schætzel (50 livres), dressé après la mort de Christophe Wanner à l’hôpital le 28 janvier 1701
1701 (12. 8.br), Not. Kitsch (Jean, 1 AH 6148) n° 622
Inventarium undt beschreibung aller d. jenig. haab undt Nahrung, so d. Ehren und tug.dtsamen frawen Susannæ Schätzelin, des weÿl. Ehrengeachten herrn Christoph Wanners des ältern gewes. Meß.schmidts burgers allhier Zu Straßburg, so d. 28.ten Jan: jüngst hier in allhießigen hospital tödlichen verschied. nunmehrs seelig. hind.laßener wittib eÿgenthümblich Zuständig ist, welche auf ansuch. erfordern undt begehren ersternanter wittib ohne Zwar beÿden des verstorb.en seelig. hind.bliebn.en Sohns undt eintzig Ab intestato Erben des Ehrenhafft. Christoph Wanner des Jungen meßschmidts burg. allsa d. von n dem vatter nichts ererbt, sond.n deß sehr wenige verlaßene mittel in erwehntem hospital verblieben, undt d. Sohn sich vernehmen laß. d. er von berühter wittib nichts prætendiren werde, vorgenommen durch mehrbedeutete wittib mit beÿstand des Ehrenhafft. Hanß Peter Fiedels Pergamenters burg.s alhier, d.oselb. Schwag.s ane statt eines geschwornen vogts (…) bescheh. in Straßburg, Mittwochs den 12. 8.bris anô 1701.
Copia der Eheberedung, ligt beÿ d. Concept, stehet nicht im Protocoll
Inn einer inn d. Statt Straßb. inn d. grosen Stadelgaß geleg.en vnd in dieße Nahrung nicht gehörig. behaußung befunden worden wie volgt
Sa. haußraths 17, Allerhand Wahren 3, Silber 5, guldener Ring 2, baarschafft 30, Summa summarum 59 lb – Schulden 6 lb – Conclusio finalis Inventarÿ 53 lb
Nota. Es hätte Zwar die hind.laßene wittib vor ermanglend. haußrath, wahren undt und.schiedliche baarschafft eine Ergäntzung wie auch vor morg.gaab und hochzeith Kleÿdung 70 fl. Zu prætendiren weilen ab. Ihr verstorbener Ehemann ane mitteln nichts hindlaß, sondern deß sehr wenig verlaßene mittel im Spital verblieb. als kan dieselbe d.en.weg. nicht contentirt werd. sond. auch also Zu fried. seÿn.

Christophe Wanner le jeune, assisté de son père Christophe Wanner l’aîné, vend la maison au commis des vivres Frédéric Frischelt et à sa femme Marguerite Berion.

1692 (10.5.), Chambre des Contrats, vol. 564 f° 337
Christoph Wanner, der jüngere Meßerschmidt mit beÿstand Hn Christoph Wanners deß ältern, seines leiblich. Vatters
in gegensein H. Friderich Frichel, Commis des vivres, und Fr. Margarethæ gebohrner Perionin – auf die von H. Räth und XXI. heut dato ertheilte permission (unterzeichnet) Fridrich Frichel Commend. des Viures, Margareta fricheltin
Hauß, hoff, hoffstatt, mit allen deren Gebaüen, begriffen, weithen, Zugehördt, Rechten und gerechtigkeit allhier in der Zimmerleuth oder Pimpernants gaß, einseit neben der Reichshofferischen behaußung, so vor diesem die Zimmerleuth Stub gewesen, anderseit neben einer behausung dem mehrern Hospital zuständig, hind. auff den Birckenfeldischen hoff stoßend gelegen, und Zum Juden bad genandt, welche Behaußung umb 13 lb Capital (und umb 68 lb Capital, So dann umb 400 pfund Capital) verhafftet – umb 243 pfund

Les Conseillers et les Vingt-et-Un autorisent Christophe Wanner le jeune, demeurant à Barr, à vendre la maison au manant Jean Frédéric Frischelt. La commission autorise de vendre pour 1700 florins à un manant la maison dite Bain des Juifs à une cave voûtée, un bûcher, plusieurs poêles, chambres et grenier à provisions
1692 Conseillers et XXI (1 R 175)
(p. 86) den 3.t maÿ 1692. -Wanner umb Hauß verkauff an Frichell
S. ersch. Hn Christoph Wanners, deß jüngern, so Zu Barr, dießer will sein behausung in der Zimmerleuth gaß gelegen, genant das juden badt, an H Joh: Friderich frichell, Commis des vivres umb 1700 fl. Verkauffen, bittet deßen g.dige erlaubnuß.
Erk. Zweÿ herren deputiret, umb einen augenschein einzunehmen.
Hr. XXI. Brackenhoffer und H Daniel Dietrich

(p. 92) 10.ten Maÿ 1692. Haußverkauff Wanners ahn Friquel
Herr XXI. Brackenhoffer und Ratherr Daniel Dietrich referiren, den eingenommenen augenschein Cristoph Wanners ahn Friderich friquel commis de uiures gelegen in der alt. Zimmerleuth stuben gaß, habe ein gewölbt. keller, holtzhauß, etliche Stuben, Cammern und fruchtschütten und seÿe genant Zum Judenbad, der Käu[fer] im schirm, und wolle der Jüngsten ergangenen Verordtnungen nachgeleben, auch sich ehister tagen ins burgerrecht begeben, des Kauff solle geschehen umb 1700 fl.
Erkant, wird der Kauf confirmirt, und ehe der herrn deputirten gewießen der verschreibung beÿ zu wohnen, und dabeÿ was nöthig Zu beobacht.

Frédéric Frischelt et Marguerite Berion hypothèquent le même jour la maison au profit d’Adam Roth, vicaire de la cathédrale

1692 (10.5.), Chambre des Contrats, vol. 564 f° 338
H. Friderich Frichel, Commis. des vivres und Fr. Margaretha gebohrne Perionin
in gegensein H. Adam Roth, Vicarÿ Ecclesiæ Cathedralis allhier, für seine Person – schuldig seÿe 200 pfund Zuerlauffung hernach hypothecirt. und.pfands
unterpfand, Hauß, hoff & perge auß immediate vorstehed. verschreibung

Originaire de Pilchowitz en Silésie, Jean Frédéric Frischelt (Frigelt) épouse en 1689 Marguerite Berion, fille du tourneur (luthérien) Samuel Berion : contrat de mariage, célébration
1689 (19.2.), Chambre des Contrats, vol. 560 f° 102
(Eheberedung) Johann Friderich Fricheld auß Schleßien an der Pohlnischen Kräntz gebürtig mit beÿstand Johann Wilhelm Schneiders deß Musicant. alß hochzeiter an einem,
So dann Margaretha Berionin weÿl. Samuel Berion deß Hohltregers Seel. eheliche tochter alß hochzeiterin mit beÿstand Friderich Kuntze deß Hohltrehers Ihres bißheringen vogts am andern Theÿl (unterzeichnet) Johann fridrich Frichelt

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (cath. p. 44)
Anno 1689. 21. Februarÿ matrimonio junxi Joannem Fridericum Frigelt ex Pilchowitz in Silesia in finibus Poloniæ filium Joannis Frigelt et Annæ Mariæ quintin coniugum 30. annorum circiter, Et Margaretham Berionin filiam Samuelis Berions quondam Civis et Kunstträhers Argent. defuncti et Mariæ Salomeæ Freynsholtzin coniugum 19. annorum circiter (signé) Johann friidrich frichelt (i 26)

Marguerite Berion meurt le 12 septembre 1694
Sépulture, Saint-Etienne (cath. f° 95)
Die 12 Septembris anni 1694 a me (…) sepulta est Margarite Perionin uxor Jo. federici frichelt annonæ militari ex commissione præpositi omnibus Ecclesiæ munita (i 122)

Frédéric Frischelt se remarie avec Marie Catherine Knœrr. Leur premier enfant naît en octobre 1695.
Baptême, Saint-Etienne (cath. f° 101) Tertia die octobris anni 1695 baptizatus as stum Stephanum Joannes Henricus filius legitimus Dni Joannis friderici fricheldt et Mariæ Catharinæ Knörrin coniugum, Patrinus fuits nobilis Joannes Henricus Obrecht Consiliarius argentinensis filius prænobilis Dni Dni Obrecht prætoris regii Matrina vero Anna Catharina Rothfuxin (i 105)

Après voir entendu le rapport des préposés à l’accise, les Quinze nomment Frédéric Frischelt, originaire de Pilgowitz (Pilchowitz) à quatre heures de Ratibor en Silésie, garde ambulant auprès des aubergistes. Le salaire est seulement de deux florins par semaine mais le préposé est intéressé dans les amendes qu’il fera encaisser. Le salaire est porté à trois florins sur proposition du préteur royal, outre le tiers des amendes encaissées. Frédéric Frischelt prête serment le 14 juillet.
1696, Protocole des Quinze (2 R 100)
Friderich Frischelt wird garde ambulant
(f° 130) Freÿtag den 8. Junÿ – Friderich Frischelt wird garde
Obere Umbgeldt Herren lassen per Herrn Schragen referiren daß als jüngst wegen d. Aubergistes referirt worden, es die meinung gehabt habe, daß ein gewißer garde ambulant ihrentwegen bestellt werden sollte, darzu damahlen Johann Jacob Schneid. jnn Vorschlag Kommen seÿe, herr prætor Regius aber habe dafür gehalt. daß beßer were wann ein Frantzoß. darzu genommen würde, darauff Friderich Frischelt, der Zwar Kein Frantzoß /:dann er auß Schleßien An den pohlnischen gräntzen von Pilgowitz 4. stund von Ratibor gebürtig:/ jedoch der Frantzösischen sprach sehr wohl mächtig seÿe, Und beÿ dem Statt Speicher schon gute dienst gethan, sich angemeldt und umb dießen dienst gebetten, dann mann gleich beditten, daß d. Salarium Zimlich schlecht und Wochentlich nur 2. fl. ware, allein habe er Zubedencken gegeben, ob mann darmit sich, weib und Kindern ernehren Könne, jedoch es Mghh, überlaßen hätte, auff welches mann ihme replicirt, daß, wann er Fleisig were, und was Zu straffen vorfiele, ihme davon auch was abgefolgt werden würde, dafür er sich bedanckt, dabeneben gebetten, ihn des pantoulier tragens zu verschohnen, Nachdeme mann ihm aber remonstrirt, daß er sonsten Keine authorität haben, und die Aubergistes ihme Nicht pariren, hingegen er jnn seinen laboribus beßer reussiren würde, auch man sich *errinnern wüßte, daß dann derg. Unter dem rock Zutragen erlaubt worden were, so habe er sich darzu verstanden, Weilen nur nöthig ist, daß dieße stelle bestellt werde, und dießer Implorant ein gutes Zeugnuß hatt, auch herr Prætor Regius auff seine person inclinirt, so stündte Zu Mghh. Ob Sie ihn annehmen und was Sie ratione Salarÿ gn. erkennen wollen. Erk. Wird Friderich Frischelt hiemit angenommen und d. geschäfft wegen d. bestallung Wie auch wegen des pantoulier tragens an die Obere Umbgelds herren gewießen.

(f° 135) Freÿtag den 15. Junÿ – Friderich Frischelt pt° besoldung Und deßen Verrichtung
Obere Umbgeldt Herren lassen per Herrn Schragen referiren daß nachdeme heut 8 tag Friderich Frischelt Zu einem garde ambulant angenommen worden, mann auff geschehene remission von seinem salario geredt, und mit Mghh ratification dafür gehalten habe, wann er deme, was inn seiner Instruction enthalten, Nachkombt, es wohl auff 3. fl. wochent. gesetzt werden könte, neben dem Antheil an den straffen, so er zu gewarthen hatt. Worauff dann herren dreÿ des Umbgelts angedeutet worden, daß sie Zu papier bringen solten, was sie vermeinen, daß inn seine Verrichtung lauffen möchten, deßen er sich ane statt des pantouliers /:darmit ihn zu verschonen er jüngst gebetten:/ bedienen könte, darauffhin sie gegenwärtige puncten auffgesetzt, Liße sie ab, Und meldet Ferners daß, als wann sie durchgangen, gefunden habe, daß, wann Frischelt sie wohl observirt, es gemeiner Statt zu großen Nutzen gereichen werde, sonderlich wann er auff die gardes die an den thoren Nicht Fleißig sich einstellen, genau obsicht hatt, alleinn Zu Mghh stünde Ob sie dieselbige ratificiret und anbeÿ erkennen wollen, daß sie jnn eine beßere Form gebracht werden sollen.
Herr Prætor Regius sagt, es werde, was die Bestallung betrifft, Frischelt die 3. fl wohl verdienen wann er der abgelesenen Instruction sich gemäß bezeigt, welche außgab durch abschaffung ein: und Anderer Consignes, darinnen die Obere Wachtherren bereits begriffen, Wider ersetzt werden Könte. Belangend die Instruction, so Finde er sie inn allen puncten guth, dahero sie auß Zu Fertigen, und mit der Statt Insiegel zu Verwahren seÿn werde, außgenommen die Inspection über die gardes, da Er darfür halte, daß selbige ihme, Frischelt, inn eine geheime special Instruction gegeben werden Könte, dann sonsten es Viel Verlust causiren und die gardes ihne sehr gesäßig werden würden, dießes Zu verhüthen, müßte jnn dere Umbgeldhauß angezeigt werden, daß, wann er von ein des andern Unfleiß Nachricht gibt, mann es allda verschwiegen halten sollte, darmit aber er seines orths auch fleißig seÿe, so werde jetzo gleich Zu erkennen seÿn, daß ihme von den straffen jedes mahl die tertz gericht werdn sollte.
Erk. gefolgt, Und sollen dieße 3 fl. denjenigen 25. lb 11 ß 8 d der Pfenningth: Vor die übrige gardes Und anderen Unkosten Wochentlich inn das Umbgeldhauß Zu lüffern hatt, beÿgesetzt werd.

(f° 150) Sambstag den 14. Julÿ – Johann Friderich Frischelt jurat
Herr Secretarius Schrag proponirt, daß Johann Friderich Frischelt des garde ambulants Ordnung Zu papier gebracht jnn der Cancelleÿ expedirt und mit Mghh, Insigel Verwahrt werden seÿe, welche er durchleßen, und weilen er sich jetzo sustirt, d. iurament abzulegen, so stünde Zu Mghh Ob er eingelaßen werden solte. Erk. fiat.

Fils du marchand Jean Frischelt de Silésie, l’employé à l’accise Frédéric Frischelt devient bourgeois avec sa femme Marie Catherine Knœrr, fille du receveur à l’hôtel de Bade et leurs deux enfants, à titre gratuit
1698, 4° Livre de bourgeoisie p. 706
Johann Friderich Frischeld, bedienten im umbgeldt auß Silesien, Weÿl. Johann Frischeld geweß. Handelsmann daselbst Ehl. sohn vnd Maria Catharina Knörrin, Weÿl. Johann Knören geweßenen Schaffners im Badischen hoff alhie hint. tochter, seiner haußfraw empfangen das burgerrecht sampt ihren beeden Kinder, durchauß gratis, Vnd Werden beÿ EE Zunfft Zur Stelts dienen. Jur: d. 15. Ejusd. [Xbris] 1698

Le maître adjoint de la Grue Jean Christophe Flach est nommé maître de la Grue après la mort du titulaire Jean Frédéric Hahn. Les Quinze élisent Frédéric Frischelt maître adjoint.
1701, Protocole des Quinze (2 R 105)
Johann Friderich Hahnen des Cranmeisters pt° dismissionis. 82
Friderich Frichel wird Unter Granmeister. 105. 112.
(f° 105) Freÿtags den 18.t Martÿ 1701 – Friderich Frichel wird Unter Granmeister
Iidem [Obere Bawherren] per Herrn Friden es seÿe errinnerlich daß Johann Christoph Flach der unter Cran Mstr vorige woch bey Herrn Rhät und XXI. Zu einem Ober Cranmstr. erwöhlt, und beÿ Mgherren Erkant word. seÿe, daß Zu wider ersetzung des unter Cranmstrs eine Rubric gemacht werden solte, so Geschehen darauff sich unterschiedliche Personen darumb geschrieben Gegeben, alß Johann Adam Goll, Johann Michael Schadt Johann Friderich Höh, Friderich Frichel, Moritz Reiner, vnd Johann Ignatius Hügel, vnd alß man solches abgelesen, haben man gefunden, daß vor dießes mahl die Alternativ ein Subjectum von Catholischer Religion erfordere vndt weilen vorged. Personen, außer dem Schaden, alle dießer Religion Zugethan seÿen, so habe man keinen außschuß machen, sondern Zu Mghherren stellen wollen, ob Sie den Frichel der lang im Ungelt bedient geweßen, undt Moritz Reiner den Zoller am Rhein in Consideraôn Ziehen wollen.
Electus Friderich Frichel.

La veuve de Frédéric Frischelt est dispensée de faire dresser un inventaire
1735, Livres de la Taille (VII 1178) f° 2-v
Donnerst. den 6. Januarÿ – Weÿl. H. Friderich Frischelt gewesenen Cranmeister Wittib ist mit Vorwißen und belieben Herrn Prætoris Regÿ Excellenz wegen auf sich habenden hohen Alters der Inventur dispensando erlaßen worden, hiengegen hat dero Tochtermann H. Frantz Mercy der Einspänniger cavirt, daß nichts Von der Nahrung distrahirt sondern der Fr. Wittib biß in ihren tod in handen gelaßen und alß dann inventirt werden solle.

Frédéric Frischelt et Marguerite Perion vendent la maison à Jean Henri Spon, bailli de Marmoutier et d’Ochsenstein

1693 (19. 8.br), Chambre des Contrats, vol. 565 f° 697-v
H. Friderich Frichel, Commissaire des Vivres, und Fr. Margaretha gebohrne Perionin (unterzeichnet) friderich frichelt
in gegensein Hn Johann Henrich Sponen, J. U. Lti. und wolbestellt. Ambtmanns der Marck Maursmünster, Ochßenstein, und Nid. Elsaßischer Ritterschafft – und zwar auff die am 20. Junÿ beÿ HH. Räth und XXI. ertheilte permission
hauß, hoff, hoffstatt, mit allen deren Gebaüen, begriffen, weithen, zugehördt. Recht. und Gerechtigkeit. allhier in der Zimmerleuth ([biffé] oder Pimpernants) gaß, einseit neben David Apffel, dem haußfeurer, anderseit neben einer behaußung /:tit:/ H. Daniel Richshoffern, alten Ammeistern gehörig, hind. auff den Birckenfeldischen hoff stoßend gelegen, und Zum Judenbad genandt, welche Behaußung umb 137 lb Capital (und umb 68 lb Capital, So dann umb 400 lb Capital, Item umb 200 pfund Capital) verhafftet – geschehen umb 393 pfund

Les Conseillers et les Vingt-et-Un autorisent Frédéric Frischelt à vendre la maison au bailli manant Jean Henri Spon
1693 Conseillers et XXI (1 R 176)
(p. 109) Montags den 15.t ejusd. [maÿ 1692]. – Johann Heinrich Spohn
G. ersch. H. hlrd Johann Heinrich Spohn Ritterständischer Ambt Man der Will Von Friderich Frichell ein in der Zimmerleuth gaßen gelegenen Behaußung ohngefehr umb 2400 fl. an sich erhandlen, b. deßen g.dige erlaubnuß.
Erk. Zweÿ herren deputiret, umb einen augenschein einzunehmen.
Hr. XV. Friderici, H. Pfeiffer

(p. 110) 20.t Junÿ 1693. Relation des hauß so Ambt Man Spohr Kauffen will betreff.
H. XV. Friderici und H. Pfeiffer referiren, den Zustand deß an Spohnen Ver Kaufften haußes, mit fernerem bericht, daß d. Ver Käuffer den Pfund Zoll bezahlen, und der Käuffer die andere onera leÿden Wolte.
Erk. Willfahrt und soll der Contract der neuen instruction gemäß Verschrieb. werd.

Jean Henri Spon demande à être exempté de l’accise pour le sel qu’il se fait livrer à Strasbourg
1693, Protocole des Quinze (2 R 97).
(f° 279) Sambstags den 19. Xbris – Herr Johann Heinrich Spon pt° Zoll freÿheit.
Herr Johann Heinrich Sponn, Ambtmann Under der Ritterschafft, per D Gollen, bitt, weilen er sein domicilium alhier hatt, und deßen ohngeachtet mann ihme seine sachen jnn sonderheit seine Victualien An den thoren arrestiren Will, Zu forderist Umb entschlagung der Zweÿ sester saltz, so ane * auffgehalten worden, Und zu mehererm bericht Deputation. Erk. Vor Obern Saltzherren gewießen.

Le contrat de mariage entre Jean Henri Spon et Marguerite Morison, originaire de Bar-le-Duc, est signé à Molsheim le 15 juillet 1689 d’après l’article Les barons de Spon d’Alsace, par Seymour de Spon, Annuaire de la société d’histoire et d’archéologie de Colmar, 1976-1977 pp. 49-56. Le mariage ne se trouve ni dans les registres de Bar-le-Duc ni dans ceux de Molsheim.

Enfants nés à Strasbourg
Baptême, Saint-Etienne (cath. f° 72-v n° 619)
Hodie 28 Januarÿ Anni 1694. (…) baptizata est Maria Anna Francisca filia legitima spectabilis viri D. Joannis Henrici Spon satrapæ Nobilitatis Regiæ et Maursmünster & honestæ foeminæ Margarithæ Morizon (i 77)
Baptême, Saint-Etienne (cath. f° 89-v n° 773)
Die 29 Augusti Anni 1695. (…) baptizatus est Renatus Henricus filius legitimus Dni. Joannis Henrici Spohn molshemiensis Ciuitatis et Nobilitatis Equestris de Inferiori alsatiâ satrapæ et dnæ Margaritæ Morizon (i 94)
Baptême, Saint-Etienne (cath. f° 111 n° 1016)
Hodie die 10 Maÿ anni 1697 Expleta sunt sacræ Ceremoniæ in Joanne Francisco die 10 Octobris anni 1696 in necessitate ab obstetrice baptizato filio legitimo Dni. Joannis Henrici Spohn Satrapæ Nobilitatis Equestris Inferioris Alsatiæ et dnæ Margaretæ Morizon Conjugum eum suscp. Rdus Dnus Franciscus Morizon Ecclesiæ Cathedralis Argentinæ Præbendarius (i 115)

Jean Henri Spon et Marguerite Morison conviennent du règlement de la dot de leur fille Louise Spon qui est entrée au monastère de la Visitation
1716 (18.11.), Not. Bidier Dutil (6 E 41, 19)
Obligation, 18 No.bre 1716 – furent presens Sr Jean Henry Spon bailly de la Noblesse de la basse alsace et dame Margueritte Morison son espouze qu’il authorize a L’effet des presentes, Lesquels ont declares que restant débiteurs
envers les dame superieure et relligieuses du monastere de La visitation Ste Marie de Lad° ville de Strasbourg
de la somme de 2000 Liures pour parfaire celle de 4000 livres qu’ils s’etoient obligés de payer auxdittes dames pour la dot de damle Louise Spon Leur fille relligieuse aud. Monastere, Les deux autres mil Livres Leur ayant esté payéé (…)
(signé) jh Spon, Mg Morison
sœur Louise Françoise de Rosen supérieure
sœur Marie Emanuelle Mussot assistante
sœur marie Hiacinthe Ravyot conseillere
sœur Jeanne Alexis Receueur conseillere
sœur Marie claire Geiger conseillere

Marguerite de Morison fait donation à sa fille, épouse de Pierre de Bar, de ses biens en Lorraine
1729 (29.11.), Not. Lhanneur de Chantelou (6 E 41, 984)
Testament du 29. 9.bre 1729. – fut presente En personne Dame Marguerite De Morison Epouse de Mr Jean Henry Spon Bailly de la Noblesse de la Basse alsace demeurant en Leur maison Scize Rüe des Charpentiers psse. St Laurent à Strasbourg, Ladite Dame etant par la grace de Dieu En bonne santé de Corps et D’Esprit allant et venant a ses affaires (…)
Ladite Dame Testatrice Nomme et Institue de sa propre Bouche pour ses héritiers universels de tous ses Biens Ledit sieur Jean François Spon son fils et Dame Henriette Spon sa fille Epouse du sieur Pierre de Bar Ecuyer demeurante à la ville haute de Bar Le Duc, Et attendu que Lad° Dame Henriette spon a seule herité des sieur et Dame Alliot D’hurbache a L’Exclusion de sondit frere, Que Dailleurs par son Contrat de mariage elle a non seulement Eté avantagée par feu Monsieur de Morison vivant Chanoine de la Cathedrale de Tournay Mais qu’elle a Encore Eu En dot tout L’ancien Patromoine de la Testatrice, que les acquisitions qu’elle et Monsieur son Epoux ont faite des biens du sieur Dufournel, Ladite Dame Testatrice fixe la portion hereditaire de lad. Henriette Spon sa fille Epouse dud. sieur de Bar a Ce qui est Scitué En Lorraine et Ce qui lui a Eté donné par son Contrat de mariage, Instituans sondit fils Jean François Spon héritier du surplus et notamment de tout Ce qui est scitué en alsace a Elle revenant et appartenant tant en vertu de ses pactions Matrimoniales que Conformément aux usages de cette province. (…)
Le tout a Eté fait, dicté et nommé de mot apres autre par lad. Dame Testatice a moy notaire, Et par moy a Elle Leu Et Releu dans un poele au second etage de la maison De lad. Dame ou elle Reside actuellement Rüe des Charpentiers aud. Straßburg Simon Mg de morison

Henri Spon et Marguerite de Morison font donation à leur fils Jean François Spon, référendaire au Petit Sénat, de leurs biens sis en Alsace, dont la maison rue des Charpentiers, et confirment la donation des biens en Lorraine à leur fille

1732 (4.2.) Not. Humbourg (6 E 41, 50)
Donation entre vifs – furent presens Mr Henry Spon Bailly de la Noblesse de la basse alsace demeurant en cette ville rüe des Charpentiers Paroisse de St Laurent et D° Marguerite de Morison son Epouse de Luy autorisée et qu’jl autorise, lesquels ont dit et declaré que pour non seulement se decharger de l’administration de Leurs Biens et de former à L’avenir un revenu stable et fixe, mais aussi regler entre leurs deux Enfants Jean François Spon referendaire au Petit Senat de cette ville et Henriette Spon Epouse du Sr de Bar Escuyer Sindic de la ville de Barre le Duc La part et portion héréditaire qu’ils leur destinent, jls ont de leur plein gré et par raison de famille fait la Disposition suivante
Premierement Mesdits Sieur et Dame Spon cedent et abandonnent audit sieur Jean François Spon Leur fils à ce present et acceptant à titre de pleine propriété par donation pure et simple entre vifs et irrevocable tous leurs biens meubles et immeubles scis et situés en cette Province d’alsace, Sçavoir
La Maison en laquelle jls habitent presentement située rüe susdite des Charpentiers avec toutes ses appartenances et dependances,
Plus une Maison delabrée ou droit d’hypotheque sur jcelle scize dans le quartier St Nicolas vis à vis de L’hosellerie ou pend pour enseigne la Grande Barbe,
Plus la maison Scize en la Ville de Molsheim rue dite herrengass avec la Cour Jardin, Escuryes, Pressoir, droit de passage d’Eau et autres dependances generalement quelconques
Plus toutes les vignes, terres labourables et prairies Scizes dans le Ban dudit Molsheim suiuant l’Etat qui en a été fourni par le dernier Censier,
Plus la terre et Métairie de Finckenthal avec les Batimens, Bosquest, terres labourables et vignes en dependantes, ensemble tous les bestiaux et unstensils servans à La culture comme aussy la Carriere et la Tuillerie, droits de Paturage, Bergerie et autres generalement quelconque,
Plus toutes les Prairies a eux appartenantes dans le ban d’Avelsheim,
Plus les terres et biens rentiers dits gültguth qu’ils ont dans le ban de Saverne et Bans attenans et circonvoisins,
Plus les terres et gültguth scis dans le ban de Mennolsheim,
Plus les terres et biens rentiers situé dans le Ban d’Oberchaffolsheim près Haguenau,
Plus Le Domaine directe d’un moulin Emphiteotique situé dans le Ban de Reinhardsmünster, Ensemble le canon annuel en echeant,
Plus le fief de Rittenbourg autrement dit Mittelhausisch Lehen releuant de Monsieur L’abbé de Marmoutier, à l’effet de quoy Ledit sieur Jean François Spon fils fera pres de mondit Sieur abbé les requisitions sur ce necessaires.
Tous lesquels biens mentionés ez articles cidessus Lesdits Sieur et dame Spon ont déclaré estre francs et exempts de toutes dettes et hypothèques, Plus toutes les dettes actives oue les meubles et autres Effets qui se trouvent actuellement ou se trouveront lors de leurs decès dans la maison de Strasbourg, celle de Molsheim et à Finckenthal sans reserve ni disminution quelconque.
En Consideration de quoy lesdits sieur et Dame Spon se sont non seulement reservés L’habitation dans a maison qu’jls habitent prestentement mais se sont aussi stipulés une Pension alimentaire et viagère de 1000 Liures (…) et S’il arrivoit que led. Sr Spon fils vint a deceder avant les Sr et D° Spon ses Pere et mere sans qu’il fut marié et eut des Enfants Ces biens retourneront alors auxdits Sr et D° Spon (…)
Par contre Lesdits Sr et D° Spon cedent et abandonnent en tant que besoin et ainsi qu’ils ont déjà en partie cedé et abandonné à leur fille Henriette Spon de Bar, Toutes les successions paternelle maternelle et collaterales echues et a echoir à la D° Spon Mère tant en Lorraine que dans le Barrois, Plus la terre de Savonniere appartenances et dépendances ainsi que la maison de Barre et autres biens par eux acquis de La succession de feu le sieur du fournelle, en ce non compris ce que ladite Henriette a acquis de La succession de feu les sieur et Dame Alliot notamment Les mille écus affectés sur la Baronnie du Rebache (…)
Fait lu et passé audit Strasbourg le 4 feurier 1732

Licencié en droit, Jean François Spon est nommé greffier des archives en août 1726 puis rapporteur au Petit Sénat en 1730.
Jean François Spon épouse en 1732 Anne Marie Françoise Gelb, fille du sénateur François Nicolas Gelb : contrat de mariage, célébration

1732 (8.7.), Not. Humbourg (6 E 41, 50)
Mariage – furent presens M° Jean François Spon avocat referendaire au Magistrat de cette ville fils majeur d’ans de M° Jean Henry Spon Bailly de la Noblesse de la basse alsace et Dame Marguerite de Morison son Epouse demeurant en cette d° ville rüe des Charpentiers, faisant stipulant et agissant pour luy et en son nom de l’auis conseil et assistance desdits Sieur et Dame ses pere et mere d’une part
Et Le Sieur François Nicolas Gelb Con.er du Magistrat de cette ville et Damoiselle Marie Eve Schnörringer son épouse y demeurant grand’rue faisant stipulant et agissant pour Demoiselle Anne Marie Françoise Gelb leur fille, présente et de son gré et consentement, lad. dle en outre assistée du Sieur Jean Schnörringer Prevot de Gambsheim et de Dle Anne Oster sa femme ses grand Pere et grand mere Maternels et du Sieur Jean George Schnörringer son oncle aussy maternel avocat au Conseil souverain d’Alsace et Cons.er aud. Magistrat de cette ville pour ce presens d’autre part

Mariage, Saint-Louis (cath. p. 10)
Hodie 17 mensis julii anni 1732 (…) sacro Matrimonii vinculo in facie Ecclesiæ conjuncti fuerunt dominus joannes franciscus spon advocatus Referendarius senatus argentinensis filius domini henrici spon pætoris nobilitatis inferioris Alsatiæ et dominæ Margaretæ de Morison commorans in parochia ad stum Laurentium et domicella Maria Anna Francisca gelb, filia domini joannis nicolai gelb assessoris magistratus hujusce urbis et dominæ mariæ Evæ Schnöringer commorans in hac parochia (i 7)

Jean François Spon est élu greffier aux Archives en 1726.
1726, XIII, 3 R 73
H. Lt. Johann Francois Spon wird zu einem Registratore beÿ dem archiv erwöhlt. 161. 1726 Conseillers et XXI (1 R 209)
H. L. Joh: Franc. Spon Registrator schwört auff seine bestallung. 363.
1726 Obere Cancelley Herren, 1725-1739 (4 R 34)
H. Lt Joh: Frantz Sponen des Registratoris bestallung Wird regulirt. 64.
In Ersetzung der Referenten Stelle beÿ E. E. Kl. Rath wird kein Außschuß gemacht, sondern H. L. Johann Frantz Spon Registrator dazu recommendirt. 205.

Il est élu rapporteur au Petit Sénat en 1730. Il donne sa démission en 1740.
1730 Conseillers et XXI (1 R 213)
H. Lt. Joh: Frantz Spon Wird Zu einem Referenten beÿ E. E. Kleinen Rath erwöhlt. 268.
1735 Conseillers et XXI (1 R 218)
H. Spon schwört auff die Kleine Raths ordnung. 16.
1740 Conseillers et XXI (1 R 223)
H Lt Johann Frantz Spon resignirt die Referenten Stelle beÿ E. E. Kleinen Rath. 421.
1740 Conseillers et XXI (1 R 223)
H. Johann Frantz Spohn Wird den Gnh. XV. verschiedene Unfugen Wegen angeklagt, Worauff eine Deputation Zu untersuchung dießes Geschäffts und Abfaßung eines Bedachts committirt Wird. 213. aufhebung dißer Klag. 278.

Jean François Spon devient secrétaire intime de l’empereur Charles VII qui lui confère en 1742 le titre de baron (voir l’article de Jean-Marie Schmitt dans le Nouveau Dictionnaire de biographie alsacienne p. 3708 et Edouard Sitzmann p. 811).
Jean François Spon est nommé syndic royal de Strasbourg en 1759.
1759, XIII, 3 R 104
Jean François Spon, syndic royal
1751, XIII, 3 R 96
H. von Spon offerirt Mhh. seine wohlmeinende dienste falls sie sich einen Syndicum beÿzulegen gedencken solten. 365.
die Syndicats Stelle zu ersetzen wird von Mhh. für nöthig erachtet. 365. und umb die erlaubnuß ihro königl. Maÿestät einen außschutz præsentiren zu dörffen wird an hoff geschrieben. 379.
1758, XIII, 3 R 103
die hießige Syndicats: Stelle sollicitiret H. Spon, wird aber abgewiesen, und wieder deßen dabeÿ gehabte auffführung entschließen sich Mhh. an Hoff zu klagen und zu begehren das dieße Stelle fernerhin ohnersetzt gelaßen werden möge. 94. das dißfalls abgelaßene schreiben vide fol. 100. Ein solches petitum ist schon in anno 1754 geschehen auch placidiret worden. fol. 101. in margine.
1759, XIII, 3 R 104
Ein H. Syndicus wird von Hoff ernant und dießes in der Persohn des H. Baron von Spon, welche geschehene nomination von dem königl H. Ministre Mhh. benebst der zufriedenheith ihro königl. Majestät über Mhh. administration angekündet wird. 69. Mhh. dancken dem königl H. Ministre vor das königl. wohlwollen und beantworten zugleich die geschehene ihnen notificirte nomination des Herren Syndici. 73.
1760, XIII, 3 R 105
wegen des H. Syndici Regii H. Baron von Spon dem H. Prætori Regio de Regemorte berichtetem verfahren, da solcher sich gleichsam zum Controlleur general über verschiedene Mhh. Departements erheben will, antwortet H. Prætor Regius, vorableßung dießes antwort schreibens erkläret sich H. Syndicus Regius des ihme angedittenen abtrettens halben, beÿsetzend, umb zu beweißen, wie er berechtigt seÿe in denen Bureaux der verschiedenen departements ohne Mhh. vorwißen nachsehen zu dörfen, werde er beÿ austritt der kammer sich alsobald auff den Pfenningthurn begeben, und sein vorhergethanes begehren wiederholen und in weigerungsfall durch einen Notarium und zeugen ein acte dressiren laßen, dieße Umbstände berichten Mhh. dem Prætori Regio, hochdenselben ersuchend, den hoff ehender nicht zu verlaßen, biß hierinn fals ein reglement außgewürcket seÿn wird. 84. et seq.
1760, Conseillers et XXI (1 R 243)
H. Syndico Regio H. Baron von Spon wird über seine Jährl. appointements, annoch die helffte derer von H. Prætore Regio auch über seine beziehende appointements, sowohl in gelt als sonstigen natural posten, Von hoff auß Zugedacht, anbeÿ befohlen, daß dem H. Syndico Regio ged. helffte Vom 1.sten Januarÿ 1760. angerechnet, gereicht werden solle. 109. die execution dießes Königl. befehls wird E. Löbl. Oeconomie Kammer committirt. 210.

François Nicolas de Spon succède à son père dans les fonctions de syndic royal après sa mort en 1773.
1772, XIII, 3 R 116
beÿ H. Baron von Spon junioris installirung zu einem Syndico Regio et Cancellariæ directore sollen die nehmliche ceremonien wie beÿ seines H. Vatters in anno 1759 geschehen, vorgenommen werden. 108.
1773, XIII, 3 R 117
veranstaltungen H. Syndici Regii H. Baron von Spon Leichbegängnus betr. 118.
Mghh. condolentz schreiben an H. Baron von Spon Syndicum Regium et cancellariæ Directorem wegen absterben seines H. Vatters. 120. deßelben antwort schreiben. 139.
1775, XIII, 3 R 119
H. Baron von Spon dem bißherigen H. Syndico Regio so von Ihro königl. Majestæt zum ersten præsidenten beÿm hohen königl. rath zu Colmar ernannt worden, gratuliren Mghh. 391. deßen antwort. 424.
1776, XIII, 3 R 120
Madame la Baronne de Spon erhält auf befehl von hoff eine jährl. pension von 4.000 lb davon gemeine Statt 2.000 lb von ihren Einkunften beÿzutragen, die übrige 2.000 lb aber sollen von denen appointements des Syndicats genommen werden. 36. antwort an M. le Comte de St Germain und nachricht von allem an M. le Marechal de Contades und M. de Mars. 83. et seq. es wird solches an beede berichtet. 90. et 91. H. de Mars antwort darauf. 93. in gleichem die von M. le Marechal de Contades. 120. antwort des M. le Comte de St. Germain in betreff der madame de Spon von hoff zugedachten pension. 134.
1781, XIII, 3 R 125
Spon. die Pension viagere von 2.000 lb. soll der madame de Spon fernerhin bezahlt werden. 54. 55.
1784, XIII, 3 R 128
Anfragen um eine pension für die zween Fr. töchter des verstorbenen Dame de Spon. 394. auf erhaltene autorisation des königl. H. Ministers beschließen Mhh. den Demoiselles de Spon mit einer pension von 400 livres jeder zu willfahren. 454.

Jean François baron de Spon vend la maison à Guillaume André Müeg, avocat et procureur ordinaire au Petit Sénat moyennant 2 500 livres

1745 (28.12.), Chambre des Contrats, vol. 619 f° 931
H. Lt. Carl Frantz Antoni Delaurier der Cantzleÿ verwandter als mandatarÿ S.T. H. Johann Frantz freÿherren von Spon
in gegensein H. Lt. Wilhelm Andreas Müeg E.E. kleinen raths advocati und procuratoris ordinarÿ
eine behausung, hoff und hoffstatt mit allen übrigen deroselben begriffen, weithen, zugehör und rechten ane der Zimmerleuthgaß einseit neben Johann Friedrich Jung dem wirth zum Krebs, anderseit neben Philipp Wittmann dem haußfeurer hinten auff ein dom capitulischen Canonicats hauß – als ein vätterlichen erbguth – um 2500 pfund

Originaire de Sélestat, André Müeg acquiert le droit de bourgeoisie à titre gratuit le 29 novembre 1731 en s’inscrivant à la tribu des Boulangers.
1731, 4° Livre de bourgeoisie p. 977
H. Lt Andreas Mueg Von schletstat geb. erhalt d. b: gratis will beÿ E E Zunfft d. becker dienen. Jur. d: 29.ten 9.bris 1731.

Les Conseillers et les Vingt-et-Un nomment Guillaume André Müeg quatrième procureur ordinaire au Petit Sénat. L’alternative demande d’élire un catholique. Parmi les deux candidats, il est le seul dont on connaisse les compétences. Il a mené de brillantes études et a fait preuve de se capacités comme procureur adjoint. Ses ancêtres ont en outre été au service de la Ville. Guillaume André Müeg prête serment le 15 novembre 1732.
1732. Conseillers et XXI (1 R 215)
Es Soll noch ein Procurator ordinarius E. E. Kleinen Raths angenommen Werden, und Zu dem end Wird eine Rubric verordnet. 341. H. Lt. Wilhelmus Andreas Müeg Wird dazu erwöhlt. 355. schwört auff die ordnung. 361.
(p. 355) Montag d. 10.ten Novembris. – H. Lt. Wilhelmus Andreas Müeg Wird zu einem Procuratore des Kleinen Raths erwöhlt.
Ego der XIII. Secretarius referirte, demnach Mghh. am 13.ten Octobris iüngst die annehmung eines vierten Procuratoris beÿ E. E. Kleinen Rath zu Erkennen, und anbeÿ eine Rubric Zu verordnen beliebt, hätten sich Zweÿ Personen umb dises officium in der Cantzleÿ geschrieben gegeben, Nemblichen
Franciscus Collignon, J. U. licent. et Advocatus
Wilhelmus Andreas Mueg J. U. Ltus Cuius Arg. et Procurator ordinarius.
Die Obere Cantzleÿ: Herren, Welchen in dergleichen fälle einen Außschuß Zu machen nach alter Observantz und bißherigem gebrauch Zukombt, Wären heüt frühe deßwegen beÿsammen gewest, und der entschlüssigen meinung Worden, daß keiner solte gemacht, Weilen die Candidaten nur Zweÿ und Zwar beede Von Catholischer Religion, sich dißmahlen befinden, sondern die Wahl unter derenselben Meiner Herren hohem gutachten anheim gestellt, iedoch dabeneben anregung gethan Werden, daß der H Müeg, Welcher allhier pro gradu cum laude disputirt hat, gute studia besitzt, seit etliche iahre sich als Procuratoris vicarius in denen geschäfften fleißig geübt, und eine feine Praxum erworben, dessen Vor Eltern auch in hiesigem Löbl. Regiment gemeiner Statt treue dienst geleistet haben, dahingegen H Collignon sowohl respectu Personæ als Meritoruim unbekandt seÿe. Betreffend die Alternativbe falle selbige auff ein Catholischer Subiectum, maßen kraft MGhh. Erkandtnuß de anno 1726. die Procuratores des Kleinen Raths in Concreto genommen und die Alternatiue auff solchen fueß beÿ ersetzung dieser dienst beobachtet Werden solle, und H Johann Carl Fausten, So der Augsburgischen Confession Zugethan, unter selbigen der letzte angenommen Worden. Ehe aber die Wahl Würcklich vor sich gehen könne, Wäre nach ordnung das Decret Von der Verschwiegenheit abzuleßen, und die umbfrag, Ob Jemand gebetten, Zu halten.
Alß nun hierauff beedes geschehen und die Obere Cantzleÿ: Herren sich durchaus auff die abgelegte Relation bezogen haben, Votirte H. aduocat Hold, Es habe dem ienigen, Was so wohl ratione alternatiua als der Candidaten tüchtigkeit Von dem XIII Secretario bereits umbständlich Vorgetragen worden, nichts beÿzusetzen, sondern die Election Meiner Herrn Willkuhr lediglich Zu überlassen.
Herr Prætor Regius ließ sich vernehmen, Nachdeme Meine Herren Zu beförderung der geschäfft und daraus fließenden nutzen des Publici einen vierten Procuratorem des Kleinen Raths Zu bestellen für nöthig erachtet, und darauff eine Rubric Erkandt haben, befänden sich Zweÿ Subiecta, Welche sich umb dieses officium geschrieben gegeben unter welchen die Wahl anietzo vorzunhemen, indeme die feriæ bis nächstkünfftigen mittwoch ihr end nehmen, und die Gerichte sich wiederumb eröffnen Werden, So viel die alternatiue betrifft, wäre nach des XIII Secretarÿ Vortrag nicht der geringste anstand, sondern erfordere dieselbe dißmahlen eine der Catholischen glaubens bekandtnuß beÿpflichtende Person, Wie sich dann auch Niemand Von Augßpurgischer Confession in das Ämbter büchlein eingeschrieben hat. Anlangend übrigens die merita des Eligendi, Vermeine Er, daß in ansehung der Von denen Oberen Cantzleÿ: Herren Wohl überlegten und referirten anmerckung der H. Müeg Wohl Wegen seinen persönlichen guten Qualitäten, alß auch dessen Vor Eltern Hiesiges Löbl. Statt Regiment besessen, dem H. Collignon welcher frembd und dessen tüchigkeit nicht bekandt, Vorzuziehen seÿe. Wolte derohalben selbigem seine stimm hiemit gegeben haben.
Solchem nach ist Vermittelst gehaltener umbfrag H. Lt Wilhelmus Andreas Müeg Zu einem Procuratore des Kleinen Raths unanimiter erwöhlet worden.

(p. 361) Sambstag d. 15.ten Novembris. Hatt H. Lt Wilhelmus Andreas Müeg, der am 10.ten huius erwöhlte Vierte Procurator E. E. Kleinen Rath Wird den eÿd auff seine ordnung abgeschworen.

Guillaume André Müeg quitte la tribu des Boulangers pour celle des Pelletiers en 1739.
1739, Protocole de la tribu des Pelletiers (XI 331)
(f° 143-v) Sambstags den 24. Octobris 1739 – Herr Willhelm Andreas Müg, J.U. Ltus und Procurator Ordinarius E. E. Kleinen Raths und Burger allhier, producirt Stallschein de dato 24.ten oct. 1739 weißt deßen derselbe Von E. E. Zunfft der Becker Zu dießer Ehrsamen Zunfft dienen wolle, bitt ihne als einen Leibzünfftig auff und anzunehmen, Erkandt, wors weilen er beÿ E. E. Zunfft der Becker schon die Pfenningthurns gebühr Zalt, durchauß gratis angenommen, hat das Juramentum præstirt.

Guillaume André Müeg épouse en 1741 Marie Claire Geiger, fille de Balthasar Geiger, préposé de l’Ortenberg demeurant à Offenbourg : contrat de mariage déposé à Strasbourg, célébration à Offenbourg
1741 (21.9.), Not. Rith (6 E 41, 955), Proth. Extens: N° 3 f° 140-v
Enregistrement Einer zwischen S. T. Herrn Willhelm Andreas Müeg beeder Rechten Doctorando und Frauen Maria Clara gebohrene Geigerin seiner Frau Eheliebstin vor dero Verheÿrathung unter Dato Offenburg den 22. Aprilis 1741
Zwischen dem Wohl Edlen Vest und Hochgelehrten Herrn Willhelm Andreas Müegen beeder Rechten Doctorando Königlichen Rath und Richtern in der Königlichen Müntz zu Straßburg Advocaten beÿm Königlichen hohen Rath im Elsaß und E.E. Raths zu Straßburg beÿsitzern S.T. H. Johann Jacob Geperts der Statt offfenburg wohl meritirten Stättmeistern ane einem
sodann der Viel Ehren und Tugendreich. Jungfrauen Mariæ Claræ Geigerin unter assistentz und Authoritæt dero herrn Vattern des insonders großachtbaren H. Balthasar Geigers Freÿh. Neveuischen Verwalters und Stabhalters des Gerichts Ortenberg wie auch dero Frau Mutter Frauen Anna Maria Drollin auch fererner Gegenwarth Hrn Johann Peter Schülple wohlverdienten Gerichts und Raths Procuratoris am anden Theil
(vor der Christ Catholischer Kirch), Actum Offenburg den 22. Aprilis 1741
facta collation (…) Straßburg den 21.ten 7.bris 1741.

Proclamation, Saint-Laurent (cath. f° 255-v)
Anno Domini 1741 die 1. Mensis Maÿ (…) Dum Wilhelmum Andream Müeg, Advocatum supremi consilÿ Alsatiæ et Magistratûs hujus urbis, nec non Judicem * parochianum meum, dimisi ad Rdum Dum Rectorem et Parochum in offenburg hujus Diœcesis quatenus per eum (…) matrimonio jungi cum honesta virtuosa puella Mariâ Clarâ Geiger filia legitimâ Dni Balthasari Geiger Præpositi communitatis in ortenberg et Dnæ Annæ Mariæ Drollin, parochianâ in dicto Offenburg (i 260)

Baptême, Saint-Laurent (cath. p. 165)
Hodie 18. Mensis Augusti anno 1742 (…) baptizata est Maria Anna Wilhelma, filia Dni Wilhelmi Andreæ Müeg Advocati supremæ curiæ Alsatiæ et Senatûs hujus urbis, nec non Judicis custodis curiæ monetariæ Argentinensis, et Dnæ Mariæ Claræ Geigerin, conjugum in hac parochiâ commorantium, nata heri. Patrinus fuit Dnus Georgius Philippus Rith protoscriba status Equestris nobilium inferioris Alsatiæ et Matrina Dna Maria Anna Trollin avia materna jnfantis, conjux Dni Balthasari Geiger communitatis in civitate offenburg (i 171)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports en juin 1741. Ceux du mari s’élèvent à 5 012 livres, ceux de la femme à 1 059 livres.
1741 (21.6.), Not. Rith (6 E 41, 955)
Designation vnndt Beschreibung aller derjenigen haab, Nahrung und Güthere liegend und fahrender uberall nichts davon außgenommen noch vorbehalten so Herr Wilhelmus Andreas Mueg J. Ut: Ltus E.E. Kl. Raths allhier Advocatus und Procurator Ordinarius und die Edle und Tugendgezierte Fraw Maria Clara gebohrne Geigerin beede Eheleuthe vor unverändert in Ihre Ehe zu und beÿ gebracht, welche beederseiths dato zufolg derer Vnterm 22. Aprilis jüngst zu Offenburg zwischen ged. beeden Ehegatten und obged. Frawen Muegin Lieben Eltern in beÿseÿn derer beederseits erbettener Herren beystandtere errichteter und Subscribirter pactorum dotalium et paragrapho septimo von Ihnen beeden Ehegatten selbsten und Zwar Von offt ged. Frawen Muegin unter Authoritate Ihres Herren Eheliebsten dazu auch Von Ihren Lieben Eltern Herrn Balthasar Geiger und Frawen Maria Anna Drollin kraft Mandati speciali de dato 20. Maÿ jüngst so gegenwärtiger designation annectirt hierzu bevollmächtigt (…) Geben Straßburg den 21. Junÿ 1741.
des Ehemanns unverändert 5535 lb – Schulden 522, verbleiben 5012 lb
der Ehefrau unverändert 1059 lb

Marie Claire Geiger devient bourgeoise par son mari à titre gratuit en juillet 1741.
1741, Livre de bourgeoisie 1740-1754 (VII 284) f° 58
fr. Maria Clara Geigerin Von Offenburg gebürtig, Verheurathet an H. Lt. Wilhelm Andreas Mueg Proc. Ord. beÿ E. E. Kl. Rath erhalt das burgerrecht gratis und will beÿ E. E. Zunfft der Kürschner dienen, promisi d. 1. Julÿ 1741.

Guillaume André Müeg fait partie des candidats au poste d’avocat général en 1761.
1732 XV (2 R 139, notes du greffier)
Wilhelm Andreas Müg Competentz, 118
1761 XIII, 3 R 106 – H. Lt. Mueg advocatus und Procurator E. E. Kleinen Raths. kommt in vorschlag zu einem Statt Rath und General advocaten. 60.

Agé de 73 ans, Guillaume André Müeg démissionne de son poste de procureur ordinaire.
1775, Conseillers et XXI (1 R 258)
H. Lt. Wilhelm Andr. Mueg resignirt sein officium eines Procurat ord. beÿ E. E Kleinen Rath, sothane resignatio wird verzeichnet und Zu wiederersetzung ged. officii eine rubrique erkandt. 235. 236.
(p. 235) Montag den 18.ten Septembris 1775. – H. Lt. Mueg resignirt das officium Eines Procuratoris ord. beÿ E. E Kleinen Rath
Lect. ein per H Lt. Osterrieth nê H Lt Wilhelm Andreas Mueg advocati et Procuratoris ordinarii beÿ E. E. Kleinen Rath versehen und in dem 73.sten Jahr seines alters stehet, so resignirt derselbe ged. sein officium in Mgdhh. liberas manus in welchen begehren ihme auch zu wilfahren seÿn wird.
Dießemnach wurde vermittelst gehaltener Umbfrag des H. Imploranten obged. resignation seines bißherigen officii angenommen und verzeichnet
Deppi H. Rathh. Breßle H. Rathh. Dietrich

Guillaume André Müeg meurt en 1776 en délaissant trois enfants. La succession comprend deux maisons. Les experts estiment celle rue des Charpentiers à 1500 livres. La masse propre à la veuve est de 886 livres, celle propre aux héritiers de 4481 livres. L’actif de la communauté s’élève à 5479 livres, le passif à 8413 livres. Le fils François Xavier Müeg a épousé Marie Françoise Zaigelius à Colmar en 1773.

1776 (10.2.), Not. Anrich (6 E 41, 1503) n° 157
Inventarium über Weiland des wohl Edlen und Hochgelehrten Herrn Willhelm Andreas Müeg Juris utriusque Licentiati, Advocati beÿ Einem Königlichen Hohen Rath zu Colmar, wie auch Es. En. Kleinen Raths dießer Statt geweßenen alten Advocati et procuratoris ordinarii und burgers allhier Zu Straßburg nunmehr seeligen Verlaßenschafft aufgerichtet anno 1776 – nach seinem Mittwochs den 31.ten letzt hingelegten Monaths januarÿ aus dießer welt genommenen tödlichen Hintritt hier Zeitlichen verlaßen, Welche Verlaßenschafft auf Ansuchen Erfordern und Begehren der edlen,Viel Ehren und tugendgezierten fraun Mariæ Claræ geborner Geigerin des abgeleibte, Herrn seelig zurückgelaßener fraun Wittib, so von S. T. Herrn Lt Philippo Xaverio Horrer ebenmäßigen advocato beÿ Einem Königlichen Hohen Rath zu Colmar und in dießer statt archiv wohlbesteltem Registratore verbeÿstandet (…) durch sie die frau Wittib und dreÿ Kinder nachdele Vordersalst ihnen sowohl als Catharinä Dorotheä Merdin von Warno aus Preußen gebürtig, der hierseitigen dienstmagd (geäugt und gezeigt) – so beschehen zu Straßburg auf Sambstag den 10.ten Februarÿ 1776.
Der abgelebte Herr seelig hat ab intestato zu Erben verlaßen nachbenemßte seine mit der hinterbliebenen fraun Wittib ehelich erzeugte dreÿ Kinder, mit Nahmen und 1.mo den Hochgelehrten und in beeden rechten wohlerfahrnen Herrn Franciscum Xaverium Valentinum Müeg advocatn beÿ Eim. Königlichen Hohen Rath zu Colmar daselbesten wohnhafft und occupirend, so dießem Geschäfft persönlich zugegen, 2.do Jungfer Mariam Ludovicam Müeg so mehrjährigen alters und selbst gegenwärtig, 3. Jungfer Mariam Annam Elisabetham Müeg so auch majoris ætatis und præsens, deren erbettener beÿstand ist Herr Johann Philipp Rith niederelsäßisch ritterschafftlicher Amtschreiber und burger allhier, welcher mit und beneben ermeldeten beeden Jungfer Müegen dießer Inventur Von anfang biß zu End abwartete

Eigenthum ane behaußungen. (T.) Erstlichen eine behausung bestehend in Vorder: und Hinterhauß, Hoff, hoffstatt mit allen deren Gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden, rechten und gerechtigkeiten, gelegen allhier zu Straßburg ane der Judengaß (…)
1s. S.T. Herrn XV Gangolff Fr. Wittib und Erben 2s. einem dem hohen Chor gehörigen hauß hi. H. Laquiante den königlichen Notarium ; abschatzung de dato 12. feb. 1776 æstimirt und gewürdiget pro 5000 fl., 2500 lb. Hieuber besagt C.C.St Kaufbrieff de dato 6. apr. 1756
It. eine Behausung, Hoff und Hoffstatt mit allen übrigen deroselben begriffen, Weithen, Zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten allhier ane der Zimmerleuthgaß, 1. s. n. dem Wirthshauß zum Krebs, 2. s. n. Philipp Wittmann dem Haußfeurer, hinten auf eine domb capitulisches Canonicat hauß stoßend, so freÿ leedig und eigen, auch niemanden Verpfändet, und Zufolg eines Von dießer Statt Herrn Werckmeistern unterschriebenen und hier anliegenden æstimations scheins Vom 12.ten Februarÿ 1776 angeschlagen worden um 3000 fl. oder 1500 lb. Über sothane Behaußung meldet ein gleichermaßen in allhiesiger C.C.stub Verfertigter und mit dero anhangendem Insiegel Versehener pergamentener Kaufbrieff de dato 28.ten Xbris 1745. so mit Lit. C. signiret ist.
Matten und gülthen zinnße (zu Hagenau)
Ergäntzung der Fraun wittib abgegangenen ohnveränderten guths. Nach Außweißung des über beeder nun zertrennten Ehegatten einander in die Ehe zugebrachte Nahrungen errichteten bey weiland hrn Notario Rith dahier hinterlegten und Von demselben unterschriebenen Inventaÿ de dato 6.ten Decembris 1742. (…)
Ordo hujus Inventarÿ. Copia der zwischen beeden nun zertrennten Ehegatten Zur Zeit deren Verehelichung am 22. Aprilis 1741 geschloßenen Heuraths, Abrede (…) Offenburg den 11. August 1741
Extractus aus der zwischen Hern Francisco Xaverio Valentino Müeg, Advocaten beÿm Königl. hohen rath zu Colmar daselbst occupirend dem dißortigen Herrn sohn und Jungfer Mariæ Franciscæ Zaigelius vor Hn Meÿer und Hn Nansé beeden königlichen zu ged. Colmar residirenden Notariis den 4.t Februarÿ 1773. geschloßenen Heuraths abrede
Der Fraun Wittib unverändertes Vermögen. In einer ane der Judengaß gelegen in dieße Verlaßenschafft eigenthümlich gehörigen und hernach beschriebenen behaußung, folgendermaßen befunden worden, Sa. hausraths 5 lb, Sa. silbers 1 lb, Sa. Goldenen ringen und geschmeids 12 lb, Sa. Schulden 500 lb, Ergäntzung 367 lb, Summa summarum 886 lb
Dießemnach wird der Kinder und erben unverändertes vermögen beschrieben, Sa. hausraths 79 lb, Sa. silbers 18 ß, Sa. Matten und güther zinnßes 127 lb, Sa. gülth von liegenden güthern 927 lb, Sa. der Ergäntzung 3845 lb, Summa summarum 4981 lb – Schulden 500 lb, Compensando 4481 lb
Endlichen wird auch die gemein und theilbare Nahrung beschrieben, Sa. hausraths 146 lb, Sa. früchten auf der Kast 13 lb, Sa. Silbers und dergleichen Geschmeids 70 lb, Sa. der baarschafft 111 lb, Sa. Pfenningzinnß und hauptgüter 150 lb, Sa. Eigenthums ane behausungen 4000 lb, Sa. Matten zinnßes 100 lb, Sa. Gülth von liegenden güthern 880 lb, Sa. Schulden 8 lb, Summa summarum 5479 lb – Schulden 8413 lb, In Compensatione, theilbares passiv onus 2933 lb – Stall summa 696 lb
– Abschatzung vom 12.ten hornung 1776. Auff begeren weÿland herrn willhelm andreas Mueg des geweßenen procurator beÿ E.E. gleinen Rath Et avocat du Conseil souverain d’alsace ist Eine behausung alhier in der statt straßburg in der juden gaß gelegen (…)
Der zweÿte begriff ist auch alhier in der statt straßburg in der ziemerleuth gaß gelegen Ein seÿts neben der gastherberg Zum grebs genannt anderer seÿts neben Meister Klein dem schwartzbeck und hinden auff Eine behausung der Vier: und zwantzig graffen stoßend gelegen solche behausung bestehet in Etlichen stuben Kuchen und Kammern darüber ist der dachstuhl mit breidzigel belegt hat auch Ein gewölbter Keller hoff und brunen. Von uns unterschriebenen der statt straßburg geschwohrnen Werckmeister und Vorhero geschehener besichtigung mit aller jhrer gerechtigkeit dem Jetzigen wahren werth nach Estimirt und angeschlagen worden Vor und um Dreÿ Tausend gulden [unterzeichnet] Hueber, Götz Wmstr. des Münsters Kaltner W:Mstr

Marie Anne Elisabeth Valentine Mueg épouse en 1776 Jean Baptiste Stanislas de Saint-Mihiel
1776 (22. 9.br), Not. Laquiante (6 E 41, 1061) n° 42
Contrat de mariage – furent presents en personne M Jean Babtiste Stanislas de St Mihiel, conseiller jntime de Son Altesse Serenissime Monseigneur le prince regnant de Salm Salm président du Conseil de justice Grand baillif et grand gruier de la principauté de Salm fils majeur de feu M. Claude de St Mihiel, conseiller secrétaire des commandements et finance de feue Son Altesse Royale le Duc Léopold de Lorraine et feu Marianne de Sugny ses pere et Mere agissant faisant et stipulant pour Lui et en son nom d’une part
Et Dlle Marianne Elisabeth Valentin Mueg, fille majeure de feu M. Guillaume Andrés mueg, vivant avocat aud. Conseil [souverain d’Alsace] demeurant aud. Strasbourg et de D° Marie Claire Geiger Ses pere & Mere, agissant, faisant et stipulant pour elle et en son nom d’autre part, du consentement de lad° dame Sa mère cy présente et encore sous l’assistance de Monsieur François Xavier Valentin mueg avocat Plaidant et consultant aud. conseil icy présent
communauté partageable par moitié
fait lu pasé aud. Strasbourg le 22 novembre 1776
Le présent Contrat de mariage a été en outre honoré des signatures de Mde Marie Louise mueg Soeur de la future épouse, de Mr François Xavier Geiger, pretre curé de Marlem et definiteur du chapitre rural de lohr oncle de la dlle future epouse

Marie Louise Valentine Mueg épouse en 1779 Jean Baptiste Honoré Bourgarel
1779 (24.10.), Not. Laquiante (6 E 41, 1073) n° 35
Contrat de mariage – M Jean Baptiste Honoré Bourgarel du College et Académie royale de Chirurgie a Paris veuf d’Anne Marie Cruneau* demeurant à Paris rue du four fauxbourg St Germain paroisse St Sulpice
Dlle Marie Louise Valentine Mueg fille majeure de feu M Guillaume André Mueg avocat aud. Conseil (Conseil souverain d’Alsace) exercant à Strasbourg et de Marie Claire Geiger
communauté partageable par moitié
Etat des sommes que je possède, 24 950 lb (M.L.V. Mueg)
Etat de ma fortune, maison à Paris 100.000 lb, bien à Chartres 600 lb et billets 138.230 lb, mobilier 15.000 lb, total 153.230 lb

Marie Claire Geiger loue une partie de la maison à Michel Reverend, employé a l’intendance

1780 (10.1.), Not. Laquiante (6 E 41, 1074) n° 12
Bail de quatre années consécutives qui commencent a la Notre Dame prochaine – D° Marie Claire Geiger veuve du Sr Guillaume Andres Mueg avocat aud. Conseil, tant en son nom et qu’en celuy de ses enfants et Gendres
à M Michel Reverend Employé a l’intendance de cette province d’Alsace
Le second étage d’une maison appartenante a lad. D° Mueg et a ses enfants située en cette ville rue des Charpentiers consistant en une cuisine, un poel, un cabinet, une chambre qui prend jour sur la cour de lad. maison avec une cave actuellement occupée par lad. D° Mueg et une petite chambre sur le grenier pour y enfermer le linge sale avec l’usage du grand grenier pour y secher le linge seulement, Le Sr preneur jouira aussy de l’Ecurie pour luy servir de Bucher, cependant s’il arrivoit que la D° Mueg en eut besoin pour les personnes qui occuperoient le premier étage, le Sr preneur seroit tenu de la ceder se chargeant la D° Mueg ou ses ayant cause de Luy procurer un autre endroit de pareille Etendue ou son bois seroit également à couvert soit sous le hallier et dans le bucher qui est pres de la pompe pour par le Sr preneur jouir de toutes les pièces et dépendances ci dessus pendant les quatre années

Madeleine Elisabeth Valentine Mueg, femme de Jean Baptiste Stanislas de Saint-Mihiel meurt en 1781 en délaissant deux filles. La maison rue des Charpentiers figure dans l’inventaire.

1781 (12.5.), Matthieu Beguin, greffier du Petit Sénat (6 E 41, 1473) n° 724
Inventaire de la succession de feu D° Madeleine Elisabeth Valentine de St. Mihiel née Mueg, à son decès Epouse de Monsieur Jean Baptiste Stanislas de St. Mihiel, Ancien Conseiller Intime de S.A. Sme. Monseigneur le Prince regnant de Salm Salm, President du Conseil de Justice, Grand Baillif et Grandgreuier de la Principauté de Salm Salm, residant en cette ville de Strasbourg, dressé l’An 1781. – après son decès arrivé en cetted° ville le 16 avril 1780. (…) Fait et commencé aud. Strasbourg le douze May 1781.
Feu lad° D° de St. Mihiel a delaissé pour ses seuls et uniques héritiers ab intestato, savoir 1.mo Louise Charlotte de St. Mihiel, agée de trois ans et 2.do Rosalie Claudine de St. Mihiel, agée d’un an, Tous deux Enfants de feu lad. D° procréés en Légitime Mariage avec mond. Sr de St. Mihiel Veuf et ses héritiers ab intestato pour égales Portions, Auxquels il a été établi pour Tuteur par Justice le Sr Jean Michel Diebold, ancien Conseiller du grand Senat et Maître Chirurgien de cette ville

Trouvés dans une Maison située en cette ville de Strasbourg Rue des Charpentiers appartenante à Mad° Mueg Veuve et Consorts ainsi qu’il suit
Meubles et effets (…) Dans la chambre de derrière, Dans la Chambre à cheminée, Dans la salle, Dans l’antichambre, Dans la Chambre des Enfants, Dans la cuisine, Dans le Magazin eu Rez de chaussée
Portion d’une Maison propre aux héritiers. (H.) Savoir deux 9° Portions d’une Maison avec ses Appartenances, Droits et Dépendances Scituée en cette ville de Strasbourg, Ruë des Charpentiers, d’un côté l’Auberge qui porte pour enseigne l’Ecrevice, de l’autre côté Philippe Wittmann, Boulanger et par derrière donnant sur une Maison appartenante au Grand Chapitre de cette ville, franche qt quitte de toutes Charges, lad° Portion évaluée en l’état sommaire sur la succession de feu M° Müeg à la somme de 2666. 13. 4. Les Cohéritiers de feu la D° de St. Mihiel participent quatre 9° et la D° Veuve Müeg les trois 9° restants, cy Pour mémoire. La Propriété de lad° Maison est constatée par Contrat passé à la Chambre des Contrats de cette ville le 28 décembre 1745.
(f° 8) Etat sommaire du présent Inventaire. Copie du Contrat de mariage passé devant M° Laquiante Notaire Royal résidant en cette ville le 22 novembre 1776.
Copie de la Disposition olographe de feu la D° de St. Mihiel signée d’Elle et dattée Senones le 30 octobre 1777
Biens propres au Sieur Veuf, Dettes actives 2862, Remploi 27.137, Total général 30.000 livres – de laquelle est à déduire 30000, Déduction faite 27.000 livres
S’ensuit aussi la Description des Biens propres aux héritiers, Total des Meubles 147, Total de la Portion d’une Maison 2666, Total de la Dette active 3000, Total du remploi 17.151, Total général 22.965 livres
Enfin s’ensuit la Description des Biens appartenant à la Communauté, Total des Meubles 1731, Total des Vins et Tonneaux 166, Total de l’argenterie 469, Total des Denies comptans 422, Total de des Capitaux portant rentes 11.755, Total des Dettes actives 28.757, Total général 43.302 livres – Dettes passives 44.707 livres, excèdent la masse active de 1404 livres
Usufruit et Jouissance. Savoir suivant l’Etat sommaire mentionné ci dessous folio (-) et le Contrat de mariage passé entre feu M Guillaume André Müeg avocat et D° Marie Claude née Geiger sa Veuve, Père et mère de feu mad° de St Mihiel, lad° D° Müeg a l’usufruit et Jouissance sa vie durante de la somme de 3000 livres
Copie du Contrat de mariage (…)
Copie de la Disposition olographe – Je soussignée Marie Anne Elisabeth Valentine Müeg (…) Fait à Senones le 30 octobre 1777

François Xavier Mueg et Marie Louise Valentine Mueg, femme d’Etienne Joseph Clement, vendent la maison au juriste Félix Romain Ignace Apprederiss

1797 (25 messidor 5), Strasbourg 1 (13), M° Lacombe n° 21
Cit. François Antoine Noetinger homme de loy en qualité de mandataire de François Xavier Mueg et Marie Louise Valentine Mueg épouse du C. Etienne Joseph Clement (procuration à Colmar)
au Cit. felix Romain Ignace Apprederiss homme de loy
La Maison appartenant aux vendeurs située en cette ville Ruë des Charpentiers N° 2, d’un côté l’auberge a L’ecrevisse de l’autre le C. Widmann Boulanger Par devant lad. rue et par derrière a la Maison de la Cit. Jacobi avec toutes ses aisances appartenances et dépendances – moyennant 12.000 livres
Enregistrement, acp 53 f° 101-v du 4 therm. 5

Félix Romain Ignace Apprederiss meurt célibataire à Strasbourg en février 1828 dans une maison rue des Pucelles.
1828 (6.5.), Strasbourg 6 (51), M° Triponé n° 1653
Inventaire de la succession de Félix Romain Ignace Apprederiss, décédé le 19 février 1828 – à la requête de 1. Charles Louis Joseph Ignace Apprederiss, visiteur des douanes à Tourcoing arrondissement de Lille département du Nord, 2. Marie Julie Joséphine Apprederiss fille majeure, 3. Marie Victoire Apprederiss femme de Michel Ulrich, cultivateur, 4. Marie Apprederiss femme de Joseph Müller, cultivateur, 5. Constance Rosalie Apprederiss femme de Jean Georges Metz, cultivateurn tous demeurant à Osthoffen canton de Truchtersheim, tous représentés par Louis Herrmann, étudiant en droit leur mandataire,
6. Marie Rosalie Angélique Eléonore Fischer, majeure, 7. Louis Henri Fischer, receveur principal des domaines demeurant à Gengenbach (Grand Duché de Bade), 8. François Xavier Joseph Hermann Fischer, chef de service des contributions indirectes demeurant à Laudrey département du Nord, 9. Amélie Louise Fischer épouse de Michel Joseph Mille, sercrétaire baillager caissier à Graetz en Styrie,
10. Louis Henri Chrisostome Apprederiss, prêtre à Strasbourg,
11. Joseph Florent Ferdinand Apprederiss, négociant à Ichenheim (Grand duché de Bade), 12. Marie Catherine Rosalie Apprederiss, majeure à Ichenheim, 13. Jean Paul Alexandre Apprederiss, huissier près le tribunal de première instance de Deux Ponts demeurant à Landstuhl en Bavière, 14. Marie Anne Angélique Apprederiss, gouvernante d’enfants chez Mde de Parseval demeurant à Versailles (Seine & Oise), 15. François Xavier Joseph Apprederiss, huissier près le Tribunal de Première Instance de l’arrondissement de Deux Ponts demeurant à Bliescastel (Bavière), 16. Constantin Fidel Amand Apprederiss, commis marchand demeurant à Bar sur Aube, 17. Anne Françoise Apprederiss majeure à Colmar (Marie Catherine Rosalie et les suivants) représentés par Joseph Florent Ferdinand Apprederiss, 18. Elisabeth Raab veuve en premières noces de Léopold Aloise Apprederiss juge au Tribunal Civil de Trèves ci devant département de la Sarre aujourd’hui Prusse épouse en secondes noces d’Antoine Jérusalem, propriétaire à Trèves en son nom et mère et tutrice légale de Jean Baptiste Paul Auguste, Elisabeth Louise Constantine et Théodore Aloise les trois enfants mineurs, la D° Jérusalem représentée par M Weiler son mandataire
Charles Louis Joseph Ignace, Marie Julie Joséphine, Marie Victoire femme Ulrich, Marie femme Müller, Constance Rosalie femme Metz héritiers pour 84/2100 ensemble pour 1/5 de leur oncle par représentation de François Joseph Nicolas Apprederiss père ci devant greffier et receveur du Grand Chapitre de Strasbourg
Marie Rosalie Angélique Eléonore Fischer, Louis Henri, François Xavier Joseph Hermann, Amélie Louise épouse Mille héritiers pour 105/2100 ensemble pour 1/5 dudit leur oncle par représentation de Marie Rosalie Cunégonde Apprederiss leur mère épouse de François Joseph Valentin Fischer, bailli à Altorf, Louis Henri Chrisostome Apprederiss pour 1/5 de son frère, Joseph Florent Ferdinand Apprederiss, Marie Catherine Rosalie, Jean Paul Alexandre, Marie Anne Angélique, François Xavier Joseph, Constantin Fidel Amand, Anne Françoise pour 62/2100 par représentation de François Ferdinand Apprederiss, employé des contributions indirectes à Deux Ponts aujourd’hui en Bavière enfin les trois enfants de Léopold Aloise Apprederiss juge au Tribunal Civil de Trèves aujourd’hui en Prusse
dans le logement qu’occupait le défunt au premier étage de la maison appartenant au Sr Wolfromm, tonnelier rue des Pucelles n° 4
dans une pièce au premier ayant vue sur la rue, dans la chambre à coucher 1679 fr – créances
terres à Mittelaschaffolsheim, Wolschheim, Üttenheim, Osthoffen, Hohgoefft, Kleingoefft

Décès, Strasbourg (n° 280)
Déclaration de décès faite (…) le 20 février 1828. Félix Romain Ignace Apprederis âge de 79 ans 8 mois 27 jours né à Strasbourg, ancien chargé d’affaires de France près diverses cours d’Alemagne, Pensionnaire de l’Etat, non marié, domicilié à Strasbourg, mort en cette mairie le 19 du mois courant à trois heures du soir dans la maison située N° 4 rue des Pucelles, fils de feu François Philippe Apprederis, Greffier-Receveur du ci devant grand chapitre de Strasbourg et de feu Marie Catherine Reine Hermann. Premier déclarant, Auguste Georges Victor Mathieu âgé de 31 ans, Avocat, Cousin issu de germain du défunt, Louis Herrmann âgé de 23 ans, Etudiant en droit, Cousin issu de germain du défunt [in margine :] Apoplexie (i 68)

L’ancien agent politique Félix Romain Ignace Apprederiss vend en 1801 la maison au boulanger Jean Frédéric Strintz et à sa femme Barbe Debus

1801 (27 brumaire 10), Strasbourg 1 (22), M° Lacombe n° 2316
Cit. Romain Apprederis Ex agent politique demeurant a Strasbourg
au Cit. Jean Frédéric Strintz boulanger et Barbe Debes
la Maison appartenant au vendeur scituée en cette ville rue des charpentiers n° 2, d’un côté l’auberge de l’ecrevice, de l’autre la veuve de Wittmann, par devant ladite rue, par derrière la veuve Jacobi avec toutes ses aisances appartenances et dépendances droits et servitudes tel que le vendeur l’a acquise des héritiers Mueg de Colmar suivant acte reçu par le soussigné notaire le 25 messidor 5 – moyennant 19.000 fr
Enregistrement, acp 82 f° 80 du 7 frim. 10

Originaire de Wetzlar, Jean Frédéric Strintz épouse en 1795 Anne Barbe Debus, native de Schiltigheim : contrat de mariage, célébration
1795 (15 brumaire 4), Strasbourg, M° Stoeber
Contrat de mariage – Jacques Frederic Strintz
Anne Barbe Debus
(enregistrement, revenu industriel 400 francs)
Enregistrement, acp 37 F° 185-v du 22 brum. 4

Mariage, Strasbourg (n° 112 f° 57-v)
Cejourd’hui 25° Brumaire l’an IV de la République française une et indivisible (…) sont comparus pour contracter mariage d’une part 1° Jean Frédéric Strinz agé de 31 ans, boulanger domicilié en cette Commune depuis dix ans, natif de Wetzlar en Allemagne, fils de feu Jean Frédéric Strinz, Aubergiste audit lieu et de feü Catherine Marguerithe Schurch, de l’autre part Anne Barbe Debs, âgée de 32 ans, servante domiciliée en cette Commune depuis quatre ans, native de Schiltigheim Département du bas Rhinn fille de feû Jean Daniel Debs, Aubergiste au dit lieu et de feu Anne Marie Magnus (…) 1° l’acte de naissance du futur portant qu’il est né le 11 janvier 1764 (…) 2° l’acte de naissance de la future portant qu’elle est née le 2 mars 1763 (signé) Johan Friederich Strintz, Anna Barbara Debusin (i 60)

Inventaire dressé après la mort de la locataire Marie Anne Reine Apprederis

1808 (7.6.), Strasbourg 12 (20), M° Wengler n° 3252
Inventaire de la succession de Marie Anne Reine Apprederis, décédée le 16 mars 1808 – à la requête de François Joseph Nicolas Apprederis homme de lettres à Osthoffen représenté par Philippe Joseph Bader employé au Tribunal Civil de l’arrondissement de Strasbourg, celle du Sr Bernard Michel Jacquet Juris Consulte domicilié en cette ville en qualité de tuteur non encore déchargé se portant fort de Marie Rosalie Cunégonde Fischer, François Joseph Fischer, Henri Fischer, Louis Fischer, les quatre enfants de François Joseph Valentin Fischer baillif à Altdorff au dela du Rhin, procréés avec Marie Rosalie Cunégonde Apprederis, Sr Jacquet fondé de pouvoir de Felix Romain Ignace Apprederis homme de loi à Maennolsheim, celle de Louis Henri Crisostome Apprederis pretre demeurant à Strasbourg, Marie Françoise Thérèse Klein mandataire du Sr François Ferdinand Apprederis son mari employé dans les droits reunis a Deux ponts, M° Leopold Louis de Consague Apprederis juge a la cour de justice criminelle du département de la Saar domicilié à Treves, héritiers de leur sœur et tante respective
dans la maison mortuaire rue des charpentiers n° 2
mobilier 20 801 fr, immeubles à Dürningen 3711 fr, passif 1448 fr
Enregistrement, acp 106 f° 66 du 10.6.

Jean Frédéric Strintz loue une partie de la maison dont la boulangerie au boulanger Antoine Stoll

1818 (17.1.), Strasbourg 15 (23), M° Lacombe n° 4841
Bail de 4 années à commencer le premier courant – Jean Frédéric Strintz, ci devant boulanger
à Antoine Stoll, boulanger
le rez de chaussée sur le derrière formant la boulangerie du Sr Strintz dans la maison qui lui appartient rue des Charpentiers n° 2 avec la chambre de débit donnant sur la rue, la chambre à coucher, celle des garçons et des servantes tout les trois se trouvant dans la cour au rez de chaussée. Au troisième grenier une chambre dite la chambre des farines plus une chambre au linge sale et l’usage commun du même grenier tant pour y déposer la lescive que les sons, une place séparée en lattes dans la cave à gauche en descendant ; pour 15 francs par semaine (780 francs)
Enregistrement, acp 137 F° 91-v du 19.1.

Jean Frédéric Strintz loue une partie de la maison au boulanger Louis Riehl

1822 (21.2.), Enregistrement de Strasbourg, ssp 48
du 21 novembre dr. – Entre Jean Frédérique Strintz ci devant Boulanger
et Louis Riehl boulanger les deux domiciliés à Strasbourg
le bail suivant, savoir 1° le Sr Strintz donne à bail à Mr Louis Riehl le rez de chaussée d’une maison sise à Strasbourg rue des charpentiers N° 2. Le Bail a été fait pour trois années à comme,cer du 8 janvier 1822 pour finir à pareil jour 1825 sans untérieure dénomination de part et d’autre. Le prix du bail est payable de huit jours en huit jours

Marie Salomé Rieffel, femme du boulanger Louis Riehl meurt en septembre 1824

1824 (13.3.), Strasbourg 2 (56), M° Weigel n° 2975
Inventaire de la succession de Marie Salomée Rieffel épouse de Louis Riehl, boulanger, décédée le 25 septembre dernier – à la requête du veuf tuteur naturel de Louis né le 17 septembre 1822, Mathias Rieffel ébéniste tuteur subrogé audit mineur
Contrat de mariage reçu M° Schneider à Fegersheim le 19 décembre 1821, apports de la future épouse 3600 francs
dans la maison mortuaire rue des Charpentiers n° 2
garde robe 57 fr
communauté, meubles (cuisine, cave, chambre des garçons, dans le corridor) 338 fr, argent comptant 50 fr, passif 4226 fr, apports du défunt 3000 fr, passif propre 97 fr
Enregistrement, acp 167 F° 58 du 19.3.

Jean Frédéric Strintz et Anne Barbe Debus font donation de leurs meubles à leurs quatre enfants
1825 (24.10.), Strasbourg 7 (71), M° Stoeber n° 8507
Donation mobilière – Jean Frédéric Strintz, boulanger, et Anne Barbe Debus
à leurs enfants 1. Barbe Frédérique Strintz, 2. Caroline, 3. Charles Frédéric, garçon confiseur tant pour eux que pour leur frère mineur Guillaume Théodore Strintz élève à l’école de dessin établie en cette ville
les objets mobiliers se trouvant dans la maison des conjoints donateurs rue des Charpentiers n° (-), au premier étage, au second étage, dans les trois pièces sur le devant, dans les deux pièces sur le derrière, total 1011 fr
les loyers que produira leur maison de la St Michel 1826 jusqu’à la même époque 1828, se réservent néanmoins gratuitement le logement qu’ils occupent en ce moment 1200 fr et la maison – moyennant 1011 francs
Enregistrement, acp 175 F° 96 du 2.11.

Jean Frédéric Strintz meurt en 1832

1832 (6.6.), Strasbourg 7 (84), M° Stoeber n° 14.167
Inventaire de la succession de Jean Frédéric Strintz, boulanger, décédé le 1 janvier dernier, à la requête de 1. Anne Barbe Debus la veuve commune en bein suivant contrat de mariage reçu M° Stoeber le 15 brumaire 4,
des quatre enfants 1. Frédérique Strintz, faiseuse de robes, 2. Caroline Strintz, majeure sans état, 3. Charles Frédéric Strintz, garçon confiseur, 4. Guillaume Théodore Strintz, peintre demeurant à Paris (Procuration, demeurant rue de la Verrerie n° 9) dans la maison mortuaire rue des Charpentiers n° 2
maison dépendant de la communauté, une petite maison, cour, appartenances et dépendances sise à Strasbourg rue des Charpentiers n° 2, d’un côté le Sieur Wittmann, de l’autre le Sr Colonel, derrière le Sr Roser – acquise de Romain Apprederis, ex agent politique, par acte reçu M° Lacombe le 27 brumaire 10, ledit Apprederiss l’avait acquis des héritiers Mueg de Colmar par acte reçu M° Lacombe le 25 messidor 5 – occupé par la veuve et les héritiers, 200 fr et par le Sr (S)agelmann, boulanger, 400 fr, évaluée à 12.000 francs
garde robe 34 fr, communauté meubles 60 fr, actif 12 060 fr, ni argent ni dettes actives – passif 34 660 fr
Enregistrement, acp 210 F° 150-v du 9.6.

Registre de population 600 MW 58 (1815 sqq) Rue des Charpentiers N° 2, f° 545
Strintz, Jean Frédéric, 1765, Boulanger, Wetzlar, (à Strasbourg depuis) l’an IV, (auparavant) même rue 3, E. X, dél. rue des frères 11
id. née Debus, Barbe, 1766, Ep. Schiltigheim, (à Strasbourg depuis) l’an 1
id. Salomé Caroline, 1796, Strasbourg
id. Barbe Frédérique, 1798, id.
id. Charles Frédéric, XIII, id.
id. Guillaume Theodor, 1808, id., décédé en avril 37
(les mêmes, même page) auparavant r. des frères 11, E. 4 avril 1821

Inventaire dressé après la mort du boulanger Jean Jacques Jauss

1835 (14.10.), Strasbourg 7 (89), M° Stoeber n° 16.363
Inventaire de la succession vacante de Jean Jacques Jauss, boulanger décédé le 29 avril dernier, veuf d’Anne Barbe Waldt – à la requête de Emile Triponé notaire, curateur de la succession suivant Jugement du 11 septembre courant
dressé à la salle de vente, (les objets) ils se trouvaient le jour du décès du Sr Jauss en sa demeure rue des Charpentiers n° 2 à la demande de Barbe Debus veuve de Jean Frédéric Strintz, propriétaire de ladite maison et créancière du défunt à titre de loyers
Enregistrement, acp 235 F° 22 du 19.10.

Anne Barbe Debus et ses deux filles exposent la maison aux enchères (les deux fils ayant renoncé à la succession).

1836 (29.2.), Strasbourg 7 (90), M° Stoeber n° 16.632
Charles Frédéric Strintz, confiseur, mandataire de sa mère Anne Barbe Debus veuve de Jean Frédéric Strintz, boulanger, et de ses deux sœurs Frédérique et Caroline Strintz, majeures
Désignation de la maison, une maison à deux étages avec boulangerie, petite cour, pompe appartenances et dépendances le tout situé à Strasbourg rue des Charpentiers n° 2, d’un côté le Sr Wittmann, de l’autre le Sr Colonel, derrière la propriété du Sr Rosen – à l’exclusion des chaudrons, poeles non murés, outils et ustensiles de boulangerie – Origine de la propriété, l’immeuble fait partie de la communauté suivant contrat de mariage reçu M° Stoeber le 15 brumaire 4, il a été acquis par acte reçu M° Lacombe le 7 brumaire 10 de Romain Apprederiss, ledit Apprederiss l’avait acquis des héritiers Mueg par acte reçu M° Lacombe 25 messidor 5 – le père Strintz est décédé à Strasbourg premier janvier 1832 en délaissant 1. Frédérique, 2. Caroline, 3. Charles Frédéric, 4. Guillaume Théodore, suivant inventaire dressé par le notaire soussigné le 6 juin 1832, Charles Frédéric et Guillaume Théodore ont renoncé à la succession et à la communauté d’acquets par déclaration au Greffe du tribunal faite le 19 janvier courant – mise à prix 16.000 francs

Anne Barbe Debus et ses deux filles vendent la maison au confiseur Louis Adolphe Delan

1836 (22.9.), Strasbourg 10 (91), M° Zimmer n° 2325
1. Barbe Debus veuve de Jean Frédéric Strintz, boulanger, 2. Frédérique Strintz, 3. Caroline Strintz, majeures
à Louis Adolphe Delan, confiseur
une maison avec appartenances et dépendances sise à Strasbourg rue des Charpentiers n° 2, d’un côté la maison du Sr Coronel propriétaire, de l’autre les héritiers Wittmann, derrière la propriété du Sr Raspieler – sont compris dans la vente quatre poeles en fonte ronds, un poele de fonte carré, un vieux poele de fayance, le poele avec la chaudière dans la boulangerie ainsi que le pétrin enfin les tuyaux de quatre desdits poeles – acquis par Jean Frédéric Strintz et sa femme de Romain Apprederis, ex agent politique, par acte reçu M° Lacombe le 27 brumaire 10 (18 novembre 1801), le Sr Apprederiss l’avait acheté des héritiers Mueg de Colmar par acte reçu M° Lacombe le 25 messidor 13 (13 juillet 1797), le contrat d’acquisition des époux Strintz a été transcrit au bureau des hypothèques volume 5 n° 75 – après mort du Sr Strintz l’immeuble est revenu à ses quatre enfants susnommés, Lucas Charles, confiseur, et Guillaume Théodore, peintre, mais par déclaration au Greffe du tribunal civil en date du 19 janvier 1836 ils ont renoncé à la succession – de ne point revendre la maison sans en avoir averti Claire Jaquet de Strasbourg épouse d’Antoine Morlock, commerçant à Selestat – moyennant 17.000 francs
Enregistrement, acp 244 f° 7 du 26.7b

Louis Adolphe Delan loue la maison au restaurateur Pierre Cura qui l’occupe déjà.

1846, Enregistrement de Strasbourg, ssp 95 (31 594) f° 86-v du 20.4.
du premier mars 1843 – Bail ainsi conçu Entre les soussignés Louis Adolphe Delan propriétaire demeurant à Strasbourg d’une part
Et Pierre Cura restaurateur à Strasbourg d’autre part
a été conclu le bail suivant. Mr Delan donne à titre de bail à Mr Cura ce acceptant les localités suivantes dans une Maison sise à Strasbourg rue des charpentiers n° 2 devant servir à l’exploitation de son Commerce de restauration
Savoir au Rez de chaussée une chambre donnant sur le devant, une autre donnant sur le derrière avec cuisine et Petite cave au dessous,
Ensuite tout le premier Etage composé d’une grande salle trois pièces et une cuisine
Tout le second Etage composé de six chambres, une cuisine et une chambre pour domestique,
Un bucher dans la cour, Une cave prenant jour sur la rue et une chambre au grenier
Il se trouve dans les pièces tant du premier que du second étage six fourneaux dont cinq en porcelaine et un en fonte. Les deux cuisines sont garnies de deux marmites chacune dite Kunsthaeffen, au premier six rechaux et un four, au second deux réchaux. Tel que le tout s’étend et se poursuit et que le preneur l’occupe actuellement, déclarant ce dernier avoir une parfaite connaissance des localités et s’en contenter. Le présent bail est fait aux charges, clauses et conditions suivantes. Il durera pendant neuf années entières et consécutives qui ont commencé au 25 mars 1846 pour finir à pareille jour de l’année 1855 (…) moyennant un loyer annuel de 1000 francs

Louis Adolphe Delan loue un logement au maître bottier Frédéric Thiébaut Hirschel

1846, Enregistrement de Strasbourg, ssp 95 (31 594) f° 93 du 25.4.
du premier mars 1846 – Bail à loyer ainsi conçu. Le soussigné Louis Adolphe Delan, propriétaire demeurant à Strasbourg donne par ces présentes à titre de bail à loyer à
M. Frédéric Thiébault Hirschel maître bottier demeurant à Strasbourg ce acceptant
Un logement situé dans sa maison sise à Strasbourg rue des charpentiers n° 2 et composé de trois chambres et une cuisine au rez-de-chaussée et une chambre aux mansardes. Ainsi que le tout se trouve exister sans aucune exception et que le preneur le déclare parfaitement connaître. (Le bail) durera pendant neuf années entières et consécutives qui commenceront à Pâques prochaine pour finir à pareil jour de l’année 1856. (…) moyennant un loyer annuel de 280 francs

Né à Cambrai en 1800, Louis Adolphe Delan épouse en 1851 Barbe Eschmann, originaire de Retschwiller près de Soultz-sous-Forêts, en rconnaissant un enfant né en 1846.
Mariage, Strasbourg (n° 309)
Du deuxième jour du mois d’août 1851. Acte de mariage de Louis Adolphe Delan, majeur d’ans né en légitime mariage le 20 Messidor an huit à Cambrai (Nord) domicilié à Strasbourg, limonadier, fils de Frédéric Joseph Delan, sellier, absent sans nouvelles depuis nombre d’années, et de feu Marie Thérèse Lux décédée à Schlestadt (Bas Rhin) le premier décembre 1840
et de Barbe Eschmann, majeure d’ans, née en légitime mariage le 7 février 1823 à Retschwiller (Bas Rhin) domiciliée à Strasbourg, fille de Michel Eschmann, menuisier domicilié à Oberseebach (Bas Rhin) et de feu Dorothée Kreis décédée à Retschwiller le 29 septembre 1837 (…) Et aussitôt les dits époux ont déclaré reconnaître et légitimer Alphonse Aeschmann né d’eux en cette ville le 4 juillet 1846 inscrit le 6 du même mois sur les registres de l’état civil de cette ville (i 25)

Registre de population 600 MW 346 (1850 sqq) i 264
Delan, Louis Adolphe, 99, h.m., cafetier, cath. français, (à Str. depuis) 30
id. Eschmann, Barbe, 23, f.m., sa femme, luth. id, (à Str. depuis) 46
id. Alphonse, Strasb. 46, g. son fils, luth., (à Str.) d.s.n.
Rue du Jeu des Enfants 13 / 46

La maison est vendue par expropriation forcée à la requête d’Antoine Morlock et de Claire Jacquet, demeurant à Sélestat, à Nicolas Jacquet, père de la poursuivante.

1846 (11.9.), Hypothèque de Strasbourg, Transcription reg. 455 (2680) n° 31 – Tribunal Civil de Première Instance
Le tribunal civil de première instance de l’arrondissement de Strasbourg Département du Bas Rhin séant en ladite ville au palais de justuce a rendu le jugement d’adjudication dont la teneur suit.
Cahier des charges, clauses et conditions auxquelle sera adjugé à l’audience des criées du tribunal civil de première instance de l’arrondissement de Strasbourg au dernier enchérisseur de l’immeuble saisi sur le sieur Louis Adolphe Delan, confiseur domicilié à Strasbourg, à la requête du sieur Antoine Morlock propriétaire et de Dame Claire Jacquet conjoints domiciliés à Schlestadt ayant constitué M° Emile Détroyes avoue près ledit tribunal et domicilié à Strasbourg (…) ont fait commandement au sieur Louis Adolphe Delan, confiseur domicilié à Strasbourg, de leur payer la somme de 666 francs montant des dépenses taxées audit exécutoire, plus celle de 1100 francs pour le coût de le signification et que faute de paiement il serait procédé à la saisie de ses immeubles. (…) La saisie immobilière et l’exploit de dénonciation ont été transcrits sur le registre à ce destiné au bureau des hypothèques de Strasbourg le 14 du même mois de juin 1758 numéro 65 et 70.
Description des Immeubles. Une maison avec dépendances sise à Strasbourg rue des Charpentiers n° 2, tenant d’un côté à la propriété du Sieur Coronel, de l’autre à celle des héritiers Wittmann, derrière la Dame veuve et les héritiers Raspieler. Cette maison a un rez de chaussée et deux étages, sa façade donne sur la rue et elle est inscrite à la matrice du rôle, premier arrondissement de perception section N Numéro 1267, évalué à un revenu net de 274 francs 88 centimes.
Conditions de la vente (…) Mise à prix, Les poursuivants enchérissent l’immeuble pour servir de première mise à la somme de 10.000 francs. Strasbourg el 18 juin 1846.
Publication. L’an 1846 le 24 juillet à l’audience publique des criées du tribunal civil de première instance (…)
Adjudication. L’an 1846 le 28 août (…) Enchéri pendant plusieurs bougies et enfin par M° Detroyes avoué pour 26.000 francs
(f° 67 v°) Déclaration de command. L’an 1846 le 18 août au greffe du tribunal civil de première instance de l’arrondissement de Strasbourg Est comparu le sieur Nicolas Jacquet rentier domicilié à Schlestadt lequel assisté de M° Emille Detroyes avoué près le même tribunal a déclaré avoir enchéri et s’être rendu adjudicataire (…)

Né à Lunéville, Nicolas Jacquet meurt à Sélestat en 1850, veuf de Thérèse Gouy, native de Baccarat et morte à Sélestat en 1829.
Décès, Sélestat (n° 93)
Déclaration de décès faite en la Maison commune de Schlestadt le 13 avril 1829. Therese Gouy, âgée de 66 ans, née à Baccara (.meurthe.) épouse de Nicolas Jacquet, propriétaire domicilié à Schlestadt, morte en cette mairie ledit jour 13 du mois d’avril à quatre heures du matin dans la maison située N° 457, fille de feu Jean Baptiste Gouy, propriétaire et de feu Marie Clement. Premier déclarant Nicolas Jacquet ledit époux âgé de 62 ans (i 27)

Décès, Sélestat (n° 219)
Déclaration de décès de Nicolas Jacquet, âgé de 84 ans, décédé à Schlestadt le 3 septembre 1850 à onze heures du soir, rentier né à Lunéville, département des Vosges, domicilié à Schlestadt, Veuf de Marie Thérèse Gouy, décédée audit lieu le 13 avril 1829, fils légitime de feu Alexandre Jacquet, jardinier, domicilié à Lunéville et de feu Marguerithe Laurent, sans état domiciliée à Lunéville. Sur la déclaration à nous faite par Jean Baptiste Jacquet, âgé de 50 ans, rentier domicilié à Schlestadt qui a dit être le fils du défunt (i 57)

Marie Claire Jacquet épouse le fabricant de chandelles Antoine Morlock en 1810.
Mariage, Sélestat (n° 29)
Cejourd’hui 15° jour du mois d’août 1810 à onze heures du matin (…) sont comparus le Sr François Antoine Morlock, fabricant de chandelles, né en cette ville le 27 maÿ 1785 veuf de feüe Thérèse meyer domicilié en cette ville d’une part et la Dlle Marie Claire Jacquet née à Baccarat Département de la meurthe le 8 septembre 1791 domiciliée en cette ville fille légitime de Nicolas Jacquet fabricant de chandelles ci présent et consentant et de therese gonÿ conjoints domiciliés en cette ville d’autre part (signé) Antoine Morlock, Claire Jacquet (i 33)

Marie Claire Jacquet veuve d’Antoine Morlock meurt à Strasbourg en 1864.
1864 (11.4.), M° Noetinger
Inventaire de la succession délaissée par Marie Claire Jacquet veuve d’Antoine Morlock, décédée à Strasbourg le 3 avril 1864. à la requête de 1) Joséphine Boehrer veuve de Blaise Cheray notaire à Rixheim, 2) Jules Boehrer, libraire à Rixheim, 3) Philomène Boehrer épouse de Valentin Dangeltzer, notaire à Andlau, 4) Emelie Boehrer épouse de Victor Aimé François Lemoine, sous lieutenant de cavalerie à Sampigny*, II. Marie Jacquet épouse de Jules Boehrer, libraire à Altkirch, Jean Baptiste Jacquet propriétaire à Schlestadt comme administrateur de Marie Eugénie Alexandrine Jacquet sa fille
acp 532 (3 Q 30 247) f° 5 du 18.4. (succession déclarée le 7 mai 1864) Il dépend de la succession un mobilier estimé à 806, argent 1502, billets 200

Décès, Strasbourg (n° 756)
Acte de décès. Le 4 avril 1864 (…) ont déclaré que Marie Claire Jacquet âgée de 72 ans née à Baccarat (Meurthe) veuve d’Antoine Morlock, propriétaire, domiciliée à Strasbourg, fille de feu Nicolas Jacquet, fabricant de chandelles et de feu Thérèse Gouy est décédée le 3 avril 1864 à six heures du soir en la maison rue des bouchers 40 [in margine :] *ine chronique (i 64)

Testament
1864 – Noetinger, notaire le 5 février 1864 – Testament de Marie Claire Jaquet rentière veuve d’Antoine Morlock à Strasbourg, par lequel elle institue pour légataires universels
1) les enfants de sa sœur Joséphine Jaquet décédée veuve de Benoît Boerer, 2) les enfants de son frère Jean Baptiste Jacquet propriétaire à Schlestadt. Décès du 2 avril 1864.
acp 531 (3 Q 30 246) f° 66-v du 7.4. (succession déclarée le le 7 mai 1864)

Claire Jacquet femme d’Antoine Morlock et ses cohéritiers vendent la maison au marchand de bestiaux François Nicolas Hund et sa femme Marie Schnée. Converti en rente viagère, le prix en est attribué à la seule Claire Jacquet en remboursement des avances faites à son père.

1851 (21.5.), M° Zeyssolff (minutes en déficit) – Hypothèque de Strasbourg, Transcription reg. 524 (2749) n° 100, 4 juin 1851
a comparu dame Claire Jacquet épouse séparée de corps et de biens de Monsieur Antoine Morlock, propriétaire demeurant et domicilié à Schlestadt autorisée de son mari suivant procuration contenue dans un acte de liquidation dressé par M° Rack et son collègue notaires à la dite ville le 12 mai 1851, Madame Morlock agissant tant en son nom personnel qu’en qualité de Mandataire 1° de Monsieur Jean Baptiste Jacquet Propriétaire demeurant et domicilié à Schlestadt suivant procuration (…), 2° Demoiselle Joséphine Jacquet épouse de Monsieur Benoît Boehrer libraire demeurant ensemble à Altkirch (…), 3° Monsieur Antoine Georges Fischer père rentier demeurant à Habkirch Bavière Rhénane ayant agi en qualité de tuteur légal de demoiselle Philippine Fischer sa fille mineure agée de 20 ans pour laquelle il se porte fort, 4° Monsieur George Fischer fils brasseur demeurant à Habkirchen suivant procuration (…), a cédé et abandonné en toute propriété
à Monsieur François Nicolas Hund, marchand de bestiaux et dame Marie Schnée sa femme qu’il assiste et autorise, demeurant ensemble et domiciliés à Strasbourg présens et acceptant
Désignation, une Maison avec tous droits appartenances et dépendances sise à Strasbourg rue des Charpentiers N° 2, d’un côté la propriété du sieur Wittmann de l’autre celle de Monsieur Gerber par derrière Monsieur Laquiante. Cet immeuble est transmis tel qu’il se trouve (…) ensemble avec les poels fourneaux rechauds pot économique et chaudières (…)
Etablissement de la propriété. Ledit immeuble appartient en toute propriété à Madame Morlock, Monsieur Jacquet, Madame Boehrer, Mademoiselle Fischer et Monsieur Fischer fils pour en avoir hérité de Monsieur Nicolas Jacquet leur père et ayeul respectif vivant propriétaire à Schlestadt dont ils sont les seuls et uniques héritiers ainsi que ces qualités sont constatées par un acte de notoriété reçu en minute par le soussigné notaire rédacteur et un collègue Cejourd’hui, lequel sera enregistré avant ou en même temps que les présentes. Feu Monsieur Jacquet s’en est rendu acquéreur à la barre du tribunal civil de Strasbourg dans l’expropriation forcée dirigée à la requête des Epoux Morlock contre le sieur Louis Adolphe Delan Confiseur à Strasbourg suivant jugement d’adjudication rendu le 28 août 1846 et déclaration de command du même jour dument enregistré et transcrit au bureau des hypothèques de cette ville le 11 septembre suivant vol. 455 Numéro 31 et inscrit d’office vol. 452 Numéro 193. Cette adjudication a eu lieu Moyennant la somme de 26.000 francs de laquelle Monsieur Jacquet ne s’est point libéré mais qui fut acquittée en partie par Madame Morlock à la décharge de Monsieur Jacquet son père et ce de la manière suivante savoir 1° le 29 mars 1847 aux veuve et héritiers de Monsieur Gédéon Emanuel Stuber ancien architecte à Strasbourg pour la somme de 5056 francs (…) II. le 30 septembre 1847 à Monsieur Delan le solde du prix avec 2000 francs, ensemble 7056 francs. Madame Morlock a elle-même à prétendre le complément du prix de vente comme créancière du sieur Delan et par suite de son père comme détenteur de l’immeuble hypothéqué savoir A. 14.000 francs de principal dû originairement suivant obligation passée devant M° Fabry notaire à Schlestadt le 30 septembre 1847, B. et 4943 francs intérêts et frais, ensemble 18.943 francs.
La propriété de ce capital et de ses accessoires fut reconnue à Madame Morlock par arrêt par la Cour d’appel de Colmar le premier avril 1846 enregistré et inscrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 14 du même mois vol. 444 numéro 191, somme égale au prix d’acquisition 26.000 francs.
Monsieur Delan était propriétaire du dit immeuble pour s’en être rendu acquéreur sur dame Barbe Deboos veuve du sieur Jean Pierre Strintz vivant boulanger, demoiselle Frédérique Strintz et Caroline Strintz, ces deux majeures tous demeurant à Strasbourg en vertu du contrat susallégué, reçu par acte Zimmer le 22 septembre 1836 enregistré transcrit au bureau des hypothèques de ladite ville le premier octobre suivant vol. 311 N° 55 et inscrit d’office au volume 255 N° 173, cette acquisition a eu lieu moyennant la somme de 17.000 francs (…). Ce contrat porte que cette maison a été acquise par feu ledit sieur Jean Frédéric Strintz et par Dame Barbe Debus sa femme du sieur Romain Apprederis ex agent politique demeurant à Strasbourg suivant contrat de vente passé devant M° Lacombe alors notaire à Strasbourg le 27 brumaire 1801 après que ledit Apprederis l’eut lui-même acheté des héritiers Mueg de Colmar par acte reçu par ledit notaire Lacombe le 25 messidor an cinq, 13 juillet 1797. Ce contrat d’acquisition des époux Strintz a été transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 9 Nivose an dix, 30 décembre 1801 volume 5 Numéro 304 (…) Après la mort dudit sieur Strintz sa moitié dans ledit immeuble fut échue à ses quatre enfants et seuls héritiers, les deux demoiselles Strintz susnommées et le sieur Charles Strintz Confiseur et Guillaume Théodore Strintz peintre les deux demeurant à Strasbourg, mais par acte passé au greffe du tribunal civil de cette ville le 19 janvier 1836 lesdits sieurs Charles Strintz et Guillaume Théodore Strintz ont renoncé à la succession de leur père propriétaire de la moitié de ladite maison provenant de ladite succession du sieur Strintz père, l’autre moitié appartenant à la veuve Strintz comme ayant été intéressée pour autant dans la communauté de biens qui a existé entre entre elle et son mari défunt.
Dettes hypothécaire grevant l’immeuble vendu, Madame Morlock déclare que l’immeuble vendu est grevé de la somme de 26.000 francs qui lui est due ainsi que le tout est expliqué d’autre part. Charges, clauses et conditions (…) La présente vente a été acceptée pour et moyennant le prix de 26.000 francs que Madame Morlock en vertu des pouvoirs de déléguer qui lui ont été conférés s’attribue en paiement de ses prétensions établies d’autre part.
Conversion du prix de vente en rente viagère sur la tête de Madame Morlock. Madame Morlock, Monsieur et Madame Hund convertissent le prix de vente en rente viagère de 2800 francs, exempte de toute retenue, constituée sur la tête de Madame Morlock, laquelle rente Monsieur et Madame Hund sous la solidarité sus exprimée s’oblige de payer et acquitter par trimestre chaque fois avec 700 francs à compter du 24 juin prochain jusqu’au jour du décàs de Madame Morlock, auquel jour la rente sera éteinte et amortie
acp 400 (3 Q 30 115) f° 69 du 24.5.

Originaire de Rülzheim près de Landau, Nicolas Hund épouse en 1827 Marie Anne Schnée native de Hipsheim – voir aussi la maison rue de la Croix donnant sur la place Saint-Etienne dont ils sont propriétaires de 1835 à 1864.
1827 (20.6.), Strasbourg 3 (76), Me Schreider n° 3323
Contrat de mariage, communauté d’acquets partageable par moitié – Nicolas Hund, marchand de porcs, domicilié rue du Vieux Marché aux Vins n° 56 fils majeur de feu Frédéric Hund, teinturier à Rielsheim près Landau, et de Marguerite Berizi
Marie Anne Schnée fille majeure de Martin Schnée, cultivateur à Hipsheim, et de Marie Anne Simsler
Enregistrement de Strasbourg, acp 184 F° 98-v du 28.6.

Le restaurateur Pierre Curot consent au mariage de son fils naturel Dominique Curot
1845 (14.2.), Strasbourg 10 (104), M° Zimmer n° 5561
Consentement à mariage – Le Sr Pierre Curot restaurateur demeurant à Strasbourg rue des charpentiers N° 2, Lequel considérant la fermeté de caractère et la regularité de Conduite du Sieur Dominique Curot son fils naturel reconnu tourneur de chaises demeurant à Luxembourg declare par les présentes lui donner son consentement formel à tout mariage qu’il voudra contracter avec toute personne de son choix
[in margine au crayon :] Marie Mangerich à Luxembourg
acp 332 (3 Q 30 047) f° 78

François Nicolas Hund et Marie Anne Schnée hypothèquent plusieurs maisons au profit d’Emilie Aufschlager, épouse de Charles-Auguste Schuler, et de l’architecte Théodore Aufschlager. L’acte expose en détail la propriété de la maison rue des Charpentiers.

1859 (17.1.), Strasbourg 9 (116), Not. Becker n° 8092
Obligation – ont comparu Mr François Nicolas Hund, marchand de bestiaux, et Dame Marie Anne Schnée son épouse qu’il autorise à l’effet de ce qui suit, demeurant ensemble hors la porte de l’hôpital de Strasbourg banlieue de cette ville, lesquels ont, par ces présentes, reconnu devoir bien et légitimement
à Madame Emilie Aufschlager, épouse de Monsieur Charles-Auguste Schuler, peintre, graveur et professeur de dessin, Monsieur Frédéric Aufschlager, chef d’institution, et Monsieur Théodore Aufschlager, architecte tous demeurant à Strasbourg, à ce présents et acceptant, la somme de 51.000 fr pour prêt de pareille somme
Hypothèque 1. Section G numéros 262, 263, 264 & 265 du plan. Une maison d’auberge portant l’enseigne au chasseur vert marquée aujourd’hui comme autrefois du N° 50 (…) hors la porte d’Austerlitz sur la route de Colmar (…)
2. Section H N° 878. Une maison d’habitation située à Strasbourg rue du vieux marché aux blés, marquée du N° 6, autrefois N° 18, consistant en différents corps de bâtimens, savoir en une maison de devant à quatre étages un pavillon à droite dans la cour, une autre maison à trois étages donnant dans la petite rue du Saumon, une troisième maison à rez de chaussée et deux étages donnant dans la rue des chandelles sous le N° 7, autrefois N° 20, faisant le coin de la petite rue du Saumon, avec cour, droits et dépendances, le tout tenant d’un côté à la propriété de Mr Biehler, farinier, autrefois Mr Arlen, de l’autre côté à la propriété de M. Jean Frédéric Liebold, marchand de vins et en partie à la rue du Saumon par devant à la rue du vieux marché aux blés, et par derrière à la rue des chandelles.
3. Section H N° 1267. Une maison d’habitation située à Strasbourg, rue des charpentiers, marque du N° 20, autrefois du N° 2, tenant d’un côté à la propriété de la veuve et des héritiers du Sr Willmann, de l’autre à celle de Mr Gerber, par devant à la rue, et par derrière à la propriété de M. Laquiante.
4. Et section O N° 426. Une maison d’habitation à rez-de-chaussée et deux étages (…) place Saint Etienne marquée du N° 17 autrefois du N° 19 (…)
Etablissement de la propriété. Mr et Mme Hund affirment que les immeubles ci-dessus désignés leur appartiennent en pleine propriété et ils font à ce sujet les déclarations suivantes.
Propriété de l’auberge au chasseur vert (…)
Propriété de la Maison située rue du Vieux Marché aux blés. Mr et Mme Hund ont acquis l’immeuble désigné cidessus sous Numéro deux situé rue du vieux marché aux blés de Mr François Joseph Bucher, ancien marchand épicier & D° Salomé Kuhn son épouse, demeurant à Strasbourg, suivant contrat de vente et déclaration de command passés devant M°Noetinger, notaire à Strasbourg le 30 juin 1847, enregistre, transcrit au bureau des hypothèques de cette ville le 10 juillet suivant, volume 462 N° 64 et inscrit doffice en Volume 470 N° 200. Cette acquisition a eu lieu pour le prix de 40.000 francs (…). Le même immeuble dépendait autrefois de la communauté de biens qui a existé entre entre la Dame Bucher née Kuhn et M François Joseph Otter, son mari en premières noces, en son vivant marchand épicier à Strasbourg, pour avoir été acquis par les époux Otter pendant leur mariage, savoir A. Une moitié du Sr Salomon Meyer et de dame Fanny Berliner, conjoints demeurant à Strasbourg suivant contrat de vente reçu passé devant ledit M° Noetinger soussigné le 9 décembre 1834 enregistré et transcrit au bureau des hypothèques se Strasbourg le 16 décembre 1834 Volume 288 N° 41 avec inscription d’office au Volume 237 N° 78. L’acquisition de cette moitié a eu lieu moyennant le prix de 15.000 francs (…) Et l’autre moitié pour l’avoir acquis de Meyer Raphaël & Sophie Probst sa femme, suivant contrat reçu par le même notaire le 18 décembre suivant enregistré moyennant la somme de 15.000 francs (…). B. Et l’autre moitié dudit Immeuble, du Sr Raphaël Mayer et de dame Sophie Probst, sa femme, demeurant à Strasbourg suivant contrat de vente passé devant le même notaire le 18 décembre 1834.. L’acquisition de cette seconde moitié a eu lieu pour une pareille somme de 15.000 francs (…)
Lesdits sieurs Salomon et Raphaël Meyer avaient acquis la totalité de l’immeuble en question, conjointement avec Joseph Mayer négociant à Strasbourg, leur frère décédé plus tard, chacun pour un tiers de 1° Joseph Gustave Flahaux, mineur issu du mariage de D° Catherine Claire Schlagdenhauffen (…)
e de Dlle Marie Antoinette Schlagdenhauffen, majeure d’ans de Strasbourg & consors suivant procès verbal d’adjudication dressé par M° Meyer notaire à Strasbourg le 11 août 1814, enregistré, moyennant prix totalement acquitté (…). Ladite Dlle Schlagdenhauffen & consorts étaient devenus propriétaires dudit Immeuble pour l’avoir recueilli dans la succession de Dame Marie Salomé Gross veuve Schlagdenhauffen, leur mère décédée dont ils étaint seuls et uniques héritiers. La dame veuve Schlagdenhauffen avait elle-même hérité un 7° du dit Immeuble dans la succession de feu Dame Marie Claire Gross née Munier, sa mère, & acquis les six autres 7° de ses cohéritiers suivant contrat passé en la cidevant chambre des contrats de la ville de Strasbourg le 26 mars 1793
Propriété de la Maison située rue des charpentiers. L’immeuble désigné sous Numéro trois, situé rue des charpentiers est devenu la propriété des sieur et dame Hund au moyen de l’acquisition qu’ils en ont faite de 1° Dame Claire Jacquet, épouse séparée de corps et de biens de Mr Antoine Morlock, propriétaire demeurant à Schlestadt, ayant agi tant en son nom que comme mandataire de 1° Mr Jean Baptiste Jacquet, propriétaire demeurant e, la même ville, 2° D° Joséphine Jacquet épouse de Mr Benoît Boehrer libraire demeurant à Altkirch, 3° Mr Antoine Georges Fischer père rentier demeurant à Habkirch (Bavière Rhénane) ayant agi en qualité de tuteur légal de Delle Philippine Fischer sa fille mineure pour laquelle il s’est porté fort, et 4° Mr George Fischer fils, brasseur demeurant audit Habkirch, aux termes d’un contrat de vente passé devant ledit M° Zeyssolff le 21 mai 1851, enregistré, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 4 juin suivant, Volume 524 N° 100 et inscrit d’office au Volume 540 N° 110. Cette acquisition a eu lieu moyennant le prix de 26.000 francs que ladite Dame Morlock s’est attribué en paiement d’une pareille somme qui lui était due par privilège sur l’immeuble en question, ainsi qu’il va être expliqué, et que les parties ont converti en une rente annuelle et viagère de 2800 francs exempte de toute retenue, constituée sur la tête de ladite dame Morlock, rente qui n’est pas encore éteinte et que les époux Hund se sont obligés solidairement de payer à la crédirentière par quarts, de trois mois en trois mois, jusqu’au jour de son décès, époque à laquelle cette rente sera éteinte et amortie ainsi qu’il sera rappelé ci après sous le titre de la situation hypothécaire.
Lesdits Dame Morlock, Sr Jacquet, D° Boehrer, Sr Fischer fils et Delle Fischer étaient propriétaires de l’immeuble en question pour l’avoir recueilli dans la succession de Mr Nicolas Jacquet en son vivant propriétaire à Schlestadt, leur père et ayeul respectif dont ils étaint les seuls héritiers, ainsi que cette qualité d’héritiers est constatée par un acte de notoriété dressé par ledit M° Zeyssolff le 21 Mai 1851. Feu M Jacquet s’en était rendu acquéreur à la barre du tribunal civil séant à Strasbourg dans l’expropriation forcée contre le Sr Louis Adolphe Delan, confiseur à Strasbourg aux termes d’un jugement d’adjudication rendu le 28 août 1846 et déclaration de command du même jour, le tout dument enregistré et transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 11 septembre suivant vol. 455 N° 31 et inscrit d’office vol. 452 N° 193. Cette adjudication a eu lieu moyennant la somme de 26.000 francs à compte de laquelle Mme Morlock a payé à la décharge de l’acquéreur ledit Sr Jacquet son père, savoir 1° le 29 mars 1847 aux veuve et héritiers de M Gédéon Emanuel Stuber, en son vivant ancien architecte à Strasbourg pour la somme de 5056 francs (…) II. le 30 septembre 1847 à Mr Delan lui-même une somme de 2000 francs, faisant ensemble 7056 francs. Quant aux 18.943 francs formant le complément dudit prix de vente, Mme Morlock les avait elle-même à prétendre comme créancière du Sr Delan et par suite de son père, détenteur de l’immeuble hypothéqué savoir A. Une somme de 14.000 francs pour le montant d’une obligation souscrite devant M° Fabry, notaire à Schlestadt le 30 septembre 1847, obligation dont la propriété fut reconnue à Mme Morlock par arrêt par la cour d’appel de Colmar le premier avril 1846 enregistré, inscrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 14 du même mois vol. 444 numéro 191, B. et celle de 4943 francs pour intérêts dudit capital et frais faits au 28 août 1846, ensemble 18.943 francs. Somme égale au prix d’acquisition et au prix de vente de l’immeuble 26.000 francs. (…) M. Delan était propriétaire du même immeuble pour s’en être rendu acquéreur sur dame Barbe Debus veuve du sr Jean Pierre Strintz, en son vivant boulanger, dlle Frédérique Strintz et Caroline Strintz, les deux majeures, toutes demeurant à Strasbourg, aux termes d’un contrat de vente passé devant ledit M° Zimmer le 22 septembre 1836 enregistré transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le premier octobre suivant vol. 311 N° 55 et inscrit d’office au volume 255 N° 173. Cette acquisition a eu lieu moyennant la somme de 17.000 francs (…). Ledit immeuble dépendait de la communauté qui a existé entre entre les époux Strintz au moyen de l’acquisition qu’ils en avaient faite du sr Romain Apprederis, ex agent politique à Strasbourg, suivant contrat de vente passé devant M° Lacombe, notaire à cette ville le 9 Nivose an dix volume 5 N° 304, par suite de laquelle transcription il avait été pris inscription d’office au Volume 16 N° 34, périmée depuis longtemps. Ladite acquisition a eu lieu moyennant le prix de 19.000 francs (…). Par suite du décès du sr Strintz, moitié dudit immeuble appartenait à la D° Barbe Debus, sa femme survivante, en sa qualité de commune en biens, et moitié en serait échue aux quatre enfants du défunt, ses seuls héritiers, savoir 1. Dlle Frédérique Strintz, 2. Dlle Caroline Strintz, toutes deux sus nommées, 3. Charles Strintz, confiseur demeurant à Strasbourg, 4. et sr Guillaume Théodore Strintz, susnommé. Mais ces deux derniers ayant renoncé à la succession de leur père suivant acte passé au greffe du tribunal civil de Strasbourg le 19 janvier 1836 lesdites dlles Strintz se trouvaient être seules héritières et en conséquence seules propriétaires de la moitié de l’immeuble. Le sieur Apprederis était propriétaire de l’immeuble en question pour l’avoir acquis des héritiers Mueg de Colmar, suivant acte de vente passé devant ledit M° Lacombe le 25 messidor an cinq.
Propriété de la Maison située place St Etienne (…)
Etat civil et situation hypothécaire des débiteurs. Les sieur et d° Hund déclarent sous les peines e la loi qu’ils ont dit bien connaître 1. qu’ils n’ont jamais conctracté ni l’un ni l’autre d’autre mariage que celui qui les unit, 2. qu’ils sont mariés sous le régime de la’communauté de biens réduite aux acquêts suivant leur contrat de mariage passé devant M° Scherider notaire à Strasbourg le 20 juin 1820 (…)
4. Et que les immeubles cidessus hypothéqués sont francs et libres de toues dette, privilèges et hypothèques à l’exception a) du capital de 20.000 francs dû à Mr Kretzschmann (…), b) de la rente annuelle de 2800 francs sus mentionnée, due à Mde Morlock à raison de laquelle il a été pris inscription à son profit audit bureau d’hypothèques le 4 juin 1851, volume 546 N° 110 sur la maison située rue des charpentiers, ci-dessus désignée sous Numéro 3.

Cession des indemnités d’assurance correspondant à l’acte ci-dessus
1859 (28.5.), Strasbourg 9 (117), M° Becker
Cession d’indemnité d’assurance – François Nicolas Hund Marie Anne Schnée
maison d’auberge portant l’enseigne au chasseur vert hors la porte d’Austerlitz
rue du vieux marché aux blés n° 6 autrefois n° 18
rue des charpentiers n° 20 autrefois n° 2
place Saint Etienne n° 17 autrefois n° 19

Nicolas Hund loue un logement au maître bottier Thiébaut Hirschel et à sa femme Catherine Dietz

1860, Enregistrement de Strasbourg, ssp 132 (3 Q 31 631) f° 9 du 26.7.
du 15 juillet 1860. Bail ainsi conçu. Le soussigné Sr Nicolas Hund, march. de bestiaux et propriétaire à Strasbourg, loue pour 12 ans à partir de la St Martin prochaine, pour finir à la St Martin 1872
au Sr Thiébaut Hirschel, maître bottier et Catherine Dietz, conjoints, les deux demeurant ensemble à Strasbourg, qui acceptent comme preneurs solidaires
un logement dans sa maison sise rue des charpentiers N° 20 à Strasbourg qui est composé de 3 pièces au rez de chaussée avec cuisine un petit réduit dans la cour sous l’escalier avec cave, une chambre aux mansardes et un petit grenier pour mettre le bois et le linge sale. Ce bail est fait pour un loyer annuel de 280 francs

Nicolas Hund et Marie Anne Schnee ouvrent un crédit auprès de la banque L. Grouvel & Compagnie

1861 (23.3.), Strasbourg 11 (57), Not. Charles Keller n° 7181
Crédit, 23. mars 1861 – Ont comparu M. Léon Grouvel, banquier demeurant à Strasbourg chef de la maison de banque établie en cette ville sous la raison L. Grouvel & Compagnie, successeur de F. Nebel fils & Compagnie, d’une part
Et M. Nicolas Hund, propriétaire & marchand de porcs & de moutons demeurant à Strasbourg & D° Marie Anne Schnee son épouse de lui autorisée
Article 1° M. Grouvel au nom de la susdite maison ouvre par ces présentes à M. Hund un crédit de banque & d’acceptation jusqu’à concurrence d’une somme de 15.000 francs (…)
hypothèque 1° Une maison comprenant un bâtiment de devant, cour, bâtimens lateraux & de derrière, appartenances & dépendances sise à Strasbourg rue derrière les petites arcades N° 6, d’un côté M. Leopold, de l’autre M. Bühler farinier
2° une autre maison avec cour & bâtiment de derrière sise à Strasbourg, rue des Charpentiers N° 20, d’un côté M. Jacquier, de l’autre la propriété de M. Kohl
3° Et une autre maison sise à Strasbourg rue des Frères N° 17 faisant le Coin de la rue de la Croix, tenant d’un côté à M. Fritz, de l’autre à la veuve Peter
Declarent les époux Hund sous les peines du stellionat qui leur ont été expliquées par M° Keller l’un des soussignés notaires, 1° qu’ils sont mariés en premières noces sous le régime de la communauté, 2° que les maisons susaffectées leur appartiennent en pleine & incommutable propriété, 3° qu’elle ne sont grevées d’autres inscriptions que celles-ci après nommées (…)

François Nicolas Hund meurt en 1862 en délaissant trois filles. La succession comprend trois maisons

1862 (26.5.), M° Noetinger
Inventaire de la communauté de biens qui a existé entre François Nicolas Hund, commerçant, et Marie Anne Schnée, sa femme à Strasbourg et de la succession dudit sieur Hund décédé le 16 mai 1862, dressé à la requête de 1) la veuve agissant comme commune en biens en vertu de son contrat de mariage reçu Schreider le 20 juin 1827, 2) Marie Elisa Hund épouse de Joseph Jean Baptiste Wolff, major au 20° de ligne à Langres, 3) Marie Anne Hund, célibataire à Strasbourg, 4) Joséphine Marie Pauline Hund célibataire à Strasbourg
Communauté. Mobilier estimé à 555
Une maison à Strasbourg rue du Vieux-Marché-aux-blés n° 18
Une maison dite ville rue de la Croix N° 17
Une maison à Strasbourg rue des Charpentiers n° 20
acp 511 (3 Q 30 226) f° 29 du 4.6. – Succession déclarée le 10 7.bre 1862
(suite le 26 août) Loyers 828, Créances 3890 – passif 149 971
Succession, garde robe 122 ; rapport 2000
Renonciation par la veuve à la donation en usufruit à elle faite par son contrat de mariage
acp 513 (3 Q 30 228) f° 70 du 28.8.

Nicolas Hund loue le rez-de-chaussée et d’autres localités au restaurateur Pierre Curo

1864, Enregistrement de Strasbourg, ssp 139 (3 Q 31 638) f° 82-v du 21.5.
Bail ainsi conçu. – Ce jourd’hui 24 juin 1856 Mr Nicolas Hund, propriétaire à Strasbourg donne à titre de bail
à Pierre Curo, traiteur et restaurateur à Strasbourg acceptant
les localités suivantes dans sa maison sise à Strasbourg rue des charpentiers n° 2 devant servir à l’exploitation de son commerce de restauration
au rez de chaussée une chambre donnant sur le devant, une autre donnant sur le derrière avec cuisine et petite cave au dessous,
tout le 1° étage composé d’une grande salle, 3 pièces et une cuisine
tout le 2° étage composé de six chambres, une cuisine et une chambre pour domestique,
un bucher dans la cour dont les autres locataires jouissent aussi, une cave prenant jour sur la rue et une chambre au grenier
Il se trouve dans les pièces tant du premier que du second étage six fourneaux dont cinq en porcelaine et un en fonte. Les cuisines sont garnies de 2 marmites chacune dite Kunsthaeffen, au 1° 6 rechauds et un four, au second deux réchauds. Tel que le tout s’étend et de poursuit et que le preneur l’occupe actuellement, déclarant ce dernier avoir une parfaite connaissance des localités et s’en contenter. Le bail est fait aux charges suivantesque le preneur s’oblige à exécuter Il durera pendant 6, 12 ou 18 années qui ont commencé à la St Jean 1856 et finiront à pareil joue de l’année 1874 (…) moyennant un loyer annuel de 1200 francs

Nicolas Hund loue la boulangerie au boulanger Michel Kuhn

1864, Enregistrement de Strasbourg, ssp 139 (3 Q 31 638) f° 99-v du 18.6.
Bail ainsi conçu. – Aujourd’hui 9 avril 1862 Mr Nicolas Hund, propriétaire à Strasbourg loue pour la durée de trois, six ou neuf années qui commenceront le 25 mars 1862 et finiront le 25 mars 1865, 1868 ou 1871
au Sr Michel Kuhn, boulanger en ladite ville, acceptant
La boulangerie sise dans la maison rue des charpentiers N° 20 en cette ville au rez-de-chaussée boutique et laboratoire et une petite cuisine, une cave un bucher une petite chambre pour le domestique dans la cour, 2 chambres au 1° étage du bâtiment de derrière, 3 chambres au grenier dont un pour la farine, un pour les sons, un pour le linge sale et une petite chambre pour la servante au fond du grenier et la jouissance de la fosse d’aisances (…) le bail est fait pour 355 francs par an

Registre de population 600 MW 201 (1846 sqq), p. 286, Rue des Charpentiers N° 2 (i 142)
Curot, Pierre, 1784, Belleneuve, Côte d’Or, Restaurateur, (à Str. depuis) 1 avril 1831, carte de sûreté 1429, 1231, (sorti) 8 9.bre 1852, r. des charpentiers 2
id. née Florence, Marie, 1801, Bonhomme
id. Alfred, 1836, Strasbourg

Kuhn, Jn Michel, 1808, Gambsheim, boulanger
id. née Kress, Marie Véronique, 1818, Gambsheim
id. Alfred, 1843, Strasbourg
id. Charles, 1841, id. – décédé 22 juillet 47
id. Marie Mélanie, 6 8.bre 1854, id.

(p. 287) Curot, Pierre, 1784, Belleneuve, Côte d’Or, Cabaretier, (à Str. depuis) 1 avril 1831, carte de sûreté 1297, (auparavant) r. des Juifs 13, (entré) 8 9.bre 1852
id. née Florence, Marie, 1801, Bonnhomme (B. R.)
id. Joseph, 1825, Strasbourg

Marie Anne Schnée meurt en 1864 en délaissant trois filles dont l’aînée est mariée à Joseph Jean Baptiste Wolff

1865 (3.1), M° Noetinger
Inventaire de la succession délaissée par Marie Anne Schnee veuve de François Nicolas Hund, commerçant à Strasbourg décédée le 19 juillet 1864. A la requête de 1) Marie Elisa Hund épouse Joseph Jean Baptiste Wolff, percepteur à Willgottheim, 2) Marie Anne Hund, célibataire, 3) Joséphine Marie Pauline Hund, célibataire tous à Strasbourg
acp 539 (3 Q 30 254) f° 49-v du 12.1. (décès d° 165, 513, succession déclarée le 12 janvier 1865) Il ne dépend de la dite succession que 1) la moitié d’une maison rue de la croix N° 17, 2) la moitié d’une maison rue des charpentiers N° 20 – masse passive 445

La maison revient à Marie Elise Hund en partie puis en totalité après la mort de ses deux sœurs célibataires. Marie Elise Hund épouse en 1850 le capitaine Joseph Jean Baptiste Wolff
1850 (11.2.), Strasbourg 8 (73), M° Zeyssolff n° 4617
Contrat de mariage – Ont comparu I° Mr Joseph Jean Baptiste Wolff, Chevalier de la légion d’honneur, capitaine adjudant major au 15° régiment d’infanterie légère, en garnison à Grenoble (Isère) domicilié de droit à Strasbourg, fils de M. André Wolff, cafetier en la dite ville & de feue D° Catherine Jacquy son épouse décédée, Mr Wolff stipulant en son nom personnel du consentement de M. son père ci présent comme futur époux d’une part
II° Dlle Marie Elisa Hund, majeure d’ans, fille de M. François Nicolas Hund, marchand & de D° Marie Schnée, son épouse avec lesquels elle demeure & est domiciliée à Strasbourg, Melle Hund procédant en son pour nom comme future épouse, de seconde part
III° Et M. & Mdme Hund préommés, la D° sous l’autorisation de son époux, intervenant en ces présentes à cause de la constitution de dot qu’ils feront ci après à Mlle Hund leur fille & future épouse
acp 389 (3 Q 30 104) f° 158-v – régime de communauté réduite aux acquêts
Donation par les conjoints Hund à la future épouse leur fille ce acceptant 1° d’un trousseau estimé 1000 francs 3° une somme de 24.000 francs
Donation réciproque par les futurs au survivant d’eux de l’usufruit viager de toute la succession

Les sœurs Hund hypothèquent la maison au profit du boucher Geofroi Weber

1865 (30.1.), M° Noetinger
Affectation hypothécaire par 1) Joseph Jean Baptiste Wolff, percepteur à Willgottheim et Marie Elisa Hund, sa femme, 2) Marie Anne Hund, célibataire, 3) Joséphine Marie Pauline Hund, célibataire les deux à Strasbourg
au profit de Geofroi Weber, boucher à Strasbourg
d’une maison rue des Charpentiers N° 20 pour garantie du paiement de deux rentes par eux dues à Marguerite Glad, servante à synthèse suivant acte reçu Arbogast notaire le premier août 1841 et à Constantin Midol ancien employé à Strasbourg suivant acte reçu Keller notaire le 24 juin 1842
acp 540 (3 Q 30 255) f° 18-v du 6.2.

Les sœurs Hund hypothèquent la maison au profit de la veuve et des enfants de Désiré François Alexandre Chastelain. Une police d’assurance qui décrit les différents bâtiments est jointe à l’acte.

1865 (28.4.), Strasbourg 11 (61), M° Charles Keller f° 8676
Obligation, 28 avril 1865 – Ont comparu I. Madame Marie Elisa Hund épouse assistée et autorisée à l’effet des présentes de Mr Joseph Jean Baptiste Wolff, officier de la légion d’honneur, percepteur de la circonscription de Willgottheim avec lequel elle demeure et est domiciliée à Strasbourg, II. Mademoiselle Marie Anne Joséphine Hund, III. et Mademoiselle Marie Anne Hund, ces deux propriétaires, demeurant et domiciliées à Strasbourg, Lesquels ont par les présentes reconnu devoir légitimement
1° à Madame Françoise Wenger, rentière demeurant et domiciliée à Strasbourg veuve de M. Désiré François Alexandre Chastelain en son vivant ancien maire de la Ville de Strasbourg, Chevalier de la Légion d’Honneur, 2° à Madame Fanny Chastelain épouse de M. Antoine Faes, négociant demeurant et domicilié à Strasbourg, 3° à Madame Anne Valérie Chastelain épouse de M Louis Sadoul, Docteur en médecine & médecin cantonal demeurant et domicilié à Woerth, 4° à Monsieur Alexandre Chastelain, Ingénieur civil domicilié à Strasbourg demeurant à l’Hôpital canton de St Avold, 5° à Madame Elise Chastelain épouse de M. Joseph Emil Joessel sous ingénieur de la marine impériale demeurant et domiciliés à Strasbourg, 6° à Mademoiselle Gabrielle Laure Chastelain sans état, majeure demeurant et domiciliée à Strasbourg, 5° et à Marie Georges Pierre Chastelain, encore mineur sous la tutelle légale de Mad. veuve Chastelain née Wenger sa mère avec laquelle il demeure à Strasbourg, Pour tous lesquels est ici présent, stipule et accepte Mde veuve Chastelain née Wenger prénommée, la somme de 7000 francs pour prêt de pareille somme fait à M. François Nicolas Hund en son vivant négociant à Strasbourg père des Dame et Demoiselles comparantes, par M. Chastelain père.
Hypothèque. Une maison d’habitation propriété sise à Strasbourg composée de quatre corps de bâtiments avec cour, appartenances & dépendances située à Strasbourg rue des Charpentiers n° 20,
Déclaration relative à la propriété. Les débitrices déclarent que la maison par elles hypothéquée leur appartient en toute propriété pour l’avoir recueillie dans les successions de leurs père et mère les les conjoints François Nicolas Hund, vivant négociant & D° Marie Schnée décédés les deux à Strasbourg, desquels elles sont les seules héritières. Elles affirment que les époux Hund étaient propriétaires de ladite maison au moment de eur décès en vertu de titres réguliers. Mad. veuve Chastelain déclare se contenter des déclarations (…)
Etat civil des débiteurs. Les débiteurs déclarent (…) que Mde Wolff est mariée en premières noces sous le régime de la communauté de biens réduite aux acquêts aux termes de son contrat de mariage reçu par M° Zeyssolff lors notaire à Strasbourg le 11 décembre 1854
Police d’assurance. Compagnie française du Phénix, N° 50.631, renouvellement de la police N° 49.316. Date 27 avril 1865, durée dix ans, Strasbourg, maison boulangerie, valeur assurée 65.000
Wolf Joseph Jean Baptiste, percepteur officier de la légion d’honneur, demeurant à Strasbourg quai des bateliers, pour le compte des héritiers du sieur Hund
Savoir 1° 25.000 francs sur une maison d’habitation avec boulangerie, sise à Strasbourg rue des charpentiers N° 20, élevée sur cave voûtée de rez de chaussée, deux étages et greniers
2. 5050 francs sur un bâtiment à droite dans la cour, élevé sur cave voûtée, de rez de chaussée contenant buanderie, deux étages servant de cuisines et de chambres avec grenier au-dessus
3. 5050 francs sur un bâtiment situé à gauche dans la cour à rez de chaussée deux étages avec galeries et greniers au-dessus
4. 9000 francs sur le bâtiment situé au fond de la cour entre les deux précédents à rez de chaussée, contenant buchers et cuisines, deux étages et greniers
5. 20.000 francs sur le recours de locataires

(Joseph) Wolff loue la boulangerie au boulanger Michel Kuhn

1869, Enregistrement de Strasbourg, ssp 151 (3 Q 31 650)
f° 100-v du 28.6.
du 24 juin 1869 – Bail ainsi conçu entre le Sieur Wolff propriétaire demeurant à Strasbourg
et le Sr Michel Kuhn boulanger demeurant en ladite ville,
il a été conclu le bail qui suit savoir Monsieur Wolff loue au Sr Kuhn ci présent et acceptant la boulangerie pour exploiter le commerce de boulangerie sise dans la maison rue des charpentiers n° 20 au rez de chaussée, boutique et laboratoire et une petite cuisine, le tout se communique, une cave donne le jour dans la cour, un bucher de bois et une petite chambre pour le domestique dans la cour, deux chambres au premier étage du bâtiment de derrière, quatre chambres au grenier. Le présent bail est conclu pour trois, six ou neuf années qui commenceront le 24 juin 1868 (…) moyennant la somme de 800 francs par an

Les sœurs Hund hypothèquent la maison au profit des consorts Kuntz

1873 (27.2.), Strasbourg 8 (85), M° Gustave Edouard Loew n° 4875
Obligation de 12.000 f. Du 27 février 1873 – Ont comparu Mr Jean Baptiste Wolff, Officier de la légion d’honneur, Major d’infanterie en retraite & D° Marie Elisa Hund, son épouse qu’il assiste et autorise, Dlle Marie Anne Hund, majeure Et Delle Joséphine Marie Pauline Hund, majeure, tous demeurant & domiciliés à Strasbourg, Lesquels reconnaissent devoir bien & légitimement à titre de prêt à
1° D° Caroline Emilie Kuntz, veuve de Mr Charles Hoff, vivant employé du comptoir d’escompte de Strasbourg,
2° Mr Charles Louis Guillaume Kurtz, négociant
3° Mr Oscar Théodore Alfred Kuntz, négociant, tous demeurant et domiciliés à Strasbourg
4° D° Julie Augustine Kuntz épouse de Mr Gustave Adolphe Hubert, Ingénieur civil, domicilié en ladite ville, se trouvant temporairement à Pesth (Hongrie)
5° Et à D° Sophie Louise Mathilde Kunz épouse de Mr Georges Winneberger, recteur demeurant à Marburg (Cassel), ces cinq comme nu propriétaires
6° Et Monsieur Edme Ragon, Officier de la légion d’honneur, Chef d’escadron d’artillerie en retraite, domicilié autrefois à Strasbourg & actuellement à Raon l’Etape (Vosges), ce dernier comme usufruitier viager, Pour tous lesquels est ici présent, stipule et accepte M. Jean Louis Joseph Lindner, principal clerc de notaire, demeurant et domicilié à Strasbourg, la somme principale de 12.000 francs
Affectation hypothécaire. Une propriété sise à Strasbourg rue des Charpentiers n° 20 ancien 2, composée d’un bâtiment principal donnant sur la rue à rez de chaussée, trois étages, boulangerie & magasin, de deux bâtiments latéraux à rez-de-chaussée & trois étages, d’un bâtiment de derrière à rez de chaussée & deux étages, cour, puits, droits, appartenances & dépendances, d’un côté M Bugel de l’autre & parderrière M. Berger Levrault.
Etablissement de la propriété. Cet immeuble appartient à Mdme Wolff & à Mlles Hund, ses sœurs, toutes codébitrices pour l’avoir recueilli dans les successions de leurs père et mère, feus Mr François Nicolas Hund, marchand de bestiaux, & D° Marie Schnée décédée épouse à Strasbourg, dont elles sont les seules et uniques héritières. M. & Mde Hund en avaient fait l’acquisition de D° Claire Jacquet, épouse séparée de corps & de biens de Mr Antoine Morlock, propriétaire à Schlestadt, en vertu d’un contrat passé devant M° Zeyssolff, prédécesseur de M° Loew soussigné & un collègue le 21 mai 1851, enregistré & transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 4 juin suivant Vol. 524 N° 100. Cette acquisition a eu lieu moyennant une rente annuelle viagère de 2800 francs constituée sur la tête de la venderesse & éteinte par son décès arrivé à Strasbourg il y a environ sept ans.
Déclarations. Les débiteurs déclarent. Que Mr & Mde Wolff sont tous les deux mariés en premières noces sous le régime de la communauté de biens réduite aux acquêts en vertu de leur contrat de mariage passé devant M° Zeyssolff susnommé & un collègue le 11 décembre 1854

Les sœurs Hund hypothèquent la maison au profit de la rentière Wilhelmine Caroline Diebolt

1874 (23.12.), Strasbourg 8 (91), M° Gustave Edouard Loew n° 6693
23 December 1875. Obligation – sind erschienen Herr Joseph Johann Baptist Wolff, Offizier der Ehrenlegion, Infanterie Major außer dienst und seine von ihm verbeistandete und ermächtigte Gattin Frau Maria Elisa Hund, dann Fräulein Maria Anna Hund, großjährig und Fräulein Josephine Maria Pauline Hund, großjährig, samtlich wohnhaft zu Straßburg, dieselbe bekennen hiemit
an Fräulein Wilhelmine Karolina Diebolt, großjährig, von ihren Einkünften lebend und wohnhaft zu Straßburg, vertreten durch den mitanwesenden und für sie annehmenden Herrn Johann Ludwig Joseph Lindner, ersten Notariatsgehülfte wohnhaft zu Straßburg, ein Darlehen von 2000 Franken
als Specialhypothek Ein Eigenthum belegen zu Straßburg, Zimmerleutgasse N° 20, früher N° 2, bestehend in Hauptgebäude nach der Gasse mit Erdgeschoss, drei Stockwerken, Bäckerei und Laden, zwei Seitengebäuden mit Erdgeschoß und drei Stockwerken, einen Hintergebäude mit Erdgeschoß und zwei Stockwerken, Hofraum, Brunnen, Rechten und Zugehörden, einerseits Herr Bugel, anderseits und hinten Herr Berger-Levrault. Vorstehenden Anwesen haben die Mitschuldnereinnen Frau Wolff und beide fräulein Hund in den Verlaßenschaften ihrer Eltern, der verstorbenen Eheleute Herrn Frantz Nikolaus Hund, Viehhändler, und Frau Maria Schnee zu Straßburg, als derer einzige Erben erhalten.
Die Eltern Hund hatten es gekauft von Frau Klara Jacquet von Tisch und Bett sowie in Güter getrennter Ehefrau des Eigenthümers Herrn Anton Morlock zu Schlettstadt laut Vertragsurkunde des Notars Zeyssolff, Amtsvorfahrer des unterfertigten Notars vom 21. Mai 1851 überschrieben auf dem Hypothekenamte Straßburg den 4. folgenden Monats Band 524 Nr 100, wobey als Preis eine auf des Haupt der Vekäuferin bestellt worden, welche Rente inzwischen durch ihr vor ungefähr neun Jahren Zu Straßburg erfolgten Ableben erloschen ist.
Die Schulder erklären, 1) das die Ehegatten Wolf beide in erster Ehe und in der auf die Errungenschaft beschränkten Gütergemeinschaft verheurathet sind laut ihres Ehevertrag vor genanntem Notar Zeyssolff vom 11 februar 1850

Marie Elise Hund, femme de Joseph Jean Baptiste Wolff et sa sœur Joséphine Marie Pauline Hund hypothèquent au profit des fondations Marc Otto et Schmutz, gérées par la fondation Saint-Thomas, la maison dont les différents bâtiments sont décrits. L’origine de la propriété est rapportée en détail.

1876 (18.3.), Strasbourg 24 (15), M° Joseph Allonas n° 2635
Sind erschienen 1. Herr Joseph Johann Baptist Wolff, vormals Major in französischen diensten, ehemaligen Steuerempfänger, Offizier der Ehrenlegion, und dessen hierzu ermächtigte Ehefrau Frau Maria Elisa Hund, 2. Fräulein Josephine Maria Pauline Hund, volljährig, gewerblos, alle zu Strassburg Zimmerleutgasse N° 20 wohnhaft, dieselbe bekennen andurch solidarisch schuldig zu seÿn
den von hiesigen Sanct Thomasstift-Verwalteten Stiftungen Mark Otto und Schmutz, für welche hier gegenwärtig ist und annimmt Herr Gottfried Friedel Schaffner des genannten Sanct Thomasstifts, zu Straßburg wohnhaft, die Hauptsumm von 17.600 Mark an die Schmutz’sche Stiftung und 4000 Mark an die Mark Otto Stiftung (…)
Unterpfand. Einen zu Straßburg, Zimmerleutgasse N° 20 gelegenen Eigenthum zwischen H. Bugel und H. Berger-Levrault, bestehend in
1) Einem Wohnhause worin sich eine Bäckereÿ befindet mit einem unter dem Erdgeschoß erbauten gewölbten Keller, drei Etage und Speichern,
2) Einem Gebäude rechts im Hofe, mit einem unter Erdgeschoß enthaltend Waschhaus, erbauten gewölbten Keller, drei Stockwerken mit Speichern darüber,
3) Einem Gebäude links im Hofe, mit Erdgeschoß, drei Stockwerken mit Speichern darüber,
4) Und einem andern Gebäude hinten im Hofe zwischen den beiden vorbezeichneten gelegen mit Erdgeschoß, zwei Stockwerken und Speichern.
Eigenthum nachweise. Frau Wolff und Fräulein Hund haben das verpfändten Eigenthum aus den Nachlässe, ihrer Eltern, dem am 16. Mai 1862 zu Straßburg verstorbenen H. Frantz Niclaus Hund und seiner am 19. Juli 1864 zu Straßburg verlebten Wittwe Anna Maria Schnee, dessen Eltern, Sie je zu einem drittel waren, in Eigenthum ererbt, wie letztere aus dem Eingang des nach Absterben der Eheleute Hund durch den früheren Notar Noetinger zu Strassburg am 26. Mai 1862 und 3. Jnauer 1865 aufgenommenen Erbberzeichnißen bekundet ist. Was der letzte drittel dieser Erbschaften anbelangt, so fiel derselbe der zu Straßburg am 12. april 1875 verstorbenen Maria Anna Hund zu, als Erbin für einen gleichen theil, der obengenannten Eheleute Hund, ihr Eltern Aber auf Grund der am hiesigen Landgerichte am 9. octobre 1875 bethätigten Verzichtleistung, so fiel der ganze Nachlass der Verstorbenen Maria Anna Hund der Mad. Wolf ihrer Schwester zu, welche demgemäß zwei dritte an der obigen verpfändeten Liegenschaft zu beansprüchen hat.
Das Immöbel gehörte zu der Güter Gemeinschaft, welche zwischen den besagten Eheleuten Hund, zufolge ihres vo Notar Schreider zu Straßburg am 20. Juni 1827 errichteten Ehevertrag bestanden hat. Diese Letztere erwarben die oben beschriebene Liegenschaft von Clara Jacquet, von Bett und Tisch getrennter Ehefrau des Eigenthümers H. Anton Morlock zu Schlettstadt wohnhaft und hier noch benannten Consorten laut Vertrag vor dem früheren Notar Zeyssolff zu Straßburg vom 21. Mai 1851, wovon einen Ausfertigung im Hypotheken Amte zu Straßburg den 4. Juni desselben Jahrs Band 524 Nr 100 überschrieben wurde. Diese Erwerbung geschah mittelst einem Preis von 26.000 Francken, welche Frau Morlock einer der Mitverkäufer allein zukam, als Zahlung gleicher Summen, welchen dieser Letzteren durch ihren Mitverkäufer schuldig war. Die besagten Summen von 26.000 Franken wurden verwandelt zu Grundung einer jährlichen und lebenslänglichen Leibrente von 2800 Francken zu gunsten der gedachten Frau Morlock. Die Lieferung dieser Rente ist schon längst erloschen durch dem Tode der Creditorin.
Frau Morlock, H. Johann Baptist Jacquet Eigenthümer zu Schlettstadt, Fräulein Josephine Jacquet Ehefrau des Buchhändlers Benedictus Boehrer, beisammen zu Altkirch wohnhaft, Fräulein Philippine Fischer gewerblos zu Straßburg, H. Georg Fischer Bierbrauer zu Habkirch haben das besagte Eigenthum aus dem Nachlass ihres respective Vaters und Vorfahrers, des zu Schlettstadt verlebten Eigenthümers H Nicolaus Jacquet, dessen einzigen Erben sie waren in Eigenthum ererbt, wie letzteres aus einem Offenkundigkeits Act vor dem schon genannten Notar Zeyssolff vom 21. Mai 1851 bekundet ist.
H Jacquet erwarb das oben beschriebene Immöbel zufolge eines Zwangsversteigerungsurtheils des Landgerichts zu Straßburg vom 28. August 1846 in der, auf Anstehen der schon genannten Eheleuth Morlock als eingeschriebenen Gläubiger, gegen Conditor Ludwig Adolph Delan zu Straßburg betriebenen Zwangsversteigerung. Eine Ausfertigung dieses oben erwähnten Zwangsversteigerungs Protokoll wurde auf dem Hypotheken Amte zu Straßburg am 8. September 1846 Band 455 N° 31 überschrieben. Diese Erwerbung geschah mittels einem Preis von 26.000 Franken, heute völlih ausbezahlt (…) Brand Entschädigungs übertrag (…) Hypothekar Verhältnisse (…) Bürgerliche Standes Verhältnisse der Entlehner. Eheleute Wolff erklären daß sie beiden in erster Ehe unter der Herrschafft der Errungenschaft Gütergemeinschaft laut Ehevertrag vor schon genannten Notar Zeyssolff vom 8. Februar 1760 verheurathet sind und daß H Wolff mit keiner Vormundschaft belastet ist. Fräulein Hund erklärte daß Sie noch unverheirethet ist. – Verpflichtung zur Anlage (…)

Joseph Wolff loue la boulangerie à Jean Arbogast et à sa femme

1878, Enregistrement de Strasbourg, ssp 175 (3 Q 31 674) f° 54 n° 436 du 22.2.
20. September 1876 – Mieth Vertrag lautend wie folgt. Zwischen den unterzeichneten Joseph Wolff, Major a. d. wohnhaft Zimmerleuthgasse N° 20
und Johann Arbogast, sowie dessen von ihm ermächtigten Ehefrau Goldgießen N° wohnhaft
Herr Wolff vermiethet hiermit an Herrn und Frau Arbogast hier anwesend und dies annehmend, die im Hause Zimmerleuthgasse N° 20 im Erdgeschosse gelegene Bäckerei ferner die Bäckerei das Laboratorium der Bachofen mit einer kleinen Küche, sowie vier Zimmer woran zwei auf die Straße und zwei hinten auf den Hof, ein großes Zimmer auf den Hof für das Mehl und ein kleines Zimmer für die dienerschaft, endlich einen Keller.
In der Wohnung befinden sich zweÿ Porzellan Oefen ein gußeiserner Ofen, die Schäfte um das Ferd darauf zu stellen ein kleiner Ofen, ein Kunstofen und zwei rechauds in der Kuchen, Die Miethnemer erklären daß sie wohlständige Kenntniß von allen diesen Gegenständen haben (…) geschlossen und errichet für eine Dauer von drei, sechs oder neun Jahren, welche am 29. September (Michaeli) 1876 zu laufen beginnen und zu gleicher Zeit des Jahres 1879, 1882, 1885 zu Ende gehen werden (…) Gegenwärtiger Miethvertrag ist geschlossen für eine jährliche Summe von 950 Francken (M. 760)

Joseph Jean Baptiste Wolff et Marie Elisa Hund consentent au mariage de leur fils Marie Joseph Arthur Nicolas Wolff
1880, Strasbourg 8 (111), M° Gustave Edouard Loew
du 24 décembre 1880. – Consentement par Mr Joseph Jean Baptiste Wolff, major en retraite & Dame Marie Elisa Hund son épouse autorisée demeurant ensemble à Strasbourg au mariage de leur fils Marie Joseph Arthur Nicolas Wolff sous lieutenant au 63° régiment d’infanterie de ligne en garnison à Limoges, y demeurant avec Mad.lle Marie Suzanne, Félix née à Brives le 25 janvier 1858.
acp 706 (3 Q 30 421) f° 78 du 27.12. – 24. Dezember 1880. Einwilligung ertheilt durch Joseph Johann Baptist Wolff Major außer Dienst und dessen Ehegattin Maria Elisa Hund beisammen dahier wohnhaft zur beabsichtigten Ehe zwischen ihrem Sohne Maria Joseph Arthur Nikolaus Wolff Unterlieutenant in Limoges & Maria Susanna Felix

1880 (12.3.), Strasbourg 8 (109), M° Gustave Edouard Loew n° 12.108
du 12 Mars 1880 – Consentement à mariage par Mr Joseph Jean Baptiste Wolff, major en retraite & son épouse D° Marie Elisa Hund demt. à Strasbourg à leur fils majeur M Marie Joseph Arthur Nicolas Wolff sous lieutenant au 63 de ligne en garnison à Brives (Corrèze) avec Mad.lle Marie Suzanne, Félix née audit Brives le 25 janvier 1858.
acp 699 (3 Q 30 414) f° 38 du 13.3. – Einwilligung gegeben durch Joseph Johann Baptist Wolff, Major außer Dienst und Maria Elisa Hund dahier als Eheleute wohnhaft zu der Ehe, die ihr Sohn Marie Joseph Arthur Nikolaus Wolff, Unterleutenant zu Brives beasbichtiget mit Fräulein Marie Susanne Felix ebendaselbst einzugehen

François Georges Oscar Berger-Levrault autorise par pure tolérance Joseph Jean Baptiste Wolff et Marie Elise Hund à ouvrir des jours vers sa propriété

1883 (17.5.), Strasbourg 8 (119), M° Gustave Edouard Loew n° 14.998
17. Mai 1883 [bilingue en deux colonnes] Übereinkommen – Ont comparu 1. Monsieur François Georges Oscar Berger-Levrault imprimeur domicilié à Nancy, d’une part
2. Et Monsieur Joseph Jean Baptiste Wolff, commandant en retraite, & Mme Marie Elise Hund, son épouse de lui autorisée, domiciliés à Strasbourg, d’autre part
Lesquels ont exposé que M. Berger-Levrault et les époux Wolff sont copropriétaires de deux maisons contiguës situées à Strasbourg, savoir M. Berger-Levrault de celle rue des Juifs N° 15 et M & Mme Wolff de celle rue des charpentiers N° 20. Que dans le pignon mitoyen séparatif des deux propriétés M & Mme Wolff ont, du consentement de M. Berger-Levrault, fait établir les jours & fenêtres à vue sur une petite cour d’atelier de la propriété de ce dernier, tel que le tout se trouve constaté sur deux plans établis sur une seule feuille de timbre (…) annexés aux présentes.
Cet exposé fait, les parties, voulant éviter toutes prescriptions qui pourraient être opposées à M. Berger-Levrault, conviennent de ce qui suit.
Article 1°. L’autorisation de percer les susdits jours & fenêtres que, par pure tolérance & à titre de bon voisinage, M. Berger-Levrault a donnée à M. & Mme Wolff, ne pourra jamais, à aucun titre, créer une servitude en faveur de la propriété de ces derniers.
Art. 2. En conséquence M. & Mme Wolff s’engagent pour eux, leurs ayant-droit & sccesseurs dans la propriété de leur dite maison à fermer & murer à première réquisition & sur simple demande écrite de M. Berger-Levrault ou de ses ayant-droit toutes les ouvertures que, sans autorisation spéciale, ils n’auraient pas pu pratiquer dans le pignon dont s’agit.
Art. 3. De plus, les époux Wolff reconnaissent que les différentes autres ouvertures par eux pratiquées à vue tant sur la grande cour de la propriété de M. Berger-Levrault que sur la petite cour d’atelier dont il vient d’être question et pour lesquelles ils se sont tenus dans les limites prévues par les lois, règlements & usages locaux applicables aux jours de tolérance, auront à jamais ce caractère de tolérance, de telle sorte que M. Berger-Levrault et ses ayant-droit conservent toujours le droit de les faire boucher, s’ils le jugent à propos, aux frais de M. & Mme Wolff.
Art. 4. Les ouvertures, jours, vues & fenêtres faisant l’objet des présentes sont désignées sur les deux plans ci-annexés sous les lettres A, B, C, D, E, F, G, elles sont au nombre de sept.
Art. 5. M. Berger-Levrault promet de ne pas demander avant dix ans à partir de ce jour, la fermeture des jours & fenêtres que les époux Wolff ont pratiquées dans le pignon séparatif de leurs maisons sauf toutefois le cas où l’existence de ces jours et fenêtres donnerait lieu à des inconvénients graves ou abus provenant du fait des habitants de l’immeuble Wolff.
Il est et demeure entendu que la promesse faite ci-dessus pour une durée de dix ans n’implique pas de la part de M. Berger-Levrault renonciation au droit qui lui appartient de boucher éventuellement, même avant l’expiration de ces dix ans, les ouvertures en question par de nouvelles constructions, nécessaires pour l’extension des ateliers & bureaux de la maison R. Schultz & Compagnie ou de ses successeurs.
Art. 6. Pendant tout le temps qu’existeront les jours & fenêtres dont il est question aux présentes M. & Mme Wolff s’obligent solidaiement pour eux et leurs ayant-droit de payer à Monsieur Berger-Levrault & à ses successeurs à titre de loyer pour la concession à eux faite annellement le 29 septembre & pour la première fois le 29 septembre prochain une somme de 40 Pfenning. Le paiement de cette somme devra être effectué au crédit de M. Berger-Levrault à la caisse de M.M. R. Schultz & Compagnie à Strasbourg (…)
acp 737 (3 Q 30 452) f° 76 du 25.5.

Lors du partage de la succession de Marie Elise Hund entre sa fille Marie, fille majeure à Strasbourg, et son fils Marie Joseph Arthur Wolff, capitaine à Verdun, la maison revient à Marie Wolff

1891 (23.2.), M° Loew
Theilung des Nachlasses der am 13. Januar 1891 verstorbenen Marie Elise Hund, Wittwe des französischen Bataillonschefs Johann Baptist Wolff, auf Anstehen der Kinder und Erben als 1. Marie Wolff, großjährig, gewerblos hier, 2. Marie Joseph Arthur Wolff, Kapitain in Verdun, durch Testament vor Notar Loew vom 6. März 1878 vermachte die Verstorbene ihrer Tochter Marie Wolff zum Voraus den verfügbaren Vermögenstheil
acp 839 (3 Q 30 554) f° 79 n° 494 du 5.3. (Stf. v. 5. März 1891 Band 179 N° 581) Activ-Masse. Mobilien 1124 M, Wolff Sohn schuldet 6400
Ein Eigenthum zu Straßburg Zimmerleutgasse N° 20 bestehend in Hauptgebäude auf die Gasse, und Erdgeschoß, drei Stockwercken, Bäckerei & Laden, 2 Seitengebäude mit Erdgeschoß und 3 Stockwercken, Hofraum, Brunnen, Rechten & Zugehörd geschätzt zu 45.600 – Summa 53.124.
Passiv Masse. Forderungen geschuldet (1 bis 6) Summa 32.800 – bleiben 20.324
Hieran treffen auf Frl. Wolff 2/3 mit 13.549 & auf H Wolff ? mit 6774
Zutheilungen I. Frl. Wolff erhält die Mobilien, das Haus, Summa 46.724
II H Wolff bespricht Erbtheil 6774, er schuldet 6400 & erhält baar von seiner Schwester 374 M.

Marie Elise Hund lègue à sa fille la quotité disponible
1891, M° Loew
am 6. Maerz 1879. Testament – Marie Elisa Hund in Straßburg, Wittwe des französischen chef de bataillon Johann Baptist Wolff
zu Gunsten ihrer Tochter Marie Wolff
laut welchem dieselbe der verfügbare Theil ihres Vermögens zum voraus & außer Theil vermacht – † im Monat Januar 1891
acp 839 (3 Q 30 554) f° 39-v du 19.2.

Marie Wolff épouse en 1891 Paul Eschbæcher, directeur commercial de la société Scheidecker à Lutzelhouse

1891 (23.2.), M° Loew
Ehevertrag zwischen, kaufmännischer Direktor des Hauses Scheidecker, de Régel & Cie in Lützelhausen, großjähriger Sohn der verlebten Eheleute Ludwig Augustin Eschbaecher & Marie Luise Karoline Mathieu in Sündhausen
und Maria Wolff gewerblos hier, Tochter der verlebten Eheleute Joseph Johann Baptist Wolff, Bataillonschef ausser dienst & Marie Elise Hund
acp 839 (3 Q 30 554) f° 77 n° 4905 du 5.3. Errungenschaft gemeinschafft, Kleider & Schmucksachen & bleiben persönlich
Der Bräutigam bringt ein eine Hauseinrichtung geschätzt zu 800, Werthpapiere im Betrage von 60.000, Summa 60.800 M
Die Braut bringt ein, Hauseinrichtung, Wäsche & geschätzt zu 4000
Ein Haus mit Bäckerei & Laden zu Straßburg, Zimmerleutgasse N° 20 belastet mit einer Hypothekschuld von 32.800 M
Gegenseitige Schenkung auf Todesfall der lebenslänglichen Nutznießung des Nachlasses des Zuerststerbenden, herabgesetzt auf ½ bei Vorhandensein von Kindern
Mariage, Strasbourg (n° 125) Strassburg den 23. Februar 1891. Vor dem Standesbeamten erschienen heute zum Zwecke der Eheschließung 1. der Geschäftsführer Paul August Eschbaecher, katholischer Religion, geboren den 9. Juni des Jahres 1848 zu Sundhausen (Unter Elsass) wohnhaft zu Lützelhausen (Unter Elsass), Sohn der verstorbenen Eheleuthe Ludwig Augustin Eschbaecher, Notar, und Marie Luise Caroline Mathieu, der Vater zuletzt wohnhaft zu Cassel (Preussen) und die Mutter zu Meudon (Frankreich) 2. die gewerblose Maria Anna Elisa Wolff, katholischer Religion, geboren den 21. Oktober des Jahres 1858 zu Rodez (Frankreich) wohnhaft zu Straßburg, Tochter der verstorbenen Eheleute Joseph Johann Baptist Wolff, Major außer Dienst, und Marie Elisa Hund zuletzt wohnhaft zu Straßburg (i 125)



21, rue Sainte-Elisabeth (ancien 20)


Rue Sainte-Elisabeth n° 21 (ancien 20) – VIII 127 (Blondel), P 1311 (cadastre)

Réunie à l’ancien n° 19 en 1820


Le n° 21 vers 1942 (AMS, cote 1003 W 3, n° 1597). L’ancien n° 20 est à droite (deux fenêtres à chaque niveau)
Bâtiment construit en 1966 à la place des n° 19 et 21 (anciens n° 17 à 20)

La maison pourvue d’une treille est inscrite dans le Livre des loyers communaux (1587) au nom du tonnelier Michel Werner. Elle comprend alors les deux bâtiments numérotés 20 et 21 au début du XIX° siècle, ou selon la nouvelle numérotation partie du 21 et numéro 23 qui correspond à la maison à l’angle de la rue Saint-Louis. Le tonnelier Marcel Kientz vend en 1611 au tonnelier Kilien Odiman la grange (bâtiment d’angle) puis en 1613 la maison au jardinier Georges Nartz. Le jardinier Nicolas Thirion, originaire de Morhange, en est propriétaire de 1623 à sa mort en 1654. Elle appartient ensuite au tailleur Jean Zittelin qui habite au Vieux-Marché-aux-Poissons puis à son gendre Raoul Gimpel qui devient aubergiste à Teutschneureut près de Karlsruhe. Raoul Gimpel, fils du précédent, en devient propriétaire mais il habite au Finckwiller. À sa mort en 1757, la maison comprend deux poêles et une chambre d’après le bilet d’estimation joint à son inventaire. Elle appartient ensuite au menuisier Frédéric Hæffner, admis à la manance en 1774. Le compagnon charpentier Henri Feylé emprunte en 1801 de l’argent pour régler les frais de construction.


Plan-relief de 1725 (Musée historique, cliché Thierry Hatt) Arrière des maisons entre l’impasse Sainte-Elisabeth (à droite) et la rue Saint-Louis (à gauche).

Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 256 (Musée des Plans-relief) 1.

L’Atlas des alignements (années 1820) signale un bâtiment à rez-de-chaussée et deux étages en bois. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade se trouve entre les repères (q-r) : porte et petite fenêtre au rez-de-chaussée, deux étages à deux petites fenêtres, toiture à une seule lucarne. L’arrière donne en (1-2) dans la cour (Y’) : porte et fenêtre au rez-de-chaussée, un étage et toiture à deux niveaux de lucarnes. Le boucher Théophile Hiller l’achète en 1820 et la réunit à la sienne.
La maison porte d’abord le n° 20 (1784-1857) puis est réunie au n° 19, les deux portent ensuite le nouveau numéro 21.


Cour (Y’) – Plan correspondant, orienté sud-nord comme l’image du plan-relief de 1725

octobre 2023

Sommaire
Relevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1591 à 1820, date de sa réunion à la voisine. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Michel Werner, tonnelier, et (1568) Catherine Wolff – luthériens
1609* adj Fondation Saint Marc
1610 v Marcel Kientz, jardinier, et (1600) Odile Roos – luthériens
1613 v Georges Nartz, jardinier, et (1609) Marie Ohl – luthériens
1622 v Thomas Ungerer, orfèvre, et (1602) Sara Popp – luthériens
1623 v Nicolas Thirion, jardinier, et (1611) Catherine Heckmann, d’abord (1604) femme du jardinier Jean Sturm – luthériens
1667* adj Fondation Saint Marc
1667 v Jean Zittelin, tailleur, et (1644) Marie Madeleine Kelterer – luthériens
1682* h Raoul Gimpel, tailleur, et (1680) Marie Elisabeth Zittel, ensuite à Teutschneureut – luthériens
1725 h Raoul Gimpel, marchand de fruits et légumes, et (1725) Marguerite Scheer, d’abord (1719) femme de Nicolas Dietsch – luthériens
1764 v Frédéric Hæffner, compagnon charpentier et manant, et (1747) Eve Doberger – catholiques
1795 v Jean Gaspard Schweigheusser, menuisier, et (1780) Marie Thérèse Brendlé – catholiques
1797 v Henri Feylé, compagnon charpentier et manant, et (1774) Marie Madeleine Bær – catholiques
1815 v Joseph Lienhard, tourneur, et (1799) Thérèse Françoise Dorothée Schumacher, d’abord (1778) femme de Laurent Hollender, puis (1816) Marie Anne Schmitt
1820 v Théophile Hiller, boucher, et (1810) Catherine Locker d’abord (1805) femme du boucher Laurent Stahl, remariée (1832) avec Valentin Leicht

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 162 livres en 1757

(1765, Liste Blondel) VIII 127, le nommé Gümpel
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Häffner, 3 toises, 3 pieds et 0 pouce

Livres des communaux

1587, Livre des communaux (VII 1450) f° 343
Le tonnelier Michel Werner règle 6 sols 4 deniers pour sa maison, à savoir un encorbellement (20 pieds de long, saillie d’un pied), deux ceps de vignes dans une clôture en planches (2 pieds ½ de large, saillie 1 pied ½ chacun), cette treille est fixée en haut de la maison par des planches et des lattes (28 pieds de long, saillie de 1 pied ½), une marche en pierre (5 pieds de long, 1 pied ½ de large) devant la porte (la description a aussi trait à la maison d’angle).

Michael Wernher Der Küeffer hatt an seinem Hauß ein Vsstoß xx schu lang, j schu herauß, Item Zwen Rebstöckh mit Latten Inge Zeünt, Jeder ii+ schu breit, i+ schu herauß, Vndt Ist dise Rebhälden Oben am Hauß mit Latten, Vnd Truchtern xxviij schu lang, Vnd viij schu weÿt Herauß geladen, Hatt auch Vnden Vor der Haußthüerenn ein besetzten Tritt v schu lang i+ schu breÿt, Bessert für das Nießen, vj ß iiij d.

Préposés au bâtiment (Bauherren)

1792, préposés au bâtiment (VII 1424) f° 112
Les préposés ordonnent à la blanchisseuse, propriétaire de la maison, de supprimer le chaudron à lessive qui n’est pas posé de manière réglementaire et de munir le poêle d’une porte en fer pour éviter tout risque d’incendie

(f° 112) Samstags den 28. Aprilis 1792. Weil. Friderich Häfner Zimmergesellen Wittib – Lectum Relation über Einen den 14. Aprilis 1792. auf schriftliche Anzeige von Herrn Saltzmann dem Munizipal beamten, daß in der behausung n° 20 in der Elisabethen Gaß, so eine Wascherin bewohnet, in einem bauch Ofen gefeuret wird, worüber sich kein Kaminschoos befindet, in mein Secretarii Busch beiseÿn durch beede Herren Bau Inspectores Kaltner und Arnold eingenommenen augenschein in Frauen Maria Eva Häfnerin, weiland Friderich Häfner, des gewesenen Zimmergesellen hinterlassener Wittib, der Wascherin behausung in der Elisabethen Gaß gelegen N° 20 um den zustand das in solcher behausung befindlichen bauch Ofens zu untersuchen. da sich dann gewiesen daß gleich unten im Eingang neben der Stubthür alwo in den stuben Ofen eingefeuret wird, ein Stuck Kamin Rohr, so vermittelst eines ganz schmalen Kamin Schooses in ein an gegenüber stehenden Scheid Maur aufgeführtes Kamin führet, sich befindet, unter obigem Kamin Rohr stehet ein ganz schmaler herd und neben demselben ein Bauchofen, worunter gegen der Hausthür über eingefeuret wird, das Rauchrohr davon ziehet in besagtes Kamin Rohr, auch zeigen neben obbemeltem schmalen Kamin Schoos zween durch Züg hin, und gleich an dem Bauch Ofen gehet eine dannene Steeg mit einer Thür auf den ersten Stock, übrigens stehet der bauch ofen frei und ist nicht behörig eingeschoßen, endlichen so ist weder die Einfeurung des bauchs: noch des Stubenofens behörig mit einsernen Thüren versehen. Es erachten daher die beede bau Inspectores nicht nur, daß der Bauch: Ofen nicht der Ordnung gemäs eingerichtet, sondern daß das Locale selbsten dazu sehr untauglich, weshalben zu Verhütung besorgender Feuers Gefahr zu verordnen, daß der Bauch Ofen ohngesaumt weg zu raumen und die Einfeurung in dem Stuben Ofen behörig mit einem eisernen thürlein zu versehen seÿe.
Lectione facta, wurde nach Anhörung des Prokurators der Gemeind Erkannt, Seÿe der bauch Ofen ohngesäumt weg zu räumen und vor die Einfeurung des Stuben Ofens ein eisern Thürlein zu machen, wobei beeden Bau Inspectoren aufgetragen wird ab dero Vollführung ein wachsamen Aug zu haben.

Description de la maison

  • 1757 (billet d’estimation traduit) La maison comprend deux poêles et une chambre, le comble est couvert de tuiles plates, la cave est sous solives, le tout estimé avec appartenances et dépendances à la somme de 325 florins

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

3° arrondissement ou Canton Sud – Rue Ste. Elisabeth

nouveau N° / ancien N° : 8 / 20
Feigle
Rez de chaussée et 2 étages mauvais en bois
(Légende)

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton VIII, Rue 284 De Ste Elisabethe p. 448

20
Pr. – Häffner, el. blanchisseuse – Manante
loc. – Conrad, Jean – Invalide


Relevé d’actes

La maison est inscrite dans le Livre des loyers communaux au nom du tonnelier Michel Werner.
Originaire d’Aurach en Franconie, Michel Werner achète le droit de bourgeoisie en janvier 1567. Il épouse en janvier 1568 Catherine, fille de Bernard Wolff de « Weilingen »

1567, 3° Livre de bourgeoisie (4 R 105) p. 122
Michael Werner von Aurach der kieffer hatt das burgkrecht Kaufft und dient Zu den Kieffern Act. den 21.t Januarÿ A° & Lxviij

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 290 n° 1047)
1568. Dnica 2 post Epiphanias Michel Werner, Katharina Bernhards wolffen seligen von weyling. sind in der stall gasen Zu hind* an ist zu kirchen gangen auff liecht mess (i 298)

L’inventaire de 1654 (voir plus loin) mentionne que la fondation Saint Marc vend la maison le 7 octobre 1610 à Marcel Kientz.
Le jardinier Marcel Kientz hypothèque la maison au profit d’Adam Furch, péager au Wickheusel

1610 (ut spâ [xx tag octobris]), Chancellerie, vol. 390 (Registranda Meyger) f° 381-v
(Inchoat. in Proth. fol: 302.) Erschienen Martzolff Küentz der gartenmann burger Zu Straßburg
hatt bekhandt Vts. [Adam Furchen Zollers vff dem Wickheüsell burgers Zu Straßburg] – schuldig sige 25 pfund pfenning Straßburger, bar gelühens gelts
Zum vnderpfand eingesetzt vnd verlegt, Hauß, hoffestatt vnd scheür mit Allen Ihr geb. & geleg. Inn d. St. St. vff Sant Elßbeth. gaß, einsit ein Eckhauß vnd And sit Stoffell Seger dem Zimmermann hind. vff hannß Jacob Sturmen stoßend, Dauon gend 4 gl gelts Ablösig mit j C gl werung Fr. Annen, wÿland doctoris Sebaldt hauwenreitters selig. witwe, Item v gl gelts Ablößig mit j C gl h Johann Meÿßner, So dann sind sie noch weÿth. verhafftet vmb ij C gl Zuerleg. dem Allmusen Zu S Marx
[in margine :] Erschienen Adam Furch d. gloubig. hatt in gegensein Jörg Nartz des gartenmanns Als Jetzig. besitz. des vnd.pfandts (…) Quitt. Act d. 18. Maÿ Anno 1617.

Originaire de Kilstett, le jardinier Marcel Kientz épouse en 1600 Odile, fille d’Erard Roos de Weinbourg
Mariage, Saint-Pierre-le-Vieux (luth. f° 72-v n° 68)
1600. Marzolff Kientz von Killstetten gartenman, J. Ottilia Erhart Rosen des Zimmermans von Weinburg verlasne tochter 9. Decembris (i 75)

Marcel Kientz achète en droit de bourgeoisie en mai 1601 en s’inscrivant à la tribu des Gourmets
1601, 3° Livre de bourgeoisie (4 R 105) p. 643
Martzolff Kientz der Garttenmann von Killstett Kaufft das Burg: mit beÿstand Marx Hormanns deß Gartenmanns am Weißenthurn Vnnd Hanns Ottmanns deß Gartenmanns Inn der Steinstraßen will Zunn Weinstichern dienen gibt sein Nahrung für 100 fl. ahn Act: 7 Maÿ 1601.

Marcel Kientz et Odile Rost vendent en 1611 la grange (voir ensuite le n° 23) au tonnelier Kilien Odiman puis en 1613 la maison au jardinier Georges Nartz

1613 (ut spâ [ersten tag Decembris]), Chancellerie, vol. 404 (Registranda Meyger) f° 523-v
(Inchoat. in Prot. fol: 506.) Erschienen Martzolff Küentz der gartenmann burger Alhie vnd Otilg Rostin sein eheliche haußfraw (verkaufft)
Geörg Nartzen dem gartenmann burg. Zue Straßburg
hauß vnd hoffestatt mit Allen Iren gebeüwenn & gelegen Inn der St. St. Inn Sant Elißabeten gaß, einseit nebent Margredt Stoffell Segers des Zimmermanns seelig. witwen Anderseit nebent wolff Botzheims scheüren hinden vff Geörg Fischer den Metziger stoßend, dauon gend viij gudin gelts, Ablößig mit j C L guldin Straßburger werung vff weÿhenachten dem hauß zu St. Marx, Item vier guldin gelts lößig mit j C guldin werung Auch vff weÿhenachten herrn Johann Ludwig heuwenreitter medicinæ doctoris, So dann j lb v ß d. gelts wider Kheüffig mit xxv lb d vff Michaelis fallend Adam Furchen Zoller vff dem wÿckheüßell, Sunst ledig vnd eÿgenn, Vnd Alles Recht & Also das & Vnd Ist dißer Khauff vber obbestimpte beschwerden, so der Kheüffer Zuuerzinßen vnd Abzulößen vber sich genommen, Zugangen vnd beschehen für vnd vmb 13 pfund

Fils de Nicolas Nartz, Georges Nartz épouse en 1609 Marie, fille de Chrétien Ohl
Mariage, Saint-Pierre-le-Vieux (luth. f° 118 n° 74)
1609. 13. Novemb. Jerg Nartz, Nartz Claus deß gartners Son, J. Maria Ol Christman deß gartners tochter (i 120)

Georges Nartz et Marie Ohl vendent la maison à Thomas Ungerer et à sa femme Sara Popp

1622 (ut spâ [xj. Januarÿ]), Chancellerie, vol. 446 (Registranda Meyger) f° 14
(Inchoat. in Prot. fol. 12.) Erschienen Geörg Nartz d. gartner vnd Maria Ohlin sein eheliche haußfr. (verkaufft)
Thoman Ungerer burger Alhie vnd Sara Poppin sein ehelich haußfr.
hauß vnd hoffstatt mit Allen Ihren geb. geleg. Inn d. St. St. Vff d. Elßbeth. gaß eins. n. h. Georg Schalesÿ scheür, And. seit Geörg Feÿellauwell dem Kieffern hind. vff Georg Fischer den Metzg. stoßend, dauon gnd. vij gld. gld. Abloßig mit j. C. L gl wehr. vff weÿhn. fall. dem hauß Zu St. Marx, Mehr iiij gl gld loß mit j. C. gl wern vff weÿhenachten h Carl Ringler, Sunst ledig eÿg. Vnd Ist disser Khauff vber obgehörtte beschwerd. Zugang. vnd beschehen für vnd vmb xxxvj lb

L’orfèvre Thomas Ungerer épouse en 1602 Sara, fille du diacre Georges Popp
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 169-v n° 449)
1602. Eodem die [Domin. 5. Trinit: 4. Julÿ] Thomas Unger d. goldschmidt vnd Sara M. Georgÿ Poppÿ geweßenen helffers dießer Kirch. Nachgelaß. tocht. Eingeseg. Zinstag. 13. Julÿ (i 172)

Sara Popp, veuve de Thomas Ungerer, hypothèque la maison au profit de Jacques Lamp. En marge, quittance acordée en 1623 à Nicolas Thirion, alors propriétaire.

1622 (ut spâ. [xiviij. Decembris]), Chancellerie, vol. 446 (Registranda Meyger) f° 574-v
(Inchoat. in Prot. fol. 410.) Erschienen Sara Boppin, wÿland Thoman Ungerers des goldtschmÿdts selig witwe mit beÿstand & h Meinrad Waldeck grossen Raths verwanthens Ihres vogts vnd h. hanß dieboldt Hugwarth ihrer khind. geordeten vormundes
hatt in gegensein h. Jacob Lampen burgers Zu Straßburg – schuldig seÿe L. lb
vnderpfand hauß vnd hoffstatt, mit Allen Ihr. geb. & gelg. Inn d. St. St. Im Finckweÿler vff Sant Elßbeth. gaß. einseit neben Georg Schalesÿ Scheur, And.seit Geörg Feÿgell lauwell, hinden vff Carle N. den Sporer stoßend, dauon gnd iiij gl gld loßig mit 1 C. gl. wÿland h. Johann Ludwig Hauwartt selig. erben, Mehr iij lb xv ß d gelts loßig mit Lxxv lb dem hauß Zu Sant Marx
[in margine :] Erschienen Jacob Lamp hatt in gegensein Niclauß Thirion als Jetzig. Inhabers der behausung (…) Act. 3. Junÿ 1623.

Le tuteur de Sara Popp, veuve de Thomas Ungerer, qui a quitté la ville et le tuteur de ses six enfants vendent la maison au jardinier Nicolas Thirion.

1623 (ut spâ [xxvj. Maÿ]), Chancellerie, vol. 449 (Registranda Meyger) f° 520
(Inchoat. in Prot. fol. 318.) Erschienen h. Meinrad Waldeck burger Zu Straßburg Als vogt Saræ Boppin, weÿl. Thoman Ungrers des goldtschmids s. witwe so vßgedretten, deßgleich. h. hanß dieboldt Hugwarth burger Zu Straßburg Als Vogt deßelb. Ungerers nachgelaßener Sechs Khind.
Niclaus Thirion dem gartenmann burgern Zu Straßburg
hauß vnd hoffstatt mit Allen Ihren geb. & gelg. Inn d. St. St. vff Sant Elßbeth. gaß, einseit Philipß Feÿgellhauwer dem Kieffer And seit h Geörg Schalesÿ Stall hind. vff Adam Mölle dem Sporer stoßend, dauon gnd iij. lb xviij ß ix. d gelts Ablösig mit j. C. L. gl. werung vff Martini fallend dem hauß Zu Sant Marx, Mehr seind sie verhafftet vmb L. lb Jacob Lampen mit dem Zinß Zuerleg. Vnd Ist disser Khauff vber obgehörtte bschwd. so der Kheüffer vff sich nimpt Zugang. vnd bsch.n für vnd vmb iij C xxv lb Strßbg

Fils du berger Thomas Thirion (ici Thierjung) de Morhange en Westrich (Lorraine), Nicolas Thirion épouse en 1611 Catherine Heckmann, veuve du jardinier Jean Sturm
Proclamation, Saint-Thomas (luth. f° 311-v n° 910)
1611. Sonntag den 13. Maÿ. Niclauß thür Jung von Merchingen Im Westrich d. gartenman, Vndt Catharina Hanß Sturmen deß gartenmanns allhie wittib. Eingesegn. Zu St. Clauß (i 321)
Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 89-v n° 22)
1611. den 20. Maÿ seind ehelich eingesegnett worden Niclauß Dierjung vonn Merchingen im Westrich der gartenman, Thoman Dierjung des Schäffers Sohn, Vnd Catharina Heckmännin Weÿland Hans Sturmen gewesenen Gartenmanns vndt Burgers seligen alhie nachgelaßene Wittwe (i 99)

Jean Sturm épouse en 1604 Catherine, fille du prévôt André Heckmann de Sultzbach
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 202 n° 558)
1604. Sonntag 5. Augusti. Hanß Sturm der gartenman, vndt Catharina Andres heckmann des Schultheÿßen Zu Sultzbach Nachgelaßene tochter. Eingeseg. Zinstag 11. Septemb. (i 205)

Nicolas Tyrion de Morhange acquiert le droit de bourgeoisie par sa femme en s’inscrivant à la tribu des Jardiniers au faubourg des Charrons
1611, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 934
Niclaus Tÿrion d. Gartenmann von Merching. Empfahet d. Burgrecht Von Catharina, weÿlandt hanß Sturmen des Gartenmans hind.laßener wittib vnd Zu den Garttnern Und. wagnern dienen. Actum den 5. Junÿ 1617.

Nicolas Thirion meurt en septembre 1654 après avoir institué pour héritiers le pasteur Jean Jacques Gimpel de Wangen et le fondeur de pichets Balthasar Heckel. L’actif de la succession qui comprend deux maisons rue Sainte-Elisabeth s’élève à 526 livres, le passif à 14 livres. Le seul titre de la maison, grevée d’un capital de 150 livres au profit de Saint-Marc, est celui de 1610 par lequel la fondation Saint-Marc la vend à Marcel Kientz. La veuve déclare que la maison provient de la fondation Saint-Marc mais qu’elle ne se souvient pas de l’époque de l’achat.

1654 (12. 9.bris), Not. Ursinus (Jérémie, 60 Not 22) n° 27
Inventarium vndt Beschreibung aller Aller Haab vndt Nahrung, so weÿl. d. Ehrenhaffte Niclaus Thyrian, Gartenmann vnd Burger alhie, welcher am 28.ten 7.bris Jüngsthin Göttlichen willen nach Zeittlichen todts verblichen, nach seinem aus dießer weltt tödlichen Hinscheÿden Hinder Ihme verlaßen, welche auf freundliches ansuchen erfordern vndt begehren deß Ehrwürdig vndt wohlgelehrten H. M. Johann Jacob Gümpels, Pfarrherrens zu Wangen, Burgers alhier, vndt deß H. Balthaßar Häckels, Kanthengießers vndt Burgers alhier beeder deßelben per Testamentum Instituirter Erben, durch die Ehren vnd tugendtsame Fr. Catharinam Häckmännin, sein hinderlaßene wittib, mit hülff vndt beÿstandt deß Ehrengeachten v Achtbahren H Joh: Friderich Theürers Goldtarbeithers v. Burgers alhie, Im nahmen v. von weg. obgemeltten H Balthaßar Häckels, Ihres geschwornen Vogts, vff Vorherbeschehene gebürende erinnerung (…) So beschehen auff Mittwoch den 1.ten 9.bris 1654.

Inn einer alhie inn der Statt Straßburg auff der Elisabethen gassen gelegener Behaußung, so auch in dieße V.laßenschafft gehörig vndt Hernnach beschrieben, Ist befunden worden, wie volgt
Auff der obern Bühnen, Auff der Andern Bühnen, Auff dem Gang, Inn der obern Stuben, Inn der Stub Kammer, Inn der Nebens Cammer, Inn der Kuchen, Im obern Haußöhren, Inn der vndern Stuben, Im vndern Haußöhren, Inn der vndern Küchen, Im Hoff, Im Kellerlein
Eigenthumb vndt Beßerung ane Heüßern. Item hauß vndt hoffestatt, mitt allen Ihren gebeüwen, begriffen, weithen, rechten, Zugehörden vndt gerechtigkeiten gelegen alhie in d. Statt Straßburg, auff der Elisabethen gaßen, j. seith neben einer Scheuren, so ietzmahlen Lorentz Arnolden, Küeffern vndt Burgern alhie Zustendig, 2.s neben Georg Bader dem Müller Zu Plopßheim, hinden vff N N den Spohrer stoßendt, davon gibt mann 3. lb 18 ß 9 d Zinnß den Stifft v. Allmoßen St. Marx alhie Jährlich. vff Martini seindt in Hauptgut abzulößen mit 150 fl. Straßb. wehrung, Sonsten vber dieße beschwerd. freÿ ledig v. eigen angeschlagen p. 31. lb 5 ß
Derentwegen v.hand j. alt Perg. Kauffbr. mit d. Straßb. anhangend. Contract insigel, deßen dat. den 7.t 8.bris A° 1610. Inhaltts welch. gestaldt H Joh: Joachim Frantz, d. Schaffner Zu St. Marx solche behaußung Martzolph Küentzen, Garthenmann v. burgern alhie v.kaufft welcher gestaldt aber beede Eheleuth dieße behaußung von dem Stifft St. Marx alhie erkaufft, derentweg. ist Kein Kauffbr. v.hand. auch d. wittwen nicht mehr Zu wißen, wann solch. Kauff v.schrieb. word. Darbeÿ noch ein altter abgelößter Zinßbr. so vff solcher behaußung gestand. wie auch noch j. Kauffbr. auch mit N° j signirt
Item Hauß, hoffstatt vndt höfflin mit allen and.en Ihren gebewen, begriffen, Weithen, rechten Zugehörd. vndt gerechtigkeiten, gelegen auch alhie in der Statt Straßb. ebenmäßig auff d. Elisabethen gaßen, 1.s ietzmahlen neben H Johann Wolffg. Häßlernn E. Ehrs. Großen Raths alhie Alttem Beÿsitzer, 2.s neben Mr Daniel Dannhawern Schneidn v. Burgern alhie ehevögtlicher weÿß, hind. auch vff H. Joh: wolffg. Häßlerin stoßend, So freÿ ledig vndt eigen, angeschlagen p. 220. lb. Darüber sagt j. t. Perg. Kauffbr. mit d. St. Straßb. anhangend. Insigell, deßen dat. den 9.ten 8.bris A° 1637. besagend, welcher gestaldt. d. ietz abgeleibte seel. v. die ietzige wittib ietzgemeltte behaußung von Catharina Schwartzin weÿl. H. M. Johann Zweÿffels, geweßenen Pfarers Zu Sunthhaußen nachgelaßener Wittib, mit beÿstand Jacob Hussen, Ihres Ehevogts, vndt Johann Zweÿffels, Mußquetierers alhie derselben Sohne erkaufft, sign. mit N° 2. Darüber auch j. alt t. Perg. Kauffbr. v.hand. besagend, welch. gestaldt vor ernanter H. M. Joh: Zweÿffel dieße behaußung erkaufft.
Ane Gärthen. Item j Garthenn
zwischen beden dem Elisabether: vndt Spithal thoren, beÿ dem Spithalgarten (…)
Sa. Haußraths 48, Sa. Schiff undt Geschirrs Zum Gathenwercks gehörig 3, Sa. weins vndt vaß 6, Sa. Silbers vndt Geschmeids 2, Sa. Guldenen Ring 4, Sa. Eigenthumbs vnd beßerung ane Heüsern 251, Sa. Anschlags der Gärten 210, Summa summarum 526 lb – Schulden 14 lib – Conclusio finalis Inventarÿ 511 lb

L’inventaire ci-dessous de 1676 mentionne que la fondation Saint-Marc vend le 9 septembre 1667 la maison à Jean Zittel par décision judiciaire (devant le Petit Sénat).

Le tailleur Jean Zittelin épouse en 1644 Marie Madeleine, fille du tonnelier Léonard Kelterer
Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 22)
1644. Dominica Septuagesima 18. febr. Johannes Zittelin der Schneider Vnd burger Vndt Jfr, Maria Magdalena, Lienhard Kelterer des Küffers Vnnd burgers alhier eheliche Tochter. Copulirt J. S Peter Dienst. 27. Febr. (i 29)

Candidat au poste de commissaire priseur, le tailleur Jean Zittel déclare qu’il ne pourra pas gagner sa vie sans continuer d’exercer le métier de tailleur. Les préposés ordonnent un appel à candidature auprès des tribus
1658, Préposés au bâtiment (VII 1355)
(f° 151) Dienstags den 23. febr. – Johannes Zittele, Keufflerstelle 370
Johannes Zittele erclert sich d. er ohne d. erlernte vnd bißhero getriebene Schneider handwerckh sich beÿ offerirter Keüffler stelle nicht ernehren, noch deßweg. seine Zunfft verlaßen, vnd sich beÿ der Mörin Leibzünfftig machen Könne oder wolle. Erkand solle dieße Keufffler stelle nunmehr anderen conferirt, vnd deßwegen vff den Zunfften umbgekündet werden.

Autres mentions de Jean Zittel dans les registres du Magistrat. Jean Zittel devient échevin à la tribu de l’Ancre en 1658
1650, Protocole des Quinze (2 R 69) Hanß Zittele. 191. [gegen Joh: Jacob Eckenbrecht, compensation]
1656, Protocole des Quinze (2 R 74) Johann Zittele. 49. [gegen Hanß Jacob Kelterer, compensation]
1658 Conseillers et XXI (1 R 141)
(f° 257) Mittwoch d. 22. Decemb. Zu einem Schöffel, Beÿ E. E. Zunfft der Encker anstatt H Sebastian Leibrandt Hanß Zittele.

Jean Zittel meurt en août 1679 en délaissant cinq enfants. L’inventaire est dressé dans sa maison au Vieux-Marché-aux-Poissons. L’actif de la succession s’élève à 931 livres, le passif à 533 livres.

1679 (2.12.), Not. Schatz (Jean Jacques, 50 not 8) f° 554
Inventarium vndt beschreibung aller Haab, Nahrung vnd gütter, Ligender vndt Vahrender, so weÿlandt der Ehren vest vnd wohl vorgeacht Herr Johannes Zittelin, d. Elter, geweßener Stuben Vatter vff Einer löblicher gesellschafft der ledigen Schneider herrberg alhier, vndt Es Ehr: Stattgerichts alter Beÿsitzer, auch burger in Straßburg nunmehr seeliger, nach seinem am 17. Augusti dießes 1679. gsten Jahrs, geschehenen tödlichen ableiben, Zeittlichen Verlaßen, vnd vff ansuchen erfordern und begehren 1. deß Ehrengeachten Johann Zittelins, deß Jüngern Schneiders v. alhießigen burgers, für sich selbsten, ferner deß wohl Ehrenvesten Vnd Rechts gelehrten Herrn Daniel Ösingers, Procuratoris beÿ Einem Löblichen Süebner gerichts alhier, alß geschwornen Vogts 2. 3. 4. 5. Jungfrawen Mariæ Elisabethæ, Mariæ Salomeen, Philippßen v. Annæ Catharinæ aller fünff rechter geschwüsterde, deß verstorbenen seel. mit hernach benannter seiner hinderplibenen wittwen ehelich erzeügter Kinder, undt ab intestato nachgelaßener Erben, ordnungmäßig Vorgenommen, vnd ersucht (…) durch die Veil Ehren: vnd Tugendtreiche fraw Mariam Magdalenam Keltererin, die nunmahlige wittib (…) mit assistentz deß Wohl Ehrenuesten, Großachtbaren vnd Rechtsgelehrten herrn Johann Jacob Schauman, wohlbestelltn Procuratoris beÿ Einem Löbl. Stattgericht vndt Schaffners deß Collegÿ Wilhelmitani alhie Ihres geordneten Herrn Curatoris geeÿgt vndt gezeÿgt (…)
Actum vndt angefang. in deß heÿl. Reichs Freÿen Statt Straßburg Dienstags den 2. x.bris Anno & 1679. Ergäntzt den 23. Martÿ A° 1680.
Copia der Eheberedung

In einer alhier In d. Statt Straßburg ane dem Alten marckh gelegenen, in dieße Verlaßenschafft gehörigen behaußung befunden, wie volgt
Vff der Bühn, In der Cammer A, In der Cammer B, In der Cammer C, In der wohnstuben, In der Stub Cammer, Im haußöhr. od. Kuchen, Im Nebens Stübel, Im Vndern Haußöhr, Im Keller
Ergäntzungs Vergleich (…) d. 23. Martÿ A° 1680.
Eÿgenthumb ane Heußern. Item Hauß, Hoffstatt vnd höfflin beÿm Maurhoff, im Klappergäßel (…)
It. noch ein Kleine Behaußung auch ane dem Maurhoff, im Klappergäßel (…)
(T.) Item hauß vndt hoffstatt ane dem Alten Wein Marckh (…)
(T.) Item ein Kleine behaußung sambt and. deßen begriffen, gebäwen, rechten vndt Zugehördten, alhier in der Statt Straßburg ane der Elßbethen gaß gelegen, Ein seith neben j. Scheür, H. Johann Friderich Würtzen XIII.r deß geheimen Regiments, anderseith neben N. N. hinden vff den Schawenburgischen hoff stoßend, so ledig eÿgen vnd anhero angeschlagen vor 150. lb, Wegen dißer behaußung Ist vorhanden j. Extractus Es. Ehrs. Kleinen Raths Memorials, weißet, wie der Verstorbene H. Zittelin seeliger solche von dem Stifft St. Marx per 170. fl. ane sich gebracht habe datirt den 9. 7.bris A° 1667. mit newen Lit: B. bezeichnet.
Ergäntzung der Fraw wittwen alienirten unveränderten gutts. Auß einer, vermuthlich durch Herrn Johann Philippß Braunen, Fünffzehenern des beständigen Regiments gefertigten General und Special Abrechnung über weÿl. Eraßmi Bettmanns v. Fr. Ursulæ Silberadin Ihre der Fr. Wittwen geliebter Großeltern (…)
Summa hujus Inventarÿ, Silbergeschmeids 8, Guldine Ring 5, hausrath 131, Schneider werckzeug 1, Silber 12, Pfenningzinß hauptgüter 25, Eÿgenthumb ane häußern 707, Schulden ins Erb Zugeltendt 54, Summa summarum 931 lb – Schulden 533, Verbleibt 397 lb
Summa finalis 461 lb

Marie Madeleine Keltner et ses enfants hypothèquent leurs maisons au profit du marchand Jean Schatz

1680 (22. 9.br), Chambre des Contrats, vol. 549 f° 678-v
Maria Magdalena Keltnerin weÿl. H. Johann Zittelins deß ältern geweßenen Stubenvatters uff der Schneider Knecht Herberg nunmehr seel. hinderbliebene wittib, mit beÿstand Herrn Johann Jacob Schaumanns deß Stattrichters und Schaffners Zu St. Wilhelm ihres curatoris, ferners Johann Zittelin der Schneider und Maria Elisabetha Zittelin, Rudolph Gimpels deß Schneiders Eheweib mit beÿstand ietzgemelt ihres Ehevogts und dann herr Daniel Ösinger E.E. Sÿbner Gerichts Procurator alß Vogt Maria Salome Philippß und Annæ Catharinæ der ledigen Zittelischen Geschwisterd /:Mutter und Kinder:/
in gegensein H. Johann Schatzen deß handelßmanns im nahmen H. Friderich Gambßen deß handelßmanns seines Schwäher Vatters – schuldig seÿen 350 lb – gleichwohlen hatt sich der Creditor dahin erklärt, wann nach beschriebene häußer, so feÿl seind, hier zwischen Versilbert werden könnten, daß Er alß da dann den erlösten Kauffschilling, Von einem oder dem andern Verkaufften hauß uff abschlag obiger schuld summ annehmen wolle, Jedoch daß allemahl der Zinnß nach Marzahl beÿ komme
unterpfand, Hauß, hoffstatt und höfflein sambt einem hinder hauß mit allen deren Gebäwen, begriffen, weithen, und zugehördten alhier beÿm Maurhoff im Klappengäßlein, einseit neben der Statt Werckhoff, anderseit neben weÿl. herrn Johann Ludwig Orten geweßenen Amptschreibers Zue Brumpt nunmehr seel. nachgelaßener Wittib und Erben hinden uff Caspar Claußen deß Kappenmachers hinderlaßene Erben stoßend
Item hauß, hoffstatt mit allen deßen gebäwen, begriffen, weithen und rechten allhier ahn dem alten Weinmarckh einseit ist ein Eckh, anderseit neben weÿl. Paul Brions deß Schuemachers hinderbliebenen Erben hinden uff Ruprecht Andreßen deß Posomentirers Erben,
Item Eine Kleine behaußung mit allem ihrem begriff Zugehördt und Gerechtigkeit alhier ahne obged. Maurhoff oder Klappengäßlein einseit neben dem Schuldbekennern selbsten, anderseit neben dem Schuldbekennern selbsten, anderseit neben dem Maurhoff hinden uff die Kraüßelische behaußung,
So dann Eine Kleine behaußung mit allen Gebäwen, rechten und Zugehördten alhier ahne der Elisabethen Gaß, einseit neben Herrn Johann Friderich Würtzen dreÿzehnern, anderseit neben – hinden uff Georg Hetzel den Gartenmann stoßend gelegen
[in margine f° 680-v :] (…) in gegensein René Bailleul des Sattlers und dermaligen proprietarÿ hiervor verpfändeter behaußung (quittung) act. d. 11. Martÿ 1748.

La maison revient à Marie Elisabeth, fille de Jean Zittel, qui épouse en 1680 Raoul Gimpel, fils de l’aubergiste Jean Gimpel à Altendorf en Hesse Darmstadt

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 287)
1680. Domin: Eâd. [Invocavit 29. Febr] Rudolff gimpel der schneider Johann gimpel deß burgers undt bierbrauers Zu Aldendorff heßischer herrschafft ehelich. Sohn. Undt Jfr. Maria Elisabetha weÿl. hrn. Joh: Zittelins des burgers v. schneid. eheliche tochter. Copulavi donnertag d. 11. Martÿ (i 301)

Raoul Gimpel devient bourgeois par sa femme un mois après son mariage
1680, 4° Livre de bourgeoisie p. 469
H. Rudolph Gümpel der Schneider von Altendorff im darmstättischen gebieth, empfangt das burger: recht von seiner Haußfr. Maria Elisabetha, H. Johann Zittelins des Schneiders seel. dochter, p. 8. goltfl. welche Er beÿ der Cantzleÿ erlegt ist ledigen standts gewesen, vnd wirdt zu den Schneidern dienen. Jur. 14. dito [april. 1680]

Raoul Gimpel qui est alors aubergiste à Teutschneureut en juridiction de Mühlburg (près de Karlsruhe) fait donation de la maison à son fils Raoul Gimpel lors de son mariage avec Marguerite Scheer, veuve du tonnelier Nicolas Dietsch.

Le tonnelier Nicolas Dietsch de Barr épouse Marguerite Scheer, fille du boucher Jean Scheer de Mittelbergheim : contrat de mariage, célébration
1719 (28.10.), Not. Oesinger (Jean Adam, 39 Not 40) n° 541
Eheberedungs Puncten Niclaus Dietschen deß Ledigen Kieffers Von Barr gebürthig vndt Jgfr: Margarethæ gebohrner Schehrin beede Ehe Verlobten. Actum Barr den 28.ten 8.bris A° 1719. durch obigen Niclauß Dietschen Zur Ausfertigung Zugestellt den 19.ten febr. A° 1720.
Ehe Ver Lebnus. Daß Zwischen dem Ehrbahren lethigen gesellen Niclauß Dietsch lethicher Kieffer H. Niclauß Dietschen burger vnd hutmacher Wie auch vorsprech von Barr Ehl. Sohn,
Andern theils aber die thugend reiche Jungfr. Margarita Scheerin, H. Johanes Scheren gewesenen burger vnd Metziger Zu Mittelbergheim Ehl. Erzegte dochter (…)
Barr d. 28.t octob. 1719. (unterzeichnet) Niclauß dietsch als hochzeitern, Margreta schehrin als hochzeiterin

Mariage, Saint-Pierre-le-Vieux (luth. f° 82-v)
1719. d. 6. Decemb. seind Ehelich eingesegnet Word. Niclaus dietsch der ledige Kieffer Niclaus dietschen Burgers vndt Kieffers Zu Barr Ehelicher Sohn, vndt Jungfr. Margaretha weiland Johannes Scheeren gewesenen Burgers vndt Metzgers Zu Mittelbergheim nachgelaßene Eheliche Tochter (unterzeichnet) Niclauß dietsch als hoh zeiter, Margertta schehrin als hog Zeiter (i 85)

Nicolas Dietsch et Marguerite Scheer deviennent bourgeois en 1720, la femme à titre gratuit, le mari par sa femme.
1720, 4° Livre de bourgeoisie p. 847
Niclaus Dietsch der Kieffer Von barr geb. Niclaus dietschen des huthmachers und burgers allda ehel. Sohn, vnd seine Ehefraw Margaretha Scheerin Von Mittelberg. geb. weÿl. Johann Scheeren gew. Metzgers daselbst hinterl. ehel. tochter erhalten beede d. burg. Recht die Ehefraw gratis d. Ehe Man aber von derselben umb 2 goldfl. 16 ß w. beÿ E: E: Zunfft d. Kieffer dienen, jur. et prom. d. 1. Februarÿ 1720.

Les Quinze dispensent Marguerite Scheer de régler le droit de détraction pour le legs que lui ont fait Nicolas List l’ainé et Nicolas List le jeune, les bourgeois de Mittelbergheim qui se trouve en juridiction de Strasbourg n’ayant jamais réglé ce droit et la bénéficiaire étant devenue bourgeoise.
1720, Protocole des Quinze (2 R 124)
(f° 159) Sambstag d. 30. Martÿ 1720 – Margaretha Scherin pt° Abzugs
Iidem [Ober Stallherren] laßen ferner per me referiren, daß Margaretha Scherin, einen Stall Schein producirrt aus welchem erhellet, daß deroselben 35. lb 14 ß 4 d Abzug angesetzt worden, deßen Nachlaß begehrt. Auff geschehene Remission seÿe dieße Scherin nebst ihrem nunmahligen Marito Niclaus Dietsch dem Kieffer undt burger allhier vorgestand. undt der nachricht gegeben, daß sie beÿ dem Alten H Listen dem geweßenen handelßmann hernach auch beÿ deßen Sohn weÿl. Niclaus Listen auch geweßenen handelßmann, Viele Jahr gedienet, in ansehung nun Ihrer trew und unermüdeten auffwartung in des jung. Listen langwiehriger Kranckheit habe er Ihro 700 fl. in Mobilien und baahrem geld legirt, Verwundere sich aber daß Ihro Abzug gefordert werde, indeme sie von Mittelbergheim gebürtig alß burgers burgen Welche allezeit Abzugs freÿ geweßen, Ihr Vogt Johann Scheer der Metzger und burger Zu ged. Mittelbergheim habe auch biß dato alle beschwerten und onera daselbst für Sie entrichtet, über das so seÿe sie laut Vorgelegten Scheins den 1. feb. jüngst Zu burgerin allhier auffgenommen worden mit bitt Ihro ged. Abzug in gnad. nachzulaßen, undt Sie gleich andere Underthanen des Ambts Barr auch Zu tractiren, welche niemahl Keinen abzug bezahlt, Wie sie selbiges mit Vielen exemplen darthun wolte. Man habe aber H. Stall Schreiber Stößer auch hienüber gehört, Welcher berichtet daß es deme also daß die Mittelbergheim Freÿ Zügig, undt wann die Implorantin annoch Zu ged. Mittelbergheim wohnhaft wäre, wurde Ihro der abzug nicht angesetzt word. sein, Weil sie aber hier in diensten gestand. habe man derselben denen hiesig. Schirmern gleich gehalten, gefragt ob deßwegen eine ordnung Vorhand. meldete Er nein, es seÿe der Observantz.
Auff seithen der Hh. Depp. finde man aber nicht Wie Ihro etwas werde abgefordert Werd. Können, Zumahlen durch deren Vogt die Herrschafftiche beschwerden allezeit, so viel nehmlich Ihr ratum betrifft bezahlt worden, daraus Zu ersehen, daß deren animus nie geweßen, in die Frembde sich zu begeben, Vermeine man alßo daß Mgh erkennen Könten daß dieser abzug irrig angesetzt, folglich völlig nachzulaßen, doch Au Mghh. stellend, wie se die Sach ansehen wollen. Erk. Bedacht gefolgt.

Nicolas Dietsch devient tributaire chez les Tonneliers en avril 1720.
1720, Protocole de la tribu des Tonneliers (XI 393)
(f° 442) Mittwoch den 24. Apr: A° 1720 – Joh: Niclaus Dietsch der Kieffer Von Barr gebürthig producirt burger schein vom 1ten Februarÿ hujus Anni bittet umb conferirung deß Zunfftrechtens. Erkandt willfahrrt, Zahlt vor das Zunfftrecht alß ein frembder 2 lb 1 ß 8 d Vor die Zu denen feur Eÿmer geordnete 10 ß und pro Zunfftschreiber und büttel 2 ß 6 d.

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans une maison derrière l’église Saint-Nicolas. Ceux du mari s’élèvent à 189 livres, ceux de la femme à 744 livres.
1722 (22.6.), Not. Pantrion (Jacques Christophe, 40 Not 47)
Inventarium über des Ehrenhafften Herrn Niclaus Dietschen Weinhändlers und der Ehren: und tugendsamen Frauen Margarethæ gebohrener Scherin, beeder Eheleuthe und burgere alhier zu Straßburg einand. in den Ehestand Zugebrachte Nahrung, auffgerichtet in Anno 1722. – die Ehefrau mit beÿstand des Ehrenhafften Johann Bernhard Stiffels weißbecken und burgers alhier ihres Vettern (…) So beschehen in Straßburg, Montag den 22. Junÿ Anno: 1722.
In einer alhie Zu Straßburg Hinder St. Niclauß Kirchen gelegener vnd von beeden Eheleuth. lehnungs weiß bewohnend. behaußung ist befunden worden wie folgt
Eigenthumb ane einer Behausung. (M.) 5/36.te theil ane einer behausung (…) gelegen in dem flecken Barr
Series rubricar. Des Ehemanns unveränderte Nahr. betreffend, Sa. Mobilien 35, Sa. leeren vaß 3, Sa. Silbers 5, Sa. Eigenthumbs an einer behaußung 79, Sa. Eigenthumbs ane liegenden güthern 65, Summa summarum 189 lb
Der Ehefrauen Zugebrachte Nahrung, Sa. Haußraths 119, Sa. wein vnd vaß 105, Sa. Silbers 20, Sa. guldenen ring 9, Sa. der Baarschafft 239, Sa. Pfenningzinß hauptgüther 58, Sa. Eigenthums ane einer Behaußung 78, Sa. Eigenthums ane ligend. Güthern 145, Sa. Schulden 8, Summa summarum 744 lb

Nicolas Dietsch quitte la tribu des Tonneliers pour celle de la Mauresse pour exercer le métier de revendeur. Il devient cependant cotisant chez les Tonneliers pour avoir le droit de vendre l’eau-de-vie.
1723, Protocole de la tribu des Tonneliers Tonneliers (XI 394)
(f° 30-v) Mittwoch den 11.ten Octobris Anno 1723 – Meister Niclaus Dietsch der Kremp Weißt schein Von der Ehrsamen Zunfft der Mörin von heutigen dato, Vermög deßen Er befugt, das Krempen Weßen Völlig Zu treiben, deßwegen Ihme beditten worden, Weilen Er beÿ dieser Ehrsamen Zunfft quittirt und sich beÿ der Ehrsamen Mörin Zunfft Leibzünfftig gemacht, daß Er schuldig seÿe sich wegen deß Brandenwein schancks Geldt Zünfftig Zumachen.

(f° 47) Dienstags den 1. Februarÿ Anno 1724 – Johann Niclaus Dietsch der Vormahlige Kieffer und Jetzige Kremp erschien auff Vorgebott, demeselben Wurde Vorgehalten daß Weilen Er diese Ehrsame Zunfft alß Leibzünfftig quittirt und sich beÿ der Ehrsamen Zunfft der Mörin Leibzünfftig gemacht, mit hin sich seines rechtens, nembl. das Kieffer handwercks begeben, also auch den Brandenwein schanck Zu treiben, nicht befugt, daß Er schuldig seÿe, sich dieses orths Geldt Zünfftig Zumachen, Wiederigenfalls Ihme der Brandenwein Schanckh beÿ 5 lb d straff Verbotten seÿn solle, warüber selbiger antwortete, Er Vermeine nicht schuldig Zu seÿn, das Recht alß Zudiener mit geld, Wegen deß Brandenwein Schancks noch einmahl Zu kauffen, in deme Er Zuvorhin beÿ dieser Ehrsammen Zunfft Leibzünfftig gewesen, offerirte sich Jährlich 4 ß Stuben geldt, Wie andere Krempen auch Zuthun pflegen Zugeben, alß mann Ihme aber nochmahlen sagte, daß Er das recht, gleich anderen Krempen Kauffen müßte, begehrte Er Extract deß bescheidts, so Ihme willfahrt worden.

(f° 49-v) Dienstags den 15. Februarÿ Anno 1724 – Johann Niclaus Dietsch, der geweßene Kieffer und Jetzmahlige Kremp, alß Leibzünfftiger beÿ der Ehrsammen Möhrin Zunfft, erhalte auff sein ansuchen das Zunfftrecht alß Zudiener, wegen deß branden wein außschänckens, Zahlt gebühr 2. lb 10 ß 6 d et pro Zunfftschreiber und Büttel 2 ß 6 d

Nicolas Dietsch meurt en 1724 en délaissant pour héritier son père. L’inventaire est dressé dans la maison d’Ambroise Korn au Finckwiller. Le défunt et sa veuve sont propriétaires d’une part de maison dans leur lieu respectif d’origine. La masse propre à la veuve est de 750 livres. L’actif de l’héritier et de la communauté s’élève à 280 livres, le passif à 633 livres.
1724 (2. Xbris), Not. Lang l’aîné (Jean Daniel, 25 Not 9) n° 91
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab, Nahrung und Güthere, so Weÿland der Ehren und Vorgeachte Herr Niclaus Dietsch, geweßener Küeffer und Burger allhier Zu Straßburg nun selig, nachdeme derselbe den 20. Augusti dießes Jahrs von dem Lieben Gott aus dießer welt abgefordert worden, Zeitlichen hinter sich verlaßen, welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren des Ehrenhafft. und Vorachtbaren herrn Niclaus Dietschen, burgers und huthmachers, auch Fürsprech. Zu Barr Straßburger herrschafft, des seelig. verstorbenen eheleiblichen Vatters und ab intestato verlaßenen einigen Erbens (…) durch die Ehren und Tugendsame Frau Margaretham Dietschen gebohren Schehrin, die hinterbliebene Wittib, mit beÿstand des Wohl Ehrenvest, Großachtbarn und Rechtsgelehrten herrn Johann Lobsteins, Notarÿ publici und berühmbten Practici allhier, deroselben geschwornen herrn Curatoris
So beschehen in Straßburg in gegenwarth des Wohl Ehrenvest Großachtbaren und Wohlweßen H Johann Bochen, E. E. großen Raths alten und E. E. Kleinen Raths jetzigen wohlverdienten beÿsitzers, als aus Ehrengedachten kleinen Raths Mittel vermög Extractus Memorialis vom 22.ten Novembris jüngstin zu diesem Geschäfft in specie abgeordneten Herrn auff Sambstag den 2.ten Xbris 1725.

In einer allhier Zu Straßburg ane dem Finckweiler gelegenen hiehero nicht gehörigen behaußung befunden worden wie folgt
Ane Höltzen und Schreinwerck. In der Cammer A, In der Cammer B, Im haußöhren, In d. obern Stub, In d. undern Stuben, Im Keller
Eigenthumb ane Häußern (W.) Ein vierdter theil Vor ohnvertheilt ane einer behausung (…) Zu Mittelbergheim
(E.) 5/36.te theil Vor ohnvertheilt ane einer behausung (…) gelegen in dem flecken Barr
Schulden aus der Verlaßenschafft. It. H. Ambrosio Kornen solle man vor ¼.tel Jahr haußzinß biß weÿhenachten 1724. gerechnet
Ergäntzung der Wittib ohnveränderten Guths, Vermög Inventarÿ über des Verstorbenen seel. und Ihre der hinterbliebenen Wittib einander in die Ehe Zugebrachte Nahrung durch herrn Notarium Jacob Christoph Pantrion in A° 1722 auffgerichtet
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Wittib ohnveränderte Nahrung, Sa. haußraths 25, Sa. Lährer vaß 3, Sa. Silbers 10 ß, Sa. der goldener Ring 5, Sa. der Baarschafft 15 ß, Sa. Pfenningzinß haubtgüter 41, Sa. Eigenthums ane häußern 51, Sa. Eigenthums ane liegenden Güthern 180, Sa. Schulden 114, Sa. ergäntzung (332, abzuziehen 3, verbleibt) 328, Summa summarum 750 lb – Schuld 1, Nach deren Abgang 750 lb
Diie übrige dem Verstorbenen Zugehörige Nahrung, Sa. haußraths 44, Sa. Werckzeugs Zum Küeffer Handwerck 5, Sa. Waaren Zum Fasten speishandel 8, Sa. Wein und lährer Vaß 49, Sa. Silber geschmeids 4, baarschafft 8, Sa. Eigenthums ane häußern 79, Sa. Eigenthumbs ane liegenden güthern 65, Sa. Schulden 14, Summa summarum 280 lb – Schulden 633, In Vergleichung Onus passivorum 353 lb
Conclusio finalis 750 lb – Stall Summ 349 lb
Copia der Eheberedung – zwischen dem Ehrenhafften und bescheidenen Niclaus Dietschen, dem ledigen Küeffer von Barr gebürtig des Ehrenhafften und Vorachtbaren Herrn Niclaus Dietschen Burgers und huthmachers, auch Vorspechs zu gedachtem Barr ehelichem Sohne, als Brautigamb ane einem, So dann der Ehren und tugendsamen Jungfrauen Margarethæ gebohrner Schehrein, weÿland des Ehren und vorgeachten herrn Johann Schehrer gewesenen Metzgers und burgers Zu Mittelbergheim hinderlaßener ehelicher Tochter, als de hochzeiterin am andern theil (…) Geschehen und verhandelt in dem Flecken Barr Straßburgischer Jurisdiction (…) den 28.Monaths Tag Octobris Anno 1719, Mir dem unterschriebenen Notario aber zu protocolliren und in dieße offene Form zu bringen Zugestellet worden den 19. Februarÿ A° 1720.

1725, Protocole des Quinze (2 R 130)
(p 269) Sambstag d. 15. Sept. 1725. Gug. nôe weÿl. Niclaus Dietschen auch Grempen Wittib pt° 1. lb straff recessiert, und bitt ut ante [Nachlass der überigen helffte]. Erkandt ut modo [Ober handwerck herren]

Le marchand de fruits et légumes Raoul Gimpel épouse Marguerite Scheer, veuve de Nicolas Dietsch : contrat de mariage, célébration

1725 (24.7.), Not. Lobstein (Jean, 31 Not 76) n° 127
Eheberedung Zwischen Herrn Rudolph Gimpel, herrn Rudolph Gimpels des Gastgebers und Schultheißen Zu teutsch Neureith hochfürstl. durlachischer Herrschafft, Mühlberger Amts ehelichem Sohn, als dem Bräutigamb, ane einem Von hier gebürtig,
So dann Ehren: und Tugendsamen Frauen Margarethæ Dietschin gebohrner Schehererin, weÿl. Mr. Nicolai Dietschen, des geweßenen Fastenspeishändlers vnd burgers allhier Zu Straßburg nunmehr seel. hinderlaßener Wittib als der Frauen hochzeiterin, ane dem andern theil, getroffen
Siebentens, hat des Herrn Hochzeiters Vatter Eingangs gedacht Ihme dem bräutigam zu einer Ehesteur mit in die Ehe Zugeben versprochen Seine Eigenthümliche behaußung allhier zu Straßburg auf der Elisabethen Gaßen gelegen einseit neben Weÿland Meister Johann Jungen des kieffers seligen Erben, anderseit neben Andreas Heimen auch Kieffern und burgern allhier, so freÿ leedig und eigen, alßo und der gestalten, daß er damit nach seinem belieben und Wohlgefallen schalten und Walten mag, ohngehindert Männiglichs doch daß auch er der Herr bräutigam schuldig und verbunden seÿn solle, auf des Vatters tödliches Ableiben den Werth davor in die Vätterliche Erbschaft einzuschießen
So beschehen in Straßburg (…) auf dienstag den 24.ten Julÿ Anno 1725. (unterzeichnet) Rudolph Gimpel alls hochzeiter, Margaretha dietschin als hochzeidterin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 35, n° 137)
1725. d. 10. 8.br. sind nach 2. maliger Proclamation ehelich Copulirt v. eingesegnet word. Rudolph Gümpel der Ledige fastenspeishändler v. b. alhier H. Rudolph Gümpels Gastgebers v. Schultheißen zu Teutsch Neureith hoch fürstl. durlachischer herrschafft ehl. Sohn v. fr. Margaretha weÿl. Nicolai dietsch gewes. fastenspeishändlers. v. b. alhier nachgel. Wittib [unterzeichnet] Rudolph gimpel alß hochzeiter, Margretha deitchenn als hochzeiterin, Johannes Lobstein Nots. als der frau hochzeiterin Curator (i 38)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans une maison au Finckwiller. Ceux du mari s’élèvent à 68 livres, ceux de la femme à 681 livres.
1727 (23. 7.br), Not. Kolb (Abraham, 22 Not 8) n° 184
Inventarium undt Beschreibung aller Haab undt Nahrung so H. Johann Rudolph Gimplers der fastenspeißhändler und fr. Margaretha gebohren Scheerin beede Eheleuthe undt burgere allhier Zu Straßburg Einander für unverändert in den Ehestandt gebracht (…) Actum Straßburg in fernerem beÿsein Johann Michael Grempen des taback bereiters vndt burgers allhier der Ehefr. hierzu erbettenen beÿstands auff Dienstag den 23.ten 7.bris 1727.
Inn Einer allhier in der Statt Straßburg im finckweiler gelegener von ihnen Eheleuth. Lehnungsweiß bewohnender behaußung hat sich befunden
Sum: Calc: hujus Invent. des Ehemanns Vermögen, Sa. haußraths 7, Silbers 5, goldenen Rings 2, baarschafft 50, activ Schuldt 3, Summa summarum 68 lb
der Frauen Nahr: Sa. hausraths 71, Werckzeugs zum Kieffer handw. 4, Wein undt leere faß 39, Silbers 10, goldener Ring 8, baarsch. 99, pfenningzinß hauptg. 362, Eigenth. ane liegend. güthern 85, Summa summarum 681 lb
Haussteuren 17 lb – Conclusio finalis 767 lb

Raoul Gimpel devient tributaire en 1736.
1736, Protocole de la tribu des Tonneliers (XI 394)
(f° 355) Dienstags den 5.t Maÿ 1736
Rudolph Gümpel so Niclaus Tietschen witt. geheurathet de anno 1727 (erhalt das Zunfft recht) mit 2 lb 10 ß 6 d und 2 ß 6 d pro inscript.

La tribu du Miroir fait grief à Raoul Gimpel qu’il vend de la poudre et du papier. Il répond qu’il pratique ce commerce depuis vingt ans.
1751, Protocole de la tribu du Miroir (XI 277)
(f° 55) Dienstags den 20. Julÿ 1751) – Rudolph Gimpel der Kremp allhier angeklagt daß Er mit haar Puder Papier &ca handle.
Ille ist geständig mit haar puder allein zu handeln, welches Er schon beÿ Zwantzig jahr verkauft.
Erkant, ist dieß Sach zu bedacht gezogen worden.

Raoul Gimpel meurt en 1757 en délaissant pour héritiers ses deux sœurs et ses neveux issus de son frère. Les experts estiment la maison à 162 livres. La masse propre à la veuve est de 624 livres, celle propre aux héritiers de 521 livres. L’actif de la communauté s’élève à 947 livres, le passif à 575 livres

1757 (4.10.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 261) n° 696
Inventarium und beschreibung aller derjenigen Haab, Nahrung und Güthere, keinerleÿ davon außgenommen, so Weÿland der Wohl Ehrengeachtete Herr Johann Rudolph Gimpel, der geweßene fastenspeishändler und burger allhier zu Straßburg nunmehr seel. nach deme derselbe den 20. Septembris dießes laufenden 1757.sten Jahrs dießes Zeitliche mit dem ewigen verwechßelt, zeitlichen verlaßen, welche Verlaßenschafft, nach deme solche von seithen E.E. Kleinen raths secretirt, zu gegenwärtiger Verlaßenschafft Inventur aber, nach beschehener derer angelegten sigill recognition, und befundener deren Illæsion wieder reserirt worden, auf freundliches Ansuchen Erfordern und Begehren des verstorbenen seel. vermög deßen hernach copialiter eingetragenen Testamenti nuncupativi instituirter und nachgelaßenen Erben (…) fleißig inventirt und ersucht durch die viel Ehren und tugendsahme frau Margaretham gebohrne Schehrein die hinterbliebene Wittib, beÿständlich des Wohl Ehrenvest, Großachtbar und rechtsgelehrten Herrn Johann Carl Fické Notarii publici jurati und berühmten Practici und burgers allhier – So beschehen allhier in der Königlichen Stadt Straßburg auf dienstag den 4.ten Octobris Anno 1757.
Der abgestorbene seel. hat per Testamentum zu erben verlaßen wie folgt. 1) weÿl. H. Daniel Gimpel, der gewes. Schultheißen in teutsch Neurith, durlachischer Herrschafft des verstorbenen leibl. bruders seel. hinterlassenen 4 Söhne nahmens 1) H. Joh: Heinrich Gimpel den Kiefer Weinhändler und burger allhier so beÿ dieser Inventur gegenwärtig war, 2) H. Philipp Friderich Gimpel, der burger und Metzger auch grünbaum Würth zu gedachtem teutschen Neurieth, so abweßend, in deßen nahmen (…) deßen bruder zugegen geweßen, 3. H. Johann Daniel Gimpel, der Sattler und burger zu Augspurg in deßen Stelle vorgedachter sein bruder (…) und 4. Willhelm Friderich Gimpel den leedigen becken, der Zeit in Engelland, deßen geordneter Vogt H. Andreas Fischer, der gastgeber Zum Goldenen Creutz und burger zu obgedachtem Carlsruhe,
2. Frau Mariam Salome geb. Gimpelin, weÿl. H. Joh: Georg Nägelin gew. Creuzwirths u. b. zu mehrbedittenen Carlsruhe hinterlassene Wittib,
3. Frau Mariam Magdalenam geb. Gimpelin, H. Joh: Georg Frohmüller wohlbestellten procuratoris und Stadt Lieutenant zu Durlach Ehegattin, Alle des verstorbenenn seel. leibl. geschwüsterde und respe. deren Kinder, und zu 3. gleichen Stammtheilen per testamentum verlaßene Erben und dieweilen der mehreste allhier unverburgert, als ist herbeÿ ferner erschienen S.T. Herr Joh: Heinrich Beck E.E Großen Raths alten und E.E. Kleinen raths jetzig. Wolverordneter beÿsitzer als aus Edelbesagten raths mittel zufolg Extr. memorialis vom 19. 7.br A° 1757. hierzu insonderheit abgeordnet und Vorgenander beeder Fr. Erbinnen assistirt

In einer allhier zu Straßburg ane dem Finckweiler gelegenen in dieße succession gehöriger behaußung folgender maßen sich befunden, als
Ane Höltzen und Schreinerwerck
Eigenthumb ane liegende güthern Im Mitterbergheimer bann (W.)
Eigenthumb ane Häußern (E.) Nehm. eine behaußung und hoffstatt samt allen deren begrifen Weithen zugehörden rechten und gerechtigkeiten gelegen allhier zu Straßburg ane St. Elisabethä gaß, einseit neben Weÿl. Meister Johannes Jungen des geweßenen kiefers seel. Erben, anders. neben Mr Johann Philipp Buck und hinden auf N.N. stoßend so gegen männiglichen freÿ leedig eigen und zufolg deren geschwornen herren Werck Meistere schrifft. mir Notario Zum concept eingehenckten schrifft. Abschatzung vom 10.ten 8.br. A° 1757. æstimirt vor 162. 10. Hierüber hat sich gar und gäntzlichen nichts schrifftl. befunden sondern es weißt allein die hievor eingetragene Eheberedung §° 7° wie solche dem verstorbenen seel. von seinem Vatter überlaßen worden.
(T.) It. eine behaußung im Finckweiler einseit neben der Carthauß Speicher (…)
Abschatzung Vom 10.ten 8.bris 1757. Auff begehren Weÿlandt Johann Rudolph Gumpel des Gewesenen Gremppen Seeligen hinderlaßene Frau Wittib und Erben, ist eine behaußung allhier in der Statt Straßburg in dem Finckweiller, hinder der Muck gelegen, einseÿts Neben Herrn XV: Schenck, anderseÿts Neben dem Allment und hinden auff den Carthauß Speichert Stossent, solche behaußung bestehet in dreÿ Stuben, Zweÿ Kammeren, eine Kuchen und Einen Gättlein, darüber ist der dach stuhl mit breit Zieglen belegt, hatt auch einen Kleinen getrembten Keller, Hoff, und Gemeinschaftlichen bronnen. Von uns den Unterschriebenen der Statt Straßburg Geschwornen Werck Meistern, nach vorhero beschehener besichtigung mit aller Ihrer Gerechtigkeit dem Jetzigen Wahren Werth nach æstimirt und angeschlagen worden vor und umb Vier Hundert und Fünffzig Gulden
Der Zweÿte begriff ist Auch alhier in der Statt Straßburg auff der Eltzbeder Gaß gelegen, einseÿts Neben Herrn Rösch dem Kieffer, anderseits Neben Herrn Buck dem Schreiner und hinden auff N: N: Stossent, solche behaußung bestehet in zweÿ Stuben, eine Kuchen und eine Kammer, darüber ist der dach stuhl mit breitzieglen belegt, hatt auch einem getrembten Keller, Von uns den Unterschriebenen der Statt Straßburg Geschwornen Werck Meistern, nach Vorhero beschehener besichtigung mit Aller Ihrer Gerechtigkeit, dem Jetzigen Wahren Werth nach æstimirt und angeschlagen worden vor und umb Dreÿ Hundert und Fünff und Zwantzig Gulden [unterzeichnet] Ehrlacher Werckmeister deß Meinsters, Werner
Ergäntzung, Vermög durch nun Weÿl. H Notarium Abraham Kolben sel. in A° 1727 errichteten Inventarii
Abzug dießes Inventarii, der Wittib unverändert Gutt, Sa. Silbers 4, Sa. Goldener Ring 4, Sa. Pfenningzß. hauptgüter 158, Sa. Eigenthums ane liegenden güthern 12, Sa. der Activ schuld 20, Sa. der Erg. rests 424, Summa summarum 624 lb
der Erben unverändert Gutt, Sa. Kleidung und weißen gezeugs 25, Sa. Silbers 4, Sa. Goldener Rings 2, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 270, Sa. Eigenthums ane i.r beh. 162, Sa. der Erg. 76, Summa summarum 541 lb – Schuld 20, Nach deren Abzug 521 lb
die theilbare Verlassenschafft, Sa. hausraths 118, Sa. Waar zum fastenspeishandel gehörig 28, Sa. Wein und faß 15, Sa. Silber 4, Sa. baarschafft 20, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 225, Sa. Eigenthums ane i.r behaußung 225, Sa. Schulden 310 lb, Summa summarum 947 lb – Schulden 575, Nach deren Abzug 371 lb – Stall Sa. 1445 lb
Ungewiße Schulden in die theilb. Verl. zugeltend 116 lb
– Copia aufgerichteter Eheberedung – zwischen dem Ehren und vorgeachten, Herrn Rudolph Gimpel dem Fastenspeishändler des Ehrenvest und Wohlgeachten herrn Rudolph Gimpels des Gastgebers und Schultheißen Zu teutsch Neureith Hochfürstlicher durlachischer Herrschafft, Mühlberger Amts ehelichem Sohn als dem bräutigam ane einem, So dann Ehren und tugendsamen Frauen Margarethæ Dietschin gebohrner Schehererin, Weÿland des Ehren und vorgeachten Meister Nicolai Dietschen des geweßenen Fastenspeishändlers und burgers allhier Zu Straßburg nunmehr seeligen nachgelaßener Wittib alß der Frauen hochzeiterin
Siebentens, hat des Herrn Hochzeiters Vatter Eingangs gedacht Ihme dem bräutigam zu einer Ehesteur mit in die Ehe Zugeben versprochen Seine Eigenthümliche behaußung allhier zu Straßburg auf der Elisabethen Gaßen gelegen einseit neben Weÿland Meister Johann Jungen des kieffers seligen Erben, anderseit neben Andreas Heimen auch Kieffern und burgern allhier, so freÿ leedig und eigen, alßo und der gestalten, daß er damit nach seinem belieben und Wohlgefallen schalten und Walten mag, ohngehindert Männiglichs doch daß auch er der Herr bräutigam schuldig und verbunden seÿn solle, auf des Vatters tödliches Ableiben den Werth davor in die Vätterliche Erbschaft einzuschießen – So geschehen auf dienstag den 24. Monaths tag Julÿ im Jahr 1725. – Johannes Lobstein Notarius juratus
Copia errichteten Testamenti – erschienen der Ehren und wohlvorgeachte Herr Rudolph Gimpel Fastenspeishändler und burger allhier – in Straßburg donnerstags den 30. Maji Anno 1754, Johann Heinrich Thenn Notarium

Marguerite Scher fait un codicille par lequel elle lègue les 700 florins provenant de Nicolas List
1759 (24.12.), Not. Griesbach (6 E 41, 1320) n° 174
Codicillus – 1759 (…) auf Montag den 24. tag Decembris Margaretha gebohrne Schärin Weÿl. Hn Rudolph Gimpels gewesenen Fastenspeishändlers und burgers allhier Zu Straßburg hinterb. Wittib Zu sich in ihre ane dem Finckweiler gelegenen eigenthümlich theils gehörige behaußung Kommen und beruffen laßen allwo wir dieselbe inn einer Stuben auf dem Ersten Stock mit denen Fenstern auf die gaß aussehend Zwar schwachen krancken leibs dahero auf einem bette liegend, Jedoch Vermittelst der Gnade Gottes beÿ guten richtigen Sinnen Vernunfft und Verständnis (…)
Dritten so ist der frau Codicillatrix ernstlicher willen das frauen Mariæ Barbaræ Mannbergerin gebohrener Listin H Daniel Mannbergers des Schwerdfegers und burgers allhier Zu Straßburg frau Eheliebstin H Johann Friderich List Kriegs Commissario Zu Mannheim und Frau Maria Elisabetha Spielerin gebohrener Listin H Gottlob Ehrenfried Spieler des Chirurgi und burgers dahier frau Ehegattin denen dreÿ Listischen Geschwisterden diejenige 700 Guldin so Ihro der frau disponentin Von weÿl. H Johann Nicolao Listen als ein Legat versichert

L’inventaire dressé après la mort de Marguerite Scheer en 1763 n’est pas conservé
1763, Not. Fické (Répertoire 6 E 41, 664-6)
223. Gimpelin, Fr. Margarethæ geb. Schehrerin, weil. H. Johann Rudolph Gimpel, gew: Fastenspeishändl. u. b. alh. seel. hinterl. Wb. Mobilien Verkauf und Erlöß Reg.
231. Gimpelin, Fr. Margarethæ geb. Schehrerin, weil. H. Johann Rudolph Gimpel, gew: Fastenspeishändl. u. b. alh. seel. hinterl. Wb. nun auch seel. Verl. Inv.

Les héritiers de Raoul Gimpel vendent la maison au compagnon charpentier et manant Frédéric Hæffner

1764 (15.5.), Chambre des Contrats, vol. 638 n° 306-v
H. Johann Heinrich Gimpel der kieffer vor sich selbst und als mandatarius weÿl. H. Rudolph Gimpel des krempen erben
in gegensein Friedrich Häffner des zimmergesellen und schirmers
eine behausung und hoffstatt mit allen zugehörden, rechten und gerechtigkeiten ane St Elisabethä gaß, einseit neben Johannes Resch dem kieffer anderseit neben Johann Philipp Buck dem schreiner hinten auff N. Butz den schreiner – um 225 pfund

Originaire d’Eiterfeld près de Fulda, Frédéric Hæffner épouse Eve Doberger, native du diocèse de Metz
Mariage, Saint-Etienne (cath. f° 69-v)
Anno 1747 die vero 4. Maji (…) sacro Matrimonii vinculo conjuncti fuerunt fridericus Heffner ex parochiâ Eiterfeld ditionis fuldensis oriundus miles legionis pedestris Nassaviensis et anna Eva dovergerin ex parochia Chor* mettensis dioeceisi oriunda in parochia nostra commorantes (signé) friederich häffner, + signum sponsæ (i 72)

Frédéric Hæffner meurt en 1779 en délaissant deux fils. La maison est estimée à son prix d’achat, soit 225 livres. L’actif de la succession s’élève à 246 livres, le passif à 168 livres.
1779 (6.5.), Matthieu Beguin, greffier du Petit Sénat (6 E 41, 1469) n° 575
Inventarium über Weiland Friderich Häfner, des gewesenen Zimmer gesellen und Schirmers allhier zu Straßburg Verlassenschaft, aufgerichtet Anno 1779 – nach seinem den 14.ten februarii jüngst aus dießer welt genommenen tödlichen Hintritt Zeitlichen verlaßen hat. Welche Verlassenschafft sowol auf Ansuchen der beden nach diesem Eingang benandten Beneficial: Erben als auch Fr. Annä Evä gebohrne Dobergerin, der hinterbliebenen Wittib beiständlich H. Johann Conrad Scholl des Sigristen bei der Königlichen Pfarrei zu St. Louis und burgers allhier inventirt – So geschehen allhier zu Straßburg den 6. Maji Anno 1779.
Der Verstorbene hat ab intestato zu seinen einigen Erben hinterlassen, benantlich 1° Joseph Häfner den ledigen Kutscher allhier, so majorennis und hiebei anwesend und 2.do Georg Häfner, den tagner und Schirmer allhier, so hiebei persönlich zugegen war, Bede des Verstorbenen mit Fr. Anna Eva geborener Dobergerin deßen hinterbliebener Wittib ehelich erzeugte Söhne und zu gleichen antheilen nachgelaßene Beneficial Erben ab intestato [unterzeichnet] Joseph häffner, gegus häffner

In einer allhier zu Straßburg ane der St. Elisabethæ Gaß gelegenen und hernach beschriebenen behaußung, folgender masen befunden worden als
Eigenthum ane einer behausung. Nemlich eine behausung und Hoffstatt, samt allen übrigen deroselben begriffen, Weithen, Zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten gelegen alhier zu Straßburg ane der St. Elisabethæ-Gaß, einseit neben Mr Daniel Breu dem Kiefer, anderseit neben Mr Simler dem ebenmäßigen Kiefer und hinten auf Mr Baldner den kübler stosend, so über das hernach eingetragene Passiv Capital so darauf haftet, freÿ ledig eigen und dem Ankauf nach hier ohnpræjudicirlich ausgeworfen wird, vor 225. Hierüber besagt ein an allhiesiger C.C. Stub auf Pergament gefertigter und mit löbl. Stadt Straßburg anfgedrucktem Insiegel verwahrten Kauffbrieff de dato 15. May 1764.
Bericht wegen gegenwärtiger Verlassenschaft. Wie die diesortige gleich Anfangs der Inventur auf beschehenes Anfragen declarirte, so seÿe zwischen Ihro und deroselben verstorbenem Ehemann weder eine Eheberedung noch ein Inventar über bederseits in die Ehe gebrachte Narung, so nur in der an bemelter beder Ehegatten Leiber gehörig gewesten geringen Kleidung und Weisem Gezeug bestanden, errichtet worden, Weil nun auser dem vorher eingetragenen Codicill weiter nichts schriftliches vorhanden, wornach man sich bei gegenwärtiger Inventur hätte richten können, so hat man das völlige vorhandene Vermögen unter einer Massa et tituli als theilbar beschrieben (…)
Copia Codicilli – persönlich erschienen Friederich Häffner, der Zimmermann und Schirmer allhier zu Straßburg Zwar krancken und zu bette liegenden Leibes (…) Secundo, Fr. Maria Eva gebohrne Duverckerin deßen Ehefrau sein samtlich nach Tod verlaßenes Vermögen ohne einige Ausnahm bis an das Ende ihres Lebens zu nutzen und zu genießen befugt – So geschehen allhier zu Straßburg in einer ane St. Elisabethä gaß gelegenen dem Testirer zuständigen behausung und dero auf dem ersten Stock sich befindlichen wohnstub mit denen Fenstern auf bemelte Gaß aussehend – den 20. May Anno 1777. Zimmer Notarius.
Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. Hausraths 21, Sa. Eigenthums ane einer behausung 225 Summa summarum 246 lb – Schulden 168 lb, Nach deren Abzug 77 lb

Les journaliers Georges Hæffner et Joseph Hæffner vendent la maison au menuisier Jean Gaspard Schweighæusser

1795 (14 prarial 3), Strasbourg 7 (33), Not. Stoeber n° 553
bürger Georg Häffner und Joseph Häffner beede tagner und brüder allhier
in gegensein bürgers Johann Caspar Schweighäußer Schreiners
Eine behaußung gelegen alhier zu Straßburg an der Elisabethä Gaß N° 20 mit allen Gebäuden, begriffen und Zugehörden, 1.s neben b. Sammler 2.s neben b. breÿ hinten auf b. baldner ziehend, als ein Von ihrem Vater weiland b. Joh: Friedrich Häffner zimmergesellen alhier erebtes Gut eigenthümlich zuständig – um 8500 livres
Enregistrement, acp 34 f° 25 du 20 prai. 3

Jean Gaspard Schweighæusser vend la maison au menuisier Henri Feylé.

1797 (9 fructidor 5), Strasbourg 2 (9), Not. Knobloch
br. Johann Caspar Schweighäußer Schreiner
br. heinerich Feÿle zimmermann der auch schon seit letzten Johann Baptistæ tags also käufflich an sich gebracht
eine behaußung an der Elisabethen gaß N° 20 mit allen gebäuden, weithen, begriffen und zugehörden, 1.s neben br breÿ Kieffer 2.s neben br. Semler auch Kieffer hinten auf br baldner ziehend vornen auf die gaß, beweist hier über producirter Kaufbrieff passirt vor Not. Stöber allhier sub dato 14 prairial 3 – um 400 livres
Enregistrement, acp 54 F° 15 du 15 fruct. 5

Originaire d’Ober-Ingelheim en Palatinat, Henri Feylé épouse en 1774 Marie Madeleine Bær, fille du cocher et manant David Baehr : contrat de mariage, célébration
1774 (15.1.), Not. Saltzmann (Jean Daniel, 6 E 41, 613) n° 120
(Eheberedung) der ehrsame und bescheidene Johann Heinrich Feÿle, ledige Zimmergesell und vertrösteter Schirmer alhier, des Peter Feÿle, zimmermanns und Fraun Annä Mariä gebohrner Frantzin, beeder Eheleuth und burger in Ober-Ingelheim, Churpfältzischer Herrschafft, ältester Sohn, als Hochzeiter an einem theil,
So dann die tugendsame Jungfrau Maria Magdalena Bärin, des weiland David Bär gewesenen hiesigen Schirmers und Lehnkutschers mit seiner hinterbliebenen Wittwe, Barbara gebohrner Fritschin ehelich erzeugte jüngere unbevögtigte tochter als hochzeiterin an dem andern Theil – den 15. Jenner in dem Jahr 1774 [unterzeichnet] Johan Henrich feÿel alß hochzeiter, Magdalena bärin hochzeiterin

Mariage, Saint-Louis (cath. p. 4)
Hodie prima Mensis februarii Anni 1774 (…) sacro matrimonii vinculo in facie Ecclesiæ conjuncti fuerunt Joannes Henricus Feile, oriundus ex Oberingelheim Diœcesis Moguntinæ, filius Petri Feile et Annæ Mariæ (-) conjugum professione suâ faber lignarius Et Maria Magdalena Bær, ab anno et ultra in hac parochia commorans, Filia Davidis Bær Vectoris, et Barbaræ Fritschin pariter in hac parochia a pluribus annis una cum matre Suâ commorans (signé) Johan Henrich feÿle, maria Magdalena bärin (i 5)

Henri Feylé et sa femme Madeleine, fille naturelle de David Bær et de Barbe Fritsch, sont reçus à la manance en janvier 1774.
1774, Conseillers et XXI (1 R 257)
(p. 24) Montag den 31.sten Januarii 1774. Heinrich Feile et sponsa werden in den schirm recipirt
Lect. so dann Vier Von seithen löblichem Schirmgerichts protocollum überlieferte guthachten, vermög deren folgende umb gnädige aufnahm in den schirm anflegen
1° Joh: Heinrich Feile der Zimmergesell Von Ober Ingelsheim et sponsa Maria Magdalena weil. diebold Bär außer Ehe mit Barbara Fritschin hießiger schirmerin erzeugten tochter, besitzen 520. lb ane eigenthum sub cautione Philipp Jacob Hartmann burgers und Paßmentirers alhier
2° Stephan Mader der bediente von Bertelmingen Metzer bistumbs et uxor werden in den schirm recipirt. 24.
3° Diebold Huß der tagner von Ingenheim et uxor werden in den schirm recipirt. 24.
4° Frantz Antoni Harter der Heubinger von Ohlspach et sponsa werden p° recept. in den schirm abgewießen. 24.
Produciren samtliche tauf, Ehe, Vermögens, und wohlverhaltungs scheine, bitten hierauf unter angegebenen Cautionen umb gnädige aufnahm in den schirm.
Nach angehörtem voto des H general advocat Moggen, welcher auf die reception der dreÿ ersteren, angetragen in ansehung des vierten aber, so ein heubinder auf deßen abweißung votirt.
Wurde auf hohen anspruch des H. Prætoris Regii und des auf dem obern banck vorsitzenden H. Stättmeisters von Gail vermittelst gehaltener Umbfrag unanimiter Erkandt, werden Implorirende Feile, Mader et Huß mit gebettener aufnahm in den schirm an die hochansehnliche Hh. Assessores löbl. schirmgerichts ad recipiendum gewießen, doch also daß die genannte Mader und Huß Vom tag ihrer verehelichung an ihre schirmgebühren abzuführen gehalten seÿn sollen, betreffend aber Frantz Anton Harter et sponsam werden selbige mit gebettener aufnahm in den schirm abgewießen.
Deppi. H.Rathh. Lix, H. Rathh. Lachausse

Jean Henri Feylé et Madeleine Bær hypothèquent leur maison pour en régler les frais de construction

1801 (19 vend. 10), Strasbourg 13 (14), Not. Bremsinger n° 384
burger Johann Mathias Frost Clavierstimmer in dem Clarengäßlein N° 5 wohnhaft und Anna Maria geb. blasdoerfer
von dem burger Johann Heinrich feÿle dem zimmermann an der Elisabethä Gass N° 20 wohnhaft, und Magdalena geb. bähr 400 fr. da aber auf ihr feÿelischer Ehegatten ansuchen burger Stephan Bonnet der Wascher an dem finkweiler N° 76 wohnhaft sowohl den Vorschuss vorgemelter 400 fr als auch fernerer 200 fr. um daraus baukösten zu Erbauung vorgemelter behausung N° 20 bestreiten zu können
versetzt, die ihnen eigenthümlich zuständigen zu Straßburg an der Elisabethä gass gelegen mit N° 20 bezeichnete behausung und zugehörden, einseit neben br. brau Kiefer anderseit neben br. Semler kiefer vornen an besagter Gaß und hintern auf br. Baldner den Kübler
Enregistrement, acp 81 F° 56 du 18 vend. 10

1821 (24.5.), Strasbourg, Me Stoeber jeune
Consentement par Henri Feylé ci devant charpentier au mariage que son fils Jean Mathias Feylé, gendarme à St Colombier (Loire Inférieure), se propose de contracter avec Dlle Buton majeure dudit lieu
Enregistrement, acp 152 F° 147-v du 25.5.

Henri Feylé et des quatre fils vendent la maison au tourneur Joseph Lienhard

1815 (23.1.), Strasbourg 2 (40), Not. Knobloch n° 6935
I. Henri Feÿlle ex charpentier, II. les enfants et héritiers de Madeleine Baer épouse dudit Sr Feiler savoir 1. Etienne Feiler compagnon charpentier tant en son nom qu’en qualité de mandataire de 2. Mathias Feile gendarme reformé à la 5° legion de gendarmes pied, 3. Henri Feile garçon charpentier, 4. Laurent Feile aussi garçon charpentier
à Joseph Lienhard tourneur
la maison et dépendances située à Strasbourg rue Elisabeth marquée du n° 20 d’un côté le Sr HIller de l’autre les héritiers Ober derrière le Sr Baldner – de la communauté acquis de Gaspard Schweighausser menuisier par acte reçu M° Knobloch le 9 fructidor 5 – pour 2200 fr
enregistré f° 23 du 23.1.

Joseph Lienhard épouse Thérèse Françoise Dorothée Schumacher. Originaire de Trænheim, Thérèse Françoise Dorothée Schumacher se marie en 1778 avec Laurent Hollender, natif de Weyersheim
Mariage, Saint-Marc (cath. p. 92)
Hodie 13. Januarÿ Anni 1778 (…) sacro matrimonii vinculo in facie Ecclesiæ conjuncti Laurentius Hollender ex Weÿersheim hujus Dioecesis oriundus Josephi Hollender defuncti civis et sutoris ibidem et Catharinæ Merck filius legitimus linguarum magister à novem annis in nostrâ parochiâ commorans et Theresia Francisca Dorothea Schumacher ex Thrönheim hujus Dioecesis oriunda Joannis Michaelis Schumacher et Annæ Mariæ Jenner conjugum filia legitima ratione Domicilii parochiana nostra, ambo minorennes præsentes adfureunt testes prædictus pater sponsæ (…) (signé) Laurentius holender, theresia Schumacher (i 50)

Ils deviennent bourgeois peu après leur mariage
VI 370, 11 (Nouveaux bourgeois, 1778-1780) [p. 4]
Lorentz Holländer
ejus uxor Francisca Dorothea schuhmacherin

Originaire de Schiltigheim, Joseph Lienhard épouse en 1799 Thérèse Françoise Dorothée Schumacher
Mariage, Strasbourg (n° 324)
Cejourd’hui 20° Messidor l’an VII de la République française une et indivisible (…) sont comparus pour contracter mariage d’une part Joseph Lienhard, âgé de 21 ans accomplis, limonadier, domicilié en cette commune depuis huit ans, natif de Schiltigheim, Canton d’Oberhausbergen, Département du Bas-Rhin, fils de feu Joseph Lienhard, journalier audit lieu et de feüe Catherine Müller, d’autre part Thérèse Françoise Dorothée Schumacher, âgée de 38 ans, domiciliée en cette commune depuis 21 ans, native de Traenheim, Canton de Wasselonne, Département susdit, fille de Jean Michel Schumacher, peintre audit lieu, et de feüe Anne Marie Jenner, veuve de Laurent Hollaender, facteur de serinettes en cette Commune (…) 1° l’acte de naissance du futur portant qu’il est né à Schiltigheim le 12 décembre 1777 (…) 2° l’acte de naissance de la future portant qu’elle est née à Trænheim le 24 avril 1761 (i 170)

Les enfants et héritiers de Thérèse Schumacher cèdent à Joseph Lienhard les biens provenant de leur mère

1815 (17.6.), Strasbourg 2 (41), Not. Knobloch n° 7149
Transaction – Sr Joseph Lienhard tourneur veuf de Thérèse née Schuhmacher à cause de la communauté de biens qui a existé entre lui et sa femme défunte et 1. Michel Holaender tourneur, 2. Thérèse née Holaender épouse de Geofroi Hoeffel fabricant de fleurs artificielles en qualité d’héritiers nécessaires de la D° Lienhard procréés en légitime noce avec Laurent Holaender instituteur, décédée à Strasbourg le 9 juin dernier – par son testament reçu M° Knobloch le 5 septembre 1814 enreg. le 15 courant, la défunte a légué à son époux Michel Holaender le quart en propriété de tous ses biens immeubles et l’autre quart en usufruit viager, mariés sous l’empire des coutumes de Strasbourg sans passer de contrat de mariage
art. 1. la totalité de la masse commune appartiendra au Sr Lienhard
art. 2. les héritiers cedent également la nue propriété de la part dont l’usufruit lui a été légué pour 91 fr
biens immeubles, une maison avec ses dépendances sise à Strasbourg rue Elisabeth marquée du n° 20, d’un côté le Sr Hiller de l’autre les héritiers Ober derrière le Sr Baldner – acquis pendant la communauté par acte reçu M° Knobloch le 23 janvier dernier, estimée 2400 francs
meubles 1193 fr, numéraire 35 fr, dettes actives 331 fr ; total général 3959 fr, passif 659 fr, balance faite 3300 fr
enregistré f° 81 du 21.6.

Joseph Lienhard se remarie en 1816 avec Marie Anne Schmitt, originaire de Scharrachbergheim
1816 (10.1.), Strasbourg 2 (41), Not. Knobloch n° 7291
Contrat de mariage, communauté d’acquets partageable par moitié – Joseph Lienhard, tourneur domicilié place du moulin n° 11 fils de feu Joseph Lienhard et de Catherine Muller domiciliés à Schiltigheim
Marie Anne Schmitt, célibataire majeure de Scharrachbergheim fille de Jacques Schmitt, vigneron, et de feue Anne Meder
enregistré f° 90 du 10.1.

Mariage, Strasbourg (n° 26)
Acte de mariage, célébré à l’hôtel de ville de Strasbourg à dix heures du matin le 17 janvier 1816. Joseph Lienhard, majeur d’ans, né en légitime mariage le 12 décembre 1777 à Schiltigheim (Bas-Rhin), domicilié à Strasbourg, Tourneur en corne, veuf de Thérèse Françoise Dorothée Schumacher, décédée en cette ville le 9 juin dernier, fils de feu Joseph Lienhard, journalier à Schiltigheim et de feu Catherine Müller,
Marie Anne Schmitt, majeure d’ans, née en légitime mariage le 21 avril 1771 à Scharrachbergheim (Bas-Rhin) domiciliée à Strasbourg, fille de Jacques Schmitt, vigneron à Scharrachbergheim ci présent et consentant et de feu Marie Anne Mader, Temoins, Ignace Müller, âgé de 50 ans, menuisier, oncle de l’époux, Charles Christophe, âgé de 35 ans, cordonnier, beau-frère de l’époux, Hypolite Schmitt, âgé de 50 ans, boulanger, cousin de l’épouse (signé) Joseph Lienhard, Maria anna Schmitt (i 15)

Joseph Lienhard et Anne Marie Schmitt vendent la maison à leur voisin Théophile Hiller qui la réunit à la sienne.

1820 (19.10.), Strasbourg 2 (47), Me Weigel n° 708
Joseph Lienhard, tourneur, et Anne Marie Schmitt
à Théophile Hiller, marchand de vins
la maison et ses dépendances sise à Strasbourg rue Elisabeth marquée du n° 20, d’un côté l’acquéreur de l’autre Abraham Metzger derrière le Sr Baldner – acquis pendant la communauté de Henri Feillé ex charpentier et de feu Madeleine Baer par acte reçu M° Knobloch le 23 janvier 1815 – les conjoints Feillé l’avaient acquis de Gaspard Schweighauser menuisier par acte reçu M° Knobloch le 9 fructidor 5, sont compris trois poeles scellés – pour 1800 francs
Enregistrement, acp 149 F° 146-v du 25.10.



4, rue du Vieux-Marché-aux-Grains


Rue du Vieux-Marché-aux-Grains n° 4 – IV 356 (Blondel), N 879 puis section 60 parcelle 55 (cadastre)

Réunie de fait au n° 6 en 1896. – Détruite lors du bombardement aérien du 11 août 1944.


Vers 1940, le n° 4 est celui au pignon crénelé. Un balcon court au-dessus du rez-de-chaussée. (AMS, 1 Fi 84, 328 et 329, photographie Falkenstein)
1944, bâtiments après bombardement (AMS, 1 Fi 104, 193)

La maison entre l’auberge au Saumon au sud et la maison des subhastations au nord est inscrite au nom du fondeur de pichets Jean Wedelé dans le Livre des communaux (1587). Elle a un auvent de vingt-quatre pieds et demi de long, la même longueur que le toit que Jean Wedelé fait remplacer en 1589. La maison appartient ensuite à son beau-fils Michel Wanner puis aux neveux de sa veuve (1615-1665). Les chaudronniers Jean Richard Reiffel puis Barthelémy Erasme Albrecht en sont propriétaires de 1665 à 1716. Barthelémy Erasme Albrecht paie à partir de 1691 quinze sols pour le droit de poser des cuves à farine sur le marché aux grains devant sa maison ; la redevance s’éteint en 1745 par renonciation. La maison reste ensuite jusqu’en 1888 la propriété des ayants droit du vitrier Sébastien Eckel. La veuve du marchand de fer Daniel Pfæhler est autorisée en 1765 à réparer la porte de sa cave inclinée en remplaçant les murs en bois par des murs en pierre. Jean Michel Ott demande en 1768 l’alignement à suivre pour reconstruire sa maison, l’affaire n’a cependant pas de suite. Il fait remplacer en 1774 le pavé par des dalles devant sa maison sur une largeur de quatre pieds.


Plan-relief de 1725. Façades entre la rue de la Lanterne à gauche et la rue des Pelletiers à droite. La maison est la deuxième à partir de la droite (Musée historique, cliché Thierry Hatt)

Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 189 (Musée des Plans-relief) 1

L’Atlas des alignements (années 1820) signale un bâtiment à rez-de-chaussée, trois étages en maçonnerie et un balcon. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade se trouve entre les repères (l-m) : rez-de-chaussée à deux grandes arcades, trois étages à trois fenêtres, pignon crénelé à deux petites fenêtres. Le bâtiment arrière a une sortie (c-d) dans la rue des Chandelles. La cour E représente l’arrière (2-3) du bâtiment vers le Vieux-Marché-aux-Grains, le bâtiment latéral nord (1-2) à deux étages, le bâtiment latéral sud (3-4) à un étage et le bâtiment (4-1) entre deux cours. La cour arrière D représente l’arrière (2-3) du bâtiment entre deux cours, le mur nord (1-2), le bâtiment latéral sud (3-4) à deux étages et le bâtiment (4-1) vers la rue des Chandelles.
La maison porte d’abord le n° 17 (1784-1857) puis le n° 4.

189, Plan
Cours E et D, plan de l’îlot

Le farinier Jacques Arlen achète en 1845 un terrain communal pour faire une devanture. Son gendre Jean Chrétien Bieler fait des agrandissements qui portent le revenu de 306 à 360 livres, le nombre de fenêtres au-dessous du troisième étage passe de 42 à 61. Le boucher Jacques Gangloff achète la maison en 1888 puis les commerçants associés Edouard Frey et Charles Frédéric Wolff en 1893. Lors de la liquidation en janvier 1896, Charles Frédéric Wolff en devient seul propriétaire et la loue à la brasserie au Coq blanc. La maison partage ensuite la destinée de sa voisine, le n° 6.


Plan du rez-de-chaussée et du sous-sol lors des transformations prévues en 1889. Le bâtiment à droite de la cour sert de charcuterie. Une partie de la cave se trouve au-dessous de la rue (dossier de la Police du Bâtiment)

septembre 2023

Sommaire
CadastrePolice du BâtimentRelevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1592 à 1952. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Jean Wedelé, fondeur de pichets, et (1566) Marguerite, veuve du fondeur de pichets Jacques Martzolff, puis (1583) Ursule Meyer d’abord (1559) femme du chaudronnier Léonard Wanner – luthériens
1615* h Michel Wanner, chaudronnier, et (1606) Anne Christmann – luthériens
1663 h (co-propriétaires) Jean Christian, chaudronnier, et (v. 1648) Marie Marguerite Pœnius puis (1663) Anne Dieffenbecher – luthériens
Georges Boss, de Bosselshausen – luthérien
1665 v Jean Richard Reiffel, chaudronnier, et (1657) Marie Christian puis (1660) Anne Marie Vogt – luthériens
1672 h Barthelémy Erasme Albrecht, chaudronnier, et (1672) Anne Marie Vogt, veuve de Jean Richard Reiffel – luthériens
1716 v Sébastien Eckel, vitrier, et (1701) Marie Salomé Waldeck – luthériens
1756 h Jean Daniel Pfæhler, marchand, et (1743) Marie Dorothée Eckel – luthériens
1766 h Jean Michel Ott, enseignant, et (1748) Marie Elisabeth Eberlin puis (1766) Marie Dorothée Eckel veuve de Jean Daniel Pfæhler – luthériens
1807 h Jean Michel Eckel, menuisier, et (1795) Chrétienne Spanner
1835 h Jacques Arlen, farinier, et (1823) Marguerite Salomé Eckel
1857 h Jean Chrétien Bieler, propriétaire, et (1847) Caroline Arlen

1888 v Jacques Gangloff, boucher, et (1880) Caroline Lapp
1893 v Société Frey et Wolff (Edouard Frey et Charles Frédéric Wolff, commerçants)
1896 h Charles Frédéric Wolff, commerçant, et (1879) Catherine Litt
1922* v Grandes Brasseries Alsaciennes d’Adelshoffen

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 750 livres en 1663, 900 livres en 1690, 1 900 livres en 1714, 2 000 livres en 1746 et en 1759

(1765, Liste Blondel) IV 356, Sebastien Edel
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Ott wittib, 5 toises, 1 pied et 3. pouces
(1843, Tableau indicatif du cadastre) N 879, Arlen, Jacques, farinier – maison, sol – 3 ares

Locations

1677, 1688 (cave) David Stigler, boulanger
1716, Jean Philippe Fiessel, chaudronnier
1716, (boutique), 1719, Ursule Schwab
1730, Thomas Hœger, farinier
1780, (cave) Othon Erdmann, tourneur
1781, Christophe David Abel, orfèvre
1786, Jean Antoine Lesina, marchand
1798, 1808 (cave) Frédéric Gundelwein
1808, Geoffroi Christophe Schütze, mécanicien, et Catherine Dorothée Weismantel
1813, Susanne Dorothée Œsterling veuve Siegfried
1865, (magasin) Jean Schneider et Barbe Erbs
1869, (magasin) Sophie Bloch épouse d’Elie Troller

Livres des communaux

1587 Livre des communaux, VII 1450 f° 143-v
Le sénateur Jean Wedelé règle 2 livres 4 sols 8 deniers pour sa maison à côté de la maison aux subhastations, à savoir un auvent (24 pieds ½ de long, saillie de 10 pieds), deux plates-formes dallées (même longueur, saillie de 7 pieds), une porte de cave inclinée (7 pieds de large, saillie de 8 pieds ½), un étal de fondeur de pichets (6 pieds de long, 5 pieds de large), un autre étal (8 pieds de long, 5 pieds de large), et un étal (6 pieds ½ de long, 4 pieds ½ de large).

Am Eck ane dem Barfüsser Platz beÿ dem brunnen an, Vnd dem Ganthauß der Zunfft Stuben Zur Lutzernen Zugemessen
Herr Hans Wädele der Rhatherr hatt vor seinem hauß, neben der Ganthen ein Wettertach 24 ½ schu lang vnd 10 schu herauß, Vnden Zween besetzter Tritt auch so lang, vnd 7 schu herauß, Darauff ein ligende Kellerthüer 8 ½ schu herauß, vnd 7 schu breit, Ein Kandtengiesser Banckh 6 schu lang vnd 5 schu breit, Mehr ein Banckh 8 schu herauß, vnd 5 schu breit, Mehr ein Banckh 6 ½ schu lang und 4 ½ schu breit, Bessert & ij lb iiij ß viij d

1673, Livre des loyers communaux, VII 1466 (1673-1741) f° 625
Barthelémy Erasme Albrecht paie à partir de 1691 15 sols pour le droit de poser des cuves à farine sur le marché aux grains (voir plus bas la décision des Quinze). La somme est revue à plusieurs reprises.

Bartholomæus Erasmus Albrecht, soll wegen der gerechtigkeit die Mehlbütten auff dem Kornmarckt zu verlehen, Jahrs vff den 1. Aprilis ([corrigé en] Michaelis), und A° 1691. I.mo, 15 ß ([corrigé en] 17 ß 10 – 27 lb 10 ß – 35 lb Reinig. – 26 lb)
Sol laut der herrn XV. Erk. p. 1703. 1704 & 1705. jährlichen 17 lb 10 ß bezahlen, deren datum d. 10. Martÿ 1702

(Quittungen 1691-1726)
1717 Eckel – Reinig.1718-1741
[in margine :] l. der HHn. XV. Erk. de 1. 8.br. 1714 soll Daniel Reinigen der Ganth käuffler p. 1715. 16. et 1717 jahrl. vff Michaelis 27 lb 10 ß d bezahlen
l. Erk. der Herrn XV. de 1. febr. 1716. sollen die albrechtischen Erben oder Sebastian Eckel, der jetzige Käuffer Ihres haußes p 1716. 1717. und 1718 Jährlichen 6 lb bezahlen
L. Erk. der Herrn XV. de 4. 7.bris 1717. soll reinigen Vf Michaelis 1718. 19. et 20. Jähr. 35 lb d. vf d Pfenningthurn lüffern
l. Erkh. der Hh. XV. de 19. 8.bris 1720. soll reinigen Uff Mich: 1721. 22. et 23. jährl. nur 25. lb Geben
l. Erk. der herrn XV. e 16. Octobr. 1723 soll Er wied. avf Mich : 1724. 1725. et 1726. Jährl. 25. lb d geben
L. Erk. der herrn XV. de 11. 9.bris 1726. Soll diebold jmbs der ganth Käuffler p. 1727. 28. et 1729. vf Mich: Jährl. 20 lb und Eckel à 6 lb d. Zahlen
Imbs ist wieder auff 3. Jahr umb bemeltden Preiß der 20. lb d. Continuirt, l. der Herren XV. Erk. d. d. 4. Martÿ 1730
Neuzb. fol 224-b und 225

1741, Livre des loyers communaux, VII 1470 (1741-1802) f° 225
Même loyer dû par Sébastien Eckel qui renonce au droit en 1745.

alzb. 625
Sebastian Eckel soll wegen der Gerechtigkeit die mehlbütten auf dem Kornmarckt zu verlehen, Jahrs auf Michaelis – 6 lb
(Quittungen, 1740-1745) mit Aufkündung

Préposés au bâtiment (Bauherren)

1589, Préposés au bâtiment (VII 1305)
Les préposés autorisent le 23 août 1589 le fondeur de pichets Jean Wedele à faire travailler cent pièces de bois de construction sur la place des Cordeliers puis le 25 octobre à refaire son toit que les chefs de chantier mesurent (24 pieds ½ de long, saillie de 9 pieds ½)

(f° 148-v) Sambstag den 23.t Augusti – Barfüßer platz.
Hans Wedelin Kanthengieser begert platz Zu 100 stuck baw holtz vff dem Barfüser blatz Zu Zymern Im Zuge* Ist Im Zugelaßen.

(f° 191-v) Sambstag den 25.ten Octobris. – Hans Wedelin wett. dach
Statt lonherr Zeigt An Hans Wedelin der Kanthengieser hab bey Bauwherrn Angesucht diewil der newe dach An seinem Haus neben der Statt ganthhuß mangellhafft d. Er zu Beßern vorhabens, die haben Im beuelch solche ab Zumeßen und vff dem Pfenningthurn wid. An Zu Zeig, Im bescheid Zugeben Ist daß selbige durch die werckmeyster abgemessen vnd befund. 24 ½ schu lang vnd 9 ½ sch breit herauß will d wider Also mach, Ist Ime sein begeren Zugelaßen.

1765, Préposés au bâtiment (VII 1411)
La veuve du marchand de fer Daniel Pfæhler est autorisée à réparer la porte de sa cave inclinée en remplaçant les murs en bois par des murs en pierre, à condition que les murs soient au même niveau que le pavé et de ne pas poser de pierre aux angles

(f° 77-v) Dienstags den 14. Maÿ 1765. – Daniel Pfählers Wb.
Augenschein eingenommen an weÿl. Daniel Pfählers des Eißenhändlers hinterl. wittiben Hauß neben dem Herren Stall welche umb erlaubnus gebetten jhre auff dem Allmendt Liegende Kellerthür außbeßern und an statt der höltzernen gewändter steinere machen Zu laßen.
Erkannt Willfahrt, mit conditio dieselbe dem pflaster eben und gleich Zu legen auch keine eckstein davor Zu setzen.

1768, Préposés au bâtiment (VII 1413)
Jean Michel Ott demande que les préposés lui indiquent l’alignement à suivre pour reconstruire sa maison. L’inspecteur des travaux Werner devra délimiter le terrain et faire un rapport sur le terrain à enclore pour en fixer le prix (la suite du registre n’évoque pas de prix à régler).

(f° 24) Dienstags den 7. Junÿ 1768 – H. M. Johann Michael Ott
H. M. Johann Michael Ott bittet umb anweißung der flucht nach welcher er sein hauß neben dem herren Stall bauen solle. Erkannt, solle jhme H. Werner außstecken und rapport abstatten wie weit er auff das allmend vorfahren Könne umb den preiß davor zu reguliren.

1774, Préposés au bâtiment (VII 1416)
Les préposés autorisent le maître maçon Schrœder au nom de Jean Michel Ott à remplacer le pavé par des dalles devant sa maison sur une largeur de quatre pieds, à condition qu’il règle les frais si les pavés devaient être remis en place.

(f°10-v) Dienstags den 1. Februarii 1774. – Hr. Mag. Joh. Michael Ott
Mr Schröder, der Maurer, nôe. Hrn Mag. Johann Michael Ott, bittet zu erlauben vor seiner behausung ane dem alten Korn Marckt neben dem Herren Stall gelegen mit vier Schuh breit das Pflaster auf zu heben und mit Blatten zu belegen.
Erkannt, Mit dieser Condition willfahrt, daß solches auf des Imploranten Kösten geschehen und falls solcher Platz wieder müßte oder solte gepflästert werden, solches ebenfalls auf des Haus Eigenthümers Kösten geschehen solle, dahero Ihm auch die herausnehmende Wacken zu laßen.

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

2° arrondissement ou Canton nord – Rue du vieux marché aux Grains

nouveau N° / ancien N° : 21 / 19
Eckel
Rez de chaussée et 3 étages médiocres en maçonnerie et balcon
(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 21 f° 254 case 1

Arlen Jacques farinier à Strasbourg

N 879, maison, sol, vieux marché aux grains 19
Contenance : 3,00
Revenu total : 307,56 (306 et 1,56)
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 42 / 34
fenêtres du 3° et au-dessus : 6 / 5

Cadastre napoléonien, registre 23 f° 1044 f° case 1

Arlen Jacques farinier
1859 Bieler, Jean Chrétien farinier
1889/90 Gangloff Jakob Metzger
94/95 Frey & Wolff, Eisenhändler
1897/98 Wolff Carl Friderich Straßburg / und Ehefrau Katharina geb. Litt in Gütergemeinschaft
(ancien folio 792)

N 879, maison, sol, Rue du vieux marché aux grains 4
Contenance : 3,00
Revenu total : 307,56 (306 et 1,56)
Folio de provenance : (254)
Folio de destination : 792 (sol, Gb)
Année d’entrée :
Année de sortie : 1866
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 42
fenêtres du 3° et au-dessus : 6

N 879, maison
Revenu total : 361,56 (360 et 1,56)
Folio de provenance : 792, augmentation
Folio de destination : Gb
Année d’entrée : 1866
Année de sortie :
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 61 / 49
fenêtres du 3° et au-dessus : 8 / 6
1866, Augmentations – Bieler Jean Chrétien f° 792, N 879 maison, revenu 360, addition de construction, achevée en 1863, imposable en 1866, imposée en 1866
Diminutions – Bieler Jean Chrétien f° 792, N 879 maison, revenu 306, addition de construction de 1863, supp. en 1866, voir les augmentations

Cadastre allemand, registre 31 p. 393 case 4

Parcelle, section 60, n° 55 – autrefois N 879
Canton : Alter Kornmarkt, Hs N° 4 und Heiligenlichtergasse 3
Désignation : Hf, 2 Whs (droit de créance de superficie et infrastructures, v. compte 76)
55, deux maisons droit de créance de superficie et infrastructures, v. compte 6602
Contenance : 3,26
Revenu : 5800 – 9000
Remarques 1952 rect.

(Propriétaire jusqu’à l’exercice 1923), compte 3766
Wolff Karl Fridr. u. Ehefr.
1920 Wolff Karl Friedrich Reichart Wittwe Katharina geb. Litt
1930 Ohl Louise étudiante
1932 Mihailovith Stanislav
(rayé 1934)

(Propriétaire à partir de l’exercice 1923), compte 76
Bierbrauerei Adelshoffen A. G. mit Sitz in Schiltigheim
1904 Straßburger Münsterbräu
1922 G.des Brasseries Alsaciennes d’Adelshoffen
1944 Brauerei Adelshofen A. G. in Strassbg. Schiltigheim
1947 Brasserie d’Adelshoffen s.a. à Schiltigheim
(84) corrigé en (109)

(Propriétaire à partir de l’exercice 1952), compte 6602
Association syndicale de remembrement de Strasbourg-Ville
(clos)

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton IV, Rue 108 Vieux Marché aux Grains p. 156

Prop. – Ott, Marie Dorothée, veuve – Fribourgeois
Loc. – Riss, Jean Jacques, Negociant – Miroit
Loc. – Imroth, Jean, passementier – Miroir
Loc. – Weishaar, Henry, sellier – Tanneurs

Annuaire de 1905

Voir au n° 6

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 232 MW 47)

Rue du Vieux-Marché-aux-Grains n° 4 et n° 6 (1866-1952), partie relative au n° 4

Le maître boucher Gangloff charge en 1889 l’architecte Gustave Hagenbüchle de transformer le rez-de-chaussée en y aménageant une devanture et d’ouvrir un puits de lumière dans le trottoir, les travaux ne sont cependant pas réalisés.

Sommaire
  • 1885 – Le maître maçon Emile Widmann (1, rue Saint-Louis) demande au nom du propriétaire Steinmetz l’autorisation de ravaler la façade (4, rue du Vieux-Marché-aux-Grains) – Autorisation – Le crépi est terminé, la peinture reste à faire, juillet 1885
  • 1886 (mai) – Le maire notifie Chrétien Bieler, propriétaire du 4, rue du Vieux-Marché-aux-Grains de faire ravaler la façade – Le propriétaire demande un délai, il envisage de vendre la maison après la mort de sa femme puis de sa fille à Sélestat. – L’agent Wetzer note que la maison vaut environ 70.000 marks et rapporte 800 marks par trimestre. Le maire refuse d’abord d’accorder un délai parce que la façade est sale puis accorde un délai d’un an.
    1887 (avril) – L’entrepreneur Th. Wagner demande au nom du sieur Bieler l’autorisation de réparer le crépi – Autorisation (le bâtiment est en arrière de l’alignement)
  • 1887 – Le directeur de l’usine à gaz demande au nom des frères Levy l’autorisation de faire une prise pour environ trois becs. – Autorisation accordée au directeur Weil-Gœtz (1, rue des Bonnes-Gens)
  • 1889 – L’architecte Gustave Hagenbüchle (47, Faubourg de Pierre) demande au nom du maître boucher Gangloff l’autorisation de transformer le rez-de-chaussée – Dessins – Autorisation (le rez-de-chaussée suit l’alignement mais le sous-sol en dépasse de deux mètres) – Droits réglés pour transformer un pilier, poser une devanture et ouvrir un puits de lumière dans le trottoir – Les travaux n’ont pas commencé un an après que le maire a accordé le permis
  • 1896 – Le maire constate que la couturière Luck a posé sans autorisation une enseigne sur le balcon au n° 4. – Demande – autorisation de poser une enseigne plate
  • 1896 – Le maire notifie le commerçant Wolf (demeurant rue de Cronenbourg à l’angle du boulevard de Cronenbourg, ensuite rue du Faubourg de Saverne et boulevard du Président-Wilson) de faire ravaler la façade du n° 4. Le locataire principal pour quinze ans est le brasseur Marx de Schiltigheim – Travaux terminés, décembre 1897.

Relevé d’actes

La maison est inscrite au nom de Jean Wedelé dans le Livre des communaux (1587). Jean Wedelé épouse en 1566 Marguerite, veuve du fondeur de pichets Jacques Martzolff

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 263-v n° 960)
1566. Joannes Wedelin, Margareth Martzolffs Jacobs des Kantengießers seligen nachgelasne witwe (i 272)

Il se (re)marie en 1583 avec Ursule, veuve du chaudronnier Léonard Wanner
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 349 n° 722)
1583. Eodem die [Dominica IX] Hans wedele der cantegießer Ursul Lenhart wanners des kupfferschmidts wittwe 13. Augusti (i 355)

Fils de Jean Wanner de Strasbourg, Léonard Wanner épouse en 1559 Ursule, fille d’Etienne Meyer
Mariage, cathédrale (luth. p. 57)
1559. Sontag den 22. Octobris. Lienhardt Waner von Stras. Hans Waner seligen Sun, Vrsula Steffen Meiers seligen docht. (i 31)

Ursule Meyer, femme du fondeur de pichets Jean Wedel, institue pour ses héritiers ses trois enfants Ursule Wanner, femme du notaire Martin Hartmann et ses deux fils Léonard et Michel Wanner. L’acte est dressé dans sa maison, sise à côté de la maison aux subhastations.
1609, Not. Strintz (Daniel, Protocole 58 not 61, I) fol. 204
Testamentum nuncupativum frauwen Ursulæ Meÿerin, Weÿlandt hannß Wädelß deß Kandtengießers seligen hinderlaßenen wittwen
1609 (…) vff Freÿtag den 3. Novembris Zwüschen fünff vnd sechß vhren nachmittag (…) erschienen Ist die Ehren und tugendsam frauw Ursula Meÿerin Weÿlandt herrn Hanß Wädels deß Khandtengiessers vnnd burgers Zu Straßburg seligenn Wittwen gleichwol mit Zimblichen hohen Altter beladen vnnd ettwaß übell Auff (…) vnd vnd.schribnene lettst willens schrifft, den erforderten gezeügen verstendlich vorgeleßen von wortt Zu wortt (…)
Zum dritten So verschaffe vnd ordne Ich Zu einem Prælegat Ursulen Wannerin herrn Martin Harttmans deß Notarÿ haußfrawen meiner lieben dochter (…)
Zum Vierden So Prælegire Ich Leonhard Wannern meinem sohn (…)
Zum Fünfften So vermache Ich Zu einem freÿen vorauß und Prælegat, Michell Wannern meinem andern sohn (…)
Zum Subenden (…) meiner dochter angehöriger drittertheil Ihren Kindern meinen lieben Enckheln (…) Sara und Ursula
lettstlichen dieweil die einsatzung der Erben In einem Jeden testament fürnemblich beschehen soll (…) zu meinen rechten Erben Ursulam Wannerin herrn Martin Harttmans haußfraw, Leonhard und Michell Wannern, Alle dreÿ meine mit Weÿlandt Leonhard Wannern dem Kupfferschmidt meinem ersten lieben haußwürth erzeigte dochter und söhne
(f° 213-v) Vnd seindt dise dinng Zugangen vnnd beschehen Inn deß Heÿligen Reichß freÿen Statt Straßburg, Inn einer behausung der frawen testiererin Zuständig gegen dem Kornmark vnd vff einer seitten neben dem ganthauß, vff der andern seÿten neben der herrberg Zum salmen gelegen, oeben auff In einer stuben gegen der gassen sehendt

La maison revient au chaudronnier Michel Wanner qui épouse en 1606 Anne, fille de Gautier Christmann, de Bosselshausen (près de Bouxwiller)

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 231 n° 627)
1606. Sonntag. den 6. Julÿ. Michaël Wanner d. Kupfferschmidt Alhie, vndt Anna, Walthers Christman, von Boselshausen tochter, Eingesegnet Zinstag. 15. Julÿ (i 236)

Michel Wanner meurt en délaissant pour héritier testamentaire Nicolas Hartmann, ancien bourgeois de Strasbourg habitant près de Heidelberg. Le titre de la maison date du samedi suivant la Sainte-Gertrude 1500. La masse propre à la veuve est de 551 livres, celle de l’héritier de 2 465 livres. L’actif de la communauté est de 3 336 livres, le passif de 2 227 livres.

1636 (11.8.), Not. Oesinger (David, 37 Not 6) n° 24
Inventarium vnndt Beschreibung Aller vndt Jed. liegender vndt fahrend. Haab Nahrung vndt Güther, So weÿlandt d. Ehrengeachte vndt Vornehme H Michael Wanner geweßner burg. und Kupfferschmidt alhie Zu Straßburg seel. nach seinem tödlichem Abschiedt aus dießer Weltt verlaßen, vndt vff beschehenes freundt: vndt fleißiges begehren des Ehrenvest. vndt Wohl vornehmen H Nicolai Hartmans burgers allhier Jetzmahlen Zu Frÿdenheim Heÿdelberger Ambts Wohnhaft alß per Testamentum nuncupativum instituirten einich. Erben, So aber Weg. leibßblödigheit zu beth geleg. vndt beÿ dem Anfang Vorhabend. Inventation nicht selbst Zugegen sein können, An deß. stath aber d. auch Ehrenvest v. Wohl Vorgeachte H. Celestinus Helffenstein Churfr. Pfältzischer ober Ambts Schultheiß Zu Brettheim vndt Keller Zu Wingartheim & alß von Ihme H. Hartman erbettener beÿstandt gegenwertig war, fleißig ersucht, Inventirt, durch die Ehren: vndt Tugendsame Fraw Annam Christmännin die hinderlaßne Wittib, mit beÿstand deß Ehrengeachten vndt Vornehmen H Georg Kraußen deß büchßenmachers vndt burgers allhier Ihres geordneten vndt geschworenen Vogts Vff Zuvor beschehene erinnerung trewlich geäugt, gezeiget (…) Actum Straßb. Donnerstags d. 11. Augusti A° 1636. In beÿsein des auch Ehren Vest. vndt vorgeachten H Abraham Habrecht des Eltern alß von d. abgeleibten H Michel Wanner seel. neben obgedachten H. Georg Kraußen verordneten Testamentarÿ.
Publicatio vnd Erclärung über hieuorgesetztes Testamentum nuncupativum (…) Freÿtags den 26. Augusti A° 1636.
In Gottes Nahmen Amen. (…) Persönlich erschienen ist der Ehrengeachte vnd Vornehme H Michel Wanner burger und Kupferschmidt alhie Zue Straßburg zwar schwach und Kranckh auff dem banckh neben am Tisch sitzend Jedoch aber guten gesund richtig. Verstandts (…) Zum Achten Legirt er seines Schwag. hanßen Christmans Zue Boßelhaußen lieben Töchterlin Maria (…) Alß will offt vnd vilgedachter H Testator Zu seinen rechten wahren ungezweiffelt. vnd einig. Erben ernandt, eingesetzt und Instituirt haben Nicolaum harttman seines lieben schwester Ursulæ Wannerin und H. Martin Hartmans beed. ehegemächt nunmehr selig ehelich erzeügten und nachgelaßenen Sohn seinen lieben Vettern der ohne d. sein Einiger und rechter erben ab intestato wehre souern derselbe noch Inn leben vnd seinen Todt erleben solte (…) Freÿtags den 3. Junÿ Zwischen 7. vnd 8. Uhren geg. abendt A° 1636. David Ösinger Nots.

Inn Einer Behaußung In dißer Statt Straßburg nahe beÿ dem Korn Marckh neben der Herberg Zum Salmen geleg. So Inn diße Verlaßenschafft gehörig vnd hernach specificirt würdt Ist befunden worden wie volgt.
Auff der 2. büenen, Auf d. 3. boden In d. Cammer A, Auf d. 4. boden In d. Cammer B, In d. Cammer C, In d. Cammer D, In d. Cammer E, In d. hind.sten Stub Cammer, Im hindersten Stüblin, In d. Wohn Stuben, In der Stub Cammer, Im Hauß öhren, In Understen Stub Cammer, In Undern Haußöhrn, In der Kuchen im hoff, Im bad stübel, Im Hoff, Im Keller
Ergäntzung deß H Erben unveränd.ten Guths. Erstlich Ist d. H. Vermög Theilbuchs über weÿl. Fr. Ursula Meÿerin selig. Verlaßenschafft vffgerichtet. fol. 12 (…)
Eigenthum ane Häußern deß Erben ohnverändert. Item ein dritter theil für unvertheillt ane einer vordern hindern vndt nebens behausung In d. Statt Strasburg an dem Korn Marckh gelegen, eins. neb. dem Ganthauß, and.seit hind. undt vornen neb. d. herrberg Zum Sallmen, stost hind. vff die Heiligen Liechtgaß, vndt vornen vff die Straß, Von der hindern Nebens behauß. gohndt Zuvor 9. fl. gedts Str. Wr. Jährlich. vff Martini lösig mit 225. fl. ermelter wr. dem großen Allmoßen Zue St Marx, sonst allerdings freÿ ledig vnd eig. Vnd ist dißer dritter theil über den 3. theil ane nechst hieuor gesetzten 225. fl. Str. wr. darauff stehende beschwerd hiehero angeschlagen word. für und umb 366. lb 13 ß 4 d.
Theilbar. It. 2/3. für unvertheillt ane einer vordern, hind. vnd nebens behauß. In d. Statt Strasb.an dem Kornmarckh geleg. 1. seit neb. d. Ganthauß, 2.seit hind. vnd vornen neb. d. herrberg Zum Salmen, stost hind. vff die Heÿlig. Liechtgaß, vndt vornen vff die Straß, Von der hindern nebens behauß. geh. Zuvor 9. fl. gedts Str. wer. Jährlich. vff Martini lösig In Hauptg. mit 225. fl. ermelter wr. dem groß. Allmoßen Zue St Marx sonst allerdings freÿ ledig vnd eig. Vnd ist diße zwen 3.t theil über die 2. drittheil ane nechst vorgesetzten 225. fl. Str. wr. darauff stehende beschwerd. hiehero angeschlag. word. für und umb 733. lb 6 ß 8 d.
Darüber sagt Ein Pergamentin brieff vnd. des Kleinen Rhats Zu Straßb. Insigel versigelt deßen dat. Sambstag nach St. Gertrud tag A° 1500. signirt mit altem N° 18 darbeÿ er für dißmal auch gelaßen word. Die übrige darzu gehörige spruch: und Kauffbrieff auch abgelößte Zinßverschreibung. seindt beÿsammen In einer sonderbahren laden Zubefind.
Summarum des Erben unveränderten Haußrhats 75, Sa. Werckzeugs 16, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 93, Sa. Guldenen Ring 4, Sa. Pfenningzinß hauptg. 69, Sa. Eÿgenthumbs ane Haüßern 366, Sa. Guths Ergäntzung 1840, Summa summarum 2465 lb
Sa. Anschlags der Wittiben unveränderten Haußrhats 33, Sa. Silber geschmeids 11, Sa. Baarschafft 24, Sa. Guldener Ring 10, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 50, Sa. ligend. Güetter 87, Sa. Guths Ergäntzung 334, Summa summarum 551 lb
Sa. Theilbare, haußrhats 141, Sa. Früchten 28, Sa. Wein und Lährer Faß 122, Sa. Werckzeugs zum Kupferschmidt handwerckh gehörig 4, Sa. Wahren 1249, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 87, Sa. Guldenen Ring 22, Sa. baarschafft 644, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 217 lb, Sa. Eigenthum ahne häusern 733, Sa. Schulden 85, Summa summarum 3336 lb – Abzuziehen 2227 lb, Restirend theilbar Guth 1108 lb
Summa finalis 4136 lb

Propriétaire de la maison, Anne veuve de Michel Wanner meurt en délaissant pour héritiers testamentaires ses neveux le chaudronnier Jean Christian de Strasbourg et Georges Boss de Bosselshausen. Les experts estiment la maison à 750 livres. L’actif de la succession s’élève à 1 736 livres, le passif à 93 livres.

1663 (3.2.), Not. Schübler (Christophe, 55 Not 24) n° (1402)
Inventarium vnd beschreibung Aller Haab Nahrung und güetter, so weÿl. die Ehren: und Tugendsamme Fr: Anna, Weÿl. des Ehrenhafften Michael Wanners geweßenen Kupfferschmidts und burgers alhie hinderlaßene Wittib, Welche den 27.ten Januarÿ einstehenden Jahrs tödlichen Verblichen, hinderlaßen, so vff erfordern und begehren der Abgeleibten Fr. Seel. per Testamentum nominirter und ane nachgemeltem folio benambßter Erben, durch beede instituirte Testaments Erben, Sodan den Ehrenhafften hanß Georg Stengern hueffschmiden und burgern alhie der Verstorbenen Fr. Seel. geweßenen Vogten (…) Actum und angefangen den 3. Februarÿ 1663.
Die Verstorbene Fr. Seel: hat per Testamentum Zu Erben Verlaßen Wie Volgt 1. Johannen Christian Kupfferschmiden Und burgern inn Straßburg Zu einem halben theil, 2. Zu dem Andern halbentheil aber Georg Boßen burgern Zu Boßelshaußen, Mit beÿstandt des Ehrenvesten Fürsichtig und Weißen H Joh: Petri Schmiden E. E. Großen Raths Alten beÿsitzers und dießer Zeit E.E. Kleinen Raths Wohlverordneten Constofflers und vorgedachtem Rath in Nahmen des Frembden Erben Zu dißem geschäft deputirt und erbettenen herrens. Bede der in Gott ruhenden Fr. Seel: Bruders Seel: auch per Testamentum instituirte Erben.

Im vordern Stock, Auff dem Obern Kasten, Inn der Cammer A, Inn der Cammer B, Inn der Cammer C, Inn der Cammer D, Inn der Cammer E, Inn der Stub Cammer, Im obern hauß öhren, Inn der Kuchen, Im kleinen Stüblein, Inn der Kuch. Im vord. haußöhren, Im hoff, In der vndern Stub Cammer
Eygenthum ane Häußern. Item ein vorder mittler vndt hinderhaus, Zweÿen höfflein Ane dem Kornmarckh geleg. einseit neben dem Ganthauß ander seit der Herrberg Zum Salmen hinden vff gedachte Herrberg vndt die Heylich Liechtgaß stoßend, so allerdings freÿ ledig vndt eÿgen vndt hiehero æstimirt 750 lb. Darüber sagt j pergamentin brieff mit des Kleinen Rhats Insigel versigelt deßen dat. Sambstag nach Gertrudentag Anno 1500. Darbeÿ ferner 23. Alt. pergamenter Khauff: Spruch und abgelöste Zinßbrieff, Alles mit altem N° 18 et 2 notirt, Inn einer Schindelladen Zubefinden
Item hauß vnd hoffstatt mit allen ihren gebeuwen, begriffen, weithen rechten Zugehörden vnd gerechtigkeit. geleg. Inn der Statt Str. hinder der Kursner Zunfftstuben Inn heyligen Lichtes gassen, einseit neben der Herrberg Zum Salmen, Anderseit hieuor geschriebene beh. hind. Auch vff gemeltebeh. stosent (…)
Abzug Inn dißes Inventarium, Sa. haußraths 191, Sa. Frücht 1, Sa. weins und vaß 23, Sa.wahren und gemachten Arbeit 268, Sa. Silbergeschmeids 25, Sa. Guldener Ring 12, Sa. der baarschafft 143, Sa. der Pfenningzinß hauptguetter 127, Sa. eigenthumbs Ane Liegende guettern 178, Sa. eigenthumbs Ane heüssern 750, Sa. der Schulden 14, Summa summarum 1736 lb – Schulden 93 lb, Nach deren Abzug 1642 lb, Sa. præ und legaten 1093 lb, bleibt 548 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 1608 lb

En annexe de l’inventaire, Georges Boos loue sa moitié de maison à son frère

Verleuhung der neben der Gant behausung gelegenen behausung
Dieße behausung *dtden daran Georg geburenden halb theÿl hatt er Ihme Christian seinem brueder volgender gestalt verlieh.
1. behalt er Georg Ihme bey fridens vndt ruhe Zeiten Inn solcher behausung die gröste vordere Cammer Zu seinen erebten hausraht verwahrlich Zuenthalten
2.
Dieße Lyhenung et respective v.gleich haben beede gebrüedere gegen einander mit handt gegeben treuen Zuhalten mir Notario Zusproch. vndt Zugesagt. Act. den 18.ten Februarÿ Anno 1663. Christoph Schübler, Nots.

Georges Boss, de Bosselshausen en juridiction de Hanau, hypothèque la moitié de la maison au profit du préteur régent Philippe Jacques Wurmser de Vendenheim. En marge, quittance remise en 1698 à Barthelémy Erasme Albrecht.

1664 (1. Aprilis), Chambre des Contrats, vol. 529 f° 222-v
Erschienen Georg Boos Von Boßelßhaußen Hanawischer herrschafft
in gegensein deß freÿ Reichß hochwohl Edelgeborhen herrn Philipp Jacob Wurmbsers Von Vendenheim dießer Statt ietz regirenden Stättmaÿsters und treÿ Zehners Gewalthabers herrn Sebastian Goltbach des Wachtmaÿsters – schuldig seÿen 100 Pfund pfenning
Unterpfand sein solle die helffte Ihme dem Debitori für ohnvertheilt gebührend an Einem Vordern: Mittlern: und hinderhauß und allen übrig. deren Gebäwen, Begriffen weithen Zugehördten Rechten und Gerechtigkeiten alhie an dem Kornmarckh einseit neben dem Ganthauß anderseit neben der Herberg Zum Salmen gelegen, welche gantze behaußung sonderlich aber die ietzt hÿpothecirte helffte gegen männiglichen freÿ ledig und eÿgen, und die übrige helffte Johann Christian Boosen des Kupferschmidts Kindern zuständig seÿe
[in margine :] (…) in gegensein Bartholme Erasmi Albrecht deß Kupfferschmidts alß ietzmahlig. besitzers deß hierinn gemeldten verpfänd. haußes, (quittung) Act. den 9. 7.br 1698

Georges Boss de Bosselshausen près de Bouxwiller demande remboursement d’un capital déposé à la Tour aux deniers
1665, Conseillers et XXI (1 R 148)
(f° 90-v) Montag den 12. Junÿ 1665. – Georg Booß
Georg Booß von Boßelshaußen nach Buchßweÿler gehörig bitt p Schilden vnderthänig Ihme ein Pfenningthurns Capital vom 63. lb 10 ß in gewohnlichem preÿß ablößen Zu laßen. Erk. Ahn Mgh. die XV. gewießen

1665, Protocole des Quinze (2 R 82) Georg Booß. 102. [von Boßelßhausen, Abloßung]

Propriétaire de la moitié de la maison, le chaudronnier Jean Christian, originaire de Bosselshausen, devient bourgeois par sa femme Marie Marguerite, fille du prédicateur Martin Pœnius, le 7 février 1648.

1647, 4° Livre de bourgeoisie p. 247
Johann Christian der Kupfferschmid Von Boßelshaußen, empfangt daß Burgerrecht von seiner haußfrawen Maria Margaretha Weÿl. M. Martin Penÿ deß freÿpredigers seel. hinderlaßenen dochter vmb 8 Goldt fl. Ist ledigen Standts gewesen Würd Zu den schmiden dienen vnd 100 fl. verstallen. Jur. den 7. Februarÿ 1648.

Le mariage n’est pas célébré à Strasbourg. Leur fils Jean est baptisé à Saint-Pierre-le-Jeune en février 1651.
Baptême, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. p. 416 n° 28) 1651. Johann Christian der Kupfferschmidt vnndt Maria Margaretha Poenußin sein eheliche haußfraw, Johannes ihr Sohn war getaufft Donnerstags d. 20.t Februarÿ horâ secundâ. Gevatter, H. M: Johannes Brunn diaconus Zum alt. Sct Peter, H Andreas Brackenhoffer der Ampt Man Zu Schiltigheim, Jr. Anna Maria Johann Christian geweßen burgers Buxvillensis filia (i 218)

Marie Marguerite Pœnius meurt en 1662 en délaissant quatre enfants. L’inventaire est dressé dans la maison qui appartient pour moitié aux enfants du veuf. L’actif de la succession s’élève à 51 livres, le passif à 43 livres.

1663 (26.2.), Not. Schübler (Christophe, 55 Not 25) n° 1405
Inventarium vndt beschreÿbung Aller Haab vndt Nahrung, so weÿlandt die tugendsame Maria Margaretha Poeniusin Meister Johann Christian Kupfferschmidt vndt burgers alhie Zu Straßburg haußfr. welche den 9.ten Februarÿ Innstehenden Jahrs tödtlichen verplichen hinderlaßenen, So vff erfordern vnd begehren des Ehrenthafften vndt bescheidenen Hanß Georg Stenger Hueffschmifts vndt burgers alhie als geordnet und geschworenen Vogts Johanns, Joh: Philippi, Joh: Jacobi vnndt Catharina der Abgeleibten seligen mit vor vdt nachgemeltem ihrem hinderlaßenen wittiber ehelich erzeügter Kinder (…) Act. Donnerstags den 26. Februarÿ Anno 1683.

Inn einer Inn der Statt Str. neben dem Ganthauß gelegenen undt Zum halben theil des wittibers Kindern gehörigen beh. ist befunden worden wie volgt.
Des Wittibers unverändertes guet. Dieweyl Alles d. Jenige so den wittiber von weÿlandt Anna Wannerin auch weÿlandt Michel Wanners gewesenen kupfferschmidts seelig wittib seiner baaßen den 3. Februarÿ dießes Zustehenden 1663.ten Jahrs ererbt Inn dem vber solche verlaßenschafft gefertigten vff der Statt Stall eingelüfferten Inventario begriffen hatt mann vor ohnnotig erachtet, Alles d. Jenige so Ihme wittiber erblichen Angefallen dißem Inventario widerumb Specific. einzutrag. Ist deroselben d. Summarum aller Erbsportion welches dem wittiber Innhalt der Eheberedung als ein ererbt vndt unverändertes guet Zubeschreiben, benantlich 345 lb
Ane haußraht. Auff dem Kasten, im haußöhren, Im hindern Stüblein, Inn der vndern Stuben, Im haußöhren
Abzug inn dißes Inventarium. Sa. haußraths 36, Sa. der Frucht 3, Sa. Werckzeugs 12, Summa summarum 51 lb – Schulden 43, Restirendt Theilbar Guet 8 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 725 lb

La Tour aux deniers rembourse un capital de quinze livres que Jean Christian a cédé en paiement
1664, Protocole des Quinze (2 R 81) (f° 29) Sambstag den 5. Martÿ – Johann Christian, Ablöß.
H Johann Knölen* dem Scribenten seindt auch 15. lb Pfenningthurns Capital so ihme sein Schwager Johann Christian der Kupfferschmid alhier in solutum cedirt abzulößen verwilliget vnd deßwegen Schein ertheilt worden.

Jean Christian se (re)marie en 1663 avec Anne, fille du chaudronnier Gaspard Dieffenbecher
Mariage, cathédrale (luth. f° 37, n° XVIII)
1663. Dom. 9. post Trin. den 16. Aug. Zum 2 mahl hanß Christian der Kupfferschmidt u. Burger alhie undt Jf. Anna, Caspar Dieffenbech. auch Kupfferschmidts undt Burgers alhier ehel. Tochter. *stag den 25.t Aug: Freiburger, J. S Peter (i 39. NB pas de mariage à Saint-Pierre-le-Jeune)

Georges Boss et les enfants issus de Jean Christian et de Marguerite Pœnius vendent la maison au chaudronnier Jean Richard Reiffel

1665 (26. Aug.), Chambre des Contrats, vol. 531 f° 457-v
(Prot. fol. 26. fac. 2) Erschienen hannß Kugler der Zoller am Cronenburger Thor alß Georg Boßen Von Boßelßhaußen Gräffl. Hanawischer Herrschafft den 21.ten Jüngsthien in der Cancelleÿ Contractstuben mündlich constituirter Gewalthaber, So dann hannß Georg Stenger der hueffschmid alß Vogt Johann Christians deß Kupfferschmidts mit weÿl. Margarethæ Poeniußin ehelich erziehlter Kinder, und Er der Vogt mit beÿstand der Ehrenvest- Fürsichtig- weÿsen Hn Johann Peter Schmidts und herren Johann Leonhardt Fröreisens beeder alß auß E.E. Großen Rhats Mittel ad Contractus Minorum insonderheit deputirter
in gegensein hannß Reichard Reiffels deß Küpfferschmidts mit assistentz diebold Vogten deß Holtzhändlers seines Schwähers
hauß hoffstatt Zweÿ höfflein mit allen deren Gebäuen, begriffen, weithen, Zugehördten, Recht. und Gerechtigkeiten alhie an dem Kornmarckh, einseit neben dem Ganth hauß, anderseit neben der Herberg Zum Salmen, hinden uff gedachte Herberg und die Liecht Gaß /:in welche gd. behaußung auch einen ein: und aus: gang hatt:/ stoßend gelegen und seÿe obgemelts Georg Boßen helffte umb 100. lib herren Philipß Jacob Wormbsern dießer statt altem stättmaÿstern und treÿ Zehnern, Verhafftet (übernohmen) – umb 800 Pfund

Fils du farinier Jean Reiffel, Jean Richard Reiffel épouse en 1657 Marie, fille du cultivateur Jean Christmann (Christian) de Bosselshausen
Mariage, cathédrale (luth. f° 77, n° XXXIX)
1657. mehr Zum 2. mal eod. [Sonnt. XII Trin. d. 16. Aug.] Johann Reichard Reÿflin d. Kupfferschmidt, Weilandt Johann Reÿfflin des Burgers und Melmans alhier, hinterlaß. Ehel. Sohn, und J. Maria, Weilandt Christmans Hanßen des Burgers vnd Baursmans Zu Boselshausen Hanawischer Herrschafft hinterlaß. Ehel. tocht. Mont. 24. Aug. Weinstich. Münst. Weinstich. (i 78)

Jean Richard Reiffel se (re)marie en 1660 avec Anne Marie Vogt, fille du marchand de bois Thiébaut Vogt
1660 (17. Martÿ), Chambre des Contrats, vol. 525 f° 330-v
(Prot. fol. 88 fac. 1) Erschienen Hannß Reichardt Reÿffel dem Kupfferschmidt und burger Zue Straßburg, alß hochzeiter mit beÿstand Philipß Strohlen deß Metzgers und Michael Schwartzen deß Kupfferschmidts beeder burger alhier an einem,
So dann Jungfrau Anna Maria Vogtin, alß Hochzeiterin mit beÿstand diebold Vogten deß Holtzhändlers ihres eheleiblich. Vatters und Annæ Mariæ ihrer eheleiblichen Muter, Gall Gillgen deß Salpeter sieders und Michael Finckhen deß Statt Kornwerffers aller burger zue Straßburg am andern theil

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 108 n° 12)
1660. Eodem Paschatis Festo. Hanß Reichart Reiffel der Kupfferschmid und burg. alhie, und Jungf. Anna Maria Theobald Vogten des holtz händlers und burgers alhie eheliche Tochter. Copulabant Zinst. d. 1. Maÿ Zum J S Peter (i 119 – Proclamation, cathédrale f° 115, n° III)

Jean Richard Reiffel et Anne Marie Vogt font enregistrer des dispositions de dernière volonté alors que le mari est malade.
1670 (29.1.), Not. Oesinger (David le jeune, 38 Not 17) n° 296
Codicill, Mr hannß Reichardt Reiffels des Kupfferschmidts vndt Fr. Annæ Mariæ Vogtin, beeder Eheleüth vndt Burgere alhie. Act. den 29.ten Januarÿ 1670.
Persönlich kommen und erschienen seindt der Ehrengeachte Mr Hannß Reichardt Reiffel, Kupfferschmidt, vndt beneben Ihme die Ehren und Tugendtsahme Fr. Anna Maria Vogtin beede Eheleuth vndt Burgere alhie Zue Straßburg, Er der Ehemann schwachen vndt Kranckhen, Sie die Ehefrauen gehend vndt stehenden leibs darneben ab. beede vermittelst Göttlicher gnad. verleihung gueten richtigen Verstandts (…)
Hievor beschriebene ding alle seindt Zugang vnd beschehen In des heÿl. reichs freÿen Statt Straßburg In einer ahne dem Kornmarckh neben dem Ganthauß gelegenen vndt beed. Ehegemächten eigenthümlich zuständig. bewohnend. behaußung dero Obern Wohnstub mit d. fenstern auff die gaß außsehende in gegenwertigkeit (…) Sambstags den 29. Januarÿ vormittag Zwischen 6. vndt 7 Uhren A° 1670.

Jean Richard Reiffel meurt en 1670 en délaissant un fils de son premier mariage avec Marie Christian et quatre enfants du deuxième avec Anne Marie Vogt. Les experts estiment la maison à 900 livres (somme restituée). L’actif de la succession s’élève à 897 livres, le passif à 496 livres.

1670 (19.4.), Not. Oesinger (David le jeune, 38 Not 4) n° 8
Inventarium vndt Beschreibung aller undt Jeder Haab, Nahrung vnd Güetere, Ligender vnd Vahrender, So weÿlandt der Ehrengeachte Mr Hanß Reichardt Reiffle geweßenen Kupfferschmidt vnd burger alhie zu Straßburg nach dem derselbe den 4.ten Hornung dießes fortlauffenden 1670. Jahres dieße welt gesegnet, Verlaßen, welche auf gebührliches ansuchen vndt erfordern, dener auff nachbeschribenem Blatt auß Erster vnd Anderer Ehe erzeügter Kinder vnd nechster ab intestato Hinderlaßene Erben, geordneter und geschwohrner Vögt, inventirt, durch die Ehren und tugendsame Fr. Annam Mariam Vogtin die hinderbliebene Wittib mit beÿstand deß Ehrenvösten Wohl Vorgeachten Herrn Sebastian Kuglers Statt Kupfferschmidts vnd burgers alhie Zu Straßburg Ihres geordneten Vogts vnd Hern Diebold Vogten holtzhändlers der Wittiben Vatters (…) So geschehen in Straßburg den 19.ten Aprilis Anno 1670.
Der Verstorbene Mr Hanß Reichardt Reiffle hat Zu Erben ab intestato hinderlaßen alß Volgt. 1. Johannem Reifflin mit weiland Fr. Mariæ Christianin, seiner Ersten Haußfr. seel. erzeugtes Söhnlein, deßen geordneter Vogt H Michel Schwartz Kupfferschmidt vnd burger alhie, 2. Mariam, 3. Barbaram, 4. Dieboldt 5. Vnd Weilen die Fr. hoch Schwangern Leibs ein Posthumum. Dießer 4 Letstern mit eingangs benambster Fr. Maria Vogtin der hinterbliebenen Wittiben Ehelich erzeugter Kinder geschworner Vogt Hr Philippß Strohl der Metzger.

In Einer In der Statt Straßburg auff dem Kornmarckh neben dem Ganthauß vndt in dieße Verlaßenschafft gehörigen behausung ist befund. worden Alß Volgt
Hultzen undt Schreinwerck, Cammer A, Cammer B, Cammer C, Obern Stub, Obern Stub Cammer, In d. Obern Kuchen, Im Obern Hauß Öhren, Im hind Stübel, In d. Stub Cammer, In d. Wohnstub, In d. Stub Cammer, Im Hauß Öhren, Kuchen, Im Hoff, Im Keller
Eigenthumb ahne Einer Behaußung. Item ein Hauß, Hoffstatt, 2. Höfflein, mit allen deren gebäwen, begriffen, weithen, Zugehörd. rechten vndt gerechtigkeiten, alhie Zu Straßburg am Kornmarckh, j.s. dem Ganthauß, 2. s der Herberg Zum Salmen, Hinden vf besagte Herberg vnd die Liechtgaß /:in welche gemelte behaußung auch einen ein vnd aßgang hatt:/ stoßend gelegen, dauon gibt mann Jahres 4 lb d den 19. Aprilis dem hoch Edelgebohrnen vnd Gestreng. H Philippß Jacob Wormbsern Stättmeistern, Ablößig in Capital mit 100. lb d, Weiters 9 lb d Jahrs auff Michaelis Geörg Boßen Burgern Zu Boßelshausen à 4 pro Cento vom Restirenden Kauffschilling herrührend, ablößig in Capital mit 225. lb d. Mehr 12 lb d à 4 pro Cento Jahrs auch auff Michaelis Handelsmann Geörg Stägern dem huffschmid alß Vogten Johann Christians deß Verzogenen Kupfferschmidts alhie, mit weÿland Margarethæ Pöniußin ehelich erzeugtter Kinder, so auch noch vom Kauffschilling restirt, abzulößen in hauptgut mit 300 lb d., sonst Ledig und eügen, vnd über dieße beschwerden angeschlagen vmb 275. Darüber sagt ein Pergamentene in alhiesiger CancelleÿContractstuben gefertigte Kauffverschreibung mit dero anhangendem Insigel verwahrt, datirt den 26. August Anno 1662. Signirt mit N° 1
Eigenthumb ahne Einem Gartten. Item ein achter theil ahne einem acker gartt. so 3 acker groß beÿm Beckenwäldel gelegen (…)
Wÿdembs Verfangenschaft. Es hatt herr Theobaldt Vogt der holtzhändler von weÿl. Frawen Anna Maria Wernerin seiner Ehelich geweßenen lieben haußfrauen seel ad dies vitæ wÿdebs weise zu genüßen (…)
Abzug In dießes Inventarium gemeinschafft. Sa. haußraths 138, Sa. Werckzeugs vnd Wahren Zum Kupfferschmidt Handwerck gehörig 248, Sa. Weins 40, Sa. Silber geschmeid und geschirrs 44, Sa. Guldener Ring 5, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 100, Sa. Eügentumbs ahne einem Garten 37, Sa. Eügentumbs ahne einer behausung 275, Sa. Schuld 9, Summa summarum 897 lb – Schulden 496 lb, Nach solchem abzug 390 lb – Summa finalis 634 lb
Wÿdumb. Der Verstorbene seel. hatt Auch von Johann seinem auß der Ersten Ehe erziehl. Söhnlein die Jenige veldt güetter, welche in d. Mutterlichen Inventation beschrieben seind undt Geörg Booß Zu Boßelßhauß. und Geörg Mehlen Zu Ißenhauß. umb eine Jährliche Gülth (…)
Copia der Eheberedung (…) mit vnßerem anhangenden Cancelleÿ Contract Insigel verwahrt, am 17. Monats tag Martÿ Nach Jesu Christi vnßes einigen Heÿlands Freudenreichen geburth Zalt 1660 Jahr

Originaire d’Arnstadt en Thuringe, le chaudronnier Barthelémy Erasme Albrecht épouse en 1672 Anne Marie Vogt, veuve de Jean Richard Reiffel : contrat de mariage, célébration
1672 (26.12.), Not. Oesinger (David le jeune, 38 Not 16)
Act. den 26. 10.br 1672. – Eheberedung Zwischen dem Ehrengeachten vndt bescheidenen Bartholomeo Erasmo Albrechten dem ledigen Kupfferschmidt, des auch Ehrengeachten Michel Albrechts kupfferschmidts vndt Burgers Zue Arnstatt In Thüringen gelegen ehelichem Sohn alß Bräuttigamb ahn Einem
So dann der Ehren vndt Tugendtsammen Fr. Annæ Mariæ Vogtin Weÿl. Hannß Reichardt Reifflins auch geweßten Kupfferschmidts vndt Burgers alhie Zue Straßburg sel. nachgelaßener Wittiben Alß hochzeiterin Andern theils sich begeben
So beschehen vndt verhandelt In des heÿligen Reichs freÿen Statt Straßburg Dienstagß d. 26. Decembris alß mann nach der Gnad. reich. vndt Heÿl bringend. Menschwerdung Jesu Christi Zahlte 1671.

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 226 n° 1)
1672. Dominicâ Post Novum Annum 7. Januarÿ. Bartholomæus Erasmus Albrecht der Kupfferschmidt Michael Albrecht des Kupfferschmidts vndt Burgern Zu Arnstatt in Thüringen Ehelicher Sohn Vndt Fr. Anna Maria Weÿl. Hanß Reichart Reuffel, des Kupfferschmidts Vndt Burgers alhie nachgelas. Wittib. Copulavi Mont. 15. Januarÿ (i 238)

Barthelémy Erasme Albrecht devient bourgeois par sa femme cinq jours après son mariage
1672, 4° Livre de bourgeoisie p. 393
Bartholomæus Erasmus Albrecht der Kupfferschmidt Von Arnstadt inn Thüringen, empfangt daß burgerrecht Von seiner haußfrawen Anna Maria, Weÿl. Hannß Reichardt Reifflin, deß Kupfferschmidts und burgers alhie Wittwen, umb 8. gold fl. so er beÿ alhießiger Cantzleÿ erlegt. Ist Zuuor ledigen standts gewesen, und Würdt beÿ E. E. Zunfft der Schmidt Zünfftig. Jurav. den 20. Januarÿ A° 1672.

Barthelémy Erasme Albrecht loue une cave au boulanger David Stigler

1677 (27. Aug.), Chambre des Contrats, vol. 546 f° 618
Bartholomæus Erasmus Albrecht der Kuppferschmidt
in gegensein David Stiglers deß Weißbeckhen
Verlühen, in seinem alhier am Kornmarckh gelegenen hauß den Keller, so underschlagen seÿe, uff 9. Jahr lang Von ietzt Verstrichenen Bartholomæi angerechnet, umb einen iährlichen Zinnß benantlichen 5. lb

Barthelémy Erasme Albrecht et sa femme Anne Marie hypothèquent la maison au profit des enfants mineurs du secrétaire Jean Georges Röhm

1680 (12.6.), Chambre des Contrats, vol. 549 f° 410-v
Bartolomeus Eraßmus Albrecht der Kupferschmidt undt Anna Maria beÿdte Eheleuthe undt Zwar Sie Anna Maria insonderheit mit beÿstandt der Ehren Vest undt Weÿßen herren Michael Fausten, undt herrn Mathæi Schmidts beÿdter alß auß E.E. Kleinen Rhats mittel ahne statt nechster Verwanther hierzu Deputierter
in gegensein herren Johann Schmidts Schaffners der großen gemeinen Allmoßens zu St. Marx alß Vogts Weÿl. H. Johann Georg Rhömen geweßenen Oberschreibers alda nunmehr seel. nachgelaßener Kinder – schuldig seÿen 100. lb
unterpfand, hauß undt hoffstatt mit allen deren gebawen undt Zugehördten alhier ohnfern des Kornmarckts einseit neben dem Ganthauß anderseit neben der Gastherberg Zum Salmen hinden uff heÿligen Liechter Gaß stoßend gelegen

Barthelémy Erasme Albrecht loue à nouveau une cave au boulanger David Stigler

1688 (16. 7.bris), Chambre des Contrats, vol. 559 f° 535-v
Bartholome Albrecht, der Kupfferschmid
in gegensein Hn David Stieglers, deß Weißbecken
entlehnt, Under seinem am Kornmarckt Zwischen dem Ganthhauß und würthshauß zum Salmen gelegenen wohnhauß den größern vordern Keller sambt dem Kleinen vornen daran und. der gaß, auff Neün jahr lang vom 3.ten 7.br. jüngst verfloßenen an zu rechnen
[in margine :] hierinn gemeldter H. Albrecht alß verleiher hat in gegensein Hans Georg Witmanns, deß Kieffers als von hierinn gemeldten Stiegler dem Entlehner deßen kieffer er Wittmann ist, hierzu bevollmächtiger, angezeigt und bekandt, demnach Ihme Stieglern hierinn gemeldte lehnung außzuhalten nicht mehr anständig gewesen (…) ged. lehnung mit guten belieben cassirt verspr., den 13. sept. 1695.

Les Quinze autorisent pour trois années supplémentaires Barthelémy Erasme Albrecht à poser des cuves à farine sur le marché aux farines, moyennant une redevance anuelle de 30 florins au lieu de 20 florins.
1691, Protocole des Quinze (2 R 95)
(f° 226-v) Sambstags den 1. Xbris – Bartholome Erasmus Albrecht der Burger und Kupfferschmidt alhie, per Künast, prod. Undth. Memoriale und Bitten w. d. Erk. vor Obere Umbgeldts Hn gewießen.

(f° 230) Freÿtag den 7. Decembris – Bartholome Erasmus Albrecht pt° die Meelbütten
Idem [Obere Kornherren] per Herrn Schragen, Es seÿe erinnerlich, daß Bartholome Erasmus Albrecht, d. Burger und Kupfferschmidt allhier, schon vor einigen jahren die Meelbütten auff den Kornmarck umb 30 fl. geldts jährlichen bestanden, und jüngst umb continuation, solang der Meelhandel währet, angehalten haben sonderlich, weilen der Pfenningth: etwas schrifftlich, umb es gehörigen Orthen notiren* zu Können, Von ihme Verlangt.
Als man ihn noch Ferners darüber gehört, so habe er beditten, daß er wegen der Meelbütten viel hätte Anwenden müßen, und wid. dem hin: Und hertragen viel müh hätte, Auch die hütt, Wohin die soldaten Viel unrath machten, sauber halten müßte, Und habe man vermeint, ihn noch zu einem mehrerem Zu bringen, allein habe er es Nicht thun wollen, sonden Vermeldt, daß Kein profit dabeÿ, Und er je schon Hn Hannß Jacob Zimmer, dem Kornwerffer, anestatt der vor dießem jährlich gegebenen 20. fl. auff 30. fl. getrieben worden were, welches sich im protocoll auch also befinde, und, Weilen er seithero den Zinnß richtig abgestellet, so habe mann dafürgehalten, daß mann ihme dieße Lehnung Noch länger continuiren Könte, jedoch selbige Vom j.sten April. 1691. angerechnet Nur dreÿ jahr währen sollte, zu Mghh. belieben stehend. Erk. beliebt.

Barthelémy Erasme Albrecht demande aux Quinze d’infliger une amende exemplaire au remueur de grains Jean Seiler qui a posé des cuves à farine. L’affaire est renvoyée aux préposés généraux des meuniers et à ceux de l’accise.
1702, Protocole des Quinze (2 R 106)
(f° 335) Sambstags den 20.t May 1702. Bartholomæus Erasmus Albrecht Ca. Hans Seiler
K. nôe Bartholomæi Erasmi Albrecht des kupfferschmidts Cit. per Sched. Hans Seiler den Kornwerffer, weilen Citatus Principali in seiner admodiaôn der Meelbütten eintrag gethan, gelt eingenommen vnd vor sich behalten unterm vorwand daß Principalis ihme deßwegen befehl gegeben, dem dort nicht alßo seÿe, und noch mehr als die ordnung außweißt gefordert habe, alß bittet Citatum Exemplarisch abzustraffen, und ihme dergleichen beÿ höher straff künfftig Zu verbiethen, ref. exp. G. Citatus præs. berichtet, daß er nichts als seinen gebühr eingenommen, sagt dagegen wid. obiges generalia, und bitt Zu anhörung mehrern berichts deputationem.
K. s. bittet aber wie vor. Erkandt an die oberen Müller und Ungelts Hh. gewießen.

Barthelémy Erasme Albrecht et Anne Marie Vogt hypothèquent la maison au profit de Marie Madeleine Mangin veuve Herff

1711 (4.3.), Chambre des Contrats, vol. 584 f° 104-v
Barth: Erasmus Allbrecht kupferschmidt u. Anna Maria geb. vögtin beÿständlich Joh: Michel u. Joh: Jacob der allbrecht ihrer Söhn
in gegensein frn Maria Madg: Herffin wittib geb. Mangin – schuldig seÿen 750 pfund
unterpfand, ihr hauß c. appert. beÿ der Kl: gewerbslaub, einseit ist d. ganthauß anderseit neben der Salmen hinten in die liechtergass gehendt

Barthelémy Erasme Albrecht hypothèque la maison arrière au profit de Marie Ursule Reiffel

1714 (28.4.), Chambre des Contrats, vol. 587 f° 289-v
Barth: Erasmus Allbrecht Kupferschmidt
in gegensein H. Joh: Jacob Vogt Kiefer als vogt Maria Ursula Reiflinin – schuldig seÿen – 250 pfund
unterpfand, d. hinterhauß ahn seiner behaußung allhier einseit ist der Salm anderseit neben dem ganthauß hinten auff die heilige liechtergass

Barthelémy Erasme Albrecht meurt en 1714 en délaissant quatre enfants. Les experts estiment la maison à 1 900 livres. La masse propre à la veuve est de 1 719 livres, celle propre aux héritiers de 281 livres. L’actif de la communauté s’élève à 1 127 livres, le passif à 2 616 livres

1714 (6.8.), Not. Rohr (Daniel, 46 Not 35) n° 1201
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab, Nahrung und Güthere, Liegender und Vahrender Keinerleÿ davon außgenommen, so weÿland der Ehrenveste und wohlvorgeachte Herr Bartholomæus Erasmus Albrecht geweßene Kupfferschmidt undt burger allhier nunmehr seel. nach seinem den 12. Junÿ instehenden 1714.ten Jahrs aus dießer welt genommenen tödlichen Ableiben Zeitlichen verlaßen, welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren des Abgeleibten herrn seel. mit nachgemelter seiner hinderbliebenen wittib ehelich ab intestato erzeugte 4 Kinder und nachgelaßener Erben (…) inventirt und ersucht durch die Viel Ehren und Tugendreiche fraw Annan Mariam gebohrne Vögtin die hinderbliebene fraw Wittib, beÿständlich des Wohl Ehrenvesten und Großachtbahren herrn Johann Jacob Sauren vornehmen handelßmann und burgers allhier deroselben geschwornen herrn Curatoris (…) So beschehen allhier in der Königlichen freÿen Statt Straßburg Montags den 6. Augusti Anno 1714.
Der nun in Gott seelig ruhende herr hat ab intestato Zuerben Verlaßen wie Volgt. 1. den Ehren und Vorachtbahren Herrn Johann Michael Albrecht Kupfferschmidt undt burgern allhier Zu Straßburg, so auch in Persohn dem geschäfft angewartet, 2. Jgfr. Annam Elisabetham Albrechtin, welche mit beÿstand des Wohl Ehren undt wohlvorgeachten herrn Johann Kugler Statt Kupfferschmidt und Burgers allhier dero geschwohrnen Vogts, auch in persohn Zugegen geweßt. 3. die Ehren und tugendsahme fraw Mariam Salomeam Koberin gebohrne Albrechtin David Kober des Metzgers und Burgers allhier geschiedene haußfraw, welche bevögtiget mit Vorermeltem herrn Johann Michael Albrecht dahero in deßen Nahmen, weilen er selbsten proprio nomine interessirt, ist der Ehren und Vorachtbahre Herr Johann Jacob Vogt Weinhändler und Kieffer auch Burger allhier alß erbettener Assistent beÿ dem Geschäfft erschienen. So dann 4. den Ehrenachtbahren herrn Johann Jacob Albrecht Zinngießer und Burgern allhier so gleichfalls der Inventation in Persohn beÿgewohnt, Alle vier Zugleichen portionen und Stammtheilern
Copia der Eheberedung – Copia Codicilli reciproci

In einer allhier Zu Straßburg nahe beÿ dem Kornmarck gelegenen und in dieße Verlaßenschafft eigenthümlich gehörigen behaußung sich Volgender maßen Befunden
Ane Höltzen und Schreinwerck. In der Cammer A, In der Cammer B, In der Cammer C, In der Stub Cammer, Im Hauß öhren, Auff dem Ga,g, In der Wohnstub, Im u&ern hauß öhren, Im Keller, In des officiers Stub
Ergäntzung der Erben ermanglenden unveränderten Vermögens. Inhalt Inventarÿ vber beeder geweßenen Ehepersohnen einander in den Ehestandt zugebrachte Nahrungen in A° 1672. auffgerichtet ist den Erben zu ergäntzen
Eÿgenthumb ane einer Behaußung. (W.) It. ein Hauß Hoffestatt sambt Zweÿen Höflein mit allen deren Gebewen begriffen weithen Zugehördten Rechten und Gerechtigkeiten gelegen allhier Zu Straßburg am Kornmarckt einseit neben dem Ganthauß, 2. seith neben der herrberg Zum Salmen hinden auff besagte herberg undt die Liechtgaß /:in welche gaß es auch einen ein und außgang hat:/ stoßend, davon gibt mann Jahrs auff Annunciationis Mariæ 5. lb d Zinnß herrn Paul Flachen alten wohlverordneten dreÿern der Statt Stall Undt Oberschreibern des Mehrern Hospithals Vornehmen Burgern allhier Lößig in Cap: mit 100. lb d. It. 16. lb d Zinnß in dreÿen posten theils den 17. Jan: theils 18. Martÿ und theils auff Johannis Baptistæ Verfallen dem Stifft St. Marx alhier, Lößig in hauptgut Zusammen mit 400 lb d. Sonsten freÿ Leedig v. eÿgen v. ist solche Behaußung durch die allhießig. Geschwohrne Werckmeistere Vermög deren beÿ mein Notÿ concept befindl. schrifftl. Abschatzung dedato 6 Augusti A° 1714 æstimirt worden pro 1900. lb. Nach Abzug vorstehender beschwehrden der 600 lb d aber verbleibt allein allhier annoch auß zu werffen in rest 1300. Darüber besagt ein perg. in allhießiger C. C. Stuben gefertigte Kauff Verschreibung mit dero Anhangendem Insiegel verwahrt, datirt d. 26. Aug. A° 1665. m. a. N° 1 notirt
Eÿgenthumb ane Liegende, güthern, Wolxheimer Banns (…)
Ergäntzung der Fraw Wittib abgegangenen unveränderten Guths. Vermög Abtheilungs Concepts vber weÿl. herrn Theobald Vogts geweßenen holtzhändler und burgers allhier der Fr. Wittib herrn Vatters seel. verlaßenschafft in A° 1679 durch auch weÿl. Herrn Nicolaum Reeben Notm. Publ. vergriffen – Von vorstehender der Fraw Wittib Ergäntzung Ist wider abzuziehen wie volgt. Erstlichen vor Baw Kösten, so wehrender Ehe andero obeingetragene unveränderte Behaußung verwendet vnd bezalt worden, sich zusammen gerechnet vnd verglichener maßen erstreckend auf 257. lb
(f° 27-v) Wÿdumbs Verfangenschaft, Davon daß Eigenthumb finito usufructu diß orths fraw Wittiben oder dero Erben anfällig. Vermög eines durch herrn Johann Reinhard Langen berühmten Notm. publ. et pract. in A° 1712. auffgerichtet vnd verfertigten so titulirten Lüffer: v Wÿdumbs Registers vber das ienige so diß Orths fraw Wittib, von weÿlandt Frawen Maria Ursula Angererin gebohrner Reifflinin, Meister Johann Martin Angerer des Kupffer hammerschmidts vnd burgers allhier Zu Straßburg geweßener haußfrawen Ihrer Tochter alß Wittiber (…)
(f° 28) Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Fr: Wittib unveränderte Nahrung betr. Sa. haußraths 78, Sa. Werckzeugs 41, Sa. leerer Vaß 14, Sa. Silbers 35, Sa. Goldener Ring 1, Sa. Eigenthumbs ane j behaußung 1300, Sa. Eigenthums ane j. Reebstuck 15, Sa. Ergäntzungs rests 383, Summa summarum 1869 lb – Schulden 150 lb, Nach deren Abzug 1719 lb
Der Erben unverändert Guth belagend, Sa. Kleidung und Weißgezeigs 20, Sa. Ergäntzung 111, Sa. Schuld 150, Summa summarum 281 lb
Die Theilbahre Verlaßenschafft betr. Sa. haußraths 99, Sa. Kupffers vnd Wahen 321, Sa. Leerer Vaß 35, Sa. Silbers 59, Sa. Goldener Ring 6, Sa. baarschafft 39, Sa. Pfenningzinß hauptgüthere 125, Sa. Eigenthums ane liegend. gütter, 125, Sa. Activ Schulden 409, Summa summarum 1127 lb – Schulden 2616 lb, In Compensatione Theilbar passiv onus 1489 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 541 lb – Ungiebig vnd Verlohrene Schulden in der Fr. Wittib unveränderte Nahrung Zugeltend 162, Zweiffelhaffte Schulden in die Nahrung Zueldtens 1091 lb
Extractus Auß dem, über Weÿland Herrn Theobald Vogten, geweßenen Holtzhändlers und burgers Zu Straßburg seeligen Verlaßenschafft, durch mich underzeichenten Notarium den 17. Junÿ Anno 1704. Vergriffenem Inventations: Concepto
1211. Verkauff und Looß Registerlein, 25. 7.bris A° 1714

Bartolome Erasmus Albrecht der Kupfferschmidt contra Zunft Zur Lucern, 329-v, 335-v, 342, 362-v, 370-1, 380-v, 385, 387 (procédure sans suite)

Anne Marie Vogt meurt en 1715 en délaissant les représentants de ses deux enfants en premières noces et les quatre enfants de son deuxième mariage. L’estimation de la maison est reprise de l’inventaire précédent. L’actif de la succession s’élève à 1 717 livres, le passif à 624 livres.

1715 (16. Xbris), Not. Rohr (Daniel, 46 Not 37) n° 1293, 1294
Inventarium und beschreibung aller derjenigen Haab, Nahrung und Güthere, Liegend und Vahrender, Keinerleÿ davon außgenommen, so weÿland die Viel Ehren: und tugendreiche fraw Anna Maria Albrechtin gebohrne Vögtin auch weÿland deß Ehrenvest und wohl vorgeachten herrn Bartholomæi Erasmi Albrecht geweßenen Kupfferschmidt undt burgers allhier Zu Straßburg hinterbliebene fraw Wittib, beede nunmehr seelig nah Ihrem den 4.ten Novembris dießes Zu End eilendten 1715. Jahrs aus dießer welt genommenen tödlichen ableiben, Zeitlichen verlaßen (…) So beschehen allhier in der Königlichen freÿen Statt Straßburg in fernerem gegenseÿn deß wohl Ehrenvesten und großachtbahren herrn Johann Jacob Sauren Vornehmen handelßmann und burgers allhier der abgeleibten fraw seeligen geweßenen herrn Curatoris auff Montag den 16. Decembris Anno 1715.
Die abgeleibte fraw seelig hat ab intestato Zu Erben Verlaßen wie volgt. 1. Weÿl: Frawen Mariæ Barbaræ Wildin gebohrner Reÿfflinin mit Meister Johann Dieboldt Wilden Sattler und burgern allhier Ehelich erzeugte und nach todt Verlaßene 2. töchterlein Nahmentlich Mariam Barbaram und Annam Mariam, so bevögtigt mit herrn Johann Michael Albrecht Kupfferschmidt und burgers allhier, weÿlen aber derselbige hiebeÿ selbsten interessirt, als ist in deßen Nahmen so lang dißes geschäfft währet Zum theilvogt ernannt und gehöriger Orthen confirmirt worden mstr. Joh: Peter Dürrbach auch Sattler und burger allhier welcher auch beneben der Kinder Vattern der Inventation abgewarth. 2. Weÿl. herrn Diebold Reÿfflin geweßenen Kupfferschmidt und burgers allhier mit auch weÿl. frawen Anna Margaretha gebohrner Baw Meisterin seel Ehelich erzeugte Tochter Nahmens Jgfr. Mariam Ursulam Reifflinin, so bevögtigt mit herrn Johann Jacob Vogten weinhändler und Kieffer auch burgern allhier, welcher auch beneben der Jgfr. curandin selbst beÿ dem geschäfft erschienen
3. Obgedachten Herrn Johann Michael Albrecht Kupfferschmidt und burgern allhier, so gleichfalls persönlich zugegen geweßt. 4. Jgfr. Annam Elisabetham Albrechtin, ist bevögtigt mit herrn Emanuel Wehner dem Jüngern haußfeurer und burgern allhier so beede auch præsens wahren, 5. Fraw Mariam Salomeam Kooberin gebohrne Albrechtin Davidt Koober deß Metzgers und Burgers allhier geschiedene haußfraw, welche bevögtiget mit mehrermeltem herrn Johann Michael Albrechten, dahero in deßen Nahmen, weilen Er selbsten interessirt, Herr Johann Philipp Fießel Kupfferschmidt und Burger allhier alß theil Vogt dem Geschäfft abgewarthet. So dann 6. herrn Johann Jacob Albrecht Zinngießer und Burgern allhier so gleichfalls der Inventation von Anfang biß Zu End in Persohn beÿgewohnt, Alle 6 Zugleichen Portionen und Stammtheilern

In einer allhier Zu Straßburg nahe beÿ dem Korn Marckh gelegenen: und in dieße Verlaßenschafft Eÿgenthümlich gehörigen behaußung sich Volgender maßen befunden
Ane Höltzen: und Schrein Werckh. In der Cammer A, In der Cammer B, In der Obern Stub, Inn dießer Stub Cammer
Eÿgenthumb ane einer Behaußung. It. i. hauß, hoffestatt s. 2. höfflein m. allen deren gebäwen, begriffen, weithen, Zugehördten, Rechten u. Gerechtigkeiten gelegen allhier Zu Straßb. am Kornmarckh 1.s.neben dem Ganthauß, 2. s. neben der herberg Zum Salmen, hinden auff besagte herberg und die Liechtgaß /:in welche gaß es auch i. Ein : und außgang hat:/ stoßend, davon gibt man Jahrs 16. lb d. Zinnß in 3. posten theils den 17. Januarÿ, theils den 18. Martÿ und theils auff Johannis Baptistæ Verfallend, dem Stifft St. Marx alhier, lößig in hauptguth Zusammen mit 400 lb. It. 30. lb d. à 4. pro C° gerechneten Zinnß weg. Hn Niclaus Herffen geweßenen Vornehmen handelßmann und burgers Zu Basel seel. nachgelaßenen fraw Wittib Jährlichen auff (-) redimibel in hauptgut mit 750 lb d, So dann 10. lb d. à 4 pro C° gerechneten Zinnß frawen Maria Ursula Tornariußin gebohrner Reifflinin dießorths Enckel Jahrl. auff den 27. Aprilis wiederkheuffig in hauptgut mit 250 lb d. Sonsten aigen, und ist solche behaußung durch die allhießig. geschwohrene Werckmeistere Vermög deren beÿ mein Notarÿ concept befindlichen schrifftlichen abschatzung dedato 6. Augusti Anno 1714 æstimirt worden pro 1900. lb. Nach abzug vorstehender beschwehrdt der 1400 lb d. aber verbleibt allein allhier annoch allein auß zu werffen im rest 500. Darüber besagt i. perg. in allhießiger C. C. St. gefertigte Kauff Verschreibung m. dero anhang. Inns.verwahrt, datirt d. 26. August Anno 1665. m. a. N° 1 notirt.
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Sa. haußraths 78, Sa. Werckzeugs 155, Sa. Werckzeugs 2, Sa. Wein und leeren Vaß 60, Sa. Silber geschirr u. geschmeidt 88, Sa. Goldener Ring 7, Sa. baarschafft 73, Sa. Pfenningzinß hauptgüthere 250, Sa. Eigenthumbs ane j behaußung 500, Sa. Schulden 578, Summa summarum 1717 lb – Schulden 624 lb, Nach deren Abzug 1093 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 1055 lb
Wÿdumbs Verfangenschaft, davon das Eÿgenthumb finito usufructu dieß orths sambtlichen Erben anfällig. Vermög eines durch herrn Johann Reinhard Langen berühmten Notm. publ. et pract. in A° 1712. auffgerichtet vnd verfertigten so titulirten Lüffer: v Wÿdumbs Registers vber das ienige so diß Orths fraw Wittib, von weÿlandt Frawen Maria Ursula Angererin gebohrner Reifflinin, Meister Johann Martin Angerer des Kupffer hammerschmidts vnd burgers allhier Zu Straßburg geweßener haußfrawen Ihrer Tochter alß Wittiber (…)
1294, Abtheilungs-Concept

Les héritiers louent une partie de la maison au chaudronnier Jean Philippe Fiessel
1716 (29.1.), Chambre des Contrats, vol. 589 f° 39-v
Joh: Jacob Vogt weinhändler alß vogt Maria Ursula Reiflinin, Item hr. Emanuel Wener haußfeurer alß vogt Elisabetha Allbrechtin, Item Joh: Peter Dürrbach sattler alß vogt Dieboldt Wildten KK. Item Joh: Michael Albrecht alß vogt Maria Salome Koberin, Item Joh: Michel Albrecht Kanengießer
in gegensein Joh: Philipp Fießel Kupferschmidts
entlehnt, in dem Albrechtischen hauß allhier zwischen dem Ganthauß und Salmen die unterste stueb Kuechen und werckstatt, Item d. gantze obere hinterhauß sambt der kohlen Cammer, Item platz im vordern Keller und einen großen geschirr Kasten platz vor der thür d. geschirr außzuhencken, auf 2 jahr anfangend auf Annunciationis Mariæ 1716 – um einen jährlichen Zinß nemlich 40 pfund

Jean Jacques Albrecht hypothèque son cinquième de maison au profit de Jean Philippe Bœckler, maître des rentes

1716 (17.2.), Chambre des Contrats, vol. 589 f° 88-v
Johann Jacob Allbrecht zinngießer
in gegensein hn Johann Philipp Böcklers hiesigen Statt rentmeistern – schuldig seÿen 125 pfund
unterpfand, ein fünffter theil für unvertheilt ahn hauß hoff hind. hauß cum appertinentÿs allhier gegen dem kornmarckt, einseit neben dem ganth hauß anderseit neben dem gasthauß zuem Salmen hinten auff die heilig. liechtengaß stoßend

Les héritiers d’Anne Marie Vogt vendent la maison au vitrier Sébastien Eckel et à sa femme Marie Salomé Waldeck

1716 (15.10.), Chambre des Contrats, vol. 589 f° 577-v
(2250) Joh: Michel Albrecht kupferschmidt, Item Joh: Jacob Albrecht kantengießer, Item obiger Joh: Michael Albrecht alß vogt Diebold Wildten sattlers 2 KK. in beÿsein deß. vatters, Item Anna Elisabetha geb. Albrechtin beÿständlich Joh: Lipß sattlers ihres mariti, Item Maria Ursula geb. Reiflinin beÿständlich Johann Joachim Tormarius kürßners ihres mariti, Item Maria Salome geb. Albrecht beÿständlich obigen Joh: Michel Albrecht ihres Curatoris
in gegensein Sebastian Eckel glaßers und Mariæ Salome geb. Waldeckin
hauß hoffstatt zweÿ höfflein mit allen deren gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden, rechten und Gerechtigkeiten ahm Kornmarckt, einseit neben dem Ganthauß anderseit neben der herrberg zuem Salmen hinten auf gedachte herrberg und die Liechtgaß /:in welche gemeldte behausung auch einen ein und auß gang hat:/ – um 400, 750 und 250 pfund verhafftet, geschehen um 850 pfund

Fils de l’aubergiste à la Corne de Cerf Jacques Eckel, Sébastien Eckel épouse en 1701 Marie Salomé, fille de l’orfèvre Gabriel Waldeck : contrat de mariage tel qu’il est copié à l’inventaire, célébration
Copia der Eheberedung – zwischen dem Ehrengeachten herrn Sebastian Eckhelen dem ledigen Glaßer, Weÿlandt herrn Jacob Eckhels geweßenen Gastgebers Zum Hirschhorn auch burgers allhier Zu Straßburg mit fr. Catharina gebohrner von Türckheim in dritter Ehe erzeugtem und nachgelaßenen Sohn, alß bräutigamb anne einem,
so dann der Viel Ehren und Tugendreichen Jungfrauw Maria Salomæ, weÿlandt des wohl Ehren Vesten und Kunsterfahrenen herren Gabriel Waldeckhs geweßenen Goldarbeiters und auch burgers alhier mit fr. Anna Maria gebohrner Stritzin erzeugten und hinterlaßener dochter als der Jungfrau hochzeiterin am andern theil – So beschehen und verhandelt in der Königlichen freÿen statt Straßburg Freÿtags den 21. Januarÿ St. nov. im Jahr des herren als mann Zahlte 1701. – Joh: Jacob Grünwaldt Nots.

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 104-v)
1701. Domin: Quasimod. et Misercord. proclamati sunt, Sebastian Eckeln der glaser alhie, weÿl. hr. Jacob Eckel geweßenen burgers v. gastgebers zum hirtzhorn alhie nachgel. ehl. Sohn V. jfr. Maria Salome weÿl. hr. Gabriel Waldeck gewesenen goldarbeiters V. burgers alhie nachgel. ehl. tochter. Copulati sunt Mittw. d. 13. Apr. [unterzeichnet] Sebastian Eckel Als hochzeiter, Maria Salome Waldeckin als hochzeiterin, Friderich Schell allß Stiff Vatter, Johann Michael Eckel alß hochzeiter bruder (i 107)

Sébastien Eckel loue une boutique à Ursule Schwab
1716 (23.11.), Chambre des Contrats, vol. 589 f° 638
Sebastian Eckel glaßer
in gegensein Ursulæ Schwäbin wittib geb. Schwäbin beÿständlich Balth: Bößwilwaldt ihres Curatoris
entlehnt, der laden in seinem hauß allhier ahm Ganthhauß sambt 6 bütten, Item den platz vor der thür solche bütten zu stellen auf 6 jahr lang anfangend auf weÿhn: dießes jahrs – um einen wochentlichen zinß 10 ß

Sébastien Eckel loue d’autres parties de la maison à la même Ursule Schwab

1719 (11.5.), Chambre des Contrats, vol. 593 f° 232
Sebastian Eckel glaßhändler
in gegensein Ursulæ Schwäbin wittib geb. Schwäbin beÿständlich Balth: Bößwilwaldt haußfeuers ihres Curatoris
in seinem hauß allhier ahm Ganthauß eine stueb zwo Cammern zwo bühnen Keller platz zuem holtz, auf 9 jahr lang anfangend auf Joh. Bapt. nächstkünfftig, um einen jährlichen Zinß nemlich 17 lb

Le marchand de verre Jean Philippe Walter se plaint devant le Conseil de l’Echasse que Sébastien Eckel a pris un panier plein de verre de Bohême. L’enquête montre que Sébastien Eckel a fait porter le panier à la halle commerciale jusqu’à ce qu’une transaction ait été tirée au clair.
1727, Protocole de la tribu de l’Echasse (XI 103)
(p. 376) Dienstag den 29. Aprilis Anno 1727 – Johann Philipp Walter der ledige glaßhändler, Klagt wieder Sebastian Eckel, daß Er ihme einen Korb mit Cristallen böhmisch glaß hienweg genommen, in deme ein officier Zu ihme in den laden gekommen und begehrt verschiedene Cristallene böhmische gläßer, weÿlen aber der officier pressirt war, so hat der officier befohlen, er solte einen Korb mit dergleichen glaß zum dann Zapffen bringen, darüber er einen Böhmen angestellt, solchen Korb mit glaß in besagtes wirtshauß Zutragen, darüber herr Eckel ihme das glaß von böhmen abgenommen und biß Zu Außtrag der Sachen in das Kaufhauß geschickt.
Herr Eckel sagt dießer Böhm seÿe mit dem glaß vor seinen laden gekommen und alß Er ihn befragt, wo Er solches her hälte, antwortete der Böhm, herr Walter schickte ihne mit zu haußieren

Sébastien Eckel loue une partie de la maison au farinier Thomas Hœger

1730 (21.2.), Chambre des Contrats, vol. 604 f° 81-v
Sebastian Eckel glaßer
in gegensein Thomas Höger des Meelmanns
In seiner gegen dem Kornmarckt über einseit neben dem ganthauß anderseit neben der gastbehausung zum Salmen gelegenen behausung In dem hinderhauß eine Stiege hoch eine stueb haußöhren oder Kuchen zwo Stiegen hoch eine Kammer eine holtzbühn, dreÿ stiegen hoch eine bühn und vier stiegen hoch auch eine bühn, einen besondern Keller in ged. hinderhauß – auff 9 nacheinander folgenden jahren anfangend von nächst kommenden Ann: Mariæ fürwährenden jahrs – um einen jährlichen Zinß nemlich 34 gulden
[in fine :] Ferner einen platz vor obged. hauß auff dem Allmend umb 2 biß 3 Meelbütten jeden Freÿtag oder Marcktag dahin stellen zu können, 8 sch. 8 p.

Sébastien Eckel demande aux Quinze de prolonger son droit de poser des cuves de farine devant sa maison
1730, Protocole des Quinze (2 R 136)
(p. 87) Sambstag d. 11. Martÿ 1730. [- nô]e 87 Sebastian Eckels, burger und Glaßers, bitt umb g. prolongation die Meelbütten vor seinem hauß gegen erlag der 6. lb noch ferner halten Zu dörffen. Erk. wird Erlaubnus auff dreÿ Jahr gegen erlag der 6. lb jährlich prolongirt

Marie Salomé Waldeck meurt en 1746 en délaissant six enfants. Les experts estiment la maison à la somme de 2 000 livres. La masse propre au veuf s’élève à 9 livres, celle des héritiers à 1 955 livres. L’actif de la communauté s’élève à 5 334 livres, le passif à 1 852 livres.

1746 (16.8.), Not. Langheinrich (J. Daniel, 6 E 41, 706) f° 4
Inventarium über Weÿl. der Viel Ehren: und tugendsahmen Frauen Mariä Salome Eckelin geb. Waldeckin, des Ehrenvest und Wohlvorgeachten Herrn Joh: Sebastian Eckels Glaßhändlers und burgers allhier Zu Straßburg geweßener ehelicher Haußfrauen nunmehr seeligen Verlaßenschafft auffgerichtet Anno 1746. – nach Jhrem Freÿtags den 15.den Apr. dießes laufenden 1746.sten Jahrs beschehenen tödlichem Ableiben hier Zeitlichen verlaßen (…) So beschehen in Straßburg auf dienstag den 16. Augusti seq. A° 1746.
Die abgeleibte Frau seelige hat ab intestato Zu Erben Verlaßen, Wie folgt. 1.mo Frau Mariam Ursulam Lobsteinin gebohrne Eckelin, Herrn Anthoni Lobsteins Chirurgi und burgers allhier Zu Straßburg frau Eheliebstin, Welche mit beÿstand gedachten Ihres haußwürths dem Geschäfft persönlich beÿgewohnt, In den Ersten Sechsten Stammtheil, 2.do Fr. Mariam Barbaram Österlinin geb. Eckelin Herrn Joh: Friderich Österlin Schwerdtfegers und burgers allhier eheliche Haußfrau welche beneben dero Ehemann sich beÿ der Inventation eingefunden In den Zweÿ Sechsten Stammtheil. 3.tio Herrn Emanuel Eckel den Glaßhändler und burger allhier, so ebenmäßig beÿ dem Geschäfft zugegen war, In den dritten Sechsten Stammtheil, 4.to Herrn Joh. Eckel den Leedigen Rothgerber und Lederbereiter auch burgern alhier so sich ebenmäßig beÿ der Inventation eingestellt, In den Vierten Sechsten Stammtheil. 5.to Fr. Mariam Salome Ottin geb. Eckelin H Georg Friderich Otten des jüngern Rothgerbers Ehefrau, in dem fünfften Sechten Stammtheil, So dann 6.to Frau Mariam Dorotheam Pfählerin gebohrne Eckelin, herrn Joh: Daniel Pfählers deß handelßmanns und burgers allhier frau Eheliebstin, welche unter assistentz gedachten Ihren Eheherrn sich beÿ der Inventation gegenwärtig Zeigte, In den Sechsten und Letzten Stammtheil

In einer allhier Zu Straßburg ane dem alten Kornmarckt neben dem Ganthhauß gelegenen und in dieße Verlaßenschafft gehörigen behaußung befunden worden wie folgt.
Ane Höltzen und Schreinwerck. In der Wohnstub, In H. Pfählern des tochtermanns Wohnstub, In des jüngern H Sohn Zimmer, In d. obern Kuchen, In d. obern Cammern Ins officiers Knechts Cammer, Ins Officirs zimmer, Vor der Wohnstub, In d. Vordern Stub, In d. Stub Cammer, In d. Kuchen, In der Werckstatt, In d. hintern Hoff Camer, Im unden hauß Ehren, Im Laaden
Eigenthumb ane einer Behaußung. Nemblichen 1.r. behaußung Hoff Hoffstatt und hinterhauß mit allen deren Gebäuen begriffen weithen rechten Zugehörd. v. Gerechtigkeiten gelegen allh. Zu Straßburg ane dem alten Kornmarkt gegen d. Großen Gewerbslaub über 1.s. neben dem so genandten Ganthauß 2. s. neben Hn Philipp Jacob Fischers dem nunmahlig. Caffetier hinten auf die hellenlichtergaß stoßend 1. s. neben Joh: Adam Zachmann dem Büchsenmacher 2.s neben weÿl. Meister Christian Stamlers des Gürthlers ersterer Ehefraun seel. Erben et Consorten, so geg. Männig. freÿ leedig eigen und durch Hn Peter Pflug Stattlohner v. Baumeistern (…) laut Abschatzungs Zeduls v. 14. Julÿ 1746. angeschlagen pro 2000 lb. Darüber sagt 1. teutsch. perg. in allh. C. C. gefer. v. m. d. anh. Ins. verwahrt. Kauffbrieff d.d. 15.ten 8.bris A° 1716.
Ergäntzung des Herrn Wittibers abgegangenen unveränderten Guths. Vermög Inventarÿ über beeder geweßenen Eheleuth einander für ohnverändert in die Ehe Zugebrachte Nahrungen in A° 1701 durch nun auch Weÿl. Hn Joh: Jacob Grünwald Notm. publ. et Pract. nun seeligen auffgerichtet
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Copia der Eheberedung. Copia Codicilli reciproci
Des Hn Wittibers ohnveränderten Vermögens. Sa. haußraths 3, Sa. Silbers 1, Sa. Goldener Ring 2, Erg. rest 78, Summa summarum 84 – Schulden 75 lb, compensando 9 lb
Dießenmach wird nun auch der Erben unveränderte Nahrung beschrieben. Sa. Haußraths 48, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 9, Sa. der goldenen Ring 16, Sa. Pfenningzinß hauptguths 25, Sa. Gülth von liegenden güthern 7, Sa. Activ Schuld 75, Sa. Erg. Rests 1774. Summa summarum 1955 lb
Endlich Wird nun auch das gemein Verändert theilbar Guth beschrieben, Sa. haußraths 119, Sa. der Wahren zum Glaßhandel gehörig 694, Sa. Wein und lähren faß 138, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 138. Sa. goldenen Ring 9, Sa. baarschafft 1950, Sa. Eigenthumbs ane 1. behaußung 2000, Sa. der Activ Schulden 300, Summa summarum 5334 lb – Schulden 1852 lb – Nach solchem abzug 3502 lb
Stall summ et Conclusio finalis Inventarÿ 5467 lb
Copia der Eheberedung – So beschehen und verhandelt in der Königlichen freÿen statt Straßburg Freÿtags den 21. Januarÿ St. nov. im Jahr des herren als mann Zahlte 1701. – Joh: Jacob Grünwaldt Nots.
Copia Codicilli reciproci – Im jahr 1702 (…) Montag den 30. Monats tag Januarÿ abends zwischen Sechs und Sieben Uhren beÿ dreÿen helbrennenden liechtern, in einer in der langen straßen gegen dem Müller gäßlein über, oder neben dem bierhauß Zur Mühlen gelegenen Von mit Notario aber lehnungsweiße bewohnenden behaußung (…) Persönlich kommen und erschienen seindt her Sebastian Eckel der Glaßer und mit Ihme Fraw Maria Salome gebohrne Waldeckin deßen Eheliebstin burgere allhier Zu Straßburg gesunder gehender und stehender leiber (…). – Johann Jacob Grünwaldt Nots. publ.

Sébastien Eckel meurt en 1756. L’estimation de la maison est reprise de l’inventaire précédent. L’actif de la succession s’élève à 4 346 livres, le passif à 700 livres.

1756 (15.9.), Not. Langheinrich (J. Daniel, 6 E 41, 711) n° 221
Inventarium über Weÿland des wohl Ehrenvest und Vorachtbahren herrn Sebastian Eckels, geweßenen Glaßhändlers und Es En Kleinen Raths alten Wohlverordneten beÿsitzers auch burgers allhier Zu Straßburg nunmehro seeligen Verlassenschafft, auffgerichtet Anno 1756. – als derselbe Freÿtags den 3.ten Septembris dießes lauffenden 1756.ten Jahrs dießes Zeitliche mit dem Ewigen Verwechßelt – So beschehen in Straßburg auf Donnerstag den 15.den Septembris et seq. A° 1750.
Der Verstorbene Herr Eckel seelig hat sowohl ab intestato als per Testamentum Zu Erben Verlaßen, Wie folgt. 1.mo Frau Mariam Ursulam Lobsteinin gebohrne Eckelin, Hn Anthoni Lobsteins Chirurgi und burgers allhier Zu Straßburg frau Eheliebstin, Welche mit beÿstand Erst gedachten Ihres Ehemanns dem Geschäfft persönlich beÿgewohnt, In den Ersten Sechsten Stammtheil,
2.do Weÿland Frauen Mariä Barbarä Österlinin gebohrner Eckelin seelig mit Hn Joh: Friderich Österlin, dem Schwerdfeger und burger allhier ehelich erziehlte und nach todt Verlaßene dreÿ noch lebende Jgfr. Töchtere nahmentlichen 1.mo Jgfr. Mariam Salome, 2.do Mariam Barbaram und 3.tio Susannam Dorotheam die Österlin, welchen dreÿen Österlinischen Enckeln, herr Georg Friderich Ott der Mittlete Rothgerber und Lederbereiter auch burger allhier Zu einem geschwornen Vogt geordnet, Alldieweilen abe derselbe dießem Geschäfft wie hernach zu sehen uxorio nomine assistiren muß, alß ist Ihnen Zu einem theilvogt S. T. herr Joh: Heinrich Thenn Notarius publ. jur. und berühmter Practicus erbetten worden, welcher auch in solcher Qualitæt auf Vorher beÿ Em En Großen Rath abgelegtes Juramentum sich beÿ der Inventation eingefunden und seiner Curanden Interesse besorget, dieße 3. österlinische töchtete in den Andern Sechten Stammtheil.
3.tio Weÿland Hn. Emanuel Eckel des geweßenen Glaßhändlers und burgers allhier seeligen mit frauen Maria Dorothea geb. Wildin ehelich erziehlte und nach todt Verlaßene beede noch lebende Söhne benantlichen 1. Johann Emanuel Gottfried und 2. Philipp Jacob die Eckele, dere geschworner Vogt Obgedachter herr Anthonius Lobstein Chirurgus und burger allhier und indeme aber derselbe uxorio nomine beÿ diesem Geschäfft Interessirt als ist Ihnen also zu einem Theilvogt constituirt und erbetten worden S. T. H Joh: Richard Häring Not. publ. jur. und berühmter practicus, welcher auch nomine seiner Curanden beÿ dem Geschäfft zugegen war, und seiner Curanden Interesse bestens angelegen seÿn ließ, dieße beede Eckelische Enckele in den dritten Sechsten Stammtheil,
4.to Herrn Johannes Eckel den Rothgerber und Lederbereiter auch burgern alhier, Welcher mit und beneben S. T. Herrn Johann Georg Albert J. V. Lto Wie auch Not° publ. jur. und berühmten Practico als seinem in specie erbettenen herrn assistenten dem Geschäfft persönlich beÿgewohnt, In den Vierten Sechsten Stammtheil. 5.to Frau Mariam Salome Ottin geb. Eckelin H. Georg Friderich Ott, des Mittlern Rothgerbers und Lederbereiters auch burgers allhier frau Eheliebstin Welche mit beÿhilff erstgemelten Ihres geliebten Ehemanns dem Geschäfft persönlich abgewartet, in dem fünfften Sechten Stammtheil, So dann 6.to Frau Mariam Dorotheam Pfählerin gebohrne Eckelin, herrn Joh: Daniel Pfählers deß jüngern handelßmanns und burgers allhier frau Eheliebstin, welche unter assistentz gedachten Ihren Eheherrn sich beÿ der Inventation gegenwärtig Zeigte, In den Sechsten und Letzten Stammtheil, Also alle 6. des seel. Verstorbenen Hn Eckels mit auch weÿland frauen Maria Salome Eckelin gebohrner Waldeckin, längst seel. ehelich erziehlte Hh. Söhn frau töchter und Enckele auch Zu 6. gleichlingen portionen und Stammtheilen sowohl ab intestato Verlaßene als per testamentum instituirte Erben

In einer allhier Zu Straßburg ane dem alten Kornmarckt neben dem Ganthhauß gelegenen und in dieße Verlaßenschafft gehöriger behaußung befunden worden wie folgt.
Eigenthumb ane einer Behaußung. Nemblichen eine behaußung Hoff Hoffstatt und hinterhauß mit allen deren Gebäuen begriffen weithen rechten Zugehörden und Gerechtigkeiten gelegen allhier Zu Straßburg ane dem alten Kornmarkt gegen der Großen Gewerbslaub über 1.s. neben dem so genandten Ganthhauß 2. s. neben Hn Joseph Groß dem Sattler und E. E. Großen Raths dermahligen beÿsitzern hinten auf die heiligen Lichtergaß stoßend einseith neben Joh: Adam Zachmann dem Büchsenmacher, anderseith neben N. Beck dem Schneider uxorio nomine et Consorten stoßend, so gegen männiglich freÿ leedig eigen, und ist diese behaußung beÿ weÿl. Frauen Salome Eckelin geb. Waldeckin des verstorbenen seel. Ehefraun auch seel: Verlaßenschafft Inventation, Lauth des darüber durch mich unterschriebenen Not. A° 1746. errichteten Inventarÿ fol° 141.-v durch damahlige HH. Statt lohner auch Bau und Werckmeistere angeschlagen worden dabeÿ man Es auch auf approbation derer wohlverordneten Hh Dreÿer Löbl. Statt Stalls weilen seithero Keine Haubt reparationen darinnen Vorgenommen worden gelaßen pro 4000 fl. oder 2000. lb. Hierüber ist dißorths vorhanden 1. teutsch. pergament. in allh. C. C. Stub gefertigter und mit dero anhang. Insieg. verwahrter Kauffbrieff de dato 15.ten Octobris 1716.
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Copia Testamenti
Hierauff folgt nun die Inventation und beschreibung Eingangs gedachter Verlaßenschafft Vor und ane sich selbsten. Sa. haußraths 65, Sa. Wein und lährer faß 190, Sa. Werckzeugs und wahren Zum Spiegel und Glaßhandel gehörig 278, Sa. Silbers geschirr und Geschmeids 133, Sa. Goldener Ring 20, Sa. baarschafft 209, Sa. Pfenningzinß und deren hauptgüther 124, Sa. Eigenthums ane einer behaußung 2000, Sa. Gülth von liegenden güthern 7, Sa. Schulden 1316, Summa summarum 4346 lb – Schulden 700, Compensando, Stall summ 3645 lb
Zweiffelhaffte und verlohrene Pfenningzinß hauptgüter 195, Zweiffelhaffte Schulden 845, Schuldenin die Nahrung zugelten 192 lb

Marie Dorothée Eckel, femme du marchand Jean Daniel Pfæhler, rachète les parts de ses frères et sœurs et devient seule propriétaire de la maison.

1756 (12.10.), Not. Langheinrich (J. Daniel, 6 E 41, 711) Joint au n° 221 du 15 sept. 1756
(Inventarium über Weÿland herrn Sebastian Eckels, geweßenen Glaßhändlers und Es En Kleinen Raths alten Wohlverordneten beÿsitzers auch burgers allhier Zu Straßburg nunmehro seeligen Verlassenschafft)
Die in gegenwärtige Verlaßenschafft gehörige allhier Zu Straßburg ane dem alten Kornmarkt gegen der großen Gewerbslaub über einseith. neben dem so genandten Ganthhauß anderseith neben Hn Rathh. Joseph Groß dem Sattler gelegene, hinten auf die Heÿligen Lichtengaß einseith neben Joh: Adam Zachmann dem Büchsenmacher, anderseith neben Meister Beck dem Schneider uxorio nomine stoßende Vordern Mittel und Hinder behaußung mit allen übrigen dero Rechten und Gerechtigkeiten ist Zufolg des seelig verstorbenen H Eckels errichteten Testamenti §° 2.do
Frauen Mariæ Dorotheæ Pfählerin geb. Eckelin H Johann Daniel Pfählers Handelsmanns und Burgers allhier Frauen Eheliebstin der Jüngsten Frau Tochter vor freÿ leedig und eigen um den von dem Verstorbenen seel. gesetzten Anschlag der 9000 gulden (…)
Alßo Verglichen, acceptirt, überlaßen und unterschrieben Straßburg den 12.ten Octobris Anno 1756.

Fils du marchand Jean Léonard Pfæhler, Jean Daniel Pfæhler épouse Marie Dorothée Eckel en 1743 : contrat de mariage, célébration
1743 (26.7.), Not. Lobstein (Jean, 31 Not 79) n° 463
Eheberedung – zwischen dem Ehren Vest und Wohlvorgeachten Herrn Johann Daniel Pfähler dem ledigen Handelsmann des Wohl Ehren Vest und Großachtbahren Herrn Johann Leonhard Pfählers vornehmen handelsmanns und burgers allhier Zu Straßburg ehelich erziehltem H Sohn als dem H. bräutigamb ane einem
So dann der Viel Ehren und hoch tugendbegabten Jungfrauen Maria Dorothea Eckelin des Wohl Ehren Vest und Hochachtbahren Herrn Johann Sebastian Eckels Vornehmen Glaßhändlers und Burgers allhier Zu Straßburg ehelich erzeugter Jungfer Tochter als der Jungfrauen Hochzeiterin ane dem andern Theil
So beschehen und Verhandelt in Löbl. Statt Straßburg auf Freÿtag den 26. Monatstag Julÿ im Jahr als man nach Christi geburth Zahlte 1743.

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 170 n° XXI)
1743. Sonnt. X et XI proclamati sunt H Johann Daniel Pfähler lediger handelsman u. b. h. l. Hn Johann Leonhard Pfähler Specierers u. Burgers alhier u. wohlverdient. Kirchen Pflegers Zum Jung. S Peter ehl. Sohn u. Jgfr. Maria Dorothea, H Johann Sebastian Eckel, Glaßhändlers u. burger h. l. ehel. Tochter. Copulati Mittw. d 28. Aug. (unterzeichnet) Johann Daniel Pfähler als hochzeiter, Maria Dorothea Eckerlin als hochzeiterin (174)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans la maison qui appartient aux parents du mari. Les apports de la femme s’élèvent à 887 livres. L’actif du mari est de 1 787 livres, le passif de 2 023 livres.
1743 (28.11.), Not. Lobstein (Jean, 31 Not 58) n° 1324
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab, Nahrung und Güethere, so der Ehren Vest und wohlvorgeachte herr Johann Daniel Pfähler der jüngere Handelsmann und die Viel Ehren und tugendreiche frau Maria Dorothea Pfählerin gebohrene Eckelin, beede Eheleuth und burgere allhier Zu Straßburg einander vor ohnverändert in den Ehestand Zugebracht, welche der Ursachen alldieweilen in Ihr beeder Eheleuthe mit einander auffgerichteten Heuraths Verschreibung expresse enthalten, daß eines jeeden in die Ehe bringende Nahrung resevirt und ohnverändert seÿn und bleiben solle (…) So beschehen in Straßburg auf Donnerstag den 28.ten Novembris A° 1643.
In einer allhier Zu Straßburg ane der Vorstatt Steinstraß gelegenen des Eheh. geliebten Eltern eigenthümlich zuständigen Behaußung befunden worden wie folgt
Abzug in gegenwärtig Zugebracht Nahrungs Inventarium gehörig. Des Herrn in die Ehe gebracht Vermögen, Sa. haußraths 191, Sa. gewerbswahren 1181, Sa. Silbers 24, Sa. goldener Ring 12, Sa. baarschafft 122, Sa. Schulden 254, Summa summarum 1787 lb – Schulden 2023, In Vergleichung 236 lb – Haussteuren 89 lb
Der Frauen in die Ehe gebracht Guth, Sa. haußraths 243, Sa. Silbers 30, Sa. goldener Ring, Ketten und dergleichen Geschmeids 59, Sa. baarschafft 464, Summa summarum 798 lb – Haussteuren 89, der Frauen Völlig in die Ehe gebracht huth in vero pretio 887 lb

Jean Daniel Pfæhler meurt en 1759 en délaissant ses cinq frères et sœurs pour héritiers. Les experts estiment la maison à 2 000 livres. L’actif de la veuve s’élève à 3 726 livres, le passif à 3 939 livres. L’actif des héritiers et de la communauté s’élève à 1 346 livres, le passif à 2 229 livres

1759 (2.10.), Not. Langheinrich (J. Daniel, 6 E 41, 715) n° 319
Inventarium über Weÿland des Ehrenvest und Vorachtbahren Herrn Joh: Daniel Pfählers junioris geweßenen Handelsmanns und burgers allhier Zu Straßburg nunmehr seel. Verlaßenschafft auffgerichtet Anno 1759. – als derselbe Sontags den 16.ten Septembris A° 1759. dießes Zeitliche mit dem Ewigen verwechßelt, nach solch seinem aus dießer Welth genommenen tödlichem hintritt hie Zeitlichen verlaßen, Welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren des seelig Verstorbenen eheleiblicher H. Brüder und Frauen Schwester als deßelben ab intestato Verlaßener Herren und Frauen Erben, aller gleich nach dem Eingang dieses Inventarÿ insonderheit benahmbßet ersucht und Inventirt durch die Viel Ehren und tugendreiche Frau Mariam Dorotheam Pfählerin gebohrene Eckelin die hinterbliebene frau Wittib, beÿständlich S. T. Herrn Joh: Georg Alberts J. B. Lti und Notarÿ publ. jur: und berühmbten Practici auch Vornehmeen Burgers allhier Zu Straßburg (…) so beschehen in Straßburg auf dienstag den 2.ten Octobris et seq. A° 1759.
Der Verstorbene Herr Pfähler seelig hat ab intestato Zu Erben Verlaßen wie folgt. 1. S. T. Frau Dorotheam Salome Ößingerin gebohrene Pfählerin, S. ST. Herrn Philipp Friderich Ößingers Es En Großen Raths alten wohlverdienten beÿsitzers auch jetzigen wohlmeritirt Beÿsitzers dreÿers des allhießigen umbgeldts vnd vornehmen burgers allhier Zu Straßburg Frau Eheliebstin In den Ersten fünfften Stamtheil.
2. S.T. frau Susannam Margaretham Röcklingerin gebohrene Pfählerin, S. T. Herrn M. Johann Joachim Röcklingers treueÿfferigen Pfarrers und Seelsorgers der Evangelischen Gemeinde Zu St. Nicolai und Vornehmen burgers allhier Frau Eheliebstin in den Zweÿten fünfften Stamtheil
3. S. T. Herrn Joh: Gottfried Pfähler, hocherfahrnen Medicinæ Doctorem und berühmten Practicum auch Vornehmen Burgern allhier in den dritten fünfften Stamtheil
4. S. T. Herrn Joh: Jacob Pfähler, Handelsmann und Burgern allhier zu Straßburg in den vierten fünfften Stamtheil. So dann
5. Herrn Joh: Philipp Pfähler, Kieffer und Weinhändler auch Burger allhier in den letzten und fünfften Stamtheil. Alßo alle 5. des seel, Verstorbenen Hn Pfählers seeligen eheleibliche Herren Brüdere und Frau Schwester als zu 5. gleichlingen portionen und Stammtheilern Verlaßene Erben, anbeÿ ist im Nahmen obehrengedachter frau Rathh. Ößingerin und H Docroris Pfählers beÿ dießer Inventur erschienen S. T. Herr Jacob Reinbold Stroehlin, Wohlverordneter Inspector des Allhießigen Umbgeldts und vornehmen Burgers allhiern als deroselben erbettenen Hn Assistenten, ferner erschienen den 3.ten 8.bris 1759. S. T. Herr Joh: Friderich Roederer JV. Ltus als Bevollmächtigten Herrn Johann Jacob Pfählers des handelsmanns und einen Erben

In einer allhier Zu Straßburg ane dem alten Kornmarkt neben dem Ganthhauß gelegener und in dieße Verlaßenschafft gehörigen behaußung befunden worden wie folgt.
Ergäntzung der hinterbliebenen frau Wittib wehrender Ehe abgegangenen unveränderten Guths. Zufolg Inventarÿ über beeder nunmehr durch den Zeitlichen todt getrennter Eheleuthe einander für unverändert in den Ehestand Zugehörige Nahrungen A° 1743. durch weÿl. H Joh: Lobstein Notm publ. et Pract. nun sel. auffgerichtet
Eigenthumb ane einer Behaußung (W.) Nemblichen eine Behaußung hoff hoffstatt und hinterhauß mit allen deren Gebäuen Begriffen weithen, Rechten, Zugehörden und Gerechtigkeiten gelegen allhier Zu Straßburg ane dem alten Kornmarckt geg. der Groß Gewerbs laub über, 1.s . neben dem so genandten Ganthhauß, anderseit neben Hn Joseph Groß dem Sattler und Es En großen Raths altem beÿsitzer, hinten auf die heÿligen Lichtengaß einseith neben Joh: Adam Zachmann dem Büchßenmacher anderseit neben N Beck dem Schreiner uxorio nomine et Consorten stoßend, so außer hiernach eingetragenen passiv Capitalien freÿ leedig eigen und ist solche behaußung durch (die Werckmeistere) laut Abschatzungs Zeduls vom 6. Octobris angeschlagen pro 2000 lb. Über dieße Behaußung sagt i. teutscher pergamentener in allh. S. S. Stub gefertigter und mit dero anh. Insiegel verwahrter Kauffbrieff d. d. 15.ten 8.bris 1716.
Series rubricarum hujus Inventarÿ Copia der Heurats Verschreibung
Der Fraw Wittib unveränderte Nahrung, Sa. haußraths 45, Sa. Lährer faß 30, Sa. Silbers 22, Sa. Guldener Ring und dergleichen Geschmeids 28, Sa. Eigenthums ane einer behaußung 2000, Sa. Pfenningzinß hauptguths 11, Sa. Wahren Zum Spiegelhandel gehörig 156, Sa. Schulden 175, Erg. Rest 1263, Summa summarum 3726 lb – Schulden 3939 lb, In Vergleichung 203 lb
Dießemnach wird nun auch der Erben unverändert und theilbar Vermögen unter einem titul beschrieben, Sa. haußraths 97, Sa. wahren Zum Eißenhandel gehörig 892, Sa. Silbers 30, Sa. Guldener Ring 2, Sa. baarschafft 72, Sa. Schulden 251, Summa summarum 1346 lb – Schulden 2229, Compensando 882 lb
Zweiffelhaffte und Verlohrene Schulden in d. Beneficial Erben unverändert und theilbahren Nahrung Zubezahlend 441 lb
Copia der Eheberedung (…) Straßburg auf Freÿtag den 26. Monats tag Julÿ 1743., Johannes Lobstein Notarius publicus juratus

Marie Dorothée Eckel se remarie avec l’enseignant Jean Michel Ott : contrat de mariage, célébration.
1766 (27.11), Not. Haering (6 E 41, 1377) n° 453
Eheberedung Zwischen dem Wohl Ehrwürdig und wohlgelehrten M. Johann Michael Ott, Lehrer des obern Gymnasÿ alhier und Wittiber als Bräutigam an einem
So dann der Ehren und Tugendbegabten Fraun Mariä Dorotheä geb. Eckelin, weiland herrn Johann Daniel Pfehlers, gewesenen Eißenhändlers und hiesigen burgers hinterbliebener Wittib am andern theil
So beschehen Straßburg Donnerstags den 27. Novembris Ano 1766 (unterzeichnet) M Johann Michael Ott, als Bräutigam, Maria Dorothea Pfählerin als braut

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 53, n° 77)
Im Jahr Christi 1766. Mittwoch den dritten Decembris wurden (…) copulirt und ehelich eingesegnet, H. Magister Johann Michael Ott, Lehrer in dem obern Gymnasio, wie auch Wittwer und burger allhier, welcher in der ersten Ehe lebte mit weÿl. Frau Maria Elisabetha gb. Eberlinin und Frau Maria Dorothea gb. Eckelin, weÿl. Hn Johann Daniel Pfählers gewesenen Eisenhändlers und burgers allhie nachgelaßene Wittib (unterzeichnet) M. Joh. Michael Ott, bräutigam, Maria Dorothea pfählerin als hochzeiterin (i 58)

Fils du maréchal ferrant Jean Michel Ott, l’enseignant et prédicateur Jean Michel Ott épouse en 1748 Marie Elisabeth Eberlin, fille du diacre Jean Michel Eberlin : contrat de mariage, célébration
1748 (27.8.), Not. Stoeber l’aîné (6 E 41, 1224) n° 322
Eheberedung – zwischen dem Wohl Ehrwürdig und Wohlgelehrten Herrn M: Johann Michael Ott, des allhießigen löbl. Gymnasÿ treueifferigem lehrer und Wohlmeritirten frantzösischen Predigers allhier, weÿl. H Johann Michael Ott, geweßenen Hueffschmidts in der Ruprechtsau und burgers dahier mit auch Weÿland Frauen Maria Cleophe gebohrener Roßmeÿßelin, nun beeder seel. ehelich erzieltem Herrn Sohn, als dem Hn Bräutigamb ane einem,
So dann die Viel Ehren: und tugendgezierten Jungfr. Mariä Elisabethä Eberlinin, des Wohl Ehrwürdig und Wohlgelehrten Herrn Johann Michael Eberlin, p. t. treueifferigen Diaconi de allhießigen Evangelischen Lutherischer Gemeinde St Auraliæ in Zweÿter Ehe mit weÿl. der Viel Ehren und tugendbegabter Frauen Maria Elisabetha gebohrener Sattlerin seel. erzeugter Jgfr. tochter, als der Jgfr.braut ane dem andern theil
So beschehen Straßburg Dienstags d. 27. aug. A° 1748.

Mariage, Sainte-Aurélie (luth. f° 192-v n° 12)
Mittw. den 11. 7.bris 1748. sind nach Zweÿmahliger proclamation ehelich copulirt v. eingesegnet worden der Ehrwürdige v. Wolgelerte Herr M. Johann Michael Ott Lehrer des alhießigen Löblichen Gymnasÿ v. frantzösischer Prediger allhie, Weÿl. H Johann Michael Ott, Huffschmidts in der Ruprechts: Au v. Burgers allhie nachgelaßener ehel. Herr Sohn v. Jgfr. Maria Elißabetha, deß Wohl Ehrwürdigen Wohl Gelehrten Herrn M Johann Michael Eberlin Treu Eiffrigen v. Fleissigen Diacony dieser Kirch Zu St: Aurelien Eheleibliche Jgfr. Tochter (unterzeichnet) M. Joh. Michaël Ott, als Hochzeiter, Maria Elisabeth Eberlinin als hochzeiterin (i 198)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans une maison dite cour de Colmar rue Sainte-Barbe. Les apports du mari s’élèvent à 807 livres, ceux de la femme à 1 403 livres.
1748 (15.10.), Not. Stoeber l’aîné (6 E 41, 1147) n° 585
Inventarium über des wohl Ehrwürdigen und wohlgelehrten Herrn M: Johann Michael Ott, des allhießigen Löbl. Gymnasÿ treueifferigen Lehrers und Wohlmeritirten frantzösischen Predigers allhier und der Viel Ehren: und tugendgezierten Frauen Mariä Elisabethä Ottin gebohrener Eberlinin beeder Eheleuthe und burgere allhier Zu Straßburg einander vor ohnverändert in den Ehestand Zugebrachte Nahrungen auffgerichtet Anno 1748. – sich deren jedes Vermög Ihrer mit einander auffgerichteten Eheberedung §° 4.to vor ohnverändert reservirt und vorbehalten hat (…) Straßburg Dienstags den 15.ten Octobr: Ano 1748.
In einer allhier Zu Straßburg ane der Barbarä Gaß gelegenen Zum Colmarer Hoff genannten und theils lehnungs weiße bewohnenden behaußung, befunden worden, wie folgt
Der Ehefrauen mütterl. Guth und dasjenige so Ihro nach der Fr. Mutter seel. todt anderwärtig Erblich Zugekommen betr.
Abzug Gegenwärtigen Inventarium gehörig. Des Eheherrn eigenthümbl. Vermögen, Sa. haußraths 77, Sa. Bibliothecæ 287, Sa. Silber geschmeids 20, Sa. baarschafft 70, Sa. Activ Schulden 191, Summa summarum 652. – Dazu gelegt deßen helffte ane denen haussteuren anlangende 155, Des Ehehn. eigenthümlich Vermögen 807 lb
Dießemnach wird auch der Ehefrauen in den Ehestandt gebrachtes Guth beschrieben, Sa. haußraths136, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 25, Sa. Goldener Ring und Geschmeids 138, Sa. der baarschafft 228, Sa. Pfenningzinß hauptgüter und deren Hauptgüther 720, Summa summarum 1248 lb, Und wann die übrige helffte derer hernach beschriebenen haussteuren hierzu gerechnet wird mit 155 lb, So langet der Ehefrauen (Guth) dem heutigen anschlag nach an 1403. lb

Marie Dorothée Eckel fait dresser l’inventaire de ses apports parmi lesquels la maison au Vieux-Marché-aux-Grains. L’actif s’élève à 5 709 livres, le passif à 2 506 livres.

1768 (7.5.), Not. Haering (6 E 41, 1369) n° 353
Inventarium über der Ehren und Tugendbelobten Fraun Mariä Dorotheä geb. Eckelin des Wohl Ehrwürdig und Wohlgelehrten herrn M. Johann Michael Ott Lehrers des obern Gymnasÿ alhier und hießig. burgers Fr. Eheliebsten, demselben in den Ehestand Zugebrachte Nahrungen, auffgerichtet Anno 1768. (…) in Ihren den 3. Xbris anno 1766. angetrettenen Ehestand zugebracht und sich in deren den 27. 9.bris 1766. vor mir Not° miteinander gepflogenen Eheberedung dritten Puncten, vor freÿ und eigen vorbehalten hat. – So beschehen Strasbourg Sambstags den 7. Maÿ 1768.
In einer allhier Zu Straßburg ane der Schlauchgaß gelegenen dem Eheherrn Zuständigen behaußung befunden worden, wie folgt
Erster Stock des Vorderhaußes Im haußöhren, In der frantzösischen Camin Cammer, Wohnstube, In obern stübel, In der Camin Cammer
Eigenthum an einer behaußung. Eine behaußung hoff hoffstatt mit allen deren Gebäuden, begriffen, Weithen, Rechten, Zugehörden und Gerechtigkeiten geleg. allhier Zu Straßburg ane der alten Korn Marckt gegen der großen Gewerbs Laub über einseit neben dem sogenannten Ganthauß, Nunmehr unserer Herren der Stadt Stall, anderseit neben herr Joseph Groß dem Sattler und E. E. Großen Rath alten beÿsitzern, hinten auf die heil. Lichten Gaß, einseith neben Johann Adam Zachmann des büchßenmachers Wb. andern seith N. beck dem Schreiner uxorio Noê et consorten stoßend, so wuser hernach eingetragenen passiv Capitalien freÿ leedig eigen, welche Sie aus Elterlicher Verl.t angenommen hat pro 4500 lb. Laut Cession die H. Not° Joh. Daniel Langheinrich den 12. 8.bris 1756 passirt.
Ordnung gegenwärtigen Inventarÿ. Folgt nun hierauf die beschreibung der Fr. in die Ehe gebrachten Guths, Sa. hausraths 224 lb, Sa. leerer faß 62 lb, Sa. Spiegel 430 lb, Sa. Silbers 103 lb, Sa. goldener Ring 104 lb, Sa. baarschafft 285 lb, Sa. Eigenthum an einer behaußung 4500 lb, Summa summarum 5709 lb – Schulden 2506 lb, Nach deren Abzug 3203 lb

Jean Michel Ott meurt en 1776 en délaissant trois enfants de son premier mariage. L’inventaire est dressé dans sa maison rue de l’Outre. L’actif de la succession s’élève à 12 165 livres, le passif à 10 983 livres.
1776 (15.2.), Not. Dinckel (J. Raoul, 6 E 41, 420) n° 1336
Inventarium über Weÿland des Wohl Ehrwürdig, Hochachtbahr und wohlgelehrten herrn Mag. Johann Michael Ott, geweßenen treueifferigen und wohlverdienten Præceptoris superioris Gymnasii und burgers allhier zu Straßburg nunmehr seeligen Verlaßenschafft aufgerichtet Anno 1776 – nach deme derselbe Sontags den 28. Januarÿ dießes lauffenden 1776. Jahrs durch einen seeligen tod von dießer Welt abgefordert worden, nach solch seinem seeligen Absterben Zeitlichen hinter sich verlaßen, welche Verlaßenschafft auf freundliches Ansuchen Erfordern und Begehren der Wohl Edlen und Viel tugendbegabten Frauen Mariæ Dorotheæ Ottin gebohrner Eckelin der hinterbliebenen Frau Wittib, mit assistentz des Ehrenvest und Kunsterfahrnen herrn Johann Daniel Lobstein, berühmbten Chirurgi und burgers allhier, Ihres erbettenen Herrn beÿstands wie auch des Ehrenvest und Wohl vorachtbahrn herrn Johann Michael Greiner des Kieffers Weinhändlers und Burgers allhier als geordnet und geschworenen Vogts herrn Johann Michael, J.V. Lt., herrn Joseph, ledigen Goldarbeiters und herrn Jonathan Primæ Classis studiosi der Otten des in Gott seelig entschlaffenen herrn Magisters mit auch Weÿland der Wohl Edlen und biel tugendbegabten Fraien Maria Elisabetha gebohrner Eberlinin seiner geweßenen erstern Ehegattin langst seeligen ehelich erziehlter dreÿen herren Söhn und ab intestato Zu dreÿen gleichen Portionen und Stammtheilern verlaßener rechtmäsiger Erben ersucht (…) So beschehen in Straßburg auf Donnerstag den 15. Februarÿ Anno 1776.

In einer allhier Zu Straßburg ane der Schlauchgaß gelegenen in dieße verlaßenschafft gehörigen und hieunder eingetragenen behaußung befunden worden als volgt
Eigenthumb ane Matten, in Grießbacher bann gelegen
Eigenthumb ane einer Behaußung. Nemlichen eine Behaußung ane der Schlauchgaß (…)
Der Frau Wittib ohnverändert Vermögen betreffend.
Wÿdemb, Welchen der in Gott seelig entschlaffene Herr Magister von auch weÿland Frauen Maria Elisabetha Ottin gebohrener Eberlinin seiner gewesenen Erstern Frauen Eheliebstin seeligen biß an sein tödliches hienscheiden genoßen hat.
Series Rubricarum hujus Inventarÿ. Copia der Eheberedung
Der Frau Wittib ohnverändert Vermögen betreffend
Dießemnach wird auch die übrige Verlaßenschafft so denen Erben allein gehörig, beschrieben, Sa. haußraths 349, Sa. Bibliothec 9, Sa. Frucht und Meels 12, Sa. Wein und Lährer Faß 191, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 74, Sa. Goldener Ring und Geschmeids 27, Sa. der baarschafft 59, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 5550, Sa. Eigenthums ane einer Behaußung 1500, Sa. Gülthen von liegenden güthern 98, Sa. Eigenthumb ane Matten 922, Sa. Activ-Schulden 3200, Sa. Capital Zinßen 170, Summa summarum 12.165 lb – Schulden 10.983 lb, Detrahendo verbleibt 1181 lb (…) Der Frau Wittib gantze Substanz 1144 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 11.298 lb – Stall Summa 9903 lb
Catalogus Librorum miscelaneorum quibus in vita usus est Dn. Joh. Mich. Ott superioris gymnasii præceptor argentorati in ædibus pie defuncti viduæ A. D. XIV. Martii 1776. Hora secunda post-meridiem publice devendendorum
Copia der Eheberedung, Johann Richard Häring (AUGSPURG ° BEY SIMON HAEICHELE C ° P ° S ° M ° N 37 S °)

Les préposés de la Taille font figurer la succession dans leur registre parce que les impôts acquittés étaient calculés d’après une fortune sous-évaluée de 2 900 florins (1 450 livres) sur un total de 19 800 florins
1776, Livres de la Taille (VII 1180) f° 203-v
Mittwoch den 31. Julÿ (Freÿburger N° 3847) Weÿl. H. M. Johann Michael Ott geweß. Præceptoris superioris Gymnasÿ und burgers allhier Verlaßenschafft jnvent. H. Not. Dinckel Sen.
Concl. final jnvent. Ist fol. 145., 11.298 lb 15 ß 7 ¾ d davon gehet aber ab wegen den a 4 pro Cento angelegten Capitalien und übrigen so der bisherigen Verstallung nicht unterworffen geweßen 1394. lb 17 ß 3 s Verbleibt 9903 lb 18 ß 4 ¾. die machen 19.800. fl. verstallte 16.900 fl. zuwenig 2900. fl.
Wovon Nachtrag 6 Jahr in duplo a 8 lb 14 ß – 52 lb 4 ß
und 4 Jahr in simplo 17 lb 8 ß
Ext. Stallgeltt 1776 – 26 lb 14 ß
Gb. 2 ß 6 d
Abhandlung 17 lb 7 ß (zusammen) 113 lb 16 ß
Auff trifftigen ursachen dem nachtrag auff die helffte moderirt, restirt 79 lb
dt. 8. Julÿ 1776.

Marie Dorothée Eckel loue une cave au tourneur Othon Erdmann

1780 (11.2.), Chambre des Contrats, vol. 654 f° 61
Fr. Maria Dorothea Ottin geb. Ecklerin weÿl. M. Johann Michael Ott des lehrers in allhiesigem gymnasio wittib beÿ H. Johann Siegfried, Statt pflästerers
in gegensein H. Otto Erdmann des kunstdrehers
lehnungs weiß, den unter dem ihre Fr. verlehnerin eigenthümlich zuständig ane dem alten Kornmarckt gelegenen behausung befindlichen großen keller der gantzen länge nach, einseit neben der gemeinen Statt Stall, anderseit neben H. Groß dem sattler – auff 10 jahren auff innstehenden Annunciationis Mariæ, um einen jährlichen Zinß nemlich 24 gulden

Marie Dorothée Eckel loue un logement à l’orfèvre Christophe David Abel

1781 (10.3.), Chambre des Contrats, vol. 655 f° 120-v
Fr. Maria Dorothea Ottin geb. Ecklerin weÿl. H. M. Johann Michael Ott des lehrers des obern gymnasÿ wittib beÿständlich H. Johann Jacob Kolb des weißbecken
hatt in gegensein H. Christoph David Abel des silberarbeiters
lehnungs weiß, in der ihro Fr. verlehnerin eigenthümlich zuständig neben dem gemeinen statt stall ane dem alten kornmarckt gelegenen behausung eine vollständige wohnung bestehend auff dem boden in einer stub, stub kammer und laden nebst einer kleinen stub kammer einer eß im hoff mehr daselbst eine große kammer samt einem kämmerlein in dem hintern hoff, ein holtzhaus, weiters ein kleines kämmerlein unter der steeg einen unterschlagenen keller samt der bühn im fünfften stock – auff 9 nacheinander folgenden jahren auff Michaelis tag anzufangen – um einen jährlichen Zinß nemlich 250 gulden

Marie Dorothée Eckel loue un logement au marchand Jean Antoine Lesina

1786 (20.5.), Chambre des Contrats, vol. 660 f° 203
Fr. Maria Dorothea verwittibte Ottin geb. Ecklerin beÿständlich H. Johann Siegfried des pflästerers
in gegensein Johann Antoni Lesin des handelsmanns (unterzeichnet) Lesina
in der ihro zuständige ane dem alten Kornmarckt neben dem Herren Stall gelegenen behausung eine vollständige wohnung bestehend auff dem boden einen laden, stub und stub kammer nebst küch, dreÿ cammern und eine kleine stub samt holtzhauß, ferner im ersten stock (in) den hoff abermahlen eine stub wie auch einen unterschlagenen keller – auff 6 nacheinander folgenden jahren auff verwichenen Mariæ verkündigungs tag anfangend, um einen jährlichen Zinß nemlich 400 livres

Compte que rend le marchand de vins Jean Michel Greiner de la gestion des biens qui appartiennent à son pupille Jonathan Ott, installé à Saint-Petersbourg en 1790.
1790, Not. Greis (Jean Frédéric 6 E 41, 899)
Rechnung Mein Johann Michael Greiner, Kieffers und Weinhändlers auch burgers allhier Zu Straßburg, inhaltend alles dasjenige, was Ich Vögtlicher weiße vor und in Nahmen Weÿl. H. M. Johann Michael Ott geweßenen Lehrers des Obern Gymnasii auch burgers allhier seel. hinterlaßener jüngsten Sohns Nahmens H. Jonathan Ott, maßen die zween ältiste Söhne mich der Vogtei entlaßen, seit Annunciationis Mariæ 1780 biß den 26. 9.bris 1782 Vor dießen meinen Curandum eingenommen und hingegen wider ausgegeben habe.

Rechnung Mein Joseph Ott Juwelierers und Goldarbeiters auch burgers allhier Zu Straßburg als geordnet und geschwornen Vogts Weÿl. H. M. Johann Michael Ott geweßenen Lehrers des Obern Gymnasii auch burgers allhier hinterlasenen Jüngsten Sohns Namens Jonathan Ott meines bruders, Handelsmanns in Petersburg, besagend über alles dasjenige was ich in solcher Qualitæt für besagt meinen bruder seit dem 26. Nov. 1782 bis Michaelis 1790. eingenommen und ausgegeben auch sonsten in verschiedene Weege verhandelt habe – Vierte Rechnung dieser Vogteÿ von mein des vogts Verwaltung aber die Erste.

La veuve Ott loue une partie de la maison (sans doute une cave, voir plus loin un autre bail) à Frédéric Gundelwein

1798 (6 thermidor 6), ssp – Enregistrement, acp 62 f° 159-v du 5 fruct. 6
Bail de 9 ans – veuve Ott
Frédéric Gundelwein
une maison marché aux grains n° 19, moyennant un loyer annuel de 48 francs

Marie Dorothée Eckel meurt en 1807 en délaissant des héritiers collatéraux. Elle a légué la maison à Jean Michel Eckel.

1807 (11.8.), Strasbourg 4 (35), Not. Stoeber n° 438
Inventaire de la succession de Marie Dorothée Eckel veuve de Michel Ott, régent au gymnase, décédée le 5 août 1807 – à la requête de I. Les decendants de Marie Ursule née Eckel décédée veuve de Antoine Lobstein chirurgien à Strasbourg, sœur de la défunte, savoir Jean Georges Frédéric Chrétien Martin Lobstein chef des travaux anatomiques a l’ecole de médecine, Jean François Martin Théodore Lobstein licencié ès Loix Employé aux hospices civils tant en son nom et fondé de pouvoir de Jean Chrétien Geofroi Lobstein homme de lettres demeurant à Paris son frere, Charles Daniel Lobstein étudiant en droit, petits enfants de Marie Ursule Eckel, 2. Plus Jean Daniel Lobstein docteur en chirurigie tant en son nom qu’en qualité de curateur de Jean Jacques Lobstein ci devant chirurgien en ladite ville demeurant présentement a Wasselonne interdit judiciairement, Jean Geofroi Pfaehler marchand de vins son subrogé tuteur, enfants de ladite Marie Ursule Eckel née Lobstein
II. Plus à la requête de Marie Salomé Osterling veuve de feu Jean Jacques Kolb boulanger et de Susanne Dorothée Osterling veuve de Jean Siegfried paveur, cohéritières pour un 5° par représentation de Marie Barbe née Eckel épouse de Frédéric Osterling fourbisseur
III. Jean Jacques Ott fabricant de bas héritier pour un 5° par représentation de Marie Salomé née Eckel veuve de Jean Jacques Ott
IV. Marie Cléophé Eckel épouse de Gaspard Waegelin négociant et Sébastien Emanuel Eckel négociant par représentation de Sébastien Eckel miroitier leur père frère de la défunte
V. enfin Jean Daniel Eckel tourneur (barré Marie Dorothée Eckel veuve de) Jean Michel Eckel menuisier et Jean Jacques Eckel aussi menuisier les trois héritiers par représentation de Jean Eckel tourneur

dans la chambre du devant au second étage sur la gauche, dans la cuisine, dans la chambre du devant, dans la chambre du devant au second étage sur la droite, dans la cave au second étage, chambre a côté
Immeuble, Une maison sise en cette ville avec appartenances et dépendances rue du vieux marché aux grains derrière les petites boutiques n° 19, d’un côté la veuve Schlagdenhaufen, de l’autre la veuve Martin, derrière en partie veuve Tilier en partie le Sr Herter confiseur – occupée par le Sr Brad au rez de chaussée moyennant un loyer annuel de 288 fr, Sr Vogt blanchisseur pour une boutique 120 fr, la veuve Siegfried occupe le premier étage 192 fr, le Sr Immroth du troisième étage 96 fr, Jean Jacques Eckel de la maison de derrière 192 fr, second étage occupé par la défunte 148 fr, ensemble 1036 fr – léguée au Sr Jean Michel Eckel menuisier suivant testament olographe du 20 avril courant enregistré le 25 août déposé au rang des minutes du notaire soussigné
Papiers, acte passé à la Chambre des Contrats le 15 octobre 1716 concernant la maison ci dessus indiquée, Partage du père de la défunte par le notaire Langheinrich en 1746
(sans sommes)
Vente des meubles n° 453, 5 septembre, suivi de la liquidation n° 463
numéraire 613 fr, vente de meubles 2900 fr et autres 3693 fr, dépense, total de la masse 20 142 fr, passif 10 861 fr, reste 9280 fr
Enregistrement, acp 103 F° 92-v du 21.8.

Fils du tanneur Jean Eckel, le menuisier Jean Michel Eckel épouse en 1795 Chrétienne Spanner, originaire de Westhoffen : contrat de mariage, célébration
1795 (4 germinal 3), Strasbourg, Not. Saltzmann, (rép. 6 E 41 449-5) n° 381
Contrat de mariage – Jean Michel Eckel menuisier
Christine Spanner
Enregistrement, acp 32 F° 12-v du 4 ger. 3 – revenu industriel 150 livres

Mariage, Strasbourg (n° 390)
Cejourd’hui 14° Germinal l’an III de la République française une et indivisible (…) sont comparus pour contracter mariage d’une part Jean Michel Eckel, agé de 32 ans, menuisier né et domicilié en cette commune, fils de feu Jean Eckel, tanneur, et de Salomée Alberti, de l’autre part Christine Spanner agée de 31 ans, servante, domiciliée en cette commune depuis huit ans native de Westhoffen, Département du Bas Rhin, fille de feu Jean Georges Spanner, vigneron audit lieu et de feue Christine müller (…) 1° l’acte de naissance du futur portant qu’il est né le 31 août 1762 (…) 2° l’acte de naissance de la future portant qu’elle est née le 15 janvier 1764 (signé) Jean Michel Eckel, Christina Spannerin (i 49)

Inventaire dressé après la mort du locataire Geoffroi Christophe Schütze

1808 (29.12.), Strasbourg 4 (37), Not. Stoeber n° 682
Inventaire de la succession de Geoffroi Christophe Schütze, mécanicien décédé le 15 du présent mois – dressé à la requête de Catherine Dorothée Weismantel la veuve, héritière universelle par contrat de mariage reçu Stoeber père notaire le 24 thermidor 9 enregistré le 1 fructidor. suivant – M° Dagobert Thurman, commis pour représenter les héritiers ab intestat absens
dans la maison rue du vieux marché aux grains n° 19
meubles au premier étage dans une chambre donnant sur le devant sur le balcon, marchandises
Titres et papiers, 2) Chambre des Contrats le 29 juillet 1774 par lequel Jean Thomas Froelich receveur de l’aumonerie de St Marc a cédé au nom de ladite aumonerie à Jean Christophe Holl une maison rue des chandelles, Chambre des Contrats 14 août 1773 Jean Jacques Kayser tonnelier et Marie Salomé Brod cédé au susdit Sr Holl d’une cour attenante a lad. maison, plus Chambre des Contrats 13 septembre 1779 par lequel Jean Georges Krausser tailleur a acquis des conjoints Holl la susdite maison
Maison, Une maison avec cour puits appartenances et dépendances sise à Strasbourg rue de la chandelle n° 2, d’un côté les héritiers Bartolomé Hannsmann cordonnier, de l’autre les héritiers de Jean Jacques Kaysser tonnelier les mêmes et Jacques Luss journalier – locataires Michel Brumter 72 fr, Sr Eckertsfeld 96 fr, total 168 fr de revenu en capital 3360 fr
Relevé. Meubles 492 fr, marchandises 333 fr, maison 3360 fr, total 4182 fr, passif 1825 fr, reste 2360 fr
Enregistrement, acp 109 F° 84 du 7.1.

Jean Michel Eckel loue une cave à Jacques Gundelwein

1808 (21.5.), Enregistrement de Strasbourg, ssp 25 n° 383
Bail sous seing privé du 2. courant pour 9 ans par Jean Michel Eckel de Strasbourg
au Sr Jacques Gundelwein
deux Caves dans la Maison vieux marché aux grains N° 15 pour 66 francs par an

Inventaire dressé après la mort de la locataire Susanne Dorothée Œsterling

1813 (1.5.), Strasbourg 8 (6), Not. Roessel n° 1211
Inventaire de la succession de Susanne Dorothée Siegfried née Oesterling – dressé à la requête de Susanne Dorothée Siegfried épouse de Jean Jacques Jundt farinier sa fille unique héritière
dans la maison vieux marché aux grains n° 19 appartenant au Sr Eckel menuisier
meubles 498 fr, garde robe 195 fr, argenterie 78 fr, créances 7000 fr, total 7771 fr
Enregistrement, acp 122 F° 73-v du 3.5.

Jean Michel Eckel vend la maison au farinier Jacques Arlen et à Marguerite Salomé Eckel (gendre et fille du vendeur)

1835 (8.5.), Hypothèque de Strasbourg, Transcription reg. 293, n° 59
Strasbourg, Me F. Grimmer du 14.4.
Jean Michel Eckel, ancien menuisier
Jacques Arlen, farinier, et Marguerite Salomé Eckel
Désignation, une maison avec cour, puits, bâtiment de devant et de derrière sise en cette ville de Strasbourg rue du Vieux Seigle n° 19 ayant une issue dans la rue des Chandelles, d’un côté Sr Oppermann, pharmacien, en partie Sr Diemer menuisier, de l’autre en partie Sr Otter en partie la D° Restlé née Holzschuh – sont compris tous les poeles murés et non murés, un chaudron à lessive – Etablissement de la propriété. La maison à a été léguée au vendeur par feu Marie Dorothée Eckel veuve de Michel Ott suivant testament olographe en date du 20 avril 1827 déposé au rang des minutes de M° Stoeber le 10 août 1807 à charge de verser dans la succession 16.000 francs – moyennant 25.000 francs
Enregistrement, acp f° 67 du 22.4.

Autre transcription du même acte
1836 (17.2.), Hypothèque de Strasbourg, Transcription reg. 303, n° 28 – M° F. Grimmer du 14.4.1835
Jean Michel Eckel, ancien menuisier
à Jacques Arlen, farinier, et Marguerite Salomé Eckel
Désignation, une maison avec cour, puits, bâtiment de devant et de derrière sise en cette ville de Strasbourg rue du Vieux Seigle n° 19 ayant une issue dans la rue des Chandelles, d’un côté Sr Oppermann, pharmacien, en partie Sr Diemer menuisier, de l’autre en partie Sr Otter en partie la D° Restlé née Holzschuh – sont compris tous les poeles murés et non murés, un chaudron à lessive – Etablissement de la propriété. La maison à a été léguée au vendeur par feu Marie Dorothée Eckel veuve de Michel Ott suivant testament olographe en date du 20 avril 1827 déposé au rang des minutes de M° Stoeber le 10 août 1807 à charge de verser dans la succession 16.000 francs – moyennant 25.000 francs
Enregistrement, acp 231 f° 67 du 22.4.

Originaire de Hœrdt, Jacques Arlen épouse Marguerite Salomé Eckel en 1823.
1823 (11.3.), Strasbourg, Me F. Grimmer (minutes en déficit)
Contrat de mariage – Jacques Arlen, boulanger à Hoerdt, fils de feu Martin Arlen, cultivateur, et de Marie Arlen
Marguerite Salomé Eckel, fille majeure de Jean Michel Eckel, menuisier, et de Chrisitine Spanner
Enregistrement , acp 162 F° 15-v du 14.3. communauté d’acquets partageable par moitié

Jacques Arlen et Marguerite Salomé Eckel constituent une rente au profit de Philippe Frédéric Artopeus et de Marie Anne Rohrer
1841 (9.6.), M° Noetinger
Constitution par Jacques Arlen, farinier à Strasbourg, et Marguerite Salomé Eckel, sa femme
au profit de Philippe Frédéric Artopeus, négociant à Strasbourg et de Marie Anne Rohrer sa femme
d’une rente annuelle et viagère de 400 francs payable par quart de trois mois 400, au capital par dix de 4000, moyennant 4000 francs. Cette rente sera servie intégralement au survivant des époux Artopeus jusqu’à son décès, époque à laquelle elle sera définitivement éteinte
acp 288 (3 Q 30 003) f° 27 du 14.6.

Le maire cède un terrain communal au propriétaire Arlen pour faire une devanture

1845 (14.5.), 267 MW 147 (Pièces présentées au Conseil municipal) n° 11
Cession de terrain par alignement à M. Arlen
Séance du 14 Mai 1845. Rapport du Maire au Conseil municipal
Messieurs, Le Sr Arlen, propriétaire en cette ville demande l’alignement à suivre pour l’établissement d’une devanture à la façade de sa maison sise rue du vieux marché aux grains N° 19.
J’ai l’honneur de vous soumettre le tracé de l’architecte de la vile d’après lequel le pétitionnaire dont la maison est en retraite de l’alignement, gagnera sur la voie publique une superficie de 5 mètres 50 centimètres carrés évalués à 20 francs le mètre. Le tracé étant conforme au plan général des alignements de la Ville, je vous propose Messieurs de l’admettre et de fixer suivant la base de l’estimation à cent dix francs l’indemnité à payer par le Sr Arlen à la caisse municipale & pour la cession de terrain qui lui sera faite.

Jacques Arlen meurt en 1853 en délaissant une fille

1853 (11.6.), M° Noetinger
Inventaire de la succession délaissée par Jacques Arlen, marchand farinier à Strasbourg, décédé le 2 janvier 1853 et de la communauté de biens qui a existé entre entre la défunt et Marguerite Salomé Eckel son épouse, dressé à la requête de la veuve agissant comme commune en biens en vertu de son contrat de mariage reçu Grimmer le 11 mars 1823. et comme usufruitière par le même acte 2° Salomé Caroline Arlen épouse de Jean Chrétien Bieler marchand farinier à Strasbourg fille du défunt
acp 420 (3 Q 30 135) f° 36-v du 17.6. (succession déclarée le 22 juin 1853 n° 1499) Communauté, meubles 874, argent comptant 640, créances 3248
Une Maison à Strasbourg rue du vieux seigle N° 19 estimée à 25.000 – Passif 27.245 francs
Reprises de la veuve comprises dans le passif 5600, reprises du défunt idem 5445 – garde robe 150

Marguerite Salomé Eckel meurt en 1857

1857 (12.9.), M° Noetinger
Inventaire de la succession délaissée par Marguerite Salomé Eckel veuve de Jacques Arlen, vivant farinier à Strasbourg où elle est décédé le 23 mars 1857, dressé à la requête de Salomé Caroline Arlen épouse de Jean Chrétien Bieler marchand farinier à Strasbourg fille de la défunte
acp 463 (3 Q 30 178) f° 15-v du 16. 7.br (succession déclarée le 16 septembre 1857) Il dépend de la dite succession Mobilier et garde robe estimés 645, Créances 982
Moitié d’une Maison à Strasbourg rue du vieux seigle N° 19 estimée à 12.500 – Masse passive 6000 francs – description des papiers

La maison devient propriété de Salomé Caroline Arlen qui a épousé en 1847 l’ouvrier meunier Jean Chrétien Bieler. Les parents de l’épouse louent au futur époux un logement dans leur maison.

1847 (8.4.), Strasbourg 9 (95), Not. Becker n° 3458
8 août 1847. Contrat de mariage – Ont comparu Mr Jean Chrétien Bieler, ouvrier meunier, fils majeur de M. Jean Chrétien Bieler, farinier et de ad. Marie Madeleine Eben, son épouse tous demeurant à Strasbourg, stipulant pour lui et en son nom à cause du mariage dont il va être question, d’une part, Mr et Mad° Bieler père et mère, sus nommés et qualifiés la femme dûment autorisée de son mari, stipulant tant pour assister M Bieler leur fils qu’à cause de la dot qu’il vont lui constituer ci après, aussi d’une part
Madlle Salomé Caroline Arlen, fille majeure de M. Jacques Arlen, farinier et de Mad ° Marguerite Salomé Eckel, son épouse, tous demeurant à Strasbourg, stipulant aussi pour elle et en son nom à cause dudit mariage, d’autre part, Et Mr et Mad° Arlen ci-dessus nommés et qualifiés avec indication de leur demeure, la femme aussi autorisée de son mari, stipulant tant pour assister Mlle Arlen leur fille qu’à cause de la dot qu’il vont lui constituer ci après, aussi d’autre part

acp 359 (3 Q 30 074) f° 89-v du 9.4. – Les père et mère du futur lui font donation d’une somme de 5000
Les apports de la future se composent de sa garde robe, de meubles et effets mobiliers pour 2058 francs. Ses auteurs lui font donation d’une somme de 2000 francs
Bail consenti par lesdits Sr et D° Arlen au profit du futur pour la durée de huit ans à partir du jour de la célébration de deux chambres & une cuisine au premier étage, d’un bucher dans le même bâtiment sis à Strasbourg rue du vieux marché aux grains moyennant un loyer annuel de 100 francs
Donation mutuelle par lesdits époux au survivant d’eux de l’usufruit de la succession du prémourant.

Jean Chrétien Bieler loue un magasin à Jean Schneider et Barbe Erbs

1865, Enregistrement de Strasbourg, ssp 142 (3 Q 31 641) f° 45-v du 17.8.
27 septembre 1863. Bail – Le Sr Jean Chrétien Bieler, propriétaire de la maison sise à Strasbourg rue du vieux marché aux grains n° 4 loue
au Sr Jean Schneider et Barbe Erbs son épouse à ce autorisée par sondit mari, domiciliés ensemble à Strasbourg, ce acceptant solidairement entre eux
un magasin dans la susdite maison donnant sur ladite rue avec arrière magasin, cuisine et petite chambre, le tout au rez de chaussée et six appartements situés au 1° étage de la maison de derrière, le bucher se trouvant le 2° à gauche dans le bâtiment dans la 1° cour, La chambre de linge sale la plus élevée au grenier et le compartiment de la cave le 2° remise à gauche dans la 2° cour et la remise en moitié avec Mr Weber sur la rue des chandelles. Les preneurs ne pourront changer la destination des localités louées en y introduisant une autre profession ni sous louer en tout ou en partie lesdites localités sans la permission par écrit du bailleur. Ce bail est fait pour neuf années qui ont commencé à courir le 29. 7.bre 1863. pour finir à pareille époque de l’année 1872 (…) Le bail est fait moyennant un loyer annuel de 1440 francs (…)

Jean Chrétien Bieler loue un magasin à Sophie Bloch, épouse séparée d’Elie Troller

1869 (1.9.), Enregistrement de Strasbourg, ssp 152 (3 Q 31 651) f° 55 du 6.9.
1° septembre 1869. Bail entre les soussignés Chrétien Bieler, propriétaire domicilié à Strasbourg, d’une part
et M° Sophie Bloch épouse séparée de corps et de biens du Sr Elie Troller négociant à Strasbourg, et autorisée suivant acte reçu Momy not. à Strasbourg le 16 août 1869 d’autre part, il a été convenu ce qui suit
M. Bieler déclare par les présentes donner à bail à Mme Troller ce acceptant les localités suivantes dans une maison sise à Strasbourg rue du vieux marché aux grains n° 4 savoir
A. Le magasin dans la maison de devant à côté de la propriété Oppermann avec arrière magasin, cuisine et petite chambre
B. Le premier bucher à gauche en entrant dans la première cour et y prenant jour
C. Dans le bâtiment latéral le second magasin en entrant dans la seconde cour à gauche et y prenant jour
D. Le quatrième compartiment à droite en entrant dans la cave
E. La chambre à linges sales au grenier supérieur de la maison de devant à gauche en montant
F. Dans le bail sont compris l’appareil à gaz avec accessoires et un poele en faience avec tuyaux
La location aura une durée de six années entières et consécutives qui commenceront le 25 mars 1870. Le locataire ne pourra sous louer les localités louées ni céder un droit au bail sans le consentement par écrit du propriétaire. Le présent bail est en outre accepté moyennant un loyer annuel de 1200 francs

Salomé Caroline Arlen meurt chez son fils pasteur à Hunawihr. Elle délaisse quatre enfants et ses petits-enfants issus de sa fille Emma Julie Bieler

1886 (29.4.), M° Allonas
Inventar des Nachlasses der zu Hunaweier am 19. August 1885 verlebten Salome Caroline Arlen, Ehefrau des hier wohnhaften Rentners Johann Christian Bieler. Erben sind I. die Kinder a) Gustav Carl Bieler, Pfarrer in Dieuze, b) Albert Eduard Bieler, Pfarrer in Hunaweier, c) Emilie Bertha, Wittwe von Friderich August Viktor Nessmann hier, d) Mathilde Oktavie Bieler, gewerblos hier, 2. die Enkel a) Julius Gustav Adolph, b) Bertha Johanna Mathilde, c) Frieda Elisabeth Alice, minderjährige Kinder der am 13. Januar 1886 in Schlettstatt verlebten Tochter Emma Julie Bieler, Ehefrau des Aichmeisters Johann Woelflin in Schlettstatt
Laut Ehevertrag Becker vom 8 April 1847 bestand Errungenschaft-Gemeinschaft & steht dem Wittwer die Hälfte des Nachlasses in Nutznießung Zu.
acp 777 (3 Q 30 492) f° 22 n° 480 du 5.5. (T Bd 71 Bl. 5 n° 72, Sterbefall vom 18/5 86, Bd 150 Nr 91) Gemeinschaft. Mobilien 545, Außstände bei Gustav Carl Bieler 1200, Albert Eduard Bieler 1200, Entschädigung des Nachlasses 24.000, Ersatzforderung desselben (3246)
Nachlass, Kleider 71
f° 53 du 18.5. (Fortsetzung vom 17.Mai) – Ersatzforderung des Wittwers 14.379, Rückständige Miethzinsen 400, Passiven 17.880
Nachlass Kleider 71, Rückbringen durch Frau Wölflin laut Ehevertrag Flach vom 6/4.1872, 1600, Rückbringen durch Frau Nessmann laut Ehevertrag Metz vom 10/4.1874, 1600,
Immöbel Ein Wohnhaus hier Alter Kornmarkt N° 4 und Heiligenliechtergasse N° 3 section N 879

La maison est exposée aux enchères puis en est retirée

1886 (8.10.), M° Allonas
Bedingnisheft enthaltend die Bedingungen unter welchen ein zum Nachlasse der am 19. August 1886 zu Hunaweier verlebten Salome Caroline Arlen, Ehefrau von Johann Christian Bieler, Rentner dahier gehöriges Haus alter Kornmarkt N° 4 in Straßburg versteigert werden soll
acp 781 (3 Q 30 496) f° 32-v n° 2171 du 11.10.
acp 781 (3 Q 30 496) f° 61 du 5.11. n° 2505 Allonas 2.11. Rücknahme

Lors du partage, la maison revient au veuf Jean Chrétien Bieler

1886 (6.12.), M° Allonas
Theilung des Nachlasses der zu Hunaweier am 19. August 1885 verlebten Salome Caroline Arlen, Ehefrau des Rentners Johann Christian Bieler. Erben sind I. die Kinder 1. Mathilde Oktavie Bieler, gewerblos hier, 2. Gustav Carl Bieler, Pfarrer in Dieuze, 3. Albert Eduard Bieler, Pfarrer in Hunaweier, 4. Emilie Bertha, Wittwe von Friderich August Nessmann hier
II. die Enkel, in Vertretung der Mutter Emma Julie Bieler gest. am 13. Januar 1886 in Schlettstatt, Ehefrau des Aichmeisters Johann Woelflin in Schlettstatt a) Julius Gustav Adolph, b) Bertha Johanna Mathilde, c) Frieda Elisabeth Alice, alle unter Vormundschaft des Vaters weil minderjährig.
Jeder Stamm au 1/5. erbberechtigt

Laut Ehevertrag Becker vom 8 April 1847 bestand Errungenschaft-Gemeinschaft & steht dem Wittwer die lebenslängliche Nutznießung an der Hälfte des Nachlasses. Inventar vor Notar Allonas vom 20. Aprilis 1886 soll der Theilung als Basis dienen
I. Gütergemeinschaft. Mobilien 545, Forderung an Gustav Carl Bieler 1200, Forderung an Albert Eduard Bieler 1200, Entschädigung des Nachlasses 21.721, Mietzinsen 400 (zusammen) 25.067 – Passivmasse, Schulden 17.974. Ersatzforderung des Nachlasss 3242, Ersatzforderung der Wittwe 14.379 (zusammen 10.532)
II. Nachlass, 1. Garderobe 71, 2. Ersatzansprüche 3246, 3. Rückbringen durch Frau Nessmann laut Ehevertrag Metz vom 10/4.1874 M 3200 woran ½ hier zu verehren 1600, 4. Rückbringen durch Frau bzw. Kinder Wölflin laut Ehevertrag Flach vom 6/4.1872, 3200 woran ½ hier zu verehren 1600, 5. Ein Wohnhaus hier Alter Kornmarkt N° 4 und Heiligenliechtergasse N° 3 section N 879, 40.000 (zusammen) 46.517, Ab die Ersatzleistungen 21.721, bleibt 24.795
Woran ½ der Nutznießung des Wittwers unterliegt mit 12.397
Zutheilung. Dem Wittwer, das Haus (…)
acp 784 (3 Q 30 499) f° 54 n° 3267 du 15.12. (Sterbefall Erkl. vom 18.5.86 Bl. 150 N° 91)
f° 55-v n° 3268 du 15.12. – Privaturkunde vom 17. November 1886. Abschatzung durch 1. Theodor Wagner, Bauunternehmer 2. Heinrich Schoop, ehemaliger Bauunternehmer, beide hier, der Häuser Alter Kornmarkt N° 4 und Heiligenliechtergasse N° 3, zu 40.000 Mark
acp 786 (3 Q 30 501) f° 23-v n° 3710 du 18.1. (Fortsetzung vom 6. Januar) Nachtrag zu der Theilung Bieler-Arlen Bd. 784 Bl. 54

Jean Chrétien Bieler vend la maison au boucher Jacques Gangloff et à Caroline Lapp

1888 (26.6.), M° Mossler
Verkauf durch Johann Christian Bieler, Rentner hier
an Jakob Gangloff, Metzger und Ehefrau Caroline Lapp zusammen wohnhaft hier
Ein Besitzthum gelegen hier, alter Kornmarktgasse N° 4 und Heiligenliechtergasse N° 3, bestehend aus Wohnhaus mit Erdgeschoß auf gewölbten Keller, drei Stockwerke, nebst Seiten und Hintergebäuden, letzter enthaltend Wohnhaus mit Erdgeschoß auf Keller, zwei Stockwerke und Speicher, Rechten und Zubehörden um 51.000 Mark wovon baar bezahlt 13.000 – Genuß, Lasten vom 24. Juni cur. Genannter Bieler behält das Recht unentgeltlich bis zum 25. März 1889. im ersten Stocke zu wohnen, diese Last geschätzt auf 400 Mark. Eigenthumsnachweis. Theilung des Nachlasses der Eltern Christian Bieler und Salome Caroline Arlen errichtet vor Notar Allonas den 6, 7 und 9 Dezember 1886.
acp 804 (3 Q 30 519) f° 33-v n° 1328 du 29.6.

Jacques Gangloff et Caroline Lapp vendent la maison à la société Frey et Wolff, dont les seuls sociétaires sont les commerçants Edouard Frey et Charles Frédéric Wolff

1893 (20.7.), M° Loew
Kauf – sind erschienen Herr Jacob Gangloff, Metzgermeister, und seine von ihm ermächtigte Gattin Frau Caroline Lapp, beide wohnend in Straßburg, dieselben verkaufen (…)
an die zu Straßburg unter der Firma Frey und Wolff bestehende offene Handlungsgesellschaft, hier vertreten durch ihre mitanwesenden einzigen Gesellschafter herrn Eduard Frey, Kaufmann, und Karl Friderich Wolff, Kaufmann, beide wohnend in Straßburg
Bezeichnung. Eine zu Straßburg Alte Kornmarktgasse N° 4 und Heiligenlichtergasse N° 3 belegenes Besitzthums, bestehend aus einem Wohnhauss auf die Kornmarktgasse mit Erdgeschoß auf gewölbtem Keller, drei Stockwerke nebst Seiten- und Hintergebäuden, letztere enthaltend Wohnhaus auf die Heiligenlichtergasse mit Erdgeschoß auf Keller, zwei Stockwerken und Speicher, Rechten und Zubehörungen, einerseits Wittwe und Erben Haas und Diemer, anderseits Fasoli und unbekannt, vorn die alte Kornmarktstrasse, hinten die Heiligenlichtergasse, in Katasterbuch eingetragen unter Sektion N Nr. 879 und 879 mit einer Fläche von drei Ar. Als mitverkauft gelten die im Anwesen stehende Öfen nebst Rohren und Steinen, sowie Herdt mit Zugehör, soweil sie den Verkäufern gehören (…)
Eigenthumsnachweis. Ehegatten Gangloff kauften das Anwesen von dem hiesigen Rentner herr Johann Christian Bieler, laut Vertrags vor dem hiesigen Notar Mossler vom 26. Juni 1888. überschrieben beim hiesigen Hypothekenamte den 6. Juli darauf, Band 2402 Nr 21, mit amtlicher Einschreibung Band 163 Nr 345. (…) Der frühere Eigenthumsnachweis lautet in jenem Erwerbstitel wörtlich wie folgt. Herr Bieler erklärt, das obige Anwesen gehörte zum Nachlasse seiner Ehefrau Salome Karoline Arlen, bei ihme in Straßburg wohnhaft gewesen, welche daselbe selbst in den Nachlässen ihrer dahier verlebten Eltern Jakob Arlen, Mehlhändler, und dessen Ehefrau Margaretha Salome Eckel, von welchen sie die einzige Erbin war, ererbte. Frau Bieler geborene Arlen verstarb den 19. August 1885 und hinterließ a) deren Wittwer Herrn Bieler als Schenknehmer der unentgeltlichen und lebenslänglichen Nutznießung an der Hälfte ihres Nachlasses in Gemäßheit ihres Ehevertrages errichtet vor dem früheren Notar Becker zu Straßburg den 8. April 1847, b) und als einzige Erben ihrer mit ihrem hinterbliebenen Wittwer erzeugten Kinder als 1. Gustav Karl Bieler, Pfarrer zu Dieuze, 2. Albert Eduard Bieler, Pfarrer zu Hunaweier wohnhaft, 3. Emilie Bertha Bieler, gewerblos in Strassburg wohnhaft, Wittwe des verlebten Friderich August Viktor Nessmann, 4. Emma Julie Bieler, Ehefrau des Herrn Johann Woelflin Aichmeister zu Schlettstadt wohnhaft, 5. Fräulein Mathilde Oktavie Bieler, ohne Gewerbe zu Straßburg domizilirt. Genannte Frau Woelflin geborene Bieler ist zu Schlettstadt den 13. Januar 1886 gestorben und hat als einzige Erben ihre drei in der Ehe mit ihrem benannten Ehemann herrn Woelflin erzeugter Kinder hinterlassen, als a) Julius Gustav Adolph Woelflin, geboren den 15. Juli 1874, b) Bertha Jeanne Mathilde Woelflin, geboren den 5. Februar 1877, c) und Frieda Elisabeth Alice Woelflin, geboren den 27. Oktober 1879, so wie dies bestätigt ein Inventar errichtet vor Notar Allonas zu Straßburg den 20. Aprilis 1886.
Dasselbe Immöbel, welches den benannten Kindern am Nachlasse ihrer benannt verlebten Mutter der Frau Bieler zufiel, wurde durch dieselben ihrem Vater respektive Großvater H. Johann Christian Bieler zum Alleineineigenthum abgetreten in Gemäßheiit einer Liquidation und Theilung errichtet vor Notar Allonas zu Straßburg den 6. 7. und 9. Dezember 1686 um den Preis von 40.000 Mark (…)
Die vorstehend benannten Eheleute Arlen-Ecker, Eltern der Frau Bieler, erkauften das fragliche Anwesen von Johann Michael Eckel, ehemaliger Schreiner zu Straßburg wohnhaft, in Gemäßheit eines Kauffvertrages errichtet vor dem früheren Notar Georg Ludwig Friderich Grimmer zu Straßburg den 14. April 1835, überschrieben auf dem Hypothekenamte zu Straßburg den 17. Februar 1736, Band 303 Nr 28. Der damalige Kaufpreis betrug 20.000 Mark (…) Genannter Johann Michael Eckel ererbte dasselbe Immöbel am Nachlasse von Maria Dorothea Eckel, Wittwe von Michael Ott aus Straßburg, von welcher er Universallegatar war, in folge deren eigenhändigen Testaments vom 20. April 1807, welches nach Erfüllung der gesetzlichen Formalitäten in das Archiv des damaligen Notar Stoeber zu Straßburg hinterlegt wurde zufolge dessen Depotaktes vom 10. August desselben Jahres Fragliches Legat geschah vermittels einer Summe von 1600 livres (…)
Kaufpreis (…) Feuerversicherung
acp 877 (3 Q 30 592) f° 15 n° 2061 du 26.7. – (um) 68.000 Mark, wovon 20.000 M baar und von den übrigen 48.000 M wurden bezahlt aus Mitteln von Maria und Augustine Gross, minderjährige Kinder der Anna Maria Babette Kuehn, Wittwe von Carl Joseph August Gross hier mit M. 40.000 und von Carl August Winckler, Versicherungssbeamten hier, mit 8000 M

Lors de la liquidation de la société suite au jugement du 20 décembre 1895, la maison revient en toute propriété à Charles Frédéric Wolff.

1896 (3.1.), M° Loew
acp 907 (3 Q 30 622) f° 43-v du 13.1.
Theilung des Handelsgesellschaft Frey Wolff, ausgesprochen durch Urtheil vom 20. Dezember 1895, zwischen 1. Carl Friderich Wolff, Kaufmann, 2. Eduard Frey, Kaufmann alle hier wohnhaft. Vom vorhandenen Vermögen erhalten
1. Carl Friderich Wolff 1) ein Anwesen hier alter Kornmarktgasse N° 4 und Heiligenlichtergasse N° 3 bestehend aus Wohnhaus mit 3 Stockwerken, Seiten & Hintegebäuden, Rechten & Zubehör Section N 879, 879 mit 3 Ar Fläche, erworben durch Akt Loew vom 20. Juli 1893, geschätzt 73.500 M

Fils de maraîcher, Charles Frédéric Wolff épouse en 1879 Catherine Litt, originaire de Kolbsheim : contrat de mariage, célébration
1879 (21.1.), M° Allonas
Ehevertrag zwischen 1. Carl Friderich Wolff, Kaufmann in Straßburg wohnhaft, Bräutigam
2. Fräulein Catharina Litt zu Kolbsheim wohnhaft, Tochter von Philipp Litt Eigenthümer und dessen Ehefrau Catharina Karcher in Kolbsheim wohnhaft, Braut
acp 686 (3 Q 30 401) f° 83-v n° 297 du 23.1. – Gütergemeinschaft auf die Errungenschaft beschränkt im Sinne der Arr. 1498 et 1499 C.C. theilbar zur Hälfte Der Bräutigam bringt sein Gesellschafft antheil im Werthe von M. 24.000
Einbringen der Braut 1) Geld 7100, 2) Mobilien 2864, Summa 10.064
Die Eltern der Braut schenken ihrer Tochter auf ihre zukünftigen Erbschaften, Bann Kolbsheim sect. B n° 1431, 1432, 1433 & 1434, 1 a 72 c Reben canton Neuenberg, Rohertrag 30 (x 20, 600)
Das Ueberlebende der Ehegatten wird vertragsmäßig den Antheil des Zuerststerbenden an der Gemeinschafft haben
Der Bräutigam schenkt der Braut auf Todesfall die Nutznießung einer Summ von M 16.000
die Braut schenkt dem Bräutigam auf Todesfall den Genuß an ihren eingebrachten Vermögen

Mariage, Strasbourg (n° 150)
Strassburg den 18. März 1879. Vor dem Standesbeamten erschienen heute zum Zwecke der Eheschließung 1. der Kaufmann Carl Friderich Wolff, evangelischer Religion, geboren den 21. December 1844 zu Strassburg, wohnhaft zu Strassburg, Sohn der verstorbenen Eheleute Johann Daniel Wolff, Ackergärtner und der Barbara gebornen Friedolsheim, zuletzt wohnhaft zu Straßburg, 2. die Catharina Litt, ohne Beruf, evangelischer Religion, geboren den 24. März des Jahres 1856 (Unter-Elsass) Christoph zu Kolbsheim, Tochter des Eigenthümers Philipp Litt und der Catharina geborner Karcher Eheleuthe wohnhaft zu Kolbsheim (i 35)



19, rue Sainte-Elisabeth (ancien 18)


Rue Sainte-Elisabeth n° 19 (ancien n° 18) – VIII 125 (Blondel), P 1312 puis section 9 parcelle 31 (cadastre)

Les n° 19 et 21 appartiennent au même propriétaire à partir de 1885
Le n° 19 (à l’ouest) comprenait les anciens n° 17 et 18, parcelles Blondel VIII 124 et 125 (réunis en 1772)
Le n° 21 (à l’est) comprenait les anciens n° 19 et 20, parcelles Blondel VIII 126 et 127 (réunis en 1820)


Vue vers 1942, la maison est à droite, porte puis fenêtre, étage en légère saillie (AMS, cote 1003 W 3 n° 1592) – Nouveau bâtiment construit en 1966 (août 2023)

Inscrite au nom du charpentier Matthieu Kessler dans le Livre des communaux (1587) la maison a deux marches en bois devant la porte. Les préposés au bâtiment autorisent en 1622 la veuve du fabricant de bourses Paul Beuchler à remplacer trois marches en bois par trois marches en pierre plus grandes, moyennant un cens annuel de deux sols qui s’éteint en 1768 quand les marches sont supprimées. Georges Jæger, notaire puis secrétaire à la Chambre des tutelles, est propriétaire pendant ving-cinq ans de la maison dont sa femme a héritée. Il la vend en 1663 au tonnelier Jean Schmitt qui en transmet la propriété à son fils puis à son petit-fils. La maison comprend en 1754 deux poêles, trois chambres, une cuisine et un atelier de tonnelier, une cour et un puits communs avec la maison voisine à l’ouest. Gui Kærcher l’achète en 1759 et y établit son atelier de menuisier. Il achète en 1772 la maison voisine (n° 17 selon la première numérotation). Les deux maisons appartiennent ensuite toujours au même propriétaire, parmi lesquels le tisserand Jean Jacques Weiblen (1806) puis le capitaine Charles Lallemand qui en fait une maison de rapport. Le fabricant de chaises Joseph Hummel l’achète en 1874 et la réunit l’année suivante à la voisine.


Plan-relief de 1725 (Musée historique, cliché Thierry Hatt) Arrière des maisons entre l’impasse Sainte-Elisabeth (à droite) et la rue Saint-Louis (à gauche).

Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 256 (Musée des Plans-relief) 1.

L’Atlas des alignements (années 1820) mentionne une maison à rez-de-chaussée en maçonnerie et deux étages en bois. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade se trouve entre les repères (o-p, VI) : porte et fenêtre au rez-de-chaussée, premier étage à deux fenêtres, deuxième étage à une fenêtre et toiture à deux lucarnes. La cour (A’’) représente l’arrière (1-2) du bâtiment sur rue, le bâtiment latéral (5-1) à simple rez-de-chaussée et le bâtiment arrière (4-5) commun avec la maison voisine (ancien n° 17) avec laquelle la cour est commune.
La maison porte d’abord le n° 18 (1784-1857) puis le n° 19.
Voir ensuite le n° 21 ancien 19.


Cour (A’’) – Plan correspondant, orienté sud-nord comme l’image du plan-relief de 1725

septembre 2023

Sommaire
CadastrePolice du BâtimentRelevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1592 à 1875 (voir ensuite le n° 21 ancien 19). La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Matthieu Kessler, charpentier, et (1559) Elisabeth Lœtsch, (1562) Véronique von Bischweiler puis (1580) Anne Birck, d’abord (1562) femme de Jean Merck puis (1565) Michel Hefftinger – luthériens
1600 h Antoine Kopff, boulanger, et (1600) Anne Birck, d’abord (1562) femme de Jean Merck, (1565) Michel Hefftinger et (1580) Matthieu Kessler – luthériens
1618* adj Hôpital bourgeois
1619 v Anne Gœtz et (1602) Paul Büchel puis (1623) Gothard Wiener, fabricants de bourses
1627 h Georges Jæger, notaire, et (1619) Elisabeth Gœtz – luthériens
1663 v Jean Schmidt, tonnelier, et (1646) Euphrosine Lückensaltz, (v. 1651) Anne Neumann puis (1684) Anne Marie Dort – luthériens
1690 h Jean Jacques Schmidt, tonnelier, et (1680) Marie Elisabeth Wolffender – luthériens
1728 h Jean Georges Schmidt, tonnelier, et (1720) Brigitte Schweitzer – luthériens
1759 v Jean Gui Kærcher, menuisier, et (1747) Anne Marie Rœmer – luthériens
1772 h (pour moitié) Jean Ehrenfried Hornig, menuisier, et (1776) Anne Marie Kærcher puis (1795) Susanne Marguerite Schultz – luthériens
1787 h Jean Frédéric Bilger, menuisier et (1791) Marguerite Salomée Wald puis (1796) Catherine Elisabeth Kærcher – luthériens
1805 v Lazare Hellmann (auparavant Lazare Feissel Wingersheim), négociant, et (1798) Dina Wittersheim (auparavant Dina Seligmann Wittersheim)
1805* v (pour moitié) Emmanuel Dalmar, revendeur, et (1783) Marie Catherine Hanss – catholiques
1806 v Jean Jacques Weiblen, tisserand, et (1797) Anne Marie Sturm puis (1819) Charlotte Dorothée Roos
1825 adj Jean Frédéric Schlegel, boucher, vente annulée par arrêt judiciaire le 18 août 1826
1837 v Charles Lallemand, capitaine, et (1825) Catherine Ehrhard
1874 v Joseph Hummel, fabricant de chaises, et (1872) Marguerite Caroline Wœller

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 350 livres en 1726, 375 livres en 1754, 350 livres en 1774

(1765, Liste Blondel) VIII 125, Jean Weitkarcher
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Hornick avec la parcelle VIII 124)
(1843, Tableau indicatif du cadastre) P 1312, Lallemand, veuve le l’épicier, Grand rue 21 – maison, sol, cour, bâtiment – 2,9 / Lallemand Charles, capitaine en retraite

Locations

1628, Jean Reck, organiste à Saint-Thomas

Livres des communaux

1587, Livre des communaux (VII 1450) f° 343-v
Le charpentier Matthieu Kessler règle 1 sol pour sa maison rue Sainte-Elisabeth, à savoir deux marches en bois devant la porte (4 pieds ½ de long, saillie de 22 pouces)

Sanct Elisabethen Gassen Einseitten hinauffwerths Dem Thor Zu
Mattheus Keßler Der Zimmermann hatt vor seiner Haußthüren Zwen hültzener Tritt v= schu lang, xxij Zoll herauß, Bessert für das Nießen, j ß d.

1652, Livre des loyers communaux, VII 1461 (1652-1672) f° 85
Le cens de 2 sols porté à la main courante est inscrit au Livre des loyers communaux au nom de Georges Jæger puis de Jean Schmitt (voir plus bas les Préposés au bâtiment, 1622)

Jetzt Hanß Schmidt
Görg Jäger, Soll gemeiner Statt, Von dreÿen stafeln seines Haußes in der Elisabetha gaßen neben Ambrosio Söhnern Jahrs vf Conuersionis Pauli 2 ß
Man. fol. 40
New fol. 74
Ext. 1652. 53. 54. 55. et 56

1657, 1661 empf.
1663 von Hanß Schmidten empf.
(Quittungen 1666-1672)

1673, Livre des loyers communaux, VII 1465 (1673-1741) f° 74
Même cens reporté dans le registre suivant. Le contribuable est ensuite Jean Jacques Schmidt

Hannß Schmidt, Soll von dreÿen Stafflen seines haußes in der Elisabeth gaßen, Jahrs vff Conversionis Pauli, 2 ß
St. Zinnßb. p. 85
jetzt Johann Jacob Schmidt
(Quittungen 1673-1741)
Neuzb fol 658

1741, Livre des loyers communaux, VII 1472 (1741-1802) f° 658
Même cens reporté dans le registre suivant au nom de Jean Jacques puis Jean Georges Schmidt. Il est rayé en 1768, les marches ayant été supprimées

alzb. 74
Joh: Jac: Schmidt (Joh: georg) solle von dreÿ staffeln seines Haußes in der Elisabethen Gaßen Jahrs auf Conv. Pauli 2 ß
(Quittungen 1741-1768)
sind in Mense Julio Anno 1768. hinweg gemacht worden

Préposés au bâtiment (Bauherren)

1622, Préposés au bâtiment (VII 1337)
Les préposés autorisent la veuve du fabricant de bourses Paul Beuchler à remplacer trois marches en bois (4 pieds de long, saillie de 1 pied ½) par trois marches en pierre (5 pieds ½ de long, saillie de 2 pieds ½). Ils se réservent le droit d’établir un cens annuel (voir le Livre des loyers communaux)

(f° 8-v) Zinstag den 22. Januar: 622. Vff Hr Leonhard Bawren XXI anhalten haben die Herren Dreÿe augenschein eingenommen (…)
Vff Appoloniæ Weÿland Pauli Beuchlers des Bullenmachers Seel. Wittib, Pitten, ahne Ihrem hauß in der Elßabethen Gaß Augenschein eingenommen, Vnnd Sie gehört, die Pitt Ihro Zu vergönnen, die Vor Ihrer Haußthür, habende Zwo hültzene alte Stafflen so 4 Schu lang vnnd 1 ½ Schu herauß Vff der Allmend ligen, Wegzuthun, Vnnd 3. Stein: Stafflen Vberhaupt 2 ½ Schu herausen Vnnd 5 ½ Schu lang dahien Zumach. Zu laßen. Werckmeister darüber gehört, Vnderred gehalten, Vnnd Ihr solches Zu Bawen Zulaßen Vergönstiget, doch Weil Sie Was Von der Allmend dazu einziehet, Vnsern Herren die mit einem Zins Zu belegen, Vorbehalten sein soll, hatt ahngenommen Vnd für den Augenschein erlegt 4 ß.

Description de la maison

  • 1726 (billet d’estimation traduit) La maison comprend plusieurs poêles, chambres, cuisine, atelier, bûcher, petite cave sous solives, cour et puits communs, estimée avec toutes appartenances et dépendances à la somme de 700 florins
  • 1754 (billet d’estimation traduit) La maison comprend deux poêles, trois chambres, une cuisine et un atelier de tonnelier, comble couvert de tuiles plates et de tuiles creuses, cour et puits communs, cave sous solives, estimée avec toutes appartenances et dépendances à la somme de 750 florins
  • 1774 (billet d’estimation traduit) La maison comprend un bâtiment avant et un bâtiment arrière où se trouve l’atelier de menuisier, deux poêles, une cuisine et deux chambres, comble couvert de tuiles plates, cave sous solives, estimée avec toutes appartenances et dépendances à la somme de 700 florins

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

3° arrondissement ou Canton Sud – Rue Ste. Elisabeth

nouveau N° / ancien N° : 12 / 18
Weiblen
Rez de chaussée en maçonnerie et 2 étages mauvais en bois
(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 28 f° 357 case 1

Lallemand, Charles, capitaine en retraite grande rue 121

P 1312, sol, m.on Bat. et cour, Rue Ste Elisabeth 17
Contenance : 2,90
Revenu total : 127,51 (126 et 1,51)
portes et fenêtres ordinaires : 36 / 29
fenêtres du 3° et au-dessus :

Cadastre napoléonien, registre 26 f° 725 case 2

Lallemand, Charles, capitaine en retraite, rue des drapiers 19
1875 Hummel Joseph Sesselfabrikant
1902 Hummel Joseph, Stuhlfabrkant die Erben und Wittwe Margaretha Karoline geb. Wöller

P 1312, Maison, sol, Rue Ste Elisabeth 19
Contenance : 2,90
Revenu total : 127,51 (126 et 1,51)
Folio de provenance : (357)
Folio de destination : Gb
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 36
fenêtres du 3° et au-dessus :

Cadastre allemand, registre 29 p. 116 case 1

Parcelle, section 9, n° 31 – autrefois P 1312
Canton : St. Elisabethgasse Hs N° 19
Désignation : Hf, Whs
Contenance : 2,62
Revenu : 1400 – 1900
Remarques

(Propriétaire), compte 582
Hummel Joseph d. Erben u. Wwe in aufgel. Gg. d. a. R.
1904, Hummel Josef, Ww.
1909, Hummel Alfred
1932, Hummel Alfred et son épouse née Hamm

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton VIII, Rue 284 De Ste Elisabethe p. 448

18
loc. – Hornig, J. Ehrenfried – Charpent.
loc. – Pfeiffer, Marie Magd – Manant

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Elisabethgasse (Seite 30-31)

(Haus Nr.) 19
Hohl, Büglerin. 0
Hummel, Spezereihdlg. E 0
Rohfritsch, Wwe. 2
Willmann, Wwe. 3
Fuchs, Stuhlflechter. H 0
Krieger, Näherin. H 1
Petron, Flickerin. H 1

Dossier de la Police du Bâtiment

Voir au n° 21


Relevé d’actes

La maison est inscrite au nom du charpentier Matthieu Kessler dans le Livre des communaux (1587)

Le charpentier Jean Merck acquiert en octobre 1556 le droit de bourgeoisie par sa femme Catherine, fille du charpentier Bernard von Botsch
1556, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 120
Hanß Merck der Zimmerman hatt des Burgkrecht empfang. von Catharina Bernhartt von Botsch des Zÿmmermans dochter, seiner ehefrawen und dientt Zu dem Zÿmerleutt vff den xiij ten octob. d a° & Lcvj.

Originaire de Kempten (en Allgäu), le charpentier Jean Merck se (re)marie en 1562 avec Anne, fille d’Antoine Birckler d’Achenen (sans doute Achern en Bade)
Mariage, Saint-Pierre-le-Vieux (luth. f° 95-v n° 28)
1562. Hanns merck von Kempten, Zimmerman, Jungfraw Anna Anthoni Birckler von Achenen, Kornwerffers seeligen Tochter, Testis Hanns Lux, Kornwerffern, den 3. Augusti Zur Luzern (i 108)

Anne Birck, veuve de Jean Merck de Kempten, se remarie en 1565 avec Michel Hefftinger, de Lutzelbourg
Mariage, Saint-Pierre-le-Vieux (luth. f° 107-v n° 45)
1565. Michael hefting. von Lützelburg, Anna Birckin, hanß merck von Kempt. des Zimmermans witwe (i 120, sans date)

Michel Hefftinger devient bourgeois par sa femme le 14 août 1565
1565, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) f° 251
Mÿchael Heffting. von Lützelburg der Zÿmmerman hatt das burgkrecht Empfang. von Anna weÿlandt hans Mercken des Zÿmermans sellig. Wittwen seiner Ehfrawen vnd dient Zu den Zymmerleütt. Act. Zinstag den 14.t Augusti A° & 65.

Charpentier originaire de Biberach, Matthieu Kessler épouse en 1559 Elisabeth, fille du pelletier Laurent Lœtsch (Matthieu Kessler ne figure pas dans les livres de bourgeoisie)
Mariage, cathédrale (luth. p. 56)
1559. Matheus Kößler von Bibarach Zimmerman Elisabeth Lorentz Lötschen Kurßners von Strasburg v.lasne dochter hora 9 a Laurentio (i 31)

Matthieu Kessler se remarie en 1562 avec Véronique, fille de Léonard von Bischweiler
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 190, n° 646)
1562. Matheus Kesler, Fronicka, lienharts von bischsweiler tochter, ist zu Kirchen gangen montag nach f*tate (i 196)

Matthieu Kessler fait baptiser en 1560 un enfant (l’acte de donne pas le nom de la mère) puis en 1567 un enfant issu de sa femme Euphrosine (mis pour Véronique)
Baptême, Saint-Nicolas (luth. f° 173-v n° 61)
1560. Mit dißem ist auch getauft worden Matheus, Mattheus Keslers son vnd sind gevatter Hans feßher von Rauenspurg vnd Laurentz* Reiffen die gettel Ester Gottfried Engelmans hausfr (i 186)
Baptême, Saint-Thomas (luth. p. 280 n° 2141) 1567. Mattheus Kessler, Euphrosina, infans Gertrud (i 289)

Matthieu Kessler se (re)marie en 1580 avec Anne, veuve du charpentier Michel Hefftinger
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 256 n° 557)
1580. Dominica IIII. Matthias kesler der Zimmerman, Anna Michel Hefftinger des Zimmermans nachgelasne Wittwe, den 4 Julÿ (i 262)

Veuve du charpentier Matthieu Kessler, Anne Birckler se remarie en 1600 avec Antoine Kopff
Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 48 n° IIII)
1600. Den 11. Febr. seind Ehelich eingesegnet word. Antonus Kopff Burger alhie undt Anna Bircklerin weiland Matthis Kesslers deß Zimmermans vnd Burgers selig alhie nachgelaßene Widtwe (i 55)

Le boulanger Antoine Kopff achète le droit de bourgeoisie le 18 janvier 1598
1597, 3° Livre de bourgeoisie (4 R 105) p. 512
Anthoni Kopff d. Beck, Khaufft mit beÿstandt Gilg Hoffmans des Kachlers d. Burgerrecht vnd wil Zu den Becken diehnen, Actum den 18. Jan. 98.

Matthieu Kessler hypothèque au profit de Jean Hessler, receveur du Grand Hôpital, la maison adjacente à celle qui appartient à ses enfants issus de sa femme Véronique

1591 (4. tag Januarÿ), Chancellerie, vol. 275 (Registranda Meyger) f° 4
(P fol. 5) Erschienen Matheus Käßler der Zimmerman burg. Zu St. Hatt sich für sich verschriben
Gegen herrn Johann Heßlern, disser Zeit Schaffner des grossen Spittals Zu Straßburg, so zugeg. demselbig vnd seinen Erben Zu Zinsen Ein Pfund fünff schilling pfenning ablosig mit xxv lb d St
von vff v abe hauß hoffestatt höfflin vnd Brunnen mit allen Ir gebeu geleg. Inn der Statt Straßburg, Inn Sant Elitzabeth. gaß einseit neben Stoffell Säger dem Zimmermann Andersit nebent obgedachtes Mathei Käßlers Khinder, So Er Von Veronica seiner Vorig. haußfrauwen ehelich erzieltt hinden auch vff dieselbig. Khinder stoßend, Dauon gohnd 5 gulden gelts ablosig mit 100 guldin St. werung Georg Antzen Stallschreibern Inn vogts weis Junckfrawen Marien von Duntzenheim Wÿland Cunradt von Duntzenheim selig dochter Jährlich & Zubezalen für sich & Alle Jar vff der heilig. dreÿ Künig tag vnd Anno & 92 den Ersten zins

Le tailleur de pierres Michel Mersude et sa femme Marie Kessler, le tonnelier Georges Spœth et sa femme Susanne Kessler ainsi que le barbier Matthieu Kessler vendent la maison à Antoine Kopff et Anne Birck à laquelle son précédent mari Matthieu Kessler a légué la jouissance viagère. La maison adjacente (futur n° 17) appartient aux vendeurs, le puits se trouve dans la cour commune dans laquelle une cloison en planches pourra subsister tant que les acquéreurs vivront.
1600 (24. 9.bris), Chancellerie, vol. 327 (Imbreviaturæ Contractuum) n° 89-v
Kauff Anthoni Kopffen gewesenen Becken vber ein Behausung vff St: Elßbethengaßen
Erschienen Michel Mersud. der Steinmetz vnd Maria Kößlerin sein haußfr. vnd Geörg Späht der Kieffer beneben Susanne Küßlerin auch seiner haußfr. vnnd Matheüs Kößler der Barbier für sich selbs vnd die andere ehevögtlicher w. haben (verkaufft)
Anthoni Kopffen burgers alhie vnd Anne Birckin seiner haußfr.
Ein Behausung mit allen derselben begriff. weit. recht. vnd gerechtigkeit. gelegen alhie In d. Statt Straßb. vff St: Elßbethengaß, einseit neben den Verkheüfferen vnd anderseit Stoffel Segern den Zimmermann, hind. vff herrn Niclaus von Thürckheims erben, dauon gehnd Jars 5 fl. w vff Geörgÿ, weiland herrn Conradt von duntzenheims selig. erben mit 100 guld. ermelter w ablösig, Mehr ein pfund fünff schilling H Johann heßlern Schaffnern In Spittal vff d. dreÿ König tag mit 25. lb. Ablösig, Weiter Ist Ihr der Kheuffern Anne Birckin die behausung verhafftet gewesen vmb 200 guld. St. w. welche behausung sie von Matheüs Kößlern dem Zimmermann selig Irem Vorig. Haußwürt neb. andern nebensheüßen Ir lebenlang widemsweiß Zugenüßen gehabt sonst ledig vnd eig., vnd were gleichwol d Khauff vber gesetzte beschwerden die sie kheüffer vff sich genommen geschehen vnd zugang. vmb 100 pfund
NB Dieweil Inn diße behausung noch ein gemeiner hoff dar Inn ein brunnen vnnd vmb denselb. deß Viehshalb. ein dielenwand, so soll dieselb Iren lebzeit beiden Kheuffer also gemein verpleib. aber nach derselb. absterben widerum hinweg vnd abgeproch. vnd doch für ein wie Zuuor gemeinen brunnen gehalt. wd.

Antoine Kopff et Anne Birck font un codicille qui annule les précédentes dispositions
1605 (15.8.), Not. Strintz (Daniel, 58 not 59) (n° 88)
Codicill – Persönlich erschÿnen sind H. Anthoni Kopff vnd fraw Anna Bürckin sein eheliche haußfr. burger Zu Straßburg, beede Mitt hohem wolbedachtem alters beladen, doch gesundeß gendeß vnd stendeß leibß (…) Zeÿgten An wie sie vor $ den 25.ten Maÿ 1601. vor mir Notario vnd gezeüg Ihren lettstenn willenn Codicills weiß eröffnet und Angeben vnd auff den 4. Octobris gemelten Jars ein enderung darin fürgenohmmen derowege Ist Ihr beuelch daß solche damal vor Mir angegebenen lettste will beschehener enderung Allerdingß cassiert vffgehaben vnd von Vn*nd. sein solle, von Neüwen abers wöllen sie Verordnen wie volget
Actum In d. St. St. donstagß den 15.ten augusti 1603.

Le Grand hôpital est devenu propriétaire de la maison qu’il revend en 1619 à Anne Gœtz, veuve du fabricant de bourses Paul Büchel

1619 (xxiiij. Octobris), Chancellerie, vol. 436 (Registranda Meyger) f° 612-v
(P. fol. 449.) Erschienen h. Johann Friedrich Keÿser Oberschreÿber des mehrern Spithals Inn nammen Angeregten Spittals deßgleichen h. Johann Valentin Storck Als schaffners des weÿsenhauses, So dann Martin Straub fisch. burg. Zu Straßburg für sich selbst (verkaufft)
Agatha Götzin, wÿland Pauli Büchells Bullenmachers selig Witwen, So Zugegen mit beÿstand Oßwaldt Steiner schuemachs burgers Zu Straßburg, Ihres Vogts
hauß vnd hoffestatt mit Allen Ihren gebeüwen & geleg. Inn der Statt Straßburg vff der Elßbeth. gaß einseit neben Abraham Treffle dem wollspinner, Anderseit nebent Daniel Feÿgellauwell dem Küffer, hinden vff wÿland Niclauß von dürckheim selig. erben, dauon gend j lb j ß gelts Ablößig mit xxj lb d vff Geörg herrn Sebastian Schachen XV. Sunst ledig vnd eigen, Vnd Ist disser Khauff vber obgehörtte beschwerden, Zu gang. vnd beschehen für vnd vmb 254 pfund

Originaire de Styrie, le fabricant de bourses Paul Büchler épouse en 1603 Agathe, fille du tailleur de pierres Matthias Gœtz
Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. p. 167 n° 47)
1603. Doîca 6. post Trin. 31. Iulÿ. Paulus Büechler von steÿr ein Bulgenmacher Agatha Matthies götzen des steinmetzen Hind.lassne Tochter. Eingesegnet inst. d. 9. Augusti (i 88)

Le fabricant de bourses Paul Büchler devient bourgeois par sa femme Agathe, fille du tailleur de pierres Matthias Gœtz, six mois après son mariage en s’inscrivant à la tribu du Miroir
1604, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 834
Paulus Beüchler der Bullenmacher, empfahet Vonn seiner haußfrawen, Agatha, weÿland Mathis Götzen deß Steinmetzen seligen dochter, das Burg: Will Zum Spiegel dienen, vnnd Kein Nahrung angeben, Actum 24 Januarÿ 1604.

Paul Büchler est peut-être le même que celui qui demande l’autorisation de tenir des jeux d’armes en 1603.
1603 Conseillers et XXI (1 R 82) Fechtschuhl. Paulus Büchler. Paulus Beichler. 127. 218.

Veuve de Paul Büchler, Agathe se remarie avec le fabricant de bourses Gothard Wiener, originaire de Linz en Autriche.

Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 134 n° 30)
1623. Eadem [Dominica Misericordias] Gothard Wiener der Bulgenmacher, Thomas Wiener deß Bulgenmachers Vnd Burgers Zu Lintz in österreich hinderlaßener Sohn, Vndt Agatha, Pauli Beüchler deß Bulgenmachers alhie hinderlaßene Wittib. Kirchgang Zu S. Claus Mont. post Jubilate (i 146)

Gothard Wiener vend le droit d’habitation que lui a assuré sa femme défunte Agathe Gœtz à son beau-frère le notaire Georges Jæger

1627 (10. 8.bris), Chambre des Contrats, vol. 461 f° 509
Erschienen Gotthardt Wiener d. Bullenmacher, burger Zu St.
hatt in gegensein H Georg Jägers Notÿ auch burgers alhie seines Schwagern bekannt,
demnach sein Wieners gewesene haußfr. Agatha Götzin see. in Zeit ihres Lebens ihme ein Behausung alhie in Elisabethen gaß neben Abraham Dreffler dem wollspinner, j. vnd 2 seit neben Georg Vielawel dem Küeffer gelegen, wie solche behausung in dem Vber ihr Agatha Götzin Verlaßenschafft vfgerichtetem Inventario specifcirt Zu befinden, ad dies vitæ usufructuarie Zunüeßen Verschafft daß er Wiener solchen ietzgedachten v.schafften wÿdem verkaufft vnd Zukauffen geben erntem H Noto. Jäger (…) für vnd vmb 106 Pfund

Le consistoire d’Anspach écrit au Magistrat de Strasbourg au sujet de la promesse en mariage que Georges Jæger de Kitzingen a faite à Elisabeth, fille de Mathias Gœtz
1618, Conseillers et XXI (1 R 100)
(f° 256) Donnerstags em XVII Septemb. Appolonia [biffé, remplacé par] Elisabetha Götzin contra Georg Jägern
Consistorium in Ehesachen Zu Onoltzbach schreibt, daß appolonia Matthes Götzen dochter vor diesem Geörg jägern von Kitzingen v.sprochener Ehe halber beclagt, vnd. deßen daß ohnerachtet vnd.schiedener Citationen ersitzen laßen, daß man alsowohl ursach gehabt hette in contumaciam Zuesprech. und dem veclagten Zuabsoluiren. Weil eß aber eine gewissens sach hett. so jhr nochmahlß terminum uff 7 Octob. nechstkünfftig angesetzt, hettens m. h. ratificiren wollen. Mit bitt Sie Zur gebüer anzuweisen, dann wann sie nicht erscheine, w.de doch ergehen waß recht ist. Erk. Man solls jhr Zuestellen vnd befehlen in 8. täg bericht Zuthun vff d. am, antwort. köne. H. Meichsen, h Baur

(f° 262-v) Mittwoch den XXIII. Sept. – Elisabetha Götzin contra Georg Jegern in causa matrimonalia
Hans Weger Müller vogt Elisabetha Getzin v wid d. Anspachisch. schbn. Georg Jegern vbergibt er gegenbericht darin erzelt wie er Jeger vber alles verwahrtet u ab*hut bey Jr Elisabeth Mutter vmb die dochter angehalten auch letßlich erhalten, d. d Abendtmahl der auf empfang sie nimmer Zu lassen, auch mit seinen eignem blatt* so er itz Rott d* hauß verschbrn, vnd ein hauffen brieff Zugeschben, deren 39 Bitt den k*cht sambt den brieffen dem Geistlich. Richter hienauß Zuschick. mit* Ihren schben Zu collationiren u dahien Zurichten d. weitter citirens nit vonnotten, dan sie Keine uncosten anwend. will erbeit sich auch wan er Jr den uncosten v andere versaumnis d. sie vor gutten heuraten aufgehabten erstatten wirdt d. sie Ine auchalden war er Ir geben restituiren will. Erk. man soll hienauß schicken. G. Held, G Mock

Candidat en droit originaire de Kitzingen, Georges Jæger épouse en 1619 Elisabeth, fille du tailleur de pierres Mathias Gœtz
Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 118-v n° 8)
1619. den 2. Martÿ seind ehelich eingesegnet worden h. Georg Jäger von Kitzingen, der Rechten Candidatus, weÿland hern Valentin Jägers, Burgers vnnd des innern Raths daselbst nachgelaßener Sohn, vnnd Jungfraw Elisabetha Götzin, weÿland Matthias Götzen, deß Steinmetzen vnnd Burgers seeligen alhie, nachgelaßene dochter (i 129)

Originaire de Kintzingen en Franconie, le candidat en droit Georges Jæger devient bourgeois par sa femme Elisabeth, fille du tailleur de pierres Mathias Gœtz
1619, 4° Livre de bourgeoisie p. 12
Georg Jäg. d. Rechten Candidatus Von Kutzing. Auß dem Landt Zu Franckh. Empfangt d. Bureg.recht Von Elißabeth weÿlandt Mathis Götzen deß Steinmetz. nachgelaßene Tochter Vnd will Zu Mörin dienen Actum den 21. Julÿ 1619.

Les notaires Georges Jæger et Jean Jacques Meyer prêtent le serment de rédacteur d’inventaires
1622, Conseillers et XXI (1 R 104)
(f° 382-v) Mittwoch den 11. Octobris – Beneficium Inventandi
Georg Jäger und Hanß Jacob Meger hab. das Inventir schrbr. eÿd geschworen

Les Quinze refusent de fournir à Georges Jæger deux quartauts de blé au prix que les bourgeois paient dans les tribus.
1623, Protocole des Quinze (2 R 51)
(f° 139) Montags den 18. Augusti. – Georg Jäger. Frucht
Geörg Jäger supplicirt vmb 2. fiertel Früchten Von der Statt Speicher in dem Preÿß wie mans den burgern vf den Zünfften gibt. Erkant, Sein begehren abschlagen.

Georges Jæger demande à être rétribué de l’inventaire qu’il a dressé à la Chambre des contributions et à la Monnaie
1626, Protocole des Quinze (2 R 54)
(f° 111-v) Sambstags den 13.ten Maÿ. – Geörg Jäger. Müntzwesen, Inventation
Geörg Jäger Notarius Erschienen recessiert daß Er In beÿsein der vordneten die Jenige Instrumenta so sich in den loßungstuben vndt Müntzhoff befunden Inventirt auch ein Inventarium vonn 79. balttern darüber verfertigt, legt Zween Zedull vor pit daß crafft derselben Ihme sein lidtlohn vndt den deputirten, die v.tröste recompens erfolgen möchte. Vmbgefragt wardt von H. Städell erinnert, man soll die separation gegen Schellen wohl in Acht nemmen. Erkant, daß geschäfft für die v.ordnete herren gewießen, Jägern angezeigt als seÿ Zu bedacht gezogen.
[in margine :] Mittw. 24.t diß. Ist Jägern sein Zedul so 7 ln 15 ß besagt hatt, vß gefelch der vordneten herren,H. Glaßern vnderschrieven worden

Georges Jæger est candidat au poste de secrétaire à la Chambre des tutelles. Il est greffier au tribunal en 1655 lors du mariage de son fils Jean Georges Jæger et ancien secrétaire à la Chambre des tutelles en 1663 (voir plus bas)
1644 Conseillers et XXI (1 R 127)
(f° 9) Sambstag d. 27. Januar: – Georg Jäger
Georg Jäger Not: vberreicht Und.ge supplication Umb conferirung der Vogteÿ gerichts schreibereÿ

Georges Jæger loue la maison à Jean Reck, organiste à Saint-Thomas

1628 (26. Aprilis), Chambre des Contrats, vol. 462 f° 231-v
Erschienen H Johannes Reck, organist Zu S. Thoman vnd burger Zu St.
hatt in gegensein H Georg Jägers deß Notÿ auch Burgers alhie bekannt
daß er von demselben fünff Jahr lang die nechsten von schierist künfftig Joh. Bapt: nach einander folgendt enthelnt und bestanden (…)
ein behaußung sampt allen deren gebäwen & Alhie in Elisabethen gassen, neben Georg Violawel dem Küeffer, i. vnd 2. s. seit Abraham Treffler dem Wollstreich. hind. vff die Türckheimische Erb. stoßend gelegen für und umb Ein Jährlichen Zinß Nemblichen 20. Pfund

Marguerite Kollœffel, veuve de Sébastien Schach, vend au marchand de vins Martin Boch une rente de deux florins, rachetable par un capital de 50 florins, que doit Georges Jæger pour sa maison rue Sainte-Elisabeth

1642 (10. Sept.), Chambre des Contrats, vol. 489 f° 668
Erschienen ut supra fol. 629 [der Edel und Veste H. Josias Glaßer der Cron Schwed. Rhat, alß Ehevogt Frawen Margarethæ Kollöfflerin, weÿl. Sebastian Schachen nunmehr seel. nachgelaßener wittibin, mit beÿstand deß Wohl Edel Gestreng. H. Philipß Henrichs von Müllnheim, Fünff Zeheners dißer Statt und deß Ehrenvest- und Weÿsen H Daniel Steinbockhß beeder alß vß E. E. groß. Rhats Mittel, hierzu insonderheit deputirter Herrn] hatt bekannt und offentlich veriäh.,
dEmnach Martin Boch der Weinhändler, vff der Schachisch. Behaußung, zwischen der herberg Zum Geist und der Kieffer Zunfftstuben gelegen, 500 gulden Nachtragß Capital zu erfordern hette, und davon nicht allein vff Michaelis a° 1641. ein Jahr Zinnß verfallen were, sondern auch vff bevorstehend Michaelis widerumb einer erscheinen Würde, Alß Wolte Er ehevögtlich. weise, vff E. E. groß. Rhats d. 19. martÿ nechsthien interponirtes Decretum, in solutum und Zue bezahlung dißer Zwen Jahr zinnß, so sich Zusammen 50. guld. belauffen, maßen Er Boch dann angenommen,
Zwen guld. geltd iährlichs und mit 50. guld. beÿde straßb. Wehr. widerlößiges zinnßes, so anietzo H Georg Jäger der Notarius, vermög eines pergamentinen d. j. martÿ a° 1567. mit deß Bischoffshoffs anhangend. Insigel gefertigt. und dann Cessionario originaliter eingehändigt. Zinnß brieffs, alle Jahr vff Georgÿ, von vff und abe seines in Elisabeth Gaß alhie, gelegenen und in gemeldtem Zinnßbrieff specificirten Behaußung noch per Rest ahne fünff guld., daran die übrige treÿ guld. in crafft dem Brieff überschriebener Widerloßung abgekaufft seind, Zue raich. pflichtig so ohnverhafftet

Le notaire Georges Jæger rachète de Daniel Bernet, bourgeois de Berne, les droits que peuvent avoir les héritiers de Marie Gœtz sur les deux maisons sises rue Saite-Elisabeth et près de l’entrepôt de charbon (rue Saint-Louis)

1654 (20. April.), Chambre des Contrats, vol. 516 f° 226-v
Erschienen Daniel Bernet Burger Zu Bern, für sich und im nahmen seiner Consorten, von denen Er seiner Anzeig mündlich befelcht seÿe, mit beÿstand Emanuel Helbling Burgers Zu Freÿburg im ÿchtland
hatt in gegensein H Georg Jägers Notarÿ und Vogteÿgerichts schreibers zu Straßburg bekannt
Daß Er Daniel Bernert & Cons. alß weÿl. Mariæ Götzin seel: Erben umb alle die ienige Ansprach so dieselbe ahne ihne H jägern wie auch die Behaußung in St. Elisabeth. gaßen und ahne der Behaußung beÿ der kohlscheur Zu Straßburg gelegen, Zu prætendiren gehabt, oder noch Zu sprech. haben möchten, mit 52. Reichßthaler (…) befridigt word. seÿen

Le notaire Georges Jæger vend la maison au tonnelier Jean Schmidt

1663 (27. 9.br), Chambre des Contrats, vol. 528 f° 613
(Prot. fol. 55 – 110. lib) Erschienen H Georg Jäg. Notarius und alter Vogteÿ Gerichts actuarius
in gegensein hannß Schmidts deß Küblers
hauß und hoffstatt, mit allen deren Gebäwen, Begriffen, Zugehördten und Gerechtigkeiten, alhie in St. Elisabethæ Gaßen, einseit neben einer Schul behaußung, anderseit neben Georg Badern dem Müllern Zu Plobßheim hind. vff hieronÿmum Rügern den Schreinern stoßend gelegen, davon gehen iährlich vff Georgÿ 1 lib lößig mit 26. lib. 5 ß weÿl. Martin Boch deß weinhändlers seel: Erben, Item ied. Jahrs 1 lib 7 ß 3 s vff Michaelis lößig mit 27 lib 5 ß dem mehrern Hospital, Item iährlich termino Martini j lib 7 ß 3 d lößig mit 27. lib. 5 ß dem Waÿsenhauß, Item ied. Jahrs termino Conversionis Pauli 2 ß d Allmendgeldt weg. d. Staffeln gemeiner Statt (übernohmen) – umb 27 pfund

Jean Schmidt hypothèque deux mois plus tard la maison au profit de l’étudiant Jean Conrad Fritz

1663 (3. Xbr.), Chambre des Contrats, vol. 528 f° 630-v
Erschienen Hannß Schmid der Kübler
in gegensein Sebastian Zittelmeÿers deß Küeffers alß Vogts Johann Conrad Fritzen Studiosi – schuldig seÿen 50 Pfund pfenning, daß Er, damit, nach beschriebene Behaußung erkauffen
Unterpfand sein soll hauß und hoffstatt mit allen deren Gebäwen, alhie in St. Elisabethæ Gaß. einseit neben einer Schulbehaußung, anderseit neben Georg Badern dem Müllern Zu Plobßheim, hinden uff hieronÿmum Rügern den Schreinern, stoßend gelegen, davon geh. iährlich termino ([biffé] Georgÿ) Michaelis 1 lib 7 ß 3 d lößig mit 27. lib. 5 ß dem mehrern Hospital, Item j lib 7 ß 3 d termino Martini lößig mit 27. lib. 5 ß dem Waÿsenhauß, Item 2 ß d Allmendgeltd iährlich termino Conversionis Pauli gemeiner Statt

Jean Schmidt rembourse un capital de 50 florins garanti sur la maison par un acte de 1567.

1663 (7. Xbr.), Chambre des Contrats, vol. 528 f° 640
Erschienen Sebastian Röderer der Rothgerber alß Vogt weÿl. Martin Bochen deß Weinhändlers nunmehr seel. nachgelaßene Wittibin
in gegensein hannß Schmidts deß Küblers
die uff und ab seiner alhie in St Elisabethæ Gaßen gelegenen Behaußung, Vermög einer pergamentinen teutschen j. Martÿ A° 1567. durch herrn Adamum Mehlern deß Bischofflich. hoffs Contractuum Notarium nunlängst seel. uffgerichteten Zinnßbrieffs und demselben überschriebener particular Abloßung, im Rest Verbliebene 50. fl. g. Wehrung abgelöst

Fils de Barthelémy Schmidt de Mietersheim près de Lahr en Bade, Jean Schmidt épouse en 1646 Euphrosine, fille du pasteur Marc Lückensaltz de Wagenstadt en juridiction de Lahr
Mariage, Saint-Pierre-le-Vieux (luth. f° 74)
1646. Dca 3. Trinit. 14. [Junÿ] Johann Schmidt der Kieffer Barthol. Schmidt Burgers Zu Mittersheim beÿ Lahr hinderlaßener Sohn J. Euphrosina H. M. Marci Lückhensaltz pfarrers Zu Wagerstatt Lohrischer herrschafft hinderlaßene Tochter. Zinstag 23. Junÿ (i 216)
Proclamation, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 29) 1646. Dominica III Trinit. 14. Junÿ. Johannes Schmid der Kieffer Von Müttersheim Lohrer herrschafft Bartholomæi Schmid deß burgers daselbsten nachg. Sohn v. Jfr. Euphrosina hr. Marx Luxalts pfarrers Zu Wagenstatt nachgel. tochter. Copulirt eidem [Zinst.] Alt S. Peter (i 38)

Tonnelier dans la rue des Tonneliers, Jean Schmidt fait baptiser en 1652 un enfant issu de sa femme Anne Neumann
Baptême, cathédrale (luth. f° 439 n° 145)
1652. Hanß Schmid der Kübler in d. Küeffgaß, vnd Anna Newmännin, Anna (i 444)
Baptême, cathédrale (luth. f° 487-v, n° 63) 1654. Hanß Schmidt der Kübler in der Kieffergaß hinder der Sonnen vnd Anna Newmännin, Hanß Jacob (i 493)

Jean Adam Reinhard épouse en 1660 Marie, fille du pelletier Melchior Neumann d’Emmendingen. Jean Schmidt assiste la future épouse dont il pourrait être le beau-frère.
1660 (17. Jan.), Chambre des Contrats, vol. 525 f° 54
(Eheberedung) Erschienen hannß Adam Rheinhard der Tagner von Eschweÿler, Schirms Verwanther Zu Straßburg alß hochzeiter, mit beÿstand hannß Diebolt Merckhels deß haffners und Burgers alhie, an einem
So dann Jungfr. Maria, weÿl. Melchior Neumanns geweßenen Burgers und kürßners Zu Emmending. nunmehr seel. nachgelaßene eheliche dochter alß hochzeiterin, mit beÿstand hannß Schmidts deß Küblers und Burgers zu Straßburg am andern theÿl
Endlich zum vierdten, so hatt der hochzeiter, der hochzeiterin Versproch. wann sie ihme überleben würde, daß sie alß dann und so lang dießelbe im Wittibstand verbleibt, seine alhie ahne Steinstraß. beÿ der herberg Zum Pflug gelegene Behaußung widems weiß Zugenießen haben, so bald sie aber sich anderwerts verheurathet, dießer widem alledingß erlesch. und gefallen sein solle

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 105-v n° 2)
1660. Dominicâ 11. post Epiphan. Hanß Adam Reihart der tagner im schurm alhie undt Jungfr. Anna Maria Melchior Neumanns, gewesenen burgers undt Kürschners Zu Emmendingen Margräfischer Herrschafft hinderlassene eheliche tochter.Copul: Mont. d. 23.ten Januarÿ Zum J S Peter (i 117)

Jean Schmidt se (re)marie en 1684 avec Anne Marie, fille du messager Jean Dort
Mariage, Saint-Thomas (luth. p. 114 n° 677)
1684. Eodem [Dom XIX, XIX Trin. d. 1, 8 8.bris] Johannes Schmid, der Burger und Kübler alhier, Jfr. Anna Maria, weÿl. Johann Dorten des gewesenen Einspännigers allhier nachgelaßene eheliche tochter.Cop. St. Thomæ (i 59, proclamation Saint-Nicolas f° 28 n° 25)

Le tonnelier Jean Schmidt fait donation de la maison à son fils unique Jean Jacques Schmidt en échange de son entretien sa vie durant et de celui d’Anne Marie Dorth, belle-mère du donataire

1690 (17. 9.br), Chambre des Contrats, vol. 562 f° 616
hans Schmid, Kübler an einem
So dann hans Jacob Schmid auch Kübler deßen leiblicher und einiger Sohn am andern, beede theÿle aber mit beÿstand Hn Daniel Hammerers, deß Silberarbeiters und Martin Wolffender deß Küblers
haben angezeigt und bekandt, daß Sie beede Vatter und sohn nachfolgendes Leibgeding mit einander auffgerichtet haben, Nemblich und für das erste, so verspricht Er der Sohn Ihme dem Vatter die noch restirende Zeit seines Lebens beneben der Stieffmutter /:doch dieße solang de Vatter d leben haben wird:/ an tisch und losament in Eßen und trincken auch anderen Nothwendigkeit, so guth Er daßelbe es selbsten genüßet Zuerhalt. (…)
dahingegen so übergibt Er d. Vatter Ihme dem Sohn eÿgenthümblich Erstlich seine behaußung an St. Elisabethengaß, einseit neben einer Schul behaußung anderseit neben hans Peter Pfeiffer dem weinhändler hind. auff hans Reben den Schreiner stoßend gelegen, welche behaußung umb 27 lb 5 ß dem Mehrern Hospital, Item umb 27 lb 5 ß dem weisenhauß allhier verhafftet, auch gebe mann darvon jahrs 2 ß d allmend geld weg. einer Stafflen, Mehr seÿe dieselbe umb 50 lb d. hohen Schul allhier hypothecirt und endlich Anna Maria dorthin deß cedenten haußfrau darin eine wohnung Zum lebtägig. widem in Ihrer Eheberedung verschrieb., Im übrigen freÿ ledig und eÿg. Nächst dißen so übergibt Er der Vatter dem Sohn alle seinen werckzeug und verspricht darneb. so viel Ihm Gott Kräfft. und vermög verlieh. wird. mit seiner handarbeit beim handwerck hülffe Zu leisten (unterzeichnet) HS, hanß Jackob Schmidt

Assisté de son père et de son beau-père Martin Wolffender, Jean Jacques Schmidt hypothèque le même jour la maison au profit de l’orfèvre Daniel Hammerer

1690 (17. 9.br), Chambre des Contrats, vol. 562 f° 680-v
hans Jacob Schmid, der Kübler mit beÿstand hanß Schmidt und Martin Wolffender, beede auch Kübler, seines respect. leiblich. und Schwehervatters
in gegensein Hn Daniel Hammerers, deß Silberarbeiters – schuldig seÿe 75 pfund
unterpfand, Eine behaußung an St. Elisabeth. gaß & perge ex immediate vorstehed Verschr.
[in margine :] Susanna Barb: Hammererin beÿständlich Joh: Peter Strohl silber: ihres mariti, dero hierinn stehendes Capital ihrer außag nach gehöre, hat in gegensein Mariæ Elisabeth deß debitoris frauen (quittung) den 6. Junÿ 1714

Jean Schmidt meurt le 1 décembre 1691 à l’âge de 70 ans. Les témoins sont son fils Jean Jacques Schmidt et le beau-père de celui-ci, Martin Wolffender
Sépulture, Saint-Nicolas (luth. reg. 1687-1704 f° 35-v n° 57)
1691. Auff heuth Domin. 1. Adventi 2. 10.br. st. n. Aô Christi 1691 ist Johannes Schmidt der 70. iahr. 2. wochen vnd 2 tag alter verstorbene Burger vnd Kübler dahier (auff) St Helenæ Kirchhoff begraben worden (unterzeichnet) hanß Jackob Schmidt Kibler Alß Sohn, Martin wolff Ender Alß gegenschwer (i 39)

Jean Jacques Schmidt épouse le 22 juillet 1680 Marie Elisabeth, fille du tonnelier Martin Wolffender (ici Wohlvender)
Mariage, cathédrale (luth. f° 82-v, n° 36)
1680. Domin. 5. post Trin: Zum 2. mahl. Johann Jacob Schmidt der Kübler Johann Schmidts auch Küblers u. Burgers ehelicher Sohn Jungfr. Maria Elisabeth, Martin Wolvenders auch Küblers u. Burgers alhier ehel. T. Donnerst. den 22.ten Julÿ Münster (i 84)
Proclamation, Saint-Nicolas (luth. f° 11-v, n° 27) 1680. Domin. 5. et 6. Trinit. Hans Jacob Schmidt der ledige Kübler Hans Schmidts, deß Burgers vnd Küblers alhie ehelicher Sohn, vndt Jungfr. Maria Elisabeth hn Martin Wohlvendters deß Burgers undt Küblers alhie eheliche tochter Copul. Donnerst. 22. Julÿ Im Münster (i 13)

Jean Jacques Schmidt hypothèque la maison au profit d’Anne Salomé, fille du cordier Jean Pierre Füssinger.

1692 (4.3.), Chambre des Contrats, vol. 564 f° 165-v
Hannß Schmidt der Kübler
in gegensein Johann Caspar Dürr, Kieffers, alß Vogts Jfr. Annæ Salome weÿl. hannß Peter Füsingers gewesenen Seÿlers hinderl. tochter – schuldig seÿe 75 pfund
unterpfand, Hauß und hoffstatt mit allen deren Gebäuen, begriffen, Zugehördten und Gerechtigkeiten, alhier in St. Elisabeth Gaßen einseit neben einer Schul behaußung anderseit neben Hannß Peter Pfeiffern, Mezger und Weinhändlern, hinten auff hannß Reb den Schreiner stoßend gelegen, darvon gehen Jährlich 1 lb 7 ß 3 d auff Michl. lößig mit 27. lb 5 ß dem Waisenhauß Item ieden Jahrs termino Convers. Pauli 2 ß Allmend gelds wegen der Stafflen, gemeiner Statt

Jean Jacques Schmidt hypothèque la maison au profit de son beau-père Martin Wolffender

1697 (28.3.), Chambre des Contrats, vol. 569 f° 181
hans Jacob Schmid, der Kübler
in gegensein H. Martin Wollfenders deß Küblers seines Schwehervatters, schuldig seÿe 100 pfund
unterpfand, hauß und hoffstatt mit allen deren gebaüen, begriffen, Zugehörd. und Gerechtigkeit. allhier in St. Elisabethæ gaßen einseit neben einer Schulbehaußung and.seit neben hans Peter Pfeiffen Metzgern und Weinhändlern, hind. auff weÿl. hans Reben gewesenen Schreiners sel. Erb. stoßend geleg., darvon gehend jährlich 1 lb 7 ß 3 s auff Michaelis lösig mit 27 lb 5 ß dem waisenhauß und 1 lb 7 ß 3 d auff Martini dem Mehrern Hospital jährlich auch mit 27 lb 5 ß abzulösen, Item ied. jahrs termino Conversionis Pauli 2 ß d Allmendgelds weg. der Stafflen gemeiner Statt – hierbeÿ persönlich erschienen deß debitoris haußfrau Maria Elisabetha geb. Wolffenderin deß Creditoris leibliche tochter und Zwar dieselbe mit beÿstand H. Joh: Reichatd Höllbeck genandt Böhm deß Knöpffmachers und Johann Widmanns, deß würts zur goldnen Ganß ihrer beed. Schwäger, die hat sich für solche Schuld verbürgt

Jean Jacques Schmidt et Marie Elisabeth Wolffender hypothèquent la maison au profit du chapelier Bourcart Bürckel

1719 (28.3.), Chambre des Contrats, vol. 593 f° 151
Joh. Jacob Schmidt sen: kübler und Maria Elisabetha geb. Wolfenterin beÿständlich Joh. Wolffendter knöpffmachers und Joh. Georg Kuntz gastgebers auf der Weinsticher stueb
in gegensein Burckardt Bürckel huetmachers – schuldig seÿen 75 pfund
unterpfand, ihr hauß cum appert. in St Elisabetha gaß, einseit neben Andres heim anderseit neben einem hauß dem Spithal gehörig hinten auff hannß reeb – davon soll man 3 ß dem Pfthrn

Jean Jacques Schmidt et Marie Elisabeth Wolffender hypothèquent la maison au profit de l’orfèvre Jean Paul Reisseissen

1720 (4.11.), Chambre des Contrats, vol. 594 f° 520-v
Johann Jacob Schmidt der älter kübler und Maria Elisabetha geb. Wolffenderin mit beÿstand Ludwig Zeck des Knopffmachers und Johann Wolffenders auch knopffmacher ihres leiblichen bruders und Tochtermanns
in gegensein Johann Paul Reiseisens goldarbeiters – schuldig seÿen 25 pfund
unterpfand, Ihr der Debitorum hauß cum appertinentÿs in Elisabethä gaß, einseit neben andres hein küffer anderseit neben einem hauß dem mehrern hospital gehörig geleg. davon gibt mann Jährlich 2 ß dem Pftenningthurn

Jean Jacques Schmidt l’aîné hypothèque la maison au profit du médecin Jean Bürckel

1721 (18.2.), Chambre des Contrats, vol. 595 f° 103
hannß Jacob Schmidt der ältere Kübler
in gegensein H. Johann Bürckels Med. D. et pract. – schuldig seÿen 25 pfund
unterpfand, eine behausung und hoffstatt auff St Elisabethä gaß, einseit neben heimen dem Kieffer anderseit neben einer alhießigem hospitahl gehörigen behausung

Jean Jacques Schmidt et Marie Elisabeth Wolffender hypothèquent la maison au profit du notaire Jean Daniel Lang

1723 (24.5.), Chambre des Contrats, vol. 597 f° 288
hannß Jacob Schmidt der ältere Kübler und Maria Elisabetha geb. Wolffenderin beÿständlich ihres Sohns hannß Georg Schmidt des küblers und Johann david häßler des Kürßners ihres tochtermanns
in gegensein H. Joh: Daniel Lang Not. Publ. – schuldig seÿen 150 pfund
unterpfand, Eine Behausung bestehend in Vorder: und hinderhauß höffein und hoffstatt mit allen deren übrigen gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden, rechten und gerechtigkeiten derselben gebäuden, begriffen, weithen, Rechten und gerechtigkeiten in St Elisabethen gaß, einseit neben dem Mehrern hospitahl gehörigen behausung anderseit neben andreß heim dem Kieffer hinten auff ged. heimen und den Mehrern hospitahl – davon gibt man hiesiger Stadt Pfenning Thurn wegen etlichen stafflen 2 ß ane allmend zinß

Elisabeth Wolffender meurt en 1726 en délaissant six enfants. Les experts estiment la maison à 350 livres. L’actif de la succession s’élève à 82 livres, le passif à 64 livres.

1726 (30.3.), Not. Kolb (Abraham, 22 Not 21) f° 509
Inventarium undt Beschreibung aller Haab undt Nahrung so weÿl. die Tugendtsame Fr. Elisabetha Wolffenderin deß Ehrsamen Mstr. Hannß Jacob Schmiden Küblers undt Burgers allhier geweßte Ehefrau nach ihrem den 12.ten hujus genommenen tödlichen ableiben Zeitlichen verlaßen (…) Actum Straßburg auff Sambstag den 30.ten Mertz 1726.
Die abgeleibte fraw seel. hat ab intestato Zu Erben verlaßen alß volgt. 1. Fr. Mariam Elisabetham Joh: Davidt Heßlers deß Kürßlers alhier Ehefr. 2. Joh: Jacob Schmidt Kübler undt burgern alhier, 3. Fr. Mariam Salome so ahne H Heinrich Nägelin allhier verheurathet, 4. Joh: Georg Schmidt auch Küblern undt burgern allhier, 5. Fr. Mariam Margaretham H Joh: Ludwig Becken deß Knöpffers allhier Ehegattin undt dann 6. Johann Schmiden den ledigen Kübler in deßen Nahmen Mstr. Joh: Philipp Goll, der Schneider undt burger allhier dem geschäfft beÿgewohnet, Alle sechs der verstorbenen mit ihrem hinterbliebenen wittibern Ehelich erzielte Kindter undt ab intestato nachgelaßene Erben Zu gleichen antheilen.

Inn Einer allhier in der Statt Straßb. auff der Elßbetten gaß gelegenen undt hernach beschriebener behausung hat sich befund. alß volgt.
Soldaten Cammer, Cammer A, Wohnstub
Eigenth. an Einer Behaußung. It. Ein behaußung undt hoffstatt mit allen Zugehördt, rechten undt gerechtigkeiten, gelegen allhier Zu Straßburg in St. Elisabethægaß 1.s Neben andres heim dem Kieffer 2.s Neben Einem Stiffthauß deß Mehrern hospithals hindten auff bemelts Stifft hauß stoßend, vornen auffs allmendt, welche durch der Statt geschworene Werckmstr. den 17. apr. 1726. vor ledig Eihen angeschlag. wordt. umb 350 lb. Davon gehen ab. Erstl. 3 ß d Staffel Zinnß so mann jährl. auff (-) dem allhiesig. pfenningthurn zu geben macht à 5. pro Ct° gerechnet in Capital 3. lb, It. gibt mann Jahrs auff Michaelis dem Mehrern hospittahl allhier j lb 7 ß 3 s Macht à 5 pro Ct° inn ab. hg. 27 lb 5 ß, It. 1 lb 7 ß 3 d thuet mann dem Stifft weÿßenhauß allhier jahr auff Martini vor Zinß entrichten, trifft auch Zu 5 pro Ct° in ab. Cap. 27. lb 5 ß, It. ist mann Jahr auff andeæ 2. lb d Zinß à 4 pro Ct° dem Colleg. St. Wilhelm allhier Zuricht. pflichtig ablößig mit 50 lb, It. H. Not°. Joh: Daniel Langen 7. lb 10 ß à 5. pro Ct° Jahrs auff (-) macht in hg. 150. lb. So dann j lb d. Zinß Zu 4. pro Ct° H Joh: Ludwig becken dem Knöpffmacher undt respê dochter Mann Jahrs auff ann: Mariæ abl. mit 25 lb, Summa abgangs 262 lb 10 ß Vndt Verbleibt solchem nach ane obigem anschlag noch in außwurff Zubringen 67. lb 10 ß. Diese behaußung soll deß wittwers Vaters herrühren undt hat Sich beÿ dieser inventation nichts schrifftlich. befund.
Norma hujus inventarii, Sa. haußraths 12, Sa. Werckzeugs zum Kübler handtwerck gehörig 2, Sa. Eigenth. ane Einer behaußung 67, Summa summarum 82 lb – Passiva 64, Nach Abzug deren verbleibt noch im rest 17 lb
Abschatzung d. 17. [apr. 1726] Auff begehren des Ehrenhafften und bescheidenen Meister hannß Jacob Schmidt Senior Kübler, ist eine behaußung allhier in der Statt Straßburg auf der Elßbetter Gaß gelegen, einseits Neben Andreas Heÿnen Küffer, anderseits Neben einem Stiffthauß Zum hohen Spithal gehörig, hinden auch auff gedachtes Stifft hauß stosend, welche behausung, Stuben, Cammer, Küchel, Werckstatt, holtz Kammer, gebälcktes Kellerlein, gemeines höffel, und gemeine bronne sambt aller gerechtigkeiten wie solches durch der Statt Straßburg geschworene Werckleithe sich in der besichtigung befunden, und Jetzigem preiß nach angeschlagen wird Vor und Umb Sieben Hundert gulden. Bezeichnus durch der Statt Straßburg geschworene Werckleuthe [unterzeichnet] Michael Ehrlacher Werck Meister deß Meinsters, Johann Jacob Biermeÿer Werck Meister deß Zimmerhoffs, Johann Peter Pflug Werckmeister deß Mauer hoffs

Jean Georges Schmidt rachète les parts de la maison dont il devient seul propriétaire

1728 (2.6.), Not. Kolb (Abraham, 22 Not 29)
Güttliches Erbs Vergleich Zwischen Weÿl. Mstr. Johann Jacob Schmidt des gewesten ältern Küblers und burgers allhier hinderlaßenen 6. Kindtern undt Stamm Erben
(…) daß deßen verlaßenschafft, Einig undt allein in seine Ihme Ehemals zuständiger behaußung auff der Elßbettengaß allhier gelegen, 1.s neben andres Heim dem Kieffer, 2.s neben Einem Stiffthauß stoßend, vornen auff das allmendt gelegen, bestehet, welche nach inhalt desselben gewester Ehelichen Haußfrawen seel. verlaßenschafft Inventario durch mich unterschriebenen Notarium in anno 1726. auffgerichtet undt darin Einverleibten berichts undt vergleichs vom 30.ten Mertz 1726. biß auff obermelten Mstr Johann Jacob Schmidts deß vatters absterben unter den Kindern undt Erben für ohnvertheilt außgesetzt wordten. Alldieweilen nunmehr ermelter Mstr Joh: Jacob Schmidt der vatter ohnlängst auch Zeitliches todtes verblichen, Alß seindt auff dato zu Endt gemelt desselben hinterlaßendte Kindter undt Erben beÿständlich Ehe: und vögtlicher weiß alß vor Sich selbst beÿsammen Erschinnen, der guten intention undt Meinung Sich wegen berührter Vätterlichen behaußung halben gütlich. Verglichen, Zu dem Endte dann Fr. Maria Elisabetha Heßlersin gebohrne Schmidin beÿständlich Joh: Davidt Heßlers deß Kürßlers ihres Ehewürths, Johann Jacob Schmidt der Kübler undt burger alhier vor Sich selbsten, Fr. Maria Salome mit assistentz H. Joh: Heinrich Nägelins Ihres H Eheliebsten, Fr. Maria Margaretha Schmidin, H Johann Ludwig Becken deß Knöpffmachers Ehefrauen mit deßen beÿstandt, So dann in Nahmen Johannes Schmiden des ledig. Küblers undt abweßenten Sohns, Mstr. Joh: Philipp Goll der Schneider
Ihrem respê Schwager undt bruder Mstr. Johann Geörg Schmidt auch Küblern undt burgern allhier
ihrer dickberührts Vätterliche Behaußung, hoff, hoffstatt, mit aller Zugehördt weith. Rechten und gerechtigkeiten in gemeinem ohnvertheiltem Erb vor sich und ihre Erben, ihme undt deß. Erben, allein Eigenthümlichen umb 1000 gulden Erblich. überlaßen (…) Actum Straßburg auff Mittwoch d. 2. Junÿ 1728.

Le tonnelier Jean Georges Schmidt et sa femme Brigitte Schweitzer hypothèquent quatre jours plus tard la maison au profit de Susanna Kast, veuve du tisserand Jean Louis Kob.

1728 (10.6.), Chambre des Contrats, vol. 602 f° 269
Johann Georg Schmidt der Kübler und Brigitta geb. Schweitzerin beÿständlich H. Emmerich und H. Jäger beeder EE. kleinen Raths beÿsitzer
in gegensein Fr. Susannæ geb. Kastin weÿl. H. Rathh. Johann Ludwig Kob leinenwebers nachgelaßer wittib beÿständlich ihres Curatoris S.T. H. XXI. Eliæ Brackenhoffer – schuldig seÿen 200 pfund
unterpfand, Eine Behausung bestehend in vorder und hinderhauß mit allen derselben gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden, Rechten und gerechtigkeiten auff St Elisabethæ gaß, einseit neben Andreas heim dem Kieffer anderseit neben einem dem Meheren hospital allhier zuständigen hauß hinten auff eben daßelbe, davon man jährlich allhiesigem Stadt Pfenning Thurn 2 ß ane allmend zinß wegen etlicher Staffeln – in vätterlichen verlassenschaffts: abtheillung von seinen Miterben und geschwisterden käufflich übernommen hat

Jean Georges Schmidt épouse en 1720 Brigitte Schweitzer, fille de l’échevin Jean Schweitzer, de Lampertheim
Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 172-v n° 20)
Mitwoch den 6. Nov. 1720. seind nach Vorhergegangener Zweÿmahliger offentlicher Außruffunng, in der Evangelischen Pfarrkirch Zu St. Nicol: in Straßburg, Ehelich copulirt vnd eingesegnet worden Johann Georg Schmid, der ledige Kübler, Johann Jacob Schmidts deß ältern Küblers vnd burgers alhier Ehel. Sohn, vnd Jfr. Brigitta Schweitzerin weÿl. Hanß Schweitzers, gewesenen burgers vnd Gerichtsbotten Zu Lampertheim hinderlaßene Ehel. tochter (unterzeichnet) hans gerg schmidt als hochzeiter, + der hochzeiterin Zeichen (i 177)

Brigitte Schweitzer de Lampertheim, fille de l’échevin Jean Schweitzer, devient bourgeoise à titre gratuit trois mois avant son mariage
1722, 3° Livre de bourgeoisie p. 1324
Brigitta gebohrne schweitzerin Von Lamperth. geb. Johann schweitzers gewesenen gerichtsbot. alda eheliche dochter erhalt das burgerrecht gratis, will beÿ E. E: Zunfft der Kiefer dienen prom. den 3.ten Aug. 1722

Jean Georges Schmidt meurt en décembre 1754 après avoir institué sa femme légataire universelle de ses biens. Les experts estiment la maison à 375 livres. L’actif de la succession s’élève à 476 livres, le passif à 267 livres.

1754 (19.3.), Not. Dinckel (J. Raoul, 6 E 41, 380) n° 570
Inventarium über Weÿland des Ehren: und Wohlvorachtbahren Herrn Johann Georg Schmid, des geweßenen Küblers und Burgers allhier zu Straßburg nunmehr seeligen Verlaßenschafft aufgerichtet Anno 1754. – als derselbe Montags den 24.ten Decembris der Zurückgelegten 1753.sten Jahrs dießes Zeitliche mit den Ewigen verwechßelt, nach solch seinem aus dießer Welt genommenen tödlichen Hintritt Zeitlichen hinter sich verlaßen, auf freundliches Ansuchen Erfordern und Begehren der Viel Ehr vnd tugendsahmen Frauen Brigittä Schmidin gebohrner Schweitzerin der hinterbliebenen Wittib und des Verstorbenen seeligen per testamentum nachgelaßener Universal Erbin mit assistentz des Ehren und Wohlvorachtbahren Hn Lorentz Webers des Küblers und Burgers allhier Ihres erbettenen beÿstands, ersucht und inventirt durch Sie die Wittib (…) So beschehen in Straßburg in fernerem beÿseÿn des Ehren: und Wohlvorachtbahren herrn Johann Schmids des Küblers und burgers allhier des Verstorbenen seel. eheleibl. Bruders, auf Dienstag den 19. Martÿ Anno 1754.

In einer allhier Zu Straßburg ane St. Elisabethengaß gelegenen in dieße Verlaßenschafft gehörigen und hieunden angetragenen behaußung befunden worden wie folgt
Eigenthumb ane einer Behaußung. Eine Behaußung bestehend in Vorder u. hindergebäu sambt hoffstatt, Gemeinschafft des hoffs u. bronnens auch allen übrigen deren gebeüen, begriffen, Weithen, Rechten, Zugehörden u. Gerechtigkeiten gelegen allhier Zu Straßburg ane St: Elisabethengaß, eins. neben einer dem Mehren Hospital allhier gehörigen behaußung, anders. neben H Joh: Philipp Buck dem Schreiner, hinden auf vorgedachten Mehrern hospitals behaußung stoßend davon gibt man Jäht. auf Conversionis Pauli der Stadt Straßburg Pfenningthurn Zween Schilling Pfenning Allmend Zinnß wegen der Stafflen, sonsten ist dieselbe vor freÿ ledig u. eigen durch (die Werckmeistere) vermög überschickter Schrifftl. Abschatzung Vom 13.ten Martÿ 1754. angeschlagen pro 371. Darüber besagen Zween teutsche pergamentene Kauffbrieff in allhießiger Cancelleÿ Contract Stub auffgerichtet und mit dero anh. Insiegel corroboriert de datis 24.ten 8.bris aô 1619. & 27.t 9.bris Aô 1663.. Dabeÿ Zween abgelößte perg. Zinßbrieff. Ingleichem eine Copia eines gütlichen Erbs Vergleichs zwischen dem verstorbenen seel. und seinen 5 geschwüsterden, krafft dessen Ihme solche behaußung im vätterlichen Erb cedirt worden de dato 2.ten Junÿ aô 1728.
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Copia des Abgeleibten vor mir Notario auffgerichteten Testamenti nuncupativi
Bericht wegen dießer Verlaßenschafft. Beÿm anfang gegenwärtiger Verlaßenschaffts Inventation producirte Zuvor die hinterbliebene wittib Ihre mit dem Verstorbenen seeligen den 17.ten Octobris Anno 1720. vor weÿland herrn Notario Johann Adam ösinger nun seeligen auffgerichtete und durch herrn Notarium Johann Jacob Ölinger den 19.ten Julÿ Anno 1732. expedirte Eheberedung, krafft deren unter anderem §° 2.do einem Jeden beeder gewesener Eheleuthe dessen in die Ehe gebrachte und wehrender Ehe ererbte haab und Nahrung für ohnverändert vorbehalten und wegen des abgangs die Ergäntzung stipuliret worden (…) dieweilen aber der seelig Verstorbene Krafft hieoben eingetragenen Testamenti nuncupativi und des auch vorher inserirten obrigkeitlich erlangten Indulti Testandi die hinterbliebene Wittib Zu Universal Erbin seiner gesambten Verlaßenschafft nach abzug des verordneten Legats instituirt (…)
Sa. haußraths 26, Sa. Werckzeug und gemachte Wahr auch Reiff Zum Kübler handwerck gehörig 21, Sa. Silbers 7, Sa. Goldener Ring und Geschmeids 2, Sa. baarschafft 18, Sa. Eigenthums ane einer behaußung 371, Summa summarum 476 lb – Schulden 267 lb, Nach deren Abzug, Conclusio finalis Inventarÿ 209 lb
Abschatzung vom 13.ten Martÿ 1754. Auff begehren Weÿl. Johann Georg Schmidt deß geweßenen Kübler Meisters seel. hinterlaßene Wittib, ist eine behaußung allhier in der Statt Straßburg auff der Elisabethengaß, einseits neben einer behaußung dem mehrern Hospithal gehörig, anderseits neben Meister bucken dem Schreinern und hinten ebenfalls auff eine behaußung Zu dem mehrern Hospithal gehörig, solche behaußung bestehet in Zweÿen Stuben dreÿen Kammern einer Kuchen und Küblers Werckstatt, darüber ist der Tachstuhl, so mit breit und hohl Ziegeln belegt, hat auch einen gemeinschaftlichen hoff und bronnen, Wie auch einen geträhmten Keller. Von uns den unterschriebenen der Stat Straßburg geschwornen Werckmeisteren nach Vorhero beschehener besichtigung mit aller Ihrer gerechtigkeit dem Jetzigen Werth nach æstimirt und angeschlagen worden vor und umb Sieben hundert und Fünffzig Gulden [unterzeichnet] Jacob Biermeÿer Lohner, Michael Ehrlacher Werck Meister deß Meinsters, Samuel Werner, Werckmeister

Brigitte Schweitzer veuve de Jean Georges Schmidt vend la maison au menuisier Jean Gui Kærcher et à sa femme Anne Marie Rœmer

1759 (22.3.), Chambre des Contrats, vol. 633 f° 104
Fr. Brigitta geb. Schweitzerin weÿl. Johann Georg Schmidt des küblers wittib beÿständlich Lorentz Weber des küblers
in gegensein Johann Veit Kärcher des schreiners und Annæ Mariæ geb. Römerin
eine behausung bestehend in vorder und hinter hauß, gemeinschafft des hoffs und bronnens und hoffstatt samt allen gebäuden, begriffen, rechten und gerechtigkeiten ane St Elisabetha gaß, einseit neben einer dem mehrern hospital gehörigen behausung, anderseit neben Johann Philipp Buck dem schreiner hinten auff ged. hospital behausung – wegen den stafflen gibt man hiesiger Stadt Pfenning Thurn 2 ß ane allmend zinß – als ein von ihrem verstorbenen ehemann weÿl. Johann Georg Schmidt vermachtes guth – (um 50 lb und 250 lb verhafftet), geschehen um 125 pfund

Fils du menuisier du même nom, Jean Gui Kærcher épouse en 1747 Anne Marie Rœmer, fille du tailleur de limes Jean Christophe Rœmer : contrat de mariage, célébration
1747 (14.9.), Not. Lang l’aîné (Jean Daniel, 25 Not 105) n° 236
Eheberedung – entzwischen dem Ehren und vorgeachte Herrn Johann Veit Kärcher, ledigem Schreiner Meister und burgern allhier, Weÿlandt des Ehren und vorgeachten Herrn Veit Kärchers des ältern auch geweßten Schreiner Meisters und burgers allhier mit der Ehren und tugendbegabten Frauen Anna Margaretha Kärcherin gebohrner Schaaffin, desselben geweßter Ehegattin und nunmahliger Wittib ehelich erzeugtem Sohn, als dem Bräutigamb ane einem,
So dann der Ehren und tugendgezierten Jungfrauen Anna Maria Roemerin des Ehren und vorgeachten Herrn Johann Christoph Römers, Feilenhauers und burgers allhier, mit der Ehr: und tugendsamen Frauen Anna Maria gebohrner Grauerin deßen Ehegattin ehelich erziehlten tochter, als der Jungfrauen hochzeiterin ane dem andern theil
auff Montag den 14. Septembris Anno 1747. unterzeichnet Johann Veit Kärcher als hoh Zeiter, Anna Margretha Karcherin Als Muter

Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 88-v n° 19)
1747. Mittw. den 27. [Sept]embris sind nach Zweÿmahl vorher beschehener proclamation, in der Ev. Kirche Zu St Nicolai in den Stand der H. Ehe eingesegnet worden Johann Veit Kärcher der ledige Schreiner und burger allhie, weÿl. Veit Kärcher geweßten Schreiners und burgers allhier hinterlassener ehe. Sohn u. Jungfrau Anna Maria Roemerin Johann Christoph Roemer, des feilhauers u. burgers alhie ehel. Tochter (unterzeichnet) Johann Veit Kärcher als hoch Zeiter, Anna Maria Römerin Als hochzeiterin (i 91)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans une maison qui appartient à la mère du mari rue des Juifs. Les apports du mari s’élèvent à 76 livres, ceux de la femme à 271 livres.
1747 (8.11.), Not. Lang l’aîné (Jean Daniel, 25 Not 92) n° 769
Inventarium über des Ehren und Vorgeachten Herrn Johann Veit Kärchers, Schreiners wie auch der Ehren und tugendgezierten Frauen Annä Mariä Kärcherin gebohrner Roemerin, beeder Eheleuthe und burgere allhier einander in die Ehe Zugebrachte Nahrung, auffgerichtet Anno 1747. – in Ihrer den 4. Septembris dießes Jahrs mit einander auffgerichteten Eheberedung paragrapho sexto sich vor ohnverändert Vorbehalten (…) So beschehen Zu Straßburg in beÿseÿn und persönlicher Gegenwarth Frauen Annä Margarethä Kärcherin gebohrner Schaaffin, Weÿl. herrn Veit Kärchers des ältern geweßten schreiners und burgers allhier seeligem hinterbliebener Wittib des Ehe Manns eheleiblichen Mutter und Herrn Johann Daniel Spachen Glasers und burgers allhier deßelben Schwagers, so dann herrn Johann Christoph Römers Feilenhauers und Frauen Annä Mariä Römerin gebohrner Krauerin, beeder Eheleuthe und Burgere allhier, der Ehefrauen eheleiblicher Eltern, auff Mittwoch den 8.ten Novembris Anno 1747.
In einer allhier Zu Straßburg ane der Judengaß gelegenen, des Ehemanns Frauen Mutter eigenthümlich zuständigen Behaußung und deren Obern Von Ihnen beeden Eheleuthen inhabender Wohnung befunden worden wie folgt
(f° 8) Series rubricarum hujus Inventarÿ. Des Ehemanns Zugebracht Guth, Sa. 27, Sa. Silbers 12, Sa. baarschafft 5, Summa summarum 44 lb – Hierzu gelegt deßelben ahne der haussteuren vermög §. 8.vo der Eheberedung participirende helffte 34, des Ehemanns in die Ehe gebrachtes guth 78 lb
Dießemnach werden auch der Ehefrauen in den Ehestand gebrachte Mittel geschrieben, Sa. haußraths 87, Sa. Silbers 14, Sa. goldener Ring 19, Sa. Baarschafft 116, Summa summarum 237 – Und wann hierzu gerechnet wird deroselben participirende Helffte ane gleichhernach beschriebenen Haussteuren 34 lb, So hat die Ehefrau in den Ehestand gebracht 271 lb

Jean Gui Kærcher demande aux Quinze l’autorisation d’engager davantage d’ouvriers que le nombre réglementaire (registre incomplet)
1760, Protocole des Quinze (2 R 172)
(p. 250) Sambstags d. 21. Junÿ – Idem nôe Veit Kärcher des burgers und [Schreiner] Meisters, Principalis, ist gemüßig [-] für gestellte Arbeit vor Hn xv. S[-] Gesellen über die erlaubte Anzahl [-] bitt ut modo, Erk. ut modo.

Jean Gui Kærcher meurt en 1774 en délaissant deux filles. Les experts estiment la maison 350 livres. La masse propre à la veuve est de 570 livres. L’actif des héritiers et de la communauté s’élève à 819 livres, le passif à 1 338 livres.

1774 (7.11.), Not. Zimmer (6 E 41, 1419) n° 353
Inventarium über Weiland Mr Johann Veit Kärcher, des gewesenen Schreiners und Burgers alhier Zu Straßburg nunmehr seel. Verlaßenschafft, aufgerichtet Anno 1774. – nach seinem den 24.ten Septembr. jüngst aus dießer welt genommenen tödlichen hintritt genommenen tödlichem Hintritt Zeitlichen verlaßen hat. Welche Verlaßenschafft auf Ansuchen Fr. Annæ Mariæ gebohrner Römerin, der hinterbliebenen Wittib beÿständlich H Joh: Michael Wittmann des Schneiders und Burgers alhier inventirt und ersucht durch dieselbe (…) So geschehen alhier Zu Straßburg auf Montag den 7.den Novembris Anno 1774.
Der Verstorbene Hat ab intestato Zu einigen Erben hinterlaßen. 1° Jungfr. Anna Maria Kärcherin so 21. Jahr alt und 2° Catharina Elisabetha Kärcherin, so 14 Jahr am Leben, Beede des Verstorbenen mit Eingangsgedachter seiner hinterbliebenen Wittib ehelich erzeugte töchter und ab intestato Zu gleichen Antheilen hinderlaßene Erbinnen. Deren letztern geordneter Vogts ist Mr Sigmund Langer der Schreiner und Burger alhier

In einer ane der St. Elisabethä Gaß alhier zu Straßburg gelegenen hernach beschriebenen Behausung befunden worden wie folgt
Eigenthumb ane Häusern. Erstlich i. Behaußung bestehend in Vorder und hinter Haus, Hofstatt, Gemeinschaft des Hofs und bronnens, samt allen übrigen Gebäuden, Begriffen, Rechten und Gerechtigkeiten, gelegen alhier Zu Straßburg ane St. Elisabethæ Gaß, eins. neben hernach beschriebener Behaußung, 2.s neben Mr Daniel Breu dem Kiefer, hinten auf hernach erwehnte Behausung stosend, so auser dem unter den Passivis sich befindlichen und darauf haftenden Capitalien freÿ ledig eigen und durch (die Werckmeistere) vermög das zu dem Concept gelieferten Abschatzungs Zeduls vom 5. Novembris 1774. angeschlagen pro 250. Hierüber besagt ein teutscher pergamentener in alhiesiger C. C. Stub gefertigter Kaufbrief mit deroselben anhangendem. Insiegel verwahrt datirt d. 22. Martii 1759.
Und dann eine Behausung, Höflein, Bronnen Zu Straßburg ane St. Elisabethæ Gaß (…)
Ergäntzung der hinterbliebeneen Wittib währender Ehe abgegangenen unveränderten Guts. Vermög des über beeder im Leben gewesener Eheleuthe Einander in den Ehestand Zugebrachtes Vermögen durch weil. H. Notarium Johann Daniel Lang den 8. Novembris 1747. errichteten Inventarii
Eigenthumb ane einem Gädlein (W.) beÿ dem Kauffhaus (…)
(f° 9) Series rubricarum hujus Inventarii Copia der zwischen beeden gewesenen Eheleuthen den 14. Septembris 1747. vor H Johann Dan: Lang gewes. Not° publico alhier auffgerichteten Eheberedung
Der Hinterbliebenen Wittib unveränderten Vermögens, Sa. haußraths 17, Sa. goldener Ring 3, Sa. Eigenthums ane einem Gädlein 4, Sa. Schuld 50, Sa. der Ergäntzung (499, Abzug 2, restiert) 406, Summa summarum 570 lb
Solchemnach wird auch der Erben unverändert und das theilbar Gut unter einer Mass angesehen die Wittib auf letzteres renuncirt und solches denen Erben tam active quam passive ünberläßt, beschrieben, Sa. haußraths 40, Sa. Werckzeug und Waaren, so der Erben unverändert und theilbar 23, Sa. Silbers und dergleichen Geschmeids 6, Sa. Eigenthums ane Häusern 600, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 150, Summa summarum 819 – Schulden 1338 lb, Compensando 519 lb
Stall Summa 51 lb
Copia der Eheberedung (…)
Abschatzung Vom 5. Nober 1774. Auff begehren Weil. Joh. Veitt Kercher des gewesenen schreiner Meisters ist Eine behausung alhie in der Statt Strasburg auff der Elsbetter gas gelegen Ein seits Neben Meister breÿ dem Kiffer ander seits Neben den Erben selbsten und hienden Eben fals auf Meister breÿ Stosend gelegen, solche besteht in Forder und hiender Gebeÿ worinnen eine schreiners werck Statt Ferner in Zweÿ Stuben eine Kuchen und Zweÿ Kammern dar jber seindt die dach Stühl mit breit Ziglein belegt Ein getrembten Keller Gemeinschafftlichen hoff und brunnen, Vor und vmb Siben Hundert gulden
Der Zweite Begriff (…) (unterzeichnet) Werner Hueber

Partage du mobilier délaissé par Anne Marie Rœmer, veuve de Jean Gui Kærcher
1794 (3. vend. 3), Strasbourg 4 (15), Not. Schaeff n° 486
Abtheilungs Register über Verschiedene in Weil. der bürgerin Anna Maria Kärcher gebohrner Röhmer, auch Weil. des burgers Johann Veit Kärchers gewesenen Schreiners alhier hinterlassener Wittib, so den 12.ten Ventose im 2.ten Jahr der Republick auch verstorbenen Verlaßenschafft gehörige haußräthliche Effecten, Welche heut dato auf Ansuchen und begehren der Bürgerinnen Anna Maria, gebohrner Kärcherin des Burgers Johann Ehrenfried Hornig, des Schreiners und Inwohner alhier geschiedener Ehefrau, und Catharina Elisabeth Kärcherin derselbe,
b hinterlaßener beeder töchtete und Erben
Summa 103 – So beschehen Straßburg auf Tridi den 3. Vendemiair

La maison, ainsi que la voisine que Jean Gui Kærcher a acquise en 1772, revient pour moitié à Anne Marie Kærcher qui épouse en 1776 le menuisier Jean Ehrenfried Hornig, originaire de Hirschberg en Silésie : contrat de mariage, célébration

1775 (26.5.), Not. Schaeff (Jean Frédéric, 6 E 41, 873) n° 95
Eheberedung – persönlich kommen und erschienen der Ehrsame Johann Ehrenfried Hornick, leediger Schreiner Weil. Mr Jeremias Hornick, des gewesenen Königl. Preußischer herrschaft, mit auch Weil. Fraun Maria Rosina gebohrner Rilcke, ehelich erzeugt nach tod verlaßener Sohn, so majorennis und seiner Rechten selbsten genieset, als hochzeiter ane einem
So dann die Ehr: und Tugendsame Jungfrau Anna Maria Kärcherin, Weil. Mr Johann Veit Kärcher, des gewesenen Schreiners und Burgers alhier, mit der Ehr: und Tugendbegabten Fraun Anna Maria gebohrner Röhmerin, ehelich erzeugte Tochter, mit beÿstand Mr Joh: Michael Wittmann des Schneiders und Burgers alhier als die Jungfrau hochzeiterin, ane dem andern theil – So beschehen alhier Zu Straßburg (…) auf Freÿtag den 26.ten Maji Anno 1775. unterzeichnet Johann Ehrenfried Hornig, als Hochzeiter, Anna Maria Kärcherin als Hochzeiterin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 135-v)
Im Jahr 1776, Dienstag den 16. Julius nachmittag um dreÿ Uhr sind (…) ehelich eingesegnet worden Johann Ehrenfridt Hornig, lediger Schreiner Meister und Burger allhier Von Hirschberg in Schlesien gebürtig, Weÿl. Jeremias Hornig geweßenen Schreiner Meisters und burgers daselbst, mit auch weÿl. Maria Magdalena geborner Rilckin ehelich erzeugter Sohn, Und Jungfrau Anna Maria Kärcherin weÿland Johann Veit Kärchers geweßten Schreiners und Burgers allhier mit Frau Anna Maria geborner Römerin ehelich erzeugte Tochter (unterzeichnet) Johann Ehrenfried Hornig alß hoch Zeiter, Anna Maria Kärcherin, als Hochzeiterin (i 188)

Jean Ehrenfried Hornig devient bourgeois par sa femme. Inscription au livre de bourgeoisie, traitement de la demande
1776, Livre de bourgeoisie 1769-1777 (VI 286) f° 155-v
Johann Ehrenfried Hornig der schreiner von Hirschberg in schlesien erhalt das burgerrecht von seiner Ehefrauen Anna Maria weÿl. Johann Veit Kärcher gewesenen schreiners und burgers allhier hinter. ehel. tochter vmb den alten burger schilling, will dienen beÿ E E Zunfft der Zimmerleüth, Jur. den 27. Julÿ 1776.

(VI 286 bis) p. 312. Zimmerleüth, N° 11. den 3.ten julii 1776
joh Ehrenfried Hornig der Ledige schreiner Meister Von Hirschberg in Breüssen gebürtig, jeremias hornig, des dasigen burgers und schreiners ehel. sohn, verlobt an jfr. annam Mariam, weÿl. joh. weit Kerchers gewesenen burgers und schreiners allhier ehel. tochter, aus beÿkommenden attestatis ist ersichtig das derselbe ehel. gebohren augs. Conf. zugethan und die beede Verlobte auf Löbl. statt stall Vermög der ordnung gebührend Satisfacirt.
Das erforderliche Vermögen Hat impl. Vorgewiesen und dessen wahres eÿgenthum eÿdlich erhärtert, auch mit dem gewöhnlichen Deposito beÿ dem Protocollo ein genügen geleistet, bittet so fort Euer gnaden geruheten ihne na Sponsa um den alten burger schilling in das burgerrecht zu Recipiren.
Receptus à sponsa um den A. b. schl.

Délivrance des biens apportés en mariage par Anne Marie Kærcher
1792, Strasbourg 4 (15), Not. Schaeff n° 463
Auslieferung Fraun Annæ Mariæ Hornigin gebohrener Kärcherin in die Ehe gebrachter Vermögens
auf Ansuchen Fr. Annæ Mariæ Hornigin gebohrener Kärcherin beiständlich H Joh: Georg Dieterichs des Spenglers und Burgers alhier die Auslieferung deroselben in die Ehe gebrachten Vermögens nach Masgab des 2. Articuls des unter Ihnen am 12. hujus errichteten Vergleichs wie auch des durch mich den Notarium den 12. 7.br 1777 darüber auffgerichteten Inventarii in beiseÿn h. Ehrenfried Hornig des Schreiner Meisters und burgers alhier deroselben Ehemanns

Anne Marie Kærcher meurt en 1795 en délaissant quatre enfants. Les experts estiment la maison à 1 700 livres. L’actif de la succession s’élève à 3 116 livres, le passif à 1 421 livres.

1796 (8 floreal 4), Strasbourg 5 (4), Not. Faller n° 417 [acte en partie abîmé par l’humidité]
Inventarium über weÿl. Fraun Annæ Mariæ gebohrner Kärcherin des burgers Johann Ehrenfried Hornick des Schreiners zu Straßburg von Ihme geschiedene Ehefrau Verlassenschafft – nach ihrem den 14. brumaire letzt jahrs aus dießer welt genommenen tödlichen hintritt – auff ansuchen des burgers Johann Reinhard Burand, goldarbeiters als der Kinder ernannter Vogts wie auch Jungfer Catharina Elisabetha Kärcherin der Verstorbenen Schwester, angefangen den 21. frimaire 4 unterzeichnet, Jann Ehrenfried Hornig
Benamsung der Erben, Die Verstorbene hat ab intestato zu Erben verlaßen 1. Martin Ehrenfreid Hornig so 17 Jahr alt, 2. Joh: Georg Hornig welcher 14 ½ Jahr passirt, 3. Carl Wilhelm Hornig so 12 ½ Jahr alt, 4. Anna Maria Hornigin welche 8 Jahr alt ist
Copia familien gerichts spruchs und Vergleichs vom 12. Julÿ 1792 deponirt beÿ Not. Schaeff den 18. gedachten Monats

In einer ahne [der] Elisabethen gaß gelegen und zur helfte [in] dießer Verlassenschafft gehörigen behaußung
Eigenthum ane häußern. Nemlichen und Erstlich die helfte vor ohnvertheilt ane einer behaußung bestehend in Vorder: und hinterhauß hoffstatt gemeinschaft des bronnens und hoffstatt samt allen mit allen übrigen gebäuden, begriffen, Rechten und gerechtigkeiten ane der Elisabethen gaß einseit neben hernach beschriebener behaußung anderseit neben dem burger Daniel breu dem Kiefer hinten auff hernach erwehnte behaußung, davon gibt man hießigem vormaligen Pfenningthurn Jährlich mit 8 s zu entrichtendem bodenzinß, dieße völlige behaußung wird dem in anno 1774 Vätterlichen Verlassenschafft Inventarium beschehener Abschatzung nach hier ohnpræjudicirlich angesetzt vor 1700, wovon die hiehero gehörige helffte thut 850, die übrige helfte ist Jungfer Catharina Elisabetha Kärcherin der Verstorbenen Schwester eigenthümlich zuständig, hierüber besagt einen in der C.C. Stub Kaufbrieff auffgerichtete Kaufbrief datirt den 2. Martÿ 1759
Und dann die helfte vor ohnvertheilt ane einer behaußung höfflein bronnen und hoffstatt mit allen deren übrigen begriffen, Weithen, zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten ane der Elisabethen gaß einseit neben dem burger Abraham Schwing dem sandführer anderseit neben vorher beschriebener behaußung und hinten auf die verwittibte Fr hanin stoßend, wird auch diese völlige behaußung dem in anno 1772 beschehenen ankauf nach hier ohnpræjudicirlich angesetzt vor 2220, Wovon die hiehero gehörige helfte 1110, hierüber ist vorhanden einen in C.C. Stube auffgerichteten Kaufbrieff sub dato 9. Jenner 1772
hausrath 869, silbers 84, baarschafft 150, summa behaußungen 1960, schulden 52, Summa summarum 3116 livres – Schulden 1421, Nach deren Abzug 1694 livres
Enregistrement, acp 40 F° 54-v du 9 floreal 4

Jean Ehrenfried Hornig se remarie en 1795 avec Susanne Marguerite Schultz, fille du serrurier Jean David Schultz
1795 (2 nivose 4), Strasbourg 5 (3), Not. Faller n° 374
Eheberedung – zwischen dem burger Johann Ehrenfried Hornick dem Schreiner und Wittiber allhier
So dann der Ehren und tugendsamen Jungfer Susanna Margaretha Schultz Weÿl. Johann David Schultz des Schloßers mit auch weÿl. Fr. Susanna Barbara geb. (-) großjährige Tochter
Enregistrement, acp 38 F° 116-v du 3 nivose 4 – revenu industriel 300 li

Les enfants mineurs d’Anne Marie Kærcher cèdent la moitié de la maison à la co-propriétaire Catherine Elisabeth Kærcher, femme du menuisier Jean Frédéric Bilger

1797 (23 fructidor 5), Strasbourg 5 (5), Not. Faller n° 623 (9. 7.br. 1797)
burger Johann Reinhard Burand der goldarbeiter als geordneter und geschworener vogt Weÿl. bürgerin Annæ Mariæ geb. Kärcher mit dem bürger Johann Ehrenfried Hornick dem Schreiber ihrem geschiedenen Ehemann erzeugte 4 minderjährige Kinder Nahmens 1. Martin Ehrenfried, 2. Johann Georg, 3. Carl Wilhelm, 4. Anna Maria derer Hornick
anzeigend, daß dieße seinen Curanden in gefolg Inventarÿ über solche Mütterliche Verlassenschafft durch mich den 8. floreal 4 aufgerichtet die helfte vor ohnvertheilt ane nachbeschriebenen zweÿen nebeneinander gelegegen behaußungen und zugehörden zustandig, die übrige helfte aber der bürgerin Elisabetha Kärcher so dermalen an burger Johann Friedrich Bilger hießigen Schreiner verheurathet gehörig (…) den 9 thermidor beÿ dem Friedensgericht des dritten bezircks errichten procès verbal besagte völlige behaußung den 16, 23 und 30 Thermidor jüngst und zu dießen letztern befindlichen Declarations acte wie auch des durch besagten Tribunals des Niederrheinischen Departements ertheilten Spruche von 11. fructidor jüngst
besagten Friedrich Bilger und Catharina Elisabetha Kärcher vor die meistgebottene summ der 5600 livres zuerkanndt wurden
die denen Curanden vor unvertheilt zuständige hälfte ane zweÿen nebeneinander gelegegen mit N° 17 und 18 bezeicheten behaußungen nebst zubehörden Rechten und Gerechtigkeiten, einseit neben Abraham Schwing dem Sandführer anderseit neben Daniel Breÿ dem Kiefer hinten auff Marx Behr und vornen die gaß, so außer 8 sols welcher hießiger gemeinde jährlich ane bodenzinß zu entrichten 800 livres capital zur helffte und 2800 livres
Enregistrement, acp 54 F° 49-v du 26 fructidor 5

Jean Frédéric Bilger, veuf de Marguerite Salomée Wald épouse Catherine Elisabeth Kærcher en 1796 : contrat de mariage, célébration.
1796 (26 pluviose 4), Strasbourg 12 (1), Not. Wengler n° 273
Eheberedung – burger Johann Friedrich Bilger Schreiner
Jungfer Catharina Elisabetha Kärcherin weiland des burgers Johann Veit Kärcher gew. Schreiners und weiland Fr. Anna Maria geb. Römerin großjährige tochter
Enregistrement, acp 39 F° 81-v du 28 pluv. 4 – revenu industriel 100

Mariage, Strasbourg (n° 275)
Cejourd’hui 4° Ventôse l’an IV de la République française une et indivisible (…) sont comparus pour contracter mariage d’une part Jean Frédéric Bilger, agé de 31 ans, menuisier, né et domicilié en cette commune, fils de Jean David Bilger, employé au magasin à bled et d’Ursule Lobstein, veuf de Marguerite Salomé Wald, de l’autre part Catherine Elisabeth Kaercher, agée de 25 ans, née et domiciliée en cette commune, fille de feû Jean Voit Kaercher, menuisier et de feuë Anne Marie Roemer (…) 1° l’acte de naissance du futur portant qu’il est né le 24 avril 1764 (…) 2° l’acte de naissance de la future portant qu’elle est née le 6 août 1770 (…) 3° l’acte de décès de Marguerite Salomée Wald épouse en premières noces du futur, portant qu’elle est morte en cette commune le 27 fructidor II année républicaine (signé) Johann Friderich Bilger, Catharina Elisabetha Kärcherin (i 144)

Fils de l’employé au magasin des vivres David Bilger, Jean Frédéric Bilger épouse en 1791 Marguerite Salomé Wald, fille du tailleur Jean Georges Wald de Betschdorf (voir l’inventaire dressé après la mort de Marguerite Salomé Wald dans la maison qu’ils habitent au Faubourg de Pierre)
Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 16, n° 20) Im Jahr 1791, Montags den 12. Septembr. Abends um vier Uhr sind nach zweÿmal geschehener Proclamation ehelich eingesegnet worden Johann Friederich Bilger, lediger Schreiner, David Bilger des Employé im Magasin des Vivres und burgers allhier mit Frau Ursula geborner Lobsteinin, ehelich erzeugter Sohn, 27 Jahr alt, und Margaretha Salome Waldin, weÿl. Johann Georg Wald gewesenen Schneiders in Betschdorf, mit weÿl. Frau Margaretha Salome geborner Beckin ehelich erzeugte geselle Tochter 25 Jahr alt (unterzeichnet) Johann Friderich Bilger alls Hochzeitern Margaretha Salome Waltin als braut (i 86)

Jean Frédéric Bilger et Catherine Elisabeth Kærcher vendent la maison au juriste Lazare Feissel Wingersheim

1802 (3 brumaire 11), Strasbourg 7 (36), Not. Stoeber n° 3719, 1997
br. Friedrich Bilger Schreiner und Catharina Elisabetha geb. Kaerker
an burger Lazare Feissel Wingersheim homme de lettres
zwo neben einander gelegene behausungen nebst deren Zugehörden und Rechten gelegen an der Elisabethä gaß N° 17 und 18, einseit neben Abraham Schwing sandführer, anderseit neben weÿl. Daniel Breÿ Kiefers erben hinten auff die Gebrüdere Dillmann – davon gibt mann 40 c ane bodenzinß hiesiger Gemeinde zu entrichen vermög der den 9. September 1797 vor Notario Faller passirt und den 26. fructidor 5 enregistrirte Kauffverschreibung – um 4000 francken
[autre acte] 3452, 1948 vom 4 thermidor 10 – auf ansuchen b.s Friedrich Bilger Schreiner und Catharina Elisabetha geb. Kaerker, die den Requirenten zuständige beede behausungen nebeneinader an der Elisabethengaß mit N° 17 und 18 bezeichnet einseit neben Abraham Schwing sandführer anderseit neben br. Breu Kiefers erben hinten auff br. Dillmann – davon gibt mann 40 c ane bodenzinß hiesiger Gemeinde zu entrichen, ausgebotten vor 5000 fr – n° 3481 vom 22. ther. – n° 3532 vom 8. fru. um 2900 an br. Lion Levi – an br. Georg Friedrich Bosé Seiler in der Cronenburgerstraß N° 35 um 3200 fr
Enregistrement, acp 86 F° 2 du 11 brumaire 11

Emanuel Dalmar devient propriétaire de la moitié de la maison par une acte non connu. Ses créanciers la cèdent au même Lazare Feissel

1805 (4 thermidor 13), Strasbourg, Not. F. Grimmer (minutes en déficit)
Joseph Bitschnau curateur de la masse d’Emanuel Dalmar
à Lazar Feissel
la moitié de deux maisons rue Elisabeth n° 17 et 18 moyennant 1500 francs
Enregistrement, acp 97 F° 52 du 11 ther. 13

Originaire de Wingersheim, le négociant Lazare Feissel épouse en 1798 Dina Seligmann Raphaël, fille de Seligmann Raphaël Wittersheim de Strasbourg
Mariage, Hochfelden
Cejourd’hui 20 vendemiaire an VII de la République française (sont comparus) pour contracter mariage d’une part le Citoyen Lazare Feissel Négotiant agé de 32 ans, Domicilié à Wingersheim, fils légitime de Défunt Feissel Lazare en son vivant négociant au dit Wingersheim et de la défunte Judel Raphael, de l’autre part la Citoyenne Dina Seligmann Rafael âgée de 16 ans, domiciliée à Strasbourg, fille légitime de Seligmann Rafael Wittersheim, négociant domicilié au dit Strasbourg et de Susa Raphael, lesquels futurs conjointss étaient accompagnés de (…) Seubolt Aron Négotiant domicilié à Wingersheim âgé de 39 ans beau-frère du futur époux (signé) Lazare Feisel Winguersheim, Dina Seeligman, Seligman Raphael Wittersheim, lebel aron (i 3)

Lazare Feisel Wingersheim prend en 1808 le nom de Lazare Hellmann, Dina Seligmann Wittersheim celui de Dina Wittersheim. Le mari déclare en outre le nom de leurs quatre enfants
1808, Strasbourg, déclarations de prise de nom patronymique des Juifs
(f° 89) 525. Hellmann, Lazare (…) s’est présenté Lazare Feisel Winguersheim, homme de lettres, domicilié en cette ville Ruë du Coq N° 5. lequel nous a déclaré prendre le nom de Hellmann pour nom de famille & celui de Lazare pour prénom (signé) Lazare feisel Wingershem apresent Lazare Hellmann
(f° 89-v) 526. Wittersheim, Dina f° Hellmann (…) s’est présentée Dina Seligmann Wittersheim, Epouse de Lazare Feisel Winguersheim, homme de lettres, qui a pris les prénom et nom de Lazare Hellmann, laquelle nous a déclaré conserver le nom de Wittersheim pour nom de famille et celui de Dina pour prénom (signé) Dina Seligmann Wittersheim jetzt Dina Wittersheim
527. Hellmann, Félix (…) s’est présenté Lazare Feisel Winguersheim, homme de lettres, domicilié en cette ville Ruë du Coq N° 5. qui a pris les prénom et nom de Lazare Hellmann, lequel nous a déclaré donner à Feisel Lazare son fils Mineur né en cette ville le 16 Nivôse an huit le nom de Hellmann pour nom de famille & celui de Félix pour prénom (signé) Lazare Hellmann
528. Hellmann, Julie (…) s’est présenté Lazare Feisel Winguersheim, homme de lettres, domicilié en cette ville Ruë du Coq N° 5. qui a pris les prénom et nom de Lazare Hellmann, lequel nous a déclaré donner à Julie sa fille Mineure née en cette ville le 28 Messidor dix le nom de Hellmann pour nom de famille & celui de Julie pour prénom (signé) Lazare Hellmann
(f° 9.) 529. Hellmann, Abraham (…) s’est présenté Lazare Feisel Winguersheim, homme de lettres, domicilié en cette ville Ruë du Coq N° 5. qui a pris les prénom et nom de Lazare Hellmann, lequel nous a déclaré donner à Abraham son fils Mineur né en cette ville le 14 janvier 1807 le nom de Hellmann pour nom de famille & conserver celui d’Abraham pour prénom (signé) Lazare Hellmann
530. Hellmann, Henriette (…) s’est présenté Lazare Feisel Winguersheim, homme de lettres, domicilié en cette ville Ruë du Coq N° 5. qui a pris les prénom et nom de Lazare Hellmann, lequel nous a déclaré donner à Henriette sa fille Mineure née en cette ville le 27 août 1808 le nom de Hellmann pour nom de famille & conserver celui de Henriette pour prénom (signé) Lazare Hellmann

Lazare Hellmann meurt en 1813 au 5, rue du Coq en délaissant cinq enfants
1814 (29.6.), Strasbourg 15 (19), Not. Lacombe fils n° 3343
Inventaire de la succession de Lazare Hellmann ci devant Lazar Feisel négociant décédé le 19 décembre dernier – à la requête de Dina née Wittersheim la veuve tutrice naturelle de 1. Félix 14 ans, 2. Julie 12 ans, 3. Abraham 7 ans, 4. Henriette 5 ans, Joséphine 3 ans, les cinq enfants du défunt – en présence d’Ulrich Hellmann négociant à Bouxwiller tuteur subrogé
au logement qu’occupait le défunt au second étage dans la maison rue du Coq n° 5
meubles 959 fr, garde robe 115 fr
immeuble 1 ha 66 ares à Hochfelden 2000 fr, la moitié d’une maison à Bouxwiller 900 fr, total des immeubles 2900 fr, total de l’actif 5942 fr
passif sur maison 280 fr, reprises de la veuve 2640 fr, son augment 1200 fr, ensemble 4120 fr
Enregistrement, acp 124 F° 195 du 8.7. – vacation du 19.8. (acp 125 F° 58 du 22.8.)

Décès, Strasbourg (n° 2171)
Déclaration de décès faite le 20 décembre 1813. Lazare Hellmann, âgé de 45 ans, né à Wingersheim, homme de Lettres, Epoux de Dina Wittersheim, mort en cette mairie le 19 du mois courant à midi dans sa maison située N° 5 Ruë du Coq, fils de feu Feisel Lazare et de feu Jüdel Levy [in margine :] (-) adynamique (i 33)

Dina Wittersheim meurt en 1854 en délaissant quatre enfants
1855 (8.1.), Strasbourg 7 (109), Not. Edouard Stromeyer n° 262
Inventaire de la succession de Dina Wittersheim, rentière vivante veuve du sieur Lazare Hellmann, vivant négociant à Strasbourg où elle est décédée le 28 décembre 1854.
Cejourd’hui 8 janvier 1855 à deux heures de relevée en la maison mortuaire sise rue du Vieux-Marché-aux-Poissons N° 68. A la requête & en présence de 1° D° Julie Hellmann épouse dûment autorisée & assistée de Mr Hypolite Wildenstein commerçant demeurant et domicilié à Strasbourg, 2° Du Sr Lazare Alfred Wildenstein négociant demeurant à Strasbourg, agissant en qualité de mandataire spécial de 1° M. Felix Hellmann, professeur de musique demeurant à Metz (…) 2° de Mr Abraham Hellmann commis de banque demeurant et domicilié à Paris (…) Mr Hellmann ayant agi lui-même dans ladite procuration tant en son nom propre & privé nom que comme cessionnaire des droits successifs de Md° sa sœur Joséphine Hellmann épouse autorisée du Sr Moïse Picard, trafiquant demeurant à Strasbourg suivant cession passée devant M° Stromeyer notaire soussigné le 2 janvier courant enregistrée. Lesdits D° Wildenstein, Abraham & Félix Hellmann habiles à se dire et porter seuls et uniques héritiers de feu leur mère D° Dina Wittersheim (…) savoir M° Wildenstein pour un quart, Mr Félix Hellmann pour un quart et Mr Abraham Hellmann par suite de sa cession pour une moitié.
acp 436 (3 Q 30 151) f° 74 du 17.1. (succession déclarée le 23 juin 1855. Il dépend de la dite succession. Un mobilier estimé à 300. Dépôt à la caisse d’épargne 1000. Passif ci 363

1855 (2.1.), Strasbourg 7 (109), Not. Edouard Stromeyer n° 255
Cession de droits successifs – A comparu Joséphine Helmann épouse dument autorisée et assistée du Sr Moïse Picard, colporteur demeurant & domicilié ensemble à Strasbourg, habiles à se dire et porter héritière pour un quart de sa mère Dina Wittersheim vivante veuve du sieur Lazare Hellmann, négociant à Strasbourg où elle est décédée, laquelle a cédé et transporté (…)
à Mr Abraham Helmann, commis de banque demeurant et domicilié à Paris rue de Provence N° 52
tous les droits successifs mobiliers (…) fait et passé à Strasbourg en la demeure de la défunte veuve Hellmann Marché-aux-Poissons N° 68.
acp 436 (3 Q 30 151) f° 40-v du 6.1.

Lazard Feissel Wingersheim vend la maison au tisserand Jean Jacques Weiblen

1806 (19.9.), Strasbourg 7 (38), Not. Stoeber n° 2727, 7340
Lazard Feissel Wingersheim homme de lettres de cette ville (signé) Lazard feisel
à Jean Jacques Weiblen tisserand
deux maisons sises en cette ville rue Elisabeth n° 17 et 18, d’un côté le Sr Abraham Schwing de l’autre Daniel Breu, derrière contre la maison des Sr frères Dillemann, desquelles maisons on paie à la ville une rente annuelle de 40 c, acquis devant nous le 3 brumaire 11 et M° Grimmer le 4 thermidor 13 – pour 2010 francs
Enregistrement, acp 100 F° 186-v du 29.9.

Originaire d’Urach en Wurtemberg, Jean Jacques Weiblen épouse en 1797 Anne Marie Sturm, fille du revendeur Jean Daniel Sturm
Mariage, Strasbourg (n° 113)
Cejourd’hui 22° Brumaire l’an VI de la République française une et indivisible (…) sont comparus pour contracter mariage d’une part Jean Jacques Weiblen, âgé de 24 ans, tisserand, domicilié en cette commune depuis 18 mois, natif d’Urach dans le duché de Wurtemberg, fils de feu Jean Jacques Weiblen, maréchal ferrant au dit lieu, et de Marie Eve Schlegel, de l’autre part Anne Marie Sturm, âgée de 30 ans, née et domiciliée en cette commune, fille de feu Jean Daniel Sturm, revendeur et de feüe Anne Catherine Laenger (…) 1° l’acte de naissance du futur portant qu’il est né le 13 juillet 1773 (…) 2° l’acte de naissance de la future portant qu’elle est née le 18 décembre 1766 (signé) Jean Jacques Weiblen, Anna Maria Sturmin (i 61)

Anne Marie Sturm meurt en 1817 en délaissant deux enfants. La maison est estimée à 3 480 francs

1817 (5.5.), Strasbourg 9 (anc. cote 21), Not. Bossenius n° 694
Inventaire de la succession de Anne Marie Sturm, femme de Jean Jacques Weiblen, ouvrier tisserand, décédée le 8 novembre dernier – à la requête du veuf tuteur naturel de Louise Elisabeth & Jean Charles agés de 18 et 11 ans – en présence de Jean Jacques Endres passementier subrogé tuteur desdits mineurs
dans la maison rue Elisabeth n° 17 faisant partie de la présente succession
propres, mobilier 47 fr – communauté mobilier 286 fr
immeubles, deux petites maisons, cour et puits avec toutes autres appartenances et dépendances sises à Strasbourg rue Elisabeth n° 17 & 18 d’un côté M Helck charron de l’autre Geofroi Hiller débitant de vin, derrière propriété des Sr Dillemann frères négociants
Les petits logemens dans le vieux bâtiment rapportent 192 fr, par le nommé Merckel journalier 40 fr, Catherine N fille majeure 30 fr, N Nussbaum garçon ménuisier 40 fr, Antoine Gerstner journalier 42 fr, le petit logement occupé par la succession 40 fr, estimés 3840 fr – acquis par contrat reçu Jean Daniel Stoeber le 19 septembre 1806, à l’appui de ladite acquisition un autre acte reçu M° Stoeber le 3 brumaire 11, M° Grimmer le 4 thermidor 13, la totalité 3840 fr
total général 4126 fr, passif 4800 fr, déduction faite 674 fr
Enregistrement, acp 134 F° 11 du 7.5.

Jean Jacques Weiblen se remarie avec Charlotte Dorothée Roos
1819 (30.9.), Strasbourg 9 (anc. cote 40), Not. Hickel n° 327
Contrat de mariage – Jean Jacques Weiblen, tisserand veuf avec enfants d’Anne Marie Sturm
Charlotte Dorothée Roos fille de Jean Jacques Roos, gantier, et de Marie Barbe Plapper
Enregistrement, acp 144 F° 154 du1.10. – comunauté d’acquets avec réserve d’apports

Les deux maisons contiguës sont vendues par expropriation forcée au boucher Jean Frédéric Schlegel

1825 (29.6.), Hypothèque de Strasbourg, Transcription reg. 180, n° 63
Tribunal civil de première instance – adjudication par voie d’expropriation forcée des immeubles réellement saisis sur Jean Jacques Weibler, tisserand – Cahier des charges, M° Klauhold, avoué constitué déclare que sadite commettante est créancière de Jean Jacques Weibler d’une somme principale de 113 fr, jugement du Tribunal Civil du 12 mars 1823
Désignation des immeubles et mise à prix. Deux maisonnettes construites en bois sises rue Elisabeth n° 17 & 18 d’un côté la maison de Jean Melchior Helck, de l’autre celle du Sr Hiller boucher. La première n° 17 prend son entrée dans la rue Elisabeth, elle est composée d’un rez de chaussée, d’un étage et de greniers. La seconde n° 18 est composée d’un rez de chaussée et de deux étages, mise à prix 200 fr, ce 6 décembre 1824
18 février, par M° Doss au nom de M° Klauhold, avoué constitué par la ville de Strasbourg poursuivante – 22 avril remise
Adjudication définitive du 3 juin, à M° Klauhold pour 2700 fr
Déclaration de command du 4 juin pour David Butz, tonnelier
17 juin, Adjudication définitive sur surenchère, Jean Frédéric Schlegel, boucher moyennant 3375 francs

Un arrêt de la cour de Colmar en date du 18 août 1826 restitue les immeubles aux deux enfants Weiblen issus d’Anne Marie Sturm. Louise Elisabeth Weiblen vend sa part à son frère menuisier Jean Charles Weiblen

1835 (12.3.), Strasbourg 12 (135), Me Noetinger n° 7114
Louise Elisabeth Weiblen, fille majeure
à Jean Charles Weiblen son frère, menuisier
la moitié par indivis d’une maison sise à Strasbourg rue Ste Elisabeth n° 17 & 18 consistant en bâtiments de devant, latéraux & de derrière avec cour, pompe, appartenances, & dépendances, d’un côté Jean Holl, de l’autre les héritiers Breu, derrière les Sr Reibell, Keck et consorts – La venderesse a recueilli une moitié (ou un quart de la totalité de l’immeuble) de la succession d’Anne Marie Sturm sa mère épouse de Jean Jacques Weiblen, tisserand, suivant arrêt de la Cour Royale de Colmar en date du 18 août 1826 et l’autre moitié de ladite portion (également un quart) dans la succession de Jean Jacques Weiblen son père. Weiblen père a acquis ledit immeuble formant alors deux maisons séparées de Feissel Wingersheim, homme de lettres, suivant contrat de vente reçu M° Daniel Stoeber le 19 septembre 1806 – à charge d’acquitter au profit de Madeleine Weiss femme en secondes noces de Jacques Weiss, tisserand, une rente viagere annuelle de 37,50 faisant la moitié à sa charge de 75 francs – moyennant 3000 francs
Enregistrement, acp 230 f° 161 du 16.3.

Jean Charles Weiblen vend les deux maisons contiguës à Catherine Erhard, femme du capitaine Charles Lallemand

1837 (25.9.), Strasbourg 12 (144), Me Noetinger n° 9578
Adjudication définitive – Cahier des Charges n° 9472 du 7 août – Jean Charles Weiblen, célibataire, menuisier
à Catherine Erhard épouse de Charles Lallemand, capitaine au 61° régiment de ligne
Description de l’immeuble à vendre, une maison sise à Strasbourg rue Ste Elisabeth n° 17 & 18 consistant en bâtiment de devant, latéraux et de derrière, cour, pompe, appartenances et dépendances, d’un côté Jean Holl, de l’autre les héritiers Breu, devant la rue, derrière les Sr Reibell, Keck et consorts – Origine de la propriété, le vendeur a acquis une moitié de Dlle Louise Elisabeth Weiblen sa sœur majeure par acte reçu M° Noetinger le 12 mars 1835, il se trouvait déjà propriétaire de l’autre moitié et sa sœur possédait la moitié pour l’avoir recueilli un quart de la totalité dans la succession d’Anne Marie Sturm leur mère épouse de Jean Jacques Weiblen, tisserand, suivant arrêt de la Cour Royale de Colmar en date du 18 août 1826 et l’autre quart dans la succession de Jean Jacques Weiblen leur père. Weiblen père a acquis ledit immeuble formant alors deux maisons séparées de Feissel Wingersheim, homme de lettres, suivant contrat de vente reçu M° Daniel Stoeber le 19 septembre 1806 – à charge d’acquitter au profit de Madeleine Weiss femme en secondes noces de Jacques Weiss, tisserand, une rente viagere annuelle de 75 francs
n° 9499 du 30.8. mise à prix 6000 fr, aucune personne ne s’est présentée – adjugée à ma somme de 8600 francs
Enregistrement, acp 253 f° 33-v du 2.10.

Originaire de Saintes, Charles Lallemand épouse en 1825 Catherine Ehrhard, fille du garde d’artillerie Nicolas Erhard
1825 (16.11.), M° Joseph Wengler dans Strasbourg 12 (156), M° Noetinger n° 14.033
Contrat de mariage, 16 novembre 1825 – ont comparu Monsieur Charles Lallemand, Capitaine au 61° régiment d’infanterie de ligne den garnison à Saint-Omer, se trouvant présentement à Strasbourg, fils majeur procréé en légitime mariage entre M. Jacques Lallemand, propriétaire à Saintes /charente inférieure/ et D° Anna Patiron agissant comme futur époux d’une part
Et Mademoiselle Catherine Ehrhard, fille majeure de feu M. Nicolas Ehrhard, en son vivant garde général d’artillerie à la cidevant armée de la Moselle et de D° Anne Catherine Schwartz, sa veuve, épouse actuelle de M. Jean Martin Fecly, négociant demeurant à Strasbourg future épouse, agissant sous l’assistance de ses dits mère et beau-père, d’autre part

Charles Lallemand meurt en 1863 en délaissant un fils. Il a loué la maison sans jamais y habiter (voir le registre de population 600 MW 169, année 1835 et suiv., pages 370 et suivantes)

1863 (5.10.), M° Noetinger
Inventaire de la communauté de biens qui a existé entre Charles Lallemand, capitaine en retraite, et Catherine Ehrhard sa femme à Strasbourg et de la succession du Sr Lallemand décédé le 11 juillet 1863, dressé à la requête de 1) la veuve agissant comme commune en biens en vertu de son contrat de mariage reçu Wengler Nre le 16 novembre 1825 et comme donataire en usufruit de la moitié de la succession de feu son mari, 2) Martin Jacques Charles Lallemand, rédacteur en chef de l’Illustration de Bade
acp 525 (3 Q 30 240) f° 75-v du 7.10. (succession déclarée le 4. Xbre 1863) Communauté. Mobilier estimé à 1680, argent comptant 20, deux livrets de la caisse d’épargne montant à 306, pennsion militaire 50
Une maison à Strasbourg Grande rue N° 71
Un jardin hors la porte des Juifs
Une maison à Strasbourg rue Ste Elisabeth N° 17 & 18
Reprises de la veuve 48.700. Reprises du défunt 10.000 – Garde robe estimée à 149 francs

Catherine Erhard meurt en 1871. Son fils Martin Jacques Charles Lallemand habite à Bordeaux
1871 (26.7.), M° Noetinger
Inventar des Nachlaßes von Catharina Ehrhard Wittwe von Karl Lallemand den 14. Februar 1871 gestorben, errichtet von dem Bevollmächtigten von Martin Jacob Karl Lallemand, Rentner in Bordeaux
acp 599 (3 Q 30 314) f° 78-v n° 1493 du 28.7. (Sterbefall bezhahlt den 14. August 1871) Es hängt vom Nachlass, Rückständige Pension, Memoria, Sparkassen Büchlein 230

Acte de notoriété
1873 (16.9.), M° Holtzapffel
Notorietät bestätigend, daß Catharina Ehrhard Wb. Karl Lallemand Capitän a. D. zu Straßburg den 12. Januar 1871 verstorben ist
acp 618 (3 Q 30 333) f° 66-v du 22.9. (Erklärt 14/8.71.)

Martin Jacques Charles Lallemand fait vendre la maison au fabricant de chaises Joseph Hummel. La maison est depuis lors réunie à la voisine, voir le n° 21

1874 (9.3.), M° Holtzapffel
Versteigerung auf Anstehen des Bevollmächtigten von Martin Jacob Karl Lallemand, Advokat zu Bordeaux
eines zu Strassburg Elisabethgasse N° 17 & 18 gelegenen Wohnhaus
zugeschlagen dem Sessel Fabrikanten Joseph Hummel dahier um 20.500 Franken.
Besitzantritt und Steuerübernahme am 26. l. Mts. Der Kaufpreis ist Zahlbar 6000 frcs an H Aufschlaeger dahier Gläubiger nach Act vor Notar Noetinger vom 17. Januar 1854 & der Rest baar. Erwerbstitel, Steigprotokoll Noetinger den 7. August & 25. September 1837
acp 626 (3 Q 30 341) f° 66-v n° 1199 du 19.3.


Emmanuel Dalmar, revendeur, et (1783) Marie Catherine Hanss – catholiques

Fils de vendeur de grains Simon Pierre Dalmer, Emmanuel Dalmar épouse en 1783 Marie Catherine Hanss, fille du manant Laurent Hanss : contrat de mariage, célébration

1783 (1. Hornung), Not. Hüttel (6 E 41, 859) n° 126
(Eheberedung) persönlich erschienen der ehrengeachte Mr Emanuel Dalmer, leediger Korn Käufer und burger allhier, weil. Mr Simon Peter Dalmer Sen. des geweßenen ebenmäßigen Korn Käufers und hisiegen burgers mit frauen Maria Salome geborner fäslerin, seiner hinterbliebenen Wittib ehelich erzeugter Sohn als hochzeiter en einem,
So dann die tugendsame Jungfrau Maria Catharina Hannsin, Lorentz Hanns des hiesigen Schirmers mit frauen Gertruda, geborner Clausin ehelich erziehlte tochter, beiständlich deßelben, als hochzeiterin
Sambstags den ersten hornung anno 1783. [unterzeichnet] Emanuel Dalmar, maria catharin hansen als hochzeiterin, Lorentz hanß Alß fatter, Sebastian dalmar

Mariage, Saint-Marc (cath. p. 196)
Hodie 3 februarÿ anni 1783 (…) sacro matrimonii vinculo in facie ecclesiæ conjuncti Joannes Emanuel Dalmer argentin. defuncti Simonis Petri Dalmer civis hujatis et Mariæ Salomeæ Fessler conjugum filius legitimus solutus et Majorennis ratione domicilÿ ad St. Petrum senioren huius Urbis parochianus et Maria Catharina Hans Laurentÿ Hans et gertrudis claus filia legitia soluta ratione domicilÿ, nec non originis /sicut et sponsus/ parochiana Nostra (signé) Emanuel dalmar, Maria Catharina hanß

Marie Catherine Hass fait dresser l’inventaire de ses apports

1804 (10 floreal 12), Strasbourg 5 (19), Not. F. Grimmer n° 2824
Inventarium über Alles das jenige was burgerin Maria Catharina Hanns burgers Emanuel Dalmar des bierbauers Ehegattin in die Ehe zugebracht hat, vor Not. Hüttel den 1. Februar 1783 passirten Eheberedung
in der bierbehausung zum Sternenberg ane der Zaberner Vorstadt
hausrath 1244 lb, baarschafft 1800 lb, haussteur 200 lb, summa summarum 3244 lb
Enregistrement, acp 91 F° 77-v du 17 floréal 12

Déclaration tenant lieu d’inventaire dont la minute n’est pas conservée (Emmanuel Dalmar acquiert et revend de nombreux immeubles à Strasbourg à partir du début de la Révolution)

1805 (6 ventôse 13), Strasbourg, Not. F. Grimmer (minutes en déficit)
Déclaration tenant lieu d’inventaire des biens d’Emanuel Dalmar
Enregistrement, acp 95 F° 179-v du 6 ventôse 13

Inventaire des biens qui appartiennent au brasseur Emanuel Dalmar et à sa femme

1805 (1 pluviose 13), Strasbourg 5 (21), Not. F. Grimmer n° 3237
Inventaire des biens que possedent actuellement Emanuel Dalmar brasseur et Marie Catherine Hanns – qu’a la suite de malheurs considérables et de spéculations ruineuses dont son inexpérience l’a rendu victime
en la demeure des comparans fauxbourg de Saverne a la Brasserie a l’étoile
propres de la femme, meubles 548 fr, dettes actives 100 fr, remploi 2316 fr, total 2964 fr
propres du mari, meubles 779 fr
Immeubles, Premièrement une maison deux cours et Jardin ayant pour enseigne la Brasserie a l’Etoile faisant autrefois quatre maisons avec tous ses bâtiments aisances appartenances et dépendances située en cette ville fauxbourg de saverne n° 60, d’un côté faisant le coin vis à vis le pont dit Speÿer brück de l’autre Freis maréchal ferrant en partie la brasserie a l’homme sauvage, devant le fauxbourg de saverne, derrière sur le marais verd ou elle a une issue – chargée d’une rente foncière de 4 fr a la ville, 5 fr a la Nation ci devant au grand chapitre et 2 fr a l’hopital de Strasbourg, ensemble les ustensiles de brasserie, estimée 68.212 fr, Titres de propriété sousigné le 28 janvier 1792, 30 juillet 1793, 30 germinal 3
Plus la moitié par indivise d’une maison appartenances aisances et dépendances rue Ste Elisabeth a Strasbourg N° 13 et 15, d’un côté Abraham Schwing de l’autre Daniel Breu derrière contre la maison des frères dillmann acquise 3500 fr, le titre d’acquisition se trouve probablement entre les mains dudit sindic
Plus deux remises baties sur un terrain appartenant a la ville de Strasbourg sises en cette ville fauxbourg de Saverne, d’un côté la rue de l’incendie de l’autre le magasin du Sr Rieth sellier derrière sur Geyer menuisier avec la cloison en planches, la place desquelles remises et batiment* y attenant à la ville 20 fr, de revenu en capital 6000 fr, les titres doivent aussi être entre les mains du sindic
terres Northeim, total des immeubles 78.412 fr, dettes actives (recettes, dépenses), total de la masse 79.191 fr, passif 331.789 fr, déficit 252.594 fr
Contrat de mariage (…) le 1 février 1783, Hüttel notaire
Enregistrement, acp 95 F° 123 du 5 pluviôse 13

« Page précédentePage suivante »

Les Maisons de Strasbourg sont présentées à l’aide de Word Press.