28, rue du Faubourg National


Rue du Faubourg National n° 28 – I 178 (Blondel), P 277 puis (1875) P 79, ensuite section 50 parcelle 61 (cadastre)

Partie arrière (aujourd’hui 13, rue de la Course) détachée en 1636


Le n° 28 à encorbellement au premier plan (mai 2011) – Façade en septembre 2007

La maison a un encorbellement de vingt-trois pieds de long en saillie de trois pieds et demi (Livre des communaux, 1587). Le couvent Saint-Jean à l’Île verte la vend en 1594 à son locataire, le boulanger Jean Spetter. Le cordier Jean Pierre Eberlen l’achète en 1603. Son fils aussi nommé Jean Pierre Eberlen vend en 1636 le bâtiment arrière qui donne dans le rue de la Course au boulanger Michel Jelin puis en 1637 le bâtiment avant au sellier Euchaire Frédéric Schübler ; ses ayants-droit en conservent la propriété jusqu’en 1865. Le sellier Jean Gaspard Ehrlenholtz la reconstruit en partie pendant son mariage comme le mentionne en 1753 la donation qu’il fait à son fils Jean Frédéric. Jean Frédéric Ehrlenholtz charge en 1780 le maître maçon Jean Georges Scherb de faire une cuisine au premier étage du bâtiment sur cour. Le maire interdit en 1815 à sa fille Salomé veuve de l’huilier Jean Daniel Cottler de faire des réparations à moins de supprimer l’encorbellement.


Plan-relief de 1727 (Musée historique). La maison forme la partie gauche du bâtiment à trois lucarnes sur la droite.

Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 101 (Musée des Plans-relief) 1

L’Atlas des alignements (années 1820) mentionne une maison à encorbellement, rez-de-chaussée en maçonnerie et deux étages en bois. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade se trouve entre les repères (h-i) : trois arcades au rez-de-chaussée, trois fenêtres au premier étage, deux au deuxième étage puis étage mansardé et deux niveaux de lucarnes. La cour R représente l’arrière (5-6) du bâtiment sur rue, les bâtiments (5-2) à l’est de la cour, celui en (3-4-5) étant plus en avant que celui en (2-3). Les deux petits bâtiments (1-2) se trouvent au fond de la cour. Les murs (1-6) en forment le côté ouest.
La maison porte d’abord le n° 64 (1784-1808), le n° 69 (1808-1857) puis le n° 28.


Cour R – Ponts et Chaussées, Projet d’alignement, route royale de 1° classe n° 4 de Paris à Vienne par Saverne, Strasbourg et Kehl (18 décembre 1823), ADBR, cote 2 SP 52 – La maison figure sous le n° 69 (Toute en bois encore passablement bonne, 2 étages en avance de 0.70)

Emile Bosch charge en 1904 l’entrepreneur Widmann de modifier la devanture. La maison est endommagée lors du bombardement aérien le 25 septembre 1944. Le magasin est occupé depuis 1854 par des épiciers puis (1921) par les marchands de cycles Victor Modler (1921) et Auguste Fend (1938) qui tient ensuite un bazar puis un établissement d’apiculture (1963).


Nouvelle devanture, 1904 (dossier de la Police du Bâtiment)

avril 2023

Sommaire
CadastrePolice du BâtimentRelevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1596 à 1952. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

couvent Saint-Jean à l’Île verte
1594 v Jean Spetter, boulanger, et (1576) Véronique Heig – luthériens
1599 v Jean Kohler, boulanger, et (1597) Anne Jacob – luthériens
1602 v Gui Kohler, tailleur, et (v. 1570) Barbe Thomann – luthériens
1603 v Jean Pierre Eberlin, cordier, et (v. 1592) Marie Anwald, (1601) Susanne Kammerer puis (1617) Barbe Monn, d’abord (1607) femme du chef de chantier Jean Schumacher – luthériens
1603 v Jean Pierre Eberlin, cordier, et (1628) Aurélie Roth, d’abord (1619) femme du charron Jean Adolphe Obelé puis (1634) Anne Braunstein, d’abord (1624) femme du revendeur Jean Reinhard – luthériens
1637 v Euchaire Frédéric Schübler, sellier, et (1636) Jeanne Schott puis (1668) Marguerite Bœler, d’abord (1618) femme du jardinier Jean Hügel – luthériens
1680* h Samuel Schübler, sellier, et (1668) Anne Marie Reffolt – luthériens
1705* h Frédéric Schübler, sellier, et (1709) Aurélie Saum – luthériens
1713 h Jean Gaspard Ehrlenholtz, sellier, et (1713) Aurélie Saum veuve du sellier Frédéric Schübler – luthériens
1753 h Frédéric Ehrlenholtz, sellier, et (1753) Dorothée Lix – luthériens
1816 h Jean Daniel Cottler, huilier, et (1783) Salomé Ehrlenholtz – luthériens
1816 h Théophile Keller, négociant, et (1813) Marie Salomé Cottler
1854 h Charles Keller, marchand épicier, célibataire († 1864)
1865 v Gustave Ensfelder, marchand épicier, et (1865) Julie Emma Mühlbacher
1905* h Emile Bosch, menuisier, et (1890) Emma Ensfelder
1914* Société evangélique de Mission intérieure Strasbourg

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 500 livres en 1713

(1765, Liste Blondel) I 178, Jean Gaspard Ehrlenholtz
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Joh: Friderich Ehrlenholtz, 6 toises, 3 pieds et 5 pouces
(1843, Tableau indicatif du cadastre) P 293, Keller, Théophile, épicier – maison, sol, cour, bâtiment – 2,1 are

Locations

1687, Georges Frédéric Knobloch, tisserand
1693, Jean Joachim Farrenschon, cordier

Livres des communaux

1587, Livre des communaux (VII 1450) f° 420-v
Le couvent Saint-Jean à l’Île verte paie 8 sols 10 deniers pour la maison louée au fournier Jean Spetter, à savoir un encorbellement (23 pieds de long, saillie de 3 pieds ½), un auvent fixé à cet encorbellement (même longueur, saillie supplémentaire de trois pieds), un autre encorbellement, une marche en pierre (5 pieds ½ de long, saillie de 2 pieds 4 pouces) à côté de la porte un muret en pierre (2 pieds de long, saillie de 4 pieds), un étal de revendeur (4 pieds ½ de long, 2 pieds de large)

Anderseitten der Straß vnder Wagnern beÿm Zollthor wider Angemeßen hinauß nach dem Weißen Thurn Zu.
Das Closter Sanct Johann zum Grünenwördt alhie hatt ein Hauß, da Hanß Spötter der Haußbeckh Innen sitzt, daran ein Vsstoß xxiij schu lang, iii+ schu herauß, Ane demselben ein Wettertach In gleicher lenge noch iiij schu weiter für den Vsstoß herauß, Vnden Vor der Haußthür ein steinen Tritt v+ schu lang, j schu iiij zoll heraus, Neben der haußthüer ein steines Meürlin ij schu breit iiij schu herauß, Ein Gremppenbanckh v= schu lang ij schu breit, Ein Laden vj schu lang, ij schu breit, Bessert xiiij ß x d.

Préposés au bâtiment (Bauherren)

1636, Préposés au bâtiment (VII 1346)
Le cordier demande une inspection de son encorbellement porté au registre des loyers

(f° 14) Donnerstagß den 7. Aprilis a° 1636, Folgende Augenschein eingenommen vnd Expedirt – New Wetterdach
Beÿ hanß Peter Eberle des Seÿlers hauß vor den Zollthor, gegen der Elenderherberg vber, Bitt *ben Wettertach wie solcheß In lehnung Manual fol. (-) beschrieb. v. daselbst Zu erseh.

1737, Préposés au bâtiment (VII 1397)
Le sellier Gaspard Erlenholtz est autorisé à construire de nouveaux combles mansardés à sa maison à encorbellement et à rehausser les fenêtres à l’étage supérieur.

(f° 97-v) Eodem die 22. Januarÿ 1737. – Caspar Erlenholtz
An Caspar Erlenholtz des Sattlers Hauß in der Weisen Thurnstraß, Welcher umb erlaubnus gebetten einen Neüen dachstuhl a la Mansarde auf besagtes hauß so einen Überhang Hat, Zubauen, auch die fenster in dem Obern Stock Höher machen zulaßen. Erkannt Willfahrt.

1815, Voirie (283 MW 357)

n° 293, Le soussigné Georges Mathias Blanck Mr Maçon (…) de crepir et blanchir le rez de chaussée de la Maison sise faubourg blanc n° 69 appartenant a la veuve Salomé Cottler née Ehrlenholz (renvoi a l’architecte le 17 mars 1815)
Considérant que la maison dont s’agit a une avance et qu’elle n’est pas alignée, suis d’avis que toute réparations lui soient interdites, 20 mars 1815 Villot
– maire, defense (…)a moins de prendre l’engagement par écrit d’en faire oter l’avance et d’en porter la façade dans l’alignement à tracer 21 mars 1815

n° 304, la veuve Salomé Cottler, Qu’elle desirerait faire un léger changement à la façade de la maison sise faubourg blanc N° 69 dont le fait est seulement d’abattre au rez de chaussée un petit mur sur lequel est placé une fenêtre et remplacer celle ci par une porte d’entrée sans deranger aucun pilier & sans y appliquer la moindre réparation de maçonnerie
Plan de la fenêtre ou croisée dont ce qui est bariolé devrait être oté – renvoy à l’architecte le 3 avril 1815
– Considérant que la maison dont s’agit a une avance et qu’elle n’est pas alignée, suis d’avis que toute réparations lui soient interdites, 12 avril 1815, Villot
– maire ; defense (…) a moins d’en faire oter l’avance et de reconstruire ensuite la façade dans l’alignement à tracer, 13 avril 1815

Préposés aux feux (Feuerherren, 4 R 91)

Jean Frédéric Ehrlenholtz charge en 1780 le maître maçon Scherb de faire une cuisine au premier étage du bâtiment sur cour.

(p. 533) Dienstags den 7.ten Novembris 1780 – Joh: Friderich Ehrlenholtz der Sattler will in seiner ane der weißenthurnstraß gelegenen behaußung im hoff im ersten stock eine Küche mit Heerd und Caminschoß wohl versehen machen das Rohr am steinernen gäbel Hinauf von allem holtz entfernt, Erkandt, willfahrt
Mstr. Scherb

Description de la maison

  • 1713 (billet d’estimation traduit) La maison qui comporte un passage vers le bâtiment accessoire commun, un atelier, une cave voûtée, un puits commun, autres appartenances et dépendances est estimée à la somme de 1 000 florins

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

1° arrondissement ou Canton ouest – Rue du Faubourg Blanc

nouveau N° / ancien N° : 28 / 69
Ehrlenholtz
Rez de chaussée en maçonnerie et 2 étages en bois et avance mauvais état
(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 28 f° 42 case 2

Keller Théophile, épicier

P 293, maison, bât. et cour – sol, Faub. national 69
Contenance : 2,10
Revenu total : 163,09 (162 et 1,09)
Folio de provenance : (42)
Folio de destination :
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 17 / 14
fenêtres du 3° et au-dessus :

Cadastre napoléonien, registre 22 f° 64 case 2

Keller Théophile, épicier
1867, Ensfelder, Gustave, épicier

P 293, maison, sol, cour, Faubourg national 28
Contenance : 2,10
Revenu total : 163,09 (162 et 1,09)
Folio de provenance : (42)
Folio de destination :
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 17 / 14
fenêtres du 3° et au-dessus :

Cadastre napoléonien, registre 24 f° 61 case 2

Ensfelder, Gustav, Spezereihändler
1905 Bosch Emil, Rentner, Ehefrau Marie geb. Ensfelder (2144)

P 79, Hofraum, Haus, Weissthurnstrasse 28
Contenance : 2,10
Revenu total : 163,09 (162 et 1,09)
Folio de provenance :
Folio de destination : Gb
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 17 / 14
fenêtres du 3° et au-dessus :

Cadastre allemand, registre 31 p. 155 case 2

Parcelle, section 50, n° 62 – autrefois P 79
Canton : Weißthurnstraße Hs N° 28 / 827
Désignation : Hf, Whs
Contenance : 1,84
Revenu : 1700 – 1900
Remarques

(Propriétaire jusqu’à l’exercice 1914), compte 1897
Bosch Emil Ehefrau geb. Ensfelder
(gelöscht 1914)

(Propriétaire à partir de l’exercice 1914), compte 64
Evangel. Gesellschaft zur Förderung der innern Mission
1922 Société evangélique de Mission intérieure Strasbourg
1943 gelöscht

(Propriétaire à partir de l’exercice 1943), compte 6134
Evangelisch-Lutheranische Landeskirche
1947 Société Evangélique de Strasbourg (Mission intérieure) à Strasbourg

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton I, Rue 6, Rue du fauxbourg Blanc f° 11

64
Pr. Ehrlenholtz, J. Frederic, Sellier – Taneurs

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Weissthurmstrasse (Seite 194)

(Haus Nr.) 28
Würgel, Spezereihdl. 0
Sonnenmeter, Anw.- Geh. 1
Susslick, Eisb.-Schaffn. 2

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 789 W 72)

Faubourg National n° 28 (1889-1987)

Le tribunal condamne en 1898 Gustave Ensfelder à payer une amende de trente marks pour avoir refusé de rehausser une cheminée  : les travaux seront faits en 1909 après de nouvelles plaintes. Emile Bosch charge en 1904 l’entrepreneur Widmann de modifier la devanture. L’épicier Léon Würgel fait poser un store en 1905 ; il s’inquiète en 1913 que la maison est étayée de toute part à cause de travaux chez les voisins. La maison est endommagée lors du bombardement aérien le 25 septembre 1944. L’hôtel Pax (sis aux n° 24-26) projette en 1959 d’établir un passage sur la parcelle du n° 28 mais les travaux n’ont pas lieu. Il agrandit en 1986 sa cuisine sur la parcelle.

Le magasin est occupé par les épiciers Charles Heitz (1897), Georges Riedel (1904), Léon Würgel (1904) puis Eugène Oster (1914), le marchand de cycles Victor Modler (1921) puis Auguste Fend (1938) qui tient ensuite un bazar puis un établissement d’apiculture (1963).
Bijoutier Isidore Bernstein (1928) puis Hermann (1932)

Sommaire
  • 1889 – Le maire notifie Gustave Ensfelder, domicilié sur place, de faire ravaler la façade – Le propriétaire qui a l’intention de transformer la maison à l’occasion du mariage de sa fille demande de reporter le ravalement – Le maire accorde un an de délai – Travaux terminés, juillet 1890.
  • 1897 (avril) – Dossier suite à un courrier du commissaire de police. Le sieur Heitz demande l’autorisation de poser une machine automatique, fixer deux hampes et de suspendre des marchandises – Droits à verser
    1897 (juin) – L’épicier Charles Heitz déclare payer des droits depuis deux ans, c’est-à-dire depuis son entrée dans le magasin, pour une petite étagère, trois petites hampes et pour suspendre des marchandises – Le maire répond que les droits qu’il vient d’accorder ont trait à deux hampes et non trois.
  • 1898 (janvier) – Jacques Roth, locataire au troisième étage du 26, rue du Faubourg National, se plaint de la fumée provenant de la cheminée du n° 28. – La Police du Bâtiment constate que la cheminée est au niveau des fenêtres du plaignant. Le voisin Ensfelder devra rehausser la cheminée. – Jacques Roth réitère sa plainte en mars – Gustave Ensfelder estime que le règlement ne l’oblige pas à modifier la cheminée. La Police du Bâtiment établit le contraire, croquis à l’appui – Gustave Ensfelder argue que son voisin a aménagé un nouveau logement dans les combles – Comme Gustave Ensfelder refuse de supporter les frais des travaux, la Police du Bâtiment suggère à Joseph Roth de les payer. – Le tribunal condamne Gustave Ensfelder à payer une amende de 30 marks. – Joseph Roth déclare ne pas avoir les moyens de faire les travaux.
  • 1901- Le maire notifie Gustave Ensfelder, domicilié sur place, de faire ravaler la façade – L’entrepreneur Widmann (1, place Saint-Louis) demande l’autorisation de réparer le crépi – Autorisation
  • 1904 – La Police du Bâtiment constate que Georges Riedel a posé sans autorisation une enseigne sur l’encorbellement et deux vitrines – Il répond que seule la disposition des objets est nouvelle – La Police du Bâtiment constate qu’elle n’a délivré aucune autorisation – Autorisation de poser quatre enseignes et deux vitrines – Georges Riedel déclare supprimer les enseignes qui font de la publicité pour les fabricants sans augmenter ses ventes – Nouvelle autorisation pour deux vitrines seulement
  • 1904 – L’entrepreneur Widmann (1, place Saint-Louis) demande au nom d’Emile Bosch l’autorisation de poser une devanture – Le maire autorise Emile Bosch à faire modifier la devanture (septembre 1904) – Travaux terminés, novembre 1904 – Dessin
  • 1904 – Léon Würgel (produits des colonies, épicerie fine et vins, 18, rue du Jeu-des-Enfants) demande une autorisation pour une lampe électrique déjà posée par l’Electricité de Strasbourg – La Police du Bâtiment répond que l’objet posé sur l’encorbellement excède la saillie maximale – L’Electricité de Strasbourg intercède en faveur du pétitionnaire – La Police du Bâtiment refuse de créer une exception – L’objet est retiré, mars 1905
  • 1905 (mai) – Léon Würgel demande l’autorisation de poser un store – Autorisation – Le store est posé, août 1905
  • 1907 – Le sieur Schmid occupe la voie publique devant le 28, rue du Faubourg National
  • 1906 – Henri Rund, locataire au troisième étage du 26, rue du Faubourg National se plaint d’être incommodé par les fumées provenant du n° 28. – Le maire demande à Emile Bosch de rehausser la cheminée – Emile Bosch déclare que la disposition est la même depuis plus de cent ans – Le maire Schwander écrit qu’il ne peut être dérogé au règlement – Emile Bosch qui habite au 18, allée de la Robertsau est absent – La cheminée n’est pas rehaussée, octobre 1907
  • 1908 – Léon Würgel demande l’autorisation de poser une enseigne lumineuse – La Police du Bâtiment dresse un croquis – Autorisation – Libellé, Asbach Cognac
  • 1909 (juillet) – Le maire notifie Emile Bosch (demeurant 6, rue Geiler) de faire ravaler la façade – Le ravalement a eu lieu, août 1909
  • 1909 – Nouvelle plainte de Henri Rund – Le maire demande de rehausser la cheminée à Emile Bosch (demeurant 22, Roseneck, ensuite rue du Général de Castelnau) qui réitère ses arguments – L’entrepreneur Widmann demande une visite des lieux – La cheminée a été rehaussée, mai 1909
    1909 – L’entrepreneur Widmann (1, place Saint-Louis) demande l’autorisation de ravaler la façade – Autorisation – Travaux terminés, mai 1909.
  • 1911 – Léon Würgel demande l’autorisation de poser une étagère (planche) sous l’encorbellement pour présenter des légumes. Croquis – Autorisation – L’objet est retiré
    1912 – La Police du Bâtiment constate que Léon Würgel a posé trois enseignes sans autorisation (panneaux publicitaires pour Maggi et le café Négus)
    L’Entreprise générale de torréfaction Negus (Negus Caffee-Gross-Rösterei, 18, rue Brûlée) demande au commissaire de police l’autorisation de faire poser le panneau sur l’encorbellement – Autorisation
    Camille Scheibel, représentant de la société Maggi (boulevard de Schirmeck, ensuite boulevard de Lyon) demande l’autorisation de poser un panneau publicitaire – Autorisation
    1913 – Léon Würgel fait part à la Police du Bâtiment qu’il a retiré l’enseigne Cognac Asbach
  • 1913 – Léon Würgel déclare que sa maison est étayée de toute part à cause de travaux chez les voisins. – La Police du Bâtiment répond que le bâtiment voisin (appartenant à la société de la Croix bleue) en est au premier étage et que tout danger est écarté
  • 1914 (janvier) – Eugène Oster déclare avoir retiré l’enseigne posée par Léon Würgel.
    1914 (juin) – Eugène Oster demande l’autorisation de poser une enseigne à son magasin d’alimentation
  • 1974 – Le peintre en bâtiment J. Arnheiter (11, rie Finckwiller) demande l’autorisation de ravaler la façade – Autorisation
  • 1921 – Le marchand de cycles Modler demande l’autorisation de poser deux panneaux publicitaires (marques Michelin et Dunlop) – La Police du Bâtiment constate que la saillie dépasse les limites autorisées
    1924 – Les Ponts-et-Chaussées sollicitent l’avis de la Ville avant de statuer sur la demande de Modler d’installer sur le trottoir une pompe à essence sur chariot mobile – Le service compétent ne soulève aucune objection
    1924 – Victor Modler demande l’autorisation de poser une enseigne perpendiculaire. Dessin (fourche et roue de vélo, hauteur 1,40 mètre)
  • Commission contre les logements insalubres. 1904, rien à signaler
    1906, le propriétaire du 17, rue de la Course grevé d’une servitude d’écoulement des eaux provenant du 28, rue du Faubourg National demande une visite des lieux. La servitude s’éteint puisque les cabinets d’aisance sont raccordés aux canalisations.
    Commission des logements militaires, 1915. Rien à signaler
    1926 – La Police du Bâtiment estime que la plainte de la locataire Seligmann n’est pas fondée (locataire principal, Modler)
    1929 – La locataire Florine Seligmann se plaint que les cabinets d’aisance sont mal entretenus et se bouchent – La Police du Bâtiment note que l’affaire concerne le propriétaire ou le principal locataire
  • 1928 – La Police du Bâtiment constate que le bijoutier Isidore Bernstein a posé une vitrine sur le trottoir – Demande – Autorisation de poser une enseigne perpendiculaire et une vitrine
    1932 – L’horloger Hermann doit régler les redevances
  • 1938 – Le marchand de cycles Auguste Fend demande l’autorisation de poser trois enseignes plates (sur la façade et de chaque côté de l’encorbellement) – Autorisation
    1941 – Auguste Fend (marchand de cycles et de jouets) demande l’autorisation de modifier les enseignes (libellé Bazar Aug. Fend) – Accord
  • 1945 – La maison est endommagée lors du bombardement aérien le 25 septembre 1944. Certificat de sinistré accordé à Auguste Fend
  • 1950 – Auguste Fend (Bazar, souvenirs, cycles, parfumerie, jouets) demande l’autorisation de poser deux vitrines – Accord – Le même demande l’autorisation de suspendre une cigogne en bois – Autorisation
    1953 – La Police du Bâtiment constate qu’Auguste Fend a posé sans autorisation une enseigne perpendiculaire – Autorisation
    1960 – Auguste Fend retire l’enseigne en forme de cigogne
  • 1959 – Emile Forster, gérant de la société Hôtel Pax (24-26, rue du Faubourg National) dépose une demande de permis de construire sous la direction de l’architecte Jean Sorg (22, rue Richard Wagner) avec l’autorisation du propriétaire, la Société évangélique de Strasbourg. Les travaux consistent à établir un passage derrière l’escalier de service pour relier les couloirs latéraux au deuxième et au troisième étage. – Plan de situation
    Le ministère de la construction émet un avis favorable – Permis de construire accordé le 8 septembre 1959 – Le permis de construire est périmé sans que les travaux aient été exécutés
  • 1962 – La Société évangélique de Strasbourg est autorisée à poser un échafaudage sur la voie publique pour peindre la façade
  • 1963 – L’établissement d’apiculture Auguste Fend demande l’autorisation de poser une enseigne en lettres détachées – Même demande par G. Muller (Lumina plexi, 14, rue d’Obernai) – Autorisation
  • 1986 (18 novembre) – La Police du Bâtiment constate que des travaux ont lieu sans autorisation
    1986 (26 novembre) – La société anonyme Hôtel restaurant Pax, agissant par Robert Dollinger, demande l’autorisation d’agrandir sa cuisine. Propriétaire, Société évangélique mission intérieure (SEMIS), 16, rue de l’Ail – Plan cadastral de situation – Photographies
    1986 (décembre) – Mme W. Siegrist, propriétaire du 30, rue du Faubourg National (demeurant rue du Schnokeloch) donne son accord pour édifier un mur
    1987 (février) – Le gros œuvre est terminé – Travaux terminés, mars 1987
  • 1985 – Le maire demande à l’hôtel Pax de faire ravaler la façade. Robert Dollinger répond que l’hôtel sis 24-26, rue du Faubourg National n’occupe pas le n° 28. – Même courrier adressé à la Société évangélique de Strasbourg mission intérieure
    1987 (janvier) – Arrêté portant injonction de ravalement
    1986 (septembre) – La société Mariano (rue Lignée à Vendenheim) est autorisée à poser un échafaudage sur la voie publique
    1987 (mai) – La société Buck (rue de la Grotte à Griesheim) est autorisée à poser un échafaudage sur la voie publique – Travaux terminés, juin 1987

Relevé d’actes

La maison est inscrite dans le Livre des communaux (1587) au nom du couvent Saint-Jean à l’Île verte. Son receveur Erasme Wachter la vend en 1594 au boulanger Jean Spetter, jusqu’alors locataire, et à sa femme Véronique Heig. Elle comprend deux bâtiments, deux petites cours, l’arrière donne dans la rue de la Course.

1594 (xviij tag Julÿ), Chancellerie, vol. 293 (Registranda Meyger) f° 241
(P. fol. 273) Erschienen der Fürnem herr Eraßmus Wachter disser Zeit Schaffner des hauses Zu Sant Johann Zum grienen Wörd Zu St. Hatt verkaufft
dem Erbarn Hannß Spetter Brottbeck, vnd Veronica Heÿgin seiner ehelich. haußfrauwen Hannß Peter Eberlin dem Seÿler vnd Marien Anewaldin seiner Ehegemaheln, So alle Zugeg.
Zweÿ heüser, Ein Vorders vnd Hinders, mit Iren hoffestetten, Zweÿen höfflin vnd Schopff holtzhauß, Ouch allen Iren gebeuwen geleg. Inn der Voorstatt Straßburg, vnder Wagnern, gegen der Ellenden herrberg hinüber, Einsit Zum theil neben Friderich Braun dem weißbecken, vnd Zum theil Marx Rothen dem gartner, Andersit neben Michels Hucken dem gartner, Hinden vff die Renn gaß. stoßend, da sie auch einen vßgang haben, Dauon gond v. guldin gelts, ablesig mit C guld. St. Werung vff Sant Methardts tag, den Hauß Zu Sant Johann Zu m Grienen Wörd, Mehr j lb d glts Lösig mit xxv lb d vff (-) den herren Zu Alten Sant Peter alhie, Item x ß d glts stond Inn hauptgut x lb d vff Sant Ulrichs tag, den Cartheusern, Item Zwen guldin gelts, widerkhöuffig mit 50 gulden St. vff Allen heÿlig. tag, dem Barfusser Closter, Vnd dann Ein guldin gelts ablosig mit 20 guldin, derselbig Werung vff den dreÿzegend. tag Maÿ fallend, Sant Margred Closter alhie, Jäh. & Vnd alles Rht & Vnd were disser Khouff Vber Vorbestimpte beschwerd. so sie Khöuffer Zu Verzinsen vber sich nemmen & Zugang. vnd beschh. Für vnd vmb 490 Pfund

Jean Spetter originaire de Stuttgart épouse en 1576 Véronique, fille de Jean Hug, sans doute de Gengenbach
Mariage, Sainte-Aurélie (luth. p. 84 n° 13)
1576. Hanß Speter, Hanß Speter Son vonn Stutgarten vnd veronica Hanß Hügen von Gengen Nachgelaßene tochter (i 44)

Jean Spetter achète le droit de bourgeoisie le 4 mai 1577
1577, 3° Livre de bourgeoisie (4 R 105) p. 277
Hanß Spötter von Stuttgarthen der beck hatt das Burgkrecht Kaufft und dient Zu den Becken, Eod. die [4. Maÿ a° 1577]

Jean Spetter et le cordier Pierre Eberlé hypothèquent la maison au profit du fils mineur de Philippe Reisseissen. L’acte est annulé lors de la vente ci-dessous passée en 1599.

1596 (vts [letst. Julÿ]), Chancellerie, vol. 303 (Registranda Meyger) f° 168-v
(Inchoat. in Proth: fo: 189.) Erschienen Hannß Spötter d. Schwartzbeck So dann Hannß Peter Eberlen d. Seÿler beede Burgere Zu Straßburg
Haben, bekhandt vnnd Inn gegenwertigkheit Hanß Schetzell des Huffschmÿtts auch burgers Zu Straßburg, Als Vogts Philips Reicheÿsen selig. Sun – schuldig sig. 50. Pfund
Zum vnderpfand ÿngesetzt vnd verlegt, Zweÿ heüser Ein Vorders vnd ein hinders, Mit Iren hoffestett. Zweÿen höfflin, Schopff vnd holtzhauß Auch Allen And. Iren gebeuwen & geleg. alhie Inn d. Voorstatt vnd. wagnern, geg. d. Ellenden h.berg hinüber, einsit Zum theil nebent Friderich Braun dem weißbecken vnd Zum theil Marx Rothen dem gartner, and.sit nebent Michell Hucken dem gartner hind. vff die Rhenngaß. stossend, Dauon gond fünff guld. gelts Ablösig mit 100 guld. Straßburg. Werung den hauß Zu Sant Johann Zum grinen wörd, Mehr Ein Pfund Pfenning gelts, Lösig mit 25 Pfund & den herren Zum Altten Sant Peter alhie, Item Zehen schilling Pfenning gelts, wid.khöuffig mit 10 Pfund Pfenning, den Cartheüsern Item Zwen guld. gelts, stod Inn Hauptgut 50 guld. Straßburg. werung dem Barfüsser Closter alhie, Vnd dan Ein guldin gelts lösig mit 20 gumd. derselbig werung, Sant Margred Closter alhie, Jarlich. wie man sagt
[in margine :] Disse gegenwertige Verschreibung Ist cassirt vnd Abgethan, vß geheiß Hannß Schätzell des Glöubigers vonn Wegen Eines Neuwen getroffenen Contracts prout in Reg. 99. fol: 332. Act. den 27. tag Decembris Anô 99

Jean Spetter et sa femme Véronique Heyg vendent la maison avec le consentement du cordier Jean Pierre Eberlé au boulanger Jean Kohler. Le bâtiment servant de boulangerie est vendu avec la moitié d’un nouveau bâtiment et l’usage commun des dépendances (cour, écurie, puits et latrines)

1597 (xix tag Septemb.), Chancellerie, vol. 309 (Registranda Meyger) f° 243-v
(P. fol. 164.) Erschienen Hannß Spetter der Haußbeck burger Zu St. Vnd Veronica Heÿgin sein eheliche haußfrauw Inn beÿein auch mit gutten Wissen willen vnd gehell Hannß Peter Eberlin des Seÿlers, Haben (verkaufft)
Hannß Kholer dem Brotbecken, Burgern Zu St.
Ein Becken behausung, mit allen begriffen Zugehörd vnd gerechtigkeit, Sampt dem halben theil des Neuwen Buwells, gegen dem Bachhauß Ouch gerechtigkeit beder gemeÿnen Höfflin, Stellen, Bronnens vnd Profeÿs, darzu den Vordern vnd hindern gemeÿnen Inn vnd vßgang, gelegen Inn der Voorstatt Straßburg, vnder Wagnern, Vornenher vff Peter Eberlen den Seÿler obgedacht gegen der Ellend. Herrberg Hinüber, hinden Inn die Renngaß, Einseit nebent Friderich Braun dem Weißbeck vnd Zum theil Marx Rothen dem gartner, Andersit nebent Michell Hucken auch gartner, hinden vff die Renngaß stoßend, Dauon gond nachuolgende beschwerden, so der khöuffer obgedacht Zubezalen vnd Zuuverzinsen vber sich genommen, Als x ß d gelts Ablösig mit x lb s vff Sant Ulrichs tag fallen, den Cartheusern Mehr Zwen guldin gelts Losig mit 50 guldin St. Werung, vff Aller Heilig. tag dem Barfüsser Closter, Item so sindt sie noch Hafft für ein Schuld 50 pfundt pfenning Inn Jahrs frist Zubezalen, hannß Schätzell dem Huffschmÿtt, vnd dann Erasme Wachtern Schaffnern Zu Sant Johann Zum Grunen Wörd Zu halben theil Zu genissen Zielen Zubezalen 117 Pfund 17 schilling vnd 6 pfenning & wie man sagt & vnd alles Rht & Vnd ist disser khauff vber disse hieuorbestimpte beschwerden Zugang. vnd bescheh. für vnd vmb 245 Pfund 17 schilling vnd 6 pfenning Straßburger
(vide in prot. 94. fol. 273)

Le boulanger Jean Kohler épouse en 1597 Anne, fille de Jean Jacob d’Offenheim
Mariage, Saint-Pierre-le-Vieux (luth. f° 54-v n° 49)
1597. Hans Koler der Beck J. Anna Jacobs Hansen tochter Von Offenheim 3. Octobris (i 57)

Le boulanger Jean Kohler vend la moitié indivise du nouveau bâtiment à Jean Pierre Eberlen, propriétaire de l’autre moitié

1599 (xxvij tag Decembris), Chancellerie, vol. 321 (Registranda Meyger) f° 332
(Inchoat. In Proth. fol. 337.) Erschienen Hannß Kholer der Brotbeck burger Zu St. Hatt für sich & verkaufft
Hannß Peter Eberlin dem Seÿler, Burgern Zu St. So Zugeg. Ime & Khouffe
das halb theil für vngetheilt Ane einem Neuw gebeuwenen heüßlin vnd Keller mit allen begriffen vnd Zugehörd, sampt dem Gengell, bitz vff den fünffen Balcken xiiij, Werckschuh lang, vnd daran das vberig halb theil Ime dem Khäuffer Zuuor für vngetheilt Zugehöret, gelegen Inn Ir beder Partheÿen gerechtigkeitn alhie Inn der Voorstatt Straßburg Vnder Wagnern, gegen der Ellend. Herberg über vff Friderich Braunen des Weißbecken Nachkom stoßend, Vnd Ist disser Verkhauff vnd Kauff Zugang. vnd bescheh. für vnd vmb 100 pfund pfenning
(vide in proth. 97. fol. 164. – Postea pthum fol. 362)

Jean Kohler et sa femme Anne hypothèquent leur maison au profit du tailleur Gui Kohler

1601 (Andern tag Octobris), Chancellerie, vol. 335 (Registranda Meyger) f° 311-v
(Inchoat. in Proth. fol: 313.) Erschienen hannß Kholer d. Brotbeck burger Zu Straßburg, Vnnd Anna sein eheliche haußfraw, Hab. sich Vnver: für sich Verschriben
Gegen Veit Kholer schneid. burger Zu Straßburg, demselbig Zu Zinsen 2 pfund vnd 10 schilling pfenning gelts Ablösig mit 50 pfund pfenning Straßburger
Vonn Vff vnd Abe hauß, hoffestatt, höfflin vnnd Stall sampt dem Bachhauß geleg. Inn der Statt Straßburg, Vnder wagnern gegen d. Ellend. Herrberg hinüber geleg. einsit Zum theil nebent Friderich Braunen des Weißbeckh selig. Erben vnnd Zum theil Marx Roth dem gartner, Andersit nebent Michell Huck stoßend gind. vff die Renngaß vornenher vff hannß Peter Eberlin den Seÿler, dauon gond x ß d gelts ablösig mit x lb d den Cartheüsern, Mehr zwen guldin gelts Losig mit L gld Straßburg werung, dem Barfüsser Closter, Sunst eÿg.
[in margine :] Erschienen Veit Kholer hatt in gegensein hanß Kholers vnnd Anna seiner haußfrawen wie Auch Burckhardt Güttel Ir Anna geschwornen Vogts (…) Quitt. Act. 22. Februarÿ Anno 1602.

Jean Kohler et sa femme Anne établissent un cens sur leur maison au profit du tailleur Gui Kohler

1601 (vt spâ [Andern tag Octobris]), Chancellerie, vol. 335 (Registranda Meyger) f° 312
(Inchoat. in Proth. fol: 313.) Erschienen hannß Kholer d. Brotbeck burger Zu Straßburg, Vnnd Anna sein eheliche haußfraw, Hab. sich Vnver: für sich Verschriben
Gegen Veit Kholer schneid. burger Zu Straßburg, demselbig & seinen Erben Zu Zinsen iij lb viiij ß gelts Ablösig mit Lxviij lb d Straßburger
Vonn Vff vnd Abe hauß, hoffestatt, höfflin vnd Stall sampt dem Bachhauß geleg. In d. St. St. Vnd. wagnern geg. der Ellend. Herrberg hinüber & prout supra, dauon gond x ß d gelts Lösig mit x lb d den Cartheüsern, Mehr zwen guldin gelts wid.kheüffig mit L guld Straßburg werung, dem Barfüsser Closter, So dann ij lb x ß d gelts stond L lb d hauptgutt Veit Kholern obgedacht Sunst eÿg.
[in margine :] Erschienen Veit Kholer hatt in gegensein hanß Kholers vnnd Anna seiner haußfrawen wie Auch Burckhardt Güttel Ir Anna geschwornen Vogts (…) Quitt. Act. 22. Februarÿ Anno 1602.

Jean Kohler et sa femme Anne, assistée de son père Jean Jeckel d’Offenheim, cèdent la maison à leur cousin Gui Kohler en paiement de 120 livres

1602 (xxij tag Februarÿ), Chancellerie, vol. 342 (Registranda Meyger) f° 91-v
(Inchoat. in Proth. fol: 106.) Erschienen Hannß Kholer der Brotbeck burger Zu Straßburg Vnnd Anna sein eheliche haußfrauw, mit beÿstand gutt wüß, will und gehell Burckhardt Güttell des Beck burgers Zu Straßburg, Ir Anna geschwornen Vogts Ouch Jeckells Hannß von Offenh. Vnnd Hannß Müllers weinstichers burgers Alhie derselbig. Anna Vatters Vnd Vetters, Haben Unver: für sich & Einer freÿen unwiderrufflich gaben mit hernach er Zelt. condition vnd geding, Ane statt vnnd Zur bezahlung 120 pfund pfenning so bemelte ehegemechd hannß kholer vnd Anna Veit Kholern dem schneÿder burger Zu Straßburg (…) schuldig worden
denselbig Veit Kholer, Irem Vettern übergeben vnnd Zugestellt
Hauß, hoffestatt, höfflin vnnd Stall, sampt dem Bachhauß, geleg. Inn d. St. St Vnder Wagnern, gegen der Ellenden Herrberg hinüber, einsit neben Friderich Braunen des Weißbecken selig Erben vnnd Zum theil Marx Roth. dem gartner Andersit neben Michell Hucken stoßend hind. vff die Renngaß, Vnnd vornenher vff Hannß Peter Eberlin den Seÿler, Davon gond nachuolgende beschwernüß so obgedacht Veit Kholer über sich genommen Als x ß d gelts, ablösig mit x lb. d. dem Cartheüsen, Mehr Zwen guldin gelts Losig mit L guldin Straßburg Werung dem Berfüsser Closter, vnnd dann seindt sie noch hafft für ein schuldt 11 pfund pfenning H Erasmo Wachtern geweßenen schaffner Zu sant Johann, wann man sie fordert Zuerleg. Vnd thun hieuor bestimpte beschwernüß mit sampt sein Veit Kohlers 120 pf pfenning schuldt Auch Allen Versessen Zinß Zusammen gerechnet 170 pfund vnd 6 schilling pfenning Straßburger
(Vide in Reg: 1601. fol: 311)

Originaire de Kirchberg près d’Ulm, Gui Kohler achète le droit de bourgeoisie le premier septembre 1573
1573, 3° Livre de bourgeoisie (4 R 105) p. 221
Veitt Koler von vnder Kirchberg beÿ Ulm der schneider hatt das burgkrecht Kaufft und dient Zu den schneidern Eod. die [den Ersten Septembris A° & Lxxiij]

Gui Kohler et sa femme Barbe font baptiser des enfants de 1574 à 1587. Un acte de 1600 indique que sa femme s’appelle Barbe Thomann
Baptême, cathédrale (luth. f° 17) 1574. Donnerstag den 5 Augusti. P. Veit Coler Schneider. M. Barbar. I. Margareth (i 19)
Baptême, cathédrale (luth. f° 36-v) 1587. Sontags 27t. [Aug.] Vit Koler Schneid.s vnd Barbara, Hans M[ichael] (i 38)
1600, Chancellerie, vol. 327 (Imbreviaturæ Contractuum) f° 39-v
Veith Kohler der Schneider vnd Barbara Thommennin, beede ehegemechde

Gui Kohler qui a été emprisonné l’année précédente pour injures doit renoncer dans les quinze jours à son droit de bourgeoisie. Après avoir obtenu plusieurs délais, il demande que la peine soit commuée en amende, en arguant qu’il a huit enfants et que la tribu l’empêche de travailler. Les Conseillers et les Vingt-et-Un nomment une commission qui examinera l’affaire.
1593, Conseillers et XXI (1 R 72)
(f° 124) XXI. Februarÿ. – Veit Koler vmb Begnadigung
Veit Koler d. schneider p. Lt. Hüenerer vbergibt ein supplôn darin er m. h. erkümert auß der ursachen er v.schinnens Jars Inhafft kohmen wegen etlicher reden Zu v.thadigung des Bubenhoffers vnd dan d. er dem Comenthur huren Zuförderlich* haben soll, vnd daruff Ihme vor Rhat d. bescheid worden In 14. tag. sein Burgerrecht vffzusagen, er hab aber danach* d. Aidgenossen vnd anderer Intercession vnd.schiedlich dilationes erhalten da der letzt termin bey Ostern außgeht, mitler weÿl seÿ Ihme auch d. handtwerck von d. Zunfft nid.gelegt. Nun hab er 8 lebendig Kinder vnd seÿ *icht die handlung m. h. schwerer fürgebracht dan sie an Ihr selbst geschäfft bitt Ihme solche straff In ein gelt straff vff 50. lib.d. Zuverwanden. Erkandt. Man soll sein handlung vffsuch. vnd bedenck. H. Schilling, H. Volck

Gui Kohler paie cinq livres à Jean Kohler pour frais de construction

1603 (vt spâ [xxv. Maÿ]), Chancellerie, vol. 346 (Registranda Meyger) f° 197-v
(Inchoat. in proth. fol: 147.) Erschienen Hanns Kholer der Brottbeckh burger Zu Straßburg
Htt bekhandt vndt Inn gegenwertigkheit Veit Kholers des Schneÿdes, burgers Zu St. seines Vettern Offentlich verÿehen
das Jetzgemelter Veit Kholer Ime Hanß Kholer heüt dato erlegt vnd bezalt hatte 5 Pfund d Straßburger für sein hannß Kholers forderung des Buw costens so ane obgenanter Behausung angewendet

Gui Kohler assisté de son cousin Jean Kohler vend la maison au cordier Jean Pierre Eberlin

1603 (xxv tag Maÿ), Chancellerie, vol. 346 (Registranda Meyger) f° 197
(P. fol. 146.) Erschienen Veit Kholer der Schneÿder, burg. Zu St. Mit beÿstand & Hans Kholers des Beckh. des Vettern, Hatt (verkaufft)
Hanß Peter Eberlin dem Seÿler, Burgern Zu St.
Hauß, Hoffestatt, Höfflin Vnd Stall, mit lallen Iren gebeuwen geleg. Inn der St. St. Vnder Wagnern, gegen der Ellenden Herrberg. hinüber, einsit etwan neben Friderich Braunen, Jetz Jörg Lorentz dem Weißbeck. Vnd Zum theil Marx Rothen dem garttner, Andersit neben Michell Hucken dem gartner, stoßend hinden vff die Renngaß, vnd Vornenher vff den Khöuffer selbst, Davon gond Zehen schilling Pfenning glts ablosig mit x lb d vff Sant Ulrichs tag fallend den Cartheüsern beÿ St. Item Zwen guldin gelts Losig mit 50 guldin St. Werung vff Aller Heÿlig tag dem Barfüsser Closter alhie & vnd alles Rht & Also d. & Vnd Ist disser Khauff vber hievor bestimpte beschwerd. so der Kheuffer vber sich nimpt Zugang. vnd bescheh. für vnd vmb 153 Pfund vnd 15 schilling pfenning Straßburg.
(vide ct. in Reg. 602. fol: 92. Et in Proth: 97 fol: 164)

Originaire de Künsbach, le cordier Jean Pierre Eberlin acquiert le droit de bourgeoisie par sa femme Marie, fille du boulanger Jean Anwald. Le mariage doit avoir lieu à Sainte-Aurélie dont le registre de mariage manque entre 1587 et 1600.
1592, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 685
Hans Peter Eberlin von Künspach ein seÿler, hatt von Maria w Hanß Anwalden deß Beck. s. docht. das Burckrecht empfang. vnnd will Zur Morin dienen Act. 22. Aprilis A 92

Le cordier Jean Pierre Eberlin se remarie en 1601 avec Susanne, fille d’Ulric Kammerer
Mariage, Sainte-Aurélie (luth. p. 3 n° 14)
1601. Den 17. Novembris sind eingesegnet word. Hans Peter Eberlin der Seÿler vnd Susanna Ulrich Kammerers S. Hinderlaßene tochter (i 2)

Il se remarie en 1617 avec Barbe Monn, veuve du chef de chantier Jean Schumacher
Mariage, Sainte-Aurélie (luth. p. 35 n° 5)
1617. 29. Aprilis seind nach ordentlicher außruffung eingesegnet worden Hans Peter Eberlin der (-)t und burger alhie vnd Barbara männin [hanns] Schumachers deß Werckmeisters wittwe (i 18)

Le tailleur de pierres Jean Schumacher épouse en 1607 Barbe, fille de Georges Monn, originaire d’Ermatingen (canton de Thurgovie)
Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 105)
1607. Doîca Quinquages. 15. Februarÿ. Hans Schumach. ein steinmetz, Barbara, Jerg Monnin von Ermatring. Hind.lassene dochter. Eingesegnet d. 23. Februarÿ (i 102)

Le cordier Ulric Kammerer dépose 60 livres à la Tour aux deniers au nom des trois enfants de Jean Pierre Eberlin et de feue Susanne Kammerer
1623, Préposés au bâtiment (VII 1338)
Vogteÿ geldt angelegt, Hans Peter Eberlins des Seÿlers
(f° 53) Sambstag den 5. Februarÿ – Ulrich Cammerer der Seÿler, als vogt hans Peters, Susannæ vndt Barbaræ, Hans Peter Eberlins des Seÿlers mit weÿland Susannæ Cammererin seeligen ehelich erzeugter Kinder hat ins Vogteÿ geldt ergelegt 60 h.
Haben ihnen darumb Zu kauffen geben 3 h. Vff Convers. Pauli fallendt, fol.130.

La maison revient à son fils Jean Pierre Eberlin qui épouse en 1628 Aurélie Roth, veuve du charron Jean Adolphe Obelé

Mariage, Sainte-Aurélie (luth. p. 73 n° 15)
1628. den 20.t Octobris Sind nach ordentlicher ausruffung ehelichen eingesegnet Worden Hans Peter Eberlin der Seÿler, Peter Eberlins des gewesenen Seÿlers alhie hinderlaßener ehelicher Sohn, Vnndt Aurelia Rothin Hans Adolphs Obele S. des gewesenen wagners hinderlaßene Wittwe (i 38)

Jean Adolphe Obelé épouse en 1619 Aurélie, fille du jardinier Jacques Roth
Mariage, cathédrale (luth. p. 92)
1619. Johann Adolph Obele der wagner, H Hans Obele beÿsitzer des grosen Rahts sohn, vnd J. Aurelia Jacob Rothen des gartners tochter, eingesegnet Zinstag den 20. 9.bris (i 51)

Jean Pierre Eberlin, assisté de son ancien tuteur Ulric Kammerer, hypothèque la maison au profit du potier d’étain Antoine Füssel

1628 (2. Feb:), Chambre des Contrats, vol. 462 f° 56
Erschienen hannß Peter Eberlin d. seÿler burg. alhie
hatt in gegensein Anthoni Füeßels deß Kannengüeßers Auch burgers Zu St. – schuldig seÿe 100. Pfund
Vndpfand hauß vnd hoffstat & mit allen Andern Zugehörd. alhie in d. Vorstat Vnder Wagner gegen der Ellend. herberg hinüber neben Georg Lentz dem Weißbecken j. vnd 2. seit neben Michel Hucken deß gartners s. wittib hind. vff die Renngaß stoßend gelegen, vnd ist diß hauß Zuuor hafft. umb 100. fl. dem Johanniter Closter alhie, Mehr gehen dauon x ß d Jahrs in die Carthauß, Item 2 ß gelts der Schuelen Alhie, Item 2. fl. gelts dem Stifft Alten S. Peter sonst ledig eÿg.
dabeÿ geweßen Ulrich Cammerer d. seÿler sein Debitoris noch ohnentledigter Vogt vndt hanß Bleß Eckhardt der Küeffer

Jean Pierre Eberlin hypothèque la maison comprenant trois bâtiments au profit des enfants mineurs de Georges Nagel, ancien pasteur de Dorlisheim

1628 (viij. Martÿ), Chambre des Contrats, vol. 462 f° 131-v
Erschienen hannß Peter Eberle d. Seÿler burger Zu Straßburg
hatt in gegensein hannß Bläß Eckhard des Küeffers burgers Zu Straßburg Als vogt wÿlandt h Georg Nagell geweßenen pfarrers Zu doroltzheim selig. Khund. – schuldig seÿen 100. pfundt pfenning
Unterpfand, dreÿ heüßer Alß ein vord. mittel vnd hind. hauß, sampt höfflin vnd Brunnen, geleg. Inn d. St. St. Vnder wagnern, geg. der Ellend. herrberg. vber einseit neb. Georg Lentz Weÿßbeck. and. seit Michell huckh. witwen, hind. vff die Renngaß stoßend. dauon gnd. 2. lb 10. ß geld loß. mit 50. lb. den Johannßen herren Zum grün. wörd, Mehr 2 guld. gelt dem Stifft Zum Alt. S. Peter, It. 2. gld gelts Inn die schuol, It 10. ß gldt lös. mit x lb In die Carthauß, So dann seind sie verhafftet vmb 600. lb d sein des Bekhenners geschwistrig. Sunst ledig, eÿgen

Jean Pierre Eberlin se remarie en 1634 avec Anne, veuve du revendeur Jean Reinhard
Mariage, Sainte-Aurélie (luth. p. 96)
1634. 15. Eiusdem [Septembr:] S. Aurel. Johannes Petrus Eberlin der Seÿler allhier Anna Johann Reinhardts des gewesenen Krämers allhier nachgelaßene Wittib (i 50)

Jean Reinhard épouse en 1624 Anne, fille du jardinier Jean Braunstein l’aîné
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 4)
1624. Dominica vocem Jucund. den 2. Maÿ. Hans Reinhart der Handelsmann, Christoph Reinhart des Glaß Krämers alhie Sohn, vnd Jungfr Anna Hans Brunstein des Eltern vnd gartners alhie tochter Eingesegnet den 31. Maÿ (i 4)

Conventions réciproques entre Jean Pierre Eberlin et Anne Braunstein
1634 (9. Decembris), Chambre des Contrats, vol. 473 f° 757-v
Erschienen Hanß Peter Eberle der Seÿler, burger Zu St. und Anna Braunsteinin sein eheliche haußfr. beede gesund. leibs gut Sinnen wie & Zeigten An, demnach sie beede bißhero einander alle eheliche lieb erwisen, solches auch noch fürbaß so lang der liebe Gott sie im leben beÿsamen lassen würde, Zuthun gemeint, Alß wolten sie vnd einß daß Ander mit wÿdemben bedencken (…)

Anne Braunstein veuve du revendeur Jean Reinhard fait dresser l’inventaire des biens qu’elle apporte en mariage à Jean Pierre Eberlin

1635 (13. 8.br), Not. Ursinus (Jérémie, 60 Not 3) n° 36
Inventarium vber der Ehren: undt tugendsahmen Frauwen Annæ Braunsteinin, Weÿlandt Johann Reinhardts, geweßenen Kremers, burgers alhie Zu Straßburg seel. Hinderlaßener Wittwen Haab vnndt Nahrung, so Sie dem Ehrenhafften Hanß Peter Eberlin, Seÿlern und auch burgern alhie Zu Straßburg, Ihrem jetzigen Lieben Haußwürth Inn die Ehe Zugebracht, Auffgerichtet 1635. (…) Beschehen vff Mittwoch den 13.ten 8.bris A° 1635.
Inn einer alhier in d. St. Straßburg vorstatt vor dem Zollthor geg. d. Garttner Zunfftstuben vber gelehenen behaußung, so hannß Peter Eberlin, dem Seÿler burgern alhie eigenthümlich zuständig Ist befund. word. wie volgt.
Oben auff ein haußöhren, Inn d. Obern Stuben
Sa.rum Anschlags deß haußraths ist 200, Sa. der Wahren 250, Sa. deß Silbers und Geschmeids 19, Sa. d Gulenen Ring 12, Sa. d. Baarschafft 19, Sa. der Schulden 3, Summa summarum 504 lb

Jean Pierre Eberlin vend le bâtiment arrière donnant dans la rue de la Course au boulanger Michel Jelin

1636 (ut spâ [6. Januarÿ]), Chambre des Contrats, vol. 474 f° 13-v
(Protocollat. fol. 131.) Erschienen Hanß Peter Eberlen d. Seÿler alhie
hatt in gegensein Michel Jelins deß schwartzbecken auch burgers Zu St. bekannt (verkaufft)
daß Bach holtz: und hinderhauß, sampt dem hof, soweit sich die gebäw erstrecken von sein Eberlins vorderhauß, so alles beÿ einander alhie Under Wagner, neb. Georg Lentzen dem Weißbecken und Andreß Rohten den gartner && neben Urias Hucken dem gartner gelegen hind. vf die Renngaß stoßend, dergestalt, daß der verkäuffer hinden den Außgang hingegen der Käuffer auch vornen den Außgang haben und behalten, auch der Bronn gemein sein und in gemeinen costen erhalten werd. solle, von welchem vorder: und hind. hauß ins gemein Jährlich vf (-) gehen 5 fl.. gelts St. w. dem Johanniter Closter alhie in hauptgut mit 100. gld. besagter werung Abzulößen, Item 1. lb ewigs gelts vff (-) dem stifft Alt. S. Peter, It. I. lb d ewigs gelts vff (-) der Schulen alhie, Mehr X. ewigs gelts vff (-) S. Margrethen Closter, und dan X ß ewigs gelts vff (-) der Carthausen alhie sonst ledig eÿgen (…) so der käuffer vf sich genommen, geschehen per 443. lb
[in margine :] Erschienen der verkeuffer hatt in gegensein deß keuffers s: wittib Aurelia mit beÿstand hans (-)recken deß Gremp. ihres vogts (…) Quittirt & Act. den 4. 9.bris 1636.
Erschienen der Verkeüffer in gegensein deß Keuffers ehelich. Nachkommen, hannß hellbergers deß Schwartzbeck. bekannt (…) Act. d. 6. octob. 1643.

Jean Pierre Eberlin vend le restant (l’avant) de la maison au sellier Euchaire Frédéric Schübler

1637 (14. Aug.), Chambre des Contrats, vol. 478 f° 669-v
(Protocollat. fol. 63.) Erschienen hannß Peter Eberlen der Seÿler Burger Zue Straßburg (verkaufft)
Euchario Friderich Schübler den Sattler auch burgern alhie
Ein Vorder hauß, hoffstat vndt höfflin, sampt der gerechtigkeit deß gemeinen Bronnens auch allen anderen Ihren gebäwen & alhie Vnder Wagner gegen der Ellenden Herbergen Vber, neben Georg Lentzen dem Weißbecken ein: und anderseit neben Urias Hucken dem gartner, hinden vff Michel Jelin deß Schwartzbecken see. wittib stoßendt, Von welchem, wie auch gedachts Jelins see. hauß ins gemein Jährlich vff Medardi gehen 5. fl. gelds Straßburger Wehrung dem Johanniter Closter Alhie in Hauptgut mit 100. fl. besagter Wehrung abzulösen, Item Ein Pfund ewig. gelts vff (-) dem Stift Alten S. Peter hiehero für 20. lb. Item Ein Pfundt d. weigs gelts vff (-) der hohen Schulen alhie hiehero ebenmäßig für 20. lb, Item Ein Pfund d. ewigs gelts vff (-) der hohen Schulen alhie hiehero ebenmäßig für 20. lb, Mehr X ß ewigs gelts vff de (-) der Carthaußen alhie, hiehero für 10. lb hauptgut gerechnet – vber obangegebene vndt Zum halbentheil hiehero gehörige beschwerde, so der Käuffer vff sich genommen Zugangen vndt beschehen für unnd vmb 1313 gulden
[in margine :] (…) in gegensein deß Käuffers mit beÿstandt H Christoph Scheublers deß Notarÿ seines Bruders – Act. 30. octob. a° 1649.

Fils du notaire Euchaire Schübler, Euchaire Frédéric Schübler épouse en 1636 Jeanne, fille du boulanger Jean Schott
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 187-v)
1636. Eod. [Domin: V. Epiph. d. 7. Februarÿ] Eucharius Friderich Scheübler, Sattler, H. Eucharÿ Schüblers Notarÿ vnnt Burgers alhie hinderlaßener Sohn Jungfr. Johanna, Hannß Schotten, Burgers vnd Scharzbecken alhie Eheliche Tochter Eingesegnet dinstag d. 16. Februarÿ S : Thoman (i 194)

Euchaire Frédéric Schübler hypothèque la maison au profit des enfants mineurs du procureur Ulric Redslob

1649 (30. 8.br), Chambre des Contrats, vol. 504 f° 750
Erschienen Eucharius Friderich Scheübler der Sattler Und Burger Zue Straßburg mit beÿstand H. Christoph Scheüblers deß Notarÿ seines eheleiblich. Bruders
hatt in gegensein H. Johann Jacob Redwitzen deß Notarÿ alß Vogts Carl und Jacob weÿl. H Ulrich Retzlobs geweßenen Statt gerichts Procuratoris alhie mit auch weÿl. Ursula Vinterin beÿder nunmehr seel. erziehlter Söhn, mit beÿstand hannß Georg Retzlobß ihr der beÿden Vogts söhn Bruders – schuldig seÿen 100. fl., damit Er Mariam Oberlin hannß Matthiß Bären eheliche haußfraw wegen Vff nachgeschriebener Behaußung gehabten außstandts Vollendts befriedigen möge
darfür in specie Vnderpfand sein soll ein hauß hoffstatt, höfflin, mit allen deren Gebäwen, alhie in d. Vorstatt Und.wagner gegen der Elend. herberg hienüber einseit neb. Georg Lentzen dem Weißbeckh, anderseit neben Urias Huckhen dem Gartner hind. vff Michael Jelin deß Schwartzbeckh. seel. wittib stoßend geleg. davon wie auch erstgedachts Jelins wittibin Behaußung gehen Jährlich. ins gemein Vff Medarti 5. fl. wehr. dem Johanniter Closter ablößig mit 100. fl. berührter wehr. Item 1. lib ewigs gelts dem stifft alt. St: Peter, Mehr 1. lib ewigs gelts der Schulen alhie, Weiter 10. ß ewigs gelts dem Closter St Margareth. Und Agneßen und dann 10. ß der Carthauß

Euchaire Frédéric Schübler est élu échevin à la tribu des Tanneurs
1654 Conseillers et XXI (1 R 137)
Eucharius Friderich Scheibler. 186. [Schöffen vorstellung, E. E. Zunfft der Gerber]

Euchaire Frédéric Schübler se remarie avec Marguerite, veuve du jardinier Jean Hügel, assesseur au Petit Sénat et marguillier de Sainte-Aurélie : contrat de mariage, célébration. L’épouse est assistée de son fils jardinier Jean Hügel et de son gendre charron Jean Holder
1668 (1. 7.br), Chambre des Contrats, vol. 535 f°
468
(Prot. fol. 48 – Eheberedung) Erschienen H. Eucharius Friderich Scheübler der Sattler alß hochzeiter, mit assistentz H. Christoph Scheübler Notarÿ und Kleinen Rhats verwanthens seines eheleiblichen Bruders, an Einem,
So dann fr. Margaretha, weÿl. H Hannß Hügels gewesenen alten Kleinen Rhats Verwanthens nunmehr seel. nachgelaßene Wittib alß hochzeiterin, mit assistentz Abraham von fridolßheim des Jüngern Gartners Und. wagners ihres Curatoris, hannß hügels gartners ahne Steinstraß ihres eheleiblichen Sohns und hannß holder des wagners ihres dochtermanns am andern theil

Mariage, Sainte-Aurélie (luth. p. 158)
1668. Mittw. den 5.t Novembris St: Aurelien H. Eucharius Friderich Scheübler der Sattler, alhie vndt Fr. Margaretha H Hans Higels des Gartners v. Kirchenpflegers wittib (i 82, procl. Saint-Pierre-le-Vieux f° 143 n° 30)

Jean Hügel épouse en 1628 Marguerite, fille de Jacques Bœler
Mariage, Sainte-Aurélie (luth. p. 70 n° 11)
1628. Den 15. Julÿ Seind nach Ordentlicher ausruffung ehelichen Eingesegnet worden Hans Hügel der Gartner, Gall Hügels des gartners vndt Burgers alhie ehelicher Sohn, vndt F. Margaretha Jacob Bölers S. des gewesenen gartners nachgelaßene eheliche Tochter (i 38)

La maison revient à son fils Samuel Schübler qui épouse en 1668 Anne Marie, fille du tanneur Jean Henri Reffolt

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 68-v)
1668. Dncâ XXVI Trinit. d. 25. Nov. Samuel Schübler der Sattler, Eucharii Friderich Schübler, Sattler vnd Burgers alhie Ehelicher Sohn, J. Anna Maria Johann Heinrich Reffolt, Rothgerber v Burgers allhie Eheliche Tochter. Copulirt Mont. d. 23. Nov. Zu St Thome (i 73, procl. Saint-Pierre-le-Vieux f° 143 n° 32)

Le sellier Samuel Schübler loue une partie de la maison au tisserand Georges Frédéric Knobloch

1687 (3.4.), Chambre des Contrats, vol. 557 f° 175
Samuel Schübler, der Sattler
in gegensein Georg Friderich Knoblochs, deß wollenwebers
entlehnt, In seiner in der Vorstatt Under wagner, einseit neben hans Nonnenmann, dem Becken, anderseit neben (-) dem Garttner Hind. auff H. Johann Hellberger, E.E. großen Raths beÿsitzer stoßend. behaußung, Erstlich auff dem Boden, die werckstatt, Stub und Küchen, wie auch d. hinder stübel Mehr auff den ersten Stock, eine Cammer, die Lange genandt, auff den Zweÿten stock Zwo Cammern und eine bühne, Ferner i. Cammer über vorgenandten hinder Stübel, wie auch d. hind.ste Keller, So dann Ihme und hans Jacob Kauthen dem wagner, welcher die übrige Gemach und Gebäu in lehnung hat, ins Gemein den genuß deß hoffs, und bronnens, wie auch einer Zu einlogirung ihrer beeder Soldaten auff dem dritten bod. destinirten Cammer, und der Obersten bühnen, auff ein Jahr lang – umb einen jährlichen Zinß nemblich 9 pfund pfenning

Samuel Schübler loue une partie de la maison au cordier Jean Joachim Farrenschon

1693 (1.2.), Chambre des Contrats, vol. 565 f° 79-v
Samuel Schübler der Sattler [unterzeichnet] Samuel Schibler
in gegensein hans Joachim Farrenschon, deß Seÿlers, mit beÿstand Joachim Gerolds, deß Caminfegers seines bißherigen Vogts
verlühen, In Einem an der vorstatt Und. wagner, einseit neb. hans Nonnenmann dem weißbecken, anderseit neben Jacob Lorentzen dem wagner gelegenen behaußung alle diejenige Gemach und Gelegenheit so biß dahero Georg Friderich Knobloch der wollenweber ingehabt, auff dreÿ Jahr lang von Annunc. Mar. dieß jahrs an zu rechen, umb 12 pfund jährlich. Zinßes

Samuel Schübler passe un contrat de mariage avec Anne Marie Rosa, fille du tanneur Jean Philippe Rosa
1696 (1.10.), Not. Rohr (Daniel, 46 Not 59) n° 82
Eheberedung Zwischen Herrn Samuel Schübler dem Sattler vnd Burgern allhier beÿständlich herrn D. Johann Paul Schüblers E.E. Großen Raths dißmahls E. E. Kleinen Raths als Constoffler wohlmeritirten beÿsitzers vnd herrn Sebastian Ranspachs Weißbeckens seines respectivé Nahen anverwanthens vnd Schwagers, als Hochzeiter ane Einem
So dann Jgfr. Annæ Mariæ Roßain weÿl. herrn Johann Philipp Roßa geweßenen Rothgerbers vndt burgers allhier seel ehelich erzeigt vnd hinderlaßenen tochter als der Jgfr. hochzeiterin mit Assistentz H Christmann Röderers auh Rothgerbers vnd Lederbereiters allhier deroselben geschwornen Vogts, andern theils
6. Verspricht vndt verschreibt der herr hochzeiter seiner liebwerthen Jungfer Gespons, Zu einem lebtägigen Wÿdumb sein eÿgenthümbliche in der Weißenthirnstraß gelegene behaußung, dergestalt, daß Sie solche die Tag lebens ruhiglich nach Wÿdumbs recht vnd nach der Statt Straßburg Wÿdumbs brauch vnd ordnung Zubewohnen, Zu nutzen vnd Zugenießen völligen fug, möge vnd macht haben solle
Actum in der Königl. freÿen Statt Straßburg Montags den 1. 8.bris Anno 1696 [unterzeichnet] Samuel Schübler Als hochzeitter beken Wie ob steth, + der hochzeiterin Zeichen

Samuel Schübler hypothèque la maison au profit de l’aumône Saint-Marc

1697 (1.4.), Chambre des Contrats, vol. 569 n° 191-v
H. Samuel Schübler, Sattler
in gegensein H. Johann Paul Tromers, Notarÿ Publ. und Oberschreibers zu St. Marx, daß Er Schübler dem großen allmoßen zu St Marx schuldig seÿe 100 pfund
unterpfand, Ein Vordere behaußung, hoffstatt und höfflein, mit allen deren gebaüen, Recht. und Zugehördt. allhier in der Vorstatt Underwagnern geg. der Elenden Herberg über, einseit neben hans Nonnenmann dem weißbeck. anderseit neb. Jacob Lorentz. dem wagner, hind. auff Georg Eckards deß hauß feurers wittib stoßend geleg.
[in margine :] (in gegensein) Johann Daniel Höllbeck des Kürßners als Tochtermanns hierinn ged. Schüblers des Schuldners (Quittung), den 14. sept. 1711

Samuel Schübler meurt en 1713 en délaissant cinq enfants ou leurs représentants. L’inventaire est dressé dans la maison de la veuve de son fils au Faubourg blanc. L’actif de la succession s’élève à 998 livres, le passif à 85 livres
1713 (10.7.), Not. Rohr (Daniel, 46 Not 33) n° 1111, 1112
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab vnd Nahrung, so Weÿland der Ehrenvest und Wohlvorgeachte Herr Samuel Schübler geweßene Sattler vnd burger allhier Zu Straßburg nunmehr seelig, nach seinem den 5. Julÿ instehenden 1713. Jahrs aus dießer welt genommenen tödlichen ableiben Zeitlichen verlaßen, Welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren des abgeleibten seeligen hinderlaßener Kinder vnd Erben, alle beneben deroselben Ehe: vnd geschwornem Herrn Theilvogt nach diesem Titulo Inventarÿ ordentlich benahmßet (…) So beschehen allhier in der Königlichen freÿen Statt Straßburg auff Montag den 10.ten Julÿ A° 1713.
Der abgeleibte seelig Hat ab intestato Zu Erben Verlaßen wie folgt 1. die Viel Ehren und Tugendreiche fraw Annam Mariam Fröreißin gebohrne Schüblerin, des Ehren vnd vorachtbahren Herrn Abraham Fröreißen Schuhmacher vnd Burgers allhier Eheliebsten Welche auch beneben Ihren Ehemann dem Geschäfft in persohn beÿgewohnet. 2. die Ehren: und tugendsame Fraw Annam Christinam Lumpin gebohrne Schüblerin, des Ehrsam: und bescheidenen Herrn Johann Jacob Lumpen Zimmermann vnd burgers allhier haußfrau, so ebenfalls sambt Irem haußwürth beÿ der Inventation præsens war. 3. Weÿland des Ehrengeachten herrn Friderich Schübler geweßenen Sattler vnd burgers allhier seel. mit der Ehren: und tugendsamen frawen Aurelia gebohrner Saumin ehelich erzeigt: vnd nach todt verlaßenes Söhnlein Johann Samuel genant, so bevögtiget mit dem Ehren: und Wohlvorgeachten herrn Johann Daniel Hellbeckh Kürßner vnd burgern allhier, weilen derselbige hiebeÿ selbsten uxorio nomine interessiret als ist in dießen ane sein des vogts stelle der Edle Wohn Ehrenveste Großachtbahre fürsichtig vnd hochweiße herr Johann Geörg Gießbach vornehmer Banquier vnd E. E. Grosen Raths jetzmahls wpiansenhliche Beÿsitzer Burger allhier Zum Theilvogt besprochen vnd constituirt worden, welcher auch beneben des Kindts Mutter persönlich anweßend geweßt. 4. die Ehren: und tugendsame Fraw Annam Margaretham Frießein gebohrne Schüblerin, des Ehrenachtbarn Herrn Johann Daniel Frießen, Hohltreher vnd burgers allhier Ehegattin, welche beede auch der Inventation in persohn abgewarthet. 5 die Viel Ehren: und Tugendbegabte Frau Susannaù Hellbeckin gebohrne Schüblerin, obgedachts Herrn Johann Daniel Hellbecks Kürßners vnd burgers allhier haußwürthin, so auch neben Ihrem Eheliebsten dem Geschäfft persönlich erschienen beÿgewohnet, Alle fünff des verstorbenen seel. nachgelaßene respective Kinder vnd Enckel auch Zugleichen theilen Erben.

In einer allhier Zu Straßburg ane der Weißenthurn Straß gelegenen vnd des Sohns Seeligen nachgelaßenen Wittib vnd Erben eÿgenthümblich Zuständigen behaußung sich Volgend.er maßen befund.
Auff der Obern Bühn, In der Soldaten Cammer, In der Cammer A, Vor dießer Cammer, In der Wohnstub, In der Stub Cammer, Im mittlern Haußöhren, In der Cammer B, In der Untern Stub, Im Keller
Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. haußraths 106, Sa. Leerer Vaß 16, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 20, Sa. Goldener Ring 10, Sa. baarschafft 4, Sa. Activ Schulden 841, Summa summarum 998 lb – Schulden 85, Nach deren Abzug, Conclusio finalis Inventarÿ 912 lb
N° 1112 Theil Concept

Samuel Schübler meurt à l’âge de 74 ans le 5 juillet 1713
Sépulture, Saint-Pierre-le-Vieux (luth. registre 1698-1713, f° 136)
Anno 1713. d. 5. Julÿ ist morgens zwischen 7 vnd 8 vhr gestorben H Samuel Schübler der Burger vndt Sattler allhier s. alters 74 Jahr 5 Monat vnd ist folgend. 7. Julÿ nachmittag vmb 2 Uhr Zu S. Gallen x.stich begraben word. [unterzeichnet] Johann Jacob Lumb Als dochter Mann, Johan Daniel Frieß Als dochter Man (i 137)

Samuel Schübler cède sa maison à son fils Frédéric (voir l’inventaire des apports ci-dessous). Frédéric Schübler épouse en 1709 Aurélie, fille du cordier Christophe Saum

Mariage, Sainte-Aurélie (luth. f° 62, n° 15)
1709. Mittw. den 6 Febr. wurden nach geschehener Zweÿmahliger außruffung Copulirt u. Zur Christl. ehe eingesegnet Friderich Schübler der ledige Sattler u. burger alhier, H. Samuel Schüblers deß Sattlers u. burgers ehl. Sohn v. Aurelia H. Christoph Saumen des Seilers u burgers alhier ehl. Tochter [unterzeichnet] Friederich Schubler als hoch Zeider, Aurelia Saumin als Hochzeiterin (i 63)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans la maison que Samuel Schübler a cédée à son fils pour 1 000 livres. Les apports du mari s’élèvent à 193 livres, ceux de la femme à 339 livres.

1709 (21.5.), Not. Lang (Jean Henri, 28 Not 2) n° 46
Inventarium und beschreibung aller der Jenigen Haab vnd Nahrung, so der Ehren Vorgeachte Herr Friderich Schübler der Sattler vnd die Ehren: vnd Tugendsame Fraw Aurelia gebohrne Saumin, beede Eheleuth vnd Burgere alhier einander für unverändert in die Ehe gebracht, welche Nahrung der Ursach halben, damit man sich künfftiger Zeit der Ergäntzung halben darnach Zu reguliren haben möchte, vorgenommen (…) Actum in præsentia H Samuel Schüblers Sattlers deß Ehemanns Eheleiblichen Vatters vnd H. Christoph Saumen Seÿlers der Ehefr. Eheleiblichen Vatters, den 21 Maÿ 1709.

In einer allhier Zu Straßburg ane der Weißenthurnstraß gelegenen vnd in deß Ehemanns un Veränderte Nahrung gehöriger Behaußung befund. worden wie Volgt
Eÿgenthumb ane einer behaußung (M.) Item hauß, hoff, hoffstatt vnd höfflein sampt der Gerechtigkeit eines bronnens, auch allen anderen deren gebäwen, begriffen, weithen, rechten, Zugehördten vnd Gerechtigkeiten, gelegen alhier zu Straßburg in der Vorstatt Underwagnern, gegen der Elenden Herberg hienüber, einseith neben hannß Georg Nonnenmann dem Weißbecken, 2.s neben Joachim Farrenschon dem Seÿler, hinden auff Hannß Jacob Eckert den Schwartzbecken stoßend, vnd ist dieße Behaußung wie solche dem Ehemann von deßen Vatter Käufflich überlaßen worden hiehero æstimirt per 2000 fl.. Darüber Vorhanden ein teütscher perg. Kbr. auß alhies. C. Contractstub, auch mit dero anh. Contract Ins. Verw. datirt den 14. Monatstag August 1637. mit N° 1 notirt, sampt noch verschied: perg. Kauffbr. welche deß Manns Vatter annoch in handten. Hiebeÿ ist abgeredt Vnd verglichen daß wann dieße Behaußung Verkaufft werden solte, dem Kauffschilling nach ergäntzt werden solle
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Deß Ehemanns unverändert Vermög. Sa. haußraths 48, Sa. der Wahren, Leder vnd Werckzeugs Zum Sttler handwerck gehörig 202, Sa. Silbers 4, Sa. Baarschafft 5, Sa. Eigenthumbs ane einer behaußung 1000 lb, Summa summarum 1261 lb – Schulden 1067, Nach deren Abzug 193 lb
Der Ehefrau unverändert Vermögen, Sa. haußraths 161, Sa. Silbers 7, Sa. goldenen ring 11, Sa. der baarschafft 159, Summa summarum 339 lb
Haussteuren 58 lb, daran gebüren dem Ehemann Zwo tertzen 38 lb, vnd der Ehefrauen die übrige tertz 19 lb

Inventaire des outils et des marchandises que Samuel Schübler cède à son fils Frédéric
1709 (18.2.), Not. Rohr (Daniel, 46 Not 21) n° 793
Designatio derjenigen Wahr, Leder vnd Werckzeigs welche ane Zu endt stehendem dato Herr Samuel Schübler Sattler deßen Sohn Friderich Schüblern auch Sattler vnd burgern allhier eÿgenthümblich Vberlaßen
Sa. 202 lb, Sig. d. 28. Feb: A° 1709

Frédéric Schübler meurt en novembre 1712 en délaissant un fils. Les experts estiment la maison à 500 livres. La masse propre à la veuve est de 502 livres, celle propre à l’héritier de 384 livres. L’actif de la communauté s’élève à 203 livres, le passif à 439 livres

1713 (7.2.), Not. Lang (Jean Henri, 28 Not 3) n° 91
Inventarium über Weÿl. deß Ehrengeachten Friderich Schüblers Geweßenen Sattlers und Burgers alhier zu Straßburg seel. Verlaßenschafft, auffgerichtet Anno 1713.
Inventarium und Beschreibung aller der Jenigen Haab vnd Nahrung, so Weÿl. der Ehrengeachte Friderich Schüblers geweßener Sattler und Burger alhier zu Straßburg nunmehr seelig, nach seinem den 21. 9.bris: des nechstabgelegten 1712. Jahrs genommenen tödlichen ableiben Zeitlich. verlaßen, Welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren des Ehrengeachten herrn Johann Daniel Hellbeckh Kürßners vnd burgers allhier,als geordnet: vnd geschworenen Vogts Samuel Schübler, deß Verstorbenen seel. mit hernach gemelter seiner hinderbliebenen Wittib Ehelich erzeügten Söhnleins, auch ab intestato nachgelaßenen Eintzigen Vnd rechtmäsigen Erbens, Vorgenommen, ersucht vnd inventirt, durch die Ehren: und tugendsame fraw Aurelia gebohrne Saumin die Hinderbliebene Wittib, beÿständlich deß Ehrenvesten vnd Vorachtbahren herrn Johann Jacob Vogts, Kieffers Vnd Weinhändlers, auch burgers allhier, Ihres geschwornen Curatoris vnd Vogts (…) Actum Mittwochs den 7.ten Februarÿ A° 1713.
Copia der Eheberedung

In einer allhier Zu Straßburg ane der Weißenthurn Straß gelegenen vnd in dieße Verlaßenschafft gehöriger Behaußung befunden worden wie volgt
Höltzen: und Schreinwerck. In der Cammer A, Im haußöhren, In der Kuchen, Im Keller
Eÿgenthumb ane einer behaußung (E.) Item hauß, hoff, hoffstatt und höfflein sampt der Gemeinschafft eines bronnens, auch allen anderen deren gebäwen, begriffen, weithen, rechten, Zugehördten, vnd Gerechtigkeiten alhier zu Straßburg in der Vorstatt Underwagnern oder Weißthurn straß gegen der Elenden herberg hienüber gelegen, einseith neben hannß Georg Nonnenmann dem Weißbecken, anderseith neben Joachim Farrenschon dem Seÿler, hienden Zum theil auff hannß Jacob Eckert den Schwartzbecken vnd Theils auff die Renngaß stoßend, vnd ist dieße behaußung über der hernach beÿ den passivis stehenden Kauffschilling Ledig und eigen, vnd durch der Statt Straßburg geschworne Werckmeistere, Vermög einer ad Conceptum überlüfferter Abschatzung vom 28. Januarÿ 1713. angeschlagen pro 500. lb. Darüber Vorhanden ein teütscher perg. Kbr. auß alhies. C.C.stub auch mit dero anh. Ins. Verw. datirt den 14. Aug. 1637. mit N° 1 notirt sampt noch Undersch: Kauffbr.
Ergäntzung der Wittib manglenden unveränderten Gutts. Auß den über beeder geweßener Ehepersohnen in die Ehe gebrachten Unveränderten Vermögens durch Eingangs gemelten Notarium in Anno 1709. auffgerichteten Inventario Zugebrachter Nahrung
(f° 1-v) Hierauff Volgt die Inventation und Beschreibung der Verlaßenschafft an: vnd vor sich selbsten. Vnd Erstlichen der Wittib unveränderte Nahrung, Sa. haußraths 21, Sa. Silbergeschmeids 3, Sa. Goldener Ring 3, Sa. Baarschafft 5, Sa. Schulden 37, Sa. Ergäntzung 430, Summa summarum 502 lb
Würd auch deß Söhnleins und Erben unveränderter Vermögen beschrieben, Sa. Kleÿder und Weißgezeugs 20, Sa. Werckzeugs vnd gemachte Wahr 30, Sa. Silber 2, Sa. baarschafft 3, Sa. Eigenthumbs ane einer behaußung 500, Sa. Ergäntzung (164, abzug 252, mehr bezalt 87), Summa summarum 556 lb – Schulden 941 lb, In Compensatione 384 lb
Endlichen wird auch das gemein verändert und theilbar gutt beschrieben, Sa. haußraths 33, Sa. Wein vnd Leerer vaß 23, Sa. Leder und gemachte arbeit Zul Sattler handwerck gehörig 57, Sa. Silbers 1, Sa. Schuld 87, Summa summarum 203 lb – Schulden 439, Übertreffen also solche Passiv Schulden die theilbare Nahrung umb 236 lb
Abschatzung den 28.ten Januarÿ. 1713. Weÿland deß Ehrenhafften und bescheidenen herrn Friderich Schetler Sattler seel: hinderlaßen Fraw wittib und Erben ist eine Behaußung allhier in der Statt Straßburg in der Weißenthurn Straßen gelegen, einseith neben Joachim Pfarensohn dem Seÿler anderseith neben hannß Georg Nonnenmann dem Ohlmann, hinden auff hannß Jacob Beckert den Schwartzbeckhen stoßendt. Welche Behaußung, durch gang für die Gemein neben gebaw werckstatt gewölbter Keller, hoff hoffstatt und Gemeiner Brunnen, sambt aller Ihrer recht: und Gerechtigkeit durch der Statt Straßburg Geschworene Werckmeistere Jetzigem Preiß nach angeschlagen wird, Vor und umb Eintaußendt gulden. Bezeichnuß durch der Statt Straßburg Geschwohrne Werckhleuthe [unterzeichnet] Jacob Staudacher werckh Meister des Maur hofs, Andreas Waffenschmid Zimmer Mann des Zimmer hoffs

Jean Frédéric Schübler meurt à l’âge de 36 ans le 21 novembre 1712
Sépulture, Saint-Pierre-le-Vieux (luth. registre 1698-1713, f° 131-v) Anno 1712. d. 21. Nov. ist abends vmb 5 vhr gestorben Johann Friderich Schübler der Burger vnd Sattler allhier seines alters 36 Jahr 11 Monat vnd ist folgend. 24. nachmittag vmb 4 Uhr Zu S. Gallen x.stich begraben word. [unterzeichnet] Johann Jacob Lumb Als dochter Mann, Johan Daniel Frieß Als schwager (i 137)

Le fils et héritier Jean Samuel Schübler meurt le 22 novembre 1713. La maison revient donc en totalité à sa mère
Sépulture, Saint-Pierre-le-Vieux (luth. registre 1698-1713, f° 140) Anno 1713. d. 22. Nov. ist vormittag zwischen 9 vnd 10 vhr ein Söhnlein mit Nahmen Johann Samuel Schübler s. alters 3 Jahr 9 Monat 8 Tag dessen Eltern waren Friderich Schübler pm gewesenen Burgers vnd Sattler allhier vnd Aurelia Saumin vnd ist folgend. 24. Nov. vormittag vmb 9 Uhr Zu S. Gallen x.stich begraben word. [unterzeichnet] hans Caspar Erleholtz als stiefvater, Samuel Schübler als Pfetter (i 160)

La veuve Aurélie Saum se remarie en 1713 avec le sellier Jean Gaspard Ehrlenholtz, originaire de Kandern dans le haut margraviat de Bade : contrat de mariage, célébration

1713 (17.11.), Not. Rohr (Daniel, 46 Not 59) n° 734
Eheberedung zwischen Herrn Johann Caspar Ehrlenholtz leedigen Sattler vnd burger allhier Zu Straßburg, Michael Ehrlenholtz Ackersmann vnd burger Zu Canter hochfürstl. Margraffbaaden durlachischer herrschafft, mit der Ehren: vnd tugendsamen frawen Margaretha gebohrner Margetin ehelich erzeigtem Sohn als dem hochzeiter beÿständlich herrn Daniel von Fridolßheim Garttner vnderwagners vnd E. E. Kleinen Raths alten wohlverdienten Beÿsitzers vndt herrn Johann Jacob Eckerdt haußfeurers beeder burgere allhier ane Einem
So dann Frawen Aurelia Schüblerin gebohrner Saumin, weÿl. herrn Friderich Schübler geweßenen Sattler vnd burgers allhier seel. nachgelaßenen Wittiben als der fr. Hochzeiterin mit assistentz Herrn Johann Jacob Vogten Kieffers vnd herrn Johann Daniel Hellbecken Kürßners beede burgere allhier vnd deroselben respectivé vogts vnd Schwagers, andern Theils
Actum Straßburg Freÿtags d. 17. 9.br. A° 1710. [unterzeichnet] hanß Casper Erliholtz Als hochzeiter, Aurelia Schüblerin gebohrne Saumin als hochzeiterin bekene wie vorsteht

Mariage, Saint-Pierre-le-Vieux (luth. f° 41)
Anno 1713. d. 29. Nov. seind Ehelich eingesegnet Word. Johann Caspar Erlenholtz der ledige Sattler Michael Erlenholtz Burgers Vnd Ackermanns Zu Cander in der Obern Marggraffschafft Ehelicher Sohn, Undt fraw Aurelia weilandt Johann Friderich Scheubler gewesenen Sattlers und Burgers allhier nachgelaßene Wittib [unterzeichnet] Hanß Caspar Erliholtz alls hoch Zeiter, Aurelia Schüblerin als hochzeiterin (i 43)

Jean Gaspard Ehrlenholtz devient bourgeois par sa femme trois semaines après son mariage
1713, 4° Livre de bourgeoisie p. 801
Johann Caspar Ehrlenholß der Sattler Von Kander, Michael Ehrlenholß burgers daselbst sohn, empfangt das burgerrecht von seiner Fr: Aurelia Schüblerin, p. 2. Gold fl. 16. ß wird beÿ den Gerbern dienen. Jur. d. 20. Dito [Xbris] 1713.

La maîtrise des selliers autorise le 26 août Jean Gaspard Ehrlenholtz à présenter son chef d’œuvre. Les examinateurs qui relèvent de nombreux défauts le 21 septembre lui demandent d’améliorer son travail. Ils lui demandent une nouvelle fois d’améliorer son travail le 6 novembre.
1713, Protocole de la tribu des Tanneurs (selliers, XI 370, 1692-1727)
(f° 182) Sambstag den 26. August Anno 1713 – Hannß Caspar Ehrlenholtz der leedige Sattler Gesell, weÿl. Michel Ehrlenholtz geweßenen Ackermanns vnd burgers Zu Cander hochfürstlich Marggraff Baden durlachischer herrschafft ehelicher Sohn, producirt geburth vnd tauffschein auch Lehrbrieff, bat vmb vergönstigung das Meisterstück verfertigen Zu dörffen
Erkandt Willfahrt, würde Ihme so balden die ordnung vorgelesen vnd volgende dreÿ werckstatten eine darauß Zuerwöhlen, die stück daselbst Zumachen vorgeschlagen, als Geörg Jacob Tüllig, Jacob Schell vnd Johann Philipp Linckh

(f° 183) Donnerstag den 21. Septembris A° 1713. hat Hannß Caspar Ehrlenholtz der leedige Sattler gesell in beÿsein Herrn XV. Lampen als Obmanns vnd der vier Schaw meistern sein verfertigt Meisterstück behawen vorgestellt vnd vmb die besichtigung gebetten
Die Vier Schaw Meistern referirten den Reit Sattelbaum belangend, seÿe der Äffter krumb eingestellt und etliche stücklein eingesetzt auch ein stuck daran breiter als das andere vnd ungleich in der deicke allemassen Zimmlich ungleich vnd der baum inwendig viel zu eng, das wider riß nicht dieff genug solte nebens beßer außgearbeithet sein, ein steeg liege höher vnd wäte auch dicker als die andere, die vordern Bausch ungleich und der Kopff Zu hoch, so habe auch der baum beÿ Zweÿ Zwerchfinger, die dritte maß nicht
Ane dem Fuhr Sattelbaum wäre der äfften auch krumb eingestellt, voller löcher vnd grüben, alle maßen ungleich, eine stütz gantz verwerfflich, weilen nicht nur schlecht holtz darbeÿ, sondern auch ein stücklein eingeflickt, ein Lappen länger als der andere, die andere stütz unfleißig gefügt, deßgleichen auch die Krumbflügel mit leim und Steegspähnen verschmiret vnd sehr unformlich, Zu dick vnd inwendig voller gruben, am Kopff die fugen Krumb vnd ein stücklein eingeschoben, der baum vornen vmb Zween Zwerchfinger Zu eng, das Widerriß Zu seücht vnd der gantze baum nicht grad auch einer seiths dicker als auff der andern.
Erkandt werden zwahr die stuck außzumachen erlaubt, jedoch soll der Stucl Meister der angezeigte fehler bestmöglichst verbeßern vnd die Bäum ahn Sie beändert werden,, den Schaw Meistern, umb sehen u Können ob vnd wie Sie verbeßert worden, nochmahlen vorweißen, so auch beschehen vnd nachgehends vor gut Erkand worden seindt.
dt. 8 ß Vflaggeld, 2 ß Scriba, 1 ß bittel

(f° 185) Montag den 6. Novembris Anno 1713. hat Caspar Ehrlenholtz in præsentia herrn XV. Lempen als Obmanns vnd der vier Schaw Meistern sein Meisterstück völlig außgemacht vorgestellt vnd besichtigen laßen.
Den Reit Sattel belangend seÿe ane der deckel der Kopff zu weit ausgeschnitten, die nath ane dem äffter Krumb, die schnautz gehe Zu weit vor dahero wären die taschen vornen Zu kurtz, die Sitz Zu blumb, ein hinder bausch dieffer darunden vnd weiter hinden als der andere, einwendig hätten die strüpffen vnd vorder Zeug rucken sollen anderster angeschlagen sein, die steigleder rucken seÿn auch Zu weit dahinden vnd daß Küßen Zu klein.
Das Reit gezeig am leder zu dünn, das Kopffstück nicht genug gespalten, das naßband wie auch am vorderzeig die strumpffen vnd das Mittelstück Zu Kurtz, die gurth unfleißig genehet, die hulfftern nicht gleichling gestept ein huffter Kapp Krumb, die hulffter riehmen Zu schlooch vnd de Böden an den hülfftern ungleich.
Am fuhr Sattel solten die hinderbausch vnden beßer verwarth vnd die laschen hinden höher stehen, haben Zimmlich falten, daß Küßen vnd die Beintaschen inwendig zu kurtz, auch unsauber genehet.
Das Kummet seÿe vornen Krumn vnd hinden höher als vornen auch einerseiths weiter hienauff gereÿet als vf der andern.
Erkand am Reit Sattel soll ein ander Küßen gemacht, die vorderzeig und strupffen rincken außwencfig angeschalgen am Reitzeig sonderlich am Zaum ein ander naßband vnd Kopffstuck, am vorderzeig längere strupffen und ein anderer Schweiffschmetz*, die hulfftern noch ein mahl gestept vnd auch längere strupffen, vnd stärckere riehmen, am Kommet das hindere theil niedriger gemacht, auch ehe vnd bevor ermelte fehler verbeßert und die stuck nochmahlen durch die Schaw Meistere allein besichtiget werden, nicht außgehenckt werden.
dt. 8 ß Vflaggeld, 2 ß Scriba, 1 ß bittel

Jean Gaspard Ehrlenholtz est reçu tributaire le 20 décembre 1713
1713, Protocole de la tribu des Tanneurs (XI 358)
(f° 82-v) Mittwoch den 20. Decembris Anno 1713 – Hannß Caspar Ehrlenholtz der Sattler vnd burger allhier Michael Ehrlenholtz des Ackermanns vnd burgers Zu Kander ohnweit Baßel ehelicher Sohn, stehet vor producirt burger Schein vom 20. Decembris A° 1713. Bat vmb das Zunfftrecht. Erkand Willfahrt

1713, Protocole de la tribu des Tanneurs (XI 358)
Zalte Zur gebühr 1 lb 5 ß
ferner wegen der feür Eÿmer 1 lb 5 ß
vor den Pfenningthurn 1 lb
Zur feürspritz 6 ß
Spendirte 12 ß

Jean Gaspard Ehrlenholtz prend part pour la première fois au conseil des selliers. Il vers outre son écot une amende pour avoir injurié ses examinateurs.
1714, Protocole de la tribu des Tanneurs (selliers, XI 370, 1692-1727)
(f° 186) Donnerstag den 11. Januarÿ Anno 1714 – Johann Caspar Ehrlenholtz der Sattler vnd Burger allhier stehet vor, bat vmb den Meistersitz. Erkandt weilen in dem abgeleßenen Bericht des gefertigten Meisterstücks sich Zimmlich fehler gefunden auch Implorant sehr malhonneste wider die Schaw Meistere geredet, als soll er Vorderist neben gebühren der abbitt auch 3. lb d straff erlegen, als dann in dem begehren Willfahrt sein, hats gethan, ergo Willfahret
[in margine :] dt. 8 ß Vflaggeld, 2 ß Scrib. 1 ß bittel – dt. 3 lb d.

Jean Gaspard Ehrlenholtz meurt le 31 décembre 1753 à l’âge de 68 ans
Sépulture, Sainte-Aurélie (luth. reg. du diacre 1751-1774, f° 15) 1754. Montag den 31. Decembr. [1753] Mittags zwischen 7* und 8* starb Herr Joh: Caspar Ehrlenholtz der burger v. Sattler alhier seines alters 68 Jahr v. 25 Tag wurde Mittwoch den 2. Jenner nach(dem vmb) 1. uhr Zu S. Aureliæ gehaltener leichen Predigt Zu S Galli Christl. gebrauch nach Zur Erd bestattet [unterzeichnet] Johannes Ehrlenholtz als Sohn, Johann Friderich Ehrlenholtz als Sohn (i 15)

Aurélie Saum meurt en décembre 1754 en délaissant trois fils. L’actif de la succession s’élève à 3 135 livres
1755 (20.1.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 259) n° 596
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab und Nahrung, Keinerleÿ davon außgenommen, so Weÿl. die Viel Ehren und tugendsame Frau Aurelia gebohrne Saumin weÿl. des Wohl Ehrenachtbaren und wolvorgeachteten Herrn Johann Caspar Ehrlenholtz des geweßenen Sattlers und burgers allhier Zu Straßburg seel. hinderlaßene Wittib nunmehr auch seel. nach ihrem den 16.ten Decembris des letztabgewichenen 1754.ten Jahrs aus dießer welt genommenen tödlichen Ableiben Zeitlichen verlaßen (…) So beschehen allhier Zu Straßburg auff Montag den 20. Januarii A° 1755.
Die abgeleibte seel. Hat ab intestato Zu Erben Verlaßen wie folgt 1. Herrn Johann Ehrlenholtz, dem Gastgebern Zum Weinstock und burgern allhier welcher in persohn dießer Inventur abgewartet, 2. Herrn Johann Friderich Ehrlenholtz den Sattlern und Burgern allhier, so auch dießer Inventur persönlich erschienen beÿgewohnt, So dann Herrn Isaac Ehrlenholtz den ledigen Scribenten so majorennis, beÿ dießer Inventur præsens, alle dreÿ wie eingangs gemeld, der verstorbenen seel. eheleibliche Kinder und ab intestato Zu gleichlingen portionen Erben
Copia der Verstorbenen seeligen auffgerichteten Dispositionis inter Liberos
In einer allhier ane der Vorstatt Weißenthurn straß gelegenen hievor gemeldeten mittlern Sohn Zugehörigen Behaußung folgender maßen sich befunden
Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. haußraths 145, Sa. Weins und Leerer Faßen 128, Sa. Silber v geschmeids 33, Sa. Goldener Ringen 9, Sa. Pfgzß hptgth. 2650, Sa. Schulden 258, Summa summarum 3135 lb – Stall Summa 2055 lb
Zweiffelhaffte und verlehrenen Schulden 162 lb

Aurélie Saum meurt le 16 décembre 1754 à l’âge de 66 ans d’une fièvre de poitrine
Sépulture, Sainte-Aurélie (luth. reg. du pasteur 1733-1768 f° 102 n° 15) Montag den 16. Dec: 1754. Vormittag ¼ nach 10 Uhr starb an einem hitzigen Bustfieber sanfft und seelig Fr: Aurelia Ehrlenholtzin, geb. Saumin weÿl. H Joh: Caspar Ehrlenholtz, gewesenen Sattlers und Burgers allhier hinterlaßene wittib, wurde Mittwoch den 18. ejusdem darauff nachmittag umb 1 Uhr auff vorher von mir unterschriebenen Ihrem beichtvatter in der Aurelien Kirch gehaltene Kurze leichenpredigt auf dem Gottes Acker St Gallen ehrlich Zur Erden bestattet Ihres alters 66 Jahr 9 Monath und 14 tag Gott verleÿhe & [unterzeichnet] Johannes Ehrlenholtz als Sohn, Johann Friderich Ehrlenholtz als Sohn, Isaac Ehrlenholtz als Sohn mpria. (i 105)

Jean Gaspard Ehrlenholtz et Aurélie Saum font donation de leur maison à leur fils Jean Frédéric lors de son mariage avec Dorothée Lix en 1753

1753 (25.4.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 285) n° 296
Eheberedung – zwischen dem Wohl Ehrenachtbaren meister Johann Friderich Ehrlenholtz dem ledigen Sattlern, herrn Johann Caspar Ehrlenholtz, des ebenmäßigen Sattlers und frauen Aureliæ gebohrner Saumin, beeder Ehepersonen und burgere allhier Zu Straßburg ehelich erzeugtem Sohn alls dem Hochzeitern ane Einem
So dann der Viel Ehren: und tugendsamen Jungfrauen Dorothea Lixin herrn Abraham Lixen, des gartners unter Wagnern und burgers allhier mit weÿl. frauen Anna gebohrner von Friedolßheim, seiner geweßenen Ehegattinin nunmehr seel. ehelich erzeugter Tochter, der Jungfer Hochzeiterin andern theil
Zum Siebenden, haben des Hochzeiters geliebte Eltern Herr Johann Caspar Ehrlenholtz und frauen Aurelia gebohrne Saumin und Zwar dießer besonders beÿständlich hievor eingangs auch gemeldeten herrn Johann Saumen und herrn Johann Ehrlenholtzes, ihres respectivé bruders und Sohns hiemit wißend und wohnbedächtlichen declarirt, daß die beede Eltern vor sich und ihre Erben ihme hochzeitern und seinen Erben ihre eigenthümliche und in währender ihrer Ehe Zum theil erbaute Behausung, mit deren Gebäuden und Hoffstatt, auch allen übrigen ihren Zugehörden gelegen allhier ane der weißenthurn straßen einseit neben herrn Caspar Obern dem weißbecken anderseit herrn Daniel Eckertn des geweßenen Schwartzbecken allhier hinderbliebene Wittib und Erben stoßend gelegen, so freÿ ledig und eigen umb die Summ Von 3500 Gulden hießig current hiemit eigenthümlichen dergestalten verschrieben und abgetretten haben wolten, daß er solchen Cessions schilling Künfftiger Zeit in ihr derer Eltern, da sie Gott von dießer welt abforderte, verlaßenschaffte, a proportion, als es erfordert wird, einzuschießen schuldig seÿn solle, In deßen aber und biß dahin solle er Hochzeiter und Sohn oder deßen Erben ihnen Eltern beneben deme, daß sie diejenige Gemach, bühnen und Keller, in welchem sie dato wohnen, und was sie inhaben, alßo daß der Sohn und seine Erben nebst denen andern gemachen nur einen fruchtkasten, und halben theil Kellers besitzen solle, Zeit ihres lebens innbehalten und freÿ genießen sollen (…)
Geschehen allhier Zu Straßburg auff Mittwoch den 25. Aprilis anno 1753 [unterzeichnet] Johann Friderich Ehrlenholtz als hochzeiter, Dorothea Lixin als hochzeiterin

Célébration
Mariage, Sainte-Aurélie (luth. f° 209-v n° 11)
1753. Mittwoch den 6. Junÿ sind nach Zweÿmahliger proclamation (…) ehelich copulirt v. eingesegnet worden H Johann Friderich Ehrlenholtz der ledige Sattler v. burger H Johann Caspar Ehrlenholtz burgers b. Sattlers allhier ehelicher Sohn v. Jgfr. Dorothea H Abram Lix burgers v. Gartners UW eheleibliche tochter [unterzeichnet] Johann Friederich Ehrlenholtz als hochzeiter, Dorothea Lixin als hochzeiterin (i 215)

Jean Frédéric Ehrlenholtz est reçu tributaire le 13 décembre 1753
1753, Protocole de la tribu des Tanneurs (XI 359)
(f° 36) Donnerstag den 13. Decembris A° 1753 – Johann Friderich Ehrlenholtz der Sattler Johann Caspar Ehrlenholtz Sattler und burger allhier ehelicher Sohn stunde Vor mit producirung Stallscheins de dato 23. Julii A° 1753 und bate ihn als eines Zünftigen Sohn in das Zunftrecht aufzunehmen.
Erkannt gegen Erlag der Gebühr willfahrt
(dt. 1 lb 16 ß 2 d Zunft, 5 ß 10 d spend.)
(dt. 2 lb 2 ß, 2 ß Scriba, 1 ß büttel, zusammen 2 lb 5 ß)

Jean Frédéric Ehrlenholtz et Dorothée Lix meurent successivement en 1813 et 1812 en délaissant trois enfants ou leurs représentants. Jean Frédéric Ehrlenholtz a légué la maison à sa fille Salomé, veuve de l’huilier Jean Daniel Cottler

1814 (20.6.) Strasbourg 4 (44), Not. Stoeber aîné n° 282
Inventaire de la succession de Jean Frédéric Ehrlenholtz, propriétaire décédé le 29 novembre dernier et de Dorothée Lix, décédée le 6 décembre précédent – à la requête de Salomé Ehrlenholtz veuve de Jean Daniel Cottler huilier, Marguerite Ehrlenholtz épouse de Louis Steiner négociant, Sophie Ehrlenholtz épouse de Charles Steiner négociant, Abraham Ehrlenholtz, fabricant de cuirs demeurant à Leer arrondissement d’Emden département de l’Ems oriental, représenté par Louis Saum négociant (Procuration rue Osterstrasse quartier 12 n° 132) – la D° Cottler pour un tiers, les D° Steiner conjointement pour un tiers par représentation de Jean Ehrlenholtz sellier leur père et Abraham Ehrlenholtz pour un tiers héritiers de leur père et grand père respectif
Par testament reçu Stoeber notaire à Strasbourg le 6 prairial 11, le Sr Ehrlenholtz a légué à sa fille la veuve Cottler la maison à lui appartenante sise au fauxbourg blanc n° 64, d’un côté Caspar Ober huilier, de l’autre Daniel Balsinger boulanger, aboutissant sur Jean Jehlé, pour 6000 fr
meubles 553 fr, créances 6000 fr
terres à Strasbourg en quatre pièces 600, 400, 1200, 400 et 14, autres total 8800 fr, ensemble 15.183 fr
Enregistrement, acp 124 F° 166 du 22.6.

L’huilier Jean Daniel Cottler épouse Salomé Ehrlenholtz en 1783. Les parents du marié lui font donation de leur maison face à l’église Saint-Pierre-le-Vieux.

1784 (1.4.), Not. Stoeber (6 E 41, 1260) n° 174
Eheberedung – persönlich erschienen der Ehrenachtbare H. Johann Daniel Kottler, lediger Ohlmüller, Herrn Johann Daniel Kottler Ohlmüllers und wohlverdienten fabric Pflegers der Evangelischen Gemeinde zum alten St Peter auch burgers alhier mit Fraun Maria Barbara geborener Neulingerin ehelich erzeugter Sohn als hochzeiter unter autorisation deßen geliebten H. Vaters an einem,
und die tugendgezierte Jungfrau Salome Ehrlenholzin, H. Johann Friderich Ehrlenholz des Sattlers und burgers allhier mit Fraun Dorothea geborener Lixin ehelich erziehlte tochter als Braut unter autorisation dero geehrten Herrn Vaters am andern theil
Neuntens, hat des hochzeiters H. Vater, ihme dem breutigam unwiderruflich verschrieben und als ein wahres Eigenthum Zugesagt seine allhier zu Straßburg an de Langen Straß gegen der alten St Peter Kirch über gelegenen behaußung, hof, hoffstatt, Seiten gebäu und Garthen mit allen dero Zugehörden, Rechten und besonders die Ohlgerechtigkeit ein seit neben Meister Frank dem Kiefer and.seit neben Fraun Merkelin Wittib hinten auf die Gastbehausung zum Springbrunnen Ziehd. gelegen, so über dreÿ Gulden bodenzinß und die gewohnliche beschwerden ledig, eigen, samt allem zum Ohlwesen gehörigen Schiff und Geschirr nichts ausgenommen, dergestalten jedoch deß Er Hochzeiter dafür erst nach beeder Eltern tod 4500 Gulden einzuschießen schuldig, aber auch wieder seinen Erbtheil daran zu erfordern berechtiget seÿn solle
Straßburg Donnerstags den ersten Aprill 1784 [unterzeichnet] Johann Daniel Cottler, Salome Ehrlenholtzin

Célébration
Mariage, Sainte-Aurélie (luth. f° 20, n° 13)
Im Jahr 1784 den 11. Maÿ, sind nach ordentlichen Domin: jubilate und Cantate geschehenen proclamationen in den h. Ehestand eingesegnet worden H Johann Daniel Cottler, der Ledige Ohlmüller und burger alhier H. Daniel Cottler, Ohlmüllers und burgers alhie, auch Fabrickpflegers bey der Gemeine Zum Alten St. Peter und Fr. Maria Barbara, gebohrner Neumingerin ehel. Sohn und Jungfr. Salome Hn Johann Friderich Ehrlenholtz Sattlers und burgers alhie, und Fr. Dorothea gebohrner Lixin, ehel. Tochter [unterzeichnet] Johann Daniel Cottler als Hochzeiter, Salomee Ehrlenholtzin als Hochzeiterin (i 21, proclamation, Saint-Pierre-le-Vieux f° 37)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports. Ceux du mari s’élèvent à 855 livres, ceux de la femme à 1 179 livres.
1784 (16.8.), Not. Stoeber (6 E 41, 1248) n° 399
Inventarium über Herrn Johann Daniel Kottler, des jüngern Ohlmüllers und Fraun Salome geb. Ehrlenholtzin, beeder Ehepersohnen und burgeren allhier einander in die Ehe Zugebrachte Nahrungen, aufgerichtet Anno 1784. – einander in ihren Mittwochs den 12.ten May diesen Jahrs angetrettenen Ehestand Zugebracht haben, (…) weil dieselbe in der vor mir Notario den 1. Aprilis diesen Jahrs aufgerichten Eheberedung §° 3.tio ihres Einbringens halben ein unverändert und vorbehalten Gut stipulirt haben
So geschehen in der allhier Zu Straßburg an de Langenstras gelegenen, des Ehemanns elterlichen u. dißorts bewohnenden behsg. in Gegensein H. Johann Daniel Kottler des Ohlmüllers und fabricpflegers der Evangelischen Gemeinde zum alten St. Peter wie auch Fr. Mariä Barbarä geb. Neulingerin beeder Eheleuthen u. Brn. allhier des Ehemanns geliebter Eltern so dann H. Johann Friedrich Ehrlenholtz des Sattlers und Fr. Dorothea geb. Lixin beeder Ehegatten u. brn. allhier der Ehefrau geliebten Eltern Montags den 16.ten Aug. 1784.
Norma hujus inventarÿ. des Ehemanns Vermögen, Sa. hausrath 159 lb, Sa. Silbers 36 lb, Sa. Gold Rings 1 lb, Sa. baarschafft 513 lb, Summa summarum 710 lb – Und wann dazu gerechnet wird die Helfte an hernach beschriebenen hßstr. anlangend 144 lb, So zeigt sich daß des Ehemanns völliges Vermögen anlangt 855 lb
Diesemnach wird der Ehefr. eingebrachtes Gut beschrieben, Sa. hausraths 217 lb, Sa. Silbers 27 lb, Sa. Gold. Ringen 146 lb, Sa. baarschaft 626 lb, Sa. Frucht auf der Kast 18 lb, Summa summarum 1034 lb – Und wann dazu gerechnet wird die Helfte an nachbeschriebenen hßst. anlangend 144 lb, So ergibt sich daß der Ehefr. gesamtes Vermögen sich belauft auf 1179 lb

Jean Daniel Cottler meurt en 1796 en délaissant trois enfants
1797 (1 compl. 6), Strasbourg 7 (10), Not. Stoeber n° 1399
Inventarium über Weÿl. burgers Johann Daniel Cottler des jüngern gewesenen ohlmüllers so den 18. Junÿ 1796 a. st. mit tod abgegangen Verlaßenschafft, aufgerichtet den 28. Thermidor im 6.t Jahr, derselbe hat zu deßen Erben verlaßen 1. Salome Cottler so den 19. Junÿ 1783 zur Welt gekommen, 2. Daniel Cottler so den 23. Martii 1789 geboren worden und 3. Maria Magdalena Cottler so den 17. Junÿ 1792 gezeugt worden, alle dreÿ des abgeleibten mit seiner Wb: Salome geb. Ehrlenholtz erzeugte Kinder, – in præsentia b. Johann dürr Fischkäufer als Vormund der minderjährigen Kinder
in einer an der langenstras N° 73 gelegenen und des Verstorbenen Vater b. Johann Daniel Cottler dem ältern vormalige öhlmüllers zuständigen u. dißorts lehnungsweiße bewohnenden behausung
Ergäntzung durch mich Notarium den 16. August 1784 aufgerichtetn Invÿ.
Norma hujus inventarii, der Erben unverändert Vermögen, hausrath 1012 fr, silbers 100 fr, Geschmuck 5 lb, Ergäntzung 2612 fr, summa summarum 3728 fr – Schulden 400 fr, vorbleiben 3328 fr
das gemein Verändert und theilbare Gut, hausrath 773 fr, Waar zum ohlwesen gehörig 1272 fr, baarschafft 2232 fr, summa summarum 4277 fr – Schulden 5869 fr, passiv onus 1592 fr
Enregistrement, acp 63 F° 80 du 7 vend. 7

Salomé Ehrlenholtz veuve de Jean Daniel Cottler vend en 1816 la maison à son gendre commis négociant Théophile Keller et à sa fille Marie Salomé Cottler

1816 (29.3.), Strasbourg 10 (61), Not. Zimmer n° 4376, 7194
Salomé Ehrlenholtz veuve de Jean Daniel Cottler marchand huilier
à Théophile Keller son gendre commis négociant et Marie Salomé née Cottler sa fille
une maison avec droits appartenances et dépendances sise à Strasbourg fauxbourg blanc n° 69, d’un côté la maison du Sr Daniel Ober, de l’autre celle de la veuve Baltzinger boulanger, lequel immeuble a été légué à la venderesse par Jean Frédéric Ehrlenholtz son père, propriétaire, en vertu d’un testament reçu M° Stoeber le 6 prairial 11 enregistré 10 décembre 1813
art. 5, la D° venderesse se réserve à son profit la jouissance personnelle et viagère dans ladite maison vendue de deux appartements au premier étage qui donnent sur la rue, d’une cuisine au premier étage, de trois chambres au premier étage qui ont vue sur la ruelle des Boulangers d’une cave fermant à clef et séparée en lattes,,moyennant un loyer annuel de 150 francs – pour 6000 francs
enregistré f° 6 du 1.4.

Théophile Keller épouse Salomé Cottler en 1813
1813 (25.6.), Strasbourg 4 (43), Not. Stoeber aîné, n° 2509
Contrat de mariage – Théophile Keller, commis négociant, fils majeur de Chrétien Keller, tisserand et dr Salomé Klingler
Salomé Cottler, fille majeure de Daniel Cottler, marchand de houille et de Salomé Erlenholtz
en la demeure de la mère de la fiancée grand rue n° 74
Enregistrement, acp 122 F° 162-v du 28.6.

Théophile Keller meurt en 1853 en délaissant quatre enfants

1853 (6.7.), Strasbourg 10 (125), Not. Zimmer
Inventaire de la succession de M. Théophile Keller, en son vivant propriétaire domicilié à Strasbourg où il est décédé le 25 mai 1853
L’an 1853 le 6 juillet à une heure de relevée, à la requête 1. de Dame Marie Salomé Cottler, demeurant et domiciliée à Strasbourg, veuve de M. Théophile Keller, en son vivant propriétaire en la même ville, agissant 1) à cause de la communauté de biens réduite aux acquêts partageable par moitié qui a existé entre elle et feu son mari, 2) comme créancière de ladite communauté & même de la succession dudit défunt à raison de ses reprises & conventions matrimoniales 3) et comme Donataire de l’usufruit gratuit et viager de la moitié de la succession de son mari, le tout aux termes de leur contrat de mariage dressé par M° Stoeber l’aîné alors notaire à Strasbourg le 25 juin 1813
2) de M. Charles Keller, épicier, 3) de M. Frédéric Keller, ébéniste, 4) de Dame Caroline Keller épouse de M. Jean Auguste Charles Ritter, chimiste, ci présent & autorisant son épouse à l’effet de ce qui suit, 5) et de Mad. Adèle Keller, majeure et jouissant de ses droits, tous demeurant et domiciliés à Strasbourg, lesdits Sr Charles Keller,Sr Frédéric Keller, Dame Ritter & Dlle Keller habiles à se dire et porter seuls héritiers chacun pour un quart de M. Théophile Keller leur père défunt sus nommé comme étant nés de son mariage avec ladite D° Keller née Cottler leur mère
en la maison mortuaire faubourg national N° 69

Actif de la communauté. 7) Et une maison avec cour, pompe, appartenances & dépendances, sise à Strasbourg faubourg national N° 69 tenant d’un côté à M. Baltzinger, de l’autre à M. Rohmer & par derrière à M. Kuhn. Cette maison qui était uniquement occupée lors du décès de M. Keller par sa famille, a été estimée par les acquéreurs sans distraction des charges à un capital de 12.000 francs. M. & Mad Keller ont acquis ledit immeuble de D° Salomé Ehrlenholtz, domiciliée à Strasbourg, veuve de Jean Daniel Cottler, en son vivant marchand d’huiles, aux termes d’un contrat par devant M° Zimmer père alors notaire à Strasbourg le 29 mars 1819 pour le prix de 6000 francs que la Dame Keller a décompté dans la succession de ladite D° veuve Cottler venderesse, sa mère dont elle était héritière pour moitié ainsi que cela résulte d’un partage dressé par M° Hickel alors notaire à Strasbourg le 9 septembre 1829. Le même immeuble a été légué à la D° veuve Cotler par son père le Sr Jean Frédéric Ehrlenholtz, en son vivant propriétaire à Strasbourg suivant son testament public reçu en présence de témoins par M° Stoeber l’ainé alors notaire à Strasbourg le 16 prairial an onze enregistré le 10 décembre 1813, pour le prix de 6000 francs sur lequel elle a retenu sa part héréditaire & elle a payé le surplus à ses cohéritiers
acp 421 (3 Q 30 136) f° 17 du 12.7. (succession déclarée le 28 juillet 1853 N° 1560) Communauté, meubles estimés 1428, argent comptant 500, créances 26.646
Succession, garde robe 374
acp 421 (3 Q 30 136) f° 51-v du 26.7. (vacation du 23 juillet) Total de la communauté mobilière 38.983, rapport de la D° Keller 5000, autres créances sur le Sr Kammerer 18
25 ares de terres à la Robertsau au canton Woerthgasse 880
Une maison à Strasbourg faubourg National N° 69 estimée à 12.000
Reprises de la D° Keller 14.578, de M. Keller 6814, Masse passive de la communauté 21.416
Succession, reprises 6814, bénéfice de la communauté 17.732, garde robe 376

Lors de la liquidation, la maison est attribuée au fils épicier Charles Keller

1854 (5.8.), Strasbourg 10 (127), Not. Zimmer (Louis Frédéric) n° 16.676
Liquidation et partage de la communauté de biens qui a existé entre entre Théophile Keller et Marie Salomé Cottler
Ont comparu 1° Mad. Marie Salomé Cottler, demeurant et domiciliée à Strasbourg, veuve de M. Théophile Keller, en son vivant propriétaire en la même ville, agissant 1) à cause de la communauté de biens réduite aux acquêts partageable par moitié qui a existé entre entre elle et feu son mari, 2) comme créancière de ladite communauté à raison de ses reprises & avantages matrimoniaux, 3) et comme usufruitière de la moitié de la succession de feu M. Keller, le tout aux termes de leur contrat de mariage dressé par M° Stoeber l’aîné alors notaire à Strasbourg le 25 juin 1813
2° M. Charles Keller, épicier, 3° Mad. Caroline Keller épouse de M. Jean Auguste Charles Ritter, chimiste, 4° ledit M. Ritter agissant tant pour autoriser son épouse à l’effet de ce qui suit qu’en qualité de mandataire de M. Frédéric Keller, menuisier domicilié à Strasbourg, actuellement en voyage pour Buenos Ayres (…), 5° et Madlle. Adèle Keller, majeure sans état, ces quatre derniers comparans . Lesquels comparans, avant de procéder à la donation à titre de partage anticipé que Mad. veuve Keller fera ci-sprès à ses enfants et au partage des biens en valeur dépendant tant de ladite communauté que de la succession de feu M. Keller ont exposé ce qui suit

I. Conventions matrimoniales entre Mr et Mad° Keller et renonciation par cette Dame à la donation dont il va être question
II Décès de M. Keller et inventaire après ce décès (…)
Enfin il dépend encore de ladite communauté 1) Une maison avec cour, pompe, appartenances et dépendances, sise à Strasbourg faubourg national N° 69 tenant d’un côté au Sr. Baltzinger, de l’autre au Sr Rohmer et par derrière au Sr Kuhn. Les parties estiment cette maison sans distraction des charges à un capital de 12.000 francs. M. & Mad. Keller ont acquis ledit immeuble de D° Salomé Ehrlenholtz, domiciliée à Strasbourg, veuve de Jean Daniel Cottler, en son vivant marchand d’huiles, aux termes d’un contrat par devant M° Zimmer père alors notaire à Strasbourg le 29 mars 1819 pour le prix de 6000 francs que la Dame Keller a décompté dans la succession de ladite D° veuve Cottler venderesse, sa mère dont elle était héritière pour moitié ainsi que cela résulte d’un partage dressé par M° Hickel alors notaire à Strasbourg le 9 septembre 1829. Le même immeuble a été légué à la D° veuve Cotler par son père le Sr Jean Frédéric Ehrlenholtz, en son vivant propriétaire à Strasbourg suivant son testament public reçu en présence de témoins par M° Stoeber l’ainé alors notaire à Strasbourg le 16 prairial an onze enregistré le 10 décembre 1813, pour le prix de 6000 francs sur lequel elle a retenu sa part héréditaire & elle a payé le surplus à ses cohéritiers
Donation par forme de partage anticipé (…) 2) Et la moitié de la maison susdésignée, sise à Strasbourg faubourg national N° 69
II. M. Charles Keller a droit à la somme de 12.000 francs. Pour le remplir, les autres parties lui abandonnent la maison avec appartenances et dépendances sise à Strasbourg faubourg national N° 69
acp 432 (3 Q 30 147) f° 33 du 8.8. La D° Keller a touché depuis le décès de con mari de Charles Keller son fils la somme de 5000 francs
Communauté, masse active 43.539, dont à déduire les reprises de la veuve 14.578 et celles du défunt 6814 (total 21.392), reste 22.143
Il dépend de la communauté Une maison faubourg National N° 69 estimée à 12.000 et 25 ares de terres à la Robertsau au canton Woerthgasse laquelle reste indivise 6000
Abandonnements, à la veuve, la maison

Charles Keller meurt célibataire d’apoplexie le 12 juin 1865 en délaissant pour héritiers sa mère, son frère et ses deux sœurs

1865 (17.10.), Strasbourg 10 (154), Not. Zimmer (Louis Frédéric) n° 16.302
Notoriété (…) 1) qu’ils ont parfaitement connu Mr Charles Keller en son vivant marchand épicier à Strasbourg, 2) que ledit Mr Keller est décédé à Strasbourg le 12 juin 1865, célibataire et ab intestat, 3) qu’après son décès il n’a pas été dressé d’inventaire, 4) et qu’il a laissé pour seuls héritiers a) pour un quart sa mère Mad° Marie Salomé Cottler, demeurant et domiciliée à Strasbourg, veuve de M. Théophile Keller, en son vivant propriétaire en la même ville, b) et pour les trois quarts restants des frère & sœurs Mad. Caroline Keller épouse de M. Jean Auguste Charles Ritter, chimiste, Madlle. Adèle Keller majeure sans état, tous demeurant et domiciliés à Strasbourg, et Mr Frédéric Keller, menuisier actuellement en Amérique domicilié à Strasbourg
acp 546 (3 Q 30 261) f° 90 du 18.10.

Décès, Strasbourg (n° 1189)
Acte de décès. Le 12 juin 1865 ont comparu Charles Ritter, âgé de 61 ans, chimiste, beau-frère du défunt, domicilié à Strasbourg (…) lesquels nous ont déclaré que Charles Keller, âgé de 49 ans, né à Strasbourg, Négociant, non marié, domicilié à Strasbourg fils de feu Théophile Keller Négociant et de Marie Salomé Cottler domiciliée à Strasbourg est décédé le 12 juin 1865 à trois heurs du marin en la maison Faubourg National 30 [in margine :] apoplexie (i 142)

Les héritiers de Charles Keller vendent la maison au marchand épicier Gustave Ensfelder et à sa femme Julie Emma Mühlbacher

1865 (17.10.), Strasbourg 10 (154), Not. Zimmer (Louis Frédéric) n° 16.303
Vente du 17 octobre 1865. Ont comparu 1) Mad° Marie Salomé Cottler, demeurant et domiciliée à Strasbourg, veuve de M. Théophile Keller, en son vivant propriétaire en la même ville, 2) Mad. Caroline Keller épouse de M. Jean Auguste Charles Ritter, chimiste, demeurant et domiciliés à Strasbourg, 3° ledit M. Ritter agissant tant pour autoriser son épouse à l’effet de ce qui suit qu’en qualité de mandataire de M. Frédéric Keller, menuisier domicilié à Strasbourg, se trouvant présentement en Amérique (…) 4) et Mlle. Adèle Keller, en jouissance de ses droits demeurant et domiciliée à Strasbourg lesquels ont vendu (…)
à Mr Gustave Ensfelder, marchand épicier et D° Julie Emma Mühlbacher son épouse agissant sous son autorisation, acquéreurs solidaires
Une maison avec cour, pompe, appartenances et dépendances, sise à Strasbourg faubourg national N° 28 tenant d’un côté à M. Baltzinger, de l’autre à M. Voltz & par derrière au S. Neunreiter. Cette maison est vendue dans l’état où elle se trouve actuellement (…) y compris tous les poêles, tous les rayons, tiroirs et comptoirs dans le magasin & tous les chantiers dans la cave
Etablissement de la propriété. Ledit immeuble dépendait de la communauté de biens réduite aux acquêts qui a existé entre entre Mad. veuve Keller et feu son mari sus nommé, et appartient pour moitié à Mad° Keller et pour moitié à la succession de M.Keller, dans laquelle cette moitié a été recueilie par M. Charles Keller, en son vivant marchand épicier à Strasbourg & Mad. Ritter, M. Frédéric Keller et Mlle Keller, les quatre seuls et uniques héritiers chacun pour un quart de feu M. Keller, ainsi que cela se trouve constaté par l’inventaire de la succession de ce dernier, dressé par M° Zimmer soussigné le 6 juillet 1853. Pour faciliter le partage de la succession de M. Keller père, Mad. veuve Keller a fait donation à ses quatre enfant sus nommés de la moitié de la maison susdésignée en vertu d’un acte reçu par M° Zimmer, soussigné, le 5 août 1854.
Par ce même acte les enfants de feu M. Kelle père ont procédé au partage de la succession de ce dernier et des biens qu’ils avaient reçus de leur mère par donation à titre de partage anticipé, le tout avec le concours et consentement de Mad° veuve Keller, et par l’effet de ce partage, la maison entiète a été abandonnée à M. Charles Keller leur fils et frère susnomme.
M. Charles Keller étant décédé à Strasbourg le 12 juin 1865, sans postérité, un quart de la moitié de ladite maison qu’il avoit reçue de sa mère à titre de partage anticipé,a fait retour légal en faveur de cette denière, en vertu de l’article 747 du code Napoléon. L’immeuble vendu appartient donc aujourd’hui, savoir 1) pour un quart de la moitié ou 3/32 de la totalité à Mad. veuve Keller à titre de retour légal, 2) pour trois quarts des 28/32° restants ou pour 7/32 à la même Dame veuve Keller comme héritière pour un quart de son fils défunt, faisant ensemble 11/32, 2) Et pour 7/32 à chacun de ses frère et sœurs sus nommés comme héritiers pour un quart chacun de M. Charles Keller leur frère défunt, soit ensemble 21/32. Les qualités des vendeurs se trouvent constatées par un acte de notoriété dressé pat M° Zimmer, soussigné, à la date d’aujourd’hui, qui sera soumis à l’Enregistrement en même temps que le présent acte.
L’immeuble vendu appartenait à M. e Mad Keller père et mère pour l’avoir acquis de D° Salomé Ehrlenholtz, domiciliée à Strasbourg, veuve de Jean Daniel Cottler, en son vivant marchand d’huile à Strasbourg, aux termes d’un contrat passé devant M° Zimmer père alors notaire à Strasbourg, le 29 mars 1819. Le prix de de cette acquisition a été décompté dans la succession de ladite D° Cottler, sa mère dont elle était héritière pour moitié ainsi que cela résulte d’un partage dressé par M° Hickel alors notaire à Strasbourg le 9 septembre 1829. Le même immeuble a été légué à la D° veuve Cotler par son père le Sr Jean Frédéric Ehrlenholtz, en son vivant propriétaire à Strasbourg suivant son testament public reçu en présence de témoins par M° Stoeber l’ainé, alors notaire à Strasbourg, le 16 prairial an onze enregistré le 10 décembre 1813, pour le prix de 6000 francs sur lequel elle a retenu sa part héréditaire et elle a payé le surplus à ses cohéritiers.
Etat hypothécaire. Les vendeurs certifient que ledit Immeuble leur appartient encore en toute propriété et qu’il n’est grevé d’aucune dette, rente, privilège ni hypothèque (…) Prix 25.000 francs
acp 546 (3 Q 30 261) f° 89-v du 18.10.

Gustave Ensfelder épouse Julie Emma Mühlbacher en 1865
1865 (30.9.), Strasbourg 10 (154), Not. Zimmer (Louis Frédéric) n° 16.273
Contrat de mariage – ont comparu 1° M. Gustave Ensfelder, marchand épicier demeurant et domicilié à Strasbourgn né en cette ville le 21 mars 1839 du légitime mariage de M. Frédéric Edouard Ensfelder propriétaire & D° Christine Madeleine Bochinger son épouse demeurant et domiciliés ensemble à Strasbourg stipulant comme futur époux
2° Melle Julie Emma Mühlbacher, en jouissance de ses droits, demeurant et domiciliée à Strasbourg, née en cette ville le 13 septembre 1843 du légitime mariage de M. Georges Théodore Mühlbacher, charron et e D° Marguerite Wilhelmine Kümmerlen, son épouse, les deux demeurant et domiciliés ensemble à Strasbourg, stipulant comme future épouse
3° M. Ensfelder et Mad. Ensfelder née Bochinger, agissant sous son autorisation, les deux susnommés et qualifiés, avec indication de leur demeure, stupulant à cause de la constitution de dot qu’il vont faire ci après au futur leur fils 4° Et M. Mühlbacher et Mad. Mühlbacher née Kümmerlin son épouse agissant sous son autorisation, les deux susnommés et qualifiés, avec indication de leur demeure, stupulant à cause de la constitution de dot qu’il vont faire ci après à la Dlle future leur fille
acp 546 (3 Q 30 261) f° 44-v du 2.10. Stipulation de communauté de biens réduite aux acquêts, partageable par moitié, réserve d’apports et d’héritages. Le survivant aura l’usufruit des biens ed la communauté
Donation par les conjoints Ensfelder au futur leur fils, ce acceptant, d’une valeur de 4296 francs
Donation par les conjoints Mühlbacher à la future leur fille ce acceptant en avancement d’hoirie un mobilier et argent comptant, le tout montant à 5520 francs
Donation réciproque par les futur époux au survivant d’eux de l’usufruit viager de toute la succession, réductible à moitié en cas d’existence d’enfants

acp 546 (3 Q 30 261) f° 44 du 2.10. – M° Zimmer 30 septembre – Consentement par Christine Madeleine Bochinger épouse de Frédéric Edouard Ensfelder propriétaire à Strasbourg au mariage de Gustave Ensfelder son fils épicier à Strasbourg avec Julie Emmma Mühlbacher au dit lieu

La maison est ensuite inscrite au cadastre au nom du menuisier Emile Bosch et de sa femme Emma Ensfelder dont le mariage a lieu en 1890.

1890 (3.4.), M° Lauterbach
Ehevertrag – Emil Bosch, Bauschreiner hier, großjähriger Sohn von Johann Friedrich Bosch, Bauschreiner und Emilie Bohnert hier
Emma Ensfelder, gewerblos hier, großjährige Tochter von Gustav Ensfelder, Rentner & Julie Mühlbacher
acp 827 (3 Q 30 542) f° 32-v n° 144 du 11.4. – Errungenschaft Gemeinschaft. Lebenslängliche Nutznießung des Überlebenden am Antheil des Zuerststerbenden der Gütergemeinschaft. Kleider pp persönlich
Einbringen der Braut. Forderung auf Friderich Lauck, Bäcker und Karoline Frey hier laut Obligation des amt. Notars vom 25 IX 1889, M. 10.000.
Schenkung an die Braut durch ihre Eltern als Vormpfang, die eine Hälfte auf der väterlichen die andere auf der mütterlichen Nachlaß I. einer Schuldforderung auf August Emil Schmidt, Goldschläger und Eva Metz, Eheleuthe hier, von 4000 M laut Akt des amt. Notars vom 10. IX 1885 – Verschiedene Mobiliargegenstände geschätzt zu 6342 (zusammen) M. 10.347
Schenkung an dem Bräutigam durch dessen Eltern als Vorempfang auf deren Nachläße je zur Hälfte eines Betrages von 14.000 aus den Werthschaften des Bauschreinergeschäftes, welches der Vater betreibt
Gegenseitige Schenkung der lebenslänglichen Nutznießung am gantzen Nachlass des Zuerststerbenden auf die Hälfte herabzusetzen bei Vorhandensein von Kindern, bei Vorhandensein von Ascendenten, erleidet obige Schenkung keine Herabsetzung & wird sogar den diesen vorbehaltenen Pflichttheil in sich schließen



4, impasse de l’Ancre


Impasse de l’Ancre n° 4 – O 721.p, puis section 17 parcelle 24 (cadastre)

Bâtiments sur rue, maître d’ouvrage Joseph Ernst (1890) – Détruits en 1944 – Nouveau bâtiment (n° 4) en 1970


Vue en 1910. A l’arrière, ancien bâtiment transformé en 1888. A l’avant sur la gauche, nouveau bâtiment à la place d’un ancien construit en 1890, étage mansardé ajouté en 1899. Sur la droite, nouveau bâtiment construit en 1890.- Plan correspondant (dossier de la Police du Bâtiment)
Partage de l’ancien poêle des Bateliers (1848, AD. Bas-Rhin, cote 7 E 51-1, 102)

Marguerite Dorothée Hæckler vend en 1848 la partie arrière de l’ancien Poêle des Bateliers au tailleur de limes François Jacques Lix. L’acte établit la séparation entre les deux propriétés reportée sur un plan. Le bâtiment vendu comprend la plus grande partie du bâtiment arrière précédé d’un perron (voir les élévations à la notice de l’ancien Poêle des Bateliers) où se trouvait la salle des échevins et son plafond en bois que mentionne Adolphe Seyboth (Ankergäßchen 4. Im ersten Stock schöner hölzerner Plafond der ehemaligen Trinkstube zum Enker, édition en allemand p. 206). Le plafond a été remonté en 1889 à l’école 30, rue du Maréchal-Foch comme l’indique l’inscription Diese Decke stammt aus der alten Fischer-Zunftstube im Ankergässchen. Anno 1567. Anno 1889 (Ce plafond provient de l’ancien poële des Pêcheurs [sic] sis impasse de l’Ancre. 1567, 1889). François Jacques Lix construit un atelier en 1854. Ses héritiers vendent en 1867 la maison à Emile Matthis, propriétaire de la brasserie contiguë au Chant des Oiseaux. Une police d’assurance décrit le bâtiment principal et l’atelier (numéros 5 et 6). Après la faillite d’Emile Matthis, la maison appartient au menuisier André Rischmann (1875) et après sa mort au menuisier Joseph Ernst (1881).


Plafond de l’ancienne salle des échevins, remontée au collège 30, rue du Maréchal-Foch (images, Fabien Romary, Archi-wiki)

En 1874, le menuisier André Rischmann surélève son atelier d’un étage en pan de bois et construit dans la cour un bâtiment à rez-de-chaussée en maçonnerie et un étage en pans de bois. Le maître menuisier Ernst charge en 1888 l’architecte Bautz de transformer la maison à encorbellement (cf. ci-dessus le plafond de la salle des échevins). Il fait prolonger la même année l’étage au-dessus de l’atelier jusqu’à la propriété voisine. Il fait remplacer en 1890 le bâtiment à simple rez-de-chaussée le long de la ruelle par une maison d’habitation à un étage et y ajoute en 1899 un étage mansardé. La veuve Ernst fait aménager en 1910 des pièces d’habitation dans l’ancien atelier.



Coupe, plan du rez-de-chaussée et du premier étage (bâtiment arrière, 1888) – Nouveau bâtiment (1890) et devanture (1899, dossier de la Police du Bâtiment)

Le bâtiment est entièrement détruit par le bombardement aérien du 11 août 1944. Le Conseil municipal décide le 23 février 1959 de percer une nouvelle rue au milieu de la parcelle pour relier l’impasse à la rue des Couples. Mario Zilliox bénéficie en 1970 de la même dérogation au règlement municipal qu’en 1968 pour le terrain voisin [n° 2-bis]. Commencé à l’automne 1969, le bâtiment n° 4 à rez-de-chaussée, trois étages et combles aménagés (le Châtelet), situé à l’extrémité sud de l’ancien terrain du Poêle des Bateliers, est terminé en janvier 1971.


Actuel n° 4 (à l’endroit des anciens ateliers)- Numéros 4, 2-bis et arrière du bâtiment quai des Bateliers – Espace réservé pour une rue projetée entre les 2-bis et 4 (mars 2023)
Plan de la rue projetée entre l’impasse de l’Ancre et la rue des Couples – Elévation du n° 4 (1969, architectes Kronenberger, Ittel et Strohmenger (dossier de la Police du Bâtiment)

avril 2023

Sommaire
Cadastre – Police du Bâtiment 1874-1970 Police du Bâtiment 1969-1991Relevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1848 à 1952 (voir auparavant le 9, quai des Bateliers). La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Marguerite Dorothée Hæckler, femme (1812) du marchand de vins Jean Jacques Guntzer, veuf de Catherine Brida, puis (1819) du notaire Jean Jacques Carnari, veuf de Catherine Sophie Diebolt
1848 v Frédéric Jacques Lix, tailleur de limes, et (1830) Marguerite Salomé Person
1867 v Emile Matthis, brasseur, fils du marchand de vins Jean Guillaume Matthis
1873 adj Moïse dit Maurice Levi, négociant, et (1852) Esther Levy
1875 v André Rischmann, menuisier, et (1866) Madeleine Noé.
1889 v Joseph Ernst, menuisier, et (1881) Marie Guillaumette Starké
1924* v Edouard Bœhler, journalier, et (1893) Anne Müller
1952* h Marcel Bœhler sa veuve née Roederer et copropriétaires
1952* h (deux parcelles) Boli Fabrique de souvenirs et Bonbonnières s.à.r.l.
Henri Giraud, architecte, son épouse née Boehler

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 25 f° 209 case 4

Lix Frédéric

O 721.p, maison sol, R. de l’ancre 14
Contenance : 3,58
Revenu total : 75,40 (75 et 0,40)
Folio de provenance : 203 (rue de l’ancre 14)
Folio de destination :
Année d’entrée :1849
Année de sortie :
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 15
fenêtres du 3° et au-dessus :

Cadastre napoléonien, registre 25 f° 231 case 3

Lix Frédéric, fabricant de limes rue de l’ancre 14

O 721, atelier, R. de l’ancre 14
Contenance :
Revenu total : 41
Folio de provenance : Nle Con (voir au f° 208)
Folio de destination :
Année d’entrée :1854
Année de sortie :
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 17
fenêtres du 3° et au-dessus :
1854 Augmentations – Lix Frederic f° 231, O 721, Atelier, revenu 41, Nou.lle Construction, imposable en 1854, imposée en 1854

Cadastre napoléonien, registre 27 f° 970 case 2

Lix Frédéric, fabricant de limes

O 721.bis, atelier, Impasse de l’ancre 4
Contenance :
Revenu total : 41
Folio de provenance : (231)
Folio de destination : 970
Année d’entrée :
Année de sortie : 1868
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 21
fenêtres du 3° et au-dessus :
(biffé après report au folio 971)

Cadastre napoléonien, registre 27 f° 971 case 2

Lix Frédéric
1868, Mathis, Emile, brasseur
1875, Levy, Moritz
1877 Rischmann Theodor
1889/90 Ernst Joseph Schreiner

O 721.p, maison, sol , Impasse de l’ancre 4
Contenance : 3,58
Revenu total : 75,40 (75 et 0,40)
Folio de provenance : (208)
Folio de destination : 970, Vergrößerung
Année d’entrée :
Année de sortie : 1879 (sol Gb)
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 12
fenêtres du 3° et au-dessus :

O 721.bis, atelier
Revenu, 41 total : 116,40 (75, 41 et 0,40)
Folio de provenance : 969
Folio de destination : Umbau
Année d’entrée :1868
Année de sortie : 94/95
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 21
fenêtres du 3° et au-dessus :

O 721, maison
Revenu, 106 total : 219,40 (75, 106 et 0,40)
Folio de provenance : 970
Folio de destination : Umbau
Année d’entrée :1879
Année de sortie : 94/95
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 26
fenêtres du 3° et au-dessus :

O 721, maison
Revenu total : 219,40 (219 et 0,40)
Folio de provenance : 970
Folio de destination : Gb
Année d’entrée : 94/95
Année de sortie :
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 54
fenêtres du 3° et au-dessus :
1894,Zugang – Ernst Josef, Schreiner f° 970, O 721, Atelier, Reinertrag 41, Umbau, Zeit 1891, siehe Zugang
Abgang – Ernst Josef, Schreiner f° 970, O 721, Maison, Reinertrag 219, Umbau, vollendet 1891, steuerbar 1894, besteuert 1894/95

Cadastre allemand, registre 29 p. 197 case 4

Parcelle, section 17, n° 24 – autrefois 721.p
Canton : Ankergäßchen Hs N° 4 (2637)
Désignation : Hf, 2 Whs / sol
Contenance : 3,30 / 1,69
Revenu : 1800 – 2800 – 3400
Remarques : 1952 dim. à p. 209 c 9 – 1913 Neubau

(Propriétaire jusqu’à l’exercice 1952), compte 356
Ernst Joseph Andreas
1924 Boehler Edouard négociant et son épouse Anne née Müller
1952 Boehler Marcel sa veuve née Roederer pour ¼ et copropriétaires
1952 Boli Fabrique de souvenirs et Bonbonnières s.à.r.l.
(106)

(Propriétaire à partir de l’exercice 1952), compte 6625
Giraud Henri, architecte, son épouse née Boehler
(1618)

Cadastre allemand, registre 29 p. 209 case 9

Parcelle, section 17, n° 137/24 – autrefois 2637
Canton : Impasse de l’Ancre
Désignation : sol
Contenance : 1,61
Revenu :
Remarques :

(Propriétaire), compte 356
Ernst Joseph Andreas
1924 Boehler Edouard négociant et son épouse Anne née Müller
1952 Boehler Marcel sa veuve née Roederer pour ¼ et copropriétaires
1952 Boli Fabrique de souvenirs et Bonbonnières s.à.r.l.
(106)

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Ankergässchen (Seite 6)

(Haus Nr.) 4
Ernst, Schreinerei. E 01
Goltze, Geschäftsführ. 1
Kölle, Tagner. 1
Wernert, Schriftsetzer. 1.
Rückert, Aufseher. 2
Schmid, Tagner, 2

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 642 W 4)

4, Impasse de l’Ancre (1874-1970)

Le propriétaire Rischmann surélève en 1874 son atelier d’un étage en pan de bois et construit la même année dans la cour un bâtiment à rez-de-chaussée en maçonnerie et un étage en pans de bois.
Le maître menuisier Ernst charge en 1888 l’architecte Bautz de transformer la maison (bâtiment à encorbellement). Il fait prolonger la même année l’étage au-dessus de l’atelier jusqu’à la propriété voisine. Il fait démolir en 1890 le bâtiment à simple rez-de-chaussée le long de la ruelle et construire une maison d’habitation à un étage. Il fait poser en 1892 une devanture à volets amovibles, installer en 1897 un moteur électrique pour actionner ses machines. Joseph Ernst ajoute en 1899 un étage mansardé au bâtiment d’habitation à un étage. Un rapport décrit l’atelier du menuisier Gass en 1908 (un atelier au rez-de-chaussée, un autre à l’étage, une réserve de bois sous les combles) qui n’est pas conforme aux prescriptions. Louis Gass fait transformer en 1908 le bâtiment servant d’atelier par l’entrepreneur Rodolphe Schultz d’Illkirch. La veuve Ernst fait aménager en 1910 des pièces d’habitation dans un ancien atelier.
Le bâtiment est entièrement détruit par le bombardement aérien du 11 août 1944. Le Conseil municipal décide le 23 février 1959 de percer une nouvelle rue au milieu de la parcelle pour relier l’impasse à la rue des Couples. Mario Zilliox bénéficie en 1970 de la même dérogation au règlement municipal qu’en 1968 pour le terrain en face cadastré 137/24 [n° 2-bis] et présente un projet de construction.

Sommaire
  • 1874 – Le propriétaire Rischmann demande l’autorisation de construire deux étages au-dessus de son atelier (longueur 16,80 mètres), coupe en marge. Le pétitionnaire se limite ensuite à un étage parce que le règlement interdit de construire deux étages en pans de bois – L’agent voyer note que la maison suit l’alignement, que la hauteur de 5 mètres n’atteint pas la hauteur maximale autorisée de 6,90 mètres.
    1874 – Le propriétaire Rischmann demande l’autorisation de construire un bâtiment dans sa cour selon la coupe en marge (longueur jusqu’à la porte d’entrée, 7,45 mètres). – L’agent voyer note que le rez-de-chaussée sera en maçonnerie et l’étage en pans de bois et que la hauteur (7,70) ne dépasse pas la hauteur réglementaire
  • 1888 (août) – L’architecte Bautz (20, quai des Bateliers) demande au nom du maître menuisier Ernst l’autorisation de transformer la maison sise 4, ruelle de l’Ancre selon les plans joints – Plan du rez-de-chaussée et de l’étage, coupe – Autorisation
    1888 (septembre) – J. Ernst demande l’autorisation de construire un étage sur la terrasse de son atelier, c’est-à-dire de prolonger l’étage existant jusqu’à la propriété voisine – Autorisation de rehausser d’un étage la maison d’habitation à un étage – Travaux terminés, novembre 1888
  • 1890 – Le maître menuisier J. Ernst demande l’autorisation de démolir le bâtiment à simple rez-de-chaussée le long de la ruelle et de faire des constructions d’après les dessins joints – Autorisation de démolir le bâtiment à simple rez-de-chaussée et de construire une maison d’habitation à un étage – Travaux terminés, avril 1890 – Un contrôle constate que la fosse d’aisances n’a pas de tuyau d’aération et qu’une poutre est trop proche de la cheminée (février 1890) – Dessin
  • 1891 – Le maître menuisier Ernst a fait poser des volets qui s’ouvrent vers l’extérieur à moins de 2,10 mètres du trottoir. – Courrier du maire – Le menuisier décroche les volets le jour et les remet en place le soir
  • 1892 – Le maître menuisier J. Ernst demande l’autorisation de faire à sa maison d’habitation à un étage une devanture à volets amovibles – Autorisation – Travaux terminés, janvier 1893. L’entablement de la devanture est à 2,55 mètres du sol – Dessin – Droits réglés pour un pilier transformé, une baie de magasin et une devanture
    1893 (janvier) – Le maire demande que l’entablement soit porté à la hauteur réglementaire de trois mètres. Rappels, mars, avril, mai – Le tribunal inflige une amende de 10 marks au contrevenant, octobre 1893 – Le menuisier Ernst décrit au maire que l’entablement se trouve à la même hauteur que la toiture en saillie du bâtiment voisin et qu’il n’y a aucune circulation dans l’impasse
    1894 (janvier) – Le maire accepte les arguments du menuisier Ernst et autorise par exception la saillie
  • 1893 – Un contrôle établit que l’atelier ne correspond pas aux prescriptions du 30 novembre 1891, il manque une plaque de protection devant le fourneau et un point d’eau muni d’un tuyau à utiliser en cas d’incendie – Rappel, janvier 1894 – Travaux terminés, mars 1894
  • 1897 (mai) – Le menuisier Ersnt demande l’autorisation d’installer un moteur électrique pour actionner ses machines (scie, rabot et ponceuse) – Le maire transmet la demande à l’inspection du travail
    1897 (mai) – L’agent de police Fisener rapporte que le menuisier Ernst a installé sans autorisation un moteur dans son atelier et que le voisinage se plaint du bruit.
    1897 (mai) Dossier ouvert suite à un courrier du commissaire de police – L’inspection du travail donne son accord à condition que le voisinage ne soit pas incommodé par les bruits (permis de construire en 26 points)
    1897 (juin) Autorisation d’installer un moteur électrique – Travaux terminés, juillet
  • 1895 – Le maire notifie le propriétaire de se conformer au règlement du 30 novembre 1891 en supprimant les volets qui s’ouvrent à moins de 2,20 mètres de la voie publique, en l’occurrence quatre volets au rez-de-chaussée et un soupirail – Les volets sont modifiés, octobre 1898, le soupirail, mai 1899
  • 1899 – Joseph Ernst demande l’autorisation d’ajouter un étage mansardé au bâtiment d’habitation à un étage – Autorisation – L’étage est construit, février 1900, l’escalier est commencé, juillet 1900, les plâtriers travaillent, août 1900, les menuisiers, septembre. Travaux terminés, octobre 1900.
    Travaux non terminés, octobre, décembre 1900, juillet 1901
    1901 (juillet) – J. Ernst (papier à lettres J. Ernst, menuiserie mécanique, spécialiste en devantures, aménagement de restaurants et de magasins, vitrerie, vente de cercueils) informe la Police du Bâtiment que les travaux vont reprendre – Peinture terminée,novembre 1901. Dossier classé
  • 19[08] (avril) – Rapport sur la menuiserie d’Eugène Gass, 4, ruelle de l’Ancre
    Die Schreinerei liegt im Erdgeschoß in zwei Räumen geteilt. Die Rettung bei einem Brande aus dem Arbeitsraum links wäre durch dem Ausgang in den Hof möglich, die aus dem Arbeitsraum rechts durch die Türe in den Hauseingang und von dort in den Hof. Über einem Teil der Schreinerei links im I. Stock befindet sich eine weitere Werkstätte und darüber im II. und Dachgeschoss Holzlagerräume. Vom Dachgeschoss führt eine Verbindungsöffnung nach der Wohnung. Die Verbindung vorgenannter Räume erfolgt mittelst einer f*en Holztreppe. Unter die Schreinerei rechts befindet sich der Maschinenraum von welchem zwei Fenster in den Hof und eine weitere Öffnung in den Kellerraum unter der Wohnung links bezw. zum Luftschacht führen. Als Spähnegelaß dient ein Kellerraum unter der Werkstätte die Abdekung derselben bildet der Dielenboden der Werkstätte. p. Gass dürfte aufzuforden sein nachstehende Verbesserungen zu treffen (…) Suivent onze alinéas
    1908 (février) – Rapport signé par Nebelung – Croquis
    1907 (mars) – L’Association allemande des ouvriers menuisiers (Deutsche Holzarbeiter-Verband, 21, rue des Serruriers) se plaint que les ouvriers de Gass ont des maladies des yeux et que le cabinet d’aisance n’est pas réglementaire – Rapport de visite
    1907 (avril) – Le maire demande à Eugène Gass de se conformer sous quinzaine aux prescriptions stipulées par le préfet le 11 février 1907. – Eugène Gass qui a acquis le fonds de son prédécesseur Ernst en janvier 1906 demande un délai jusqu’à ce que ses affaires soient meilleures. Le maire répond qu’il ne peut accorder de délai et renvoie le pétitionnaire au préfet
  • 1907 (juillet) – L’architecte Grimm demande un rendez-vous sur place, reporté pour cause de décès. Pas de travaux
    1907 (octobre) – L’architecte Grimm demande l’autorisation de faire un mur coupe-feu entre l’entrepôt de bois et la maison d’habitation
    1907 (décembre) – Louis Gass transmet les plans des transformations
    1908 (janvier) – L’architecte D. Grimm est autorisé au nom de L. Gass, successeur de J. Ernst, à faire des transformations – Dessins – Les travaux ne commencent pas. Le maire enjoint le 15 avril 1908 de les commencer sous huitaine – Nouvelle injonction, octobre – Les travaux de canalisation commencent, octobre 1908. Les transformations commencent, décembre 1908 – Rapport sur les défauts auxquels remédier, octobre 1909
    Les portes coupe-feu sont posées, mai 1909 – Travaux terminés, septembre 1909, dossier classé
  • 1910 (février) – La veuve J. Ernst et l’architecte F. Iillinger demandent l’autorisation d’aménager des pièces d’habitation dans un ancien atelier
    L’entrepreneur Rodolphe Schultz d’Illkirch termine le gros œuvre en mars avant que l’autorisation ait été accordée – L’architecte Frédéric Illinger transmet les calculs statiques de la structure en fer
    1910 (mars) – Autorisation – Le maire donne l’autorisation de commencer les travaux de plâtrage (maître plâtrier Voltz)
    1910 (11 mars) – Le maire saisit le tribunal des travaux illicites – La plainte est retirée quand l’autorisation est accordée
    Réception du gros œuvre. La cour n’a pas les cinq mètres de large prévus, comme la cour est bien aérée, le maire renonce aux poursuites, la pièce sans l’oriel prévu ne devra pas servir d’habitation. Le certificat sera accordé dès que le regard d’égout sera supprimé dans une des pièces.
    1910 (avril) – Le regard a été supprimé, la pièce sans oriel a été aménagée en cuisine et sa fenêtre déplacée – Défauts relevés lors de l’inspection finale
    1910 (mai) – Le certificat de réception finale peut être délivré mais l’escalier devra être recouvert de plâtre
    1911 (juin) – L’architecte Illinger demande au nom de la veuve Ernst un délai pour les travaux dans la cage d’escalier – Les travaux ne sont pas faits (propriétaire, veuve Ernst, 15, avenue de la Forêt-Noire) – Nouveau délai jusqu’en juillet 1913 – Travaux terminés, août 1913
  • Commission contre les logements insalubres – 1905, remarques en deux points – 1907, idem – 1910, rien à signaler
    1917, les clapiers à lapins ne donnent lieu à aucune observation
    1920, le locataire Klotz se plaint que son logement est humide, rapport de visite (propriétaire en procédure de liquidation, gérant Wahl)
    1920, Mme Haas qui a un orphelin en pension n’habite plus la maison depuis longtemps
    1922, la locataire Kitzinger, rapport de visite. La locataire quitte la maison
    1924, le syndicat des locataires demande que le logement de Caroline Brust soit déclaré insalubre – Le propriétaire est prié de faire des travaux dans le délai d’un mois
    1924, plainte du locataire Edouard Kissling. La Police du Bâtiment estime que la plainte est fondée – Travaux terminés, juin 1925
    1929, le locataire Auguste Kriegel se plaint de fumées. La Police du Bâtiment estime que la plainte est fondée – Le cabinet Paul Maurer déclare que le propriétaire Ed. Bœhmer va faire des travaux mais que pesonne d’autre dans la rue ne se plaint de fumées. Les contrôles suivant ne permettent pas de constater de fumée – Nouvelle plainte en 1932. La Police du Bâtiment ne constate pas d’anomalie quant à la cheminée, mais le logement est humide
    1932, le locataire Krafft se plaint de l’humidité
    1937, le locataire Auguste Spitz se plaint du plafond délabré
    1939, le logement Spitz n’a pas de raccord réglementaire aux canalisations
  • 1940 – La cheminée de la propriété Edouard Bœhler se détache du pignon – Travaux terminés, février 1941
  • Le bâtiment est entièrement détruit par le bombardement aérien du 11 août 1944. Certificats de sinistré accordés à Jacques North (rez-de-chaussée), René Schott (premier étage), Albert Heitzler (né le 25 mars 1900 à Colmar, idem), Marie Breton (rez-de-chaussée), Jeanne Fritschy (deuxième étage)
  • 1952. La société Boli (fabrique d’articles de souvenirs et de cadeaux) demande un certificat qui atteste qu’il est interdit de construire sur le terrain sis 4, impasse de l’Ancre. La Police du Bâtiment répond qu’aucune demande de permis de construire ne lui est parvenue mais qu’un nouveau bâtiment devra être construit deux mètres à l’arrière de l’alignement légal.
  • 1955 – L’architecte Henri Giraud (5, rue Pasteur à Metz) demande les conditions à respecter pour construire un nouveau bâtiment sur la parcelle – Même réponse que ci-dessus
    1964 – Mme Giraud-Bœhler a constaté que le voisin a ouvert quatre fenêtres au fond de son terrain – La Police du Bâtiment déclare que le Ministère de la Reconstruction et de l’Urbanisme a accordé le permis de construire le 3 octobre 1959 au titre des dommages de guerre à la Société Saint-Vincent-de-Paul et que les fenêtres donnent sur une rue en projet. – Mme Giraud-Bœhler déclare qu’elle n’est pas d’accord avec l’argument que le terrain servirait à établir une nouvelle rue puisqu’il est encore privé – Plan de la rue à établir entre l’impasse de l’Ancre et la rue des Couples – Le maire répond que l’établissement de la nouvelle rue a été voté par le Conseil municipal le 23 février 1959, décision approuvée par le préfet le 7 juillet suivant, ce qui constitue une expropriation de fait et de droit pour cause d’utilité publique.
  • 1970 – Mario Zilliox (demeurant 24, avenue de la Paix) demande un certificat d’urbanisme pour la parcelle 24 de la section 17 – Plan de situation
    Le pétitionnaire déclare que le certificat ne mentionne pas le bénéfice de l’article 70 du règlement municipal des constructions alors que cette dérogation lui a été accordée en 1968 pour le terrain en face, cadastré 137/24.
    Le maire demande au directeur départemental de l’équipement de délivrer un nouveau certificat au pétitionnaire.
    Dessins (élévations, coupe, plan du terrain, plan de chaque niveau)

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 642 W 5)

4, Impasse de l’Ancre (1969-1991)

Mario Zilliox dépose en 1969 une demande de permis de construire un bâtiment de 108 mètres carrés à rez-de-chaussée, trois étages et combles aménagés (Le Châtelet, parcelle 137/24 de la section 17) par les architectes A. Kronenberger, G. Ittel et M. Strohmenger (3, rue G. Klotz). Le maire accorde dérogation à quatre articles du règlement municipal des constructions puis le permis de construire (juin 1969). Les travaux commencent à l’automne 1969 et sont terminés en janvier 1971.

Sommaire
  • 1969 – Mario Zilliox dépose une demande de permis de construire un bâtiment de 108 mètres carrés à rez-de-chaussée, trois étages et combles aménagés (parcelle 137/24 de la section 17). Plan cadastral de situation sur lequel est portée la nouvelle rue à percer – Description du bâtiment Le Châtelet, signé par les architectes A. Kronenberger, G. Ittel et M. Strohmenger
    1969 (mars) – Le maire accorde dérogation à quatre articles du règlement municipal des constructions (nombre de places pour garer les voitures, étages en retrait, distance des fenêtres par rapport aux terrains voisins, surface de cour)
    L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable à condition de donner une saillie plus importante à la corniche et de prolonger la toiture des lucarnes
    1969 (juin) – Le maire accorde le permis de construire
    1969 (octobre) – La société Gerim transmet la déclaration d’ouverture de chantier.
    Suivi des travaux. L’excavation est en cours, octobre 1969. Les murs du sous-sol sont terminés, décembre 1969. La maçonnerie (briques cellulaires) se poursuit au premier étage (février 1970). Le gros œuvre est achevé, l’aménagement intérieur en cours (juillet 1970). L’aménagement intérieur et le crépi sont terminés (janvier 1971)
    1970 (février) – La société Gerim transmet le certificat du ramoneur Albert Dorn.
    1971 (juin) – Le directeur départemental de l’équipement accorde le certificat de conformité
  • 1986 – Robert Blaes, notaire à Hochfelden, demande une attestation pour conclure la vente d’un appartement qui appartient à Charlotte Bauer
    1986 – Emile Feurer et Martial Feurer, notaires associés à Obernai, demandent des renseignements d’urbanisme
    1989 – Paul Heinrich, notaire à Strasbourg demande des renseignements d’urbanisme pour conclure la vente des lots 5 et 26
    1991 – Roger Tresch et Jean-Philippe Tresch, notaires associés à Mulhouse, demandent des renseignements d’urbanisme

Relevé d’actes

Marguerite Dorothée Hæckler vend la partie arrière de l’ancien poêle de l’Ancre au tailleur de limes Frédéric Jacques Lix en convenant de la limite entre les deux propriétés

1848 (4.1.), Strasbourg 1 (102), Not. Rencker n° 19.813
4 janvier 1848. A comparu Dame Marguerite Dorothée Haeckler, Epouse séparée de corps & de biens de Mr. Jean Jacques Carnari, ancien notaire, propriétaire demeurant à Barr, en vertu de jugement du Tribunal civil de première instance de Schlestadt en date du 4 juillet 1838. Ladite Dame demeurant à Strasbourg, dûment autorisée par son mari aux effets ci après (…) Laquelle a déclaré vendre
à Mr. Frédéric Jacques Lix, fabricant de limes, domicilié à Strasbourgn ci présent & acceptant
Partie d’un Immeuble situé à Strasbourg, quai des bateliers N° 42, tenant d’un côté à la rue de l’ancre, de l’autre en partie à la propriété de Mr Ehrhardt brasseur & en partie à celle de Mad° Nestler, par derrière Mr Ehrhardt. La partie dudit immeuble présentement vendu est teintée en couleur rose sur un plan géométrique que les parties ont produit et qui restera joint au présent contrat, après avoir été signé et paraphé par elles à la vue de M° Rencker, l’un des soussignés notaires, pour être soumis en même temps à la formalité de l’enregistrement. Elle est circonscrite sur le plan par quatre lignes marquées AB, BC, CD & DA. La ligne AB qui sépare la partie de propriété vendue à M. Lix d’avec celle réservée par Mme Carnari passe par un point de la façade principale du Deuxième bâtiment latéral qui est à quatre mètres de la façade pignon du premier bâtiment latéral. Cette ligne de séparation forme un angle droit avec ladite façade, tant dans sa direction vers la rue de l’ancre que dans celle vers la propriété de Mr Ehrhardt. Les parties sont convenues de faire établir un mur de séparation sur toute la longueur de cette ligne, l’épaisseur de ce mur sera prise par moitié sur chacune des deux propriétés, la ligne de séparation passera donc par le milieu de l’épaisseur du mur, cette épaisseur sera de 19 centimètres. La hauteur de ce mur dans la cour et sur la partie en avant de la façade du premier étage du bâtiment sera égale à celle des appuis des croisées du rez-de-chaussée de ce bâtiment & la partie de ce mur qui se trouve sous l’avance que forme la façade du premier étage sur celle du rez-de-chaussée sera élevée à toute la hauteur du bâtiment.
Dans l’intérieur du bâtiment, le mur sera établi dans les caves, rez-de-chaussée, premier deuxième et au comble jusque sous les tuiles et faitières. Ce mur dans sa partie depuis l’avace du premier étage jusqu’à la rue de l’ancre sera surmonté d’une clôture à claire voie d’un mètre 50 centimètres d’élévation à partir du couronnement du mur. La construction de ce mur et de la clôture à claires voies dont il est surmonté dans la cour sera faite à frais communs pour les deux propriétaires, & cette construction sera mitoyenne entre les deux propriétés. Après l’achèvement de la construction mitoyenne, il sera dressé un acte par lequel Mme Carnari & Mr Lix reconnaîtront que cette construction a été exécutée conformément au présent contrat. Les parties s’interdisent réciproquement d’établir contre le mur de séparation des deux héritages aucune construction qui dépasserait en hauteur le couronnement de ce mur, il n’est dérogé à cette convention que pour les marches et le palier qu’il conviendrait au Sieur Lix d’établir pour son entrée dans la maison d’habitation.
Le sieur Lix aura la faculté de faire placer et fixer à crampons contre le mur de façade du bâtiment principal donnant sur le quai et dont Mme Carnari reste propriétaire deux enseignes faisant angle, l’une du côté du quai, l’autre dans la rue de l’ancre. Ces enseignes devront être posées à la hauteur du solivage du premier étage & ne pourront avoir plus d’un mètre 50 centimètres de longueur et 45 centimètres de hauteur.
Titres de propriété. Mme Carnari est devenue propriétaire de la totalité de l’immeuble dont elle vend présentement partie à M. Lix pour l’avoir acquis de Dame Marguerite Hansmaennel, veuve de M. Jean Baptiste Bader, en son vivant limonadier domicilié à Strasbourg, suivant contrat passé devant M° Rencker notaire soussigné & l’un de ses collègues le premier août 1838, enregistré et transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le trois du même mois volume 337 N° 6. Mme Bader avait recueilli ledit immeuble dans la succession de son mari défunt au moyen du legs universel fait par ce dernier en vertu de Testament public fait devant M° Lex alors notaire à Strasbourg le premier septembre 1825, enregistré le lendemain. Feu le Sr Bader en était devenu propriétaire, savoir d’un tiers pour l’avoir recueilli dans la succession de ses père & mère, le Sr François Ignace Bader & Dame Marie Catherine Sieffert, son épouse, & des deux autres tiers pour les avoir acquis de Dlle Suzanne Catherine Bader & Dame Thérèse Dorothée Bader, épouse de M. François Sandmann, marchand de vins à Strasbourg, par contrat passé devant ledit notaire Lex le 30 octobre 1823, enregistré. M. François Ignace Bader père avait acquis l’immeuble dont s’agit de l’Etat en vertu d’une adjudication prononcée à son profit par les administrateurs du district de Strasbourg le 27 brumaire an trois.
La présente vente est faite moyennant le prix de 17.000 francs
acp 368 (3 Q 30 083) f° 38

Jacques Frédéric Lix épouse Marguerite Salomé Person en 1830
1830 (16.2.), Strasbourg, Me F. Grimmer
Contrat de mariage, communauté d’acquets partageable par moitié – Jacques Frédéric Lix, tailleur de limes, fils de Jean Jacques Lix et de de Marie Salomé Haas
Marguerite Salomé Person fille de Jean Henri Person, propriétaire, et de Marie Madeleine Dietz
Enregistrement, acp 198 (3 Q 29 913) f° 81

Jacques Frédéric Lix meurt en 1866 en délaissant trois fils

1866 (24.5.), M° Holtzapffel
Inventaire de la communauté de biens qui a existé entre Jacques Frédéric Lix, ancien tailleur de limes et Marguerite Salomé Person sa femme à Strasbourg et de la succession dudit Sr Lix décédé le premier mai 1866, à la requête 1) de la veuve, agissant comme commune en biens en vertu de son contrat de mariage reçu Grimmer Nre le 16 février 1830 et comme mère et tutrice de Jules Louis Edouard Lix, mineur, 2) Frédéric Théodore Lix, peintre à Strasbourg , 3) Gustave Adolphe Lix, commis négociant à Strasbourg
acp 554 (3 Q 30 269) f° 47-v du 26.5. (succession déclarée le 29 octobre 1866) Communauté, mobilier 1318 – Succession garde robe 81
acp 554 (3 Q 30 269) 89 du 14.6. (vacation du 8 juin) Communauté, argent 30, loyers 106
Une maison à Strasbourg impasse de l’ancre N° 4
créances sur les enfants 10.000, Reprises du défunt 27.805, de la veuve 8916
Passif de la communauté 13.376, de la succession 534

La veuve et les héritiers de Jacques Frédéric Lix vendent la maison au brasseur Emile Matthis (propriétaire de la brasserie voisine au Chant des Oiseaux que son père Jean Guillaume Matthis, marchand de vins a achetée en son nom en 1864. Emile Matthis est le fils de Jean Guillaume Matthis et de sa femme Salomé Stephan)

1867 (20.6.), Strasbourg 3 (109), Not. Weiss (Emile) n° 1963
Vente du 20 Juin 1867. a comparu M. Gustave Adolphe Lix, commis négociant demeurant à Strasbourg, agissant tant en son nom personnel que comme mandataire de 1° D° Marguerite Salomé Person, sans état, veuve de M. Frédéric Jacques Lix, ancien taiileur de limes, chevalier de la légion d’honneur, demeurant à Strasbourg, et de Frédéric Théodore Lix, artiste peintre demeurant à Boulogne près Paris (…) 2° M. Victor Emile Edouard Lix, majeur, élève à l’école polytechnique de Paris où il demeure (…)
à M. Emile Matthis, brasseur, demeurant à Strasbourg présent et acceptant
L’immeuble dont la désignation suit savoir. Désignation de l’immeuble
Une maison d’habitation avec cour, appartenances & dépendances, sise à Strasbourg impasse de l’ancre N° 4, autrefois N° 14 entre M. Berneck & M. Mathis, devant ladite impasse de l’ancre, derrière M. Mathis. Cette maison a été ainsi décrite dans l’acte de vente du 4 janvier 1848 ci-après relaté, savoir
Partie d’un immeuble situé à Strasbourg, quai des bateliers N° 42, tenat d’un côté à la rue de l’ancre, de l’autre en partie à la propriété de M. Ehrhardt, brasseur, et en partie à celle de Madame Nestler, par derrière M. Ehrhardt
De ce même contrat de vente ont été extraites les conventions suivantes
La partie dudit immeuble présentement vendu est teintée en couleur rose sur un plan géométrique que les parties ont produit et qui restera joint au présent contrat, après avoir été signé et paraphé par elles à la vue de M° Rencker, l’un des soussignés notaires, pour être soumis en même temps à la formalité de l’enregistrement. Elle est circonscrite sur le plan par quatre lignes marquées AB, BC, CD et DA. La ligne AB qui sépare la partie de propriété vendue à M. Lix d’avec celle réservée par Mme Carnari passe par un point de la façade principale du deuxième bâtiment latéral qui est à quatre mètres de la façade pignon du premier bâtiment latéral. Cette ligne de séparation forme un angle droit avec ladite façade, tant dans sa direction vers la rue de l’ancre que dans celle vers la propriété de Mr Ehrhardt. Les parties sont convenues de faire établir un mur de séparation sur toute la longueur de cette ligne, l’épaisseur de ce mur sera prise par moitié sur chacune des deux propriétés, la ligne de séparation passera donc par le milieu de l’épaisseur du mur, cette épaisseur sera de 19 centimètres. La hauteur de ce mur dans la cour et sur la partie en avant de la façade du premier étage du bâtiment sera égale à celle des appuis des croisées du rez-de-chaussée de ce bâtiment et la partie de ce mur qui se trouve sous l’avance que forme la façade du premier étage sur celle du rez-de-chaussée sera élevér à toute la hauteur du bâtiment.
Dans l’intérieur du bâtiment, le mur sera établi dans les caves, rez-de-chaussée, premier deuxième et au comble jusque sous les tuiles et faitières. Ce mur dans sa partie depuis l’avace du premier étage jusqu’à la rue de l’ancre sera surmonté d’une clôture à claire-voie d’un mètre 50 centimètres d’élévation à partir du couronnement du mur. La construction de ce mur et de la clôture à claire-voie dont il est surmonté dans la cour sera faite à frais communs pour les deux propriétaires, et cette construction sera mitoyenne entre les deux propriétés. Après l’achèvement de la construction mitoyenne, il sera dressé un acte par lequel Mme Carnari et Mr Lix reconnaîtront que cette construction a été exécutée conformément au présent contrat. Les parties s’interdisent réciproquement d’établir contre le mur de séparation des deux héritages aucune construction qui dépasserait en hauteur le couronnement de ce mur, il n’est dérogé à cette convention que pour les marches et le palier qu’il conviendrait au Sieur Lix d’établir pour son entrée dans la maison d’habitation.
Le sieur Lix aura la faculté de faire placer et fixer à crampons contre le mur de façade du bâtiment principal, donnant sur le quai et dont Mme Carnari reste propriétaire, deux enseignes faisant angle, l’une du côté du quai, l’autre dans la rue de l’ancre. Ces enseignes devront être posées à la hauteur du solivage du premier étage et ne pourront avoir plus d’un mètre 50 centimètres de longueur et 45 centimètres de hauteur.
Sont compris dans la présente vente tous les poêle avec leurs tuyaux, pierres & accessoires et généralement tout ce qui tient à clous, pattes, chaux, ciment, plâtre et chevilles et ce qui est immeuble par nature ou par destinatio, aux termes de la loi
Origine de la propriété. L’immeuble présentement vendu avait été acquis par M. Lix père susnommé, de D° Marguerite Dorothée Haeckler, épouse séparée de corps et de biens de M. Jean Jacques Carnari, ancien notaire, propriétaire demeurant à Barr, en vertu d’un jugement du tribunal civil de permière instance de Schlestadt, en date du 4 juillet 1838, suivant contrat de vente devant M° Rencker, lors notaire à Strasbourg et l’un de ses collègues le 4 janvier 1848, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 15 janvier même année volume 485 N° 127 pour le prix de 17.000 francs dont le contrat porte quittance (…) Au décès de M. Lix père, la moitié de cet immeuble resta à sa veuve survivante et l’autre moteur de cet immeuble revint à des trois enfants M. Gustave Adolphe Lix, M. Frédéric Théodore Lix et M. Jules Emile Edouard Lix, susnommés, ses seuls et uniques héritiers aux termes d’in inventaire dressé par M° Holtzapffel susnommé le 24 mai 1866.
Mme Carnari est devenue elle-même propriétaire de la totalité de l’immeuble dont une partie a été vendue par elle à M. Lix pour l’avoir acquis de D° Marguerite Hansmaennel, veuve de M. Jean Baptiste Bader, en son vivant limonadier domicilié à Strasbourg, suivant contrat de vente devant M° Rencker, sus nommé, le premier août 1838, enregistré et transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le trois du même mois volume 337 N° 6. Mme Bader avait recueilli ledit immeuble dans la succession de son mari défunt au moyen du legs universel à elle fait par ce dernier, en vertu de testament public fait devant M° Lex, alors notaire à Strasbourg le premier septembre 1825, enregistré le lendemain. Feu le Sr Bader en était devenu propriétaire, savoir d’un tiers pour l’avoir recueilli dans la succession de ses père et mère, le sieur François Ignace Bader et D° Marie Catherine Sieffert, son épouse, et des deux autres tiers pour les avoir acquis de Dlle Suzanne Catherine Bader et Dame Thérèse Dorothée Bader, épouse de M. François Sandmann, marchand de vins à Strasbourg, par contrat passé devant ledit notaire Lex le 30 octobre 1823. M. François Ignace Bader père avait acquis l’immeuble dont s’agit de l’Etat en vertu d’une adjudication prononcée à son profit par les administrateurs du district de Strasbourg le 27 brumaire an trois.
Situation hypothécaire (…). Entrée en jouissance, à compter du 24 juin 1867 (…) Prix, 24.000 francs
acp 563 (3 Q 30 278) f° 88-v du 22.6.

Emile Matthis hypothèque la brasserie et la maison rue de l’Ancre au profit de la maison de commerce S. Süss et Compagnie

1871 (4. 9.bre), Strasbourg 3 (114), Not. Emile Weiss n° 3508
Ouverture de crédit du 4. 9.b 1871 – Ont comparu M. Israël dit Isidore Nathan, négociant, demeurant et domicilié à Strasbourg, agissant au nom et comme associé de la Maison de Commerce S. Süss & Compagnie établie à Strasbourg dont il déclare avoir le signature sociale
Et M. Emile Matthis, brasseur demeurant et domicilié à Strasbourg, lesquels à l’effet de l’ouverture de crédit qui fait l’objet des présentes ont arrêté ce qui suit.
Article premier. M. Nathan ouvre (…) un crédit de 60.000 francs (…)
Affectation hypothécaire. Ville de Strasbourg. 1. Une maison-brasserie portant pour enseigne Chant des oiseaux sise quai des bateliers N° 7 (…)
3659
2. Ban de Schiltigheim. Huit caves voûtées surmontées d’un hangard et terre y attenant (…)
Ville de Strasbourg. 3. Une maison d’habitation avec cour, appartenances & dépendances, impasse de l’ancre N° 4 autrefois N° 14 entre M. Berneck & M. Mathis devant ladite impasse de l’ancre, derrière M. Mathis
Origine de la propriété. M. Mathis déclare qu’il est devenu propriétaire de l’article un et deux (…)
Et de l’article trois pour l’avoir acquis de M. Gustave Adolphe Lix, commis négociant à Strasbourg, Dame Marguerite Salomé Person veuve de M. Frédéric Jacques Lix, ancien taiileur de limes, Chevalier de la légion d’honneur, de Strasbourg Frédéric Théodore Lix, artiste peintre de Boulogne près Paris & Victor Emile Edouard Lix, élève à l’école polytechnique de Paris, aux termes d’une vente passée devant M° Weiss, soussigné, le 20 juin 1867.
Situation hypothécaire (…). Etat civil du crédité. M. Mathis déclare qu’il n’est pas marié et qu’il n »est ni tuteur de mineur ou d’interdit ni comptable d’aucuns deniers publics emportant hypothèque légale ou privilège

Le syndic de l’union des créanciers de la faillite du brasseur célibataire Emile Mathis expose les immeubles aux enchères. Maurice Levi se rend propriétaire des immeubles en bloc.

1873 (1.5.), Strasbourg 8 (86), Not. Gustave Edouard Loew n° 4974
9 avril 187. Cahier des charges – Enonciation du Jugement ordonnant la vente. Mr Joseph Egger, arbitre de commerce, demeurant et domicilié à Strasbourg, agissant en qualité de syndic de l’union des créanciers de la faillite de Mr Emile Mathis, brasseur demeurant à Strasbourg, a fait exposer par M° Schneegans avoué avocat au Landgericht de Strasbourg que les immeubles ci-après décrits dépendent de la faillite dudit Sr Emile Mathis, que par suite de l’autorisation donnée à la vente desdits immeubles par le juge commissaire de la faillite sous la date du 31 janvier 1873 conformément à l’article 572 du code de commerce, il plût au tribunal ordonner que devant M° Loew notaire soussigné il sera procédé à la vente des immeubles dont s’agit (…)
Désignation des immeubles à vendre
I. Une Maison brasserie portant pour enseigne Chant des oiseaux sise à Strasbourg quai des bateliers N° 7 consistant en maison de devant à rez-de-chaussée servant de débit de bière, surmonté de quatre étages et grenier, bâtiment de milieu avec trois étages et greniers, cour plantée d’arbres, bâtiment de derrière à deux étages servant de brasserie avec grenier à malt, grande cour de derrière avec écuries, remise, échoppe et étable ayant une issue avec porte cochère sur la rue de l’ancre, le tout d’une superficie de dix ares 15 centiares Section O N° 723 et 723.bis, tenant d’un côté à la propriété de Monsieur Berneck de l’autre celle de M.M. Fischer et Hecht, par derrière à M. Lix.
II. Une maison d’habitation avec cour, appartenances et dépendances, située à Strasbourg impasse de l’ancre N°4, autrefois numéro 14, d’un côté Mr Berneck, de l’autre et par derrière Mr Emile Mathis devant ladite impasse de l’ancre.
III. Huit caves voûtées surmontées d’un hangard et terre y attenant, le tout d’une superficie d’environ 8 ares au ban de Schiltigheim, au canton dit Salack section C et C bis numéro 502 (…)
IV. section C N° 505 environ 22 ares de terre au ban de Schiltigheim canton dit Saloch (…)
Etablissement de la propriété. I. L’administration des immeubles qui viennent d’être désignés appartient aujourd’hui à Mr Joseph Egger prénommé en sa qualité de syndic de l’Union des créanciers du sieur Emile Mathis fils, déclaré en état de faillite par jugement du tribunal de commerce de Strasbourg en date du 6 novembre 1872. La constitution du syndicat de Mr Egger et de l’union des susdits créanciers résulte d’un jugement rendu par le même tribunal le 22 novembre dernier. Les immeubles ci-dessus décrits sous les numéros un et trois sont la propriété de Mr Mathis pour en avoir fait l’acquisition sur M. Antoine Adolphe Paulus, brasseur et Dame Léonie Heim son épouse demeurant ensemble à Strasbourg aux termes 1° d’un cahier des charges dressé par M° Emile Weiss notaire à Strasbourg le 12 décembre 1864, 2° d’un procès verbal d’adjudication définitive par suite de conversion de saisie dressé pat ledit notaire Weiss le 19 décembre 1864, enregistré et transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 24 décembre 1864 volume 1005 Numéro 9 et inscrit d’office le même jour au volume 882 Numéro 173. Cette adjudication a eu lieu moyennantle prix de 103.000 francs (…). Les mêmes immeubles sont devenus la propriété des époux Paulus pour en avoir fait l’acquisition sur M. Michel Lobstein, brasseur et dame Wilhelmine Frédérique Ehrhardt son épouse de Strasbourg au termes d’un contrat de vente passé devant M° Zimmer notaire à Strasbourg le 30 juin et premier juillet 1862 transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 14 juillet 1862 vol. 904 N° 132. L’immeuble désigné sous l’article premier avait été acquis par les époux Lobstein du Sr Frédéric Gustave Ehrhard autrefois brasseur à Strasbourg suivant procès verbal d’adjudication dressé par M° Flach notaire à Strasbourg à ce commis par justice le 15 octobre 1853, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 3 novembre suivant, volume 577 N° 20. Cette même propriété était avenue à Mr Frédéric Gustave Ehrhard pour lui avoir été abandonnée par D° Frédérique Burger veuve de Jean Georges Ehrhard, domicilié à Strasbourg, la dite dame Lobstein et Jean Georges Ehrhard, commis négociant à Strasbourg aux termes d’un acte contenant liquidation et partage de la succession de feu M. Ehrhard père et donation par partage anticipé par Mme veuve Ehrhard dressé M° Zimmer le 31 mai 1847. Les époux Ehrhard-Burger avaient acquis le même immeuble de Dame Marguerite Hennenberg veuve de Jean Nicolas Karth en son vivant négociant, de Dame Catherine Hennenberg veuve de Frédéric Auguste Engelbach en son vivant avoué et de Dame Philippine Hennenberg veuve de Jean Geoffroi Oppermann, en son nom pharmacien, tous de Strasbourg, aux termes d’un contrat passé devant ledit M° Zimmer le 27 septembre 1842, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 5 novembre suivant vol. 393 N° 37. Les Dames Hennenberg avaient recueilli la dite maison brasserie dans la succession de leur frère Philippe Jacques Hennenberg en son vivant entrepreneur de bâtiments à Strasbourg dont elles étaient les seules et uniques héritières, ainsi constaté par un inventaire de la succession de ce dernier dressé par ledit M° Zimmer le 3 juin 1840. Le Sieur Hennenberg s’était rendu adjudicataire du même immeuble sur le sieur Jean Vogt, brasseur à Strasbourg aux termes d’un jugement d’adjudication sur surenchère rendu par le tribunal civil séant à Strasbourg le 9 juillet 1824 transcrit au bureau des hypothèques de cette ville le 21 du même mois Volume 169 N° 88. Enfin le sieur Vogt avait lui-même acquis ladite maison brasserie du sieur Jean Jacques Helmstetter brasseur à Strasbourg et de Dame Marie Madeleine Helmstetter épouse du sieur André Walter laboureur à Eckartsweyer (Grand duché de Bade) et des enfants de Jean Georges Helmstetter en son vivant brasseur à Strasbourg, aux termes d’un procès verbal d’adjudication passée devant M. Kern juge du tribunal civil de Strasbourg, commissaire nommé à cet effet le 20 avril 1815 et une déclaration de command du 22 du même mois faite au greffe du tribunal.
II. L’immeuble ci-dessus décrit sous le numéro deux, situé dans l’impasse de l’ancre, est la propriété de Mr Mathis pour l’avoir acquis de Mr Gustave Adolphe Lix, commis négociant demeurant à Strasbourg, de Dame Marguerite Salomé Person, sans état, veuve de M. Frédéric Jacques Lix ancien tailleur de limes, Chevalier de la légion d’honneur, demeurant à Strasbourg et de Frédéric Théodore Lix, artiste peintre demeurant à Boulogne près Paris, de Mr Jules Emile Edouard Lix, majeur, élève à l’école polytechnique à Paris, où il demeure, au termes d’un contrat de vente passé devant M° Emile Weiss lors notaire à Strasbourg le 20 juin 1867 enregistré et transcrit au bureau des hypothèques volume de Strasbourg le 24 juin 1867 volume 1111 N° 10 et inscrit d’office le même jour au volume 958 N° 56.
Madame veuve Lix et M.M. Lix étaient propriétaire de l’immeuble ci-dessus décrit sous le numéro deux pour avoir été acquis par le Sr Lix père de Dame Marguerite Dorothée Haeckler, épouse séparée de corps et de biens de M. Jean Jacques Carnari, ancien notaire, propriétaire demeurant à Barr, en vertu d’un jugement du tribunal civil de permière instance de Schlestadt, en date du 4 juillet 1838, suivant contrat de vente devant M° Rencker, lors notaire à Strasbourg et l’un de ses collègues le 4 janvier 1848, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 15 janvier même année volume 485 N° 127 pour le prix de 17.000 francs (…) Dans le contrat de vente reçu M° Rencker le 4 janvier 1848, l’immeuble dont s’agit est décrit de la manière suivante
Partie d’un immeuble situé à Strasbourg, quai des bateliers N° 42, tenat d’un côté à la rue de l’ancre, de l’autre en partie à la propriété de M. Ehrhardt, brasseur et en partie à celle de Madame Nestler, par derrière M. Ehrhardt
Dans ce même contrat se trouvent les conventions suivantes
La partie dudit immeuble présentement vendu est teintée en couleur rose sur un plan géométrique que les parties ont produit et qui restera joint au présent contrat, après avoir été signé et paraphé par elles à la vue de M° Rencker, l’un des notaires soussignés, pour être soumis en même temps à la formalité de l’enregistrement. Elle est circonscrite sur le plan par quatre lignes marquées AB, BC, CD et DA. La ligne AB qui sépare la partie de propriété vendue à M. Lix d’avec celle réservée par Mme Carnari passe par un point de la façade principale du deuxième bâtiment latéral qui est à quatre mètres de la façade pignon du premier bâtiment latéral. Cette ligne de séparation forme un angle droit avec ladite façade, tant dans sa direction vers la rue de l’ancre que dans celle vers la propriété de Mr Ehrhardt. Les parties sont convenues de faire établir un mur de séparation sur toute la longueur de cette ligne, l’épaisseur de ce mur sera prise par moitié sur chacune des deux propriétés, la ligne de séparation passera donc par le milieu de l’épaisseur du mur, cette épaisseur sera de 19 centimètres. La hauteur de ce mur dans la cour et sur la partie en avant de la façade du premier étage du bâtiment sera égale à celle des appuis des croisées du rez-de-chaussée de ce bâtiment et la partie de ce mur qui se trouve sous l’avance que forme la façade du premier étage sur celle du rez-de-chaussée sera élevér à toute la hauteur du bâtiment.
Dans l’intérieur du bâtiment, le mur sera établi dans les caves, rez-de-chaussée, premier deuxième et au comble jusque sous les tuiles et faitières. Ce mur dans sa partie depuis l’avace du premier étage jusqu’à la rue de l’ancre sera surmonté d’une clôture à claire voie d’un mètre 50 centimètres d’élévation à partir du couronnement du mur. La construction de ce mur et de la clôture à claires voies dont il est surmonté dans la cour sera faite à frais communs pour les deux propriétaires, et cette construction sera mitoyenne entre les deux propriétés. Après l’achèvement de la construction mitoyenne, il sera dressé un acte par lequel Mme Carnari et Mr Lix reconnaîtront que cette construction a été exécutée conformément au présent contrat. Les parties s’interdisent réciproquement d’établir contre le mur de séparation des deux héritages aucune construction qui dépasserait en hauteur le couronnement de ce mur, il n’est dérogé à cette convention que pour les marches et le palier qu’il conviendrait au Sieur Lix d’établir pour son entrée dans la maison d’habitation.
Le sieur Lix aura la faculté de faire placer et fixer à crampons contre le mur de façade du bâtiment principal donnant sur le quai et dont Mme Carnari reste propriétaire deux enseignes faisant angle, l’une du côté du quai, l’autre dans la rue de l’ancre. Ces enseignes devront être posées à la hauteur du solivage du premier étage et ne pourront avoir plus d’un mètre 50 centimètres de longueur et 45 centimètres de hauteur.
Au décès de M. Lix père, la moitié dudit immeuble resta à sa veuve survivante et l’autre moitié revint à des trois enfants M. Gustave Adolphe Lix, M. Frédéric Théodore Lix et M. Jules Emile Edouard Lix, sus nommés ses seuls et uniques héritiers, au termes d’un inventaire dressé par M° Holtzapffel le 24 mai 1866.
Mme Carnari est devenue elle-même propriétaire de la totalité de l’immeuble dont une partie a été vendue par elle à M. Lix pour l’avoir acquis de D° Marguerite Hansmaennel, veuve de M. Jean Baptiste Bader, en son vivant limonadier domicilié à Strasbourg, suivant contrat de vente devant M° Rencker sus nommé le premier août 1838, enregistré et transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le trois du même mois volume 337 N° 6. Mme Bader avait recueilli ledit immeuble dans la succession de son mari défunt au moyen du legs universel fait dans la forme publique devant M° Lex alors notaire à Strasbourg le premier septembre 1825, enregistré le lendemain. Feu le Sr Bader en était devenu propriétaire, savoir d’un tiers pour l’avoir recueilli dans la succession de ses père et mère, le sieur François Ignace Bader et Dame Marie Catherine Sieffert, son épouse, et des deux autres tiers pour les avoir acquis de Dlle Suzanne Catherine Bader et Dame Thérèse Dorothée Bader, épouse de M. François Sandmann, marchand de vins à Strasbourg, par contrat passé devant ledit notaire Lex le 30 octobre 1823. M. François Ignace Bader père avait acquis l’immeuble dont s’agit de l’Etat en vertu d’une adjudication prononcée à son profit par les administrateurs du district de Strasbourg le 27 brumaire an trois.
III. L’immeuble ci-dessus décrit sous le numéro quatre (…)
Charges, clauses et conditions. XVII. Mise à prix, réserve du blac. Les immeubles à vendre seront exposés aux enchères sous réserve du bloc, savoir celui décrit sous le numéro I sur la mise à prix de 80.000 francs
celui décrit sous le numéro II sur la mise à prix de 15.000 francs
celui décrit sous le numéro III sur la mise à prix de 6000 francs
celui décrit sous le numéro IV sur la mise à prix de 2000 francs
L’an 1873, le 31 mars – M. Egger a approuvé tout le contenu dudit cahier des charges
N° 5052. L’an 1873 le 21 avril – Article premier. Une maison brasserie portant pour enseigne Chant des oiseaux (…) adjugé à mon dit Sr Albert Bentz, brasseur domicilié à Kehl sous réserve du bloc, moyennant le prix de 100.000 francs
Article deuxième. Une maison d’habitation avec cour, appartenances et dépendances, située à Strasbourg impasse de l’ancre N°4 – adjugé au Sr Charles Edouard Kieffer sous réserve du bloc, moyennant le prix de 17.500 francs
Adjudication du bloc, à M. Maurice Levi, propriétaire domicilié à Strasbourg, moyennant le prix de 40.400 francs
Police d’assurance N° 63.581 du 13 mars 1872, durée 10 ans, Mathis Emile, renouvellement de la police N° 54.566 (45.793). Compagnie française du Phénix. Strasbourg, brasserie (…)
5. 20.000 francs sur une maison d’habitation à rez de chaussée sur cave, un étage et comble, avec mansardes et greniers, située rue de l’ancre N° 4, contiguë à la brasserie sans communication, marquée F au tracé
6. 12.000 francs sur un bâtiment en équerre sur la maison précitée, élevé de rez-de-chaussée surmonté en partie d’un demi étage et d’un comble avec mansardes et greniers, Ce bâtiment marqué F au tracé consistant en atelier de tailleur de limes et des magasins,, les latrines comprises dans cet article,
7. 1600 francs sur un bâtiment contenant hangar et écurie et surmonté d’u grenier à fourrages au fond de la deuxième cour, marqué G audit tracé
8. 300 francs sur un petit bâtiment contenant étable à porcs, marqué H audit tracé
9. 200 francs sur le clôture et la porte d’entrée de la rue de l’ancre
acp 614 (3 Q 30 329) f° 33-v du 9.4. (cahier des charges du 31 avril), acp 616 (3 Q 30 331) f° 4-v du 1.5. (adjudication du 21 avril

Maurice Levy vend la maison rue de l’Ancre au menuisier André Rischmann et à sa femme Madeleine Noé.

1875 (28.7.), M° Metz
Verkauf durch Moritz Levi Eigenthümer zu Straßburg
an Andreas Rischmann, Schreiner und Magdalena Noé, seiner Ehefrau zu Straßburg
von einem Hause zu Straßburg Ankergässchen N° 4, für 24.132 Mark, wovon 5572 zahlbar den ersten Januar 1876. Nutznießung, Steuren und Zisnen vom 25. Juni 1875. Erwerbs Titul, Versteigerung Loew den 21 April 1873
acp 642 (3 Q 30 357) f° 55-v n° 2525 du 7.8.

Tous deux originaires de Niederschæffolsheim entre Brumath et Haguenau, André Rischmann et Madeleine Noé se marient à Strasbourg en 1866
Mariage, Strasbourg (n° 356)
Du 13° jour du mois de décembre l’an 1866. Acte de mariage d’André Rischmann, majeur d’ans, né en légitime mariage le 12 mars 1840 à Niederschaeffolsheim (Bas-Rhin) domicilié à Strasbourg précédemment à Niederschaeffolsheim, menuisier, fils de feu André Rischmann, cultivateur décédé à Niederschaeffolsheim le 13 décembre 1851 et de feu Marguerite Scholl, décédée à Niederschaeffolsheim le 15 septembre 1859, et de Madeleine Noé, majeure d’ans, née en légitime mariage le 21 mars 1837 à Niederschaeffolsheim (Bas-Rhin), domiciliée à Niederschaeffolsheim,couturière, fille d’Antoine Noé, tisserand, et de Madeleine Gommengenger, conjoints domiciliés à Niederschaeffolsheim, ci présents et consentants (…) il n’a pas été passé de contrat de mariage (i 76)

André Rischmann et Madeleine Noé hypothèquent la maison au profit de Lucile Schuler, veuve de Jean Séraphin Gérard

1879 (23.9.), Strasbourg 10 (189), Not. Frédéric Pierron
23 September 1879. Obligation mit Subrogation – sind erschienen Herr Andreas Rischmann, Schreiner und Frau Maria Magdalena Noe dessen von ihm hierzu gehörig ermächtigte Ehegattin, wohnhaft in Straßburg, Welche hiemit erkennent rechtmäsig schuldig zu sein
an Frau Lucile Schuler, in Straßburg wohnhaft, Wittwe in zweiter Ehe des Herrn Johann Seraphin Gérard, Gläubigerin hier zugegen und solches annehmend, die Hauptsumm von 14.200 Mark
Hypothekarische Verpfändung, ein Wohnhaus bestehend aus zwei Vordergebäuden, zwei Hintergebäuden, Hof, Rechten und Dependenzien in Straßburg gelegen Ankergäßchen N° 4, einseits Eigenthum Berneck, andernseits und hinten die Bierbrauerei Zum Vogelgesang, vorn das Ankergäßchen.
Eigenthums-Nachweis. Dieses Haus ist durch die Ehegatten Rischmann erkauft worden von Herrn Moritz Levy, Eigenthümer in Straßburg wohnhaft, laut Act durch den damaligen Notar Metz in Straßburg den 28. Juli 1875 errichtet im Hypothekenamt von Straßburg den 8. Septenber desselben Jahres, Band 1579 N. 3. transcribirt und von Amtswegen eingeschrieben den nehmlichen tag Band 1239 N. 115. Diesen Kauf geschah für eine Summe von 24.130 Mark oder 30165 Franken (…)
Civil und Hypothekenstand. Die Schulder erklären daß sie in erster Ehe unter dem Rechtsverhältniß der Gütergemeinschaft ohne Ehevertrag verheurathet sind

Séparation de biens entre André Rischmann et Madeleine Noé
1880 (25.8.), M° Schmitz
Gütertrennungs liquidation auf Grund Beschlusses des Landgerichts Straßburg vom 26. Juli d. J. in Sachen der Magdalena Noe Ehefrau des Schreinermeisters Andreas Rischmann zu Straßburg gegen letzteren und gegen den Verwalter der Conkursmasse Andreas Rischmanns. Mangels Ehevertrag bestand gesetzliche Gütergemeinschaft
acp 705 (3 Q 30 420) f° 30 n° 1941 du 27.8. – Haus zu Straßburg Ankergäßchen N° 4
Schulden 2468, privilegirte 24.932
Ersatzforderungen der Frau 960
Die Ehefrau hat ihre Kleidungsstücle an sich genommen.. Die Beklagten nehmen den Gütertrennungsbeschluß an

André Rischmann et Madeleine Noé exposent infructueusement la maison aux enchères en avril 1886

1886 (28.4.), M° Pierron
Bedingnisheft enthaltend die Bedingungen, unter welchen das dem Eheleuthen Andreas Rischmann, Schreinermeisters und Magdalena Noé dahier gehörige Ankergäßchen N° 4 gelegene Haus versteigert werden soll, 28. April 1886
acp 776 (3 Q 30 491) f° 52 n° 374 du 1.5.
f° 52 n° 375, Rücknahme des vorstehenden Hauses aus der Versteigerung mangels befriedigenden Angebots

André Rischmann meurt en août 1886 en délaissant trois enfants

1886 (23.9.), M° Pierron
Erbverzeichnis über den Nachlass des dahier en 18. August 1886 verstorbenen und domizilirt gewesenen Schreiners Andreas Rischmannn Gatte von Magdalena Noé. Einzige Erben sind die Kinder, 1) Eugenie Rischmann geb. 1867, 2) Eugen Rischmann geb. 1871, 3) Alphons Rischmann geb. 1872, alle noch minderjährig unter Vomrundschaft ihrer Mutter die überlebende Wittwe. Verheurathung ohne Ehevertrag
acp 782 (3 Q 30 497) f° 22-v du 27.9. (Sterbef. erkl. 17 Februar 1887, Bd. 152 N° 565) Gütergemeinschaft, Mobilien 777
Nachlass, Kleider 48
acp 786 (3 Q 30 501) f° 36-v du 26.1. (Fortsetzung vom 23. Januar) Immöbel der Gemeinschafft, Ein Wohnhaus mit 2 Vorder und 2 Hintergebäuden dahier Ankergäßchen N° 4, O 721.p, 721-bis mit 3,58 a. Fl. vermiethet um jährlich 1425,60
Ersatzforderung des Wittwe 800 – Passiva 24.495

Madeleine Noé vend la maison en son nom et en celui de ses enfants au maître menuisier Joseph Ernst

1888 (3.6.), M° Pierron
Versteigerung auf Anstehen Magdalena Noe Wittwe des Schreiners Andreas Rischmann, handelnd eigenen Namens und als gesetzliche Vormünderin ihrer Kinder 1. Eugenie Rischmann, 2. Eugen Rischmann, 3. Alphons Rischmann
eines Wohnhauses bestehend aus Vordergebäude, zwei Hintergebäuden, Hof, Rechten und Zugehörden in Straßburg Ankergäßchen n° 4
Eigenthumsnachweis, Kauf Notar Metz zu Straßburg den 28. Juli 1875., Genußantritt am 24. Juni 1888, Steuren vom 1. April 1888 jährlich 122,90 M
an Jakob Hirsch und Markus Ludaescher
Auftragserklärung, für Joseph Ernst, Schreinermeister
acp 803 (3 Q 30 518) f° 79 n° 1048 du 11.6.

Originaire d’Urloffen en Bade, Joseph Ernst épouse en 1881 Marie Guillaumette Starké, native de Colmar
Mariage, Strasbourg (n° 382)
Strassburg am zweiten Juli 1881. Vor dem Standesbeamten erschienen heute zum Zwecke der Eheschließung 1. der Schreiner Joseph Andreas Ernst, katholischer Religion, geboren den 30. November des Jahres 1855 zu Urlofen (Baden) wohnhaft du Strassburg, Sohn der verstorbenen Eheleute Simon Ernst, Schreiner und der Elisabeth geborenen Kranz, zuletzt wohnhaft zu Strassburg, 2. die Büglerin Maria Wilhelmine Starke, evangelischer Religion, geboren den 5. März des Jahres 1861 zu Colmar (Ober-Elsass), wohnhaft zu Strassburg, Tochter des Weißgerbers Friderich Wilhelm Starke und dessen Ehefrau Maria geborner Maier, beide wohnhaft zu Strassburg (i 4)

La maison est inscrite à partir de 1824 au nom d’Edouard Bœhler. Originaire de Dahlenheim, il épouse en 1893 Anne Müller, native de Sainte-Croix en Haute Alsace

Mariage, Strasbourg (n° 438)
Strassburg am 10. Juni 1893. Vor dem Standesbeamten erschienen heute zum Zwecke der Eheschließung 1. der Tagner Eduard Boehler, katholischer Religion, geboren den 13. October des Jahres 1861 zu Dahlenheim (Unter Elsaß), wohnhaft du Strassburg, Sohn des Ackerers Florenz Boehler und dessen Ehefrau Catharina Koestel, beide wohnhaft zu Dahlenheim, 2. die Dienstmagd Anna Müller, katholischer Religion, geboren den 29. März des Jahres 1871 zu Heiligkreuz (Ober-Elsass), wohnhaft zu Strassburg, eheliche Tochter des verstorbenen Tagners Bartholomäus Müller wohnhaft zuletzt zu Heiligkreuz und dessen Wittwe Catharina Sick, ohne Beruf, wohnhaft zu Heiligkreuz
[in margine :] Straßburg den 25. August 1944 der Ehemann ist am 11. August 1944 in Strassburg gestorben (Nr 2413), der Standesbeamte (i 117)



9, quai des Bateliers


Quai des Bateliers n° 9 – IX 125 (Blondel), O 721 puis section 17, parcelle 25 (cadastre)

Maître d’ouvrage, tribu des Bateliers (1772, rez-de-chaussée et premier étage, maître maçon François Marc Sporer) – Xavier Berneck (1861, étages supérieurs)
Bâtiments arrière, voir 4, impasse de l’Ancre
Façade conservée lors de la reconstruction en 1973-1975, architecte François Herrenschmidt puis A 3 Architecture


Vues en mars 2023 – mai 2016

La maison appartient à la tribu des Bateliers (mention en 1398 d’après Adolphe Seyboth, éd. en all. p. 205) comme les bâtiments de part et d’autre de l’impasse de l’Ancre. La tribu vend cinq petites maisons sur la gauche de l’impasse en 1743 et celle au fond du côté droit en 1772.
Il est difficile de connaître la destinée des bâtiments puisque les registres de la tribu de l’Ancre (bateliers) ne sont pas conservés. La salle du bas qui donne sur le quai est régulièrement louée comme salle de billard (1695), salle de danse et salle de café. Le plan-relief de 1727 représente un bâtiment de trois étages à pignon sur le quai. La tribu fait reconstruire le bâtiment avant sur le quai : elle demande l’alignement à suivre en 1772, la tribu des Maçons nomme une commission pour vérifier les travaux qu’a faits le maître maçon François Marc Sporer au poêle de l’Ancre fin décembre 1772 ; le maître maçon François Marc Sporer communique en mai 1773 les transformations aux préposés aux feux. La façade parementée de grès a un léger avant-corps à l’étage. Les linteaux des deux baies centrales au rez-de-chaussée et à l’étage sont ornés de mascarons qui représentent les quatre saisons (voir le Répertoire des mascarons de Brigitte Parent). La chambre de police accorde un droit de billard et de café, mentionné dans le bail passé à David Voltz en juillet 1772. Son successeur François Bader (1791) achète les bâtiments lors de l’adjudication comme bien national. D’après le rapport de 1794, on trouve au rez-de-chaussée du bâtiment avant une grande salle à trois croisées vers le quai et autant vers la ruelle, une cuisine et un petit logement, à l’étage une autre grande salle à deux fois trois croisées. Le bâtiment à l’arrière comprend au rez-de-chaussée un logement pour le cafetier, au premier étage l’ancien logement de l’huissier et à son extrémité la salle des échevins. La cour derrière les bâtiments donne accès à une remise, une buanderie et une chambre à soldats. La salle des échevins se trouve donc dans la deuxième partie du bâtiment arrière ; Adolphe Seyboth mentionne un beau plafond en bois dans le bâtiment qui porte alors le numéro 4 de l’impasse de l’Ancre (Ankergäßchen 4. Im ersten Stock schöner hölzerner Plafond der ehemaligen Trinkstube zum Enker, p. 206, voir le plafond à la notice du 4, impasse de l’Ancre).


Plan-relief de 1727 (Musée historique, cliché Thierry Hatt)

Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 210 (Musée des Plans-relief) 1

L’Atlas des alignements (années 1820) signale un bâtiment à rez-de-chaussée et un étage en maçonnerie. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade sur le quai se trouve entre les repères (y’-z’) : porte et trois fenêtres au rez-de-chaussée ; étage à quatre fenêtres, deux fenêtres aménagées dans la toiture. Le bâtiment se prolonge dans l’impasse en (y’-x’), il est suivi d’une clôture (x’-v’-u’) puis d’un bâtiment en forme de remise (u’-s’). La cour D’ représente l’arrière (6-7) du bâtiment sur rue, le premier bâtiment latéral (6-5-4) puis le deuxième bâtiment latéral à perron (4-3-2). On trouve ensuite un bâtiment accessoire (2-1). Le bâtiment (1-12) est au fond de la cour, les bâtiments (12-9) longent l’impasse, la clôture se retrouve en (7-9). D’après le rapport dressé en 1795, la salle des échevins se trouve dans le bâtiment à perron.
Les dessins du bas sont ceux de la mise à jour du plan-relief en 1862. La façade est surhaussée de deux étages et d’une tourelle, le dessin représente aussi des balcons à chaque étage. Le bâtiment représenté à gauche doit se trouver dans la cour.
La maison porte d’abord le n° 42 (1784-1857) puis le n° 9.



Cour D’, Plan – Vue vers 1930 – Vue avant démolition (vers 1970, AMS cote 1 Fi 147)

François Bader exploite un café (enseigne du Port d’Amsterdam, 1807). Marguerite Dorothée Hæckler, veuve du marchand de vins Jean Jacques Guntzer et femme du notaire de Barr Jean Jacques Carnari achète la maison en 1838. Elle vend la partie arrière (ensuite 4, impasse de l‘Ancre) en 1848 au tailleur de limes François Jacques Lix puis le bâtiment avant en 1852 au limonadier Xavier Berneck, originaire de Cernay. Xavier Berneck loue le café à Adolphe Chorin en 1855, à Louis Balthasar Moser en 1863 puis s’établit à Husseren-les-Châteaux où il se remarie en 1880. L’enseigne est ensuite au Buffle.
Xavier Berneck fait en 1861 des travaux qui portent le revenu du bâtiment de 270 à 694 francs. Il y a ensuite 49 fenêtres au troisième étage et au-dessus alors qu’il n’y en avait aucune auparavant. La mise à jour du plan-relief représente ce nouveau bâtiment. Les deux nouveaux étages sont dans le même style que le premier. Aux fenêtres centrales du deuxième et du troisième étage, les mascarons reprennent le motif des quatre saisons. Les deux travées centrales sont couronnées par deux fenêtres et un fronton, de chaque côté une balustrade se termine par un putto, l’un tenant un poisson et l’autre un filet. Une tourelle carrée sur le toit est percée sur chaque côté d’une fenêtre géminée dans le style roman.
Xavier Berneck fils fait faire en 1905 des transformations de gros œuvre dans le restaurant (enseigne au Buffle) exploité par la brasserie Schützenberger. Daniel Zimmermann fait agrandir en 1933 le restaurant en aménageant trois baies au rez-de-chaussée après avoir cédé à la Ville le terrain qui dépasse de l’alignement légal impasse de l’Ancre (architecte Eugène Koch, entrepreneur Dietsch). L’enseigne au Buffle devient en 1956 la Taverne populaire.



Auberge des Alliés (carte postale) – Putti, mascarons (images Rloand Burckel) – Balcon (image Fabien Romary, publiées sur Archi-wiki

La société civile immobilière 8-9 quai des Bateliers dépose en octobre 1968 une demande d’accord préalable pour construire une station-service, des logements et des garages sous la direction de l’architecte après avoir démoli les anciens bâtiments n° 7, 8 et 9 quai des Bateliers. Le service d’architecture est d’avis de conserver la façade XVIII° siècle du numéro 9, la commission désapprouve le principe de créer une station-service. Le directeur départemental de l’Equipement rejette en décembre 1968 la demande d’accord préalable.
Le préfet accorde l’autorisation de démolir le 15 février 1971. La Ville qui souhaite que la reconstruction suive immédiatement la démolition fait interrompre les travaux en avril 1971. La société civile immobilière Bateliers-Rohan dépose en décembre 1971 une demande de permis de construire un bâtiment d’habitation aux 7, 8 et 9 quai des Bateliers sous la direction de l’architecte François Herrenschmidt en maintenant la façade du n° 9. Le permis de construire délivré en juin 1972 (six niveaux habitables, 42 logements dont 24 d’une pièce) est reporté en mars 1973 au nom de la société civile immobilière Rohan qui vient d’acquérir les immeubles. Les démolitions commencent en avril 1973. Le cabinet A 3 Architecture (Antoine Herrenschmidt, Roland Hœnner, Philippe de Lapparent) dépose un avenant au permis de construire en août 1973. La façade vers le quai est inchangée, les modifications portent sur la façade impasse de l’Ancre et la façade arrière. La société Soprex (constructeur promoteur) doit trouver les vingt places de stationnement qui manquent au projet. L’avenant est délivré le 31 mai 1974 à la société civile immobilière Rohan : bâtiment à sept niveaux sis 7-9 quai des Bateliers, comprenant 59 logements dont 22 d’une pièce, 30 de deux pièces, trois de trois pièces et 4 de quatre pièces. La réception finale a lieu le 10 octobre 1975. Le préfet accorde un nouvel avenant au permis de construire le 22 avril 1976 pour cinq places de stationnement supplémentaires et deux magasins réunis en un seul.


Elévations d’après le projet de 1968 – Elévations de 1972 (architecte, François Herrenschmidt, dossier de la Police du Bâtiment)

Elévations de 1973 (cabinet A 3 architecture, façade sur la quai, façade vers la rue de l’Ancre, dossier de la Police du Bâtiment)

avril 2023

Sommaire
Cadastre – Police du Bâtiment 1860-1969, reconstruction, 1968-1973, suite, 1973-1989Relevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1596 à 1952. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Tribu des Bateliers
1795 adj François (François Ignace) Bader, cafetier, et (1779) Catherine Siffert – catholiques
1823 h Jean Baptiste Bader, cafetier, et (1812) Marguerite Hansmænnel
1838 v Marguerite Dorothée Hæckler, femme (1812) du marchand de vins Jean Jacques Guntzer, veuf de Catherine Brida, puis (1819) du notaire Jean Jacques Carnari, veuf de Catherine Sophie Diebolt
1852 v (François) Xavier Berneck, limonadier, et (1848) Marie Joséphine Frey puis (1880) Valentine Catherine Hœlg
1902* h François Xavier Marie Hippolyte Berneck, banquier, célibataire, († 1927)
1927* v David Zimmermann et son épouse née Rab

(1765, Liste Blondel) IX 125, Tribû des batteliers à la Communauté
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Tribu des Batteliers, 33 toises, 5 pieds et 0 pouce
(1843, Tableau indicatif du cadastre) O 721, Bader, Jean Baptiste, veuve – maison, sol – 7,35 ares / Ostermann Michel

Locations

1688, (grenier) Michel Diemer, boulanger
1695, (poêle), Daniel Theurer et Jean Sembacher, maîtres de billard
1704, (poêle), Jean Georges Frey, éperonnier
1705 (cave) Jean Ulric Fried, secrétaire des Quinze
1718, (poêle), Jean David Frey, maître de danse
1736, (poêle), Pierre Montant maître de billard puis (1736) Claude Joseph Lambert, maître de billard, (1740) Jacques Daniel Fibich, cafetier
1750, (poêle), Jacques Frédéric Hetzel, marchand de cuir
1772, 1780, (poêle), David Voltz, cafetier, et Elisabeth Vogt
1791, (poêle), cafetier François Ignace Bader (futur propriétaire)
1809, Marie Béatrice Bonjean
1809, Barbe Jeanne Antoinette Barbier
1811, (cave), François Sandmann, cafetier, et Thérèse Dorothée Bader
1825, Jean Nicolas Holweck, limonadier
1855, Adolphe Joseph Alphonse Marie Chorin, limonadier, et Frédérique Heinnemann
1863, Louis Balthasar Moser, limonadier, et Rosalie Soufflet

Livres des communaux

1587, Livre des communaux (VII 1450) f° 391
La tribu de l’Ancre règle 10 sols 10 deniers pour un encorbellement vers la rivière (25 pieds de long, saillie de 5 pieds) une marche en pierre devant l’entrée et un gradin dallé (8 pieds de long, saillie de 2 pieds et demi)
Elle a un bûcher à l’arrière sur le communal (15 pieds de long, 15 pieds de large) comme le mentionne le folio 213-b du Livre des communaux de l’année 1466, sur lequel il faudra établir un loyer.

Aber Vornen an dem Staden.
Die Zunfft Stub zum Encker hatt vornen gegen dem Wasser ein Vsstoß xxxv schu lang, v schu herauß, Vor dem Ingang Vnden ein steinen Tritt vnd ein besetzten Tritt viij schu lang, ii+ schu herauß, bessert &, x ß x d.

Zuwissen das die Zum Encker auch hinden ein holtzhauß vff der Allmend stehen haben, xv schu lang, xv schu breit & Weiset das Altt allmendbuch, de Anno 1466. fol. 231.b Ist auch zurechtfertigen, vnd ein Zinß darauff Zulegen

1587, Livre des communaux (VII 1450) f° 391-v
Dans la ruelle communale appelée ruelle de l’Ancre, ladite tribu de l’Ancre a une maison où habite le batelier Landelon Meyer. Elle règle 4 sols pour un encorbellement (24 pieds de long, saillie de 2 pieds 9 pouces)

In dem Allmendgäßlin darneben Das Encker Gäßlinn genandt.
Hieuorgemelte Zunfft Zum Encker hatt auch in dem Allmendtgeßlin, darneben ein Hauß, darinn wohnt Lendlin Meÿer der Schiffmann, daran ein Vsstoß, xxxiiij schu lang ij schu ix Zoll herauß, Bessert &, iiij ß d.

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

4° arrondissement ou Canton est – Quai des Bâteliers

nouveau N° / ancien N° : 42 / 42
Bader
Rez de chaussée et 1° étage bon en maçonnerie

(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 25 case 1

Ostermann Michel quai des bateliers N° 42
Ostermann Michel
Berneck Xavier Limonadier à Strasbourg (1852)

O 721.p, maison, sol
Contenance : 3,77
Revenu total : 270,42 (270 et 0,42
Folio de provenance : 203
Folio de destination :
Année d’entrée :1849
Année de sortie :
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 32
fenêtres du 3° et au-dessus :

Cadastre napoléonien, registre 27 f° 898 case 2

Berneck, Xavier, limonadier
1891/92 Berneck Franz Xaver, die Kinder
1902 Berneck Franz Xaver Hÿpolit Maria, S. v. Franz Xaver in Häusern

O 721.p, maison, sol, Quai des bateliers 9
Contenance : 3,77
Revenu total : 270,42 (270 et 0,42
Folio de provenance : (203)
Folio de destination : 898, augm. (sol Gb)
Année d’entrée :
Année de sortie : 1864
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 40
fenêtres du 3° et au-dessus :
Le surplus de la parcelle est f° 970

O 721, maison, Schiffleutstaden
Revenu total : 694,42 (694 et 0,42
Folio de provenance : 898, augm.
Folio de destination : Gb
Année d’entrée : 1864
Année de sortie :
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 58 / 49 / 41
fenêtres du 3° et au-dessus : 49 / 26 / 21
Année 1864, Augmentations – Berneck Xavier f° 898, O 721, Maison, revenu 694, Aug.on de C.on, achevée en 1861, imposable en 1864, imposée en 1864
Diminutions – Berneck Xavier f° 898, O 721, Maison, revenu 270, Aug.on de C.on, supp. en 1864

Cadastre allemand, registre 29 p. 197 case 5

Parcelle, section 17, n° 25 – autrefois 721.p
Canton : Schiffleutstaden Hs N° 9 / P.V. 1707, 2523
Désignation : Hf, Whs N.G.
Contenance : 3,82 / 3,76
Revenu : 1900 – 6500
Remarques : 1934 d. p. 207 c 8

(Propriétaire), compte 182
Berneck Fr. Xaver Hippolyt S. v. Fr. Xaver
1927 Zimmermann David et son épouse née Rab
(4468)

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton IX, Rue 315 Quai des Bateliers p. 504

42
Tribu des Bateliers
Loc. Voltz, David – Fribourg
Baldner, Charles – Miroir
Baldner, fille

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Schiffleutstaden (Seite 144)

(Haus Nr.) 9
Tauffreund, Wirt z. Büffel. 0
Mühl, Rentnerin. 2.
Matthis, Ad. Kaufmann. 3.
Matthis, Alb. Kaufmann. 3
Matthis, Wwe. 3
Hette, Tapezierer. H 3
Florence, Stukkateur. H 4
Göbel, Depotarbeiter H 4

Annuaire d’adresses, 1884 (p. 78) Müll, Wirth
Annuaire d’adresses, 1890 (p. 152) Enzmann, Restaurateur
Annuaire d’adresses, 1895 (p. 127) Uhl, Restaurateur
Annuaire d’adresses, 1898 (p. 124) Heck, Wirtin zum Büffel
Annuaire d’adresses, 1900 (p. 130) Heck, Wirtin zum Büffel
Annuaire d’adresses, 1910 (p. 180) P. Kutteroff, Wirt zum Büffel
Annuaire d’adresses, 1925 (p. 85) Propriétaire Knauer, notaire à Molsheim
Café Buffel
Metzger, Alfr. cafetier

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 233 MW 224)

9, quai des Bateliers (1860-1975)

Le propriétaire Berneck demande en juillet 1860 l’autorisation de bâtir deux étages dont chacun comprend un balcon, la hauteur totale (15,20 mètres) ne dépassant pas la hauteur réglementaire. La Police du Bâtiment confirme en 1901 que le plancher du premier étage est assez solide pour en faire une salle de danse. L’étudiant en droit Xavier Berneck fait faire en 1905 des transformations de gros œuvre dans le restaurant exploité par la brasserie Schützenberger. Daniel Zimmermann fait agrandir en 1933 le restaurant en aménageant trois baies au rez-de-chaussée après avoir cédé à la Ville le terrain qui dépasse de l’alignement légal impasse de l’Ancre (architecte Eugène Koch, entrepreneur Dietsch). L’exploitation du restaurant au rez-de-chaussée (enseigne au Buffle de la fin du XIX° siècle jusqu’en 1956, puis Taverne populaire) cesse en 1970 avant la démolition.
Voir aussi le dossier du n° 8

Restaurant exploité par la veuve Rittershoffer (1892), Jules Tauffreund (1905), Paul Kutteroff (1907), Eugène Wetterwald (1919), Joseph Heckmann (1921), Emile Cusi (1923, Au Moineau vert), Charles Staat (1926), enseigne au Buffle (1933), Willy Gihné (1934), Désiré Hildenbrand (1937, au Buffle, intermèdes musicaux et déclamatoires), Suzanne Hild née Bauer, François Hospital (1952), Elisabeth Lacour femme de Georges Grandadam (1956, Taverne populaire, anciennement Au Buffle, ouvre en 1957 trois petites chambres d’hôtel), Rolf Finck (1964), Pierre Maquer (1968) puis sa veuve (1970).
Le rez-de-chaussée du nouveau bâtiment est occupé par la Mutualité Agricole (1975)

Sommaire
  • 1860 (juillet) – Le propriétaire Berneck demande l’autorisation de bâtir deux étages avec un balcon à chacun des étages (9, quai des Bateliers et 2, impasse de l’Ancre) – L’agent voyer note que la façade vers le quai relève de la grande voirie. Celle vers l’impasse (15 mètres de long) sans avance est alignée. La hauteur totale (15,20 mètres) ne dépasse pas la hauteur réglementaire
  • 1883 – Le directeur de l’usine à gaz demande que le plombier Bedicam soit autorisé au nom du locataire Carwinski à faire une prise de 9,50 mètres pour environ trois becs. – Autorisation
  • 1892 (mai) – La veuve Rittershofer demande l’autorisation de poser une enseigne à son restaurant (Echtes Berliner Weissbier, Mittagstisch, Frühstück & Abendplatte – véritable bière blanche de Berlin, déjeuners, petits-déjeuners et dîners)
    Dossier suite à un courrier du commissaire de police. La veuve Rittersofer demande l’autorisation de poser une enseigne en saillie de 60 centimètres – Le maire n’a pas d’objection à faire – Le commissariat déclare qu’il n’a pas à intervenir puisque le quai des Bateliers ne relève pas de la grande voirie. – Le maire délivre l’autorisation, juillet 1892
  • 1892 – Le maire notifie le comptable Charles Wœrlé (21, Léopoldstrasse Colmar) de faire ravaler la façade – Travaux terminés, octobre 1892
    1898 – Le maire notifie le gérant Wœrlé (21. rue de Logelbach à Colmar) et le propriétaire Berneck de faire ravaler la façade
    L’entrepreneur Ludæscher (6, rue du Coq) demande l’autorisation de réparer et de repeindre la façade de la maison qui appartient aux enfants Berneck – Autorisation
  • 1901 – Dossier suite à un courrier du commissaire de police. Le sieur Werlé demande si le plancher du premier étage est assez solide pour en faire une salle de danse. – La Police du Bâtiment répond que le bâtiment semble en bon état mais qu’un constat approfondi est nécessaire. – Un espace sépare le plafond des poutres principales (30 centimètres sur 20) qui sont assez solides pour écarter tout danger.
  • 1903 – L’entrepreneur Ludæscher demande l’autorisation d’occuper le trottoir pour réparer le balcon – Le commissaire de police transmet la demande au maire – Autorisation – Travaux terminés, octobre 1903
  • 1905 – La Police du Bâtiment constate que le restaurateur Jules Tauffreund a posé sans autorisation une lampe électrique. – Demande – Autorisation
  • 1906 (août) – L’installateur sanitaire Kesselring et Rœthenbacher (35, quai des Bateliers) demande l’autorisation de poser des gravats devant les 8 et 9, quai des Bateliers pendant huit à dix jours – Le commissaire de police transmet la demande au maire – Autorisation
    1906 (septembre) – Nouvelle demande devant le 9, quai des Bateliers – Autorisation
  • 1906 (septembre) – L’étudiant en droit Xavier Berneck (25, rue Sleidan) transmet les calculs statiques des transformations à faire. Il demande une réponse rapide pour que l’exploitation du restaurant par la brasserie Schützenberger ne soit pas interrompue trop longtemps – Autorisation
    Octobre 1906, les solives de renforcement en fer ne sont pas posées puisque les calculs montrent que les poutres en bois sont assez solides – Le gros œuvre est terminé en novembre – Calculs statiques signés par l’architecte Stoltz – Droits réglés pour une fermeture sans revêtement en saillie
    1906 (novembre) – J. Stockreisser demande réception des locaux du restaurant. La visite montre que le plafond de l’arrière-salle a une solive dont manquent les calculs statiques
    1906 (décembre) – Les plâtriers travaillent à l’étage. La cuisine et les toilettes sont en service
    1907 (mars) – Les menuisiers et les peintres travaillent – Calcul statique de l’arrière-salle
    1907 (avril) – Réception finale. Les tuyaux des fourneaux dans la salle de bain et les chambres doivent avoir une enveloppe ignifuge – Dossier classé, juin 1907
  • 1907 – Le commissaire de police demande une enquête avant d’autoriser Paul Kutteroff à exploiter le restaurant – La Police du Bâtiment répond que les locaux (deux salles de débit, cuisine et toilettes) sont conformes à l’arrêté ministériel du 24 mars 1890.
  • Commission contre les logements insalubres – 1899, Travaux à faire en quatre points (chambre de bonne, écoulement des eaux, toilettes, tuyau de fourneau) – Travaux terminés, juin 1899
    1905, liste de travaux à faire en 4 points. Travaux terminés, février 1906
    1908, 1913, rien à signaler
    1910, un locataire du n° 8 se plaint de ses voisins (Chant des Oiseaux)
    Commission des logements militaires, 1915. Liste en 7 points de travaux à faire (propriétaire, Berneck, demeurant 6, rue Murner)
    1920 (propriétaire, notaire Knauer à Molsheim) Mme Decourcelle aurait un enfant en pension
    1924. La gérante Kaupt se plaint que la locataire Risch tient mal son logement au deuxième étage – Rapport de visite
  • 1920 – Albert Lidy demande au nom du serrurier mécanicien Emile Klaus (3, rue de l’Ancre l’autorisation de poser une enseigne (55 sur 35 centimètres) à la maison Berneck – Même demande par Emile Klaus – La Police du Bâtiment répond que le règlement interdit de poser des enseignes sur un bâtiment qui ne sert ni à l’activité ni au logement de celui qui l’exerce.
  • 1919 – Dossier ouvert suite à un courrier du commissaire de police. Eugène Wetterwald demande l’autorisation de continuer à exploiter l’auberge – La Police du Bâtiment répond que les locaux répondent aux prescriptions.
    1921 – Idem, Joseph Heckmann
  • 1921 – Le peintre en bâtiment Arnheiter (11, rue Finckwiller) demande l’autorisation de poser un échafaudage sur la voie publique – Le commissaire de police transmet la demande au maire – Accord
  • 1923 – Le restaurateur Emile Cusi (Au Moineau vert) demande l’autorisation de poser une enseigne lumineuse – Dessin – Autorisation
  • 1926 – Dossier ouvert suite à un courrier du commissaire de police. Charles Staat, demeurant 76, Grand rue à Saverne demande l’autorisation de continuer à exploiter le débit de boissons – La Police du Bâtiment répond que les locaux répondent aux prescriptions.
  • 1928 – La Police du Bâtiment constate que Charles Staat a posé sans autorisation une lampe électrique – La lampe est retirée, septembre
  • 1933 – Daniel Zimmermann (Brasserie de la République, 40, Faubourg National) conteste les droits à payer en arguant que la brasserie Hatt a repris l’enseigne au Buffle et que le store a été retiré – La Police du Bâtiment répond en s’appuyant sur le règlement
    1933 – Daniel Zimmermann dépose une demande de permis de construire pour la brasserie au Buffle, sous la direction de l’architecte Eugène Koch (11, boulevard Clémenceau) – Le bâtiment est dans l’alignement légal quai des Bateliers mais le dépasse en partie impasse de l’Ancre – Le propriétaire cède le terrain qui outrepasse l’alignement légal
    Daniel Zimmermann, l’architecte Eugène Koch et l’entrepreneur Dietsch (5, rue de Rosheim) sont autorisés à agrandir le restaurant au rez-de-chaussée, en particulier en aménageant trois baies
    La réception du gros œuvre ne peut plus avoir lieu puisque les plâtriers ont commencé leur travail – La réception finale a lieu en septembre sans donner lieu à objection
    La parqueterie Koch est autorisée à occuper la voie publique (juillet)
    L’entreprise E. Dietsch et Compagnie est autorisée à occuper la voie publique (avril)
  • 1934 – Le restaurateur Willy Gihné demande l’autorisation de poser une vitrine sur la voie publique – Autorisation
  • 1937 – La Police du Bâtiment constate que le restaurateur Désiré Hildenbrand a posé sans autorisation une enseigne au-dessus de la porte d’entrée – Demande, croquis – Autorisation
  • 1938 – La brasserie de Cronenbourg charge l’entreprise Dentzer et Gramling de poser une enseigne contre le balcon du premier étage à son établissement (restaurant au Buffle), libellé Bière Tigre Bock – Autorisation – Dessin
  • 1941 – Client du restaurant, l’employé de l’administration Jean Rathgeber, fait remarquer au Service d’hygiène que les murs de la cuisine sont malpropres (restaurateur au Buffle). – La Police du Bâtiment constate les faits et demande à l’architecte de la brasserie Cronenbourg de faire repeindre la cuisine et réparer le lambris – Travaux terminés, septembre 1941.
    1942 (avril) – « Dietrich Hildenbrand », tenancier du restaurant au Buffle, demande l’autorisation de continuer de présenter des intermèdes musicaux et déclamatoires. La Police du Bâtiment ne voit pas d’objections si l’estrade répond à certaines conditions.
    1942 (août) – D. Hildenbrand demande l’autorisation de poser une enseigne lumineuse – Accord du propriétaire Daniel Zimmermann – Autorisation, dessin
  • 1947 – Le directeur de la brasserie Cronenbourg (68. route d’Oberhausbergen) demande l’autorisation de poser une enseigne en lettres détachées (Tigre-Boch, Le Buffle, Bières Hatt) – Autorisation – L’enseigne est posée
  • 1947 – La Police du Bâtiment constate que des fragments du balcon risquent de tomber. Elle écrit au propriétaire, Daniel Zimmermann (ancien restaurant Fulgraff, 31. rue du Vieux-Marché-aux-Vins) – Travaux terminés, janvier 1948
  • 1952 – Le préfet autorise François Hospital à exploiter le débit de boissons alcooliques Au Buffle, précédemment tenu par Suzanne Hild née Bauer, suite au contrat de gérance passé le 18 janvier 1952 avec la société Taverne populaire
  • 1956 – La brasserie Kronenbourg est autorisée à poser un échafaudage sur la voie publique quai des Bateliers et impasse de l’Ancre pour crépir la façade et le socle
  • 1956 – Le préfet autorise Elisabeth Lacour femme de Georges Grandadam à exploiter le débit de boissons Taverne populaire, anciennement Au Buffle, suivant bail passé le 15 avril 1956 avec la brasserie de Kronenbourg
    1957 – Elisabeth Grandadam demande l’autorisation de louer trois petites chambres rénovées à des touristes – La Police du Bâtiment constate que les chambres d’hôtel sont conformes aux prescriptions – Le préfet demande confirmation que les chambres répondent à toutes les prescriptions – La Police du Bâtiment confirme sa note en admettant que les fenêtres sont petites. – Le préfet autorise Elisabeth Grandadam à héberger des hôtes dans trois chambres au premier étage du bâtiment arrière, juillet 1958
    1956 – La Police du Bâtiment constate que la brasserie de Kronenbourg a posé sans autorisation une enseigne lumineuse – Demande – Accord
  • 1957 – Rapport suite à un feu de cheminée dans une cuisine – La porte de ramonage a été réparée
  • 1964 – Rolf Finck (demeurant 7, rue Schubert) demande l’autorisation d’exploiter le débit de boissons Taverne populaire – La Police du Bâtiment constate que les locaux sont conformes aux prescriptions mais qu’il faudra repeindre la cuisine. Les chambres d’hôtel sont supprimées – Le préfet autorise Rolf Edouard Finck à exploiter le débit de boissons suivant contrat de gérance passé le 30 avril 1964. – La cuisine a été repeinte, juillet 1964
  • 1966 – Pierre Maquer (demeurant 107, rue des Ombraies à Nanterre) demande l’autorisation d’exploiter le débit de boissons Taverne populaire – La Police du Bâtiment constate que les locaux (salle de restaurant de 145 m², salle annexe de 63 m², cuisine, toilettes) sont conformes aux prescriptions mais qu’il faudra repeindre la cuisine et la salle. – Le préfet autorise Pierre Maquer à exploiter le débit de boissons suivant bail passé le 15 avril 1966 avec la brasserie de Kronenbourg. – Travaux terminés, octobre 1966
  • 1968 – La veuve Renée Maquer (demeurant sur place) demande l’autorisation d’exploiter le débit de boissons Taverne populaire – La Police du Bâtiment fait le même constat que ci-dessus, sans travaux à exécuter. – Le préfet autorise Renée Rose Stora* veuve de Pierre Maquer à exploiter le débit de boissons, février 1969.
  • 1970 – La brasserie de Kronenbourg informe la Police du Bâtiment que le restaurant est fermé et qu’elle va retirer l’enseigne – L’enseigne est enlevée, juin 1970 – Les droits d’enseigne sont dus pour l’année en cours
  • 1969 – Le maire demande à la société civile immobilière Bateliers-Rohan (20, rue du Vieux-Marché-aux-Vins) de faire ravaler la façade – Note du 9 juillet 1969, l’immeuble en question doit être démoli et reconstruit.
  • 1975 – La Mutualité Agricole (6, rue d’Athènes à Paris) demande l’autorisation de poser un vitrage et des enseignes au 9, quai des Bateliers – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable (caissons lumineux portant l’inscription Assurances, inscription La Mutualité Agricole sur le linteau de la porte d’entrée) – Plan cadastral de situation, dessins signés par l’architecte Haymo Haslinger (15, rue du Spesbourg à Hœnheim) – Autorisation – L’enseigne est posée

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 899 W 138)

Quai des Bateliers 7-8-9 (dossier 1, 1968-1973)

La société civile immobilière 8-9 quai des Bateliers dépose en octobre 1968 une demande d’accord préalable pour construire une station-service, des logements et des garages sous la direction de l’architecte François Herrenschmidt après avoir démoli les anciens bâtiments n° 7, 8 et 9 quai des Bateliers. Le service d’architecture émet un avis défavorable pour des raisons d’aspect, le n° 9 du XVIII° siècle devant être maintenu et restauré. La commission rejette le principe de créer une station-service. Le directeur départemental de l’Equipement rejette en décembre 1968 la demande d’accord préalable.
La société civile immobilière Bateliers-Rohan dépose en décembre 1971 une demande de permis de construire un bâtiment d’habitation aux 7, 8 et 9 quai des Bateliers sous la direction de l’architecte François Herrenschmidt qui s’est conformé à l’avis émis le 6 octobre 1970 par la Commission Municipale pour la protection des sites selon lequel elle ne s’opposait pas à la démolition à condition de maintenir la façade du n° 9. Le permis de construire est délivré en juin 1972 (six niveaux habitables, 42 logements dont 24 d’une pièce). La S.C.I. Bateliers-Rohan vend le 31 janvier 1973 les immeubles à la société civile immobilière Rohan au nom de laquelle le permis de construire est reporté en mars 1973. Les travaux commencent, la distribution intérieure qui a été modifiée fait l’objet d’un avenant au permis de construire en août 1973.
Voir aussi le dossier de la Police du Bâtiment du n° 7, en particulier les différents projets

Sommaire
  • 1968 (octobre) – La société civile immobilière 8-9 quai des Bateliers (20, rue du Vieux-Marché-aux-Vins) dépose une demande d’accord préalable au permis de construire (station-service, logements et garages), parcelles section 17 n° 25, 26 et 27 contenant 10,65 ares
    1968 (août) – L’architecte François Herrenschmidt (11, avenue de la Paix) expose que la société des pétroles Shell-Berre a l’intention de construire un bâtiment comprenant une station-service, des garages répartis sur deux niveaux et des logements aux étages après avoir démoli les anciens bâtiments n° 7, 8 et 9 quai des Bateliers. Il joint un plan de situation, un schéma du rez-de-chaussée, de l’étage courant, du premier étage et de la façade principale. – La société civile immobilière fait parvenir les pièces manquantes. Plan de situation, dessin des façades, dessin des garages, plan de l’étage courant, du premier étage
    1968 (novembre) – Avis de l’architecte Ph. Villaume chargé de la rénovation urbaine de la Krutenau. Les documents semblent incomplets, la construction empiétant sur une parcelle qui n’appartient pas au requérant. La demande suppose d’accepter de créer une station-service sur le quai où la circulation pourrait être à sens unique. La façade semble acceptable mais celle du n° 9 pourrait être conservée. L’architecte propose de créer une petite place rue de l’Ancre.
  • 1968 (novembre) – Conférence de la Police du Bâtiment. Le service d’architecture émet un avis défavorable pour des raisons d’aspect, le n° 9 du XVIII° siècle doit être maintenu et restauré. Le bureau d’urbanisme adopte l’avis de l’architecte Villaume. La commission rejette le principe de créer une station-service. Le projet n’est pas conforme aux articles 11, 57, 62 et 63 du règlement de la Ville de Strasbourg (places de stationnement, hauteur des façades, densité d’occupation).
    Le maire transmet le projet au directeur départemental de l’Equipement avec avis défavorable.
    1968 (décembre) – Le directeur départemental de l’Equipement rejette la demande d’accord préalable.
  • 1969 (mars) – Rapport suite à une lettre de Victor Beyer des musées municipaux. L’ancien restaurateur au Chant des Oiseaux qui détient l’oiseau métallique peint fixé au balcon est invité à le conserver. – Courrier de J.-P. Pfirsch à M. Charlier concernant l’oiseau
    1969 (mars) – Extrait des délibérations du Conseil municipal en date du 24 mars concernant la restauration du château des Rohan
    1969 (mai) – Extrait du procès verbal de la réunion tenue le 13 mai par la Commission Municipale pour la protection des sites. M. Ahnne s’oppose aux démolitions, M. Heitz estime que le Chant des Oiseaux n’a pas d’intérêt.
    1969 (mai) – La Société pour la conservation des monuments historiques d’Alsace envoie un courrier au maire qui répond en octobre que le projet initial concernant les 7-9 quai des Bateliers est suspendu.
    1969 (septembre) – Extrait du procès verbal de la réunion tenue le 19 septembre par la Commission Municipale pour la protection des sites commencement l’enseigne et les ferronneries des balcons au n° 7
  • 1971 (décembre) – Conférence de la Police du Bâtiment. La SCI Bateliers Rohan dépose une demande de permis de construire un bâtiment d’habitation aux 7, 8 et 9 quai des Bateliers. Architecte, F. Herrenschmidt (surface habitable 2189 m², boutiques 200 m²)
    1972 (février) – Le secrétaire général écrit à la Police du Bâtiment que le maire souhaite prendre connaissance du projet avant toute décision.
    1972 (février) – Extrait du procès verbal de la réunion tenue le 17 février par la Commission Municipale pour la protection des sites qui émet un avis favorable et propose de réunir en un seul tenant les lucarnes de la toiture.
    1972 (mars) – Note destinée au maire. L’architecte s’est conformé à l’avis émis par la Commission Municipale pour la protection des sites en date du 6 octobre 1970 selon lequel elle ne s’opposait pas à la démolition à condition de maintenir la façade du n° 9. Le maire n’a pas d’objection à faire contre le permis de construire.
    1972 (avril) – L’architecte des Bâtiments de France Fernand Guri émet un avis favorable (autorisation préalable à la délivrance d’un permis de construire) en posant quatre conditions. – Dessins
    1972 (mai) – Le maire apprend par les journaux que le permis de construire aurait été accordé. La Police du Bâtiment demande si l’avis favorable qu’a donné le maire deux mois plus tôt est toujours valable.
    1972 (juin) – La société civile immobilière Bateliers-Rohan (50, avenue de la Forêt Noire) est autorisée à construire un bâtiment d’habitation, des boutiques et des garages aux 7 à 9 quai des Bateliers (six niveaux habitables, 42 logements dont 24 d’une pièce, 5 de deux pièces, 7 de trois pièces, 4 de quatre pièces, 1 de cinq pièces et un de six pièces.
    1972 (septembre) – L’architecte Herrenschmidt estime que la rue prévue entre l’impasse de l’Ancre et la rue des Coupes devrait être percée – La demande est transmise à la Division II qui répond que rien n’est prévu dans l’immédiat.
    Suivi des travaux. Les travaux n’ont pas commencé, septembre 1972, idem janvier 1973
    1973 (février) – La société Soprex, par son président directeur général Maximilien Mayerl, et l’Immobilière du Rhin informent le maire qu’elles ont acheté la S.C.I. Bateliers Rohan le 31 janvier 1973. – Le maire est disposé à reporter le permis de construire au nom du nouveau propriétaire s’il produit le titre de propriété.
  • 1973 (31 janvier). Acte de vente passé par Jean Limon, notaire à Truchtersheim, et Pierre Krantz, notaire à la Wantzenau. Emile Frangel, administrateur de société demeurant 50, avenue de la Forêt-Noiré, agissant au nom et en sa qualité de seul administrateur de la société civile immobilière Bateliers-Rohan, au capital de 1.210.000 francs, vend à Maximilien Mayerl, industriel demeurant 6, rue de Firminy à Dingsheim, agissant en qualité de seul gérant de la société civile immobilière Rohan, société civile au capital de 20.000 francs, dont le siège se trouve 1, place de Lattre à Strasbourg les immeubles sis à Strasbourg section 17 (1) n° 25 (9, quai des bateliers), (2) n° 26 (8, quai des bateliers) et (3) n° 27 (7, quai des bateliers). La S.C.I. Bateliers-Rohan a acquis les immeubles sous (1) et (2) par acte de vente reçu par M° Haumesser notaire à Strasbourg le 4 avril 1966 et celui sous (3) de la S.C.I. Au Chant des Oiseaux par acte de vente reçu par M° Haumesser le 31 décembre 1971, pour le prix de 1.800.000 francs, dont 400.000 seront réglés dans les deux mois et le solde, soit 1.400.000 francs, couverts par prêt. L’acquéreur s’engage à terminer la construction dans un délai de quatre ans après avoir démoli les bâtiments existants.
  • 1973 (mars) – La société civile immobilière Rohan (1, place de Lattre) est autorisée à construire le bâtiment à la place de la société civile immobilière Bateliers-Rohan. Les démolitions commenceront en avril puis les constructions en mai
    1973 (juin) – Article de presse (L’Alsace, Une restauration de longue haleine) publié après le début des démolitions en conservant la façade du n° 9.
    1973 (août) – Avenant au permis de construire, la distribution intérieure étant modifiée

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 646 W 84)

Quai des Bateliers 7-8-9 (dossier 2, 1973-1989)

Le cabinet A 3 Architecture (Antoine Herrenschmidt, Roland Hœnner, Philippe de Lapparent) dépose un avenant au permis de construire en août 1973. La façade vers le quai est inchangée, les modifications portent sur la façade impasse de l’Ancre et la façade arrière. La société Soprex (constructeur promoteur) doit trouver les vingt places de stationnement qui manquent au projet. L’avenant est délivré le 31 mai 1974 à la société civile immobilière Rohan : bâtiment à sept niveaux sis 7-9 quai des Bateliers, comprenant 59 logements dont 22 d’une pièce, 30 de deux pièces, trois de trois pièces et 4 de quatre pièces. La réception finale a lieu le 10 octobre 1975. Le préfet accorde un nouvel avenant au permis de construire le 22 avril 1976 : cinq places de stationnement supplémentaires, deux magasins initiaux sont réunis en un seul. Le préfet délivre le certificat de conformité en 1977 à la société civile immobilière Le Rohan.
La Mutualité industrielle aménage en 1975 la devanture au n° 9 sous la direction de l’architecte Haslinger. La Commission de sécurité fait son rapport sur le bar le Brummel ( Prosper Azoulay, exploitant) et sur les établissements Soprex (n° 7, 1976). La société Soprex soulève un litige concernant les enseignes sur la devanture et les « paneaux de chantier » déplacés de l’échafaudage sur la façade. L’Immobilière du Rhin qui occupe le premier étage (1978). La Maison familiale (maisons individuelles) pose plusieurs enseignes non lumineuses en 1982.

Sommaire
  • 1973 (août) – Le cabinet A 3 Architecture (Antoine Herrenschmidt, Roland Hœnner, Philippe de Lapparent) dépose un avenant au permis de construire. La façade vers le quai est inchangée. Modifications à la façade impasse de l’Ancre (encorbellement de 52 centimètres sur une longueur de 4,52 mètres, sur la propriété), façade arrière dans l’impasse (disposition différente des fenêtres), façade arrière (deux lucarnes supplémentaires, saillie de 60 centimètres sur une longueur de 10,90 mètres, disposition différente des fenêtres)
    1973 – Articles de presse, L’Alsace du 18 août 1973 et les Dernières Nouvelles d’Alsace du 4 septembre 1973
    1973 – 67 places de stationnement sont nécessaires, seules 38 sont prévus. Il en manque donc 29. La Police du Bâtiment écrit au propriétaire que le projet initial tolérait le manque de 20 places. Comme il en manque désormais 28, le projet doit en prévoir huit de plus.
    1973 (octobre) – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable au nouveau projet. La société Soprex (constructeur promoteur) propose d’affecter huit places de stationnement dans son immeuble sis rue de la Douane (excédent de 194 places) – La Division II fait observer que le promoteur a vendu les places en excédent qui ne sont donc plus disponibles. – La S.C.I. déclare avoir affecté quatre places rue de la Douance (S.C.I La Fleur) acquises par acte passé devant M° Hiff le 21 janvier 1971. La Police du Bâtiment objecte que les places en question ne figurent pas sur l’état récapitulatif fourni en novembre 1973.
  • 1974 – La direction des services fiscaux demande à la Police du Bâtiment s’il est exact que la S.C.I. Bateliers-Rohan a obtenu le 29 mars 1973 un permis de construire qui annule un permis antérieur, afin de statuer sur le report de la taxe locale d’équipement. La Police du Bâtiment répond qu’aucune nouvelle fiche technique n’a été établie puisque le permis de construire est simplement la transcription du permis de construire initial.
  • 1974 – Le notaire Pierre Krantz, à la résidence de la Wantzenau atteste que la S.C.I. Rohan a un droit exclusif de jouissance de dix places de stationnement dans l’ensemble immobilier sis 19, Faubourg National, propriété de la S.C.I. des parkings Centre Gare.
  • 1974 (31 mai) – Avenant au permis de construire du 29 mars 1973, délivré à la S.C.I. Rohan pour laquelle agit son gérant Maximilien Mayerl (un bâtiment à sept niveaux sis 7-9 quai des Bateliers, comprenant 59 logements dont 22 d’une pièce, 30 de deux pièces, trois de trois pièces et 4 de quatre pièces).
  • 1974 – Extrait de presse, Quai des Bateliers, une opération réussie (L’ Alace du 10 octobre 1974), Eine begrüssenswerte Restaurierung, jedoch schlecht getauft (Le Nouvel Alsacien, 10 octobre 1974)
    1974 (décembre) – Représentant du maître d’ouvrage, l’ingénieur conseil Claude Schweyer fait remarquer que les garde-corps du nouveau bâtiment ne sont pas réglementaires. Les devis descriptifs ne prévoient pas d’accès aux combles quoique des trémies figurent sur les plans. – Le cabinet A 3 Architecture en transmet une copie et sa réponse dans laquelle elle déclare avoir a satisfait aux clauses du permis de construire portant que la façade du numéro 9 doit être intégralement maintenue.
    1975 (octobre) – La réception finale en date du 10 octobre n’a pas donné lieu à observation. – Le maire demande un plan certifié par un géomètre agréé et un certificat de ramoneur.
  • 1975 – La Mutualité industrielle (6, rue d’Athènes à Paris) dépose un permis de construire pour aménager la façade sous la direction de l’architecte Haslinger (15, rue du Spesbourg à Hœnheim) – Dessins (bâtiment sis 9, quai des Bateliers) – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable – Le maire transmet le dossier au préfet qui accorde le permis de construire le 13 octobre 1975. – Les travaux sont terminés conformément aux plans, octobre 1975.
  • 1975 – La Commission de sécurité de la Communauté Urbaine de Strasbourg déclare que le bar le Brummel de présente pas de risque particulier d’incendie.
    1976 – Rapport de la Commission adressé à Prosper Azoulay, exploitant du bar le Brummel
  • 1975 (novembre- – Article de presse, A l’angle du quai des Pêcheurs et du quai des Bateliers. Un immeuble datant du XIII° siècle sera entièrement restauré (Dernières Nouvelles d’Alsace), qui conclut  » Le temps de la spéculation sur les terrains est passé, voici le temps de la spéculation sur l’habitat ancien  » (maison sise 45 quai des Bateliers et 1 quai des Pêcheurs)
  • 1976 – Rapport de la commission de sécurité, établissements Soprex, 7, quai des Bateliers
  • 1975 (novembre) – Avenant au permis de construire déposé par la Société civile immobilière Le Rohan et le cabinet A 3 Architecture. Les places de stationnement au sous-sol sont portées de 17 à 20, au rez-de-chaussée de 17 à 19, les deux magasins initiaux sont réunis en un seul. – Le préfet accorde le permis de construire le 22 avril 1976. – Déclaration d’achèvement des travaux, octobre 1976.
    1975 (décembre) – Déclaration d’ouverture d’un établissement recevant du public, exploité par la Soprex, société anonyme – Litige sur les enseignes. Les deux enseignes empiétant sur la voie publique (panneaux de chantier) ont été déposées mais l’exploitant refuse de régler les droits des sept posées sur la devanture.
    1976 (avril) – Le maire distingue les enseignes de raison sociale soumises à droit fixe réglé en une seule fois et les panneaux soumis à un droit annuel, en l’occurrence à triple taxe puisqu’ils ont été posés sans autorisation. – La société Soprex accepte de régler le droit fixe mais continue de refuser tout paiement pour les panneaux qui proposant les appartements à la vente, pour ne pas créer de précédent. – Note de la Police du Bâtiment. Les panneaux en litige étaient fixés sur l’échafaudage pendant les travaux puis sur la façade une fois l’échafaudage démonté.
    1976 (juin) – Les avocats (M° Merckel, Schmidt, Ambach, Wiltberger, Seguin, Hœpffner et Kretz) de la société Soprex porte l’affaire des panneaux de chantier devant le trans. vol. administratif – Copie du recours – Réponse de la Ville se fdoant sur les tetes réglementaires – Mémoire en réplique – Le tribunal administratif, considérant la requête présentée par la société anonyme Soprex et le désistement du requérant le 8 octobre 1976, déclare exonérer le requérant des frais de justice.
    1980 – L’avocat Daniel Schmidt classe l’affaire. A l’époque du litige, ma société Soprex avait passé avec le maire Pflimlin un accord direct qui dégageait la société de toute imposition. – Le maire répond à la trésorerie qu’il n’est pas de sa connaissance qu’un accord ait été passé avec la Soprex et que par conséquent les sommes restent dues.
  • 1977 – Le préfet délivre le certificat de conformité à la société civile immobilière Le Rohan
  • 1978 – L’Immobilière du Rhin qui occupe le premier étage demande l’autorisation de poser une enseigne sur la face intérieure de deux fenêtres donnant sur le quai – Le maire répond que les objets ne sont pas soumis à l’autorisation du maire mais comme les travaux sont exécutés dans le secteur sauvegardé, il y a lieu de s’adresser à l’architecte des Bâtiments de France
  • 1982 – La Maison familiale (maisons individuelles) demande l’autorisation de poser plusieurs enseignes non lumineuses – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis défavorable puis favorable une fois le projet modifié – Dessin – Autorisation
  • 1989 – Jean Limon et François Hirth, notaires à Truchtersheim, demandent des renseignements d’urbanisme (section 17, n° 146/27)
  • 1988 – L’immobilière du Rhin, syndic de l’immeuble, qui va ravaler la façade sollicite une subvention municipale qui lui est accordée – Travaux terminés, septembre 1989

Autre dossier, 899 W 139 – 7-8-9 quai des Bateliers, (volume III, 1989-1995)


Relevé d’actes

La tribu de l’Ancre, agissant par son maître Daniel Ruess, loue un grenier au boulanger Michel Diemer

1688 (20.7.bris), Chambre des Contrats, vol. 559 f° 537-v
H. Daniel Rueß E.E. großen Raths alter beÿsitzer, alß Zunfftmeister E.E. Zunfft Zum Äncker
in gegensein Michael diemers deß weißbecken
den undesten Speicher od. Fruchtschütte, sambt dem underschlag über ged. Zunfft Stub auf Neun jahr lang von instehend. Michaelis anzurechnen, umb einen Jährlich. zinß nemlich dreÿ pfund pfenning

La tribu de l’Ancre loue aux maîtres de billard Daniel Theurer et Jean Sembacher le grand poêle et un petit poêle adjacent pour y mettre leur billard. Les locataires doivent veiller à ce que l’accès à la salle de danse soit libre ; lors de la tournée annuelle du consul, les billards seront placés de manière à n’incommoder personne

1695 (4.1.), Chambre des Contrats, vol. 567 f° 4-v
H. Johann Paul Schübler J. U. Ddus und E. E. Großen Rath beÿsitzer, H. Johann Daniel Ulrich, der schiffmann und E: E: kleinen Raths alter beÿsitzer, und H. Joh: Friderich Sachs, Schaffner deß weisenhaußes, alß Zunfft meister, alle im Nahmen E. E. Zunfft Zum Ancker
in gegensein Daniel Theurers und Johann Sembacher beed. Billiard Meisters
entlehnt, Im dem am Schiffleuth Staden gelegenen Zunfft hauß, die große burger Stub, sambt denen Kleinen Stüblein darneben umb Ihre billiard darin Zu haben, auff dreÿ Jahr lang vom 1.ten Januarÿ dieß Jahrs anzurechnen, vnd isch al 1.ten Januarÿ 1698 um einen jährlich. Zinß, nemblich 37 pfund 10 schilling
darbeÿ insonderheit abgeredt und verglich. word., daß die Entlehnere sich sollen angeleg. sein laßen, daß die vordere thüer deß Zunffthaußes, und der dantz platz eröffnet, von den Magazin befreÿet und [-] geöffnet werden, mit dem anhang daß im fall der Entlehner solches nicht ins werck setzen könte E.[E.] Zunfft freÿ stehen solle, die Lehnung wied. auffzuheben Für eins, Fürs andere, Sollen die entlehnere Eingang und andere Orthe, insonderheit den abtr[itt] sauber halten (…), drittens sollen die Entlehnere verbuden sein, jedes mahls auff den Schwörtag und deß Herrn Amstrs. Umbfahrt, die billiard also Zu stellen, daß die Zünfftige in der großen Stub Ihre bequemlichkeit haben, auch der Umbfahrende Herr Ammeister mit sein. alt. herren nicht gehindt. werd. mögen. So viel, fürs vierdte, den weinschanck betrifft, so soll dieser punct, biß Zu fernern der Hh. Schöffen Und.redung in suspenso gelaß. werd.

La tribu de l’Ancre loue à l’éperonnier Jean Georges Frey la salle du bas telle qu’elle est cloisonnée

1704 (23.5.), Chambre des Contrats, vol. 577 f° 297
Hr. Jacob Wencker . J. Ltus u. Archivarius Cancel: alß Zunftmeÿster beÿ E. E. Zunft der äncker allhier nahmens deß gesambten Collegÿ daßelbst
in gegensein Joh: Georg freÿen Spohrers (signé) Jean George Frey
entlehnt, in der Zunftstueb zum äncker den saal unten wie Er anjetzo unterschlagen ist sambt dem offen, auf 6 jahr lang anfangend auf Joh. Bapt: 1704 – um einen jährlichen Zinß nemlich 25 pfund

La tribu de l’Ancre loue à Jean Ulric Fried, secrétaire des Quinze, la cave arrière puis aussi la cave avant

1705 (21.2.), Chambre des Contrats, vol. 578 f° 142-v
hr Jacob Wencker U.J. Ddus u. Archivarius beneben Joh: Jacob Eckart schiffmann beede resp. alß neuer u. abgesender Zunftmeÿster beÿ E.E. zunfft der Ancker
in gegensein H. Joh: Ulrich Fridts Secretarÿ deß geheimen collegii der herrn XV.ner
verliehen, den hinteren keller auf besagter Zunftstueb zuem äncker gegen dem Garthen nichts darvon außgenommen, zusambt den liegerlingen, auf 9 jahr lang anfangend ahm 18. feb. 1705, um 3 pfund
[in margine :] Erschienen hr Davidt Stamm E.E. G. R. beÿsitzer und hr. Joh: Jacob Ecker alß resp: Rathhr. und alter Zunftmeister beÿ hierinnen stehendes Zunft, in gegensein H. Secretarii, daß ihm H. Secretario verliehen maßen auch dießer entlehnt zu haben benantlich war nicht nur den hinteren sondern auch den vordern Keller samt den liegerlin auf hierinnen verlehnter zunftstub auf 9 jahr lang anfangend auf ostern 1714 um einen jährlichen zinß 6 lb, den 23. martÿ 1715

La tribu de l’Ancre loue au maître de danse Jean David Frey le logement du bas dit salle de danse et divers droits (accès au puits et aux latrines)

1718 (14.3.), Chambre des Contrats, vol. 591 f°
138
H. Johann Heupel Schaffner des Stifts Waÿßenhauß als Schöff, Ferner Simon Winter Schiffmann als Zunfftmeister, So dann H. Johann Friedrich öhlinger Not. publ. als Zunftschreiber beÿ E.E. Zunft der Ancker von dem gesambten Collegio der herren Schöffen deputirt
in gegensein Johann davidt Freÿen dantzmeisters
verlühen, auf bem. E. Zunft der äncker ahm Schiffleuth stad. liegend nachfolgende gemach und gelegenheiten, Nemlich die undere wohnung den dantz platz genand, Ferner die gerechtigkeit sich des bronnens zu bedienen, dergestalten daß der bronnstein und bronnen sauber erhalten werd. Item einen Platz ane dem garten das brennholtz wie solches anjetzo liegt, ahne der Mauren legen zu können, Item die erlaubnuß das s.v. Secret im garthen doch eine für seine haußhaltung und nicht für fremdte Personen, welche auf den dantzplatz kommen, weniger beÿ dem Billard spiehl sich zu bedienen, auch soll der abtritt im oberen hauß öhren Ihme Entlehner auch gegönnet sein, doch mit eben dieser bedingung wie mit obigem s.v. secret und daß beedes durch sein Freÿen dienst Magd ordentlich und fleÿßig gesaubert werden, Item wird Ihme Freÿen verliehen die obere große Stube zu einem dantzbod. zu gebrauchen mit nachfolgend. Condition daß wann mann derselben beÿ bürgerl. Solemnitaeten als auff dem Schwörtag des herren Ammeisters Umbfahren, ferner beÿ offentlichen hochzeiten und Leichten von nöthen haben wird, die selbe leer sein solle, Ferner stehet H. freÿen zu belieben sich des Nebens Cammerleins beÿ der großen Stuben zu bedienen, Item wird ihme Freÿen auch erlaubt, falls Er auff E. Zunft wohnen wirdt die große bühn die wasch darauff zu hangen zu gebrauchen, Mehr so verlehnet obwohlged. Schöffen Collegium Und gericht ihme Freÿen eine zu hind. erst im änckerhaüßlein auff d. rechten handt liegendt: und ged. Zunft eigenthümlich zuständige behausung sambt allen gebäuen und zugehörden Vnd zwar alles auff 3 jahr lang anfangend auff Annunciationis Mariæ 1718, was obige wohnung auff ged. Zunft betrifft umb 25 pfund was aber die a parte behausung anbelangt 15 pfund

Le maître de la tribu Jean Greuhm, soutenu par le préteur royal, obtient que la ville se charge de nettoyer le poêle où 60 barbiers français ont été logés sur ordre

1734, Préposés au bâtiment (VII 1396)
(f° 84-v) Dienstags den 7. Decembris 1734 – E. E. Zunfft Zum Ancker
Herr XV. Johannes Greüm als Oberherr beÿ E. E. Zunfft Zum Ancker proponiret, daß auf jhrer Zunfftstub 60. frantzösische Balbierer auf Ordre Logiret geweßen Welche solche in einem so wüsten standt gesetzt, daß Sie nicht ohngesäubert bleiben Kan, er Vermeine aber es Könte sothane säuberung besagter Zunfft nicht Zugemuthet werden, sondern müßte Vielmehr auf der Statt Kosten geschehen, welches auch Herr Prætor Regius mit deme er deßwegen Zureden die Ehre gehabt für billig angesehen, die sach Mhh. im Übrigen anheimstellend.
Erkant solle die Zunfftstub quæstionis auf der Statt Kosten gesäubert werden.

La tribu de l’Ancre loue la grande salle de danse au maître de billard Pierre Montant qui cède son bail au maître de billard Claude Joseph Lambert puis au cafetier Jacques Daniel Fibich

1736 (14.6.), Chambre des Contrats, vol. 610 f° 584
in nahmen E. E. Zunfft zum Encker allhier H. Rathh. Heinrich Ignatius Rumpler J.V.Ltus und H. Simon Knoll Exsenator und handelsmann
in gegensein Pierre Montant des Billardier und hiesigen schirmers
entlehnt, den unten auff dem boden bemeldter Zunfftstub befindlichen großen Tantzplatz, welche lehnung geschloßen worden auff 18 nacheinander folgenden jahren anfangend von nächstbevor Michaelis fürwährenden jahrs, um einen jährlichen Zinß nemlich 25 pfund
[in margine :] Pierre Montant in gegensein Claude Joseph Lambert auch Billardier hiesigen burgers, affterlehnungsweiße von nächst bevorsteheden Michaelis 19. Junÿ 1736
[in margine :] Claude Joseph Lambert in gegensein H. Jacob Daniel Fibich Caffetier au Billardier affterlehnungsweiße von jügnst verfloßenen Michaelis, den 29. Octobris 1740

La tribu de l’Ancre loue au marchand de cuir Jacques Frédéric Hetzel trois boutiques dans le bâtiment face au Poêle et dans le Poêle la salle du bas ou salle de danse.

1750 (5.9.), Chambre des Contrats, vol. 624 f° 441
E.E. Zunfft zum Encker alhier Zunfftmeister H. Johann Diebold Ulrich Bernhards sohn
in gegensein H. Jacob Friedrich Hetzel des lederhändlers
verlühen, erstlich die gegen der Zunfft über vornen am Waßer gegen der neuen bruck gelegenen dreÿ Lädlein, so dann den auff der Zunfft befindlichen unteren saal oder tantzplatz – auff 13 nacheinander folgenden jahren vor die lädlein und auff 9 jahren vor den saal anfangend die erstere auf innstehenden Michaelis und die andere auff Michaelis 1754 – um einen jährlichen Zinß nemlich 50 gulden und 60 gulden

Jacques Frédéric Hetzel prend aussi à bail deux caves

1751 (6.8.), Chambre des Contrats, vol. 625 f° 378
E. E. Zunfft zum Encker Zunfft meister H. Lt. Frantz Ignatius Melßheim
in gegensein H. Jacob Friedrich Hetzel des lederhändlers
entlehnt, die auff der Zunfft befindliche zween keller, so H Rathh. Stamm bißhero inne gehabt hat, auff 12 nacheinander folgenden jahren anfangend auff innstehenden Michaelis – um einen jährlichen Zinß nemlich 20 gulden

La tribu de l’Ancre hypothèque la maison au profit d’Anne Madeleine Ensel, veuve de l’enseignant Georges François Heupel

1751 (18.12.), Chambre des Contrats, vol. 625 f° 621
innamen EE. Zunfft zum Encker H. Johann Jacob Eckert der ältere Rathh. und H. Johann Friedrich Heupel des waÿsenschaffner als schöff
in gegensein Annæ Magdalenæ geb. Enßelin weÿl. H. M. Georg Frantz Heupel des præceptoris superioris gymnasii wittib, in fernern gegenwart Fr. Susannæ Mariæ geb. Fischerin weÿl. H. Johann Georg Treutel des seidenhändlers wittib – Contract stub 150 und 300 pfund
unterpfand, die Zunfftstub zum Encker mit allen deren gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden und rechten und gerechtigkeiten am Schiffleuth staden

La tribu de l’Ancre hypothèque la maison au profit de Salomé Richshoffer, veuve de l’orfèvre Jean Geoffroi Imlin

1752 (29.3.), Chambre des Contrats, vol. 626 f° 159
innamen E.E. Zunfft der Encker H. Lt. Christian Ludwig Böckler E.E. großen Raths alten beÿsitzer und H. Johann Michael Böhm Med. D. und practici auch E.E. kleinen Raths beÿsitzers
in gegensein H. Rathh. Johann Philipp Richßhoffer des handelsmann nahmens seiner tochter frauen Salome geb. Richßhofferin weÿl. H. Johann Gottfried Immlin des goldarbeiters wittib – schuldig seÿen 170 lb
unterpfand, die zunfft stub zum Encker mit allen derselben gebäu, zugehörden und rechten am Schiffleuth: staden

La tribu de l’Ancre loue à Marie Salomé Baumgarten née Roos la maison à côté de la cour Kohl dans l’impasse de l’Ancre (maison à l’extrémité sud-est de l’impasse)

1767 (28.1.), Chambre des Contrats, vol. 641 /1 f° 47-v, J. Rudo. Dinckel 9.1.1767
auf Ansuchen Maria Salome Baumgartnerin geb. Roßin, nachstehende Lehnung
Extractus aus E. E. Zunfft der Äncker in Strassburg gerichts Protocollo
in gegensein Maria Salome Baumgartnerin geb. Roßin
1767. d. 7. Januarÿ erschienen Maria Salome Baumgartnerin gebohrne Roßin weÿl. Friedrich Gottlieb Baumgartners, gewesten hutmachers wittib, mit assistentz Johann Jacob Kühlhorn des Paßmentirers und Seidenhändlers ihres tochtermanns, bittet ihro die würckliche in lehnung und besitz habende E. E. Zunfft gehörige behausung im Anckergäßlein neben dem Kohlischen hoff sambt den dabeÿ befindliche stall und der hutmachers werckstatt wie auch den vorderen laden am waßer gegen der Zunftstub hinüber nechßt gegen der Schindbruck zu liegend, wie darumb und sich auf 9 jahr lang in lehnung zu kommen zu lassen auff 9 nacheinander folgenden jahren von weÿhnachten 1766 wiederumb verlühen – um einen jährlichen Zinß nemlich 66 pfund

Le maître de tribu André Meyer demande l’alignement à suivre aux préposés au bâtiment qui chargent l’inspecteur du bâtiment de le montrer en veillant à ce que le quai ait vingt-quatre pieds de large

1772, Préposés au bâtiment (VII 1415)
(f° 53-v) Dienstags den 5. Maji 1772. – E.E. Zunfft der Äncker
Hr. Andreas Meÿer, als Zunft meister Er. En. Zunft der Äncker bittet um anweisung das Allignements ihrer Zunft Stub. Erkannt, Bedacht.

(f° 55) Dienstags den 12. Maji 1772. – E.E. Zunfft der Äncker
Hr. Andreas Meÿer, als Zunft Meister Er. En. Zunft der Äncker bittet nochmalen um das Allignement wornach ihre Zunfftstub könte aufgebauen werden.
Erkannt, Wird Hr. Bau Inspector abgeordnet das Allignement anzuweisen, doch also daß der dasige Staden 24 frantzösischen Schuh breit werde.

(f° 90) Dienstags den 4. Augusti 1772 – E. E. Zunft der Äncker
Hr. Meÿer, der Schiffmann als Zunft Meister E. E. Zunft der Äncker bittet um das Allignement erstegedachter Zunft Stuben.
Erkannt, Seye Hr Bau Inspector abzuordnen das Allignement anzuzeigen und auszustecken.

(f° 129) Dienstags den 10. Novembris 1779 – E. E. Zunft zum Ancker
Hr. Meÿer der Zunfft Meister E. E. Zunft der Äncker bittet zu erlauben an ihrer Zunff Stub die Läden gegen dem Äncker Gäßel ohngebrochen gegen die Gaß zu machen.
Erkannt, Willfahrt doch nur in das Gäßel.

La tribu de l’Ancre loue au sommelier David Voltz le droit de café et de billard accordé par la Chambre de police, la salle du bas, la cuisine et un petit poêle

1772 (28.7.), Chambre des Contrats, vol. 646 f° 372-v
H. Antoni Sarburger EE Großen Raths jetzigen beÿsitzer und H. Andreas Meÿer der jüngere beede schiffer nahmens EE. Zunfft des Äncker
in gegensein H. David Voltz des ledigen kellers
entlehnt, die besagter Ehrsamen Zunfft stub zuständigen durch ein löbl. Policeÿ gerichts erlange caffee schanck und billard gerechtigkeit, so dann den unteren saal auff der Zunfft stub sambt der kuchen und einem kleinen stüblein wie solche aller erst neu erbaut werden solle mit einbegriffen der wohnung im hoff so der Zunfft büttel biß anhero innen gehabt, samt dem keller – auff 9 nacheinander folgenden jahren auff Martini episcopi – um einen jährlichen Zinß nemlich 400 pfund

La tribu des Maçons nomme une commission pour vérifier les travaux qu’a faits le maître maçon François Marc Sporer au poêle de l’Ancre

1772, Protocole de la tribu des Maçons (XI 240)
(f° 119) Donnerstags den 31. Decembris 1772. Experten Ernennung – Auf Ansuchen herrn Andreä Meÿer junioris, E. E. Zunfft der Äncker geordneten Zunfftmeisters, seind zu Examination des auf Ehrengedachter Zunfft durch Meister Frantz Marx Spohrer den Steinhauer und burgern allhier übernommenen Arbeit, in selbige dem Ihme zu Vorschrifft gegenen Devis gemäß, wie auch Zur Abschatzung, außer dem Accord annoch nach verfertigten Maurer Arbeit durch S.T. H. XXI. Gangolff E. E. Zunfft der Maurer hochgebietenden H. Oberherren als Experten ernannt worden, H Johann Lorentz Götz, wohlbestellter Werckmeister, des Löbl. Stiffts Frauenhaußes, Steinmetz und Maurer Meister und H. Johann Ludwig Müller Steinhauer und Maurer Meister.

Le maître maçon Sporer expose les travaux à faire au rez-de-chaussée dans la salle de billard, la cuisine de billard, au premier étage une cheminée et dans le bâtiment à gauche de la cour arrière un chaudron à lessive – les fourneaux, les hottes et les tuyaux étant à distance des pièces en bois.

1773, Préposés aux feux (Feuerherren, 4 R 91)
(p. 286) Dienstags den 18.ten Maji 1773 – E. E. Zunfft der Ancker, Will in ihren am Schiffleuthstaden gelegenen Zunfft Gebäude au rez de chaussée eine Billiard Stube gegen dem Staden, hinden daran eine Kuchen mit Herd und Caminschoß machen, das rohr am steinern gäbel hinauf, von allem holtz entfernt.
Ferner im hindern hoff lincker hand im neben gebäude einen bauch Kessel auf den grund boden mit Herd und Caminschoß machen, das rohr zum dach hinaus, von allem holtz entfernt.
Sodann in dem ersten stock befindet sich die Zunfft stube gegen dem Staden, hinden daran ein Vor Camin auf einem gewölb wohl versehen gesetzt, das rohr mitten durchs gebe, von allem holtz entfernt. Erkanndt, willfahrt – Mr Sporer

Nouveau bail passé avec le cafetier David Voltz et sa femme Elisabeth Vogt

1780 (15.1.), Chambre des Contrats, vol. 654 f° 19
nahmens E. E. Zunfft der Äncker und dasig löbl. schöffen collegii H. Dr. Michael Friedrich Böhm der alter Rathherr und H. Lt. Johann Rudolph Dinckel löbl. Cantzleÿ Contract Stub substitutus ordinarius als dermahliger Zunfft meister
in gegensein H. David Voltz dem caffesieder und Mariæ Elisabethæ geb. Vogtin, unter assistentz Friedrich Daniel Vogt des langmeßerschmitt ihres leiblichen bruders und H. Wilhelm Schuler des Zuckerbecks
lehnung weiß, die besagter Zunfftstub zuständige, durch ein löbl. Policeÿ gericht überkommene Caffe schanck und billards gerechtigkeit, wie auch den untern saal, die küche und kleines stüblein, die wohnung im hoff welche der Zunfft büttel vormahls eingehabt, den keller, die bühn und die obere vordere stub, unter der condition und bedingnus selbige jeden jahrs auff den schwörtag und auff den tag des regierenden H. Ammeisters umbfarth auff seinen kösten völlig zu raumen – auff 9 nacheinander folgenden Jahren auff Weÿhnachten 1781 ihren anfang habend – um einen jährlichen Zinß nemlich 1100 livres

Le maître maçon Schrœtter est autorisé à refaire le mur le long de la rue de l’Ancre

1783, Préposés au bâtiment (VII 1420) f° 370
(f° 370) Dienstags den 21. Octobris 1783. – E. E. Zunft der Äncker
Mr Schrötter, der Maurer, nôe E. E. Zunft der Äncker, bittet zu erlauben an dero Zunft Behausung die Maur im Äncker Gäßel oberhalb dem Sattel ausbeßern zu laßen. Erkannt, Willfahrt.

Les administrateurs de la tribu de l’Ancre louent au cafetier François Ignace Bader les localités dont jouissait David Voltz – la salle du haut, celle du bas, la cuisine, le petit poêle, le logement dans la cour, la cave, le grenier

1791 (20.6.), Not. Übersaal (6 E 41, 663) n° 83
herr Andreas Meÿer als Sindick herr Johann Daniel Rockenbach der ältere, herr Johann Andreas von Zabern der ältere, herr Johann Jakob von Zabern der ältere Daniels sohn, herr Simon häs sämtliche Rangischer und herr Johann Philipp Reich der Schiffbäuer als zugeordnete der Corporation der Schiffer allhier sämtliche als Vorsteher und Verwalter der ehemaligen Zunft zum Anker alhier
in gegensein herrn Frantz Ignatius Bader des Caffesieders
daß Sie Namens des Corps des hiesigen Schiffer verlühen, den obern und untern Saal, die Küche, das kleine Stüblein, die Wonung im hof, den Keller und die bühn auf der ehemaligen Zunftstube zum Anker alhier, so wie solches alles herr David Voltz der Caffesieder alhier und bisheriger Entnehner besessen und genossen hat, auf 6 nacheinander folgenden jahren auf Johannis Baptistae dieses Jahrs anfanagen, auf solche zeit im Jahr 1797 sich wieder endigend, um darinn den Caffeschanck zu exerciren – um einen jährlichen Zinß nemlich 400 gulden
(enregistré le 22 f° 37)

Les administrateurs du district vendent l’ancien poêle des Bateliers devenu bien national au cafetier François Ignace Bader

1794, 27 brumaire 3 (17 novembre), Q 1097
Strasbourg, Première enchère de Biens Nationaux situés dans la Commune de Strasbourg provenant de la ci devant Tribu des Bateliers
L’an Trois de la République française une et indivisible le 12 du mois de Brumaire en vertu d’un arrêté pris par Nous les Administrateurs composant le Directoire du District de Strasbourg le 2 dud. Mois de Brumaire (…)
Enchère et Adjudication provenant de biens nationaux, sous la Désignation, Suit, Savoir dans la Commune de Strasbourg, Cidevant Tribu des Bateliers n° 1,
Ce bâtiment a deux Corps de logis, L’un sur le Devant l’autre sur le Derrière avec Cour et dépendances, il est situé au quai du 23 Thermidor anciennement dit des Bateliers, Sous N° 42, il servait cidevant de Tribu à la Corporation des bâteliers, il tient d’un Côté à celui de la veuve Kraeutler, de l’autre à la Ruelle de Mélèze, anciennement dite de l’Ancre et Sur le Derrière sur la Cour de la brasserie dite du Chant des oiseaux.
Le Rez de chaussée consiste en une grande salle, dont l’Entrée est sur la Ruë avec trois Croisées, même nombre de croisées sur l’ancienne Ruelle de l’Ancre au bout de la Salle se trouvent deux portes dont une communique à la Cuisine et l’autre à la Cour, où il y a un puits et une petite porte communiquant à ladite Ruelle, avec une autre grande porte, à Droite où est la Cuisine, il y a un petit Logement, après Lequel se trouve le grand Escalier et à coté de celui-ci une décharge.
Après ceux-ci, on trouve le bâtiment de derrière, consistant en un double Escalier en pierres, donnant dans la Cour après celui-ci on rencontre Corridor et Cuisine avec quatre autres Chambres et appartemens formant la Location du Caffetier, sous tous Les Logemens susmentionnés il y a une Cave, à laquelle on communique par Le susdit grand Escalier.
Le premier Etage consiste de même en une grande salle dont trois Croisées donnent sur le quai et trois sur la susdite ruëlle, après celle ci se trouve un Escalier et un Corridor qui communique en même tems au bâtiment de derrière.
Le premier Etage du Bâtiment de derrière contient un poële, deux Chambres, Alcove et Cuisine formant Le Logement de l’ancien Bedeau de la Tribu, au bout duquel se trouve la salle dite des Echevins.
Le second Etage forme la toiture des Bâtiments sur celui de devant il n’y a qu’un grenier, mais sur celui de derrière il y en a deux, L’un sur l’autre et partagés par le milieu.
Au bout desdits Bâtiments il y a une basse Cour où sont remise, buanderie et une Chambre pour y loger les militaires.
Tous les bâtiments suds. ont Leurs murs en propres, la Charpente se trouve encore en bon Etat et leur surface avec Dependance est de 181 toises en quarrées. Le tout estimé par le Citoyen, Renn, Commissaire Expert, en positioncde de deux Officiers municipaux de cette Commune qui ont signé avec Lui Le procès verbal en datte du 5 fructidoe derner à la somme de 36.000 livres
Adjudication définitive. Et le 27 du mois de Brumaire (…) il a été allumé un 18° feu, lequel s’est éteint sans qu’il ait été fait aucune enchère, le Directoire a adjugé au Citoyen Guillaume Renn, Maçon en cette commune pour et au nom de François Bader, Caffetier en cette commune suivant procuration du 26. du présent mois de Brumaire
Procès verbal. Ce jourd’hui 5° Jour du mois de fructidor an second de la République française une et indivisible, Nous, architecte adjoint du district soussigné, nous sommes rendu par ordre du District, accompagné de deux officiers Municipaux, à L’ancienne Tribu des Bateliers de cette Commune pour faire la visite et Estimation, où étant avons trouvé Savoir
Un bâtiment avec Corps de logis sur le devant et derrière, ainsi qu’une cour et autres dépendances sis au Quai du 23 Thermidor, anciennement dit des bateliers, numéroté 42. et servant de Tribu aux Bateliers. Ledit bâtiment attenant d’un Côté a Celui de la veuve Kräutler de l’autre à la ruelle de Méleze anciennement dite de l’ancre, et sur le derrière sur la cour de la brasserie dite du Chant des oiseaux
Le Rez de chaussée Consiste en une grande Salle ayant une porte d’Entrée donnant sur la Rue avec trois Croisées. Il y à pareillement trois Croisées donnant sur l’ancienne Ruelle de l’ancre, au bout de la salle se trouvent deux portes dont l’une communique à la Cuisine et l’autre à la Cour, ou se trouve un puit et une petite porte Communiquant à la Susdite ruelle de l’Ancre, avec une autre grande porte, à droite où est la cuisine est un petit logement après lequel se trouve le grand escalier et à côté d’icelui une décharge.
Après ceux cy l’on trouve le Batiment de derrière, Consistant en un double Escalier En pierres donnant dans la Cour, après icelui il se rencontrent Corridor et Cuisine avec quatre autres Chambres et appartement, formant la location du Caffetier, Sous tous les logemens cy dessus il y a une Cave à laquelle on communique par le susdit grand escalier.
Le Premier Etage Consiste de même en une grande salle dont trois Croisées donnent sur le quay et trois sur la ruelle de l’ancre, après Celle cy se trouve un Escalier et un Corridor qui communique En même temps au Batiment de derrière.
Le Premier Etage du Batiment de derrière Contient un poêle, deux chambres, alcove et Cuisine formant le Logement de L’ancien Bedeau de la Tribû, au bout duquel se trouve la Salle des anciens Chefs de ladite.
Le second étage forme la toiture des bâtiments, sur celui de devant il n’y a qu’un grenier, mais sur celui de derrière il s’y trouve deux l’un sur l’autre et partagés par le milieu.
Il se trouve encore au bout desdits bâtiments une Basse cour, où il y a une Remise, une Buanderie et une Chambre pour y loger les militaires passants, avec des Lattrines à côté dud.
Enfin les suds. bâtiments ayant leurs murs En propre, la Charpente se trouve Encore En bon état et leur surface avec dépendance contenant 181 toises en quarré. Nous l’avons estimé tant par rapport à Sa Situation que disposition valoir la somme de 36.000 livres
[signé] Renn arch. expert. Antoine Gilberti off. Municp. Stern off. Municp.
Il se trouve encore vis à vis de ladite Tribû des Bateliers et qui en font partie quatre petites boutiques Etablies sur la Rivière, Couvertes en tuilles doubles, lesquelles mesurent ensemble 41 pieds de Longueur sur 9 pieds de largeur, lesquelles quatre pièces pouvant être vendues Séparément, et se trouvent encore en très bon état, nous les avons estimés, vû leur position, valoir la somme de 2500 livres
Enregistrement, acp 29 f° 109-v du 3 frimaire 3

Originaire de Zellwiller (près de Barr), François (François Ignace) Bader épouse en 1779 Catherine Siffert, native de Souffelweyersheim : contrat de mariage tel qu’il est copié à l’inventaire, célébration
Contrat de mariage, M° Lacombe, 8 novembre 1779
entre François Bader, garçon limonadier ches le Sr Weiler, fils de feu Jean Michel Bader, fermier à Zellwiler et de Marie Anne Haber, et Catherine Siefert, majeure, fille de de Jean Siefert, maréchal ferrant à Saufelweyersheim et de Barbe Wurtz

Mariage, Saint-Pierre-le-Vieux (cath. p. 297)
Hodie 23. Novembris 1779 (…) sacro matrimonii vinculo in facie Ecclesiæ conjuncti fuerunt Franciscus Ignatius Bader, solutus, minorennis, filius legitimus defuncti Joannis Michaelis Bader et Annæ Mariæ Huberin in vita conjugum, ab anno in parochiâ nostrâ commorans, oriundus vero ex Zellweiler hujus diœcesis, et Maria Catharina Syffert oriunda ex Sauffel Weyersheim hujus diœcesis, minorennis filia egitima Joannis Syffert fabri ferrarii et Barbaræ Wurtz conjugum ab octo mensibus in parochiâ nostra commorans (signé) frantz Ignatius Batter, catharina siffertin (i 155)

François Ignace Bader devient bourgeois
1778 VI 370, 11 (Nouveaux bourgeois, 1778-1780) [p. 11]
Frantz Ignatius Bader

François Ignace Bader meurt en 1807 en délaissant trois enfants

1807 (6.5.), Strasbourg 3 (30), Not. Übersaal n° 1005, 3740
Inventaire de la succession de François Ignace Bader, caffetier décédé le 9 mai dernier – à la requête de 1. Catherine Siefert, la veuve, mère et tutrice légale des trois enfants Thérèse Dorothée âgée de 19 ans, François âgé de 8 ans, Catherine Susanne âgée de 11 ans, en présence de 2. Jean Jacques Barthelemy, marchand de vin
Contrat de mariage, M° Lacombe, 8 novembre 1779 (…) – Testament reçu par le notaire soussigné le 26 germinal 12
dans la maison mortuaire quai des bateliers n° 42
propres de la veuve, 5808 fr
communauté, mobilier 4637 fr, dettes actives 592 fr
Propriété d’une maison, Savoir une maison avec cour puits tous bâtiments appartenances et dépendances à l’enseigne du Port d’Amsterdam situé à Strasbourg quai des bateliers N° 42, d’un côté la maison Maehn, marchand d’eau de vie, d’autre le coin de la ruelle de l’ancre où elle a une issue, derrière la brasserie dite du chant des oiseaux, lequel immeuble servoit ci devant de tribu à la corporation des bâteliers, adjugé au défunt par procès verbal définitif du 27 brumaire 3 dont un logement donne sur la ruelle de l’ancre est loué à Dlle Bonjean 72 fr, un autre à Dlle Rollin couturière 72 fr, le reste occupé par le défunt et sa famille 1000 fr, total 1144 fr de revenu en capital 22.880 francs
total 28 110 fr, remploi à la veuve et frais 5860 fr, reste 22.250 fr
Enregistrement, acp 102 F° 133 du 8.5.

Inventaire dressé après la mort de la locataire Marie Béatrice Bonjean

1809 (13.1.), Strasbourg 12 (23), Not. Wengler n° 3718
Inventaire de la succession de Marie Beatrice Bonjean, fille majeure décédée le 6 janvier 1809 – à la requête d’Anne Catherine Siefert veuve de François Bader caffetier, Exécutrice testamentaire par testament reçu par le notaire soussigné le 2 décembre dernier
dans la maison de ladite D° Bader sur le quai des bateliers n° 42
meubles 652 fr, passif 222 fr
Enregistrement, acp 109 f° 95-v du 16.1.

Inventaire dressé après la mort de la locataire Barbe Jeanne Antoinette Barbier

1809 (14.6.), Strasbourg 3 (32), Not. Übersaal n° 1130, 4875
Inventaire de la succession de Barbe Jeanne Antoinette Barbier, fille majeure décédée le 10 avril dernier – à la requête de Georges Philippe Valentin, greffier de la Justice de paix du second arrondissement de cette ville, mandataire de Joseph Dobner, le Sr Dobnet curateur établi à Dominique Barbier, frère de la défunte descendant avec elle de Dominique Barbier négociant et de Marie Jeanne Dimier leurs père et mère
dans une maison quai des bâteliers n° 42 appartenant à la succession du Sr Bader caffetier
Testament reçu par le soussigné notaire le 10 avril 1809 (dans la maison a l’enseigne du Port d’Amsterdam située au quai des bâteliers n° 42 appartenant a la succession du Sr Bader Caffetier dans une chambre au rez de chaussée donnant dans la cour)
meubles 300 fr
Enregistrement, acp 112 F° 38 du 14.6.

Anne Catherine Sieffert loue la maison au cafetier François Sandmann et à Thérèse Dorothée Bader (ses gendre et fille)

1811 (16.11.), Strasbourg 12 (11), Not. Wengler n° 6212
Bail de 10 années qui ont commencé le 5 courant – Anne Catherine Sieffert de Strasbourg demeurant quai des bateliers n° 42 veuve de François Ignace Bader caffetier
à François Sandmann caffetier demeurant rue du Maroquin n° 20 et Thérèse Dorothée Bader
une cave dans la maison de la D° bailleuse sise quai des bateliers n° 42, moyennant un loyer annuel de 40 francs
Enregistrement, acp 118 f° 95-v du 23.11.

Marie Catherine Sieffert meurt en 1812

1812 (16.4.), Strasbourg 12 (43), Not. Wengler n° 6626
Inventaire de la succession de Marie Catherine Sieffert veuve de François Ignace Bader, caffetier, décédée le 11 avril 1812 – à la requête de Thérèse Dorothée Bader, épouse de François Sandmann marchand de vin, Jean Baptiste Bader caffetier, Jean Jacques Barthelemy, marchand de vin, pro-tuteur remplaçant ad hoc ledit Sandmann, Marc Antoine Hodel, huissier impérial, subrogé tuteur de Susanne Catherine Bader fille mineure, héritiers de leur mère
dans la maison mortuaire quai des bateliers n° 42
le 17 avril n° 6634 – Immeuble. Une maison consistant en deux corps de logis l’un sur le devant l’autre sur le derrière avec cour et ses autres bâtiments, appartenances, droits et dépendances sise à Strasbourg sur le quai des Bateliers n° 42 faisant d’un côté le coin de la rue de l’ancre où il y a deux portes d’issue d’autre en partie le Sr Maehn employé chez le commissaire de police et en partie à la brasserie au Chant des oiseaux, par devant le quai, par derrière la propriété de la brasserie – acquis de la communauté comme domaine national suivant procès verbal d’adjudication par le Directoire du District de Strasbourg le 27 brumaire 3 – occupé le bâtiment de devant et d’une partie de celui de derrière occupé par ladite succession 900 fr, le logement qu’habitent les Dames Zeiss 132 fr, un autre petit logement qu’occupe Marguerite Rollinger 96 fr, ensemble 188 fr de revenu en capital 11.280 fr, la moitié appartenant aux enfants du chef de leur père
meubles, créances, numéraire (1895 fr), total 23.388 fr, immeubles 11.280 fr, passif 4592 fr
Enregistrement, acp 119 f° 117-v du 21.4.

Jean Baptiste Bader achète avec sa femme Marguerite Hansmænnel la part de ses deux sœurs et devient seul propriétaire de la maison

1823 (30.10.), Strasbourg 14 (76), Me Lex n° 1411
Vente entre cohéritiers – 1. Susanne Catherine Bader fille majeure assitée de Marc Antoine Hodel, huissier près le Tribunal Civil de Première Instance, 2. Thérèse Dorothée Bader épouse de François Sandmann, marchand de vin
à Jean Baptiste Bader, caffetier et limonadier, et Marguerite Hansmaennel
Désignation de l’immeuble vendu, les deux tiers indivis d’une maison ayant corps de logis de devant et de fond, bâtiment, cour et dépendances ayant été ci devant la Tribu des bateliers sise à Strasbourg sur le quai des Bateliers marquée du n° 42, d’un côté la propriété du Sr Maehn marchand distillateur, d’autre la ruelle de l’Ancre sur laquelle cette maison a une issue, devant le quai des bateliers, derrière la cour de la brasserie dite du Chant des oiseaux – Titres de propriété, de la communauté de François Ignace Bader, limonadier et Marie Catherine Sieffert auteurs communs des vendeurs et acquéreur, acquis par adjudication faite par les administrateurs du directoire du district de Strasbourg le 27 brumaire 3 – Prix, 36.000 francs
Enregistrement, acp 165 F° 56-v du 3.11.

Jean Baptiste Bader épouse Marie Marguerite Hansmænnel en 1812
1812 (17.9.), Strasbourg 12 (47), Not. Wengler n° 7018
Contrat de mariage – Jean Baptiste Bader, caffetier, fils de feu François Ignace Bader, caffetier et de Marie Catherine Sieffert
Marie Marguerite Hansmaennel, fille majeure de Georges Hansmaennel, aubergiste hors la porte d’Austerlitz, et de Marguerite Neff
Enregistrement, acp 120 f° 128-v du 21.9.

Le mari apporte en mariage le tiers de la maison

1813 (12.1.), Strasbourg 12 (48), Not. Wengler n° 7249
Inventaire des apports de Jean Baptiste Bader caffetier et Marie Marguerite Hansmaennel, suivant contrat de mariage passé le 17 septembre dernier, mariés le 7 octobre dernier
dans la maison quai des bateliers n° 42
le mari 7105 fr
le tiers par indivis d’une maison qui constiue la ci devant tribu des bateliers consistant en bâtiment de devant et de derrière, cour, pompe avec ses autres appartenances, droits et dépendances sise à Strasbourg sur le quai des bateliers n° 42 formant le coin de la rue de l’ancre d’autre en partie le Sr Meehn en partie la brasserie au chant des oiseaux, derrière la propriété ladite brasserie, échu de la succession de Marie Catherine Sieffert veuve Bader mère du mari, suivant inventaire dressé par le notaire soussigné le 16 avril 1812, estimée 10.000 fr
la femme 8550 fr, en dot par Georges Hansmaennel père de la femme, présents de noces 306 fr
Enregistrement, acp 121 f° 92 du 14.1.

Jean Baptiste Bader et Marie Marguerite Hansmænnel exposent sans succès la maison aux enchères

1825 (10.6.), Strasbourg 14 (82), Me Lex n° 3663
Cahier des charges – Jean Baptiste Bader, et Marie Marguerite Hansmaennel
Désignation de la maison. Une maison ayant corps de logis de devant et de fonds, bâtiment, cour et dépendances ayant été ci devant la tribu des bateliers et servant maintenant de café, sise à Strasbourg sur le quai des bateliers marquée du n° 42, d’un côté la propriété du Sr Maehn marchand distillateur, d’autre la ruelle de l’ancre sur laquelle cette maison a une issue, devant le quai des bateliers, derrière la cour de la brasserie du Chant des Oiseaux. Titres de propriété, échue au Sr vendeur et ses deux sœurs Susanne Catherine, majeure, et Thérèse Dorothée Bader épouse de François Sandmann, marchand de vin, de la succession de leurs père et mère François Ignace Bader, limonadier, et Marie Catherine Seiffert, le vendeur a acquis les deux tiers par acte reçu M° Lex le 30 octobre 1823
Adjudication du 17 juin n° 3743 (description des meubles vendus, deux billards pour 900 fr, etc) total 1348 fr – exposée 3600 francs personne n’ayant surenchéri

Jean Baptiste Bader et Marie Marguerite Hansmænnel font dresser un inventaire de séparation de biens

1825 (12.8.), Strasbourg 14 (83), Me Lex n° 3887
Inventaire de séparation de Jean Baptiste Bader, caffetier, et Marie Marguerite Hansmaennel, suivant jugement rendu pr le tribunal civil le 3 courant
Contrat de mariage reçu M° Me Wengler le 17 septembre 1812, à la femme 44.123 francs, au mari remplois passif 20.241 fr, actif 4636 fr – communauté : meubles 428 fr, dettes actives du remploi 15.604 fr, total 16.033 fr – passif 19.406 francs
fortune personnelle du mari. Immeubles. Une maison ayant corps de logis de devant et de fonds, bâtiment, cour et dépendances ayant été ci devant la tribu des bateliers sise à Strasbourg quai des Bateliers marquée du n° 42, d’un côté la propriété du Sr Maehn, d’autre la ruelle de l’ancre sur laquelle cette maison a une issue, devant le quai des Bateliers, derrière la brasserie dite du Chant des Oiseaux – recueilli dans la succession des père et mère, suivant inventaire de la succession maternelle dressé par M° Wengler le 16 avril 1812, et acquis deux tiers des héritiers par acte reçu M° Lex le 30 octobre 1823
Enregistrement de Strasbourg, acp 174 F° 100 du 7.8.

Jean Baptiste Bader loue la café et diverses localités de la maison au limonadier Jean Nicolas Holweck

1825 (18.7.), Strasbourg 14 (83), Me Lex n° 3812
Bail de 5 années à commencer le 29 septembre – Jean Baptiste Bader, limonadier
à Jean Nicolas Holweck, limonadier
les parties ci après dans la maison sise à Strasbourg quai des Bateliers n° 42 appartenant au Sr bailleur sans aucun meuble. Au rez de chaussée la salle de café qui sera réparée par le Sr bailleur, cuisine, cabinet, dans la cour, buanderie, magasin à bois, cour et autres aisances. Au rez de chaussée donnant sur la cour, un loge qu’occupe aujourd’hui le bailleur composé de trois pièces en bon état et propremement entretenu. Une chambre de domestique et une chambre à linge sale. A l’entresol donnant dans la cour, Une chambre pour le marqueur et dessus un cabinet de décharge. Un magasin à liqueurs. Une grande cave pour la bierre et une petit cave pour le ménage. La pompe et les lieux d’aisances en commun avec les locataires de la maison – Moyennant un loyer annuel de 1600 francs
Enregistrement, acp 174 F° 42-v du 19.7.

Jean Baptiste Bader lègue la maison à sa femme

1825 (1.9.), Strasbourg 14 (83), Me Lex n° 3944
Testament – Jean Baptiste Bader, limonadier, demeurant quai des Bateliers n° 42 dans la chambre ayant deux croisées prenant jour dans la cour /décédé aujourd’hui/
Marguerite Hansmaennel ma chère épouse
la propriété pleine et entière de ma maison et dépendances quai des Bateliers n° 42 à charge de payer les dettes passives de la succession
Enregistrement, acp 174 F° 140-v du 2.7b

Jean Baptiste Bader meurt en septembre 1825 en délaissant pour seule héritière sa veuve

1825 (21.9.), Strasbourg 14 (83), Me Lex n° 4001
Inventaire de la succession de Jean Baptiste Bader, limonadier décédé le 2 septembre dernier dans sa maison sise quai des Bateliers n° 44 – à la requête de 1. Marie Marguerite Hansmaennel la veuve, des sœurs du défunt 2. Thérèse Dorothée Bader épouse de François Landmann, marchand de vins, 3. Susanne Marguerite Bader majeure assitée de Marc Antoine Hodel ancien huissier près le tribunal civil de première instance – Contrat de mariage reçu M° Wengler le 17 septembre 1812, jugement de séparation rendu le 3 août 1825, inventaire de dépendances dressé par M° Lex le 12 du même mois. Testament du 1 septembre 1825
Propres, immeuble. Une maison ayant corps de logis de devant et de fond, bâtiment, cour et dépendances ayant été ci devant la tribu des bateliers sise à Strasbourg sur le quai des Bateliers marquée du n° 42, d’un côté la propriété du Sr Maehn, d’autre la ruelle de l’ancre sur laquelle cette maison a une issue, devant le quai des Bateliers, derrière la brasserie dite du Chant des Oiseaux – recueilli dans la succession des père et mère, suivant inventaire de la succession maternelle dressé par M° Wengler le 16 avril 1812, et acquis deux tiers des héritiers par acte reçu M° Lex le 30 octobre 1823 – appartient actuellement à sa veuve aux termes du testament, non estimée
mobilier 2653 fr, garde robe 441 fr, total 3091 fr
communauté, mobilier – et dans la cuisine, au magasin 1923 fr, passif 45.724 fr
Enregistrement, acp 175 F° 21 du 1.10.

Marie Marguerite Hansmænnel vend la maison à Marguerite Dorothée Hæckler, femme de l’ancien notaire Jean Jacques Carnari

1838 (1.8.), Strasbourg 1 (80), Me Rencker n° 13.657
Marguerite Hansmaennel veuve de Jean Baptiste Bader, limonadier
à Marguerite Dorothé Hauckler épouse de Jean Jacques Carnari, ancien notaire demeurant à Barr mais duquel elle est séparée de corps et biens par lugement du tribunal civil de première instance de Schlestadt du 4 juillet dernier, elle demeurant à Strasbourg
une maison ayant corps de logis de devant & de fond, bâtiment, cour & dépendances connue sous la dénomination de Tribu des Bateliers située Quai des bateliers n° 42, d’un côté la veuve Desormes, de l’autre donnant dans la ruelle de l’Ancre dans laquelle cette maison a une issue, devant le quai des Bateliers, derrière la cour de Hennenberger – Titre de propriété, la maison vendue appartient à la venderesse comme légataire universelle de son mari décédé sans enfants suivant testament reçu M° Lex le 1 septembre 1825 enregistré le lendemain, elle appartenait à M Bader pour un tiers recueilli dans la succession de ses père et mère François Ignace Bader et Marie Catherine Sieffert et pour deux tiers acquis sur Susanne Catherine et Thérèse Dorothée épouse de François Sandmann, marchand de vins par acte reçu M° Lex le 30 octobre 1823 – François Ignace Bader l’a acquise par adjudication de l’Administration du district de Strasbourg le 27 brumaire 3 – Prix, 53.000 francs
Enregistrement, acp 261 f° 55-v du 2.8.

Fille de tailleur, Marguerite Dorothée Hæckler épouse en 1812 le marchand de vins Jean Jacques Guntzer, veuf de Catherine Brida : contrat de mariage, célébration
1812 (23.1.), Strasbourg 4 (39), Not. Stoeber n° 1524
Contrat de mariage – Jean Jacques Guntzer veuf de Catherine née Brida, marchand de vin
Marguerite Dorothée Haeckler, fille majeure de feu Jean Frédéric Haeckel, tailleur d’habits, et de Marguerite Dorothée Theurkauff
apports de la future épouse 2400 fr – dans la maison du futur époux rue du Fort n° 23
Enregistrement, acp 118 F° 188 du 30.1.

Mariage, Strasbourg (n° 52)
Acte de mariage célébré à l’hôtel de ville de Strasbourg à dix heures du matin le 15 février 1812. Jean Jacques Güntzer, majeur d’ans, né le 5 mai 1772 à Mittelbergheim Département du Bas-Rhin, domicilié à Strasbourg, tonnelier, veuf de Catherine Barbe Brida, décédée en cette ville le 16 avril dernier, fils de feu Jean Thiébaud Güntzer, tonnelier à Mittelbergheim et d’Anne Marie Friederich, Marguerite Dorothée Haeckler, majeure d’ans née le 9 mars 1785 à Strasbourg, domiciliée à Strasbourg, fille de feu Jean Frédéric Haeckler, tailleur décédé en cette ville le 14 avril 1809 et de Marguerite Dorothée Theurkauff, ci présente et consentante (i 77)

Les nouveau mariés font dresser l’inventaire de leurs apports
1813 (11.2.), Strasbourg 4 (42), Not. Stoeber n° 2292
Inventaire des apports de Jean Jacques Günthzer marchand de vin et Marguerite Dorothée Haeckler
dans la demeure rue du Fort n° 2
le mari, d’après l’inventaire de Catherine Brida reçu M° Stoeber 6 mai 1812 et ajouter 98 fr
la femme, meubles 1289 fr, bijoux 211 fr, numéraire 2400 fr, total 3900 fr
Enregistrement, acp 121 F° 135-v du 12.2.

Jean Jacques Güntzer meurt en 1815 en délaissant une fille issue de la veuve
1815 (6.3.), Strasbourg 8 (11), Not. Roessel n° 2374
Inventaire de la succession de Jean Jacques Güntzer marchand de vin – à la requête de Marguerite Dorothée Haeckler la veuve mère et tutrice légale de Sophie Caroline, née le 20 avril 1813, en présence de Jean Tibaud Güntzer vigneron à Mittelbergheim, subrogé tuteur
dans une maison rue du Fort n° 2
Contrat de mariage reçu M° Stoeber le 23 janvier 1812, objets contenus dans l’inventaire Catherine Brida première femme du défunt suivant inventaire des apports dressé le 11 février 1813, et inventaire de Catherine Brida
Il résulte de ce qui précede qu’il dépend de la succession du défunt un tiers de la maison sise en cette ville rue du Fort n° 2 acquis ainsi qu’il va etre démontré, Ladite maison dépendait de la communauté de Saint-Pierre-le-Jeune mise en vente à la diligence du ci devant directoire du district de ladite ville, Nicolas Kohler s’en est rendu adjudicataire le 9 septembre 1791, par acte reçu Stoeber notaire à Strasbourg le 14 prairial 3 il a cédé ses droits Jacques Mochel, tonnelier premier mari de Catherine Brida, suivant l’article 2 du contrat de mariage Mochel reçu le 16 avril 1791 par M° Stoeber, la communauté d’acquets était partageable à un et deux tiers, suivant inventaire dressé par le même notaire le 28 nivose 7, elle est devenue propriétaire du tiers de cette maison. Ladite défunte s’était remariée avec le Sr Güntzer, ils firent acquisition des deux tiers qui appartenaient aux héritiers du Sr Mochel par acte reçu Stoeber le 15 messidor 12, et contrat de mariage passé devant le même notaire le 21 prairial 7 partageable à deux et un tiers, d’un côté feu le Sr Müller cordier, d’autre côté une maison occupée par la D° Riehl, aboutissantsur les faux remparts, estimée à 872 fr de loyer, Sr Mondel cabaretier 240 fr, Ignace Bürckner instituteur 200 fr, Jacques Kettner cordier 120 fr, Schlosser journalier 72 fr, logement du défunt 240 fr, faisant en capital 17.440 francs
propres des héritiers, meubles 789 fr, bijoux 93 fr, garde robe 246 fr, tiers de maison 5813 fr, créances 2612 fr, remploi des apports aliénés 988 fr, total 10.543 fr, à déduire 2400 fr, reste 8143 fr
communauté, or 250 fr, vin 1252 fr, passif 9064 fr, déficit 7561 fr
vacation du 23 mai (acp f° 37 du 24.5.)

Marguerite Dorothée Haeckler se remarie en 1819 avec le notaire Jean Jacques Carnari, veuf de Catherine Sophie Diebolt : contrat de mariage, célébration
1819 (9.11.), Strasbourg 8 (28), Not. Roessel n° 6809
Contrat de mariage – Jean Jacques Carnari, notaire royal à la résidence de à Barr veuf de Catherine Sophie Diebolt
Marguerite Dorothée Haeckler veuve de Jean Jacques Güntzer, marchand de vin à Strasbourg
Enregistrement, acp 145 F° 41 du 10.11. – communauté d’acquets partageable par moitié

Mariage, Strasbourg (n° 356)
Acte de mariage célébré à l’hôtel de ville de Strasbourg à dix heures du matin le 10 novembre 1819. Jean Jacques Carnari, majeur d’ans, né en légitime mariage le 31 octobre 1775 à Barr (Bas-Rhin), demeurant audit lieu, Notaire roïal, veuf de Catherine Sophie Diebolt, décédée à Barr le 21 février 1818, fils de feu Jean Jacques Carnari, marchand de vins audit lieu et de Catherine Marguerite Roesch, Marguerite Dorothée Haeckler, majeure d’ans, née en légitime mariage le 9 mars 1785 à Strasbourg, domiciliée à Strasbourg, veuve de Jean Jacques Güntzer, marchand de vins décédé en cette ville le 21 janvier 1815, fille de feu Jean Frédéric Haeckler, tailleur en cette ville et de feu Marguerite Dorothée Theurkauf (signé) Jean Jacques Carnari, Marguerithe Dorothee Haeckler (i 5)

Sa fille Sophie Caroline Güntzer épouse en 1833 le brasseur Michel Ostermann
1833 (5.12.), Strasbourg 1 (68), Me Rencker n° 10.016
Contrat de mariage – Michel Ostermann, brasseur à Strasbourg fils de Laurent Ostermann, cultivateur, et de Barbe Tromer à Wolfisheim
Sophie Caroline Güntzer fille mineure de Jean Jacques Güntzer, marchand de vin, et de Marguerite Dorothée Haeckler épouse de Jean Jacques Carnari, notaire à la résidence de Barr
communauté réduite aux acquets
Enregistrement, acp 221 f° 165 du 6.12.

Marguerite Dorothée Hæckler hypothèque la maison au profit d’Isidore Sébastien Thomas Joseph Maglin, entrepreneur des fortifications à Neuf-Brisach

1844 (9.7.), Strasbourg 1 (95), Not. Rencker n° 17.781
9 Juin 1844. Obligation – A comparu Mad. Marguerite Dorothée Haeckler veuve en premières noces de Mr Jean Jacques Güntzer en son vivant marchand de vins & actuellement épouse séparée de corps & de biens de Mr. Jean Jacques Carnari, Notaire honoraire demeurant à Barr, suivant jugement rendu au tribunal civil de première instance de Schlestadt en date du 4 juillet 1838, ladite Dame demeurant à Strasbourg, dûment autorisée par son mari à l’effet de ce qui suit (…) laquelle a reconnu devoir bien & légitimement
à Monsieur Isidore Sébastien Thomas Joseph Maglin, Entrepreneur des fortifications de la place de Neufbrisach, demeurant en ladite ville, pour lequel M° Eugène Schwartz, gradué en droit domicilié à Strasbourg ci présent, la somme de 8000 francs
hypothèque Une Maison ayant corps de logis de devant & de fond, bâtiment, cour & dépendances, connue sous la dénomination de tribu des Tribu des Bateliers, située à Strasbourg Quai des bateliers n° 42, tenant d’un côté à la propriété de Madame Desormes, de l’autre donnant dans la ruelle de l’Ancre dans laquelle ladite maison a une issue, par devant le quai des Bateliers, par derrière la cour de M. Hennenberger. Mad. Carnari est propriétaire du dit immeuble pour l’avoir acquis de Dame Marguerite Hansmaennel veuve de Mr Jean Baptiste Bader en son vivant limonadier, suivant Contrat passé devant M Rencker, l’un des soussignés notaire le premier août 1838, &eré& & transcrit.
Elle déclare sous les peines de droit que la Maison & dépendances hypothéquées sont franches, libres à l’exception de 42.000 francs qu’elle reste devoir sur son prix d’acquisition (…)

Marguerite Dorothée Hæckler vend en 1846 la partie arrière de la maison au tailleur de limes Jean Frédéric Lix
Elle vend les bâtiments avant au limonadier Xavier Berneck et à sa femme Marie Joséphine Frey

1850 (2. 8.br), Strasbourg 12 (180), M° Noetinger n° 22.489
Vente du 2 octobre 1850 – A comparu Dame Marguerite Dorothée Haeckler, demeurant à Strasbourg, veuve en premières noces de M. Jean Jacques Güntzer et épouse en secondes noces, séparée de corps et de biens de M. Jean Jacques Carnari, notaire honoraire demeurant à Barr, agissant en son nom personnel sous l’autorisation dudit son mari (…) laquelle a par ces présentes vendu, cédé et abandonné en toute propriété (…)
à Monsieur Xavier Berneck, limonadier et dame Marie Joséphine Frey son épouse qu’il autorise demeurant ensemble à Strasbourg, acquéreurs ci presens et ce acceptant
Une Maison ayant corps de logis de devant et de fond, bâtiment, cour, droits et dépendances, connue sous la dénomination de tribu des Tribu des Bateliers, située à Strasbourg quai des bateliers n° 42, tenant d’un côté à Mad. veuve Nestler, de l’autre à la ruelle de l’Ancre dans laquelle cette maison a une issue, donnant par devant ledit quai et par derrière sur M. Lix.
N’est pas comprise dans la présente vente la partie du dit immeuble que Mad. Carnari a vendue à M. Frédéric Jacques Lix, fabricant de limes, demeurant à Strasbourg aux termes d’un contrat de vente passé devant M° Rencker notaire à Strasbourg le 4 janvier 1848 – La présente vente est faite et conclue pour et moyennant le prix de 48.100 francs (…)
L’immeuble vendu appartient à Mad° Carnari pour l’avoir acquis de D° Marguerite Hansmaennel, veuve de M. Jean Baptiste Bader, vivant limonadier à Strasbourg, suivant contrat de vente passé devant M° Rencker, notaire à Strasbourg le premier août 1838 pour le prix de 53.000 francs (…). Madame Bader « était propriétaire de l’immeuble vendu en qualité de légataire universelle de son mari décédé sans enfant en vertu de testament public dudit sieur Bader passé devant M° Lex notaire à Strasbourg le premier septembre 1825. Feu Mr Bader en était devenu propriétaire, savoir d’un tiers pour l’avoir recueilli dans la succession de ses père et mère, François Ignace Bader et Marie Catherine Sieffert, son épouse, et des deux autres tiers pour les avoir acquis de Dlle Suzanne Catherine Bader et Dame Thérèse Dorothée Bader, épouse de M. François Sandmann, marchand de vins à Strasbourg, par contrat passé devant ledit notaire Lex le 30 octobre 1823. M. François Ignace Bader père avait acquis l’immeuble dont s’agit de l’Etat en vertu d’adjudication prononcée à son profit par les administrateurs du district de Strasbourg le 27 brumaire an trois. (…)
Il a encore été expressément convenu que ni Mad. Carnari ni sa fille ni son gendre ne pourront jamais établir à Strasbourg de café, débit de boissons, bière ou autres liqueurs
acp 395 (3 Q 30 110) f° 37-v

Originaire de Cernay en Haute-Alsace, Xavier Berneck épouse en 1848 Marie Joséphine Frey, fille du chaudronnier Michel Frey
1848 (9. 7.br), Strasbourg 12 (175), Not. Noetinger n° 20.445
Contrat de mariage du 9 septembre 1848. – Ont comparu 1° Monsieur Xavier Berneck, limonadier, demeurant à Cernay, arrondissement de Belfort, fils majeur de feus M. Antoine Berneck, boulanger à Cernay & Marie Grasser, stipulant pour lui en son nom personnel come futur époux, d’une part
2° Mademoiselle Marie Joséphine Frey, Fille majeure de M. Michel Frey, chaudronnier, & de Dame Joséphine Luck, son épouse chez lesquels elle demeure à Strasbourg, stipulant également en son nom personnel sous l’assistance et l’autorisation de ses père et mère, comme future épouse, d’autre part
3° Monsieur & Madame Frey, susnommés, Mad° Frey dûment autorisée de son mari, agissant tant pour assister et autoriser la Demoiselle leur fille qu’à cause de la dot qu’ils vont lui constituer, de troisième part
acp 375 (3 Q 30 090) f° 19-v – régime de la communauté de biens réduite aux acquêts. Les apports du futur consistent 1) eu 40 ares de terres ban de Cernay, 2) dans les 7/24 indivis a) d’une maison à Cernay route de Belfort N° 97, b) d’une maison rue des Moulins N° 96 dit lieu c) d’une maison route de Steinbach dit lieu, 3) en meubles et créances estimés à 3366
Donation par Michel Frey et Joséphine Luck conjoints à Strasbourg à la future leur fille ce acceptant d’une somme de 6000 für
Don matutinal par le futur à la future en cas de survie d’une somme de 4000 francs
Donation par les futur époux au survivant d’eux en cas d’existence d’enfant de l’usufruit de la moitié de la succession. Donation par le futur en cas d’existence d’enfant à la future de la maison à Cernay N° 97 à charge de verser 15.000 francs dans la succession. En cas de non existence d’enfant le futur fait donation gratuitement à la future de ladite maison avec tout le maison et linge plus le mobilier d’exploitation du café
Donation par la future au futur en cas de non existence d’enfant de l’usufruit de toute la succession

François Xavier Berneck loue la maison (café Berneck) au limonadier Adolphe Joseph Alphonse Marie Chorin et à sa femme Frédérique Heinnemann

1855 (24.7.), M° Noetinger
Bail – François Xavier Berneck, limonadier à Strasbourg, pour neuf années du 12 août 1855 pour finir à pareil jour de 1864
à Adolphe Joseph Alphonse Marie Chorin, limonadier à Strasbourg, et Frédérique Heinnemann sa femme
la maison sise à Strasbourg quai des Bateliers N° 42 connue sous la dénomination de café Berneck. Ce bail fait moyennant un loyer de 500 francs
acp 442 (3 Q 30 157) f° 3 du 30.7.

François Xavier Berneck loue la maison (café Berneck) au limonadier Louis Balthasar Moser et à sa femme Rosalie Soufflet

1863, Enregistrement de Strasbourg, ssp 136 (3 Q 31 635) f° 91 du 30.1.
31 octobre 1862, Bail – Le soussigné François Xavier Berneck, ancien cafetier propriétaire à Strasbourg loue pour 18 années, à partir du premier 8.bre 1862 pour fiir à pareil jour 1883
au Sr Louis Balthasar Moser, limonadier, et Rosalie Soufflet son épouse à Strasbourg, locataires solidaires aussi soussignés, ce acceptant
La maison appartenant au bailleur au quai des bateliers N° 9 à Strasbourg connue sous la dénomination Café Berneck et comprenant le rez-de-chaussée et 1° étage de la maison principale, bâtiments latéraux et du fond avec caves, grenier, pompe, buanderie, appartenances et dépendances.
Font partie de cette location divers objets mobiliers servant à l’exploitation du café loué savoir 7 poêles dont 4 en fayence et 3 en fonte, une armoire vitrée, les appareils à gaz, un foyer en briques, 2 grandes marmites en cuivre et une chaudière en cuivre rouge, une armoire à rayons et un secrétaire, dans la cave les rayons et les chantiers en bois et l’enseigne café Berneck plus un lavoir en zinc
de cette location ne fait pas partie une petite cave dans le fond de la cour à côté du bucher. Le présent bail est fait pour un loyer annuel de 3500 francs
(…) dans le cas si les locataire quittaient avant l’expiration des 18 ans, ils s’engagent à ne pas établir ni à se mettre à la tête d’un établissement qui ferait concurrence à celui présentement loué dans in rayon de cent mètres. M. Berneck de son côté prend l’engagement formel de ne plus ouvrir à Strasbourg de nouvel établissement ni en son nom ni au nom d’une personne interposée

François Xavier Berneck qui demeure à Husseren-les-Châteaux s’y remarie en 1880 avec Valentine Catherine Hœlg
Mariage, Husseren-les-Châteaux (n° 2)
Haeusseren am 25. Mai 1880. Vor dem Standesbeamten erschienen heute zum Zwecke der Eheschließung 1. der Gutsbesitzer Frantz-Xaver Berneck, katholischer Religion, geboren den 9. April des Jahres 1827 zu Sennheim, wohnhaft zu Haeusseren, Sohn des verstorbenen Bäckers Frantz-Anton Berneck und dessen verstorbenen Ehefrau Anna Maria geb. Graser, ohne Stand, beide zuletzt wohnhaft zu Sennheim, Wittwer von Maria Josephine Frey, 2. die gewerblose Valentine Katharina Hoelg, katholischer Religion, geboren den 14. Mai des Jahres 1852 zu Haeusseren, wohnhaft zu Haeusseren, Tochter des verstorbenen Gutsbesitzers Pankraz Hoelg und dessen Ehefrau Katharina geb. Lamblé, ohne Stand, wohnhaft zu Haeusseren. Als Zeugen waren zugegen und erschienen 1. der Négociant in Wein Xaver Grasser, 34 Jahr alt, wohnhaft in Beaucourt in Frankreich 2. der Négociant in Wein Eugen Thiébaut Hoelg, 40 Jahr alt wohnhaft zu Gray in Frankreich (i 53)

La maison est inscrite au cadastre à partir de 1902 au nom de son fils François Xavier Marie Hippolyte. Banquier né à Husseren en 1884, il meurt célibataire en 1927

Décès, Strasbourg (n° 2457)
Le 29 octobre 1927 à 14 heures 30 minutes est décédé en son domicile 2 Rue Murner François Xavier Marie Hippolyte Berneck, né à Husseren (Haut-Rhin) le 24 février 1884, directeur de banque, fils de François Xavier Berneck et de Valentine Hoelg, époux décédés, célibataire (i 178)



14, rue du Vieux-Marché-aux-Poissons


Rue du Vieux-Marché-aux-Poissons n° 14 – VI 234 (Blondel), O 126 puis section 19 parcelle 127 (cadastre)

Nouvelle façade, 1767, maître d’ouvrage Jean Michel Barthel, fripier


Façades des numéros 16 à 12, du n° 14 – Façade rue du Vieil-Hôpital, à gauche (août 2022)

Le drapier Jean Conrad Fischer pose en 1585 entre sa maison et celle de son voisin Melchior Ludwig une cloison en lattes. Son successeur Jean Jacques Spiess demande en 1597 avec trois de ses voisins l’autorisation de poser des arcades devant sa maison. Les préposés tirent un cordeau entre les maisons Kollœffel et Marstaller pour fixer l’alignement. Le chapelier Jean Jacques Spiess avance effectivement ses arcades en 1603, il demande en outre de percer des soupiraux et de poser un auvent sur les deux arcades. Il s’installe à Haguenau après avoir été banni de la ville. Son successeur le fourbisseur Paul Hellwick remplace l’auvent en 1613. La maison appartient ensuite au marchand Josias Gerner puis à son gendre catholique Antoine Quinsard. Elle passe par héritage (1720) à Sophie Gerner, femme de l’orfèvre Jean Jacques Schwing. Bien que le plan-relief (1727) représente quatre étages, elle a trois étages d’après le billet d’estimation établi en 1737 mais quatre d’après celui de 1748. Le fripier Jean Michel Barthel supprime en 1767 les soupiraux autorisés en 1603 et passe un accord avec son voisin après avoir construit une nouvelle façade en pierre. Les fenêtres du premier étage sont ornées de mascarons qui représentent les rois mages, de gauche à droite Melchior, Balthasar et Gaspard (voir le Répertoire des mascarons de Brigitte Parent), Il semble que seule la façade ait été mise au goût du jour, le bâtiment lui-même doit être resté le même puisque le registre des préposés aux feux ne mentionne pas de travaux. Le gendre de Jean Michel Barthel, David Müller lui aussi fripier, fait de nouveaux travaux comme en témoigne une obligation passée en 1785.


Plan-relief de 1727, la maison est la première à quatre étages sur la gauche (Musée historique, cliché Thierry Hatt)


Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 175 (Musée des Plans-relief) 1

L’Atlas des alignements (années 1820) mentionne un bâtiment à rez-de-chaussée et quatre étages en pierre. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade sur rue est la quatrième à gauche du repère (s) : deux arcades au rez-de-chaussée, quatre étages à deux fenêtres chacun, toiture à deux niveaux de lucarnes. La cour E, commune avec le n° 16, représente l’arrière du bâtiment sur rue à droite de (4), le bâtiment arrière (2-3), le côté sud (3-4) et le côté nord (1-2). La face postérieure du bâtiment arrière donne sur le fossé Ulmergraben (cour A) immédiatement à droite du repère (5).
La maison porte d’abord le n° 85 (1784-1857) puis le n° 14.


Cour E
Plan des Ponts-et-Chaussées (1856, ADBR cote 2 SP 52). La maison 85 en pierre a quatre étages, construction solide (interversion avec le 86)

La maison appartient au XIX° siècle au marchand de rubans Daniel Senn, à l’horticulteur Frédéric Charles Schaaff puis au surveillant au magasin des tabacs Charles Chrétien Denné. Robert Levy l’achète en 1862 alors qu’il est employé à Duttlenheim, la loue à son père puis va s’établir à Paris. Il charge en 1884 les entrepreneurs J. et E. Klein d’aménager des devantures, refaites en 1895. Le bâtiment est endommagé lors des bombardements aériens du 11 août 1944. Un rapport de visite établit en 1959 que les planchers sont fortement penchés vers le pignon nord-ouest mais les témoins posés quelques mois plus tôt n’ont pas cédé. Le propriétaire fait aménager deux salles de bain en 1967. Le rez-de-chaussée est occupé depuis 1906 par un débit de tabac. Denise Haas fait remplacer en 1973 la devanture en bois par un cadre en acier.


Devanture en bois (1896) – Photographie de la nouvelle devanture (1978, dossier de la Police du Bâtiment)
Etages (août 2022) – Mascarons – Devanture (mars 2023)

mars 2023

Sommaire
CadastrePolice du BâtimentRelevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1595 à 1952. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Jean Conrad Fischer, drapier, et (1584) Marie Schurer – luthériens
v Jean Jacques Spiess, chapelier, et (1587) Anne Ketter – luthériens
1610 v Paul Hellwig, fourbisseur, et (1606) Dorothée Schwanfelder puis (1626) Marthe Borst – luthériens
1648 v Josias Gerner, marchand, et (1647) Marguerite Lobstein puis (1661) Marthe Voltz – luthériens
1695* h Antoine Quinsard, marchand, et (1690) Anne Marguerite Gerner – catholique, luthérienne convertie
1720 h Jean Jacques Schwing, orfèvre, et (1721) Sophie Gerner (Sophie Catherine Cordule Gerner), remariée (1737) avec le pelletier Jean Louis Schlag – luthériens
1753 v Jean Daniel Bær, orfèvre, et (1717) Marguerite Barbe Strœhling – luthériens
1761 v Jean Michel Barthel, fripier, et (1746) Anne Marguerite Roos – luthériens
1785 h Jean David Müller, fripier, et (1770) Catherine Salomé Barthel – luthériens
1819 v Daniel Senn, marchand de rubans, et (1806) Marie Madeleine Braun, remariée (1832) avec le docteur en médecine Georges Louis Duvernoy
1848 v Frédéric Charles Schaaff, jardinier fleuriste, et (1819) Marie Elisabeth Erhardt
(héritière) Caroline Elisabeth Schaaff, épouse (1846) le brasseur Théophile Barchewitz puis (1857) le forgeron François Constant Pihan
1858 v Charles Chrétien Denné, surveillant au magasin des tabacs, et (1856) Amélie Caroline Günther
1862 v (Raphael) Robert Levy, employé, et (1866) Delphine Helfft
1909* h Michel Levy
1932* Raphaël Lang, commis négociant et son épouse

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 1 400 livres en 1720, 1 250 livres en 1736, 1 500 livres en 1748, 1 600 livres en 1778

(1765, Liste Blondel) VI 234, Michel Barthel
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Barthel, 2 toises, 2 pieds et 4 pouces
(1843, Tableau indicatif du cadastre) O 126, Senn, Daniel, veuve Vieux Marché aux Poissons 85 – maison, sol / Duvernoy Georges Louis / (sans conten.)

Locations

1616 (arcades) Jean Goll, marchand
1729, François Meunier, marchand
1737, Paul Frédéric Reich, sachetier
1738, Philippe Wiedenmeyer, tailleur – Jean Christophe Wurtz, passementier
1741, Bernard Ory, maître de langue
1748, Jean Louis Schlag, pelletier (veuf de la propriétaire)
1751, André Würth, orfèvre
1754, Antoine Louis Chastel, marchand
1757, Jean Hermann Pollmann, marchand
1759, Jean Daniel Kuhff, marchand
1779, 1785, David Müller, fripier (gendre du propriétaire)
1795, Jean Frédéric Tœpké, passementier
1799, Léopold Goschler
1832, Philippe Jacques Fuchs, commis négociant

Livres des communaux

1587, Livre des communaux (VII 1450) f° 14-v
Le drapier Jean Conrad Vischer doit 2 livres 5 sols 8 deniers pour [un terrain] devant sa maison (16 pieds 9 pouces), un petit auvent (saillie de 9 pieds ½), une galerie en bois (saillie de 3 pieds, 16 pieds 9 pouces de long), une porte de cave inclinée (6 pieds de long, 1 pied ½ de large), une marche en pierre (4 pieds de long, 1 pied ½ de large), un étal pliable (7 pieds de long, 2 pieds de large) et deux petits piliers en bois.

Gegen der Newen Metzig hinüber Vnd hinder der Altten Metzig widerumb hinauff gegen dem Visch Marckh zugemessen
Hans Conrad Vischer der Tuchmann hatt vor seinem Hauß 16 schu vndt 9 Zoll lang, darüber ein Wettertächlin 9 ½ schu herauß, Vndt darauff ein hültzener Gang 3 schu herauß, Vndt dann über dem Gang ein Vsstoß 2 schu herauß, vndt durchauß 16 schu 9 Zoll lang vf der Allmendt, Ein ligende Kellerthüer 6 schu lang vndt 3 ½ schu breÿt, Item ein Steinerin Staffel 4 schu lang Vndt 1 ½ schu breÿt, Item dauornen ein Vssatz Banckh 7 schu lang 2 schu breÿtt, sampt Zweÿen Cleinen hültzinen Pfeÿlern, Soll Allmend sein vnd bleiben, Bessert, ij lb v ß viij d

1562, Livre des loyers communaux, VII 1446 (Zinßbuch D) f° 279
Loyer inscrit par décision des préposés au bâtiment en 1603. Le chapelier Jean Jacques Spiess doit 2 livres 16 sols, savoir 2 livres 8 sols pour un terrain enclos, 6 sols pour un auvent et 2 sols pour deux soupiraux. Le contribuable est le coutelier Jean Paul Hellbeck (Hellwick) en 1627

Item ij lb xvj ß d. Soll geben hanns Jacob Spieß d hutmacher vnden am vischmarckt, vom Verbawenen vnd Ingezogener Allmend Inhalt vnsers Manuals vnd Leÿhenung buechs, nemlich von In Zogener Almend 2 h. 8 ß d. vom wetterdach 6 ß d. vnd von 2 stehenden Kellerfenstern 2 ß d Actum durch Bawh. vnd dreÿ den 20.ten Octobris 1603. gefallt vff Martini A° 4
(rub.) Joh: Paul hellbeck d Meßerschmidt
Neü 266

1652, Livre des loyers communaux, VII 1461 (1652-1672) f° 266-v
Même loyer au nom de Josias Gerner

Josias Gerner, Soll gemeiner Statt, vom Wetterdach, undt zweÿ Kellerfenstern, seiner behaußung vf dem Fischmarck Jahrs Vf Martini 2 lb 16 ß d
Alt. d. f. 279
New fol. 229
(Quittungen, 1653-1672)

1673, Livre des loyers communaux, VII 1465 (1673-1741) f° 229
Le contribuable suivant est Jean Jacques Schwing en qualité de mari de Sophie Gerner

Josias Gerner, Soll vom Wetterdach und Zweÿen Kellerfenstern seines haußes am fischmarckh vff Martini, 2 lb. 16 ß
St. Zinßb. p. 266
jetzt Sophia Gernerin maritus Johann Jacob Schwing
(Quittungen, 1673-1741, dont)
1683 zahlt H. Heinrich Vogt p. 1681. et 82.
Neuzb fol 489

1741, Livre des loyers communaux, VII 1471 (1741-1802) f° 489
Le loyer est ramené à deux livres 12 sols quand le soupirail est supprimé en 1767. Les contribuables suivants sont Marguerite Barbe Bær puis Jean Michel Barthel

alzb. 229
Joh: Jacob Schwingen Erben sollen vom Wetterdach und zweÿen Kellerfenstern seines Haußes am fischmarckh auf Martini, 2 lb. 16 ß
Laut Pr. 1767. f. 70 diminuirt auff 2 lb 12 ß
(Quittungen, 1741-1767)
Ist d. wetterdach v. die Kellerfenster weggebrochen

Ludwig Schlag
Fr. Margaretha Barbara Bährin
jetzt Johann Michael Barthel der frippier

Préposés au bâtiment (Bauherren)

1585, Préposés au bâtiment (VII 1301)
Melchior Ludwig se plaint aux préposés au bâtiment que son voisin Jean Conrad Fischer a posé entre leurs maisons une clôture en lattes à hauteur d’homme, ce qui lui cache la vue. Jean Conrad Fischer déclare qu’il y a mis sa table d’écriture et qu’il doit avoir la place pour ses toiles. Il promet de ne pas surélever la cloison.

(f° 132-v) den 24. August – Augenschein – Melchior Ludwig der schumacher hat clagt vff Hanß Conrad Fischer den duchman d. Er Zwischen Iren beÿd. heusern Ein dilen wendlin mans hoch vffgericht, dadurch Im d. gesicht von ob. vnd vnd. hauff genommen were, daß selbig wid. hinweg Zugebroch. dageg. Hanß Conrad bericht geb. d. Er solch Allein daher gemacht hat d. Er seinen schreib disch doselbsten hat, werde Im leichtlich* Inn sein bisher geseh. d Zufer Kamen hab Er Ein hultzin wendlin daher gemacht hoff sie Im vor schedlich Dan ob Er schon d. mit gethor & der disch vff die And. seith stellen wolt vnd Er doch seine duch da hat vff Ein Ander stellen die Im Eb. d. gesicht nemen werd. begere d. wendlin nicht hoher Zumachen, Ist Im gewilliget, Also pleiben Zulaßen doch d. nit hoher gemacht werden soll.

(f° 133) Hanß Conrad Vischer der tuchman vorgemelt hatt Auch begert dieweill Er Zwen steÿnin bogen willens Ist, heran* Zulasen Zu vorgemelt sein huß vnd. d. selbige Also stercker Zu underfahren, d Jetzmalen Allein von holtzwerck gemacht Inn Zuverghönnen Zwen pfosten vff d. Allmend vnd. sein huß Zu setzen, damit d. huß möge vnderstützt werden vnd Khein schaden Empfahe wolle Er die selbige nochmalen Aßbald der bogen gesetz werd. hinweg thun, Ist In sein begehren Zugelaßen, demselbig hie Zwischen Kunfftig S. Johanns tag dermaßen* Zumachen und Zugebruchen.

1597, Préposés au bâtiment (VII 1312)
Thomas Odino qui habite la maison de Jacques Rühling, le coutelier April Prosier, le chapelier Jean Jacques Spiess, auquels s’ajoute Pierre Larus, demandent l’autorisation de poser des arcades devant leur maison de la même manière que Charles Spielmann, Jacques Kollœffel et l’aubergiste au bouc. Le chef des travaux déclare qu’un plan a été levé lors des demandes précédentes mais on ne trouve pas la décision rendue par les Conseillers et les Vingt-et-Un. Les préposés conviennent de tirer un cordeau pour fixer l’alignement depuis la maison Marstaller mais se demandent de quel endroit exact le cordeau reliera la maison Kollœffel (où la saillie est de 9 pieds) et l’angle supérieur de la maison Marstaller (6 pieds 8 pouces ½). La surface sera mesurée pour fixer le cens que chacun versera.

(f° 179-v) Donstag 20.ten Octobris, Augenschein – Thoman Ottino so in Jacob Rühlings hauß wohnet, Mehr Aprilis Prosier der Meßerschmidt baß herauff vnd Hans Jacob Spieß, d. hutmacher, Zwischen nechstgemelten beden wohnend, die bitten vnd begehren alle Ihnen Zu gönnen, mit Ihren heusern von grund vff herauß Zufahren so weit als Spielman, Koleffel, Bock & vnd begert Thoman odino 3 bögen, hans Jacob Spieß 2 bögen, Aprilis Brosier ein bogen und ein thier Zumach. damit es Zu gleichheit Khome &
Daruff den Werckleüth beuohlen die schnuor Zu Ziehen Will unden beÿ der Marsteller Eck gar zu weit herauß khomen, das Bawh. vnd 3 nit eigentlich wissen, wa vnden der termin sein soll & derhalben beuohlen man soll dise Erkhandnuß vnd was hierin gehandelt eigentlich vffsuch.
sonderlich sagt d. Lonh. seie ein Prett vorhand. gewesen, dorauff die heuser wie sie von alrer her, obgerissen gewesen, vnd dabeÿ 3 vnderschiedliche schnuer gezeichnet so gezogen worden, welche schnuer ober Erkhandt, eßen nit – Soll man nachsuch.
(B) hab vffm Pfenningthurn gesucht vnd gefragt, fünde wol das d. Würth Im Bock, Carl Spielman, Jacob Koleffels Ihr alte heußer abmeß. lassen, Was Ihnen ober von Rhatt. XXI bewilligt Ist da nit Zufünd.
D. Horman hat nachgesucht, fündet Jacob Koleffels Im Prothocol 87 & 88 bericht das Ihm herauß Zukohmen bewilligt, nit der schnuor nach so Zog. word. sonder sowit als sein nachbur d. Spengler hauß gewesen, ob er aber weiter herauß gefahren wiss er nit, So wiß er auch von an Zognem brett nichts, mag In der Visier od. Kunst Cammer sein, da Zu hab H Mathis von gotth. die schlüsel, Ist In beÿsein H W. goteßheims auch gesucht, Aber nichts fund. worden.

(f° 188-v) Zinstag den ersten 9.bris – Thoman Ottino, Aprilis Prosier, Hans Jacob Spieß, Peter Laruß alle vier vnderhalb Kolleffels gaden, vnd oberhalb Marstallers gaden begeren Zubawen und herauß Zufahren, wie Anderer daruff Ist auch mercklich die schnuor gezogen, vnd mit h. Stettmr. Bocken und H Heinrich Obrecht Alt Amrs als Almend herren wissen vnd rhat einmal od. 2 geredet vnd vnderredet worden wie weit man vnden beÿ der Marstaller gaden herauß, ob man grad der schnuoren nach herauß, oder ob mans gegen des Marstallers hauß vßlauffen lassen will Letstlich verglichen vnd beschlossen, Man soll die schnuor vnden etwas vff 2 ou.3 schuh lassen hinein fallen vnd an des Marstallers obern eck so gantz steÿnen vnd noch ein new hauß Ist von demselben eck sechs schuh neundhalben Zoll herauß vffs Almend messen ein Pfal schlagen vnd die schnuor Ziehen Von Koleffels hauß (.so 9 schuh haussen.) biß an des Marstellers ober eck, daselbst 6 sch 9+ Zoll breit haussen bleiben Also das die schnuor 2 schuh iiij Zoll hinein füele, vnd diser schnuoren nachstellen sie Ihro schwellen legen, bögen schlagen, vnd von gantz stein vff fahren vnd bawen,
Doch soll Ihren Keiner* mit solchem baw fürfahren, sonder wan sie vß dem fundament dem bod. gleich seind, die Werckleüth dazufordern, die Ihnen die schwellen leg. helffen vnd maß vnd ordnung geben sollen, als dan auch ordentlich abmessen, was vnd wieuil Jeder vom Almend habe, damit man Innen einen Zinß daruff schlagen könne, vndt werde man sin haben wie Andere, Ist Ihnen anzeigt, Seindt Zufrid.

1603, Préposés au bâtiment (VII 1318
Le chapelier Jean Jacques Spiess demande l’autorisation d’avancer ses arcades comme ses voisins. Les préposés déclarent le 20 octobre que leurs prédécesseurs ont déjà accordé l’autorisation mais que le pétitionnaire demande en outre de percer des soupiraux et de poser un auvent sur les deux arcades (16 pieds de long, saillie de trois pieds ½). Le cens sera fixé après avoir vérifié quel est celui des voisins. Le cens de 2 livres 16 sols est porté du folio 230 du registre D au folio 161 du registre C.

(f° 138-v) Sambstag 10. Sept. 1603. – Hans Jacob Spieß d. hutmach. und beÿ d. Alt. Metzigk were willens mit seinen bög. herauß vffs Allmend gleich seine Nachbauren Zu fahren, da fragt er ob man vff dem Augenschein Wuoß* khomen, od. ob man Ihm wie den Anderen erlauben will, damit abdretten, Ist vff ein Augenschein Ingesteltt.

(f° 159) Sonstag 20.ten Octobris 1603. – Hans Jacob Spieß der hutmacher gegen der Mörin über, der Ist willens mit seiner behausung herauß Zu fahren wie bede seine nachburen Zu bed. seiten vnd wie hievor von Unseren H Alten denselb. erlaubt word. Allein bittet er noch weiter Ihme Zugönnen 2 stehende Kellerfenster vnder der schwellen hindurch vffs Allmendt Zu brechen, Nemlich Jedes 2 sch Inn braite, vnd einen schuh herauß. Mehr bittet er an solche seine 2 bogen die er da noch wöll, auch Zugönnen ein wetterdächlin vornen an Zu hang. wie die Anderen alle haben, In lenge 16 schuh und vierthalb schuh herauß, damit obdretten. Erkhandt, vnd Ist Ihme In sein begeren Willfahrt, doch soll er dauon Zinß geben In altermassen wie die Andern auch, vnd ist solch Almend so er In Zeücht 16 sch lang vberhaupt oben geg. dem vischmark 9 ß wenig 4 Zoll vnd gegen der schindbruck 9 sch vnd 4 Zoll brait. Soll man nachsehen, wie die Anderen gehalten worden. NB besehe d. Allmendbuch, Was Almend da, ob es nit wieder hinein wie Koleffels
[in margine :] Vns Zinß 2 h 16 ß, D fo 230, C fo. 161.

1613, Préposés au bâtiment (VII 1328)
Propriétaire de la maison de Jean Jacques Spiess, l’armurier Paul Hellwick (Hellbeck) demande l’autorisation de remplacer l’ancien auvent par un nouveau. L’objet a 16 pieds de long et une saillie de 4 pieds, c’est-à-dire un pied de plus que celui de Kollœffel. Il est autorisé à couvrir l’auvent de tuiles en suivant l’alignement Kollœffel mais pourra le prolonger par des planches comme Kollœffel.

(f° 131) Montag den 23. Augusti. – Paulus Hellbeck waffenschmidt In Hans Jacob Spieß. hauß gegen der Mörin Zunfft vber begehrt ein Alt Wetterdächle, wider new Zumachen, Ist In lenge xvj schuh und iiij schuh herauß, also mehr als ein schuh weiter herauß wed. h. Kollöffels. Erk. Ist sein begeren Zugelaßen, das ers von Ziegelen so weÿt herauß mach. möge, als herrn Kollöffels vnd nit weiter, Aber vornen daran mag er ein dÿlen hengen wie H. Kollöffel.

1624, Préposés au bâtiment (VII 1339)
Le coutelier Paul Helwig dont la maison se trouve en aval de celle au Bouc est autorisé à réparer son auvent (15 pieds de long 6 de large). Il est tenu de payer les frais d’inspection.

(f° 232-v) Dienstags den XII. Octob. 1624. augenschein eingenommen – Entlich Beÿ Paul Hellwigß des Meßerschmidt behausung vnden am Bock. der Begert ihme ein Bawfälliger wetterthächlein so 15 schuh lang 6 breith widerumb Verbeßern Zu laß. Erkhanth Bewilligt, Soll 16 ß für d. Augenschein, soluit sequent. die, intellecta sententia.

1767, Préposés au bâtiment (VII 1412)
Les préposés réduisent le loyer annuel de Jean Michel Barthel qui supprime deux soupiraux

(f° 70) Dienstags den 24. Martÿ 1767 – Johann Michel Barthel
Johann Michel Barthel der frippier berichtet er bezahle laut Stzb: fol: 489. von einem wetterdach und zweÿen Kellerfenstern an seinem auff dem untern fischmarckt liegenden hauß jährl. 2 lb. 16 ß. d. ane bodenzinß, weilen er aber die zweÿ Kellerfenster hinweg zu machen vorhabens ist, als bittet er umb billige diminution gemeldten Zinnßes. Erkannt seÿen ihm 4 ß d. daran nachzulaßen.

Jean Michel Barthel – Le frippier Jean Michel Barthel relate qu’il paie chaque année d’après le folio 489 du Livre des Communaux 2 livres 16 sols de rente foncière pour un auvent et deux soupiraux à sa maison en bas du Marché aux poissons. Comme il a l’intention de supprimer les deux soupiraux, il demande une réduction de la rente foncière – Décision, il paiera 4 sols de moins.

Description de la maison

  • 1720 (billet d’estimation traduit) La maison comprend plusieurs poêles, chambres, cuisines, vestibules, deux comptoirs (bureaux) à cheminée à la française, une cave sous solives, le tout estimé avec le sol, appartenances et dépendances à la somme de 2800 florins
  • 1737 (billet d’estimation traduit) La maison comprend au rez-de-chaussée une cave sous solives, une boutique, un étroit vestibule, au premier étage un poêle, vestibule, cuisine à l’arrière, au deuxième étage un poêle, un vestibule, une chambre et petite cuisine, au troisième étage trois chambres, greniers dallés, le tout estimé avec appartenances et dépendances à la somme de 2500 florins
  • 1748 (billet d’estimation traduit) La maison comprend à main gauche en entrant une boutique, à l’arrière un comptoir et un petit vestibule, au premier étage un poêle, cuisine et vestibule, au deuxième étage un poêle, une petite chambre et vestibule, au troisième étage un petit poêle, petite chambre, petite cuisine et vestibule, au quatrième étage trois petites chambres, le comble qui comprend deux greniers dallés est couvert de tuiles plates, le pignon est en bois de chaque côté, la cave est solivée, le tout estimé avec appartenances et dépendances à la somme de 3000 florins

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

3° arrondissement ou Canton Sud – Rue du vieux marché aux Poissons

nouveau N° / ancien N° : 43 / 85
Müller
Rez de chaussée et 4 étages bons en pierre de taille

(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 25 f° 33 case 2

Duvernoy, Georges Louis, rue Ste Elisabeth N° 27
Schaaff Frédéric Charles jardinier fleuriste à Strasbourg

O 126, maison, sol, vieux marché aux poissons 85
Contenance : 0,53
Revenu total : 288,27 (288 et 0,27)
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 12 / 10
fenêtres du 3° et au-dessus : 6 / 5

Cadastre napoléonien, registre 26 f° 304 case 1

Schaaff Frédéric Charles jardinier fleuriste rue du vieux marché aux poissons, Rayé 1859
1859 Pihan, Constant à Paris
1860 Denni, Charles Chrétien, Surveillant des Tabacs. 1864
1864 Lévy Robert à Duttlenheim
1902 Levy Albert Kaufmann in Paris und Ehefrau Delphine geb. Helfft in Gütergemeinschaft

O 126, maison, sol, Rue du vieux marché aux poissons 14
Contenance : 0,53
Revenu total : 288,27 (288 et 0,27)
Folio de provenance : (33)
Folio de destination : Gb
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 12 / 10
fenêtres du 3° et au-dessus : 6 / 5

Cadastre allemand, registre 20 p. 232 case 6

Parcelle, section 19, n° 127 – autrefois O 126
Canton : Alter Fischmarkt Hs N° 14
Désignation : Hf, Whs
Contenance : 0,53
Revenu : 2100 – 2800
Remarques

(Propriétaire jusqu’à l’exercice), compte 765
Levy Robert u. Ehefrau
1909 Levÿ Michael u. Ehefr.
1932 Lang Raphael commis négociant et son épouse
(2556)

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton VI, Rue 164 Marché aux Poissons, p. 318

85
Pr. Müller, David, frippier – tailleurs
lo. Imbs, François Charles, Comis

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Alter Fischmarkt (Seite 40)

(Haus Nr.) 14
Römer, Delikatess.-Hdlg. 01
Urban, Tagner. 2
Lang, Handelsmann. E 3
Bur, Handelsmann. 4
Pfleger, Wwe. 4
Wimmer, Metzger. 5

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 709 W 249)

14, rue du Vieux-Marché-aux-Poissons (dossier I, 1884-1979)

Le propriétaire Levy charge en 1884 les entrepreneurs J. et E. Klein d’aménager des devantures au rez-de-chaussée. Le sieur Lang fait aménager en 1895 une devanture par la Société strasbourgeoise de constructions. La trappe devant le bâtiment est protégée par une rampe en fer en 1895.
Le bâtiment est endommagé lors des bombardements aérients du 11 août 1944. Le rapport de visite du 21 septembre 1959 établit que les planchers sont fortement penchés vers le pignon nord-ouest mais les témoins posés quelques mois plus tôt n’ont pas cédé. René Baer fait aménager une salle de bain au premier et au quatrième étage en 1967. Denise Haas fait remplacer la devanture en bois par un cadre en acier inoxydable en 1973. Suite à un rapport de visite, le maire demande en 1974 au propriétaire du n° 16 de vérifier que le pignon latéral très incliné est stable.

Commerces – 1886 vêtements Siegel – 1913, bureau de placement de Cécile Meyer – 1914, modiste Marguerite Becker – 1924, confection Gaston Gœtschel
Débit de tabac Arnaut Kampe (1906), Gustave Oberlé (1912-1917), Marcel Wiegand (1921), Marcel Reiner (1942, 1948, Au Tabac frais), André Marcel puis (1971) Denise Haas (magasin La Tabatière puis Pip Cig, Tabacs Journaux)
1942 – Le débitant de tabac Reiner1946 – Le débitant de tabac Marcel Reiner1948 –

Sommaire
  • 1884 – Les entrepreneurs J. et E. Klein (9, rue Fritz) sont autorisés au nom du propriétaire Levy à aménager des devantures au rez-de-chaussée – Travaux terminés, septembre 1884 (remarque, il manque la demande)
  • 1884 – Le directeur de l’usine à gaz demande que le plombier Bedicam soit autorisé à faire au nom de la locataire Siegel des prises pour cinq becs – Autorisation
  • 1886 – Le maire notifie le rentier Ulric Levy de faire ravaler la façade – L’entrepreneur Klein fait les travaux, terminés en septembre 1886.
  • 1886 – Courrier du commissaire de police. La demoiselle Siegel demande l’autorisation de suspendre des vêtements en guise d’enseigne – Droits à régler
  • 1895 – Courrier du commissaire de police. Le sieur Lang demande l’autorisation d’aménager une devanture – La Société strasbourgeoise de constructions (Strassburger Baugesellschaft) y est autorisée – Travaux terminés, octobre 1895. – Dessin – Droits payés pour percer deux ouvertures et poser une fermeture.
  • 1895 – Le maire notifie le principal locataire Lang de se conformer au règlement du 30 novembre 1891 en supprimant une trappe. Le locataire rapporte que l’entrepreneur Widmann estime qu’il n’est pas possible de modifier la porte de cave et demande conseil à la Police du Bâtiment qui suggère de poser une rampe en fer de chaque côté de la porte en conservant la trappe. – Travaux terminés
  • 1897 – Le maire notifie Robert Levy demeurant à Paris de faire ravaler la façade – Ernest Lang demande au nom de Salomon Lang de reporter les travaux comme son bail se termine l’année suivante. – Le maire accorde un an de délai – Travaux terminés, juillet 1898.
    1899 – Le maire notifie le sieur Lang de faire ravaler la façade – Travaux terminés, octobre 1899
  • 1900 – Rapport sur un feu de cheminée – La Police du Bâtiment constate que l’incendie n’a pas causé de dégâts
  • 1907 – Courrier du commissaire de police. E Lang se plaint de recevoir des lettres destinées à son père S. Lang concernant une inscription au troisième étage
  • 1905 – J. Wœlfel demande l’autorisation de poser une lampe à gaz et une enseigne plate – Autorisation – Dossier classé
  • 1906 – La Police du Bâtiment constate que le débitant de tabac Arnaut Kampe a posé sans autorisation une enseigne perpendiculaire – Demande (Arnold Kampe, Cigarren-Importeur, Hamburg, Kaiser Wilhelmstrasse 42) – La Police du Bâtiment fait remarquer que l’enseigne se trouve à 2,20 mètres du sol au lieu des trois mètres réglementaires mais que le pétitionnaire pourra la conserver s’il la décroche chaque jour et que sa hauteur est portée à 2,50 mètres – Dossier classé
    1912 – Le nouveau débiteur est Gustave Oberlé
    1917 – Gustave Oberlé retire son enseigne
  • 1910 – Rapport sur un feu de cheminée dans la maison Lang 14, rue du Vieux-Marché-aux-Poissons – Le maire demande à la veuve A. Lang de modifier la cheminée pour recevoir le tuyau provenant du fourneau de cuisine et de faire faire une ouverture de ramonage – Travaux terminés, mai 1910.
  • 1910 – Le peintre Dieuloué Grimm (Gottlob Grimm, 10, grande rue des Dentelles) demande l’autorisation de poser un échafaudage sur la voie publique – Autorisation – Dossier classé, octobre 1910.
  • 1907 – Le maire notifie R. Levy demeurant à Paris de faire ravaler la façade – Salomon Lang demande un délai au nom de Robert Levy – Le maire accorde par deux fois un an de délai – La veuve Salomon Levy qui gère l’immeuble déclare en 1909 que le nouveau propriétaire est Michel Levy et demande un nouveau délai qu’accorde le maire
  • 1913 – Cécile Meyer demande l’autorisation de poser une enseigne plate pour son bureau de placement. – La Police du Bâtiment n’a rien à objecter à l’enseigne déjà posée – Autorisation – Droit à régler, un mark
  • 1914 – La modiste Marguerite Becker demande l’autorisation de poser une enseigne perpendiculaire avec la permission du voisin Frédéric Œhl puisqu’elle se trouve à moins de 60 centimètres de sa propriété – Autorisation – Carte de Marguerite Becker qui informe sa clientèle qu’elle transfère son magasin du 5, place du Corbeau au premier étage du 14, rue du Vieux-Marché-aux-Poissons
  • 1921 – Le débitant de tabac Marcel Wiegand demande l’autorisation de reprendre les enseignes – Autorisation de poser une enseigne lumineuse
  • 1924 (octobre) – Le mercier Gaston Gœtschel demande l’autorisation de poser un drapeau publicitaire et une enseigne plate – Autorisation de poser deux enseignes, octobre 1924 – L’enseigne est posée – Autre autorisation pour une enseigne, décembre 1924. Croquis de l’enseigne plate, libellé Gaston
    1924 (septembre) – Le même demande l’autorisation de poser une vitrine (profondeur 16 centimètres, longueur 40 centimètres, hauteur 150 centimètres) – Autorisation
    1926 – La Police du Bâtiment constate que Gaston Gœtschel (magasin de confection) a posé une enseigne perpendiculaire au deuxième étage – Demande – Autorisation, septembre 1926
    1926 (novembre) – Le même demande l’autorisation de poser un drapeau publicitaire pendant cinq semaines – Accord. Dossier classé
    1927 (janvier) – Même demande – Accord. Dossier classé
    1928 (janvier) – Même demande – Accord. Dossier classé
    1933 (janvier) – Même demande pendant trois semaines – Accord. Dossier classé
    1935 (janvier puis février) – Même demande – Accord. Dossier classé
    1936 – L’enseigne lumineuse est supprimée
  • 1925 – Locataire du magasin, Gaston Gœtschel se plaint que la cheminée est en mauvais état (propriétaire, Raphaël Levy) – La Police du Bâtiment établit que le plaigant est incommodé par des fumées
  • 1942 – Locataire du deuxième étage Fritz Keuth, membre du Parti national-socialiste des travailleurs allemands (N.S.D.A.P) se plaint des cabinets d’aisance alors qu’il est malade. – La Police du Bâtiment constate que le plancher d’une chambre est en mauvais état. Elle demande au mandataire général des biens appartenant à des ennemis de l’empire et du peuple (Generalbevollmächtigte für das volks- und reichsfeindliche Vermögen) de faire les travaux nécessaires. – Le dossier est classé comme il n’y a plus de plainte
  • 1942 – Le débitant de tabac Reiner demande l’autorisation de faire faire une enseigne lumineuse par P. Klein de Francfort-sur-le-Main – Croquis (Tabak – Reiner’s Zigarrenhaus) – Autorisation – L’enseigne est posée, janvier 1943
  • 1946 – Le débitant de tabac Marcel Reiner demande l’autorisation de poser une enseigne lumineuse – La Police du Bâtiment note qu’il s’agit de l’enseigne d’avant guerre
  • 1938 – Ernest Friderichs, propriétaire de la maison voisine n° 16, se plaint des tuyaux d’écoulement du n° 14 – La Police du Bâtiment constate que la conduite d’évacuation d’un évier au deuxième étage est bouchée
  • 1945 – Le bâtiment est endommagé lors des bombardements aériens du 11 août 1944. – Certificat de sinistré accordé à Marie Bobrowski dont le logement est endommagé
    1948 – La repasseuse Marie Bobrowski-Schuler demande de constater que la pluie traverse son plafond (propriétaire, Bær demeurant 39 rue du Lazaret) – La visite montre qu’il s’agit de dommages de guerre
    1951 – Nouvelle plainte de la même, pour mauvais entretien de la maison – La Police du Bâtiment estime que la plainte n’est pas fondée
  • 1948 – Marcel Reiner (Au Tabac frais) demande l’autorisation de remplacer son enseigne – Autorisation de poser une enseigne perpendiculaire, taxe double parce qu’elle se trouve à moins de 3,50 mètres du sol.
  • 1959 – Rapport de visite, 21 septembre 1959. La maison en question construite en bordure de la rue, comporte un rez de chaussée, 4 étages et comble non habitable. Tous les solivages d’étage sont en bois avec revêtement. Les murs extérieurs sont en briques ainsi que les murs de cave. Tous les planchers sont fortement penchés vers le pignon nord-ouest, présentant une déclivité de 5 à 10 centimètres. L’entrée et la cage d’escalier sont aménagées du côté du pignon sud-est qui présente quelques fissures. Le propriétaire prétend que ces lézardes se sont produites après que le voisin M. Issler n° 12 a fait procéder l’année dernière à des travaux de transformation au rez-de-chaussée de cet immeuble. Depuis le mois d’avril 1959 et même depuis l’année passée des témoins en verre posés dans le plâtre ont été placés à différents étages au droit de ce pignon. Aucun de ces témoins n’a cédé depuis. En son état actuel cet immeuble ne présente pas de danger d’effondrement.
    Le représentant René Baer, demeurant 85, boulevard d’Anvers, déclare avoir suggéré que les affaissements seraient dus à la démolition du bâtiment Montmartre.
  • 1967 (octobre) – René Baer demande l’autorisation d’aménager une salle de bain au quatrième étage sous la direction de Gérard Fœsser (architecture d’intérieur, décorateur d’appartements) – Demande de permis de construire (section 19 n° 127) – Arrêté portant permis de construire, 22 décembre 1967
    1967 (novembre) – Autre demande pour une salle de bain au premier étage – Dessins – Arrêté portant permis de construire, 5 mars 1968 – Rapport après travaux, mars 1968 – Déclaration d’achèvement des travaux, août 1968. – Certificat de conformité, janvier 1969
  • 1971 – Mme D. Haas (tabacs, souvenirs) demande l’autorisation de poser un store en toile orange – Dessin du store à bras invisibles – L’architecte des Bâtiments de France répond que le store a été posé sans autorisation préalable. – Le maire demande en septembre 1971 de retirer le store qui a reçu l’avis défavorable de l’architecte des Bâtiments de France
    1971 (octobre) – Le store toujours en place est inscrit au fichier. Dossier classé.
    1971 (décembre) – Les droits d’enseigne d’André Marcel passent au nom de Mme Haas
  • 1972 – Denise Haas (magasin La Tabatière) demande l’autorisation de transformer la façade sous la direction du décorateur Picaud (34, rue des Juifs) – Dessin, photographies – Le propriétaire René Baer donne son accord – Description des travaux (la devanture en bois est remplacée par un cadre en acier inoxydable – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis défavorable, l’aménagement doit tenir compte que le bâtiment XVIII° siècle se trouve dans un site protégé. – Arrêté portant refus de permis de construire, février 1973
    1973 (mars) – Nouvelle demande – Dessin – Crochet dans le mur pour l’éclairage public – Le maire émet un avis défavorable après avoir consulté la Commission municipale pour la protection des sites – L’architecte des Bâtiments de France fait remarquer qu’il avait donné son accord verbal au nouveau projet – La conférence du permis de construire adopte l’avis de l’architecte des Bâtiments de France – L’ingénieur des Ponts-et-chaussées donne son accord – L’architecte des Bâtiments de France émt un avis favorable (30 mai 1973, enseigne en lettres métalliques, store à larges rayures anthracite et blanches) – Extrait du procès-verbal de la Commission municipale pour la protection des sites (24 mai) – Arrêté portant permis de construire, 19 juin 1973 (autorisation de transformer la façade au rez-de-chaussée) – Travaux terminés, août 1973.
  • 1972 (décembre) – Demande de poser une enseigne La Tabatière
    1973 (mai) – Demande de poser une enseigne Pip Cig, Tabacs Journaux, carotte de tabac- Dessin (devanture et enseigne) – Autorisation délivrée à Denise Haas, 26 juin 1973 – Enseignes posées, janvier 1974
    1972 (décembre) – Le décorateur Michel Picaud demande l’autorisation de poser un store – Dessin – Autorisation délivrée à Denise Haas, débit de tabac Pip-Cig, 26 juin 1973 – Le store est posé, juillet 1973
    1973 (juillet) – Demande de poser des affiches publicitaires sur le trottoir
  • 1974 – Rapport de visite à la demande du propriétaire Baer. Le propriétaire du n° 16 devra vérifier que le pignon latéral très incliné est stable. – Le maire adresse un courrier au gérant du n° 16. La société André Schott et compagnie répond que lors des rénovations en 1969 l’architecte Haudenschild n’a pas fait de réserves sur la stabilité, elle est cependant disposée à démolir le bâtiment. – La Police du Bâtiment constate que les propriétaires respectifs rejettent sur l’autre la responsabilité des faits, elle estime cependant que le crépi du n° 16 obstrue le chenal d’écoulement du n° 14. – Le maire adresse un nouveau courrier au gérant du n° 16.
    Rapport sur les fissures d’après l’expertise du 8 juin 1970, fait le 11 septembre 1974
    1976 – Le propriétaire René Baer signale au maire que le pignon de son voisin (n° 16) continue de pencher. – La Police du Bâtiment estime que la situation n’est pas très différente de celle constatée en 1974. Elle écrit au propriétaire qu’elle ne peut se mêler de querelles de voisinage.
  • 1978 – La société Stores Hagenstein S.A. (144, route de la Wantzenau à la Robertsau) demande au nom du débitant de tabac Haas l’autorisation de poser une nouvelle toile à son store – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis défavorable à la teinte choisie puis un avis favorable aux rayures abeille et marron – Accord du maire, 17 juillet 1978
  • 1979 – Le cabinet d’expertise Cellard-Schmitt demande au maire si le store et l’enseigne du magasin Le Fumeur sont soumis à autorisation

Autres dossiers
709 W 250, volume 2 (1987-1990)
1198 W 752, modification de devanture (refus, 1997)
1601 W 910, changement des menuiseries (refus, 2003-2004)
1687 W 1399, chute de crépi (2011)


Relevé d’actes

La maison est inscrite dans le Livre des communaux (1587) au nom du drapier Jean Conrad Fischer

Originaire de Leipheim près d’Ulm en Souabe, Jean Conrad Fischer épouse en 1584 Marie Schurer, fille de tanneur
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 2, n° 15)
1584. Dom. Invocavit. Hans Conrad Fischer von Leibheim vnd Maria Schurerin Matthiß Schurer des Rottgerbers tochter, eingesegnet 17. Martÿ (i 3)

Le baptême des deux enfants mentionne le métier de drapier (Tuchmann)
Baptême, Saint-Thomas (luth. f° 47-v, n° 319) 1586. 9. Martÿ. Hanß Conrad Fischer, der tuchman, Maria (infans) Margreth (i 53)
Baptême, Saint-Thomas (luth. f° 116-v, n° 843) 1589. 4. Decemb. Hanß Conrad Fischer, der tuchman, Maria (infans) Hans Conrad (i 126)

Le marchand Jean Conrad Fischer devient bourgeois par sa femme un mois et demi après son mariage.
1584, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 530
Hans Conratt Vischer Vonn Lipheim beÿ Ulm der Handelsmann hatt daß burgrechtt empfangenn vonn maria scheurerin mattis scheurerß deß Rochtt Gerbers dochtter Seiner hausfrauwenn vnnd will Zuo denen Schneiderenn dienenn Actum denn 30.t apprill 84.

Mentions de Jean Conrad Fischer dans les registres du Magistrat. Il sollicite les postes de contrôleur du drap et de courtier
1585 Conseillers et XXI (1 R 61) Hans Conrad Vischer um Thuchstreicher dienst. 75.
1591 Conseillers et XXI (1 R 68) Hans Conrad Vischer vmb Thuchstreicher dienst. 275. vmb Mackler dienst. 408.
1592 XV (2 R 21) Hans Conrad Vischer. 113. [Geldt vffnehmen]
1593 Conseillers et XXI (1 R 72) Hans Conrad Vischer contra Jacob von Molsheims Erben. 416. 427. [pt° schulden], Thoman Kessler contra Conrad Vischeren. 348.
1594 Conseillers et XXI (1 R 73) Nathan Jud zu Hammelburg contra Conrad Fischer. 279. 282. [pt° schulden]
1594 XV (2 R 23) Hans Conrad Vischer. 82. [Jud zu Hammelburg]
1595 XV (2 R 24) Hans Conrad Vischer. 111. [wegen Zehrcosten]

La maison appartient ensuite au chapelier Jean Jacques Spiess qui épouse en 1587 Anne, fille du chapelier Alexandre Ketter de Barr

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. p. 366 n° 15)
1587. Ostern Hans Jacob Spiess der Huttmacher vnd Anna Alexander Ketters des huttmachers von Barr hinterlassene tochter, Eingesegnet Zinstag 25. Aprilis (i 191)

Jean Jacques Spiess rembourse en 1598 un capital assis sur sa maison face au poêle de la Mauresse

1598 (xxviij tag Septembris), Chancellerie, vol. 315 (Registranda Meyger) f° 236-v
(Inchoat. in proth. fol. 196.) Erschienen Hannß Pintele der Goldtschmidt Burger Zu Straßburg
Hatt bekhandt vnnd Inn gegenwertigkeit Hannß Jacob Spießen Huttmachers, Burgers Zu Straßburg offentlich verÿehen, das Jetzgemelter Hanß Jacob Spieß, mit 20 pfund pfenning St. Hauptgutts, die auch Er Hanß Pintele harumb Empfang. & Abgelößt hette, Ein Pfund Pfenning gelts, das Er Hanß Jacob Spieß bitzher Alle Jahr vff Sant Martins tag Zu verzinsen schuldig gewesen,
von, vnd abe, hauß vnd Hoffestatt, alhie Inn der Statt Straßburg hinder der Altten Metzig, gegen der Zunfft stuben Zur Mörin genant hinüber, nebent Aprill Brosier dem Meßerschmÿtt ein, vnd Andersit Jacob Rÿchting dem Schuhmacher geleg.

Le chapelier Jean Jacques Spiess hypothèque la maison au profit du marchand Martin Renaud (Reinold)

1601 (xxiiij tag Martÿ), Chancellerie, vol. 335 (Registranda Meyger) f° 108-v
(Inchoat. in Proth. fol: 150.) Erschienen hannß Jacob Spieß d. huttmacher burger Zu Straßburg
haben bekhandt vndt Inn gegenwertigkheit herr Martin Rheinoldt handelßmans burgers Zu Straßburg – schuldig sige 200 guldin
Zum vnderpfand Hauß Vnnd hoffestatt, geleg. Inn der Statt Straßburg, beÿm fischmarck geg. d. Mörin Zunnftstuben vber geleg. einsit Nebent April Brosio dem schwerdtfeger, Andersit Thoman Odino dem handelßman hinden Vff den Vlmergraben stoßend. Dauon gond & Acht guldin gelts Ablösig mit 200 guldin Martin haasen des Khauffhauß Knechts selig. Erben, Item v guldin gelts Lösig mit 100 guld. wÿland H Sebastian Schimpfen selig. Erb. Mehr ij lb d gelts, wid. khöuffig mit xL lb d em Armen weÿsen Khind. Item j lb x ß d stond In hauptgutt xxx lb dem Closter Zu den Rewerin, vnnd iij guldin gelts Lösig mit L guldin werung einer Frauwen Zu Hagenouw Sunst ledig vnd eig.

Nouvelle hypothèque entre les mêmes. En marge, quittance donnée en 1610 à Paul Helwig

1606 (xv Augusti), Chancellerie, vol. 367 (Registranda Kügler) f° 220
(Inchoat. fo: 272.) Erschienen herr hanns Jacob Spieß handelßmann
hatt in gegensein Hans Martin Reÿnolts Gewerbßmans – schuldig sige 300 gudlin zu 15 batzen
dafür Vnderpfand sein soll huß v hoffestatt mit all and. Ihren gebeu geleg. Inn der S S Vnden am vischmarck hinder der alt Metzig einsyt Thomas Ottino andersyt Aprilis Proser stoßend hind. vff den Vlmer graben, Davon gnd 8 guldin gelts loßig mit 200 guldin Straßburger herrn Marco Floro, Mehr 5 guldin widerkheüffig mit 100 guldin Straßburger herrn Sebastian Schimpffer selig erben, Item ij lb gelts den Armen weÿß Kindern ,Wÿther j lb x ß der Closter Fr. Zu den Reuern, So dann 5 guldin vngeuorlich Allmend gelt der S S sunst eÿgen
[in margine :] Erschienen herr Martin Reÿnolt hatt Inn gegensein Pauli Hellwig dem Jetzmals hie Inn geschribne verunderpfändte Behausung zustendig (…)den xxiiij tag Aprilis 1610

Le marchand Jean Jacques Spiess hypothèque la maison au profit du docteur en droit Philippe Geiger

1607 (xviij Januarÿ), Chancellerie, vol. 373 (Registranda Kügler) f° 14-v
(Inchoat. fo: 16.) Erschienen herr hanns Jacob Spieß handelßman
hatt in gegensein der Ehrenvest hochgelerten herrn Philip Gygern der Rechten doctor – schuldig seÿen 105 pfund pfenning SW
dafür Vnderpfand huß hoffestatt m. all Ire gebeu geleg. Inn der S S vnden am Vischmarck bey der alten Metzigk ein seyt Aprilis Persinger Messerschmid anderseyt Thoman Ottino stoßend hind vff den Vlmer graben Dauon gnd Zuvor Acht guld. gelt loßig mit ij C herrn Martin haßen Khauffhuß Knecht selig. erben, Mehr fünff guldin gelt SW herrn Sebastian Schimpff selig. erben, Weÿth. ij lb d gelts den Armen weyß Kinder, Mehr j lb x ß dem Closter Fr. Zu den Rewern, So dann vonn dem Almend blatz ij lb x ß vnser g herren der SS vnd dann viij lb x ß glts losig mit j C L lb d Martin Reÿbels Buchaltern Inn herrn Bydo gd.
[in margine :] Erschienen Geörg Basilius Geÿger Innammen h. doctor Philips Geÿgers seines Vatters bekhant In gegensein hannß Jacob Spiessen des Schuldbekhenners (…) Actum den 4. tag Julÿ anno 608.

Le marchand Jean Jacques Spiess hypothèque la maison au profit de Pierre Fels et frères de Saint-Gall

1608 (vt spâ [xiiij Januarÿ]), Chancellerie, vol. 377 (Registranda Kügler) f° 11
(Inchoat. fo: 8.) Erschienen Herr Hanß Jacob Spieß Handelßmann burg. alhie
hatt in gegensein Hannß Mautzen Vonn Costantz dißer Zeÿt dieners herrn Peter Felßen vnd seiner gebrüdern, Vonn Sannt Gallen – Schuldig sige 184 guldin xxi Creützer für allerhand wahren Ime vnd Johannis Bapt. 1607. verkaufft
dafür Vnderpfand sein soll huß hoffestatt mit d. gebeüwen gelegen Inn d. St. St. vff dem Vischmarck einseÿt neben Aprilis Brosier seligen erben and.seÿt h. Thoman Ottino stosst hinden Vff den Ulmer graben, dauon gendt Jährlich Acht guldin gelts loßig mit 200 guldin Mehr fünff guldin gelts loßig mit 100 guldin Straßburger weÿland herrn Sebastian Schimpffen tuchhändler selig erben, Item Zweÿ pfund pfenning glts losig mit (-) den Armen Wayssen kindern, Item j lb x ß wider kheuffig mit xxx lb d dem Closter Fr. Zu den Reuwern, Item 50 guld gelts abloßig mit 300 guld. zu xv batz. H Martin Reynolten, wyther 5 pfund pfenning herrn Philip Gygern des Ach davon (-) vnd dann 2 pfund pfenning gelts Almend Zins der S S

Jean Jacques Spiess et sa femme sollicitent en 1617 le pardon auprès des Conseillers et des Vingt-et-Un après avoir été bannis. Il souhaite rester à Strasbourg au moins jusqu’à ce qu’il se soit relevé de sa maladie. Le consul est d’avis de ne pas revenir sur la sentence. L’assemblée confirme que les pétitionnaires doivent quitter la ville
1617, Conseillers et XXI (1 R 98)
(f° 254-v) Montag den 1. Septemb. – Hans Jacob Spies vnd sein fraw vmb begnadigung. 254.
Hans Jacob Spiessen haußfr. vbergibt den desselben weg. per Tromern ein supplôn bitt umb milderungk gestrig. ertheilten bescheÿds, crafft deren er vnd sie die Statt raumen sollen, beclagt sich d. er ein armer krancker Mann bitt underthenigk vnd vmb Gottes willen Ihme die Barmhertzigkeÿt Zu erweisen, d. er die übrige Zeit seines lebens alhier zu pringen moege, od. da das nicht sein Koenne, Ihn so lang alhie Zu laßen biß er wid. Zu seiner gesundheiÿdt komme, der H. Ammt. bericht was es dar lauth, vnd d. ein Ehrsamer Rath erkandt, d. sie vortziehen sollen.
Erkanth, Pleibt beÿ eines Ers. Raths erkantnus vnnd solle man Ihr sag. sie sollen beede dem bescheÿdt Statt thun, oder man werde sie In hafft Ziehen und Zue Stadt hienauß führen laßen. H. Müge, H. Hammerer

Le marchand associé Jean Jacques Spiess et sa femme Anne Gerlinger vendent la maison au fourbisseur Paul Hellwig et à sa femme Dorothée Schwanfelder

1610 (Ersten Februarÿ), Chancellerie, vol. 388 (Registranda Kügler) f° 56-v
Erschienen h. Hans Jacob Spieß handelgemein V Frauw Anna Gerlingerin sein eheliche hußfr. verkauffen
paulo hellwig Schwertfegern vnd Dorotheen Schwannfelderin seiner Ehegemehl
huß V hoffstatt mit all. Iren gebeu geleg. Inn der SS Vnden am Vischmarck d es newe* die alt Metzigk geßl. gegen der Zunfftstuben Zur herren Mörin einsyt neben Aprill presers Schwerdrfegers selig. erben, andersyt Thoman Ottino stoßt hind. vff den olmer graben, davon gnd xxx ß d gels Vff S Matys tag loßig mit xxx lb d dem Closter Frauwen Zu der Reweren, Mehr ij lb d gls vff der heÿligen Creutz erhöhung tag d Arm. weÿßen Kinder hiehero Inn hauptgutt gerech, für 40 pfund pfenning sie seye ewig fürbietig Ehrschetzigt in gold oder Müntz abzulößen also haben die Kheuffer angenommen, Item ij lb xij ß vij d vff S Georgen tag lößig mit 52 pfund 10 schilling pfenning herr Sebastian Simpffle xxj selig erben, Item 8 guldin gls Straßburg vff Sannt hermans tag abloßig mit 200 guld derselb. werung wÿland Martin haaßen Khauffhauß knecht selig erb. Item ij lb xvj ß Allmend Zinß vff Martin d. S S empft ein Jeder Zinßmeyster, So d. Wyther verhafftet für 300 guld. zu xv batzen h Martin Regel vnd Marie Verkhündung nechstkhfftig Zubezalen Sunst für freÿ ledig vnd eÿgen, der Khauff vber solche beschwerd. für 650 pfund pfenning
Hiebeÿ geweß. Jacob Schwanfelder v Jost Schwanfelder beÿd Scheÿdenmacher der Kheuffer schwager vnd brud.

Originaire de Glashütte en Misnie, Paul Hellwick épouse en 1606 Dorothée, fille du fourbisseur Josse Schwanfelder
Mariage, cathédrale (luth. p. 168)
1606. Dominica septuagesima den 16. Februarÿ. Paulus Helwick der schwerdt feger von der glaßhuten aus Misn(ien) und Dorothea Jost schwanfelders des scheiden machers tochter (i 88)

Paul Hellwick devient bourgeois par sa femme quatre mois après son mariage
1606, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 871
Paulus Hellwigkh der Schwerdtfeger Vonn Glaßhüet Inn Meichsen, Empfahet d. B: Vonn seiner haußfrauwen Dorothea Jost Schwanfelders des scheidemachers dochter Will Zu den schmidten dienen Actum 5 Junÿ Anno & 606.

Paul Hellwick se remarie en 1626 avec Marthe, fille du conseiller Jacques Borst (sous le nom de Hellbeck par confusion, cf. Paulus Hellwick der schwerdtfeger alß eheuogt Martha Borstin, 1626, Chambre des Contrats, vol. 459 f° 252)
Mariage, cathédrale (luth. p. 72)
1618. Dominica 13. Trini: d. 30. Augusti. Paulus Hellbeck der schwertfeger vnd J. Martha H. Jacob Borsten alten grosen Rahts verwandten tochter, Eingesegnet montag d. 7. 7.bris (i 41)

Paul Hellwick loue au marchand Jean Goll deux arcades pendant les foires

1616 (ut spâ [den Andern Marty]), Chancellerie, vol. 423 (Registranda Kügler) f° 51
(Inchoat. fo: 54) Erschienen herr Augustus Goll handelßman hatt Inn nammen vnd vonn wegen herrn hannß Goll seinem bruder
in gegensein M. Paul Hellwegen Schwertfegers
das bemelte beÿde gebrüder Ime v seine erben Vier Jar lang die nechsten nach einander volgende allein beÿde Straßburger Sanct Johannis vnd Weÿhenachten Messen so lang dieselbe weren vonn bemetem m Pauli Hellweg Zwen Bogen vnder einer Behußung allein den yn v vßgang In seiner behußung vorbehalten Inn der S S Vnden am Vischmarck einsyt Thommen Ottnos anderseyt Heinrich Vogt schumacher seligen erben gelegen Entlehne So Khunfftig Johanns Meß anstehen für Jede Meß 25 guldin Zu xv batzen

Jean Jacques Spiess demeurant à Haguenau demande que lui soit payé le solde du prix de la maison. L’acquéreur a déposé la somme à la Tour aux deniers jusqu’à ce que le procès soit terminé, l’orphelinat demandant que lui soit remboursé le capital garanti sur la maison.
1618, Conseillers et XXI (1 R 99)
Johann Jacob Spies contra Philipp Lewbrandt u. Hans Conrad Fischern. 115. 256.
(f° 115) Sambstag den IX Maÿ – Johann Jacob Spies contra Philipp Lewbrandt u. Hans Conrad Fischern
Hagenawisch schben abgelesen, darin sie vermög beylag begeren d. Irem Pfründer Johann Jacob Spies vnd Philipp Lewbrand vnd H. C. Fischer möchte wegen eines hauses am Fischmarck beschendt wid. fahren, d. mit 5 Jar die sich beschlossen H Strohecker meldt d. vor dem Kl. Rhatt die rechthanhig. Erk. Man soll befehlen Zu befinden d. Ursachen der verweilung* fürbring. H. Meichsner, H. Strohecker

(f° 256) Sambstag den XIX Septemb. – Johann Jacob Spies contra Philipp Lewbrandt u. Hans Conrad Fischern
Hagenawisch schben abgehört darin die abermal vmb befürderung der Rechtfertigung Zwischen Jo: Jacob Spiessen ca. Hanß Conrad Fischern und dem Weysenhauß alhie ansuchen vnd betten die sach Zubefurdern.
Erk. Man soll auf such. vnd wid.bringen. H. Meichsner, H. Spies

1619 Conseillers et XXI (1 R 100)
Hans Jacob Spies contra Hans Conrad Fischer. 84.
Jacob Spies contra Philipp Foßlins wittib. 57.

1620, Conseillers et XXI (1 R 102)
Hans Jacob Spies contra Paul Helwig. 131. 245. 262.
(f° 131-v) Sambstag den III. Junÿ – Hagenawisch schrbn. abgehört, darin sie für Iren Pfründer Hans Jacob Spiessen C. Paul Helwig schrbn welcher ein summa gelts vom Kauffschilling einer behausung bey d. Morin Zunfft d. fegfeur genant. in der Muntz gelegt begern d. Er Helwig solches entschlage, In d. supplôn des Spiesen befund. sichs, d. solch hauß den weysen hauß Jerlich ij lb d Erbzinß gereicht auch d. hauß der Pfleg vor dem Kl. Rhatt wegen vnabgerichter Zinß Zuerkant worden, daher er Spieß mit d. Pfleg abgefund. u solche Erb gerechtigkeit an sich bracht, die will er auch behalten vnd d. hauß nit ledig sondern den Zinß Jährlich empfang. und der Erbs gerechtigkeit für sich behalten
Erk. Man soll den Pflegern des Weysenhauß d. schben Zustellen die werden wissen Zubericht. wie es mit der Erb gerechtigkeit beschaff. gewesen Zeugnis ane H. Voltz H Nessel

(f° 245) Montag den XI Septembris – Hans Jacob Spies contra Paul Helwig.
Hagenawisch schrbn. abgelesen darin sie abermal für Hanß Jacob Spießen, wid. Paul Helwigken an Zuhaben d. er Ime Spiesen d. in d. Müntz hind.legte gelts entschlag. v. fol. 131. g. Erk. Man solle Hellwigk communiciren ferner bericht Zuthun. H. Lt. Kugler, H Knab

(f° 262) Mittwoch den XX Septemb. – Paul Helwig Ca. H. I. Spießen
Paulus Hellwigk rest. 2 schben von d. Statt Hagenaw insigel für Hanß Jacob Spießen, wid. Ime ubergibt gegen bericht mit 2 beylag, Nis 1. 2. Ist die petitio allein abgelesen, dorin er begert d. er Spies Zu erhebung des deponirten gelts an d Müntz angehalten und es bey dem Contract gelassen werde, wurd angezeugt d. der Erb Zinß dem Weissenhauß Zugehorte, vnnd auf ein gewisses verglich. Itze woll Spießen solche Erb gerechtigkeit für sich behalten.
Erk. vorige Hn sollens besichtigen ob der vorigen* vergleichung gemäß d* vnd wid.bringen.

Les trois enfants de Paul Hellwick vendent la maison au marchand Josias Gerner

1648 (12. Junÿ), Chambre des Contrats, vol. 501 f° 337-v
Erschienen Anna Maria Hellwigin Michael Glitzen deß Seckhlers eheliche haußfrau mit beÿstand erstermelts ihres Ehevogts, Mehr Martha Hellwigin Jacob Habrechts deß Kanntengießers Ehewürthin mit beÿstand ersternandtes ihres haußwürths, Ferners H Georg Hebding der Metzger und Kleinen Rhats Verwanther alß Vogt Paul Hellwigß, alle treÿ Geschwistrige und Weÿl. H Paul Hellwigß groß. Rhats Verwanthens seel. hinderlaßene Kind. und Erben
hatt in gegensein H Josiæ Gerners deß handelßmanns (verkaufft)
hauß, hoffstatt Gaden mit allen deren Gebäwen & alhie am undern Fischmarckh, neben weÿl. Johann Solcourts deß Seidenhändlers seel. hinderlaßenen Erben ein: und anderseit neben Georg Kilian dem Weißbeckhen, hinden vff den Vlbergraben stoßend gelegen, davon gehnd iahrs vff Georgÿ 5. fl. Straßb. wehr. lößig mit 100. fl. besagter Wehr. H Johann Sebastian Zeißolffen deß geheimen Regiments der Herren Treÿ Zehn und dann 2 lib. 16 ß vff Martini der statt Straßburg Allmendgelts (vff sich genohmen) – umb 1650 Pfund

Le marchand Josias Gerner natif de Wimpfen en Wurtemberg épouse en 1647 Marguerite, fille de l’aubergiste Jean Lobstein
Mariage, Saint-Nicolas (luth. n° 19)

1647 – Dominica XXIII Herr Josias Gerner der Handelß Man und burger allhie, Herr Johann Gerner burgers und Rathsverwant. Zu Wimpffen hind.laßener Ehelicher Son, V. J.fr. Margaretha Herr Johann Lobstein geweßenen gastgeber Zum Bock hind.laßene Eheliche tochter (i 252)
Proclamation, Temple-Neuf (luth. p. 513) 1647. Herr Josias Gerner der Handelßmann, H. Johann Gerner des geweßenen Rathsverwandten und burgers zu Wimpffen ehelicher sohn, Vnd Jfr. Margareth. H. Johann Lobstein deß geweßenen Wirths Zum Bock alhie eheliche tochter. Zu St: Niclaus (i 261)

Josias Gerner devient bourgeois par sa femme
1647, 4° Livre de bourgeoisie p. 246
Herr Josias Gerner Von Wimpffen der handelßmann, empfangt daß Burgerrecht von seiner haußfrawen Margaretha Weÿl. Johann Lobsteins seel. dochter umb 8. GoltR. sind beede ledigen stands geweßen, wird Zweÿ Taußendt fl Verstallen, Und Zu E.E. Zunfft den Spieglern dienen Jur. den 13. 10.bris 1647.

Il se remarie en 1661 avec Marthe, fille du cordonnier Laurent Voltz
Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 11-v, n° 50)
1661 – Dom : 14. post Trin: die 25. 7.br. Zum 2. mahl Hr Josias Gerner der handelßmann undt Burger alhier und Jfr. Martha, Lorentz Voltzen Schuhmachers undt Burgers alhier ehel: tochter. Dienstag den 24.ten 7.bris Spiegel, Münster (i 13)

Marthe Voltz veuve de Josias Gerner dépose en 1690 un testament chez le notaire Kitsch

1690 (26.8.), Me Kitsch (Jean, 1 AH 5891, Protocole) f° 283
Instrumentum Über frawen Marthæ Voltzin, Weÿlandt Herrn Josiæ Gerners gewesenen handelsmanns seeligen hinterlaßener fraw Wittib.
im Jahr 1690, auf Sambstag den 26. Augusti Newen Calenders (…) persönlich erschienen die viel Ehren und tugendreiche fraw Martham Voltzin, Weÿlandt des Ehrenvesten undt Vorgeachten herrn Josiæ Gerners, gewesenen handelsmanns, burgers alhie zu Straßburg seeligen nachgelaßene fraw Wittib, gesund: gehend: und stehenden leibs (…) Undt seind hievorbeschriebene ding zugangen und beschehen, inn einer an dem Stephans plan gelegenen dem Stifft des frawen haußes Zuständigen behaußung, deroselben vordern Stube, so ein Gaden oder Steegen hoch, auff Gedachten Stephans plan außsehendt

Josias Gerner et sa femme Marthe passent un accord au sujet de la succession de leur fille Marie Madeleine, femme en premières noces de Hermann Kempffer et en secondes du marchand Gaspard Maurer
1679 (2. Xbr), Chambre des Contrats, vol. 548 f° 880
Hannß Caspar Maurer der Handelsmann, mit beÿstand Hannß Philipps Lobsteins deß Ammaÿster Knechts, und Johann Lobstein deß Kieffers an einem
So dann herr Josias Gerner der handelßmann und Fraw Marthä beÿde Eheleuth sein Maurers resp. Schwäher und Stieff schwieger Mutter am andern theil, Zeigten an und bekannten freÿ gutwillig offentlich,
dEmnach Er Maurer sich mit weÿl. frawen Maria Magdalena gebohrner Gernerin auch weÿl. Hermann Kempffers deß Jüngern geweßenen Lederhändlers wittibin sein herrn Gerners eheleiblichen dochter ehelich Verlobet, und bald darauff durch Herrn Johann Christoph Ortner Notarium den 4.ten Aprilis 1677. ihrer Eheberedung uffrichten laßen, in welcher, Zwischen beÿden Parthen § Endlich und zum Sÿbenden, wohlbedächtlich Verglichen worden, daß Ihme Maurer und seiner damahligen Verlobten, die alhier uff dem undern fischmarckh gelegene Gernerische behaußung umb 120. iährlichen Zinnßes verlühen, und dann die im Gernerischen Gewerb Vorhandene Wahren käufflichen überlaßen, und solche umb mehrerer Richtigkeit und Versicherung willen gleich nach Verfloßener Joh: Meß deß obgd. 1677.ten jahrs, dem Einkauff nach ordentlich inventirt, und æstimirt worden, auch waß alß dann der Anschlag der Calculus in summa mit sich führen würde, denen selben umb solchen Preiß eÿgenthümblich zu stehen, zumahlen Sie beÿden an dem Pretio alß balden Zum Angelt 1500. fl. und ahne dem überrest alle darauff folgende Straßburger Meß 400. fl. biß Zur Völligen bezahlung Zwar Jedeßmahlen ohne zinnß aber auch ohnfehlbar ohne Verursachung einigen Kostens und schadens zu erlegen schuldig sein solten, Alß seÿen darauff der Eheberedung gemäß erwehnte Wahren, dem Ein Kauff nach, umb 3860 fl. angeschlagen worden, und habe Er H. Gerner und seine haußfrau ferner für Hauß Zinnß. 300. fl. und für bezahlten Allmend zinnß 17. fl., und also summetim 4178. fl. Zuerfordern gehabt (…)

Anne Marguerite Gerner recueille la maison dans la succession de ses parents. Elle se convertit pour épouser en 1690 le marchand Antoine Quinsard. Elle meurt sans enfant en 1720 après avoir légué à sa cousine Sophie Gerner la maison que les experts estiment à 1 400 livres.

Originaire de « Grubenbach », fille du bailli de Meissenbach (près de Heilbronn) Georges Christophe Gerner, Sophie Gerner (Sophie Catherine Cordule Gerner) épouse en 1721 l’orfèvre Jean Jacques Schwing, fils du constructeur de bateaux Jean Jacques Schwing : contrat de mariage, célébration
1721 (2. 7.br), Not. Lobstein (Jean, 31 Not 76) n° 61
Eheberedung – zwischen dem Ehrenvest, Großachtbahr und Kunsterfahrnen herrn Jacob Schwingen, dem Ledigen Goldarbeiter, weÿl. des Ehren: und Wohlgeachten Herrn Johann Jacob Schwingen des geweßenen Schiff Zimmermann und burgers allhier Zu Straßburg nunmehr seeligen hinderlaßenen ehelich erzieltem Sohn, als dem herrn Bäutigamn ane einem,
So dann der Wiel Ehren und tugendbegabten Jungfrauen Sophiæ Gernerin Von Grubenbach gebürtig, des Edel, Wohl Ehrenvest und hochgelehrten herrn Georg Christoph Gerner (ehelich erzeugten Tochter)
So beschehen undt Verhandelt seind dieße ding in der königlichen freÿen Statt Straßburg auf Dienstag den 2. Septembris im Jahr als man nach Christi unßers einigen Mittlers und Seeligmachers freudenreicher Geburth Zahlte 1721

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 342 n° 51)
1721. d 5. 9.br sind nach 2. maliger Proclamation ehelich Copulirt und eingesegnet worden Joh: Jacob Schwing der Ledige Gold Arbeiter u. b. alhier weÿl. Johann Jacob Schwing gewes. Schiffbäuers nachgel. ehl. Sohn und Jgfr. Sophia Catharina Cordula H. Georg Christoph Gerners, Ampt Manns Zu Massenbach Nachgel. ehel. tochter [unterzeichnet] Johann Jacob Schwing als hoch Zeiter, Sophia Catharina Cordula gernerin als hochzeiterin (i 341)

Originaire de Wimpfen, Catherine Sophie Cordule Gerner devient bourgeoise par son mari quatre mois après son mariage
1722, 4° Livre de bourgeoisie p. 872
Fr. Catharina Sophia Cordula gebohrene Gernerin von Wimpff in der pfaltz geb. weÿl. H geörg Christoph Gerners Ambtmanns Zu Maßenbach eheliche tochter erhalt das burgerrecht von ihrem ehemann Johann Jacob schwing dem goldtarbeither umb die tertz des alten burger schillings, will beÿ E. E. Zunfft Zur Steltz dienen prom: den 25. feb 1722.

Jean Jacques Schwing demande à s’inscire pour faire son chef d’œuvre
1720, Protocole de la tribu de l’Echasse (XI 103)
(p. 156) Anno 1720 Donnerstag den 29. Februarÿ Anno 1720 – H. Johann Jacob Schwing der goldarbeiter von hier gebürtig erscheint und berichtet, daß seine Jahr Zu auffnehmung, deß Meisterstücks allerdings verfloßen, alß bittet Er umb würckliche auffnahm deßelben

Jean Jacques Schwing obtient des Quinze de faire son chef d’œuvre avant Jean Frédéric Gollwitz qui s’est inscrit avant d’avoir fini sa formation. Il argue qu’il est fils de bourgeois, qu’il exerce son métier depuis treize ans et qu’il a l’intention d’épouser une veuve, Marie Salomé Kast née Bächs. Les Quinze délivrent une expédition de leur jugement.
1720, Protocole des Quinze (2 R 124)
(p. 134) Sambstag d. 16. Martÿ 1720. – Moss. nôe. Johann Jacob Schwingen des ledigen Goldarbeithers undt burgers Sohn C. E. E. Zunfft zur Steltz Zunfftmeister, ppal. hat seine Zeit überflüßig Verarbeitet und wolle sich Verheurathen hat aber Vom Zunfft protocoll d. 13. huj. mit Kommenden Extract erhalten, bitt Deput. Factaque relatione, Ihme Zu dem Meisterstück ohne auffschub gnädig Zu admittiren. Fuchs Citatus Zu gegen, bitt Depp. Erkannt Willfahrt

(p. 169) Sambstag d. 6. Aprilis 1720. – Joh: Jacob Schwing C. E. E. Zunfft zur Steltz pt° Meisterstückhs
Iidem [Obere Handwerck Herren] laßen ferner per Eundem [Secretarium] referiren, Es habe Johann Jacob Schwing der ledige Goldarbeiter undt burgers Sohn allhier in einem gehaltenem Recess C. E. E. Zunfft Zur Steltz berichtet, daß er seine Zeit schon überfleüßig Verarbeitet hab, und sich zu Verheürathen willens seÿe, mit unterthäniger bitt Ihme ohne Auffschub Zu dem Meisterstück gnädig Zu admittiren, producirt anbeÿ einen Zunfft bescheid vom 29. feb. jüngsthien, laut deßen er Zur geduld verwießen worden, biß ein anderer nahmens Johann Friderich Gollwitz das seinig in perfection gebracht haben werde. Auff geschehene Remission seÿe neben dem Imploranten erschienen H Not. Pantrion alß Curator, undt deßen geweßener Lehrmeister Johann Heinrich Schaumann burger, und Goldarbeiter, welche beÿgefügt daß gedachter Schwing schon 13. Jahr beÿ der profession seÿe, folglich seiner Zeit schon längstens und Zwahr vor 6. Jahren verarbeitet habe. .so seÿe er eines Burgers Sohn, hingegen Gollwitz ein fembder, 3° Wolle Er Mariam Salome Kastin gebohrne Bächßin eine Meisters Wittib mit dreÿen Kindern heurathen, 4° habe sich Gollwitz beÿ dem alten Zunfftmeister, ehe und bevor der seine Zeit Völlig Verarbeitet habe, umb das Meisterstück angemelt, und 5.to alß der Implorant beÿ gericht Vorgefunden, habe man Ihme nicht einmahl anhören oder reden laßen wollen. Worauff nôe der Imploranten H. Johann Peter Tscherning alß Zunfftmeister, neben Welchem auch vorgestanden Johann Carl Baldner, Goldarbeiter, geantworet, die meister stimmen seÿen in Favorem des Gallwitzen auß gefallen, der Implorant aber habe sich beÿ Ihme Tscherning 2. tag Zuvor ehe Gallwitz Zu ihme gekommen, angemeltet und alß diser sich beÿ H Haltenwangen den Alten Zunfftmeister angemelt habe, seÿe seine Zeit noch nicht völlig Zu end gewesen, er seines orths finde selbsten daß dem Imploranten der Vorzug gebühre, Man habe aber auf seithen der Depp. auch vor nöthig erachtet, gemelten Gallwitz hierüber Zu vernehmen, Welcher ausgesagt, daß er schon Vor einem halben Jahr beÿ H. Haltenwangen, um das Meisterstückh Zu Verfertigen angesucht, mußte aber auch gestehen daß damahlen seine Zeit noch nicht völlig Zu end geloffen war. Nun finde man in alle weeg billich Zu sein, daß dem Imploranten den Vorzug vor Ihme Gallwizen, aus oberzehlten ursachen, gebühre, folglich demselben zu adjudiciren, und insonderheit die umbstände daß er eines hiesigen burgers Sohn seÿe, eines Meisters Wittib heürathe undt Viel Jahr lang schon seine Zeit völlig Verarbeitet habe, Vor denselben militiren, neben dem Kein Articul Vorhand. daß wann einer sich beÿm Zunfftmeister anmeldet, ein solcher Vor andern Zu admittiren seÿe, welches eigentlich Vor gericht geschehen solle, und halte man davor das das allegirte Zunfftbescheid zu reformiren, mithin Imploranten Vor Gallwitzen Zu dem Meisterstückh Zu admittiren, und Zu laßen seÿe, die genehmhaltung Zu MGHh. stellen. Erk. beliebt.

(p. 202) Sambstag d. 20. Aprilis 1720. – Johann Jacob Schwing C. E. E. Zunfft zur Steltz
Iidem [Obere Handwerck Herren] laßen ferner per Eundem [Secretarium] referiren daß Johann Jacob Schwing des in sachen seiner C. E. E. Zunfftgericht Zur Steltz ergangenen Bescheidts Comm. begert auch erhalt, welcher so fort wie folgt auffgesetzt word.
Bescheid. Sambstag d. 6. Aprilis 1720. In sachen Johann Jacob Schwing des ledigen Goldarbeithers entgegen und wieder E. E. Zunfft zur Steltz appellaten am andern theil, Ist pt° admissionis Zum Meisterst. Erk. wird der unterm dato 29. febr. jüngsthin ertheilte Zunfftbescheid reformirt, mithin Appellant alß der erste zu Verfertigung des Meisterstücks, Vor Johann Friderich Gallwitz admittirt.
Zu Mggh. stellend, ob sie diesen Auffsatz genehm halten und erkennen wollen, daß selbiger in der Cancelelÿ expedirt und dem Appellantten Zugestellt werde. Erkand, quoad sic.

La tribu donne la priorité à Jean Jacques Schwing d’après la décision des Quinze. Jean Jacques Schwing présente le 6 septembre 1720 son chef d’œuvre qui donne satisfaction aux examinateurs. Il est reçu maître.
1720, Protocole de la tribu de l’Echasse (XI 103)
(p. 161) Dienstag den 23. Aprilis Anno 1720 – Johann Jacob Schwing der ledige Goldarbeiter von hier gehörig erscheint undt berichtet, daß Maßen Gnädige Hhn die XV. Krafft dero bescheids de 6. Aprilis Anno 1720. Erkannt und außgesprochen haben, das Meisterstück vor Johann Friderich Gallwitz dem Silberarbeiter von Ohlaw auß Schlößien gebürtig, auff Zunehmen und Zuverfertigen und also Er Schwing den verzug haben solle, alß bittet Er umb würckliche Auffahm deßelben, Erkannt wird demselben beÿ sogestalt der sachen gegen Erlag der Gebühr willfahrt.

(p. 175) Freÿtag den 6. 7.br Anno 1720 – H Johann Jacob Schwing der ledige Goldarbeiter und burger allhier erscheint und præsentirt sein am 23. Aprilis jüngsthien auffgenommenes Meisterstückh, bittet darüber zu erkennen.
Die dreÿ Hh. Geschworne Hhn Siberschauer referiren nach Genugsamer besichtigung daß die vorgelegte Meisterstück sehr gut und wohlgemacht, und dannenhero vor ein Meisterstück sehr wohl geachtet seÿn und wann Er kan handtrew geben ane Eÿdtes Statt, daß Er sollches mit eÿgener handt gemacht solle Er vor einen Meister Erkant werden. E. E. Gericht votirte similiter dedit fidem.

Jean Jacques Schwing loue au marchand François Meunier une boutique et un bureau au rez-de-chaussée

1729 (18.11), Chambre des Contrats, vol. 603 f° 518-v
Johann Jacob Schwing der goldarbeiter
in gegensein H. François Meûnier des handelsmanns
verlühen, In einer seiner Ehefrauen eigenthümlich zuständigen am Undern Fischmarckt einseit neben Kilian dem weißbecken anderseit neben einem H. Johann Michael Wolff dem banquier und EE K. R. Beÿsitzer zuständigen hauß hinten auff den Ullwergraben gelegenen behausung, Unden auff dem boden den Laden sambt dabeÿ befindlichem Comtoir – auff 4 nacheinander folgenden jahren anfangend von nächst kommend weÿnachten um einen jährlichen Zinß nemlich 50 pfund

Jean Jacques Schwing meurt en 1736 en délaissant trois enfants. Les experts estiment la maison à 1 250 livres. La succession s’élève à 1 544 livres

1737 (7.2.), Not. Fingado (Jean Christophe 10 Not 4) n° 154
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen liegend und fahrendter Haab Nahrung und Güthere, Schulden und Gegenschulden, verändert, unverändert und theilbahr überall nichts davon ausgenommen, so weÿland der großachtbahr: und Kunsterfahrene H. Johann Jacob Schwing geweßter Goldarbeiter und Burger allhier nunmehro seel. nach seinem am 1. Junÿ Zurückgelegter 1736. Jahrs aus dießer welt genommenen tödlichen Hientritt verlaßen, Welche Nahrungs Verlaßenschafft heüt dato auf freundliches ansuchen erfordern und begehren der nach dem Eingangs benambster Kinder und Erben vogt und Frauen Sophiæ Catharinæ Cordulæ Gernerin der Hinterbliebenen Wittib selbsten ordnungs mäßig inventirt und ersucht (…) So beschehen Straßburg den 7. Februarÿ 1737. in beÿseÿn S. T. Herrn Johann Friderich Walters E E großen R. alten beÿsitzers der Frau Wittib beÿstandts und H. Johann Peter Kammen, des Zinngießers und burgers allhier der Erben geschwornen Vogts.
Der Verstorbene seel. Hab ab intestato Zu seinen rechtmäsign Erben verlaßen wie folgt. 1° Sophiam Magdalenam so ohngefehr 13. Jahr alt, 2° Jacob Christoph, so nahe beÿ 11 Jahr und 3.tio Susannam Magdalenam so beÿ die 6 Jahren alt, Alle dreÿ gebohrne Schwingen undt mit eingangs gemelter frau wittib ehel. erziehlt und Zu gleichen Theilen hinterlaßene Erben
Copia der Eheberedung.
Bericht zu gegenwärtigen Inventario gehörig. Es hat die hinterbliebene Wittib nach vorgelesener Eheberedung declarirt, daß ihr Verstorbene Ehemann /:außer etlich wenigen bettwerck:/ nichts Zu ihro in die Ehe gebracht, und daß H. Notarus Pantrion dießer geweßener Vogt, alles vielfältigen sollicitirens ohnerachtet, biß dahero niemahlen Zu richtiger Rechnung gebracht werden können, dahero man auch niemahlen wißen mögen, worinnen des abgelebten Elterlich ererbtes guth bestanden (…)

Eigenthumb ane einer Behaußung der Wittib ohnverändert. Ein Behaußung, Hoffstatt, und gaden, sambt allen deren gebäuen, begriffen, weithen, Zugehörden und gerechtigkeiten allhier Zu Straßburg am undern Fischmarck gelegen 1.s. neben Michel Stahl dem weißbecken 2.s neben herrn Picke dem Kauffmann vornen auff ermelten Fischmarck und hinten auff den Ullmergraben stoßendt, davon gibt mann Jährl. auff Martini gemeiner Statt Straßb. 2. lb 16 ß Allmend geldt sonsten aber leedig vnd eigen und ist solche behaußung nach der geschwornen Werckmeistern Abschatzung angeschlagen worden pro 1250. lb. Hierüber besagt ein teutscher pergamentener Kauffbrieff in allhiesiger Statt Straßburg Cantzleÿ Contract Stuben verfertiget vnd mit dero anhangend. Insiegel versehen de 12. Junÿ anno 1648. mit altem N° 1 et 5. marquirt. Von obigem anschlag seind die darauff onerirte 2. ln 16 ß allmendt gelst Zu defalciren mit 112. lb. Mithin wäre nach deren Abzug von solcher Abschatzung ane noch allhier außzuwerfen benantl. 1138. lb
Abschatzung dem 7: Februarÿ 1737. Auff begehren weilandt deß wohl Achtbahen und bescheitenen Johann Jakob schwingen deß gewesenen Goldtschmids seel. hinder laßene Fraw wittib und Erben ist eine behausung alhier in der Statt Straßburg auff dem fischmarck unden gelegen eins eits Neben Killian Stall, anderseit neben herrn Pick dem Kauffmann hinden auff dem Ulmergraben Stoßendt, welche behaußung unden auff dem botten einen getrembten Keller Lahten und schmales hauß Ehren oben dar über ein Stuben hauß Ehren hinder dar an die Kuchen ihm 2.ten stock eine Stuben, hauß Ehren daran ein Cammer und Kuchell, ihm trieten Stock treÿ Cammer, besetzte bienen sambt aller gerechtigkeit wie solches durch der Statt Straßburg geschwornen werckleuthe sich in der besichtigung befunden und Jetzigen Preÿß nach angeschlagen worden Vor vnd Vmb Zweÿ tausent und vünff hundert Gulden Bezeichnuß der Statt Straßburg geschwornen wërckleuthe [unterzeichnet] Michael Ehrlacher Werck Meister deß Meinsters, Johann Jacob Biermeÿer Werck Meister deß Zimmerhoffs, Johann Peter Pflug Werckmeister deß Mauer hofs
Summarum 1544 lb worunter der wittib 1523, den Erben 20, Passiv Schulden 481, compensando 1002

Jean Jacques Schwing meurt de consomption le 3 juin 1736
Sépulture, Temple-Neuf (luth. f° 68-v n° 441)
A° 1736. Sonnt. d. 3. Junÿ morgens um 7. Uhr ist an verzehrender Kranckheit gestorben H. Joh: Jacob Schwing, Goldarbeiter und burger alhier und Zinst. darauf beÿ gehaltener Leichenpredig auff dem Gottes Acker St. Urbani begraben worden. Æt. 47. Jahr 6. Monat und 18 tag [unterzeichnet] Jacob Christoph Schwing als sohn, Johann Peter Kamm alß schwager (i 72)

Sophie Catherine Gerner loue une partie du rez-de-chaussée au sachetier Paul Frédéric Reich

1737 (16.9.), Chambre des Contrats, vol. 611 f° 627-v
Sophia Catharina geb. Gernerin weÿl. Johann Jacob Schwing des goldarbeiters ohnbevögtigt wittib
in gegensein Paul Friedrich Reich des Säcklers
entlehnt, unten an ihrer allhier ahne dem Fischmarckt einseit neben Johann Michael Stahl dem weißbecken anderseit neben H. Picquy dem handelsmann gelegenen Behausung, den Eingang jedoch ahne selbigen zu versperren in einen Vorbanck – auff zweÿ nacheinander kommende jahr von nächstkommenden Michaelis, um einen jährlichen Zinß nemlich 6 pfund

Sophie Catherine Cordule Gerner se remarie avec le pelletier Jean Louis Schlag : contrat de mariage, célébration
1737 (21.12), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 284) n° 72
Eheberedung Zwischen Herrn Johann Ludwig Schlagen, dem Föchhändlern und burgern allhier, dem Wittibern, als hochzeitern, mit beÿstand herrn Johann Joachim Tornarii des Kürßners und burgers allhier E. E. Zunfft der Kürßnern alhier haupt Kanden ane einem
So dann der Tugendsamen Frawen Sophia Catharina Cordula Schwingin gebohrener Gernerin weÿl. Herrn Joh: Jacob Schwingen des geweßenen Goldarbeiters und burgers allhier seel. nachgelaßener wittib, mit assistentz S. T. Herrn Johann Friderich Walters E. E. Großen Raths alten wohlverdienten beÿsitzers und Vornehmen burgers allhier und Joh: Heinrich Schönmanns vornehmen goldarbeiters allhier am andern Theil
So geschehen allhier in der Königlichen freÿen Stadt Straßburg auff Dienstag den 24. Decembris Anno 1737
[unterzeichnet] Johann Ludwig Schlag als hochzeiter, Sophia Catharina Cordula Schwingin gebohrne gernerin hoch Zeiyerin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 168-v, n° 635)
Anno 1738. Mittw. d. 12.ten febr. seind nach ordentl. Proclamation ehelich copulirt worden H Johann Ludwig Schlag der Vöghändler burger und Wittwer alhie und Fr. Sophia Catharina Cordula weÿl. H Johann Jacob Schwing deß burg. und Goldarbeiters nachgelaßene wittib [unterzeichnet] Johann Ludwig Schlag als hochzeiter, Sophia Catharina Cordula Schwingin (i 173)

Fils du cordonnier Josse Schlag, Jean Louis Schlag passe en 1727 avec Elisabeth Lembeck un contrat de mariage non suivi de célébration
1727 (24.3.), Not. Brackenhoffer (Jean, 4 Not 26) n° 116
Eheberedung – Zwischen dem Ehrs. v. bescheidenen Joh: Ludwig Schlag dem ledig. Kürschners Jost Schlag deß gewesenen burg. v. Schumach. alhier ehelich erzeugt. verlaßenen Sohn, alß hochz. ane einem
so dann d. Tugends. Jfr. Elisabetha Lembeckin, weÿl. Heinrich Lembeckhß gewesenen wollenweb. v. burg. alhier Ehelich erzeugte hinterl. dochter als hochzeiterin andern theilß ich begehen
actum Straßb. den 24. Martÿ 1727. [unterzeichnet] Johann Ludwig schlag als hoch Zeiter, 3 Elisabethæ Lembeckin handz.

Jean Louis Schlag épouse en 1730 Marie Elisabeth Bœhm, fille du chantre de Saint-Nicolas : contrat de mariage, célébration
1730 (15.2.), Not. Brackenhoffer (Jean, 4 Not 27) n° 195
Eheberedung – Zwisch. dem ehrsamen Mstr. Johann Ludwig Schlag dem ledig. Kürschner vnd burg. alhier, weÿl. Mstr. Johann Jost Schlag geweß. Schumachers vnd burgers alhier ehelich erzeugten hinterl. Sohn, alß hochzeiter ane einem
so dann der Tugendsahmen Jfr. Maria Elisabetha Böhmin, weÿl. H. M. Christian Böhmen geweßenen Cantoris beÿ der Evangelisch. gemeind Zu St. Niclaus vndt burg. alhier ehelich erzeugten hinterl. dochter alß hochzeitherin
Actum Straßb. d. 15. febr. 1730. [unterzeichnet] Johann Ludwig schlag als hochzeiter, Maria Elisabetha Böhmin als hochzeiterin

Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 220-v n° 2)
Mittwoch den 19. Aprilis seind nach Zweÿmaligen öffentlicher proclamation in der Evangelischen Pfarrkirch Zu St. Niclaus durch priesterliche copulation in den Ehestand eingesegnet Word. Joh: Ludwig Schlag der ledige Kürßner und burger allhier, weil. Joh: Jost Schlagen geweßten Sigristen u. burg. allhier hinterbliebene ehl. Sohn, und Jgfr. Maria Elisabeth Weil. H. M. Christian Friderich Böhmen geweßten Schulmeisters u. Choragi beÿ der Kirch Zu St Niclaus hinterlaßene ehl. Tochter [unterzeichnet] Johann Ludwig schlag als hoch Zeiter, Maria Elisabetha Böhmin als Hochzeiterin (i 226)

Testament
1731 (12.1.), Not. Brackenhoffer (Jean, 4 Not 27) n° 215.a
Testamentum – persönlich kommen und erschienen Seind der ehrsame v. bescheidene Mst. Johann Ludwig Schlag der Kürschner und föchhändler wie auch die Tugendsame Fr. Maria Elisabetha gebohrne Böhmin Sie die ehefrau Zwar hochschwanger doch aber dabeÿ gleich ihren ehemann aufrecht gehend vndt stehenden leibs (…)
Freÿtagß den 12. Januarÿ 1731.

Jean Louis Schlag loue la maison au tailleur Philippe Wiedenmeyer et au passementier Jean Christophe Wurtz

1738 (5.9.), Chambre des Contrats, vol. 612 f° 512
Johann Ludwig Schlag der Küßner fechhändler
in gegensein Philipp Wiedenmeÿer des Schneiders und Johann Christoph Wurtz des Paßmentirers
entlehnt, Ein sein Schlagen eigenthümlich zuständigen behausung nebens hauß und hoffstatt mit allen deren gebäuden, zugehörden und rechten am Untern Fischmarckt einseit neben Claude Piquet dem handelsmann, anderseit neben (-) Stahl Weißbecken hinten auff den Ullwergraben – auff 3 nacheinander kommende jahr anfangend auff nächst kommenden Michaelis – um einen jährlichen Zinß nemlich 85 pfund

Jean Louis Schlag et Sophie Catherine Cordule Gerner hypothèquent la maison au profit de l’aumône Saint-Marc

1739 (2.3.), Chambre des Contrats, vol. 613 n° 105-v
Johann Ludwig Schlag der Kürßner und Sophia Catharina Cordula geb. Gernerin mit beÿstand H. Rathh. Liechtlé und H. Dürninger beede EE. kleinen Raths beÿsitzer
in gegensein des Allmoßen zu St Marx H. Schaffner H. Lt. Johann Thomas Frölich – schuldig seÿen 275 pfund
unterpfand, Eine Behausung, hoffstatt und gaden mit allen deren gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden und gerechtigkeiten am undern Fischmarckt einseit neben Michael Stahl dem weißbecken, anderseit neben Claude Piquet dem handelsmann hinten auff den Ullwergraben – davon gibt man auff Martini hiesiger Stadt Pfenning Thurn 2 lb 16 ß ane allmend zinß – als ein von weÿl. Fr. XV. Guinnsard Anna Margaretha geb. Gernerin S.T. H. XV Anthoni Quinssard wittib ererbtes guth

Jean Louis Schlag et Sophie Catherine Cordule Gerner louent le troisième étage au maître de langue Bernard Ory

1741 (7.9.), Chambre des Contrats, vol. 615 f° 446
Johann Ludwig Schlag der Veechhändler und Sophia Catharina geb. Gernerin
in gegensein H. Bernard Ory des Sprach: Schreib: und Rechenmeisters
entlehnt, In ihrer der Verlehner auf dem untern Fischmarckt einseit neben H. Claude Piquet dem handelsmann anderseit neben N. Stahl dem weißbecken hinten auff den Ullwergraben gelegenen behausung, den gantzen dritten stock samt einem unterschlagenen keller – auff 9 nacheinander folgenden jahren anfangend auf Michaelis, um einen jährlichen Zinß nemlich 50 gulden

Jean Louis Schlag et Sophie Gerner font dresser l’inventaire de leurs apports dans leur maison au Vieux-Marché-aux-Poissons. Les apports du mari s’élèvent à 254 livres, ceux de la femme à 1 662 livres.

1744 (13.6.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 241) n° 225-b
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab Nahrung und Güthere, Keinerleÿ davon außgenommen, so der Wohl Ehren: und Vorachtbare herr Johann Ludwig Schlag, der Föchhändler und die Viel Ehren und tugendsame frau Sophia Catharina Cordula gebohrene Gernerin, beede Ehepersonen und burgere allhier Zu Straßb. einander in den Ehestand Zugebracht, auch darinnen in crafft der vor mir Notario mit einander auffgerichteten Eheberedung sich vor unverändert vorbehalten haben (…) So geschehen Strassburg auff Sambstag den 13.ten Junÿ Anno 1744 in præsentia S.T. Herrn Johann Friderich Walters, E. E. großen raths alten wolverdienten beÿsitzers und vornehmen Burgers allhier, so Von Ihro der Ehefrauen alß beÿstand erbetten

In einer allhier Zu Straßburg ane dem Fischmarckt gelegenen in dieße Nahr. eigenthümlich zugehörigen behaußung folgender maßen sich befunden
Eigenthumb ane einer behaußung (F.) Eine Behaußung und hoffstadt und Gaden mit allen deren begriffen, Gebäuden, Weithen, Zugehörden, Weithen und Gerechtigkeiten gelegen allhier ane dem Fischmarckt, einseit neben Michael Stahlen, den Weißbecken, 2.s. neben Sr Piquet, dem Handelsmann, hinden auff den Ulmer Graben stoßend, davon mann der Stadt Straßburg Pfenningthurn alljährlichen 2. lb 16 ß d Allmend Zinß Zu entrichten pflichtig, sonsten aber außer dem darauff hafftenden passiv Capital ledig eigen, und wird dieße beh. ohnpræjudicirlichen hier außgeworffen Vor 1250 lb. Über solche beh. bes. i. teut. perg. Kfbr. in allhies. C. C. Stub gef. v. mit deren anh. Ins. corroborirt datirt den 12. Junÿ A° 1648. und hat die Ehefr. selbige von weÿl. S. T. Frauen Anna Margaretha geb. Gernerin, auch weÿl. S. T. Herrn Anthoine Quinzard, gewesenen hochverdienten beÿs. des Beständigen geheimen Regiments derer Hh. XV. allh. gewes. Fr. Eheliebstin, ihrer hochgeschätzten Fr. Baaßen seel. erb: eigenthümlichen über Kommen, wie auß deroselben Verl. Inventario ersehen werden könne, welches aber dermalen nicht an die hand gebracht werden möge
Series rubricarum hujus Inv.ii. Des Ehemanns Vermögen, Sa. haußraths 146, Sa. Waaren v.. Werckz. Zum Kürschner Handwerck v. Föchhandel gehörig 579, Sa. Silbers geschirr und Geschmeids 22, Sa. goldenen rings 13, Sa. baarschafft 52, Summa summarum 815 lb – Schulden 560 lb, Nach deren Abzug 254 lb
Der Ehefrau Guth, Sa. haußraths 123, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 44, Sa. goldener ring und geschmeids 162, Sa. baarschafft 283, Sa. Pfg Zßhptg. 233, Sa. Eigenthums ane j. beh. 1250, Summa summarum 2096 lb – Schulden 434, Conferendo verbleibt 1662 lb

Sophie Catherine Cordule Gerner meurt en 1748 en délaissant trois enfants. Les experts estiment la maison 1500 livres. La masse propre au veuf est de 643 livres, celle propre aux héritiers de 1 169 livres. L’actif de la communauté s’élève à 1 086 livres, le passif à 1 873 livres

1748 (8.3.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 248) n° 343
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen haab, Nahrung und Gütheren, Keinerleÿ davon außgenommen, so Weÿl. die Ehren: und tugendsame frau Sophia Catharina Cordula gebohrene Gernerin, des Wohl Ehrenachtbaren und Wohl Vorgeachten Herrn Johann Ludwig Schlagen, des Kürßners und Föchhändlers auch Burgers allhier zu Straßburg geweßene Ehegattin, nunmehr seel. nach iihrem den 11..ten Januarii dißes lauffenden 1748.ten Jahts aus dießer Welt genommenen tödlichen Ableiben Zeitlichen verlaßen, Welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren S. T. Herrn Joh: Friderich Röderers, J. U. Lti und beÿ Löbl. Cancelleÿ substituti auch vornehmen burgers allhier, als geordnet und geschwornen Herrn Vogts Jungfr, Susannæ Magdalenæ, so annoch minorennis, H. Jacob Christoph, Jurium Studiosus undt Jgfr. Sophiæ Magdalenæ, dieße beede majorennes und dahero ohnbevögtigt, jedannoch mit assistentz S. T. Herrn Jacob Mauritii Fajard, J U. Lti und E. E. großen Raths alten wohlverdienten beÿsitzers und Vornehmen Burgers allhier, hierzu in specie erbetten, alle dreÿ Schwingen, der Verstorbenen Frauen Schlagin seel. mit Weÿl. Herrn Joh: Jacob Schwingen dem geweßenen goldarbeitern und burgern allhier ihrem ersten Eheliebsten seel. ehelich erzeugten dreÿer Kinder und ab intestato nach tod verlaßener Erben fleißig inventirt (…) So geschehen allhier in der König. Stadt Straßburg auff Freÿtag den 8.ten Martii Anno 1748.
Copia der Eheberedung

In einer allhier Zu Straßburg ane dem Fischmarckt gelegenen denen Kindern und Erben eigenthümlich zuständigen behaußung folgender maßen sich befudnen
Ane Höltzen und Schreinwerck. In der gesellen Cammer, Im obern Haußöhren, In der Waaren Cammer, In der Meel Cammer, In der Rauch Cammar, Im obern Hindern Cämmerl., In der vordern mittlern Stub, In der Stub Cammer, Im mittlern Haußöhren, Im mittlern hindern Stüblein, In deren Stub Cammer, In der untern Wohnstub, Im haußöhren vor dießer Stub, In der untern Kuchen, In der vordern mittlern Stub, Im Laden, Im Keller
Eigenthumb ane einer behaußung (E.) Nehml. Eine Behaußung und hoffstatt, auch Gaden mit allen deren begriffen, Gebäud, Zugehörden, Weithen und Gerechtigkeiten, gelegen allhier Zu Straßburg ane dem Fischmarckt, einseit neben Mr Michael Stahlen den Weißbecken, anderseit neben Sr Claude Piquet dem Handelsmann, hinden auf den Ulwergraben stoßend, davon man der Stadt Straßb. Pfgth.all jährl. 2. lb 16 ß d Allmend Zinß Zu entrichten pflichtig, sonsten aber außer dem darauff hafftenden passiv Capital ledig eigen, und in Crafft der mir Notario Zum Concept eingeschickten schrifftl. Abschatzung de dato 12. martÿ hujus anni durch die geschwornen Hh. Werckmeister æstimirt und angeschlagen pro 1500 lb. Davon gehen ab obgemete beschwerd der 2. lb 16 ß d so zu doppeltem Capital gerechnet thut 112 lb Nach deren Abzug verbleibt annoch außzuwerffen im rest 1388. lb. Über vorstehende beh. bes. i. teutsch. perg. Kffbr. in allh. C. C. Stub gef. v. m. dem anh. Ins. corroborirt datirt den 12. Junÿ 1648.
Hiebeÿ ist mit jm. Bericht anzufügen, daß solche beh. von weÿl. S. T. Frauen Anna Marg. geb. Gernerin, auch längst weÿl. S. T. Herrn Anthoine Quinssar, des beständigen regt. derer herren XV. allh. gewes. hochansehn. Assessoris seel. hind. blibener Fr. Wittib der Verstorbenen seel. Frauen baaßen herrühre, als welche dieselbe in der vor H. Noto. Joh: Lobstein und Gezeugen den 5. Junÿ A° 1720. auffgerichteten Erstern Nach Disposition der abgeleibten Fr. Schlagin seel dergestalten eigenthümlichen legirt, daß dieselbe nach dero Erben Zufolg Extractus durch ihne H. Notm Lobstein gefertigt nicht macht haben solle, solche legirte beh. Zu verkauffen, soldern solle selbige immerhin auff ihren Erben v. nachkommen Verbleiben.
Ergäntzung des H. Wittibers ermanglenden ohnveränderten guths, Nach außweiß des über beeder Eingangs gemeldeter nun Zertrenten Ehepersonen einander in den Ehestand Zugebrachte Nahrungen durch mich Notarium in anno 1744 auffgerichteten Inventarii
Series rubricarum hujus Inv.ii Des H. Wittibers ohnveränderten Vermögen, Sa. haußraths 43, Sa. Leerer faß 1, Sa. Silbers 4, Sa. gold. ring 7, Sa. Schuld 500, Guths Erg. 311, Summa summarum 869 lb – Schulden 225 lb, In Compensatione 643 lb
Der KK: und Erben unverändert Guth, Sa. haußraths 99, Sa. Leerer faß 14 ß, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 19, Sa. gold. ring und geschmeids 69, Sa. Pftgzs 230, Sa. Eigenthums ane j. beh. 1388, Sa. schuld 50, Ergäntzungs rests 261, Summa summarum 2119 lb – Schulden 950, Conferendo verbleibt 1169 lb
Das Theilbare Vermögen, Sa. haußraths 83, Sa. Weins und Leerer faß 47, Sa. Kürßner und föchwaaren 765, Sa.Silber geschirr und Geschmeids 3, Sa. baarschafft 5, Sa. Schulden 181, Summa summarum 1086 lb – Schulden 1873, In Compensatione 786 lb
Stall Summa 1277 lb – Zweiffelhaffte Schuden in die theilbare Mass Zugeltend 324 lb
Abschatzung Vom 12. Martÿ 1748. Auff begehren deß Vorachtbahrn herrn Johann Ludwig Schlags des Veechhändlers und burgers allhier ist eine behaußung allhier in der Statt Straßburg auff dem Fischmarckt durch uns unterschriebenen der Statt Straßburg Werckleüthe nachvolgender gestalt beschrieben und abgeschätzt Worden. Solche ligt einseits neben H Johann Michael Stahl, anderseits neben H Claud Bicken dem Handelsmann hinten auff den Ulmer graben stosend, Vornen in dem Eingang lincker hand befindet sich ein laden darhinter ein Contor sambt einem Haußöhrlein, auff dem Ersten stock Ist eine Stub, Kuchen und Haußöhren, auff dem Zweÿten stock eine Stub, Kämmerlein und haußöhren, in dem dritten stock ein Stüblein, Kämmerlein, Küchel und haußöhren, in dem Vierten stock dreÿ Kämmerlein, unter dem Tach seind zween Böden besetzt, hat einen alten tachstuhl mit breit Ziegeln gedeckt und beÿderseits hötzerne Giebel, wie auch einen gewölbten Keller, diese Behaußung ist durch ins vorgenante der Statt Straßburg geschworne Werckleuthe, nach Vor her beschehener besichtigung, sambt aller Ihrer Gerechtigkeit, dem Jetzigen Preiß nach anzuschlagen erachtet worden Vor und umb Dreÿ Tausend Gulden [unterzeichnet] Johann Jacob Biermeÿer stat Lohner, Michael Ehrlacher Werckmeister deß Meinsters, Werner Werckmeister des Maurhoffs, Samuel Werner Werckmeister des Maurhoffs

Les héritiers louent la maison à leur beau-père Jean Louis Schlag

1748 (8.3.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 248) Joint au n° 343 du 8 mars 1748
Ane zu end gemeldetem dato erschienen vor mir unterschriebenem und Zu dießem Inventaions geschäfft in specie adhibirtem Notario persönlichen Herr Jacob Christoph Schwing, Jurium Studiosus und Jungfer Sophia Magdalena Schwingin, beede mit assistentz S. T. Herrn Jacob Mauritii Fajard, J U. Lti und E. E. großen Raths alten wohlverdienten beÿsitzers und Vornehmen Burgers allhier, ferner S. T. Herrn Joh: Friderich Röderer, J. U. Ltus und beÿ Löblicher Stadt Cancelleÿ wohlmeritirter substitutus und auch vornehmer burger allhier, als geordnet und geschworner Herr Vogt, Jungfrauen Susannæ Magdalena Schwing, alle dreÿ Weÿl. Frauen Sophiæ Catharinæ Cordulæ Schragin gebohrener Gernerin, ihrer leiblichen lieben mutter seem nach tod verlaßene Erben ane einem
So dann Herr Johann Ludwig Schlag, Föchhändler und Burger allhier am andern theil
dieße beede theile declarirten daß maßen sie unter sich wegen der denen Erben unveränderten und gemeinschaftlich angesetzten behausung gelegen allhier ane dem Fischmarckt, wie solche in dem mütterlichen Verlaßenschafft Inventario umständlichen beschrieben, nachfolgende Lehnung liebreich getroffen und beschloßen hätten
Nemlichen sie verlehen und übergeben in Lehn (…) herrn Ludwig Schlagen dem Wittiber und Stieff Vattern
ihro Mütterliche und Vonn weÿl. S. T. frn XV. Quissarin gebohrnee Gernerin ihrer Frauen Baaßen seeligen, herrührende behausung mit allen Zugehörd und Lädlein, auff Ein Jahr lang von nächst Instehend Johannis Baptistæ annehmen umb einen jährlichen Zinß von 200 gulden (…)
Geschehen Straßburg auff Dienstag den 7. Maÿ Anno 1748.

Compte que rend le substitut de la Chancellerie Jean Frédéric Rœderer à sa pupille Susanne Madeleine Schwing
1749 (25.1.), Comptes, (6 E 41, 447) [Lichtenberger]
Abrechnung deßen, was Johann Friderich Röderer, J. U. Ltus et Cancellariæ Substitutus auch burger allhier, als geordnet und geschwohr: vogt Jgfr. Susannæ Magdalenæ Schwingin, längst Weÿl. H. Joh: Jacob Schwingen, des geweßenen goldarbeiters v. nun auch Weÿl. Frn. Sophiæ Catharinæ Cordulæ geb. Gernerin, beeder Ehepersohnen erzeugter tochter von der Zeit des Mütterl. todfalls, da ich dieße Vogteÿ auffgeschwohren, dießer Meiner Curandæ wegen biß dato den 25. Januarÿ 1749. eingenommen v. hienwieder außgegeben

La tribu de l’Echasse propose des tuteurs pour Susanne Madeleine Schwing
Protocole de la tribu de l’Echasse (XI 104)
(p. 41) Donnerstag den 1.ten Februarÿ A° 1748 – Auff Begehren Eines Löblichen Vogteÿ Gerichts Werden Von seithen Eines Ehrs. Gerichts der Steltz Zunfft Zu bevögtigung Weÿl. Hn Johann Jacob Schwingen des gewesenen Goldarbeiters hinderlaßener Jüngeren tochter Jungfrauen Susannä Magdalenä Schwingin folgende 3. tüchtige Subjecta Von Augspurgischer Confession inn den Außschuß gebracht, damit Ein Löbl. Vogteÿ Gericht einen davon Zu obgedachter Vogtey ernennen Kan, nemlichen
H. Joh: Jacob Braun, H. Joh: Heinrich Roßen, H. Johann Daniel Bähr jun. alle 3. Gold Arbeiter

Jean Louis Schlag se remarie en 1749 avec Marie Madeleine, fille de l’aubergiste Jean Frédéric Baur : contrat de mariage, célébration
1749 (6.5.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 285) n° 238
Eheberedung – Zwischen dem Wohl Ehrenachtbaren und Wohl vorgeachten Herrn Johann Ludwig Schlagen, dem verwittibten Kürßnern und Föchhändlern, auch burgern allhier zu Straßburg, als dem Herrn Bräutigamb ane Einem
Sodann der Viel Ehren: und tugendbegabten Jungfrauen Maria Magdalena Baurin, Weÿland des Wohl Ehrengeachten Herrn Johann Friderich Bauren des geweßenen Gastgebers und burgers allhier nunmehr seeligen, mit der Ehren und tugendgezierten Frauen Anna Catharina gebohrener Schweighäuserin, deßen hinterbliebener Wittib ehelich erzeugter tochter als der Jungfer Braut am andern theil
Geschehen Straßburg den 6. Tag des Monats Maÿ Im Jahr Christi als man zahlte 1749 [unterzeichnet] Johann Ludwig Schlag als hochzeiter, Maria Magdalenaa Baurin als hochzeiterin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 268-v, n° 1016)
1749. Mittw. d. 21. Maji seind nach ordentlicher proclamation ehelich copulirt und eingesegnet worden H. Joh. Ludwig Schlag Vöchhändler W. v. b. alhie und Jfr Maria Magdalena weÿl. H. Johann Friderich Bauren Gastgebers und b. allh. ehel. Tochter [unterzeichnet] Johann Ludwig Schlag als hochzeiter, Maria Magdalena Baurin als hochzeiterin (i 274)

Les trois enfants Schwing louent une partie de la maison à l’orfèvre André Würth

1751 (14.9.), Chambre des Contrats, vol. 625 f° 461-v
H. Jacob Christoph Schwing jurius studiosus und deßen schwester Jfr. Susanna Magdalena Schwing so dann Johann Mathias Heupel der silberarbeiter von Ravenspurg uxorio noe. Sophia Magdalena geb. Schwingin
in gegensein H. Andreas Würth des goldarbeiters
verlühen, in einer denen verkäuffer eigenthümlich gehörig ane dem untern Fischmarckt, einseit neben H Claude Piquet dem handelsmann, anderseit neben Michael Stahl dem weißbecken, gelegenen behausung, unten auff dem boden den laden, den gantzen ersten stock, auff dem zweÿten stock die zweÿ hinderste kammern im 4. stock die vordere kammer so dann den vordern keller – auff 9 nacheinander folgenden jahren auff innstehenden Michaelis anfangend um einen jährlichen Zinß nemlich 112 gulden

Sophie Madeleine Schwing femme de l’orfèvre Jean Mathias Heuptel et le juriste Jacques Christophe Schwing hypothèquent la maison au profit du notaire Mathias Koch

1753 (16.3.), Chambre des Contrats, vol. 627 f° 130-v
Fr. Sophia Magdalena geb. Schwingin H. Johann Mathias Heuptel des silberberarbeiters und dero bruder H. Jacob Christoph Schwing jurium practicus
in gegensein H. Mathias Koch notarii publici jurati ac practici – schuldig seÿen 300 lb
unterpfand, zweÿ dritte theil vor unvertheilt ane einer behausung und hoffstatt am untern Fischmarckt anderseit neben H Claude Piquet dem handelsmann, anderseit neben Johann Michael Stahl dem weißbecken, hinten auff den Ullwer: graben – welche gantze behausung um 375 lb beladen, die übrige tertz aber ihrer schwester Jfr Susanna Magdalena Schwingin zugehörig

Les mêmes hypothèquent la maison au profit des enfants mineurs du courtier Jean Kuhff

1753 (14.5.), Chambre des Contrats, vol. 627 f° 224-v
Fr. Sophia Magdalena geb. Schwingin H. Johann Michael Heuptel des silberarbeiters und dero bruder H Jacob Christoph Schwing jurium practicus
in gegensein H. Lt. Johann Friedrich Röderer als vogt Johann Kuhff des waaren: und wechsel courtier dreÿ jüngern Kinder Mariæ Elisabethæ, Johann Daniel und Friedrich der Kuhff – schuldig seÿen 390 pfund
unterpfand, zweÿ dritte theil vor unvertheilt ane einer behausung und hoffstatt am untern Fischmarckt, einseit neben Claude Piquet handelsmann, anderseit neben Johann Michael Stahl dem weisbecken, hinten auff den Ullwergraben

Les trois enfants Schwing vendent la maison à Marguerite Barbe Strœhling, veuve de l’orfèvre Jean Daniel Bær

1753 (2.10.), Chambre des Contrats, vol. 627 f° 418-v
Fr. Sophia Magdalena geb. Schwingin H. Johann Mathias Heuptel des silberarbeiters burgers zu Ravenspurg Ehefrau dießer zuzüglich als mandatarius seines schwagers H. Jacob Christoph Schwing Stud. juris ; H. David Baumann der einspänniger als vogt Jfr Susannæ Magdalenæ Schwingin
in gegensein Fr. Margarethæ Barbaræ gebohrner Ströhlinin weÿl. H. Johann Daniel Bär des silberarbeiters wittib beÿständlich ihres sohns H. Johann Daniel Bär des goldarbeiters – versteigerung
eine behausung und hoffstatt mit allen deren begriffen, weithen, zugehörden und rechten am untern Fischmarckt einseit neben H. Claude Piquet dem handelsmann, anderseit neben Michael Stahl dem weißbecken, hinten auff den Ullwergraben – davon gibt man hiesiger Stadt Pfenning Thurn 2 lb 16 ß ane bodenzinß und Frauen Margaretha Vögtin 2 lb 10 ß lebtägigen zu genießen – als ein mütterliches erbguth – (um 375, 300 und 390 pfund verhafftet, geschehen um 935 pfund)

Marguerite Barbe Strœhling hypothèque le même jour la maison au profit du sachetier Daniel André Unselt

1753 (2.10.), Chambre des Contrats, vol. 627 f° 421-v
Fr. Margaretha Barbara geb. Ströhlinin weÿl. H. Johann Daniel Bär des silberarbeiters wittib beÿständlich ihres sohns H. Johann Daniel Bär des goldarbeiters
in gegensein H. Daniel Andreas Unselt des säcklers – zu bezalung des kauffschillings der anheute erkaufften behausung, 250 pfund
unterpfand, die anheute erkauffte behausung und hoffstatt alhier am untern Fischmarckt einseit neben H. Claude Piquet dem handelsmann, anderseit neben Michael Stahl dem weißbeckenn hinten auff den Ullwergraben – davon gibt man hiesiger Stadt Pfenning Thurn 2 lb 16 ß ane bodenzinß und Fr Margaretha Vögtin 2 lb 10 ß lebtägigen genuß

La tribu de l’Echasse autorise Jean Daniel Bær à présenter son chef d’œuvre. Les examinateurs satisfaits de son travail le reçoivent maître le 27 août 1715. Il devient tributaire le 17 septembre suivant.
1716, Protocole de la tribu de l’Echasse (XI 103)
(p. 15) Dienstag den 12. Maÿ Anno 1716 – Herr Johann Daniel Bähr, der ledige Silberarbeiter stehet vor, bittet ob mann ihme des Meisterstückh Zu machen erlaubben wolle.
Erkannt weilen Er seine Zeit verarbeitet, ist ihme in seinem Begehren willfahrt vnd soll solches beÿ Herrn Jacque Fajart machen.

(f° 32-v) Donnerstag den 27. Augustj
Johann Daniel Bähr der ledige Goldarbeiter von hier præsentirt sein am 12.ten Maÿ Jüngsthin auffgenommenes Meisterstückh, bittet darüber zu erkennen.
Die dreÿ Hh. Schauer referiren nach genugsamer besichtigung das das Stuckh fleißig und wohl gemacht seÿe, wann Er Kan Handtrew geben ein solches mit eigener hand gemacht zu haben, soll er Vor einen Mitmeister auff und angenommen werden, votirt E. E. Gericht gleichfalls de super dedit fidem et pro discretione 6 fl.

(f° 33) Donnerstag den 17.ten Septembris Anno 1716 –
Johann Daniel Bähr, der Ledige Goldarbeiter von hier erscheint und præsentirt Stall schein de 17.ten Septembris 1716. bittet gleichfalls um das Zunfft und Stubenrecht, Erkannt gegen gebühr willfahrt.

Fils de l’apprêteur de chapeaux Joseph Bær, Jean Daniel Bær épouse en 1717 Marguerite Barbe, fille de l’orfèvre Jean Pierre Strœhling : contrat de mariage tel qu’il est copié à l’inventaire des apports, célébration
Copia der Eheberedung, zwischen dem Ehren und vorgeachten H. Johann Daniel Bähren Kunsterfahrem Silberarbeither Weÿland des Ehrenvest und Großachtbahren H. Joseph Baeren geweßenen Huthstraffirers und burgers allhier mit frauen Agnetha geb. Waldeckin erzeugtem Sohn, So dann der Viel Ehren und tugendsahmen Jungfrauen Margaretha Barbara des Herrn Johann Peter Ströhlin Silber Arbeither und burgers allhier mit frauen Susanna Barbara geb. Hammererin erzeugten Tochter, den 27. jan. 1717, Collationnirt M. Koch Not.

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 294-v, n° 1257)
1717. Mittwoch den 24. ten febr. seind nach 2.mähl. Proclamation ehelich copulirt worden, Joh: Dan. Bähr der ledige Silberarbeiter weÿl. H Joseph Bähren Gew. b. vnd Handelsm. Hinterl. ehl. Sohn, Und J. Margaretha Barbara H Joh: Peter Ströhlinh b. vnd Silberarbeiters ehel Tochter [unterzeichnet] Johann Daniel Bäer als Hochzeiter, Margaretha Barbar Ströhlingerin als hochzeiterin (i 294)

Jean Daniel Bær et sa femme font dresser l’inventaire de leurs apports en 1739 dans une maison rue des Pâtissiers qui appartient à la mère de l’épouse. Ceux du mari s’élèvent à 414 livres, ceux de la femme à 190 livres.
1739 (24.3.), Not. Koch (Matthias, 6 E 41, 470) n° 130
Inventarium über des Ehrenvesten und Kunsterfahren Herrn Johann Daniel Behren Silberarbeiters und der Viel Ehren und Tugendsahmen Frauen Margarethä Barbarä geb. Ströhlinin beeder Eheleuth und burgere allhier dermahlen Eigenthümlich besitzende Haab und Nahrung – aus Ursachen der Eheherr lange Zeit abweßend geweßen und damit man dero Eigenthlichen Zustand wißend möge, auff beeder Eheleuthe freudliches Ansuchen und begehren und zwar auf seithen der Ehefrauen beÿständlich des Hoch Edlen und Hochgelehrten H. Johann Ludwig Freund J. U. Lti und Verschiedener Gerichtstellen allhier wohlmeritirten Proc. et Advocati auch burgers allhier ihres geordnet und geschwornen Curatoris
Copia der Eheberedung (…) den 27. jan. 1717, Collationnirt M. Koch Not.

In einer allhier ane der Spießgaß gelegenen der Ehefraun Fr. Mutter Eigenthümlich gehörigen behaußung befunden worden als
Ergäntzung, Vermög Inventarii durch Weÿl. H. Daniel Rohr A° 1717 vergriffen und durch H. Johann Philipp Lichtenberger Not. Publ. et pract. A° 1727 außgefertiget
Series rubricarum hujus Inventarÿ, der Ehefrauen Vermögen, Sa. hausraths 131, Sa. Faß 1, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 14, Sa. Goldener Ring und Geschmeids 15, Sa. Schulden 200, Sa. Ergäntzung (524, abgehet 2, annoch übrig) 522, Summa summarum 884 lb
des Eheh. unverändert und theilbaren Guths unter einer Massa, Sa. hausraths 249, Sa. Lähren Faß 8, Sa. Werckzeugs und Waar 67, Sa. Silbers 40, Sa. Goldener Ring 5, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 229, Sa. Schulden 352, Summa summarum 953 lb, Schulden 763 lb, verbleiben 190 lb

Séparés de biens de son mari, Marguerite Barbe Strœhling loue la maison au marchand Antoine Louis Chastel

1754 (17.6.), Not. Humbourg (6 E 41, 91)
Marguerite Barbe Strehling femme séparée du Sr. Jean Daniel Baër orphevre bourgeois de cette ville assistée du Sr Jean Frédéric Baër son fils orphevre – bail de 4 années qui commencent a la St Michel de la présente année
au Sr Antoine Louis Chastel marchand bourgeois de cette ville et Catherine Danny
une maison avec toutes ses appartenances droits et dépendances même la petite boutique devant ladite maison située au marché aux poissons a main gauche en descendant vers le pont du Corbeau attenant par bas La maison du Sr Piquet marchand par haut un boulanger et par devant vis à vis le poël de la mauresse
La bailleur fera mettre la maison en bon Etat de toute réparation fera vuider les latrines vernir le poele au premier Etage transporter le fourneau du Second étage dans l’arrière boutique fera poser un vitrage à la boutique et payera les frais par rapport à l’entretien du puit du voisinage – moyennant un loyer annuel de 474 livres

Marguerite Barbe Strœhling loue la maison au marchand Jean Hermann Pollmann qui cède deux ans plus tard ses droits au marchand Jean Daniel Kuhff.

1757 (23.5.), Not. Laquiante (6 E 41, 1006)
Lehnung auf 4 jahr lang welche auf Michaelis 1758 Ihren anfang nehmen – Fr. Margaretha Barbara Ströhlingin weÿl. H. Johann Daniel Bähren silber arbeiter wittib beÿständlich ihrer beeden herren Söhne H. Johann Daniel Bähren goldarbeiters und H. Johann Friedrich Bähren silberarbeiters
dem H. Josepho Hermann Pollmann handelsmann
dero Frau wittib eigenthümlich gehörig am untern fischmärck zwischen H. Picquet und einem weißbecken gelegene Vorder und hinderbehausung samt dem laden Keller und aller überigen zugehörden wie auch den platz beÿ der hausthür woselbst sich ein zinn knopffmacher stand befindet – um einen jährlichen Zinß nemlich 450 livres
[in fine :] Sr Jean Hermann Pollmann declare avoir donné en arrière bail au Sr Jean Daniel Kuhff fils marchand La maison qui a été Donné à bail aud. Sr Pollmann par la veuve Baehr pour quatre années, et ce pour trois années à commencer de la St Jean prochaine, le 24 avril 1759

Marguerite Barbe Strœhling meurt en 1767 en délaissant deux fils orfèvres célibataires. L’inventaire est dressé dans la maison rue des Pâtissiers. L’actif de la succession s’élève à 1 622 livres, le passif à 272 livres.
1767 (9.10.), Not. Langheinrich (J. Daniel, 6 E 41, 725) n° 652
Inventarium über Weiland der Ehren und Tugendsahmen Frauen Margarethä Barbarä Behrin gebohrner Ströhlingin, auch Weiland des Ehren, Wohl Vorgeacht und Kunsterfahrenen Herrn Johann Daniel Behren Senioris geweßenen Silberarbeiters und Burgers alhier Zu Straßburg seeligen nachgelaßener Frau Wittib, nun auch seeligen Verlaßenschafft, auffgerichtet Anno 1767. – als dieselbe donnerstags den 1. Octobris dießes lauffenden 1767.sten Jahrs dießes Zeitliche mit dem Ewigen Verwechßelt (…) So Beschehen in Straßburg auf Freitag den 9.ten Octobris Anno 1767.
Die Verstorbene Frau seelig ha ab intestato zu Erben verlaßen, wie folgt 1.mo Herrn Johann Daniel Behr Goldarbeitern und Burgern allhier, so Majorennis und ohnbevögtigt, dahero in selbst eigener Persohn dem Geschäfft persönlich beigewohnt, in den Ersten halben Stammtheil, So dann 2.do Herrn Johann Friderich Behr den Silberarbeiter und Burgern allhier, so ebenfalls Majorennis und Ohnbevögtigt, dahero in selbst dem Geschäfft persönlich abgewarthet, in den andern halben Stammtheil, Alßo beede der Verstorbenen seeligen mit eingangs gedachtem Ihrem Vorher Verstorbenen Eheherrn seel. erziehlte beede Herren Söhne, als zu Zweÿen gleichlingen Portionen und Stammtheilern verlaßene Erben.

In einer allhier Zu Straßburg ane der Flader Gaß gelegenen und in dieße Verlaßenschafft nicht gehörigen Behaußung befunden worden Wie folgt
Sa. Hausraths 21 lb, Sa. Silbers 15 ß, Sa. Pfenningzinß hauptguth 1600 lb
Nemblich 80 lb d. à 4. p. Ct° gerechneten Zinses reicht Hr. Joh: Gottfried Redtslob, Seidenhändler und Burger allhier Jährl. auff Annunciationis Mariæ A° 1768 zum erstenmal ablößig in Kauffschillings Capital mit 2000 lb (…) es rühret über solches Capital von der von Ihme Debitorj von der Verstorbenen in Martio 1767 seel. erkaufften ane der Spießgaß gegen dem Schneidergraben über gelegenen Behaußung her, welche derselbe sehr theuer und zwar zu 12.000 fl. erkaufft, da doch solche beÿ der Verstorbenen seel. Mütterlichen Absterben laut beÿgehender unterm 3. jun. 1755 gefertigter und anestatt eines Inventarÿ den 7. ejudsem auf Löbl. Statt Stall abgehandelter berechnung laut Abschatzungs Zeduls von gemeltem 3. Junÿ durch d. Statt Straßb. geschw. H. Stattlohner und Werck Meistern höher nicht als zu 3500 fl. angeschlagen
Summa summarum 1622 lb, Schulden 272 lb – Nach solchem abzug, Stall Summ 1350 lb
Schulden, It. Hn Joh: Daniel Baer dem Goldarbeiter V. burgern allhier dem ältern Sohn solle man Vor Costgeld haußzinnß und anderer Außlaagen l. Specification

Marguerite Barbe Strœhling vend la maison au fripier Jean Michel Barthel

1761 (10.2.), Chambre des Contrats, vol. 635 f° 42
Fr. Margaretha Barbara geb. Ströhlinin weÿl. Johann Daniel Bär des silberarbeiters wittib beÿständlich ihres sohns H. Johann Daniel Bär des goldarbeiters
in gegensein Johann Michael Barthel des frippier
eine behausung und hoffstatt mit allen begriffen, rechten und gerechtigkeiten am untern Fischmarckt, einseit neben H. Claude Piquet dem handelsmann, anderseit neben Michael Stahl dem weißbecken, hinten auff den Ullwergraben – davon gibt man hiesiger Stadt Pfenning Thurn 2 lb 16 ß – als ein den 2. Octobris 1753 erkaufftes guth – (um 375, 300, 350 und 250 lb beladen, geschehen um 1125 pfund)

Jean Michel Barthel hypothèque quelques mois plus tard la maison au profit des enfants mineurs du marchand Claude Piquet

1767 (28. 7.bre), Not. Humbourg (6 E 41, 127)
Obligation – Sr Jean Michel Barthel frippier
(devoir) aux enfants mineurs de feu Claude Piquet marchand bourgeois de cette ville 1500 livres
hypothèque de sa maison Scituée en cette ville au marché aux poissons la veuve Kilian d’une part les créanciers d’autre par devant la rue vis à vis le poële de la moresse d’autre par derrière le communal dit Ulmergraben

Jean Michel Barthel qui vient de reconstruire une façade en pierre passe un accord avec les enfants de son voisin (au sud) Claude Picquet par lequel il reconnaît que le chenal sur le mur Piquet destiné à recevoir les eaux de pluie y est posé par simple tolérance.

1767 (21.12.), Not. Euth (6 E 41, 543) n° 138
Declaratio herrn Johann Michael Barthel des Frippier wegen seinem hauß auf dem fischmarckt
herr Johann Michael Barthel der Frippier
gegenwärtig herrn Simon Cusinat des handelsmanns als Vogt weÿl. herrn Claude Picquet geweßenen handelsmanns hinterlassenen Kindern
angezeigt, was gestalten derselbe in dießem Jahr an seiner behaußung auf dem Fischmarckt gelegen eine neue steinerne Façade verfertigen und einen blechenen Nach auf die Picquetische Mauer und Gerechtigkeit welcher das Waßer von dießer und der barthlelischen behaußung einnimmt und daran herab lauffet, anmachen laßen # (# welcher Nach aber von herrn Cusinat und Ihme herr Barthel jeedem zur helffte bezahlt worden seÿe) Gleich wie nun dießen mit Vorwißen und Vergönstigung sein herrn Cusinat zwar geschehen, so wolle Er herr Barthel sowohl vor sich als auch seine Erben und Nachkommenden besitzere seines haußes sich dahier auf das kräfftigste verbindlich gemacht haben, daß solcher Nach welcher wie gemelt auf der Picquetischen Mauer fest gemacht ist anderst nicht als eine bloße Vergönstigung angesehen, mithin über kurtz oder lang wann es die Piquetische Kinder oder anderwätige Eigenthümer von ihrem hauß begehren weren, daß quæstionirte Nach wieder weg gemacht werden solle

Jean Michel Barthel hypothèque la maison au profit de Nicolas Deucher, de Bâle

1769 (13. 9.bre), Not. Humbourg (6 E 41, 136)
Obligation – Jean Michel Barthel frippier
au Sr Nicolas Deücher Conseiller de la ville et Republique de Basle pour lequel Sr Jean Christophe Bernard Banquier (devoir) 7000 livres tournois
hypothèque de sa maison appartenances et dépendances Scituée en cette ville dans la partie jnferieure du Marché aux poissons les héritiers de feu Sr Claude Piquet Negotiant d’une part N. Rëuhmann boulanger d’autre et parderrière le Communal appellé Ullwergraben

Jean Michel Barthel hypothèque la maison au profit du mégissier Benjamin Schwartz

1778 (30.4.), Chambre des Contrats, vol. 652 f° 142
H. Johann Michael Barthel der frippier
in gegensein H. Benjamin Schwartz des weißgerbers – schuldig seÿe 1000 gulden
unterpfand, eine behausung samt zugehörden ane dem Fischmarckt, einseit neben den Picquetischen erben, anderseit neben Mr Reumann dem weißbecken, hinten auff den Ulwergraben

Les experts de la ville estiment la maison à la somme de 1 600 livres lors de l’inventaire dressé en 1778 après la mort de Jean Michel Barthel
Sa veuve Anne Marguerite Roos loue une partie de sa maison à son gendre fripier David Müller

1779 (20.5.), Chambre des Contrats, vol. 653 f° 198-v
Fr. Anna Marguerite Barthelin geb. Rooßin H. Jean Michel Barthel des frippiers wittib beÿständlich H. Philippe Gerhard des leinenwebers
in gegensein H. David Müller des frippiers ihres tochtermanns
lehnungs weiß, eine vollständige wohnung in ihrer ane dem Fischmarckt dahier einseit neben H. Philipp Reumann dem weißbecken anderseit neben den Piquetischen H. brudern gelegenen behausung, bestehend in dem laden nebst dem contor weiters den gantzen dritten und vierten stock, ferner auff der bühn eine schwartz getüch kammer, den kleinen keller – auff 6 nacheinander folgenden jahren auff Michelis anfangend, um einen jährlichen Zinß nemlich 112 gulden

Nouveau bail entre les mêmes

1785 (13.8.), Chambre des Contrats, vol. 659 f° 348-v
Fr. Anna Margaretha geb. Roßin verwittibte Barthelin beÿständlich H. exsenatoris Johann Philipp Reumann des weißbecken
in gegensein David Müller des frippier ihres tochtermanns
lehnungs weiße, eine auff dem Fischmarckt gelegenen behausung, die sie wÿdums weiß genießet nichts davon außgenohmen, einseit neben besagtem H. Reumann, anderseit neben H. Strohmeÿer dem handelsmann – um einen jährlichen Zinß nemlich 400 gulden

La veuve et les enfants Barthel cèdent la maison à leur fille et sœur respective Catherine Salomé, femme du fripier David Müller (acte joint à l’inventaire de Jean Michel Barthel)

1785 (21.9.), Not. Schweighæuser (6 E 41, 558) Joint au n° 305 du 9.11.1778
Vergleich: und summarische Berechnung über Weÿland Herrn Johann Michael Barthel geweßenen Alt-gewänders und Burgers. allhier Zu Straßburg Verlaßenschafft aufgerichtet im Januar 1779
Erbs-Cession über die Behausung am Fisch-Marckt gelegen
Vor unterschriebenen zu Weÿland Herrn Johann Michael Barthel im Laben geweßenen Altgewänders und Burgers allhier Zu Straßburg Verlaßenschaffts-Inventur und Eröterung adhibirten offenbahrem geschwornem Notario ist dato Zu end stehend persönlich erschienen Frau Anna Margaretha Barthelin gebohrene Rooßin die hinterbliebene Wittib beiständlich Herrn Exsenatoris Johann Philipp Reumann des Weis-becken allh: und ihre mit vorbenanntem ihrem gewesenen Ehemann erzeugte Kinder als Erben und respective deren Repræsentanten, mit Nahmen Herr Lt. Johann Joseph Bitschnau Procurator Vicarius allhier, als Vogt weÿl. Frauen Mariæ Sophiæ Jungin gebohrene Barthelin nachgelaßener Zweÿer Kinder, Sophiæ und Ludwig, Herr August Christian Güntzerott, Sattler und Burger allhier, Mandatario nomine herrn Johann Michael Barthel dermahligen Ober Amtmanns zu Burtenbach (…), Frau Dorothea Spelterin gebohrne Barthelin, Herrn Wolfgang Paul Spelter des Gastgebers und burgers dahier Ehefrau unter authorisation desselben, und Herr Exsenator Philipp Gerhard, der Leinenweber, als Vogt derer Vier annoch Minderjähriger barthelischer Kinder, Nahmens Barbara, Maria, Ludovica und Martin, die haben
in gegensein ihrer älteren respectivé Tochter Schwester und Mit-Erbin fraun Catharinæ Salome Müllerin geb. Barthelin Herrn David Müller, des Altgewänders und hiesigen Burgers Ehefrauen mit beÿstand dieses ihres Ehemanns angezeigt und declarirt
was maßen Sie Wittib und Erben /:außschließlichen herrn Johann Friedrich Barthel als welcher sich in den Dominicaner-orden begeben und bereits vor verschiedenen Jahren profess gethan, daher sich seines Erbs Rechts unfähig gemacht hat:/ nach Zuvor von seiten derer Herren Vögte unterm 16. Martÿ lauffenden Jahrs erhaltenen Decreto alienandi und darauf Vor denen Kinder vertrags-Herren vorgenommenen viermahligen Versteigerungen auch endlichen beÿ einem Ehrsahmen grosen Rath den 31. Augusti jüngst erfolgter definitiven Adjudication (…) Benantlich Eine in ihres resp° Ehemanns und Vaters Verlaßenschafft gehörige und unter ihnen Annoch gemeinschaftliche Behausung und Hoffstatt mit all mit übrigen dero begriffen, Weithen, Rechten, Zugehörden und Gerechtigkeiten gelegen Allhier Zu Straßburg am untern Fisch: Marckt einseit neben Herrn Claude Piquet dem Handels-Mann anderseit neben Herrn Rathh. Johann Philipp Reumann dem Weis-beck, hinten auf den Ulmer-graben stoßend – Vor und um das letzte und meiste Gebott von 9050 Gulden – So Geschehen Straßburg aud Mittwoch den 21. Septembris Anno 1765
Enregistré à la Chambre des Contrats, vol. 659 f° 417, 6 oct. 1785

Originaire de Barr, Jean David Müller demande en décembre 1766 à la tribu de la Mauresse une promesse d’admission pour pouvoir devenir bourgeois. La place de fripier lui a été cédée par la veuve de Simon Wœrter.
1766, Protocole de la tribu de la Mauresse (XI 262)
(f° 637) Dienstags den 2.ten Decembris Anno 1766 – Ertheilter Vertröstungs Schein zum Zunfft und Frippier Recht
David Müller, der Schneider Gesell Von Barr gehörig Johannes Müller des Schneider: Meisters und dermaligen Evangelischen Schul Meisters Zu Gertweiler ehelicher Sohn, stehet vor und bittet um einen Vertröstungs: Schein Zum Zunftrecht, um burger werden Zu Können, wie auch in Ansehung Weiland Simon Wörter, des gewesenen frippier und burgers alhier Wittib in seinen favor auf ihr frippier: Recht resigniret, ihme Vertröstung Zum frippier: Recht zu ertheilen, producirt zu dem Ende seinen Lehr: brief aus der Amtschreiberei Barr vom 25. Aprilis 1766. und Schein von Meister Johann Jacob Reißner, dem Schneider von hier, Vom 24. Aprilis 1766.
Erkandt, wird dem Imploranten in seinem Begehren willfahrt mithin Vertröstung Zum Zunft: und frippier Recht ertheilet. Dedit Protocoll und Gebott Geld 2 ß

Fils de Jean Georges Müller, tailleur à Barr et maître d’école à Gertwiller, Jean David Müller épouse Catherine Salomé Barthel en 1769 : contrat de mariage, célébration
1769 (16. 9.bris), Not. Stoeber l’aîné (6 E 41, 1226) n° 894
Eheberedung – persönlich kommen und erschienen der Ehrenachtbare Hr David Müller lediger Frippier, Hern Joh: Georg Müller, Evangelischen Schul meister und brs. Zu Gertweiler Barrrer Amts, mit Frn Magdalena Müllerin geb. Willerin ehelich erzeugter Sohn, als Hochzeiter, unter assistentz solchen seines Hn Vaters ane einem
So dann die Viel Ehren und Tugendsame Jgfr. Catharina Salome Barthelin Hrn Joh: Michel Barthel des Frippier und Brs dahier mit Frn. Anna Margaretha geb. Rosin ehelich erzeugte Jgfr. Tochter als hochzeiterin beiständl. ihres Vielgeliebten Hrn Vaters ane dem andern theil
Actum im mein Notarÿ ane dem alten Weinmarckt gelegenen zum Dröscher genanten Behausung, Straßburg Donnerstag den 16.ten 9.ris 1769. [unterzeichnet] dauidt Müller als hochzeither, Catharina Salomea Barthelin als hochzeiterin

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 206-v n° 916)
Im Jahr 1770 Sontags den 18. Februarÿ sind nach Zweÿmahliger ordentlicher proclamation und Ausrufung Zu St. Thomæ und in der Prediger Kirch auf gnädige Erlaubnus des regirenden Herrn Ammeisters, Zu St Thomæ ehelich copulirt und eingesegnet worden David Müller, der ledige Fripier und burger allier, Johann Georg Müller, Schneiders und Schulmeisters in gertweiler ehelicher Sohn, und Jungfrau Catharina Salome Barthelin, Johann Michael Barthel des Fripier und burgers allhier eheliche Tochter [unterzeichnet] Dauidt Müller Als Hochzeither, Catharina Salome Barthelin als hochzeiterin (i 209)
Proclamation, Temple-Neuf (luth. f° 160) Im Jahr Christi 1770 Dom: Septuages: und Sexages: als den 11. und 18. Februarÿ wurden proclamirt David Müller, der ledige Frippier Von Barr gebürtig, Johann Georg Müllers, Schneiders und Schulmeisters in Gertweiler ehelich erzeugter Sohn, und Jgfr. Salome Barthelin, Johann Michael Barthels des Frippiers und burgers allhier eheliche mit Fr: Anna Margaretha Rosein ehelich erzeugte Tochter. Diese personen wurden den 21. Febr: in der Kirch St: Thomas Kirchlich copulirt (i 168)

David Müller de Gertwiller devient bourgeois par sa femme dix jours après son mariage : registre d’inscription et traitement de la demande
1770, Livre de bourgeoisie 1769-1777 (VI 286) f° 6-v
David Müller, der frippier von gertweiler geb. erhalt das burgerrecht von seiner Ehefr. Salome Joh: Michel Barthel des frippier und burgers allhier ehem. tochter umb den alten burgerschilling will dienen beÿ EE Zunfft Zur Mörin. Jur. eod. [3. Mars 1770]

(VI 286 bis, f° 51) Möhrin. N° 14 d. 25. 9.bris 1759.
David Müller der ledige Schneidergesell von Barr geb. Joh: Georg Müllers des Schneider Meisters u. dermaligen Schul Mstrs der Evangel. Gemeinde Zu Gertweiler Ehel. Sohn Verlobt an Jfr. Cathar. Salome Joh: Michael Bartels des b. u. fripier allhier Ehel. tochter.
Ist Ehelig geboren A. C. Zugethan, des Zunfftrechts der Möhrin vertröstet word. hat die gebührende stall Caution geliefert die reichtigkeit seiner sponsæ stallgebühr erwiesen u. das erforderl. Vermögen Vorgelegt deßen Eigenthum aber durch Eÿd bekräfftiget
Bittet à Sponsa um d. Abß des Burger Rechts vertröstet zu werd. – A. b ß

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans la maison Hitschler rue des Bouchers. Les apports du mari s’élèvent à 153 livres, ceux de la femme à 250 livres.
1770 (10.3.), Not. Stoeber l’aîné (6 E 41, 1211) n° 1671
Inventarium über des Ehrenachtbahren Herrn David Müller des Frippier und der Viel Ehren und tugendsahmen Fraun Catharinä Salome geb. Barthelin, beeder Eheleuthe und burgeren allhier Zu Straßburg einander in den Ehestand Zugebrachte Nahrungen auffgerichtet Anno 1770. – in ihrem Sonntags den 18.ten Februarÿ dieses 1770.gsten Jahrs angetrettenen Ehestand zugebracht, welche der Ursachen alldieweilen in ihrer vor mir Notarii den 16. Novembris des Zurückgelegten 1769.gsten Jahrs auffgerichteten Eheberedung §° 4° wohlbedächtlich verglichen und abgeredet worden, daß einem jeden und seinen Erben das in die Ehe bringende Vermögen vor ohnverändert verbleiben solle (…) So geschehen Straßburg Sambstags den 10.ten Martÿ Anno 1770. in Gegenwarth Herrn Johann Michael Barthel des Frippier und Bs. allhier der Ehefrauen gebiebten Vatters wie auch Herrn Johannes Wilhelm des Schuhmachers und brs allhier des Ehemanns geehrten Oncle.

In einer allhier Zu Straßburg ane dem Metzgergiesen gelegenen Herrn Hitschler dem Weißbecken u. brn allhier zuständige dißorts Zum theil lehnungsweiße bewohnenden behausung befunden worden wie folgt
Series rubricarum. Des Ehemanns Vermögen betr. Sa. Waaren zum frippier handel gehörig 15, Sa. Silber Geschmeids 13, Sa. Baarschafft 115, Summa summarum 114 lb – Und wann dazu gelegt wird deßen helffte ane denen haussteuren antreffende 21 lb, So wäre seine des Ehemanns eigentliche Activ mass 165 lb – Schuld 12, Nach deren Abzug 153 lb
Dießemnach wird auch der Ehefrauen in den Ehestand gebrachtes guth consignirt und beschrieben, Sa. haußraths 103, Sa. Silber Geschmeids 16, Sa. goldener Ring 19, Sa. baarschafft 92, Summa summarum 229 lb – So nun dazugerechnet wird die übrige helffte ane denen haussteuren ertragend 21 lb, So begreifft deroselben eingebrachts guth, wie wohl mit außnahm dero Kleidung und Weßen gezeugs 250 lb

David Müller fait vendre des effets laissés en gage par Jules Frédéric Rapollus de Mayence
1777, Not. Stoeber (6 E 41, 1263) n° 21
24. 8.br 1777. – Auf Ansuchen David Müller des hießigen burgers und frippier und zufolg des beÿ Ihro Gnaden den Regierenden H. Ammeister den 16. hujus vorgegangenen bescheids sind nachfolgende Effecten, so dem Requirenten von Julio Friderico Rappollo von Mainzen in Versatz gegeben (…) offentlich versteigert

Catherine Salomé Barthel hypothèque la maison au profit du boucher Jean Philippe Steinbach pour en régler les frais de construction

1785 (6.10.), Chambre des Contrats, vol. 659 f° 419
Fr. Catharina Salome Müllerin geb. Barthelin H. David Müller des altgewänders ehefrau
in gegensein H. Johann Philipp Steinbach des metzger – zum bau hiernach beschriebener behausung, 1200 gulden
unterpfand, eine Behausung samt Zugehörden am untern Fischmarckt einseit neben H. Claude Piquet dem handelsmann, anderseit neben H. Rathh. Johann Philipp Reumann dem weißbecken, hinten auff den Ulmergraben – theils von ihrem vatter seel. ererbt theils von denen miterben laut Erbscession unterm 21. sept. jüngsthin vor H. Not. Schweighäußer errichtet

David Müller loue une partie da la maison au passementier Jean Frédéric Tœpké

1795 (6 brumaire 3), ssp, Enregistrement de Strasbourg, acp 36 F° 48-v du 6 therm. 3
Bail de 4 ans – David Müller frippier
à Jean Frédéric Toepké passementier
portion de maison à Strasbourg, moyennant un loyer annuel de 700 livres

David Müller loue une partie da la maison à Léopold Goschler

1799 (15 germ. 7), Enregistrement de Strasbourg, ssp 1 F° 29-v du 16 ger 7
Bail de 1 an – David Müller
à Leopold Goschler
une maison marché aux Poissons n° 85, moyennant un loyer annuel de 486 francs

Catherine Salomé Barthel meurt en 1806 en délaissant trois enfants.

1806 (18.8.), Strasbourg 3 (30-1), Not. Übersaal n° 959, 3375
Inventaire de la succession de Catherine Salomé Barthel, épouse de David Müller frippier, décédée le 16 mars dernier – à la requête de 1. le veuf, tuteur naturel de Dorothée Elisabeth âgée de 15 ans et demi, 2. Jean Georges Müller cabaretier, 3. Catherine Salomé Müller femme de Martin Meyer tailleur d’habits, 4. Jean David Müller boulanger, 5. Jean Georges Barthel journalier subrogé tuteur
Contrat de mariage devant M° Stoeber le 16 novembre 1769

dans la maison mortuaire marché aux poissons n° 85
propres au veuf, remploi 2354 fr, don matutinal 150 fr, total 2204 fr
propres des enfants et héritiers, garde robe 170 fr, dettes actives 150 fr
Propriété d’une maison, Savoir une maison située a Strasbourg marché aux poissons n° 85, d’un côté Jean Daniel Stromeyer Négociant d’autre le Sr Reumann ci devant boulanger derrière le fossé appelé Ulmergaben – provenant de la succession de Jean Michel Barthel frippier qui l’a acquise de la veuve Baer suivant contrat de vente à la Chambre des Contrats en date du 10 février 1761. Propriété constatée par deux contrats en date du 2 octobre 1752 et 12 juin 1648, cédée à la défunte par ses cohéritiers dans la succession paternelle par cate reçu Schweighaeuser notaire à Strasbourg le 21 septembre 1785 et acte à la Chambre des Contrats même année f° 417, 6 octobre 1785 – occupée par le veuf et les cohéritiers, estimée à 600 fr de revenu, en capital 12.000 fr
remploi 1156 fr, payé 14.405 fr, habits et mobilier 12.320 fr, reste 928 fr
communauté, meubles 2348 fr, remploi 13 249 fr
Propriété d’un jardin, Savoir 28 ares de jardin situé dans la banlieue de Strasbourg hors la porte d’Austerlitz a gauche de la chaussée du Poligone derrière le jardin du Sr Baldner aubergiste, des deux côtés un chemin, en haut le fossé, en bas le chemin – provenant de la ville de Strasbourg adjugé au Sieur Müller par feu M Hohlenfeld adjoint de M. le Maire par adjudication du 30 fructidor an 13 ratifiée par le Préfet, 310 fr
total de la communauté 15.943 fr, déduire 7936 fr, reste 8006 fr
18 novembre 1806 n° 3500 Continuation d’inventaire – l’usufruit d’une maison marché aux poissons n° 85, un jardin hors la porte d’Austerlitz)
Enregistrement, acp 100 F° 120-v du 19.8.

David Müller meurt en 1818

1819 (28.1.), Strasbourg 10 (24), Not. Zimmer n° 650, 8400
Inventaire de la succession de David Müller, frippier, décédé le 24 décembre 1818
Le défunt a délaissé pour seuls enfants uniques héritiers ab intestat 1. Jean Georges Müller, cabaretier, 2. Catherine Salomé Müller femme de Martin Meyer, tailleur d’habits, 3. Jean David Müller, ci devant boulanger, 4. Dorothée Elisabeth Müller, majeure, les quatre enfants procréés en mariage avec feue Catherine Salomé Barthel
en la demeure du défunt vieux marché aux Poissons n° 85
garde robe 261 fr, mobilier1076 fr, argenterie 24 fr, numéraire 25 fr
propriété d’un jardin, savoir un jardin de la contenance d’environ 28 ares ou un arpent et demi hors la porte des bouchers dite Dauphine à gauche de la chaussée du Polygone derrière le jardin Baldner, des deux côtés un chemin en haut le fossé en bas le chemin, estimé 1000 fr – appartient par indivis au Sr Müller pour deux tiers, aux requérants pour un tiers, inventaire de la femme dressé par M° Übersaal le 18 août 1806, acquis de la ville de Strasbourg suivant adjudication par M Hohlenfeld adjoint au maire le 30 fructidor 13 ratifié même jour enreg. le 1 vendémiaire, laquelle communauté a été dissoute. Vente par licitation par devant M. Herrmann juge au tribunal civil de première instance le 29. décembre 1814 par laquelle le défunt est devenu seul propriétaire
créances hypothécaire 2502 fr, dettes actives 459 fr, total 5348 fr, passif 7242 fr, déficit 1894 fr
Enregistrement, acp 141 f° 161-v du 29.1. – vacation du 17 juin, acp 143 F° 101 du 18.6.

Les enfants et héritiers Müller exposent infructueusement la maison aux enchères

1819 (9.1.), Strasbourg 10 (65), Not. Zimmer n° 5112
Cahier des charges – les seuls enfants uniques héritiers de Catherine Salomé Barthel épouse de David Müller frippier savoir 1. Jean Georges Müller, cabaretier, et Marguerite Barbe née Geyler, 2. Catherine Salomé Müller femme de Martin Meyer, tailleur d’habits, 3. Jean David Meyer ci devant boulanger et Madeleine Dietsch, 4. Dorothée Elisabeth Müller majeure, issus du mariage de ladite défunte leur mère, suivant inventaire de la succession de le D° Müller née Barthel dressé par M° Übersaal clos le 18 novembre 1806, et liquidation dressée par M° Zimmer le 16 février 1807
une maison et dépendances sise à Strasbourg sur le vieux marché aux Poissons n° 85 entre les maisons Reumannn et Knoderer ci devant Daniel Stromeyer, derrière le fossé dit Ullmergraben – la D° Müller née Barthel seule et unique héritière à titre d’hérédité paternelle suivant acte dressé par M° Schweighaeusser le 21 septembre 1785 enregistré à la Chambre des contrats le 6 octobre suivant, après que feu Jean Michel Barthel père de la défunte frippier avait acquis de la veuve Baer à la Chambre des contrats le 10 février 1761, que ladite maison auroit été grevée d’usufruit au profit dudit défunt aux termes de l’acte de liquidation mais que par le décès de leur père usufruitier arrivé le 24 décembre dernier ledit immeuble seroit retourné à la libre disposition des héritiers comparants – mise à prix 18.000 francs
n° 8392 du 20 janvier personne ne s’est présenté
n° 8397 du 27 janvier personne
n° 8434 du 24 février, Antoine Müller 18.300 francs
n° 8439 du 26 février, retrait

Ils vendent en juillet 1819 la maison au marchand de rubans Daniel Senn

1819 (8.7.), Strasbourg 10 (66), Not. Zimmer n° 5231, 8585
1. Jean Georges Müller, cabaretier, 2. Catherine Salomé Müller femme de Martin Meyer tailleur d’habits, 3. Jean David Müller ci devant boulanger, 4. Dorothée Elisabeth Müller majeure, les quatre frères et sœurs issus du mariage de Catherine Salomé Barthel leur mère épouse de David Müller frippier, seuls et uniques héritiers suivant inventaire dressé par M° Übersaal clos le 18 novembre 1806
à Daniel Senn, marchand de rubans
une maison avec droits, appartenances et dépendances sise à Strasbourg Vieux Marché aux Poissons n° 85, d’un côté la maison de Jean Philippe Reumann ancien boulanger, d’autre celle de Jean David Knoderer négociant, derrière le fossé dit Ulmergraben
la D° Müller née Barthel en était propriétaire tant à titre d’hérédité paternelle que par cession de ses cohéritiers par acte reçu Schweighaeuser notaire à Strasbourg le 21 septembre 1785 enregistré à la Chambre des contrats le 6 octobre suivant, après que feu Jean Michel Barthel père de la défunte frippier l’a acquis de la veuve Baer à la Chambre des contrats le 10 février 1761
Remise des contrats passés à la Chambre des contrats le 12 juin 1648, le 2 octobre 1753 et le 10 février 1761, exploit du Sr Finance huissier audiencier contenant signification à la requête du voisin Jean Philippe Reumann au défunt Sr Müller d’un procès verbal d’expertise déposé à la justice de paix du canton Sud de cette ville 6 frimaire 12 qui détermine les droits des propriétaires de la maison vendue et de la maison contigüe Reumann – 19.000 francs
Enregistrement, acp 143 f° 147 du 8.7.

Originaire de Bâle, Daniel Senn épouse Marie Madeleine Braun en 1806.
1806 (4.2.), Strasbourg 3 (40), Not. Übersaal n° 494, 3114
Contrat de mariage – le Sieur Daniel Senn, Négociant en cette ville fils du Sr Jacques Senn, Commis Négociant à Bâsle avec feue Anne Dorothée Pfister
Dlle Marie Madeleine Braun, fille majeure du Sieur Jean Geofroi Braun, marchand de rubans avec feue Dame Marie Madeleine Moser
Enregistrement, acp 98 F° 130-v du 5.2.

Daniel Senn meurt en 1824 après avoir institué sa femme légataire universelle de ses biens

1824 (2.11.), Strasbourg 3 (72), Me Schreider n° 2222
Inventaire de la succession de Daniel Senn, négociant décédé le 25 mai dernier sans laisser d’héritiers légitimes – à la requête de Marie Madeleine née Braun la veuve, légataire universelle par testament olographe du 1 septembre 1808 enregistré le 28 mai 1824 f° 163 – Contrat de mariage reçu M° Ubersaal le 4 février 1806
dans la maison mortuaire Vieux Marché aux Poissons n° (-)
immeuble de la communauté. Une petite maison avec tous ses droits sise à Strasbourg Vieux Marché aux Poissons n° 85 , d’un côté la veuve Reumann, d’autre le Sr Knoderer – laquelle maison n’est habitée que par la veuve, estimée à 16.000 francs, les titres constatant la propriété n’ont pu être produits par la veuve
communauté : meubles, dans le salon au premier étage, dans la cuisine au même étage, sur le second étage dans un appartement donnant sur la rue, Au troisième étage dans un appartement donnant sur la rue, dans une chambre au même étage à côté de la précédente, dans une chambre de derrière au même étage, Au quatrième et dans une chambre donnant sur la rue 2094 fr, marchandises 12.072 fr, créances 41.059 fr, numéraire 400 fr
propre, garde robe 461 fr
total de la communauté 55.627 fr ; total des apports de la veuve 27.815 fr
Enregistrement, acp 170 F° 111 du 10.11.

Marie Madeleine Braun se remarie en 1832 avec le docteur en médecine Georges Louis Duvernoy : contrat de mariage, célébration
1832 (3.10.), Strasbourg 12 (127), Me Noetinger n° 4482
Contrat de mariage – Georges Louis Duvernoy, docteur en médecine, professeur à la faculté des sciences de l’académie de Strasbourg, professeur agrégé à la faculté de médecine Chevalier de la légion d’honneur veuf avec deux enfants d’Anne Charlotte Berdot
Marie Madeleine Braun veuve sans enfant de Daniel Senn, négociant
Enregistrement, acp 212 f° 195 du 8.10. – communauté légale avec exclusions
donation par la future épouse de tous meubles et immeubles à l’exception de la maison au Vieux Marché aux Poissons n° 85 et du fonds de commerce s’y trouvant

Mariage, Strasbourg (n° 336)
Du 4° jour du mois d’octobre 1832 à dix heures du matin. Acte de mariage de George Louis Duvernoi, majeur d’ans, né en légitime mariage le 6 août 1777 à Montbéliard (Doubs) domicilié à Strasbourg, veuf d’Anne Caroline Berdot décédée à Montbéliard le 9 février 1827, docteur en médecine et es sciences, Professeur de la faculté des sciences et Professeur agrégé de la faculté de médecine à l’Académie de Strasbourg, Chevalier de la légion d’honneur, fils de feu Jean Georges Duvernoi, Ministre du St Evangile, décédé à Montbéliard le 23 novembre 1807 et de feu Louise Elisabeth née Duvernoi, décédée à Montbéliard le 6 février 1819 et de Marie Madeleine Braun, majeure d’ans née en légitime mariage le 24 janvier 1782 à Strasbourg, domiciliée à Strasbourg, veuve de Daniel Senn, négociant décédé en cette ville le 25 mai 1824, fille de feu Jean Geofroi Braun, passementier décédé à Baden grand duché de Bade le premier août 1805 et de feu Marie Madeleine Moser décédée en cette ville le 18 Germinal an VIII. (i 20)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports

1832 (21.11.), Strasbourg 12 (127), Me Noetinger n° 4666
Inventaire des apports de Georges Louis Duvernoy, docteur en médecine, professeur à la faculté des sciences de l’académie de Strasbourg, professeur agrégé à la faculté de médecine Chevalier de la Légion d’Honneur et de Marie Madeleine Braun veuve de Daniel Senn, négociant
apports du futur époux, une maison à Montbéliard place St Martin
apports de la future épouse, 160. une maison composée de divers corps de bâtiment sise en cette ville rue du Vieux Marché aux Poissons n° 63 formant le coin de cette rue et de la rue Mercière où elle porte le n° 8, d’un côté la veuve Bruckner, d’autre le veuve Weiss, derrière le fossé dit Ulmergraben – acquise de Jean Geoffroi Roederer & Louise Brassler, par acte reçu Zimmer notaire à Strasbourg le 21 novembre 1831, évaluée à 70.000 francs
161. une autre maison sise en la rue du Vieux Marché aux Poissons n° 85 composée de divers corps de bâtiments, appartenances & dépendances, d’un côté les héritiers Reumann, d’autre David Knoderer, derrière le fossé dit Ulmergraben, évaluée à 30.000 fr
162. une autre maison en cette ville rue de l’Ecurie n° 8 avec cour & maison de derrière, appartenances, droits & dépendances, évaluée à 16 000 francs, d’un côté M. Müller, d’autre la veuve Heyl, derrière le cul de sac dit Schaeffgaesslein & la veuve Heyl – acquis par acte devant M° Stoeber jeune le 15 juin 1824.
Nota il est observé que la maison dépendances rue du Vieux Marché aux Poissons n° 85 est comprise dans la catégorie des biens dont Mde Duvernoy s’est réservé la libre disposition non sousmise à l’usufruit selon le troisième alinéa de l’article 6 du contrat de mariage
Enregistrement, acp 214 f° 9-v du 29.11.

Convention passée avec le commis négociant Philippe Jacques Fuchs

1832 (8.12.), Enregistrement de Strasbourg, ssp 62 F° 20-v
31 mai 1831, Convention entre le Sr Ph. J. Fuchs commis négociant
la veuve Senn née Braun et Sr Jn Ad. Seib, négociant fabricant
Sr Seib permettra au Sr Fuchs de vendre dans la maison de Mde Senn Vieux Marché aux Poissons n° 85 soit pour son compte ou pour celui de la De Senn les toiles et percales cirées que le Sr Seib lui aura vendues et cédé
voir aussi bail d’industrie f° 27

Georges Louis Duvernoy et Marie Madeleine Braun vendent la maison au jardinier fleuriste Frédéric Charles Schaaff et à sa femme Marie Elisabeth Erhardt

1848 (16. 7.br), Strasbourg 12 (175), Not. Noetinger n° 20.456
A comparu M. Jean Baptiste Bürckel, propriétaire demeurant à Strasbourg, agissant en qualité de mandataire de M. Georges Louis Duvernoy, docteur en médecine, professeur au collège de France, Chevalier de la légion d’honneur & Mad. Marie Madeleine Braun son épouse autorisée, demeurant en son nom à Paris (a vendu)
à M. Frédéric Charles Schaaff, jardinier fleuriste, & D° Marie Elisabeth Erhart,, son épouse qu’il autorise demeurant ensemble à Strasbourg, ci présents et acceptant
Une maison à rez de chaussée surmonté de quatre étages, droits appartenances et dépendancess sise à Strasbourg rue du Vieux marché aux poissons N° 85, tenant d’un côté à M. Stoll, boulanger, de l’autre à M. Schützenberger brasseur & par derrière au fossé dit Ulmergraben
Dans cette vente ssont compris les objets mobiliers ci après indiqués, se trouvant dans cette maison savoir, dans la cave, deux chantiers
au rez-de-chaussée, tous les rayons & comptoirs du magasin, à l’exception d’une porte tapissée, d’une planche contre le pilier du mur & d’une doucle fenêtre des croisées du magasin
Au premier étage, un poêle avec ses tuyaux, deux trumeaux, une tabke ou bas buffet, une chaudière, deux pots économiques avec leur lunette & deux armoires scellées dans le mur
Au deuxième étage, un poêle avec ses tuyaux & deux trumeaux, un bas buffet ou commode, deux armoires scellées dans le mur, une armoire de coin
Au troisième étage, Un poêle avec ses tuyaux & deux trumeaux
Au quatrième étage, Un poêle avec ses tuyaux & deux trumeaux avec socle
Etablissement de la propriété. Cet immeuble appartient à Madame Duvernoy qui en est devenue propriétaire d’une moitié comme ayant été commune en biens avec feu M. Daniel Senn, en son vivant négociant en cette ville, son premier mari & de l’autre moitié comme légataire universelle de ce dernier suivant son testament olographe en date de Strasbourg du premier septembre 1808 enregistré à Strasbourg le 28 mai 1824 F° 63 n° 6 (…) présenté à M. le Président du tribunal civil de cette ville suivant procès verbal dressé au greffe dudit tribunal le 26 mai 1824 & déposé en l’étude de M° Schreider notaire en cette ville suivant acte de dépôt par lui reçu le 28 dudit mois de mai. Il dépendait de cette communauté au moyen de l’acquisition que feu M. Senn en avait faite de Jean Jacques Müller, cabaretier, Catherine Salomé Müller femme de Martin Mayer, tailleur d’habits, Jean David Müller, ancien boulanger & Dorothée Elisabeth Müller fille majeure, tous demeurant à Strasbourg, cette acquisition résulte d’un contrat passé devant M° Georges Frédéric Zimmer & son collègue notaires à Strasbourg le 8 juillet 1819, elle a eu lieu moyennant le prix de 19.000 francs payables entre les mains des vendeurs et de leurs créanciers. Ledit contrat a été transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 13 juillet 1819 vol. 120 N° 21 et le même jour il a été pris inscription d’office vol. 131. N° 608. (…) Les susnommés Jean Georges Müller & consors étaient propriétaire dudit immeuble pour l’avoir recueilli dans la succession de Dame Catherine Salomé Barthel vivante épouse de David Müller, décédée à Strasbourg leur mète, dont ils étaient seuls héritiers ainsi quee le constate l’intitulé de l’inventaire dressé après son décès par M° Übersall, notaire à Strasbourg le 18 novembre 1806 & la liquidation dressée per ledit M° Zimmer le 16 février 1807. Quant à ladite Dame Müller née Barthel, elle en avait la propriété tant comme héritière de feu Jean Michel Barthel son père qu’en vertu de l’abandon à litre de licitation qui lui en a été faite par ses frères et sœurs suivant acte passé devant M° Schweighaeusser, notaire à Strasbourg le 21 septembre 1785.
Les vendeurs déclarent par l’organe de leur mandataire de que la maison sera dégagée de tout bail le 2 septembre courant, attendu qu’ils s’engagent à faire prononcer la résiliation à leurs frais, risques et périls contre les époux Fuchs, locataires principaux de la totalité de la maison – Prix, 25.000 francs
acp 375 (3 Q 30 090) f° 40

Lors de la liquidation, la maison est attribuée à Caroline Elisabeth Schaaff, veuve du brasseur Théophile Barchewitz et épouse du forgeron François Constant Pihan, demeurant aux Batignolles près de Paris

Le marchand de vins Frédéric Théophile Barchewitz épouse Caroline Elisabeth Schaaff en 1846 : contrat de mariage, célébration
1846 (5.7.), M° Grimmer (minutes en déficit)
Contrat de mariage entre Frédéric Théophile Barchewitz, marchand de vins demeurant à Strasbourg
et Caroline Elisabeth Schaaff, fille mineure de Frédéric Charles Schaaff, grainetier et Marie Elisabeth Ehrart sa femme demeurant en ladite ville
acp 350 (3 Q 30 065) f° 19 du 7.7. régime de la communauté de biens réduite aux acquêts
Les apports du futur consistent en tonneaux, vins, outils de tonnelier d’une valeur de 3500 francs à lui donnés en avancement d’hoirie par ses père et mère présents
Les père et mère de la future épouse promettent de doter la future épouse leur fille d’un trousseau de 2250 francs et d’une somme de 4000 francs, total 6350 francs, le tout en avancement d’hoirie payables le jour de la célébration
Donation par le futur à la future en cas de survie d’une somme de 1000 francs
Donation par les futurs au survivant d’eux de l’usufruit viager de tous les biens composant la succession du prémourant, réductible en cas de survivance d’enfants

Mariage, Strasbourg (n° 310)
Du 11° jour du mois de juillet 1846, Acte de mariage de Frédéric Théophile Barchewitz, né le 21 juillet 1817 à Strasbourg, domicilié à Strasbourg, marchand de vins fils de Jean Théophile Barchewitz, Marchand de vins et de Marie Marguerite Kess, conjoints domiciliés en cette ville, ci présents et consentants et de, Caroline Elisabeth Schaaff, fille mineure née en légitime mariage le 30 août 1826 à Strasbourg, domiciliée à Strasbourg fille de Frédéric Charles Schaaff, Jardinier, et de Marie Elisabeth Erhart, conjoints domiciliés en cette ville, ci présents et consentants (signé) Barchewitz, C. E. Schaaff (i 10)

Séparation de biens
1852 (10.8.), M° Grimmer (minutes en déficit)
Inventaire de séparation de biens d’entre Caroline Elisabeth Schaeff épouse séparée de biens de Théophile Frédéric Barchewitz, brasseur à Strasbourg, ordonné par jugement du tribunal civil le 9 juillet 1851
acp 412 (3 Q 30 127) f° 38 du 11.8. – Dettes de la communauté 6313
Le Sr Barchewitz réclame pour sa part d’entretien et de l’éducation des enfants 350, celle de 45 pour frais de procédure
L a dame Barchewitz réclame pour entretien 689
Suivant jugement les frais d’entretien sont à supporter pour moitié lesquels s’élevent savoir ceux faits par M° Schneegangs avoué 469, ceux faits par M° Lederlin 265
Liquidation. d’après le contrat de mariage la D° Barchewitz a à exercer son remploi avec 6350, 2) ses pensions alimentaires 689, 3) solde des frais d’extance 101, total 7141
dont à déduire les frias d’entretien des deux enfants 50 le solde des frais d’appel 46, ensemble 396, ainsi les prétensions de la D° Barchewitz se réduiraient à 6743.

Frédéric Théophile Barchewitz meurt en 1857 en délaissant pour héritiers sa mère et son neveu
1858 (17.2.), M° Noetinger
Inventaire de la succession délaissée par Frédéric Théophile Barchewitz, ancien brasseur et époux séparé de corps et de biens de Caroline Elisabeth Schaaff, décédé le 10 janvier 1857, dressé à la requête de Marguerite Hess veuve de Jean Théophile Barchewitz, vivant tonnelier à Strasbourg mère du défunt, 2) Julie Voltz, veuve d’Auguste Théodore Barchewitz, vivant compositeur d’imprimerie à Strasbourg, en qualité de mère et tutrice de Jules Théodore Barchewitz, son fils neveu du défunt
acp 467 (3 Q 30 182) f° 14 du 19.2. (succession non déclarée) Ladite succession ne consiste que de la garde robe estimée 36 – passif 481 francs

Caroline Elisabeth Schaaff se remarie aux Battignolles en 1857 avec le forgeron François Constant Pihan, originaire de Vaucresson
Paris, Etat-civil reconstitué – Acte de mariage. L’an 1857, le 14 novembre à la mairie des Batignolles Monceaux a été célébré le mariage de François Constant Pihan, né à Vaucresson (Seine & Oise) le 17 avril 1828, fils d’Antoine et de Caroline Choisselet et de Caroline Elisabeth Schaaff, née à Strasbourg (Bas-Rhin) le 3 août 1826 fille de Frédéric Charles et de Marie Elisabeth Erhart veuve de Théophile Barchevitz. Il a été fait un contrat de mariage le 7 novembre 1857 chez M° Baron notaire aux Batignolles
Pièces produites, un acte de mariage religieux, un acte de naissance, un bulletin de naissance, un certificat de contrat. Paris le 20 mars 1875 (5 Mi 1, 2305 i 30)

La maison est exposée infructueusement aux enchères

1858, M° Grimmer (minutes en déficit)
Le 6 novembre 1858 – Cahier des charges pour parvenir à la vente d’une maison à Strasbourg rue du Vieux-Marché-aux-Poissons N° 14
acp 473 (3 Q 30 188) f° 63-v du 8.11.
Le 29 novembre – Retrait d’enchère d’une maison sise à Strasbourg rue du Vieux-Marché-aux-Poissons n° 85
acp 474 (3 Q 30 189) f° 28-v du 2. X.br

Caroline Elisabeth Schaaff vend la maison à Charles Chrétien Denné, surveillant au magasin des tabacs, et à Amélie Caroline Günther

1858 (27. Xbr), M° Grimmer – Hypothèque de Strasbourg, Transcription reg. 756 (2898) n° 1
a comparu Monsieur Frédéric Charles Schaaff, Jardinier fleuriste demeurant en la ban-lieue de Strasbourg hors la porte d’Austerlitz numéro 8 bis, agissant en qualité de mandataire de Mademoiselle Caroline Elisabeth Schaaff, veuve en premières noces du Sieur Théophile Barchewitz, ancien brasseur à Strasbourg actuellement épouse en secondes noces de Monsieur François Constant Pihan, forgeron demeurant à Batignolles, ban-lieue de Paris rue des Dames numéro 106, aux termes d’une procuration (…) annexée à un cahier des charges dressé par M° Grimmer soussigné le 6 novembre dernier
à Monsieur Charles Chrétien Denné, surveillant au magasin des tabacs à Strasbourg Dame Amélie Caroline Günther son épouse qu’il autorise à l’effet des présentes demeurant et domiciliés en cette ville
Une maison à rez de chaussée et quatre étages avec droits appartenances et dépendances sise à Strasbourg rue du Vieux-Marché-aux-Poissons N° 85 ancien et N° 14 nouveau, tenant d’un côté à Monsieur Stott, de l’autre à M) Schützenberger, brasseur, et par derrière au fossé dit Ulmergraben. Tel que cet immeuble se trouve avec tout ce qui y tient à fer, cloux et chevilles, et ce que la loi répute immeuble par destination ou placé à perpétuelle demeure et notamment avec quatre poêles en fayence et deux en fonte et huit pots économiques avec quatre lunettes. Entrée en jouissance (…). Etablissement de la propriété. Cette maison est échue à Madame Pihan, savir la moitié suivant l’actede liquidation et partage de la succession de sa mère Dame Marie Elisabeth Ehrhardt, femme du Sr Charles Frédéric Schaaff père de Strasbourg, dressé par M° Grimmer soussigné le premier septembre 1856 et l’autre moitié aux termes de l’acte de liquidation et partage de la succession du dit Sieur Schaaff père dressé par le même notaire Grimmer le 30 janvier de la présente année. Feu le Sieur Schaff père avait acquis cet Immeuble durant la communauté d’entre lui et sa femme née Erhardt de Monsieur Georges Louis Duvernoy professeur à la faculté de médecine et de Madame Marie Madeleine Braun, conjoints à Paris suivant acte de vente reçu par M° Noetiger notaire à Strasbourg le 13 septembre 1848, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 25 du même mois volume 485 numéro 23. Situation hypothécaire (…) subrogation à l’assurance (…) La présente vente a en outre eté faite pour et moyennant le prix de 23.500 francs
acp 475 (3 Q 30 190) f° 2 du 30. Xbr

Charles Chrétien Denné épouse en 1856 Caroline Amélie Günther
1856 (14.1.), Strasbourg 9 (109), Not. Becker n° 6979
Contrat de mariage – Ont comparu Mr Charles-Chrétien Denné, surveillnt au magasin des tabacs à Strasbourg, demeurant en cette ville, fils majeur de Mr Charles Chrétien Denné, vef ouvrier de l’état en retraité, demeurant également à Strasbourg et de Mad° Marie-Marguerite Hebenstreit sa femme défunte, Mr Denné fils stipulant pour lui et en son nom à cause du mariage dont il va être question Mr Denné père ci-dessus dénommé et qualifié stipulant tant pour assister M. Denné son fils qu’à cause de la dot qu’il lui constituera ci après
Et Melle Caroline-Amélie Günther, exerçant la profession de modiste, mais comme simple ouvrière tribunal civillant sur commande, sans se livrer à aucune opération de commerce, ainsi que’elle l’affirmen ladite dlle demeurant à Strasbourg, fille majeure de Mr Jean Jacques Günther,en son vivant ancien employé à l’octroi de la Ville de Strasbourg et de Mad. Frédérique Sophie Starck sa veuve demeurant audit Strasbourg, d’autre part

Le futur époux déclare que ses apports se composent I. de la part indivise dans la maison sise à Strasbourg Grand rue n° 107, le tout détaillé dans un acte passé devant ledit M° Becker les 5 et 6 octobre 1854 contenant l’état de la fortune de feue ladite D° Denné sa mère, de laquelle il est héritier pour moitié
Grand rue N° 107
acp 446 (3 Q 30 161) f° 89 du 17.1. – Stipulation de communauté de biens réduite aux acquêts réserve d’apports et d’héritages
Les apports du futur consistent 1) dans la part indivise de divers objets mobiliers et d’une maison à Strasbourg Grande rue n° 107 2) les créances montant à 4227
Donation par le Sr Denné père au futur époux son fils ce acceptant d’une somme de 1100 francs
Las apports de la future épouse consistent en une valeur de 2000
Don matutinal par le futur époux à la future épouse en cas de survie d’une somme de 1100 francs. Donation chaque par les futurs époux au survivant d’eux de l’usufruit viager de toute la succession, réductible à moitié en cas d’existence d’enfants et en cas de survie de la future épouse la donation de 1100 francs en pleine propriété sera imputable sur la moitié grevée d’usufruit en cas d’existence d’enfants

Charles Chrétien Denné et Amélie Caroline Günther vendent la maison à Robert Levy

1862 (25. 9.bre), M° Grimmer (minutes en déficit)
Vente par Charles Chrétien Denné, surveillant au magasin des tabacs à Strasbourg et Amélie Caroline Günther sa femme à Strasbourg
à Robert Levy, employé à Duttlenheim
une maison sise à Strasbourg rue du Vieux-Marché-aux-Poissons n° 14 moyennant 23.500 francs dont 3500 francs payés
acp 516 (3 Q 30 231) f° 64-v du 1. Xbre

Père du propriétaire, Ulric Levy occupe la maison
Registre de population 600 MW 385 (1850-1870)
Levy, Ulrich, né à Strasbourg 98, hm, Md. de rouennerie, israélite, français, (à Strasbourg) d.s. n
id. née Bloch, Barbe, 18, fm. sa femme, israélite, française, (à Strasbourg) 32
id. Abraham, Strasbourg 41, g. son fils, israélite, français, (à Strasbourg) d.s. n, p. p. Paris 15 8.br 59
id. Albertine, Strasbourg 45, f. sa fille, israélite, française, (à Strasbourg) d.s. n
id. Alfred, Strasbourg 48, g. son fils, israélite, français, (à Strasbourg) d.s. n
id. Michel, Strasbourg 50, g. son fils, israélite, français, (à Strasbourg) d.s. n

Robert Levy épouse en 1866 Delphine Helfft. Il apporte la maison en mariage

1866 (24.7.), M° Grimmer (minutes en déficit)
Contrat de mariage – Raphael Robert Levy, employé à Düttlenheim fils d’Ulrich Levy, négociant, et de Barbe Bloch sa femme à Strasbourg d’une part
Delphine Helfft, célibataire à Strasbourg, fille d’Aser Helfft, vivant négociant et Hélène Bloch sa veuve à Strasbourg d’autre part
acp 555 (3 Q 30 270) f° 81-v du 27.7. Stipulation de communauté de biens réduite aux acquêts, partageable par moitié, réserve d’apports et d’héritages
Les apports du futur consistent 1) mobilier et argent 13.000, 2) Une maison rue du Vieux-Marché-aux-Poissons N° 14 à Strasbourg, le tout grevé d’un passif de 30.000 francs
Les apports de la future épouse consistent en une somme de 3538, grevée d’usufruit de la veuve, le tout constaté suivant liquidation reçue Noetinger Nre le 25 juin 1861. usufruit auquel la veuve déclare renoncer
Donation par la veuve Helfft à la future épouse sa fille ce acceptant d’un mobilier et argent comptant 2461
Donation réciproque par les futurs au survivant d’eux de l’usufruit de leur succession, réductible à moitié en cas d’enfants



8, rue Sainte-Elisabeth


Rue Sainte-Elisabeth n° 8 – VIII 103 (Blondel), P 1328 puis section 10 parcelle 45 (cadastre)

Nouveau bâtiment entre 1836 et 1844, maître d’ouvrage Charles Lamey, négociant


Cour et façade, porte (mars 2023), façade (avril 2014)

La maison est détachée de la propriété voisine (voir le n° 12) en 1660 quand elle revient à Frédéric Louis Kanoffsky de Langendorf. Ses neveux et héritiers la vendent en 1680 au jardinier André Hetzel. Elle appartient ensuite au bailli Pierre Pallas (1693) puis à Louis du Terrier, seigneur de Bürckwald. La veuve de Jean de Chamfort, commandant du fort de Pierre, en est propriétaire à l’époque du plan-relief de 1727 : à droite de l’image, le premier étage comprend neuf fenêtres, le rez-de-chaussée une porte cochère. Le colonel Joseph de Marclesy l’achète en 1744. La Ville, soutenue par le préteur royal, refuse en 1778 d’acheter la maison Marclesy pour y loger un sous-aide major à côté de chez lui comme le demandait le lieutenant de roi Frédéric Charles de Lord. La maison appartient ensuite à Wolff Levy, chef d’une des quatre familles juives qui figurent dans le dénombrement de juillet 1784. Suite à la vente par adjudication judiciaire en 1801, elle change plusieurs fois de mains. Jean Frédéric Pfeffinger cède en 1809 un jardin à François Joseph Besson qui devient propriétaire en 1813, de sorte que la parcelle s’étend de la rue au rempart. L’héritière universelle de Jean Louis Lang vend en 1836 la maison au négociant Charles Lamey.


Plan-relief de 1727 (Musée historique, cliché Thierry Hatt). La maison est celle qui borde la rue à droite de l’image



Plan et élévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 252 (Musée des Plans-relief) 1

L’Atlas des alignements (années 1820) signale un bâtiment à rez-de-chaussée et un étage en maçonnerie. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade sur rue (f’-g’) à rez-de-chaussée, un étage et toiture à trois niveaux de lucarnes est en partie cachée par l’édicule (d’-e’-f’). Le jardin longe le rempart en (16-17), sa limite à l’ouest (17 à 23) se termine par un bâtiment adossé au bâtiment sur rue (23-34)
La maison porte d’abord le n° 30 (1784-1857) puis le n° 8.


Ajouts, nouveau bâtiment, façade nord (cour K), façade sud (jardin L)
Portion de jardin acquise en 1865 (AD Bas-Rhin, cote 7 E 57-10, 108 n° 6536)

Nouveau bâtiment en 1901 et rez-de-chaussée du n° 8 (dossier de la Police du Bâtiment)

Alignements en 1920, bâtiment reconstruit en 1920 (dossier de la Police du Bâtiment du n° 12)

Charles Lamey reconstruit la maison à l’arrière de l’ancienne, à la manière d’un hôtel entre cour et jardin entre 1836 (levé des plans cadastraux qui représentent l’ancien bâtiment) et 1844 (début des matrices cadastrales qui ne signalent aucune reconstruction). Le jardin est légèrement agrandi en 1865. L’Université achète le bâtiment en 1876 pour servir d’habitation puis l’aménage en policlinique en 1901.


Plans datés du 10 avril 1896, joints à la description des bâtiments par l’architecte de l’Université (ADBR, cote 103 AL 1095)

La Ville modifie l’alignement légal au sud de la rue, ce qui aplanit le différend avec le recteur quand l’Université aménage en 1920 un laboratoire d’expériences sur les animaux. Le bâtiment est réaménagé en même temps que les autres qui composent la faculté de chirurgie dentaire entre 2007 et 2011 par Tekton Architectes


Façades rue Sainte-Elisabeth, élévation avant et arrière (2006, dossier de la Police du Bâtiment, dessins de Tekton Architectes)

mars 2023

Sommaire
Cadastre – Police du Bâtiment 1921, 1921, 2006-2011Relevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1660 à 1952 (avant 1660, voir le n° 12). La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Frédéric Louis Kanoffsky de Langendorf, capitaine de cavalerie, et (1663) Sabine Rœder de Diersburg – luthériens
1673 h Philippe Hannibal de Schauenbourg et (1650) Anne Yolande Kanoffsky de Langendorf, (1661) Anne Marie de Weittersheim puis (1672) Sibille Esther Bœcklin de Bœcklinsau – luthériens
1674 v Catherine Sophie de Helmstett, femme (1649) de Jean Samuel de Landsberg (vente annulée) – luthériens
1680 v André Hetzel, jardinier, et Barbe Schoffer, (1670) Marguerite Giss, d’abord (1669) femme du jardinier Mathias Schmidt, (1675) Aurélie Matthæus puis (1681) Ursule Gœfft
1693 v Pierre Palla († 1706), bailli, et Claude Françoise Perrin – catholiques
1695 v Louis de Bürckwald (Wolfgang Louis du Terrier seigneur de Bürckwald, † 1711), lieutenant-colonel, et Concorde Truchsess de Rheinfelden – catholiques
1713 h Joseph Louis du Pré de Dortal, seigneur de Bürckwald, lieutenant-colonel, et (1707) Marie Cécile Hippolyte Truchsess de Rheinfelden – catholiques
1719 v Louis Mena, greffier criminel en chef, et (1719) Cécile Chalon – catholiques
1724 v Jean de Chamfort, commandant, et (1710), Jeanne Genot, veuve du commissaire d’artillerie Jacques Loubert – catholiques
1728 v Jacques Gustave de Lenck, brigadier des armées, et (1723) Marie Catherine Waldner de Freundstein, d’abord (1702) femme de François Jacques Wormser de Vendenheim Sundhouse – luthériens
1729 h François Antoine de Falckenhayn, et (1719) Catherine Marie Chrétienne Wormser de Vendenheim Sundhouse – luthériens
1736 v Frédéric de Lord de Saint-Victor, major de la place, et Josèphe Henriette Agnès de l’Enfant de Coqfontaine puis (1723) Marie Anne Rose Brunck – catholiques
1744 b Joseph de Marclesy, colonel, et (1722) Marie Catherine Jeanne Le Laboureur – catholiques
(cohéritier) Charles Frédéric de Lord de Saint-Victor, officier, et (1754) Marie Angéline Nicole de Marclesy – catholiques
v. 1778 v Wolff Levy, marchand, et (1773) Minette Cerf Berr – juifs
1801 v Jean Frédéric Pfeffinger, négociant, et (1797) Louise Schweighæuser
1803 v Daniel Louis Braun, négociant, et (1801) Louise Caroline Karth
1805 b Louis Charles Breck, caissier, et Françoise Louis
1806 v Charles Borromée Auguste Antoine François Zorn de Plobsheim, chef d’escadron, et (1815) Antoinette Françoise Mélot
1810 v Jean Frédéric de Papelier, capitaine († 1820)
1813 v François Joseph Besson, négociant
1822 v Jean Louis Lang, propriétaire, célibataire († 1835)
1836 v Charles Lamey, négociant, et (1835) Genevieve Mathilde Zoé Fournier
1865 h Charles Arthur Lamey, prêtre, et Mathilde Joséphine Lamey femme (1875) du lieutenant de vaisseau René Antoine Boucher
1876 v Administration d’Alsace-Lorraine pour le compte de l’université

Valeur vénale de la maison : 1 750 livres en 1719, 2 500 livres en 1724, 2 250 livres en 1728, 2 500 livres en 1729 et en 1736, 3 000 livres en 1744

(1765, Liste Blondel) VIII 103, à M. de Marcklesy
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Wolff jud, 11 toises, 3 pieds et 9 pouces
(1843, Tableau indicatif du cadastre) P 1328, Lamay, Charles, propriétaire – maison, sol, cour, bâtiment, jardin – 17,8 ares

Locations

1730, Marie Chrétienne de Hagenbach, veuve de Chrétien Charles Philippe Waldner de Freundstein
1736, Jean Sigismond de Landsperg
1756, Nicolas Morel, directeur général du vingtième
1792, Abraham Cahn, négociant

Description de la maison

  • 1692 (billet d’estimation traduit) La maison qui comprend une écurie, un jardin et un puits est estimée à la somme de 1740 florins

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

3° arrondissement ou Canton Sud – Rue Ste. Elisabeth

nouveau N° / ancien N° : 13 / 30
Lang
Rez de chaussée et 1° étage bon en maçonnerie
(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 28 f° 359 case 1

Lamey Charles fils

P 1328, sol, maison, cour et jardin, Rue Ste Elisabeth 30
Contenance : 17,80
Revenu total : 459,26 (450 et 9,26)
Ouvertures, portes cochères, charretières : 1 / 1
portes et fenêtres ordinaires : 55 / 44
fenêtres du 3° et au-dessus :

Cadastre napoléonien, registre 26 f° 730 case 1

Lamey Charles fils
1878 Landes-Verwaltung von Elsass-Lothringen

P 1328, maison, sol, cour, jardin, Rue Ste Elisabeth 8
Contenance : 17,80
Revenu total : 459,26 (450 et 9,26)
Folio de provenance : (359)
Folio de destination : Gb (sol 730)
Année d’entrée :
Année de sortie : (sol 1879)
Ouvertures, portes cochères, charretières : 1
portes et fenêtres ordinaires : 55
fenêtres du 3° et au-dessus :

P 1328.p, Jardin
Contenance : 12,60
Revenu total : 456,55 (450 et 6,55)
Folio de provenance : 730
Folio de destination : Gb, 730
Année d’entrée : 1879
Année de sortie : 1900

P 1328.p, sol, cour, jardin
Contenance : 5,20
Revenu total :
Folio de provenance : 730
Folio de destination : Gb
Année d’entrée : 1879
Année de sortie :
1879, Abgang – Landes Verwaltung f° 730, P 1328.p, sol, cour, jardin 5,20, revenu 2,71, Ertragloses National Eigenthum

P 1328.p, Jardin
Contenance : 12,60
Revenu total :
Folio de provenance : 730
Folio de destination : Gb
Année d’entrée : 1900
Année de sortie :
1900, Abgang – Elsass Lothringen Unterrathsverwaltung f° 730, P 1328, sol 12,60, dienstöffentl. Unterrichtszwecken (Universitäts Clinick)

Cadastre allemand, registre 29 f° 127 case 3

Parcelle, section 10, n° 45 – autrefois P 1327. P 1328
Canton : St. Elisabethgasse Hs Nr 8
Désignation : Hf, (rub.) Klinik pp.
Contenance : 14,72
Revenu :
Remarques : ab 1904 Seite 129/30

(Propriétaire), compte 24
Elsass Lothringen, Landesvwg. Universitätsklinik
Etat par l’administration de l’Université
1952 clos

Cadastre allemand, registre 29 f° 129 case 9

Parcelle, section 10, n° 69/45
Canton : St. Elisabethgasse Hs Nr 8 – 1206 2/04
Désignation : Hf, (rub.) Klinik pp.
Contenance : 14,70
Revenu :
Remarques : 1937 d. p. 136 c. 10

(Propriétaire), compte 24
Elsass Lothringen, Landesvwg. Universitätsklinik
Etat par l’administration de l’Université
1952 clos

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton VIII, Rue 284 De Ste Elisabethe, 449

30
pr. Wolf, Levi, Juif

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Elisabethgasse (Seite 31)

(Haus Nr.) 8
Chirurg. Poliklinik
Dr. Stolz, Privatdozent. 1
Werling, Heizer. H 0

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 739 W 230)

Rue Sainte-Elisabeth 6 (6-12, 1886-1904)
ensuite rue Sainte-Elisabeth 6 (1903-1970) chapelle des Diaconesses

L’Université fait transformer le n° 8 en 1901 et construire de nouveaux bâtiments à l’arrière. Les autres travaux mentionnés dans le dossier ont aussi trait aux n° 6, 10 et parfois 12. L’Universite vend en 1903 le n° 6 à la maison des diaconesses.

Sommaire
  • 1886 (mai) – Le maire notifie le curateur de l’Université Empereur Guillaume de faire ravaler la façade au 6, rue Sainte-Elisabeth
  • 1886 (juillet) – La Ville qui fait faire une canalisation demande au curateur de l’Université d’y raccorder les bâtiments n° 6, 8 et 10 (eaux de pluie et eaux usées)
    1886 (août) – Le curateur Ledderhose transmet au maire les plans – Autorisation – Dessin pour les n° 6 et 10
  • 1888 – Le directeur de l’usine à gaz Weil-Gœtz demande que le laboratoire de la clinique médicale soit autorisé à faire une prise pour environ 30 becs au 6, rue Sainte-Elisabeth – Autorisation
  • 1895 (avril) – Le maire notifie le curateur de l’Université de faire ravaler la façade au 6, rue Sainte-Elisabeth – La façade a été refaite mais pas le mur pignon vers la cour, juillet 1895
    1895 (juin) – L’entrepreneur G. Mayer (41, rue des Bouchers et 1, rue des Jardins) demande l’autorisation de réparer le crépi aux 6 et 10, rue Sainte-Elisabeth – Autorisation
  • 1898 – Le maire notifie le curateur de l’Université de se conformer au règlement du 30 novembre 1891 en supprimant les volets qui s’ouvrent à moins de 2,20 mètres de la voie publique, en l’occurrence 17 fenêtres et 4 soupiraux aux 6, 8, 10 et 12, rue Sainte-Elisabeth – Travaux terminés, juin 1898
  • 1901 – Le curateur de l’Université transmet les plans des transformations à faire à la clinique chirurgicale sise 8, rue Sainte-Elisabeth – Plans de la policlinique (rez-de-chaussée, premier étage, coupes), sous-sol des différents bâtiments (Projekt zum Umbau des Hauses Elisabethgasse N° 8 zu einer Poliklinik)
    Le maire demande les plans de l’évacuation des eaux. Les plans lui sont transmis (août 1901)
  • 1902 – Le maire notifie le curateur de l’Université de faire ravaler la façade au 6, rue Sainte-Elisabeth – Le curateur répond que le bâtiment va être vendu à la maison des Diaconesses qui la transformeront ou la démoliront. Le maire accorde un an de délai. La maison appartient aux Diaconesses, juillet 1903
  • 1904 – Le maire notifie le curateur de l’Université de faire ravaler la façade au 8, rue Sainte-Elisabeth – Travaux terminés, novembre 1904

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 954 W 213)

Rue Sainte Elisabeth n° 12 (partie concernant le n° 8)

L’architecte de l’université Gruenewald transmet en septembre 1919 les plans pour aménager le pavillon de l’entrée de la policlinique chirurgicale en laboratoire d’expériences sur les animaux. La Police du Bâtiment constate que les nouvelles pièces supposent de construire un nouveau bâtiment en avant de l’alignement légal. Le litige entre le recteur et la Ville se termine quelques mois plus tard après que la Ville a modifié les alignements légaux.

Sommaire
  • 1919 (septembre) – L’architecte de l’université Gruenewald transmet les plans pour aménager une ancienne remise en laboratoire d’expériences sur les animaux – Plans (Projet du laboratoire expérimental pour la clinique chirurgicale, Elisabethgasse N° 12) – Plan intitulé Projet de l’aménagement d’un laboratoire expérimental avec chenil dans le pavillon de l’entrée de la policlinique chirurgicale, 12 rue Ste Elisabeth [en fait n° 8], avec l’alignement légal) – Dessins (décembre 1919) – Calcul statique d’une sous-poutre et d’un trumeau
    1920 (janvier) – La Police du Bâtiment constate qu’il ne s’agit pas d’aménager un laboratoire mais de construire un nouveau bâtiment en avant de l’alignement légal, ce qui contrevient au règlement. – L’architecte de l’Universite Patrice Bonnet répond qu’il s’agit d’un bâtiment provisoire destiné à répondre aux nouveaux enseignements – Le maire Peirotes refuse de déroger aux alignements légaux qui remontent à l’architecte Blondel et ne peuvent avoir d’effet que dans la durée, toute dérogation constituerait un précédent qui rendraient les alignements légaux inefficaces. Il propose d’annexer le terrain en avant de l’alignement au domaine public et d’autoriser de construire un bâtiment à titre précaire, à l’instar des kiosques à journaux.
    1920 (mars) – La Police du Bâtiment demande au service d’architecture de l’université de démolir les bâtiments en construction en avant de l’alignement légal.
    1920 (mai) – Le recteur de l’académie demande que le bâtiment soit maintenu pour une durée maximale de quinze ans.
    1920 (juin) – Le maire maintient ses arguments concernant les alignements légaux mais consent à surseoir à la démolition pendant cinq ans.
    1920 (juillet) – Le recteur réitère sa demande en ajoutant que la Police du Bâtiment lui avait donné verbalement l’assurance que les travaux seraient autorisés. – Le maire répond que l’alignement légal de la rue Sainte-Elisabeth est à l’étude et fait remarquer que les déclarations de la Police du Bâtiment avaient trait au projet de transformation transmis en septembre 1919 et non à la reconstruction présentée en janvier 1920.
    1920 (juillet) – Le maire informe le recteur de l’académie que le terrain du n° 8 suit l’alignement d’après les nouveaux alignements de la rue.
  • 1959 – L’entrepreneur Ch. Nadler (21, rue des Orphelins) demande l’autorisation d’occuper la voie publique pour réparer le mur d’enceinte au 11 rue Ste Elisabeth [en fait n° 8]

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 1687 W 696)

Place de l’Hôpital n° 1, Construction faculté de chirurgie dentaire, 2006-2011

Le préfet accorde le 30 août 2007 le permis de construire suite au mandat autorisant le pétitionnaire à déposer la demande de permis de construire en date du 8 septembre 2006. La société Tekton Architectes réaménage les bâtiments de la faculté de chirurgie dentaire, à savoir la clinique dentaire (anciennement 12, rue Sainte-Elisabeth), le service de paradontologie (8, rue Sainte-Elisabeth) ainsi que le pavillon Leriche, et construit un nouveau bâtiment à l’emplacement de l’ancien 10, rue Sainte-Elisabeth.


Bâtiments avant travaux


Relevé d’actes

Avant 1660, voir le n° 12. La maison à l’ouest revient à Frédéric Louis Kanoffsky de Langendorf qui épouse en 1663 à domicile Sabine Rœder de Diersburg avec la permission du consul régent

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 52-v)
1663. Zinst. d. 21. Junÿ auß Erkantnus Herrn Rhät und XXI privatim copulirt worden Junckher Friderich Ludwig Canoffskÿ von Langendorff vnd Jgfr. Sabina Röderin von Thierspurg (i 57)

1663 Conseillers et XXI (1 R 146)
(f° 122) Montags den 20. Julÿ 1663. – Friderich Ludwig Kanoffskÿ vmb dispensation
Noîe Frid. Ludwigs Kanoffskÿ per Renser bitt weilen Er sich mit Jgfr. Sabina Röderin verlobt daß Er sich in seinem hauß möge copuliren laßen. Erk. willfahrt, vnd wirdt wegen des Allmußens in seiner discretion gestellt. H. XV. Joh: Mich. Zeÿßolff et H. Veßenh.

Frédéric Louis Kanoffsky de Langendorf, ancien capitaine de cavalerie, alors connétable au prince de Wurtemberg, hypothèque la maison au profit de Georges Rehm, receveur de l’aumône Saint-Marc

1663 (21. Julÿ), Chambre des Contrats, vol. 528 f° 424-v
Erschienen der Freÿ Reichß Hochwohl Edel Gebohrne Herr Friderich Ludwig Kanofftzkÿ Von Langendorff Geweßener Rittmaÿster, anietzo Fürstl. Würtenberg. Stallmaÿster für sich und seine Adeliche Erben
in gegensein Herrn Georg Rehemen alß Schaffners deß großen Gemeinen Almosens Zue St Marx – schuldig seÿe 300 Reichsthaler
Unterpfand sein solle, hauß, höfflin, hoffstatt mit allen deren Gebäwen, begriffen, weiten Zugehördten Rechten und Gerechtigkeiten alhie in St. Elisabethæ Gaßen, einseit neben H. Augusto Henrich Kanofftzkÿ deß H. Debitoris eheleiblichen Brudern, anderseit neben Fr. Ursulæ Fridin, hinden uff den Kanofftzkÿschen Garten stoßend gelegen

Frédéric Louis Kanoffsky demande aux Quinze de réduire son droit de manance. Ils acceptent puisqu’il est de notoriété publique que ses moyens sont modestes, il devra régler 12 livres dont quatre pour droit de manance, trois pour sa maison et 5 pour le domaine du Murhoff.
1667, Protocole des Quinze (2 R 84)
Jr. Friderich Ludwig Kanoffskÿ. 73. 78.
(f° 72-v) Sambstags den 11. Maÿ – J. Frid. Lud. Kanoffskÿ per Reüßnern hochfleißiges Ansuchen vnd Pitten suecht wegen seines alhiesigen Haußes vnd des Murrhoffs so jetzo nur 3000 fl. werth, moderation Im Schirmgelt, Erkandt, Soll der Jr den Personal Schirm suechen Im vbrigen beÿ dem Schirm Gericht erkundiget werd. vmb die quot so er Jetzo gibt, so ferner vorzubrig.

(f° 78-v) Freÿtag den 17. Maÿ – Jr Kanoffskÿ Schirmgeltt betreff.
Demnach Juncker Friderich Ludwig Kanoffskÿ alß welcher mehr nicht dan noch ein geringes haus alhier hatt, vnd der Murrhoff würklich In abgang gerathen, wenig mehr werth, vmb moderation des Schirmgelts sich angemelt, vnd das geschäfft vor Obere Baw herren gewißen worden, So haben dieselbe geordnet, weil bekantlich dießes Junckern mittel geschwächt, daß er Künfftig Zuegeben des Jahrs wegen Personal Schirms 4 lb, wegen seines Haußes 3. lb, vndt wegen der Güther 5. lb, In allem 12. lb.
1660 Conseillers et XXI (1 R 143), Friderich Ludwig Kanoffßkÿ [von Langendorff, Zinß]. 145.

Autres mentions du gentilhomme Frédéric Louis Kanoffsky de Langendorf dans les protocoles du Magistrat
1660, Protocole des Quinze (2 R 78) Jr. Friderich Ludwig Kanoffski. 135 [Zinß].
1663 Conseillers et XXI (1 R 146) Friderich Ludwig Kanoffskÿ. [wegen Pfenningzinß Capital] 108. [vmb dispensation] 122.
1663, VII 1358 Bauherren 1663-1664, Kanofftzkische abloßung. 89. [Friderich Ludwig Kanoffski]
1663, Protocole des Quinze (2 R 80), Jr. Friderich Ludwig von Kanoffski. 111. [Abloßung]
1664 Conseillers et XXI (1 R 147) [Friderich] Ludwig Kanoffskÿ. 126. [wegen Pfenningzinß Capital]
1664, Protocole des Quinze (2 R 81) Jr. Friderich Ludwig Kanoffskÿ. 125. [von Langendorff, wein]
1665, Protocole des Quinze (2 R 82) Jr. Kanoffskÿ. 77. [Schuldsach]
1666, Protocole des Quinze (2 R 83) Jr. Friderich Ludwig Kanoffskÿ. 12. 128. [Zinß, Schirmgeltt]
1669 Conseillers et XXI (1 R 152) Friderich Kanoffskÿ Ca. D. Pfeilen. 148. [pt° Murhoffs]
1669, Protocole des Quinze (2 R 86) Jr Friedrich Ludwig Kanoffskÿ, Saltz 67, 113
1674 Conseillers et XXI (1 R 157) Kanoffskÿ Erben. [pt° fideicommiss] 327. 332. 348. [420]

Frédéric Louis Kanoffsky de Langendorf meurt le 3 août 1673 après avoir institué pour héritiers les deux enfants de sa sœur Yolande issus de Philippe Hannibal de Schauenbourg. L’actif de la succession s’élève à 6438 livres, le passif à 2938 livres. Il n’y a pas de vente à la date alléguée du titre qui justifie la propriété de la maison.

1673 (9. 7.br), Not. Redslob (Jean Georges, 42 Not 4) n° 43 (16)
Inventarium vnd Beschreibung Aller und Jeeder Liegender vnnd Vahrender Haab, Nahrung unnd Gütter, so weÿl. der Reichß Freÿ Hoch Edellgebohrner vnd Gestreng Herr Friderich Ludwig Kanofftzkÿ von Langendorff der von Franckreich vnd anderen Confoederirten Ständte gewesenen wohlverordneter Rittmeister & nach seinem den 3.ten Augusti dießen lauffenden 1673. Jahres aus dießer weldt tödlich. Ableiben Hinder Ihme verlaßen, welche auf ansuchen erfordern und begehren, des Reichs Freÿ Hoch edellgebohrnen und Gestrengen Herrn Friderich Böcklins von Böcklinsauw auch des wohl Edlen vesten und Hochgelehrten Herrn Johannis Ursini U. J. Doctorandi und der Hochlöbl. Freÿen Reichs Ritterschafft des vnder Ellsaßischen Bezirckhs wohlmeritirten Secretarÿ, an desen stell weil. derselbe Persohn dem geschäfft nicht beÿwohnen können, der wohl ehrenvest Großachtbar wohlgelehrte und weiß herr David Ösinger Jun. Not: Cæsareus vnd E. E. Kleinen Raths beÿsitzer erschienen && allß von ietzwohl edell ermeltem Ritter Directorio Constituirter und verodeneter vormünder Herrn Heinrichs und Jungfrawen Mariæ Salomeen beede Geschwüsterde von Schawenburg, des Reichs freÿ Hoch Edellgebohren unnd Gestrengen herrn Philipp Haniball von Schawenburg mit weÿland der Reichs Freÿ Hoch Edellgebohrnen Frawen Annæ Jolandæ von Schawenburg gebohrnen Kaoffsky von Langendorff, seiner gewesenen Ehegemahlin seel. ehelich erzeugten H. Sohns und Jungfrau Tochter, vnd von dem nunmehr in Gott ruhenden herrn seel. per Testamentum instituirter Erben, ersucht durch Peter Arendt dem Mußquetierer vnder hiesiger Quarnison und Annam Mariam Rohrerin beede Ehegemächte, welche sich nun etliche Jahr hier beÿ dem Verstorbenen Herrn seel. in deßen Wohnbehausung aufgehalten, selbsten geeügt und gezeigt (…) Actum vnd angefangen in des H. Reichs Freÿ. St. Str. inn fernerer gegenwarth der wohl Ehrenvest Fürsichtigen und wohlweisen herrn Daniel Walthers unnd Herrn Abraham Gollen beeder E. E. Großen Rahts Alter: und ietzmahliger E. E. Kleinen Raths beÿsitzere, auß wohlgemeltes Rahtsmittel hierzu insonderheit deputirt, dingstags den 9. Septembr. Anno 1673.
Copia Testamenti nuncupativi

Inn einer inn der Statt Straßburg ane St. Elisabethen gaß Liegenden: vnnd in diese Verlaßenschafft gehörigen behaußung befunden worden
Hültzen: und Schreinerwerck. Auff der Bühnen, In der Cammer A, In des Jr. sel. Stuben, Inn der Stub Cammer, Im Hauß Öhrin, In der Cammer B, Inn der Stuben in den hoff sehend, Inn der Stub Cammer, Im Haußöhrin, In d. obern Kuch, In d. Cammer neb. dem untern hauß Öhr. Im untern haußöhr. Im Keller, Im B*enkeller, Im hoff, Im Stall
Eigenthumb ane einer Behausung vnndt Hoffgutt sampt denen darzue gehörigen Liehenden güettern und weÿhern. (Haus Zue Straßb. in St: Elisabethæ gaß) Item Hauß, Hoffstatt und Höfflin mit allen deßen gebäwen, Begriffen, weithen, Zugehörden vnd gerechtigkeiten, gelegen in der St. Str. ane St. Elisabethen gaßen einseith neben Jhr Fürstl. durchl. Hertzog Adolph Johann Pfaltzgraffen beÿ Rhein & behaußung, anders. neb. Herrn Johann Heinrich Schreibern Fürstl. württenb. Cammer Rath & Hinden auf vorged. Pfaltzgräffischen Behauß. vnnd deßen mit dießem hauß gemeine Maur stoßend, so freÿ leedig eigen vnd hiehero angeschlag. pro 600 lb. Darüber besagt j. t. Perg. Kbr. mit der St. Str. anh. Contract Inns. verw. dat. den 3. 9.bris Anno 1645. signirt mit alten Nis 1. et 28. ietz neuwen N° 1
(Murrhoff) It. Hauß, Hoff, Hoffstatt, Scheür und Ställ der Murrhoff genannt (…)
Abzug gegenwärtigen Inventarÿ, Sa. hausraths 682, Sa. Früchten 42, Sa. wein und Lärer Vaß 12, Sa. Pferdt 52, Sa. Guttsch, Schlittens wie auch Sättell Pferdt gezeugs vnd dergleichen geschirrs 24, Sa. Silbergeschirrs und geschmeids 206, Sa. Guldinen Ketten, Armband, Ring, Perlen und dergleichen Geschmeids 409, Sa. baarschafft 329, Sa. Capitalien 27, Sa. Behaußung und hoffguetts 3800, Sa. Matten, liegend. Veldtgütter und waldts 340, Sa. Waßerwoogen vnd wörthen 500, Sa. Schuld 9, Summa summarum 6438 lb – Schulden 2938 lb, Conclusio finalis Inventarÿ 3499 lb
Legaten 380, Nach deren Abzug 3119 lb
Wÿdemb So Fraw Maria Salome Kanoffsky von Langendorff wittib gebohrne Wetzlerin von Marsilien ad dies vitæ Zugenießen har
Verkauff Register vber der Freÿ Reichs hoch Edellgebohrnen Frawen Mariæ Salomeen Kanofftzky von Langendorff wittibin gebohrner Wetzlerin von Marsilien allhier Zu Straßburg verlaßene und hiebevor unverkauffte vberbliebene haußräthliche Mobilien, Actum und Beschehen in wohlermelter St. Straßburg Mittwochs den 21. Febr. Anno 1672

Sépulture, Saint-Thomas (luth. f° 722-v)
1673. Friderich Ludwig Kanofftzki Von Lang.dorff, starb den 3. Aug. undt ward den 6. begrab. Zu St. Helenæ, seines alters 37 Jahr

Le Directoire de la noblesse immédiate conteste au Magistrat le droit de faire dresser un inventaire de la succession. Le consul Dietrich fait répondre que la succession litigieuse requiert une décision du sénat
1673 Conseillers et XXI (1 R 156)
für H. Friderich Ludwig Kanoffskÿ intercedirt die Ritterschafft. 222.
(f° 222-v) Montag d. 16. Junÿ aô 1663. Lect. schreiben Von Herrn Directore Vndt Räthen Löbl. Ritterschaft im vntern Elsas in favorem herrn Friderich Ludwig Kanoffskÿ, beschwehren sich daß derselben Wider Ihre Adeliche priuliegia Von E E Kleinen Rath Zu Inventierung seiner liebsten Verlaßenschafft, will astringiret werden, bitten solches abzuerkennen.
Herr Amr. Dietrich berichtet, Es Wehre Ime solches darumb zugemuthet worden, Weilen die Erbschafft streittig, dannenhero Auch Vermög außweisung des Kleinen Rahts Ordnung die erkandte Inventation Vor die hand genommen Werden muste.
Erk. Ahn EE G. Riesch. v, deßwegen bericht einzuziehen gewiesen.

La maison revient aux enfants issus de Philippe Hannibal de Schauenbourg qui épouse en 1650 Anne Yolande Kanoffsky de Langendorf. Philippe Hannibal de Schauenbourg se remarie à domicile en 1661 avec Anne Marie de Weittersheim après avoir obtenu la permission des Conseillers et des Vingt-et-Un

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 42)
1661. Mont. d. 14. Januarii in der Fr. Obristin Canoffskyn hauß copulirt p.missu Senatus, Jr Philipp Hannibal von Schauenburg vnd Jfr. Anna Maria von Weittersheim (i 46)

1661 Conseillers et XXI (1 R 144)
(f° 4) Sambstag d. 13. Januar: – Schauwenburger Vmb consens
Philipp Hannibal von Schauwenburg Bericht p. Bitsch d. Er sich ehelich Zuverloben Vorhabens, Bitt vm consens in seiner privat behaußung es bescheh. möhe. Erk. Willfarth

Philippe Hannibal de Schauenbourg porte devant les Conseillers et les Vingt-et-Un un ltige avec son beau-frère Frédéric Louis Kanoffsky au sujet d’un capital déposé à la Tour aux deniers
1665, Conseillers et XXI (1 R 148)
(f° 107) Sambstag den 15. Julÿ – Philipp Hannibal von Schawenburg
Philipp Hannibal von Schawenburg schreibt wegen 400. fl. Capital vff dem Pfthurn, darvon Er seinen antheilen prætendirt, sein Schwager Friderich Ludwig Canoffskÿ Ihme aber nicht geständig sein will, bitt vmb Ein arrestum reale. Erk. al E. Ers. Rahtt gewißen.

(f° 134) Sambstag den 2. Septembr. – Friderich Ludwig Canoffskÿ Ca. Jr Hannibal von Schawenburg
Friderich Ludwig Canoffskÿ von Langendorff antwort vff das von dem Jn Hannibal von Schawenburg gethanen anforderung, vff das Pfthrns Capital der 4000 fl. deducirt daß derselbe durch den beschehenen Verzug, all sein recht Ihme cedirt vnd deßenthalben nichts ferners Zu suchen habe, b. das arrestum Zu relaxiren, vnd Ihme etwas vor Zinßen Zukommen Zu laßen. Erk. wie hievor.

Philippe Hannibal de Schauenbourg a l’intention de s’établir à Strasbourg avec sa famille. Il demande à être exempté du péage pour ses revenus et ses biens à Oberkirch. Le Magistrat refuse l’exemption qui constituerait un précédent facheux mais l’autorise à s’établir en ville. L’assemblée le renvoie aux Quinze pour fixer le montant du droit de manance
1668, Conseillers et XXI (1 R 148)
Philipp Hannibal von Schawenburg. 144. 174.
(f° 144-v) Sambstags d. 3. Octobris – Philipp Hannibal von Schawenburg prod. per D. B. dienstliche memoriale darmit Er von denen Hh. XV. hieher verwiesen worden, Weilen Er Sich alhier mit seiner Familien Zu begeben vndt Seßhafft Zu machen, Willens vndt aber alle seine Gefäll vndt Güter in vnd vmb Oberkirch ligen habe, Welche ihne wo Er dieselbe davon Jährlichen Ziehende nutzungen Ahne früchten Vndt wein Ahn dem Rhein Zoll verzollen müße, All Zu hoch Zustehen kommen würden, bitte Er ihme daß Jenige So Er Zu seiner nöthigen haußhaltung Gebrauchen, vndt hieüber führen laßen werde, aber Auff den gewinn Ziehlendes Außgeschloßen, Wo nicht Zollfreÿ, Jedoch Jährlichen vmb ein erleidendliches, passiren Zu laßen.
Erk. Weilen daß Jüngst deß Rhein Zolls auff der brucken halben ergangene edictum All Zu general, Auch Gefährlich wehre einen Andern eingang Zu machen, Zu mahlen wo einem einige dispensation hierinnen Geschehe, Andere zur* bald gleiches suchen würden, Solle mann derselben ordnung Annoch inhærirern, vndt einfolgig daß begehren in So Weit Abschlagen, Im übrigen aber dahien stellen, d. Er sich alhier Seßhafft Machen werde, daß ihme solches Auff die Gewohnliche Schirms Gebühr erlaubet Werden könne. H. XV. Mülb, Er H. Zipperer.

(f° 174-v) Montags d. 9. Nouembr. – Noîe Jr Phill. Hannibal von Schawenburg weilen derselbe mit seiner gantzen haußhaltung hiehero kommen,also bitt Er, p. Dr B. vmb den Schirmb für sich vnd die Seinige vff j Jahr gegen vorlag* eines Leidentlich. Schirmbsgeldts. Erk. willfahrt, vnd wegen der p.* an die Hh. XV. gewieß H. XXI.r Faust, et H Metzger.

Les Quinze renvoient Philippe Hannibal de Schauenbourg lors de sa demande d’exemption. Ils fixent le droit de manance à deux livres.
1668, Protocole des Quinze (2 R 85)
Jr.. 174. 203. [Schauenburg, pt° Zoll befreÿung]
(f° 174-v) Sambstags den 28.ten 7.bris – Jr. Philipp Hannibal v. Schawenburg per Dr . Bitschen, producirt vnd. dienstliches Memoriale, suecht beÿ seines haußweßen translation hiehero, Rheinbrucken Zolls befreÿung, od. eines vergleichs deßwegen. Erkandt, vor herren Räth vnd XXV. gewießen.

(f° 203-v) Sambstags den 21. 9.bris – Jr. Philipp Hannibal von Schawenburg per Dr. Bitschen, weil er Schirm vff ein Jahr bekommen vnd ratione quanti hiehero gewießen worden, alß pittet er daselbe leidentlichen Zuesetzen. Erkandt soll quartaliter 2. lb abstatten. hat den 28.t 9.bris handtrew abgelegt.

Philippe Hannibal de Schauenbourg épouse en troisièmes noces Sibille Esther Bœcklin de Bœcklinsau. D’après Lehr (L’Alsace noble, p. 116), le mariage a lieu en 1672, l’épouse est fille de Jacques Frédéric et de Marie Madeleine de Kageneck.
1672, Conseillers et XXI (1 R 155) – Sibilla Esther Von Schawenburg [gebrone Böcklin]. 159. 163. [Capital Ablosung]
1673, Protocole des Quinze (2 R 89) – Sibilla Ester Böcklin von Böcklinsaw H Philipp Hannibal von Schawenburg haußfrau, 254, 268-v, 285 [Pfenningthurn Capital]

Les tuteurs des enfants d’Anne Yolande Kanoffsky vendent la maison à Catherine Sophie de Helmstett, veuve de Landsperg. L’acte est annulé un mois et demi plus tard.

1674 (4. Maÿ), Chambre des Contrats, vol. 543 f° 260
der Freÿ Reichß Hochwohl Edelgebohrne Herr Wolf Henrich Zorn Von Plopßheim, und der Ehrenvest- hochgelehrte Herr Johannes Ursinus U.I.Ddus und der freÿen Reichß Ritterschafft im Vndern Elsas Secretarius, beÿde alß Vormundere deß Freÿ Reichß Hochwohl Edelgebohrnen Herrn Philipp Hanibal Von Schauenburg mit weÿl. frawen Anna Julanda Von Schauenburg gebohrner Kanoffskÿ nunmehr seel. ehelich erziehlter und hinderlaßener Kinder
in gegensein deß Edel- Vest- hochgelehrten herrn Johann Heinrich Wÿlandts U.I.D. und wohlgedachter Ritterschafft Rhats und Sÿndici alß der Freÿ Reichß Hochwohl Edelgebohrnen frawen Catharinæ Sophiæ Von Landtsperg gebohrner Von Helmstätt, Vermög eines sub dato 1.hus. Jüngsthien außgestellten, mit dero, wie auch ihrer Vormunder benantlichen der Freÿ Reichß Hochwohl Edelgebohrne herrn Christian Friderich Bockhen Von Bläßheim und Gerstheim und herren Meÿlachs Von Dettlingen eÿgenhändig underschriebenen mit dero fürgetruckhten Adelichen Pittschafft bekräfftigten (…) Gewaltscheins hierzu constituirten Mandatarÿ – uff herren Rhät und XXI. am 11. April. nechst Verstrichen Obrigkeitlich ertheilten Consens
hauß, hoff, hoffstatt, Gärtlin mit allen deren Gebäwen, begriffen, weithen, Zugehördten, Rechten und Gerechtigkeiten alhier in St. Elisabethen Gaß einseit neben dem Pfaltzgräffisch. Hoff, anderseit neben herrn Johann Sebastian Schreibern fürstl. Würtenberg. Landschreibern Zu Stuttgart, hinden uff den Pfaltzgräffischen Garten stoßend gelegen – umb 1450. fl.
Act. im Kageneckhischen in der Kalbßgaßen gelegenen behaußung
[in margine :] Erschienen hierinn gedachter herr Zorn und herr Ursinus beÿde alß Schauenburgischer Kinder Vormünder an einem, So dann hierinn gemelter herr D. Wÿlandt und herr Adam Gödelmann Notarius alß der frauwen Käufferin befelchhaber Zeigten an und bekannten freÿ guttwillig offentlich dEmnach der gegenwärtiger VerKauff und Kauff aus gewißen und bekannten Vrsachen widerumb Zurückgang. auch die hierinn erwehnte 950 fl. in mann schon darfür quittirt, demnach nicht erlegt worden. Als hetten beÿde Parten gegenwärtige Kauffverschreibung wider uff gehabt, mutuas actiones tollirt, und einander aller Ansprach gäntzlichen erlaßen – Act. 27. Junÿ A° 1674.

Les Conseillers et les Vingt-et-Un autorisent la veuve de Jean Samuel de Landsberg, manante, à acquérir la maison des héritiers de Frédéric Louis Kanoffsky
1674 Conseillers et XXI (1 R 157)
(p. 146) Sambstag d. 4.t Aprilis 1674 – Kanoffsky EE.
Nôe Weÿl. Friderich Ludwig Kanoffsky Erben Vormünder Jr Wolff Heinrich Zorn Vndt H. Joh: Ursini bitten Vmb consens selbige behausung in der Elisabethen gaß alhier Ahn Weÿl. Jr Johann Samuels Von Landtsperg Wittib zu Verkaufft. Erk. Willfahrt. H. XXI Fischer, H Walter.

Jean Samuel de Landsperg épouse en 1649 Sophie Catherine de Helmstett
Mariage, Ligolsheim (luth. ) M DC XLIX. dienstag 3. Julÿ wurden Ehelichen Copulirt vndt Zusammen(-) der Wohledel Gebohren vndt Gestreng Juncker Johann [Samu]el von Landtsperg die Wohl Edel viel Ehren vnd [tugend]reiche Jungfraw Sophia Catharina Gebohrne von [Helm]statt Gott erhaltt sie sie lang sue leben (i 22)

Catherine Sophie de Helmstett, femme de Jean Samuel de Landsberg, fait son testament dans la maison sise rue du Dôme
1650 (20.4.), Not. Strintz (Daniel, 58 not 63)
(Dépôt de Testament) Persönlich erschienen ist die Wol Edelgeborne Viel Ehren vnd tugendreiche Fraw Catharina Sophia von Landtsperg gebohrne von Helmstett, deß Wol Edelgebornen gestreng vnd Vest Johann Samuel von Landtsperg Vilgeliebte Ehegemahlin, gesundt gehend vnd stehenden leibs, auch dabeÿ von der gnaden Gottes gutter richtiger Sinnen, Verstandt Vernunfft (…)
Zu Straßburg sambstag den 20.t Aprilis A° 1650. (…) In den Edlen Von Landtperg hoff am Münstergaß Einseit neben dem gürtlerhoff geleg. In der vordern wohnstuib geg. d. Münstergaß Sehnd

Catherine Sophie de Helmstett, veuve de Landsperg hypothèque la maison au profit de Marthe Faust

1674 (9. Maÿ), Chambre des Contrats, vol. 543 f° 274
die Freÿ Reichß Hochwohl Edelgebohrne fraw Catharina Sophia Von Landsperg gebohrne Von Helmstätt, Wittib
in gegensein deß Edel- from und Wohlweÿsen herrn Johann Philipp Zeißolffs deß beständigen Regiments der Herren Fünffzehn alß Curatoris frawen Marthæ Faustin, Wittibin – schuldig seÿe 500 pfund, daß Sie damit nach beschriebene behaußung Von deß auch Freÿ Reichß Hochwohl Edelgebohrnen Herrn Philipps Hanibal Von Schauenburg mit weÿl. frawen Anna Julanda Von Schawenburg gebohrner Kanoffskÿ ehelich erziehlten Kindern erkauffen und darauff 950. fl. bezahlen können
Unterpfand, hauß, hoff, hoffstatt, Gärtlein, mit allen deren Gebäwen, begriffen, Zugehördten, Rechten und Gerechtigkeiten, alhier in St. Elisabeth Gaß, einseit neben dem Pfaltzgräffischen Hoff, anderseit neben herrn Johann Sebastian Schreibern fürstl. Würtenberg. Landschreibern, hinden uff den Pfaltzgräffischen Garten stoßend gelegen
Item 2000 fl Capital (…)
Act. in der Wetzelisch. behaußung in St. Barbaræ Gaß den 9. Maÿ a° 1674

Henri de Schauenbourg et Marie Salomé de Schauenbourg, femme de Philipp Conrad Joham de Mundolsheim vendent la maison au jardinier André Hetzel

1680 (20.1.), Chambre des Contrats, vol. 549 f° 53-v
Herr Henrich Von Schawenburg geweßener Fendrich und fraw Maria Salome Johamin Von Munoltzheim gebohrne Von Schawenburg mit beÿstand Herrn Philipp Conrad Johams Von Munoltzheim ihres Ehevogts
in gegensein Andres Hetzels deß Gartenmanns burgers zue Straßburg – daß Sie beÿde adel. Geschwisterde (Verkaufft)
hauß hoffstatt höfflein mit allen deren gebäwen, begriffen, weithen, Zugehördten rechten und Gerechtigkeiten alhier in St. Elisabethæ Gaß einseit neben dem Pfaltzgraffischen Hoff, anderseit neben Jacob Gollen dem Würth hinden uff den Pfaltzgraffischen Garten stoßend gelegen, welche behaußung annoch umb 200. lb herrn Johann Carl Hammerer Med. Doctori et Practico Verhafftet – Zugangen umb 475. lb – Act. in der Johamisch. alhier beÿ dem Riebeÿsen gelegener behaußung

André Hetzel hypothèque le même jour la maison au profit de la fondation Steinbock au profit des veuves de pasteur. En marge, quittance remise en 1693 au bailli Pierre Palla.

1680 (22.1.), Chambre des Contrats, vol. 549 f° 58
Andres Hetzel der Gartenmann
in gegensein deß Ehrenvest, fürsichtig und weÿsen herrn Mathis Seupels E.E. Großen Rhats beÿsitzers alß Pflegers deß steinbockhischen Legati für die Pfarrers Wittiben gewidmetn und herrn Johann Stößers Renthmaÿsters alß Administratoris besagten Legati – schuldig seÿe 150. lb, daß derselbe nachgemelts behaußung erkauffen und den Kauffschilling Völlig bezahlen können
unterpfand, hauß hoffstatt höfflein mit allen deren Gebäwen, begriffen, Rechten und Zugehördten alhier in St. Elisabethæ Gaß, einseit neben dem Pfaltzgraffisch. Hoff, anderseit neben Jacob Gollen dem Würth hinden uff den Pfaltzgraffischen Garten stoßend gelegen
[in margine :] (…) in gegensein H. Johann Georg Schönherrn Notar. publ. im nahmen H. Johann Peter Palla, Ritterständisch. Ambtmanns, alß ietzmahlig. possessoris deß hierin hypothecirt. haußes (quittung) Act. d. 9.ten Mart. 1693

Originaire de Strasbourg, le jardinier André Hetzel acquiert le droit de bourgeoisie pour lui et pour sa femme Barbe Schoffer
1666, 3° Livre de bourgeoisie p. 973
Andreß Hetzel, Gartenmann, und burgers Sohn alhier, und Barbara Schofferinn beede Eheleuth, empfangen daß Burger Recht umb acht Goldt fl. so Sie auff dem Pfenningthurn erlegt, und Wollen beÿ E. E. Zunfft der Garttner under Wagnern dienen. Jurav. den 18. Octob. A° 1666.

Barbe, femme d’André Hetzel, meurt à l’âge de 66 ans en 1669.
Sépulture, Saint-Thomas (luth. p. 703 n° 11)
A° 1669. den 2. Novembr. Barbara Andreæ Hetzels burgers v. gartenmans Ehel. von 66 Jahre auff St Urbans aw (i 301)

André Hetzel se remarie en 1670 avec Marguerite, veuve du jardinier Mathias Schmidt
Mariage, Saint-Guillaume (luth. p. 85, n° 19)
1670. W. Dncis IX et X Trin. 31 Julÿ et 7 7.bris Andreas Hetzel der Gartner v. B. alhier vnd Margareth Wld Mathis Schmidts gewes. Gartenmann u. alhie nachgel. W. Cop. Donnerst p. me (i 61, procl. S. Thomas)

Le jardinier Mathias Schmidt épouse Marguerite, fille du jardinier Jacques Giss
Mariage, Saint-Guillaume (luth. p. 81, n° 18)
1669. W. Dncis III et IV. Trin. 27 Junÿ et 4 Julÿ Matthiß Schmidt der Garttner Wb. b. alhie vndt Jgfr. Margaretha wldt Jacob Gÿsens, gewesen. Gartten Mans vnd b. alhier nachgelaßene Eheliche T. Cop. Donnerst. (i 58)

Premier enfant d’André Hetzel et Marguerite Giss
Baptême, Saint- Thomas (luth. p. 344 n° 285)
1672. Sonntag den 17. Xbr. Inf. Maria Magdalena, Par. Andreas Hetzel der gart.mann, Margaretha geb. Gÿsin, Patr. Geörg Schmidt burg. Zu Heillbrunn an dessen statt war Lorentz Moseter apffelwürt allhier, Fr. Magdalena Polyxena von schauenburg weÿl. H Joh: Georg von Weickerßheim wittib, Susanna weÿl. H David Rutalÿ schaffners zu Bühl hinderlaßene wittib, gebohr. Donnerstag den 14. Novembr (i 119)

Marguerite, femme d’André Hetzel, meurt le premier septembre 1675
Sépulture, Saint-Thomas (luth. p. 742)
1675. Margaretha Andreæ Hetzels gartenmanns hfr. von 27 Jahr starb den 1. Sept. noct. int. 11 et 12. v. wardt begraben den 3. auff der Urbans aw (i 321)

André Hetzel se remarie en 1675 avec Aurélie, fille du jardinier Jean Matthæus
Mariage, Sainte-Aurélie (luth. p. 175)
1675. Donnerst. den 2.t 10.br St. Aurelien. Andreas Hetzel der Gartenman undt Jfr. Aurelia, Johannis Matthæusen des Gartners Ehel. Tochter (i 90)
Proclamation, Saint-Thomas (luth. p. 57 n° 354) 1675. Eodem [den 25. Trin u. 1. Advent.] Andreas Hetzel burger undt Gartenmann allhie Jfr. Aurelia, Johann Mathei deß burgers undt Gartners allhie eheliche tocht. Zu Aurelien den 2. Xbr. (i 30)

Aurélie, femme d’André Hetzel, meurt le 25 février 1681
Sépulture, Saint-Thomas (luth. p. 782)
1681. Aurelia, Andreæ Hetzels gartenmanns haußfr. von 28 Jahr Starb freÿtag d. 25. Febr. morg. zwischen 4 et 5 uhr, vnd wardt begrab. den 27.t zu St Gallen (i 341)

André Hetzel se remarie en août 1681 avec Ursule, fille du jardinier Nicolas Gœfft
Mariage, Saint-Thomas (luth. p. 98 n° 575)
1681. 11-12 Trin. 14, 21. Aug. Andreas Hetzel der burger v. gartner allhier Jfr. Ursula Niclauß Gefft deß burgers und gartners allhier eheliche Tochter. St. Thomæ d. 25. Aug. (i 51)

André Hetzel hypothèque la maison au profit du receveur de l’hospice Sainte-Barbe Jean Conrad Fritz. En marge, quittance remise à Pierre Palla en 1695
1691 (31.7), Chambre des Contrats, vol. 563 f° 653
Andreß Hetzel der Garttenmann
in gegensein H. Johann Conrad Fritzen, Schaffners St. Barbaræ Spitals – schuldig seÿe 50 Pfund
unterpfand, Eine behaußung, höfflein, hoffstatt und Gärttlein, allhier in St: Elisabetha Gaß, einseit neben dem Pfaltz Gräfflichen Hoff, anderseit neben Jacob Gollen dem würth gelegen
[in margine :] (…) ist hierbeÿ persönlich erschienen Anna Ursula, gebohrne Göfftin, deß debitoris eheliche haußfrau, die hat sich für solche schuld verbürgt – den 19. 8.br. 1691
[in margine :] (…) in gegensein H. Johann Peter Palla J.U. Licent. Hoff und Regierungs Rath im bistumb Straßb. wie auch ritterständischen Ambtmanns alß Possessoris Hierinn hypothecierten in St. Elisabethæ gaßen gelegenen behaußung (quittung) den 26. apr. 1695

André Hetzel meurt en 1691 en délaissant un enfant de son troisième mariage et quatre du dernier. Les experts estiment la maison 1 740 livres. La masse propre à la veuve est de 41 livres. L’actif des héritiers et de la communauté s’élève à 684 livres, le passif à 481 livres

1692 (21.1.), Not. Lang (Jean Henri l’aîné, 27 Not 15) n° 1
Inventarium und Beschreibung aller der Jenigen Haab Nahrung und Güttere, so weÿl. der Ehrengeachte Andreas Hetzel, geweßener Gartenmann und burger alhier zu Straßburg nunmehr seelig, nach seinem den 15. 7.br. deß nechst abgewichenen 1691.sten Jahres genommenen tödlichen ableiben Zeitlichen verlaßen, Welch Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren deß Ehrenhafften Christoph Matthæußen Hoßenstrickers und Allmoßen Knechts Burgers alhier Zu Straßburg als geschwornen Curatoris v. Vogts Annæ Evæ Hetzelin, deß Jetzabgeleibten mit Weÿl. der Ehren : und tugendsamen Frawen Aurelia gebohrnen Mathæußin seel. in dritter Ehe Ehelich erzeugter dochter, Mehr deß Ehren Vorgeachten Johann Georg Hetzels auch Gartenmanns v. burgers allhier als geschwornen Vogts Annæ Ursulæ, Joh: Jacobs, Annæ v Catharinæ der Hetzele des verstorbenen in dießer vierten und Letztern Ehe erzeügter Kinder, also aller fünff deßelben ab intestato nachgelaßener rechtmeßiger erben Jedes zu einem fünfften theil berührend, vorgenommen ersucht v. inventirt durch die Ehe v. tugendsame Fr. Ursulam Hetzelin gebohrne Göfftin, die hinterbliebene Wittib mit beÿstand deß Ehrsamen Matthißen Diebolds todten gräbers auff der Curbaw v burgers alhier igres geschwornen Vogts (…) Actum Montags den 21.sten Jan. 1692.
Copia der Heuraths Verschreibung, p.ge in prot. C fol. 305 et seqq.

In einer alhier Zue Straßburg ane St Elisabethæ Gaß gelegener vnd in dießer Verlaßenschafft gehöriger Behaußung befunden worden wie folgt.
Ane Haußrath. Auff der Bühn, In der Vordern Stub, In der Cammer A, Vor dieser Cammer, Im Obern hauß ehren, In der Wohnstub, In der Kuchen, In der Stub Cammer, In der undern Stub, Im Saal, Im Keller
Eÿgenthumb ane einer Behaußung. Item hauß, hoffstatt vnd höffein mit allen dero Gebäwen, begriffen, weiten rechten, Zugehörden und Gerechtigkeiten gelegen alhier In der Statt Straßburg an St Elisabeth(& Gaß, einseit neben dem hochfürstl. Pfaltzgräffischen hoff, so anjetzo Mons. La Battÿ Lieutenant du Roy bewohnt, anderseith neben H Jacob Gollen dem Würth, hinden uff den Pfaltzgräffischen Graffen stoßend, Davon Gehen Jahrs auff Weÿhenachten 10. lb d Gelts ablößig in hg. mit 200. lb d H Johann Catl Hammerer Med; Dri et Pract: alhier So dann 7 Pfund 10 Schilling d Zinnß Jährlichen Auff den 23. Januarÿ lösig in hg. mit 150. lb d Capital H Johann Bechtolden als Administratori deß Steinbockischen Legats, sonst ledig eigen vnd durch der St. St. Geschworne Werclhleüth vermög überreichter Abschatzung über angeregte beschwerden angeschlagen per 525. Welcher Gestalten der Verstorbene seel. diese behausung von H. Heinrich von Schawenburg vnd Fr. Maria Salome Johamen von Mundolßh. gebohrner von Schauenburg beÿde Adel. Geschwisterd. erkaufft meldet ein perg. Kbg. mit der St. St. anhangendem Cancelleÿ Contract Insigel verwahret de dato 20. Januarÿ Anno 1680. mit altem Lit. notirt, dabeÿ ein älterer perg. Kbr. mit wohlermeltem Insigel Verwahrt datirt den 3. 9.bris Anno & 1645. mit alte, Nis 1 et 20. notirt vnd für dießes mahl wid. dabeÿ gelaßen.
Ergäntzung der Wittib unveränderten Guths. Auß einem über weÿl. Fr. Ursulæ Ohlin Clauß Göfften G. U. W. vnd burgers Zu Straßburg geweßener Ehelicher haußfrawen als der Wittib lieben Mutter seel. verlaßenschaffr durch H Johann Tromern Notarium in aô 1681. auffgerichten Theil registerl
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Wittib unverändert Vermög. Sa. haußraths 7, Sa. Silbers 5, Sa. guld. Rinf 4, Sa. Erng. Rest 25, Summa summarum 41 lb
Der Erben unverändert und Theilbare Gutt, schulden haußraths 104, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 46, Sa. Guldenen Ring 4, Sa. baarschafft 3, Sa. Eigenthum an einer behaußung 525, Summa summarum 684 lb – Schulden 481,, Nach deren Abzug 202 lb – Conclusio 385 lb
Abschatzung donnerstags d. 14. Februarj 1692. Weillandt deß Ehrbahren vnd beschaidnen H. Andreas hetzell burger Vnd Gartenman See. hinderlaßene fraw Wittib Vnd Erben behaußung alhie in der Statt Straßburg in der Elisabeten Gaßen, Einseitzs neben herren Johann adam Goll E: E: Großen Raths alten Beÿsitzers, ander seitzs Neben Ihro Königlichen Maÿist. Leithenampt, hinden aiff gedachten hoff Stoßend welche Behaußung sampt Stallung, hoff, vnd garten beneben ein geschalter Bronen, auch sonsten dero begriff recht vnd gerechtig Keit, Wie soclhes durch die geordnete Werckleithe in der Besichtigung befunden vnd dem Jetzigen preiß vnd Wehrt nach angeschlagen vor und vmb Ein Taußent Sibenhundert Vnd Viertzig Gulden, Bezeigens der Statt Straßburg geschwohrne Werckhleithe, Joseph Lauttenschlager Werckmeister deß frawen Werckhs, Johannes Feÿlotter Werck Meister deß Zimmer hoffs

André Hetzel meurt le 15 novembre 1691 à l’âge de 77 ans
Sépulture, Saint-Thomas (luth. f° 35, n° 214)
Heut den 17. Nov. 1691. ist von mir (…) die Leichpredig Zu St. Helena gehalt. word. Andreas Hetzel dem burger undt gartenmann allhier, welcher in seinem 77.sten Jahre den 15. Novembris Aô 1691. Zu nacht umb 9 uhren verschied. [unterzeichnet] Johann Daniel hetzel als verwander, Hanß Görg Hetzel als verwander, hanß hetzel Als Vetter (i 39)

Les tuteurs des enfants d’André Hetzel vendent la maison au bailli de la noblesse Pierre Palla

1693 (24.1.), Chambre des Contrats, vol. 565 f° 58
Christoph Matthæus, der Allmosen Knecht alß Vogt weÿl. Andres Hetzels gewesenen Gartenmanns sel. nachgelaßener Kinder dritter Ehe, Sodann Johann Georg Hetzel, der Gartenmann, alß Vogt deßen Kinder Vierdter Ehe (signé) Christoff Mathus
in gegensein Herrn Johann Peter Palla, H.U. Lti und Ritterständisch. Ambtmanns – und Zwar auff die am heutig. dato beÿ Herrn Räth Und XXI. erhaltene permission
hauß, hoffstatt, höfflein mit allen deren Gebäuen begriffen weithe Zugehördt Rechten und gerechtigkeit, allhier in St. Elisabethæ gaß, anderseit neben den Pfaltzgräffischen Hoff, so anietzo Mons. de la Bastie Lieutenant de Roy bewohnt, and. seit neben Hn Jacob Gollen E.E. Kl. Raths alt. beÿsitzern, hind auff ged. Mons. de la Bastie stoßend gelegen, welche behaußung umb 150 lb Capital (und umb 100 lb Capital, auch umb 400 lb Capital verhafftet) – umb 205 pfund

Les Conseillers et les Vingt-et-Un autorisent les héritiers d’André Hetzel à vendre la maison délabrée au manant Pierre Palla moyennant 800 livres. Les héritiers sont d’abord en litige parce Jean Daniel Hetzel souhaite en racheter les parts par droit de retrait lignager. Le Magistrat permet à Pierre Pallas d’acquérir la maison à condition qu’il vende celle qu’il possède déjà en ville.
1693 Conseillers et XXI (1 R 176)
Andreæ Hetzells Kind. pt° hauß Verkauffs. 11. 16.
(p. 11) den 17. Januarÿ – hauß Verkauff
S. ersch. weÿl. Andreæ Hetzells gewesenen gartenmanns erster und anderer ehe Kinder Vögt Christoph Mathiß und Georg hetzell allmoßen Knecht, wie auch im nahmen Hn Amttmann Joh: Peter Pallas, gedachte Vögt wollen eine in der Elisabeth gaß gelegene behaußung an gedachten Ambt Mann umb 1625. fl. sambt allen Vncosten Verkauffen, welcher hingegen das seinige Wieder an einen burger Zuverkauffen Willens, bitte Daß er gdige erlaubnus.
G. ersch. n. Joh: Daniel Hetzels, weilen derselbe alß negster anverwanther dießes hauß quæstionirt vor eine halben jahr vmb 1600 fl. mit dießer condition, wo mann nicht mehr geben Will, gekauft, auch ein arrhen darauff geben, Wie der Kinder Vertrags Herren Wohl bewust, also offerirt er dieße 25 fl samt dem Pfundzoll auch Zubezahlen, bittet ihme alß einen burger deßelben Vermög decreti Zu Kommen Zulaßen. S. generalia, und Weil H Pallas, alß Syndicus deß hohen Chors alhie nothwendig Wohnen muß, und gegener selbsten bekand ist, daß er implorirende Vögte beÿ einem halben jahr herum geführet, und sich verschwohren ein mehrers nicht Zu geben, vnd darzu 2 eÿgenthümbliche häußer hatt, alß erbiethet H. Ambt Mann ihme das seinige Zu kommen Zu laßen mit bitt ihn beÿ seinem Kauff g.dig Zu manuteniren, G. wird dießes unbestimmener Vorgeben sagt er generalia, und weilen H. Ambt Mann gesohnete daß er ein hauß hatt, und dießes Vor der Freünschafft herrühret, amß beruffe er sich auff den gehaltenen recess.
S. Voriges hauß hatt Kein bestallung priora und s. Erk. an .E . Rhat Zu außübung ihres rechtens gewiesen. H. XV. Johann Goll und H. Michell.

(p. 16) den 24.t Januarÿ – Hauß verkauff
S. ersch weÿl. Andreæ Hetzells, hinterlaßener Kinder Vogt, hannß georg Hetzell, vor sich und im nahmen Christoff Mathiß, deß allmosen Knechts, der ist willens eine ruinose und in der Elisabetha gaß gelegene behaußung umb 1700 fl. ane Hrn Ambt Mann Pallas Verkauffen Vnd weilen derselbe frembtt alß bitten sie vmb gd.ige erlaubnuß.
H. Prætor dieße Sach seÿe beÿ E.E. Rhat tractirt worden, weilen der Vogt, und Johann Daniel Hetzell daselbsten mit einander litigiret, in deme dießer das einstands recht außüben wollen, Ers hätte aber daßelbe beÿ dießem casu nicht platz finden können, Weilen H Pallat 1. schon die erlaubnuß, ehe daß dießes Decret außgang. ein hauß Zu kauffen gehabt, 2. Weilen er ein schrifftliche intercession Von herrn Intendanten Vorgewießen, und Weilen 3. auff der pupillen commodum Zu seh. dießem nach hielte er, herr Prætor Dar Vor, man könte in der contract also einwillig. daß herr Pallas sein ander hauß innerhalb 6. woch. an einen burger Verkauffen, und falls ein burger in seiner anvertrauten ambt ein hauß kauffen wolte, er ihr deß jures reciproci genießen laßen solte, Erk auff dieße arth confirmirt und solten 2. Hhn Deputirte der Verschreibung beÿwohnen. H. XV. Goll und H.Faust.

Pierre Pallas est autorisé à importer à Strasbourg 450 mesures de vins sans droit de péage
1689, Protocole des Quinze (2 R 93)
(f° 119) Donnerstags den 21. Maÿ – H Amptmann Pallas pt° Umbgeldts befreÿung
H/ Secretarius Schag proponirt, Es habe Herr Syndicus Güntzer ihn Zu sich nacher hauß Kommen laßen und beditten, Wie deß Herr Pallas, Ritterschafftlicher Amptmann und syndicus beÿm hohen Chor Umb Umbgeldts befreÿung 450. ohm. wein, so der beÿ jetzigen Zeiten herein Führen laßen wolte, gebetten, vnd anbeÿ gleich vermeld. hätte, daß er wohl wüßte, daß er es als ein Recht nich prætendiren könte, daraus Er, Herr Syndicus, bereit mit dem regierend. H. Amr. geredt habe, dar Neben Ihm der Meinung seÿe, jnn ansehung er hießigen burgern viel gutes erwießen, Wohl Zu Willfarhen seÿn werden wie Immer er Sich genugsem reversiren würde, darauff Er gegenwärtigen revers Zum protocoll lüfern laßen, folgenden Innhalts
Demnach H. Hochlöbl. Statt Straßburg Mir endts Underschrieben 450. ohm. wein Freÿ und ohne Zahlung des Zolls Zu passiren erlaubt, als reversire mich hiermit, daß ein solches ohne einig. præjudiz Wohl berührter Statt Straßburg mit danck acceptire. Unterschrieben Pallas. Ritterschafftl. Amptman &
Zu Mghh. stellend,, Erk. vor dießen mahl und absq. præjudicio Wollfahrt, Nota, dießer revers ist H. Ddo Kniebßen jns Archiv gegeben word.

Le bailli Jean Pierre Palla et sa femme Claude Françoise Perrin se lèguent mutuellement leurs biens
1693 (10.7.), Not. Contz (6 E 41, 28)
Donation mutuelle à Cause de Mort – Cejourd’huy Dix° Juillet 1693 furent presens En leur Personnes le Sr Jean Pierre Palla Conseiller de L’Euesché de Strasbourg et Baillif de la Noblesse de Basse Alsace, et Dame Claude Françoise Perrin sa femme qu’il authorise En Cette Partie Estante assitée du Sr Jean George Schönherr Notaire publique En Cette ville de Strasbourg, demeurans aud. Strasbourg dans la Rue dite Elsbethgasse (…)
avoir fait don mutuel à Cause de mort par Ces présentes L’Vn à l’autre Et au survivant d’Eux ce acceptant de part et d’autre La part et portion de la Maison scise à la Rue dite Elsbethgasse Et En Cas de vente la valeur d’jcelle pourveu toutefois qu’au jour du deceds du premier mourant il n’y ait aucuns Enfans Vivans issus de leur mariage

Jean Pierre Palla, baiili de la noblesse et conseiller de l’évêque, et sa femme font baptiser un enfant à Strasbourg en 1693
Baptême, Saint-Louis (cath. p. 80)
1693. (in margine, Zenobius) filus Joîs Petri Pallaz Satrapæ Nobilitatis (*) et Consiliarÿ Epûs argentinensis et Glaudiæ franciscæ Perin natus est 21. die Mensis Augusti Baptizatus a me die 23. eiusdem Mensis. Patrinum habuit Zenobius vi(-) de Sombreuille publicorum prefectum, Matrinam helenam fackimber(-) (signé) De Sombreuil helene de falckenberg (i 44)

Jean Jacques Palla, sans doute leur fils, meurt en 1705. Il est inhumé au couvent Sainte-Madeleine
Sépulture, Saint-Pierre-le-Jeune (cath. p. 43)
Die 15. Octobris Anno 1705 pie in Domino decessit pius adolescens Joannes Jacobus pallas ætatis suæ anno 12. SS Ecclesiæ sacramentis præmunitus, necnon 16. eiusdem mensis honorifice et ritu catholoco Sepultus est in cœmeterio ad Sanctam Margaritam (i 23)

Jean Pierre Palla, bailli de Marmoutier, meurt en 1706. Il est inhumé au couvent Sainte-Madeleine.
Sépulture, Saint-Pierre-le-Jeune (cath. p. 50)
Die 9. Julÿ Anni 1706. pie in Dominus obdormivit consultissimus dominus Joannes Petrus Pallas, Satrapa Maurimonasteriensis S. pœnitentiæ Eucharistiæ et Extremæ unctionis sacramentis præmunitus nec non die 10 eiusdem mensis de nostro consensu et licentia sepulus fuit in Ecclesiâ monialium ad Sanctam Margaritam intra Argentinam (i 27)

Licencié en droit, bailli de la noblesse et conseiller de l’évêque, Jean Jacques Palla vend la maison à Louis de Bürckwald, adjudant dans le régiment de cavalerie Rothenbourg, assisté de son beau-frère Jacques du Pré de Dortal

1695 (26.4.), Chambre des Contrats, vol. 567 f° 276
H. Johann Peter Palla, beeder Rechten Licentiatus und Ritterständischer Ambtmann, wie auch Hoff und Regierungs Rath im Bistumb Straßburg
/:salv. tit:/ herren Louis de Burckwaldt, Obrist Wacht meister Under dem Rotenburgischen Regiment zu Pferdt mit beÿstand /:salv. tit:/ herren Jacques du Prés du D’ortal deß beständigen Regiments der HHn. XV. beÿsitzers, seines herrn Schwagers – und zwar auff der von Mghh. Räth und XXI. am 18.ten hujus ertheilte permission gekaufft zu haben,
bekantlich war, Hauß, Hoffstatt, Höfflein, sambt alle übrigen deren gebaüen begriffen, weithen, Zugehördten Rechten und Gerechtigkeiten allhier in St. Elisabethæ gaß, einseit neben dem Pfaltzgräffischen Hoff, so anietzo Mons. de la Bastie, Lieutenant de Roy bewohnt, anderseit neben Jr. Johann Philipß Babst von und zu Bolsenheim, hinden auff ged. Pfaltzgräffischen Hoff stoßend gelegen – umb 1362 pfund

Les Conseillers et les Vingt-et-Un autorisent la vente de la maison au major de Birckenwald, non bourgeois. Le préteur royal fait observer que les logements militaires n’en souffriront pas puisque Palla en était exempté.
1695 Conseillers et XXI (1 R 178)
H. Peter Palla pct° hauß verkauffs. 71. 74.
(p. 70) den 11. Aprilis – H. Peter Palla pct° hauß verkauffs
H. Peter Palla, Ambt Mann, der hatt seiner in der Elisabethæ gaßen gelegene behaußung aan dem Vesten herren Major von Birquewaldt umb 2750 fl. verkaufft, b. Vnter dienstb. umb deßen gn.ige erlaubnuß. Erk. ein deputation auff Herrn XV. Kellermann und H. Dietrich beliebt.

(p. 74) Montags den 18.ten April. – Relation weg. deß haußes, so H. Peter Palla v.kauff. will
H. XV. Kellermann und H. Dietrich bericht. der Zustand deß haußes, so H. P Palla, Ambtmann, an Herrn Major vpn Birquewald verkauffen will und bedeuten, daß daßelb nur einen Stock Zwar habe, allein er seÿe schön Zugericht, der Kauffschilling seÿe 2725. fl. welches baar bezalt werden solte, die Willfahr stünde beÿ MGhh.
H. Prætor es gienge der Einquartierung nichts ab, weilen so lang H Palla das hauß beseßen, er nicht logiret, die übrige clausulæ würden müßen observirt werd.
Erk. H. Prætor gefolgt, und soll. die herren Depp. der Verschreibung beÿwohn.

Louis (Wolfgang Louis) de Bürckwald épouse Concorde Truchsess de Rheinfelden. Il meurt le 9 février 1711, son corps est inhumé dans le choeur de l’église de Birkenwald

Sépulture, Saint-Louis (cath. p. 153)
Die Nonâ Februarii anni 1711 obiit in dno nobilissimus dns Ludouicus de Birckenwald Dns in Birckenwald et Feulgriessen Sti Ludovici eques consiiarius in cl.io regio alsatico et ordinis equestris director et die 11 conductus est a me infra scripto et in dicto loco Birckenwald ab. sepultus est (i 81)

Sépulture, Birkenwald (cath.)
Hodie die 9. Februarÿ Anni 1711 de nocta primam inter et secundam horam omnibus sacramentis pÿssine obÿt in Domino prænobilis D. Dominus Wolffgangus Ludovicus de Bürckwald Eques Ordinis Militaris Sancti Ludovici Consiliarius Supremi Consilÿ Regÿ hujus provinciæ Colmariæ Consiliarius et Director Nobilitatis inferioris Alsatiæn vice colonellus Equestris germanicæ Legionis, dominus in Bürckwald et Fulgriesen et in Choro Ecclesiæ nosträ parochialis omnibus ceremoniis factis sacræ terræ mandatus est præsente tota comunitate (i 15)

Wolfgang Louis du Terrier,
(† Strasbourg 9 février 1711). En sa qualité d’aîné des fils il succède à son père. Il obtient pour lui, son frère et sa sœur l’investiture du fief le 4 juin 1689. Entré dans le service des armes en 1671, il termine sa carrière comme lieutenant-colonel du régiment de cavalerie de Rosen. Depuis 1698 conseiller d’honneur et chevalier d’épée près du Conseil Souverain d’Alsace et conseiller ordinaire du présidial de la Noblesse d’Alsace, il est fait chevalier de l’ordre militaire de Saint-Louis le 5 juillet 1700. Marié à Strasbourg avec Concorde Truchsess de Rheinfelden dont il a un fils Louis-Nicolas-Antoine (né le 17 août 1692) mort pendant son adolescence. N’ayant pas de descendant, le fief échoit à son frère.
Robert Metzger (1983), NDBA

Après la mort de Wolfgang Louis de Bürckenwald puis celle de son frère François Antoine Melchior, la maison revient en propriété à leur neveu Joseph Louis du Pré de Dortal qui prend alors le nom du fief de Bürckenwald (voir la notice de Robert Metzger (Nouveau dicitionnaire de biographie alsacienne)
.

Fils de Charles du Pré de Dortal et de Sabine Richarde de Bürckenwald, Joseph Louis du Pré de Dortal épouse en 1707 Marie Cécile Hippolyte Truchsess de Rheinfelden : contrat de mariage tel qu’il est copié à l’inventaire, célébration
Eheberedungs Copeÿ – zwischen dem freÿ hoch Edel gebohren und Gestrengen Herrn Joseph Ludwig Duprés du Dorthal Cheualier von Bürckwald, dero Aller Christlichen Königlichenen Maÿestäth in Franckreich beÿ dero hoch Löblich Rosischen Regiment Zu Pferd wohlbestellten Rittmeistern des weÿland freÿ hochedel gebohren und gestrengen herrn Caroli Duprés du Dorthal gewesenen Adelichen Rath und Fünffzehners der Stadt Straßburg nun seelig. mit der hochwohlgebornen Viel Ehr und tugendreichen Frauen Sabina Richardis gebohrner Von Bürckwald ehelich erziehlten Adelichen Sohn, als dem herrn Bräütigamb ane einem, So dann der hoch Edelgebohren Viel Ehr: und tugendreichen Fräulein Cæcilia Hypolita gebohrner Truchseßin von Rheinfelden, des Freÿ hoch Edel gebohrnen und gestrengen Herrn Frantz Maurus Truchseß von Rheinfelden, Herren Zu Nieder Ensißheim mit der hoch Edelgebohren Viel Ehr: und tugendreichen Maria Eva gebohrner Freÿin Von Schauenburg ehelich erzielhte adelischen tochter alls der Jungfraueb Gespons, am andern theil
Drittens hat des Herrn Hochzeiters wehrtest Frau Mutter Frau Sabina Richardin gebohren Von Bürckwald mit beÿstand der Freÿ hoch Edel gebohren herrn Wolffgang Ludwigs Von Bürckwald Ritter des hochlöblichen Ordens St Ludovici und Ehren Raths beÿ Königlichen hohen Rath im Elsaß und gewohnlichen Directorÿ und herrn Frantz Anthoni Von Bürckwald Ritter des heiligen Lazari von Mont Carmel auch wohlbestellten Commandante über ein Battaillon Zu Fuß beede der Frauen Mutter geliebtte herren brüder in ansehung dieses heüraths (…) sollen der Fräulein hochzeiterin anvorderst gemelter Summa früchten und Weins hernach folgende güther, gülthen, herrschaffttliche gerechtsame und Renthen Zu einem freÿen eigenthümlichen Wÿdemb Verbleiben als nemblichen (…) Zu Pfullgresheim, wie auch ihre dasige eigenthümliche Reeben sambt der halben Adelichen behaußung und Stallung in mehrermelten dorff (…) doch erst nach absterben herrn Wolffgang Ludwig von Bürckwald und seiner Gemahlin, Item das Vordere theil der adelichen Wohnung Zu Straßburg in der Kalbsgaßen so ob ernannter Fraw Mutter eigenthümlich gehörig, gleich wie sie solche anjetzo mit Kasten Keller und Stallung besitzet – Actum und abgehandelt in der Königlichen Statt Straßburg Dienstags den 25. Januarÿ als man nach der Gnadenreichen Geburth Jesu Christi Zahlte 1707.

Mariage, Birckenwald (cath.)
Hodie 31.a die Januarii Anno 1707 factis proclamationibus iuxta decretum concilii tridentini matrimonii vinculo copulati sunt prænobilis et perillustris Dominus Josephus Ludovicus Du Prée du Dordal Eques de Bürckvald et perillustris domicella Maria Cæcilia Hÿppolita de Truchses de Reinfelden, præsentibus testibus prænobilibus Dominis Wolfgango Ludovico de Bürckvald Equite ordinis militaris sancto ludovici consiliario supremi consilii regii huius provinciæ inferioris alsatiæ vice colonello equestro germanicæ Legionis domino in Bürckvald et Fulgreisheim et Prænobili domini Francisco Anthonio de Bürckvald ordinis sancti Lazari a monte Carmelo et Jerusalem et commendante legionis * domini in Bürckvald et Fulgrissenheim (i 1)

Joseph Louis de Bürckenwald (du Pré de Dortal) meurt le premier avril 1737 en son château de Birkenwald en délaissant neuf enfants. La sucession comprend la cour de Schæffolsheim dans la rue Sainte-Elisabeth. La masse propre à la veuve est de 1 014 florins. L’actif des héritiers et de la communauté s’élève à 12 819 florins, le passif à 5 758 florins.
1737 (2.5.), Not. Goll (Jean Elie, 13 Not 3) n° 54
Inventarium und Beschreibung aller Haab und Nahrung, so weÿland der Freÿ hochwohlgeborne herr Joseph Ludwig Von Bürckenwald Einer königlichen freÿ Ohnmittelbahrer Ritterschafft im Untern Elsaß im Leben gewesener hochmeritirter Directorial Rath und Außschuß nach seinem den 1.ten dießen laufenden monats Aprilis in dem Schloß Bürckwald hochseeligen Ableiben Zeitlichen verlaßen, welche auff Ersuchen des freÿwohlgebohrnen herrn Lorentz Reinhard Haffner Von Wasslenheim, Einer Königlichen freÿ Ohnmittelbahrer Ritterschafft im Untern Elsaß hochmeritirten Directorial Raths und Außschusses, als geschwohrnen Vormunds des hochseelig Verstorbenen herrn mit der Freÿ Wohlgebohrnen Frau Maria Cecilia Von Bürckenwald gebohrner Truchseßin von Rheinfelden ehelich erzeugt hinterlassener hochadelicher Kinder und Erben nechst hiernach benambßt, jnventirt durch hoch Edelgedachte Frau Wittib selbsten, beÿständlich des freÿ Wohlgebohrnen herrn Friderich Frantz Anthoni Baron von Falckenhaÿn wie auch die freÿ Wohlgebohrnen Fraulein Mariam Franziscam, Annam Magdalenam und Mariam Louise und den zu Straßburg Johann Lucam den Kutscher und Magdalenam Wogin die Köchin Zu Bürckewald aber durch Sebastian Schneider den herrschafftlichen Förster (…) So geschehen und angefangen Bürckewald Montag den 28. Aprilis und Straßburg den 2.ten Maÿ 1737.
Bericht. Zuwißen daß die Hochadeliche Fr. Wb. wegen der in dem Ehepactis paragrapho secundi Vermelten Ehre,steur von 2000 fl. berichtet daß solche noch nicht empfangen worden (…)
Der Hochseelig Verstorbene Herr seelig hat ab intestato Zu Erben verlaßen wie folget die freÿ Wohlgebohrnen 1. Fräulein Mariam Franciscam, 2. Herrn Frantz Joseph, 3. Herr Johann Baptista Celestin, Capitaine unter dem Regiment Picardie, 4. Fräulein Annam Magdalenam, 5. Fräulein Mariam Louise, 6. Herr Carol Reinhard, 7. Herr Heinrich, 8. Herrn Ferdinand Carol, 9. Fräulein Maximilianam alle Von Bürckewald und der hochseelig. Verstorbene herr mit der Freÿ wohlgebohrnen Frauen Maria Cecilia Von Bürckewald gebohrner Truchseßin von Rheinfelden deßen hinterlassene hochadeliche Frauen Wittib ehelich erzeugte Kinder, und zu neun gleichen theilen ab intestato verlaßene Erben

Publicatio der Eheberedung und Testamento nuncupativi
In dem Schloß Zu Bürckwald wie auch in dem sogenannten Schäffolsheimer hoff Zu Straßburg in St. Elisabethen gaß gelegen hat sich befunden wie folget
Eigenthümliche Häuser und gebäu in dem dorff und bann Bürckewald gelegen (…)
(f° 23) Eheberedungs Copeÿ (…) Actum und abgehandelt in der Königlichen Statt Straßburg Dienstags den 25. Januarÿ als man nach der Gnadenreichen Geburth Jesu Christi Zahlte 1707.
Copia Testamenti holographi (…) So geschehen in dem Bürckewald in unßerm Schloß in der hintersten Wohnstub (…) den 12. Decembris in Jahr Christi 1733
Eigenthum an einer Mühl in den Bürckenwald (…)
(f° 33) Eigenthumb an einer behaußung Zu Straßburg. Der sogenante Schäffolsheimer hoff gelegen Zu Straßburg in der Elisabethen Gaß, sambt allen seinen begriffen, Weiten, Zugehörden, Recht und Gerechtigkeiten, Einseit neben denen Stattmauren, andern seit neben denen Kochischen Erben, hinden auff weÿland H. Georg Fritschen des Weinhändlers Erben und vornen auff die Elisabethen gaß, stoßend, so freÿ ledig und eigen, alhier ohnangeschlagen gelassen [biffé, ohnnachtheilig angeschlagen vor 10.000 fl.]. Hierüber besagt eine Kauffverschreibung auff Papÿr verfertiget sub dato 20. 7.bris 1722 besagend wie die gesambte freÿherrlich Ulmisch und Elsenheimische Interessenten solchen hoff sambt dem Klugischen hoff auff den alten Weinmarckt alhier gelegen & hern Præsidenten von Klinglin verkaufft mit darauff gesetzter Confimation E. hoch Löbl. Nieder Elsäßischen Ritter Directorÿ vom 28. Aprilis 1723. und Eigenhändig geschrieben, unterschrieben und versiegelter cession & herrn Præsidenten Von Klinglin an dem hochseelig verstorbenenen Herrn Von Bürckwald de dato Straßburg den 30.ten 10.bris 1733. Ferner pergamenter Kauffbrieff mit der Statt Straßburg anhangendem Cantzleÿ Contract Insigel de dato den 25. Februarii 1723. Nota hiervon wird dermahlen allein von dem jetzmahligen gärtner An Zinß von deren Wohnung und Garten bezahlt 70 fl. Ferner wird Von dem hinterhauß an jährlichen Zinß erhoben 200 fl. summa 270 fl.
Series rubricarum hujus Inventarÿ, der hochadelichen Fraw Wittib unverändert, Sa. haußraths 164 fl. Sa. Silbers 50, Sa. der Schulden 800, Summa summarum 1014 fl.
Solchemnach wird auch der hochadelichen Erben unveränderten und das theilbahre Vermögen unter einer Massa verschrieben, Sa. haußraths 2050, Sa. Kutsche 75, Sa. Schiff und geschirr Zum ackerbau 174, Sa. gewächses 50, Sa. Hews und ohmet 27 Sa. Früchten 345, Sa. Wein und Vaß 1024, Sa. Viehes 427, Sa. Silbers 1460, Sa. Golds 44, Sa. baarschafft 1217, Sa. pfenningzinß hauptgüter 1224, Sa. Eigenthümlichen heußer und Gebäuen in den Dorff und Bann Bürckwald gelegen 3740, Sa. des Eigenthums ainer Mühlen in dem dorff Bürckewald 260, Sa. Schulden 700, Summa summarum 12.819 fl. – Schulden 5758 fl. Nach deren Abzug 7060 fl.
Catalogus librorum

Joseph Louis du Pré et Marie Cécile Truchsess de Rheinfelden vendent la maison au greffier des affaires criminelles Louis Mena pour 1 950 livres

1719 (21.9.), Chambre des Contrats, vol. 593 f° 471
(1950) Sal: Tit: plenissimus der wohlgeborne herr Joseph Ludwig Du Prez Chevalier de Bürckwaldt jetzmaliger außschuß beÿm löbl. Ritter Directorio im untern elsass und S.T. der auch wohlgebohrnen Frau Maria Cecilia geb. Truchseßin von Rheinfelden seine Adeliche Ehe Gemahlin
in gegensein H. Ludwig Mena U.J.Lti und vergicht schreibers
hauß hoffstatt höfflein sambt allen übrigen deren gebäuden, begriffen, weithen, Zugehörden, rechten und Gerechtigkeiten in St Elisabetha gaß, einseit neben neben einem Statthauß worinn der jeweilige Lieutenant du Roy bewohnt anderseit neben S.T. H. von Haffner hinten auff auf gedachtes statthauß und Garten – 1950 pfund

Louis Mena vend la maison à Jeanne Genot, veuve du commandant du Fort de Pierre Jean de Chamfort moyennant 2 500 livres

1724 (10.4.), Chambre des Contrats, vol. 598 f° 203
H. Louis Mena actuarius rerum Criminalium und Procureur du Roy de la Marechaussée d’Alsace
in gegensein Fr. Jeanne geb. Genot weÿl. H. Jean de Chamfort gewesenen Chevalier de St Louis et Commandant du Fort de pierre so ohnbevögtigt beÿständlich des wohlgebohrnen H. Frantz Joseph von Hürtigheim stättmeisters und fünffzehners
Eine Behausung hoff gartten Stall und hoffstatt mit allen derselben gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden, Rechten und gerechtigkeiten in St Elisabethae gaß, einseit neben S.T. H. von Haffner von Waßlenheim anderseit neben einem gemeiner Statt gehörigen von dem jeweiligen H. Lieutenant du Roy allhier bewohnenden hauß hinten auff erstegdachten Statthaußes gartten – um 2500 pfund
(Protocollum, KS 592 année 1724 f° 15-b) Sr Louis Mena Licencié en Droit nostre greffier Criminel ordinaire et Procureur du Roy de la Marechaussée d’Alsace, (à) De Jeanne Genot veufve du Sr Jean Baptiste de Chamfort en son vivant Chevalier de St Louis et Commandant du Fort de pierre, n’ayant point de curateur estant assistée du Sr François Joseph d’Hürtigheim Staettmeister et assesseur de la Chambre des Quinze, Une maison cour jardin et écurie avec tous ses droits dépendances et appartenances scize rue Ste Elisabeth de cette ville tenant d’un côté au Sr Haffner de Wasslenheim d’autre a une maison a nous appartenante destinée pour y loger le Lieutenant du Roy aboutissant par derrière au jardin de ladite maison

Jean Baptiste de Chamfort épouse en 1710 Jeanne Genot, veuve de Jacques Loubert, commissaire d’artillerie à Haboudagne dans le diocèse de Metz ; contrat de mariage, célébration
1710 (2.8.), Not. Bidier Dutil (6 E 41, 17)
Mariage 2° aoust 1710. furent presents Messire Jean Baptiste de Champfort Cheualier de L’ordre militaire de St Louis Commandant pour le Roÿ au fort de la porte de pierre de lad° ville, fils de deffunt Messire pierre de Champfort, Escuyer Cap.ne au reg.t de piedmont et de deffunte De Catherine foucau* sa femme ses pere et mere, assiste de haut et puissant Mgr le Comte du Bourg, Cheualier des ordres du Roÿ Lieutenant general de ses armées Commandt. en cette prouince d’alsace et de Mgr le Pelletier de la houssaÿe, Conseiller d’Estat et jntendant de la d° prouince et de l’armées du Rhin, ledit Seigneur de Champfort pour luÿ en son nom d’une part
et Dame Jeanne Jenot veuve de deffunt Noble Jacques Loubert en son vivant Commissaire d’artillerie assistée de Madame Annetoinette de Lampugnan veuve de Messire Luc Le Roy de Monluc Chevalier vivant lieutenant Colonet de Cavallerie pour le Service du Roÿ sa bonne amie, lad° Dame Jeanne Jenot pour elle et en son nom d’autre part
(signé) Chamfort, Jeanne Genot, Lampugnan de montluc, du Mayne Du Bourg, Pelletuer de la Houssaÿe

Mariage, Saint-Marc (cath. p. 102)
Anno Domini 1710. Die vero tertia Augusti (…) solemniter inthronizati sunt Prænobilis et Generosus Dns Joannes Baptista de Chamfort Eques ord.is militaris Regÿ et Commendans arcis Lapidæ ex una, et Domina Joanna Genot vidua Dni Lubert ex oppido Habudange diœcesis Metensis ex altera partibus (i 54)

Jeanne Genot revend en 1728 la maison à Marie Catherine Waldner de Freundstein, femme du brigadier des armées du roi Jacques Gustave de Lenck, assistée de son gendre François Antoine de Falckenhayn

1728 (12.7.), Chambre des Contrats, vol. 602 f° 326-v
Fr. Johanna geb. Genot weÿl. H. Johann Baptista de Chamfort Chevalier de St Louis et Commandant pour le Roy du fort de Pierre weißbeck so ohnbevögtigt beÿständlich des wohlgebohrnen herrn Frantz Reinhard Haffner von Waßlenheim
in gegensein der wohlgebohrnen Fr. Mariæ Catharinæ geb. waldtnerin von Freundtstein des auch wohlgebohrnen herrn Jacob Gustav von Lenck Brigadier des Armées du Roy Frau Ehegemahllin beÿständlich ihres tochtermanns des wohlgebohrnen herrn Frantz Antoni Freÿherr von Falckenhaÿn
Eine Behausung hoff Gartten stallung und hoffstatt mit allen derselben gebäuden, begriffen, weithen, Zugehörden, Rechten und gerechtigkeiten ihren liegerling im Keller, allen Spiegel und Fenster hacken ahne den wänden und Caminen, welche behausung ahn St Elisabethæ gaß, einseit neben obged. H. von Haffner anderseit neben einem gemeiner Statt gehörigen zu der wohnung des jeweiligen H. Lieutenant du Roy bestimbten hauß, hinten auff allersert ged. haußes gartten – um 2250 pfund

Marie Catherine Waldner de Freundstein épouse en premières noces en 1702 François Jacques Wormser de Vendenheim Sundhouse : contrat de mariage passé à Schweighouse près de Thann, copié dans l’inventaire dressé en 1711 après la mort du mari.

1711 (25.6.), Not. Courtz (6 E 41, 452) n° 35
Inventarium über Weÿland deß Wohlgebohrnen Herrn Herrn Frantz Jacob Wormbßers von Vendenheim zu Sundhaußen Verlassenschafft
(Eheberedung) zwischen dem Wohlgebohrnen Herrn Herrn Frantz Jacob Wurmbser von Vendenheim zu Sundhaußen, deß auch Wohlgebohrnen Herrn Herrn Dagobert Wurmbser von Vendenheim zu Sundhaußen Er. Königl. freÿ unmittlbahren Ritterschafft im untern Elsaß hochverdienten Raths und Außschußes mit der auch Wohlgebohrnen Frauen Frauen Francisca Wurmbser von Vendenheim zu Sundhaußen gebohrner Von Müllenheim zu Rechberg, Eheleiblichen Herrn Sohn, an Einem, So dann der Wohlgebohrnen Fräulein, Fräulein Maria Catharina Waldnerin von Freundstein deß auch Wohlgebohrnen Hern Herrn Friderich Ludwig Waldners von Freundstein, Herren auf Schweighaußen, Sierentz, Berr vnd Berolzweÿler, mit der auch Wohlgebohrnen Frawen Frawen Maria Cordula von Rothschütz, Ehelichen Fräulein Tochter, am andern Theil
So geschehen Zu Schweighaußen den 16. Monaths Tag Junÿ nach der gnadenreichen geburt unsers Erlößers Jesu Christi 1702. Jahr [unterzeichnet] Frantz Jacob Wurmser Von Vendenheim Zu Sundhaußen, Maria Catharina Waldnerin von Freundstein
i 3751

Marie Catherine Waldner de Freundstein se remarie en 1723 avec Jacques Gustave de Lenck
Mariage, Sundhouse (luth. n° 5)
den 26.t Junÿ dieses 1723.t Jahrs wurden alhie, zwar in einem particular Zimmer, doch in Gegenwarth einer Christlichen Versamlung unserer Christlichen Kirchenordnung gemäß ehelichen Copulirt und eingesegnet, der freÿ Wohlgebohrne Herr, Herr Jacob Gustav Von Lenck, Brigadier der Königlichen Armeen und mestre de Camp eines teutschen Regiments Zu Fuß, In Ihro Königlichen Majestät in frackreichs diensten, und die auch freÿ Wohlgebohrne frau frau Maria Catharina, bißhero Verwittibte Wurmbserin Von Vendenheim Zu Sundhausen, gebohrne Waldnerin vvon Freündstein [unterzeichnet] Jacob gustaf von Lenck, Maria Catharina gebohre walderin von Freündstein (i 111)

Inventaire des apports dont la minute n’est pas conservée
1724, Not. Pantrion (Jacques Christophe, répert. 65 Not 45)
Inv: über fr: Mar: Cathar: geb. Waldnerin von Freundstein eigenthumb. Vermögen zu H Jacob Gustav von Lenck Brigadier in der Königl. armee und Metre des Camps von einem teutschen Regiment zu Fuß jhrem Ehegemahl in die ehe gebracht

Marie Catherine Waldner de Freundstein veuve du général Jacques Gustave de Lenck meurt en 1747 dans sa maison près du pont Saint-Nicolas en délaissant les représentants de ses deux enfants. L’actif de la succession s’élève à 147 727 florins, le passif à 9 521 florins.
1747 (22.9.), Not. Euth (Jean, 6 E 41, 515) n° 48*
Inventarium über Weÿland der Freÿ hochwohlgebornen Frauen Frauen Mariæ Catharinæ, Verwittibter Generalin Von Lenck gebohrerner Waldnerin von Freundstein nunmehr seeligen, Verlaßenschafft auffgerichtet Anno 1747.
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Liegend und fahrenden beweg: und unbeweglichen Haab, Nahrung und Güthere nichts davon ausgenommen, so Weÿl. die Freÿ hochwohlgeborne Frau Frau Maria Catharina Von Lenck gebohrene Waldnerin von Freundstein, weÿland des freÿ hochwohlgebornen Herrn Herrn Carl Christoph Von Lenck Ihro königlichen Maÿestäth in Franckreich höchstverdienten General Feld Marschals und Obristen über ein Teutsches Regiment Zu Fuß seelig hinterlaßene Frau Wittib nach Ihrem den 24.ten Augusty dießes Zu end eilenden 1747.sten Jahrs beschehenen tödlichen hientritt Zeitlichen verlaßen (…) ersucht durch die anwesenden hochadeliche Interessenten selbsten, wie auch die freÿ hochwohlgeborne Fraülein Fraülein Johanna Sophia Louisa Röderin Von Dierspurg, welche beÿ der gnädigen frau seelig in hauß gewohnet, So dann Herr Johann Winther, Notarium publicum und Schaffnern Von der Frau Generalin und Frau Barbaram Wintherin gebohrne Saltzmännin deßen Frau Eheliebstin nicht weniger Jungfrau Anne Marie Gailon Von Mümpelgard und Annam Margaretham Meisterin Von Westhoffen gebürtig die erstere der gnädigen frau seelig Cammer: die letztere aber dienstmagd (…) Actum und angefangen in dem Adelichen Sterbhauß am Staaden, Freÿtag den 22.ten Septembris und golgenden täge Anno 1747.
Die Frau Generalin Von Lenck seelig hat per Testamentum vom 29.ten Martÿ 1745. Zu Erben Verlaßen wie folgt. 1. den freÿ hochwohlgebornen Herrn Herrn Friderich Dagobert Wurmßer Von Vendenheim Zu Sundhaußen, mit Weÿland dem freÿ hochwohlgebornen Herrn Herrn Frantz Jacob Wurmßer Von Vendenheim Zu Sundhaußen, der Frau Generalin seeligen erstern Ehe Herrn ehelich erzeugten Herrn Sohn, Welcher mit und beneben dem freÿ hochwohlgebornen Herrn Herrn Carl Ferdinand Zorn von Bulach, der Stadt Straßburg hochverdienten Stättmeister und Fünffzehnern seinem hochgültigen Herrn Beÿstand dem Geschäfft& persönlich beÿgewohnet
und Weÿland der Freÿ hochwohlgebornen Frauen, Frauen Johannæ Catharinæ Mariæ Christinæ von Falckenhaÿn gebohrner Wurmßer Von Vendenheim Zu Sundhaußen seeligen als der frau Generalin mit hoch Edle benambsten herrn von Wurmser ehelich erzeugt Frau Tochter und des Freÿ hochwohlgebornen Herrn, Herrn Frantz Antony Freÿherrn Von Falckenhaÿn, geweßener Frau Ehegemahlin ehelich erzeugte Vier Kinder nahmentlich 1) Herr Rudolph Friderich Freÿherrn Von Falckenhaÿn, hochverdientenen Obrist Lieutenan und Commandant unter dem Königlichen frantzösischen Regiment Suedois in deßen Nahmen der Herr Baron Von Falckenhaÿn, sein herr Vatter Vermög (…) zu Metz den 1.ten Septembris 1747 errichteter Procuration (…), 2. die freÿ hierzu gevollmächtigter Befelchhaber frau, frau Franciscam Magdalenam Von Adlerfeld, gebohrne Freÿin Freÿherrn Von Falckenhaÿn, des freÿ hochwohlgebornen, Herrn Herrn Carl freÿherrn von Adlerfeld hochverdienten, Obrist Lieutenant in Königlichen Schwedischen diensten frau Ehegamahlin, welche mit hochgültigem beÿstand des freÿ hochwohlgebornen Herrn Herrn Wolff Sigmunf Böckel Von Böcklinsau, in ansehung deroselben herr Ehegemahl dermahlen abwesend ist, dem geschäfft beÿgewohnt, 3. den freÿ hochwohlgebornen Herrn Herrn Carl Gustav Freÿherrn Von Falckenhaÿn hochverdienten Haubtmann unter dem Regiment Royal Suedois, 4. die freÿ hochwohlgeborne Fräulein, Fräulein Caroline freÿin Von Falckenhaÿn, In deren Zweÿ hochadelichen Kinder Nahmen deroselben herrn Vatter erst hochgedachter Herr Baron Von Falckenhaÿn, als Tutor naturalis dem Inventations Actui abgewartet, Vor hochbemambsten Herrn Friderich Dagobert Wurmßer Von Vendenheim und die seelige Frau Freÿin Von Falckenhaÿn nur allein in Legitimam
So dann in das übrige Vermögen also in die Zwo Tertzen 2. Vor wohlgedachten Herrn Obrist Lieutenant Von Falckenhaÿn und deßen Zu erzeugenden adeliche Kinder und Zwahr zu einer Tertz und 3. Erst hochbelete Herrn Haubtmann Von Falckenhaÿn und deßen hochadeliche decendente, in die übrige Terz allermaßen das Testamentum selbsten des lehrern masgiebet

In einer allhier zu Straßburg ane dem Staden beÿ der Niclaus Bruck gelegenen und in dießer Verlaßenschafft gehörigen Behaußung befunden worden wie folgt
Ane Höltzen und Schreinwerck. In dem Hinderhauß auff der öbersten Bühn N° 1, Auff der Bühn N° 3, Im Stall, In der Bauchküchen, Im vordern Hauß auff der Bühn, In der Kuchen N° 1, in der Kammer N° 2, Am Stübel N° 3, In der Kammer N° 4, Im haußehren vor dem Stübel N° 3, Im Hauß Ehren vor dem Zimmer, Im Stübel N° 4, Im Zimmer N° 5, Im Zimmer N° 6, Im Zimmer N° 7, Im Zimmer N° 8, Im Zimmer N° 9, Im Zimmer N° 10, Im Zimmer N° 11, Im Zimmer N° 12, In der Speiß Cammer, Im Gang neben der Kuchen, Im Gesind Stübel, In der Kuchen, Im untern vordern Saal, In hintere Saal, Im vordern Keller, Auff der Steeg beÿ dem Gäng. Im untern Gewölb, In dem Obern gewölb
Wÿdumb Welcher Weÿland die freÿ hochwohlgeborne frau, frau Maria Catharina von Lenck gebohrne Waldnerin von Freundstein, des auch Weÿland freÿ hochwohlgebornen, Herrn, Herrn Frantz Jacob Wurmbßen von Vendenheim Zu Sundhaußen hinterlassene Frau Wittib als ihrem erstern Herrn Ehegemahel Zeit lebens zu genießen berechtiget geweßen
Eigenthumb an dem Dorff Allmannsweÿer
Eigenthum ane Liegenden güthern Eckardsweÿer über Rhein
Eigenthum des Schloß Zu Geudertheim sambt darzu gehöriger Häußer und Liegenden güthern (Fidei Commiss Guth)
(f° 134) Erblehnungs gerechtigkeit an der Mühl zu Vendenheim
(f° 135) Eigenthum an einem Meÿerhoff zu Vendenheim
(f° 138-v) Eigenthum an einer Behaußung und daran Liegenden Garthen Zu Straßburg. Eine Behaußung, Hoff, Hoffstadt, Stallung ane dem Staden, oberhalb der Niclaus Brucken (…)
(f° 140) Eigenthumb an einem Garthen und Garthenhauß Vor dem Juden Thor der Stadt Straßburg (…)
(f° 143) Wÿdumb, Welchen die freÿ hochwohlgeborne frau, frau Maria Catharina Wurmßer von Vendenheim Zu Sundhaußen gebohrne Waldnerin von Freundstein nachgehends Weÿland des freÿ hochwohlgebornenn Herrn Herrn Gustav Adolph von Linck geweßenen General Marechal de Camp und Obristen über die königlich frantzösisch Regiment zu Fuß geweßenen hinderlaßene frau Wittib von (…) ihrem ersten Ehegemahlen Zeit lebens Zu genießen gehabt, Nach inhallt des durch herrn Notarium Wolffgang Courtz notarium juratum publicum in anno 1712. auffgerichteten Theil Registers über nun auch Weÿland der freÿ hochwohlgebornen Frauen, frauen Johannæ Catharinæ Mariæ Christinæ Von Falckenhaÿn gebohrner Wurmßer von Vendenheim Zu Sundhaußen ererbten Vätterlichen Guths besagend
(f° 160) Series rubricarum hujus Inventarÿ. Copia Testamenti holographi Declaratio (…) Sa. haußraths 9269 fl. Sa. Spitzen 798, Sa. Baumwollen und seidenen Zeüg 1260, Sa. Tafflen 1072, Sa. Spiegel 892, Sa. Früchten nihil, Sa. Wein und Lehrer Faß 3364, Sa. Uhr 96, Sa. Kutsch 180, Effecten zu Geudertheim, Effecten zu Kolbsheim, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 1003, Sa. Goldener Ring und Geschmeids 1126, Baarschafft 7360, Pfenningzinß hauptgüter 37.998, Eigenthum ane einm Garten vor dem Juden thor, 1200, Eigenthumb des Dorffs Allmannsweÿer 5000, Eigenthum ane liegenden güthern 4487, Gülth von liegenden güthern 32.298, Eigenthum des Schloß Zu Geudertheim 18.000, Eigenthumblichen Wein Zinßen 887, Erblehnungs gerechtigkeit an der Mühl zu Vendenheim 600, Eigenthum an einem Meÿerhoff zu Vendenheim 3880, Eigenthulmb ane Zehenden 1648, Eigenthum ane Widerzinß zu Illwickersheim 200, Schulden nullum, Summa summarum 147.727 fl – Schulden 9521 fl, Nach solchem abzug 138.206 fl – Sa. Legaten 7200, Detrahendo verbleibt 131.006
Sa. Zweiffelhaffte Pfenningzinß hauptgüter 5839 fl.

1747, Not. Goll (Jean Elie, 13 Not 7)
Actus über Eröffnung Weÿland der Fraun Mariæ Catharinæ Von Lenck gebohrner Waldnerin von Freundstein Wittib, 1747

Sépulture, Geudertheim (luth.)
1747. d. 24. Augusti starb hochseelig die Hochwohlgebohrne frau fr. Maria Catharina, gebohrne Waldner von Freunenstein, weÿl. des freÿ hochwohlgebohr. Herrn H. Caroli Gustavi von Lenck seiner Königl. Majestæt General, feld Marschallen & Hinterlaßenen frau Wittib und wurde 26. ejusdem begraben, Ihres Alters 66. Jahr v: 3 Monath (unterzeichnet) Frederich Dagobert de Wurlser Fils capt de cavallerie, Frantz Anthon Freÿh. v. Falckenhaÿs tochter Mann (i 27) Mes remerciements à L. Metzger

Marie Catherine de Lenck née Waldner de Freundstein fait un échange avec son fils Frédéric Dagobert Wurmser de Vendenheim Sundhouse par lequel elle lui cède la maison rue Sainte-Elisabeth

1729 (11.1.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 87) varia n° 479
Persönlich erschienen die freÿ wohlgebohrne Fraw Fraw Maria Catharina Von Lenckh gebohrne Waldnerin Von Freundstein, beÿständlich S. T. H. Johann Wilhelm Chasseur einiger ritterschafftl. dörffer wohlbestellten Ambtmanns ane Einem,
So dann der freÿ wohlgebohrne Herr Herr Friderich Dagobert Wurmbser von Vendenheim zu Sundhaußen Capitaine unter dem löbl. Regiment Zu Pferdt Royal allemand, Ihr geliebter Hr Sohn andern theils,, welche Vor sich vndt Ihre Erben, wißend: vnd Wohlbedächtlichen anzeigten vnd bekhanten weßgestalten Sie reciproce nachfolgenden Tausch vnd Vergleich aufrecht vnd redlich mit einander getan vnd getrofen haben, wie unterschiedlich hernacher Volgt
Erstlich so cedirt und ubergibt Edelgedachter H Capitaine Friderich Dagobert Wurmbser von Vendenheim zu Sundhaußen (…)
Nemlichen seine ane Niclaus Staaden allhier Zu Straßburg gelegene behaußung Vnd Garthen vor mals der Box hof gegant, einseith ist ein Eckh am Boxgäßel (…)
Herentgegen Cedirt vndt vbergibt Mehr Edel gedachte frau von Lenck gebohrne Waldnerin Von Freundstein mit Consens und Genehmhaltung Ihres in Ehrenerwehnten H Beÿstandts, für sich vndt Ihre Erben, Ihme H Capitaine Friderich Dagobert Wurmbser von Vendenheim Ihrem geliebten H. Sohn, in rechter und beständigsten tauschweiß (…)
Ihre ane der Elisabethen gaß allhier Zu mehrgedachtem Straßburg gelehene vnd ohnlängst vor dreÿ Viertel Jahren von Ihro Neu erkauffte behaußung, einseit nebent neben H. dem Jeweligen H Commandanten hiesiger Statt vnd dem dermahligen Mons. Montmoraille, anderseit neben dem freÿ wohlgebohrnen Herrn Haffnern von Waßlenh. Vice außschuß E. hochlöbl. Ritter Directorÿ Im Untern Elsaß, hinten auf den Stattgraben vnd respec. wahl stoßend mit allen deßen recht gerechtigkeit für freÿ ledig vnd Eigen (…)
Demnach aber deß freÿ wohlgebohrnen H. Friderich Dagobert Wurmbßers von Vendenheim zu Sundhaußen übergebenes Hauß und garten (…) cedirte vnd In der Elisabethe gaß gelegene behaußung, ein weit mehreres werth Ist, alß will er Frau Von Lenckh alß mutter Ihme H vpn Wurmbßer als sohn, Zu einem wahren æquivalent hiemit vnd In Crafft dießes noch Zu geben Versprochen haben 6000 Gulden (…)
Act. vndt unterschrieben Straßburg dienstags den 11. Jan. 1729

Dagobert Wormbser de Vendenheim Sundhouse cède un mois plus tard la maison à François Antoine de Falckenhayn pour 2 500 livres

1729 (17.2.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 87) varia n° 485
Kauff und respê Verkauff – Erschienen (…) der freÿ wohlgebohrne herr herr Friderich Dagobert Wormbßer von Vendenheim zu Sundhaußen, Ritt Meister Unter dem Löbl. Regiment Royal Allemand Zu Pferd freÿwillig bekannd vnd Verjähend deß Er (kauffe)
dem freÿ wohlgebohrnen herrn herrn Frantz Antoni von Falckenhaÿn
Eine Behaußung, Hoff Vnd Hoffstatt, sampt allen deßen begriffen, weiten, rechten, Zugehörden vnd Gerechtigkeiten allhier Zu Straßburg ane der Elisabethengaß einseit neben dem Jeweiligen H. Commandanten hießiger Statt vnd dem nunmahligen Monsieur de Montmiraille, anderseit neben H. Haffner von Waßlenheim Vice außschuß Löbl. Ritter Directorÿ Im Untern Elaße hinten auf Mons. Montmiraille Garten stoßend gelegen, welche Behaußung hoch Edelged. H. Verkäuffer Vermög einer sub dato 11. Jan 1729. Vor Mir dem Notario mit der freÿ wohlgebohrnen Frauen, Frauen Mariæ Catharinæ Von Lenck gebohrener Waldnerin von Freundstein deßen Viel geliebten Fr. Mutter gemachten transaction, tausch vnd Cession eÿgenthümblichen an sich gebracht, und seÿe solcher Kauff vnd verkauff Zugangen und beschehen Vor Vmb die summam von 5000 gulden – So beschehen allhier Zue Straßb. den 11. Febr. 1729.

François Antoine de Falckenhayn (Frédéric François Antoine de Falckenhayn), seigneur d’Odratzheim, Schweinheim et Behlenheim, épouse en 1719 Jeanne Catherine Marie Chrétienne Wormser de Vendenheim Sundhouse. Le contrat de mariage est copié à l’inventaire des apports ; ceux du mari s’élèvent à 34 42 livres, ceux de la femme à 8 449 livres
1719 (25.8.), Not. Courtz (6 E 41, 457) n° 13
Inventarium über deß Freÿ Hochwohlgebohrnen Herrn Herrn Friederich Frantz Anthonÿ Freÿherrn von Falckenhaÿn herrn zu Rhimberg und Vorhauß in Schlesien, wie auch herrn zu Odratzheim Schweinheim und Behlenheim im Elsaß, Und der freÿ hochwohlgebohrnen Frauen Frauen Johannæ Catharinæ Mariæ Christinæ Freÿfrauen von Falckenhaÿn gebohrner Wormserin Von Vendenheim zu Sundhaußen, beeder hoch freÿherrlichen Eheleuthe einander in die Ehe zugebrachte Haab und Nahrung, auffgerichtet in Anno 1719. – welches der Ursachen halben, weilen in den zwischen Ihnen beeden auffgerichteten hernach eingetragenen Ehepacten §° 5.to expresse Versehen, daß Eines jeden in die Ehe zubringende Nahrung reservirt, ohnverändert und vorbehalten seÿn solle (…) Actum Straßburg den 25. August Anno Christi 1719.

Copia Eheberedung – zwischen dem hochwohlgebohrnen Herrn Herrn Friederich Frantz Anthonÿ Freÿherrn von Falckenhaÿn, herrn zu Schweinheim Behlenheim und Odratzheim, deß auch hochwohlgebornen Herrn, Herrn Rudolphen freÿherrn von Falckenhaÿn Herrn Zu Rhimberg und Vorhauß mit weÿl. der hochwohlgebohrnen Frauen, Frauen Anna Helena gebohrner Holtzapflin von Herxheim erziehlten Eheleiblichen Sohn, als Herrn Bräutigam Eines, und der freÿ hochwohlgebohrnen Fräulin, Fräulin Johanna Catha rina Maria Christina Wormserin Von Vendenheim zu Sundhaußen, weÿl. des Freÿ hochwohlgebornen Herrn Herrn Frantz Jacob Wormserin Von Vendenheim zu Sundhaußen seel. und der auch freÿ Wohlgebohrnen Frauen Frauen Mariæ Catharinæ gebohrner Waldnerin vin Freundstein erzeugter Ehelicher Tochter, alß Fräulin Braut andern Theils – So geschehen Straßburg den (-) im Jahr nach Christi Unsers Erlösers heilwerther Geburth 1719
Zuwißen (…) vermög deßelben an seinem Herrn Sohn alß Hochzeiter abgelaßenem Schreiben de dato Vorhauß den 19. Maÿ 1719 confirmirt worden
Sa. Hausraths 2756 fl. Sa. Pfenningzinß hauptgütter 7060, Sa. Beet zu Heiligenberg 800, Sa. Gülth von liegenden güthern 3479, Sa. EigenthümlicherFrucht Zehenden 4010, Sa. Eigenthumbs ane Liegenden Güttern 3470
Eigenthumb ahne Häußern. Straßburg, Erstlichen Hauß, Hoff
ane der Elisabethen gaßn der Adeliche Holtzapfeliche Hoff gennant (…) æstimirt 6000 fl
Odratzheim, Item Hauß, Hoff, Hoffstatt, Stallungen, Scheür sambt Einem daran gelegenen großen Gartten in dem Dorff Odratzheim (…) æstimirt 1000 fl
Behlenheim, Item Hauß, Hoff, Hoffstatt, Scheür und Gartten in dem Dorff Behlenheim an der Kirchen, angeschlagen 1000 fl
Sa. Eigenthümlicher Häußer 8200
Eigenthum ane Dorffschafften, Odratzheim, æstimirt pro 12.000, Schweinheim, Behlenheim, Summa 40.000
Summa summarum (des Eheheren) in die Ehe Zugebracht thut 69.124 fl. – Schulden 15.550 fl, Rest 53.574 fl. – Zweiffelhaffte Schulden 130.731 fl
Der Gnädigen Frauwen in die Ehe Zugebracht Guth 14.951 fl. Von dero Herrn Ehe Gemahl vor dem Beÿlager verehrt 1746, Summa summarum 16.698 fl

François Antoine de Falckenhayn loue la maison à Marie Chrétienne de Hagenbach, veuve de Chrétien Charles Philippe Waldner de Freundstein

1730 (21.2.), Not. Humbourg (6 E 41, 48)
Bail – fut present Messire Frideric François Antoine de Falckenhayn Escuyer Seigneur de Schweinheim et autres Lieux demeurant en Cette dite ville, Lequel a volontairement reconnu et confessé avoir laissé à titre de Bail Loyer et prix d’argent pour Le tems termes et Espace de trois années entieres et consécutives qui prendront leur commencement Le jour et fete de L’annonciation de Notre Dame 25° mars prochain (…)
à Dame Marie Christine de Hagenbach veuve de feu M.re Christian Charles Philippe Waldner de Freundstein vivant Escuyer Seigneur de Sierentz et autres Lieux presente et acceptant et assistée à cet effet pour plus grande validité des présentes de Mre François Jacques de Wormser de Vendenheim Escuyer seigneur de Sundhausen
Vne maison appartenant aud. Sr Laisseur Située en cettedite ville rüe Ste Elisabeth avec toutes ses appartenances et dependances ainsy qu’elle se contient de fond en comble sans du tout rien reserver joignante L’hôtel de M. de Montmirail Lieutenant pour le Roy en cette ville d’une part, et Celuy de Mre de Haffner Escuyer d’autre – 380 livres tournois de Loyer

Jeanne Catherine Marie Chrétienne Wurmser de Vendenheim Sundhouse meurt à l’âge de 41 ans le 20 août 1746. Son corps est inhumé au cimetière Sainte-Hélène
Sépulture, Saint-Nicolas (luth. f° 18-v n° 22)
1746. Mont. den 22. Aug. Vormittag um 10. Uhr ist Verschieden die freÿ Hochwohlgeborne Fr. Frau Johanna Catharina Maria Christina Von Falckenhaÿn geborne Wurmserin Von Vendenheim Zu Sundhaußen, des freÿ hochwohlgebornen Herrn Herrn Frantz Antoni Freÿherr Von Falckenheÿn, Herrn Zu Odratzheim, Schweinheim und andern Orthen, hertzgeliebte fr. Ehegamahlin, dero entseelter Hochadel. Leichnahm Ward hier auf Mittw. den 24. seq. Zu St. Nicolai Zu einem Ruhebettlein nach St. Helenæ gebracht, æt. 41. Jahr 7 Monat 23 Tage [unterzeichnet] Frantz Anthoni Freÿherr v. Falckenhayn als hertzlich betrübter Wittwer, Friderich Dagobert von Wurmßer Ritmeister als bruder (i 21)

Frédéric François Antoine de Falckenhayn meurt le premier décembre 1759 en délaissant trois enfants. L’actif de la succession s’élève à 43 712 livres, le passif à 4 323 livres.
1760 (1.9.), Not. Euth (Jean, 6 E 41, 524) n° 156
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Ligend: und Fahrenden, beweg: und ohnbeweglichen Haab und Nahrung, activ: und Passiv Schulden, so Weÿland der Freÿhochwohl gebohrne Herr, Herr Friderich Frantz Antoni Baron von Falckenhaÿn, Herr zu Kolbsheim und Odratzheim, allhier Zu Straßburg wonhafft nunmehr seelig, nach seinem den 1.ten Decembris des abgewichenen 1759. Jahres beschehenen tödlichen Hientritt, Zeitlichen verlaßen, welche Verlaßenschafft (…) Actum und Angefangen in Straßburg auf Montag den Ersten Septembris anno 1760.
Der Hochseelige Herr Baron von Falckenhaÿn, hat ab intestato Zu seinen rechtmäsigen Erben verlaßen 1. den Freÿ Hochwohlgebornen Herrn Hn. Rudolph Friderich Freÿherrn von Falckenhaÿn, hochmeritirten Obristen von der Königlichen Frantzösischen Infanterie, Chevalier de l’Ordre du Merite Militaire, 2° den Freÿ Hochwohlgebornen Herrn Hn. Carl Gustav Baron von Falckenhaÿn, würcklich Commandirenden hochansehnlichen Obristen von dem Regiment Royal Bavière, Chevalier de l’Ordre du Merite Militaire und des beständigen Regiments derer H; XV.er allhier hochmeritirter Assessor, So dann 3.tio die Freÿ Hochwohlgeborne Frau Frau Carolina Baronessin Lefort gebohrne Freÿin von Falckenhaÿn, des Freÿ hochwohlgebornen Herrn, Herrn Peter Friderich Baron Le Fort, hochverdienten, Obristen von der Königlichen Frantzösischen Cavallerie, Chevalier de l’Ordre du Merite Militaire Frau Ehegemahlin, Alle dreÿ des hochseeligen H. Baron von Falckenhaÿn mit der Freÿ hochwohlgebornen Frauen, Frauen Johanna Catharina Maria Christina gebohrne Wurmßerin von Vendenheim Zu Sundhaußen seeligen ehelich erzeugte hoch Adeliche Kinder, Zu dreÿ gleichlingen Portionen und Antheilern

Der hausrath Zu Straßburg, so sich in der Statt behaußung ane der Schiltzgaß gelegen gefunden
Haußrath zu Kolbsheim 1437 fl. Faß und Bütten zu Kolbsheim auch wein 491, Vieh zu Kolbsheim 66, Kutsch 72, Silner geschirr und Geschmeid 913, baarschafft (-), Früchten (-)
(f° 6) Bericht wegen denen in die Succession gehörigen Immobilien (…) als ist von denen hoch Adelichen Herren und Frau Interessenten die Abrede dahin genommen worden, daß dieße Wÿdums Güther, unter die jenige, so der Herr Von Falckenhaÿn eigenthümlich hinterlassen in dießes Inventarium ohne unterschied woher Sie kommen eingetragen werden sollen.
Summa summarum 87.424 fl. – Schulden 8647 fl, Nach solchem abzug 78.776. fl
(f° 9) Eigenthum ane Schlößern behausungen und gärthen Zu Kolbsheim gelegen
(f° 23) Zweiffelhaffte Capitalien und Activ-Schulden 2263 fl. Ungewißi und zweiffelhaffte Schulden 27.255 fl
Lehen zu Hohen Wasserfeltzen beÿ Costantz gelegen
Eigenthumb ane Geld Beeth zu Heiligenberg
(f° 42) Eigenthumn ane Dinckhoff zu Scharachbergheim
(f° 46) Eigenthum des Dorffs Kolbsheim
(f° 50) das Eigenthümliche Dorff Odratzheim betreffend

François Antoine de Falckenhayn et Jeanne Catherine Wormbser de Vendenheim Sundhouse vendent la maison au major de la place Frédéric de Lord de Saint-Victor et à sa femme Marie Rose Brunck

1736 (4.6.), Not. Lhanneur de Chantelou (6 E 41, 991)
Vente du 4. juin 1736. furent presens Messire François Antoine Baron de Falckenhain du Corps de la Noblesse de la Basse Alsace Et Dame Jeanne Catherine Wormbser de Vendenheim a Sundhausen son Epouse de luy duement autorisée et Encore assistée de Messire Frédéric Dagobert Vormbser de Vendenheim a Sundhausen son frere Capitaine au Regiment Royal allemand, Tous demeurant aud. Strasbourg, Lesquels volontairement ont reconnu Et Confessé avoir vendu, cedé, quitté, transporté et délaissé
a Messire Frédéric De Lord De St Victor chevallier L’ordre Militaire de St Louis Major de cette place de Strasbourg et a Dame Marie Roze Brunck son Epouse aussy domiciliée aud. Strasbourg
une maison cour Et Ecurie avec tous ses droits appartenances et dependances aux Sieur et Dame vendeurs appartenante scise Rüe Ste Elisabeth audit Strasbourg, D’un Coté L’hotel de Monsieur Le Lieutenant De Roy de cette ville, D’autre Monsieur Haffner de Wasselenheim Directeur au Directoire de la Noblesse de la Basse Alsace par derrière Le Jardin de Mondit Sieur Le Lieutenant De Roy et par devant la rüe susd. Ste Elisabeth (…)
ont été remis à Mesd. sieur et dame de St Victor deux Contracts de vente de lad. maison le premier en datte du 10 avril 1724 passé en la Chambre des Contracts de cette ville par le Sr Louis Mena procureur du Roy de la marechaussée d’Alsace au profit de Dame Jeanne Genot veuve du Sr de Champfort viv. Commandant du fort des pierres de cette ville, et le second en datte du 12 juillet 1728, passé Comme Cy dessus par lad. Dame veuve de Champfort au profit de Dame Marie Catherine Waldner de freundstein alors Epouse de feu Messire Jacques Gustave de Lenck Marechal des camps et armées du Roy collonel d’un regiment du même nom, laquelle Dame veuve de Lenck a fait cession de lad° Maison auxdits Sieur et Dame vendeurs et venderesse par transaction passée entre mad. Dame er ses Enfants devant Me Elinger Notaire Juré de cette ville le 9 février 1729 – Cette vente ainsy faite moyennant le prix de 10.000 livres

Les acquéreurs hypothèquent trois jours plus tard la maison au profit d’Anne Claire Aubertin veuve de Pierre Bonnet, contrôleur contregarde la Monnoie de Strasbourg

Obligation du 7. juin 1736. furent presens Messire Frédéric De Lord De Sr Victor chevallier l’Ordre militaire de St Louis Major de cette place de Strasbourg et Dame Marie Roze Brunck son Epouse qu’il autorise à l’effet des presentes et encore assitée pour plus grande sureté de Messire Jean de Perdignan aussy Chevallier dudit ordre et Ayde major de ladite place son Conseil (ont confessé devoir)
à Dame Anne Claire Aubertin veuve du Sieur Pierre Bonnet vivant Consr. du Roy Controlleur Contregarde la Monnoye de Strasbourg – la somme de 10.000 livres qu’ils disent avoir Employée au payement du prix d’une maison par Eux acquise le quatre du présent mois de Monsieur et Madame de Falckenhain du Corps de la noblesse de la Basse Alsace lad. maison scize Rue dite Elisabeth aud. Straßburg
(hypothèquent) spécialement lad. Maison par Exu acquise et payée des deniers delad. Dame creanciere Scize Comme dit est à Strasbourg Rüe Ste Elisabeth par devant ladite rüe, par derrière et d’un Coté la maison de M. Le Lieutenant de Roy de Strasbourg et d’’autre Monsieur Haffner de Wasselenheim

Frédéric Delord, seigneur de la Morère, sire de Saint Victor, chevalier, seigneur de Heillecourt, colonel à la suite du régiment de Roussillon, major des Ville & Citadelle de Strasbourg, né en 1671, épouse Josèphe Henriette Agnès de l’Enfant de Coqfontaine (Dictionnaire de la Noblesse, Tome V, François-Alexandre Aubert de La Chesnaye des Bois, 1772, Paris, chez la veuve Duchesne).
Il se remarie en 1723 avec Marie Anne Rose Brunck, fille de François Antoine Brunck, secrétaire à Sélestat : célébration, contrat passé trois semaines plus tard.

Mariage, Saint-Louis (cath. p. 328)
Hodie 17. mensis octobris anni 1723. (…) sacro matrimonii vinculo in facie ecclesiæ conjuncti fuerunt prænobilis dominus Fridericus de Lord de st victor Major in civitate Argentinensi viduus prænobilis dominæ Mariæ Agnetis de coqfontaine parochianus noster et nobilis Domicella Maria Anna Rosa Brunck filia Nobilis et clarissimi domini francisci antonii Brunck Regii secretarii et in civitate Selestadiensi consulis et nobilis dominæ Rosæ Curie ex parochia selestadiensi (signé) frederic de St victor, Marie anne rose brunck (i 174)

1723 (9. 9.br), Not. Robert (6 E 41, 42)
Mariage 9 9.bre 1723. furent Presens Messire Frederich De lord Escuyer Seigneur de Saint Victor & Chevalier de L’ordre Militaire de Saint Louis Lieutenant Colonel d’jnfanterie a present Major de la ville de Strasbourg d’une part
Et Dame Marie Anne Rose Brunck Epouse dud. Sr de St Victor de Luy Bien et dehuement autorisée & L’effet des presentes Et Pour La validité d’jcelles assistée du Sr François Antoine Brunck Docteur en médecine Physicien et Bourgemestre de la Ville de Selestat son pere et de Monsieur maitre Jean Christophle Richard Brunck Conseiller du Roy en son Conseil souverain d’Alsace de Colmar son oncle Paternel de Present tous En Cette ville
Lesquels Dit sieur de Saint Victor Et Lad° Dame son Epouse ont Declaré Qu’Etants déjà depuis quelques temps mariés ensemble (…)
(signé) Frederic de Lord de St victor, Marie anne Rose Brunck

Frédéric de Lord loue la maison à Jean Sigismond de Landsperg

1736 (23.6.), Not. Lhanneur de Chantelou (6 E 41, 991)
Bail, 23 Juin 1736. fut present Mre Frederick De Lord de Saint Victor chevallier L’ordre militaire de Saint Louis major de Cette place de Strasbourg y demeurant, Lequel a par lre presentes donné à loyer et prix d’argent pour trois années entieres et Consecutives a Commencer du jour et Fête de Saint Jean prochain
à Mre Jean Sigismond de Landsperg du Corps de la Noblesse de la basse Alsace, demeurant en cette ville rue Sainte Elizabeth en La Maison cy après designée, a ce present et acceptant
Vne Maison conscistante en un rez-de-chaussée, Vn premier étage et greniers au dessus, Cour et Ecurie, Circonstances et dependances, Le tout Situé audit Strasbourg susd. rue Sainte Elizabeth Tenant d’un Coté L’hotel de Mr. Le Lieutenant de Roy de cette ville, d’autre M. Haffner de Wasselenheim, par derrière Le jardin de Mons. Le Lieutenant de Roy et par devant lad. rüe Sainte Elizabeth – Moyene Le prix et somme de 500 Liures

Frédéric de Lord de Saint-Victor et Marie Rose Brunck hypothèquent la maison au profit de Gilbert de Cacaud, chanoine à Saint-Pierre-le-Jeune pour régler le prix du bien de Heillecourt

1741 (17.7.), Chambre des Contrats, vol. 615 f° 362-v
S.S. H. Friedrich de Lord de Saint Victor Chevalier de l’Ordre Militaire de St Louis und hiesiger Stadt Major und Fr. Marie Rose geb. Brunck mit beÿstand H. Frantz Anthoni Hold Jcti. Löbl. stadt Straßburg Rath und advocati und H. François Claude Helderich hochfürstl. bischoffichen hoffraths beede ihrer weitloßen Anverwandten
in gegensein H. Gilbert de Cacaud Canonici und Scholastici des hoch Ehrwürdigen Collegiat Stifft zum Jungen St Peter wie auch deßen Schaffers H. Frantz Jacob Eggs – 9000 livres zur acquisition und vollkommener bezalung des kaufschillings eines in Lotharingen ohnlängst erkaufften guths Heuillecour genandt
unterpfand, eine behausung, hoff, stallung und hoffstatt cum appertinentis ane St Elisabethä gaß, einseit neben einer gemeimer Stadt gehörigen und zur logirung des jeweiligen H. Lieutenant de Roy gewidmete behausung, anderseit neben denen Adelischen Haffnerischen erben, hinten auff erstebesagtes Stadhaus
ferner ein Landguth des Altauerhoff genandt dißeit des Rheins ohnfern hiesiger stadt gegen dem dorff Altenheim über gelegen mit allen deßen begriffen, weithen, zugehörden, rechten und gerechtigkeiten, in einem vor H. Not. Lhanneur am 15. Maÿ 1731 passirten Kauff Contract beschrieben

Frédéric de Lord de Saint-Victor et Marie Rose Brunck vendent la maison à l’écuyer Jean Joseph de Marclesy et à sa femme Marie Catherine Jeanne Le Laboureur

1744 (11.5.), Not. Humbourg (6 E 41, 71)
fut present Mre. Frederic de Lord de St. Victor Chevalier de l’Ordre Royal et Militaire de St. Louis Major de cette Place de Strasbourg et Dame Marie Anne Rose Brunck, son Epouse de luy autorisée et qu’il autorise Lesquels volontairement ont reconnu confessé avoir cédé dès le 4° septembre dernier (…)
à Mre. Jean Joseph de Marclesy, Escuyer Chevalier de l’Ordre Royal et Militaire de St. Louis Lieutenant colonel du Regiment de Courten suisse et à Dame Marie Catherine Jeanne Le Laboureur son Epouse, elle stipulant et acceptant pour eux leurs hoirs et ayans Cause à cet effet presente en vertu de la procuration a elle donnée par led. Sieur son Mary par acte passé devant Bloné notaire royal à Bergues Saint Vinnocq le 13° janvier 1741
Une maison, Cour et Ecurie avec tous ses droits appartenances et dependances scize et située en cette ville rue Ste Elisabeth, d’un côté l’hotel de Monsieur le Lieutenant du Roy de cette ville, d’autre Mr. Haffner de Wasslenheim, par derrière le jardin de mondit sieur le Lieutenant de Roy et par devant ladite rüe Ste. Elisabeth, (…) de laquelle maison ladite Dame de Marclesy acquereuse a bonne et parfaite connaissance pour y demeurer et l’habiter actuellement depuis ledit mois de septembre dernier. Lesdits Sieur et Dame de St Victor vendeur et venderesse luy ayant remis à l’instant le contrat d’acquisition qu’jls en ont faite du Sr. François Antoine Baron de Falckenhayn et Dame Jeanne Catherine Wormbser de Vendenheim à Sundhausen son épouse passé devant L’hanneur aussi notaire royal de cette ville le 4° Juin 1736 Enregistré en la Chambre des Contrats le 2 du présent mois de May avec deux autres contrats y référés les trois expediés sur parchemin – pour et moyennant le prix de 12.000 livres

Jean Joseph Nicolas de Marclesy meurt en délaissant trois enfants. L’inventaire mentionne le contrat de mariage passé à Colmar en 1722

1746 (18.4.), Not. Humbourg (6 E 41, 75)
Inventaire de la succession de Messire Jean Joseph Nicolas de Marclesy
L’an 1746 le 18° avril à deux heures de relevée à la requête et réquisition de Dame Marie Catherine Jeanne Le Laboureur Veuve de Messire Jean Joseph Nicolas de Marclesy, Vivant Colonel Commandant Le Régiment Suisse de Courten, demeurant en cette ville rue Ste Elisabeth Paroisse St Louis, tant en son nom à cause de la Communauté de biens qui a été entre elle et led. défunt Sr son mary (…) que comme mère et tutrice naturelle de Damle Marie Angelique Nicole agée d’environ 22 ans, Françoise Robertine agée d’environ 20 ans et Charles Gabriel de Marclesy agé d’environ 19 ans ses trois Enfans mineurs dud. defunt Sr de Marclesy leur Pere et habiles à se dire et porter seuls et uniques héritiers, Et en la présence de Messire Nicolas Payen Prevot de L’insigne Eglise Collegiale de St Pierre le Vieux en cette ville de Strasbourg nommé et Elu curateur desdits mineurs

en leur maison rue Ste Elisabeth
dans la cuisine rez terre etant a la droite en entrant et prenant jour sur la rue, dans la cave sous la cuisine, dans le Poële des Domestiques étant à la gauche et prenant jour sur la rue, dans le Poele d’entrée au premier Etage prenant jour sur la cour, dans la Chambre a cheminée a la gauche en Entrant par le Poële, dans la chambre a la droite du poële au premier Etage, dans le cabinet de toilette, dans la première chambre a côté du cabinet, dans la chambre a cheminée sur la rue, dans la chambre de la femme de chambre, sur l’escalier, dans le Poele a la gauche a côté de L’escalier prenant jour sur la rue, dans le Petit grenier étant au dessus de la Porte cochere de Mons. de Trelans
déclaré aussi par Led° Dame de Marclesy qu’elle est propriétaire d’une maison et Ses appartenances et dépendances située à Paris ruë Montmartre paroisse St Eustache, Laquelle maison est Louée présentement 800 livres, Plus d’une autre maison rue Jean Robert paroisse St Nicolas des champs et d’une troisième rue transnonnains même paroisse louées les deux ensemble 1225 livres, plus d’un bien situé a Marguenay vallée de Montmorency (…) loué 500 livres
il appartient à la succession du Sr de Marclesy qui en a hérité de ses père et mère une maison a Paris rue de la Sourdiere paroisse St Roch louée 1200 livres
La maison Scize rue susd. St Elisabeth en cette ville de Strasbourg ou demeure lad. Dame de Marclesy a été acquise par Contrat passé devant led. Notaire soussigné Le Onz° May 1744 & par conséquent appartient à La communauté
Papiers et Documens. Le Contrat de mariage d’entre feu led. Messire Jean Nicolas ed Marclesy et lad° Dame Marie Catherine Jeanne Le Laboureur sa veuve passé devant Drouineau Notaire Royal en la province d’Alsace résidant à Colmar le 8° Juin 1722
Un Contrat d’achat d’une maison située à Stotzheim et ses Jardins et vignes et autres dépendances y mentionnées passé au greffe d’Epfich le 15 décembre 1740
passif 44.647 livres, partant les dettes passives non y compris les arrérages de rentes (…) excedent les biens inventoriés de 32.364 livres
Aujourd’hui 28. 6. 1746 (…) Dame Marie Catherine Jeanne Le Laboureur (…) a dit et declaré qu’elle renonçoit comme de fait par ces présentes elle renonce à la Communauté de biens (…) la croyant plus onereuse que profitable, pour raison de quoy elle se tient à des dot, douaire, pactions et conventions matrimoniales portées par son Contrat de mariage

Les trois enfants Marclesy louent la maison à Nicolas Morel, directeur général du vingtième

1756 (8.3.), Not. Humbourg (6 E 41, 95)
Bail de 3 années qui commenceront au 15 du présent mois de mars – Dame Marie Angelique De Marcklesy épouse de Messire Charles Frideric Delor De St Victor Seigneur haut et Bas Justicier de Tanville et autres lieux Chevalier de l’Ordre Royal et militaire de St Louis Major du Régiment de Navarre, autorisée de Messire Charles Gabriel de Marcklesy son frère capitaine au Régiment de Courten Suisse et Dlle Jeanne Françoise Robertine de Marcklesy sa sœur majeure
à Monsieur Nicolas Morel Directeur General du Vingtieme de cette ville
une Maison appartenante en propriété à mesd. Sieur et Dame de Marcklesy de St Victor Scituée en cette ville Rue Ste Elisabeth, Mons. de Trelans d’une part et le Sr Haffner d’autre, avec toutes ses appartenances Droits et Dépendances – moyennant un loyer annuel de 500 livres

Le lieutenant de roi Frédéric Charles de Lort demande que la Ville achète la maison Marclesy voisine de sa maison de fonction pour y loger un sous-aide major. La ville refuse, appuyée par le préteur royal qui écrit à Frédéric Charles de Lort que les sous-aides majors ont reçu une allocation pour se loger à leur convenance.

1778, Protocole des XIII, 3 R 122
M. Delort begehren puncto gemeiner Statt zugemutheter acquisition des verstorbenen De Marclesis behaußung auf der Elisabeth gaß zu logirung eines sousaide Majors in seiner Nachbarschafft wird auf zuschreiben H. Prætoris Regii abgelehnt. 10. 11.
(f° 10) Sambstag den 24.ten Januarÿ 1778. – Lect. antwort von H. Prætore Regio wegen Von M Delort gemeiner Statt zugemutheter acquisition des von weil. D° Marclesis hinterlaßenen Haußes Zu logirung eines Sous aide Majors in seiner Nachbarschafft
A Paris le 17 janvier 1778.
Messieurs, Je vois par la lettre que vous m’avez fait l’honneur de m’écrire le 12. de ce mois qu’il ne vous paroit pas possible de faire acheter par la Ville ainsi que M de Lort l’avoir desiré la maison de Mad° de Marclesie, je mande à M. de Lort les motifs qui vous empechent d’acquiescer à sa demande, je ne doute nullement qu’il ne les trouve fondés. J’ai l’honneur d’etre &c. Signé Baron d’Autigny
Die copia des von H. Prætore Regio an M de Lort den 17. Januarii 1778 abgelaßenen Schreibens wurde von H. XIII Hennenberg ad protocollum gegeben und lautet also
Ce n’est que le 12 de ce mois, Mr, que le Magistrat apès avoir pris en consideration les motifs du bien du service qui vous faisoient desirer que la Ville acquit la maison de M° de Marclesis, m’a prié de vous faire connoitre l’impossibilité dans laquelle il etoit de faire cette acquisition fondée sur la penurie de moyens, en effet j’ai connoissance que tous les revenus de la Ville ont deja pour cette année une destinations necessaire et que ceux de la caisse du logement ont plus de charges que cette caisse ne peut supporter, quelque modique que peut être le prix d’acquisition de cette maison, le Magistrat paroit craindre en outre que se vetusté n’exige des reparations dispendieuses.
Je crois, M. que vû l’augmentation du traitement en argent pour tenir lieu de logement en 1773 aux sous aides Majors, ces officiers sont en etat de trouver à se loger convenablement dans vôtre quartier, je pense qu’à tous egards ce seroit ce qu’il pourroit y avoir de mieux pour eux et pour la ville, surtout lorsque je me rappelle que quand ils ont été logés en nature, ils n’ont cessé de se plaindre de la necessité d’occuper le logement que la ville leur donnoit et que c’est d’après leurs plaintes reitérées et sur le desir qu’ils en avoient, j’ai demandé qu’on convertit leur traitement en argent et que j’ai obtenu qu’on l’augmentat. Dans ces circonstaces, M. je n’ai pas crû qu’il put être convenable pour vous qie j’instistasse sur cet objet, je me borne en conséquence à mander au Magistrat que je vous instruis de leurs observations..
J’ai l’honneur d’être &a.
Erkandt, acta.

La maison appartient en partie à Marie Angéline Nicole de Marclesy qui épouse en 1754 Charles Frédéric de Lord de Saint-Victor, fils de Frédéric de Lord (voir plus haut)
Mariage, Stotzheim (cath. f° 134)
Hodie 30 Mensis Januarÿ anni 1754 (…) sacro matrimonÿ vinculo in facie ecclesiæ conjuncti fuerunt prænobilis dominus Carolus Fridericus Delord De Saint Victor officialis Major legionis Navarre eques ordinis militaris Sti ludovici Dominus in Tanvillé filius Defuncti prænobilis Domini Friderici Delord De Saint Victor olim præfecti urbis argentinensis Equitis ordinus Militari sancti ludocivi et Domini in Heilcourt et Defunctæ illustrissimæ Dominæ Josephæ henricæ agnetis De lenfant de Cocqfontaine et prænobilis Dominæ Maria Angelina Nicolaa De Marclesy fiiia Defuncti prænobilis Domini joannis Josephi Nicolai De Marclesy olim subtribuni legionis pedestris helvetiæ De Courten equitis ordini militaris sancti ludovici et prænobilis Dominæ Mariæ Catharinæ Johannæ le laboureur modo ambo commorantes in hac parochia

Marie Angélique de Marclesy meurt en délaissant trois enfants
1786 (17.6.), Not. Lacombe (6 E 41, 202) n° 56
Dépot (succession de Madame Marie Angélique née de Marclesy épouse de mond. Sr le Baron Delort)
Messire Pierre Joseph de Martigny Doyen de la Collégiale de St Pierre le Vieux en qualité de mandataire de messire Charles Frédéric Baron Delort Maréchal des Camps et Armées du Roy commandeur de l’ordre militaire de St Louis et de St Lazare du Mont Carmel ancien lieutenant du Roy de la ville de Strasbourg, seigneur de Tanvillé et autres lieux, lequel a dit que Madame Marie Angélique née de Marclesy épouse de mond. Sr le Baron Delort est décédée en l’année 1785 ab intestat laissant pour seuls et uniques héritiers ses trois enfants scavoir Messire Charles Maximilien Baron Delort capitaine au régiment du Roi Infanterie majeur, Mlle Marie Gabriele Delort fille majeure et Mad. Marie Agnes Angélique Joséphine Delort épouse de Mr François baron de Bernhaussen, sans que depuis son deces mondit Sr Delort ait trouvé necessaire de faire procéder à un inventaire 1. parce que tous les meubles meublants qui se sont trouvés exister au deces lui appartenaient par préciput
Contrat de mariage par le greffier d’Epffig et Stotzheim le 29 janvier 1754
communauté 1. dot 8000 livres, 2. acquisition de la moitié d’une terre à Tanvillé, par acte passé au greffe de Villlé le 26 avril 1756 pour 45.000 livres, acquisition devant le notaire Drouel pour 500 livres, retrait de pré devant le notaire Peyerinhoff 1624 livres, acquisition devant Drouel le 21 mars 1773 646 livres, acquisition à Villé le 9 mai 1777 pour 924 livres, ensemble 64.694 livres – dettes 36.997 livres, reste 27.697 livres
(procuration, Bernhaussen au château de Herrlingen 16. 7.bre 1785)

La maison est inscrite au nom de Wolff Levy dans la liste revue des propriétaires correspondant au plan Blondel et dans le recensement de 1789. Il est le chef d’une des quatre familles juives qui figurent dans le dénombrement de juillet 1784. L’achat n’est pas passé à Strasbourg.

Wolff Levy hypothèque la maison au profit de Jean Philippe Nerking

1791 (9 brumaire 6), Strasbourg 7 (40), Not. Stoeber n° 336
le Citoyen Wolff Levy Negociant en cette commune
devoir au Citoyen Jean Philippe Nerking Banquier la somme de 45.200 Livres
hypothèque Une maison située en cette Commune rue des Juifs N° 14 donnant sur la Maison du Cit. Blanchot Payeur
une maison située rue Elisabeth N° 30 le Cit. Pfeffinger d’une part, le Cit. Prieur de l’autre abboutissant sur les remparts

Wolff Levy loue la maison au négociant Abraham Cahn

1792 (2.5.), Strasbourg 1 (2), Not. Lacombe
Bail pour une année seulement – Sr Wolff Levy (juif [barré]) neg.t à Strasbourg
au Sr Abraham Cahen (juif) negt de cette ville
Vne maison appartenances et dépendances size en cette ville Rue Ste Elisabeth N° (-) appartenant au Bailleur sans en rien excepter ni reserver – moyennant 500 livres

La maison est vendue par adjudication judiciaire au négociant Jean Frédéric Pfeffinger

1801 (21 fructidor 9), Hypothèque de Strasbourg, Transcription reg. 4, n° 319
L’an 9 de la Republique, en l’audience publique est comparu le Cit. Kern avoué près d’icelui pour et au nom du Citoyen Jean Philippe Nerking agent de change de la Commune, Frédérique Marguerite née Mannberger veuve du C.en Jn Daniel Reichshoffer et Phillippe Frédéric Reichshoffer fils et héritier dud. défunt et enfin du C.n François Charles Brucker adjoint du maire tous demeurant a Strasbourg, lesdits veuve et héritiers Reichshoffer et Cn Brucker en qualité de cessionnaires dudit Nerking poursuivant l’expropriation forcée sur le Cit. Wolff Levy negotiant a Strasbourg
au Cit. Lauth avoué pour et au nom du cit. Jean Frédéric Pfeffinger Negotiant
Une maison cour Bucher y attenant aisances appartenances et dépendances le tout situé dans la ville de Strasbourg rue Elisabeth N° 30 d’une part le Cn Pfeffinger d’autre le Cn Nestor Prieur, pardevant ladite Rue, parderrière le Cn Pfeffinger, évalué en produit net à 225 francs, mise à prix 3000 fr – adjugée à 12.500 francs

Jean Frédéric Pfeffinger épouse en 1797 Louise Schweighæuser, fille du négociant Charles Frédéric Schweighæuser
1797 (28 nivose 5), Strasbourg 15 (4), Not. Lung N° 128
Eheberedung – persönlich erschienen der Bg. Johann Georg Friedrich Pfeffinger, Handelsmann alhier, weiland Bgr. Johann Friderich Pfeffingern gewesenen Bgrs dahier, mit de Bgrin Anna Catharina gebohrne Lauth ehelich erzeugter Sohn, so majorennis, als Bräutigam, ane einem,
Und die bgrin Luisa Schweighäuser, weiland bgr. Carl Friderich Schweighäuser, gewesenen Handelsmanns alhier mit der bgrin Margaretha Barbara gebohrner Wernerin ehelich erzeugt und nachgelaßene annoch minderjährige Tochter als Braut unter der Authorität ebengedachter ihrer Mutter, alß natürliche Vögtin und annoch beiständlich ihres Oncle bgr Gottfried Werner, auch handelsmanns dahier, ane dem andern Theil
So geschehen (…) zu Straßburg den 28.t Nivose im Fünften Jahr der Fränckischen ein: und untheilbaren Republick [unterzeichnet] Pfeffinger, Louisa Schweighäußer
Enregistrement, acp 44 F° 96-v du 4 pluv. 5

Jean Frédéric Pfeffinger vend au négociant Daniel Louis Braun la maison et un jardin détaché du sien. Les clauses concernent le puits commun, le chenal sur le mur du vendeur, l’écoulement des eaux, le pignon commun et le mur qui sépare les jardins

1803 (18 fructidor 11), Strasbourg 10 (44), Not. Zimmer n° 1366, 1681
bu. Johann Friedrich Pfeffinger handelsmann
an bu. Daniel Ludwig Braun handelsmann
Eine Behausung hof hoffstatt genus des in des Verkäufers garten stehenden bronnens samt übrigen derselben Gebäuden, begriffen, Weithen, Zugehörden und Gerechtigkeiten zu Straßburg an der Elisabethä gaß N° 30, einseit neben br. Nestor Prieur anderseit neben dem br. Rausch hinten auff des Verkäufers garten – der Verkäufer ist Eigenthümer dieser Behausung vermög eines den 2 fructidor 9.ten Jahr beÿ hießigen Civil gericht ergangenen und den 21. in hießigem hypothecken buch Vol. 4 art. 319 eingeschriebenen expropriations Urtels, 14/ 415 eingetragenen gantzen Adjudications Preiß
(Bedingnußen) 2. Ist dem Käufer der gemeinschaftliche Gebrauch des dem Verkäufer zuständig in seinem garten stehenden bronnens gegonnet, dagegen aber ist der Käuffer schuldig die helfte am Unterhalt deßelben zu leiden,
3. Wird dem Käufer ausdrucklich untersagt weder Privet noch Stallungen an der Seite des bronnens anzulegen beÿ Vermeidung allen Kostens und Schadens die für den gedachten bronnen daraus entstehen könnten,
4. der steinerne Nach welcher auf des Verkäufers Mauer gegen dem Garten heraus liegt und das Waßer von dem verkauften hauß aufnimmt samt dem davon in des Verkäufers Garten herunter laufenden blechenen Rohr soll der käufer gemeinschaftlich mit dem Verkäufer in gutem Stand zu erhalten verbunden seÿn,
5. hat der Käufer den durchlauf des Waßers durch des verkauften hauß von der beÿ oben erwehntem brunnen angebrachten Oefnungen auf des Verkäufers Garten zu leiden damit nun der durchlauf des Waßers von seiten des Verkäufers Garten niemals gehemmet werden solle die Rinne des durchlaufs immer sauber gehalten und den hof des verkauften haußes nicht erhöhet werden,
6. Wegen der Gemeinschafft der Giebelmaur welche die zwo häußer N° 30 und N° 31 von einander trennet soll es vor das Stück davon welches vor das hauß N° 30 heraus in des Verkäufers Garten gehet beÿ dem buchstäbllichen Inhalt des 9. Artickels des zwischen beden theilen über die behausung N° 31 vor unterschriebenem Notario den 31. floreal jüngst passirten Kaufcontracts verbleiben,
7. Soll die façade Maur welche das hauß N° 3 von des Verkäufers Garten scheidet, zwischen dem hauptgiebel beder häußer und zwischen der bronnenmaur stehet in der nemlichen Gerechtigkeit bleiben wie es die auf der Seite des Verkäufers Garten in derselbe angebrachte dreÿ blindlöcher ausweißen,
8. die Maur woran der bronnen stehet und die welche von derselben weg, gegen bü. Prieur behausung zu, den hof des verkauften haußes von dem garten des verkäufers scheidet bleiben dem verkäufer ganz eigen, wobeÿ jedoch der verkäufer sich verbindlich macht die kleinere diese beiden Mauren einmals abreißen zu laßen noch zu erhöhen,
9. die Direction und besorgung des Unterhalts samtlicher zwischen beden theilen gemeinschaftlich stipulirten artickel behält sich der verkäufer selbst aus zu üben bestens vor – um 18.000 francken
Enregistrement, acp 88 f° 182-v du 20 fruct. 11

Daniel Louis Braun épouse Louise Caroline Karth en 1801
1801 (17 vendemiaire 10), Strasbourg 10 (32), Not. Zimmer n° 241, 940
Contrat de mariage – Cit. Daniel Louis Braun, Banquier fils majeur de Jean Daniel Braun, Juge au tribunal civil de Strasbourg et de feue Marie Salomé Zollickoffer
Dlle Louise Caroline Karth fille majeure du Cit. Philippe Jacques Karth, negociant et de Marie Salomé Roederer
Enregistrement, acp 81 f° 55 du 18 vend. 10

Louise Caroline Karth, veuve de Daniel Louis Braun, meurt en 1860
1860 (12.4.), Strasbourg 10 (141), Not. Zimmer (Louis Frédéric) n° 13.494
Inventaire de la succession de Mad° Louise Caroline Karth, veuve de Mr Daniel Louis Braun, vivant négociant décédée à Strasbourgle 12 février 1860.
L’an 1860, le Jeudi 12 avril à neuf heures du main à la requête e Monsieur Charles Louis Braun, propriétaire demeurant et domicilié à Strasbourg, agissant comme habiles à se dire et porter seul et unique héritier de sa mère D° Louise Caroline Karth
dans la maison mortuaire quai Saint Nicolas n° 10
acp 487 (3 Q 30 202) f° 26 du 13.4. (succession déclarée le 13 avril 1860 N° 137) Actif, objets mobiliers 1450, Caisse d’épargne 936, rentes sur l’Etat 1428, total 3815 francs
Passif, droits de mutation et frais

Daniel Louis Braun vend la maison au caissier Louis Charles Breck

1805 (14 germinal 13), Strasbourg 10 (46), Not. Zimmer n° 1756, 2358
Daniel Louis Braun Négociant
à Louis Charles Breck Caissier chés Mr Gravelotte Directeur des Droits réunis
La Maison cour droits et jouissance de la fontaine y attenant et placée dans le jardin de M Pfeffinger avec ses Bâtiments droits servitudes appartenances et dépendances scise a Strasbourg rue Elisabeth n° 30, d’un côté celle de M Nestor Prieur, d’autre celle de M Rausch fils derrière le jardin de M Pfeffinger, y compris la rampe de fer à l’escalier laquelle est déjà préparée et que le vendeur s’oblige de faire poser a ses frais, plus trois poeles un de fonte et deux de fayence – acquise de Jean Frédéric Pfeffinger Négociant suivant vente reçur par le soussigné notaire el 18 fructidor 11 – led. Sr Pfeffinger s’en est rendu adjudicataire à la Barre du tribunal civil de cette ville où elle a été vendue par expropriation forcée le 2 fructidor 9 suivant Jugement transcrit vol. 4 n° 319 – moyennant 12.550 francs plus intérets 2248 fr, ensemble 14.798 francs
Enregistrement, acp 96 f° 58 du 15 germinal 13

Françoise Louis, femme de Louis Charles Breck, vend la maison à Charles Boromée Auguste Antoine François Zorn de Plobsheim

1806 (19.8.), Strasbourg 14 (30), Not. Lex n° 604
Françoise née Louis épouse de M Louis Charles Breck Caissier chez M Gravelotte Directeur des Droits réunis ci devant audit Strasbourg et présentement commanditaire en la maison de Commerce des Sr Scheegantz et Beyer négociants a Lyon assitée de Philippe Quellet homme de lettres
à Mons. Charles Boromée Auguste Antoine François Zorn de Plobsheim propriétaire demeurant à Strasbourg
la Maison cour droit de jouissance de la fontaine y attenant et place dans le jardin de M Pfeffinger avec ses bâtiments droits servitudes appartenances et dépendances sise à Strasbourg rue de Ste Elisabeth n° 30, d’un côté celle de M Nestor Prieur d’autre celle de M Rausch fils, derrière le jardin de M Pfeffinger – dans le même état que lad. Maison se compose ce jour, plus quatre poeles dont un de fonte et trois de fayence – acquis de Daniel Louis Braun, négociant, suivant contrat de vente passé devant M° Zimmer le 14 germinal 13 transcrit au bureau des hypothèques volume 23n° 81, ledit Breck l’a acquise de M Jean Frédéric Pfeffinger négociant par acte reçu M° Zimmer le 18 fructidor 11 – moyennant 15,802 francs
Enregistrement, acp 100 F° 135-v du 29.8.

Jean Frédéric Pfeffinger vend à Jean Lebrecht Rausch fils et François Joseph Besson un jardin qui sera ensuite réuni à la propriété

1809 (14.6.), Strasbourg 15 (9), Not. Lacombe n° 943
Jean Frédéric Pfeffinger négociant
à Jean Lebrecht Rausch fils et François Joseph Besson les deux négociants à Strasbourg
le Jardin situé en cette ville quartier de la rue Ste Elisabeth, d’un côté les propriétés du Sr Rausch acquéreur et Sr Zorn de Polpsheim, d’autre l’ancien mur de la ville audela duquel sont en partie la propriété du Sr Pfeffinger vendeur et en partie celle du Sr Mackau, cultivé par le Sr Julien dont jouit présentement le Sr Pfeffinger, en haut le Sr Nithard en bas le Sr Besson acquéreur, y compris l’emplacement de l’ancien Magasin et le terrain sur lequel est construite une serre touchant à la propriété du Sr Rausch, une maisonnette construite sur le mur de la ville, une pompe en communauté avec le Sr Zorn avec cour, les arbres et plantes qui y sont per*
Plus une langue de terre de la largeur de 2 mètres ou 6 pieds à prendre de l’extrémité du pilier en maçonnerie qui fait le coin de la maisonnette jusqu’à la propriété du Sr Mackau en largeur et le continuer ainsi en longueur entre deux lignes parallèles jusqu’au fossé ou canal pour alors être par les Sr Rausch & Besson établi un petit pont qui les conduira par l’extrémité gauche du terrain cédé et contre la propriété du Sr Mackau, sur la largeur de terre dépendant des fortifications de la place dont l’usage a été accordé par le sous Directeur des fortifications au Sr Pfeffinger qui laissera participer a cet usage les Sr Rausch & Besson sans garantie néanmoins mais pour le tems de la manière et aux charges que le génie a établies par sa permission du 6 messidor 8. Il est expressement défendu que le pont a établir par les Sr Rausch & Besson ne pourra pas viser sur le terrain de l’autre côté de la rive du canal qui est la propriété du Sr Pfeffinger mais que ce pont devra conduire sur la langue de terre appartenant aux fortifications, laquelle langue de terre se trouve séparée d’avec la propriété du Se Pfeffinger par une cloison en planches et une petite porte au milieu par laquelle le Sr Pfeffinger passe de son terrain sur ladite langue de terre appartenant aux fortifications,
Le Sr Pfeffinger se réserve de faire enlever les marches de l’escalier qui du côté du terrain qu’il cede conduit à l’eau. Les Sr Rausch & Besson sont tenus et s’obligent à faire construire incessamment et à leurs frais une cloture en planches sur la ligne qui sépare le terrain cédé d’avec la propriété du Sr Mackau depuis la maisonnette jusqu’au fossé ou canal, Les Sr Rausch & Besson sont pareillement tenus et s’obligent de faire construire a leurs frais une cloture en planches qui partira de l’extrémité du pilier précité qui fait le coin de la maisonnette et sera placé a fleur de ce pilier pour continuer parallèlement a la cloture déjà mentionnée jusqu’au fossé ou canal, Cette dernière cloture sera mitoyenne entre le Sr Pfeffinger et les Sr Rausch & Besson et par conséquent d’un commun entretien pour chacun,
Neamnoins les Sr Rausch & Besson ne seront tenus à l’établir que dans le cas où la permission de passage a eux accordée ci dessous viendroit a cesser, Le Sr Pfeffinger accorde et permet aux Sr Rausch & Besson outre la portion de terrain ci dessus cédée pour passage de la maisonnette au fossé, le passage sur sa propriété vendue et qui se trouve entre l’ancien mur de la ville et le fossé en usant de la porte en chene et traversant le pont qui est vis à vis
Seront aussi les Sr Rausch & Besson tenus et obligés dans ce cas de faire construire à leurs frais en dehors et dans l’alignement du mur de la ville un mur en briques d’une demie brique d’épaisseur et de 3 mètres ou 6 pieds de haut dans toute la longueur de la propriété du Sr Pfeffinger auquel mur le Sr Pfeffinger aura la faculté d’adosser une treille
Le Sr Pfeffinger fera démolir incessamment la serre construite sur le terrain vendu et il fera enlever les matériaux qui lui sont réservés
La principale partie du jardin vendu est avenue au Sr Pfeffinger par l’adjudication passée au nom de la ville de Strasbourg par Alexandre Reichard administarteur des finances et des domaines de cette ville devant M° Dinckel le 20 ventose 5, Il a été donné communication des contrats de vente passés entre Jean Frédéric Pfeffinger et Daniel Louis Braun devant M° Zimmer le 30 floréal 11 entre les mêmes 18 fructidor 11 et entre Rausch et Pfeffinger devant le même notaire le 20 fructidor 11 et ce relativement aux différentes charges qui résultent des ventes et reventes des maisons et terrains originairement acquis avec le jardin vendu qui en a été séparé – moyennant 9876 francs ou 10.000 livres
Enregistrement, acp 112 F° 45-v du 19.6.

Charles Borromée Auguste Antoine François Zorn de Plobsheim épouse en 1815 Antoinette Françoise Mélot
1815 (5.6.), Strasbourg 9 (anc. cote 23), Not. Bossenius n° 427, 6482
Contrat de mariage – M Charles Borromée Auguste Antoine François Zorn de Plobsheim, ancien chef d’escadron au service d’Autriche présentement domicilié à Strasbourg, fils majeur feu M Maximilien Auguste Zorn de Plobsheim Chevalier de l’Ordre Militaire de Marie Thérèse, Chambellan et Lieutenant général au service d’Autriche, et de Marie Ursule Caroline née baronne du Prel
Jean Louis Melot Vérificateur des douanes impériales et Etiennette Françoise de Preval au nom d’Antoinette Françoise Mélot leur fille mineure
en la demeure des père et mère de la future épouse rue des serruriers n° 30
Enreg. f° 65 du 13.6.

Inventaire des apports
1815 (13.11.), Strasbourg 9 (anc. cote 20), Not. Bossenius n° 650
Inventaire des apports de Charles Borromée Auguste Antoine François Zorn de Plobsheim, ancien chef d’escadron des Cheuaux légers du régiment Latour au service d’Autriche, et Antoinette Françoise Mélot – mariés le 21 juin 1815, Contrat de mariage passé devant le notaire soussigné le 5 juin précédent (signé) Fanny de Zorn née Mélot
le mari : meubles dans la maison rue des mineurs n° 18, 9692 fr, à la campagne de la Robertsau 163 fr, armes 120 fr, voiturage et harnais 1263 fr, comestibles 403 fr, vins et liqueurs 2495 fr, or argenterie 1502 fr, au moulin dit Zornenmühle 2644 fr, tonneaux 203 fr, chevaux et harnais 4219 fr, bestiaux 1287 fr, autres objets au moulin 286 fr
un moulin à 7 tournants dit Zornenmühle, maison d’habitation, puits et jardin avec toutes autres appartenances et dépendances sis à Strasbourg quartier dit Finckweiler n° 90, ledit moulin avec appartenances anciennenemt possédé par la famille Zorn de Plobsheim à titre de fief resortissant du ci devant eveché de Strasbourg en vertu de différentes lettres d’investitures et documents dont le plus ancien est daté de l’an 1404 et le dernier du 26 août 1786 et dévolu comme tel suite à la suppression des fiefs devenu sa propriété pleine et entière, doit 4 fr à la recette générale de la ville de Strasbourg au 23 mars pour rente dite Mühlsteeg et d’une somme de (-) pour rente communale d’une place devant ledit moulin – desquelles diverses investitures une registrature de ladite famille commencée par M° Hilaire Meyer le 25 juillet 1582 et finie par Kolb 11 novembre 1701
une maison avec bâtiments servant autrefois a une raffinerie de sucre et autres bâtimente d’exploitation, cour, aisances, droits, circonstances et dépendances rue des mineurs n° 15, d’un côté M. Wangen de Geroldseck d’autre me Sr Maechling ci devant brasseur, derrière l’auberge de la charrue – acquis par acte reçu M° Thurmann le 10 août 1810, propriété constatée par acte passé devant le même notaire le 27 novembre 1809, M° Ubersaal le 20 messidor 13, et Chambre des Contrats le 18 janvier 1791
un bien de campagne sis à la Robertsau hors la porte des Pêcheurs a droite du ci devant pont dit Au Brucke entre la rivière dite Muhrgiesen et l’orangerie Joséphine, consistant en une maison de maitre avec cour, jardin verger, prairie, remise et grange avec toutes autres appartenances et dépendances y compris une pièce ci devant communale de 28 ares 54 ou 1 arpent 10.254 pieds quarrés a raison de 24.000 pieds quarrés l’arpent le tout dans un enclos de la contenance de 3 ha environ 15 arpents, la rente foncière de 11,90 fr payable à la recette générale de la ville de Strasbourg a été rachetée, acquis devant le notaire soussigné le 1 avril 1808, surenchère du 30 mars, M° Lung 22 fructidor 8
machines mouvantes, état joint 17.399 fr
corps de biens à Dingsheim, Offenheim, rentes perpétuelles 847 fr, capitaux 84.424 fr, propriété des immeubles 101.824 fr, passif 11.600 fr
la femme, instruments de musique 3000 fr, argenterie bijoux 4078 fr, dettes actives 12.000 fr
Enregistrement manquant F° 27 du 22.11.

Charles Boromée Auguste Antoine François Zorn de Plobsheim vend la maison à l’ancien capitaine Jean Frédéric de Papelier

1810 (23.6.), Strasbourg 3 (57), Not. Übersaal n° 5435
Charles Boromée Auguste Antoine François Zorn de Plobsheim ancien chef d’escadron au régiment de Chevaux legers de la Tour au service de S.M. Impériale d’Autriche et propriétaire demeurant à Strasbourg rue Elisabeth n° 30
à Jean Frédéric de Papelier ancien capitaine au service de France demeurant à Paris rue du Bouloy n° 2 pour lequel stipule M Jean Georges Roessel Licencié en droit
la maison appartenant à M de Zorn avec cour, droit de jouissance de la fontaine y attenant, tous bâtiments, droits, servitudes, appartenances et dépendances située à Strasbourg rue Elisabeth n° 30, d’un côté la maison du Sr Besson négociant, d’autre celle du Sr Rausch fils aussi négociant, derrière le jardin dudit Sr Besson – acquis de Louis Charles Breck négociant à Lyon et Françoise Louis suivant acte reçu M° Lex le 19 août 1806, la propriété est constatée par acte reçu M° Zimmer le 18 fructidor 11 par Jean Frédéric Pfeffinger au profit de Daniel Louis Braun négociant et le second par ledit Sr Braun en faveur dudit Sr Breck le 14 germinal 13 transcrit au bureau des hypothèques volume 23 n° 81 – pour 45.000 francs
Enregistrement, acp 115 F° 8 du 25.6.

Jean Frédéric de Papelier est l’unique héritier de Jean David de Papelier
1806 (25.3.), Strasbourg 3 (29, 2), Not. Übersaal n° 929, 3178
Inventaire de la succession de Jean David de Papelier ancien Chancelier de Sa Majesté Bavaroise né à Strasbourg le 31 octobre 1717, décédé le 28 février dernier a l’age de 88 ans ; à la requête de Jean Frédéric de Papelier ancien capital du Régiment ci devant Alsace au service de France demeurant à Strasbourg rue vieux marché aux grains n° 13 fils et héritier universel ab intestat procréé avec Catherine Marguerite Heis décédé dans la susdite maison
meubles 7533 fr
Immeuble, Une Campagne située a la Robertsau au Canton appelé in der neuen zeil de la contenance de 6 ha ou 30 arpents ancienne mesure tant dans l’enclos qu’extérieurement estimé 600 fr de revenu en capital 12.000 fr
un corps de biens appelé Thumenau ou Mayerthum au ban de Plobsheim estimé 16 000 fr
Enregistrement, acp 99 F° 68 du 26.3.

Inventaire après décès de Jean Frédéric de Papelier
Minutes et répertoires du notaire Henri Mailand (étude LXVI)
Répertoire 1821-1822. Inventaire après décès de Jean Frédéric de Papelier, ancien capitaine au service de France, rue Montesquieu, n° 2, à la requête de Jean Frédéric Holtzapffel, négociant à Strasbourg, 2 janvier 1821

Jean Joseph Eugène Marquet passe un accord avec la veuve de l’architecte Jacques Frédéric Arnold, héritier en ligne maternelle de Jean Frédéric Papelier, mort à Paris le 11 décembre 1820
1850 (29.6.), Strasbourg 10 (116), Not. Zimmer n° 8496
Traité – ont comparu 1) Mme Catherine Elisabeth Lichtenberger Veuve de M Jacques Frédéric Arnold, architecte, demeurant à Strasbourg rue neuve quai des bateliers d’une part
2) Et M Jean Joseph Eugène Marquet, rentier demeurant à Paris Boulevard du temple N° 7, d’autre part
M. Marquet a exposé que Jean Frédéric Papelier est décédé à Paris le 11 décembre 1820 sans délaisser de descendans ni d’ascendans, qu’un parent dans la ligne paternelle s’est emparé de toutes les valeurs laissées par le défunt prétendant qu’il n’y avait pas d’autres héritiers, Qu’ayant eu connaissance de ces faits, il s’est mis à la recherche de l’héritier de la ligne maternelle du défunt & par suite de nombreux travaux & recherches il avait recueilli les preuves pouvant établir que M. Arnold comme représentant son père était héritier du défunt dans la ligne maternelle, Que dans cette position il venait revéler à Mme Veuve Arnold l’existence de ladite succession & les droits qu’elle avait à la moitié des valeurs en dépendant, qu’en outre il lui offrait de faire reconnaître ses droits pour suivre la liquidation de sa part ce que Mde Arnold a accepté aux conditions suivantes.
acp 392 (3 Q 30 107) f° 47

Jean Frédéric de Papelier vend la maison au marchand de vins Georges Frédéric Teutsch

1813 (19.5.), Strasbourg 3 (60), Not. Übersaal n° 6412, 3132
Jean Frédéric de Papelier ancien capitaine au ci devant régiment d’Alsace au service de France domicilié rue Elisabeth n° 30
à Georges Frédéric Teutsch propriétaire marchand de vin demeurant en cette ville grand rue n° 141
la maison appartenant audit M de Papelier avec cour, droit de jouissance de la fontaine y attenante tous bâtiments, droits, servitudes, appartenances et dépendances située à Strasbourg rue Elisabeth n° 30, d’un côté la maison du Sr Besson négociant, d’autre celle du Sr Rausch négociant, derrière le jardin dudit Sr Besson – acquis de M Zorn de Plobsheim suivant acte reçu par ledit notaire me 23 juin 1910 – avec les meubles meublants qui s’y trouvent – moyennant 20.000 francs, ou une rente viagère de 2000 francs
Enregistrement de Strasbourg, acp 122 F° 101 du 20.5.

Georges Frédéric Teutsch vend le lendemain la maison au négociant François Joseph Besson

1813 (20.5.), Strasbourg 9 (anc. cote 36), Not. Bossenius n° 3688
M Georges Frédéric Teutsch Propriétaire et Marchand de vin
à M François Joseph Besson, négociant
Une Maison avec cour de de jouissance de la fontaine y attenante tous bâtiments droits appartenances & dépendances sise rue Ste Elisabeth N° 30, d’une part celle du Sr acquéreur même, d’autre celle du Sr Rausch fils négociant, donnant par derrière sur le jardin dudit Sr acquéreur, tel que le Sr vendeur a acqus cette maison de M Jean Frédéric de Papelier ancien capitaine au service de France par Contrat passé devant M° Übersaal le jour d’hier – moyennant 20.000 francs
Enregistrement, acp 122 F° 106 du 24.5.

François Joseph Besson vend au propriétaire Jean Louis Lang la maison et le jardin

1822 (18.11.), Strasbourg 3 (69), Me Schreider n° 1327
François Joseph Besson, célibataire propriétaire
à Jean Louis Lang, propriétaire domicilié rue de la Poule n° 3
1. une maison avec cour, puits, écurie, poulailler tous bâtiments, droits, appartenances et dépendances rue Ste Elisabeth n° 30, d’un côté celle du Sr Lamey propriétaire, d’autre celle du Sr Rausch fils négociant, par derrière le jardin ci après indiqué et qui fait partie de cette vente – acquis de Georges Frédéric Teutsch, propriétaire et marchand de vins par acte reçu Bossenius notaire à Strasbourg le 20 mai 1813, acquis de Jean Frédéric de Papelier ancien capitaine au ci devant régiment d’Alsace par acte reçu M° Übersaal le 19 mai 1813. Ledit Papelier l’avait acquis de Charles Boromée Auguste Antoine François baron de Zorn de Plobsheim ancien chef d’escadron au régiment de chevau légers de la Tour au service de S.M. Impériale d’Autriche par acte reçu Übersaal notaire à Strasbourg le 23 juin 1810, M de Zorn acquis de Françoise née Louis épouse de Louis Charles Breck, caissier chez M Gravelotte directeur des droits réunis par acte reçu M° Lex le 19 août 1806, Breck l’a acquis de Daniel Louis Braun par acte reçu M° Zimmer le 14 germinal 13 transcrit au bureau des hypothèques volume 23 n° 81, ledit Braun l’avait acquis de Jean Frédéric Pfeffinger, négociant par acte reçu Zimmer notaire le 18 fructidor 11
2. un jardin derrière ladite maison de la contenance de 22 ares avec la serre qui s’y trouve, entre le Sr Lamey et le Sr Rausch – acquis une part du jardin de Nestor Prieur, quartier maitre vétéran à St Martin, Isle de Rhé, et Dorothée Gassigondy Joséphine Wimpffen devant M° Lacombe le 22 novembre 1806 transcrit au bureau des hypothèques volume 32 n° 23 le surplus vendu par Jean Frédéric Pfeffinger devant M° Lacombe le 14 juin 1809 – moyennant 18.000 francs
Enregistrement, acp 160 F° 44 du 20.11.

Jean Louis Lang meurt célibataire après avoir institué Elisabeth Wilhelmine Kobelt pour son héritière

1835 (5.11.), Strasbourg 9 (anc. cote 69), Me Hickel n° 5153
Inventaire de la succession de Louis Lang, propriétaire, décédé le 30 septembre dernier – à la requête de Elisabeth Wilhelmine Kobelt, majeure, légataire universelle de Jean Louis Lang son oncle suivant testament olographe du 25 décembre 1834 enregistré le 2 octobre 1835 f° 12
dans le logement qu’il occupait dans une maison dépendant de la succession de située à Strasbourg rue Ste Elisabeth n° 30
Titres et papiers. Cote 1, une maison sise à Strasbourg rue Ste Elisabeth n° 30. Acte reçu M° Schreider le 18 novembre 1822 transcrit au bureau des hypothèques volume 154 n° 103 acquis de François Joseph Besson, célibataire domicilié à Altorf canton de Molsheim, une maison avec cour, jardin de la contenance de 22 ares & autres appartenances situé à Strasbourg rue Ste Elisabeth n° 2 pour 18.000 francs
Acte M° Lex du 6 décembre 1822 par lequel M. Lang comme propriétaire de ladite maison et Ferdinand Lamy, rentier, propriétaire de l’une des maisons voisines sont convenus de faire murer différentes croisées qui avaient servi à éclairer ces propriétés et qui donnent les unes sur le jardin de M. Lang & les autres des la remise de M Lamy
M° Bossenius 20 mai 1813, Georges Frédéric Teustch a vendu au Sr Besson la maison que le vendeur a cédée depuis à M Mennet
M° Lacombe 14 juin 1809 M. Besson & Jean Lebrecht Rausch fils ont acquis avec d’autres immeubles le jardin ci dessus désigné
sous seing privé 17 mai 1810 par lequel les Sr Besson et Rausch ont partagé les immeubles dont il vient d’être question,
Cote 2. étal de boucher sis à la Grande Boucherie n° 9, M° Lex 25 septembre 1822 Abraham Hansmetzger, boucher, et Catherine Marguerite Groetzinger ont vendu sous réserve de reméré de cinq ans à M. Lang l’étal de boucherie aux Grandes Boucheries n° 9 pour 2000 fr, acte sous seing privé du 15 mai 1833 cédé le droit de rachat à Jean Philippe Groetzinger, boucher, et Barbe Lisette Lusigny, n’ont pas fait usage de ce droit – grevé d’une rente annuelle de 2 francs envers la ville de Strasbourg
Immeubles à Stützheim
Enregistrement, acp 235 F° 75 du 9.11.

Décès, Strasbourg (n° 1687)
Déclaration faite le premier octobre 1835 du décès de Jean Louis Lang, âgé de 74 ans 6 jours né à Strasbourg, propriétaire, non marié, domicilié à Strasbourg, mort en cette mairie le 30 du mois dernier à cinq heures du soir dans la maison située N° 30, rue Ste Elisabeth, fils de feu Geofroi Nicolas Louis Lang, Revendeur, et de feu Anne Barbe Güthel (i 34)

Le tonnelier Jean Jacques Lindauer et sa femme Elisabeth Wilhelmine Kobelt héritière de Jean Louis Lang vendent la maison au négociant Charles Lamey, demeurant au Havre

1836 (2.10.), Strasbourg 1 (75), Me Rencker n° 12.265
Jean Jacques Lindauer, tonnelier, et Elisabeth Wilhelmine Kobelt
à Charles Lamey fils, négociant au Hâvre pour lequel Charles Lamey son père propriétaire
une maison avec cour, puits, écurie, jardin, appartenances & dépendances située à Strasbourg rue St Elisabeth n° 30, d’un côté la propriété de M. Ferdinand Lamey, d’autre M pasteur Kurtz
dans la vente sont compris sept poeles avec leurs tuyaux et pierres, neuf glaces ou trumeaux, les chantiers qui se trouvent dans la cave, six arbres orangers ou lauriers placés dans la cour & quatre dans le jardin, les pots de fleurs sont réservés aux vendeur – Titres de propriété, Mde Lindauer a recueilli ledit immeuble dans la succession de Jean Louis Lang son oncle, propriétaire, dont elle était légataire universelle suivant testament olographe daté du 25 décembre 1834 déposé au rang des minutes de M° Hickel, ouverture le 1 octobre 1835 – Lang acquis la maison avec le jardin attenant de François Joseph Besson, propriétaire à Altorff par acte M° Schreider le 18 novembre 1822 transcrit – pour 38.600 francs
Enregistrement, acp 244 f° 48-v du 13.10.

Charles Lamey épouse en 1835 Genevieve Mathilde Zoé Fournier
Mariage, le Havre (n° 185)
Du Mercredi 21° jour du mois d’octobre 1835 à dix heures du matin. Acte de mariage de Mr Charles Lamey, sans profession, né à la Pointe à Pitre, Grande terre Guadeloupe le premier juin 1815 domicilié de droit chez son père à Strasbourg, département du bas Rhin et de fait au Havre, rue fontaine des viviers N° 16, fils mineur de Mr Charles Frédéric Lamey propriétaire & de feüe D° Marie Louise Joséphine Hurel décédée audit lieu de Strasbourg le 18 mai 1829 d’une part Et d Dlle Genevieve Mathilde Zoé Fournier, née à Bordeaux, Département de la Gironde, le 2 février 1819, demeurant au Havre chez ses père et mère, rue fontaine des viviers N° 17, fille mineure de Mr André Fournier & de D° Scholastique Zoé Sonis son épouse Ci présents et consentants d’autre part

1835 (12.10.), Strasbourg, Me Rencker
Consentement par Charles Lamey, propriétaire, au mariage de Charles Lamey son fils avec Geneviève Mathilde Fournier mineure au Hâvre
Enregistrement, acp 235 F° 5-v du 12.10..

Charles Lamey meurt en 1847 en délaissant quatre enfants

1847 (16.4.), Strasbourg 10 (108), Not. Zimmer n° 6536
Inventaire de la succession de Mr Charles Lamey, propriétaire décédé à Strasbourg le 28 mars dernier
L’an 1847 le Mardi 13 avril, à Strasbourg au domicile mortuaire, à la requête de Dame Mathilde Zoé Généviève Fournier, veuve dudit Mr Charles Lamey, rentière demeurant et domiciliée à Strasbourg, agissant ès présentes 1° à cause de ses droits, reprises et avantages matrimoniaux, 2° comme tutrice légale de I. Marie Zoé Lamey, née le 5 août 1836, II° Edouard André Frédéric Lamey, né le 14 août 1839, III° Charles-Arthur Lamey, né le 17 mars 1842, IV° Mathilde Joséphine Lamey, née le 30 septembre 1843, tous sans état, demeurant & domiciliés à Strasbourg, enfans mineurs issus du mariage de la Dame requérante avec le défunt dont ils sont habiles à se dire et porter héritiers pour un quart chacun. En présence de Mr Guillaume Auguste Lamey, juge honoraire demeurant & domicilié à Strasbourg, subrogé tuteur établi aux dits enfants mineurs
Et avant de continuer le présent inventaire Mme Lamey nous a présenté la grosse du contrat de mariage d’entre elle & le défunt passé devant M° Le Bourgeois notaire au Havre le 20 octobre 1835

Chambre prenant jour par deux croisées sur la cour de devant, Bibliothèque à côté, Salle du billard, Chambre d’ami, Chambre d’enfants, Petit salon, Chambre à coucher de Mme Lamey, Chambre d’ami sur le jardin, Mansardes, Chambre de la cuisinière, Chambre de la bonne d’enfants, Chambre du valet de chambre
Rez de chaussée, Salon,, Vestibule, Salle à manger, Office, Cuisine, Cave
(le 14 avril) Immeubles 1. Une maison sise à Strasbourg, rue Ste Elisabeth N° 30 avec cour, jardin & dépendances entre Mr Ferdinand Lamey & la maison suivante Cet immeuble a été acquis par M. Lamey de Jean Jacques Lindauer & Elisabeth-Wilhelmine Kobeli, conjoints de Strasbourg aux termes d’un acte de vente passé devant M° Rencker notaire à Strasbourg le 12 octobre 1836. Mme Lindauer avait recueilli cet immeuble dans la succession de son oncle Mr Jean Louis Lang, de Strasbourg dont elle était légataire universelle aux termes du testament olographe de ce dernier en date du 25 décembre 1834, déposé en l’étude de M° Hickel notaire à Strasbourg en vertu d’une ordonnance rendue par M. le Président du tribunal civil de Strasbourg à la suite de l’acte de présentation & d’ouverture dudit Testament sous à la date du premier octobre 1835. M. Lang défunt avait acquis ledit immeuble de François Joseph Besson à Altorff en vertu d’un contrat de vente passé devant M° Schreider notaire à Strasbourg le 18 novembre 1822. Cet immeuble est évalué à 5000 francs de revenu annuel, sans distraction de charges ou un capital de 100.000 francs
2. Une maison avec cour écurie et jardins sise à Strasbourg rue Ste Elisabeth N° 31 (…)
3. Une maison avec cour et dépendances sise à Strasbourg rue Ste Elisabeth N° 9 à&&
4. Une maison avec ses dépendances sise au Hâvre rue de la Fontaine
5. Une maison au Havre contiguë à la précédente
acp 360- (3 Q 30 075) f° 35 – Succession, meubles, objets mobiliers, linge, literie, argenterie, argent comptant le tout évalué à 21.719 francs
garde robe et objet de chasse 2011, créances hypothécaires et chirographaires 335.736, maisons (supra), les deux maisons au Havre évaluées à un revenu annuel de 3000 francs – Passif 28.435
propres de la D° Lamey 82.376
Enregistrement de Strasbourg, ssp 110 (3 Q 31 609) f° 11 du 20.12.1851 ssp du 19.7.1847
Testament – Charles Lamey

Lors du partage, la maison rue Sainte-Elisabeth revient pour moitié aux deux enfants cadets, Charles Arthur et Mathilde Joséphine Lamey

1865 (10.1.), M° Zimmer
Partage des successions délaissées par Charles Lamey fils et Charles Frédéric Lamey,
Entre 1) Marie Zoé Lamey épouse de Pierre Victor Barbier, Inspecteur des douanes à Bpoulogne sur Mer, 2) Edouard André Frédéric Lamey, propriétaire à Strasbourg, 3) Charles Arthur Lamey, propriétaire à Strasbourg, 4) Mathilde Joséphine Lamey célibataire à Strasbourg, des successions délaissées par 1) Charles Lamey fils, vivant propriétaire à Strasbourg leur père, 2) Charles Frédéric Lamey, propriétaire à Strasbourg leur grand père
acp 539 (3 Q 30 254) f° 48 du 11.1. (succession remontant à plus de dix ans) Fortune qui se trouve entre les mains de Mathilde Zoé Geneviève Fournier veuve dudit Charles Lamey leur père, laquelle en avoir la gestion
La masse active de deux successions s’élève à la somme de 1.193.841, le quart 298.460
Droits des parties et abandonnements. I. La D° Barbier reçoit 25 actions de la Banque de France (…)
Une maison Faubourg national N° 78, 35.000
II. Edouard André Frédéric Lamey reçoit une maison rue de la Nuée Bleue, 50.000
III. Charles Arthur Lamey reçoit la moitié de la maison rue Ste Elisabeth N° 8, 40.000
IV. Mathilde Joséphine Lamey reçoit la moitié de la maison rue Ste Elisabeth N° 8, 40.000
Il reste dans l’indivision une maison rue des Bouchers N° 25
un terrain au Havre

Les religieuses carmélites (propriétaires de la maison n° 10) vendent une portion de jardin à Charles Arthur Lamey et Mathilde Lamey

1865 (6.9.), Strasbourg 1 (178), Not. Alfred Ritleng (fils) n° 4224
Vente 6 & 8 7.bre 1865. – a comparu Monsieur l’Abbé Ignace Rapp, vicaire général du diocèse de Strasbourg, domicilié et demeurant en ladite ville, agissant en qualité de mandataire (…) 1° de Mademoiselle Marguerite Victoire Fevre, religieuse carmélite, 2° de Mademoiselle, Marie Rodde, religieuse carmélite, 3° de Mademoiselle Marie Thérèse Henriette Delage, religieuse carmélite, 4° de Mademoiselle Cecile Sylvie Joséphine Riant, religieuse carmélite, 5° de Mademoiselle Anne Ondine Girondet, religieuse carmélite, 6° de Mademoiselle Marie Maxime Alix de Puy-Ségur, religieuse carmélite, 7° de Mademoiselle Blanche Françoise Philomène de David Beauregard, religieuse carmélite, 8° de Mademoiselle Marie Thérèse Bassis, religieuse carmélite, toutes célibataires majeures demeurant à Paris rue de Messine numéro 5, ayant elles-même agi en Ladite procuration au nom et comme seules membres de la société civile formée sous la dénomination de Société des Carmélites de la rue Messine à Paris et ayant son siège à Paris rue de Messine Numéro 5, De laquelle société les statuts sont contenus dans un acte sous signature privée en date à Paris du 22 mai 1857 dont l’un des originaux enregistré a été déposé pour minute à M° Dufour notaire à Paris le 3 avril de la même année suivant acte reçu par lui ledit jour, Lequel en qualité qu’il agit a déclaré vendre
à Monsieur Charles Arthur Lamey et MademoiselleMathilde Lamey les deux majeurs propriétaires domiciliés et demeurant à Strasbourg pour lesquels mondit Charles Arthur Lamey accepte
Une partie de jardin scituée dans la Ville de Strasbourg rue des remparts longeant par derrière et en contrebas la Propriété des acquéreurs sise rue Ste Elisabeth n° 8. Cette portion de jardin est séparée de la portion du même jardin appartenant encore aus Dames carmélites par une clôture en bois appartenant aux acquéreurs. La partie vendue a une contenance de quatre ares 63 entiares & se trouve figurée sur un plan dressé sur papier timbré par M. Petronin géomètre à Strasbourg
Origine de la propriété. La portion de Jardin qui vient d’être aliénée fait partie d’un immeuble qui a été acquis par la Société civile des Carmélites de la rue de Messine à Paris des veuve et héritiers de Monsieur Jean Ferdinand Lamey aux termes d’un contrat passé devant le soussigné notaire Ritleng sous la date du 27 et 28 juin 1861 enregistré et transcrit. Mon dit S. Lamey avait acquis ledit jardin de Monsieur Louis Antoine Renard dit René marchand grainier et fleuriste et de Dame Marie Joséphine Catherine Théodore Goffiné son épouse aux termes d’un contrat passé devant M° Bremsinger notaire à Strasbourg le 23 septembre 1837 enregistré moyennant le prix de 1800 francs quittancé audit Contrat. Les conjoints Renard dit René étaient eux mêmes devenus propriétaires de Cette partie de jardin pour l’avoir acquise de Monsieur Joseph André de Weittersheim propriétaire à Strasbourg suivant contrat de vente passé devant ledit M° Bremsinger le 6 juin 1823 enregistré et d’un acte de ratification par M° Amédé de Behague fils de Monsieur Eustache Antoine Richard de Behague et de Dame Henriette Polixène Joséphine de Weittersheim de Paris en conformité d’un acte reçu par M° Bailleau notaire à Paris le 11 décembre 1824 enregistré – moyennant la somme de 6000 francs
acp 545 (3 Q 30 260) f° 98-v du 11.9.

Charles Arthur Lamey, prêtre à Dijon, et Mathilde Lamey femme du lieutenant de vaisseau René Antoine Boucher vendent la maison à l’administration d’Alsace-Lorraine pour le compte de l’université

1876 (1.7.), Strasbourg 8 (97), Not. Gustave Edouard Loew n° 8383
ist erschienen Herr Ferdinand Vix, Eigenthümer, wohnhaft zu Straßburg, handelnd als bevollmächtigter Vertreter von 1. Herrn Karl Arthur Lamey, Geistlichen wohnhaft zu Dijon, boulevard Carnot (…) 2) der zu Cherbourg, rue grande vallée N° 11 wohnhaften Ehegatten Herrn Stephan Renat Anton Boucher, lieutenant de vaisseau, und Frau Mathilde Josephine Lamey (…), derselbe verkaufft
an die Kaiserliche Landesverwaltung von Elsaß-Lothringen, für welche der mitanwesende herr Kurator der Universität Straßburg Kaiserlicher Bezirkspräsident Karl Ledderhose, wohnhaft hierselbst in Vertretung des Landesfiskus unter Vorbehalt der Genehmigung durch den H. Reichskanzler annimmt, zu vollen unwiderruflichen Eigenthum, nämlich
Bezeichnung. Eine Besitzung zu Straßburg, Sankt Elisabethgasse N° 8, bestehend in Herrschadtshaus mit Hofraum, Garten, Remisen, Pferdestall, Rechten und Zugehörden, einseits Eigenthum der Frau Boucher, das heute gleichfalls an die Landesverwaltung verkauft werden wird, und der Diakonissenanstalt, anderseits Bildhauer Müller, vorn die Sankt Elisabethengassen hinten die Spitalwallstrasse, im Kataster eingeschrieben mit einer Fläche zu 17 Aren 80 Zentiaren unter Nummer 1328, 1328 der Sektion P.
Ferner 1) von dem sich an dieser Besitzung hinziehender Garten an der Wallstrase eine Fläche zu vier Aren 26 Zentiaren Sektion P Nr 1550 und 2) ein Stück Land hinter de Courtine 4. 5, Spitalwallstrassen Sektion P Nr 1550, zu 26 Quadratmeter 84 Quadratzentimenter.
Eigenthumsnachweis. I. Die Hauptbesitzung gehörte zur Verlaßenschafft des am 28. März 1847 dahier verstorbenen Eigenthümers Herrn Karl Lamey, welcher nach Ausweis des auf sein Ableben durch den hiesigen Notar Zimmer errichteten Inventars vom 13. folgenden Monats zu einzigen Erben seibe vier Kinder hinterließ, nämlich 1) und 2) die beide Verkäufer, 3) Frau Maria Zoe Lamey, Gattinn des Zollinspektors Herrn Peter Viktor Barbier zu Boulogne sur Mer und 4) Herrn Eduard Andreas Friderich Lamey, Eigenthümer dahier. An der darauf gefolgten Verlaßenschafftstheilung vor dem vorigen Notar vom 10. Januar 1865 wurde fragliches Eigenthum den beiden Verkäufern ohne Auflage einer Herauszahlung von ihren Miterben ganz zugetheilt.
Der Erblasser hatte diese Besitzung von dem hiesigen Küfersehegatten herrn Johann Georg Lindauer und frau Elisabeth Wilhelmine Kobelt gekauft, laut Urkunde des damaligen Notars Rencker dahier vom 12. Oktober 1836 überschrieben am hiesigen Hypothekenamte den 15. desselben Monat, Band 311 Nr 79.bis. Der dabei bedungene Kaufpreis wurde den 17. Julÿ 1841 bezahlt. Frau Lindauer hatte sie von ihrem Oheim Johann Ludwig Lang, Eigenthümer dahier geerbt, von welchem sie durch eigenhändiges testament vom 25. Dezember 1834, das unterm ersten Oktober 1835 bei dem damaligen Notar Hickel dahier hinterlegt und mit der Hinterlegungsurkunde registrirt wurde, zum Universallegatar eingesetzt war.
II. Die Gartenfläche zu vier Aren 63 Zentiaren haben Herr Lamey und Frau Boucher laut einer, die Quittung über den Kaufpreis enthaltende Urkunde des hiesigen Notars Alfred Ritleng vom 6. und 8. September 1865 die den 12. folgenden Monats Bd. 1032 Nr. 80 überschrieben wurde, won der Société des Carmélites de la rue de Messine zu Paris käuflich erworben, welchem Vertrage ein damit registrirter Plan beigegeben ist, auf dem sich diese Gartenfläche eingezeichnet findet. Dieselbe wurde damals von einem größern Garten abgetrennt, den die Société des Carmélites nach Inhalts einer überschriebener Urkunde des vorigen Notars vom 27. und 28. Juni 1861 von der Wittwe und der Erben des Johann Friderich Lamey gekauft hatten, welcher ihr seinerseits laut einer, die Quittung über den Kaufpries enthaltenden Urkunde des damaligen Notars Bremsinger hieselbst vom 23. September 1837 von den Eleheuten Ludwig Anton Renard genannt René und Maria Josephine Katharina Therese Goffer erworben hatte.
III. Das Stück Land zu 26. Quadratmeter 88 Quadratzentimener haben Herr Lamey und Frau Boucher laut Protokolls des hiesigen Bürgermeisters vom 27. März 1869, des am hiesigen Hypothekenamte den 2. folgenden Monats Bd 1199 Nr 110 überschrieben wurde, von der Domänenverwaltung gekauft, an welche es vom Génie militaire zu dessen Festungsgrundbesitz es gehörte, zufolg Protokolls von 27. März 1861, zum Zwecke dieses Verkaufs überwiesen worden war, der Erwerbspreis ist bezahlt.
Bedingungen. (…) 3) Für den über Theile des Kaufobjelts bestehende Miethvertrag mit herrn Professor Leyden, wovon der Herr Bezirkspräsident volle Kenntniss zu haben erklärt, tritt die Landesverwaltung an Stelle der Verkäufer mit all deren Rechten und Pflichten am ersten Juli dieses Jahres ein (…). Kaufpreis, 166.000 Franken
Erklärungen. Es erklärt Herr Vix (…) 2) daß herr Karl Arthur Lamey nicht verheurathet isr, 3) daß die Ehegatten Boucher in erster Ehe und nach Inhalt ihres Ehevertrags vor Notar Blondel zu Dijon vom 18. Januar vorigen Jahres in der auf die Errungenschaft beschränkte Gütergemeinschaft ohne Dotalgeding und ohne Einschränkung der Handungsfähigkeit der Gatten verheirathet sind
(transcrit au bur. des hyp. de Strasbg. le 10 juillet 1876, vol. 1624 n° 15)
acp 653 (3 Q 30 368) f° 21 du 6.7.

1894 – 103 AL 1095 (Acta generalia betreffend die Häuser N° 6, 8 und 10 in der Elisabethergasse)
Haus Elisabethen gaß n° 8
Description des bâtiments sis 8, rue Sainte-Elisabeth, reprend les indications des trois pla,ches de plans (voir en début de notice) en indiquant les matériaux.
Des feuillets ajoutés ont trait aux modifications.

Kanzlei-Notiz, 2809
Bericht des Baumeisters Bleich vom 15/11.96 unter Beifügung einer Skizze nebst Beschreibung der Häuser Elisabethgaße N° 8
(erlassen) Baubureau der Universität

Kaiser Wilhelm Universität Straßburg. Haus Elisabethengasse N° 8, Gebäudebeschreibung
1 Hauptgebäude, 1 Pförtnerhaus mit freistehendem Abort, 1 Stallgebäude, 1 Remise
Nördlich Elisabethengasse, oestlich Haus Elisabethengasse N° 10, südlich chirurgische Klinik, westlich Haus Elisabethengasse N° 6

Hauptgebäude zum Theil unterkellert, Untergeschoß, Erdgeschoß, Zwischengeschoß, Obergeschoß, Dachgeschoß, darüber Dachraum. Pförtnerhaus, 1 kleiner Balken-Keller unter der Küche, Erdgeschoß, Stallgebäude Untergeschoß

Hauptgebäude. Massiv. Keller gewölbt, Zwischenwände theils massiv, theils Fachwerck, bezw. Bretterwände, Schieferdach.
Pförtnerhaus. Massiv. zwischenwände Fachwerck, Zinkdach, Abort aus Brettern mit Zink abgedeckt.
Stallgebäude. Unten massiv, oben Fachwerck, Zwischenwände Fachwerck, sowie 1 massiv und 1 Schilfbrettwand. Zink und Ziegeldach.
Remise. Auf Holtzpfosten mit Lattenverschlägen und Zinkdach. Sämtliche Gebäude befinden sich relativ in gutem Zustande.

Hauptgebäude. Im Allgemeinen 1 Haupttreppe vom Erdgeschoß zum Obergeschoß, 1 Nebentreppe vom Untergeschoß zum Erdgeschoß, 1 desgleichen vom Erdgeschoß bis Dachraum, 1 desgleichen vom Keller bis Zwischengeschoß.
Keller. durch Lattenverschläge abgetheilt.
Untergeschoß. Entree, Bügelzimmer, Waschküche, Flur, Speisekammer, Küche.
Erdgeschoß. Flur, Gartensaal, Saal, Eßzimmer, Anrichteraum, Terrasse gegen den Garten.
Zwischengeschoß. Bad, Kammer Vorplatz, Abort, Dienerzimmer, 2 Wohnräume.
Obergeschoß. 11 Zimmer, 1 Vorplatz, 1 Flur, 1 Abort.
Dachgeschoß 1 Flur, 6 Wohnräume, 9 Dachkammern.
Pförtnerhaus. 2 Wohnräume, 1 Küche, 1 Schuppen.
Stallgebäude. Untergeschoß, Stall für 4 Pferde, 1 Waschküche, 1 Abort, 1 Treppe. Obergeschoß, 2 Wohnräume, 1 Küche
Hofraum, 74 qm. Gartenplätze 6.Ar 50 qm

Das Hauptgebäude hat eine electrische Klingelleitung. Dieselbe besteht aus 6 Elementen, 1 Tableau mit 2 Nummern, 11 Druckknöpfen, 5 Glocken und Leitungsdrähten.

Gebäudeveränderung.
Das im ersten Stocke des Hauptgebäudes gelegene Schlafzimmer (Zimmer nordöstlich neben der Haupttrrppe) ist durch Einziehung einer Brettenwand in zwei Räume gethelt und im Erdgeschoßraum zwischen Küche und Hauptreppenhaus ein Glasbeschluß angebacht. Strassburg den 14. April 1894. der com. Univeristätsbaumeister, Meyer
(1888, Pose de conduites de gaz
1895, Installation d’un système de sonnerie
Plans, 10. April 1896)



3, rue du Renard Prêchant


Rue du Renard Prêchant n° 3 – X 247 (Blondel), O 843 puis section 31 parcelle 55 (cadastre)

Nouveau bâtiment rue du Renard Prêchant (vers 1754, maître d’ouvrage sans doute Jean Nicolas Claus


Façade rue du Renard Prêchant en 1972 avant démolition, encadrements des baies datant du XVIII° siècle – Nouveau bâtiment sur la droite, (août 2014)
Façade rue de Zurich en 1972 avant démolition – Nouveau bâtiment (mars 2023)

L’Orphelinat vend en 1595 au serrurier Jacques Wickauer la maison située en amont du pont Sainte-Catherine. Elle est dite près du Jardin des Oiseleurs quand le charpentier Jean Schaffner l’hypothèque en 1609. Elle appartient depuis trois ans au tonnelier Michel Weselin quand les préposés au bâtiment essaient d’attribuer l’entretien de la risberme aux riverains du canal du Rhin en 1613. Des bateliers en sont ensuite propriétaires, Jean Kern qui l’achète en 1640, Daniel Fischer en 1679.
Estimée à une valeur minimale de 90 livres en 1713, la maison passe à 300 livres en 1734 à la mort d’Abraham Frœreisen ; elle a alors un rez-de-chaussée et deux étages dont chacun forme un logement. Le passementier Jean Jacques Kiessel l’achète en 1744 et en transmet la propriété à sa fille, femme du marchand Jean Nicolas Claus qui doit la reconstruire en empruntant à plusieurs reprises de l’argent. Elle est vendue par adjudication judiciaire au compagnon charpentier Simon Rœssel qui est autorisé en 1760 à faire le long du canal une risberme de 15 pieds de long correspondant à la largeur de la maison et à y construire un étage en maintenant un retrait de cinq pieds trois pouces. Il vend en 1761 la maison appelée zum Blumengrüssel à son beau-frère vitrier Jean Thierry Herrmann. A sa mort en 1781, la valeur minimale est de 550 livres alors qu’elle était de 300 livres en 1750. Le billet d’estimation montre que la distribution n’est plus la même, la maison comprend désormais quatre poêles et quatre cuisines. Le capitaine d’infanterie Jean Klein achète en 1797 la maison qui sera vendue par ses filles en 1827.


Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 216 (Musée des Plans-relief) 1

L’Atlas des alignements (années 1820) mentionne une maison à rez-de-chaussée et deux étages en maçonnerie. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade vers la rue du Renard Prêchant se trouve à droite du repère (b) ; deux ouvertures à chaque nouveau (alors que le bâtiment en a trois), celle vers le canal à droite de (r) a un seul étage. La partie (2-1-6) de la cour A fait partie du n° 1. Le bâtiment (2-3) donne à l’arrière sur le canal, le bâtiment (4-5-6) est adossé à l’arrière de la façade du bâtiment vers la rue du Renard Prêchant. Le bâtiment vers le canal, ensuite rue de Zurich, est construit avant 1844 puisque le cadastre ne signale aucune reconstruction.
La maison porte d’abord le n° 2 (1784-1857) puis le n° 3 dans la rue du Renard Prêchant et le n° 16 puis (à partir des années 1960) 36 rue de Zurich.


Cour A – Elévations rue du Renard Prêchant (bâtiment de droite) et rue de Zurich (bâtiment de gauche), plan (n° 3 sur la droite. Dessins joints au bail de 1874 (AD Bas-Rhin, cote 7 E 57-8, 89) – Les bâtiments sont tels que les représentent les photographies de 1972, sauf le rez-de-chaussée rue de Zurich dont l’impose a disparu et la fenêtre est transformée en devanture

La maison passe ensuite entre plusieurs mains, le boucher Christophe Baumann (1827), le nourrisseur de vaches François Kuhn, le serrurier Jean Frédéric Schmutz, L’architecte entrepreneur Auguste Bausinger (1873) réunit quelques années la propriété du numéro 1 (à l’angle de la rue de Zurich) à celle du numéro 3, son successeur le chef de chantier André Ess sépare à nouveau les deux maisons.
La femme de l’économe Gustave Meier fait convertir en 1878 une croisée en porte. Joseph Vogler fait construire une nouvelle cheminée en 1901 à l’extérieur du bâtiment.
Le mur du rez-de-chaussée se déforme en 1964 après que la Ville a fait démolir la maison voisine sise impasse du Canard. Une cage d’escalier commune dessert les deux bâtiments, l’un donnant sur la rue du Renard Prêchant l’autre rue de Zurich. La Ville acquiert la propriété, le préfet accorde l’autorisation de démolir en août 1972. Les bâtiments sont démolis en avril 1974.
L’architecte Constantin Alexandridis a le projet de construire une maison sur le terrain libre en 1994 mais l’affaire n’a pas de suite. Le projet de l’architecte Jean-Michel Wolfomm en 2006 n’aboutit pas non plus. Léon Huffenus, propriétaire du restaurant voisin Au Renard Prêchant qu’il exploite depuis douze ans souhaite en 2006 acquérir le terrain pour agrandir sa cuisine.


Entrée de la rue du Renard-Prêchant (Lucien Blumer, AMS cote 8 Z 2016) – Vue avant démolition (AMS, cote 1 Fi 155, 417)

Projet de l’architecte Jean-Michel Wolfromm (2006, dossier de la Police du Bâtiment) – Plan des parcelles – Bâtiment actuel vu de l’est (mars 2023, à la place du 3, rue du Renard-Prêchant et 1, impasse du Canard)

mars 2023

Sommaire
Cadastre – Police du Bâtiment dossier I, dossier II, dossier IIIRelevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1595 à 1952. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Orphelinat
1595 v Jacques Wickauer, serrurier, et Barbe Fischer puis (1595) Anne Seiler – luthériens
1600 v Jean Schaffner, charpentier, et (1597) Talitha Krafftberger, d’abord (1587) femme du chef du chantier des charpentiers Jacques Kessler – luthériens
1611 v Michel Weselin, tonnelier, et (1599) Anne Marie Frœreisen – luthériens
1637 v Thiébaut Reser, batelier, et (1625) Catherine d’abord femme du jardinier Jean Frantz puis (1610) du jardinier Michel Lienhard, (1638) Marie (Kistler) veuve de Martin Nold, (1655) Catherine Donnier – luthériens
1640 v Jean Kern, batelier
1675* h Ursule Schæffer, femme (1677) de Georges Storck de Meissenheim en Bade et sa sœur Eve, veuve de Jean Gœller – luthériens
1679 v Daniel Fischer, batelier, et (1671) Brigitte Fritsch, d’abord (1653) femme du batelier Sébastien Kern – luthériens
1713 v Jean Melchior Reinhard, boulanger, et (1695) Susanne Kern, remariée (1711) avec le marchand de chevaux Jean Etter veuf de Anne Marie Mager – luthériens
(héritiers) Abraham von Gottesheim, batelier, et (1715) Susanne Reinhard, remariée (1730) avec le musicien Jean David Schneider – luthériens
1732 v Abraham Frœreisen, cordonnier, et (1691) Anne Marie Scheubler – luthériens
1744 h Michel Dennichen, menuisier, et (1718) Catherine Frœreisen – luthériens
1744 v Jean Jacques Kiessel, passementier, et (1715) Marie Elisabeth Bapst de Bolsenheim – luthériens
1750 h Jean Nicolas Claus, marchand, et (1750) Julienne Salomé Kiessel – luthériens
1760 adj Simon Rœssler, compagnon charpentier, et (1745) Marguerite Herrmann – catholiques
1761 v Jean Thierry Hermann, vitrier, et (1730) Marie Walsner, d’abord (1725) femme du cocher Léonard Deisenroth – catholiques
1781 h Simon Rœssler, compagnon charpentier, et (1745) Marguerite Herrmann – catholiques (supra)
1797 v Jean Klein, capitaine d’artillerie, et (v. 17) Anne Catherine Lausterer – catholiques
(héritiers) Antoine Wibratte, ouvrier d’état, et (1780) Elisabeth Klein
Joseph Dupeyre, capitaine d’infanterie, et (1797) Marguerite Klein
1827 v Christophe Baumann, boucher puis aubergiste, et (1825) Marie Anne Berr
1836 v François Kuhn, nourrisseur de vaches, et (1813) Agnès Scheer auparavant (1811) femme du charron Michel Thomas
1842 v Louis Liernur, coiffeur, et (1796) Marie Marguerite Birckicht
1843 h Jean Frédéric Schmutz, serrurier, et (1852) (Madeleine) Amélie Lefèvre
1863 v Marie Schistel, femme (1837) du serrurier Henri Petri puis (1846) du journalier Pierre Bintz, veuf de Salomé Hirslinger et de Marie Catherine Heim
1873 v Auguste (Joseph) Bausinger, architecte entrepreneur, et (1876) Marie Valérie Waltz
1874 v André Ess, chef de chantier, et (1864) Agnès Dœrflinger
1876 v Gustave Meier, économe, et Anne Kuhn
1879 v Chrétien Auguste Præckel, marchand, et (v. 1875) Caroline Lazarus
1881 v Joseph Vogler, journalier, et (1885) Barbe Kessel
1914* Jean Baptiste Regisser

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 300 livres en 1734, 350 livres en 1742 et en 1745, 300 livres en 1750, 550 livres en 1781

(1765, Liste Blondel) X 247, Jean Dietrich Herrmann
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Herrmann, 2 toises, 4 pieds et 8 pouces
(1843, Tableau indicatif du cadastre) O 843, Baumann, Christophe, boucher rue du Renard Prêchant 2 – maison, sol – 0,81 / Lierner Louis veuve

Locations

1773, Nicolas Chaineau, couvreur d’ardoises, et Anne Marie Vogel
1838, Jean Giss, boucher
1874, André Ess, chef de chantier, et Agnès Dœrflinger (futurs propriétaires)

Livres des communaux

Le loyer pour la risberme (voir ci-dessous les préposés au bâtiment) est porté dans le registre

1741, Livre des loyers communaux, VII 1472 (1741-1802) f° 810-b
Simon Rößler der Zimmergesell soll Von der Landt Vest hinten an seinem Hauß in der gaß beÿ dem so genannten Narren bronnen wo der fuchß den enden predigt, L. Prot. 1760 f: 34.b auff Joh. Bapt: und A° 1761. I.mo, (id est 24. Junii – 6. Messidor) 3 ß

(quittungen 1761-an 10)
C. 434
Jetzt Dietrich Herrmann
modo Simon Rößler des Zimmermanns, wittib
Johannes Klein, ancien capt.d’artillerie

Préposés au bâtiment (Bauherren)

1613, Préposés au bâtiment (VII 1328)
Les préposés au bâtiment demandent aux riverains de curer le canal. Ils s’adressent d’abord au tailleur Jean Erlé qui a encombré le canal. Son voisin Michel Weselé déclare que le curage revient à la ville puisqu’il s’agit d’un communal, les autres riverains refuseraient comme lui-même de se charger du travail. Deux mois plus tard, le tailleur Jean Erle convient qu’il a construit six ans auparavant mais qu’il a fait transporté les décombres, le tonnelier Michel Weselé déclare qu’il a acquis la maison trois ans auparavant sans construire depuis lors, le pêcheur Jean Siffrit déclare que personne n’a jeté de décombres dans le canal. Les préposés demandent que chacun fasse une risberme devant sa maison, sur quoi le pêcheur et le tailleur disent qu’ils ne peuvent pas le faire. Les préposés décident de se rendre sur les lieux.

Landvest beim Schlüssel, Adam Thoman der schiffmann. 156. 157. 158. Johann Ehrle der Schneider, Michel Wesele der küeffer. 159. 189.
(f° 159-v) Sambstag 9. Octobr. 1613. – Landuest beim Schlüssel
Hanns Ehrle der Schneider daussen hinder dem Waißenhauß In Crutenaw wohnend an S Johans gieß. Ist beschickt, Ihm fürgehalten weil das wasser od. Johans gieß vmb sein hauß herumb lauffe vnd einen großen backen hinden an sein hauß legt, solte er solchen grund vßarbeiten vnd vßrumen, damit man fahren könne, dan die wasser Jetzo gar klein vnd leichtlich Zuthun werd,
Antwortet er hab den grund dahin nit gemacht, hoff ein oberkeit werd Ihn vßraumen laßen vnd Ihm nit Zumutten, lig Ihme wol, so sagen auch die vischer etwas schon vßgeabeit würde, habe kein bestand.
darnach Ist Michel Wesele der Küeffer sein Nachbar auch gehörtt vnd Ihme vffgelegt vts. sagt es helffe nichts ob ers schon thette das bekennen schiffleüth selbsten mögen die herren wie andere gräben auch, raumen laßen, der grund vnd bod. seie der Statt, Er hindere Ihnen nichts, so mache er Ihn auch uil dahin, sond. das wasser führe Ihnen daher. Ob ihnen wol zu gesprochen vnd gewohen word. & wöllen sies doch nit thun sondern wöllen ehe für h xxj Man mags den Andern Nachbaren auch vff legen, aber sie werdens nit thun, diser grund thue Ihnen kein schad. solle d Statt thun.

(f° 189) Montag 13 Xbs. – Blumengieß. raumen, Hans Sÿfritt, Hannß Erle, Michel Wesele
Hans Seifritt visch. Hannß Erle schneider vnd Michel Wesele kieffer befragt wer vnder Ihnen gebawen, schneid. sagt hab gebawen aber wol 10 fl. verlont gerör weg Zuführen hab vor 6 Jaren gebawen. Der Küffer sagt hab nichts gebawen, erst vor 3 Jaren kaufft, hab nichts gedolben, gebawen /: Visch. sagt wüß keins das er In gieß. geschütt hab hab wol gebawen, Aber nichts in gieß. geschütt daruff Ihnen beÿ 5 h d gebotten das Jeder so weÿt sein hauß ghet ein landvest mach. oder da er ein alte Landuest hat, dieselb mache, erhalte, damit kein gerör oder grund hinab im gießen reisse oder falle, d visch sagt er könne nit thun, Also sagt auch der schneider, Ist vff ein augenschein ingestelt.

1760, Préposés au bâtiment (VII 1409)
Le compagnon charpentier Simon Rœssler demande l’autorisation d’établir une risberme en pierre derrière sa maison et d’y construire un étage. Il est autorisé à faire une risberme de 15 pieds de long correspondant à la largeur de la maison et d’y construire en maintenant un retrait de 5 pieds 3 pouces, moyennant un cens annuel de trois sols. Le chef de chantier plantera un pieu pour marquer l’alignement du côté de la maison du boucher Dambach.

(f° 34-v) Donnerstags den 12. Junÿ 1760. – Augenschein eingenommen, Simon Rößler
Ane Simon Rößler des Zimmergesellen hauß in der gaß beÿ dem so genannten Narren bronnen wo der fuchs den enden predigt, welcher umb erlaubnus gebetten hinten an seinem hauß auff d. waßer eine steinerne landtvest und ein Stockwerck darauff Zu bauen.
Erkannt, wird dem Imploranten erlaubt, eine in der breite seines haußes 15. schuh lange Landtvest und von seiner dermahligen wand 5. schuh 3 Zoll in paraleler lienie auff d. waßer hinauß Zu bauen, gegen erlag 3 ß d. jährl. Boden Zinnßes, jedoch solle jhme Vorhero durch einen der Statt werckmeistern auff seiten danbach des Metzgers hauß ein pfahl Zur flucht außgesteckt werden.

Description de la maison

  • 1713 (billet d’estimation traduit) La maison qui a une cave sous solives est estimée avec ses appartenances et dépendances à la somme de 180 florins
  • 1734 (billet d’estimation traduit) La maison comprend plusieurs poêles, chambres et vestibule où se trouvent le fourneau et l’évier, deux chambres à séparation en lattes, au rez-de-chaussée chambre à soldats à séparation en lattes, vestibule, cave sous solives, le tout estimé avec appartenances et dépendances à la somme de 600 florins
  • 1742(billet d’estimation traduit) La maison comprend au rez-de-chaussée chambre à soldats, vestibule, cave sous solives, petite cour, deux galeries en bois, le vieux comble a un grenier dallé, le toit a une simple couverture en tuiles et deux pignons en bois, le tout estimé avec appartenances et dépendances à la somme de 700 florins
  • 1745 (billet d’estimation traduit) La maison comprend au rez-de-chaussée chambre à soldats à séparation en lattes, petite cave sous solives, petite cour, au premier et au deuxième étage un poêle et vestibule où se trouve le fourneau, une petite chambre, le vieux comble a une simple couverture en tuiles, deux pignons en bois, le tout estimé avec appartenances et dépendances à la somme de 700 florins
  • 1750 (billet d’estimation traduit) La maison comprend au rez-de-chaussée la chambre à soldats, au premier étage un poêle et un vestibule servant de cuisine, au deuxième étage un poêle, une petite chambre et vestibule servant de cuisine, le comble à simple couverture en tuiles, renferme deux petite chambree dallées, la petite cave est solivée, le tout estimé avec appartenances et dépendances à la somme de 600 florins
  • 1781 (billet d’estimation traduit) La maison comprend quatre poêles, quatre cuisines et plusieurs chambres, le comble est couvert de tuiles plates, la cave est solivée, le tout estimé avec la petite cour, appartenances et dépendances à la somme de 1 100 florins

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

4° arrondissement ou Canton est – Rue du Renard prêchant

nouveau N° / ancien N° : 3 / 2
Klein
Rez de chaussée et 2 étages bons en maçonnerie

(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 25 f° 267 case 2

Liermer Louis, veuve rue du renard prêchant N° 2
Lefevre Pierre Aimé (sub. pour 1845)
Lefebre 4 / 3 Amélie rue du renard prêchant 2 (1852)

O 843, maison, sol, rue du renard prêchant 2
Contenance : 0,81
Revenu total : 81,72 (81 et 0,42)
portes et fenêtres ordinaires : 22 / 17
fenêtres du 3° et au-dessus : 4 / 3

Cadastre napoléonien, registre 27 f° 1044 case 2

Lefèvre Amélie, épouse de Schmutz Frédéric, 1865
1865 Schistel Marie veuve Bintz
1877 Ess Andreas, Bauführer
1878 Meier Gustav, Oekonom und Frau Anna Kuhn
1881/82 Praeckel Karl Christian August, Handelsmann
1882/83 Kessel Barbara, Kleidermacherin

O 843, maison, sol, Rue du renard prêchant 3
Contenance : 0,81
Revenu total : 81,72 (81 et 0,42)
Folio de provenance : (267)
Folio de destination : Gb
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 22 / 18
fenêtres du 3° et au-dessus : 4 / 3

Cadastre allemand, registre 30 page 396 case 5

Parcelle, section 31, n° 55 – autrefois O 843
Canton : Wo der Fuchs den Enten predigt Hs N° 3
Désignation : Hf, Whs
Contenance : 0,80
Revenu : 800 – 1000
Remarques

(Propriétaire jusqu’à l’exercice 1914), compte 1264
Vogler Joseph Ehefrau
gelöscht 1914

(Propriétaire à partir de l’exercice 1914), compte 3162
Regisser Joh. Bapt. u. Ehefr.
1949 Regisser Jean Baptiste
(3295)

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

341 Rue du Jeu de Paume

2
Pr. Rössler, Simon – Charpentiers
loc. Fuchs, Jean Jacques fils – Tailleurs
loc. Rollin, Louis – Manant
loc. Schaub, Richard – Privilégié
loc. Koch, veuve – Bouchers
loc. Koch, fils, journalier

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Wo der Fuchs den Enten predigt (Seite 44)

(Haus Nr.) 3
Rohe, Wwe. 0
Vogler, Geschäftsagent. E 1
Ahlschwede, Schlosser. 2
Bauer, Tagner. 2
Stoll, Tagnerin. 2
Baer, Tagner. 3

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 233 MW 1840)

Rue du Renard Prêchant 3 et 16, rue de Zurich (1878-1973)

La dame Meier fait convertir en 1878 une croisée en porte au 3, rue du Renard Prêchant, qui dépasse de l’alignement mais n’a pas d’avance. Joseph Vogler fait construire une nouvelle cheminée en 1901 à l’extérieur du bâtiment, il fait établir en 1902 des cabinets d’aisance sous la direction de l’architecte Kalweit.
Le mur du rez-de-chaussée se déforme en 1964 après que la Ville a fait démolir la maison voisine sise impasse du Canard. Une cage d’escalier commune dessert les deux bâtiments, l’un donnant sur la rue du Renard Prêchant l’autre rue de Zurich. La Ville acquiert la propriété dont le 3, rue du Renard Prêchant a des encadrements de fenêtre en pierre de taille du XVIII° siècle. Le préfet accorde l’autorisation de démolir en août 1972. Les bâtiments sont démolis en avril 1974.

Sommaire
  • 1878 – La dame Meier demande l’autorisation de convertir une croisée en porte au 3, rue du Renard Prêchant. L’agent voyer note que le bâtiment dépasse de l’alignement mais qu’il n’a pas d’avance et le rez-de-chaussée est en maçonnerie
  • 1888 – Un feu de cheminée s’est déclaré dans le bâtiment arrière. Les services municipaux constatent que le chevêtre ne se trouve qu’à dix centimètres du tuyau de poêle (croquis). Le cheminée est en outre trop proche des pièces en bois au rez-de-chaussée – Le maire écrit au propriétaire J. Vogler – Travaux terminés, mai 1889.
  • 1891 (mai) – Le maire notifie Joseph Vogler de faire ravaler la façade au 3, rue du Renard Prêchant – Travaux terminés, octobre 1891.
  • 1895 – Le maire notifie le propriétaire Vogler de se conformer au règlement du 30 novembre 1891 en supprimant deux volets qui s’ouvrent à moins de 2,20 mètres de la voie publique.
    1898 – Rappel – Travaux terminés, janvier 1899
  • 1888 (mai) – Le maire notifie Joseph Vogler de faire ravaler la façade au 16, rue de Zurich – Le maire accorde un an de délai
    1888 (septembre) – L’entrepreneur P. Dürr (17, rue des Bouchers) demande l’autorisation de réparer le crépi – Autorisation – Travaux terminés, octobre 1888.
  • 1889 – Le directeur de l’usine à gaz demande que le plombier Teutsch soit autorisé à faire une prise pour environ cinq becs au 16, rue de Zurich – Autorisation – Travaux terminés, décembre 1889.
  • 1894 – Dossier. Le commissaire de police demande un rapport sur la gouttière de la maison Vogler sise 16, rue de Zurich – Le maire répond qu’elle est indispensable comme la maison dépasse de l’alignement et que le trottoir est étroit. – Le maire écrit au propriétaire.
  • 1895 – Rapport sur un feu de cheminée – Dossier. Le commissaire de police demande un rapport. Le maire constate que les briques de la cheminée reposent sur une poutre en bois au deuxième étage. Il demande au propriétaire Vogler de faire des travaux.
    1901 – Le maître maçon A. Metzger déclare que la cheminée ne peut être déplacée parce que la cuisine est petite, croquis à l’appui. – La Police du Bâtiment constate que la cheminée est démolie et une nouvelle construite à l’extérieur du bâtiment – Dossier classé, mars 1901.
  • 1902 – Dossier. Le commissaire de police demande un rapport pour améliorer les cabinets d’aisance dans la propriété de Joseph Vogler sise 3, rue du Renard Prêchant – L’architecte Kalweit demande l’autorisation d’établir des cabinets d’aisance – Autorisation – Travaux terminés, juillet – Dessin
  • 1906 – Dossier. Le commissaire de police demande un rapport sur le tuyau d’évacuation au 16, rue de Zurich – Le maire répond que le tuyau est débouché
  • 1907 (juin) – Le maire notifie Joseph Vogler de faire ravaler la façade du 16, rue de Zurich – Travaux terminés, octobre 1907.
    1905 (mai) – Le maire notifie Joseph Vogler de faire ravaler la façade du 3, rue du Renard Prêchant – Le maire accorde un délai comme le propriétaire vient de faire raccorder la maison aux canalisations puis un nouveau délai pour cause de maladie
    1907 (mai) – L’entrepreneur Albert Metzger (3, rue du Brochet) demande l’autorisation de réparer le crépi au 3, rue du Renard Prêchant – Autorisation – Travaux terminés, juin 1907.
  • 1913 – Rapport sur un feu de cheminée dans la propriété Vogler – La Police du Bâtiment n’a pas de remarque à faire – Le maire demande au propriétaire de présenter un certificat de ramoneur – Certificat du ramoneur Anselme Geiser – Dossier classé, avril 1913.
  • 1929 – La veuve Vogler née Linck se plaint que la gouttière obstruée de son voisin (1, rue du Renard Prêchant qui appartient à la brasserie Adelshoffen) endommage sa propriété – La Police du Bâtiment écrit à la Grande Brasserie Alsacienne d’Adelshoffen qui répond que la maison appartient à H. Marx, demeurant 33, boulevard d’Anvers – Travaux terminés, octobre 1929
  • Commission contre les logements insalubres. 16, rue de Zurich, l’arrière boutique ne doit pas servir d’habitation
    3, rue du Renard Prêchant, liste de travaux à faire en six points
    1901, le propriétaire répond qu’il ne peut établr un deuxième cabinet d’aisance sans transformer entièrement la maison. Le maire estime que ce cabinet est nécessaire et qu’on peut l’établir à peu de frais. – Travaux terminés, 1902
    1902, le maire constate que la cloison entre une chambre à coucher et la pièce principale est toujours en place
    1915, Commission des logements militaires, remarques en sept points. Les travaux correspondant aux points 3 à 7 sont faits (février 1916) – Tous les travaux sont faits, sauf le raccordement aux canalisations (août 1916).
  • 1921 – Réclamations – Madame Vogler se plaint de l’humidité provenant de la maison voisine. Le voisin Tau refuse de réparer la gouttière. La Police du Bâtiment constate que la cuisine au rez-de-chaussée présente des traces d’humidité, elle estime que le pignon du n° 3 est endommagé
    Hippolyte Blum demande que la cheminée soit réparée – Travaux terminés, mars 1922
    1924 – La Police du Bâtiment constate que les cabinets d’aisance sont propres mais toujours pas raccordés aux canalisations – Travaux terminés, décembre 1924
  • 1969 – Rapport sur un feu de cheminée dans une cuisine au deuxième étage
  • 1964 (février) Rapport. Les immeubles 3, rue du Renard Prêchant et 16, rue de Zurich appartiennent à Mme Stockreisser et sont gérés par MM. Steiner et Martin rue Baldung-Grien à Strasbourg. Ces deux immeubles sont frappés d’alignement, une cage d’escalier commune dessert les logements des 2 immeubles. Le pignon de corps de bâtiment reliant les deux constructions et donnant vers la propriété municipale sise impasse du Canard présente un renflement dangereux au rez de chaussée. Le pignon construit en pan de bois avec remplissage de matériaux divers ne donne plus les garanties de stabilité nécessaires. Un étaiement de ce pignon devra être effectué à bref délai. Il est à remarquer que sa démolition interdirait l’usage de la cage d’escalier et l’accès aux logements du 16 rue de Zurich pendant la durée des travaux. Etabli à Strasbourg le 12.2.64 »
    1964 – L’architecte en chef R. Will signale que la stabilité du 3, rue du Renard Prêchant et 16, rue de Zurich a été compromise par la démolition du bâtiment municipal impasse du Canard.
    Courrier du maire à la Division I « Ces immeubles quoique très vétustes et insalubres ne menacent pas ruine mais sont frappés d’alignement d’une part vers la rue du Renard Prêchant et d’autre part vers la rue de Zurich. Comme ils déparent un quartier appelé à être remodelé, leur acquisition par la Ville aux fins de démolition serait, à mon avis, fort justifiée. »
    Le maire écrit au cabinet Steiner et Martin (16, rue Baldung-Grien) de faire réparer le pignon en pan de bois qui présente un renflement dangereux.
    1965 (janvier) – Le cabinet a donné un accord de principe pour céder l’immeuble à la Ville
  • 1971 (décembre) – L’architecte en chef R. Will (Division VI a) répond à la Division I qui s’inquiète des pignons inesthétiques qui résulteraient de la démolition du n° 16 avant reconstruction. Il propose trois solutions, (a) un promoteur reconstruit sur le sol des 16, rue de Zurich, 3, rue du Renard Prêchant et 1, impasse du Canard, (b) acheter le n° 18 pour que la façade soit plus large, (c) vendre le sol du n° 16 au propriétaire du n° 14 qui pourra adosser un bâtiment contre le sien et faire disparaître un boyau encombré d’une cheminée. La hauteur sera limitée à deux étages. La façade du 3, rue du Renard Prêchant a des encadrements de fenêtre en pierre de taille du XVIII° siècle. « Pour des raisons de sécurité et de salubrité, il y aurait lieu, après démolition, de maintenir le mur de façade du 16, rue de Zurich sur la hauteur du rez-de-chaussée. De plus un mur de refend devra être érigé entre le 18 et le 14 sur la limite parcellaire séparant le 16, rue de Zurich et le 3, rue du Renard Prêchant. »
    1972 (janvier) – Rapport sur la démolition projetée après celle du 1, impasse du Canard et 5, rue du Renard Prêchant
    1972 (février) – Lettre à la Division I qui constate qu’il n’y a eu aucune demande de démolition pour le bâtiment 1, impasse du Canard
    1972 (novembre) – Rapport. Les deux bâtiments se touchent à l’arrière. Le bâtiment 3, rue du Renard Prêchant a un rez-de-chaussée, deux étages et étage sous comble, en maçonnerie enduite, toit à la Mansard couvert de tuiles plates, il comprend des encadrements de baies récupérables. Le bâtiment 16, rue de Zurich a un rez-de-chaussée et deux étages, façade enduite, toit à deux versants couvert de tuiles plates.
  • 1972 (avril) – La Ville de Strasbourg transmet avec avis favorable au préfet une demande de démolir les deux bâtiments pour cause de vétusté et d’insalubrité dans le secteur à rénover de la Krutenau – Plan cadastral de situation – Photographie rue de Zurich et rue du Renard Prêchant
    Liste des locataires relogés (3, rue du Renard Prêchant), Amar Ghelimen Emile Pierret, Sophie Vœgelé, El Maroussi, Adrien Lasserie
    1972 (juin) – Même demande adressée au directeur départemental de l’équipement
    1972 (août) – Arrêté préfectoral portant autorisation de démolir l’immeuble à usage d’habitation sis 3, rue du Renard Prêchant – 16, rue de Zurich
    1973 (mars) – Rapport. Une partie du mur du rez-de-chaussée au fond du terrain vague s’est effondré en donnant accès aux deux maisons susdites.
    1973 (avril) – Le service d’architecture prépare des appels d’offre pour la démolition
    1973 (mai) – Même situation
    1974 (avril) – Les deux maisons sont démolies

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 954 W 12)

Rue du Renard Prêchant 3 (1991-1994)

L’architecte Constantin Alexandridis a le projet de construire des bâtiments à la place des anciens 3 et 10, rue du Renard Prêchant

Sommaire
  • 1991 – Parcelle section 31 n° 134/55, 136/57 constructible frappée d’alignement – Plan cadastral de situation
    1991 (juillet) – Le Nouveau logis alsacien (2, rue Adolphe Seyboth) demande un certificat d’urbanisme pour le terrain sis 3, rue du Renard Prêchant, propriété de la Ville de Strasbourg
  • 1994 (février) – L’architecte Constantin Alexandridis (10, rue de la Tanche à Strasbourg) demande un certificat d’urbanisme pour les terrains sis 3 et 10, rue du Renard Prêchant, propriété de la Ville de Strasbourg, parcelles 128/67, 136/57, 133/55 pour construire des immeubles d’habitation – Plans
    La Ville délivre un certificat d’urbanisme positif

Dossier de la Police du Bâtiment (Rue du Renard Prêchant 3 (cote 1684 W 34)

Rue du Renard Prêchant 3 (2006-2008)

L’architecte Jean-Michel Wolfomm dépose en 2006 une demande de permis de construire un bâtiment à rez-de-chaussée, deux étages, combles et surcombles. L’architecte des Bâtiments de France demande de modifier les portes de garage. Le projet n’aboutit pas. Le voisin Léon Huffenus qui vient d’acheter le restaurant Au Renard Prêchant qu’il exploite depuis douze ans souhaite acquérir en 2006 la ruelle pour agrandir sa cuisine.

Sommaire
  • 2006 – L’architecte Jean-Michel Wolfomm (11, rue de Belfort au Neudorf) dépose une demande de permis de construire un bâtiment à rez-de-chaussée, deux étages, combles et surcombles – Plan des différents niveaux – Façade rue de Zurich et rue du Renard Prêchant
    2006 (octobre) – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable moyennant des conditions à respecter (bâtiment visible depuis le 6, rue du Renard Prêchant)
    2007 (mai) – Il émet un avis défavorable au projet présenté, notamment à cause des portes de garage à traiter comme une porte cochère
    2007 (octobre) – Nouvel avis défavorable. – Le directeur du développeent urbain de la Ville de Strasbourg demande que le rez-de-chaussée ait la même hauteur que celui des bâtiments voisins, que la porte cochère comprenne deux vantaux et que la toiture ait une pente traditionnelle avec coyaux
  • 2006 (janvier) – Léon Huffenus qui vient d’acheter le bâtiment du restaurant Au Renard Prêchant qu’il exploite depuis douze ans souhaite acquérir la ruelle pour agrandir sa cuisine
  • 2008 (octobre) – L’adjoint Philippe Bies a émis un avis favorable au projet Huffenis d’étendre la cuisine de son restaurant au rez-de-chaussée, surmonté de cinq petits logements

Relevé d’actes

L’Orphelinat vend la maison en amont du pont Sainte-Catherine au serrurier Jacques Wickauer

1595 (vts [17.t Februarÿ]), Chancellerie, vol. 298 (Registranda Kügler) f° 72-v
Erschÿnnen Herr Andreas Wackher Alls Schaffner der Armen weÿsen Kind.
Hatt Inn gegensein Jacob Wÿckouwers Schloßers vnnd burgers Allhie (verkaufft)
Huß Hoffstatt v Höfflin mit Ihren gebeuw. geleg. In bemelt. vnserer St. St. In d. voorstatt Cruttenouw, obwendig Sanct Catharinen brucken einseÿt neben Jörg Herren vischer, And. seÿt nebent Jost Preÿß Zimmermann stost hinden vff Johanns giessen, Dauon gondt fünff guldin gelts St. W. alle Jar vff Mariæ geburth Ablößig mit 100 guldin St. weÿl. Hannß Barthen Hußherr Im Zollkeller, Sunst freÿ ledig eÿgen, vnd beschiht d. Khouff für vnd die beschwerdt. für vnd vmb 50 pfund Pfenning

Jacques Wickauer et sa femme Barbe Fischer hypothèquent un mois plus tard la maison au profit de la fabrique d’Olwisheim

1595 (10. Martÿ), Chancellerie, vol. 298 (Registranda Kügler) f° 111
Erschÿnnen Jacob Bÿckouwer Schloßer vnnd burg. Allhie Vnnd Barbaren Vischerin sein eheliche Hußfrauw
Haben Inn gegensein Herrn Gall Lucken Alls Schaffners der Pfarrkirchen Zu Oluißheim (verkaufft)
xv ß d geltts Rechts* Järlich Zinses, Ablösig mit xv lib d von vff vnd Abe Huß hoffstatt v Höfflin, mit Ihren gebeüwen, geleg. Inn bemelter Vnserer Statt Inn der Voorstatt Cruttenouw obwendig Sanct Catharinen brucken geleg. ein seÿt neben Jörg Herr Vischer, And.seÿt neben Jost Preÿß Zimmermann stost hinden vff S. Johannis Gießen, Dauon gondt ij lb x ß d Alle Jar vff Sanct Matthÿs tag Ablösig mit 50 Pfund Pfenning Herrn Hannß Gambsen, Mehr fünff guldin gelts St. w. Alle Jar vff Marie geburth Ablösig mit 100 guldin St. W. Hannß Barthen, Haußherr Im Zollkeller, Sunst eÿgen
Vnnd Zu mehrer sicherheit So Sindt erschÿnenn Martin Jörg vnd Conradt Steÿner beÿder Schloßer vnd Burgere Alhier Haben sich für sich v beneben dem vnd.pfandt unverscheÿdenlich Zu rechten bürgen mit vnd selbst schuldner ernänt vnd gesetzt

Le serrurier Jacques Wickauer épouse en 1595 Anne, fille du vigneron Nicolas Seiler, de Saverne
Mariage, Saint-Guillaume (luth. f° I-149, n° 30)
1595. Jacob Wickauer ein schloßer alhie, vnd J. Anna Nicklaß Seiler eines Rebmanns Zu Zabern, nachgelaßene tochter, confirmatione facta 8 Decemb. (i 159)

Le Magistrat vend la maison des conjoints défunts Jacques Wickauer et Anne au charpentier Jean Schaffner et à sa femme Talitha Krafftberger

1600 (vts. [9. Junÿ]), Chancellerie, vol. 328 (Registranda Kügler) f° 184
Erschienen Herr Peter Hanauwer als deputirter vnd verordneter von den Herren des cleinen Raths von wegen Wÿland Jacob Wÿckauwers des Schloßers alhie vnd Annen seiner Haußfrauwen beÿder seligen verlaßenschaft, mit beÿstandt Martin Jergen Schloßers v Hanns Germans auch Schloßers bemelter Ehegemechdt seligen Schwag. vnd vettern
Hatt Inn gegensein Hanns Schaffners Zimmermanns burg.s alhier vnd Thaleta Krafftbergerin seiner haußfrauwen (verkaufft)
Hauß, Hoffstatt vnd höfflin mit allen and. Iren gebeüwen gelegen Inn d. Vorstatt Crauttenauw obwendig S Catharinen brucken, einseit neben H Georg Herren Vischern and.seit Hanns Weckerlins des Schnÿds. seligen Erben stoßend hinden vff Johanns Gießen dauon gond Fünff guldin gelts vff Mariæ geburth fallend Wid. abloßig mit 100 guldin Straßburg. Werung Hans Barler Oberzollern Im Zollkeller sunst ledig eÿgen, vnd alles recht der Khouff vber obbemelte beschwerd. daran die Khoufer gewÿßen vnd über sich genommen beschehen vmb 30 pfund pfenning Straßburg

Le chef du chantier des charpentiers Jacques Kessler épouse en 1587 Talitha, fille du coutelier Laurent Krafftberger
Mariage, Saint-Guillaume (luth. f° 86-v, n° XLVI)
1587. Dominica 20. Trinitatis. Jacob Kessler Werckmeister vff dem Zimmerhoff vnd J. Caleta, Lorentz Krafftbergers selig. eins Meßerschmidts, nachgelaßene tochter, confirmatio ê facta 21 Nouemb. (i 94)

Fils du coupeur de paille Jean Schaffner, Jean Schaffner épouse en 1597 Talitha, veuve du charpentier Jacques Kessler
Maria 1597. Dominica 22. Trinitatis. Hans schafner ein Zimmergeseln hans schaffner des stroschneiders selig. Son alhie vnd Taleta Jacob Kesslers des Zimmermanns selig. witwe alhie. confirmatio ê facta die lunæ 31.octob. (i 258)

Originaire de Strasbourg, Jean Schaffner devient bourgeois par sa femme Talitha, veuve du chef de chantier Jacques Kessler
1597, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 748
Hanß Schaffner d. Zimmermann Von Straßburg, empfangt d. Burg. von Coleta weÿland Jacob Keßlers des Werckmeisters nachgelaßene wittib seiner ehelich. Haußfrauwen vnd will Zun Zimmerleüthen diehnen, Act. den 7.t Nouemb : 97.

Jean Schaffner et Talitha Krafftberger hypothèquent la maison près du Jardin des Oiseleurs (Voglergarten) au profit de Wolffgang Schütterlin

1609 (xxv Januarÿ=, Chancellerie, vol. 384 (Registranda Kügler) f° 43
Erschienen hannß Schaffner der Zimmermann Vnd Taletha Crafftbergerin sein eheliche gemahl v.schriben
gegen dem Ehrenvesten Fürsichtig Wÿßen herrn Wolffgang Schütterlin v. gewerbsuerwandten Zu Zinßen ij lb gld loßig mit L lb d In fünff malen
dafür Vnderpfand sein sollen hauß, hoffestatt v hofflin mit allen andern Iren gebeuw. geleg. Inn der voorstatt Inn Crutenauw bey dem vogler gärtlin einseÿt Jerg hör dem Vogler, anderseÿt hanns Erle dem schnyder stoßend hinden vff Sannt Johannes gießen dauon gend fünff guld. gls loßig mit 100 gulden SW Martin König dem Metziger Sunst ledig eÿg

Jean Schaffner et Talitha Krafftberger hypothèquent la maison sise en amont du pont Sainte-Catherine au profit d’André Dieffenbecher

1609 (10. Julÿ), Chancellerie, vol. 384 (Registranda Kügler) f° 314-v
Erschienen hanns Schaffner Zimmermann v. Fr. Taletha Crafftbergerin sein eheliche hußfr. haben sich vnuer. Schuld.
gegen herrn Andres dieffenbechern Zu Zinßen 1 lb v ß glt losig m xxv lb d
dafür vnderpfand sein soll huß hoffstatt v hefflin mit all Ir gebeud gelg. Inn d. S S Inn Crutenauw obwendig S Cathrin. brucken einsyt Jorg herren Vischer die andersyt hanns Weckerlins selig erben stossend hind. vff S Johanns gießen davon gndt 5 guldin gelts loßig m j C gl sw Martin könig d Metzger So dann ij lb x ß gls loßig m x*L lb d herrn wolffgang Schiterl.

Lss enfants issus des deux mariages de Talitha Krafftberger, au nom desquels leur tuteur, vendent la maison près du Jardin des Oiseleurs au tonnelier Michel Weselin et à sa femme Anne Marie Frœreisen

1611 (ut spâ [xxix. Julÿ]), Chancellerie, vol. 395 (Registranda Kügler) f° 269
Erschienen H. Philips löwenbrand Schaffnern der Armen weÿß. Kind. hatt mit vorwiß v. bewilligung d H. pfleger vonn weg. luxen v lorentzen geschwisterden hanns Schaffner des Zimmermans mit Talecht Krafftbergerin ehelich erzielter Kind so dann M Jost preuß alls geschworner vogt Appolonen, Balthasar v hanßen geschwisterd. bemlt Talecht Krafftberger Kind und Jacob Kößler zimmermann selig ehelich e jed. & verlopt
Ane Michael Weßelin Khüfern V Annen Marien Frörißin seiner ehelich gemahel
Ime huß hoffestatt V hefflin mit all and Ir gebeu Inn d. Voorstatt In Crutenauw beÿ dem Vogell gartten einsyt Georg herrn vischern andersyt hanns weckerlin schnyd. stosst hind. vff S Johannis gießen Davon gnd 5 guld glts SW vff Marien Verkhundung loßig 100 guld. derselb. werg Martin Horning d. Metzgern So dann j lb v ß gls vff Johannis Baptistæ alboßig m xxv lb d Andres dieffenbecher Sunst eÿg. der Khauff vber die beschwerd für 145 pfund pfenning

Originaire de Laichingen en Wurtemberg, Michel Weselin épouse en 1599 Anne Marie, fille du tonnelier Georges Frœreisen
Mariage, cathédrale (luth. p. 63)
1599. Doîca 18. den 7. october. Michel Weselin der Khieffer von Leichingen im Wurtenbergerlandt, Anna Maria Jorg Fröreÿsin deß Küblers nachgelaßene dochter (i 34)

Michel Weselin achète le droit de bourgeoisie en août 1599
1599, 3° Livre de bourgeoisie (4 R 105) f° 625
Leichingen Michell Wäselin v. Leÿching. d. Küeffer, khaufft d. Burg: mit beÿstandt Ambrosÿ Weissen des Pedellen und Kuch. Schaffners Im Collegio Prædicatorum vnd Hans vogels gibt sein Vermög. vff 100 fl ahn, vnd will Zu den Küeffern diehnen, Act. vt. [14. Aug. 99.]

Le tuteur de Jacques, issu du mariage de Michel Weselin et d’Anne Marie Frœreisen dépose de l’argent à la Tour aux deniers
1610, Préposés au bâtiment (VII 1325)
(f° 106) Montag deb 9.ten Julÿ 1610 – Vogteÿ geldt vffgelegt, Michel Wesel.
H Hnns Schatz XV.er Innammen Jacoben, so 3 Jar alt, Michel wesels des Küeffers vnd Anna Marie Fröreisen bed. eheleuth sohns, dem vßm haffen ein Kött vnd Clinott worden hat Ins vogteÿ gelt angelegt 50. h. d
Sollen demselben Jährlich vff Jacobi mit 2 h 10 ß d vogteygelt verzisnst, vnd darüber kein urkhundt gemacht werd. sonder hat der vatter die Erkhandtnuß so beÿ Rhat xxj den 11.ten decemb. Aô. 609. Zuhand. genommen, vff Jacobi gefallendt
Zugeschriben folio 130.

1609 Conseillers et XXI (1 R 88) – Michel Wesele ob Ime von seines Knabens Jacoben Glückhaffen etwas Zu lüffern. 331.

Les enfants et héritiers des défunts Michel Weselin et Anne Marie Frœreisen vendent la maison près du Jardin des Oiseleurs au batelier Thiébaut Reser

1637 (25. Octobris), Chambre des Contrats, vol. 478 f° 795-v
Erschienen weÿ: Michel Weselins gewesenen Küeffers burgers Zue Straßburg und Annæ Mariæ Fröreisin beeder Ehegemechden see: nachgelaßene Erben, mit namen Adam Burckhardt der Küeffer burger alhie alß geschworner und noch ohnentledigter Vogt Hannß Michels, Simons und Georgen der Weselin gebrüdern, So dann Georg Forster der Streelmacher alhie, Undt Maria Weselin sein eheliche haußfraw (verkaufft)
Dieboldt Reeser dem Schiffman auch burgern Zu Straßburg
hauß, hoffstat und höfflin, mit allen andern Ihren gebäwen gelegen in der St. St. und der Vorstatt die Crautenaw genannt, beÿ dem Vogler gärtlin, einseit neben Hannß Baumann dem Schneider, anderseit neben Hanß Weckerlins auch Schneiders s: wittib und Erben, hinden vffs Johannis gießen stoßendt, dauon gehen Jährlich 5. fl. Str. W. vff Mariæ Verkündigung weÿ: Martin Königs deß Metzgers see: witib und Erben in hauptgut mit 100 fl. weÿl. abzulößen, So dann ist diß hauß auch noch verhafftet umb 25. lb St. herren Johann Jacob Kügler XV.r, sonst freÿ, ledig eÿgen (…) vff sich genommen zugangen und beschehen per 122. lb ß Str.

Thiébaut Reser vend la maison près du Jardin des Oiseleurs au batelier Jean Kern

1640 (5. Martÿ), Chambre des Contrats, vol. 485 f° 186
Erschienen Diebold Reeser d. Schiffmann alhie
hatt in gegensein hannß Kernen auch Schiffmanns und Burgers Zu Str.
hauß hoffstatt und höfflein mit allen andern ihren gebäwen & alhie in Crautenaw beÿm Voglergärtlein neben Jacob Bawman & hannß Erlens deß schneids. see: Erben, hind. vff den Blumengüeßen stoßend, dauon gehen Jährlich vff Mariæ Verkünd. iij. gelts St. wehr. Cleophe Königin, in hauptgut mit 50. fl. gesagter wehr. abzulösen, So ist diß hauß auch noch verhafftet vmb 25. lb weÿl. H. hannß Jacob Küglers xv.ers see. Erben vnd obwol diß hauß auch noch verhafftet vmb 25. fl. St. w. N. N. So hat doch der Verkäuffer solche vf ihme behalten, Were Also diser Kauff vber die Zwo erste beschwerde geschehen pro 200. lb

(Père du suivant) Jean Kern, tisserand dit bourgeois en septembre 1646, épouse Barbe, fille du tonnelier Jacques Schreiber

1646 (8. 7.br), Chambre des Contrats, vol. 497 f° 434
(Eheberedung) Erschienen Hannß Kern der leinenweber Burg. Zue Straßburg, alß Hochzeiter, mit beÿstand Lienhardt Maurers deß Schwartzbeckhen Burgers alhie seines Schwagers an einem,
So dann Jungfr. Barbara, Weÿl. Jacob Schreibers deß Küblers Burgers Zu Straßburg seel. nachgelaßene eheliche dochter alß hochzeiterin, mit beÿstand hannß Georg Holtzschuchs deß ältern, Leinenwebers und Burgers alhie ihres Vettern und Vogts am andern theil

Tisserand originaire de Meissenheim, Jean Kern devient bourgeois par sa femme Barbe Schreiber en octobre 1646
1646, 4° Livre de bourgeoisie p. 237
Hannß Kerndt der Leinenweber Von Meußenheim, empfahet d. burgerrecht von seiner haußfr: Barbara Weÿl. Jacob Schreibers deß Küblers vnd Burgers alhie seel. dochter vmb 8 Gold fl. hatt Ein Kind nahmens Paul so noch kein eÿgen hatt, Würd Zu den Tuchern dienen Jur. den 3.ten Octobris Anno 1646.

Ursule, femme de Georges Storck de Meissenheim en Bade et sa sœur Eve, veuve de Jean Gœller du même lieu, vendent la maison près du Jardin des Oiseleurs au batelier Daniel Fischer et à sa femme Brigitte pour 230 livres

1679 (29. Aug.), Chambre des Contrats, vol. 548 f° 654
(Prot. fol. 41) Erschienen Ursula, Georg Storckhen Von Meißenheim Eheweib mit beÿstand erstgedachts ihres Ehevogts, So dann Eva, weÿl. hannß Göllers Von gemeltem Meißenheim nunmehr seel. nachgelaßene Wittib, mit assistentz Georg Storckhen deß Schultheißen daselbst, ihres Curatoris
haben in gegensein Daniel Fischers deß Schiffmanns und Brigittæ beÿder Eheleuth, burger allhier, bekhant daß Sie Ursula und Eva, beÿde Schwestern (verkaufft)
hauß, hoffstatt, höfflein mit allen deren Gebäwen, begriffen, rechten und Zugehördten, alhier in der Vorstatt Krautenau beÿ dem Vogler Gärtlein, einseit neben Johann Wolffgang Stöffler dem Schneider, anderseit neben weÿl. Michael Diemers deß haußfeurers nunmehr seel. nachgelaßener Wittibin hinden uff den blumen Gießen stoßend gelegen – umb 230 fl.

Ursule Schæfer épouse Georges Storck à Meissenheim en 1677
Georges Storck, né à Meissenheim , épouse le 13 mai 1677 à Meissenheim Ursule Schæfer, née audit lieu en 1655, fille de Jacques et de sa femme Barbe (source)

Fils du batelier et assesseur au Grand Sénat Daniel Fischer, Daniel Fischer épouse en 1671 Brigitte, veuve de Sébastien Kern
Mariage, Saint-Guillaume (luth. f° 90-v, n° 27)
1671. Dncis XXI et XXII p. Trin, 12/19. 9.br. Daniel Fischer d. Jünger Schiffkn. herrn Daniel* Fischers E Ers. Groß. Raths alt. Beÿsitzern, schiffmans und B. alhie ehelich. Sohn vnd Brigitta, weild Sebastian Kernen gewesenen Herrn Lastführers vnd Holtzkaüffers B. alhie nachgel. wittib. Cop, in S Wilhelm d. 23. ten 9.br (i 64)

Fils de Jean Kern, autrefois à Meissenheim et actuellement à Strasbourg, le garçon batelier Sébastien Kern épouse en 1653 Brigitte, fille de Jean Fritsch de Schæffolsheim, actuellement aubergiste au Lion Rouge à Strasbourg
Mariage, Saint-Guillaume (luth. f° 24-v, n° 12)
1653. Dnca VII et VIII Trinitatis, 24/31 Julÿ. Bastian Kern, Jünger Schiffknecht, Hans Kernen von Meissenheim, ietz Burg. vndt Herrn Lastführers vnd J. Brigitta Hans Fritschen etwa Burgers Zue Schäffoltzheim, ietz Wirths vnd Gastgeber Zum Rothen Löwen alhie eheliche Tochter, 18 Jahr alt, ad* ambo *er, Cop. facta ad S Wilh Mont. j. Augusti (i 28)

Sébastien Kern achète le droit de bourgeoisie pour lui et pour sa femme Brigitte Fritsch le 8 août 1653, soit une semaine après le mariage
1653, 3° Livre de bourgeoisie p. 943
Baschen Kern der Schiffknecht erkaufft Vor sich vnd sein haußfr.Brigithen Fritschin d. Burgerrecht vmb 6 gold fl. seind ledigen stands gewesen, Wird Zu E. E. Zunfft der Enckher dienen. Jur. den 8. Aug. 1653.

Sébastien Kern meurt en octobre 1670 en délaissant quatre enfants. L’inventaire est dressé dans sa maison à la Krutenau en amont du pont Sainte-Catherine. La masse propre à la veuve s’élève à 496 livres, celle de la succession à 1 304 livres.
1671 (22.2.), Not. Schübler (Christophe, 55 Not 13) n° 6 (648)
Inventarium und Beschreibung aller undt Jeder hab, Nahrung undt Güther, so weÿl. der Ehrenhaffte und bescheidene Sebastian Kerndt, Schiffmann und burger Zu Straßburg, welcher den 11. 8.br. verwichenen 1670.t Jahr tödlichen verblichen hinderlaßen, so uff erfordern und begehren deß Ehrenhafften H Samuel Fügner, Glaßers und burgers alhier, als geschwornen Vogts Margarethæ Sebastiani, Johannis und Susannæ deß verstorbenen seel. mit nach gemelter seiner hind.laßenen Fr. W. ehelich erzeügter Kinder und ab intestato nachgelaßene Erben, durch die Viel Ehren: und Tugendreiche Fr. Brigitta Fritschin der hinderlaßenen wittib mit beÿstand deß Ehrenvesten H Johann Fritschen Gastgebers Zum dieffen Keller und burgers Zu Straßburg Ihres Bruders und Geschwornen vogts, geäugt und gezeÿgt (…) Actum den 22. Februarÿ 1671.

Inn der Cammer A, Inn der Obern Stuben, Inn der Cammer B, Inn der Cammer C, Inn der undern Stuben, Im vndern haußöhren, Inn d. Kuchen
Eÿgenthumb ane einer Behaußung. Item Hauß, hof, hoffstatt Inn der Statt Str. vorstatt Crautenaw oberhalb St. Catharinæ bruck. (…)
Schulden Inn daß Erb Zugelttend. (…) It. vermög auffgerichter Eheberedung befündet sich §° 3.tio daß weÿl. H Hannß Fritsch der Fr. W. vatter seel. Zu i. Ehestewr und heurathguth 100 fl. Zugeben versprochen (…)
Abzug Inn dießes Inventarium. Sa. haußraths 127, Sa. der Früchten 6, Sa. der wein und vaß 18, Sa. der Schifff und Geschirrs zum handw. gehörig 24, Sa. Silbers 28, Sa. guldener Ring 9, Sa. der baarschafft 685, Sa. der Pfenningzinß hauptgüter 150, Sa. der Gültten 30, Sa. Eigenthums ane einer beh. 200, Sa. Schuld 25, Summa summarum, Conclusio finalis Inventarÿ 1304 lb
Summarum der Fr. wittib eigenthümlichen guths 496 lb

Le bureau de la Taille soumet au Quinze la succession de Sébastien Kern qui réglait ses impôts sur une base sous-estimée presque de moitié. La succession devra régler une amende de 25 livres.
1671, Protocole des Quinze (2 R 88)
(f° 51) Freÿt. den 14. Aprilis – Statt Stall Ca Sebastian Kernen
Herr Negelin bericht, daß Sebastian Kernen des Schiffmanns Inventarium, von den Kernen dreÿ des Stalls wegen zu wenigen Verstallens, ad Protocollum liffern lasen, wolle fernere anordtnung darüber erwart. Erkandt, voe obere Stall herren gewiesen.

(f° 62) Freÿtag den 19. Maÿ – Statt Stall Ca Sebastian Kernen
Obere Stall herren laßen per Herr Negelin referiren, Sie hetten Sebastian Kernen, des gewesenn Schiffers Inventarium, Zusampt der herren dreÿ des Stalls beÿ gefügtem bericht examinirtn vnd befuden, daß die Summa finalis vff 2600 fl. bestehe, wann demnach beÿ nahe die helffte der nahrung nicht verstallt worden, deßwegen Vor den 6. Jährigen Nachtrag vndt Vncosten der Statt Stall 23. lb. j ß 6 d Zuerfordern, Alß seind die herren der meinung, weil gleichwohlen nur 3. tag vor des verstorbenenn todt 500 fl. eingangen, vnd auch Kind. vorhanden, man hette die Straff vff 25. lb Zusetzen. Erkandt hatt debeÿ sein verpleibens.

Brigitte Fritsch, veuve de Daniel Fischer, meurt en 1713 en délaissant trois enfants ou leurs représentants. Seule la fille cadette est encore en vie, Susanne Kern, femme du marchand de chevaux Jean Etter. La succession comprend deux maisons à la Krutenau. L’actif de la succession s’élève à 624 livres, le passif à 448 livres.

1713 (16.8.), Not. Oelinger (J. Frédéric, 36 Not 1) n° 17
Inventarium und beschreibung aller der Jenigen haab undt Nahrung so die Ehren undt Tugendsahme Fraw Brigitta Fischerin gebohrene Fritschin, weÿland deß Ehrengeachten Daniel Fischers geweßenen Schiffmann undt burgers allhier Zu Straßburg nachgelaßene Wittib beede nunmehr seelig nach ihrem den 8. Augusti dießes lauffenden 1713.ten Jahres genommenen tödlichen ableibens Zeitlichen verlaßen (…) So beschehen in der Königlichen Statt Straßburg Mittwochs den 16. Augusti Anno 1713.
Die Verstorbene Fr. Seel. hat ab intestato Zu Erben Verlaßen wie volgt. 1. Fr. Margaretham Dürrin gebohrner Gießbrechtin Herrn Adam Dürren deß Fischhändlers undt burgers allhier eheliche hauß Fraw, weÿl. Fr. Margarethæ Gießbrechtin gebohrner Kernin mit herrn Johann Jacob Gießbrecht Schreiner undt burgern allhier ehelich erzeugte Tochter alß dißorths Enckel,Welche beneben Irem Ehe Mann obged. dem Geschäfft von anfang biß Zu endt in Persohn abgewartet
2. Weÿland herrn Johann Kernen geweßenen holtz Schiffmann Und burger allhier nachgelaßene 4 Kinder v dißorth Enckel Nahmentlich und 1. Hr Daniel Kernen Schiffmann: 2 Hr Johann Jacob Kernen, leedigen Schiff Knecht, 2. Hr Sebastian Kernen Paßmentirer, 4. Jungfr. Margaretham Kernin dieß bede leedige so Majorennis, beÿständlich Herrn Johann Brehmen Ihres geliebten Stieffvatters, alle vier aber haben der Inventur persönlich beÿgewohnt
So dann 3. Fr. Susanna Öderin gebohrene Kernin herrn Johann Öders deß Roßhändlers vnd burgers allhier Ehefr. dißorths tochter gleichfalls nebst Ihrem Ehe Mann den Geschäfft beÿgewohnet, Alle dreÿ der Verstorbenen seel.. mit weÿl. herrn Sebastian Kernen geweßenen holtz Schiffmann vnndt Burgern allhier Ihren Ersten Ehewürth, seel. alhier erzeugte Kind. und Enckel und ab intestato Zu gleichen Stammtheilen hinterlaßene Erben

In einer allhier in der Statt Straßburg ohn fern dem Narrenbronnen gelegenen Undt in dieße Verlaßenschafft Eÿgenthümblich gehörigen behausung sich volgendermaßen befunden
Auff der obern Bühn, In der Cammer A, In der obern Stuben, In der Stub Cammer, Auff dem gang, In der Cammer B, Im Hauß öhren
Eÿgenthumb ahne Häußern. Erstl. i. hauß hoffstatt vnd hoff, mit allen deren gebäuen, begriffen, weithen, Rechten Zugehörden v. gerechtigkeiten gelegen allhier in der Statt Straßburg Vorstatt Crautenaw oberhalb St. Catharine brucken 1.s . neben Friderich Wolff Schuhmachern 2. s. neben weÿl. S. T. herrn Johann Jacob Geigers Avocati (…)
It. 1. hauß hoffstatt v. höfflein mit allen deren gebeüwen begriffen rechten Zugehördten v. gerechtigkeiten, gelegen in d. Statt Straßburg dero vorstatt Crauttenaw beÿ dem Vogler gärttlein 1. s. Stephan Fritschmann Fischer a.s. neben Friderich Wolff Schuhmachern hinden vff den blumen Gießen stoßend so leedig vndt Eigen vndt ist hiehero durch die geschworene Werckh Meistere Vermög obiger Abschatzung æstimirt word. für 90. Darüber sagt ein teutscher pergamentener Kauffbrieff m der Statt Straßburg anhangenden Cantzleÿ Insiegel Verwahret datirt den 29. Aug. 1679.. Darbeÿ ferener 3 alte pergamenter Kauffbrieff v i.a. Pergament. abgelöster Zinßbr.
Series rubricarum hujus Inventarÿ 1) haußrath 89, 2) leerer Vaß 2, 3) Silber 6, 4) Goldener Ring11, 5) Eÿgenthumb ane häußern 515, Summa summarum 624 lb – Schulden 448 lb, Nach deren Abzug 176 lb
– Abschatzung den 17. Aug: Aô: 1713: Weÿland, der Ehr vnd tugend Samen: Fr: bickherin schiffman seel: hinderlassenen Erben ist Eine behaußung lhier in der Statt Straßburg in der graudten Au beÿ dem Narren brunnen gelegen, Eine seitz Neben Stephan wertenman, Ander seitz neben Friterich Wolff: hinden auff den blumen gießen Stoßend, welche behaußung, Ein gebälckhter Käller hoff, hoffstatt, Sampt allen Ihrer Recht vnd gerechtig Käitt, durch der Statt Straßburg: geschworene werckh Leüthe sich in der besichtigung befunden vnd dem Jetzigen breiß Nach angeschlagen, wirdt: vor: vnd vmb Ein hundert Achtzig Gulten
Der Ander begriff ist auch allhier in der Statt Straßburg (…)
Bezeichnus durch der Statt Straßburg geschworene werckh Leüthe. Jacob Staudacher Werck Meister des Maur hoffs

La maison revient à sa fille Susanne. Veuve du boulanger Jean Melchior Reinhard, elle se remarie en 1711 avec le marchand de chevaux Jean Etter : contrat de mariage, célébration

1711 (26. 8.bris), Not. Oesinger (Jean Adam, 39 Not 39) n° 306
Eheberedung – zwischen dem Ehrenhafften und bescheidenen Herrn Johannes Etter, Pferdhändler Wittwern und burgern alhier alß dem Bräuttigamb ahne Einem
So dann der Ehren und tugendbegabten Fr. Susanna gebohrner Kernin, weÿl. deß ehrsammen und bescheidenen Mstr. Johann Melchior Reinhardts geweßenen Haußfewrers und burgers alhier Zu Straßb. seel. nachgelaßener Wittib alß der hochzeiterin ane dem andern theil
Geschehen vnd verhandelt seind dieße ding in der Königlichen Statt Straßburg in beÿsein deß Ehrsmmen und bescheidenen Mstr Daniel Ritter Leinenwebers vnd burgers alhier deß hochzeiters Kinder erster Ehe geschwornen Vogts auff seiner, So dann H Johann Georg Fritschen Weinhändlers Ihrer Mutter bruders und Mstr Johann Graffen leinenwebers und E. E. Zunfft der Tucher Hauptkandtens Ihres Vettern (…) Montags den 26. 8.bris Anno 1711 [unterzeichnet] Johannes Etter alß hoch Zeitern Susanna kerün Alß hochzeiterin

Mariage, Saint-Pierre-le-Vieux (luth. f° 29)
1711. d. 11. Nov. sind Ehelich eingesegnet word. Johannes Etter der Burger vnd Pferd Zoller allhie vnd Susanna weiland Johann Melchior Reinhards gewesenen haußfewrers vnd Burgers allhier nachgelaßene wittib [unterzeichnet] Johannes Etter als hoch Zeiter, o der hz&éin Zeichen (i 31)
Proclamation. Saint-Guillaume (luth. f° 155-v) Edoem Mittwoch den 11. 9.bris seind nach geschehener Außruffung ehelich eingesegnet Johann Etter der Pferd Zoller, burger v Wittwer allhier, v. Fr. Susanna weiland Melchior Reinhardts geweßenen Schwartzbecken haußfeurers v. burgers allhier nachgelaßene wittib [in margine :] Zu alten S Peter (i 161)

Fils de Guillaume Etter du canton de Berne (Ritzenbach), Jean Etter devient bourgeois le 7 juillet 1692 par sa femme Anne Marie, fille du tisserand Paul Mager, en apportant un fils. Le mariage ne semble pas célébré à Strasbourg
1692, 4° Livre de bourgeoisie p. 617
Johannes Etter Von Ritzenbach auß dem Berner Gebieth, weÿl. Wilhelm Etters gewesenen tagners daselbst nachgel. sohn, empfangt das burgerrecht Von Anna Maria, weÿl. Paul Magers gewesenen burgers Vnd Leinenwebers allhier nachgelaßener tochter seiner jetz. haußfr. p. 2. gold fl. 16 ß so er bereits beÿ der Cantzleÿ erlegt vnd wird beÿ E. E. Zunfft der Weinsticher dienen, wegen seines söhnleins bleibt es beÿ ordnung. Jur. d. 7. Dito [Julÿ] 1692.

Originaire de Neuenstein dans le comté de Hohenlohe, Jean Melchior Reinhard épouse en 1695 Susanne Kern : contrat de mariage, célébration
1695 (8. Aug.à, Not. Saltzmann (Etienne Corneille, 49 Not 30)
Eheberedung – entzwischen dem Ehrsamen Hannß Melchior Reinhard, dem ledigen Becken Knecht, von Newenstein auß der Graffschafft hohenlohe gebürtig, weÿl. des Ehrengeachten H Melchior Reinhard, Burgers daselbsten nunmehr seel. nachgelaßenem ehelichem Sohn, als dem Bräutigamb Ane Einem,
So dann der Ehren und Tugendsamen Jungfrauen Susanna Kernin, auch weÿland des Ehrengeachten H Sebastian Kernen gewesenen holtz schiffmann und burgers in Straßburg nunmehr auch seel. hinderlaßener Tochter, alß der Jungfraw hochzeiterin am Andern theil
So geschehen vnd verhandelt in der Königlichen freÿen Statt Straßburg auff Montag den 8. August aô 1695. [unterzeichnet] Hannß Melchior Reinhart alß hoch Zeiter beken wie vor stehet, Susann hernie hochzeüderin

Mariage, Saint-Guillaume (luth. f° 57 n° 20)
1695. Mittwochs d. 21. August seind Johann Melchior Reinhard der ledige weißbeck von Neuwenstein aus d. Graffschafft Hohenlohe Wld. Melchior Reinhardts, Burgers daselbst v. Wld Maria Magdalena geb. Wölffin nachgelaßener ehelicher Sohn, V Jfr. Susanna Wld. Sebastian Kernen deß Holtz Schiffmanns vnd Burgers nachgel. vnd Jfr. Brigitta geb. Fritschin ehelich erzeugte Tochter copulirt word. [unterzeichnet] Hannß Melchior Reinhart alls Hochzeiter, Susanna Kerinin (i 59)

Jean Melchior Reinhard devient bourgeois par sa femme quinze jours après son mariage
1695, 4° Livre de bourgeoisie p. 656

Joh: Melchior Reinhard, der Weißbeck, von Neuenstein Gräff. Heloh. Herrschafft, weÿl. Melchior Reinhard gew. Reebmans alda hinterl. Ehl. sohn, empfangt das burgerrecht von susanna, weÿl. Sebastian Kernen gew. burgers und holtz schiffmanns hinterl. tochter, seiner jetzigen haußfr. p. 2. gold. fl. vnd 16. ß so bereits beÿ der Cantzleÿ erlegt worden, vnd wird beÿ E. .E Zunfft der becken dienen, Jur. d. 7. 7.brits 1695.

Jean Melchior Reinhard et sa femme Susanne Kern font dresser un inventaire suite à leurs mauvaises affaires. Leur maison au Faubourg de Pierre va être vendue par enchère judiciaire. La masse propre à la femme est de 394 livres. L’actif du mari et de la communauté s’élève à 204 livres, le passif à 374 livres
1697 (1. 8.br), Not. Saltzmann (Etienne Corneille, 49 Not 28) n° 29
Inventarium und Beschreibung derjenigen Haab vndt Nahrung, So Meister Hannß Melchior Reinhardt der Weißbeckh, und fraw Susanna Reinhardtin gebohrne Kernin, beede Eheleuth vnd burgere alhier Zu Straßburg annoch haben vnd würcklich eÿgenthümblich besitzen, welche auff Ihr selbst eigenes begehren vnd der ursachen inventirt vnd beschriben, weilen beÿ erkauffung beed. Eheleuth wohn: vnd becken behaußung dieselbe von denen verkäuffern vnder nichtigem vorwandt, Sie ihre Nahrung reichlich darinnen finden werden, im gegentheil aber sich befunden daß die Kundschafft bereits vorhien verlohren geweßen, vnd Sie Kaum mit dem handwerck so viel daß Sie daraus das bernnholtz bezahlen Können, Zu verdienen gewußt, nicht allein ihrer Zeitliche Nahrung nicht erringen mögen, sondern sie auch vermittelst dießes hauß Kauffs als in Schulden gesetzt, daß das hauß beÿ der Ganth gezogen werden wollen, v. die Fraw vermittelst dießer Inventation ihr weiblich Recht Zusuchen sich genöthigt gesehen (…) Actum In der Königlichen freÿen Statt Straßburg dienstags den 1. Octobris Anno 1697.

In Einer In der Statt Straßburg gelegenen In dieße Nahrung gehörige behaußung ist befunden worden wie volgt.
Eigenthumb ahne Einer Behaußung. 1. schwartz becken behaußung s. dero hoffstatt
in der vorstatt ane Steinstraß (…)
Ergäntzung deß Manns unverändert Guths, Innhalt Inventarÿ übe beeder Eheleuth einand. In den Ehestandt Zugebrachter Nahrungen in anno 1695. durch mich vorgemelten Notarium gefertiget
Abzug Gegenwärtigen Inventarÿ. Das theilbahre vnd deß Manns Nahrung so vnder einer Massa, Sa. haußraths 23, Sa. Eÿgenthumb deß haußes 150, Sa. baarschafft 12, Sa. der Schulden in die Nahrung 18, Summa summarum 204 lb – Schulden 374, die Passiva die theilbare Nahrung übertreffen vmn 170 lb
Der Frauwen unverändert Vermögen, Sa. hausraths 116, Sa. Silbergeschmeids 3, Sa. Guldener Ring 4, Sa. Baarschafft 7, Sa. Schulden In die Nahrung Zugeltend 69, Sa. d. Ergäntzung 193, Summa summarum 394 lb
Bericht ane statt deß Mannß unveränderten Guths vnd deßen Ergäntzung

Ils font dresser l’inventaire de leurs apports dans une maison à la Krutenau (lieu dit Entenletz). Les apports du mari s’élèvent à 17 livres, ceux de la femme à 357 livres.
1698 (27. 9.br), Not. Saltzmann (Etienne Corneille, 49 Not 25) n° 40
Inventarium und Beschreibung Aller der Jenigen Haab vndt Nahrung, so der Ehrengeachte Herr Hannß Melchior Reinhardt, Weißbeck vndt die Ehren vndt tugendsahme fraw Susanna Reinhardtin gebohrne Kernin, beede Eheleuthe vndt burgere allhier Zu Straßburg einander in den Ehestand Zugebracht, vndt Vermög der mit einander auffgerichteten Eheberedung sich für unverändert vorbehalten haben (…) Actum In der Königlichen Freÿen Statt Straßburg in fernerem gegensein deß Ehrenvesten weiß H. Andreæ Widtanns Kürßners und.E .E Kl. Raths alten beÿsitzers alß der frawen Mutter H. Curatoris, Dienstags den 27. 9.bris 1695.
In Einer In der Statt Straßburg gelegenen beÿ der Endten gelegenen behaußung befunden worden wie Volgt.
Abzug Gegenwärtigen Inventarÿ. Deß Manns In die Ehe gebrachte Nahrung, Sa. haußraths 27, Sa. Silbergeschmeidts 1, Summa summarum 29 lb – Schulden 11 lb, Nach solchem abzug 17 lb
Der Frauwen In die Ehe gebrachtes Vermögen, Sa. hausraths 146, Sa. Silbergeschmeids 3, Sa. Guldener Ring 4, Sa. Baarschafft 203, Summa summarum 357 lb

Les Quinze qui viennent de décider de louer par amodiation le péage des chevaux nomment Jean Etter péager pour trois ans
1707, Préposés au bâtiment, VII 1382 Bauherren
(f° 150) Donnerstags den 17. Febr. 1707. – Johannes Etter admodirt den Pferdt Zoll
Johannes Etter producirt einen schein von Herrn Secretario Johann Michael Lorentzen de dato 16. Febr. 1707. Krafft deßen attestirt würdt, daß MGHh Ihme Ettern den Pferdt Zoll auff dreÿ jahr llang den 7. huius anfagend und auff solche Zeith Anno 1710. sich wider endend, umb 295. lb. d. jährlichen und Zwar alle quartal 73. lb 15 ß par avabce daran zu bezahlen adjudicirt und überlassen hätten, lüfferte zugleich biß den 7. Maÿ 1707. 73. lb 15 ß

Jean Etter est prorogé dans ses fonctions
1710 VII 1384 Bauherren –
Johannes Etter der Pferdtzoller
(f° 14-v) Montags den 17. febr. 1710. – Johannes Etter der Pferdtzoller
Johannes Etter, der vormahls gewesener admodiator des Pferdtzolls, welchem, laut der herren Fünffzehn Erkantnuß laut Scheins vom 15. febr. 1710. die Commission künfftighin Ihme quartaliter gereicht werden sollen, den Pferd Zoll Zu Ziehen aufgetragen worden, lüfferte den herren dreÿen Zum letzten mahl, so Er in voriger Woch eingenommen, 5 lb 12 ß 2 d
1707, Protocole des Quinze (2 R 111) – Pferdzoll soll veradmodirt werd. 14-v
1708 VII 1383 Bauherren – Johannes Etter der Admodiator des Pferdt Zolls lüffert. 14. 56. 94. 122. 157. 190. 225.
1708, Protocole des Quinze (2 R 112) – Johann Etter Admodiatoris des Pferdzolls, 222. 295.
1710, VII 1384 Bauherren 1710 – Johannes Etter der Pferdtzoller lüffert. 14.

1711 XV (2 R 115) Johann Etter der Pferdthändler pt° Abzugs Frantz Ludwig deßen Sohn. 240. 302.

Anne Marie Mager, femme du marchand de chevaux Jean Etter, meurt en 1711 en délaissant quatre enfants. L’inventaire est dressé dans leur maison rue des Pucelles. La masse propre aux héritières s’élève à 29 livres. L’actif de la communauté et du veuf s’élève à 509 livres, le passif à 37 livres
1711 (6.6.), Not. Oesinger (Jean Adam, 39 Not 15) n° 370
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab, Nahrung und Gütteren, Liegender und Vahrender, Keinerleÿ davon außgenommen, so weÿland die Viel Ehren und tugendsame Fraw Anna Maria Etterin gebohrne Magerin deß Ehrsammen und bescheidenen H. Johannis Etters, Roßhändlers und burgers allhier zu Straßburg geweßener eheliche haußfrau, nach Ihrem den 12.ten Februarÿ dießes Lauffenden 1711.ten Jahrs aus dießer welt genommenen tödlichen hientritt, Zeitlichen verlaßen, Welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren deß Ehrsammen und bescheidenen Meister Johann Daniel Ritters, Leinenwebers und burgers alhier, alß geordnet und geschworenen Vogts der Verstorbenen seeligen mit Vorbemeltem Ihrem hinterbliebenem Wittiber ehelich erzeugten und nachgelaßenen Vier Kinder und deroselben ab intestato rechtmäsiger Erben, benantlichen Frantz Ludwigs, Jgfr. Annæ Mariæ, Johann Ferdinand und Sophiæ Dorotheæ der Ettern, Inventirt (…) Actum in der König. Statt Straßburg in fernerem beÿein der Ehren und tugendsammen frawen Mariæ Salomeæ Baurin gebohrne Redtslobin, deß Ehrsamen Mstr Lorentz Bauren Schuhmachers und burgers alhier Ehefrau alß Zukünfftige Schwieger Mutter vorbemelten Frantz Ludwig Etters deß ältisten Sohns, Sambstags den 6. Junÿ A° 1711.
Bericht wegen nicht auffgerichteter Eheberedung

In einer in der Statt Straßburg ahne der Jungfrawen Gaß gelegenen in dieße Verlaßenschafft gehörigen und hernach beschriebenen behausung befund. word. wie volgt
Ane Höltzen und Schreinerwerck. Auff dem Fruchtkasten, In der Cammer B, In der Cammer C, In der Stub Cammer, Im Contoir, In der Kuchen, Im Haußöhren, auff dem Undern Gang, In der Soldaten Cammer, Im Kasten, Im Stübel ahne der haußthür, Im Keller
Eigenthumb ane Einer behaußung. Hauß, hoffstatt, höfflein und bronnen mit allen übrig. deßen gebäwen, begriffen, weithen, rechten (…)
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Kinder und Erben unveränderte Mütterliche Verlaßenschafft, Sa. haußraths 25, Sa. Silbergeschmeids 1, Sa. Guldener Ring 2, Summa summarum 29 lb
Das Gemein verändert und Theilbare Guth, Sa. haußraths 85, Sa. Früchten auff dem Kasten 25, Sa. Wein und Lähren Vaß 21, Sa. Pferd vnd deß Häwes 41, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 27, Sa. Guldener Ring 6, Sa. baarschafft 140, Sa. Eigenthums ahne einer behaußung 125, Sa. Schulden in das Erbe Zugeltend 37, Summa summarum 509 lb – Sa. der Schulden 37, Compensando 471 lb
Verstallungs und Beschluß summa Inventartiers 501 lb

Les préposés de la Taille font figurer la succession dans leur registre parce que les impôts acquittés étaient calculés d’après une fortune sous-évaluée de 300 florins (150 livres) sur un total de 1 200 florins. Le fils aîné, non bourgeois, doit régler un droit de détraction.
1711, Livres de la Taille (VII 1174 ) f° 208-v
(Weinsticher, F. N° 644) Weÿl. Annæ Mariæ gebohrner Magerin, Johann Etters, Pferdthändlers und burgers alhier geweßter Haußfrauen Verlassenschafft inventirt H. Not. Ösinger.
Concl. fin. Inv. ist fol. 44, 501. lb 11 ß 7 s, dar Zu gelegt die beÿ der Kinder Göttelgeltt befindliche Zweÿ Capitalien th. 100. lb, Summa 601. lb 11 ß 7 d, die machen 1200 fl., Verstallte nur 900 fl, also zu wenig 300 fl.
Warvon der Nachtrag alß Theilbahren Guht gerechnet wird auff Sechs jahr in duplo, macht à 18 ß d – 5 lb 8 ß
Und auff vier jahr in simplo thur à 4 ß d – 1 lb 16 ß
Extat d. Stallgelt pro 1711 – 2 lb 14 ß,
so thun die Gebott – 1 ß 4 d,
Und dan die Abhandlung – 15 ß 6 s, Summa 10. lb 14 ß 10 d
Auff gethaner Bericht und bitten haben die Herren Dreÿ obige der Kindern Zuständige 100. lb d passiven gehen alßo aus dem Nachtrag zwo tertzen ab, th. 4. lb. 16. ß und restirt 5 lb
dt. 21° 8.br 1711
Abzug. Frantz Ludwig de ältiste alhier ohnverburgerte Sohn hat von seinem Mütterl. Erbe wie auch seinem antheil ane Hieneben erwehnten Capitalien, zusammen mit auffgerechneter gewohnlichen Beßerung 82. lb außtragend alß dißorts frembd ane Abzug Zu erlegen, 8. lb
Dießer Abzug ist Vermög Erkantnus Gnäd. Herren der Fünff Zehen vom 7. Decembris 1711. in Gnaden wieder nachgelaßen worden.

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports. Les apports du mari s’élèvent à 865 livres, ceux de la femme à 189 livres.
1713, Not. Oesinger (Jean Adam, 39 Not 16)
([sans intitulé] Inventarium und Beschreibung Aller der Jenigen Haab vndt Nahrung, so Johann Etter und Susanna Kernin in die Ehe zugebracht)
in gegenwarth Mstr Daniel Ritters deß Leinenwebers und burgers allhier alß seiner 4. Kinder I.ter ehe
Der Ehefr. Tochter Erster Ehe pfetter göttel v. gesch. geldt
Deß Ehemanns Kinder erster Ehe pfetter göttel v. gesch. geldt, Joh: Ferdinand, Dorotheæ
Pro nota, Anlangend Frantz Ludwigs und Jgfr. Annæ Mariæ die Ettern alß deß Ehemanns beeden elter, Kinder Erster Ehe Pftette Göttel und Geschenckt geld
Eigenthumb ahne einer behausung, so deß Ehemanns Unverändert in der Jgfr. Gaß (…)
8.ten Aug. A° 1695 [Johann Etters, des Kutschers Und Annæ Mariæ geb. Magerin] (…)
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Des Ehemanns in dieße Ehe gebrachtes Vermögen, Sa. haußraths 321, Sa. Pferdt Reütgeschirrs auch häw und Strohes 83, Sa. Frucht auf dem Kasten 48, Sa. Wein und Lähren Vaß 85, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 96, Sa. Guldener Ring 19, Sa. der baarschafft 244, Sa. Eigenthumb ahne einer behaußung 125, Sa. Schuld 4, Summa summarum 1029 lb – Schulden 186, Compensando 865.
Der Ehefrau in dieße Ehe gebrachtes Vermögen, Sa. haußraths 151, Sa. Silber geschirr und Geschmeid 7, Sa. Guldener Ring 21, Sa. der baarschafft 10, Summa summarum 189 lb – Weiter ist darzu Zulegen der dritte theil so Ihro ane denen hernach specificirten Haussteuren Zuständig macht ane 32 lb, 10 lb

Le marchand de chevaux et péager aux chevaux Jean Etter meurt en 1715 en délaissant quatre enfants de son premier mariage. L’inventaire est dressé dans la maison rue des Pucelles. Il mentione la maison près du Jardin des Oiseleurs que la veuve a recueillie dans la succession de sa mère en 1713. La masse propre à la veuve est de 499 livres, celle des héritiers de 701 livres. L’actif de la communauté s’élève à 563 livres et le passif à 730 livres.

1715 (8.4.), Not. Oesinger (Jean Adam, 39 Not 21) n° 525
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen haab Nahrung und Güthere, Liegender und Fahrender, Veränderter vnd unveränderter, Keinerleÿ davon außgenommen, so weÿl. der Ehrenhafft und achtbahre H. Johannes Etter der geweßene Pferd Zoller und Pferdhändler burger alhier Zu Strb. nach seinem den 8. Martÿ dießes instehenden 1715. Jahrs aus dießer welt genommenen tödlichen abtritt Zeitlichen verlaßen, (…) sowohl d. die die Erben selbsten als auch der Ehren und tugendbegabten Fr. Susannam gebohrne Körnin die dißorths wittib, beÿständ. deß Wohl Ehrenvesten Großachtbahrn v. Kunsterfahren H. Emanuel Prantzen, berühmten barbierers und wundartztens auch E. Löbl. Policeÿ gerichts alh. wohlverdienten beÿsitzers Ihres geschwornen Curatoris (…) Actum in der Königl. Statt Strßb. den 8.ten Aprilis Anno 1715.
Der Verstorbene seel. hat ab intestato Zu Erben verlaßen wie folgt. 1. H. Frantz Ludwig Ettern, Pferdhändler und b. alh. so persönlich beÿ dem geschäfft erschienen, 2. Fr. Annam Mariam gebohrne Etterin Meister Lorentz Bauren, Schuhmachers v. b. alh. haußfr. welche nebst demselben Zugegen war, 3. et 4. Joh: Ferdinand und Sophiam Dorotheam die Ettere, deren geschworner Vogt ist der Ehrsame v. bescheidene Joh: Daniel Ritter leinenweber v. b. alhier so dem geschäfft in Persohn neben seiner Curanden beÿ wohnete. Alle vier deß verstorbenen seel. mit weÿl. Fr. Anna Maria gebohrner Magerin in erster Ehe ehelich erzeugter Kindern Zugleich. portionen und Stammtheilen

In einer in der Statt Straßburg ahne der Jungfraw. Gaß gelegenen in dieße Verlaßenschafft gehörigen und hernach beschriebenen behausung befund. word. wie folgt
Ane Höltzen und Schreinerwerck. Auff der Bühn, In der Cammer B, In der Wohnstub, In der Stub Cammer, Im haußöhren, Im Keller
Eigenthumb ahne Häüßern. (E.) Hauß, hoffstatt, höfflein v. bronnen, mit allen übrig. deß. gebäwen, begriffen, weithen, rechten in der Jungfr. gaß (…)
(W.) It. i. hauß hoffstatt und höfflein s. allen übrig. deßen begriffen, weith. rechten Zugehördten undt gerechtigkeith. geleg. alh. in St. Strb. dero vorstatt Crauttenaw ohnweith dem Vogler gärthlein 1. s. neben Stephan Fritschman dem fischer 2.s. neben Frid. Wolffen Schuhmachern hind. vff den so genandten blumen gießen stoßend, so ledig v. eigen und hiehero wied. wie solche beÿ weÿl. Fr. Brigitta fischerin geb. Fritschin der W. mutter seel. absterben in Ano 1713 dh. die Werckh meistere æstimirt pro 90 lb. Darüber ist vorh. i. teutsch. perg. Kbr. in alh. C.C.st gefert. v. m. dero anh. Cantzleÿ Kl. R. secr. Ins. Verwart datirt den 29. Aug. A° 1679.. Ferner i. alt perg. Kbr. in ged. ccst gef. v. m. deßen anh. Ins. sub dato 6. Martÿ 1670 beede m. a. N° 2 notirt v. wird. dabeÿ gelaßen
Ergäntzung der Wittib abgegangenen unveränderten guths, Vermög Inventarÿ über deß verstorbenen seel. und der hinderbliebenen wittib einander in den Ehestand Zugebrachte Nahrung dh. mich unterschriebenen. Notm in A° 1712. auffgerichtet
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Wittib unverändert Vermögen. Sa. haußraths 58, Sa. Silbergeschirrs und geschmeids 18, Sa. Guldener Ring 17, Sa. baarschafft 4, Sa. Eigenthums ahne einer behaußung 90, Sa. der Schuld 75, Sa. Ergäntzung (362, abgang 126, restirt) 235, Summa summarum 499 lb
Der Vier Kinder und Erben unverändert Vätterl. Verlaßenschafft, Sa. haußrath 108, Sa. lähren faß 4, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 44, Sa. der goldenen Ring 6, Sa. der baarschafft 59, Sa. Eigenthümlichn ahe einer behaußung 125, Sa. der Ergäntzung (150, abgang 22,restirt) 427, Summa summarum 776 lb – Schulden 75 Nach deren Abzug 701 lb
Das Gemein Verändert und Theilbahr Guth, Sa. haußraths 13, Sa. Wein und Lähren faß 14, Sa. baarschafft 535, Summa summarum 563 lb – Sa. der Schulden 730, Die theilbare passiva übertrefen die theilbare Activ nahrung 167 lb

Les tenants et aboutissants des maisons voisines mentionnent que le propriétaire est le batelier Abraham von Gottesheim qui épouse en 1715 Susanne Reinhard, fille de la propriétaire Susanne Kern

Mariage, Saint-Guillaume (luth. f° 186-v n° 29)
1715. Mittwochs de, 27.t 9.br 1715 seind nach geschehener 2.mahligen außruffung Dominica 22. & 23. Trinit. in der Kirch Zu St Wilhelm ehelich eingesegnet worden Abraham von Gottesheim der ledige Schiffmann v burger allhier, Andreas von Gottesheim schiffmanns v burgers v. weiland Margaretha Branckin* ehl. Sohn v. Jfr Susanna Weiland Hans Melchior Reinharts des Schwartzbecken v burgers b Susannæ Kernin so noch lebet nachgelaßene eheliche tochter [unterzeichnet] Abraham Von Gottes heim als hoch Zeider, K. ist d. handzeichen der hochzeiterin (i 192)

Abraham von Gottesheim et Susanne Reinhard font dresser l’inventaire de leurs apports dans la maison qui appartient à la mère de l’épouse près du Puits des fous (Narrenbronnen)
1717 (29. 9.br), Not. Oelinger (J. Frédéric, 36 Not 3) n° 79
Inventarium und Beschreibung aller der Jenigen Haab vndt Nahrung so der Ehrsam vndt bescheidene Abraham Von Gottesheim Schiffmann Vndt die tugendsahme Susanna gebohrene Reinhardin beede Eheleuthe undt burgere alhier zu Straßburg einander in den Ehestand Zugebracht, Vndt Vermög auffgerichter Eheberedung sich vor ohnverändert Vorbehalten haben (…) So beschehen in der Königl. Statt Straßburg Montags den 29. 9.bris 1717.
In einer allhier Zu Straßburg beÿ dem sogenannten Narrenbronnen gelegenen vndt der Ehefraun Mutter eigenthümlich zuständigen behaußung sich volgender laßen befunden

Le batelier Abraham von Gottesheim meurt le 7 juin 1721 dans un accident de bateau. Il délaisse un enfant posthume. La masse propre à la veuve est de 130 livres. L’actif de la communauté s’élève à 179 livres et le passif à 469 livres.
1721 (5.7.), Not. Oelinger (J. Frédéric, 36 Not 5) n° 137
Inventarium und Beschreibung aller der Jenigen Haab undt Nahrung so Weÿl. der Ehrsam vndt bescheidene Abraham von Gottesheim geweßener Schiffer vndt burger allhier Zu Straßburg nach seinem den 7. Junÿ dieses lauffend. 1721. Jahrs durch erlittenen Schiffbruch aus dießer welt genommenen tödlichen ablebens Zeitlichen verlaßen, Welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren deß Ehren vnd vorgeachten Hern Christian Schotten Rothgerbers vnd Lederbereiters auch burgers allhier als geordnet und geschworenen Vogts deß annoch unter der Wittib Hertzen liegenden Kindt vnd ab intestato nachgelaßenen Erben fleißig inventirt undt ersucht durch die tugendsahme Fr. Susanna Gottesheimin gebohrner Reinhardtin die hinderlaßene wittib beÿständlich Herrn Daniel Stallen E. E. Zunfft der Äncker allhier Hauptkandts Ihres geschwornen Curatore (…) so beschehen in der Königl. Statt Straßburg Sambstags d. 5. Johann Anno 1721.

In einer allhier zu Straßburg in der vorstatt Crauttenaw ohnfern der Catharina brucken gelegenen der Wittib Mutter Eÿgenthümlich Zuständig. behaußung sich volgender maßen befund.
Ane Höltzen und Schreinwerck, In der Cammer A, Im obern haußöhren, In der Wohn Stuben
Ergäntzung der Wittib abganganen unveränderten Vermögens, vermög Inventarÿ zugebrachter Nahrung in Anno 1717 durch mich Notm. auffgerichtet
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Wittib Nahrung betreff. Sa. hausrath 16, Sa. Silber 1, Sa. Goldene Ring 2, Sa. baarschafft 2, Sa. Ergäntzung 56, Sa. Schuld 50, Summa summarum 130 lb
Die Theilbare Nahrung belangend, Sa. haußrath 51, Schiff und geschirr Zum Schiffahren 110, Silber 2, Eÿgenthumb ane einer hütt 15, Summa summarum 179 lb – Schulden 469 lb, In Compensatione 290 lb
(Hütten Abschatzung)

Susanne Reinhard se remarie en 1730 avec le musicien Jean David Schneider, fils du cordonnier Conrad Schneider : contrat de mariage, célébration
1730 (9.5.), Not. Hoffmann (Christophe Michel, 19 Not 75) n° 648
Eheberedung Zwischen dem Ehrenveste, und Kunstreichen H. Johann David Schneidern Ledigen Musicanten und burger alhier alß brauthigam ane einem
So dann der Ehren und Tugendsahmen Frauen Susannæ Gottesheimin gebohrener Reinhardin, weÿl. Hn Abraham Von Gottesheim gewesren Schiffmanns und burgers alhier nachgelaßener wittib alß hochzeiterin am andern theÿl
So beschehen Straßburg den 9. May Anno 1730. [unterzeichnet] S des hochzeiters handzeichen, o der Hochzeiterin handzeichen

Mariage, Saint-Guillaume (luth. f° 25 n° 8)
Mittwochs d. 21. Junÿ 1730 seind nach 2.mahliger ausrufung Domin. 1. & 2. Trinit. in der Kirch Zu St Wilhelm ehelich copulirt worden David Schneider der ledige Musicant v. b. Conrad Schneiders des Schuhmachers v. Burgers v. Maria Cleophe Ehrhardtin ehelicher Sohn vnd Frau Susanna Abraham von Gottesheim des Schifmans v. burgers nachgelaßene eheliche wittib gebohrne Reihardtin [unterzeichnet] bb handzeichen deß hochzeiters, S handzeichen der hochzeitein ( i 27)

Susanne Kern meurt en 1750 pensionnaire à l’hôpital en délaissant pour unique héritiers sa fille en premières noces Susanne Reinhard, femme du musicien et cordonnier Jean David Schneider. L’actif de la succession s’élève à 32 livres, le passif à 41 livres. La somme taillable se limite au capital de 200 livres versé à l’hôpital pour son entretien. Les capitaux irrecouvrables portant rente s’élèvent à 237 livres.

1750 (21.9.), Not. Dinckel (J. Raoul, 6 E 41, 373) n° 413
Inventarium über Weÿland der Tugendsahmen Frauen Susannä Etterin gebohrener Kernin auch Weÿland des Ehrengeachten Herrn Johann Etters, geweßenen Pferd Zollers und Pferdhändlers auch burgers allhier Zu Straßburg längst seeligen hinterlaßener Wittib, geweßener Pfründerin in allhießigem teutschen Mehrern Hospithal nun ebenmäßig seel. Verlaßenschafft, auffgerichtet Anno 1750. – als dieselbe Mittwochs den 16.ten dießes Monats Septembris dießes Zeitliche mit dem Ewigen Verwechßelt, nach solch Ihrem aus dießer Welth genommenen tödlichen hintritt Zeitlichen hinter sich verlaßen, Welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren der tugendsamen Frauen Susannä Schneiderin gebohrener Reinhardin, des Ehrengeachten herrn Johann David Schneiders, es Schuhmachers und Musici auch burgers allhier Ehefrauen der Abgeleibten seeligen in Erster Ehe mit auch Weÿland dem Ehrengeachten herrn Melchior Reinhard dem geweßenen Weißbecken und burgern allhier Längst seeligen ehelich erzeugter Tochter und ab intestato Verlaßener Universal Erbin, mit assistentz gedachtem Inres Ehevogts, ersucht (…) o beschehen in Straßburg auf Montag den 21.ten Septembris Anno 1750.

In dem allhießigen Teutschen Mehrern Hospital und der von der selig verstorbenen ingehabten Wohn Stub befunden worden wie folgt
Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. haußraths 31, Sa. Silbers 8, Sa. goldenen rings 12, Summa summarum 32 lb – Schulden 41 lb, In Vergleichung Passiv onus 8 lb
Demnach bestehet die Final und Beschluß summa dieses Inventarÿ allein in d* Pfrund, so die abgeleibte seelige in dem allhießigen teutschen Mehrern Hospital biß an Ihr Ende genoßen für halb guth Zum Verstall gerechnet 200 lb
Summa zweiffelhaffte Pfenningzinß hauptguths 237 lb

Susanne Kern veuve de Jean Etter vend la maison au cordonnier Abraham Frœreisen et à sa femme Anne Marie Scheubler

1732 (25.9.), Chambre des Contrats, vol. 606 f° 412-v
Fr. Susanna geb. Kernin weÿl. Johannes Oeder gewesten Pferdthändtlers hinterlassenen ihrer außag nach ohnbevögtigte wittib, beÿständlich Daniel Stamm visitatoris hißigen allmoßens
in gegensein Abraham Fröreißen des Schuemachers und deßen ehefrau Annæ Mariæ geb. Scheublerin
Eine Behausung höfflein und hoffstatt mit allen derselben gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden, Rechten und gerechtigkeiten in der Vorstatt Krauttenau beÿ dem Voglergärttlein, einseit neben Johann Jacob Eckard dem Schiffmann anderseit neben . hannß Georg Bilger dem Schuemacher hinten auff dem Blumen gießen – ihro als ein von ihrer Mutter seel. weÿl. Brigitta geb. Fritschin auch weÿl. Daniel Fischer gewesenen schiffmanns wittib prælegats: weiß erhaltenes guth – um 550 gulden

Abraham Frœreisen meurt en 1734 dans sa maison à la Krutenau près du puits des Fous en délaissant quatre enfants ou leurs représentants. Les experts estiment la maison à la somme de 300 livres. La masse propre à la veuve est de 451 livres. L’actif des héritiers et de la communauté s’élève à 111 livres, le passif à 496 livres

1734 (5.6.), Not. Pantrion (Jacques Christophe, 40 Not 65)
Inventarium und Beschreibung aller Haab vnd Nahrung, so weÿland der Ehrenhaffte Meister Abraham Fröreißen, geweßener Schumacher vnd burger alhier nunmehr seel. nach seinem den 12. Martÿ Jüngsthin aus dießem mühesamen leben genommenen tödlichen ableiben Zeitlichen verlaßen, welche auf freundliches ansuchen erfordern und begehren des abgeleibten seel. nach tod verlaßener Kind. vnd Erben wie auch dero respe. Ehe vnd vögte, wie solche ane folgendem folio benambßet, ersucht, durch die Ehren und tugendsame Fraw Annam Mariam Fröreißin gebohrne Schüblerin die hinderlaßene Wittib mit assistentz des Ehren vorgeacht vndt wohlachtbaren herrn Johann Daniel Höllbecks Kürschners vnd burgers alhier dero ane vogts statt erbettenen Curatoris honorarÿ – So beschehen Straßburg Sambstags den 5. Junÿ 1734.
Der abgeleibte Seelige hat ab intestato Zu Erben verlaßen wie folgt. 1. Weÿl. Isaac Fröreißens geweßenen Lebküchlers vnd burgers alhier seel. nach tod verlaßenes Söhnlein Nahmens Johann Fröreißen, als Enckel, deßen geschworner Vogt H Johann Martin Braun Paßmentirer vnd burger alhier so der Inventur nomine seines Curandi beÿgewohnt. 2. Fraw Catharinam Dennichen gebohrne Fröreißin, Johann Michel Dennichen Schreiners und burgers alhier geschiedene Fraw mit beÿstand Joh: Paul Späten, Gremppen vnd burgers alhie, 3. Fraw Christinam Dürrenbergerin gebohrne Fröreißin Johann Adam Dürrenbergers Paßmentirers vndt geweßenen burgers alhier verlaßene Fraw, dero Ehemann sich zu Baßel auffhält, mit assistentz Johann Kraußers Mahlers v: burgers alhier vnd dann 4. Meister Johann Michael Fröreißen, Hochfürstl. Würtenbergischen Hoffschuster Zu Ludwigsburg, so ohnverburgert in deßen Nahmen Herr Johann Adam Dürr E. E. Kleinen raths beÿsitzer, alß auß E. E. Kleinen raths mittel hierzu insonderheit verordneter Deputatus dießer Inventur beÿgewohnt, Alle 4 des abgeleibten seel: mit hievorgedachter seiner hinderlaßenn Wittwen ehelich erzeugte resp. Sohn, döchter und Enckel vnd ab intestato verlaßene Erben, welche aber dieße Verlaßenschafft anderer gestalten nicht dann cum beneficio legis et Inventarÿ angetretten, zum Bericht.
Eheberedungs Copeÿ

In einer alhie Zu Straßburg beÿ Narrenbronnen gelegenen vnd in dieße Verlaßenschafft gehöriger Behaußung ist befunden worden wie folgt
Eigenthum ane einer Behaußung. Item eine behaußung Höfflein vndt Hoffstatt, mit allen deroselben gebeuwen begriffen, weiten rechten Zugehörden und gerechtigkeiten gelegen alhier Zu Straßburg in der vorstatt Crautenau beÿ dem vogler gärtlein, eins. neben Johann Bilger, dem Schumacher, anderseit neben H Johann Jacob Eckerd dem Schiffmann vnd Senatori alhier hinden auff den Blumengießen stoßend, davon gehen Jährlichen 10. lb d Zinß dem Mehren Hospital alhier Jahrs auff den 25. 7.bris in Capital ablößig mit 250. lb Sonsten eigen, durch die Geschworne Werckmeistere alhier vermög überschickter Abschatzung vom 2. Junÿ 1734. über vorstehende Beschwerd annoch æstimirt vmb 50. lb. Vnd besagt über vorstehende behaußung ein teutscher Perg. Kauffbrieff mit der Cancelleÿ Contractstuben anhang. Insigel de dato d. 25. 7.bris 1732.
Ergäntzung der Wittib unveränderten Guths. Vermög Inventarÿ über deroselben in den Ehestand zugebrachte Nahrung durch weÿl. Herrn Joh: Philipp Schüblern Notm. sel. in Anno 1692. auffgerichtet hatt man derselben Zuergäntzen wie folgt
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Wittib unverändert Guth, Sa. haußraths 24, Sa. Silbers 1, Sa. guldenen Ring 8, Sa. der Schulden 37, Sa. der Ergäntzung 379, Summa summarum 451 lb
Dießem nach würd auch der Erben unverändert und das Theilbare Guth weilen die wittib auff die theilbar substantz tam active quam passive renuncirt vnder einem Titul beschrieben, Sa. haußraths 57, Sa. Silbers 13, Sa. Guldenen Rings 1, Sa. Eigenthums ane einer behaußung 50, Summa summarum 111 lb – Schulden 496 lb, Übertreffen also die vorhandene Passiva der Erben unveränderte und das theilbar Guth vmb 384 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 66 lb
Copia der Eheberedung (…) Geschehen den 16. Octobris Newen Calenders Anno 1691, Johann Philipp Schübler Notarius publicus juratus
Abschatzung dem 2. Junÿ 1734. Auff begehren weilandt deß achtbahre Meister Abraham freÿreÿßen deß geweßenen schumachers seel. hinder Laßnen fraw wittib und Erben, ist eine behausung alhier in der Statt Straßburg beÿm Narren bronen gelegen, ein seits Neben Johannes Bilger dem schumacher, ander seits Neben herrn rahthern Eckert hinden auf dem Blumen Gießen Stoßend welche behausung Stuben, Camer hauß Ehren worinen der herd und waßer Stein Zweÿ von dillen underschlagene Cammren, auff dem botten soltaten Cammer mit tillen underschlagen hauß Ehren und getrembter Keller sambt aller gerechtig Keidt wie solches turch die Statt Straßburg geschworne werckleuthe sich in der besichtigung befunden und Jetzigen Preÿß nach angeschlagen wirdt Vor und umb Sechß Hundert Gulten. bezeichnuß der Statt Straßburg geschwornen wërckleuthe, [unterzeichnet] Michael Ehrlacher Werck Meister deß Meinsters, Johann Jacob Biermeÿer Werck Meister deß Zimmerhof, Johann Peter Pflug werck Meister deß Mauer hoffs

Anne Marie Schübler hypothèque la maison au profit du passementier Jean Martin Braun

1739 (27.2.), Chambre des Contrats, vol. 613 f° 101
Fr. Anna Maria geb. Schüblerin weÿl. Abraham Fröreißen weißbeck mit beÿstand ihres Curatoris Johann Daniel Höllbeck des Kürßners
in gegensein Johann Martin Braun des Paßmentirers – schuldig seÿen 75 pfund
unterpfand, eine Behausung, höfflein und hoffstatt mit allen derselben gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden und gerechtigkeiten ahne der Vorstatt ahne Krauttenau beÿ dem Vogler: gärttlein, einseit neben Friedrich Ulrich dem schiffmann, anderseit neben Johann Georg Bilger dem schuhmacher, hinten auff den Blumengießen – als ein während ihrer Ehe am 25. Septembris 1732 erkaufft mithin in ihres ehemanns theilbare Verlaßenschafft gehörig ware, ihro aber nebst in sein verstorbenen Ehemanns sambtlichem übrigem vermögen zufolg vor H. Not. Jacob Christoph Pantrion am 25. hujus errichteten Cession von deßen erben tam active quam passive cedirt worden

Anne Marie Schübler hypothèque la maison au profit du cordonnier Jean Frédéric Rœderer

1741 (1.9.), Chambre des Contrats, vol. 615 f° 437
Fr. Anna Maria geb. Schublerin weÿl. Abraham Fröreißen des schuhmachers wittib mit beÿstand Daniel Hellbeck des kurßners
in gegensein H. Johann Friedrich Röderers des goldarbeiters – schuldig seÿe 25 pfund
unterpfand, eine behausung, hoff und hoffstatt ane der Vorstadt Krautenau beÿm Narren bronnen, einseit neben Friedrich Ulrich dem schiffmann, anderseit neben Johann Georg Bilger dem schuhmacher, hinten auff den blumengießen

Anne Marie Schübler meurt en 1742. Les experts estiment la maison 350 livres. L’actif de la succession s’élève à 422 livres, le passif à 404 livres.
1742 (11.7.), Not. Lichtenberger (Jean Frédéric, 6 E 41, 310) n° 246
Inventarium über Weÿl. der Ehren: und Tugendbegabten Frauen Annæ Mariæ Fröreißin, gebohrner Schüblerin auch w. des Ehren: und Vorgeachten Meister Abraham Fröreißens, geweßenen Schuhmachers und burgers allhier zu Straßburg, längst seel. hinterbliebener Wittib, nun auch seel. Verlaßenschafft, auffgerichtet Anno 1742. – nach dem dieselbe den 10.ten Junÿ dießes lauffenden 1742.sten Jahrs Von dem lieben Gott aus dießer Welt seelig abgefordert worden, hie zeitlichen verlaßen – So beschehen in der Königlichen Statt Straßburg, auff Mittwoch, den 11. Julÿ Anno 1742.
Die verstorbene Frau seelige hat per Testamentum Zu Erben verlaßen, wie folgt. 1. Weÿl. Meister Isaac Fröreißens, geweßenen Lebküchlers und burgers alhier, Ihres Verstorbenen ältisten Sohns seel. mit auch weÿl. Frauen Cleophe gebohrner Wolffin ehelich erziehlten Sohn, nahmens Johann Fröreißen, den ledigen in der Frembde sich befindenden Peruquenmacher, deßen geschworner Vogt Herr Johann Martin Braun, der Paßmentirer und burger alhier, allweilen aber derselbe dießer Inventur nicht in Persohn abwarten können alß ist in seinem Nahmen hiebeÿ erschienen Herr Johann Friderich Reinthaler des Peruquenmachers und burger allhier, welcher dessen Interesse hiebeÿ observirte. 2. Frau Catharinam Dennichin gebohrne Fröreißin, weÿl. Mstr Johann Michael Dennichen, geweßenen Schreiners und burgers alhier seel. hinterlaßener Wittib Ihre ältiste tochter, so mit Assistentz H. Johann Friderich Röderers vornehmen Jubelirers und Goldarbeiters auch burgers allhier dem Geschäfft in Persohn abwartete, 3. Frau Christinam Dürrenbergerin gebohrne Fröreißin, weÿl. Johann Adam Dürrenbergers, geweßenen Paßmentirers undt burgers alhier seel. hinterbliebene Wittib, Ihre jüngere tochter, mit beÿstand Herrn Johann Friderich Seÿlers des Ballmeisters und Burgers allhier dem Geschäfft persönlich beÿgewohnt, und dann 4. H. Johann Michael Fröreißen, hochfürstl. Würtenbergischen Hoff Schuhmacher Zu Stuttgard, Ihren Jüngern Sohn, welcher würckl. dem Geschäfft persönlichen beÿgewohnt, Allewilen aber derselbe allhier ohnverburgert, Als hat in seinem Nahmen dem Geschäfft ferner beÿgewohnt S. T. H. Johann Philipp Richßhoffer, Vornehmer Handelsmann und E: E: Großen Raths alter: auch E: E: Kleinen Raths Jetziger wohlmeritirter beÿsitzer, als aus Ehrengedachten Kleinen Raths alter: auch E. E. Kleinen Rats Jetziger wohlmeritirter Beÿsitzer, alß auß Ehrengedachten Kleinen Raths mittel (…) in specie abgerodneter Herr Deputatus. Dießer Hr Johann Michael Fröreißen den Sohn, wie auch obgedachten Johann Fröreißen den Enckel aber allein in die Legitimam,in alles übrige aber so nach abzug solcher Legitima auch der Verordneten Præ et Legaten annoch übrig bleiben wird, obgedachte Frau Dennichin und Frau Dürrenbergerin sie beede Töchtere. Allso alle Vier der Abgeleibten Frauen seel. mit eingangs gedachtem Ihrem längst seel. Ehemann ehelich erzeugte noch lebede zwo töchtere und einen Sohn, wie auch des Verstorbenen Sohns seel. hinterlaßene, Sohn, dißorths Enckel und per Testamentum zu ohngleichen portionen und Antheilern Verlaßene Erben.

In einer allhier Zu Straßburg und deren Vorstatt Crautenau beÿ dem Vogler Gärthlein und Narren Bronnen gelegenen, in dieße Verlaßenschafft gehörigen und hernach beschriebenen Behaußung befunden worden wie folgt
Eigenthumb ane einer Behaußung. Eine Behaußung, höfflein vndt hoffstatt mit allen deroselben Gebäuen, Begriffen, Weithen, Rechten, Zugehördten und Gerechtigkeiten, gelegen allhier Zu Straßburg, in der Vorstatt Crautenau beÿ dem Vogler Gärthlein, einseith neben Johann Bilger, dem Schumacher, anderseith neben Hn Johann Jacob Eckard dem Schiffmann, hinden auff den Blumengießen stoßend, so außer der hernach unter denen passivis befindlichen darauff hafftenden Capitalien freÿ, ledig und eigen, und durch die (Werckmeistere) vermög deroselben ad Conceptum geliefferter schrifftlicher Abschatzung vom 4. Julÿ 1742 angeschlagen, Vor und umb 700 gulden oder 350. lb. Darüber besagt ein teutscher pergamentener Kauffbrieff mit allhiesiger Cantzleÿ Contractstuben gefertigt und mit deroselben anhangendem Insigel Verwahret datirt den 25. Septembris 1732.
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Sa. haußraths 41, Sa. Eigenthums ane einer behaußung 350, Sa. Activ Schulden 31, Summa summarum 422 lb – Schulden 404 lb, bleibt 18 lb
Abschatzung den 4. Julÿ 1742. Auff begehren wielland der achtbarhen und bescheidenen fraw anna Maria freÿeißen sel. hinderlaßene Erben ist eine behausung allhier in der Statt Straßburg beÿ dem Naren bronen wo der fux den Enten Prädigt gelegen ein seitß Neben frittrich ulrich dem Eltern anderseits Neben hanß Görg Bilger dem schumacher hinden auff dem blumen gießen stoßent welche behausung unden ein gangß die soldaten Cammer daß hauß Ehren geträmbter Keller Kleiner hoff oben ihm Ersten und Zweÿten Stock ein stuben und daß hauß Ehren darinn der herdt Zweÿ alte höltzre gäng, warüber ein altertach Stull mit einer besetzten bienen daß tach mit ein fachen Zieglen belegt Zweÿ höltzre gebell sambt aller gerechtig Keidt wie solches turch der Statt Straßburg geschwornen werck Meister sich in der besichtigung befunden und Jetzigen Preÿß nach angeschlagen wirtdt Vor und Umb Sieben hundert Gulten, bezeichnuß der Statt Straßburg geschwornen wërck Meister, [unterzeichnet] Johann Peter Pflug Statt Lohner, Michael Ehrlacher Werck Meister deß Meinsters, Johann Jacob Biermeÿer Werck Meister deß Zimmerhoffs

Catherine Frœreisen, veuve du menuisier Michel Dennichen, rachète les parts de la maison et en devient seule propriétaire. L’acte de cession est suivi de la vente passée le même jour devant le même notaire par Catherine Frœreisen au profit de Jean Jacques Kiessel.

1744 (27.1.), Not. Lichtenberger (Jean Frédéric, 6 E 41, 310) Joint du n° 246 du 11 juil. 1742
Zuwißen seÿe hiermit daß vor mir unterschriebenenem, alß zu weÿl. Frauen Annæ Mariæ Fröreißin, gebohrner Schüblerin auch Weÿl. Mstr. Abraham Fröreißens, geweßenen Schuhmachers und burgers allhier zu Straßburg, längst seel. hinterbliebener Wittib, nun auch seel. Verlaßenschafft Inventation et Separation adhibirtem Notario persönlich kommen und erschienen herr Johann Martin Braun, der Paßmentirer und burger alhier, als geschwohrener Vogt Johann Fröreißens, des ledigen in der Frembde sich befindenden Peruquenmachers, Ferner Frau Christina Dürrenbergerin gebohrene Fröreißin, mit beÿstand Meister Johann Frantz Laurhoß, des Schuhmachers und burgers allhier, Ihres hierzu in specie erbettenen Assistenten So dann Herr Johann Jacob Röderer, der Schuhmacher und Burger allhier, alß (…) Mandatarius Hn Johann Michael Fröreißens, hochfürstlich Würtenbergischen Hoff Schuhmachers Zu Stuttgard wohnhaft
haben in Gegensein Frauen Catharinæ Dennichin gebohrener Fröreißin, weÿl. Mstr Johann Michael Dennichen, geweßten Schreiners und burgers amlhier seel. hinterbliebener Wittib, angezeigt und bekandt, daß Sie rep. proprio, Curatorio und Mandatorio nomine
Ihre Antheiler ane der in obgedachter Fr. Annæ Mariæ Fröreißin gebohrner Schüblerin seel. Verlaßenschafft gehörigen allhier Zu Straßburg in der Vorstatt Crautenau beÿ dem Vogler Gärthlein, einseith neben Johann Bilger, dem Schumacher, anderseith neben Hn Johann Jacob Eckerd dem Schiffmann, gelegener, hinden auff den Blumengießen stoßender behaußung, höfflein und hoffstatt mit allen übrigen deroselben Gebäuen, Begriffen, Weithen, Rechten, Zugehördten und Gerechtigkeiten, in ohnvertheiltem Erbe Eigenthümlich cediren und überlaßen wollen, cediren und überlaßen, das gantz hauß Vor freÿ, ledig und eigen Zu 950 Gulden hießig Current geld gerechnet – So beschehen zu Straßburg auff Montag den 27. Januarÿ Anno 1744.
(suivi de la vente passée le même jour devant le &nao& au profit de Jean Jacques Kiessel)

Catherine Frœreisen épouse en 1718 le menuisier Michel Dennichen, fils du menuisier du même nom : contrat de mariage, célébration

1718 (19.3.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 73) n° 44
Eheberedung Zwischen dem Ehrenachtbahren vnd bescheidenen M. Michael Dennichen dem Jüngern Schreiner, des Ehren und vorgeachten H Michael Dennichen auch Schreiner und burgers allhier Ehelichem Sohn, beÿständlich gedachten seines Vatters
vnd der Viel Ehr: und tugendsahmen Jgfr. Catharinæ Fröreißin, des Ehren und Wohlvorgeacht. H. Abrahamb Fröreißen und burgers zu ged. Straßb. Ehelich erzeugter tochter mit beÿstand gemelten Ihres Vatters
Act. Straßb. Donnerstags d. 19. Martÿ 1718. [unterzeichnet] Michel Denechen als hochzeiter, Catharina Fröreisin als hoch zieter

Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 160 n° 4)
Mittwoch den 4. Maj 1718. seind nach Zweÿmahliger ordentlichen Außrufffung in der Evangelischen Pfarrkirch Zu St. Nicol. in Straßburg ehelich copulirt vnd eingesegnet worden Michael Dänichen, der ledige Schreiner Vnd burger alhier Michael Dänichen des Schreinere vnd burgers alhier ehel. Sohn v,d Jfr. Catharina Froereißin, Abraham Fröreißen deß Schuhmachers vndt burgers allhier Eheliche tochter, welches bezeugen [unterzeichnet] Michel denichen als hochzeider, Catharina Fröresin als hochzeiterib (i 164)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans la maison qui appartient aux parents du marié rue Sainte-Barbe
1719 (3.1.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 2) n° 61 (57)
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen haab und Nahrung so der Ehrsahm vnd bescheidene Mr Michael Dennichen Jun. Schreiner, vnd die Ehren und Tugendsahme frau Catharina gebohrne Fröreißin beede Eheleuthe vnd burgere allhier zu Straßburg, einander in Ihren ohnlängst angetrettenen Ehestand zugebracht vnd sich deren Jeedes nach anzeig Ihres mit einander auffgerichteten Eheberedung vorbehalten haben (…) Actum in der Königlichen Statt Straßburg in persönlicher gegenwarth beederseits Eheleuth geliebter Eltern Dienstags d. 3. Januarÿ 1719.
In einer allhier Zu Straßburg ane der Barbara gaß gelegenen und deß Ehemanns Eltern eigenthümlich zuständiger behaußung sich folgender masen befunden

Michel Dennichen et Catherine Frœreisen font dresser un inventaire pour cause de dettes dans la maison face à l’auberge au Corbeau (propriété des parents de l’épouse). La masse propre à la femme est de 201 livres. L’actif du mari et de la communauté s’élève à 184 livres, le passif à 194 livres.
1732 (30.5.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 19) n° 751 (710)
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab und Nahrung, so der Ehrsam und bescheidene Mr Michael Dennichen der schreiner und frau Catharina gebohrene Fröreißin beede Eheleuthe und burgere allhier Zu Straßburg, dermahlen active besitzen und hiengegen wiederumb passive zu bezahlen haben, welche Nahrung, auff Ihr der Ehefrauen selbiges ansuchen erfordern und begehren, beÿständlichen Mr Johann Dietzen, des Schneiders, ihres erbettenen noch nicht geschworneen, jedoch aber Von Ihro Herrlichkeit dem Regieenden Hn Ammeister Zu diesem geschäfft erlaubten Curatoris ad lites (…) Actum und in gegenwart des Ehemanns selbsten Straßburg den 30. May et 4. Junÿ Anno 1732.
Copia der Eheberedung

In einer allhier Zue Straßburg theils gegen dem Rappen über beÿ der schindbruck theils aber im Metzgergiesen gelegenen behausung befunden worden wie volgt
Holtz und Werckzeug Zum Schreiner handwerck gehörig
Ergäntzung der Ehefrauen abgangenen unveränderten Vermögen. Nach besag Inventarÿ illatorum durch mich Notarium in anno 1719 auffgerichtet
Series rubricarum. Der Ehefrauen Vermögen, Sa. 51, Sa.Silbers 12 ß, Sa. Schuld 25, Sa. Ergäntzung 125, Summa summarum 201 lb
Der Ehemanns vnd theilbahre Nahrung betr. Sa. haußraths 89, Sa. Werckzeug Zul Schreiner handwerck gehörig 74, Sa. Silbers 8, Sa. Schulden 12, Summa summarum 184 lb – Schulden 194, In Compensatione 9 lb

Les Conseillers et les Vingt-et-Un émettent un avis favorable à l’admission de Michel Dennichen à l’hôpital. Il a une fracture du fémur, des jambes enflées et une mauvaise vue. Il meurt quelques mois plus tard, les préposés de la Taille exemptent la veuve de faire dresser un inventaire
1741 Conseillers et XXI (1 R 224)
(p. 150) Montag d. 6. Februarÿ 1741 – Michel Dännigen Wird vor sein lebenlang in den Spithal auffgenommen.
Römer Nomine Michel Dännigen des hiesigen burgers und Schreiners, producirt unterthäniges Memoriale und Bitten sambt Beÿlagen Sub Lit. A is D inclusive, umb lebtägige Reception in den Mehrern Hospital, handelt inhalts.
Ist Erkandt, Wird Implorant als 65.er armer mit einen sehr großen und höchst beschwerlichen Leisten: bruch Wie auch geschwollenen S. R. beinen und flecken in den augen, nach außweisung des Von Hn Dre Martzolff ertheilten Attestati, behaffter burger an die Hh. Pfleger des Spitals umb selbigen darin auffnehmen undt lebtägig darinnen verpflegen Zu laßen Verwiesen.
Deputati H. Meinicken und H. Juncker

1741, Livres de la Taille (VII 1179) f° 88-v
Mont. den 24° dito [Julÿ] Weÿl. Michael Dennichen des Schneiders Wittib mit beÿstand Johann Philipp Bucken des Schreiners bittet umb befreÿung der Inventur in deme derselbe im Spithal gestorben und nichts hinderlaßen. Erkannt aus Armuht willfahrt.

Catherine Frœreisen veuve de Michel Dennichen vend la maison au passementier Jean Jacques Kiessel.

1744 (28.3.), Chambre des Contrats, vol. 618 f° 162
Fr. Catharina geb. Fröreißin weÿl. Michael Dennich des schreiners wittib mit beÿstand H. Friedrich Röderers des goldarbeiters
in gegensein Johann Jacob Kießel des Paßmentirers
eine behausung, höfflein und hoffstatt mit allen deroselben begriffen, weithen, zugehörden und rechten in der Vorstatt Crautenau beÿ dem Vogler gärtlein einseit neben Johannes Bilger dem schuhmacher, anderseit neben Johann Jacob Eckart dem schiffmann, hinten auff den blumengießen – theils als ein elterliches erb: theils als von ihren miterben ihro in mütterliches erb cedirtes guth – um 75 pfund capital beladen, geschehen um 400 pfund

Fille de Georges Louis Bapst de Bolsenheim, lieutenant d’infanterie dans les troupes de Wurtemberg et de sa femme Reine Ursule Faber, Marie Elisabeth Bapst de Bolsenheim native de Hohentwiel (près du lac de Constance) épouse en 1715 le passementier Jean Jacques Kiessel, fils du messager trompette Jean Jacques Kiessel et d’Anne Marguerite Jung : contrat de mariage, célébration

1715 (10. Martÿ), Not. Rohr (Daniel, 46 Not 60) n° 786
Eheberedung Zwischen Herrn Johann Jacob Kießel leedigem Paßmentierer, Herrn Johann Jacob Kießel, Statt Trompeter Einspänniger vnd burgers allhier Zu Straßburg mit weÿl. Frawen Anna Margaretha gebohrner Jungin seel. ehelich erzeugtem Sohn als dem hochzeiter, beÿständlich vorgedachts seines Herrn Vattern vndt Herrn Friderich Benner bedientens beÿ hochlöblichem Collegio Sanitatis allhier deßelben vogts, ane Einem
So dann Jgfr. Mariæ Elisabethæ Pabstin, weÿl. S. Tit. Herrn Geörg Ludwig Pabst von Boltzenheim geweßenen Wohlverordneten Lieutenants vnder Ihro hochfürstlichen dhlt. Zu Württenberg Trouppen Zu fuß in Hoheweÿl, mit auch weÿl. Tit. frawen Regina Ursula gebohrner Faberin, beede nunmehr seel. ehelich erzeugten tochter, als der Jgfr. hochzeiterin mit assistentz Tit. Herrn Friderich Theobald Sahler Jur: Pract; vnd beÿ der freÿ ohnmittelbahren Ritterschafft im vndern Elsaß Procurat : ordinarÿ und herrn Johann Scheüren fastenspeishändlers der Jgfr. hochzeiterin Schwagers beeder burgere allhier, andern theils
Actum Straßburg Sontags den 10. Martÿ A° 1715. [unterzeichnet] Johann jacob Küssell als Hochzeiter beken Wie for stet, x der Jgft. Hochzeiterin handzeichen

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 270, n° 1163)
1715. Mittwoch den 8. ejusdem [Maÿ] ist nach 2.mahl. Proclamation ehelich copulirt worden Johann Jacob Küßel der ledige Paßmentmacher,Johann Jacob Küßel der Statt Trompeters ehl. Sohn, mit J. Maria Elisabetha weÿl. Herrn Georg Ludwig Papst von Bolßenheim geweßenen Lieutenants Zu fuß under denen Hochfürstl. Würtenb. Truppen Zu Fuß Hinterl. ehl. tochter [unterzeichnet] Johann Jacob Küßel als hoch Zeÿtter , + der hochz. handzeichen (i 269, procl. Saint-Thomas f° 147 n° 850 i 149)

Marie Elisabeth Bapst fait dresser un état de fortune pour accéder à la bourgeoisie

1715 (30. Jan.), Not. Oesinger (Jean Adam, 39 Not 43)
Vermögen Schein Jungfrawen Mariä Elisabethä Papstin von Hohwiehl gebürtig
Verzeichnuß Derjenigen Nahrung Welche Jungfraw Maria Elisabetha gebohrne Papstin von Hohwiehl gebürthig, dermahlen eigenthümlichen besitzet, und Weilen Sie Vorhabens ist, beÿ allhießigem hochlöbl. Magistrat umb erlangung deß burgerrechtens unterthänig ansuchung Zu thun (…)
Summa 660 lb, Sigl. Straßburg den 30. Januarÿ Anno 1715.

Fille du lieutenant Georges Louis Bapst, Marie Elisabeth Bapst native de Hohentwiel acquiert le droit de bourgeoisie par son mari.
1715, 4° Livre de bourgeoisie p. 813
Maria Elisabeth Pabstin Von Hohenwiel Weÿl. H. Joh: Georg Ludwig Pabst, gew. Lieutenant Tochter Empf. das burgerrecht Von Ihrem Mann Jacob Kiessel p. 2. Gold fl. 16 ß Wird Zum Spiegel dienen. P. d. 17. Dito [Junÿ] 1715.

Marie Elisabeth Pabst femme du passementier Jean Jacques Kiessel meurt en 1744 en délaissant une fille. Les experts estiment la maison 350 livres. La masse propre au veuf est de 47 livres, celle propre aux héritiers de 126 livres. L’actif de la communauté s’élève à 364 livres, le passif à 260 livres

1745 (28.1.), Not. Koch (Matthias, 6 E 41, 476) n° 279
Inventarium über Weÿl. der Ehren und tugendsahmen fr. Mariæ Elisabethæ Kießelin geb. Pabstin, des Ehrengeachten H. Joh: Jacob Kießel, des Paßmentirers v. b allh. Zu Straßb. geweßener Ehefr. nunmehr seel. Verl. auffgerichtet Anno 1745. – nach ihrem d. 12. 9.br: des nechsthin gelegten 1744.ten Jahrs beschehenen töfl. ableiben hie Zeitl. verlaßen (…) So geschehen in der Königl. Statt Straßburg auff Donnerstag d. 28. Januar: A° 1745.
Bericht gegenwärtige Verl. Es haben Zwar beede durch den Zeitl. todt getrennte Eheleuthe Zur Zeit ihrer verheurathung einen Ehe contract mit einander auffgerichtet, und un demselben § 3.tio beederseits in die Ehe gebrachtes: und wehrend. Ehe erebendes Guth Vor unverändert vorbehalten, auch dabeÿ bedungen, daß beedrseits in die Ehe gebrachtes Vermögen bald nach vollzogener Copulation ordnungs mäßig inventirt und æstimirt werden solle, deßen aber ohngeachtet hätten sie, nach des hinterbliebenen Wbrs gegebenen bericht, ein solches nicht bewerckstelliget (…)
Die Verstorbene seel: hat ab intestato Zur Einzigen Erbin verlaßen die Ehren und Tugendsame Jungfrau Juliana Salome Kießelin so bereits 26. Jahr alt v. ohnverburgert, Welche mit beÿstand des Ehren v vorgeachte, H. Josias Christoph Kießels, des Sattlers und burgers allhier ihres erbettenen Assitenten beÿ dem geschäfft in Persohn erschienen.

Eigenthum ane einer behaußung. Neml. eine behaußung, höffl. v. Hoffstatt mit allen deroselben begriffen, weiten, Zugehörden und rechten, allh. in d. vorstatt Crautenau beÿ dem Vogler Gärtlein, Einseith neben Joh: Bilger dem Schuh M. and.seith neben Friderich Ulrich, dem Schiff M. hinten auff den Blumengießen stoßend, gelegen, außer dem hernach unter denen passivis befindl. darauff hafftenden Capital freÿ, leedig v eigen, v. dh. (die Werckmeistere) zufolg d° Zu dem Concept geliefferten schrifftl. Abschatzung d. d. 22. Jan. 1745. angeschlagen word. pro 700 fl. od. 350. lb. Darüber bes. i. deutsch. perg. Kauffbr. m. d. St. Straßb. anh. Ins. verw. in allhies. C. C. stub gef. datirt d. 28. Mart. A° 1744. Ferner i. dasel. deutsch. perg. Kauffbr. m. besagtem Ins. verw. datirt d. 25. 7.bris A° 1732.
Copia der Eheberedung (…) Sonntags de, 10. Martii Anno 1715. Daniel Rohr, Nots.
Copia Testamenti nuncupativi. 1715. (…) den 11. Martii, persönlich kommen und erschienen Herr Johann Jacob Kießel, Paßmentirer und beneben ihme die Viel Ehren und tugendreiche Jungfer Maria Elisabetha Pabstin Von Boltzenheim beede Verlobte hochzeitliche Persohnen und burgere allhier – Daniel Rohr, Nots.
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Des Wittibers eigenthüm. Vermögen, Sa. Hausraths 2, – Sa. Schuld 50 lb, Compensando 47 lb
Diesemnach wird auch der Erbin eigenthüm. Nahrung beschrieben, Sa. haußraths 7, Sa. Goldenen o. 2, Sa. Gülth von liegenden güthern 42, Sa. Schuld 50: Ergäntzung (Anna Maria Scheurin geb. Pabstin Joh: Scheur des Jüngern fastenspeishändlers und burgers allh. gewes. Ehefr. seel. nach ihres Ehemanns nun auch seel. absterben erhalten) 25, Summa summarum 126 lb
Endlichen wird auch das gemein Verantwortung theilbar Guth beschrieben, Sa. Haußraths 7, Sa. Werckzeug Zum Paßmentirer handl. gehörig 7, Sa. Eigenthum ane einer behaußung 350, Summa summarum 364 lb – Schulden 260 lb, Compensando 104 lb
Beschluß und Verstallungs summa 183 lb
Abschatzung den 22. Januarÿ 1745. Auff begehren deß achtbaren und bescheidenen Meister Jackob Kießell deß Basmeëntmachers ist eine behausung allhier in der Statt Straßburg beÿm naren brunen gelegen ein seitß Neben ulrich frittrich dem schiffmann, anderseiths an Meister Hannß Jörg Bilger dem schumacher Stoßent hinden auff den Blumen gießen welche behausung unden ein gangß daß hauß Ehren rechterhandt die soldaten Cammer mit diellen Zugeschlagen ein Kleiner geträmter Keller und höffell oben dar über ihm Ersten und Zweiten stock ein Stuben hauß Ehren darinnen der herdt ein Kleine Camer war über ein alter dach stull daß tach mit einfachen Ziglen belegt Zweÿ alte höltzer gëbell sambt aller gerechtig Keit wie solches turch der Statt Straßburg geschwornen wërck Meistere sich in der besichtigung befunden und Jetzigem Preÿse nach an geschlagen wierdt Vor und Umb Sieben hundert Gulden, bezeichnuß der Statt Straßburg geschwornen wërck Meistere, [unterzeichnet] Pflug Statt Lohner, Michael Ehrlacher Werck Meister deß Meinsters, Johann Jacob Biermeÿer Werck Meister deß Zimmerhoffs

Le passementier Jean Jacques Kiessel meurt en 1750 en délaissant une fille. Les experts estiment la maison 300 livres. L’actif de la succession s’élève à 372 livres, le passif à 165 livres.

1750 (5.2.), Not. Koch (Matthias, 6 E 41, 484) n° 433
Inventarium über Weÿland Herrn Johann Jacob Kießel, geweßenen Paßmentirers und burgers Zu Straßburg nunmehr seel. Verlaßenschafft, auffgerichtet Anno 1750. – nach seinem d. 8.ten Januarÿ dieses lauffenden 1750.t Jahrs beschehenen tödl. Ableiben hie Zeitlichen verlaßen (…) So geschehen in der Königlichen Statt Straßburg& Donnerstags den 5.ten Februarÿ Anno 1750.
Der Verstorbene seel: hat ab intestato Zur seiner einzigen Erbin verlaßen Jungfrau Julianam Salome Kießelin Majorennis und dem geschäfft beÿständ. Herrn Johann Daniel Kolben des Handelsmanns und burgers allhier in Persohn abgewartet, Des Verstorbenen seel. mit weÿl. frauen Maria Elisabetha gebohrner Bäpstin seel. ehel. erzeugter Tochter

In einer allhier Zu Straßburg ohnfern dem Weÿßenhauß gelegenen hiehero eigen Behausung ist befunden als folgt
Eigenthum ane einer behaußung. Neml. eine Behaußung, Höfflein v. Hoffstatt, mit allen deroselben begriffen, Weiten, Zugehörden und Rechten, allhier in d. Vorstatt Crautenau beÿ dem Vogler Gärtlein, 1. s. neben Hr. N. Dambach dem Metzger v. Burger allhie, 2. s. neben Friderich Ulrich, dem Schiffmann hinten auff den Blumen Gießen stoßend, gelegen, so freÿ, leedig und eigen, und durch (die Werckmeistere) zufolg dero Zu dem Concept geliefferten schrifftlichen Abschatzung de dato d. 3. febr: 1750. angeschlagen word. pro 600 fl. oder 300. lb. Darüber besagt ein teutscher pergamenter Kauffbrieff mit der Statt Straßburg anhangenden Inneisgel verwahret. in allhies. C: C : Stub gefertiget datiret d. 28. Martÿ Anno 1744. Ferner ein daselbst teutscher pergamenter Kauffbrieff mit besagtem Insiegel verwahret, datirt den 25. 7.bris Anno 1732.
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Sa. haußraths 25, , Sa. Werckzeug Zum Paßmentirer handl. gehörig 6, Sa. Silbers 7 ß, Sa. Eigenthum ane einer behaußung 300, sss Gülth von liegenden güthern 42, Summa summarum 372 lb – Schulden 165 lb, Nach deren Abzug 208 lb
Abschatzung Vom 3. Januarÿ 1750. Auff begehren Weÿland Johann Jacob Kißels des gewesenen baßmentirers seel. hinterlaßene Erben, Ist eine Behaußung allhier in der Statt Straßburg in der Krautenaw wo der fuchs den Endten Predigt, Einseit neben N. Dambach dem Metzger, anderseit neben Friderich Ulrich und hinten auff den Blumen Gießen stoßend, gelegen Neben dem Eingang ist die Soldaten Kammer, auff dem Ersten stockh ist eine Stube, und Haußöhren, auch Zugleich die Kuchen, auff den Zweÿten Stockh ist eine stube, ein Kämmerlein und ein haußöhren, welches gleichfalls die Küchen, darüber ist der tachstuhl, so mit breit ziegeln einfach gedeckt, worunter Zweÿ besetzte Kämmerlein, Im höffel ist auch ein geträhmtes Kellerlein. Von uns der unterschriebenen der Statt Straßburg geschwohrnen Werckmeistern, ach Vorher beschehener besichtigung mit aller Ihrer Gerechtigkeit dem Jetzigen Werth nach æstimirt und angeschlagen Worden, Vor und umb Sechs hundert Gulden [unterzeichnet] Johann Jacob Biermeÿer Statt Lohner, Ehrlacher Werck Meister deß Meinsters, Werner Werckmeister

La maison revient à l’unique héritière Julienne Salomé Kiessel qui épouse en 1750 le marchand Jean Nicolas Claus, fils du perruquier Jean Nicolas Claus

Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 102 n° 14)
1750. Mittw. den 9. Sept. sind nach Zweÿmahl Vorher geschehener Proclamation in der Evangelischen Pfarrkirche Zu S Nicolai un den Stand der H. Ehe eingesegnet Worden H Johann Niclaus Claus der ledige Kauffmann und burger allhie weÿl. H. Johann Niclaus Claus, geweßenen Perruquen Machers und burgers allhier Hinterlassener ehel. Sohn und Jungfr. Juliana Salome Kieselin weÿl. Johann Jacob Kißel geweßenen Paßmentierers und burgers allhier hinterlassene ehel. Tochter [unterzeichnet] Johan Niclauß Clauß alß hauß Zeiter, + der hochzeiterin handzeichen (i 104)

Jean Nicolas Claus et Julienne Salomé Kiessel hypothèquent la maison au profit du médecin et chanoine Georges Henri Eisenmann

1750 (5.10.), Chambre des Contrats, vol. 624 f° 502-v
H. Johann Nicolaus Clauß der handelsmann und Fr. Juliana Salome geb. Kießelin mit beÿstand H. Dr Marbach und H. Eckel beede EE. kleinen Raths beÿsitzer
in gegensein H. Georg Heinrich Eisenmann Med. D. et Prof. auch Capituli Thomani Canonici – schuldig seÿen 150 pfund
unterpfand, eine behausung, höfflein und hoffstatt in der Vorstatt Krautenau beÿ dem Vogler: gärtlein, einseit neben N. Dambach dem metzger, anderseit neben Friedrich Ulrich dem schiffmann hinten auff den Blumengießen

Jean Nicolas Claus et Julienne Salomé Kiessel hypothèquent la maison au profit des enfants mineurs du médecin Jean Samuel Silberrad

1751 (23.10.), Chambre des Contrats, vol. 625 n° 523-v
Johann Nicolaus Clauß der tabachändler und Juliana geb. Kieselin mit beÿstand H. Rathh. Reiß und H. Eckel beede EE. kleinen Raths beÿsitzer
in gegensein H. Johann Thomas Römer E.E. großen Raths advocati und procuratorÿ ordinarÿ als vogts weÿl. H. Johann Samuel Silberrad Med. Doct. und Practici zweÿ jüngsten Kinder Johann und Johann Balthasar – schuldig seÿen 250 pfund
unterpfand, erstlich eine behausung, höfflein und hoffstatt in der vorstatt Krautenau beÿ dem Vogler: gärtlein, einseit neben N. Dambach dem metzger, anderseit neben Friedrich Ulrich dem schiffmann, hinten auff den Blumen gießen
und ein gültgut zu Pfulgrießen

Jean Nicolas Claus et Julienne Salomé Kiessel hypothèquent la maison au profit de Jean Christophe Spielmann

1754 (20.7.), Chambre des Contrats, vol. 628 f° 333-v
Johann Nicolaus Clauß der tabacfabricant und Juliana Salome geb. Kißlerin mit beÿstand H. Decarÿ und H. Busch beede E.E. Kleinen Raths beÿsitzer
in gegensein H. Johann Christoph Spielmann – schuldig seÿen 200 pfund
unterpfand, eine behausung, höffllein mit allen derselben begriffen und rechten in der Vorstadt Krautenau beÿ dem Vogler gärtlein, einseit neben Christoph Dambach dem metzger, anderseit neben Johann Friedrich Ulrich dem schiffmann, hinten auff den Blumengießen

Simon Rœssler acquiert la maison le 13 mai 1760 (voir la vente suivante) sans doute par enchère judiciaire. Fils du cultivateur Martin Rœssler d’Eger en Bohême (aujourd’hui Cheb), Simon Roessler épouse en 1745 Marguerite Herrmann, fille du fabricant de pâtés Jean Herrmann : contrat de mariage, célébration

1745 (9.8.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 77) n° 1093
Eheberedung – persönlich kommen und erschienen seind der Ehrsame Simon Rößler, leediger Zimmergesell von Eger in Böhmen gebürtig, Martin Rößler des ackermanns vnd burgers allda Ehelicher Sohn, als hochzeiter ane Einem
So dann die Tugendsame Jungfrau Margaretha Herrmännin Johann Herrmann des ehemaligen Pastetenbecks vnd nunmahligen Pfründer im hospital auch burgers allhier Zu Straßburg Ehelich erzeugte dochter, alß hochzeiterin andern theils
Actum in der Königlichen Statt Straßburg Montags den 9.° aug. 1745.uz&& simon rosler als hoch zöit, Margertha herrmänn d hochzeiterin

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (cath. p. 305)
Hodie 30 Augusti Anni 1745 (…) sacro Matrimonii vinculo in facie Ecclesiæ conjuncti fuerunt honestus Juvenis Simon Roessler Egrâ in Bohemiâ oriundus filius Martini Roessler et Evæ legitimorum conjugum faber lignarius a Sex annis argentinæ et ab anno parochianus noster et pudica virgo Maria Margarita herrmænnin argentinensis filia Joannis theodorici Herrmann Civis argentinensis et Elisabethæ Schœttlerin conjugum legitimorum quoque parochiana nostra testes adfuerunt Dnus Joannes theodoricus herrmann Sponsæ frater (signé) simo,nresler, margretha Herrmänin

Simon Roessler devient bourgeois par sa femme quinze jours après son mariage
1745, Livre de bourgeoisie 1740-1754 (VII 284) f° 231
Simon Rößler der Zimmermann Von Eger in böhmen erhalt das burgerrecht Von seiner Ehefr. Marg. Joh: dietrich herrmanns burgers vnd Pastetenbecks ehel. Tochter vmb den alt. burger schilling, will beÿ E. E. Zunfft der Zimmerleüth dienen. Jur. d. 11.ten 7.bris

Simon Roessler et Marie Marguerite Herrmann cèdent la maison à leur beau-frère et frère respectif Jean Thierry Hermann

1761 (16.4.), Chambre des Contrats, vol. 635 f° 116-v
Simon Rößler der zimmermann und Maria Margaretha geb. Herrmännin
ihres respective bruders und schwagers Johann Dietrich Herrmann des glaßers
eine behausung, höfflein und hoffstatt mit allen deren begriffen, Zugehörden, rechten und gerechtigkeiten ane der vorstatt Krautenau beÿm Narenbronnen gegen dem Fuchs den enten predig über, zum Blumengrüßel genannt einseit neben Friedrich Ulrich dem schiffmann, anderseit neben N. Dambach dem metzger, hinten auff en Blumengießen – als ein den 13. maÿ 1760 erkaufftes guth – um 125 pfund

Jean Thierry Hermann hypothèque le même jour la maison au profit du coraillier Jean Paul Kapp

1761 (16.4.), Chambre des Contrats, vol. 635 f° 118
Johann Dietrich Herrmann der glaßer
in gegensein Johann Paulus Kapp des corallenmachers – schuldig seÿen 200 pfund
unterpfand, eine behausung cum appertinentis in der vorstatt Krautenau beÿm Narenbronnen gegen dem Fuchs den enten predig über, zum Blumengrüßel genannt, einseit neben Friedrich Ulrich dem schiffmann, anderseit neben N. Dambach dem metzger, hinten auff den Blumengießen

Le vitrier Jean Thierry Hermann épouse en 1730 Marie Walsner, veuve de Léonard Deisenroth
Mariage, Saint-Laurent (cath. f° 114-v)
Hodie 30 mensis Novembris anni 1730 (…) sacro Matrimonii vinculo in facie Ecclesiæ coniuncti fuerunt Joannes Dietrich Hermann vitriarius ac civis argentinensis et Maria Walsnerin vidua defuncti Leonhardi Deÿsenroth (signé) Johann diterich Herrman, + sponsæ signum (i 117)

Originaire d’Eiserfeld près de Fulda, le cocher Léonard Deisenroth épouse en 1724 Marie Walser, originaire de Saint-Martin dans le val de Villé
Mariage, Saint-Pierre-le-Vieux (cath. p. 119)
Hodie die 8. Mensis May anno 1724 (…) sacro Matrimonii Vinculo jn facie Ecclesiæ conjuncti fuerunt Leonardus Deisen Roth Rhedarius nobilissimi domini de Bock Magistratus argentinensis Prætoris oriundus ex parochia Eÿserfelden Jurisdictionis fuldensis et Maria Valserin oriunda ex parochia St Martini in Valle villeriensi (signé) Lennert deÿsen roth, + sponsæ signum (i 66)

Jean Thiery Herrmann s’adresse aux Quinze dans le litige qui l’oppose à la maîtrise des vitriers qui refusait de l’inscrire pour présenter son chef d’œuvre puisqu’il était redevable d’une somme de 14 florins à Brünn. Les parties se sont alors accordées, Jean Thiery Herrmann a présenté son chef d’œuvre, s’est inscrit à la tribu et s’est marié. Les vitriers s’opposent à l’incrire comme maître tant qu’il n’a pas prouvé qu’il a réglé sa dette. Jean Thiery Herrmann présente un certificat d’après lequel il a remis la somme à un nommé Jæger pour qu’il la remette à Brünn. La fin du compte rendu figure sur une page manquante du registre.
1730, Protocole des Quinze (2 R 136)
Joh. Dietrich Herrmann Ca. E. E. Handwerck der Glaßer
(f° 32) Sambstag d. 11. feb. 1730 – Joh. Dietrich Herrmann Ca. E. E. Handwerck der Glaßer
Fuchs nôe Johann Dietrich Herrmann des Ledigen Burgers undt Glaßer gesellen Cit. E. E. Handwerckhs der Glaser Ober M. prod. Undth. Mem. mit beÿlad N° 1. Geg. bitt deput. et facta relatione den gegner alß der sich gebührlich verhalten, abzuweißen, ref. Exp. Fuchß berufft sich augg prod. Bitt Deput. Erk. Ober Handwerckh herren

(f° 452) Sambstag d. 23. Xbris 1730. – Joh. Dietrich Herrmann und Joh: Daniel Arnold Ca. Ca. E. E. Handwerck der Glaßer
Iidem [Obere Handwerckh herren] lassen ferner per Eundem [Secretarium] referiren Johann Dietrich Herrmann der burger und Glaßer allhier habe schon den 11. feb. jüngst contra E. E. Handwerck der Glaßer ein Unterthäniges Mem. mit beÿlag N° 11 so ein Extract auß ged. Meisterschafft Protocollo de dat. 29. Augusti 1729. besag Welches auff das von E. E. Meisterschafft der Glaßer Zu Brunn in Mehren an Hießige Glaßer Meisterschafft unter dem 11. ged. Monaths Augusti abgeleßene Schreiben, und des Hermanns darüber Von puncten Zu puncten gethane und angehörte Verantwortung erkandt, daß Er, hierinnen Vorderist seine selbst geständige 14. fl. schuld und übrige Streit sach ohnverzüglich richtig machen, sofort die Brieff porto und handtwerckhs Costen gleichbalden bezahlen, mithien biß Zu außtrag der Sach wegen der übrigen unkosten Caution und burgschafft mit* ehistem stellen solle:/ eingelegt, darinnen er die von E. E. Meisterschafft gethane Verantwortung wiederhohlet und gebetten ged. Meisterschafft der allhießig. Glaßer Obrigkeitlich anzubefehlen, daß Sie Ihne alß gesell allhier ohngehindert erbeithen, und nach seiner tour Zu Verfertigung des Meisterstücks gelangen laßen sollen, idque Ref. Expensis.
Worauff gedachtes Handwerck Zur Mündlichen Verantwortung und Deputation gebetten, et Facta Relatione den Gagner, alß der sich ungebührend Verhalten, mit seinem begehren abzuweißen, Ref. Expensis. Und als man die Parten ferner gehört, habe der Implorant contenta seines Memorialis wiederhohlet. Auff dieses undt Zwar d. 25. febr. jüngst habe Johann Daniel Arnold der burger und Glaßer allhier, alß deme wegen dieses Herrmann, welcher beÿ Ihme gearbeitet, die Werckstatt gesperrt, die gesell und der gruß gehindert, und noch darzu 1. fl. straff abgefordert worden, beÿ Mgh. auch ein vndt.ges Memoriale sambt beylag Lit. A. eingelegt, undt gebetten Zu erkennen, daß der hießiger Glaßer Meister wieder Ihme unterfangenes Verfahren null undt unkräfftig, daß Ihme weder ein Gesell noch einiger gruß gehindert sein möge, daß er von der Straaff gentzlichen absolvirt sein solle, und daß Ihme alle Kosten, Schad. Versaumnus und jnteresse Zu Verguthen, Welches Memoriale dann auch beÿ beseßener Deputation abgeleßen worden. Nahmens der Meisterschafft seÿen Vorgefund. Niclaus Kohler, Daniel Kammerer, Joh: Jacob Schrapp undt Johann Conrad Pfaud Welche Zweÿ schreiben von Brünn Vorgelegt, und beÿgesetzt, daß sobald gegener seine Sach Zu gedachtem Brünn werde ausgemacht haben, sie Ihme weithers nicht ihn im weg legen wolten, Und [p. 454] weilen die Gesellen sich beklagt, daß Arnold dem Gegner alß einem untüchtigen Gesellen [* * ], so habe man Ihne beÿ 1. fl. straaff anbefohlen den gesellen abzuschaffen, die Werckstatt aber seÿe Ihme nicht* gesperrt, Worauff Implorirender Herrmann replicirt, er habe * quittung, die 14. fl. bezahlt, und Könne hoch betheuren, das er den gruß vom Irrthen gesellen Zu gedachten Brünn (*)ges(*) habe.
Nach deme man all[* * *] habe man die Sach auff seithen der Hhn Depp. dahin vermittelt, daß der Implorant sich der hießigen Meisterschafft submittiern und dieselbe ersuchen solte Ihme zu abhelffung seiner Streitsach hilffliche Hand zu biethen, Zu deßen derselbe arbeithen, und Arnold auch alß ein tüchtiger Meister seine Werckstatt offenbehalten und continuiren möchte, worbeÿ die Parthen allersach acquiescirt, und alß Zu Frieden damahl dimittirt* worden. Darauff habe Hermann daß Meisterstück verfertiget alß Zünfftig angenommen worden, undt sich verheurathet, da er sich aber den [*] 9.bris jüngst beÿ E. E. Handwerck der Glaßer umb das Meisterrecht angemeldt die Meisterschafft habe concludirt, daß Ihme Herrmann in seinem begehren nicht Könne Willfahrt werden, ehe und bevor Er ein glaubwürdige Attestat vorgelegt, daß seine Streit Sach mit der Meisterschafft Zu Brünn in eine Reichtigkeit gebracht, welcher bescheid er, Herrmann, d. 9. hu* *bst einem Mem. beÿ Mghh. vorgelegt, durch einen Schein von H Jager de dato 17. Julÿ jüngst beschien, daß das quæstionirte geld durch Ihme Jäger, nacher offtgemelten Brünn übermacht word. undt gebetten Zu erkennen, daß offtgenante allhießige Glaßer Meisterschafft Ihne als einen Mit meister auff: und anzunehmen, und das Meisterrecht gleich andern Meistern Ihme gedeÿen Zu laßen, Schuldig und gehalten sein sollen. Auff geschehene Remission habe der Implorant petitum widerhohlet, und sich nochmahlen auff H Jägers Schein beruffen, und versichert daß er das schuldig geweste gelt durch Ihne, Jäger, übermachen laßen. Nahmens der Meisterschafft habe Daniel Kau* [p. 455 manque]

Anne Marie Walser meurt en 1744
Sépulture, Saint-Pierre-le-Jeune (cath. p. 67)
Anno Domini 1744 die 17 Junÿ mortua est Dna Anna Maria Waltzerin uxor superstitis Dni Joannis theoderici Herrmann Civis argentinensis et vitriarii, annos nata ciricter 53 sacramentis pœnitentiæ Eucharistiæ et Extremæ unctionis rité munita die 28 ejusdem mensis et anni in Coemeterio Ecclesiæ nostræ Contiguo fuit sepulta (i 36)

Références d’affaires concernant Jean Thierry Hermann
1745, Protocole de la tribu de l’Echasse (XI 103) Mittwoch den 21. Julÿ Anno 1745, wieder Meister Joh: Dietrich Herrmann den Glaßer. 1229
1747, Protocole des Quinze (2 R 157) Joh: Georg Feßenmeÿer Ca. Joh: Dietrich Herrmann Glaßer. 436, 445, 567, 590
1751, Protocole des Quinze (2 R 160) Johann Philipp Schropp und Joh: Dietrich Herrmann Glaser 210, 235, 265

Jean Thierry Hermann contrevient au règlement d’après lequel tout vitrier qui passe commande à une verrerie peut garder la moitié de la commande pour lui-même mais doit partager l’autre moitié entre les vitriers contre paiement du verre et des frais.
1745, Protocole des Quinze (2 R 155)
E.E. Handwerck der Glaßer
446 Joh: Dietrich Herrmann Ca Glaßkäuffer, 465 Joh. Baptista Zapff, 535, 699
daß besag eines derer Glaßer allhier habenden Articuls welcher den 26. Februarÿ 1706. in dieser Stub confirmirt worden, derjenige Glaßer Meister welcher das auff der Hütten bestelte Glas hiehero bringt, das halbe davon für sich behalten, der übrige halbe theil aber unter die andere Meister gegen abrichtung des Kauff gelts und gebührlicher unkosten, vertheilt werden solle

Anne Marie Vogel fait dresser l’inventaire des biens qu’elle apporte en mariage au couvreur d’ardoises Nicolas Chaineau dans la maison de Jean Thierry Herrmann

1773 (2.3.), Not. Dautel (Fr. Henri, 6 E 41, 277) f° 1291
Inventarium über der Viel Ehren: und Tugendsamen Fraun Annä Mariä gebohrner Vögelin, Zu ihrem Ehemann Herrn Nicolas Chaineau, dem Schifferdecker und burgern alhier zu Straßburg in die Ehe Zugebrachte Nahrungen – auf Ansuchen und begehren der Chaineauischen Ehefraun unter Verbeÿständung Herrn Johann Dietrich Herrmanns des Glasermeisters und burgers hieselbsten fleißig inventirt und ersucht – So geschehen allhier zu Straßburg auf Montag den 22. Martÿ Anno 1773.
N° 1291. Inventarium und beschreibung aller der jenigen Haab und Nahrung keinerleÿ davon ausgenommen, so der Wohl Ehrenachtbare Herr Nicolas Chaineau der ledige Schieferdecker und die tugendsame Frau Anna Maria gebohrne Vögelin beede Eheleuthe und burgere lhier zu Straßburg einander in den Ehestand zugebracht und in craft der mit einander errichteten Eheberedung §° 4° vor unverändert vorbehalten haben – So beschehen allhier zu Straßburg auf Montag den 22. Martÿ Anno 1773.

In einer allhier zu Straßburg ane denen Fuchß denen Enden Prediger gelegenen Meister Johann Dietrich Herrmann dem Glaßen und burgern allhier eigenthümlich zuständigen behaußung folgender maßen sich befunden
Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. Hausraths 150, Sa. Silbers 14, Sa. golds 6, Sa. baarschafft 25, Summa summarum 195 lb, Dazu ist Zu setzen die helffte ane denen hernach specificirten Haußsteuren, 4 lb
Damit also die gesambte Fraun Annæ Mariæ Chainneau gebohrne Vögelin in die Ehe gebrachte Nahrung dem Werth nach antrifft 200. lb

Jean Thierry Herrmann meurt en 1781 en délaissant pour unique héritière sa sœur Marguerite, femme du compagnon charpentier Simon Rœssler. Le défunt délaisse quelques effets mobiliers et sa maison que les experts estiment à la somme de 550 livres (soit davantage que les 300 livres de 1750 à une époque où les maisons perdent en valeur)

1781 (24.11.), Not. Zimmer (6 E 41, 1427) n° 530
persönlich erschienen Fr. Margaretha Röslerin geborne Herrmännin, Simon Rösler des Zimmergesellen und burgers dahier Ehefrau beiständlich dieses ihres Ehemanns,
Anzeigend daß weiland Mr Johann Dietrich Herrmann, der gewesene Glaser und burger alhier den 26. Octobris 1781. das Zeitliche mit dem Ewigen verwechselt und Sie die Comparentin seine eheleibliche Schwester Zi dessen einiger Beneficial-Erbin ab intestato, ane Vermögen aber auser hernach beschriebener behausung weiter nichts verlassen habe dann nachstehende geringe Kleidungs-Posten

Eigenthum ane einer Behausung. Nemlich eine Behausung, Höfflein und Hoffstatt, mit allen übrigen derselben Begriffen, Weithen, Zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten, gelegen alhier Zu Straßburg ohnfern dem Fuchs den Enten predigt, einseit neben Fr. N. Dambachin der verwilltibten Metzgerin, anderseit neben H Andreas Ulrich dem Schiffmann und Burger alier und hinten auf den sogenanten Blumen Giesen stosend, davon man jährlich auf Martini Löbl. Stadt Pfenningthurn 3 ß ane bodenzinß Zu reichen hat, sonsten auser hernach eingetragenen darauf stehenden Passiv Capitalien frei, ledig und eigen Und durch die H. Werckmeistere und geschworne Schätzere dieser Stadt vermög ihres zu der Minutte dieser Designation gelieferten und dabei annectirt verbliebenen Abschatzung Zeduls d. d. 15. Novembr. 1781. æstimirt worden ad 550 lb. Wovon aber obige 3 ß Bodenzinß zu doppenten Capital gerechnet, abzuziehen, mit 6 ib. Demnach verbleibt von diesem Anschlag hier auszuwerfen übrig 544. Über vorherige in der Vorstadt Krautenau gelegenen und Zum Blumen-Grüsel genante Behausung und Zugehörden, besagt ein in alhiesiger C. C Stub auf Pergament gefertigt und mit Löbl. Stadt anhagendem Insiegel verwahrten Kaufbrief d. d. 16. Aprilis 1761.
Summa der activ massa 546 lb – Schulden 538 lb, Deducendo verbleibt, Stall summa 8 lb
Straßburg den 24. Novembris 1781.
Abschatzung Vom 15.t Novembre 1781. Auf begeren Weÿland Jer johannes Herrmann dem gewesenen glaßer Meister, ist Eine behausung alhier in der statt strasburg beÿm fuchs den Endten bredigt, Ein seÿts neben frau Dammbacherin, anderer seÿts neben Herr ulrich dem schiffmann und Hinten auf den blumen gießen stoßend gelegen, solche behausung bestehet in Vier stuben Vier kuchen und Etlichen Kammern, darüber ist der dach stuhl mit breidizigel belegt hat ouch Ein getremter Keller und gleiner Hoff. Von uns unterschriebenen der statt strasburg geschwornen Werckmeister und Vorhero geschehenen besichtigung mit aller ihrer gerechtig Keit dem jetzigen wahren werth nach Estimirt und angeschlagen worden Vor und um Ein Tausend Ein Hundert gulden [unterzeichnet] Hueber, Kaltner WMstr.

Sépulture, Saint-Etienne (cath. f° 158)
Anno 1781 die 27. Octobris obiit sacramentis pœnitentiæ Ecclesiæ munitus Joannes Theodoricus Hermann 81 annos natus viduus Elisabethæ (-) Civis hujas, dieque sequenti sepultus est in Cœmeterio solito parochiæ præsentibus testibus Simone Roessler Civve hujate et Frantz antonio Weiller soluto hujate (i 167)

Héritiers de leur mère, les charpentiers Jean Rœssler et Simon Rœssler vendent la maison au capitaine d’artillerie Jean Klein

1797 (6 nivôse 6), Strasbourg 10 (38), Not. Zimmer n° 472
cit. Jean Roessler & Simon Roessler frères Charpentiers
au cit. Jean Klein ancien Capitaine d’Artillerie demeurant a Strasbourg
Une maison et cour avec ses batimens Enclos appartenances & dépendances sise a Strasbourg Quartier dit où le renard prêche aux canards N° 2, d’un côté le cit. Fischer batelier, d’autre les héritiers du c. Ulrich batelier donnant pardevant sur la rue & par derrière sur la riviere dite blumengießen – laquelle maison les vendeurs déclarent être chargée d’une rente foncière de 12 sols ar an envers la commune – moyennant 5000 francs
Enregistrement, acp 56 f° 139 du 9 niv. 6

Originaire de Bistroff dans le département de la Moselle et veuf d’Anne Catherine Lausterer, Jean Klein meurt en 1804 en délaissant trois enfants

1801 (18 fructidor 9), Strasbourg 15 (3), Not. Lung n° 298, 586
Inventaire des biens délaissés par feu le Cit. Jean Klein vivant Officier d’Artillerie retiré demeurant à Strasbourg décédé le 17 messidor dernier, à la requête de 1. Citoyenne Elisabeth née Klein femme du Cit. Antoine Vibratte ouvrier veteran d’artillerie domicilié à Strasbourg, 2. Cit. Jean Baptiste Klein majeur assisté du Cit. Frédéric Bernard ferblantier, 3. Cit. Marguerite née Klein épouse du Cit. François Joseph Marie Dupeyre Lieutenant à la 65° demi brigade de ligne, procréés avec feu Anne Catherine née Lauster
y compris le bien maternel resté entre les mains du Pere au deces de la mere arrivé il y a plus de 20 ans sans avoir été fait aucun Inventaire

meubles 419 fr, Capital portant rente 600 fr
Propriété d’une Maison, Savoir une Maison avec appartenances et dépendances Scise en cette commune au quartier dit où le Renard preche aux canards N° 2 d’un côté le Cit. Fischer Batelier d’autre la veuve Muller Boulangere derrière la riviere dite Blumengiesen, de laquelle maison on paye actuellement à la commune une rente foncière de 60 c, Ladite maison a été acquise des freres Roessler charpentiers par acte reçu M° Zimmer le 6 nivose 6 – elle rapporte en loyers d’une chambre au rez de chaussée 15 fr, du premier étage occupé par le Cit. Dupeyre gendre 66 fr, Du logement du défunt au deuxième étage 60 fr, du troisième étage loué à un journalier 40 fr, rente foncière 60 c, ensemble 181,60 en capital 3632 fr
total général 4651 fr, déduire 75 fr, reste 4576 fr
Enregistrement, acp 80 F° 69 du 21 fru 9

Décès, Strasbourg (n° 1186)
Du 17° jour du mois de Messidor l’an IX de la République française. Acte de décès de Jean Klein, décédé ce jourd’hui à une heure du matin, âgé de 72 ans, ancien capitaine d’artillerie demeurant rue du Renard prêchant N° 2, natif de Bischoff, département de la moselle fils de feu Jean Klein et de feue N. N. veuf d’anne Catherine Lauster. Sur la déclaration à moi faite par Antoine Vibratte, âgé de 56 ans (…) gendre du défunt (i 103)

Sa fille Marguerite épouse en 1797 le quartier-maître Marie Joseph Dupeyre, originaire de Castelneau de Bonnefous, département du Tarn
Mariage, Strasbourg (n° 189)
Cejourd’hui 15° Nivôse l’an IV de la République française une et indivisible (…) sont comparus pour contracter mariage d’une part François Marie Joseph Dupeyre, âgé de 25 ans, quartier-maître du Bataillon des Ouvriers, domicilié en cette commune depuis un an, natif de Castelneau de Bonnefous, Département du Tarn, fils de feu Jean Dupeyre, rentier audit lieu, et de feu Françoise Legros, de l’autre part part Marguerite Klein, âgée de 19 ans, domiciliée en cette Commune depuis son enfance, native de Bistroff, Département de la Moselle, fille mineure de Jean Klein, ancien Capitaine d’artillerie et de feue Anne Catherine Lausterer (…) 1° l’acte de naissance du futur portant qu’il est né le 8 septembre 1770 (…) 2° l’acte de naissance de la future portant qu’elle est née le 4 février 1776 (signé) Dupeye, Marguerite Klein (i 101)

Propriétaire de la moitié de la maison avec sa sœur ci-dessus, Elisabeth Klein veuve d’Antoine Wibratte meurt en 1816 en délaissant trois enfants

1816 (26.6.), Strasbourg 5 (43), Not. F. Grimmer n° 9576
Inventaire de la succession d’Elisabeth née Klein veuve d’Antoine Wibrath, ouvrier d’état à l’arsenal de construction de cette ville, décédée le 22 mai dernier – à la requête de Marguerite née Wibratt, majeure, épouse de François Joseph Bierenschneider, cordier demeurant dans la maison ci après détaillée, déclare que la défunte a délaissé trois enfants 1. la comparante, 2. Antoine Wibrath 17 ans, 3. Michel 15 ans, Sr Bierenschneider tuteur et André Zigs graissier demeurant quartier des Suabes sous n° 48 tuteur subrogé (signé vibrate)

Propriété de la moitié d’une maison et dépendances appartenant à ladite succession, savoir la moitié par indivis d’une maison et cour avec ses bâtiments, enclos, appartenances et dépendances le tout situé à Strasbourg au quartier dit ou le renard preche aux Canards sous n° 2, d’un côté ci devant le Sr Fischer batelier présentement le Sr Hagenstein, d’autre côté le Sr Ulrich batelier présentement veuve Müller boulanger, devant la rue, derrière la rivière dite Blumengiesen, chargé d’une rente foncière envers la recette générale de cette ville de 30 c. – Titres, vente au profit de Jean Klein, capitaine d’artillerie, père de la défunte reçu par M° Zimmer le 6 nivôse 6, inventaire du Sr Klein père dressé par M° Lung le 18 fructidor 9. L’autre moitié appartient à Marguerite née Klein épouse de François Joseph Marie Dupeyre ci devant lieutenant à la 65° demi brigade de ligne, sœur de la défunte – loyers la D° Krauss veuve 21 fr, la D° Kohler femme séparée 36 fr, D° Erné veuve 33 fr, les époux Bierenschneider 12 fr, les époux Silber 12 fr, ensemble 114,30 francs de revenu, en capital 2286 fr
meubles 625 fr – autres immeubles de la succession à Bistroff (Moselle), total de la succession 2911 fr – passif 1356 fr, déduction faite 1554 fr

Originaire de Volmerange dans le diocèse de Metz, Antoine Wibratte épouse Elisabeth Klein en 1780.
Mariage, Saint-Etienne (cath. f° 8-v)
Anno Domini 1780 die 6. Junÿ (…) conjuncti fuerunt Antonius Vibrat dictus Jolibois militum subinstructor corporis Regÿ rei tormentariæ centuriæ de Guerin dictæ filius legitimus et Majorennis defunctorum conjugum franscisci Vibrat ex Volmerange diœcesis metensis et Franciscæ Krummer et Della Elisabeth Klein filia legitima et minorennis Dni Joannis Klein officialis in Regiæ Argentinensi rei tormentariæ directione, et Annæ Catharinæ Lausterer conjugum Ambo parochiani nostri (signé) antoine wibratte, Elisabeth Klein (i 11)

Marguerite Klein et les deux enfants Wibratte vendent la maison au boucher Christophe Baumann et à sa femme Marie Anne Berr moyennant 6 000 francs

1827 (21.8.), Strasbourg 1 (51), M° Rencker n° 5423
1. Marguerite Klein épouse de François Joseph Marie Dupeyre, capitaine d’infanterie en retraite à Montauban, 2. Marguerite Wibrat épouse de François Antoine Bierenschneider, cordier, 3. Antoine Wibrat l’ainé, maréchal ferrant
à Christophe Baumann, boucher, et Marie Anne Berr
une maison, petite cour, appartenances et dépendances située à Strasbourg rue du Renard Prêchant n° 2, d’un côté la maison n° 1, d’autre celle n° 3, devant la rue, derrière l’eau – la maison dépendait de la succession de Jean Klein père de la D° Dupeyre grand père de la D° Bierenschneider et Antoine Wibrat
[Joint :] procuration M° Grimmer 1. M Wibrat, 2. Antoine Wibrat, tous deux domiciliés rue du Renard qui prêche aux canards sous n° 2 en qualité d’héritiers et représentants de Michel Wibrat leur frère, fourier à la compagnie d’armuriers du Corps Royal d’artillerie en garnison à Toulouse, et de feu Elisabeth née Klein leur mère veuve d’Antoine Wibrat, ancien ouvrier d’Etat à l’arsenal de construction de ladite ville de Strasbourg, donnant pouvoir de procéder avec Marguerite Klein leur tante épouse de François Joseph Marie Dupeyre fille et héritiers conjointement avec Mad feu D° Wibert de Jean Klein son père et leur ayeul ancien officier au corps royal d’artillerie chevalier de l’ordre militaire de St Louis – passé place des Moulins n° 18 le 6 septembre 1823 – 6000 francs
Enregistrement, acp 185 f° 49-v du 22.8.

Christophe Baumann épouse Marie Anne Berr en 1825
Mariage, Strasbourg (n° 264)
Acte de mariage célébré à dix heures du matin le14 juillet 1825, Christophe Baumann, Majeur d’ans, né en légitime mariage le 26 Messidor en VI à Strasbourg, domicilié à Strasbourg, Boucher, fils de feu Christophe Baumann et de feu Marguerite Ernwein, décédée en cette ville le 2 juillet 1817, Marie Anne Baer, mineure d’ans, née en légitime mariage le 25 juillet 1807 domiciliée à Strasbourg, fille de feu Antoine Baer, voiturier décédé en cette ville le 12 décembre 1837 et de Marie Anne Schrapf, ci présente et consentante (…) ledit époux déclare par serment qu’il est dans l’impossibilité de produire les extraits de décès de son père et de ses aïeuls paernels (signé) Christoh Baumann, Mari Anen Baer (i 10)

Christophe Baumann quitte la maison pour aller habiter hors les remparts
Registre de population 600 W 90 (1815 sqq)
Rue du Renard prêchant n° 2, f° 572 (i 244)
Baumann, Christophe, 1798, boucher, Strasbourg, (auparavant) Quartier des Souabes 45, E. oct. 27, dél. hors la porte de l’hôp. 29.bis
id. née Baer, M° Anne, 1807, Ep. Strasbourg

Christophe Baumann meurt en 1874 après avoir institué sa femme légataire universelle de ses biens
1874 (14.9.), M° Holtzapffel
Hinterlegung 1)° einer vollziehbaren Ausfertigung der Ordonnanz des H. Präsidenten des Landgerichts hier vom 18. Juli l. J. wornach die Hinterelegung des nachgeschriebenen Testamentes in die Amtsstube des Notars Holzapffel verordnet wurde
2) des Originalis des eigenhändigen Testamentes des am 14. Juli hier verstorbenen Eigenthümers Christoph Baumann, unterm Datum vom 29. April 1837 wodurch er seine Ehefrau Maria Anna Berr zu seiner Universalerbin eingesetzt hat
acp 632 (3 Q 30 347) f° 21 n° 4403 du 14.9.

Enregistrement de Strasbourg, ssp 161 (3 Q 31 660) f° 91 n° 2278 du 14.9.
20. April 1837. Testament wie folgt. Ich unterschriebener Christoph Baumann, Eigenthümer in dem Straßburgbann gebe und legire meiner Ehefrau Maria Anna Berr alles was ich hinterlassen werde, um damit nach meinem Tode eigenthümlich schalten und walten wie sie es für gutfinden wird. Straßburg den 20. April 1837, Christoph Baumann
Gestorben am 16. Juli 1874, Colmarerstraße N° 14

Marie Anne Berr meurt en 1884
1884 (20.2.), M° Lauterbach
Erbverzeichnis über dem Nachlass der hieselbst am 3. Februar 1884 verlebten Maria Anna Berr Wittwe von Christoph Baumann. Testamentsvollstrecker ist Frantz Karl Schahl Spezereihändler hier laut letzwilliger Verfügung vor dem handelnden Notar vom 26. Juli 1877
acp 746 (3 Q 30 461) f° 44 n° 4280 du 27.2. (Sterbefall Erklärung 1. August 1884 Bd. 188 N° 207) Nachlass. Mobilien 925, Baares Geld 300, Obligation der Compagnie algerienne 800
Forderungen an 1) Jacob Haussmann 1200, 2) Karl Biltz 1200 Zinsen seit 16/11.83, (zusammen) 2700.
die Passiva betragen M 2831.

L’aubergiste Christophe Baumann loue la maison au boucher Jean Giss

1838 (24.2.), Enregistrement de Strasbourg, ssp 72 F° 5, acte sous seing privé du 21.2.,
Bail de 2 ans à commencer le 25.3. prochain – Christophe Baumann, aubergiste
à Jean Guis, boucher
le rez de chaussée de sa maison size rue du Renard Prêchant n° 2, un étal de boucher derrière celui une chambre, une cuisine donnant dans la cour en la plus grande cave dessous de l’étal de boucher -moyennant un loyer annuel de 160 francs

Christophe Baumann et Marie Anne Berr vendent la maison au nourrisseur de vaches François Kuhn et à sa femme Agnès Scheer

1838 (18.7.), Hypothèque de Strasbourg, Transcription reg. 336, n° 21
Strasbourg, Me F. Grimmer du 3.7. ; Enregistrement de Strasbourg, acp 261 f° 9-v du 12.7.
Christophe Baumann, ci devant boucher aujourd’hui aubergiste, et Marie Anne Berr, hors de la porte d’Austerlitz sur la route de Colmar au canton Schachenfeld
à François Kuhn, nourrisseur de vaches, et Agnès Scheer
une maison avec petite cour, six fourneaux en fer de fonte et un chaudron à lessive en cuivre rouge, rue du Renard Prêchant n° 2 avec tous droits, dépendances, d’un côté le Sr Müller, d’autre le Sr Wiedemer, derrière le canal du Rhin – acquis sur 1. Marguerite Klein épouse de François Joseph Marie Dupeyre, capitaine d’infanterie en retraite demeurant à Montauban, 2. Marguerite Wibrot épouse de François Antoine Bierenschneider, cordier, 3. Antoine Wibrot l’ainé, maréchal ferrant, suivant acte reçu M° Rencker le 21 août 1827 transcrit au bureau des hypothèques volume 204 n° 10, le même immeuble provenait de la succession de Jean Klein, père de la D° Dupeyre et grand père de la D° Bierenschneider et d’ Antoine Wibrot – moyennant 6000 francs

Registre de population 600 W 90 (1815 sqq)
Rue du Renard prêchant n° 2, f° 573-a (i 246)
Kuhn, François, 1775, admis en 38, Laitier, M. Reichstett, (auparavant) Basse des payens 15 ; E. Decemb. 38
id. née Schur, Agnès, 1788, Ep. Achenheim
id. Thérèse, 1815, Enf., Griesheim
id. Marie Anne, 1818, Enf. Griesheim
id. Catherine, 1826, Enf. Griesheim
id. Madeleine, 1828, Enf. Griesheim

Natif de Reichstett, François Kuhn épouse en 1813 Agnès Scheer, veuve du charron Michel Thomas
Mariage, Griesheim-sur-Souffel
Acte de mariage célébré le 22 juillet 1813, François Kuhn, majeur d’ans, né en légitime mariage le 24 septembre 1783 à Reichstett, domicilié à Reichstett, charon, fils de Michel Kuhn, cultivateur à Reichstett Département du Bas Rhin et de Marie Eva Wörtz domiciliée à Reichstett, Agnès Cher veuve de feu Michel Thomas charon domicilié à Griesheim (signé) frantz kuhn, Agnes scher (i 7)

Originaire de Dingsheim, Michel Thomas épouse en 1811 Agnès Scheer, native d’Achenheim
Mariage, Achenheim

Acte de mariage célébré le 28 janvier 1811. Michel Thomas, âgé de 35 ans, né le 22 juin 1776 à Dingsheim, Charon à Griesheim, fils de Jean Thomas, Cultivateur et d’Anne Schott décédée à Dingsheim le 26 frimaire an VIII de la République, Agnès Scher, âgée de 26 ans, née le 20 janvier 1784 à Achenheim, domiciliée à Achenheim, fille de Jean Scher, décédé en cette commune le 16*.11.1792 et de Marie Graff décédée à Griesheim me 24 Germinal an II (signé) Michel Thomas, Agnes scher (i )

François Kuhn et Agnès Scheer vendent la maison à Marie Marguerite Birckicht, veuve du coiffeur Louis Liernur moyennant 6 000 francs

1842 (23.7.), Strasbourg 10 (100), Me Zimmer n° 4415
Vente avec subrogation. 23 juillet 1842. ont comparu M. François Kuhn, Charron & Agnès Schehr, son épouse qu’il autorise dument à l’effet des présentes, les deux demeurant à Strasbourg, lesquels vendent (…)
à Dame Marie Marguerite Birckigt, demeurant à Strasbourg veuve du Sieur Louis Liernur en son vivant coeffeur
Une Maison avec petite cour, maison de derrière sise à Strasbourg rue du renard prechant N° 2, d’un côté M. Müller, de l’autre le sieur Witmann parderrière sur le canal du Rhin. Dans cette vente sont compris tous les poëles murés & non murés se trouvent dans la maison & appartenant aux vendeurs (…)
Les conjoints Kuhn sont devenus propriétaires de cette maison pour l’avoir acquise du Sr Christophe Baumann, aubergiste & de D° Marie Anne Berr, sa femme demeurant hors la porte d’Austerlitz à Strasbourg suivant contrat de vente passé devant M° Frédéric Grimmer, notaire à Strasbourg le 3 juillet 1838, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 18 juillet 1838 vol. 336 N° 21. Le prix de vente de cette maison a été payé (…). Lesdits conjoints Baumann avaient acquis cette maison de 1° D° Marguerite Klein épouse de M. François Joseph Marie Dupeyre, Capitaine d’infanterie en retraite demeurant à Montauban, 2° de D° Marguerite Wibrat épouse de M. François Antoine Bierenschneider, cordier demeurant à Strasbourg, 3° du Sr Antoine Wibrat l’ainé, maréchal ferrant demeurant en la même ville suivant contrat de vente passé devant M° Rencker notaire à Strasbourg le 21 août 1827. Cette vente a été faite pour le prix de 6000 francs (…) Ledit immeuble provenait de la succession du Sieur Jean Klein père de la D° Dupeyre et grand père de la D° Bierenschneider et du Sr Antoine Wibrat. (…) Les vendeurs se réservent pour eux et leur fille épouse du Sieur Fridolin Roth ainsi que pour ce denier, le logement qu’ils occupent en ce moment, jusqu’au 14 septembre prochain, ce gratuitement – – La présente vente a été faite pour le prix de 6000 francs
acp 300 (3 Q 30 015) f° 80-v

Marie Marguerite Birckigt meurt en 1843 en délaissant pour unique héritière sa petite-fille Madeleine Amélie Lefèvre

1843 (6.5.), Strasbourg 10 (101), Me Zimmer n° 4765
Inventaire de la succession de Mme Marie Marguerite Birckigt décédée à Strasbourg le 10 avril 1843 veuve de M. Louis Liernur en son vivant coeffeur – à la requête de Mr Aimé Pierre Lefèvre, conducteur d’omnibus demeurant à Strasbourg, agissant comme père et tuteur légal de sa fille mineure Dlle Madeleine Amélie Lefèvre, née à Strasbourg le 6 avril 1832, 2. comme usufruitier légal des biens de son enfant jusqu’à sa 18° année ou son émancipation. En présence de M. Jean Geoffroi Birckigt propriétaire demeurant à Strasbourg, agissant au nom et comme subrogé tuteur de ladite mineure Lefèvre, (…) habile à se porter seule et unique héritière de Mme Marguerite Birckigt décédée veuve de M Louis Liernur en son vivant coeffeur par représentation de sa mère Mme Amélie Liernur décédée épouse dudit Sr Lefèvre, et fille unique de ladite D° veuve Liernur
en la maison mortuaire sise en cette ville rue du renard prechant N° 2

Immeuble. Une maison avec petite cour, maison de derrière sise à Strasbourg rue du renard prechant N° 2, d’un côté M. Müller, de l’autre le Sr Witmann, par derrière sur le canal du Rhin. Mme Liernur a acquis cette maison de François Kuhn, charron et Agnès Schehr, conjoints demeurant à Strasbourg suivant contrat de vente passé devant M° Zimmer soussigné le 23 juillet 1840, cette vente a eu lieu pour la somme de 6000 francs dont 2500 francs ont été quittancés dans le contrat et les 3500 francs restants sont dûs à Mr Frédéric Charles Schaaff, jardinier fleuriste à Strasbourg aux termes dudit contrat. Cette maison est estimée à un revenu annuel brut de 300 formant au centime vingt un capital de 6000 francs
Total de la masse 6299 francs – Passif 3896 francs, reste un reliquat actif de 2413 francs
acp 309 (3 Q 30 024) f° 90-v – Im dépend de ladite succession Une maison (…) d’un revenu brut et annuel de 300 francs
Un mobilier évalué à 299, passif 3896 francs

Amélie Lefèvre, mineure émancipée, hypothèque la maison au profit de la couturière Susanne Gasthalter

1851 (27.3.), Strasbourg 10 (118), Not. Zimmer n° 8916
Obligation – A comparu Dlle Amélie Lefèvre, sans état demeurant et domiciliée à Strasbourg, mineure émancipée par son père le Sr Aimé Pierre Lefèvre, voiturier-cocher, autrefois conducteur d’omnibus, demeurant en ladite ville, suivant déclaration faite par ce dernier devant M. le Juge de paix du canton Est de la même ville qui en a dressé procès verbal le 5 décembre 1850., Ladite mineure assistée de M. Frédéric Birckicht, facteur de la poste aus lettres demeurant à Strasbourg son curateur ci présent (…) laquelle reconnaît devoir bien et légitimement
à Dlle Susanne Gasthalter, majeure, couturière demeurant à Strasbourg la somme de 1700 francs
hypothèque, Une maison avec petite cour et maison de derrière, sise à Strasbourg rue du renard prêchant n° 2, d’un côté le Sr Müller, de l’autre le Sr Wittmer par derrière le canal du Rhin. Cette maison appartient à la Dlle Lefevre pour l’avoir recueillie dans la succession de D° Marie Anne Birckicht, décédée veuve du Sr Louis Liernur en son vivant coiffeur à Strasbourg, sa grand mère dont elle était seule et unique héritière ainsi que cela est constaté en l’inventaire de la succession de cette Dame dressé par M° Zimmer le 6 mai 1843. La veuve Liernur avait acquis cette maison du Sr François Kuhn charron et D° Agnès Schehr sa femme demeurant à Strasbourg, aux termes d’un contrat de vente passé devant M° Zimmer soussigné le 23 juillet 1842, enregistré et transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 6 août de la même année Vol. 386 N° 59 avec inscription d’office au vol. 368. N° 105. Le prix de cette acquisition étaut de 6000 francs (…)
Les conjoints Kuhn étaient propriétaires de ladite maison pour l’avoir acquise du Sr Christophe Baumann, aubergiste et de D° Marie Anne Berr, sa femme demeurant à Strasbourg suivant contrat de vente passé devant M° Frédéric Grimmer, notaire en la même ville le 3 juillet 1838. Le prix de vente de cette maison a été payé (…). Les conjoints Baumann avaient acquis ladite maison 1) de D° Marguerite Klein épouse du Sr François Joseph Marie Dupeyre, capitaine d’infanterie en retraite demeurant à Montauban, 2) de D° Marguerite Wibrat épouse du Sr François Antoine Bierenschneider, cordier, demeurant à Strasbourg, 3) et du Sr Antoine Wibrat l’ainé, maréchal ferrant demeurant en la même ville suivant contrat par devant M° Rencker notaire en la même ville le 21 août 1827. Cette vente a été faite pour le prix de 6000 francs
Aux présentes sont intervenus Lesdits Sr Aimé Pierre Lefevre voiturier cocher et D° Marie Elisabeth Hipp sa femme demeurant et domiciliés ensemble à Strasbourg

Madeleine Amélie Lefèvre épouse en 1852 le serrurier Jean Frédéric Schmutz
1852 (29.1.), Strasbourg 10 (120), Not. Zimmer n° 9343
Contrat de mariage, 29 janvier 1852 – Ont comparu 1) M. Jean Frédéric Schmutz, serrurier demeurant et domicilié à Strasbourg, fils né en ladite ville le 6 octobre 1823 du légitime mariage de Mr Jean Christophe Schmutz, en son vivant pêcheur et de D° Marie Dorothée Lorentz, sa veuve survivante demeurant à Strasbourg, futur époux d’une part
2) Mlle Madeleine Amélie Lefèvre, sans état, demeurant et domiciliée à Strasbourg, fille mineure née en cette ville le 6 avril 1832, du légitime mariage de M. Pierre Aimé Lefèvre, voiturier demeurant à Strasbourg et de D° Amélie Liernur son épouse défunte
3) Et ledit Mr Pierre Aimé Lefèvre cidessus qualifié avec indication de sa demeure, agissant aux présentes propre asister et autoriser la Demoiselle future sa fille

Article trois. Les apports de le Demoiselle future consistent 1) dans une maison avec petite cour, maison de derrière sise à Strasbourg rue du renard prêchant n° 2 d’un côté le Sr Müller, de l’autre le Sr Wittmer, par derrière le canal du Rhin. Cette maison appartient à la Dlle pour l’avoir recueillie dans la succession de D° Marie Anne Birckicht, décédée veuve du Sr Louis Liernur en son vivant coiffeur à Strasbourg, sa grand mère dont elle était seule et unique héritière ainsi que cela est constaté en l’inventaire de la succession de cette Dame dressé par M° Zimmer le 6 mai 1843.
acp 406 (3 Q 30 121) f° 81-v du 30.1. Stipulation du régime de communauté de biens réduite aux acquêts avec des apports et héritages et donation d’usufruit en jouissance au survivant des futurs époux
2° les apports de la future consistent a) dans une maison et dépendances à Strasbourg rue du renard prêchant, b) pour loyer de lad. maison jusqu’au jour de la célébration du mariage, c) objets mobiliers 145. Ces apports sont grevés d’un passif de 4500 francs dus à divers particuliers suivant titres en forme

Jean Frédéric Schmutz et Madeleine Amélie Lefèvre hypothèquent la maison au profit de Marie Antoinette Joséphine Rosalie Luzzano, femme abandonnée du pépiniériste Théodore Weiss

1854 (1.2.), Strasbourg 10 (126), Not. Zimmer (Louis Frédéric) n° 10.109
Obligation, 1° février 1854. – Ont comparu Mr Jean Frédéric Schmutz, serrurier et Dame Madeleine Amélie Lefèvre son épouse qu’il autorise dûment à l’effet des présentes, les deux demeurant et domiciliés à Strasbourg, lesquels reconnaissent, par les présentes, doecoir bien et légitimement
à Madame Marie Antoinette Joséphine Rosalie Luzzano, demeurant et domiciliée à Strasbourg, femme séparée quant aux biens du Sr Théodore Weiss, jardinier pépiniériste domicilié autrefois en cette ville présentement sans domicile ni résidence connus en France, la somme principale de 1000 francs
hypothèque, Une maison avec petite cour et maison de derrière, sise à Strasbourg rue du renard prêchant aux canards n° 2, d’un côté le Sieur Müller, de l’autre le Sieur Wittmer par derrière le canal du Rhin. Cette maison appartient Mad° Schmutz pour l’avoir recueillie dans la succession de D° Marie Anne Birckicht, décédée veuve du Sr Louis Liernur en son vivant coiffeur à Strasbourg, sa grand-mère, dont elle était seule et unique héritière ainsi que cela est constaté en l’inventaire de la succession de cette Dame dressé par M° Zimmer le 6 mai 1843. La veuve Liernur avait acquis cette maison du Sr François Kuhn charron et de D° Agnès Schehr sa femme demeurant à Strasbourg, aux termes d’un contrat de vente passé devant M° Zimmer soussigné le 23 juillet 1842, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 10 août de la même année Vol. 386 N° 59 avec inscription d’office au vol. 368. N° 105. Le prix de cette acquisition étaut de 6000 francs (…)

Jean Frédéric Schmutz et Madeleine Amélie Lefèvre hypothèquent la maison au profit du batelier mineur Frédéric Guillaume Auguste Zabern

1859 (6.7.), Strasbourg 10 (139), Not. Zimmer (Louis Frédéric) n° 13.150
Obligation, 6 juillet 1859. – Ont comparu Mr Jean Frédéric Schmutz, serrurier et D° Madeleine Amélie Lefèvre son épouse qu’il autorise dûment à l’effet des présentes, les deux demeurant et domiciliés à Strasbourg, lesquels reconnaissent, par les présentes, doecoir bien et légitimement
à Mr Frédéric Guillaume Auguste Zabern, batelier demeurant et domicilié à Strasbourg, mineur, créancier pour lequel est ici présent stipule et accepte son père Mr Jean Jacques Zabern, ancien batelier, demeurant et domicilié en cette ville, la somme principale de 9000 francs
hypothèque, Une maison avec petite cour et maison de derrière, sise à Strasbourg rue du renard prêchant aux canards n° 3 autrefois n° 2, d’un côté le Sr Müller, de l’autre le Sr Wittmer & par derrière le canal du Rhin. Cette maison appartient Mad° Schmutz pour l’avoir recueillie dans la succession de D° Marie Anne Birckicht, décédée veuve du Sr Louis Liernur en son vivant coiffeur à Strasbourg, sa grand’mère, dont elle était seule et unique héritière ainsi que cela est constaté en l’inventaire de la succession de cette Dame dressé par le notaire soussigné le 6 mai 1843. La veuve Liernur avait acquis cette maison du Sr François Kuhn charron et de D° Agnès Schehr sa femme demeurant à Strasbourg, aux termes d’un contrat de vente passé devant M° Zimmer, soussigné, le 23 juillet 1842, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 10 août de la même année Vol. 386 N° 59 & inscrit d’office au vol. 368. N° 105. Le prix de cette acquisition étaut de 6000 francs (…)

Jean Frédéric Schmutz et Madeleine Amélie Lefèvre vendent la maison à Marie Schistel, successivement veuve de Henri Petri et de Pierre Bintz

1863 (6.7.), M° M° Noetinger
Vente par Jean Frédéric Schmutz, serrurier, et Madeleine Amélie Lefèvre sa femme à Strasbourg
à Marie Schistel veuve en premières noces de Henri Petri et en secondes noces de Pierre Bintz à Strasbourg
une maison sise à Strasbourg rue du Renard prêchant n° 2, moyennant 10.000 francs
Jouissance et intérêts du 29 septembre 1863, impôts du premier octobre 1863
acp 523 (3 Q 30 238) f° 49-v du 7.7.

Jean Henri Petri épouse en 1837 Marie Anne Schiestel, originaire de Kindwiller
Mariage, Strasbourg (n° 12)
Du 10° jour du mois de janvier l’an 1837. Acte de mariage de Jean Henri Petri, Majeur d’ans, né en légitime mariage le 19 Thermidor an VI à Strasbourg, domicilié à Strasbourg, Serrurier, fils de feu Jacques Regnard Petri, serrurier décédé en cette ville le 4 avril 1833 et de feu Marie Anne Lacher, décédée en cette ville le 25 décembre 1835 et Marie Anne Schiestel, majeure d’ans, née en légitime mariage le 20 thermidor an X à Kindwiller (Bas-Rhin) domiciliée à Strasbourg, fille de Michel Schiestel, Maçon domicilié à Kindwiller (Bas-Rhin) ci présent et consentant, et de feu Catherine Niedermeyer décédée à Kindwiller le 23 octobre 1810 (signé) Henri Petri, Ana Mari Schistel (i 7)

Henri Petri meurt en 1839 après avoir institué sa femme légataire universelle de ses biens
1839 (30.12.), Strasbourg 7 (95), M° Boersch n° 1436
Inventaire de la succession de Henri Petri, serrurier, à la requête de Marie Schistel, la veuve et légataire universelle suivant testament public reçu M° Boersch le 1 décembre 1839, enreg. le 20 du même mois, ledit défunt est décédé à Strasbourg le 3 décembre 1839 sans délaisser aucun héritier à réserve – mariés sans contrat de mariage, communauté légale
Rectification annexée n° 1720, 1 juin 1840 que le 28 mars dernier est né posthume Henri Marie Antoine
Immeubles, par indivis d’une petite maison à rez de chaussée et deux étages sise à Strasbourg rue de l’Enfer n° 107, occupée par le veuve, estimé à un revenu de 120 fr
Enregistrement, acp 274 F° 50-v du 4.1.

Registre de population 600 MW 96.
Rue de L’Enfer, suite du N° 107, f° 226 (i 237)
Petry, Jean Henri, 1798, Serrurier, M, Strasbourg, (auparavant) V. page précéd., Entré janv. 37, décédé décembre 39
id. née Schiestel, Anne Marie, 1802, Ep, Kindwiller, (auparavant) rue de l’Académie 56
id. Agathe, 1838 15 janv. Enf. Strasbourg – décédé mai 39
id. Henri Marie Antoine, 1840 28 mars, Enf, id.

Anne Marie Schistel se remarie avec le journalier Pierre Bintz, successivement veuf de Salomé Hirslinger et de Marie Catherine Heim
1846 (7. Xbr), Strasbourg 2 (92), Not. Roessel n° 1182
Contrat de mariage – Ont comparu Monsieur Pierre Bintz, journalier demeurant à Strasbourg, fils majeur du sieur Nicolas Bintz, cultivateur et de Marie Cotonnier, sa femme, demeurant en leur vivant à Viller canton de Grostenquin, ledit Sr Bintz veuf de Dame Salomé Hirrlinger sa femme en premières noces & de Dame Marie Catherine Heim sa femme en secondes noces demeurant en leur vivant à Strasbourg, et ayant un enfant issu de chacune de ces unions, M. Bintz stipulant pour lui & en son nom à cause du mariage dont il va être question ci après comme futur époux
Et Dame Anne Marie Schistel, cuisinière demeurant à Strasbourg veuve sans enfant de M. Henri Petri, vivant serrurier en la même ville, fille majeure du Sr Michel Schiestel, maçon, & de Catherine Nittermeyer sa femme, demeurant en leur vivant à Kindwiller, ladite veuve Petri stipulant pour elle & en son nom à cause dudit mariage, comme future épouse d’autre part

Article deux. Apports du futur, 2) dans la moitié du troisième lavoir flottant se trouvant placé en ce moment dans l’intérieur de la Ville de Strasbourg en avant du pont de l’Esprit ou pont Sant Nicolas (…)
acp 355 (3 Q 30 070) f° 62 – régime de communauté de biens réduite aux acquêts
Les apports du futur époux consistent 1) en divers objets mobiliers évalués à 539 francs, 2) dans la moitié d’un lavoir flottant sur l’Ill évalué 1200, 3) argent comptant 800, le tout constaté par inventaire reçu Roessel Nre le 28 novembre 1846
Les apports de la future épouse consistent en différent objets mobiliers évalués à 803, créances 1168
une petite maison à Strasbourg rue de l’Enfer N° 107, loyers échus 113, sept ares de terres à Kindwiller canton Herrenackerle
Donation réciproque par les futurs époux au survivant d’eux de l’usufruit viager de la succession
En cas d’existence d’enfant du 1° et 2° lit du futur la présente donation sera réduite à l’usufruit d’un part d’enfant le moins prenant

Le garçon de bureau Pierre Bintz, fait son testament
1852 ( 29. 7.bre), Strasbourg 6 (81), Not. Roessel (Henri Eugène le jeune) n° 987
Testament – Est comparu M. Pierre Bintz, garçon de bureau chez M. Staehling demeurant à Strasbourg, trouvé par le notaire & les témoins gisant dans son lit dans une chambre au premier étage d’un bâtiment latéral dépendant d’une maison sise à Strasbourg faubourg de Pierre N° 94, ladite chambre éclairée d’une fenêtre donnant dans une par petite cour & d’une fenêtre donnant dans une chambre (…)
Je nomme pour tuteur à mes enfants mineurs issus de mes deux précédents mariages & nommés Gustave & Louise Bintz le sieur Michel Roth, employé chez M Meyer marchand de bois (…)

Nouveau testament
1854, M° Roessel aîné
5 janvier 1854 – Testament de Pierre Bentz ancien garçon de bureau à Strasbourg, par lequel il nomme pour tuteur à ses enfants mineurs Gustave & Louise Bentz, Henri Wendling, commis négociant à Strasbourg et que l’éducation des enfants soit conférée à la femme du testateur et que toute sa succession reste entre les mains de cette dernière et qu’avec les intérêts elle fera faire l’éducation des dits enfants
acp 427 (3 Q 30 142) f° 98 du 6.3.

Inventaire de la succession de Pierre Bintz qui délaisse un enfant de chacun de ses deux premiers mariages
1854 (6.3.), Strasbourg 6 (83), Not. Roessel le jeune (Henri Eugène)
A la requête de 1° Dame Anne Marie Schistel veuve du sieur Pierre Bintz en son vivant propriétaire de lavoir et journalier à Strasbourg où elle demeure, agissant à cause de la communauté de biens réduite aux acquêts qui a existé entre elle et son mari défunt et encore comme donataire en usufruit du quart de la succession du Sr Bintz le tout au termes de leur contrat de mariage reçu âr M° Roessel aîné notaire à Strasbourg le 7 janvier 1846 2. M. Jean Henry Wendling, commis négociant demeurant et domicilié audit Strasbourg, agissant en qualité de tuteur datif de Gustave Bintz enfant mineur issu de mariage du défunt avec Dame Salomé Hirslinger, sa femme en premières noces et de Catherine Louise Bintz, mineure issue du mariage du défunt avec sa seconde femme Marie Catherine Heim

acp 428 (3 Q 30 143) f° 33 du 16.3. (succession déclarée le 26 août 1854) – 3° communauté, argent comptant 145, mobilier 55
Succession, garde robe 43, meubless 87
2° communauté, meubles 355, reprises sures à la succession pour meubles inexistatts 300, indeminté due par la succession à la communauté 1423, reprises de la veuve en meubles 803, argent comptant 1168
Loyers de la maison 113, loyers et prix d’une parcelle de terre vendue 122, total des reprises 1439
acp 432 (3 Q 30 147) f° 71 du 26.8. – Il dépend de la communauté 1) livret sur la caisse d’épargne 611, 2) créances 969, 3) un lavoir estimé à 5000, 4) loyers échus 74
Reprises de la succession 1745, Indemnités dues par la succession 1537, Passif de la communauté 174, Passif de la succession 115
(vacation du 26 août) Dépouillement d’inventaire et affectation hypothécaire – A la requête de 1° Dame Anne Marie Schistel veuve du sieur Pierre Bintz en son vivant propriétaire de lavoir et journalier à Strasbourg où elle demeure, agissant à cause de la communauté de biens réduite aux acquêts qui a existé entre elle et son mari défunt et encore comme donataire en usufruit du quart de la succession du Sr Bintz le tout au termes de leur contrat de mariage reçu âr M° Roessel aîné notaire à Strasbourg le 7 janvier 1846 2. M. Jean Henry Wendling, commis négociant demeurant et domicilié audit Strasbourg, agissant en qualité de tuteur datif de Gustave Bintz enfant mineur issu de mariage du défunt avec Dame Salomé Himlinger, sa femme en premières noces et de Catherine Louise Bintz, mineure issue du mariage du défunt avec sa seconde femme Marie Catherine Heim
acp 432 (3 Q 30 147) f° 74-v du 28.8. – Droits de Gustave Bintz du chef de sa mère 116 – Droits de Louise Bintz masse active 1705 masse passive 2908, Succession de la De Bintz née Heim 1121, frais 20 reste 1004
3° communauté, elle s’élève à 6852, passif 1791, reste 5061
Succession du Sr Bintz 2883, passif 1236 reste 1647
Gustave Bintz a droit (…)

Liquidation de la même succession
1861 (12.8.), Strasbourg 6 (90), Not. Roessel (Henri Eugène le jeune) n° 3774
Liquidation et partage de la communauté de biens qui a existé entre Pierre Bintz et Marie Anne Schiestel
Du 12 août 1861 – Ont comparu 1° Dame Anne Marie Schistel, demeurant à Strasbourg, exploitant un bateau lavoir flottant, veuve du sieur Pierre Bintz, vivant journalier demeurant à Strasbourg, 2. M. Jean Henri Wendling, commis négociant demeurant à Strasbourg, agissant au nom et comme tuteur datif de Catherine Louise Bintz, fille encore mineure, domiciliée à Strasbourg dudit Pierre Bintz et de Marie Catherine Heim sa femme en secondes noces (…), 3. M. Gustave Bintz, garçon coiffeur demeurant à Strasbourg, tous les comparans se portant solidairement forts de ladite Catherine Louise Bintz, En présence de M. Jonathan Rhein, débitant de vin demeurant à Strasbourg subrogé tuteur de la mineure Bintz (…) il résulte que l’avoir de Gustave Bintz consiste dans sa part indivise entre autres des succession de sa mère Salomé Hirslinger femme en premières noces dudit Sr Pierre Bintz et de son frère Théodore Bintz et de son père Pierre Bintz

sur quoi les parties ont fait les observations suivantes. 1° Le Sr Bintz était marié avec Hirslinger sous le régime de la communauté légale constatée par un inventaire dressé par M° Roessel aîné notaire à Strasbourg me 28 novembre 1846 dont il résulte que la défunte a laissé pour seuls héritiers ses deux enfants Gustave et Théodore Bintz, que ce dernier est décédé en laissant pour seuls héritiers son père et son frère (…) 2) il résulte des actes prérelaltés que le Sr Bintz était marié avec sa seconde femme née Heim sous le régime de la communauté d’acquêts suivant contrat de mariage reçu par M° Lacombe alors notaire à Strasbourg le 13 octobre 1841
acp 501 (3 Q 30 216) f° 43-v du 13.8. – Communauté, mobilier 55, argent 145, dépôt à la caisse d’épargne 611, créances 969, loyers 71, prix du lavoir 5000, total 6852
Passif, frais d’actes 178, reprises de la veuve 1439, repsises au mari 210, total 2828 – Reste 5024
Succession, Mase active, moitié du bénéfice de la communauté 2512, garde robe 43, reprises en nature 99, reprises en deniers 210, total 2865 – Masse passive 1236, reste 1628
un quart grevé d’usufruit à la veuve 407, reste aux enfantd 1221, déduire droits de mutation 53, reste 1168
Droits des parties et partage (…)

Anne Marie Schistel meurt en 1865 en délaissant des héritiers collatéraux

1872 (26.11.), Strasbourg 6 (103), Not. Roessel (Henri Eugène) n° N° 6661
Inventaire du 26 novembre 1872. – Inventaire de la succession de D° Anne Marie Schistel, propriétaire d’un lavoir flottant, veuve en premières noces de M. Henri Petri, vivant serrurier à Strasbourg, et en secondes noces de M. Pierre Bintz, vivant journalier en la même ville où elle demeuruait et où elle est décédée le 27 septembre 1865.
A Strasbourg quai des Bateliers n° 5 en la maison où D° Anne Marie Schistel (est décédéé), à la requête de I. D° Thérèse Schistel, sans état, demeurant à Kindwiller veuve du Sr Michel Kandel, vivant maçon audit lieu, II. D° Madeleine Schistel, sans état demeurant également à Kindwiller, veuve de M. Jacques Waechter, vivant journalier au même lieu, III. M. Charles Victor Holtzapfel, notaire à la résidence de Strasbourg où il demeure rue de la Mésange N° 20, commis à l’effet de représenter aux présentes 1° M. Joseph Schistel, maçon et tailleur de pierres demeurant à Formosa comté de Bruce dans la province du Canada (Amérique du Nord), 2° D° Catherine Schneider épouse de M. Joseph Dupont, charpentiern demeurant ensemble à Lunéville, 3°. M. Joseph Schneider, majeur, 4° M. Georges Schneider, également majeur, ces deux derniers soldats au service de France en garnison en Algérie (Afrique française) suivant ordonnance (…), IV. M. Nicolas Schneider, cultivateur, journalier demeurant à Haguenau, V. et D° Madeleine Schneider, épouse assistée et autorisée de M. Joseph Clauss, journalier demeurant ensemble à Haguenau, les Des. Kandel et Waechter et M.. Joseph Schiestel habiles à se dire et porter légataires universels chacun pour un quart de la défunte veuve Bintz, sus nommée, leur sœur germaine, institués par le testament de cette dernière reçu en présence de témoins par M° Roessel, l’un des notaires soussignés le 21 février 1870, enregistré le 23 octobre dernier, et les Des Clauss et Dupont et MM Nicolas Schneider, Joseph Schneider et Georges Schneider, seuls enfants et représentants de D° Crescence Schistel qui était également sœur germaine de la défunte, décédée à Strasbourg épouse de M. Xavier Schneider vivant journalier à Haguenau, habiles à se dire et porter légataires à titre universel ensemble pour le denier quart de lad. D° veuve Bintz leur tante aux termes du testament sus mentionné

Observations préliminaires. M. Pierre Bintz et D° Anne Marie Schiestel son épouse en troisièmes noces éaient mariés sous le régime de la communauté de biens réduite aux acquêts axu termes de leur contrat de mariage passé devant M° Roessel aîné alors notaire à Strasbourg le 7 décembre 1846. (…) M. Pierre Bintz est décédé à Strasbourg le (-) 1854 en laissant pour seuls et uniques héritiers chacun pour moitié Gustave Bintz et Catherine Louise Bintz des deux enfants mineurs issus de ses précédents mariages ainsi qu’il est consatté par l’intitulé de l’inventaire dressé après son décès par M° Roessel l’un des notaires soussignés en date au commencement du 9 mai de la même année (…)
Enfin suivant acte reçu en présence de quatre témoins par M° Roessel soussigné le 29 février 1870 enregistré le 23 octobre dernier, (…) la défunte a fait les dispositions suivantes (…)
Continuation du 9 décembre 1878. Actif (suite) Lavoir flottant. La défunte était propriétaire d’un bateau lavoir flottant sur l’Ill, amarré en aval du pont du Corbeau (…)
Déclarations actibes. Immeubles. Ban de Kidnwilller (…)
Ville de Strasbourg. 9. Une maison d’habitation avec petite cour et maison de derrière, puits recouvert d’une corbeille en fer, autres droits, aisances et dépendances, le tout situé à Strasbourg, rue du Renard prechant N° 3 (ancien N° 2,) tenant d’un côté à M. Müller, de l’autre à M. Widmer, devant à ladite rue et derrière au canal. Cette maison a été acquise par la défunte de M. Jean Frédéric Schmutz, serrurier et D° Amélie Lefevre, conjoints demeurant ensemble à Strasbourg, aux termes d’un contrat de vente passé devant M° Victor Noetinger alors notaire en ladite ville et l’un de ses collègues le 6 juillet 1863, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 9 du même mois vol. 945 N° 146 inscrit d’office au Vol. 844 N° 169. Cette acquisition a eu lieu moyennant le prix de 10.000 francs (…)
Cette maison appartenait en propre à Mad. Schmutz pour l’avoir recueillie dans la succession de sa grand’mère D° Marie Anne Birckicht, décédée veuve de Mr Louis Liernier, de son vivant coiffeur à Strasbourg dont elle était seule et unique héritière par représentation de sa mère D° Amélie Liernier décédée épouse de Mr Pierre Aimé Lefèvre, ainsi qu’il est constaté par un inventaire dressé par M° Zimmer susdit et l’un de ses collègues le 6 mai 1843. La veuve Liernier avait acquis ce même immeuble du Sr François Kuhn charron et D° Agnès Scheer son épouse demeurant ensemble à Strasbourg aux termes d’un contrat de vente reçu par ledit M° Zimmer et l’un de ses collègues le 23 juillet 1842, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 6 août de la même année Vol. 386 N° 59 et inscrit d’office au bol. 368. N° 105. Cette acquisition a eu lieu pour le prix de 6000 francs (…)
acp 610 (3 Q 30 325) f° 38 n° 4582 du 27.11. (Nachlass erklärt 19/3.73) Mobilien 812, Geld 259
f° 76-v du 17.12. (Fortsetzung vom 9.12.) Nachlass, Ein Waschschif auf der Ill, 85 Ar 80 Feld Bann von Kindwiller, Ein Haus zu Straßburg

1872, M° Roessel
Testament, 21 février 1870 – Anna Maria Schiestel Wittwe I Ehe von Heinrich Petri und Wittwe II Ehe Paulus Bintz, Tagner in Straßburg, wie folgt (…)
acp 609 (3 Q 30 323) f° 71 n° 4155 du 23.10.1872

Liquidation de la succession
1873 (13.6.), Strasbourg 7 (140), Not. Edouard Stromeyer
Liquidation und Theilung des Nachlasses Anna Maria Schiestel Wittwe von Peter Bintz
Partage du 13 juin 1873. – à la requête de 1. D° Thérèse Schistel, sans état, demeurant à Kindwiller veuve du Sr Michel Kandel, vivant maçon audit lieu, 2. D° Madeleine Schistel, sans état demeurant également à Kindwiller, veuve de M. Jacques Waechter, vivant journalier au même lieu, 3. M. Michel Kandel fils, maçon demeurant à Strasbourg domicilié à Kindwiller, agissant ce dernier au nom et comme mandataire de Mr Joseph Schiestel, maçon et tailleur de pierres demeurant à Formosa comté de Bruce, province du Canada (Amérique du Nord) aux termes d’une procuration par devant M° Igantius Kormann, notaire public dans le Haut-Canada à la résidence de Carlsruhe le premier juin 1867 (…) 4° M. Nicolas Schneider, cultivateur, journalier demeurant à Haguenau, 5. D° Madeleine Schneider épouse assistée et autorisée de M. Joseph Clauss, journalier demeurant ensemble en ladite ville, 6° et M. Théodore Schott propriétaire demeurant à Strasbourg rue St Louis N° 12 agissant au nom et comme mandataire spécial de I. Mad. Catherine Schneider épouse de M. Joseph Dupont, charpentier qui l’a asssitée en autorisée et avec lequel elle demeure à Lunéville rue d’Alsace N° 86, II. M. Georges Schneider, soldat au deuxième régiment de zouaves en garnison à Sidi-bel-Abbès (Algérie) domicilié de droit à Lunéville, alors en congé en cette ville (…) III et de M. Joseph Schneider, soldat trompette au deuxième régiment de chasseurs d’Afrique, deuxième escadron en garnison à Oran (Algérie) en vertu d’une procuration (…)
les Des. Kandel et Waechter et M.. Joseph Schiestel habiles à se dire et porter légataires universels chacun pour un quart de D° Marie Schiestel, leur sœur germaine, veuve en premières noces de M. Henri Pétri en son vivant serrurier à Strasbourg et en secondes noces de M. Pierre Bintz, en son vivant journalier en ladite ville où elle demerait et où elle est décédée le 27 septembre dernier, institués par son testament public reçu en présence de témoins par M° Roessel, alors notaire à Strasbourg le 21 février 1870, enregistré, et les Des Clauss et Dupont et MM Nicolas Schneider, Joseph Schneider et Georges Schneider, seuls enfants et représentants de D° Crescence Schiestel qui était également sœur germaine de la défunte, décédée à Strasbourg épouse de M. Xavier Schneider vivant journalier à Haguenau, légataires à titre universel ensemble pour le denier quart de lad. D° veuve Bintz leur tante aux termes du testament sus mentionné, Cette dernière décédée sans laisser d’ascendants ni de descendanrts par conséquent aucun héritier à réserve, ainsi qu’il est constaté par l’intitulé de l’inventaire dressé par ledit M° Roessel et l’un de ses collègues sous la date au commencement du 21 novembre 1872, enregistré.

Observations préliminaires. Première observation. Liquidation ed la communauté Bintz-Schiestel
Deuxième observation, Décès de la D° Bintz. Son testament
Troisième observation. Approbation et levée des scelles. Inventaire
Quatrième observation. Vente du mobilier et du lavoir
Cinquième observation, Licitation de la maison
acp 617 (3 Q 30 332) f° 33 du 21.6. – Actif Masse. Eingegangenes Geld 10.339, für Mobilien 455, Solde des gekauftes Hauses 11.250, Passif 1483 (Summa) 23.528

Les héritiers d’Anne Marie Schistel vendent la maison à l’architecte entrepreneur Auguste Bausinger

1873 (3.4.), Strasbourg 7 (140), Not. Edouard Stromeyer N° 8296
Ont comparu 1° D° Thérèse Schiestel sans état demeurant à Kindwiller veuve du Sr Michel Kandel, vivant maçon audit lieu, 2° D° Madeleine Schiestel, sans état demeurant également à Kindwiller, veuve de M. Jacques Waechter, vivant journalier au dit lieu, 3° M. Michel Kandel fils, maçon demeurant à Strasbourg domicilié à Kindwiller, agissant ce dernier au nom et comme mandataire de Mr Joseph Schiestel, maçon et tailleur de pierres demeurant à Formosa comté de Bruce, province du Canada (Amérique du Nord) aux termes d’une procuration par devant M° Igantius Kormann, notaire public dans le Haut-Canada à la résidence de Carlsruhe le premier juin 1867 (…) 4° M. Nicolas Schneider, cultivateur, journalier demeurant à Haguenau, agissant tant en son nom personnel qu’au nom et comme se portant fort de D° Madeleine Werth son épouse demeurant avec lui, 5° D° Madeleine Schneider épouse assistée et autorisée de M. Joseph Clauss, journalier demeurant ensemble à Haguenau, 6° et M. Théodore Schott propriétaire demeurant à Strasbourg rue St Louis N° 12 agissant au nom et comme mandataire spécial de Mad. Catherine Schneider épouse de M. Joseph Dupont, charpentier qui l’a asssitée en autorisée et avec lequel elle demeure à Lunéville rue d’Alsace N° 86, II. M. Georges Schneider, soldat au deuxième régiment de zouaves en garnison à Sidi-bel-Abbès (Algérie) domicilié de droit à Lunéville, alors en congé en cette ville (…) III et de M. Joseph Schneider, soldat trompette au deuxième régiment de chasseurs d’Afrique, deuxième escadron en garnison à Oran (Algérie) en vertu d’une procuration (…)
les Des. Kandel et Waechter et M.. Joseph Schiestel habiles à se dire et porter légataires universels chacun pour un quart de D° Marie Schiestel, leur sœur germaine, veuve en premières noces de M. Henri Pétri en son vivant serrurier à Strasbourg et en secondes noces de M. Pierre Bintz, en son vivant journalier en ladite ville où elle demerait et où elle est décédée le 27 septembre dernier, institués par son testament public reçu en présence de témoins par M° Roessel, alors notaire à Strasbourg le 21 février 1870, enregistré, et les Des Clauss et Dupont et MM Nicolas Schneider, Joseph Schneider et Georges Schneider, seuls enfants et représentants de D° Crescence Schiestel qui était également sœur germaine de la défunte, décédée à Strasbourg épouse de M. Xavier Schneider vivant journalier à Haguenau, légataires à titre universel ensemble pour le denier quart de lad. D° veuve Bintz leur tante aux termes du testament sus mentionné, Cette dernière décédée sans laisser d’ascendants ni de descendanrts par conséquent aucun héritier à réserve, ainsi qu’il est constaté par l’intitulé de l’inventaire dressé par ledit M° Roessel et l’un de ses collègues sous la date eu commencement du 21 novembre 1872, enregistré. Lesquels ont dit que pour sortir de l’indivision ils étaient intentionnés de vendre une maison d’habitation avec droits et dépendances (…)
Désignation. Ville de Strasbourg. Une maison d’habitation avec petite cour et maison de derrière, puits recouvert d’une corbeille en fer, autres droits, aisances et dépendances, le tout situé à Strasbourg, rue du Renard prechant N° 3, ancien N° 2, tenant d’un côté à M. Müller, de l’autre à M. Widmer, devant à ladite rue et derrière à l’ancien canal aujourd’hui recouvert et formant la nouvelle rue de Zurich. Avec tout ce qui dans les bâtimens est réputé immeuble par nature ou par destination. Mise à prix 10.000 francs
Origine de la propriété. Cette maison a été acquise par feu la D° Bintz de M. Jean Frédéric Schmutz, serrurier et D° Amélie Lefevre, conjoints demeurant ensemble à Strasbourg aux termes d’un contrat de vente passé devant M° Victor Noetinger alors notaire en ladite ville et l’un de ses collègues le 6 juillet 1863 enregistré et transcrit au bureau des hypothèques le 9 du même mois vol. 945 N° 146 inscrit d’office au Vol. 844 N° 169. Cette acquisition a eu lieu moyennant le prix de 10.000 francs (…)
Ladite maison appartenait en propre à Mad. Schmutz pour l’avoir recueillie dans la succession de sa grand mère D° Marie Anne Birckicht décédée veuve de Mr Louis Liernier, de son vivant coiffeur à Strasbourg dont elle était seule et unique héritière par représentation de sa mère D° Amélie Liernier décédée épouse de Mr Pierre Aimé Lefèvre, ainsi qu’il est constaté par un inventaire dressé par M° Zimmer susdit et l’un de ses collègues le 6 mai 1843. La veuve Liernier avait acquis ce même immeuble du sieur François Kuhn charron et D° Agnès Scheer son épouse demeurant ensemble à Strasbourg aux termes d’un contrat de vente reçu par ledit M° Zimmer et l’un de ses collègues le 23 juillet 1842, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 6 août de la même année Vol. 386 N° 59 et inscrit d’office au vol. 368. N° 105. Cette acquisition a eu lieu pour le prix de 6000 francs (…)
Adjudication, à M. Auguste Bausinger, architecte entrepreneur demeurant à Strasbourg pour 17.250 francs
acp 615 (3 Q 30 330) f° 48-v du 9.4.

Anne Marie Salomé Muths, veuve du charpentier François Joseph Bausinger engage ses biens pour obtenir la libération de son fils Auguste Joseph Bausinger, prisonnier de guerre à Rastatt
1870 (8.12.), Strasbourg 8 (82), Not. Gustave Edouard Loew N° 3659
8 décembre 1870. Engagement – Dame Anne Marie Salomé Muths, veuve de M. François Joseph Bausinger, maître charpentier, laquelle a déclaré que son fils Auguste Joseph Bausinger, né à Strasbourg le 7 août 1848, soldat et prisonnier de guerre à Rastatt, avec soumission & confiscation de biens au ban d’Eckbolsheim au cas où son fils élargi reprendrait les armes contre l’Allemagne
Brevet légalisé par l’adjoint au maire de Strasbourg
acp 590 (3 Q 30 305) f° 198 du 9.12.

Auguste Bausinger épouse Marie Valérie Waltz
1876 (14.10.), Strasbourg 8 (97), Not. Gustave Edouard Loew N° 8631
Ehe Vertrag (en deux colonnes, allemand et français) – Ont comparu Monsieur Auguste Bausinger, propriétaire entrepreneur domicilié à Strasbourg, fils majeur de feu Mr François Joseph Bausinger, entrepreneur & de D° Marie Anne Salomé Muths, sa veuve demeurant et domiciliée à Strasbourg, stipulant en son nom personnel comme futur époux d’une part
et Mademoiselle Marie Valérie Waltz, sans état, fille mineure de M. Joseph Waltz, propriétaire & de D° Stéphanie Simon, conjoints avec lesquels elle demeure et est domiciliée à Strasbourg, stiupulant en son nom personnel comme future épouse, sous l’assistance et du consentement de ses père et mère

Article six. Monsieur Bausinger futur époux déclare apporter en mariage (IX) les immeubles dont la désignation suit, 1) Une maison d’habitation sise à Strasbourg rue des Juifs n° 38 (…)
2) Une maison d’habitation sise à Strasbourg rue des pucelles n° 15
3) Une maison d’habitation sise à Strasbourg rue des pucelles n° 13
4) Une maison d’habitation nouvellement construite au coin de la Rue des glacières & de la rue militaire de l’Ill
5) Une maison d’habitation nouvellement construite sise à Strasbourg rue militaire de l’Ill
(X) ses droits mobiliers et immobiliers indivis dans la succession non encore liquidée de feu Mr Baudinger son père, pour ordre
(CI) ses droits non encore liquidés dans la succession ayant existé entre lui & M Hermann, son beau-frère pour l’entreprise de construction
acp 656 (3 Q 30 371) f° 33 du 24.10.

Auguste Joseph Bausinger loue la maison au chef de chantier André Ess et à sa femme Agnès Dœrflinger. Un plan et des élévations sont joints à l’acte (voir au début de la notice)

1874 (4.2.), Strasbourg 8 (89), Not. Gustave Edouard Loew n° 5844
Bail – Ist erschienen August Joseph Bausinger, Bauunternehmer wohnhaft zu Straßburg, derselbe vermiethet hiermit auf eine Dauer von drei, sechs oder neun aufeinanderfolgenden Jahren, welche den 25. Dezember vorigen Jahres begonnen haben (…)
an Herrn Andreas Ess, Bauführer und seiner von ihm verbeistandeten und ermächtigten Ehefrau Agnès Doerflinger, beide wohnhaft zu Fort Mundolsheim, solidarische Miethnehmer
Ein Wohnhaus mit Bodengeschoß, zwei Stockwerken, Hofraum, Brunnen und Zugehörden, belegen zu Straßburg im fuchs den Enten predigt Ecke, Züricherstraße bildend, hinten das ehemals Schmutz’sche Besitzthum. Dieses Anwesen wird in einem jetzigen Zustande vermiethet wie es auf zwei Plänen eingezeichnet ist und mit den Gegensänden welche in einem örtlichen Verzeichniße durch die Parteien morgen unter beiderseitigen Benahmen anfertigen (…). Gegenwärtiges Miethvertrag wird unter folgenden Bedingungen abgeschlossen (…) um einen jährlichen Miethzins von 1800 franken
acp 624 (3 Q 30 339) f° 83-v du 11.2. N° 711

Auguste Joseph Bausinger vend les maisons n° 1 et 3 rue du Renard Prêchant au chef de chantier André Ess et à sa femme Agnès Dœrflinger

1874 (4.7.), Strasbourg 8 (90), Not. Gustave Edouard Loew n° 6270
Kauf N° 6270 – ist erschienen Herr August Joseph Bausinger, lediger Bauunternehmer, wohnhaft zu Straßburg, derselbe verkaufft (…)
an Herrn Andres Ess, Bauführer, und seine von ihme verbeistandete und ermächtigte Ehefrau Agnes Doerflinger, beide wohnhaft zu Straßburg, folgendes Anwesen
Bezeichnung. Ein Anwesen bestehend in zwei Häuser mit Erdgeschoß, zwei Stockwerken, Hofraum, Brunnen, Rechten und Zugehörden, belegen zu Straßburg wo der Fuchs den Endten predigt, N° 1 und 3, Ecke dieser Gasse und der Zürcherstrasse bildend, hinten an das Eigenthum früher Schmutz nun dem Herrn Johann Bobba gehörend, stoßend (…)
Eigenthumsnachweis. Herr Bausinger hat beider Häuser wie folgt gekauft. Das Haus mit Nummer eins (…)
Das Haus Nr 3 hat Herr Bausinger ersteigert von der Universalllegataren der Anna Maria Schiestel, Wittwe erster Ehe von dem Schlosser Heinrich Petri zu Straßburg und zweiter Ehe von dem Tagner Peter Bintz daselbst, Zufolge Versteigerungsprotokolls vor Notar Stromeyer dahier vom 3. April 1873, auf dem Hypothkenamte Straßburg den 18. desselben Monats Band 1405 Nr. 30 überschrieben. (…)
Frau Bintz hatte das Haus von den Eheleuten Johann Friderich Schmutz, Schlosser, und Aurelia Lefevre zu Straßburg gekauft, laut eines Vertrags vor Notar Viktor Noetinger daselbst vom 6. Juli 1863, überschrieben auf vorigem Hypothkenamte den 9. deselben Monats Band 945 Nr 146 und aus Amtwegen eingeschrieben Bd 844 Nr 149. (…). Das fragliche haus hatte der Ehefrau Schmutz gehört, welche es aus der Verlaßenschaft ihrer Großmutter Maria Anna Birckicht, verwittweter Lernier zu Straßburg, vpn welcher sie nach Ausweis des betreffenden Verlaßenschafs inventars vor Notar Zimmer hieselbst am 6. Mai 1843 einzige Erbin war, zu Eigenthum erhalten hatte. Wittwe Lernier hatte dasselbe von Eheleuthen Frantz Kuhn, Wagner, und Agnes Scheer zu Straßburg, inhaltlich Vertrags vor demselben Notar Zimmer vom 23. Juli 1842. überschrieben auf dem hiesigen Hypothkenamte den folgenden 10. August Band 386 Nr 59, durch Kauf an sich gebracht.
Miethvertrag. Das Haus Nr 1. (…) Kaufpreis, 35.000 Franken
acp 630 (3 Q 30 345) f° 12-v du 7.7.

André Ess et Agnès Dœrflinger hypothèquent les maisons au profit d’Auguste Gerhard. L’acte mentionne que les propriétaires sont mariés depuis février 1864.

1874 (9.7.), Strasbourg 8 (90), Not. Gustave Edouard Loew N° 6289
Obligation, 9. Juli 1874 – sind erschienen Herr Andreas Ess, Bauführer, und seine von ihm verbeistandete und ermächtigte Ehefrau Agnes Dörflinger, beide wohnhaft zu Straßburg, dieselbe bekennen hiermit
an Herrn August Gerhard, Eigenthümer, wohnhaft zu Straßburg (…) ein Darlehen von 10.000 franken und an Herrn Johann Georg Kratzeisen, Eigenthümer und früheren Bäcker, welcher ebenfalls zu Straßburg wohnt, 7000 franken
Hypothec-Bestellung. Ein Eigenthum bestehend aus zwei Häusern mit Bodengeschoß, zwei Stockwerken, Hofraum, Brunnen, Rechten und Zugehörden, belegen zu Straßburg wo der fuchs den Enten predigt N° 1 und 3, Eckhaus dieser Gasse und der Züricherstrasse, hinten an das Eigenthum früher Schmutz, nun Bobba stoßend.
Erklärungen. Die Ehegatten Ess erklären 1) daß sie beide in erster Ehe seit Februar 1864 verheurathet sind und vor ihrer Verehelichung einen Ehevertrag nicht haben aufnehmen lassen, (…) 3) daß sie das verpfändete Anwesen laut Urkunde des unterfertigten Notars vom 4. dieses Monats, registrirt, von dem ledigen Bauunternehmer August Joseph Bausinger zu Straßburg um einen Preis von 35.000 Franken gekauft haben

Né en 1839 Altenstadt près de Feldkirch dans le Vorarlberg, André Ess a épousé en 1864 Agnès Dœrflinger, originaire de Schmitzingen en Bade. Deux enfants sont nés à Bâle. Il existe deux fiches à son nom. Il quitte à plusieurs reprises Strasbourg pour Auenheim (1874), Bischheim (1898). Il fait construire une maison boulevard de Pierre (ensuite boulevard Clémenceau).
Fichier domiciliaire (601 MW 96)
Ess Andreas, 6.3.39, Altenstadt, (Religion) K,
fr. Agnes geb. Doerflinger, 17.1.[39], Schmitsingen, (Religion) K,
Caroline, 22.4.64, Basel
Eduard, 22.7.69, d°
– Jungfrauengasse N° 5, Mthr
24.6.72 Krutenau N° 7, Mthr
28.2.73, Fort Mondolsheim
17.4.74, Fuchs den Enten Prediget, Mthr
7.10.74, Auenheim (Biolnheim*)

Fichier domiciliaire (602 MW 106)
Ess, Bauunternehmer, Bauführer – Ausländer, Kunkurs, I 1039/1900
Andreas 25.1.40 / 25.12.39 Altenstadt b. Feldkirch (Vorarlberg), (Religion) k.
von Schwendistr. 4 nach
9/3.92 Steinstrasse 22 (Ess)
17.4.98. Bischhheim
n. 13.er Graben 31 (Heldt)
19/9 98 Mülhausen i./E
11/10 99 Bez. Gef. 11/12. 99, Mülhausen
31/12. 99 Steinring 51 (Ess, E.)

Originaire de Feldkirch en Tyrol, André Ess meurt en 1905 à l’hospice Sainte-Barbe
Décès, Strasbourg (n° 283)
Strassburg den 27. Januar 1905. Vor dem Standesbeamten erschienen heute die Oberin der Anstalt Sankt Barbara hieselbst hat mitgetheilt daß der Bauunternehmer Andreas Ess, 66 Jahre alt, katholischer Religion, wohnhaft zu Straßburg, Steinring 31. geboren zu Altenstadt, Tyrol, Ehemann von Agnes geborenen Dörflinger, Sohn der verstorbenen Eheleute Johann Florian Ess, Schuhmachermeister und Katharina geborenen Lampert, beide zuletzt wohnhaft in Altenstadt-Feldkirch, Tyrol, zu Straßburg in obiger Anstalt am 25. Januarÿ des Jahres 1905 Nachmittags um 6 Uhr versorben sei (i 142)

André Ess et Agnès Dœrflinger vendent la maison à Anne Kuhn, femme de l’économe Gustave Meier

1876 (28.10.) Strasbourg 8 (97), Not. Gustave Edouard Loew N° 8656
Kauf N° 8656. 28 October 1876 – sind erschienen Herr Andres Ess, Bauführer, und seine von ihme ermächtigte Gattin Agnes Dörflinger, beide wohnhaft zu Straßburg, dieselbe verkaufen (…)
an den mitenwesende, dieses annehmende Frau Anna Kuhn, Gattin des behufs Ermächtigung mitanwesenden Herrn Gustav Meier, Ökonom, beide wohnhaft zu Straßburg
Bezeichnung. Ein dreistöckigtes Wohnhaus, belegen Zu Straßburg, wo der Fuchs den Enten predigt N° 3, gedeckten Hof, zweistöckiges Hintergebäude auf die Zürcherstrasse, wo es kein Nummer hat, einerseits herr Gassert, anderseits Johann Bobba, vorn die Gasse wo der Fuchs den Enten predigt, hinten die Zürcherstrasse. Als mitverkauft gelten die Öfen mit Zugehör (…)
Eigenthumsnachweis. Die Ess’schen Ehegatten haben vorstehendes Kaufobjekt zugleich mit dem aufstoßenden Anwesen N° 1 von dem ledigen Bauunternehmer Herrn August Joseph Bausinger in Straßburg gekauft, laut Vertrags vor dem unterzeichneten Notar vom 4. Juli 1874, überschrieben am hiesigen Hypothkenamte den 2. September nämlichen Jahres Band 1510 Nr. 37. und amtlich einsgechrieben Band 1196 Nr. 36. vor dem dabei bedungenen Preise zu 35.000 Franken (…)
Früheres Eigenthum. Herr Bausinger hatte das hiemit verkaufte Haus Nr 3. ersteigert von der Universalllegataren der Anna Maria Schiestel, Wittwe erster Ehe von dem Schlosser Heinrich Petri zu Straßburg und zweiter Ehe von dem Tagner Peter Bintz daselbst, zufolge Versteigerungsprotokolls vor Notar Stromeyer dahier vom 3. April 1873 auf dem Hypothkenamte Straßburg den 18. desselben Monats Band 1405 Nr. 30 überschrieben und Band 1129 Nr 35 von Amtlswegen einsgechrieben, welche Eintragung nunmehr gestrichen ist.
Frau Bintz hatte das Haus von den Eheleuten Johann Friderich Schmutz, Schlosser, und Aurelia Lefevre zu Straßburg gekauft, laut eines Vertrags vor Notar Viktor Noetinger daselbst vom 6. Juli 1863, überschrieben auf vorigem Hypothkenamte den 9. deselben Monats Band 945 Nr 146 mit amtlicher Einschreibung, welche aber nun gleichfalls gestrichen ist. Das fragliche Haus hatte der Ehefrau Schmutz gehört, welche es aus der Verlaßenschaft ihrer Großmutter Maria Anna Birckicht, verwittweten Lernier zu Straßburg, von welcher sie nach Ausweis des betreffenden Verlaßenschafs inventars vor Notar Zimmer hieselbst am 6. Mai 1843 einzige Erbin war, zu Eigenthum erhalten. Wittwe Lernier hatte dasselbe von Eheleuthen Frantz Kuhn, Wagner, und Agnes Scheer zu Straßburg, inhaltlich Vertrags vor demselben Notar Zimmer, vom 23. Juli 1842. der den folgenden 10. August Band 386 Nr 59 überschrieben wurde, durch Kauf an sich gebracht.
Dienstbarkeit. Der Vertrag vom 19. Dezember 1874, wodurch das Haus Nummer eins an die Eheleute Gassert verkauft wurde, enthält die abschriftlich folgende Vereinbarung
I. Die Käufer sind befugt, von dem im Hofraum des gekauften Hauses Nummer eins befindlichen Abtritte die Leitung nach der im nicht verkauften hause Nr drei befindliche Abtrittgrube zu führen, dieses Recht steht ihnen jedoch nur für den zur Zeit vorhandenen Abtritt im mitkaufenden hofraume zu. Sollten die Käufer in der folge in den veschiedenen Stockwerken ihres Hauses einen Abtritt einrichten wollen, so müssen sie für diesen eine besondere Abtrittgrube auf ihrem Eigenthum und auf ihren Kosten ausheben und herrichten lassen.
Die Kosten auf Ausbesserung und Unterhaltung der Ihren vorhandenen Abtrittgrube in dem nicht verkauften Hause Nr 3 werden zur Hälfte von den Verkäufern zur Hälfte von den Käufern getragen.
II. für den Fall die Käufer das gekaufte haus überbauen oder umbauen wollten, sind sie gleichsfalls berechtigt, alle Öffnungen zu vermauren, welche sich in der Scheidegiebelwand zwischen dem verkauften und dem nicht verkauften hause befinden. Das über dem gekauften hause an der Hauptgeibelwand des nicht verkauften hauses befindliche Gesims können die Gassertschen Eheleute im falle eines Umbaues ihres Hauses wegnehmen, aber ohne dadurch das dach des Ess’schen hauses zu beschädigen, und die Kosten auf Wiederinstandstzung des daches sind von ihnen zu tragen.
Hypothekverhältnisse (…) um den Preis von 14.400 Mark
acp 656 (3 Q 30 371) f° 67 du 7.11.

Il y a trois fiches au nom de Gustave Meier dans le ficher domiciilaire (601 MW). Né en 1847 à Carzig en Poméranie, il est le mari d’Anne Kuhn, née à Kirsch près de Sierck en Lorraine. Domicilié auparavant à Metz, il est dit sergent, puis receveur des postes et économe. Il quitte Strasbourg pour Mulhouse en 1882.
Meier, sergeant, Postschaffner (I)
Meier Gustav, 10.9.47 geb. Carzig, Solden, Ev.
Frau Anna geb. Kuhn, 16.12.47. Kirsch (Sierck), K..
fremb, Metz
3.10.75 Kleine Renngasse 14
19.11.75 unb.

Meier, sergeant, Postschaffner (II)
Meier Gustav, 10.9.47 geb. Karzig (Pommern) Ev.
Frau Anna geb. Kuhn, 16.12.47. Kirsch (Lothringen), kth.
Leonenburger Kaserne
5.10.76. Niclausplatz 7, Mthr.
24.12.79. Ballhausgasse 2, d°
31.3.80. Gr. Renngasse 10. Mthr
25/6 81 Breuschgasse 3, Eigenth.
26.6.82. Mühlhausen

Meier, Oekonom (Ackerer)
Meier Gustav, 10.9.87 geb. Karzig Ev.
(?) Akademiestrasse 6
6.1.77. Wo der Fuchs pred. Mthr

Gustave Meier et Anne Kuhn vendent la maison au marchand Chrétien Auguste Præckel et à sa femme Caroline Lazarus

1879 (3.11.), Strasbourg 8 (107), Not. Gustave Edouard Loew N° 11.673
Kauf, 7. November 1879. sind erschienen Herr Gustav Meier, Ökonom, und seine von iohmr ermächtigte Gattin Frau Anna Kuhn, beide wohnhaft zu Straßburg (verkaufen)
an die mitanwesenden, dieses annehmenden Ehegatten Karl Christian August Praeckel, handelsmann, und frau Karoline Lazarus, letztere von ihrem Ehegatten ermächtigt, bede wohnend zu Straßburg, soldarische Käufer, das nachbeschriebene Anwesen
Ein dreistöckigtes Wohnhaus, gelegen Zu Straßburg, wo der Fuchs den Enten predigt N° 3, gedeckten Hof, zweistöckiges Hintergebäude auf die Zürcherstrasse, wo es N° 16 hat, einerseits herr Gassert, anderseits Johann Bobba, vornen die Gasse wo der Fuchs den Enten predigt, hinten die Zürcherstrasse. Als mitverkauft gelten die Öfen mit Zugehör (…)
Eigenthumsnachweis. Frau Meier kaufte dieses Anwesen von den Ehegatten Herrn Andreas Ess, Bauführer, und Frau Agnes Doerflinger von Straßburg, laut Vertrags vor dem unterzeichneten Notar vom 28. Oktober 1876, überschrieben am Hypothkenamte Straßburg den 21 folgenden Monats Band 1660 Nr. 30 mit amtlicher Einschreibung Band 1290 Nr 41 von dem dabei bedungenen Preise zu 14.400 Mark (…) Die Ess’schen Ehegatten hatten das Kaufobjekt zugleich mit dem aufstoßenden Anwesen N° 1 von dem ledigen Bauunternehmer Herrn August Joseph Bausinger in Straßburg gekauft, laut Vertrags vor dem unterzeichneten Notar vom 4. Juli 1874, überschrieben am hiesigen Hypothkenamte den 2. September nämlichen Jahres Band 1510 Nr. 37. und amtlich einsgechrieben Band 1196 Nr. 36. vor dem dabei bedungenen Preise zu 35.000 Franken (…) Herr Bausinger hatte das hiemit verkaufte Haus Nr 3. ersteigert von der Universalllegataren der Anna Maria Schiestel, Wittwe erster Ehe von dem Schlosser Heinrich Petri zu Straßburg und zweiter Ehe von dem Tagner Peter Bintz daselbst, Zufolge Versteigerungs protokolls vor Notar Stromeyer dahier vom 3. April 1873 auf dem Hypothkenamte Straßburg den 18. desselben Monats Band 1405 Nr. 30 überschrieben.
Frau Bintz hatte das Haus von den Eheleuten Johann Friderich Schmutz, Schlosser, und Aurelia Lefevre zu Straßburg gekauft laut eines Vertrags vor Notar Viktor Noetinger daselbst vom 6. Juli 1863 überschrieben auf vorigem Hypothkenamte den 9. deselben Monats Band 945 Nr 146. Das fragliche haus hatte der Ehefrau Schmutz gehört, welche es aus der Verlaßenschaft ihrer Großmutter Maria Anna Birckicht, verwittweten Lernier zu Straßburg,von welcher sie nach Ausweis des betreffenden Verlaßenschafs inventars vor Notar Zimmer hieselbst am 6. Mai 1843 einzige Erbin war, zu Eigenthum erhalten. Wittwe Lernier hatte dasselbe von Eheleuthen Frantz Kuhn, Wagner, und Agnes Scheer zu Straßburg inhaltlich Vertrags vor demselben Notar Zimmer vom 23. Juli 1842. der den folgenden 10. August Band 386 Nr 59 überschrieben wurde, durch Kauf an sich gebracht.
Dienstbarkeit. Durch Urkunde des unterzeichneten Notars vom 19. Dezember 1874 verkauften die Ess’schen Eheleute, damalige Besitzer der Anwesen Nr 1 und 3, das Anwesen Nr eins an die Gastwithseheleute herrn Friderich Wilhelm Gassert und frau Philippine Pauline Duba dahier, dieselbe enthält die abschriftliche folgende Vereinbarung
I. Die Käufer sind befugt, von dem im Hofraum des gekauften Hauses Nr eins befindlichen Abtritte die Leitung nach der im nicht verkauften hause Nr drei befindliche Abtrittgrube zu führen, dieses Recht steht ihnen jedoch nur für den zur Zeit vorhandenen Abtritt im mitkaufenden hofraume zu. Sollten die Käufer in der folge in den veschiedenen Stockwerken ihres Hauses einen Abtritt einrichten wollen, so müssen sie für diesen eine besondere Abtrittgrube auf ihrem Eigenthum und auf ihren Kosten ausheben und herrichten lassen.
Die Kosten auf Ausbesserung und Unterhaltung der Ihren vorhandenen Abtrittgrube in dem nicht verkauften Hause Nr 3 werden zur Hälfte von den Verkäufern zur Hälfte von den Käufern getragen.
II. für den Fall die Käufer das gekaufte haus überbauen oder umbauen wollten, sind sie gleichsfalls berechtigt, alle Öffnungen zu vermauren, welche sich in der Scheidegiebelwand zwischen dem verkauften und dem nicht verkauften hause befinden. Das über dem gekauften hause an der Hauptgeibelwand des nicht verkauften hauses befindliche Gesims können die Gassertschen Eheleute im falle eines Umbaues ihres Hauses wegnehmen, aber ohne dadurch das dach des Ess’schen hauses zu beschädigen, und die Kosten auf Wiederinstandstzung des daches sind von ihnen zu tragen.
Hypothek-Belastung (…) um den Preis von 16.600 Mark
acp 696 (3 Q 30 411) f° 80 du 13.11.

Originaire d’Obernai, Caroline Lazarus meurt en 1894 à lâge de 47 ans
Décès, Strasbourg (n° 1745)
Strassburg am 19. Juli 1894. Vor dem Standesbeamten erschienen heute der Landwirt August Präckel wohnhaft zu Neudorf Rheinziegelstrasse 25, und zeigte an, daß seine Ehefrau Karoline geborene Lazarus, 47 Jahre alt, katholischer Religion, wohnhaft zu Straßburg geboren zu Oberehenheim, Tochter der verstorbenen Eheleute August Lazarus, Matrazenmacher und Rosalie geborene Pierry, zuletzt in Oberehenheim wohnhaft gewesen, zu Straßburg am 18. Juli des Jahres 1894 Nachmittags um fünf Uhr verstorben sei (i 99)

Originaire de Rackow en Prusse (aujourd’hui Rackowo en Pologne), Chrétien Auguste Præckel meurt en 1901 à l’âge de 49 ans
Décès, Strasbourg (n° 2362)
Strassburg am 7. September 1901. Vor dem Standesbeamten erschienen heute die ledige Haushälterin Anna Widmeyer wohnhaft in Straßburg Weißenburgerstraße 18, und zeigte an, daß der Rentner August Praeckel 49 Jahre 5 Monate alt, evangelischer Religion, wohnhaft zu Straßburg, geboren zu Rackow, Preußen, Wittwer von Caroline Lazarus, Sohn der verstorbenen Eheleute Karl Praeckel, Schneidermeister und Maria gebohrene Fünning, beide zuletzt wohnhaft in Stralsund, zu Straßburg in der Anzeigender Wohnung am 6. September des Jahres 1901 Nachmittags um zwei Uhr verstorben sei (i 26)

Chrétien Auguste Præckel et Caroline Lazarus vendent la maison à la couturière Barbe Kessel

1881 (9.6.), M° Loew
Verkauf – Carl Christian August Praeckel, Handelsmann und Caroline Lazarus, Eheleuth zu Straßburg
an Barbara Kessel, Kleidermacherin zu Straßburg
eines dreistöckigen Wohnhauses zu Straßburg wo der Fuchs den Enten predigt N° 3, gedeckten Hof, zweistöckigtes Hintergebäude auf die Zürcherstraße N° 16 – erkauft laut Urkunde des amt. Notars vom 3. November 1879. Besitz und Genuß vom 25. Juni l. J. Steuerübernahme vom 1. Juli – Kaufpreis 22.000 Mark, wovon 4800 Mark baar bezalt
acp 715 (3 Q 30 430) f° 2-v n° 986 du 18.6.

Originaire de Bellheim en Palatinat (près de Germesheim) Barbe Kessel épouse en 1885 le journalier Joseph Vogler

Mariage, Strasbourg (n° 149)
Strassburg am 21. März 1885. Vor dem Standesbeamten erschienen heute zum Zwecke der Eheschließung 1. der Tagner Joseph Vogler, katholischer Religion, geboren den 11. August des Jahres 1862 zu Strassburg, wohnhaft zu Strassburg ehelicher Sohn des verstorbenen Seilers Alois Vogler, zuleztz wohnhaft zu Strassburg und der Magdalena Robé, ohne Beruf, wohnhaft zu Strassburg, 2. die Barbara Kessel, ohne Beruf, katholischer Religion, geboren den 2. Mai des Jahres 1855 zu Bellheim (Pfalz) wohnhaft zu Strassburg, eheliche Tochter des Handelsmanns Philipp Jacob Kessel, wohnhaft zu Bellheim und der verstorbenen Magdalena Herzog zuletzt zu Bellheim (i 18)



20, rue Saint-Louis


Rue Saint-Louis n° 20 – VIII 131 (Blondel), P 1301 puis section 9 parcelle 27 (cadastre)

Transformée pour l’entrepreneur de fiacres Pierre Gaspard Duboc vers 1750


Façade vue du nord, porte cochère à l’avant, restaurant à devanture refaite en 1942 (août 2019) – Porte cochère (mars 2023) – Redents entre les n° 18 et 20 (avril 2017)

Nicolas von Türckheim est propriétaire de deux maisons face au couvent des Carmes (actuels n° 18 et 20). Celle au sud revient à sa fille Agnès, mère de Jean Wencker consul en 1644, 1650 et 1656. Le marchand de vin Jean Jacques Jung l’achète en 1664, elle revient après sa mort à sa fille, femme du trompette municipal et péager au pont du Rhin Jean Jacques Kiessel. La maison qui comprend un bâtiment avant, une galerie latérale et un bâtiment arrière est estimée en 1734 à la somme de 750 livres. Le cabaretier Pierre Gaspard Duboc l’acquiert la même année. Il devient entrepreneur de fiacres en décembre 1749 et doit y faire d’importants travaux puisque la maison qui conserve la même disposition est estimée à une valeur minimale de 2 000 livres en 1751. Il y a ensuite deux bâtiments latéraux d’après l’estimation dressée en 1774. Pierre Gaspard Duboc est en outre propriétaire d’un bâtiment au Grünauel, à l’extrémité de la rue Sainte-Elisabeth, où il entrepose ses carrosses. L’entreprise revient à Pierre Pougnée qui a épousé la nièce de Pierre Gaspard Duboc. La veuve de Pierre Pougnée cède l’affaire à son frère François Alexandre Desrues qui achètera en 1791 les anciennes écuries de la ville. Un rapport d’experts décrit en détail le bâtiment principal sur la rue, les bâtiments en aile et le bâtiment du fond.


Plan-relief de 1725. La maison suit celle dont la cour a un bouquet de verdure (Musée historique, cliché Thierry Hatt) – Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 256 (Musée des Plans-relief) 1

L’Atlas des alignements (années 1820) signale un bâtiment à deux étages en maçonnerie. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade sur rue se trouve entre les repères (y-VI et z-VI) : porte cochère, trois fenêtres et une porte au rez-de-chaussée, sept fenêtres à chacun des deux étages, toiture à deux niveaux de lucarnes. La cour (V’) montre l’arrière (1-2) du bâtiment sur rue, les deux bâtiments (3-5) au sud, le deuxième étant plus en retrait, le bâtiment (5-6) au fond de la cour et l’aile (6-1) au nord.
La maison porte d’abord le n° 9 (1784-1857) puis le n° 20.


Cour (V’) – Cour, bâtiment au sud, galerie du bâtiment nord, côté est (mars 2023)

La maison appartient au XIX° siècle au négociant François Studhammer (1828-1847), au menuisier Bernard Thœnemann, déjà propriétaire de la maison voisine (n° 22, 1851-1873) puis aux marchands de farine Edouard Müller et Charles Edouard Albert Müller. Charles Müller fait aménager en 1889 une cave sous le bureau dans l’aile à droite de l’entrée. Emile Schneckenberger établit en 1937 une fabrique de choucroute dans les bâtiments et fait transformer la devanture en 1942. Roger Siffer, gérant de la société Surkrut-Stub, charge en 1983 l’architecte Roger Jost (Triembach-au-Val) d’aménager un restaurant et café concert dans l’ancienne fabrique de choucroute. Les derniers travaux sont terminés en août 1984.


Façade sur rue – Cour, côté sud, côté nord, côté ouest, côté est – Plan cadastral (dossier de la Police du Bâtiment) – Devanture

mars 2023

Sommaire
CadastrePolice du BâtimentRelevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1596 à 1952. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Nicolas von Türckheim et (v. 1549) Agnès Rietsch – luthériens
1602* h Agnès von Türckheim et (1573) Daniel Wencker puis (1598) Christophe Stædel, consul, veuf de Marie Jacqueline Geiger – luthériens
1613* h Jean Wencker, consul, et (1613) Elisabeth Berchtold – luthériens
1659* h Jacques Wencker, consul, et (1661) Marie Eve Stemmler puis (1665) Agnès Spielmann – luthériens
1664 v Jean Jacques Jung, marchand de vins, et (1654) Marguerite Müller puis (1667) Aurélie Hirt – luthériens
1682 v Jean Jacques Kiessel, trompette, péager au pont du Rhin, messager, et (1678) Anne Marguerite Jung, (1693) Marguerite Eberhard puis (1708) Barbe Heyer veuve du ramoneur David Bœttiger – luthériens
(cohéritier) Jean Henri Kiessel, baigneur, et (1718) Anne Catherine Vetter – luthériens
1744 v Pierre Gaspard Duboc, aubergiste, entrepreneur de fiacres et (1734) Marie Agathe Rudloffin von Rohr, d’abord (1723) femme de Joseph May puis (1730) d’Augustin Rocroix, cabaretiers, puis (1756) Elisabeth Gunder, d’abord (1740) femme de Nicolas Gonnet – catholiques
1774 h Pierre Pougnée, voiturier, entrepreneur de fiacres et (1758) Marie Madeleine Desrues – catholiques
1786 h François Alexandre Desrues, entrepreneur de fiacres et (1786) Marie Madeleine Lienhard – catholiques
1828 v François Studhammer, négociant, et (1810) Marguerite Sibille Hansen
1847 h Jean Michel Schæffer, greffier de la justice de paix, et (1849) Marie Mélanie Studhammer puis (1852) Barbe Roos
1851 v Bernard Thœnemann, menuisier, et (1839) Joséphine Keck
1873 v Edouard Müller, marchand de farine, et (1853) Caroline Schmidt
1879 h Charles Edouard Albert Müller, marchand de farine, et (1879) Mathilde Dorothée Schuh
1912* h Charles Frédéric Müller, pasteur à Montpellier, et (1911) Mathilde Sigel
1929* v Emile Leibenguth, coiffeur, et (1912) Marie Mathilde Hürler, veuve Schmidt
1938* Emile Schneckenberger

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 600 livres en 1682, 700 livres en 1693, 750 livres en 1734, 2000 livres en 1751, 1730 livres en 1774, 1700 livres en 1780

(1765, Liste Blondel) VIII 131, Pierre Duboc
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Dubock, 9 toises, 2 pieds et 0 pouce
(1843, Tableau indicatif du cadastre) P 1301, Stutthammer, François, commissionnaire de roulage – maison, sol, cour, bâtiment – 5,1 ares

Locations

1624, Cunégonde Trausch, veuve de Jean Barthelémy Bergner
1634, Sigismond Traner, marchand
1687, Michel Baur, tonnelier
1864, Philippe Roth, menuisier

Livres des communaux

1587, Livre des communaux (VII 1450)
Nicolas von Türckheim règle pour sa maison proche des Carmes, louée à Nicolas Reich, 7 sols 4 deniers, à savoir un auvent au-dessus de la porte d’entrée (19 pieds de long, saillie de 3 pieds) et un encorbellement (25 pieds de long, saillie de 3 pieds ½)

Die Gaß beÿ vnser Frawen Brüdern hindern
Herr Niclaus von Türckheim Der Aëltter hatt ane seinem Hauß, da Claus Reÿch Innen sitzt, Oben über der Haußthür ein Wettertach xviij schu lang, iij schu herauß, Vndt darneben ein Vsstoß xxv schu lang iii+ schu herauß, Bessert für das Nießen, vij ß iiij d.

Voirie (283 MW 342)

N° 274, Le Sr Allexandre Derues Propriétaire de la Maison sise rue du Vend N° 9 demande solidairement la permission de faire réparer et récrépir le Crépis tombé de ladite facade, le 21 juillet 1812,
Pommer maçon – Le Sr Desrues, Considérant que la maison dont s’agit n’a point d’avance et qu’elle est alignée suis d’avis que l’on peut accorder la permission demandée, Villot le 13 août – Ratifié par le Maire 16 août, par le Préfet le 22 août

Description de la maison

  • 1734 (billet d’estimation traduit) La maison comprend plusieurs poêles, chambres, cuisines, vestibule, galerie latérale sous laquelle se trouve la chambre à soldats, bâtiment arrière comprenant écurie, fenil, cave voûtée, puits, le tout estimé avec la cour, appartenances et dépendances à la somme de 1500 florins
  • 1751 (billet d’estimation traduit) La maison comprend une cave à côté de l’entrée, au premier étage deux poêles, une cuisine et plusieurs chambres, le deuxième étage est pareil au premier, le comble renfermant un grenier dallé a une double couverture de tuiles plates, la cave est voûtée, item une écurie et un fenil dont le comble a une double couverture de tuiles plates, item une galerie latérale et une remise à demi-toit et simple couverture de tuiles plates, le tout estimé avec la cour, le puits, appartenances et dépendances à la somme de 4000 florins
  • 1774 (billet d’estimation traduit) La maison comprend un bâtiment avant, deux bâtiments latéraux et un bâtiment arrière où se trouvent deux poêles, deux cuisines et plusieurs chambres, le comble est couvert de tuiles plates, la cave est voûtée, le tout estimé avec la cour, le puits, appartenances et dépendances à la somme de 3500 florins
  • 1780 (billet d’estimation traduit) La maison comprend un bâtiment avant, deux bâtiments latéraux où se trouvent deux poêles, une cuisine et plusieurs chambres, en outre une écurie et une remise, le comble est couvert de tuiles plates, la cave est voûtée, le tout estimé avec la cour, le puits, appartenances et dépendances à la somme de 3400 florins
  • 1826 (rapport d’experts)

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

3° arrondissement ou Canton Sud – Rue St. Louis

nouveau N° / ancien N° : 10 / 9
Desrues
Rez de chaussée et 2 étages médiocres en maçonnerie
(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 26 f° 364 case 1

Stutthammer, François, Commissionnaire de Roulage
Stutthammer, Mélanie, mineure (Subst. p. 1849)
Stutthammer, Mélanie, Epouse de Schaefer Michel greffier de paix à Strasbourg (Subst. p. 1849)
Thoenemann, Bernard, Ebéniste (1853)

P 1301, sol, maison, bât. et cour, Rue St Louis 9
Contenance : 5,10
Revenu total : 200,65 (198 et 2,65)
Ouvertures, portes cochères, charretières : 1 / 1
portes et fenêtres ordinaires : 39 / 49
fenêtres du 3° et au-dessus :

Cadastre napoléonien, registre 26 f° 740 case 1

Thoenemann, Bernard, Ebéniste
1874 Müller, Eduard, Mehlhändler
1883/4 Müller, Karl Albert Eduard, Mehlhändler

P 1301, maison, sol, cour, Rue St Louis 20
Contenance : 5,10
Revenu total : 200,65 (198 et 2,65)
Folio de provenance : (364)
Folio de destination : Gb
Ouvertures, portes cochères, charretières : 1 / 1
portes et fenêtres ordinaires : 39 / 49
fenêtres du 3° et au-dessus :

Cadastre allemand, registre 29 p. 115 case 6

Parcelle, section 9, n° 27 – autrefois P 1301
Canton : St. Ludwigsgassse N° 20
Désignation : Hf, 2 Whs, Magazin u. N.G.
Contenance : 4,66
Revenu : 2500- 3100
Remarques

(Propriétaire), compte 882
Müller Karl Albert Eduard
1912 Müller Karl Friderich, Pastor
1929 Leibenguth Emile coiffeur et son épouse
1938 Schneckenberger Emile Joseph & son épouse
(3695)

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton VIII, Rue 286 De Saint Louis p. 439

9
pr. Deru, Alexandre, Voiturier – Moresse
loc. Brendel veuve

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

St. Ludwigsgasse (Seite 104)

(Haus Nr.) 20
Grombacher, Fassniedrl. 0
Rinn, Spezereihandl. 0
Müller, Kaufmann, E 1
Kneiff, Maler, 2
Benz, Monteur, H 1
Ulrich, Schreiner, H 1
Georger, Tagner. H 2
Ott, Schuhmacher. H 2
Schreiber, Wwe. H 2

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 735 W 270)

Rue Saint-Louis 20 (dossier I, 1884- 1986)

Le marchand de farine Charles Müller fait aménager en 1889 une cave sous le bureau dans l’aile à droite de l’entrée. Les frères Müller chargent en 1907 l’entrepreneur Ch. Widmann d’aménager des cabinets d’aisance. Emile Schneckenberger établit en 1937 une fabrique de choucroute. Il fait transformer la devanture en 1942.
Roger Siffer, gérant de la société Surkrut-Stub, charge en 1983 l’architecte Roger Jost (Triembach-au-Val) d’aménager un restaurant et café concert dans l’ancienne fabrique de choucroute. Les derniers travaux sont terminés en août 1984. La licence du débit de boissons est transférée du Tonneau d’Or (18, route du Polygone). La salle de spectacle Surkrut Theater (120 places) aménagée au fond de la cour est ensuite limitée à 48 personnes parce que l’issue de secours prévue par la propriété à l’arrière ne reçoit pas l’agrément des copropriétaires.

Dépôt de chiffons, de ferraille, de papier et de bouteilles (1928, Lucie Stocky)
Dépôt de peau sèches, de chiffons et de métaux (1928, D. Meyer et D. Szmul)
maître serrurier Xavier Keller 1933
La société Sadal ferme sa succursale en 1973

Sommaire
  • 1884 – Le maire notifie Charles Müller, demeurant sur place, de munir la fosse d’aisances d’un tuyau d’aération – Travaux terminés,octobre
  • 1885 – Le maire notifie le marchand de farine Charles Müller, demeurant sur place, de faire ravaler la façade – Peinture terminée, novembre 1885
  • 1889 – Charles Müller demande l’autorisation d’aménager une cave sous le bureau dans l’aile à droite de l’entrée – Autorisation accordée au maître maçon Matter (7, rue des Lentilles), d’aménager ue cave et deux soupiraux – Travaux terminés, juin 1889. – Dessin
  • 1889 – Le maire notifie le marchand de farine Charles Müller, demeurant sur place, de faire ravaler la façade – Le marchand de grains Edouard Müller Fils répond que le peintre E. Bieth (8, quai des Bateliers) a repeint la façade durant l’été 1885, qu’il a fait laver chaque année les volets et la porte. – Le maire accorde un an de délai – Travaux terminés, mai 1990
  • 1895 – Le maire notifie le propriétaire de se conformer au règlement du 30 novembre 1891 en supprimant les trois volets qui s’ouvrent à moins de 2,20 mètres de la voie publique. – Travaux terminés, décembre 1896.
  • 1904 – Le maire notifie Charles Müller, demeurant sur place, de faire ravaler la façade – Le marchand de grains Edouard Müller Fils demande un délai. Le maire dispense de repeindre la porte si la façade est entièrement lavée – Travaux terminés, novembre 1904
  • 1907 – L’entrepreneur Ch. Widmann demande au nom des frères Müller l’autorisation d’aménager des cabinets d’aisance – Autorisation – Travaux terminés, août 1907 – Dessin
  • Commission contre les logements insalubres – 1906, rien à signaler
    1907, la maison est raccordée aux canalisations
    1908, la gérante Kneif, demeurant sur place, se plaint au nom du propriétaire Muller, résidant en Suisse, des mauvaises odeurs qui proviennent de la fosse à fumier – La Police du Bâtiment constate que les logements sont bien tenus, la maison raccordée aux canalisations. Les cabinets d’aisance se trouvent à côté de l’écurie dans la grande cour. La plainte a trait à l’écurie louée au marchand de fruits Frontera qui jette des oranges dans la fosse à fumier
    1908, la gérante Kneif se plaint que le logement Martin Wombühren est infesté de vermine
    Commission des logements militaires, 1915, remarques en deux points
    1917, la Police du Bâtiment constate que les clapiers dans lesquels les locataires Leininger, Kuhn et Loch élèvent des lapins sont bien tenus.
  • 1925 – Le locataire Margraff se plaint de son logement (propriétaire, Schæffer). La Police du Bâtiment constate que la plainte est fondée (le logement prend son entrée par le balcon), le propriétaire devra réparer la toiture et refaire le carrelage de la cuisine – Le locataire retire sa plainte, mars 1926.
  • 1928 – Le préfet autorise Lucie Stocky (demeurant 3, rue Saint-Marc) à établir un dépôt de chiffons, de ferraille, de papier et de bouteilles au 20, rue Saint-Louis. Récépissé de déclaration transmis au maire
  • 1928 – Le préfet autorise D. Meyer et D. Szmul (demeurant 28, Grand rue) à établir un dépôt de peaux sèches, de chiffons et de métaux au 20, rue Saint-Louis. Récépissé de déclaration transmis au maire
  • 1933 – Le maître serrurier Xavier Keller informe le maire qu’il transfère son atelier du bâtiment municipal sis 21, rue des Serruriers au 20, rue Saint-Louis – Autorisation de poser une enseigne double 20, rue Saint-Louis
    1938 – Xavier Keller déclare qu’il retire son enseigne – Elle est enlevée, janvier 1939
  • 1933 – Le propriétaire Leibenguth (demeurant 57, rue du Fossé des Tanneurs) se plaint des travaux qu’exécute son voisin Lingois (n° 22) – La Police du Bâtiment constate que le voisin ne fait pas de travaux qui demandent une autorisation
  • 1937 – Le préfet autorise Emile Schneckenberger à établir une fabrique de choucroute au 20, rue Saint-Louis. Récépissé de déclaration transmis au maire
  • 1942 – Le marchand de comestibles Emile Schneckenberger demande l’autorisation de faire transformer la devanture (4 mètres, soubassement en béton à 75 centimètres) par le menuisier Hiltenbrand (35-d, route de la Wantzenau à la Robertsau) – Accord d’engager les travaux et autorisation – Plan de situation, avec alignements légaux – Dessin – Travaux terminés, octobre – Fiche de contrôle (section 9, parcelle 27)
  • 1955 – L’avocat Henri Brach demande au nom du propriétaire Emile Schneckenberger si le logement qu’a quitté Adolphe Landolt est habitable (premier étage de la maison arrière). – La Police du Bâtiment déclare qu’il est habitable eu égard à la surface des pièces et à l’éclairage à condition de le repeindre.
  • 1956 – Marianne Gessner (propriétaire du 18, rue Saint-Louis) se plaint que son voisin Emile Schneckenberger fait des travaux bruyants qui se prolongent jusqu’à 23 heures – Le rapport établit qu’Emile Schneckenberger a fait faire une fosse en béton pour la choucroute.
  • 1958 – Emile Schneckenberger qui va faire des travaux urgents de réfection demande au maire de lui adresser une mise en demeure pour obtenir l’aide du Fonds National d’Amélioration de l’Habitat – Le bâtiment sur rue a un rez-de-chaussée et deux étages, ceux sur cour un rez-de-chaussée et un étage – Travaux terminés, août 1958
  • 1973 – La société Sadal (20, rue des Champs à Eckbolsheim) déclare qu’elle ferme sa succursale n° 98 sise 20, rue Saint-Louis
  • 1983 – Roger Siffer (demeurant 2, rue Jean-Jacques Rousseau) demande l’autorisation d’aménager un restaurant et café concert dans la propriété d’Emile Schneckenberger (1, rue du Chanoine Speich à Kœnigshoffen) sous la direction de l’architecte Roger Jost (Triembach-au-Val) – Le restaurant sera aménagé au rez-de-chaussée (49 m², 48 places) – Plan de la parcelle – Dessins
    La commission de sécurité émet un avis favorable – L’inspection du travail n’a pas de remarque à faire – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable en mentionnant les teintes des différents éléments de façade. – Travaux en cours, octobre 1983
    Le locataire Michel Schmittbiel qui habite au-dessus de la salle de café-concert demande de vérifier l’isolation sonore.
    Le maire transmet le dossier le 24 novembre 1983 au préfet qui accorde le permis de construire le 14 décembre 1983.
    La commission de sécurité constate que l’aménagement est conforme, janvier 1984.
    Déclaration d’achèvement des travaux, premier février 1984. Il reste à crépir et à peindre la façade. Les derniers travaux sont terminés, août 1984.
  • 1983 – Jean-Marie Brun demande l’autorisation de transférer la licence IX du débit de boissons Au Tonneau d’Or (18, route du Polygone) dans l’établissement Choucrouterie, Surkrut-Stub sis 20, rue Saint-Louis. L’exploitation sera assurée par Roger Siffer qui demande de prolonger les heures d’ouverture. Le préfet demande au maire de procéder à une enquête – Le maire répond que les travaux sont en cours
    Le préfet autorise le transfert de licence le 9 février 1984
    Le préfet autorise Roger Siffer à exploiter le débit de boissons en qualité de gérant de la société Surkrut-Stub
    1984 – Roger Siffert demande au préfet l’autorisation de continuer à exploiter le débit de boissons et de le laisser ouvert jusqu’à trois heures du matin. Rapport de la commission de sécurité juin 1984
  • 1983 (décembre) – La société Publi-Est demande au nom de Roger Siffer l’autorisation de poser plusieurs enseignes (deux bonshommes Pêcheur, Surkrutstub, Rogert Siffer – D’Choucrouterie) – Croquis – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable – Autorisation – L’enseigne D’Choucrouterie a été posée sur l’encadrement en pierre et non au-dessus. Roger Siffer s’engage à déplacer l’enseigne jusqu’à ce que la réfection de la façade soit terminée
  • 1984 – Un agent de police signale en 1982 que la salle de spectacle Surkrut Theater est aménagée sans autorisation. L’architecte des Bâtiments de France et le Service d’hygiène ont ensuite émis un avis favorable. La Commission de sécurité a fait observer que les issues de secours (salle de 120 places) n’étaient pas « judicieusement réparties » selon les termes du règlement. La salle se trouvant au fond de la cour, la sortie se fait nécessairement par le porche. Roger Siffert a obtenu en juin 1983 qu’une sortie soit aménagée vers la résidence les Jardins d’Arcadie à l’arrière de la salle mais l’association des copropriétaires a refusé en décembre 1983 de donner son accord. Roger Siffert dépose en décembre 1983 une demande pour une salle de spectacle de 48 personnes (non soumise à autorisation du maire) et un restaurant de 50 personnes. Le maire peut soit annuler le permis dont les stipulations ne sont pas respectées, soit limiter le public à 48 personnes dans une salle prévue pour 120.
    Le rapport est accompagné des pièces citées – Le préfet accorde le permis de construire le 26 juillet 1983 (aménagement d’un théâtre dans les locaux de l’ancienne choucrouterie)
    1983 (22 décembre) – Déclaration d’ouverture d’un établissement de cinquième catégorie
    1984 (janvier) – Rapport de la Commission de sécurité. La porte cochère devra être ouverte lors des représentations, le stationnement interdit dans la cour
  • 1985 – Michel Schmittbiel charge l’avocat Ralph Blindauer de régler l’affaire du plafond non isolé – Constat d’huissier – Le dossier est transmis au directeur des affaires sanitaires, seul compétent pour les travaux dans les bâtiments anciens. Le Service de l’équipement renvoie le plaignant au maire.
  • 1986 – Le maire constate qu’un projecteur a été posé sans autorisation – L’objet est retiré.

Autres dossiers
735 W 271 (volume 2), habitation, café-théâtre.(1982-1990)
735 W 272, création d’un sas (non réalisé, 1986-1987)
1198 W 2324, réfection de la toiture (1997-1998)
1689 W 158, ravalement de la façade (2012-2013)


Relevé d’actes

La maison est portée dans le Livre des communaux (1587) au nom de Nicolas von Türckheim. L’inventaire de sa succession et celui de sa femme Agnès Rietsch (1569 et 1602) se trouvent aux archives de Karlsruhe (Abt. 69 b, fonds de l’historien Philippe André Grandidier).
Un répertoire de ses biens mentionne deux maisons contiguës qui lui appartiennent face au couvent des Carmes (Frauenbrüder), la première correspondant à l’actuel n° 18

1599 (AD Bas-Rhin, 7 J 35)
Corpora der Ligenden gütter (…) angefangen den 9. August Anno 1599 (Niclaus von Türckheim)
(f° 11) Item Huß, Hoffestatt vnnd Gartten mit allen anderen Iren gebeüen Zugehörden vnnd gerechtigkeiten gelegen Inn der Statt Straßburg beÿ vnser Frauwen brüdern einseÿt etwan des Ampts von Schuttern Hoff, Jetzt Gregorio Kolben Schaffnern Zu Sanct Thoman Zustendig, anderseit nebent nachgeschribne Behausung stoßend hinden vff Herrn Doctor Ulrich Gÿgern seligen erben, dauon gondt Fünff schilling pfenning bodenzinß Vff Sannct Mathÿs tag den Stifftherren Zu Sanct Thoman Sunst ledig eÿgen Vber solche beschwerden angeschlagen wie sie erkhoufft für ciij C L guldin Straßburger thum iiij C xlvj lb v ß. Darüber sagen die brieff N° 183 Inn der Laden R.
(f° 11-v) Item Huß vnd Hofestatt mit deren gebeuwen vnd Zugehörden gelegen Inn der Statt Straßburg einseÿt neben obgeschribner Behaußung sie anderseÿt (-) Sindt ledig eÿgen angeschlagen wie sie erkhoufft für ij C xx lb d. Wÿset der Brieff N°1 84 Inn der laden mit S.

Nicolas von Türckheim meurt dans la nuit du 22 au 23 juin 1596. Le consul invite les assesseurs à se rendre aux obsèques.
1596 Conseillers et XXI (1 R 75)
(f° 200) XXIII Junÿ – Niclaus v. Türckheim Ist gestorben
Reg. Amr. meldt wie Im sitz angezeigt word. demnach der Ehrnuest fürsichtig vnd weiß Niclaus v. Türckheim mg. hrn xiii einer vorgang. nacht gestorben, d. er auf künfftig freÿttag vmb 4 uhr soll begraben, darumb wer vnder mhrn In d. glaidt geben will, der kan sich vmb ermelte Zeitt dobeÿ find. Erkant Man soll die Kirch Zu St Claus offenen konnen mhen also sich samblen.

La deuxième maison revient à Agnès von Türckheim qui épouse en 1573 Daniel Wencker puis en 1598 le consul régent Christophe Stædel, veuf de Marie Jacqueline Geiger

Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 107 n° 12)
1573. Den 28. Julÿ sind Ehelich eingesegnet worden Daniel Wencker vnd Jungfrau Agneß von Türckheim herrn Nicolaus von Türckheim tochter von Straßb. (i 122)

Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 42-v n° 13)
1598. den 9. Maÿ sind Ehelich eingesegnet worden der Ehrenvest fürsichtig vnd weiße Herr Christoffel Stedel, d. Statt Straßburg Jetzig. Zeit regirend. Ammeister vnnd die Ehren vnd Tugendreiche fraw Agnes von Dürckheim, weÿland deß Ehrenhafften vnd fürnemmen Herrn Daniel Wenckers selig. nachgelaßene Wittwe (i 50)

Mariage, cathédrale (luth. p. 62)
1582. Maius. Dominica Cantate. 13. Maÿ. Christoff Städel der jüngere, vnd Jungfr. Maria Jacobe, herr David Geigers Fünffzehners tochter, Eingesegnet Montags den 28.ten Maÿ (i 24)

Christophe Kollœffel, tuteur de Jean Wencker, issu de Daniel Wencker et d’Agnès von Türckheim, dépose des fonds de son pupille à la Tour aux deniers.
1600, Préposés au bâtiment (VII 1315)
Vogteÿ geldt angelegt, Daniel Wencker und Agnes von Türckheim Sohn. 137.
(f° 137-v) Mittwochs den 20. Augusti – H Christoff Kolöffel xv.hener als vogt Johann Wencker weiland h. Daniel Wencker selig. mit Fr. Agnes von Türckheim seiner haußfrauwen ehelich. erzielten Sohns, hatt gelüffert p. Christoff Kollöffem den Jüngern 500. h.
Haben darumb gemeltem seinem vogt sohn Johann wenckern Zukauffen geben 25 hd. ablösigs gelts vff Bartholomej Ap.li. fallendt. Zugeschriib. folio 345.

1604, Préposés au bâtiment (VII 1319)
Vogteÿ geldt angelegt, Daniel Wenckers sohn. 19.
(f° 19-v) Sambstag 18. Februarÿ. – H Christoff Kolöffel xv.ner als vogt Johann Wenckers Daniel Wencker s. sohns, hatt Ins vogteÿ geltt angelegt vnd gelüffert iiij C lb d., lüffer Notar Bex
Haben darumb demeselben vnd sein Erben kauffen geben 18 hd. ablösigs vogteÿ geltts vff Mathis tag fallende. Zugeschriib. folio 416.

Jean Wencker loue au nom de sa mère, veuve du consul Christophe Stædel, la maison à Cunégonde Trausch, veuve de Jean Barthelémy Bergner

1624 (18. Aug.), Chancellerie, vol. 454 (Imbreviaturæ Contractuum) f° 101
Leÿhenung Fr. Künigundæ Trauschin vber Ein hauß alhie
Erschienen weÿ. Herren Christoff Städel Alten Ammeisters see: nachgelaßener Fraw wittiben Sohn H Johann Wencker vnd auch alß ietzern.ter seiner Mutter vndervogt
bekante in gegensein H Heinrich Trauschen, groß. Rahts verwanthen vnd H Augustin Glasers alß respectivé Bruders vnd vogts Fr. Künigundæ Trauschin weÿl. H D. Johann Bartholmei Bergners see. wittib
daß er H Wencker, innamen obstehet, ersternanter Fr. Künigundæ Trauschin vfrecht & verlühen habe wie dan er H. Trausch vnd Glaßer auch von wegen ihrer schwester vndt vogtsfrawen entlehnet heten, Ein Behausung alhie in Elisabeth gaß neben H. Sebastian Schach XV. hind. vff Rappoltzsteinisch. hoff stoßend gelegen, für und vmb einen Jährlichen Zinß, nemblich 70 gulden a 15 bz. dergestalt, daß solche lehenung von Michaelis nechstkünfftig angehen

Jean von Türckheim passe un accord avec Jean Wencker comme héritier de sa mère au sujet d’un capital provenant de la maison de commerce Türckheim (Nicolas von Türckheim et Agnès Rietsch)
1625 (29. Xbris), Chambre des Contrats, vol. 455 f° 551-v
(Inchoat. in Prot. fol. 444) Erschienen H Johann von Türckheim der handelßmann burger Zu Straßburg vnd hat in gegenwertigkeit herren Johann Wenckers Kleinen Rahts verwanthen auch burgers Zu Straßburg
freÿ guthwillig bekannt vnd offentlich veriähen, demnach Fr. Agneß von Türckheim, sein H. Wenckers Muter nunzumahl seelig, in dem Türckheimisch. gewerb, von weÿ: H. Niclauß von Türckheim vnd Fr. Agneß Rietschin ihrem H. Vatter vnd Muter seeligen hero noch per Rest 2000. gld. a 15. bz. hauptg. ligen gehabt, vnd solche 200. fl. vf ihn Wenckern nach seiner Fr. Mut. absterben, erblich Kommen, vnd gefallen, auch biß dato in gerüertem Gewerb ligen verbliben, vndt Er Johann von Türckheim (als welcher mehrbesagt Gewerb solches anietzo allein Zufüehren vff vnd vber sich genommen.), die obangeregte 2000 gld Capital (…)

L’assesseur des Quinze Jean Wencker loue la maison au marchand Sigismond Traner.

1634 (20. Martÿ), Chambre des Contrats, vol. 473 f° 206
Erschienen Herr Sigmund Tranner d handelsmann burger Zu St.
hatt in gegensein deß Ehrenuesten, Frommen vnd wolweisen herren Johann Wenckers XV.ers bekannt
daß Er von demselben von nechst künfftig. Mariæ v.künd. an ein Jar lang vffrecht & Ein behausung mit Aller deren gebäwen & alhie in d. Elisabethen gassen nicht weit von der Kohlscheüren, neben H August Friderich Fetichen & neben eim hauß Sebastian Schochen Zugehörig gelegen entlehnet und bestanden für und vmb 70. fl. a 15. bz

La maison proche de l’entrepôt à charbons (Kohlscheur, à la place du couvent des Carmes) revient à son fils Jacques Wencker qui la vend en 1664 au marchand de vins Jean Jacques Jung. En marge, quittance remise en 1694 à Jean Kiessel.

1664 (25. Martÿ), Chambre des Contrats, vol. 529 f° 202-v
(Prot. fol. 13.) Erschienen Herr Jacob Wenckher
in gegensein hannß Jacob Jungen deß Weinhändlers
hauß, hoff, hoffstatt mit allen deren Gebäwen, begriffen, weithen, Zugehördten, Rechten und Gerechtigkeiten alhie beÿ der Kohlscheuren in St. Elisabethæ Gaßen einseit neben Hieronymo Rügern dem Schreinern anderseit neben weÿl. hannß Philipß Gambsen seel. Wittibin, hinden uff den Rappolsteinischen hoff stoßend gelegen, davon gehend iährlichen 5 ß termino Mathiæ Apostoli dem Stifft St. Thomæ – umb 425 Pfund pfenning
[in margine :] Erschienen hierin Gemeldter H Jacob Wencker jetzmahlig. Regirender H. Ammeister vnd dreÿ Zehen hat in gegensein Johann Jacob Kiesels, deß Trompeters und Einspännigers, und Margarethæ Eberhardtin deß. Ehelicher haußfrau (…), daß Er Kießel und seine haußfrau alß usufructuario nôe. ietzmahlige besitzer deß hizerin verschriebenen haußes (quittung) Act. d. 27.ten Mart. 1694.

Fils de l’aubergiste au Poumon Damien Jung, Jean Jacques Jung épouse en 1654 Marguerite, fille du tailleur Ulric Müller
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 21-v)
1654. Dncâ VI Trinitatis d. 2. Julii. Johann Jacob Jung der Weinhändler, Weiland Damjan Jungen gewesenen Gastgebers Zur Lungen v. burger allhier hinderlaßener Ehelicher Sohn vnd J. Margaretha, Weiland Ulrich Müller des Schneider v. burgers alhier hinderlaßene Eheliche Tochter. Copulirt Mont. d. 10. Jung Zu St. Thoman (i 25)

Il se remarie en 1667 avec Aurélie, fille du jardinier Georges Hirt : contrat de mariage tel qu’il est copié à l’inventaire, cession éventuelle
Copia der Eheberedung – zwischen dem Ehrengeachten herrn Hannß Jacob Jung Weinhändlern burgern Zu Straßburg als dem bräutigamb ane einem So dann der Tugendsamen Jungfrawen Aureliæ Hirtin, Weiland deß Ehrsamen Georg Hirthen geweßenen gartners auch burgers allhier nunmehr seel. nachgelaßenen Eheleüblicher dochter als der hochzeiterin andern theils – Wann dann nun solche beschehene Eheberedungs pacta in sein herren Notarÿ Johann Christoph Winthers nunmehr seeligen Vnd eingangs gedachten persohnen beÿweßen, bereiths am 16. Monaths tag Junÿ Anno 1667 also abgehandelt und beschloßen worden, derohalben so habe ich ends unterzeichneter offener geschworner Notarius als deme von unßern gnädig gebeitenden herren denen Räth und Ein undt zwantzigen alle und Jede deßelben hinterlaßenen protocolla, Imbreviaturæ und Notariat geschäffte gnädig conferirt, committirt (…) Johann Jacob Schatz

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 65)
1667. Dn XII Trinit. d. 25. Augusti. Johann Jacob Jung der Weinhändler v. burger allhie, J. Aurelia Weiland Geörg Hirten, Gartner v. burger allhie nachgelaßene Eheliche Tochter, Copulirt Donnerst. d. 5. Septembris Zu S Thoman (i 68)

Jean Jacques Jung fait dresser l’inventaire de ses apports dans lequel figure la maison. L’actif s’élève à 1 000 livres, le passif à 716 livres.

1670 (3.1.), Not. Schatz (Jean Jacques, 50 not 3) f° 166
Inventarium vndt Beschreibung d. Jenigen Haab vndt Nahrung, So dem Ehrenhafften Herrn hannß Jacob Jungen, burgern vndt Weinhändlern in Straßburg eÿgenthümblich Zuständig, vndt derselbe Zu Aureliæ Hirtin, seiner Zweÿten haußfrawen, Krafft auffgerichteter Eheberedung für unverändert in den Ehestandt gebracht (…) Actum in fernerer gegenwertigkeit Hern Hanß Peter Montforths biersieders Zum Störckel Annæ Margarethæ Jungin, der dochter voriger Ehe, Montags d. 3. Januarÿ 1670.

In einer alhie In der Statt Straßburg nahe der Kohlscheüren gelegenen dem Mann Zuständigen vnd hernach beschriebener behaußung befund. wie Volgt
In der Cammer A, In der Cammer B, In der Kuchen, In der Cammer C, In der Cammer D, Im hindern Stübel, In der Wohnstuben, In der Kuchen. ein im vordern Keller, Im hindern Keller
Eigenth. an einer Behaußung. It. hauß hoff v. hoffstatt mit allen deßen begriffen, rechten v. Zugehördten gelegen alhie in der Statt Straßburg ohnfern der Kohlscheuer vnd Elßbether Gaß, 1.s neben Weÿl. Hieronimo Riegers des schreiners seel. Erben, 2.s herrn Hanß Philippß gambßen seel. Wittib hinden vff den Hochgräffl. Rappolsteinisch. Hoff stoßend, Dauon gehndt Jahrs vff Mathiæ Apostoli 5 ß Ehrschätzigen Zinßes dem Stifft St. Thoman alhier, Sodann 17. lb. 10 ß Jährlichen vff Mariæ v.kh. H Jacob Wenckhers ù ablösig. h.gutt mit 350. lb sonst eÿgen Vndt über dieße beschwerd. hiehero angeschlagen 250. lb. s. Darüber besagt j. Pergam. Kauffverschreibung in alhiesiger Cantzleÿ Contractstuben gefertiget de dato 25. Martÿ Anno & 1664.
Summa dießes Inventarÿ, haußrath 150, Wein vndt vaß 234. Silbergeschmeidt 22, Guldine Ring 8, Baarschafft 23, Eÿgenthumb an einer beh. 250, Activ schulden 281, Summa summarum 1000 lb – Schulden 716, Restirende Zugebrachte Nahrung 288 lb

Jean Jacques Jung délivre à sa fille, femme du trompette Jean Jacques Kiessel, la succession provenant de sa mère, dont une maison rue Sainte-Barbe
1678 (14. 8.bris), Not. Schatz (Jean Jacques, 50 not 7) n° 494
Lüfferung der Jenigen 100. lb. d. welche H Hannß Jacob Jung, Weinhändler alhie seiner dochter Annæ Margarethæ H. Joh: Jacob Kießels Trompeters Ehelicher haußfrawen Zum heurathgutt versprochen, darunder auch aber 87. lb. Mütterl: Legitimæ begriffen – Mont. d. 14. 8.bris 1678.
Eigenthumb an einer behaußung. Item hauß vndt hoffstatt sambt allen deßen gebäwen in d. Statt Straßburg in St. Barbaræ gassen (…)

Jean Jacques Jung meurt à Nidernai le 7 janvier 1682 en délaissant pour unique héritière sa fille Anne Marguerite, issue de son premier mariage. Les experts estiment la maison 600 livres. La masse propre à la veuve s’élève à 225 livres, celle de l’héritière à 272 livres. L’actif de la communauté est de 540 livres, le passif de 221 livres.

1682 (23.2.), Not. Saltzmann (Etienne Corneille, 49 Not 3)
Inventarium vnd beschreibung aller der Jenigen Haab, Nahrung vnd güettere, so weÿl. der Ehrenvest und Vorgeachte H Joh: Jacob Jung geweßener weinhändler und b. alhier nach seinem den 8.ten Jan. dießes anfangend. 82.ten Jahres Zu Nied. Neenheimb ohnverhofft geschehenem iedoch seel. ableiben, Zeitlichen verlaßen, welches uff erfordern v. begehren der Ehren vnd tugends. fr. Annæ Margarethæ Jungin deß Ehrenvesten H Joh: Jacob Kießels der St. Str. Zollbedientens beÿm Rhein ehelicher hausfr. des verstorb. H. seel. mit weÿl. Fr. Annæ Margarethæ Müllerin seiner ersten haußfr. Seel. erzeigter Tochter vnd ab intestato Einig. nachgelaßener Erbin Inventirt v. ersucht durch die viel Ehren vnd tugend. fraw Aureliam Hirtin die hind.pliebene Wittib mit beÿstand des Ehrenvest. H. Hanß Georg Fritsch. des weinhändlers alß Ihren geordnet v. geschw. vogts (…) Actum und angefangen in Straßburg Mont. den 23. Febr. S. N. Anno 1682.

In Einer in der Statt Straßb. nahe der Kohlscheüren gelegenen und in dieße Nahrung gehörig. behaußung ist befunden worden wie Volgt
Haußrath. In der Cammer A, In der obern Stuben, In der obern Stub Cammer, In der nebens Cammer, Auff der truckeneÿ, Im hind. Stall
Eigenthumb ane Einer Behaußung. It. hauß hoff vnd hoffstatt mit allen desen begriffen, rechten vnd Zugehördten gelegen alhie in d. St. Str. ohnf. der Kohlscheuren vnd Elßbethengaß, 1.s neben hanß Reben dem Schrein. v. B. alh. 2.s H. Leo Varrenweÿlern, Schirms Verwanthen,, hind. auff den hoch gräffl. Rappolsteinisch. hoff stoß. und dauon gehen Jahres vff Mathiæ Apostol. 5 ß d. ehrschätzigsten Zinß dem Stifft St. Thomæ alh., so dann 17. lb. 10 ß Jährl. uff Mariæ v.kindung dem hoch Edel vest fürs. v. hochweiß. H Jacob Wenckhern ietzigen H der St. Str. hochmeritirten Regirend. H. Amstr. stehen in hauptgut abzulößen mit 350. lb. Sonst eÿgen und durch die geschw. werck. angeschl. ([biffé] Auff der Erben hievorn. besch. unverändert behauß. ist als eine theilbare beßerung Zusetzen wie solches durch die geschw. Werckleuth geschätzt vnd angeschlagen worden 344) Darüber sagt j. teutsch. pergament. Kauffbr. in alh. C. C. stub gef. und anh. Ins. verwahrt de dato 25. Martÿ A° 1664. mit N° 1 notirt.
Pro Nota, es hatt Zwar die Fr. Wittib wegen beßerung, so auf deß hauß Zu rechnen, Ihre Gebührenden Antheil billich Zufordern gehabt, demnach Sie aber weder daß hauß anzunehmen sonst etwas darauf Zu haben Verlangt, sondern der Erbin gäntzlich heimgeschlagen, als hatt man sich mit einand. v.glich. daß dieße Behaußung so von denn Werckmeistern p. 600 lb. æstimirt vnd über abzug 350. lb beschwerd annoch für 250. lb ausgeworffen
Ergäntzung der Fr. Wittib unv. Guths, Vermög Invent. über weÿl. H. Johann Jacob Jungen in den Ehestand Zugebrachte Nahrung dh. Johann Jacob Schatzenn Notarium seel. in aô 1670. auffgerichtet
Abzug in dießes Inventarium, der W. unv. guth, Sa. haußrath 4, Silbergeschmeids 8, Goldener Ring 6, Pfenningthurns Capitalien 37, Ergäntzung 168, Summa summarum 225 lb
Der Erbein vnv. Nahrung, Sa. haußraths 38, Vaß 18, Silbergeschmeids 6, Eigenthum ane einer behaußung 250, Ergäntzung (471, Abzug 418, rest) 53, Summa summarum 366 lb – Passiv schulden 81, Rest 272 lb
Theilbare V.laßenschafft, Sa. haußraths 92, Wein v. vaß 218. Silber 10, Ring 3, Baarschafft 117, Pfz. hgt. 25, Schulden 73, Schulden 540 lb – Passiva 221, Nach deren Abzug 308 lb – Conclusio finalis Inventarÿ 910 lb
Wÿdemb, So der abgeleibt herr Johann Jacob Jung selig ad dies vitæ genoßen. Krafft des Zwischen dem verstorbenen H seel vnd deßen in erster Ehe erziehlte Tochter geschwornen Tutore H hannß Peter Monforth biersiedern v. b. allhier den 14. Aug. 1667. auffgerichteten C.tract
Copia der Eheberedung (…) Johann Jacob Schatz

La maison revient à sa fille Anne Marguerite qui épouse en 1678 le trompette Jean Jacques Kiessel, fils du messager Jean Henri Kiessel

Mariage, Saint-Thomas (luth. p. 77 n° 460)
1678. den 23. u. 30. Junÿ. Johann Jacob Kiesel d. ledige feld Trompeter weÿl. Johann Heinrich Kiesels gewesenen burgers v. Einspännigers allhie ehelich. Sohn,Jfr. Anna Margaretha H. Joh: Jacob Jungen burgers u. weinhändlers allhie eheliche tochter. Cop. St.Thomæ d. 4. Julÿ (i 40)

Jean Jacques Kiessel, inspecteur du Rhin, est nommé péager au pont du Rhin en 1684 en même temps que Jean Philippe Metzger et Marc Speckler.
1684, Conseillers et XXI (1 R 167)
Hannß Philipp Metzger, Hannß Jacob Kießel und Marx Speckler Werden Zoller an der Rheinbrucken erwehlt
(p. 107) Sambstags d: 17.ten Junÿ 1684. Hannß Philipp Metzger, Hannß Jacob Kießel und Marx Speckler Werden Zoller an der Rheinbrucken erwehlt
Herr Secretarius Weßner referirt, Es seÿe Mghh. bekandt, daß Nachdeme Herr Herff Und Hoßer Gemeiner Statt den Rheinbrucken Zoll wider überlaßen, daselbsten wider einige Zoller gesetzt werden müßen, Und, weilen Unterschiedliche sich deßwegen geschrieben gegeben, so haben Mghh. die XV. mit Zuziehung des Herren Syndici sich Zusammen gethann, und deliberirt, ob es beßer seÿe, daß Mann nur 2. Subjecta beneben den Spöttern oder daß mann 3. Und Keine spötter Annehmen sollte, Und gefunden, daß, wann dreÿ angenommen Und ihnen die ordinary besoldung gereicht würden, mit der condition, daß wann etwann einer mit Kranckheit überfallen, Oder sonsten wegen einer oder anderern ehrhafften Ursachen halben nicht erscheinen Kann, derjenige, so die freÿ wochen hatt, vor dem andern vicariren sollte, dadurch Viel spötterliche erspart werden könte, Wie Nicht weniger, daß wann Johann Jacob Kießel, so seithero Inspector am Rhein geweßen, Noch 5 ß gereicht würden, er beede dienst, sowohl des Zollers, als des Inspectoris, Versehen Könte, Ego ließ darauff, das Decret Von der Verschwiegenheit ab, Vnd bedeutet Nach dießem Herr Secret. Weßner ferners, daß MGhh. die XV.er auch dafür gehalten, Nöthig Zu seÿn, daß wann solche subjecta, die der frantzösischen spach wohl erfahren, und die hardys, seind, darzu bringen, Und deßwegen folgende 6. personen /:alls Hannß Philipp Metzger, Johann Jacob Kießen, Johann Niclaus Weber, Marx Specker der Kieffer, Elias Pfort, und Johannes Bitsch:/ jn den außschuß bürgen, Und Mghh. vorstelle, Wollen dahin stellend, Ob Sie dießen Bedacht confirmiren Wollen. Erk. Confirmirt und werden Zu Zollern erwehlt Hannß Philipp Metzger, Hannß Jacob Kießel und Marx Specker.

(p. 110) Monntags den 19.ten Junÿ 1684. – Johann Jacob Kießel und Marx Speckler, die Neugewehlte Rhein Zoller schwören auff die Ordnung

Le péager au pont du Rhin Jean Jacques Kiessel loue la maison au tonnelier Michel Baur

1687 (25.7.bris), Chambre des Contrats, vol. 557 f° 526-v
H. Johann Jacob Kießel, Zoller am Rhein
in gegensein Michael Bauren deß Kieffers
entlehnt, In seiner an der Elisabethen gaß gelegenen wohn behaußung, Erstlich und. auff dem boden Eine Stub, und Kuchen, sambt platz zur werckstätt, Ferner d. vordern Keller, auch oben d. Keller platz zum holtz, Mehr oben im vordern stock Zwo Cammern, sambt einen kleinen Stübel und haußöhren, alß dan im hind. Stock den Stall sambt d. Zwo obern bühnen, auch ein klein Schöpffel im hoff zum holtz leg., so dann ein klein Schweinställelein im hoff, auff ein Jahr lang von Michaelis 1687 angerechnet, umb Vierzehn pfund pfenning

Les Treize nomment Jean Jacques Kiessel, jusqu’alors péager au pont du Rhin, messager au service du préteur de Kippenheim le jeune. Il prête serment devant les Conseillers et les Vingt-et-Un le 4 février.
1692, Protocole des XIII, 3 R 49
(p. 24) Sambstags den 2. Februarÿ – Einspänniger Johann Jacob Kießel
Hr Syndicus proponirt, es werde Mghh. bekantmich seÿn, daß herrn Strs von Kippenheim junioris Einspenniger Verstorben, vnd weilen dann hierdurch hoch Edelgedachter herr Str. ohne bedienung Wäre, und er an deß Verstorbenen Stelle einen Wackern Mann Verlangte, alß hätten die Ober Stallherren ungesäumbt sich Zwar Zusammen gethan, und Johann Jacob Kießell, bißhero geweßenen Zoller am Rhein Zu einem Einspenniger angenommen, die confirmation aber deßen stünde beÿ Mghh Zu dießer Wahl hätten Mghh. die Ober Stallherren so da mehr neigung gehabt, alß sie darvor gehalten, Mann Könte auff dieße Weiß mit einem stein Zweÿ Würff thun, in dem über das, daß Kießell das auffwarth Wohl verstünde Wäre er auch ein guther Feld Trompeter Sonsten möchte er, Ht Syndicus, wohl Wünschen daß H Prætor Obrecht dießer deliberation beÿ wohnete vmb Von ihme Zu Vernehmen, Ob er ratione der Religion hierinn nichts zu desideriren hätte, quo dicto tritt Hr Prætor ins gemach, und gibt sein votum auch dahin.
Die Ober Stallherren legen dem Kießell ein guth lob beÿ, und halten darvor, Weilen der herr St. Evangelisch Wäre, Würden Mghh. ihne keinen andern als Evangelischen diener geben wollen.
Erk. auff geschehne recommendation recipirt und sol er beÿ Mghh. den Räth und XXI. das gewohnliche juramentun ablegen.

1692 Conseillers et XXI (1 R 175)
(p. 31) Montags de, 4. Februarÿ
Johann Jacob Kießell jurat als Einspänniger.

Anne Marguerite Jung meurt en janvier 1693 en délaissant quatre enfants. Les experts estiment la maison à 700 livres, le notaire relève un certificat des préposés aux feux daté du 22 février 1669. La masse propre au veuf est de 3 livres, celle propre aux héritiers de 857 livres. L’actif de la communauté s’élève à 27 livres, le passif à 341 livres

1693 (14. 8.br), Not. Saltzmann (Etienne Corneille, 49 Not 21) n° 22
Inventarium undt beschreibung, aller der Jenigen Haab, Nahrung undt Güther, so Weÿland die Viel Ehren und Tugendsame Fraw Anna Margaretha Kießelin gebohrne Jungin, deß Ehrenvesten Kunstreich undt Vorgeachten Herrn Johann Jacob Kießels, Statt trompeters, Einspennigers undt burgers allhier Zu Straßburg geweßene Eheliebste nunmehr seel. nach Ihrem den 7. Februarÿ dießes 1693.sten Jahrs beschehenem Tödlichem ableiben, Zeitlichen verlaßen, weclhe auf freundliches ansuchen erfordern undt begehren deß Ehren vnd Vorgeachten herrn Friderich Benners bedienten beÿ dem Sanitæts Collegio burger allhier alß geschwornen Vogts Annæ Catharinæ, Johann Jacobs, Josiæ Christophs v. Johann Heinrichs der Verstorbenen Fr. seel. mit vorgemeltem ihrem hinterbliebenen Wittiber ehelich erzeugter Vier Kinder, und ab intestato hinderlaßener Erben, Inventirt (…) Actum undt angefangen in der Königlichen freÿen Statt Straßburg, Mittwoch den 14. Octobris Anno 1693.

In Einer in der Statt Straßburg nahe der Kirch Zu St. Ludwig gelegenen in dießer Verlaßenschafft gehörig. behaußung ist befund. worden
Ane Höltzen undt Schreiner Werckh. auff dem frucht Kasten, In der Cammer A, In der Nebens Cammer, In der Cammer B, Vor dießer Cammer, In der Wohnstub
Eigenthumb ahne einer behaußung (E.) Item hauß, hoffstatt vnd hoff, mit allen deßen begriffen, weithen, rechten, Zugehördten und gerechtigkeiten, geleg. in der St. St. ohnfern der Kirch Zu St. Ludwig undt St. Elisabethen gaß, j. seit neben hannß Reben dem Schreinern v. burgern allhier, 2.der seit neben weÿl. Leo Varrenbühlers seel. hinderlaßenen Fr. Wittib, hinden vff d. hochfürst. Bürckenfeldischen hoff stoßend. davon gehen Jahrs vff Mathiæ Apostoli 5 ß d. Zinnß dem St. St. Thomæ, so dann 14. lb.d. à 4. pro Cento Jährlich. Zinnß auff Mariæ Verkündigung dem hoch Edel Vest fürsichtig undt hochweißen Herrn Jacob Wencker, Statt Str. alten Amstrs. und dreÿ Zehenern stehen in hauptgut abzulößen mit 350. lb. sonst freÿ ledig undt Eig. und hiehero angeschlag. 350 lb. Darüber sagt ein teutscher Perg. Kbr. in alh. C. C. gefert. m. anh. Ins. verw. de dato d. 25. Martÿ A° 1664. mit N° 1 notirt. Ferner j. pap. Extr. auß der Obern feürh. Memorial Vom 22. febr. 1669. mit H. Joh: Paul Graßeck. eigenhanden subscribirt.
Ergäntzung der Erben unverändert Guths, Vermög Inventarÿ über der fr. seel. Zu dem H. Wber in die Ehe gebrachte Unveränderte Nahrung durch weÿl. H. Johann Jacob Schatzen den ältern Notum in Anno 1678. auffgerichtet
Des Herrn Wittibers Unverändert gantzes Guth in Summa 3. lb
Der Erben Unverändert Guth, Sa. haußraths 85, Sa. Silbergeschmeidts 20, Sa. Guldener Ring 7, Sa. der Baarschafft 2, Sa. Schulden 50, Sa. Eigenthums an j behaußung 350, Ergäntzung (368, abzuziehen 27, Rest) 341, Summa summarum 857 lb
Das verändert und Theilbar Guth, Sa. haußraths 13, Sa. der frucht 2, Sa. Silbergeschmeidts 12, Summa summarum 27 lb – Schulden 341 lb, diese Schulden des theilbar Guth übertreffen umb 313 lb

Jean Jacques Kiessel se remarie dans la maison du préteur Jean Christophe de Kippenheim avec Marguerite, fille du tuilier Jean Bernard Eberhard de Wasselonne
Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 48-v)
1693. d. 3. 10.bris seindt in hrn Johann Christoph von Kippenheim Stättmeisters vndt XIII alhier behaußung, Joh: Jacob Kießel der Trompeter Vnd Einspänniger alhier, Vndt Jfr. Margaretha weÿl. Johann Bernhardt Eberhardt, gewesenen Zieglers zu Waßlenheim nachgel. ehel. tochter ex Indulto magistratus laut scheins, copuliret vndt eingesegnet worden [unterzeichnet] Johann Jacob Kießer als Hochzeiter, Margaretha Eberhardin als hochzeiterin ( 51)

Marguerite Eberhard devient bourgeoise par son mari trois semaines après son mariage.
1694, 4° Livre de bourgeoisie p. 642
Margaretha Eberhardin, von Waßlenheim, Weÿl. Bernhardt Eberhardts gewesenen Zieglers daselbst hinterl. tochter, empfangt das burgerrecht Von Joh: Jacob Kiesel dem Einspänniger, ihrem jetzmahligen Ehemann gratis, Vnd wird Zu E. E. Zunfft Zur Mörin dienen. Prom. d. 24. Xbr. 93.

Marguerite Eberhard meurt en 1707 en délaissant deux enfants. Les experts estiment la maison 375 livres. La masse propre au veuf est de 251 livres, celle propre aux héritiers de 1234 livres. L’actif de la communauté s’élève à 135 livres, le passif à 69 livres

1708 (7.8.), Not. Rohr (Daniel, 46 Not 20) n° 750
Inventarium und beschreibung aller derjenigen Haab undt Nahrung, liegender und Vahrender Keinerleÿ davon außgenommen, so Weÿl. die Viel Ehren und Tugendreiche Fraw Margaretha Kießelin gebohrne Eberhardin, deß Ehrenvest und Kunstreichen herrn Johann Jacob Kießel Statt Trompetes End einspänniger auch burgers allhier zu Straßburg geweßene Eheliebste nunmehr seel. nach Ihrem den 15.ten Octobris des Zurückgelegten 1707.ten Jahrs aus dießer welt genommenen Tödlichen ableiben Zeitlichen verlaßen, Welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren des Ehrenvest und Wohlvorgeachten herrn Sambson Lichteißen Garde in allhießigem Umbgelt und burgers allhier alß geordnet und geschworenen Vogts Jgfrn Margarethæ und Philippi Leopoldi, der abgeleibten Fraw seel. mit vorermeltem Ihrem hinterbliebenen Hrn Wittibern ehelich erzeugter Kinder und ab intestato nachgelaßene beder Erben, fleißig inventirt (…) So beschehen allhier in der Königlichen freÿen Statt Straßburg in fernerem gegenseÿn Hrn Friderich Benner Bedientens beÿ dem hochlöbl. Collegio Sanitatis und burgers allhier alß geschwornen Curatoris des Herrn Wittibers Kinder erster Ehe, Dienstags den 7. Augusti Anno 1708.
Copia des von beeden geweßenen Ehepersohnen allererst in Anno 1707 mit einander auffgerichteten Codicilli reciproci
Copia Nach Disposition

In einer allhier Zu Straßburg ane St : Elisabethæ gaß gelegenen und in dieße Verlaßenschafft eigenthümlich gehörigen behaußung sich Volgender maßen befunden
Ane Höltzen: undt Schreinerwerckh. Auff der Obern bühn, Im Obern Contor, In der Cammer A, Im Obern Stübel, In der Andern Wohnstub, Im undern Haußöhren, In der Küchen, In der Magd Cammer, Im Keller
(f° 10-v) Eigenthumb ane häußern (W.) It. i. hauß, hoffstatt mit allen deren gebäwen, begriffen, weithen, rechten, Zugehörden v. gerechtigkeiten, gelegen allhier in der St. St. ohnfern d. Kirchen Zu St. Ludwig v. St. Elisabetha gaß, j. s. neben hannß Martin Käüffer dem Schreiner, 2.s. neben Joh: Eÿden dem Schuhmacher beeden burgern allhier, hinden auff d. hochfürstlich Rappolsteinischen hoff stoßend. davon gehen Jahrs auff Mathiæ Apostoli 5 ß d. Zinnß dem St. St. Thomæ, allhier lößig in Cap: mit 5. lb/ d/ So dann hat mann vormahls 14. lb.d. à 4. pro Cento gerechnet dem hoch Edel Vest fromb fürsichtig v. hochweißen H. Jacob Wenckern der St. St. alten hochverdientenen alten Ammeistern v. XIII.ern Jahrs auff Mariæ Verkündigung verzinßt aber die abgeleibte fr. seel. auß Ihren Mitteln abgelößt vnd also d. Cap. an sich gebracht, welcher auch vnden fol. (-) den Erben als unverändert zugeschriben, stehet in hauptgut widerkäuffig mit 350. lb. Sonsten gegen männiglichen freÿ ledig undt eigen v. ist solche behaußung, durch die allhießig. geschworne Werckmeistere vermög deren beÿ mein Notarÿ Concept befindlichen schrifftlichen Abschatzung de dato den 28. Julij A° 1708 æstimirt word. pro 375 lb.. Abgezogen beede vorstehende Passiv Capitalia so sammenthafft ertragen 355. lb. So verbleibt allhier annoch außzuwerffen vbrig 20 lb. Darüber bes. i. teutscher perg. Kbr. in alhiesig. C. C. stuben gefertigt mit anhangendem Insiegel verwahrt de dato d. 25. Martÿ A° 1664. mit N° 1 notirt. Ferner j. papÿr Extractus auß d. obern feürherren Memorial v. 22. febr. A° 1669. m. H. Joh: Paul Graßecks eigenhand. subscribirt.
(E.) Item hauß, hoff, hoffstatt in der Fladergaß (…)
(f° 11) Eÿgenthumb ane einem Garthen (W.) It. i. Garthen sambt allen deßen begriff. in Königshoffen bann beÿ St. Gallen (…)
Ergäntzung der Erben abgegangene, unveränderten Vermögens. Inhalt Inventarÿ über der abgeleibten frawen seel. in die Ehe gebrachte Nahrung durch herrn Stephan Cornelium Saltzmann Notm. publ. et Academ. in A° 1695. auffgerichtet
Series rubricarum hujus Inventarÿ Des Herrn Wittwers Nahrung betr. Sa. haußraths 42, Sa. Silbers 17, Sa. Guldener Ring 4, Sa. Baarschafft 65, Sa. Eigenthums ane i behaußung 20, Sa. Eigenthums ane i. Garthen 102, Summa summarum 251. lb
Der Erben Vermögen belangend, Sa. Haußraths 86, Sa. Silbers 23, Sa. Guldener Ring 11, Sa. Baarschafft 134, Sa. pfenningzinß hauptgüter 406, Sa. Eigenthums ane i behaußung 450, Sa. Gülth von liegenden güttern fallend 52, Sa. Ergäntzung 69, Summa summarum 1234. lb
Theilbahre Nahrung belangend, Sa. haußraths 9, Sa. frucht 19, Sa. Wein und Vaß 33, Sa. Viehs 3, Sa. Silbers 22, Sa. Goldener Ring 7, Sa. baarschafft 39, Summa summarum 135 lb – Schulden 69 lb, Rest 65 lb – Conclusio finalis Inventarÿ 1552 lb
Abschatzung d. 28. Julÿ aô 1708. Auff begehren Herrn Hanns Jacob Kisel Einspänniger ist eine behausung allhier in der Statt Straßburg in der Eltzbetter gaß gelegen, einseits neben herrn Johann Eut Schulachern anderseits neben Johannes Keiffer schreiner, hinden auff den Rapsteinischen hoff stosendt Welche behausung hinder gebeuw hoff und bronnen sambt aller gerechtigkeit wie solches durch der statt Straßburg gewesene Werckleuthe sich in der besichtigung befunden undt Jetzigem preis nach angeschlagen wirdt Vor vnd vmb 750 gulden
die andere behausung ist auch allhier in der statt Straßburg in der flader gaßen gelegen (…)
Bezeichnuß durch der statt Straßburg geschwornen Werckhleuthen, Jacob Staudacher werckh Meister des Maur hoffs. Johan Jacob osterrieth Werck Meister deß Zimmerhoffs

Le trompette Jean Jacques Kiessel se remarie avec Barbe Heyer qui a épouse en premières noces le ramoneur David Bœttiger en 1700 ; contrat de mariage tel qu’il est copié à l’inventaire, célébration
Eheberedung. Zwischen dem Wohl Ehren und Kunsterfahren herrn Johann Jacob Kießeln trompeter und Einspänniger auch burger allhier Zu Straßburg als dem herrn bräutigamb ane Einem, So dann der Ehren und tugendsahmen Frawen Barbaræ Böttingerin gebohrner Heÿerin weÿl. deß Ehrenachtbahr vndt bescheidenen Meister Davidt Böttiger geschehenen Caminfeger und burgers zu ermelten Straßburg nunmehr seel. nachgelaßener Wittib als hochzeiterin (…) Beschehen und Verhandelt allhier in der Königlichen freÿen Statt Straßburg auff Mittwoch den 14. Novembris in dem Jahr als mann nach vnßers einigen Erlößers undt Seeligmachers Jesu Christi gnadenreichen Geburth und Menschwerdung Zalte 1708, [unterzeichnet] Johann Jacob Kießel Als Hochzeiter, brbara böttigerin Als Hochzeiderin

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 119 n° 680)
Anno 1708 den 5.ten Decembr. seind nach geschehener ordentlicher Außruffung, in der Kirch zu St. Thomas eingesegnet worden, H Johann Jacob Kießel der Stadt Trompeter alhier und Fr. Barbara, weÿland David Böttigers deß gewesenen burgers und Caminfegers alhie hinterlaßene wittib geborne Heÿgerin [unterzeichnet] Johann Jacob Kießel alß hochzeiter, barbara böttigerin als hochzeiderin (i 121)

Barbe Heyer fait dresser l’inventaire de ses apports qui s’élèvent à à 217 livres.
1716 (9.5.), Not. Rohr (Daniel, 46 Not 39) n° 1323
Inventarium und beschreibung aller derjenigen Haab und Nahrung, so die Ehren und Tugendsame Frau Barbara Kieselin gebohrne Heÿerin, Zu dem Ehrengeachten Herrn Johann Jacob Kiesel, dem Statt Trompeter und Einspänniger auch burgern allhier Zu Straßburg Ihrem Ehemann in die Ehe Zugebracht und sich Vermög auffgerichteter Eheberedung Vor unverändert vorbehalten hat (…) So geschehen in Straßburg den 9. Maÿ A° 1716.
In einer allhier Zu Straßburg ohnfern St Louis gelegenen dem Ehemann v. deßen Kind.rn i.ster Ehe eÿgenthümblich gehörigen behaußung sich Volgender masen befunden
Sa. haußraths 1159, Sa. Silbers 11, Sa. Goldener Ring 20, Sa. baarschafft 26, Summa summarum 217 lb – Haussteuren 34 lb

Anne Catherine Kiessel, femme du fournier Thiébaut Hœrder, hypothèque son quart de maison au profit de Jean Feigler

1721 (27.3.), Chambre des Contrats, vol. 595 f° 163
Diebold Hörder haußfeurer und Anna Catharina geb. Kießelin beÿständlich Johann Jacob Kießels Paßmentirers und Josias Christoph Kießels sattlers ihrer beeden brüder
in gegensein H. Johann Georg Feiglers Specirers als vogts Johann Feiglers seines bruders – schuldig seÿen 100 pfund
unterpfand, der debitricis vierdter theil ahne einer behausung allhier auff St Elisabethæ gaß beÿ St Louis, einseit neben hannß Jungen Kieffer anderseit neben NN Schuhmacher hinten auff den Rappoltsteinischen hoff

Le baigneur Jean Henri Kiessel hypothèque son quart de maison au profit des enfants du pasteur Georges Frédéric Mappus

1721 (24.10.), Chambre des Contrats, vol. 595 f° 497
Johann Heinrich Kießel Bader
in gegensein Joh. Friedrich Unßelt silberarbeiter als vogt weÿl. H. Georg Friedrich Mappus gewesten Evangelischen Pfarrers zu Wangen 3 Kinder – schuldig seÿen 75 pfund
unterpfand, des debitoris 4.dter theil für ohnvertheilt ahne einer behausung hoff und hoffstatt cum appertinentÿs ohnfern der Elisabethä gaß beÿ St Ludwigs kirch, einseit neben Hannß Martin Käuffer dem Schreiner anderseit neben Johann Eÿden dem Schuhmacher hinten auff den Rappoltsteinischen hoff – von dießen gantzen behausung gibt man dem Stifft St Thomae 5 ß ane bodenzinß

Le sellier Jean Christophe Kiessel et sa femme Marie Salomé Lauth hypothèquent un quart de maison au profit de l’enseignant Jean Joachim Zentgraff

1726 (16.3.), Chambre des Contrats, vol. 600 f° 130
Josias Christoph Kießel der Sattler und Maria Salome geb. Lauthin mit beÿstand ihres vatters Johann Philipp Lauth des Ohlmanns und ihres schwagers Johann Martin Meÿer des Schuemachers
in gegensein H. M. Johann Joachim Zentgraff præceptoris superioris gymnasÿ – schuldig seÿen 150 pfund
unterpfand, Einen vierdten theil für ohnvertheilt ahne einer Behausung hoff gartten Stallung und hoffstatt mit allen derselben gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden, Rechten und gerechtigkeiten ahn St Elisabetha gaß, einseit neben denen Jungischen Erben anderseit neben NN dem Leinenweber hinten auff den Rappolsteinischen hoff – davon gibt man dem Stifft zu St Thomas (-) ane bodenzinß – die gantze behausung sein des schuldners vatter Johann Jacob Kießel dem Einspenniger mit lebtägigen genuß verfangen

Le baigneur Jean Henri Kiessel hypothèque son quart de maison au profit de son frère sellier Josias Christophe Kiessel

1733 (25.6.), Chambre des Contrats, vol. 607 f° 292
Johann Heinrich Kießel der Bader
in gegensein seines bruders Josias Christoph Kießel des Sattlers – schuldig seÿe 100 lb
unterpfand, einen vierdten theil für ohnvertheilt ahne einer behausung hoff und hoffstatt mit allen deren gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden und gerechtigkeiten ohnfern St Elisabetha gaß beÿ St Ludwigs kirch, einseit neben Caspar Kohl dem Lehn Kutscher anderseit neben weÿl. Johannes Eyd schuemachers Erben hinten auff den Rappoltsteinischen hoff – von dießem gantzen hauß gibt mann dem Stifft zu St Thomä 5 ß ane bodenzinß – zu übrigen dreÿ quarten aber seinen zweÿbändigen geschwisterden gehörig

Trompete et messager, Jean Jacques Kiessel meurt en 1734 en délaissant quatre enfants de son premier mariage et deux du deuxième, sa femme quelques jours plus tard en délaissant des héritiers collatéraux. La maison face à la rue du Pilot est décrite à la rubrique de l’usufruit de la défunte. Celle proche de l’église Saint-Louis et de la rue Sainte-Elisabeth est estimée à la somme de 750 livres. La succession du mari s’élève à 101 livres, celle de la femme à 91 livres.

1734 (17. 9.br), Not. Lichtenberger (Jean Philippe, 30 Not 16) n° 345
Inventarium über Weÿl. Herrn Johann Jacob Kiesel, geweßenen Statt Trompeters und Einspennigers auch burgers allhier Zu Straßburgn deßgleichen Weÿl. Frauen Barbaræ Kieselin gebohrner Heÿerin, beeder seelig verstorbener Eheleuthe Verlaßenschafften, auffgerichtet Anno 1734. – nach deme der Ehemann den 7. Novembris und die Ehefrau den 10. dito Anno 1734. tödtlichen Verblichen, zeitlichen verlaßen (…) So beschehen in Straßburg auff Mittwoch den 17. Novembris Anno 1734.
Der Ehemann seelig hat ab intestato Zu Erben Verlaßen wie folgt. 1. Frau Annam Catharinam Hörderin gebohrne Kieselin Joh: Diebold Hörders, geweßenen haußfeurers und burgers allhier Verlaßene Ehegattin, so mit beÿstand Herrn Johann Daniel Stöbers, Notariatus Candidati diesem Geschäfft abgewartet. 2. Hrn Johann Jacob Kiesel, Paßmentirer und burgern allhier so anwesend war. 3. Hrn Josias Christoph Kiesel, Sattler und burger allhier so præsens war. 4. Hrn Johann Heinrich Kiesel, Bader und burgern allhier, in deßen Nahmen, weilen er Kranck und vor dem Schluß dieses geschäffts verstorben, auch vorgedachter Hn Stöber beÿgewohnt, Vorgemelte Vier Kinder hat der Verstorbene seel. mit weÿland Frauen Anna Margaretha gebohrner Jungin seiner ersten Eheliebstin seel. erzeugt.
5. Frau Margaretham Seitzin gebohrne Kieselin, Joh: Michael Seitzen des nunmahligen Schuldieners Zu Romansweÿler und burgers allhier Eheweib, welche beede Eheleuthe hiebeÿ angefunden. 6. Philipp Leopold Kiesel, Kunstgärtner und burgern allhier, so auch desem geschäfft in Persohn beÿgewohnt, Nahmens solcher Zweÿ letzterer Kinder so der abgeleibte seel. mit weÿl. Frauen Margaretha gebohrner Eberhardin seel. in zweÿter Ehe erzeugt, ist auch H Johannes Brackenhoffer Notarius publicus als ihr erbettener beÿstand gegenwärtig gewesen
Die Ehefrau seel. hat ab intestato Zu Erben Verlaßen wie folgt. 1. Weÿl. Frauen Annæ Catharinæ Küchelin gebohrner Heÿerin seel. nachgelaßene und mit Hrn Johann Michael Küchel Paßmentirer und burgern allhier ehelich erzeugte Kinder, nahmentlich 1. Johann Philipp Küchel, bürstenbinder und burgers allhier, 2. Frau Dorotheam Deßlerin gebohrne Küchelin, hrn Johann Gottfried Deßler, Paßmentirer und burgers allhier Ehegattin 3. Johann Friderich Küchel Paßmentirer und burger allhier,
2. Frau Annam Ursulam Weberin gebohrne Heÿerin weÿl. Johann Geörg Webers, geweßenen burgers allhier nachgelaßene wittib. 3. Frau Susannam Mentelin gebohrner Heÿerinn Niclaus Mentels, Fischers und burgers allhier Ehegattin. 4. weÿl. Frauen Annæ Mariæ Inckelin gebohrner Heÿerin, Daniel Inckels Fischers und burgers allhier geweßener Ehegattin seel. Verlaßene Kinder, nahmentlich Jgfr. Anna Catharina und Johann Jacob, so bevögtigt mit Mr Joh: Jacob Schlund, Kübler und burgern allhier. 5. Frau Elisabetham Bolsterin gebohrne Heÿerin, Christian Bolsters Tabackbereiters und burgers allhier Ehefrau, so nebst Ihrem Ehemann anwesend war, alle fünff der verstorbenen Frau seel. Geschwüstrige und geschwüstrig Kinder, alßo ab intestato zu gleichen Stammtheilen Verlaßene Erben
Copia der Eheberedung

Hierauff wird nun die Verlaßenschafft wie sich solche in hernach beschriebener dißortigen Kindern erster Ehe gehöriger ohnfern der Kirchen St Louis gelegener behaußung befunden
Höltzen und Schreinwerck, In der undern Wohnstub, in der Cammer iüber d. Stub, In der Cammer A
Eigenthum ane einer Behaußung. (der Kinder erster Ehe Mütterliche behaußung) Ein Hauß, Hoff, Hoffstatt mit allen deren Gebauen, begriffen, weithen, Rechten, Zugehörden und Gerechtigkeiten gelegen allhier in der Statt Straßburg ohnfern der Kirchen Zu St. Ludwig und St. Elisabetha Gaß i. seith neben Hannß Michel Schneider dem Leinenweber, 2. seit neben Caspar Kohl dem Gutscher hinden auff den Hochfürstl. Rapolsteinischen Hoff stoßend, davon gehen Jahrs auff Mathiæ Apostoli 5 ß d Zinnß dem Stifft St. Thomä allhier so unvergreifflich Zu Capital angerechnet antreffen 5 lb. sonsten Gegen männiglichen über das Capital so diß orths Kinder Zweÿter Ehe darauff Zusuchen freÿ ledig und eigen und ist solche behaußung durch die allhiesig geschworne Werckmeistere Vermög deren außgestellten schrifftlichen Abschatzung dedato 7. Decembris A° 1734. æstimirt worden pro 750. lb abgezogen Vorstehend Passiv Onus der 5. lb d so verbleibt allhier annoch außzuwerffen übrig 745. lb. Darüber besagt ein teutscher perg. Kbr. mit allhieß: C. C. Stub anh. Innsiegel verwahrt dedato 28. Martÿ A° 1664. mit N° 1 notirt, Ferner ein papier: Extractus auß der obern Feuerherren Memoriale vom 22. feb. Ann 1669. mit H Joh: Paul Grasecks eigenen handen subscribirt.
Eigenthum ane Einem Garthen (M. E.) Nemlichen ein Garthen in Königshoffen bann beÿ St. Gallen (…)
Ergäntzung der Frau seel. Erben abgegangenen unveränderten Vermögens, Innhalt Inventarÿ (…) durch weÿl. herrn Daniel Rohren Notarium publicum seel. in A° 1716. auffgerichtet
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Frau seel. Erben unverändert Guth, Sa. haußraths 40, Sa. Silbers 5, Sa. goldener Ring 8, Sa. baarschafft 4, Sa. Ergäntzung 33, Sa. Activ schuld 25, Summa summarum 116 lb – Schulden 15 lb, Nach deren Abzug 101 lb
Dießemnach folget auch des verstorbenen seel. hinterlaßene eigenthümliche Nahrung samt der theilbaren Verlaßenschafft, so weilen der Frau seel. Erben nach der Vorgegangenen Untersuchung des unveränderten und theilbaren Guths auch auff den Vorgelegten Summarischen Calculum den 24. Januarÿ A° 1735. auf das theilbare Guth tam active quam passive renuncirt, unter dem Titul alß des Manns seel. Erben gehörig, beschrieben wird. Sa. haußraths 96, Sa. Früchten 24, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 46, Sa. Guldener Ring 19, Sa. baarschafft 31, Sa. Anschlags des Gartens 92, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 406, Sa. Activ schulden 201, Summa summarum 918 lb – Schulden 826 lb, Detrahendo restirt 91 lb
Der Frau sel. genoßene Wÿdum. Die selbige hat von weÿl. Mr David Böttigers geweßenen Caminfegers und burgers allhier Ihres erstern Ehemanns seel. Verkäufer in wÿdumbs genuß gehabt. Nemlichen eine behaußung oder das Dominium utile und Erblehens gerechtigkeit solcher behaußung, samt allen denen Gebäuen, begriffen, weithen, Rechten Zugehörden und gerechtigkeiten gelegen allier in der Statt Straßburg ane St. Barbaræ Gaßen, gegen dem Pfahlgäßel über, einseith neben hn Joh: Diebold Vogt dem ältern Holtzhändler, 2. Seit lb (-) dem umgelds botten hinden auff die becken herrberg stoßend, davon gehen Jährlichen auff weÿhenachten ane stat zween Kappen Erblehen Zinnß der hohen Schuhl allhier, thun Zu Capital ohnvergreifflich gerechnet 12. lb, Ferner 5 lb 5 ß Zinß Jahrs auff Matthiæ der rothen Kirchen modo in allhiesigen hospithal so abzulösen seind mit 105. lb. Weiters 2 lb d Zinß Jährlichen auff den 24. Junÿ Johann Philipp Reißner dem Schneider und burgern allhier so in hauptguth abzulösen seind mit 50 lb. Sonsten ist diese behaußung nicht beschwehrt und in dem über Mr David Böttigers seel. durch H. Joh: Peter Kolben Notarium seel. in A° 1708. auffgerichtetem Verlaßenschafft Inventario fol. 60.b æstimirt worden vor 350. lb. Abgezogen Vorstehende darauff hafftende onera so antreffen 167. lb, So seind hier ane dem Anschlag annoch in außwurff Zubringen 183. lb. Darüber besagt ein perg. Kbr. mit der St. Str. Cantzleÿ Contract Stub anhang. Inns. verw. datirt den 30. Martÿ A° 1691. mit alten Nis 1. et 2. signirt.
Abhandlung des in des Manns seel. Verlaßenschafft gehörigen eigenthümlichen Gartens (…)
Abschatzung dem 7 : Decemb. 1734. Auff begehren weilandt deß wohl achtbahren und bescheiten herrn Johann Jackob Kießell deß gewëßenen einspänniger seel. hinderbliebenen Erben ist eine behaußung alhier in dero Statt Straßburg auf der Elß bether gaßen gelegen einseits Neben Caspar Komm dem Löhn Gutscher anderseits Neben Hannß Michell schneider dem Leinenwëber hinden auff dem rapensteinischen hoff Stoßent, welche behaußung Stuben, Cammer, Kuchen, hauß Ehren ein faches Nebens Gang war under die soldaten Cammer, hindere gebau mit stallung und heu bienen hoff bronnen gewehlbten Keller sambt aller gerächtig Keidt wie solches durch der Statt Straßburg geschworne Wërckhleuthe sich in dero besichtigung befunden und Jetzigem Preÿß nach angeschlagen wirdt Vor vnd vmb Ein Tausent und Vünff Hundert Gulden. Bezeichnuß der Statt Straßburg geschwornen Werckleuthe [unterzeichnet] Michael Ehrlacher Werck Meister deß Meinsters, Johann Jacob Biermeÿer Werck Meister deß Zimmerhoffs, Johann Peter Pflug Werckmeister deß Mauer hofs
Eheberedung (…) Beschehen und Verhandelt allhier in der Königlichen freÿen Statt Straßburg auff Mittwoch den 14. Novembris 1708
(Extrait de baptême) Erster Ehe, Anna Catharins war gebohren Im Jahr 1679 den 11.ten 9.bris (…), Johann Jacob ist gebohren worden im Jahr 1682. d. 5. 9.bris (…) Josias Christoph ist gebohren 1686 d. 25. Januari, Johann Heinrich ist gebohren worden 1689. d. 3. Martÿ – Andrer Ehe, Margaretha war gebohren 11694. d. 4. Junÿ (…) Phillipp Leobold ist gebohren 1699 d. 3. 9.bris

Héritier pour un quart de la maison, le baigneur Jean Henri Kiessel épouse en 1718 Anne Catherine Vetter, fille du facteur d’instruments Georges Vetter : contrat de mariage, célébration

1718 (7.8.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 73) n° 57
Eheberedung Zwischen dem Ehrengeachten und bescheidenen Johann Heinrich Kießeln dem leedigen baadern, S. T. H. Johann Jacob Kießels, beÿ hiesiger Statt Wohlverdienten Einspännigers vnd Statt trompeters beÿständlich gedachten seines Vatters wie auch H Friderich Bender des Bedienten beÿ dem Collegio sanitatis deßelben vogts, als dem Hochzeitern ane Einem,
So dann der Viel Ehr vnd Tugendsamen Jgfr, Annæ Catharinæ Vetterin des Ehrenachtbaren H. Geörg Vetter Lautenmachern vnd Burgers allhier Zu Straßburg Ehelichen tochter, vnd S.T. H. Johann Melchior Vetters Specirers Ihres H. Bruders als der Jgfr. hochzeiteron am andern theil
Actum Straßburg Sonntags den 7. August 1778 [unterzeichnet] Johann hein Rich Kießel Als hoch Zeiter, anna caharina Cettein als hoch Zeiterin

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 310, n° 1325)
1718. Mittwoch den 21.ten 7.mbrs Sind nach 2 mahl Proclamation ehelich copulirt worden Johann Heinrich Küßel der ledige bader, H Johann Jacob Küßel b. undt Statt Trompeter u. Einspännigers ehl. Sohn, und J. Anna Catharina, Georg Vetter b: und Lautenmachers auch Meelwägers ehl. Tochter, [unterzeichnet] Johann Heinrich Kießel als hoch Zeitter, Anna Catharina Vetterin Als hoch Zeitt. (i 309, proclamation Saint-Thomas n° 934, i 165)

Jean Henri Kiessel meurt en 1735 en délaissant pour héritiers ses frères et sœurs. La part de maison héritée de sa mère revient à ses trois autres enfants. La masse propre à la veuve est de 108 livres. L’actif des héritiers et de la communauté s’élève à 232 livres, le passif à 296 livres.

1735 (7.2.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 27) n° 914 (869)
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab vnd Nahrung, Verändert vnd Unveränderter, Keinerleÿ davon außgenommen, so weÿland der Ehrenachtbahre Herr Johann Heinrich Kießel der geweßene baader vndt Burger allhier Zue Straßburg nunmehr seel. nach seinem den 15. Januarÿ dießes anstehenden 1735.ten Jahrs aus dießer welt genommenen tödlichen hintritt Zeitlichen verlaßen, welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern undt begehren des abgeleibten seel. verlaßener Voll: vnd halbbändiger Geschwisterde, vnd ab intestato rechtmäsiger Erben (…) fleißig invntirt und ersucht durch die Ehren und tugendsahme frau Annam Catharinam Kießelin gebohrne Vetterin, die hinterbliebene Wittib beÿständlich Hn Johann Reinhard Wagners hohlträhers Ihres hierzu In specie erbettenen beÿstandts (…) Actum In fernerem gegenseÿn H Johann Christoph Vetter, Lautennmachers der Wittib Brudern Montags den 7. febrr. 1735.
Der Abgeleibte seelig hat ab intestato Zu seinen rechtmäsigen Erben Verlaßen wie folgt 1. Frau Annam Catharinam Hörderin gebohrne Kieselin, Diebold Hörder, des Von hier außgetrettenen Haußfeurers Ehefrau, beÿständlich H. Johann Daniel Stöber, Notariatus Candidati, In den Ersten fünfften Stammtheil. 2. H. Johann Jacob Kieseln, den Paßmentirern vnd burgern allhier, wo dem geschäfft nebst obgemelter seiner Schwester und H. Assistenten persönlich beÿwohnte, in den andern fünfften Stammtheil. 3. Hn Josias Christoph Kieseln den Sattler und burger allhier, welcher auch der Inventation persönlich abwartete, In den dritten fünfften Stammtheil, Welche dreÿ des Verstorbenen seel. vollbändige Geschwüsterde seind
4. Frau Margaretham Seitzin gebohrne Kieselin, Hn Johann Michael Seitzen des Schulmeisters Zu Romansweÿler vnd burgers allhier Zue Straßburg Ehefrau, welche Zwahr abweßend In dero Nahmen aber, weilen Sie keine procuration allhier gelaßen, so wurde aus E. E. Kleinen Raths Mittel Hierzu in specie deputirt S. T. H. Mathäus Edel Stuck: vnd Glockengießer Ehrenged. Ehrs. Kl. raths Jetzmahligen beÿsitzer. 5. Philipp Leopold Kieseln den blumenäartnern und burgern allhier, welcer dem geschäfft In persohn assistirte, dieße beÿd. seind des Verstorbenen Einbändig. geschwistere
Copia der Eheberedung – Copia Codicill reciproci,- Copia Nach disposition
Bericht Gegenwärtigen Inventarÿ. Ohnerachtet In der Vorher copialiter einverleibten Eheberedung daß der beeden geweßenen Eheleuthen einander In die Ehe Zugebrachte Nahrung, weilen Sie sich dieselbe vor eÿgen reservirt expresse Versehen, daß dieselbe ordnunhsmäßig inventirt werde solte, so ist es dannoch unterblieben (…)

In einer allhier Zue Straßburg ane der S Barbaræ gaß gegen dem Pfahlgäßel vber gelegenen und Lehnungsweiß bewohnenden behaußung sich befunden als volgt
Eÿgenthumb ane einer Behaußung. (E.T.) Nemblich ein Vierdter theil vor ohnvertheilt Von Vnd ane Hauß, Hoff, Hoffstatt sampt allen allen deren Gebauen, begriffen, weiten, Zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten allhier in der Statt Straßburg ohnfern der Kirchen Zu St. Ludwig vndt St. Elisabethagaß, eins. neben Hannß Michel Schneider dem Leinenweber, ands. neben Caspar Kohl dem Gutscher, Hinden auf den hochfürstl. Rapolsteinischen Hoff stoßend, davon gehen Jahrs auf Mathiæ Apostoli 5 ß d Zinnß dem Stifft St. Thomæ allhier, so ohnvergreifflich Zu Capital gerechnet antreffen 5 lb. sonsten Gegen männiglichen über das Capital so in des Verstorbenen seel. Vätterlichen Verlaßenschafft gehörig freÿ ledig und eigen vnd ist solche behaußung durch die allhiesig geschworne Werckmeistere Vermög deren außgestellten schrifftlichen Abschatzung de dato 7. X.bris A° 1734. da deß Verstorbenen seines Vatters ssl. Verlaßenschafft Inventirt worden æstimirt pro 750. lb. abgezogen obenstehende 5. lb d, so verbleibt allhier annoch außzuwerffen übrig 745. lb. Mithin Zu dißortigen 4.ten theil 186. lb. Über die gantze behausung besagt ein teutscher Pergamentene Kauffbrieff mit allhießiger C. C. Stub anhangendem Innsiegel verwahrt dedato 28. Martÿ1664. mit altem N° 1 notirt, Ferner ein papÿerener Extractus auß der obern Feuerherren Memorial vom 22. febr. 1669. mit H Joh: Paul Grasecks eigenen handen subscribirt. Die übrige dreÿ Vierdte theilsolcher behaußung sind des abgeleibten seel. Vollbändigen geschwisterden vor ohnvertheilt Zuständig
Series rubricarum. Der Wittib Vermögen, Sa. haußraths 18, Sa. Silbergeschmeids 1, Sa. Goldenen ring 2, Sa. Schuld 25, Sa. Ergäntzung 60, Summa summarum 108 lb
Der Erben unveränderte und Theilbahre Verlaßenschafft, Sa. haußraths 11, Sa. Silbergeschmeids 1, Sa. baarschafft 33, Sa. Eÿgenthumb ane einer behaußung 186, Summa summarum 232 lb – Schulden 296 lb, In Compensatione 63 lb

Le passementier Jean Jacques Kiessel et Marie Elisabeth Pabst hypothèquent le quart de la maison au profit de l’hospice des vérolés

1735 (18.6.), Chambre des Contrats, vol. 609 f° 441-v
Johann Jacob Kießel der Paßmentirer und Maria Elisabetha geb. Pabstin mit beÿstand H. Juncker und H. Rathh. Wörner
in gegensein H. Johann Paul Tromer Notarii Publici und Schaffneÿ verwalthers hiesigen Blatterhaußes – schuldig seÿen 100 pfund
unterpfand, einen vierdten theil für ohnvertheilt ane einer behausung, hoff, gartten und hoffstatt mit allen derselben gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden, rechten und gerechtigkeiten ohnfern St Elisabetha gaß und der Kirch zu St Louis einseit neben Hannß Michael Schneider dem Leinenweber anderseit neben Caspar Kohl dem Kutscher hinten auff den Rappoltsteinischen hoff – von diesem gantzen hauß gibt mann auff Mathiæ apostoli dem Stifft zu St Thomæ 5 ß – als ein von seiner verstorbenen mutter Anna Margaretha geb. Jungin seel. ererbtes guth zu einem und seinen dreÿen geschwisterden zu übrigen theilen

Anne Catherine Kiessel veuve du fournier Thiébaut Hœrter hypothèque le quart de la maison au profit du mineur Jean Henri Schübler

1738 (3.10.), Chambre des Contrats, vol. 612 f° 564
Fr. Anna Catharina geb. Kießelin weÿl. Diebold Hördter des haußfeurers hinterlassenen ohnbevögtigt wittib mit beÿstand ihres bruders Josias Christoph Kießel des satters
in gegensein Johann Heinrich Wiegel des goldarbeiters als vogts weÿl. H. Samuel Schüblers des holtzhändlers einigen sohns Johann Heinrich Schübler – schuldig seÿen 100 pfund
unterpfand, Einen dritten theil für ohnabgetheilt ahne einer Behausung, hoff, hindergebäu und hoffstatt mit allen übrigen deren gebäuden, begriffen, zugehörden und gerechtigkeiten beÿ der Kirch zu St Louis ohnfern St Elisabethæ gaß einseit neben Johann Michael Schneider des Leinenwebers, anderseit neben Caspar Kohl dem Kutscher, hinten auff den Rappolsteinischen hoff – von diesem gantzen hauß gibt man d. Stifft St Thomä 5 ß ahne ewigen zinnß – als ein theils von ihrer mutter weÿl. Anna Margaretha geb. Jungin auch weÿl. Johann Jacob Kießel stadt trompeters gewesenen Ehefrau theils von ihrem bruder weÿl. Johann Heinrich Kießel gewesten Bader ererbtes guth zu einem, und ihren beeden vollbürtigen geschwisterden zu übrigen zween dritten theilen

Jean Jacques Kiessel, Josias Christophe Kiessel et Anne Catherine Kiessel vendent par un acte provisoire devant notaire la maison au voiturier Pierre Gaspard Duboc moyennant 3 800 florins (soit 1 900 livres)

1743 (21.1.), Not. Marbach (Ph. Jacques, 33 Not 46) varia
d.d. 21.t Jan: 1744. Vergleich so Zwischen H. Johann Jacob Kießel dem Paßmentmacher, ferner H. Josiæ Christoph Kießel dem Sattler und dann Fr. Anna Cath: Hördterin gebohrner Keißelin, weÿl. Theobaldt Hördters, gewesenen Haußfrauw u. burgers allhier Nachgelaßener wittib, so ohnbevögtigt, samtlichen burgeren Zu Straßburg, als Verkäufferern der hernach gemeldten behaußung, ahne Einem
Und dann Hn Pierre Caspar Duboque, dem Fuhrmann und burgern hieselbsten, alß Käuffern ahe dem andern Theil, ahne hierzu End gesetztem datovor unterschriebenem hierzu requirirtem Notario geschloßen worden
Nemblichen und Zum Ersten So thut Er Johann Jacob und Josias Christoph beede Kießelische Gebrüdere Obgedacht vor sich und im Nahmen vor ernandter deri hiebeÿ abweßenden Schwester (…) die Ihnen gesambten 3.en Geschwüsterdten = gehörig auß dero Mütterlichen Verlaßenschafft herrührende Behaußung welche allhier zu Straßburg ahne der Sanct Elisabethæ gaß gegen dem Würthshauß à Ste. George beÿ St. Louis, 1. seit neben H Caspar Kohl dem Gutscher, 2: s: neben H. Michael Schneider dem Leinenweber gelegen, hinten aber auff den Birckenfeldischen Hoff stosset, von welcher behaußung man Jährlichen dem Stifft St: Thomæ Fünff Schilling d. ahne beschwährdte Zu Enntrichten schuldig, sonsten aber freÿ Leedig und eÿgen hierauff Verkauffen und Einraumen – um 3800 Guldten
Beschehen Straßburg Dienstag den 21.ten deß Monats Jan: A° Dni 1741.

Vente définitive passée à la Chambre des Contrats pour 7 600 livres tournois, correspondant à la somme ci-dessus

1744 (27.1.), Chambre des Contrats, vol. 618 f° 33-v
Johann Jacob Kiesel dem Paßmentirer und deßen bruder Josias Christoph Kiesel der sattler, so dann deren schwester Fr. Anna Catharina geb. Kieselin weÿl. Theobald Hördter des haußfeurers wittib mit beÿstand Johann Frantz Laurhoß des schuhmachers
in gegensein Pierre Gaspar Duboc des fuhrmanns
eine behausung, hof, hinder gebäu und hoffstatt mit allen deroselben begriffen, weithen, zugehör und rechten beÿ der kirch zu St Louis ohnfern St Elisabethä gaß, einseit neben Johann Michael Schneider dem leinenweber, anderseit neben Caspar Kohl dem kutscher hinten auff den Rappolsteinischen hoff – gibt mann auff Matthiä dem Stifft St Thomä 5 ß ane ewigen zinß – als ein ererbtes guth – um 1900 pfund oder 7600 livres tournois

Originaire de la Haye-Aubrée en Normandie dans le diocèse de Rouen, Pierre Gaspard Duboc épouse en 1734 Marie Agathe Rudloffin von Rohr, veuve du cabaretier Augustin Rocroix : contrat de mariage, célébration. Aucun des époux ne sait signer.
1735 (25.6.), Not. Marbach (Ph. Jacques, 33 Not 40)
Contract de Mariage – Sr Pierre Caspar Dubock, natif de la hayée Aubrée en Normandie, assisté du Sr Guillaume Affin, Marchand Cartier et bourgeois de Strasbourg d’une part
et D° Marie Agathe Rocroix, née Rudloffin von Rohr veuve de feu Sr Augustin Rocroix, vivant Cabaretier au Cheval banc et bourgeois de ladite ville, assistée du Sr Louis Decret, Marchand Graissier et bourgeois audit Strasbourg, son Curateur, d’autre part
Fait et passé à Strasbourg Samedy ce 25° Juin 1735 – marque du Sr Caspar Dubocq, Marque de D° Marie Agathe Rocroix

Mariage, Saint-Etienne (cath. f° 87)
Hodie 27. die Junii Anno Domini 1735. (…) sacro matrimonii vinculo in facie Ecclesiæ coniuncti fuerunt honestus adolescens Petrus gasparus Duboque ex Loco de la haye nuncupato et in Normannia sito, Diœcesis Rothomagensis oriundus, et honesta Maria Agatha de Rohrin, vidua defuncti Augustini Rocroy ambo in hac parochiâ commorantes, + signum sponsi + signum sponsæ (i 92)

Originaire de Thann en Haute-Alsace, Marie Agathe Rudloffin von Rohr épouse en 1723 le cabaretier Joseph May : contrat de mariage, célébration
1723 (24.7.), Not. Lobstein (Jean, 31 Not 76) n° 95
Eheberedung Zwischen Herrn Joseph Maÿ dem Gastgeber und Burgern allhier als dem Bräutigam ane einem
So dann der Ehren: und tugendsameen Jgfr. Mariæ Agathæ Rudolphin von Rohr beÿ Tann auß dem ober Elsaß gebürtig weÿl. Mr Jacob Rudolph von Rohr, des geweßenen Schneiders und burgers daselbsten hinderlaßener tochter, als der Jgfr. hochzeiterin ane dem andern Theil getroffen
So beschehen Straßburg auf Donnerstag den 24.t Junÿ Anno 1723
[unterzeichnet] X des hochzeiters handzeichen, + der hochzeiterin handzeichen

Mariage, Saint-Etienne (cath. f° 191)
Hodie prima die Augusti Anni 1723 (…) sacro matrimonii vinculo in facie Ecclesiæ conjuncti fuerunt Joseph Maÿ Viduus Annæ Faber civis et caupo hujus civitatis et Maria Agatha Rudolphe von rohr filia Joannis Jacobi Rudolphe von Rohr civis et textoris dum viveret in Thanne diæcesis Basiliensis ambo commorantes in hac parochia, + signum sponsi + signum sponsæ (i 193)

Elle se remarie en 1730 avec le cabaretier Augustin Rocroix : contrat de mariage, célébration
1730 (22.4.), Not. Marbach (Ph. Jacques, 33 Not 41)
Eheberedung – persönlich kommen und erschienen seind Sr Augustin Rocroix der Würth und Schirms Verwanthe auch Wittibr allhier, alß Hochzeitter ahne Einem,
so dann die Ehren Tugendsahme Fraw Mariä Agathä Maÿin, gebohrne Rudolffin von Rohr weÿl. Hn Joseph Maÿen auch geweßenen Würthß und Burgern zu Straßburg seel. nachgelaßene Wittib alß Hochzeiterin, andern theilß
So geschehen in Gegenwarth H. Jean François Cornu dit Duprez des Sattlers und burgers allhier des hochzeiters Kindts Erster Ehe geschwornen Vogts, J Diebold Wahlen des Wollenwebers und burgers allhier der hochzeiterin geschwornen Vogts, Straßburg d. 22. Aprilis 1730. (signé) Augustin rocroy, + der hochzeiterin handzeichen

Mariage, Saint-Pierre-le-Vieux (cath.)
Die 24. Aprilis 1708 (…) sacro matrimonÿ vinculo copulati sunt honestus adolescens Augustinus de Rocroy dictus le flammand ex pago Pesché diœcesis Leodiensis et Agnes Gentil argentinensis ac filia legitima Caroli Gentil Sartoris et hic commorantis & Elisabethæ Tonnere (signé) augustin rocroix, Agnes gantiel (i 118)

Mariage, Saint-Etienne (cath. f° 27-v)
Hodie 14. Maÿ Anni 1730 (…) sacro matrimonÿ vinculo in facie Ecclesiæ fuerunt conjuncti Augustinus Roc Roy viduus et Maria agatha Rudolph von rohr vidua Josephi Maÿ ambo in hac parochia commorantes (signé) Augustin rocroy, + signum sponsæ (i 30)

Pierre Gaspard du Boc devient bourgeois par sa femme le 16 juillet 1735, trois semaines après son mariage
1735, 4° Livre de bourgeoisie p. 1022
Pierre Caspar du Bocq d. würth Von haÿe geb. erhalt d. b. Von seiner ehefr. Maria Agatha Rocroy hint. Wb. umb den alt. b. will beÿ E E Zunfft d. freÿb. dienen. Jur. eodem [16. Julÿ 1735]

Il devient tributaire chez les Fribourgeois le 19 juillet
1735, Protocole de la tribu des Fribourgeois (XI 166)
(f° 4) Dienstags den 19. Julj A° 1735 – Neu Z
Pierre Caspar Duboque der würth von Haÿe du prez in Normandie gebürtig, producirt burger Urkundt Von der Cantzleÿ Pfenningth. und Statt stall unterm 16.ten Julÿ 1735. unterschrieben, Krafft deren Er das burger Recht, auch darauffhin seiner Aussage nach von Gn. Hh. 3. denen XV.en den weinschanck au Cheval blanc würcklichen Erhalten, Ihme das Zunfft Recht Zu Conferiren.
Erkandt, weilen Er die würthßafft nicht Erlernet, daß derselbe gegen Erlag 12 lb 10 ß vor die Zunfft gebühr sambt der Dispensat : nebst 6 ß d Stubengeldt pro hoc A° Zu Erlegen, Schuldig seÿn solle, ded. et jur. auff die ordn. (dt. 12 lb 10 ß d Stubeng. 6 ß d)

Le greffier adjoint de la chambre de police fait lire devant les Conseillers et les Vingt-et-Un le décret qui autorise à établir six fiacres ou davantage à Strasbourg.
1749, Conseillers et XXI (1 R 232)
(p. 112) Montags d. 22. Decembris 1749. – E. Löbl. Policeÿ Gericht bedacht pt° Auffrichtung einiger fiacres.
Herr Wetzel Adjunctus deß Policeÿ Protocolls eröffnete diese Session mit ablesung deß beÿ denen actis sich befindlichen bedachts die Auffrichtung sechs und wo nöthig mehrerer fiacres in hiesiger Statt betreffend, welche nachdeme sich die HHn Policeÿ Richtere auf solchen beruffen confirmirt wurde und ferner Erkandt daß derselbe in formam Decreti solle gebracht in druck befördert und dem publico Kundt gemacht werden.

Acte par lequel Pierre Gaspard Duboc, Léon Cagnon et Louis Daudet s’associent pendant dix-huit ans pour exploiter les fiacres ou carrosses de louage
1750 (17.3.), Not. Humbourg (6 E 41, 83)
furent presens le Sr Léon Cagnon Expéditeur de la Douane, Pierre Dubocq Maître voiturier et Louis Daudet receveur du Magazin aux Sels, tous trois Bourgeois de cette ville y demeurans, Lesquelles parties ont dit, reconnu et declaré s’être associées, ainsi qu’elles s’associent par les Présentes, Pour l’exécution du Bail passé le 20° du mois de décembre l’année dernière 1749 par la chambre de Police du Magistrat de cetted° Ville et confirmé par Messieurs de la chambre des Vingt et un le L’andemain 21 dud. mois de décembre de la même année, aud. Sieur Dubocq pour l’établissement qu’il a fait et commencé des Carosses de louage appellés vulgairement Fiacres à l’usage et commodite du Public pendant le temps et espace de 18 années qui ont commencé led. jour 21. dud. mois de décembre de l’année dernière et Finiront à pareil terme de l’année 1767, lad. société présentement contractée par les Srs comparans, sera sous les clauses et conditions ci après
3° Il sera établi un directeur auquel on donnera les instructions necessaires et des gages dont les associés conviendront (…)
13° Le Sr Pierre Dubocq reconnait que les Srs Léon et Daudet luy ont remis, Sçavoir led. Sr Leon la somme de 1800 livres et led. St Daudet celle de 2730 livres, lesquelles sommes ont été employées pour l’établissement dsedits Fiacres et seront remboursées des premiers profits, ainsi que ce que led Sr Dubocq a déjà avancé et pourra encore avancer pour lad. Entreprise avant aucun partage

Les Conseillers et les Vingt-et-Un autorisent Pierre Gaspard Duboc à établir deux coches de relais supplémentaires à condition de verser chaque année 50 livres tournois à l’Orphelinat. Ils le renvoient aux préposés au bâtiment pour ce qui est de la jouissance de l’ancien manège au Grünauel (à l’extrémité orientale de la rue Sainte-Elisabeth)
1750, Conseillers et XXI (1 R 233)
Sr Dubocque wird auff eingegebenes Memoriale an eine Deputation verwießen. 66. erhalt erlaubnuß 2 Kutschen de relay auff zu richten. 70.
(p. 66) Montag d. 22.ten Junÿ 1750. – Christmann n. Sr Dubocque et Consortes des Entrepreneurs derer fiacres producirt unterth. Memoriale und bitten handelt Innhalt. Erk. werden Hh Stettmeister Von Klinglin H. Ammeister Faust H. XV. Kiehn und H. XXI. Brackenhoffer abgeordnet deß Imploranten begehren Zu untersuchen, Ihr gutdüncken darüber abzufaßen und solches alsdann wieder Vor Mhh Zu bringen, darmit als dann Ferner möge gesprochen werden was Rechtens.

(p. 70) Mittwoch d. 1.ten Julÿ 1750. – Sr Dubocque erhalt erlaubnuß 2 Kutschen de relay gegen Jährl. erlag 50 livres in das findling hauß auff zu richten, und begehrten platz aber ane die obere Bauherren verwießen
Ego truge ferner vor, daß nachdeme Sr Dubocque burger und Voiturier allhier den 22.ten dieses Monaths beÿ Euer Gnaden durch eine bittschrifft unterthänigst eingekommen, dahingehend Euer Gnaden geruheten Ihme 1.mo gnädigst Zuerlauben noch Zweÿ Kutschen de Relaye welche mit Numerie bezeichnet werden solten aufzurichten, Vor welche Erlaubuß derselbe alljährlichen 50. Livres weiters Zu erlegen sich anerbietet, so dann II.do die allhiesige Alte Reutschuhle entweder um einen jährlichen bodenzinß oder für einen gewissen preiß Kauflichen eigenthümlichen Zu überlaßen, so ist es Euer Gnaden beliebig gewesen eine hochansehnliche Deputation abzuordnen, welche diese petita untersuchen, Ihr Gutdüncken schrifftlichen darüber abfassen und wieder vor MHhn bringen möchte, Diesem Vorbescheid Zufolg haben sich hochgedache Hh Deputirte Zusammen gethan sich die Von des Imploranten beÿ MHh. den 22.ten Decembris jüngst eingegebene und von seithen Mhh. confirmirte submission vorlegen lassen, die heutige petita dagegen gehalten und nach gebauer der sachen Untersuchung gefunden, daß die begehrte Erlaubnus noch Zweÿ Kutschen de Relaye aufrichten Zu dörffen, dem publico Zu nutzen Komme, indeme je mehrere Kutschen seÿen je bequemer und exacter das publicum könne bedienet werden, beneben deme daß das petitum nicht wider seinen Bail lauffe sondern nur in solchem derselbe angewießen werde beÿ E. Löb. Policeÿ Gericht um dessen Erlaubnus geziemend anzuhalten, vor welche Erlaubnus der Unterthänige Implorant auch Von Freÿen stücken 50. li. dem allhiesigen Findling hauß alljährlichen Zu erlegen sich anheischig macht, dahingegen Vor die Vergönn: und Gestattung die 6. erstere fiacres auffzurichten ihme auch Keine stärckere Summ von löbl: Policeÿ Gericht selbsten ist angesetzt worden, also daß durch die Einwiligung in dissen begehen dem allhiesigen Findling hauß alljährlichen eine weitere Einnahm Von 50. Livres Zu wachse [p. 72] und da II.do beÿ Auffrichtung derer fiacres der Unterthänige implorant die hoffnung erhalten, daß Ihme Von denen hoch: und wohlverordneten herren Obern Bau Herren die dazu benöthigte plätze würden angewießen werden, so gehet dieselbe heutiges Tages Euer Gnaden geziemend an, Ihme die alte Reitschuhle under Vorgemelten bedingnußen Zu überlassen, Krafft Euer Gnaden gethaner Zusaage nun haben die hochverordnete Herren Deputirte die alte Reuschuhle als sehr bequem Vor solches Etablissement erachtet, um so da mehr wann solche länger ledig stünde, Zu beförchten wie daß solche von jemand anders und Zwar unter beschwerende Bedingnussen möchte angesprochen werden, deßentwegen davor gehalten, daß dem Imploranten solcher gegen einen jährlichen boden Zinß welchen Ihme die hoch und Wohlverordnete Herren Ober Bau Herren ansetzen möchten solte überlasen werden, diese sämtliche Umstände haben die hochverordnete Hh. Deputirte bewogen Euer Gnaden anzurathen, so wohl dem Imploranten gebettene Erlaubnuß Zweÿ Kutschen de Relaye gegen einer jährlicher Erlag von 50. Livres welche sich auf seine gantze Lehnung erstrecken solle, und dem allhiesigen Findling hauß applicable Zugestatten als auch der platz der alten und nicht gedeckten Reutschuhle Ihme Vor einen jährlichen und Von denen hoch und wohlverordneteen Oberen Bauherren Zu regulirende bodenzinß gratiose Zu überlassen
Die Herren Deputirte bezogen sich auf Vorstehende bedacht Hierauf wurde Auf Ansuchen Hren Stettmeister Von Gail den Imploranten mit gebettener Erlaubnuß Zweÿ Gutschen de relaye aufzurichten gegen einer jährlichen Erlag von 50 livres in das Findling hauß willfahrt, wegen den platz aber der Verlangten entdeckten Reutschule oder deß so genanndten Grünäugels ist derselbe an die Hochverordnete Herren Obere bau herren Verwießen worden, welche diesen platz in augenschein nehmen, die länge und breite desselben abmessen und diese sämbtlche Umstände wieder beÿ Mhh Vobnringen möchten, darmit auf dießes hin dem Imploranten ein poportionnalicher Boden-Zinß könte angesetzt werden.

Marie Agathe Rudloffin von Rohr, femme du roulier et entrepreneur des fiacres Pierre Gaspard Duboc, meurt en septembre 1751 en délaissant des héritiers collatéraux. Les experts estiment la maison 2 000 livres. La masse propre au veuf est de 590 livres, celle propre aux héritiers présente un déficit 21 livres. L’actif de la communauté s’élève à 10 528 livres, le passif à 14 276 livres

1751 (12.10.), Not. Marbach (Ph. Jacques, 33 Not 25) n° 351
Inventarium über weÿl. Fr. Mariæ Agathæ gebohrener Rudloffin von Rohr, H. Pierre Caspar Duboque, deß Roullier und Entrepreneur des Fiacres wie auch burgers zu Straßbg. gewesener Ehefr. seel. Verlaßenschafft, auffgerichtet Anno 1751. (…) des güther Fuhrmanns und Entrepreneur des Fiacres wie auch Burgers Zu Straßb. geweßene Eheliche Haußfraw, welche am dienstag den 7. deß Jungst verfloßenen Monaths Sept: auß dieser Jammervollen Welt seelig abgeschieden, hinter Ihro Zeitlich verlaßen. Welche Verlaßenschafft auff des sowohlen von vorgemelten hinterlaßenen Wittiber alß auch der Abgeleibten seel. nach todt ab intestato (…) Erben, Auf Ansuchen Erfordern und Begehren durch Ihme deù Wr. obgedacht, wie auch H. Johannes Duboque den Kauffhauß knecht undt burgern, den im Hauß sich auffhaltenden Vettern, wie auch Jacob Hardtmann gebürtig von Maursmünster der in gott ruhendten Fr. Schwester Sohn hiernacher gemeldet, So dann Fr. Elisabetham Conrois, gebohrner Gündterin wittib, so eine hiesige Schürms: verwandte vndt haußhälterin, wie auch Margaretham Vannier gebürtig von Mittelbronn die dienstmagd im hauß (geäugt und gezeigt) – So beschehen vnd angefangen in obgmeldt Königl. Statt Straßburg Dienstags den 12.r deß Monatgs oct. A° Dni 1751.
Denominatio haeredum, Die Verstorbene Fr. Duboque gebohrene Rudloffin von Rohr seel. hat ab intestato zu Ihren rechtsmäßigen Erben verlaßen wie Volget, Nemblichen vndt I.mo Weÿl. Fr. Margaretha Dupré geb. Rudloffin von Rohr, mit auch weÿl. Sr Jean François Dupré gew. Sattlermeisters zu Straßb. dero Ehemann seel. erzeugter v. nach Todt verlaßener einige tochter Namentlich Jungfrau Maria Anna Dupré, weche mit beÿstandt S.T. Herrn Jacob Michels J.U. Lti und beÿ E.E. Kl. Raths allhier Procuratoris et Advocati ordin. auch vornehmen Burgers Zu Straßburg dießer Verlaßenschafft Inventur Persönlich beigewohnet hatt, der Verstorbenen seel. Schwester Tochter, 2.do Jungfrau Maria Anna Rudloffin von Rohr, so ebenfalls major: aber Kranckheit halben alß Pfründterin in allhießigem Mehrern Hospithal recipiret vndt auffgenommen worden, welche anhaltenden Unpäßlichkeit beÿ solchem Geschäfft in Persohn nicht hat Erschienen Können, dahero dann deroselben Interesse hierbeÿ durch den den heracher benandten auß E E Kl. Raths Mittel hierzu deputirten Herrn Deputatum observirt worden, Mithin der Fr. seel. eheleiblichen Schwester, 3.tio die Viel Ehr: und tugendbegabte Frau Catharina Götzin geb. Rudloffin von Rohr, Etienne Götz deß burgers zu Maures Münster Eheliche Haußfrau alß der abgeleibten Fr. seel. halbschwester,so Abweßend In deren Namen S. T. Herrn Frantz Joseph Hardtman er Zeit *tirender Aumonier au Fort de Pierre allhier alß deroselben in Erster Ehe erzeugter herr Sohn (…) constituirter H. Mandati sothane Inventations geschäfft in Persohn beÿgewohnet hat
Weilen aber die vorher gemeldte 2. Letstere Erbinnen allhier ohnverburgert, alß ist auß Mittel E. E. Kleinen Raths (…) abgeordnet worden der wohl Ehrenvest, Kunsterfahrene vnd Hochgeehrte Herr Johann Erasms Boeckler Chirurgus in allhiesigem Merern Hospital des E. E. Kl. Rath dermahliger Wohlmeritirten Beÿsitzer, welcher in Persohn solchen Inventations Geschäfft abgewartt vndt seiner Principalen Interesse beobachtet hat

Inn einer allhier Zu Straßburg ahne der St. Elisab. gaß ohnweit der Kirch zu St. Louis gelegenen in dieße Verlaßenschafft eÿgenthümlich gehörigen behaußung ist befunden worden wie folget
An höltzern u. Schreinwerck, Auff der obersten bühn, Inn dem Gemach N° 1, Inn dem Gemach N° 2, Inn dem Gemach N° 3, Inn der Cammer auff dem Gemach N° 4, Gem: N° 5, Auff dem Gang, Inn der obern Vorderen Stub, Inn der Stub Cammer, Inn der Obern Kuchen, Inn dem Gemach neben der Wohnstuben, Inn der Wohnstuben, Inn der Kuchen, Inn dem hoff, Inn der Wohnstub Cammer
(f° 32) Eÿgenthümb ahne einer Behaußung. (T.) Nemblich eine Vordere: vnd Hindere Behaußung sambt dem darahn gelegenen Hoff, Hoffstatt mit allen derselben Zugehörd., Rechten vndt Gerechtigkeiten, so gelegen allhier Zu Straßb. ohnfern der Kirch de St Louis auff der St Elisab. gaß, 1.s neben Joh: Michael Schneidter dem Leinenweber 2.s neben Caspar Kohl dem Gutscher, beed. burgern Zu Straßb. hinden auff den so genandten Rappolstein. hoff stossend, wavon man Löbl. Stift St. Thomæ allhier Jährlich auff St Mathiæ Apostoli fünff schilling ahne Ewigen Zinß zu reichen schuldig gewesen Aber vndt außer denen ersteren hieunten passive eingebrachte, 3000 lb d gegen männig. freÿ Leedig vnd eÿgen vnd ist demnach solche behauß. cum appertinen: durch (die Werckmeistere) Zufolg dererselben sub dato 11. oct. 1751. ausgestellt vnd Zu mein deß Notarij Conceptum gelüfferten Abschatzung Scheins für freÿ ledig vndt Eÿgen æstimirt vndy angeschlagen word. für vnd Vmb 4000 gulden. Hiervon aber ist Abzuziehen obigen (…) onus, welches zu doppelten: Jedoch ohnpræjudicirl. Cap. gerechnet zu 10. lb. Nach welchem Abgang (…) 1990 lb, Über die Vorher beschriebene Behaußung aber Meldet ein auß allhies. C.C. Stuben sub dato 20. Jan. 1744.in Frantztzos. Sprach gefert. Pergam. vnd mit deroselb. anhangendem größeren Inns: verwahrten Kauffbrieff Welcher beÿ gegenw. Verl. Inventur mit Lit A. notirt worden. Weither i. älterer d° auß d° welcher datiret d. 25. tag deß Monaths Martii de A° 1664. Welcher mit altem N° 1 dermahlen aber gleich den Vorhier allegirt. Kauffbrieff mit Lit. A. bemerckt worden
(f° 33) Eÿgenthümb ahne einer auff Löbl. Statt Allmendt Neu Erbauten Stallung Gutschen Schopff wie auch Mansarde. (T:) Nemblichen eine Neue in A° 1750 auff Löblicher Stadt Straßburg Allmendt aufferbaute Stallung wie auch Gutschen Schopff salbt einer darauff befindlichen Mansarde worinnen i. Stub u. Kuchen und etliche Kammeren Heu: buhnen höffel und bronnen samb alle deren zugehörden, rechten und Gerechtigkeiten (:Grund und boden Löbl.r Stadt Straßburg Pfenningthurn gehörig:) so gelegen allhier auff dem so genandten Grün äuel ohnweit der alten Reit: bahn (…)
(f° 37) Bericht Gegenwärtige Verlaßenschafft concernirend (…)
Ergäntzung deß H. Wrs Abgegangenen Ohnv. Vermögens. Nemblichen es hat der hinterl. H. Wr auff die gegebene handtreu versichert, daß er Zwar eine Considerable summa ahn baarem Gelt in die Ehe zugebracht, aber währender Ehe völlig außgegeben (…)
(f° 39-v) Ergäntzung der Fr. Ermanglenden ohnveränd. guth. Alß Ihres vorherigen Ehemanns seel. d. 17. des Monaths Febr: in A° 1735. beschehenes tödlichen von hinnen Scheiden (…) Augustin Rocroix
(f° 43) Copia unterm 25. junÿ 1735 Vor mir unterschriebenen aufgerichteten Notario Heuraths: Verschreibung (…)
Abschatzung der fiacker (N° 1-14)
Norma hujus inventarii. Deß H. Wittibers ohnverändert Natural Posten, Sa. Silbers 20 lb, Sa. der Schulden 350 lb, Ergäntzung 220 lb, Summa summarum 590 lb
Dießemnach Volget auch die beschreibung der Erben ohnveränderten Guths, Sa. hausraths 94 lb, Sa. Silbers 8 ß, Sa. Goldenen Rings 1 lb, Ergäntzung 232 lb, Summa summarum 328 lb – Schulden 350 lb, Passiv onus 21 lb
Endlichen wird auch die gemeine verändert und theilbahre Verlaßenschafft inventirt und beschrieben, Sa. hausraths 491 lb, Sa. Mehls 9 lb, Sa. Specks und geraucht Fleischs 6 lb, Sa. Weins wie auch leerer Faß 89 lb, Sa. Gutschen oder Fiacres sampt den darzu gehörig Schiff und geschirr 2158 lb (worundter ahne Fiacres 1435, Pferdt 723), Sa. Heu, Haber und Stroh 496 lb, Sa. Güther Wägen 537 lb, Sa. Kuhe 6 lb Sa., Schwein 9 lb, Sa. Silber geschirrs 117 lb, Sa. goldenen Ringen 2 lb, Sa. baarschafft 254 lb, Sa. Eigenth. ahn j. Behaußung 1990 lb, Sa. Neue Stall 1030 lb, Sa. Schulden 3324 lb, Summa summarum 10.528 lb – Schulden 14.276 lb, Compensando 3747 lb
Copia der von denen hernacher benandten beeden Erbinnen sub dato 8. Martij in Anno 1752 beschehenen Renunciation
– Abschatzung Vom 11:t 8.bris 1751. Auff begehren Herren Pierre Casper Dubock, ist eine behaußung alhier in der Statt Straßburg in der Elisabethen Gaß beÿ St Louis einseit neben Johan Michael Schneider dem Weber, anderseits neben Casper Kohlen dem Gutscher und hinden auf den Rappolsteinischen hoff stossendt gelegen, neben der Einfahrt dießer behaußung ist ein Keller, in dem Ersten Stock seÿndt Zweÿ Stuben, ein Küchen und etliche Kammeren, der Zweÿte Stock ist dem Erstern Gantz Gleich, darüber ist der tagstul so mit breidt Zieglen doppelt gedeckt, worunder eine besetzte binne hatt auch einen gewölbten Keller, hoff und bronnen, ferner befindet sich ein Stallung und heÿbühn worüber der tagstuhl mit breit Zieglen, doppelt Gedeckt, noch ferner befindet sich auch ein nebens Gang und Schopf mit halben tächeren, so mit breit Zieglen einfach gedeckt, Von uns den Unther schriebenen der Statt Straßburg Geschworne Werckmeistere nach Vorher beschehener besichtigung mit aller Ihrer Gerechtig Keit, dem Jetzigen Wert nach æstimirt und angeschlagen worden Vor und um Vier Taußent Gulden
Der zweÿte begriff ist auch allhier in der Statt Straßburg auff dem Grün Aüel gelegen, so beÿder seÿt auff den Allmendt Stossend hinten Aber auff eine Stallung dem Mehrern Hospitahl gehörich, solcher begriff bestehet in einer Stallung und Gutschen Schopf worüber eine Mançarde darinnen ein Stübel, ein Kuchen, und etliche Kammeren, Item die Heÿ bühne hatt auch ein höffel und brunnen, Ist auch Von uns den Unther schriebenen, der Statt Straßburg Geschworne Werckmeistere nach Vorher beschehener besichtigung, mit aller Ihrer Gerechtig Keit, dem Jetzigen Werth nach æstimirt und an Geschlagen worden Vor und um Dreÿ Taußend und Fünff Hundert Gulden [unterzeichnet] Jacob Biermeÿer stadt Lohner, Ehrlacher Werck Meister deß münsters, Werner Werckmeister

Pierre Gaspard Duboc hypothèque sa moitié de maison au profit du capitaine Charles Escalier et de sa femme Elisabeth Meyer

1752 (20.1.), Chambre des Contrats, vol. 626 f° 27-v
Pierre Gaspar Duboc entrepreneur des fiacres
H. Charles Escalier aide major capitaine des portes hiesiger Citadelle und Catharina Elisabetha geb. Meÿerin – schuldig seÿen 5000 livres tournois
unterpfand, unvertheilte helffte ane einer behausung, hoff, stallung und hoffstatt mit allen deroselben zugehör und rechten beÿ der kirch zu St Louis und St Elisabetha gaß, einseit neben Johann Michael Schneider leinenweber, anderseit neben Caspar Kohl kutscher, hinten auff den Rappolsteinischen hoff – von der gantzen behausung gibt man dem Stifft St Thomas 5 ß ewigen zinß

Pierre Gaspard Duboc hypothèque sa moitié de maison au profit du marchand Bernard Rey

1752 (6.6.), Chambre des Contrats, vol. 626 f° 281-v
Pierre Gaspar Duboc entrepreneur des fiacres
in gegensein H. Jean Rey des handelsmanns innamens seines bruders und handelsmanns H. Bernard Rey – schuldig seÿe 6000 livres tournois
unterpfand, erstlich die unvertheilte helffte ane einer behausung, hoff, stallung und hoffstatt beÿ der Kirch zu St Louis ane St Elisabetha gaß, einseit neben Johann Michael Schneider dem leinenweber anderseit neben Caspar Kohl dem kutscher hinten auff den Rappolsteinischer hoff,
so dann die zum behuff derer fiacres neu erbaute behausung auff dem Grünauel gelegen

Les autres loueurs de carrosses demandent aux Conseillers et aux Vingt-et-Un de faire annuler l’autorisation accordée à Duboc d’exploiter des fiacres en alléguant qu’ils rendent le même service à moindre prix.
1753, Conseillers et XXI (1 R 236)
die Von M.en Hh.en Sr Dubocque ertheilte lehnung pt° derer Fiacres Von denen samtl. lehngutschern angefochten und deren suppression begehren. mit anerbiethen das publicum wohlfeiler Zu bedienen. 73.
(p. 73) Montag den 9.ten Aprilis 1753. – die lehngutschere alhier begehren die suppression des Sr Dubocque Von Mherren gegebenen lehnung pt° der fiacres, und offeriren anbeÿ das publicum wohlfeiler als gedachter Duboque Zu bedienen werden, mit ihrem begehren an eine Deputation verwiesen

Pierre Gaspard Duboc se remarie avec Elisabeth Gunder, veuve de Nicolas Gonnet : contrat de mariage, célébration
1756 (30.4.), Not. Revoire (6 E 41, 705) n° 12
Contrat de mariage du 30 avril 1756 – furent presents, Le Sr Pierre Gaspard Duboc Bourgeois entrepreneur des fiacres de cette ville, veuf de défunte agathe Derors d’une part
Et demoiselle Elisabeth Gonderine veuve de de Nicolas Gonnet aussy bourgeois de la ville de Strasbourg, assistée et Conseillée à l’Effet des presentes du Sr Claude Perroy, Bourgeois de cette ville son assistant aussy cy present d’autre part
2° a été convenu et accordé entre lesd. futurs qu’il n’y aura point de communauté de biens
3° Et comme Il a été reconnu que lad° demle veuve Gonnet future épouse n’a aucun bien meuble ni immeuble, Led. Sr Duboc voulant luy assurer de quoy vivre si elle luy survit, Il a declaré que par forme de douaire prefixe et sans retour Il lut donnoit et assuroit sur le plus Clair de ses biens une pension viagère de 250 livres par an (…)
et la jouissance d’un logement pendant sa vie au deuxième Etage dans sa maison rue Ste Elisabeth qu’il occuppe presentement, led. logement Consistera en quatre appartements, Sçavoir Cuisine, Poëlle chambre et cabinet a prendre le tout du côté du Sr Schneider, un petit magazin a bois qui est au bas du petit Escalier et la petite Cave qui est a côté dud. Magazin – marque du sieur pierre Gaspard Dubocq, marque de la future épouse +

Mariage, Saint-Louis (cath. p. 48)
Hodie 4. mensis maii anni 1756 (…) sacro matrimonii vinculo in facie ecclesiæ conjuncti fuerunt petrus gaspardus dubocq civis et Redharium director viduus Def.tæ mariæ agathæ de Rohr et eilzabetha gondevin vidua defuncti nicolai gonnet ambo ex hac parochia, nota sponsi P.D.B., nota sponsæ + (i 194)

Originaire de Commelle en Dauphiné, Nicolas Gonnet épouse en 1740 Elisabeth Gunder, originaire de Bolsenheim près d’Erstein (la mention diocèse de Metz est erronée, le mariage des parents Gunder a lieu à Bolsenheim en 1695)
Mariage, Saint-Louis (cath. p. 161)
Anno domini 1740. die 8. mennsis februarii (…) sacro Matrimonii vinculo conjuncti nicolaus gonnet, defunctorum josephi gonnet et Mariæ gaillard conjugum in parochia de comelle diœcesis viennensis commorantium filius a triennio in hac parochia commorans, et Elisabetha gunterin defunctorum georgii gunter et Catharinæ denningerin conjugum in parochia de Bolsenheim diœcesis Metensis commorantium filia a sex annis in hac parochia commorans, + signum sponsi + signum sponsæ (i 84)

Mariage, Bolsenheim (cath. f° 4-v)
Georgius gunder filius joannis gunder defuncti ex Hintzen* et Catharina Denningerin filia Jacobi Denninger ex Bolsenen (…) contraxerunt 3. Octob. anno 1695. (i 6)

Testament et codicille de Pierre Gaspard Dubocq
1756, Not. Revoire (6 E 41, 705)
1756 N° 9 Testament – Sieur Pierre Gaspard Dubocq Bourgeois et Entrepreneur des fiacres de cette ville
N° 10 Codicille – Sieur Pierre Gaspard Dubocq

Pierre Gaspard Dubocq meurt en 1774 à Marlenheim en délaissant des héritiers testamentaires. Les experts estiment la maison 1 730 livres. L’actif de la succession à Strasbourg s’élève à 3 537 livres, le passif à 2 922 livres, le solde étant insuffisant pour délivrer les différents legs du défunt. L’actif de la succession à Marlenheim s’élève à 5 322 livres, le passif à 348 livres

1774 (14.10.), Not. Zimmer (6 E 41, 1419) n° 352
Inventaire de la succession du S. Pierre Dubocq vivant Entrepreneur des Carosses de cette ville de Strasbourg Bourgeois de lad. ville dressé l’an 1774.
Inventaire et Description de tous les biens meubles et immeubles generalement quelconques délaissés par feu le Sr Pierre Dubocq, vivant Entrepreneur des Carosses et bourgeois de cette ville de Strasbourg après son decès arrivé à Marlenheim le 24 octobre dernier, Lesquels biens ont été inventoriés à la requête du Sieur Pierre Poigné, Entrepreneur desd. voitures et bourgeois de lad. ville de Strasbourg et Dlle Magdeleine née Desruë son épouse (…) Fait à Strasbourg ce 14 octobre 1774.
Feu le Sr Pierre Dubocq, en vertu de son testament nuncupatif reçu par M. Lacombe Notaire royal en cette ville en presence de sept temoins le 31. May 1774 a institué et delaissse pour seuls et uniques héritiers savoir 1° Le Sr Pierre Poigné, Entrepreneur des Carosses et bourgeois de cette ville de Strasbourg et Dlle Madeleine Desrües, Epouse dud. Sr Poigné assistée de dud son mari, tous deux à ce presens pour les objets mentionnés en l’article 4 dud. testament, 2.do le Sr François Dubocq, bourgeois et habitant de Colletot en Normandie pour les parties désignées et à lui assignées par l’article 6 dud. testament

Trouvé dans une Maison sise en cette ville de Strasbourg rue de Ste Elisabeth appartenant à la succession ainsi que’il suit savoir
Au premier étage, Dans la Chambre N° 1, Dans la Chambre N° 2, Dans la Chambre N° 3, Dans le poele N° 4, Dans la Cuisine – Au second Etage, Dans la Chambre N° 1 Dans la cour, Dans la cave
Propriété d’une Maison et autres Bâtiments. Sçavoir une Maison, Cour et fond, avec tous ses appartenances droits et dépendances située en cette ville de Strasbourg, ruë St Louis, d’un côté la D° Haan, de l’autre Dominique Germain, Cocher et bourgeois de cette dite Ville, par derrière Cerf Behr, Juif Negociant ci devant l’hôtel de Ribeaupierre, dont on paye annuellement une rente foncière 20. livres, outre cette Rente foncière et quitte de toutes autres Charges, estimée par les Sr Werner et Huber Experts jurés de cette ville suivant leur billet d’estimation joint à la Minute du 8° novembre 1774 à la somme de 7000 livres. De cette somme il convient de deduire lad. rente de 20 l. faisant en double ppal. a rasion de 4 pour cent, 4. Deduction faite de lad. rente de la manière que dit est l’estimation de lad. Maison se monte à la somme de 6500 livres. La propriété de lad. Maison est constatée par acte passé à la Chambre des Contrats de cette ville le 20° janvier 1744
Plus un Bâtiment situé en cette Ville au Canton dit Grünauwel servant d’Ecurie et Remise pour les fiacres (…)
Observations concernant lad° succession et le présent Inventaire (…)
Maisons et autres Bâtiments scitués au bourg de Marlenheim, suivant l’inventaire reçu par M° Schneider, Greffier residant aud. Marlenheim commencé e 24 octobre 1774 renfermant les biens delaissés par feu led. S. Dubocq aud. bourg
Etat sommaire du présent inventaire. Observation. Copie du Contrat de mariage entre feu le Sr Dubocq et Dlle Elisabeth Gonderin sa veuve passé devant M° Revoire vivt. Notaire juré de cette ville le 30 avril 1756.
Copie du Testament nuncupatif dud. Sr Dubocq reçu par M° Lacombe le 31 May 1774. Copie du Codicille dud. défunt reçu par led. M. Lacombe le 11 juin 1774.
Biens délaissés par le défunt, total des meubles 168, total des voitures, chevaux et harnois appartenant au Sr Pierre Poigné et à son épouse 2386, total du foin, avoine et paille 99, total de l’argenterie 61, total de d’argent comptant 240, total de de la Propriété d’une maison 8500, total des dettes actives 2700, Total général 14.155 livres – Dettes passives 11.690 livres, déduction faite 2464 livres. Par contre le défunt a légué 8548 livres, Partant il appert que la masse active du défunt n’est pas suffisante pour l’acquit des legs de la somme de 6083 livres. Dans ces circonstances il n’y aura que les deux premiers legs faits pour causes pies à déduire en plein sur la dusd. masse se montant à 48 livres, La masse active se monte à 2464 livres
S’ensuit la Description des biens délaissés par led. Sr Dubocq au bourg de Marlenheim Meubles 5800 livres Et au prix du Stall par la deduction d’un tiers de lad. somme 3867 livres, argent comptant 450, Maisons 10.630, réduite aux deux tiers du consentement de Mrs les trois du Stall 7086 livres, Immeubles au ban de Marlenheim 11.758, déduction faite du tiers 7838, Dettes actives 2046, Total général 21.289 livres – Dettes passives 1393
Somme finale du Stall 22.360 livres
Copie du Contrat de mariage (…) – Copie du Testament nuncupatif (…) – Copie du Codicille (…)
Abschatzung Vom 8. Nober 1774. Auff begehren Weil H Frantz Caspar Dibock des gewesenen anderberinner der fiacker hiender Lasener Erben ist Eine behausung alhie in der Statt Strasburg ane S. Luÿser gas Gelegen Ein seites Neben H scharmen dem Kutscher ander seites Neben Frau Hann witib und hienden auff hertz beher stosent Gelegen solche behausung bestehet in Forder Zweÿ Nebens und hiender Gebeÿ worinnen Zweÿ Stuben Zweÿ Kichen und Ettliche Kammern Dar jberr seindt der dach stuhl mit breitziglen belegt hat auch ein gewölbter Käller hoff und brunen Vor und vmb Dreÿ Thausent Fünff Hundert Gulden
Der Zweÿte Begriff ist Auch alhie in der Statt Straßburg i dem Grienengall gelegen (…)
[unterzeichnet] Werner, Huber

Mentions de Pierre Gaspard Duboc dans différents registres
1752, Protocole des Quinze (2 R 162) H. Dubocq Entrepreneur des fiacres contra die Huffschmidt. 73-v
1753, Protocole des Quinze (2 R 163) Pierre Dubocq Entrepreneur des fiacres contra Sattler 413, 494, R 66
1754, Protocole des Quinze (2 R 164) Pierre Dubocq, contra teutschen Sattler 13. 106-112, 129, 334, 358, 371, 435, 466, 478, 505, 511, 542
1762, Protocole des Quinze (2 R 174) Pierre Dubocque Ca. Bestätter 1.
1764,Protocole de la tribu du Miroir (XI 278) Mittwochs den 12. Decembris 1764
Dubocq wegen Spedition gestraft – Peter Dubocq der Fuhrmann
1765, Protocole des Quinze (2 R 177) Caspard Pierre Dubocq contra E. E. Zunfft der Spiegel, 151, 172, 256, 290, 484
1776, Protocole des Quinze (2 R 187) Pierre Dubocq für eingegangenen Waaren am Wickhäußel. 212

Les préposés de la Taille font figurer la succession dans leur registre parce que les impôts acquittés étaient calculés d’après une fortune sous-évaluée de 8 600 florins (4 300 livres) sur un total de 12 200 florins. Le redressement est réduit d’un tiers.
1775, Livres de la Taille (VII 1180) f° 186
Freÿburger N° 3575 – Weÿl. Pierre Caspar Dubocque geweßenen Entrepreneur des Carosses de cette ville und burgers allhier Verlaßenschafft jnvent. H. Not. Zimmer.
Concl. final. jnvent. ist fol. 128, 22.360 li. 8 s die machen nahe 11.200 fl. verstallte 2600 fl. Zu wenig 8600 fl.
Wovon nachtrag 6 jahr in duplo 154 lb 16 ß
und 4 Jahr in simplo 51 lb 12 ß
Ext. Stallgeld pro 1774 & 1775, 16 lb 10 ß
geb. 12 ß
Abhandlung 10 lb 2 ß 6 d (zusammen) 227 lb 2 ß 6 d
Vermög Erkandtnus derer obern Stall herren Von 20. Februarÿ Ist der Nachtrag auff 103 lb 4 ß moderirt worden, restirt 123 lb 18 ß 6 s
dt. 22. Martÿ 1775.

Originaire de Bourgtheroulde dans le diocède de Rouen, le voiturier Pierre Poignée (Pierre Pougnée) épouse en 1758 Marie Madeleine Desrues, native d’Etrébille en Normandie, nièce de Pierre Gaspard Duboc : contrat de mariage, célébration
1758 (20. 7.br), Not. Humbourg (6 E 41, 100)
Contrat de mariage – furent presens Pierre Poignée, Voiturier Bourgeois de cette Ville y demeurant fils de feu Antoine Poignée, vivant laboureur du Bouteroute en Normandie et de Marie Anson sa veuve, ses pere et Mere, faisant, stipulant et agissant pour luy et en son nom du consentement qu’il dit avoir de Mad° veuve Poignée sa Mere, d’une part
Et Le Sr Pierre Gaspard Dubocq, Bourgeois et Entrepreneur des fiacres de cette ville, au nom et comme ayant pouvoir exprès d’Alexandre Desrues, Laboureur a Estreville en Normandie et de Madeleine Dubocq, au nom de Marie Madeleine des rues leur fille mineure et sa niece (procuration à pont audemer)

Mariage, Saint-Louis (cath. p. 84)
Hodie 26. mensis Septembris 1758 (…) sacro matrimonii vinculo in facie ecclesiæ conjuncti fuerunt Petrus poignet oriundus ex Bourtheroude Diœcesis Rotomagensis filius antonii poignet et mariæ anson conjugum et maria magdalena Desrüe oriunda ex destreville Diœcesis Rotomagensis filia alexandri Desrüe et magdalenæ Dubocq conjugum ambo commorantes in hac parochia (signé) Pierre Pougnée, + nota sponsæ (i 44)

Pierre Poignée obtient une promesse d’admission à la tribu de la Mauresse le 26 juin 1755. Il devient tributaire le premier octobre suivant après être devenu bourgeois (les registres manquent pour l’année en question)
1755, Protocole de la tribu de la Mauresse (XI 260)
(f° 262) Donnerstags den 26.ten Junÿ Anno 1755 – Accordirter Vertröstungs Schein zum Burger und Zunfft Recht
Pierre Poigné, der Fuhrmann aus der Normandie gebürtig, bittet durch Pierre Dubocque den Entrepreneur der fiacres ihme einen Vertröstungs Schein Zu Erlangung des hiesigen Burger und dißortigen Zunfftrecht mitzutheilen.
Erkandt, gegen Erlag der Gebür jedoch mit der Condition willfahrt, daß wann der Implorant mit der Zeit sich um den Fastenspeishandel anmelden und denselben auch erlangen wird, Er als dann die Gebür davor als ein frembder Zu erlangen schuldig seÿn solle. dedit 2 ß

(f° 270-v) Mittwochs den 1.ten Octobris Anno 1755 – Neuer Leibzünfftiger CR
Pierre Poigné, der Fuhrmann aus der Normandie gebürtig, producirt Cantzleÿ, Pfenningthurn und Stallschein vom 14.den und 16 Julÿ jüngst und haltet um das Zunfftrecht an.
Erkandt, gegen Erlag der Gebür Willfahrt, dedit vor das Pfenningthurn 1 lb, Vor das Zunfftrecht 5 ß, Vor die Feur Eÿmere 3 ß 4 s, Vor doppelt Einschreibgeld 4 ß, (zusammen) 1 lb 12 ß 4 d So dann vor das Findlinghauß 6 ß 2 d

Pierre Poignée meurt en 1781 en délaissant deux enfants. Les experts estiment la maison à 1 700 livres. La masse propre à la veuve présente un déficit de 230 livres, celle propre aux héritiers de 188 livres. L’actif de la communauté s’élève à 843 livres, le passif à 1 238 livres

1781 (26.1.), Not. Zimmer (6 E 41, 1426) n° 478
Inventaire de la Succession de feu le Sr Pierre Poigné, vivant Entrepreneur des Carosses de cette ville et bourgeois de lad. Ville, dressé l’An 1780. – après son décès arrivé en lad° ville le 25 décembre 1779. Lesquels Biens ont été inventoriés à la Requête de Dlle Marie Madeleine nées Desruë, Veuve de feu led. S. Poigné, assistée de M. Jean Louis Ramé, Conseiller du Roi, l’un de ses Juges à la Maréchaussée d’Alsace et Baillif des Terres de la Noblesse de la Basse Alsace – Fait à Strasbourg ce 26 janvier 1780.
Feu led. Sr Poigné a delaissé pour ses seuls et uniques héritiers ab intestat savoir 1° Jean Baptiste Poigné, âge de 15 Ans ou environ et 2.do Pierre Poigné, agé de 4 ½ ans, Tous deux Enfans procréés par le Défunt avec lad. Dlle Marie Madeleine née Desruë sa Veuve et ses seuls et uniques héritiers ab intestat pour égales Portions, Au nom desquels a été présent à la Confection de cet Inventaire le Sr Pierre Francin, Chef de Cuisine chés Msgr. De Lord, et bourgeois de cetted° Ville, en qualité de tuteur établi par Justice auxd. deux héritiers

Trouvés dans une Maison sçituée en cette Ville de Strasbourg Ruë de Ste Elisabeth, appartenante à lad° succession et inscrite ci apràs ainsi qu’il suit Savoir
Meubles et effets. Au premier Etage, Dans la Chambre N° 1, Dans la Chambre N° 2, Dans la Chambre N° 3, Dans la Chambre N° 4 – Au second Etage, Dans la Chambre N° 1, Dans la Chambre N° 2, Dans la Chambre de la servante
Propriété d’une Maison et autre Bâtiment. Sçavoir une Maison, Cour et fond, avec toutes ses Appartenances, Droits et Dépendances, sçituée en cette ville de Strasbourg, Ruë de St Louis, d’un côté la D° Haan, de l’autre Dominique Germain, Cocher et bourgeois de cette dite Ville, par derrière Cerf Behr, Juif Negociant cidevant devant l’hôtel de Ribeaupierre, dont on paye annuellement une Rente foncière 20. l à (-), outre cette Rente foncière et quitte de toutes autres Charges, estimée par les Sr Huber, Goetz et Kaltner, Experts jurés de cette ville, suivant leur Billet d’estimation joint à la Minutte du 28 janvier 1780 à la somme de 6800 livres. De cette somme il convient de deduire lad. rente de 20 l. faisant en double Principal à raison de 4 pour cent par An 50. Deduction faite de lad. Rente de la manière que dit est l’estimation de lad. Maison se monte à la somme de 6750 livres. La propriété de lad. Maison est constatée par acte passé à la Chambre des Contrats de cette ville le 20° janvier 1744
Et un Bâtiment situé en cette Ville au Canton dit Grünauel servant d’Ecurie et Remise pour les fiacres (…)
Cette Maison et autre Bâtiment est échu à feu led. S. Poigné et à lad° Dlle sa Veuve ainsi qu’il appert par l’Inventaire de la succession de feu le Sr Pierre Dubocq, vivant Entrepreneur des Carosses de cette ville de Strasbourg et bourgeois de lad° Ville, reçu par le Notaire soussigné le 14 octobre 1774.
Remploi des Biens de la Dlle Veuve stipulés pour par son Contrat de mariage. Conformément à l’inventaire de la succession du Sr Pierre Dubocq, vivant Entrepreneur des Carosses et bourgeois de cette ville de Strasbourg reçu par le Notaire soussigné en 1774, il est échu à lad. Dlle Veuve pour sa moitié aux Biens délaissés par feu led. Sr Dubocq en lad. Ville et dont Remploi doit être fait
(f° 11) Etat sommaire du présent inventaire. Copie du Contrat de mariage passé devant M° Humbourg ci devant Notaire royal résidant en cette ville le 20 septembre 1758.
Biens propres à la Dlle Veuve. Propriété d’une maison (6750, dont la moitié appartient en propre à la veuve) 3375, Et la moitié indivise d’un bâtiment (1800) 900, Dettes actives 168, Remploi 29, Total général 4473 – Dettes passives 5286, Excedent des dettes passives 813 livres
S’ensuit la description des biens propres aux héritiers du Defunt, Habits et Linges 59, Propriété d’une moitié d’une maison et autre bâtiment 3575 et 900, Dettes actives 168, Remploi 29, Total général 4532 – Dettes passives 5286 livres, Excedent des dettes passives 754 livres
Enfin suit aussi la Description des Biens apparteans à la Communautén Total des meubles et effets 285, Vins, Tonneaux et Cuves 26 ; Voitures 1058, Chevaux et harnois 1219, Foin, Avoine, Paille et sons 97 Argenterie 39, Argent comptant 369, Dettes actives 286, Total général 3372 livres – Dettes passives 4952, Excedent des dettes passives 813 livres 1580 livres
Les Dettes passives de lad° succession excedent la Totalité de la Masse active de a somme de 3147 livres
Abschatzung Vom 28.ten jenner 1780. Auff begehren Weÿland Herr piette Bongnie Seel. Hinterlassene frau Wittib und Erben ist Eine behausung alhie in der statt strasburg beÿ S. Loui Gelegen Einseÿts neben Herr scherrmain dem Kutscher ander seÿts Neben Frau Hannin wittib und Hinten auf den Rapolsteinischen Hoff stosend gelegen solche behausung bestehet in forder und zweÿ nebens gebäu worinnen Zweÿ stuben Eine Kuchen und Etliche Kammern, ferner befindet sich Eine stallung und Remise darüber seÿn die dachstuhl mit breidzigel belegt hat auch Ein gewölbter Keller Hof und Brunnen Vor und um Dreÿ tausend Vier Hundert gulden
Der Zweÿte begriff (…) Von uns unterschriebenen der statt strasburg geschwornen Werckmeister und Vorhero geschehener besichtigung mit aller jhrer gerechtigkeit dem jetzigen wahren werth nach Estimirt und angeschlagen worden Vor und um Zweÿ tausend Sieben Hundert gulden [unterzeichnet] Hueber, Götz WMstr. Kaltner WMstr.
Copie du Contrat de mariage (…)

Fils d’Alexandre Desrues et de Madeleine Dubocq d’Etréville en Roumois, François Alexandre Desrues épouse en 1786 Marie Madeleine Lienhard, fille du maître de poste de Willgottheim Jacques Lienhard : contrat de mariage, célébration. Marie Madeleine Desrues, veuve de l’entrepreneur de fiacres Pierre Pougnée, fait donation de sa maison et de son entreprise au futur époux (son frère).

1786 (24.11.), Not. Zimmer (6 E 41, 1445) n° 329
Eheberedung – persönlich erschienen Herr Franz Alexander Desrues, Weiland Alexander Desrues, gewesenen Burgers Zu Etreville in der Normandie mit weiland Frauen Magdalena gebohrner Dubocq ehelich erzeugter Sohn, als Bräutigam an einem
So dann Jungfrau Maria Magdalena Lienhardtin, Herrn Jacob Lienhardt des Postmeisters Zu Wildheim mit Frauen Maria Anna gebohrner Lorentzin ehelich erzeugte Tochter, mit Genehmhaltung ihrem Herrn Vaters und beiständlich besselben, als Braut an dem andern theil
6° In Ansehung dieser Eheverlobnuß hat Frau Maria Magdalena gebohrne Desrues Weil. H. Peter Pougnée des gewesenen Entrepreneur des fiacres und burgers dahier hinterbliebene Wittib, beÿständlich H. Johann Niclaus Didier des fondeur und Burgers alhier Herrn Alexander Desrues, deroselben eheleiblichen Bruder und Hochzeiter, aus freiem Willen und in Erwägung der ihro schon viele Jahre her geleisteten treuen Diensten unter nachstehenden Bedingungen und reservationen eigenthümlich cedirt, abgetreten und übergeben, welche auch für sich und seine Erben in solche Weise angenommen Zu haben bekannt,
Erstlich die Ihre Frn Poignée bis dahero Zuständig geweste Behausung, Hof, Hoffstatt mit allen derselben Begriffen, Weithen, Zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten gelegen alhier Zu Straßburg ohnfern der Königl. Pfarrkirch St. Louis 1.s. neben Frn Haanin 2.s. neben Jgfr Germain und hinten auf H. Cerf Behr den Handels Juden tochter, so außer fünf Schilling Boden Zins etwa, freÿ, ledig und eigen seÿe
Item ein Gebäude, in Remise, Stallung und Heubühnen bestehend, gelegen alhier Zu Straßburg ohnfern S. Elisabethe Gaß auf dem sogenannten Grünauel, 1.s. und 2.s. Allmend und hinten auf den teutschen mehren Hospital stosend, wovon und Zwar von Grund und Boden Löbl. Stadt Pfenningthurn Jährlich 36 Gulden ane Bodenzinß Zu reichen sonsten aber ledig und eigen
und dann das samtliche Schiff und geschirr, Wägen, Kutschen und Pferd, samt deren Geschirr Zur Entreprise des fiacres gehörig, Heu, Habern Stroh und üerhaupt was Zum Fuhrwesen dienlich seÿn mag, wie alles in dem hiebeÿ producirten und anliegend verbliebenen von denen Parthen ne varietur paraphirt und unterschriebenen Etat, datirt Straßburg den 23. Nov. 1786. mit mehrern enthalten ist.
Welche Cession, Übergab und Annahm, jedoch anderst nicht dann unter nachstehenden ausdrucklichen Reservationen und Bedingungen geschehen als, a) deß Er der Hochzeiter die vorgemelte Behausung und dem Gebäude jährlich zu reichen habende Bodenzinß Zu übernehmen und die in Anno 1787 verfallende Zum erstenmal, also auch künftighin zu entrichten habe, b) behält Sie Frau Poignée sich den Genus der samtlichen hievor cedirten Posten bis en 31. sten Dec.bre dieses Jahres, bestens vor, dahingegen leidet dieselbe auch alle und jede bis dahin aufgehende Haushaltungskösten, wie auch die schuldige Abgagen, Zins und Beschwerden, ohne einige Ausnahm, c) Hat sie Fr. Poignée die Cedentin sich eine in Berührter Behaußung ihro beliebige Wohnung in einer Stube, Zwo Kammeren, welche Zu deroselben Wahl stehen sollen, wie auch Platz Zu Holtz, wein und schwartz Getüch auf Lebenslang und ohne Entgeld bestend vorbehalten, d), e) überläßt Sie Fr. Poignée beiständlich wie gedacht, gemeltem H. Desrues ihrem Bruder und hochzeiter erwehnte Immobilien beneben dem Schiff und geschirr, und was in angeführtem Etat enthalten für und um die Summ von 24.000 Gulden hiesuger current
den 24. Novembris Anno 1786 [unterzeichnet] François Alexandre Desruës, Madgelen Lienhart
(version abrégée en français) 6° En Consideration de ce Mariage la D° veuve Poigné, assistée du Sr Didier, volontairement et dans les vües de recompenser les Services fidels que lui a rendu pendant plusieurs années le Sr futur époux, son frère, lui a cédé et abbandonné en toute propriété, sous les conditions et reservations ci après, ce acceptant pour lui et ses héritiers de la manière qui dit est Premierement la Maison, Appartenant jusqu’à présent à lad. D° veuve Poignée avec Sa Cour, fond, tous ses droits, appartenances et dépendances, scituée en cette ville de Strasbourg près l’eglise Roïale de St Louis, d’un côté le Dlle Haan, de l’autre la Dlle Germain et par derrière sur le Sr Cerf Ber, Juif Banquier, franche et quitte de toutes Charges a l’Exception de vingt sols ou environ de rente foncière
Plus un bâtiment, consistant en remise, ecurie et Grenier, scitué en cette ville de Strasbourg près la rue Ste Elisabethe, au quartier dit Grünauel (…)

Mariage, Willgottheim (cath. f° 5-v)
Hodie 5 mensis decembris anni 1786 (…) sacro Matrimonÿ Vinculo conjuncti fuerunt Franciscus Alexander Derüe filius defunctorum parentum Alexandri derüe et Magdalenæ dubosc in vivis conjugum in detreville in Normandia Rumois commorans à pluribus jam annis in argentinæ in dictâ parochiâ (ad sanctum Ludovicum) et Magdalena Lienhard filia Jacobi Lienhard veredarÿ et præpositi in Wilgotheim et Mariæ Lorentz conjugum ibidem commorantium (signé) François alexandre Desruë, Magdalena Lienhardt (i 7)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans la maison qui appartient au mari. Les apports du mari s’élèvent à 6 381 livres, ceux de la femme à 1 312 livres.

1786 (29.12.), Not. Zimmer (6 E 41, 1437) n° 768
Inventarium über Herrn Frantz Alexander Desrues des Entrepreneur des fiacres und Fraun Mariä Magdalenä gebohrner Lienhardin, beden Ehegatten und burgere alhier Zu Straßburg einander in die Ehe Zugebrachte Nahrungen auffgerichtet Anno 1786. – in ihre den 5. Decemb: 1786 angetrettene Ehe einander vor unverändert Zugebracht, welches auf ihr beeder Ehegatten Ansuchen und Zwar der Ehefrauen beiständlich H. Johann Conrad Schell des Siegristen bei der Königlichen Pfarreÿ St Louis alhier inventirt (…) So geschehen und angefangen alhier Zu Straßburg den 23. Decembris Anno 1786.

In einer alhier Zu Straßburg ohnfern der Königlichen Pfarrkirch St Louis gelegenen, hiehero gehörigen und hernach beschriebenen behausung befunden worden wie folgt
(f° 8-v) Eigenthum ane einer behausung und Gebäude. (M.) Erstlich eine Behausung, Hoff, und Hoffstatt mit allen deren begriffen, Weithen, Zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten gelegen alhie Zu Straßburg ohnfern der Königlichen Pfarrkirch St Louis, einseit neben Frau Haanin, anderseit neben Jgfr Germain und hinten auf HH Cerf Behr den Handelsjuden stosend, so auser fünff Schilling järlich Löbl. Stifft St Thomlæ auf Mathæi, Zu entrichtenden Bodenzins und hernach gemelten Passiv- Capital frei ledig eÿgen
(M.) So dann ein gebäude in Remises, Stallung und Heubühnen (…)
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Des Ehemanns in die Ehe gebrachtes Gut, Sa. Wein und leerer faß 223, Sa. Kutschen, Wägen und Gefährden 1797, Sa. Schiff und geschirr wie auch Eisen und Leders Zur Entreprise und Fuhrwerck gehörig 254, Sa. Pferd samt deren Geschirr 3055, Sa. Heu, Habern und Strohe 655, Sa. Silber und dergleichen Geschmeids 35, Sa. baarschafft 2100, Sa. Eigenthums ane einer behaußung und Gebäude 6250, Summa summarum 14.731 lb – Schulden 8000, Nach deren Abzug 6371 lb, Wird nun deßen Hälfte ane denen haussteuren hier beigesetzt antreffend 9 lb, des Ehemanns in die Ehe gebrachtes Vermögen 6381 lb
Diesemnach wird auch der Ehefrauen in die Ehe gebrachtes Guth beschrieben, Sa. haußraths 404,, Sa. Fruch 175, Sa. Weins 75, Sa. Silbers und dergleichen Geschmeids 29, Sa. goldener Ring und dergleichen Geschmeids 19, Sa. baarschafft 600, Summa summarum 1302 – Wird nun deroselben Helfte an den eingegangenen haussteuren hier beigerechnet 9 lb, Der Ehefraun in die Ehe gebrachtes Guth 1312 lb

Nicolas Alexandre Desrues et les enfants issus du mariage de Marie Madeleine Desrues avec le commissionaire de roulage Louis Joseph Gabriel Lacombe vendent par adjudication la maison au commis négociant François Studhammer

1826 (4.12.), Strasbourg 4 (64), Me Hatt n° 3167
Cahier des charges du 20. septembre n° 3037, Adjudication préparatoire n° 3100 du 6 novembre et 3134, Adjudication définitive – Nicolas Alexandre Desrues, propriétaire, poursuivant la licitation, vente ordonnée par jugement du Tribunal Civil rendu le 27 juillet dernier, et Louis Joseph Gabriel Lacombe, commissionaire de roulage, père et tuteur légal de ses enfants mineurs 1. Marie Madeleine, 2. Eléonore, 3. Marie Fanny, 4. Louise Alexandrine et 5. Joseph Alexandre François procréés avec Marie Madeleine Desrues – jugement du 25 juin et rapport d’experts du 7 juillet entériné
à François Studhammer, commis négociant
Désignation de l’immeuble, une maison sise en cette ville rue St Louis n° 9 , d’un côté le Sr Goerner, d’autre le Sr Lavasse chargeur à la douane, consistant en bâtiment principal sur la rue, cour, cave, pompe, bâtiment en ailes et bâtiment du fond, estimé 11.500 francs, adjudication préparatoire à Chrétien Thimothée Roser baquetier pour 13.260 francs
Rapport d’experts du 7 juillet – Jean Daniel Vogt, Philippe Jacques Hennenberg et Jean Chrétien Arnold architectes (avons reconnu qu’elle consiste en un bâtiment principal sur la rue, cour avec pompe, bâtiment en ailes et bâtiment du fond, quoique composée de plusieurs bâtiments et d’une cour assez spacieuse nous n’avons pas pu trouver aucun moyen de le partager favorablement. Nous avons pris le détail, nous avons commencé par le rez de chaussée de la maison principale qui renferme en entrant passage à porte cochère et escalier, à gauche deux chambres, escalier dérobé, entresole servant de bucher, dessous cave, premier étage cage d’escalier, cinq chambres, cuisine et escalier dérobé, second étage cage d’escalier, sept chambres et cuisine au dessus comble à deux greniers, au premier deux chambres de linge sale et couverte à tuilles doubles, Aile droite, rez de chaussée, buanderie et écurie, premier étage, galerie, trois chambres, dessus comble à mi pan couvert à tuiles doubles, aile gauche, rez de chaussée, remises, étable à porcs et -lieux. Premier étage, galerie, deux chambres et lieux, dessus comble à mi pan couvert à tuiles doubles, Bâtiment du fond, rez de chaussée sous solives dessus comble à la mansarde couvert à tuiles doubles, estimé à la somme de 11.500 francs
Etablissement de la propriété, de la succession d’Alexandre Desrues, commissionnaire de roulage, leur père et grand père auquel il a été abandonné par contrat de mariage reçu M° M° Zimmer le 24 novembre 1786, grevé d’une rente foncière de 1 fr au profit de la Fondation St Thomas – adjugée pour 15.900 francs.
Enregistrement, acp 181 F° 146-v du 12.12.

Fils du commissionnaire François Louis Studhammer, François (André) Studhammer épouse en 1810 Marguerite Sibille Hansen, originaire de Quiddelbach près de Nürburg
Mariage, Strasbourg (n° 346) L’an 1810 le 30° jour du mois de juillet (…) sont comparus François André Studhammer, âgé de 23 ans, cocher né en cette ville le 7 août 1786 y domicilié fils de feu François Louis Studhammer, commissionnaire, et de feu Barbe Frantz, décédés en cette ville le premier le 27 frimaire an XIV et la seconde le 7 thermidor an III (…) et Marguerite Sibille Hansen, âgée de 33 ans, domiciliée en cette ville depuis 21 mois, née à Quittelbach, département du Rhin et Moselle le 3 juin 1777, fille de Jean Frédéric Hansen, garde forestier impérial audit lieu consentant (…) et de Marie Elisabeth Dresers, décédée à Quittelbach le 7 novembre 1797 (signé) François andre Studhmmer, maria margkriete Sibilla Hansen (i 28)

Registre de population 600 MW 83 – Rue du Vent n° 9 f° 574 (i 121)
Stutthammer, François, 1785, Commissionnaire, né à Strasbourg, (auparavant) rue des Tonneliers 6, Entré av. 1827
id. née Hanssen, Sybille, 1780, Ep. née à Quitelbach, (à Strasbourg depuis 1806)

François Studhammer meurt en 1847 après avoir institué sa nièce Marie Mélanie Studhammer pour légataire universelle, la donation ne devenant effective que si la donataire atteint sa majorité

1847 (21.5.), Strasbourg 10 (109), Not. Zimmer n° 6598
Inventaire de la succession du sieur François Studhammer en son vivant négociant à Strasbourg où il est décédé le 29 avril dernier
LL’an 1847 le vendredi 21 mai à Strasbourg en la maison mortuaire, à la requête de 1° Sr Antoine Studhammer, manouvrier demeurant et domicilié à Strasbourg, frère germain du défunt, 2° M. Marie Napoléon Théodore Sébastien Burtz, notaire demeurant et domicilié à Strasbourg, agissant ès présentes comme étant spécialement délégué par ordonnance de Mr le Président du tribunal civil de Strasbourg à la date du 6 mai présent mois à l’effet de représenter 1° le sieur Laurent Studhammer, sans état actuellement connu, émigré en Amérique, autrefois ferblantier à Strasbourg où il est domicilié de droit, 2° Dame Marie Anne Studhammer épouse du Sieur Lefebre, autrefois cafetier à Strasbourg & actuellement commis négociant demeurant & domicilié à Paris, le Sr Studhammer neveu & Mme Lefebre niéce dud. défunt comme étant les enfants de feu Joseph Studhammer, frère germain de de dernier décédé à Strasbourg (…) 3° M. Georges Félix Studhammer, garçon de secours à l’hospice des orphelins de Strasbourg où il demeure et est domicilié, frère consanguin dudit défunt, assistée de officieusement du sieur Adolphe Beyer, employé des dits hospices, demeurant et domicilié à Strasbourg,
Lesdits Antoine Studhammer & feu Joseph Studhammer issus conjointement avec ledit François Studhammer du mariage d’entre feu François Studhammer père et Marie Barbe Frantz, sa première femme et Georges Félix Studhammer issu du second mariage dudit François Studhammer père avec Catherine Diebold aussi décédée, le sieur Antoine Studhammer habile à se dire et porter héritiers du défunt pour 10/24, les représentations de Joseph Studhammer pour pareille quotité ou Laurent Studhammer pour 5/24 et Mad. Lefebre pour 5/24. (…) sur la représentation des objets qui sera faite par Sophie Wendling, en condition chez le défunt comme fille de secours
(vacation du 22 juin) Dlle Mélanie Studhammer, sans état, née le 10 juillet 1830 demeurant et domiciliée à Strasbourg, fille dudit sieur Antoine Studhammer et de Catherine Weber épouse de ce dernier, légataire universelle de la succession délaissée par le sieur François Studhammer, vivant négociant à Strasbourg, suivant testament olographede ce dernier à la date du 12 mars 1853, trouvé dans les papiers de Mr Studhammer depuis la première vacation du présent inventaire ét déposé au rang des minutes de M° Zimmer, soussigné, suivant acte reçu par lui le 29 mai 1847 en vertu d’une ordonnance de M. le Président du tribunal civil de Strasbourg à la date du 28 mai même mois. Et attendu qu’aux termes du testament préallégué le capital revenant à Mlle Studhammer devra être partagé par parts égales entre la famille restante d’Antoine & Joseph Studhammer dans le cas où la dite Dlle Studhammer décéderoit avant sa majorité (…)

Chambre au rez-de-chaussée prenant jour par deux croisées sur la rue, Chambre contiguë à la précédente, Chambre d’habitation au premier donnant vers la cour, Chambre à coucher, Cuisine au balcon du premier, Au grenier, Chambre à linge sale, Chambre garnie occupée par M Scherrer, Petite chambre dans la cour, Cuisine, Cave
acp 361 (3 Q 30 076) f° 51-v du 21 mai – argent comptant 2841, créances 44.625
acp 362 (3 Q 30 077) f° 59-v du 25 juin (vacation du 22 juin) mobilier y compris celui de la vacation du 21 mai 49.814
acp 372 (3 Q 30 087) f° 70 du 3 juin 1848 (succession déclarée le 28. 8.bre 1847 N° 210) report 48.466 dont on déduit comme porté à tort dans la première vacation 2000 reste 46.466, report de la seconde vacation 1347 à joindre aux valeurs mobilières 10.717, total 58.561
Passif 36.242, reste 22.189, décompte de Simon Wendling 14, total 22.302.
Immeuble Une maison sise à Strasbourg rue St Louis N° 9

Décès, Strasbourg (n° 899)
Acte de décès. Le 30 avril 1847 (…) lesquels nous ont déclaré que François André Studhammer, âgé de 60 ans, né à Strasbourg, négociant, veuf de Marguerite Sibille Hansen, domicilié à Strasbourg fils de feu François Louis Studhammer, commissionnaire, et de feu Barbe Frantz, est décédé le 29 avril 1847 à trois heures de relevée en la maison rue du Vent N° 9 (i 112)

Marie Mélanie Studhammer épouse en 1849 Jean Michel Schæffer
1849 (13.4.), Strasbourg 10 (113), Not. Zimmer n° 7755
Contrat de mariage – ont comparu 1. M. Jean Michel Schaeffer, propriétaire demeurant et domicilié à Strasbourg, fils légitime né le 26 octobre 1816 du sieur Joseph Schaeffer, propriétaire, et Barbe Wintz conjoints demeurant à Strasbourg d’une part
2. Mlle Marie Mélanie Studhammer, sans état, demeurant et domiciliée à Strasbourg, fille légitime née le 11 juillet 1830 du mariage du sieur Antoine Studhammer, propriétaire, et Catherine Weber son épouse demeurant ensemble en ladite ville,
acp 381 (3 Q 30 096) f° 71-v du 17.4. – régime de communauté de biens réduite aux acquêts. Les apports du futur consistent en mobilier évalué à 177 francs
Une Maison à Strasbourg rue Ste Elisabeth N° 5
Les apports de la future épouse constistent dans les legs à elle faits par feu son oncle François Studhammer négociant à Strasbourg et constaté par inventaire reçu Zimmer notaire le 21 mars 1847
Donation réciproque par les futurs au survivant d’eux 1° de l’usufruit des biens de la communauté,n 2° de lusufruit de la moitié de tous les biens composant la succession
Donation par la future au futur en cas de survue mais sans enfant de la moitié en propriété de tous les biens meubles et immeubles composant sa succession, cette donation tiendra lieu de la donation d’usufruit sus stipulée
Renonciation par Félix Studhammer, sans état à Strasbourg, Antoine Studhammer, propriétaire den ladite ville, de tous droit qui pourraient leur compérer au legs universel fait à la future épouse en cas de décès avant sa majoroté et à toutes actions tendant à contester la validité dudit testament

Antoine Studhammer, père de Marie Mélanie, rachète les droits de Marie Anne Studhammer, femme de Charles Lefevre
1849 (20.3.), Strasbourg 10 (113), Not. Zimmer n° 7702
Transaction – ont comparu 1. Le sieur Pierre Nuss, menuisier demeurant et domicilié à Strasbourg, agissant en qualité de mandataire de Dame Marie Anne Studhammer, épouse du sieur Charles Lefevre, employé demeurant ensemble à Paris (…)
2° le sieur Antoine Studhammer, manœuvre demeurant et domicilié à Strasbourg, agissant en qualité d’administrateur légal de Dlle Mélanie Studhammer mineure, sans état domicilié avec ledit sieur Studhammer son père
Lesquels ont exposé ce qui suit. Feu François Studhammer décédé négociant à Strasbourg le 29 avril 1847 a fait un testament olographe en date du 12 mars 1843, déposé pour minute à M° Zimmer, soussigné, par acte reçu par lui le 29 mai 1847 en conformité d’une ordonnance de M. le Président du tribunal civil de Strasbourg en date du 28 mai 1847. Par ce testament le dit testateur a institué pour légataire universelle ladite Dlle Mélanie Studhammer sauf l’acquittement de legs particuliers y contenus et sous les conditions suivantes. Jusqu’à la majorité de ladite Mélanie Studhammer le capital doit être placé par première hypothèque pour les intérêts servir à son éducation et dans le cas où ladite Dlle Studhammer viendrait à mourir avant sa majorité, ledit capital devra être partagé par parts égales à chacune d’elles, entre la famille restante d’Antoine & de Joseph Studhammer.
Mme Lefevre est l’une des représentantes de la branche de Joseph Studhammer. Le Sr Antoine Studhammer comparant désirant établir sa fille ladite légataire universelme par mariage et ne voulant pas cependant la voir contracter ce lien sans avoir au préalable d’une part fait casser l’effet éventuel de la condition de majorité imposée à la légataire pour recueillir le legs et d’autre part prévenir toute contestation qui pourrait s’élever sur la validité du testament, en ce que les dites conditions suspendent provisoirement la propriété des biens dépendany du dit legs universel pour ne les fixer que lors de l’accomplissement de la condition soit sur la tête de la Dlle Mélanie Studhammer, soit sur la tête des représentants des branches d’Antoine et de Joseph, quoiqu’en réalité cette clause ne présente absolument qu’un legs à condition suspensive, disposition parfaitement licite, n’ayant aucunement le caractère d’une substitution prohibée (…)
la Dame Lefevre renonce en faveur de Mlle Mélanie Studhammer
1° à tous droits qui pourraient lui compéter audit legs universel dans le cas où la Dlle Mélanie Studhammer mourrait avant sa majorité, de manière que celle-ci soit propriétaire définitive à partir de ce jour
2° à toute action tendante à contester la validité du dit testament en raison de son caractère de substitution prohibée qu’il renfermerait ou de toutes autres illégalités dont il pourrait être entaché – moyennant 1000 francs à titre de transaction

Marie Mélanie Studhamer, femme du greffier de la justice de paix Jean Michel Schæffer meurt avant d’avoir atteint ses vingt-et-un ans. Son mari est donataire de la part qui lui revient à la maison sans disposition testamentaire.

1851 (15.3.), Strasbourg 10 (118), Not. Zimmer n° 8897
Inventaire de la succession de Dame Marie Mélanie Studhamer en son vivant épouse de Mr Jean Michel Schaeffer, greffier de la justice de paix du canton Sud de la ville de Strasbourg, décédée en minorité en ladite ville le 23 février 1851 & de la communauté de niens qui a existé entre entre elle & son mari survivant
L’an 1841 le samedi 15 mars à neuf heures du marin, à la requête et en présence I° de Jean Michel Schaeffer, greffier de la justice de paix du canton Sud de la ville de Strasbourg agissant 1° à cause de la communauté de biens réduite aux acquêts partageable par moitié qui a existé entre lui & D° Marie Mélanie Studhammer, sa défunte épouse, aux termes de leur contrat de mariage passé devant M° Zimmer notaire soussigné m 14 avril 1849, 2° à raison des reprises qu’il peut avoir à exercer sur ladite communauté pour biens propres aliénés ou dénaturés pendant le mariage, 3° & comme donataire en pleine propriété aux termes de son contrat de mariage ci-dessus énoncé de la moitié de tous les biens meubles et immeubles dépendant de la succession de sa femme défunte
II° de Mr Antoine Studhammer père propriétaire, agissant tant en son nom personnel qu’au nom & comme poursuivant les droits de D° Catherine Weber son épouse les deux père et mère de la défunte, III° de M° Charles Noetinger, notaire, agissant (…) à l’effet de représenter Mr Laurent Studhammer, sans état actuellement connu, émigré en Amérique; autrefois ferblantier à Strasbourg où il est domicilié de droit, tous les requérants demeurant et domiciliés à Strasbourg. Lesdits conjoints Antoine Studhammer habiles à se dire héritiers à réserve en détail pour moitié de ladite défunte D° Schaeffer leur fille, Mr Schaeffer veuf susnommé habile à se dire et porter héritier pour l’autre moitié de sa femme défunte en vertu de la donation contenue dans son contrat de mariage, Et Mr Laurent Studhammer représenté ès présentes à cause des droits qui peuvent lui compéter dans la succession de Mr François Studhammer en son vivant négociant à Strasbourg, succession qui se trouve confondue, ainsi qu’il sera établi ci après dans celle de la défunte D° Schaeffer.
De tout quoi a été dressé le présent procès verbal à Strasbourg en la maison mortuaire rue St Louis N° 9

acp 399 (3 Q 30 114) f° 77-v du 20.3. (succession déclarée le 11 août 1851 n° 657) Communauté, mobilier 196
Succession, mobilier recueilli dans la succession de François Studhammer 1364, garde robe 238
acp 402 (3 Q 30 117) f° 67 du 14.8. (vacation du 12 août) Après la clôture de la première vacation, il s’est trouvé parmi les papiers de feu M. Studhammer le testament olographe de ce dernier du 12 mars 1843 déposé en l’étude de M° Zimmer le 29 mai 1847. Par cet testament (…)
Valeurs dépendant de la succession 1° créances inexistantes 49.960, 2° objets mobiliers dont M Antoine Studhammer doit compte 118, 3° idem dont la femme Laurent Studhammer a pris possession 81, 4° idem à remplacer par la communauté Schaeffer 67, total 50.177, dont à déduire les sommes payées par Antoine Studhammer comme administrateur des biens de sa fille 30.007, reste 20.173, dont les ¾ font 15.130 et le quart 5012
5° créances dans lesquelles Laurent Studhammer a droit au quart et objets mobiliers de la maison ci après indiquée 8698
6° Une maison à Strasbourg rue St Louis N° 9 grevée de dettes 7500 dont le quart 1875 Report 8698, revient au Sr Laurent Studhammmer 2174, déduire 1875 reste 299, Ensemble 5311
Succession de Mélanie Studhammer. Mase active de la communauté, 1° objets mobiliers 196, 2° argent comptant 1275, 3° loyers arriérés et intérêts de capitaux 420, 4° récompenses dues par M Schaeffer 16.856
Masse passive de la communauté, frais de maladie 372, reprises 19.662
Immeuble dépendant de la succession, les ¾ de la maison ci devant indiquée

Jean Michel Schæffer se remarie avec Barbe Roos, originaire de Bœrsch
1852 (16.7.), M° Burtz
Contrat de mariage – Jean Michel Schaeffer, greffier de la Justice de paix à Strasbourg veuf de Marie Mélanie Studhammer son épouse à Strasbourg d’une part
et Barbe Roos majeure à Strasbourg, fille de Gualbert Roos, propriétaire et de Catherine Gruber à Bœrsch
acp 411 (3 Q 30 126) f° 77 du 20.7. – Stipulation de régime de communauté de biens réduite aux acquêts réserve d’apports et d’héritages
Les apports du futur époux consistent 1° en son office de greffier de la Justice de paix, 2° son cautionnement montant à 4000 francs, 3° une maison rue Ste Elisabeth n° 5, 4° un mobilier estimé 1500 francs
Les apports de la future épouse consistent en une somme de 1000 francs argent comptant.
Donation réciproque par les futurs au survivant d’eux de l’usufruit de toute la succession

Les héritiers Studhammer exposent la maison aux enchères. Bernard Thœnemann, propriétaire de la maison voisine (ensuite n° 22) s’en rend acquéreur.

1851, Strasbourg 10 (120), Not. Zimmer n° 9201
Cahier des charges – L’an 1851 le lundi 6 octobre. Ont comparu 1) Mr Antoine Studhammer, propriétaire agissant tans en son nom que comme mandataire de D° Catherine Weber, sa femme demeurant et domiciliée avec lui, 2° M. Jean Michel Schaeffer, greffier de la justice de paix du canton Sud de la Ville de Strasbourg, veuf de Dame Marie Mélanie Studhammer, son épouse décédée, agissant en son nom personnel, 3° Et D° Thérèse Heuser, femme du sieur Laurent Studhammer autrefois ferblantier eà Strasbourg & dont l’existence n’est pas reconnue, agissant cette Dame en conformité de l’article 141 du code civil au nom et comme tutrice er administratrice légale des biens de Théodore Studhammer, son fils mineur demeurant et domicilié avec elle, né à Strasbourg le premier janvier 1843 de son mariage avec son mari présumé absent, tous les comparans demeurant et domiciliés à Strasbourg
Désignation de la maison à vendre – Une maison avec cour, puits, appartenances & dépendances, sise à Strasbourg rue Saint Louis N° 9, tenant d’un côté à M. Thoenemann de l’autre côté à M. Ulrich, par devant à la rue & par derrière au petit séminaire. Cette maison est composée 1° d’un principal corps de logis donnant sur la rue, 2° de deux bâtimens latéraux renfermant logement, magasins, grenier à foin & écurie, 3° d’un bâtiment dau fond de la cour, renfermant de grands gerniers. Cet immeuble sera exposé aux enchètes sur la mise à prix de 10.000 francs.
Etablissement de la propriété. La maison avec dépendances ci-dessus désignée dépendait de la succession de M. François Studhammer, en son vivant négociant à Strasbourg où il est décédé le 29 avril 1857 sans délaisser d’enfants ni ascendants. Le testament olographe dudit défunt en date de cette ville du 12 mars 1843 a été déposé après l’accomplissement des formalités voulues par la loi au rang des minutes de M° Zimmer, notaire soussigné, suivant acte reçu par lui le 29 mai 1847 en conformité d’une ordonnance de M. le Président du tribunal civil de Strasbourg en date du 28 du même mois de mai. Par ce testament le dit François Studhammer avait institué pour sa légataire universelle D° Marie Mélanie Studhammer épouse de Mr Schaeffer, l’un des comparans, sous la condition suspensive néanmoins que dans le cas où la légataire universelle vînt à mourir avant sa majorité, la portion qu’elle aurait recueilli après l’acquittement de divers legs particuliers faits par le testateur aux personnes dénommées audit testament, serait partagée par parts égales entre la famille restante d’Antoine & de Joseph Studhammer,les deux frères germains du défunt. Or la famille d’Antoine Studhammer est représentée par le sieur Antoine Studhammer, l’un des comparants qui auroit eu à recevoir la moitié & la famille de Joseph Studhammer se compose des représentants de ce dernier qui sont Dame Marie Anne Studhammer alors épouse de Mr Charles Lefevre, employé à Paris, 2° & le Sr Laurent Studhammer l’absent auxquels serait revenu ensemble l’autre moitié ou à chacun un quart. M. Antoine Studhammer & la Dame Lefèvre ont renoncé, chacun en ce qui le concerne, en faveur de Mad. Schaeffer aux droits qui viennent d’être énoncés, résultant au profit dudit testament, dans le cas où la Dame Schaeffer mourroit avant sa majorité, ainsi quu’il résulte quant à Mad. Lefèvre d’un acte de transaction reçu par M° Zimmer, notaire soussigné, le 20 mars 1849 & quant à M Antoine Studhammer du contrat de mariage des époux Schaeffer, reçu par le même notaire le 14 avril de la même année. Par suite de cette renonciation Mad. Schaeffer était devenue seule propriétaire définitive des trois quarts indivis de ladite maison dont le dernier quart n’a continué à lui appartenir que conditionnellement & sauf les droits éventuels du Sr Laurent Studhammer. La condition de survie de Mad. Schaeffer à l’époque de sa majorité ne s’étant pas accomplie, cette dernière étant décédée en minorité le 23 février dernier, ses droits à ladite succession & par suite à la maison qui en dépend sont restés limités aux dits trois quarts & le dernier quart est devenu la propriété définitive du Sr Laurent Studhammer qui n’avait fait aucune renonciation à ses droits.
Il résulte d l’inventaire dressé après le décès de Mad° Schaeffer par ledit M° Zimmer, en date au commencement du 15 mars dernier, que celle-ci a laissé pour seuls héritiers à réserve de la moitié de sa succession ses père et mère les conjoints Antoine Studhammer sus nommés & M. Schaeffer comparant, comme donataire en propriété de pareille portion des biens meubles & immeubles de ladite défunte son épouse, en vertu de son contrat de mariage ci-dessus relaté. En conséquence des différentes transmisions, la maison appartient actuellement aux conjoints Antoine Studhammer pour 3/8, à M. Schaeffer pour pareille quotité 3/5 et au sieur Laurent Studhammer pour un quart ou 2/8, unité représentée 8/8.
M. François Studhammer avait fait l’acquisition de ladite maison de M. Nicolas Alexandre Desrues, propriétaire à Strasbourg & de 1° Marie Madeleine Eléonore Lacombe 2° Marie Fanny Louise Alexandrine Lacombe, 3° & Joseph Alexandre François Lacombe, enfans mineurs de M. Louis Joseph Gabriel Lacombe, commissionnaire de roulage à Strasbourg, nés de son mariage avec Dame Marie Madeleine Desrues son épouse dont ils étaient les seuls héritiers. Cette acquisition résulte d’un procès verbal d’adjudication définitive dressé le 4 décembre 1826 par M° Hatt, alors notaire à Strasbourg, commis à cet effet suivant jugement rendu par le tribunal civil de première instance séant en cette ville le 25 juin de la même année. Ladite acquisition a eu lieu moyennant le prix de 15.900 francs qui a été payé par M. François Studhammer aux termes d’une quittance reçue par le même M° Hatt le 28 mai 1828 contenant main-levée de l’inscription d’office prise au bureau des hypothèques de Strasbourg le 30 décembre 1826 volume 197 N° 23 lors de la transcription du procès verbal d’adjudication sus énoncé au volume 197 N° 25. Ces vendeurs avaient recueilli ladite maison dans la succession de M. Alexandre Desrues, en son vivant commissionnaire de roulage à Strasbourg, leur père et grand père respectif auquel elle avait été abandonnée en vertu de son contrat de mariage devant M° Zimmer père alors notaire en cette ville le 24 novembre 1786. La propriété de la même maison se trouve encore constatée par un contrat de vente passé en la cidevant Chambre des Contrats de Strasbourg à la date du 20 janvier 1744.
Etat hypothécaire. (…), Charges, clauses et conditions (…)
L’an 1851 le mercredi 29 octobre – Plusieurs bougies ayant été allumées diverses mises furent faites dont la derniète par M. Bernard Thoenemann, ébéniste demeurant et domicilié à Strasbourg ci présent, en a porté le prix à 23.400 francs
acp 403 (3 Q 30 118) f° 91 du 8.10. – acp 404 (3 Q 30 119) f° 66-v du 6.11. adjudication définitive

Originaire de Scherfede en Prusse, Bernard Thœnemann épouse en 1839 Joséphine Keck, fille du brouetteur Jean Keck
Mariage, Strasbourg (n° 453) Du 25° jour du mois de novembre l’an 1839. Acte de mariage de Bernard Thoenemann, Majeur d’ans, né en légitime mariage le premier avril 1804 à Scherfide en Prusse domicilié à Strasbourg, ouvrier ébéniste fils de feu Henri Thoenemann forestier, et de feu Marguerite Engemann et de Joséphine Keck, majeure d’ans, née en légitime mariage le 19 août 1810 à Strasbourg domiciliée à Strasbourg, fille de feu Jean Keck, brouëtteur décédé en cette ville le 28 mai 1837 et de feu Marie Eve Haller décédée en cette ville le 12 mars 1839 (…) ledit époux produit un acte de notoriété sur sa naissance, dressé par Charles Lauth, Juge de paix du canton sud de cette ville le 18 octobre dernier, homologué par le tribunal de première instance séant à Strasbourg le 25 ensuivant, il a déclare en outre par serment qu’il est dans l’impossibilité de produire un extrait du decès de ses ascendants attendu que ces actes lui ont été constamment refusés par les autorités de son pays (témoin) Jean François Thoenemann âgé de 50 ans tailleur, frère de l’époux (signé) Thoenemann, Keck (i 15)

Le menuisier Bernard Thœnemann hypothèque ses deux maisons contiguës au profit de Joseph Marie Louis Théophile de Buffevant

1851 (26.11.), Strasbourg 1 (133), Not. Rencker n° 21.683
Obligation de 6000 fr. 26. 9.b 1850 – ont comparu le sieur Bernard Thoenemann ébéniste et Joséphine Keck son épouse de lui autorisée domiciliés et demeurant ensemble à Strasbourg lesquels ont reconnu evoir solidairement
à M. Joseph Marie Louis Théophile de Buffevant, Conservateur des Eaux et forêts en retraite demeurant à Strasbourg pour lequel agit Eugène Klein praticien demeurant aussi en cette ville, la somme de 6000 francs
hypothèque, 1° une maison avec puits bâtiments accessoires appartenances & dépendances situé à Strasbourg rue St Louis ou du vent N° 8 d’un côté les débiteurs de l’autre Madame Reibel pardevant la rue par derrière le Collège de St Louis, les débiteurs ont acquis cet immeuble par voie de licitation en vertu d’un procès verbal d’enchère dressé par M° Noetinge notaire à Strasbourg le 16 mai 1841 (…)
2° une autre maison avec cour, bâtiment & dépendances située même rue n° 9 à côté de la maison ci-dessus désignée et qu’ils ont acquise des héritiers Studhammer en vertu d’adjudication qui a eu lieu devant M° Zimmer notaire à Strasbourg le 19 &10. dernier

Bernard Thœnemann dépose les actes qu’il na pas pu produire lors de son mariage
1842 (13.6.), Strasbourg 12 (157), Me Noetinger n° 14.729
Dépôt – A comparu le Sr Jean Bernard Thonemann, Ebeniste demeurant à Strasbourg, lequel a déposé pour minute à M° Noetinger l’un des notaires soussignés pour être mis au rang de ses minutes trois pièces qui sont 1° La première l’extrait de l’acte de naissance dudit Jean Bernard Thonemann né à Scherfeda le premier août 1806, fils de Henri Thonemann et d’Eve Marguerite Engemann, suivi de celui de l’acte de décès du dit Sr Henri Thonemann père du Comparant (…) 2° La seconde la traduction de l’extrait de naissance (…) 3° La troisième la la traduction de l’extrait de l’acte de décès (…)
acp 299 (3 Q 30 014) f° 51-v

Bernard Thœnemann meurt en 1861 en délaissant trois fils

1861 (12.4.), Strasbourg 10 (144), Not. Zimmer (Louis Frédéric)
Inventaire de la succession du Sr Bernard Thoenemann ébéniste domicilié à Strasbourg où il est décédé le 23 janvier 1861.
L’an 1861 le 12 avril à huit heures du matin, à la requête de Dame Joséphine Keck demeurant et domiciliée à Strasbourg, veuve du Sr Bernard Thoenemann en son vivant ébéniste en la même ville, agissant en son nom personnel 1) à volonté de la communauté de biens réduite aux acquêts partageable par moitié qui a existé entre entre elle & feu son mari aux termes de leur contrat de mariage passé devant M° Zimmer, soussigné, le 23 novembre 1839, 2° comme créancière de cette communauté et même de la succession de feu son mari pour raison des reprises qu’elle peut avoir à exercer en vertu du même contrat de mariage, 3° et comme usufruitière d’une partie de la succession de son mari défunt aux termes des articles premier et cinq du même contrat. Ladite dame agissant en outre comme mère et tutrice légale de 1) Jean Bernard Thoenemann, ouvrier menuisier né le 12 novembre 1840, 2) Guillaume Emile François Thoenemann, ouvrier ferblantier né le premier février 1843, 3. Et François Louis Ferdinand Thoenemann, sans état né le 11 octobre 1844, les trois enfants encore mineurs issus de son mariage avec son époux défunt et demeurant avec elle à Strasbourg. En présence du Sr Jean Daniel Kaysser, tourneur demeurant et domicilié à Strasbourg, agissant comme subrogé tuteur des dits mineurs (…) habiles à se dire et porter seuls et uniques héritiers dudit Sr Bernard Thoenemann leur père décédé à Strasbourg le 23 janvier 1851.

Masse active de la communauté 3) et d’une maison avec appartenances et dépendances sise à Strasbourg rue Saint-Louis N° 20 évaluée sans distraction des charges à raison d’un revenu annuel de 1200 francs à un capital de 24.000 francs
Ladite maison a été acquise durant la communauté& d’entre les époux Thoenemann par le défunt des héritiers ed feu le Sr François Studhammer en son vivant marchand de houblons à Strasbourg aus termes d’un procès verbal d’adjudication dressé par M° Zimmer soussigné le 29 &10.& 1851 pour le prix de 23.400 francs
acp 497 (3 Q 30 212) f° 95-v du 15.4. (succession déclarée le 15 avril 1861) Communauté, &amob& 1872, loyer 263
Une maison à Strasbourg rue Saint-Louis n° 20 – Passif 28.562
Succession, garde robe 105, reprises 5541
Renonciation par la veuve à son usufruit

Registre de population 600 MW 353 (i 215)
Thoenemann, Bernard, 07, h.m., menuisier, cat., westphal. (à Strasbourg depuis) 1831 – décédé le 23 Jan. 1861
id, née Keck, 11, f.m., sa femme, d.s.n
id, Bernard (Jean Louis), (12 9br) 40, son fils (ébéniste), derechef dep. le 1 janvier 1861, C* 5 mars 1864
id, Emile, 43, g
id, Louis, 45, g

Testament
1861 (25.3.), M° Noetinger
Dépôt du testament olographe de Bernard Thoenemann
acp 497 (3 Q 30 212) f° 38-v du 1.4.

Enregistrement de Strasbourg, ssp 133 (3 Q 31 632) f° 29-v du 1.4.
Testament, 19 octobre 1840 – Je soussigné Bernard Thoenemann époux de Joséphine Keck d’ici lègue à madite épouse tout mon avoir que je laisserai après ma mort sans exception en jouissance viagère pour retourner à ma famille après sa mort, savoir les decesdants et héritiers de J. F. Thoenemann, tailleur à Strasbourg. Pour le cas où je laisserai des enfants, je lègue à madite épouse la jouissance viagère de la moitié de la fortune que je laisserai sans qu’on puisse l’obliger à fournir caution
décès du 23. janvier 1861, (succession déclarée le 15 avril 1861) déposé en l’étude de M° Noetinger

Joséphine Keck loue une partie de la maison au menuisier Philippe Roth

1867, Enregistrement de Strasbourg, ssp 146 (3 Q 31 645) f° 30 du 27.2.
25 juillet 1864, Bail – Entre les soussignés Joséphine Keck veuve de Thoenemann propriétaire à Strasbourg d’une part
et Philippe Roth ébéniste à Strasbourg d’autre part
La veuve Thoenemann donne à bail par ces présentes pour neuf ans du 29 septembre 1864 audit Sr Roth cce acceptant, les localités ci apràs dans une maison à Strasbourg rue St Louis n° 20 savoir consistant au premier étage, 1° meubles se trouve.ant actuellement à l’ébénisterie, 2° un grenier au-dessus de l’atelier, 3° au deuxième étage un magasin servant pour le bois et une place pouvant servir d’atelier à fare de petits travaux de rabottahe de plancher et un grenier au-dessus de ce magasin. Au rez de chaussée de la maison un magasin servant pour le placage dont le Sr Roth se charge de faire faire la clôture à ses frais, un bûcher en face du magasin, une place dans la cour pour la charrette (…) moyennant un loyer annuel de de 550 francs

Emile François Thœnemann meurt après avoir institué pour héritier son frère Louis
1871 (8.11.), M° Koerttgé
Hinterlegung des eigenhändigen Testaments – Emile Frantz Thoenemann
acp 596 (3 Q 30 311) f° 198-v du 9.11.
2 Mai 1871. Testament wie folgt – Ich setze meinen Bruder Ludwig Thoenemann als Haupt erben ein. Ich vermache meinem Bruder Bernard Thoenemann 500 Francken dann Emilius Wack Sohn von Adolph Wack 500 Franken
Emilius Thoenemann † 26. Juni 1871
Enregistrement de Strasbourg, ssp 155 (3 Q 31 654) f° 67-v du 22.7. Sterbefall erklärt am 11. December 1871 N° 611 Bd. 111

Jean Bernard Thœnemann et Louis Thœnemann exposent les deux maisons aux enchères. Le marchand de farine Edouard Müller se rend adjudicataire du n° 20.

1873, Strasbourg 10 (170), Not. Kœrttgé (Jean Théodore)
N° 3106, Cahier des charges, 12 janvier 1873 – ont comparu 1. M. Jean Bernard Louis Thoenemann, limonadier et Mad. Mathilde Lutz son épouse agissant sous son autorisation, les deux demeurant et domiciliés à Strasbourg, 2. Et M. François Louis Ferdinand Thoenemann, ancien relieur et Madame Elise Bohrer son épouse agissant sous son autorisation, les deux demeurant et domiciliés en la même ville. Lesquels comparants exposent que M. M. Thoenemann sont propriétaires par indivis des deux maisons ci après désignées, qiue désirant sortir de cette indivision, ils sont intentionnés de faire vendre aux enchères publiques (…)
Désignation des Immeubles à vendre et mise à prix
Premier Lot, Une maison avec bâtiment de devant et de derrière, cour, puits et autres appartenances et dépendances, le tout situé à Strasbourg rue Saint Louis N° 20, tenant d’un côté à la maison ci après désignée, de l’autre côté à M. Ulrich, par devant à ladite rue et par derrière à l’établissement des petites sœurs. Cet immeuble sera exposé aux enchères sur la mise à prix de 35.000 francs
Second Lot. Une maison avec cour, puits bâtiments dedevant, latéraux et de derrière et autres appartenances et dépendances, sise à Strasbourg rue Saint-Louis N° 22, tenant d’un côté à la maison sus désigné, de l’autre côté à M. Lobstein, par devant à ladite rue & par derrière à l’établissement des petites sœurs. Cet immeuble sera exposé aux enchères sur la mise à prix de 20.000 francs
Etablissement de la propriété. M. M. Thoenemann comparants ont recueilli chacun un tiers des susdits immeubles dans la succession de M. Bernard Thoenemann, ébéniste et D° Joséphine Keck, en leur vivant conjoints à Strasbourg, leur père et mère, dont ils étaient héritiers chacun pour une pareille portion. Et l’autre tiers a été recueilli par M. Guillaume Emile François Thoenemann, en son vivant célibataire et ouvrier ferblantier, à Strasbourg dans la succession des dits époux Thoenemann-Keck, ses père et mère sont il était héritier pour pareille portion. Ainsi que ces qualités résultent quant à la succession de M. Thoenemann père, de l’inventaire après le décès de ce dernier, dressé par M° Zimmer alors notaire à Strasbourg le 12 août 1861. Ledit S Guillaume Emile François Thoenemann est décédé à Strasbourg le 26 juin 1871 après avoir institué ledit Sr. François Louis Ferdinand Thoenemann son frère pour son légataire universel en vertu de son testament olographe déposé après l’accomplissement des formalités voulues par la loi en l’étude de M° Koerttgé, soussigné, suivant acte reçu par lui le 8 novembre 1871. Ledit Sr Thoenemann a été envoyé en possession de son legs universel suivant une ordonnance de M. le président du Landgericht à Strasbourg le 25 novembre 1871. Par suite de ce qui précède, les deux maisons susdésignées appartiennent actuellement pour un tiers à M. Jean Bernard Louis Thoenemann & pour deux tiers M. François Louis Ferdinand Thoenemann.
L’immeuble formant le premier lot appartient aux époux Thoenemann pour en avoir fait l’acquisition 1) du Sr Antoine Studhammer, propriétaire & D° Catherine Weber sa femme, les deux de Strasbourg, 2) du Sr Jean Michel Schaeffer, alors greffier de la justice de paix du canton sud de la Ville de Strasbourg, veuf de D° Marie Mélanie Studhammer, son épouse défunte, 3) et du Sr Théodore Studhammer alors mineur représenté par sa mère D° Thérèse Heuser de Strasbourg, femme du Sr Laurent Studhammer autrefois ferblantier en la même ville mais dont l’existence aux termes d’un procès verbal d’adjudication dressé par ledit M° Zimmer, notaire à ce commis par justice, le 29 octobre 1861, transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 19 novembre 1841 volume 537 N° 91 et inscrit d’office le même jour Volume 557 N° 177. Le prix de cette acquisition était de 23.400 francs (…)
La même maison dépendait de la succession de M. François Studhammer, en son vivant négociant à Strasbourg où il est décédé le 29 avril 1857 sans délaisser d’enfants ni ascendants. Par son testament olographe déposé après l’accomplissement des formalités voulues par la loi en l’Etude de M° Zimmer, notaire, suivant acte reçu par lui le 29 mai 1847, le dit François Studhammer avait institué pour sa légataire universelle la dite D° Schaeffer née Studhammer sous la condition suspensive que dans le cas où la légataire universelle venait à mourir avant sa majorité, la portion qu’elle aurait recueilli après l’acquittement de divers legs particuliers faits par le testateur aux personnes dénommées audit testament, serait partagée par parts égales entre la famille restante d’Antoine & de Joseph Studhammer,les deux frères germains du défunt. La famille d’Antoine Studhammer était alors représentée par le Sr Antoine Studhammer sus nommé qui auroit eu à recevoir la moitié et la famille de Joseph Studhammer se composant de deux enfants nommés D° Marie Anne Studhammer alors épouse de M. Charles Lefevre, employé à Paris & le Sr Laurent Studhammer l’absent auxquels serait revenu ensemble l’autre moitié ou à chacun un quart. M. Antoine Studhammer et la D° Lefèvre ont renoncé chacun en ce qui le concerne en faveur de Mad. Schaeffer aux droits qui viennent d’être énoncés, résultant au profit dudit testament, dans le cas où la Dame Schaeffer mourroit avant sa majorité, ainsi quu’il résulte quant à Mad. Lefèvre d’un acte de transaction reçu par ledit M° Zimmer le 20 mars 1849 & quant à M Antoine Studhammer du contrat de mariage des époux Schaeffer, reçu par le même notaire le 14 avril de la même année. Par suite de cette renonciation Mad. Schaeffer était devenue seule propriétaire définitive des trois quarts indivis de ladite maison dont le dernier quart n’a continué à lui appartenir que conditionnellement et sauf les droits éventuels du Sr Laurent Studhammer sur ce dernier quart. La condition de survie de Mad. Schaeffer à l’époque de sa majorité ne s’étant pas accomplie, cette dernière étant décédée en minorité le 23 février 1851, ses droits à ladite maison sont restés limités aux dits trois quarts & le dernier quart est devenu la propriété définitive du Sr Laurent Studhammer qui n’avait fait aucune renonciation à ses droits.
Il résulte de l’inventaire dressé après le décès de Madame Schaeffer par ledit M° Zimmer le 15 mars 1851 que la dite défunte a laissé pour seuls héritiers à réserve de la moitié de sa succession ses père et mère les conjoints Antoine Studhammer sus nommés et M. Schaeffer son mari comme donataire en propriété de pareille portion des biens de son épouse défunte aux termes de son contrat de mariage précité.
Par la suite de ces différentes transmisions la dite maison appartenait lors de la vente faite aux époux Thoenemann aux conjoints Antoine Studhammer pour 3/8, à M. Schaeffer pour pareille portion 3/5 et au Sr Laurent Studhammer pour un quart ou 2/8, unité représentée 8/8.
M. François Studhammer avait fait l’acquisition de ladite maison de M. Nicolas Alexandre Desrues, propriétaire à Strasbourg & de 1) Marie Madeleine Eléonore Lacombe 2) Marie Fanny Louise Alexandrine Lacombe, 3) & Joseph Alexandre François Lacombe, les trois enfants mineurs de M. Louis Joseph Gabriel Lacombe, commissionnaire de roulages à Strasbourg, nés de son mariage avec Dame Marie Madeleine Desrues son épouse défunte dont ils étaient les seuls héritiers ainsi que le tout résulte d’un procès verbal d’adjudication définitive dressé par M° Hatt alors notaire à Strasbourg le 4 décembre 1826 à ce commis suivant jugement rendu par le tribunal de Strasbourg le 25 juin de la même année. Ladite acquisition a eu lieu moyennant le prix de 15.900 francs que M. François Studhammer a payé suivant quittance reçue par le même M° Hatt le 28 mai 1828.
La maison formant le second lot appartenant à la D° Thoenemann (…)
Etat hypothécaire. – Les comparants déclarent qu’ils sont mariés en premières noces, les époux Thoenemann-Lutz sous le régime de la communauté universellle de biens immeubles présens & à venir suivant leur contrat de mariage passé devant M° Heckmann-Stintzy notaire à Muttersholtz le 7 juin 1870 & les époux Thoenemann-Bohrer sous le régime de la communauté légale sans contrat, qu’ils ne sont chargés d’aucune fonction emportant hypothèque légale (…)
acp 613 (3 Q 30 328) f° 31 n° 890 du 21.2.
20. Hornung, Versteigerung – 1) Ein Haus in Straßburg in der St Ludwig Gasse N° 20
zu gunsten von Edouard Müller, Mehlhändler in Straßburg für 43.300 Franken
2) Ein Haus in Straßburg in der St Ludwig Gasse N° 22
zu gunsten von Peter Scheuer, Tagner in Straßburg für 30.000 Franken

Edouard Müller meurt en 1881 en délaissant pour seul héritier son fils Charles Edouard
1881 (24.11.), M° Holtzapffel
Offenkunde enthaltend Bestätigung daß Eduard Müller, Mehlhändler hier, am 25. October 1881 hier gestorben ist, daß nach seinem Ableben kein Inventur errichtet wurde und daß er als einzigen Erben seinen Sohn Carl Eduard Müller, Kaufmann hier, hinterlassen hat.
acp 720 (3 Q 30 435) f° 19 n° 3277 du 29.11.

Originaire de Gossau en Suisse, Edouard Müller a épousé en 1853 à Meisenheim en Bade Caroline Schmidt, fille d’André Schmidt. L’inventaire est dressé dans sa maison rue de la Douane
1882 (6.2.), M° Holtzapffel
Erbverzeichnis über des am 25. October 1881 hieselbst verlebten Mehlhändlers Eduard Müller und die Gütergemeinschaft welche zwischen demselben und seiner Wittwe Karoline Schmidt bestanden hat
Einziger Erb ist der Sohn Karl Albert Eduard Müller Mehlhändler hier. Zufolge Ehevertrag vor Notar Zink in Meisenheim (Baden) vom 25. Juni 1853 bestand zwischen den Eheleuten Müller-Schmidt die gesetzliche Gütergemeinschaft
acp 722 (3 Q 30 437) f° 46-v n° 3953 du 11.2. (Tafel Bd. 121 Nr 204 – Sterbefall Erklärung 4.3.82) Gemeinschaftsmasse. Mobilien schätzt zu 2153., baares Geld 32
Werthpapiere und Forderungeen, 2 obligationen der Stadt Bordeaux mit einer Nennwerth zu 80 M jährliches Zins 2,40
12 Obligationen der A* von Elsaß-Lothringen mit einem Nennwerth zu 500 M, jährlichen Zins von 20 M, Forderung Fingado 15.000 und Zinsen 2000, Forderung Voelckel 2000, Forderung Herrmann 8000, Forderung Lang 600
Liegenschaften zu Straßburg, Wohnhaus Kaufhausgasse N° 17 früher N° 27
Wohnhaus an der St. Ludwigsgasse N° 2
22,50 Aren Wiese Bann Hugsweier (Baden)
Entschädigung für nich mehr vorhandenes Eheeinbringes, des Erblassers 5000, der Wittwe 5000
Der Wittwen sind während der Ehe volgende Erbschaften verfallen, Georg Holderer von Mahlberg im Jahre 1853, 210, Vater Andreas Schmitt in Meisenheim am 27. März 1858 16.857. die Mutter Elisabeta Holderer Ehefrau Schmidt, Wiese zu Hugsweier
Zufolge Ehevertrag vor dem handelnden Notar am 10. Junu 1879 haben die Eheleuthe Müller ihrem genanten Sohne eine Schenkung gemacht
Kleider des Erblassers, geschätzt 117

Décès, Strasbourg (n° 2766)
Strassburg am 26. October 1881. Vor dem Standesbeamten erschienen heute der Mehlhändler Eduard Müller wohnhaft zu Straßburg Ludwigsgasse 20, und zeigte an, daß sein Vater der Mehlhändler Eduard Müller 58 Jahr alt, evangelischer Religion, wohnhaft zu Straßburg geboren zu Gossau (Schweiz), Gatte von Caroline Schmidt, Sohn der verstorbenen Eheleute Johann Ulrich Müller und Barbara Pimter, zu Straßburg Kaufhausgasse 17 am 25. October des Jahres 1881 Abends um neun Uhr verstorben sei (i 194

Edouard Müller fait donation de la maison et du commerce de farine qui y est établi à son fils Edouard (Charles Albert Edouard) Müller lors de son mariage en 1879 avec Mathilde Dorothée Schuh, originaire de Bischheim
1879 (10.6.), M° Holtzapffel
Ehevertrag – Carl Albert Eduard Müller, Mehlhändler zu Straßburg volljähriger Sohn von Eduard Müller, Mehlhändler und Caroline Schmidt, Eheleuthe zu Straßburg und
Mathilde Dorothea Schuh zu Bischheim a/S. minderjährige Tochter von Friderich Schuh, Kaufmann und Dorothea Scheuermann, Eheleuthe zu Bischheim a/S.
acp 692 (3 Q 30 407) f° 42-v n° 951 du 13.6. unter Annahme der auf Errungenschaft beschränkte Gütergemeinschaft, Genuß bei Vorhandensein von Kindern auf die Hälfte beschränkt, bei Eingehen einer II Ehe aufhörend
Schenkung durch Eheleute Müller ihrem dies annehmenden Sohn dem Bräutigam als vorempfang auf ihre künftigen Erbschaften je zur Hälfte 1) von einer Summa von 16.000 Mark An Zahlung dieser Summ verbinden und verpflichten sich die Schenkgeber dem Schenknehmer das durch sie zu Straßburg in der St Ludwiggasse N° 20 betribene Mehlhandlungs geschäfft zu cediren und zu übertragen nebst allen Waaren, Wägen, Pferden und das zum Betrieb dienende Material, die Kundschaft jedoch nicht mitbegriffen, die Schätzung des Geschäffts wird contradiktorisch zwischen den Parteien stattfinden, sollte der Schätzunspreis die obige Summ von 16.000 M. nicht erreichen, so wäre der Rest in baar zu erlegen,
2) Von dem lebenslänglichen und unentgeltlichen Genuß von den nachbezeichneten Räumen in dem Wohnhause der Schebnkgeber zu Straßburg in der St Ludwiggasse N° 20 1° von dem gantzen ersten Stock im Vorderhaus mit den Kellern und Antheil Speichern welche zu diesem Zweck gehören, 2) von allen Magazinen, Bureaux, Remise und Stallungen welche zum Betrieb des Mehlgeschäfts dienen, dieser Genuß wurde aufhören sobald der Bräutigam in Folge schlechten Geschäffte in Fallitzustand erklärt würde. Ertrag des ersten Stockes 320, für die anderen Räume 480, zusammen 800 M.
Im Falle des Vorabsterbens des Bräutigams, hätte die Braut ebenfalls den lebenslänglichen und unentgeltlichen Genuß der oben verschribenen Räumen, welcher aufhören wurde a) falls sie in Falllimentzustand erklärt würde, b) falls sie sich wieder verheurathen würde
Eheleute Schuh schenken ihrer dies annhemender Tochter der Braut als Vorempfang auf ihre künftigen Erbschaften je zue hälfte baares Gald 8000, Mobilien 3234 M.
Gegenseithe eventuelle Schenkung der Nutznießung des gantzen Nachlasses, bei Vorhandesein von Kindern auf die Hälfte beschränktn bei Wiederverheirathung aufhörend.

La maison est inscrite en 1912 au cadastre au nom de Charles Frédéric Müller. Pasteur à Montpellier, il épouse en 1911 Mathilde Sigel, fille du peintre en bâtiment Jules Sigel. Le divorce est prononcé le 28 mai 1912

Mariage, Strasbourg (n° 562)
Strassburg am 31. Mai 1911. Vor dem Standesbeamten erschienen heute zum Zwecke der Eheschließung 1. der Pfarrer Karl Friedrich Eduard Müller, evangelischer Religion, geboren am 1. Juni des Jahres 1880 zu Strassburg, wohnhaft in Montpellier (Frankreich) Sohn des verstorbenen Mehlhändlers Karl Albert Eduard Müller und seiner verstorbenen Ehefrau Mathilde Dorothea gebornen Schuh, zuletzt wohnhaft in Straßburg, 2. die Mathilde Sigel, ohne Beruf, evangelischer Religion, geboren am 4. Mai des Jahres 1884 zu Straßburg, wohnhaft in Strassburg Ruprechtsau, Goebweg 22, Tochter des verstorbenen Malermeisters Heinrich Julius Sigel und seiner verstorbenen Ehefrau Elise gebornen Weber, zuletzt wohnhaft in Strassburg,
Randvermerk. Durch Urtheil des Landgerichts in Montpellier (Frankreich) vom 19. Januar 1912, welches den Parteien unterm 24. Februar 1912 zugestellt worden ist und welches die unter den 28. Mai 1912. erfolgte Bescheinigung der Nichteinlegung eines Rechtmittels l*t, ist die Ehe zwischen dem Karl Ludwig Eduard Müller und der Mathilde Müller gebornen Sigel geschieden worden. Strassburg den 6. Novembris 1912.
Mention en marge. Suivant déclaration documentée le 18 novembre 1919 par devant l’officher de l’Etat civil soussigné Mathilde Müller née Sigel désignée ci-contre demeurant à Strasbourg rue des Juifs 26 épouse divorcée de Charles Frédéric Edouard Müller, pasteur a déclaré reprendre son nom de famile Sigel. Strasbourg le 25 novembre 1919.

La maison est inscrite en 1912 au cadastre au nom du coiffeur Emile Leibenguth. Originaire de Dauendorf entre Haguenau et Pfaffenhoffen, il épouse en 1912 Marie Mathilde Hürler, veuve Schmidt

Mariage, Strasbourg (n° 1168)
Strassburg am 29. Oktober 1912. Vor dem Standesbeamten erschienen heute zum Zwecke der Eheschließung 1. der Friseur Maria Emil Leibenguth, katholischer Religion, geboren am 10 August des Jahres 1887 zu Dauendorf (Unter Elsaß) wohnhaft in Strassburg Kinderspielgasse 7, Sohn des Ackerers Anton Leibenguth und seiner Ehefrau Theresia gebornen Wolff wohnhaft zu Dauendorf, 2. die verwitwete Näherin Maria Mathilde Schmidt geborne Hürler, katholischer Religion, geboren am 20. Juni des Jahres 1878 zu Reims (Frankreich) wohnhaft zu Straßburg Langstrasse 100, Tochter des verstorbenen Mechanikers Julius Alfred Hürler zuletzt wohnhaft zu Straßburg und seiner Ehefrau Josephine Ostry wohnhaft in Oberhaslach (Unter-Elsas)



18, rue de l’Ecrevisse


Rue de l’Ecrevisse n° 18 – III 279 (Blondel), N 480 puis section 68 parcelle 63 (cadastre)

Reconstruite en 1856 pour le serrurier Jean François Matthis
Démolie en 1971 lors de la « rénovation urbaine de l’Ilot Broglie »
Autre adresse, 10, rue de Bischheim


Façade rue de Bischheim et rue de l’Ecrevisse avant démolition (1971, dossier de la Police du Bâtiment)

La maison s’ouvre vers la rue de l’Evêque (rue de Bischheim) et a une issue dans la rue de l’Ecrevisse. Le charpentier Michel Diringer bâtit en 1589 sur le terrain au-dessous de l’oriel (27 pieds de long et 2 pieds 7 pouces de large). Les Conseillers et les Vingt-et-Un modifient en 1591 la sentence (acte de loge) rendue entre lui et son voisin Laurent Pfeffer, relative au mur qui sépare leurs propriétés. Le notaire Thiébaut Lautenburger vend en 1623 à l’aiguillier Paul Hartschmidt la maison qui restera dans la famille jusqu’en 1842. Depuis les années 1720, les propriétaires n’habitent plus dans la maison mais dans une autre impasse Günther près de la place du Corbeau. Selon l’estimation dressée en 1749, le bâtiment a un poêle au rez-de-chaussée, deux au premier et un au deuxième étage.

Canton III, Marché aux Chevaux-Nuée Bleue57, Plan (sud)
Plan Blondel (1765, ADBR cote 2 L Plan 5) – Plan préparatoire au plan-relief (1830), la maison est en haut à droite, parcelle 278, cour P‘

L’Atlas des alignements (années 1820) mentionne une maison à rez-de-chaussée en maçonnerie et deux étages en bois. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade rue de l’Ecrevisse est celle à droite du repère (a’) : une porte et trois petites fenêtres au rez-de-chaussée, trois fenêtres au premier étage et deux au deuxième. La toiture a un niveau de lucarnes. La façade rue de Bischheim est la deuxième à droite du repère (s) : deux fenêtres et une porte au rez-de-chaussée deux étages à deux ouvertures. La toiture a un niveau de lucarnes.
La maison porte d’abord le n° 7 (1784-1857) puis le n° 18 dans la rue de l’Ecrevisse, le n° 11 puis le n° 10 dans la rue de Bischheim (rue de l’Evêque).


Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 57 (Musée des plans-relief) 1

Le serrurier Jean François Matthis achète le maison en 1843 et la fait reconstruire en 1856 en ajoutant un étage, ce qui en porte le revenu de 54 à 145 francs. Jacques Lohr fait élargir en 1879 la porte de soixante-cinq centimètres. La Ville de Strasbourg demande en 1971 au préfet l’autorisation de démolir la maison à rez-de-chaussée et trois étages en maçonnerie, couverte de tuiles plates.

mars 2023

Sommaire
CadastrePolice du BâtimentRelevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1596 à 1952. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Michel Düringer, charpentier, et (1576) Ursule Eckard – luthériens
1595 v Conrad Kissel, charpentier, et Anne Burckhard – luthériens
1602 v Martin Hosch, fondeur de caractères, et (v. 1585) Ursule Beyer – réformé
1604* v Thiébaut Lautenburger, notaire, et (1608) Rosine Saltzmann puis (1617) Elisabeth Clussrath – réformé, luthériennes
1623 v Paul Hartschmidt, aiguillier, et (1616) Dorothée Weinbrecht, (1636) Anne Hünerer puis (1652) Marguerite Scheubel – luthériens
1680* h Jean Hartschmidt, aiguillier, et (1680) Elisabeth Fritschmann – luthériens
1721 h Jean Hartschmidt, aiguillier, et (1708) Marie Salomé Fischer puis (1749) Anne Ursule Günther, veuve du vitrier Wendelin Schneider – luthériens
1756 h Jean Hartschmidt, aiguillier, et (1749) Dorothée Marthe Severin – luthériens
1759 h Jean Régnard Storck, luthier, et (1778) Marie Elisabeth Hardschmidt, remariée (1802) avec le fripier Jean Georges Hickel – luthériens
1833 h Marie Elisabeth Storck et Marguerite Louise Storck, célibataires
1847 v Jean Frédéric Matthis, serrurier, et (1831) Eve Salomé Mauler
1874 v Jacques Lohr, charpentier, et (1872) Barbe Haug
1929* h Othon Lohr, peintre, et copropriétaires
1935* Georges Haudenschild

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 600 livres en 1720, 800 livres en 1748, 700 livres en 1759

(1765, Liste Blondel) III 279, Jean George Hartschmitt Md de tabac
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) Hartschmitt Wittib, 6 toises, 4 pieds et 7 pouces
(1843, Tableau indicatif du cadastre) N 480, Hartschmidt – maison, sol – 0,81 are / Storck Elisabeth & Louise

Préposés au bâtiment (Bauherren), protocole des Quinze

1589, Préposés au bâtiment (VII 1305)
Les préposés autorisent le charpentier Michel Diringer à travailler 200 pièces de bois de construction sur le Marché aux Chevaux (ensuite place Broglie) puis à construire sur le terrain au-dessous de l’oriel (27 pieds de long et 2 pieds 7 pouces de large) de sa maison au Marché aux Chevaux près du chantier des Charpentiers. Michel Diringer est aussi autorisé à remplacer trois marches usées devant sa porte à condition qu’elles aient la même dimension que les anciennes.

Michel Diringer der Zimmerman, huß vff dem Roßmarck. 156. 157. vmb platz vffm Roßmarck. 147.
(f° 147) Mittwoch den 20. Augusti – Roßmarck platz
Michell Diringer Zÿmermann begert Zu 200 stuck bawholtz vff dem Roßmarck Ime platz Zugeben d. Zu Zÿmern, Ist gewilligt w der platz geraumpt.

(f° 156-v) Buwherren Zinstag den 9.ten Septembris
Michell Dyringer der Zÿmerman hat begert An seinem huß vff dem Roßmarck beÿ der Statt Zÿmerhoff gelegen seynen vberhang So Zweyer gaden hoch vnd vornen hingegen dem Allmend vsgemurt desgleich an das holtzwerck die synen* Angenagelt als abe Ein vfgefurte mur vor* die dach Zerrißen* vnd dem fall tr**, Er auch Inwendig wenig blatz hatt vnd dazu d. huß thenn Erkauffe, wid. vff die Altten tr* Zue einer* stockwand Zumachen, Ist nach fürgenommenem Augenschein d. der vßstoß 27 schu lang vnd 2 schu 9 Zoll breit sein befunden, vnd An dißem ort maniglich* onverhinderlich, Im sein begeren Zugelaßen, doch an neben Kopffen dier Zumachen vnd die selbig vß Einer ghonnung*.

(f° 157) Michell Dyringer der Zÿmerman vorgemelt hat Auch begert die dreÿ steinin drit so vor seiner hußthuren vff dem Allmend ligen vnd gantz Zerprochen wid. neu dahin Zulegen, Ist Im bewilligt, doch nit mehr* heruß die Allmend Zubegriffen, doch die Allmend sein vnd pleiben.

1591, Conseillers et XXI (1 R 68)
Michel Düringer porte devant les Conseillers et les Vingt-et-Un la sentence (acte de loge) rendue entre lui et son voisin Laurent Pfeffer rue de l’Evêque. L’assemblée ordonne une nouvelle visite des lieux par les préposés au bâtiment. Michel Dürniger a démoli un mur et un pilier sur son terrain, son voisin Laurent Pfeffer a posé dans son mur correspondant des poutres et des solives et ouvert une fenêtre à l’étage. Michel Düringer devra soit construire un mur qui lui est propre soit s’accorder avec son voisin pour construire un mur commun. La mention « construire dans les anciennes cavités » est biffée, remplacée par « aménager des arcades ».

Michel Düringer contra Lorentz Pfeffern. 407. 416.
(f° 407) XXVIII Augusti – Michel Düringer contra Lorentz Pfeffern
Michel Düringer d. Zimmermann ct. Lorentz Pfeffern vnd wegen eines vff der hütten ergangenen spruchs vbergibt er p. Bittelbrum ein supplôn die ist geleß. darinnen halt er dem spann vnd bitt h. vff den Augenschein Zuordnen, Lorentz Pfeffer p. D. Steffan bitt sich beÿ ergangenem spruch handt Zuhaben, Referirt sich vff die pfleg. Zu S. Marx vnd stelt es des Augenscheins halben Zu m.h. erkandtnus. Erkandt, Bauwh. vnd dreÿ sollen unpartheÿische werckleutt Zu sich ziehen, den Augenschein einnehmen vnd bedenck. w. für bescheid Zugeben. H Schimpff H Herman.

(f° 416-v) IIII Septembris – Michel Düringer contra Lorentz Pfefferen
Baw Herren Laßen Michel Düringers supplôn wider Lorentz Pfefferen darin er sich beschwert ob einen bescheidt so vff dieser hütt Ime geb. word. vnd gebett. den augenschein desweg. einzunehmen, dieser ab heß* vnd darauff referiren syn d. sye Vermög mh. erkandtnuß vnpartheische werckleutt Zu sich gezogen den augenschein vnd sich eines bescheidts wie hernach volgt verglichen vnd vffs papyr bring. Laßen dieses Innhalts des Streitig gebels halben zwischen Michel Turingern des Zimmermanns vnd Lorentz Pfeffer heusern Inn Bischoffs gaß am Rossmarck gelegen Ist Baw herren vnd dreÿer bedencken, Dieweil Michel Turnig. vff seiner seitt ein vffgemaurten pfeÿler, vnd ein vber Zwerche eingezeunte mur am höflein gehabt, die Jetzo abgebroch. dergleichen Lorentz Pfeffer vff seiner seitt Inn der mauren samt durch zeug vnd Pfett alls darinn Lig. Vnd Inn dem obern gemach ein blindt fenster hatt, In der halben mauren, das Michel Turing. vff solche Pfeiler vnd Ingezeunte mur vnd Inn die altte Lecher wider bawen, vnd vff seiner seitt ein gebel mitt bögen vff führen mög. So vil den die maur Im hofflin belangt, geg. der Krebsgasse die abgebroch. vnd Jetzmalen verbawen, Soll Michel Turing vff seiner seitt. ein maur vff führen die Im allein Zugehörig, oder aber dieweil Lorentz Pfeff. ein höltzin stock darauff daran hatt, die maur Inn gemein mitt einander vffbuwen, Des vncostens halben Zu beiden theilen vffgangen soll Jeder theil seiner selbs tragen vnd Leiden.
Erkandt Ist der Herren bedencken mitt diser Verbesseung gevolgt, das die wortt, Vndt Inn die alten Lochen wider bawen, aussgelöscht werden sollen, Vnd zu den wortt: mitt bogen vff führen mög. hien zu setz. dieselbig maur hien fuhro gemein sein Vnd dan Letzlich, Ein maur vff führen, die, darzu setzen, hienführo eigen vnd Ime allein Zugehörig sein soll.

1591, Préposés au bâtiment (VII 1307)

Michel Düringer der Zimmerman contra Lorentz Pfeiffer den Ballier
(f° 132-v) Buwherren donrstag den 2.t Septembris – Michel Düringer der Zimmerman contra Lorentz Pfeiffer den Ballier
(Pièces correspondantes)

Description de la maison

  • 1748 (billet d’estimation traduit) Le rez-de-chaussée comprend le vestibule, un poêle, une cuisine et une chambre, le premier étage deux poêles, une alcôve et une cuisine, le deuxième étage un poêle, une cuisine et deux chambres, le comble est couvert de tuites plates, la cave est voûtée, le tout est estimé avec appartenances et dépendances à la somme de 800 florins.
  • 1759 (billet d’estimation traduit) La maison comprend quatre poêles, trois cuisines, plusieurs chambres, le comble est couvert de tuites plates, la cave est voûtée, le tout est estimé avec appartenances et dépendances à la somme de 700 florins.

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

2° arrondissement ou Canton nord – Rue de l’Evêque

nouveau N° / ancien N° : 10 / 11
veuve Storck
Rez de chaussée en maçonnerie et 2 étages médiocres en bois

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

2° arrondissement ou Canton nord – Rue de l’Ecrevisse

nouveau N° / ancien N° : 13 / 7
porte de derrière du N° 11 rue de l’Evêque
Rez de chaussée en maçonnerie et 2 étages en bois mauvais état
(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 21 f° 136 case 4

Storck Elisabeth et Louise quai St Nicolas N° 69 à Strasbourg
Mathis Jean François, serrurier, rue de l’Evêque n° 11 (1845)

N 480, maison, sol, R. de l’évêque 11
Contenance : 0,81
Revenu total : 54,42 (54 et 0,42)
Folio de provenance :
Folio de destination : Démolie
Année d’entrée :
Année de sortie : 1856
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 16 / 14
fenêtres du 3° et au-dessus :
1856, Augmentations – Mathis Jean François f° 136, N 480, Maison, revenu 145, Reconstruction
Diminutions – Mathis Jean F.ois f° 136, N 480, Maison, revenu 54, Reconstruction, en 1856

N 480, maison
Revenu total : 145,42 (145 et 0,42)
Folio de provenance : Nlle Constr.
Folio de destination :
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 21 / 17
fenêtres du 3° et au-dessus : 7 / 6

Cadastre napoléonien, registre 22 f° 637 case 2

Mathis, Jean François, serrurier
1876 Lohr, Jakob in Strassburg und Ehefr. Barbara geb. Haug in Gg.
(ancien f° 385)

N 480, maison, sol, Rue de Bischheim 10
Contenance : 0,81
Revenu total : 145,42 (145 et 0,42)
Folio de provenance : (136)
Folio de destination : Gb
Ouvertures, portes cochères, charretières :
portes et fenêtres ordinaires : 31
fenêtres du 3° et au-dessus : 7

Cadastre allemand, registre 32 page 547 case 1

Parcelle, section 68, n° 63 – autrefois N 480
Canton : Krebsgasse Hs N° 18 u. Bischheimerhasse N° 10
Désignation : Hf, Whs u. N.G. [N.G. biffé]
Contenance : 1200 – 1500
Revenu :
Remarques : N. W. II. 77 – I. 13. X. 146

(Propriétaire), compte 2849
Lohr, Jakob u. Ehefr.
1929 Lohr Othon, peintre pour 1/3 et copropriétaires
1935 Haudenschild Georges son épouse / sa veuve et cohéritiers
(1835)

1789, Enquête préparatoire à l’Etat des habitants (cote VII 1295)

Canton 3, Rue 77 de l’Eveque

Loc. Groll, Jean Jacques, Manteau bleu – manant
Loc. Gaudrier, Jean Baptiste, Chanteur de St Pierre le jeune
Loc. Schwartz, Marie Madlen, revendeuse – manant

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton III, Rue 77 de Bischofsheim, p. 105

11
Lo. Groll, Jean Jacques, Manteau bleu – Moresse
Lo. Gaudrier, Jean Bapt. Chanteur de St Pierre le jeune
Lo. Schwartz, Marie Madl., revendeuse – Manante

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Bischheimergässchen (Seite 12)

(Haus Nr.) 10
Lohr, Kohlenhänldr. E 0
Lotz, Schneidermstr. 1
Huntzinger, Tagnerin. 2
Trauth, Wwe. 2
Bronner, Gärtner. 3
Doll, Steinhauer. 3
Erstein, Steinhauer. 3
Kupferer, Metzger. 3
Lang, Maurer. 3
Scheydt, Maurer. 3

Krebsgasse (Seite 84)

(Haus Nr.) 18
Lohr, Kohlenhändler.

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 233 MW 646)

Rue de l’Ecrevisse 18 (1879-19)

Le propriétaire Lohr charge en 1879 l’entrepreneur Greiner d’élargir la porte de 65 centimètres. La Ville de Strasbourg demande en 1971 au préfet l’autorisation de démolir la maison à rez-de-chaussée et trois étages en maçonnerie, couverte de tuiles plates.

1914, bureau de placement de l’Association allemande des Techniciens (Deutscher Techniker-Verband)
1929, 1938, Charles Klein (Lino-Rapid)

Sommaire
  • 1879 – L’entrepreneur L. Greiner demande au nom du propriétaire Lohr l’autorisation d’élargir la porte de 65 centimètres selon le croquis en marge. L’agent voyer note que la largeur de la rue est fixée à au moins cinq mètres et qu’il y a un de trottoir.
  • 1887 – Le maire notifie Jacques Lohr, demeurant sur place 18, rue de l’Ecrevisse de faire ravaler la façade
    La veuve Julie Greiner (20, rue du Jeu-des-Enfants) demande l’autorisation de réparer le crépi et de repeindre la façade au 18, rue de l’Ecrevisse – Autorisation – Travaux terminés, juillet 1887.
  • 1895 – Le maire notifie le propriétaire Lohr de se conformer au règlement du 30 novembre 1891 en supprimant les volets qui s’ouvrent à moins de 2,20 mètres de la voie publique (10, rue de Bischheim). – Les deux volets du rez-de-chaussée ont été modifiés mais pas la trappe, mars 1897 – Rappel, 1898 – Travaux terminés, mai 1899
    1900 – Le maire notifie le propriétaire Lohr de se conformer au règlement du 30 novembre 1891 en supprimant les volets qui s’ouvrent à moins de 2,20 mètres de la voie publique (18, rue de l’Ecrevisse). – Les volets du rez-de-chaussée ont été modifiés, octobre 1900.
  • 1905 – Le maire notifie Jacques Lohr, demeurant sur place 10, rue de Bischheim, de faire ravaler la façade – Le maire accorde un an de délai
  • Commission contre les logements insalubres, 10, rue de Bischheim et 18, rue de l’Ecrevisse – 1906, Logement en bon état, le raccordement de la fosse d’aisances est prévu l’été suivant – Le raccordement a été fait, septembre 1906.
    Commission des logements militaires, 1915 – Refaire le sol du vestibule
    1909 – Le locataire Fischer (deuxième étage) se plaint des cabinets de toilette (un seul pour sept ménages). La Police du Bâtiment estime que la plainte n’est pas fondée.
  • 1914 – L’Association allemande des Techniciens (Deutscher Techniker-Verband) demande l’autorisation d’apposer une enseigne émaillée à son bureau de placement 10, rue de Bischheim et une deuxième au restaurant Au prince impérial (Kronprinz) à l’angle de la place Broglie en arguant que le bureau se trouve dans une impasse. – Accord. – Les enseignes sont posées
  • 1926 (décembre) – La Police du Bâtiment constate qu’Albert Lohr a posé sans autorisation une antenne de T.S.F. entre les 13 et 18, rue de l’Ecrevisse – L’antenne qui appartient à M. Siegel (18, rue de l’Ecrevisse) a été autorisée le 25 juin précédent
    1931 – Albert Lohr déclare avoir posé une antenne entre le 10, rue de Bischheim et le grillage qui appartient au Port autonome (dessin, l’antenne passe au-dessus de la Banque de France) – Autorisation
  • 1929 – La Police du Bâtiment constate que Charles Klein (Lino-Rapid) a posé sans autorisation une enseigne perpendiculaire 10, rue de Bischheim – Autorisation
    1938 – La Police du Bâtiment constate que Charles Klein a posé sans autorisation une enseigne – L’enseigne est retirée
  • 1971 – La Ville de Strasbourg demande au préfet l’autorisation de démolir le bâtiment sis 10, rue de Bischheim et 18, rue de l’Ecrevisse, à rez-de-chaussée et trois étages (4 logements, 220 m²) pour motif de rénovation urbaine. Le maire transmet la demande avec avis favorable.
    « L’immeuble 10, rue de Bischheim et 18, rue de l’Ecrevisse forme une seule construction à rez-de-chaussée et 3 étages, en maçonnerie enduite et couverture de tuiles plates. L’ensemble est dans un très mauvais état d’entretien et sans aucun confort. »
    Plan cadastral de situation – Liste des locataires à reloger (veuve Joseph Schneider, M. et Mme Yerri Carter, Marguerite Krumrey, M. et Mme Kœssler) – Rapport (voir ci-dessus) – Photographies

Relevé d’actes

Le charpentier Michel Düringer vend la maison en 1595. Originaire d’Andelsbach près de Pfullendorf sur le lac de Constance, Michel Düringer épouse en 1576 Ursule, fille de Jérôme Eckard, originaire de Kirchheim unter Teck en Wurtemberg.

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. p. 228 n° 2)
1576. Dominica Iubilate. Michel Düringer von Andelspach am bodensee ein Zimmermann vnd Ursula, Jeronÿmus Eckarts von Kirchen an der Eck nachgelaßene tochter. Eingesegnet am Montag nach Cantate den 21. Maÿ (i 119)

Il achète le droit de bourgeoisie deux mois après son mariage
1576, 3° Livre de bourgeoisie (4 R 105) p. 262
Michel Düringer der Zÿmmerman Von Andelspach am bodensee hatt d. burgerrecht kaufft Will Zun Zÿmmerleuthen dienen Actum eodem die [30. Julÿ ao. 1576]

Michel Düringer et Ursule Eckart vendent la maison au charpentier Conrad Kissel et à sa femme Anne Burckhard. En marge, quittance que remettent Elisabeth Düringer et son mari Georg Rapper au notaire Thiébaut Lautenburger en 1604

1595 (22. 9.br.), Chancellerie, vol. 301 (Imbreviaturæ Contractuum) f° 120-v
Kauffbrieff Conrad Kißels des Zimmermanns vber ein hauß am Roßmarck
Erschienen Michel Düring. der Zimmerman vnd Ursula Eckhardtin sein eheliche haußfraw haben (verkaufft)
Conrad Kißel dem Zimmermann vnd Annen Burckhardin seiner ehelich. haußfr. die Zugeg.
ein behausung sampt derselben gerechtigkeit gemeg. alhie am Roßmarck In d. Krebß vnd Bischofs gaßen einseit neben einem hauß d. hab* alhie gehörig and.seit Lorentz Pfeffer dem Ballier vom Zimmerhoff hind. vf die Krebsgaß mit vßgang, Dauon Jherlich Zehen gld. Zu 15 batz. vf St Johannis Baptistæ dem Stifft h. Zuem Jung. St Peter alhier losig mitt 25 guld.zu 15 batz. sonst ledig vnd eig. Vnd darauf alles Recht Vnd bekhandt das dißer Kauff zugang. vnd bescheh. für freÿ ledig vnd aig. vmb Neunthalb hund. gld. St. w. od. nach abzug obgesetzter beschwerdt der iij C für vnd vmb 600 gld.
Confessat
[in margine :] Montag den 31. Julÿ 98 Ist in d. Cantzleÿ erschienen Michael Thüringer der Bruckhmeister vff der Rheinbruckh vnd hatt in gegensein Conrad Kissels vnd Annen seines haußfrawen (…)
[in margine :] Erschienen Elisabeths Terring*. mit beÿstand Georg Rappers Ires ehelichen haußwürts* hatt in gegenwertigkeyt h. Theobald Lauterburg. des Notarÿ Jetzig. Innhabers obgemeld. behausung bekhandt das sie beyde ehegemechd für sich selbs vnd als vogt Hanß during Ihres Brud. von obgemelter Kauffsumma der 600 fl. (…) Actum Donnerstags den 17.9.br. Aô 1604.

Conrad Kissel hypothèque la maison au profit du charpentier Jean Schott et de sa femme Anne Huber. En marge, quittance remise en 1623 au notaire Thiébaut Lautenburger

1597 (19. Aprilis), Chancellerie, vol. 310-II (Imbreviaturæ Contractuum) f° 47
Confessat Hans Schotten des Zimmermanns
Erschienen Conrad Küßel der Zimmermann vnd
hatt In gegenwertigkheit hans Schotten auch deß Zimmermans vnd Anna Huberin seiner haußfr. – schuldig worden 50 pfund
Zum vnderpfand verlegt vnd verschriben die beßerung vff sein bekhenners den 22. 9.br 95. von Michel Düringer erkhaufften behausung gelegen alhie am Roßmarck Inn der Krebs vnd Bischoffsgaß einseit neben einem hauß der frawen werck gehörig anderseit neben hanns Rhiel dem wiltschütz
[in margine :] Erschienen Christoff Heß* als ehevogt *siæ *in hatt in gegensein M Theobald Lautenburgers Notarÿ vnd Burg.s alhie als Inhaber des vnd.pfandts (…) den 5. feb. Aô & 1623.

La veuve de Conrad Kissel propose à la Ville de racheter les outils peu courants de son mari, ce qui lui permettra de régler ses dettes envers la Ville. Les préposés refusent parce que personne ne se servira de ces outils.
1603, Préposés au bâtiment (VII 1318)
(f° 37-v) Sambstag 5.t Martÿ – Conrad Kÿsels W
M michel sagt es habe Conrad Kÿsels Wittwe allerhand grossen werckzeug, wendelbäum zu trägen, die nit Jedermans Kauffs seind vnd da es die Statt bedörffe, müste mans har theur betzalen, were aber diser gar In geringem werck Zu bekhommen, vnd haben beÿ der Inventation die schlosser solchen vmb 14. h. angeschlagen, wolte die wittib denselben vmb 11 h.d. lassen, dadurch könte die Statt Ihres vßstandts auch betzalt werd.
Erkant, weil man nit weiß wan mans kauff, wer es versorgt od. vffhebt, soll mans abschlag. soll M Michel den vsstand dannoch Zubring.

Anne, femme abandonnée depuis quatre [ans] par son mari, et le tuteur de sa fille vendent la maison au fondeur de caractères Martin Hosch

1602 (4. Febr.), Chancellerie, vol. 343 (Registranda Kügler) f° 73-v
Erschienen Fraw Anna Conrad Kissels Zimmermanns burgers alhier eheliche haußfraw, welcher aber Ir nun bitz In die vier lang kein eheliche beÿ Wohnung mehr thut, deßwegen auch auff Ir und.thenig ansuchen von vnsern gnedigen hn Jr Michel Arnold der St. St. Werckmeister vff dem Zimmerhoff Zu einem vogt geordnet word. wie sie sagten, mit beÿstand deßelben
So dann Leonhardt Unfridt Zimmermann, als geschworner vogt Marien bemelter Annen dochter so sie mit gedachtem Conrad Kisseln ehelich erzielet
Haben In gegensein Martin Hoschen Buchstaben gießers burg. alhie (verkaufft)
Hauß vnd Hoffstatt mit allen and.n Iren gebeüwen gelegen In d. St. St. In Bischoffs gassen einseit neben Hans Schwartzen dem Zimmermann, and.seit des wercks unser Fr. Münster behausung stost hind. vff die Krebsgaß vnd hat auch ein vßgang in dieselb. gaß, davon gnd Zuuor Zehen guldin gelts zu xv batz vff Johannis Baptistæ ablösig mit 250 guldin bemelter Werung den Stifthn. Zum Jung. S. Peter, Item Achtzehndhalben guldin gelts St. auch vff Johannis Baptistæ ablößig mit 350 guldin bemelter werung Michel Düringers geweßenen Bruckmeÿsters selig. erben (…), Item Zweÿ pfund Zehn schilling gets vff Wÿhenachten, ablößig mit 50 pfund pfenning Hans Schott dem Zimmermann wan man solch hauptguth begeren würde soll mans nach verkhündung eins vierthetl Jars Zuerlegen schuldig sein, sunst für freÿ ledig eÿgen, der Khauff vber dise vbeschwerd. daran d. Kheuffer gewÿßen u. vber sich genommen zugangen vnd beschehen vmb 125 pfund
Hiebeÿ sindt gegenwärtig gewesen Georg Boch Brotbeck, Stoffel Feürtags Werckmeister vff d. Murhoff, M Wolfart Spangenberg, D Georg Burckhard d. Schneÿd.

Originaire de Bâle, Martin Hosch achète le droit de bourgeoisie le 30 mai 1689
1589, 3° Livre de bourgeoisie (4 R 105) p. 504
Martin Hösch von Basel ein Buchstabengiesser hatt mitt Beÿstandt Anthoni Bertram deß Buchbinders das Burckrecht erkaufft, vnnd will Zu der Steltzen dienen. Actum 30. Maÿ Aô 89.

Il fait baptiser la même année un enfant de sa femme Ursule à Saint-Thomas puis à partir de 1599 des enfants à Saint-Pierre-le-Jeune.
Baptême, Saint-Thomas (luth. f° 118, n° 848)
1589. 16. Decemb. Martin Hosch, der Buchstaben gießer, Ursula – Ursula – Bernhard Jobin der buchfürer, Agnes M. Eliæ Schadæi fraw, vnd Ursula, Wilhelm Waldeck fraw (i 126)
(ensuite 1592, 1594 et 1596)
Baptême, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. p. 58 n° 90)
1599. P. Martin Hosch ein buchstabengiesser, M. Ursula, I. Barbara Margareda, Compat. Martin scheidlin ein Müller, Susanna H Caspar Klein pfarrherr zu fegersheim fraw, Barbara H Conrad Bernhards des buchstabengiessers zu franckfort fraw (i 33)

Ursule Beyer est veuve en 1621.
1621 Chancellerie, vol. 443 (Registranda Meyger) f° 616
Ursula Beÿerin wÿland Martin Hosch des Buchstaben gießers witwe

Martin Hosch et sa femme Ursule Beyer hypothèquent la maison au profit de Sébastien Falckner, bourgeois de Bâle

1603 (vt spâ [xij. Julÿ]), Chancellerie, vol. 346 (Registranda Meyger) f° 255-v
(Inchoat. in proth. fol: 177.) Erschienen Martin Hosch der schrifftgiesser burger Zu Straßburg vnnd Ursula Bäÿerin sein eheliche haußfrauw
haben bekhandt vndt In gegenwertigkheit h. Sebastian Falckner burgers Zu Basell offentlich verÿehen, das sie demselbig. Einer vffrecht & schuldig vnver. sigent 1021 guldin vnd zwölff batz. Jed. guldin v xv batz. für schrifftzeüg
Zum vnderpfand ÿngesetzt vnd verlegt, Ein Behausung mit Allen Ihren gebeu. & geleg. In d. St. St. Inn d. Bischoffs gaß, einseit neben einer behausung vnser frawen werck zustendig, vnd andersit neben hanß Schwartz dem Zimmermann, dauon v lb d gelts Ablosig mit j C lb d dem Stifft Zum Jung. St. Peter vnd dann ij lb x ß d gelts Lösig mit L lb d hannß Schott dem Zimmermann sunst eÿg

Nouvelle hypothèque au profit de Sébastien Falckner dans une obligation passée par les imprimeurs Conrad Scher et sa femme Marthe Steb, Barthelémy Durschel et sa femme Ursule Seitz et Elis Heel

1603 (12. Junÿ), Chancellerie, vol. 346 (Registranda Meyger) f° Scheda [f° 255-v]
Zuwüßen daß Cunradt Scher, vnnd Martha Stebin sein eheliche haußfrauw Bartholomeus Durschwell vnd Ursula Seÿtzin, sein Eheliche haußwüthin, vnd dann Elias Heel, Alle dreÿ Buchtrucker, Burgere zu Straßburg vnd Maria Schorendorfferin sein ehegemahell
Bekhandt vnt Inn gegenwertigkheit herrn Sebastian Falckners, burgers Zu Basell offentlich verÿehen, das sie demselbigen Herren, Einer vffrecht & schuldig vnver. sigent 177 guldin Jeden guldin zu xv batzen gerechnet, Für Schrifftzeüg
Vber solches, Bekhennen Martin Hosch der Schrifftgiesser, burger Zu Straßburg Vnnd Ursula Beÿerin sein eheliche haußfr. vffrecht vnd redlicher Vnuer: Schuldig sein 1021 guldin vnd zwölff batzen, Jeden guldin Zu xv batzen gerechnet Für Schrifftzeüg
Zum vnderpfand ÿngesetzt vnd verlegt, Ein Behausung, mit Allen Iren gebeüwen, begriffen, Weithen, Rechten vnd Zugehörtten, geleg. Inn der Stadt Straßburg, Inn Bischoffs gaßen, einseit nebent einer Behausung, Vnser Frawen Werck Zustendig, vnd Andersit nebent hanß Schwartz dem Zimmermann, Dauon gond Fünff Pfund pfenning gelts Ablosig mit 100 pfund pfenning, dem Stifft Zum Jungen Sant Peter vnd dann 2 Pfundt 10 schilling Pfenning gelts, Lösig mit 50 Pfund pfenning Hanß Schott dem Zimmermann

Comme le porte la quittance citée plus haut, la maison appartient en 1604 au notaire Thiébaut Lautenburger. Originaire de Bâle, il épouse en 1608 Rosine, fille du notaire Valentin Saltzmann

Mariage, cathédrale (luth. p. 214)
1608. M: Theobaldus Lautenberger von Basel vnd Rosina Valentinus Saltzman des notarÿ nachgelaßene dochter (i 111)

Thiébaut Lautenburger achète le droit de bourgeoisie en août 1612
1612, 3° Livre de bourgeoisie (4 R 105) p. 767
Theobaldt Lauttenburg Von Baßel der Notarius Khaufft d. Burgerrecht mit Beÿstandt herrn Johann Rudolph Saltzman d: vnd Michael Deürers deß Eltern Wüll Zu der Mörin dienen. Actum den 4. Augusti 1612.

Thiébaut Lautenburger se remarie en 1617 avec Elisabeth, fille de l’archiviste Laurent Clussrath
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 396 n° 1242) 1617. Dominica 18. Trinitatis. Theobaldus Lauterburg der Notarius vndt Jungfrau Elisabetha herrn Laurentÿ Clußraths, Registratoris der Cantzleÿ alhie Eheliche Tochter (i 410)

Le notaire Thiébaut Lautenburger hypothèque la maison au profit de l’enseignant Martin Sinnitz.

1617 (12. Aprilis), Chancellerie, vol. 427 (Registranda Kügler) f° 110-v
(Inchoat. fol. 95.) Erschienen H. Magister Theobaldt Lutherburger Offener Notarius
Hatt in gegensein des wolgebornen herrn Magister Martin Sÿnnitz Præceptoris Quintæ Classæ Alhieiger vniversitet – schuldig sige 50 Pfund
dafür Vnderpfand sein soll hauß vnd hoffestatt mit Allen Anderen Iren gebeuwen gelegen Inn der St St Inn der Bischoffs gassen vf dem Roßmarck Einseit neben Hannß Schwartzen dem Zimmermann die Ander seiten einer behausung dem werck vnser Frawen Münster Zustendig stost hinden vff die Krebßgaß In welche sie auch ein außgang hat, dauon gend 5 pfund pfenning den Stifftherren Zum Jungen Santt Peter ablösig mit 120 Pfund d mehr 3 pfund 17 schilling 6 Pfenning Georg Reffern dem Zimmermann ablösig mit 87 Pfund 10 schilling pfenning Wÿther 2 pfund 10 schilling Christoph Haasen dem Gantkäufflern wider Keüffig mit 50 pfund pfenning, Sunst ledig vnd eÿgen, Vnd Zu noch mehrer sicherheit So Ist auch Persönlich erschienen Herr Christoph Axt handelsmann Alhie hat sich und seine Erben mit sampt dem haubtschuldner vnverscheidentlich dafür Zum Rechten Bürgen vnd selbst schuldner bitz zu Voller bezahlung ernannt und ÿngesetzt

Thiébaut Lautenburger et Elisabeth Clussrath hypothèquent la maison au profit du tailleur Jacques Weiss

1619 (ut spâ [xxvij Januarÿ]), Chancellerie, vol. 436 (Registranda Meyger) f° 75-v
(Inchoat. in Prot. fol. 50.) Erschienen herr Theobaldus Lauterburg Notarius burger Zu Straßburg vnd Elisabeth Klußrathin sein eheliche haußfr.
haben bekhandt vndt In gegenwärtigkheit Jacob Weiß des schneiders burgers Inn Straßburg – schuldig seigen 100 pfund
Zum vnderpfand eingesetzt vnd verlegt, hauß vnd hoffestatt mit Allen Ihren gebeuwen & gelegen Inn der Statt Straßburg Inn der Bischoffs gaß vff dem Roßmarck einseit neben hannß Schwartz dem Zimmermann, And. seit neben des Wercks Vnser fr. Münster behaußung stoßend, hinden vff die Kreß gaß da sie einen vßgang hatt, dauon gend v lb d gelts ablößig mit j C xxv lb d den Stiffherren Zum Jungen Sant Peter, Weither Ist die behaußung verhafftet vmb Lxxxvij lb s ß Geörg Krepper dem Zimmermann, Mehr vmb L lb d Christoff haasen dem gantmeister, So dann ferner vmb L lb d M: Martino Sinitio præceptori classico sunst eigen

Thiébaut Lautenburger contracte une dette envers Madeleine Sebold, veuve du tailleur Chrétien Murck. Il hypothèque la maison au profit de son garant Christophe Scheurer.

1621 (ut spâ. [xxx. Aprilis]), Chancellerie, vol. 443 (Registranda Meyger) f° 253-v
(Inchoat. in Prot. fol. 176.) Erschienen h. Theobaldus Lauterburg d. Nots. burger Zu Straßburg
hatt bekhandt vndt In gegenwärtigkheit h. Valentini Bilgers Notarÿ burgers Zu Straßburg Als vogt fr. Magdalenen Seboldin wÿland Christmann Murck des schneÿders s. witwe – schuldig seÿe 100 pfund
Deßen zu mehrer & So ist auch erschienen herr Christoph Scheürer burger Zu Straßburg, hat sich für sich & mit sampt Ime bekhenner Zu einem Rechten bürg. Mit: und und selbst schuldner und selbst Zahler Vnver: gesetzt und gemacht
Vber solches hatt obergannt h. Lautterburg für sich & gelopt vnd versprochen ermelt. h. Christoff Scheurer vnd deßen erb. disser bürgschafft Inn Alle weg Zuhalten vnd Zuenthab. deßen zu mehrer sich.ht (…) vnderpfand, hauß vnd hoffstatt mit Allen Ihren geb. & gelg. Inn d. St. St. Inn der Bischoffs gaß vff den Rossmarck, einseit Jacob Schwartz. witwe, And.seit neben einer Behaußung dem Werck Vnser Fr . Münster gehörig, hind. Inn die Krebß gaß stoßend, dauon gnd. b. lb d geldt loß. mit j. C. xxv lb dem Stifft Zu Jung. Snt Peter, Mehr viij gl 3 wh geld loß j C Lxxb gl p. 15 batz. Geörg Kroppen dem zimmermann, Item ij x ß gld loß mit L lb Christoph haas, Item ij lb & ß d gnd loß mit L lb Martin Sinitz p.ceptori Classico, Mehr v lb d gelts loßig mit j C. lb Jacob wÿß* den schneÿd.

Thiébaut Lautenburger renonce à son droit de bourgeoisie le 4 septembre 1623.
1623, Chancellerie, vol. 447-II (Gemein Contract Buch) f° 2
Abscheÿd vnd Urkunden auffgesagten Burger Rechtens
(f° 2-v) vor vns in offenem Sitzendem Rath erschienen ist, Magister Theobald Lutherburger der Notarius hatt für sich vnd Innamen seiner Hauß frawen Elisabetha Weÿlandt Vnser gewesenen burg. vnd Cancelleÿ Registrators Laurentÿ Clußraths mit auch weÿland Maria Füchsin, beeder nunmehr Seelige eheleuth hinderlaßene dochter, d. burgerrecht vnd Pflicht darmit sie vns als burg. vnd burgerin hiebevor verwandt vnd Zugethan gewesen, resignirt vnd auffgesagt (…) – Donnerstags den 4. 7.bris Anno 1623

Thiébaut Lautenburger vend la maison à l’aiguillier Paul Hartschmidt

1623 (4. Augusti), Chancellerie, vol. 447 (Gemein Contract Buch) f° 35-v
Kauffverschreybung Pauli Hardschmidts Nädlers burgers alhie
(Ingrossauit den 17. Maÿ 1625) erschienen Ist vnserer Burger der wolgelerte Magister Theobaldus Lauttenberg der Notarius
vnd In gegenwärtigheÿt auch vnser Burger Pauli Hardschmidts des Nädlers vnd Dorotheæ desselben ehelicher haußfrawen (verkaufft)
Ein Behausung derselb hoffstatt mit allen anderen Iren gebeuwen, begriffen weyten Zugehörden Recht vnd gerechtigketen alhie In vnserer Statt Straßburg ane dem Rossmarckt In der Bischoffs Gassen einseyt neben einer Behausung In der Fabric vnser Frawen Münster gehörig, anderseyt neben Michael Schwartzen deß Zimmermanns wittib vnd erb. hinden auff Krebs Gassen stoßend gelegen, welche behausung in vorgerüerte beede Krebß: vnd Bischoffsgaß ein außgang hat, von welcher Behausung Jarlichs gehend 5 pfund pfenning auff Johannis Baptistæ In hauptgut mit 125 pfund dem Stifft Zum Jungen Sanct Peter, Item Zweÿ pfund 10 schilling auff dem ersten tag Septembris der Samblung zum Thurn, In hauptgut mit 50 pfund pfenning abzulösen, sonst ledig vnd eygen vnd were diser Kauff vber vorgemelter beschwerd. welche der Keuffer vber sich genommen Zugangen vnd beschehen für vnd vmb 1000 pfund pfenning
Minute du même acte, Chancellerie, vol. 451 (Imbreviaturæ Contractuum) f° 167

Fils de l’aiguillier Jean Hartschmidt, Paul Hartschmidt épouse en 1616 Dorothée, fille de l’aiguillier Jean Weinbrecht
Mariage, cathédrale (luth. p. 45)
1616. Dominica 16. den 15. 7.bris Paulus Hartschmidt der Nodler, Hans Hartschmidt des Nodlers sohn vnd Jungfraw Dorothea, Hans Weinbrecht des Nadlers tochter, eingesegnet Zinstag den 24. 7.bris (i 27)

Paul Hartschmidt acquitte un complément de paiement aux héritiers du commissaire priseur Christophe Haas qui était créancier de la maison pour 50 livres (voir l’acte de 1621)

1630 (2. 8.bris), Chambre des Contrats, vol. 468 f° 641-v
Erschienen Paul Hartschmidt der Nadler burg. Zu St.
hatt in gegensein weÿ: Christoff hasen gewesenen Ganthkeüfflers see: alhie nachgelaßen erben, mit namen Lorentz debsen Stattwagner alß Ehevogt Annæ Häsin, Anthoni von Brüelen innamen seiner mit Barbara häsin s: ehelich erzeugter Kindern Vnd dann H Johann Bölers alß befehlhabers H M Johann hasen Diconi Zum Jung.S. Peter vnd Mariæ häsin hanß Kraden deß Schneid.s auch burgers alhie ehelich. haußfr. bekannt daß Er ietzbesagten Erben, v.mög der den 15. Aprilis nechsthin vor den durch die zu den vnuerglichenen Nachtrags geschefften insond.heit deputirte herren ergangenen Erkanntnuß schuldig worden auch gelten soll und wolle 50. gld. a 15. bz.
darfür sein hartschmidts von Theobaldo Lauterburgern dem Noto. erkauffte Behausung,wo wie Zuuor also auch noch ohn novation vnderpfandt sein vnd bleieben soll.

Paul Hartschmidt se remarie en 1636 avec Anne, fille du sacristain Thiébaut Hünerer d’Oberhoffen
Mariage, cathédrale (luth. p. 383)
1636. Doîca XVIII Trin: 16. 8.bris Paulus Hartschmid der Nodler vnd J Anna Thiebold Hunerers des Sugristen zu Oberhoffen n tochter, eingesegnet Montag 24. 8.bris (i 196)

Paul Hartschmidt se remarie en 1652 avec Marguerite, fille du fuselier Matthieu Scheubel. Leur fils Jean naît en 1654.
Mariage, cathédrale (luth. p. 546 n° XXIX)
1652. Eodem [Sonnt. den 6. Junÿ] Paulus Hartschmidt der Nadtler vnndt Hafftenmacher, auch burger alhier, vndt J. Margaretha, weiland Mathæi Scheübels des burgers vnndt Spillentrehers alhie hinderlaßene Eheliche dochter (i 293)
Baptême, cathédrale (luth. p. 476-v) 1654. Zinst. d. 4. febr. Paulus Hardtschmidt, der Nadler v. hafftenmach. Margaretha Scheiblerin – Johannes (i 482)

La maison appartient en partie à son fils Paul Hartschmidt qui épouse en 1653 Marthe, fille du boulanger Frédéric Schaub : contrat de mariage, célébration
1653 (11. 8.br), Chambre des Contrats, vol. 514 f° 514
(Eheberedung) Erschienen Paul Hartschmid der Nadler, alß hochzeiter mit beÿstand Paul Hartschmidts deß Nadlers seines eheleiblich. Vatters, wie auch Valentin Gräffen deß Bürstenbinders seines noch ohnentledigt. Vogts und hannß Friderich Rheinthalers deß Strählmachers an einem,
So dann Jungfr. Martha, weÿl. Friderich Schauben deß Weißbeckh und Burgers Zu Straßburg nunmehr seel. nachgelaßene eheliche dochter alß hochzeiterin mit beÿstand Michael Loosen deß hauptkanns vff der Beckhen zunfftstuben ihres stieff Vatters wie auch Daniel haasen deß Weißbeckh ihres noch ohnentledigt. Vogts, und Johann Vnselts deß Schreiners ihrer Mutter Bruders, am andern theil

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 18)
1653. Dnâ. XIX. Trinit. d. 16. VIII.bris. Paulus Hartschmidt der Jüngere Hafftenmacher, Pauli Hartschmidt, auch Hafftenmachers v. burgers allhie Ehelicher Sohn vnndt Martha, Weilandt Friderich Schaupen des Weißbeckhen v. burgers allhie hinderlaßene Eheliche Tochter. Copulirt Mont. d. 24. VIII.br Zu St Thoman (i 21)
Proclamation, cathédrale (luth. p. 557, N° 13) 1653. Sonnt. 19. Trin. 16. 8.bris. Paulus Hartschmidt der Jüngere Hafftenmacher, Pauli Hartschmidts burgers Nadtlers vnndt hafftenmachers alhie Ehelicher Sohn vnndt J Martha, weilandt Friderich Schauben des burgers Vnndt weißbeckhen alhie hinderlaßene Eheliche dochter. Mont. 24. 8.br St Thomann, Beckenstub, H Stub (i 305)

Marthe Anne, veuve de Paul Hartschmidt, confirme qu’elle continue le métier de son mari
1670, Miroir, Stecknadler undt Hafftenmacher (XI 300) 1670-1696
(f° 2-v) Donnerstag den 29. Decembr: A° 1670.
Marthan Paul Hartschmidts des Jüng. sel. Wittib Vorgestelt, War befragt, ob sie fürkhünfftig beÿ dißem nunmehr und auff gericht. handwerckh Zugethan sein und damit haben undt leg. wolle, illa Erklärt sich gutwillig dißem handwerck Zugethan Zusein und fürter gleich andere handwerckhs geniß dem artickel gemäß sich Zuverhalt. bitt allein notitiam des gantzen artickels. Erkandt soll ihr solches vff begehren von wortt zu wortt vorgeleßen werden.

Les héritiers de Paul Hartschmidt l’aîné cèdent la maison à sa veuve Marguerite

1674 (6. Aug.), Chambre des Contrats, vol. 543 f° 493
Jacob Hartschmidt der bürstenbinder für sich selbsten, Paul Wagner der hafftenmacher alß Vogt Johann Hartschmidts deß ledigen hafftenmachers, und dann Hannß Martin Hailckh der Strählmacher, alß Curator Paul Hartschmidts deß Jüngern gewesenen Hafftenmachers nunmehr seel. nachgelaßener 3. Kinder
in gegensein Margarethæ weÿl. Paul Hartschmidts deß ältern geweßenen Hafftenmachers nunmehr seel. nachgelaßene Wittibin, mit beÿstand Johann Blümle deß Corallenmachers ihres Vogts
Hauß, hoffstatt mit allen deren Gebäwen, begriffen, weithen, Zugehördten, rechten und Gerechtigkeiten alhier in der Bischoffsgaßen an dem Roßmarckh, einseit neben hannß Jacob Raÿsinger dem Zimmermann, anderseit neben weÿl. Caspar Braunen deß Zimmermanns nunmehr seel. nachgelaßenen Erben, hinden uff die Krebßgaß stoßend gelegen, welche behaußung annoch umb 125. lb dem Stifft Jungen St. Peter, Item umb 50. lb der Samblung Zum Thurn Verhafftet, sonsten gegen männiglichen freÿ ledig und eÿgen seÿe (zwo beschwärdte übernohmen) – umb 100. lb

Marguerite, veuve de Paul Hartschmidt, hypothèque la maison qu’elle vient d’acheter au profit de Philippe Jacques Gambs. En marge, quittance remise à son fils Jean en 1680.

1674 (13. 8.br), Chambre des Contrats, vol. 543 f° 597
Margaretha Weÿl. Paul Hartschmidts geweßenen Hafftenmachers nunmehr seel. nachgelaßene Wittib mit beÿstand Johann Blümle des Corallenmachers Ihres Vogts
in gegensein H. Mathæi Schmidts Dahlbergischen Schaffners alß Curatoris Philipp Jacob Gambsen – schuldig seÿe 50. lb
Unterpfand, hauß und hoffstatt mit allen deren Gebäwen und zugehördten alhier am Roßmarckh in der Bischoffsgaßen einseit neben hannß Jacob Raÿsingern dem zimmermann, anderseit neben Weÿl. Caspar Braunen deß Zwar dieselbe insonderheit mit beÿstands seel. Erben hinden uff die Krebs gaß stoßend gelegen
[in margine :] (…) in gegensein Johann Hartschmidts deß Haffetnmachers der debitricis nunmehr seel. nachgelaßenen ehelichen sohns (quittung) Act. 2. Decembr. a° 1680.

Jean Hartschmidt présente son chef d’œuvre en 1680. Il est admis maître le 15 avril. Il devient tributaire le 9 juillet. Il paie tous les frais de son chef d’œuvre bien qu’il demande une réduction.
1680, Miroir, Stecknadler undt Hafftenmacher (XI 300) 1670-1696
(f° 17-v) Dienstags den 15. Aprilis 1680. – Johann Hardtschmidt, der Stecknadler undt Hafftenmacher sein gefertigtes Meisterstück, so Er beÿ herrn Paul Wagner verfertiget, bitt solches Zubesichtigen, und ienach befündung deßen, Ihnen vor einen Ehrlichen mit meister Stecknadler handwerck Zu erkennen, Als Er nun dem Herren obmann angelobt, solches der Ordnung gemeß verfertiget Zuhaben, ist die Schaw vorgenommen, und nach deme solches alles mit fleiß besichtiget, hat sich befunden, daß die arbeit recht sauber und in gutem glantz gefertiget, auch im gewicht Zimlich einschlagend, außer daß die hafften etwas beßer außbreit undt außgeseübert sein sollen, iedoch weilen solches Kein haubtfehler ist, Er für einen Ehrlichen Meister declarirt, auch Ihme glück und heÿl angewünscht worden.

(f° 18-v) Freÿtag den 9.ten Julÿ 1680. – Johann Hardtschmidt, umb daß Er Zu spet Kommen soll daß gebott 2 ß d. beßern.

Johann Hardtschmidt, würdt vorgestellt, die Vier Quartal Gulden die denen Jenigen, so daß Meisterstück Verfertigen Vemög articuls angesertzt, Zuerlegen
Ille enschuldiget sich, daß das stuck ohne das Zimlich gekostet, bitt ermaßung. Erkand, bleibt beÿm Articul, Zalt vf Abschlag 2 fl.

(f° 19) Johann Hardtschmidt, meldet, daß Er sein meisterstück verfertigt, und sich bereits Zünfftig gemacht, bitt dem,nach Ihne für einen ehrlichen meister einzuschreiben, Erkannt Willfahrt.
Johann Hardtschmidt, Hafftenmacher Gesell, ca Hans Georg Schertz, Nehenadler, 17
Friderich Pfotzer ca Johann Hardtschmidt, 24-v

Jean Hartschmidt épouse en 1680 Elisabeth, fille du batelier Jean Henri Fritschmann : contrat de mariage, célébration
1680 (18.4.), Not. Gross (Benoît, 14 not 1)
Eheberedung – zwischen dem Ehrsam und bescheidenen Johann Hardtschmidt dem ledigen Stecknadler hafftenmachern undt burgern allhier als dem Hn hochzeiter an einem
So dann der tugendsamen Jungfrawen Elisabetha deß Ehrenvesten undt vorgeachten herrn Johann Heinrich Fritschmanns Schiffmanns undt Burgers alhier eheleibliche Tochter, als der Jfr Hochzeiterin andern Theils
Welches alles beschehen undt Verhandelt in deß H. Reichß Freÿen Statt Straßburg, Sonntags den 18. Aprilis Anno Christi 1680 [unterzeichnet] Johannes hardtschmidt hochzeiter, Paulus Wagner alß deß hoch Zeiters Vogt, hanß henrich fritschman Als Vatter, hanß Rudold fritschman Als bruder

Mariage, cathédrale (luth. f° 79)
1680. Dom Quasimodo geniti. Zum 2. mahl [Johann Hartschmidt]der Nad[ler -] nachgelaßener S. Jfr. Elisabeth, Hans [-]schmans Schiffmanns v Burgers alhie T. den 6. Maÿ Münster (i 80)

L’aiguillier Jean Hartschmidt hypothèque la maison au profit de la confrérie des maîtres chanteurs

1708 (19.3.), Chambre des Contrats, vol. 581 f° 222-v
Joh: Hartschmid Nadler
in gegensein Joh: Philipp Heÿlig alß obermeÿsters und Michel Bößwilwaldt Re*chenmeÿsters beÿ E.E. Geselschafft de Meÿstersänger – schuldig seÿen 50 pfund
unterpfand, seine behaußung allhier in der Bischoffsgass, einseit neben Joh: Georg Schöttel, anderseit neben Joh: frid: Hamp Paßm: hinten auf die Krebsgss stoßend

Les contrôleurs de la tribu des Tanneurs font grief à Jean Hartschmidt de vendre des courroies de fixation. Comme sa mère fait de même depuis plus de cinquante ans sans que personne n’y ait vu d’objection, il est exempté d’amende mais doit cesser de contrevenir au règlement.
1708, Protocole de la tribu des Tanneurs (XI 358)
(f° 32-v) Dienstag den 12. Junÿ Anno 1708 – Johannes Hardtschmidt der Nadler vnd burger allhier ist beclagt daß er Wider ordnung mit Kniehriehmen handele.deßen haußfrau, weilen er unpäßlich erscheint sagt Könne nicht laugnen das solches beschehen, vermeine nicht daß es verbotten seÿe, angesehen dero Schwieger Mutter schon vor 50. vnd mehr Jahren dergleich. gethan hätte, wäre Ihro niemahlen deßhalben etwas in weg gelegt oder inhibiret worden. Erkandt Wird vor dißmahl die straff nachgelaß. Becklagtem aber beÿ 2. ln d verbotten sich künfftig des verkauffs angeregter Kniehriehmen Zu enthalten.

Jean Hartschmidt et Elisabeth Fritschmann hypothèquent la maison au profit de Jean Jacques Feigler

1713 (17.6.), Chambre des Contrats, vol. 586 n° 359-v
Joh: hartschmidt sen: nadler und Elisabetha geb. fritschmännin beÿständlich Georg Fr. scheiners und Joh: Daniel Dinckels paßm:
in gegensein H. Philipp Blümel rubinschneiders alß vogts Joh: Jacob feiglers – schuldig seÿen 100 pfund
unterpfand, seine behaußung c. appert: auf dem Rossmarckt in der Bischofsgass, einseit neben Joh: Schöttel anderseit neben H. Reineri hinten auf die Krebsgass

Jean Hartschmidt et Elisabeth Fritschmann meurent à un mois d’intervalle en 1720 en délaissant cinq enfants. L’actif de la succession s’élève à 382 livres, le passif à 69 livres.

1720 (3.8.), Not. Pantrion (Jacques Christophe, 40 Not 43)
Inventarium und Beschreibung aller Haab und Nahrung, so weÿl. d. Ehrenhaffte u. vorachtbahre Herr Johann Hartschmid geweßener Nadler u. die Ehren und tugendsahme Frau Anna Elisabetha gebohrne Fritschmännin, beede Eheleuthe u. burgere zu Straßburg welche bald nach einander u. Zwar Er der maritus Donnerstags den 13. Junÿ Sie die Ehefrau aber Freÿtags den 26.ten Julÿ Jüngsthin Zeitlichen Todes verblichen verlaßen, auf freundliches ansuchen Erfordern und begehren der in gott Ruhend. Eheleuthe seel. hinterlaßener Söhn, döcht. vnd resp. Enckel, wie auch dero Ehe: u. Geschworner vögte, wie solche ane folgenden folio benambßet inventirt (…) Actum Straßburg, Montags d. 5.ten Aug. Anno 1720.
Die abgeleibte beede Eheleuth seel: haben ab intestato Zu Erben verlaßen wie volgt. 1. Herrn Johann Hartschmid Nadlern u. Burgern alhier vor sich selbsten, 2. Weÿl. Fr. Annæ Margarethæ Schmidin gebohrner Hartschmidin, mit Mr Benjamin Schmid. Nadlers burger Zu Cron Weißenburg ehelich erzeügten hinterlaßenen Sohn, Nahmens Christian Schmiden, deßen Geschworner vogt d. Ehrenhafft H Johannes Bratfisch gleichfalls Nadler und burger alhier, welcher benebens dem Vatter Obgemelt dießer Inventar beÿgewohnt, Weilen aber dießer Enckel ohnverburgert als hat der ordnungs gemäß der Wohl Edel Vest und Wohlgelehrte auch weiße Herr Joh: Caspar Mühlberg. Wohlverordneten Schaffner d. Schenckbecherisch. Stifftung u. E. E. Kl. raths beÿsitzer alß auß wohlermelts Rathß Mittel hierzu insonderheit verordneter Deputatus dem Geschäfft assistirt, 3. frau Annam Elisabetham Christin gebohrne Hartschmidi des Ehrenhafften Johann Martin Christen, Zundelmachers u. burgers allhier Ehewürthin mit beÿstand erstgemelts ihres Ehevogts 4. Frau Susannam Salome Wagnerin gebohrne Hartschmidin des Ehren: u. vorachtbahr Johann Wagners Silberarbeiters u. burgers alhier Eheliebstin mit assistentz deßelben Vnd dann 5. Johann Philipp Hartschmid, noch Ledigen Nadlern so Majorennis vnd ohnbevögtigt mit beÿstand des Ehren u. vorachtbahrn H. Joh: Daniel Kuglers hohlträhers u. burg. alhier seines vettern und hierzu inspecie erbettenen assistenten, Und also alle 5. d. in gitt Ruhend. beed. Eheleuth mit einander Ehelich erzeugte Söhn, döchter u. Enckel u.. ab intestato Zu gleichen theilen verlaßene Erben.
Bericht Wegen eingangs gemelter beeder Eheleuthe mit einander auffgerichteten Codicills. Deßwegen ist Zu wißen daß hievorgenante beede Eheleuthe den 3. 8.bris Anno 1695. vor mir Notario ein Codicill vnd letsten willen mit einander auffgerichtet, vnd darinnen reciproce dem letztlebednen den usum fructum generalem vel omnium bonorum verschafft (…)
Copia Nach Disposition – Resolutio vnd Erklärung sambt inserirten vergleich der sambtlichen Hartschmidischen Erben über hievorgeschriebener Nach Disposition (…)

In einer alhie Zu Straßburg in der Bischoffs Gaß gelegenen und in dieße Verlaßenschafft gehöriger behaußung ist befunden worden wie volgt
Hültzenwerck. Vff der Obern Bühn, In der Soldat. Cammer, In der Magd Cammer, In der Cammer A, In der Wohnstub, In der Stub Cammer
Eigenthumb ane einer behaußung. It. ein hauß und hoffstatt mit allen dern Gebäuen, begriffen, weit. Recht. Zugehörd. v. gerechtigkeiten geleg. alhier Zu Straßburg in der Bischoffs Gaßen ane dem Roßmarck, einseit neben H. Frantz Reineri E. E. groß. Raths alt. beÿsitzern, anderseit neben Johann Schötterlin dem Leinenweb. hinten auff die Krebs Gaß stoßend. Davon geh. Jährlichen auff Joh. Baptistæ 5. lb d. Zinß dem Stifft Jung. St. Peter alhier ablösig in Capital mit 125. lb. d, Item 2. lb d Zinß dem Corpore Pensionum Jahrs auff d. 1. Septembris ablößig in Capital mit 50. lb. Item 4. lb d Zinß Jahrs auff den 1. Maÿ Johann Elles dem träher alß Vogten Joh: Jacob Feiglern Lößig in Capital mit 100. lb d. Item 2. lb d gelts E. Löbl. Gesellschafft d. Meistersänger alhier in Capital ablösig mit 50. lb, Sonsten Ledig und eigen durch d. Statt Straßb. geschworne Werckmeistere vermög überschickt. u. beÿ mein des Notarÿ Concept befindlich. den 2.ten August 1720. datirten schrifftlich. Scheins üb. vorstehende beschwerd. annoch æstimirt per 275. lb. Über hievorgeschribene behaußung bes. i. teutsch Perg. Kbrieff in d. St. Straßb. Cancelleÿ Contract stub. anhandenem Insiegel verwahret, datirt d. 6. Augusti A° 1674.
Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. haußraths 76, Sa. Werckzeugs Zum hafftenmacher u. Nadler Handwerck gehörig 3, Sa. Wahren Zum hafftenmacher u. Nadler Kram gehörig 10, Sa. Silbers 4, Sa. Guldener ring 13, Sa. Eigenthums ane Einer behaußung 275, Summa summarum 382 lb – Schulden 69 lb – Nach solchem abzug 313 lb – Beschluß summa, Conclusio finalis Inventarÿ 282 lb
Copia Nach Disposition – Persönlich erschienen der Ehrenhafft und Vorachtbahre Herr Johann Hartschmidt Nadler und Hafftenmacher alhier und mit und neben Ihme die Ehren und tugendsame Fraw Anna Elisabetha, Gebohrne Fritschmännin, beede Eheleuthe und burgere Zu Straßburg, Von den Gnaden Gottes Gesundter Gehend und stehender Leiber und guthen Richtigen Verstandts (…) Jacob Christoph Pantrion, Notarius requisitus

Jean Wagner et Susanne Salomé Hartschmidt hypothèquent leur part de maison au profit de Jean Hartschmidt

1720 (11.10.), Chambre des Contrats, vol. 594 f° 478-v
Johann Wagner der Tabacbereiter und Susanna Salome geb. Hartschmidtin mit beÿstand Johann Philipp Hartschmidts deß Nadlers ihres leiblichen bruders und Johann Daniel Schwebels auch Tabacbereiters ihres vettern
in gegensein Johannes Hartschmidts Nadlers – schuldig seÿen 25 pfund
unterpfand, hauß cum appertinentÿs in der Bischoffs gaß ahm Roßmarckt einseit neben H. rathh. Reiner anderseit neben Johann Schöttel leinenweber hinten auff einen außgang in der Krebs gaß habend

Anne Elisabeth Hartschmidt femme du fabricant de mèches Jean Martin Christen, Susanne Salomé Hartschmidt femme de Jean Wagner et Jean Philippe Hartschmidt vendent leurs part (c’est-à-dire trois cinquièmes) de la maison à leur frère aiguillier Jean Hartschmidt

1721 (28.1.), Chambre des Contrats, vol. 595 f° 58
(375) Anna Elisabetha geb. Harttschmidin beÿständlich ihres Ehemanns Johann Martin Christen Zundelmachers und Susanna Salome geb. Harttschmidin mit beÿstand Johann Wagners Tabackbereiters ihres Mariti und Johann Philipp Harttschmid Nadler
in gegensein ihres leiblichen bruders Johann Harttschmidts Nadlers
dreÿ fünffte theil vor ohnvertheilt ahne einer behausung und hofstatt in der Bischoffs: gaß, einseit neben Hn Reineri Exsenatore anderseit neben Johann Schöttel Leinenweber hinten auff die Krebsgaß gelegen, woran ein fünffte theil ihme dem käuffer selbsten, der übige fünffte theil aber seiner Schwester Sohn Christian Schmidt so minorennis gehörig ist – um 225 pfund capital verhafftet pro rata übernohmen, und 375 pfund

Le tuteur du fils d’Anne Marguerite Hartschmidt femme de Benjamin Schmidt hypothèque le cinquième de la maison au profit de Jean Hartschmidt

1721 (28.1.), Chambre des Contrats, vol. 595 f° 60
Johann Brattfisch Nadler als Vogt weÿl. Anna Margaretha Hartschmidin jüngsten Kindts Christian Schmidts
in gegensein Johann Hartschmidt Nagelschmidts – schuldig seÿe 30 pfund
unterpfand, Einen 5.ten theil ahne einer behausung allhier in der Bischoffs: gaß, anderseit neben H. Reineri Exsen. anderseit neben Schöttel hinten auff die Krebs: gaß

Le même vend la part de maison à Jean Hartschmidt qui devient ainsi propriétaire de la maison entière

1721 (27.5.), Chambre des Contrats, vol. 595 f° 250
(125) Johann Brattfisch Nadler als vogt weÿl. Annæ Margarethæ Schmidtin geb. Harttschmidtin seelig hinterlaßenen jüngsten Kindts Christian Schmidts
in gegensein Johann Harttschmidts auch Nadlers
den seinem Curandi zugehörigen 5.ten antheil ahne einer behausung und hoffstatt mit allen deßen zugehörden, rechten und gerechtigkeiten in der Bischoffs: gaß, einseit neben Hn Reineri Exsenatore anderseit neben Johann Schöttel Leinenweber hinten auff die Krebs: gaß gelegen, davon die über vier 5.te 5 theil dem käuffer selbsten eigenthümlich zugehören – die gantze behausung um 125, 50 und 50 verhafftet, d. 5.te theil 30 pfund, geschehen um 50 pfund

Jean Hartschmidt s’adresse aux Quinze pour pouvoir faire son chef d’œuvre sans présenter aussi les aiguiiles de compagnon, ce qu’il a déjà fait à Kœnigsberg lors de son tour de compagnon qui a duré sept ans. Les Quinze accordent la dispense moyennant deux livres. A la demande de plusieurs maîtres et compagnons, la dispense est accordée à titre gratuit puisqu’aucun texte ne peut obliger le pétitionnaire à présenter les aiguilles. Les Quinze délivrent une expédition de leur jugement.
1708, Protocole des Quinze (2 R 112), 1709, Protocole des Quinze (2 R 113)
(f° 33) Sambstags den 4. Februarÿ – Kun. nôe Johann Hartschmids junioris deß ledigen nadlers gtra. E. E. Meisterschafft der Nadler Obermeister, weilen principalis das Meisterstück Zumachen gesinnet, aber auch die sogenandte Gesellen nadlen machen soll, darüber doch kein Articul vorhanden, alß bittet vnderth. ihme derselben Zuerlaßen vndt Zum Meisterstück Zu admittiren. Saltzm. zu mherren bericht buttet Deputationem vnd s. Erk. ahne die Obere handwercks herren gewiesen.

(f° 39-v) Freÿtags den 10.ten Februarÿ 1708. – Johann Hartschmid Ca. E. E. Meisterschafft der Nadler
Iidem [Obere handwercks herren] laßen durch herrn Secretarium Friden referiren, daß Johann Hartschmid der jüngere der ledige Nadler geklagt, daß die Meisterschafft der Nadler ihne dahin anhalten wollen, daß beÿ verfertigung deß Meisterstücks, auch die sogenandte gesellen nadlen machen solte, anbeÿ vmb Deputation gebetten. alß mann ihne ferner gehört, habe Er beditten, daß Er Zu Königsberg Zum gesellen gemacht worden were so ihne 24. Rth. gekostet, vnd Er ahne statt der gesellen nadler Einen dahler geben müßen, vnd wann Er anjetzo allhier die geselln nadlen machen müßte, Er selbsten dadurch seinen geselln standt verwerffen, 2. Er eines Meisters sohn were vnd 7 jahr gewandert hette, 3. es nur auff eine debauche angesehen were. Noîe der Meisterschafft seÿe Frantz Georg Schertz und Heinrich Stöber erschienen, die hetten gemeldet, daß so lang geener ein gesell bleibe, Sie ihne für einen Gesellen hielten, wann Er aber Meister werden wolte, Er machen müßte, was Sie auch gemacht hetten 2. Zu Königsberg die gesellen nachen allzeit gemacht worden weren welche in 3000 gemeinen langen nadlen bestünden 3. Meister Hartschmid des Klägers Vatter vnd Meister Pfitzer diese nadlen Zwar nicht gemacht, aber schon alte Leuth gewesen weren vnd Sie die dispensation beÿ MGhh. dießem orth erhalten hetten, auff befragen ob Ein articull vorhanden, Sie mit nein geantwortet, jedoch behaupten wollen, daß es Handwerck brauch were, von welcher sach man man beÿ der ersten Conferenz geredt, vnd denen* H darvor gehalten daß beÿ Klägern Zwar dispensirt, jedoch derselbe Zu erlegen 2. lb d pro dispensationem gehalten werden könte, nach den mann aber nachegehends von 5. Meistern vnd 8 Gesellen schrifftlich vernohmen, daß Kläger Zu verfertigung der so genandten gesellen nadlen nicht wohl angehalten werden Könte, so were man der meinung daß ihme die dispensation gratis gedeÿen könte. Erk. bedacht beliebt.

1709, Protocole des Quinze (2 R 113)
(f° 44) Sambstags den 2. Martÿ 1709 – K. noîe Joh. Hartschmids jun. des Nadlers und burgers alhie, der bittet underth. umb gn. communication des ohnlängsten in Causâ ejus C. E. E. Meisterschafft der Nadler ergangenen Bescheidt. Erk. willfahrt.

(f° 45-v) Freÿtags den 8. Martÿ 1709 – Johann Hartschmids Ca. die Nadler
In Sachen Johann Harttschmids jun. des ledig. Nadlers Klägern an einem, entgegen vnd wid. E. E. Meisterschafft der Nadler alhie, beklagten am andern theil, Ist pt° verfertigung des Meisterstücks undt in specie der sogenanten Gesellen nadlen Erkandt, wird beÿ Klägern erheblichen Ursachen halben Gratis dispensirt, mithin Er von verfertigung erstged. Gesellen Nadlen, gäntzlichen befreÿt.
Die genehmhaltung vorstehender Bescheidt Zu Mghherren stellendt. Erkandt, sollen alle dreÿ abgeslesene bescheidt auff solche weiß expedirt vndt den Parthen Zugestellt werd.

Jean Hartschmidt épouse en 1708 Marie Salomé Fischer, fille du relieur Jean Michel Fischer : contrat de mariage, célébration
1708 (19.10.), Not. Lang (Jean Henri l’aîné, 27 Not 52) n° 264
Verglichene Heüraths Puncten Zwischen Johann Hartschmidt Ledigen Nadler, Herrn Johann Hartschmidts deß ältern, Nadlers vnd burgers Alhier Ehelichem Sohn, Als hochzeitern an einem
So dann der Ehren: und Tugendreichen Jungfr. Mariæ Salome, Gebohrner Fischerin, weÿl. Meister Hannß Michael Fischers, Geweßenen Buchbinders und Büttels beÿ E.E. Weinsticher Zunfft nunmehr seel. hinderlaßener Ehelichen dochter als der hochzeiterin, Am Andern theil
Actum Straßburg in fernerer præsenz H. Johann Hartschmidts deß ältern als des Hochzeiters Vattern obgedacht, vnd herrn Johann Georg Fritschmanns Schreiners seines Vettern, auff sein deß Bräutigambs So dann Auff der Jungfr. Hochzeiterin seithen Herrn Friderich Benners Bedienten beÿ Alhiesiger Stub vnd herrn Johann Grohbergers halbleinenwebers derselben Curatoris, Montags den 29. Octobris A° 1708. [unterzeichnet] Johannes Hardtschmidt, Mari salomi fischerin als hochzeierin

Mariage, cathédrale (luth. f° 197-v, n° 881)
1708. Mitwoch den 21.t Seind nach 2.mahl. Proclamation ehl. copulirt worden Johannes Hartschmid der Ledige Nadler Johann Hartschmid b. und Nalders ehel. Sohn, und Fr. Maria Salome weÿland Joh: Michael Fischers gew. b. vnd buchbinders hinterl. ehl. tochter [unterzeichnet] Johannes hardtschmidt als hoch Zeiter, Mara salome fischerin als hoch zeitterin (i 197)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans la maison qui appartient aux parents de l’épouse rue des Charpentiers. Les apports du mari s’élèvent à 115 livres, ceux de la femme à 127 livres.
1708 (27.Xbris), Not. Lang (Jean Henri l’aîné, 27 Not 31) n° 35
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab und Nahrung, so der Ehrenhaffte Johannes Hartschmitt der Jüngere Nadler, und die Ehren: und Tugendsahme fraw Maria Salome Hartschmidin, Gebohrne Fischerin beede Eheleuth und burgere Allhier zu Straßburg einander für unverändert in den Ehestand Zugebracht, welche Nahrungen der Ursach halben, damit mann sich künfftiger Zeit der in ihrer auffgerichteten Eheberedung verglichenen Ergäntzung wegen darnach Zu reguliren haben möchen vorgenommen, ersucht und inventirt
Actum Straßburg in fernerer præsenz herrn Johann Hartschmidts deß ältern Nadlers als deß Ehemanns Geliebten Vattern vnd frawen Catharinä Bennerin der Frawen Gebleibten Mutter, wie auch H Johann Grohbergers, Leinenwebers, derselben geschworne Vogts Donnerstags den 27. Xbris A° 1708.

Nota. Die Zwischen beÿde Eheleuthen auffgerichtete Eheberedung ist den 29.ten 8.bris A° 1708. vor mir Notario verschrieben Zubefinden.
In einer alhier Zu Straßburg ane der Zimmerleuth Gaß gelegener der Frawen geliebten Eltern Zuständiger Behausung befunden worden wie folgt.
Wÿdumb Welchen Fraw Catharina Bennerin der Frawen Geliebte Mutter von Weÿl. Herrn Hannß Michael Fischern dero Estern haußwürth seel. ad dies vitæ Zugenießen hat, davon das Eigenthumb der Frawen Verfangen
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Deß Ehemanns unveränderte Nahr. Sa. Kleÿd. vnd eißen Gezeugs 59, Sa. der Wahren und gemachter arbeit und Werckzeugs Zum Nadler handwerck gehörig 110, Sa. Silbergeschmeids 5, Sa. baarschafft 8, Summa summarum 183 lb – Schulden 68 lb, des Ehemanns restirende unveränderte Nahrung 115 lb
Der Ehefrawen unverändert Vermög. Sa. haußraths 112, Sa. Silbergeschmeids 14, Sa. Guldener Ring 10, Sa. Baarschafft 40, Summa summarum 177 lb

Jean Hartschmidt et Marie Salomé Fischer hypothèquent la maison au profit de François Jacques Eggs, receveur à Saint-Pierre-le-Jeune

1725 (11.1.), Chambre des Contrats, vol. 599 f° 5-v
Johannes Harttschmidt der Nadtler und Maria Salome geb. Fischerin beÿständlich ihrer Schwester Sohns Johann Reinbold Emmerich Philosophiæ Studjosi und Johann Nicolauß Weber Knopffmacher
in gegensein H. Frantz Jacob Eggs Schaffners des Stiffts zum Jungen St Peter von deßelben Scholastico vermög einer unter den 9. hujus ertheilten procuration – schuldig seÿen 400 pfund
unterpfand, Eine Behausung zweÿ höfflein Stallung und hoffstatt mit allen derselben gebäuden, begriffen, weithen, Zugehörden, Rechten und gerechtigkeiten ahm Staden im Rechengäßel, einseit neben der hattischen wittib anderseit neben hieronymus hatt den Biersieder zum Vogelgesang hinten auff erstgedachte hattische wittib gärttlein
Ferner Eine Behausung cum appertinentÿs ahm Roßmarckt in der Bischoffs: gaß einseit neben H. Rathh. Reineri, anderseit neben den Schöttelischen erben hinten auff die Krebsgaß und einen außgang in dießelbe habend gelegen

Quittance de l’obligation ci-dessus
1732 (22.3.), Chambre des Contrats, vol. 606 f° 143
H. Frantz Jacob Eggs Schaffner des Collegiat Stiffts zum Jungen St Peter
Johannes Harttschmidt des nadlers
demach wohlged. Stifft zum Jungen St Peter auff sein Harttschmidt eigenthümlich allhier am Roßmarckt in der Bischoffsgaß einseit neben H. Rathh. Johann Frantz Reineri anderseit neben Schöttel dem Leinenweber hinten auff der Krebs: gaß stoßend und einen außgang in dieselbe habend, gelegenen behausung, 125 pfund (quittirt)

Marie Salomé Fischer meurt en 1748 en délaissant neuf enfants. L’inventaire est dressé sur les quais près du Pont du Corbeau dans la maison à l’Hommelet rouge. Les experts estiment la maison rue de Bischheim à la somme de 400 livres. La masse propre au veuf est de 155 livres, celle des héritiers de 286 livres. L’actif de la communauté s’élève à 4 499 livres, le passif à 1 059 livres

1748 (9.10.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 55) n° 1418
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen haab und Nahrung, liegender und Fahrender, Verändert und unveränderter, Keinerleÿ davon außgenommen, so Weÿland die Viel Ehren und tugendsahme Frau Maria Salome Hartschmidtin gebohrne Fischerin des Ehren und Vorgeachten Herrn Johannes Hartschmidt Nadlers und burgers allhier Zu Straßburg geweßene Ehefrau nunmehr seel. nach ihrem den 31. Julii dieses fortlauffenden 1748.sten Jahrs aus dießer welt genommenen tödlichen hintritt Zeitlichen verlaße, welche Verlaßenschafft auf freundl. Ansuchen Erfordern und Begehren sowohl des herrn Wittibers Selbsten, als de hinterlaßenen mit Ihme dem herrn Wittiber ehelich erzeugter Neun Kindere, alle nach dießem Titulo Inventandi benambst ihren herrn Eh und geschwornen Vogts, ordentl. benambstern fleißig Inventirt (…) Actum in der Königlichen Statt Straßburg den 5.ten Octobris Anni 1748.
Die abgeleibte Seelig hat ab intestato Zu ihren rechtmäsigen Erben Verlaßen wie folgt. 1. die Ehren und tugendsame Frau Mariam Salome Tießin gebohrne Hartschmidtin, herrn Johann Ernst Friderich Tieß, Informatoris und burgers allhier Zu Straßburg Eheliebste welche nebst demselben dem Geschäfft persönlich abgewartet in den Ersten Neunten Stammtheil, 2. den Ehren vest und vorachtbaren herrn Johann Friderich Hartschmidt, handelsmann und ebenmäßig allhiesigen burger, so præsens war, in den Zweÿten Neunten Stammtheil, 3. den Ehren und vorgeachten Herrn Johann Heinrich Hartschmidt Schwerdtfeger und burger allhier, welcher dem geschäfft ebenfalls in person beÿwohnete, in den dritten Neunten Stammtheil, 4. Herrn Johann Jacob Hartschmidt den leedigen haußknecht und Koch Zu Franckfort in diensten stehend in den vierten Neunten Stammtheil, 6. Herrn Johannes Hartschmidt den leedigen Nadler vnd burger allhier, welcher gleichfalls in eigener Person der Inventation gegenwärtig war, in den fünfften Neunten Stammtheil, 6. die Ehren und tugendbegabte Frai Mariam Elisabetham Metzin gebohrne Hartschmidtin, H Johann Erhard Metz des weißbecken und allhiesigen burgers Ehefrau welche unter dießen authoritæt beÿ deù geschäfft erschienen in den Sechten Neunten Stammtheil, 7. 8. 9. H. Johann Christoph, Studiosus Philosophiæ, Johann Gottfried und Jungfrau Catharinam Margaretham die Hartschmidte, Welche dreÿ bevögtiget mit H Johann Michael Weber Knöpffmachern und burger, dahier, welcher Seiner Curanden Interese hiebeÿ observiret, in die dreÿ letzte Neunten Stammtheil Also alle Neun der verstorbenen Seel. mit eingangs gemeldten ihrem hinterbliebenen H Wittiber ehel. erzeugte und hinterlassene Kinder, auch Zugleichen Portionen und Antheilen Erben
Publicatio codicilli

In einer allhier Zu Straßburg dem Rechengäßlein ane dem Stadten beÿ dem Rothen Männel gelegener und eigenthümlich hiehero gehöriger behausung Sich befunden wie volgt
Ane Höltzen und Schreinwerck. Auff der Obersten Bühn, Kammer Lit. A., Kämmerlein N° B, In dem Obern haußöhren, Kammer Lit. C. Im obern Stübel, In der Nebens Kammer, In H. Studiosi Stübel, In dem Haußöhren vor der Wohnstub, In dem Kämmerlein neben der Kuchen, In der Wohn Stub, In der Wohn Stub Kammer, In der Küchen
(f° 19-v) Eigenthum ane Häußern, Laden vnd einem Garten. (W.) Erstl. ein fünffte theil vor ohnvertheilt, wovon die übrige vier fünffte theil sich unter fol. (-) beÿ der theilbaren Verlaßenschafft sich beschrieben befinden, von vnd ane einem hauß und hoffstatt samt Ihren ubrigen Zugehörden und Gerechtigkeiten allhier Zu Straßburg ane der Bischofs gaß eins. neben Johann Georg Mader, anders. neben H. Rathh. Reineri hinterlassener wittib und hinten auf die Krebsgaß stoßend, gelegen, so freÿ leedig u. Eigen angeschlagen pro 400 lb. Macht daran der dißortig. 5.te theil 80. lb. Hierüber und Zwahr vber dreÿ fünffte theil redet ein ane die bedittenem Orth errichteten teutscher perg. Kauffbrieff, de dato 28. Januarÿ 1721. Ebenfalls mit dero anhangendem Innsiegel versehen den vierden fünfften theil habe mann von Christian Schmid, deß H. Wittibers Schwester Sohn käuflich ane sich gebracht, war über oballeg. Kbrieff vorhanden, auch per an* redet v ist datirt den 27 Maÿ 1721
(T.) Nemblichen Vier fünffte theil vor ohnvertheilt daran der ubrige vier fünffte theil oben fol. (-) dem Wittiber Zu geschriben von vnd ane der allda specificirter behausung ane der Bischofs gaß allhier gelegen treffen ane 400 lb an 320. lb Wie solche 4. theil aquirirt worden, kan auß dem oben fol. (-) allegirten Kbrief ersehen werd.
(T.) Item eine behaußung ane dem Stadten beÿ dem Rothen Männel im Rechengäßlein (…)
(T.) Item ein lädel auff der Schindbruck (…)
(T.) Item ein allh. auf der Schindbruck gelegenes Gädlein (…)
(T.) Item ein Gädlein allhier beÿ dem Spahnbett (…)
(T.) Item ein Gartenhäußlein vor dem allhiesigen Metzger thor ane der Rheinstraß (…)
(E.) Item ein lädlein allhier auff dem Prediger Kirchhoff (…)
Ergäntzung des Wittibers ermanglenden unveränderten guth, Nach anleitung Inventarÿ illatorum de 1708.
Norma et Series rubricarum hujus Inventarÿ Copia der Eheberedung, Copia Codicilli reciproci
Des Wittibers eÿgenthümblich Vermoegen. Sa. antheils ane eine behausung 80, Sa. der Ergäntzung (186, abzug 69, Remanet) 116, Summa summarum 196 lb – Schulden 41, Nach deren Abzug 155 lb
Solchemnach Wird auch die beschreibung der Kinder vnd Erben anerstorbenen Mütterlichen guths, Sa. Kleidung vnd weißen gezeugs 31, Sa. Eigenthums ane einem Lädel 75, Sa. Schulden 35, Sa. der Ergäntzung (254, abgang 110, restirt) 144, Summa summarum 286 lb
Endlichen wird auch die gemein verändert und theilbare Verlaßenschafft beschrieben, Sa. hausraths 157 lb, Sa. Waaren und Werckzeugs zum Nadler handwerck gehörig 731 lb, Sa. Wein und leeren Vaß 229, Sa. Silbers und dergleichen Geschmeids 79 lb, Sa. der baarschafft 76 lb, Sa. pfenningzinß hauptguths 500, Sa. Eigenth. ane häußern laden und einem garten 1361 lb, Sa. Schulden 1352 lb, Summa summarum 4499 lb – Schulden 1059 lb, Nach deren abzug 3439 lb – Conclusio finalis 3881 lb
– Abschatzung Vom 16.ten 7.bris 1748. Auff begehren deß Vorachtbaren herrn Johannes Hartschmidts deß handelßmanns und burgers allhier ist eine behaußung allhier in der Statt Straßburg an dem Schiffleuthstatten im Regengäßlein (…)
Der Sechste begriff ist allhier in der Statt Straßburg in der bischoffsgaß einseit neben Georg Mader anderseits neben Frau Reineri der Wittib und hinten auff die Krebsgaß stosend gelegen, neben dem Eingang befindet sich eine Stube, Kuchen und ein Kammer, auff dem Ersten stock Zwo Stuben ein Stub Kammer und ein Kuchen, auff dem Zweÿten stock eine Stube, Küchen und Zwo Kammeren, hat einer alten tachstuhl mit breit Ziegeln gedeckt, unter dem hauß hat es einen gewölbten Keller, Von uns den unterschriebenen der Statt Straßburg geschwornen Werckmeistern dem Jetzigen Preiß nach, nach Vorhergeschehener besichtigung mit aller Ihrer gerechtigkeit æstimirt und angeschlagen Worden Vor und umb Acht hundert Gulden [unterschrieben] Johann Jacob Biermeÿer statt Lohner, Werner Werckmeister des Maurhoff

Jean Hartschmidt se remarie avec Anne Ursule Günther, veuve du vitrier Wendelin Schneider : contrat de mariage, célébration
1749, Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 77) n° 1196
Eheberedung – persönlich erschienen der Ehren und Vorachtbahre herr Johannes Hardschmid der ältere Nadler vnd burger allhier Zue Straßburg als hochzeiter ane einem
So dann die Viel Ehren und tugendbegabte fraw Anna Ursula gebohrne Günterin weÿl. herrn Wendling Schneider geweßenen glaßers vnd burger Zu gedachtem Straßburg hinterbliebene Wittib als hochzeiterin am andern theil
[unterzeichnet] Johannes Hardschmid als Hochzeiter, Anna Ursula Güntherin alß hochzeiderin

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 71-v, n° 395)
1749. Sontag den 1.sten Junii seind nach zweÿmaliger ordentlicher proclamation und ausruffung in der Neuen Kirch und zu St Thomæ auf erhaltener Erlaubnuß des regirenden Herrn Ammeisters zu hauß copulirt und eingesegnet worden hr. Johannes Hartschmidt der Älter, der wittiber, Nadler und burger allhie, und fr. Maria Ursula Weÿl. Wendeling Schneider gewesenen Glaßer und burgers allhie hinterlassene wittib [unterzeichnet] Johannes Hardtschmidt als hochzeiter, Maria Ursula Schneiderin als hochzeiterin (i 73)

Ils modifient leur contrat de mariage en 1750.
1750 (26.4.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 88) varia n° 1220
Renunciatio und respe. declaratio H. Johannes Hardschmid sen. Nadlers und fr. Annæ Ursulæ geb. Günterin beede Eheleuthe allhier, Einige puncten Ihrer Ehepacten betreffend

Jean Hartschmidt meurt en 1757 en délaissant sept enfants de son premier mariage. L’estimation de la maison est reprise de l’inventaire précédent. L’actif de la succession s’élève à 5 249 livres, le passif à 426 livres.

1755 (15.10.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 65) n° 1584
Inventarium über Weÿland deß Ehren und Vorachtbahren herrn Johannes Hardschmid des ältern geweßenen handelßmanns und burgers allhier seel. Verlaßenschafft auffgerichtet in anno 1757. – nach seinem den 8.ten Septembris des fortlaufenden 1755.ten Jahrs aus dießer welt genommenen tödlichen hientritt zeitlichen verlaßen(schafft), auf freundliches ansuchen erfordern und begehren des abgeleibten seel. in erster Ehe mit weÿland der Ehren und tugendsahmen fraun Maria Salome gebohrner Fischerin Ehelich erzeugter Kindern, Söhne, töchtere vnd Enckelen und geschwornen vögten auch theilvögte (…) inventirt und ersucht durch die Ehren und tugendsahme frau Annam Ursulam gebohrne Günterin die hinterbliebene wittib – Actum in der königlichen Statt Straßburg auf Mittwoch den 15.ten octobris et seqq. Anno 1755.
Der entseelte hr. Hardschmid hat per Testamentum zu seinen rechtsmäßigen Erben verlaßen wie Volgt. Nota. Obschon derselbe in deßen hernach inserirten Testamento in scripris acht Erben gedencken, so ist dannoch deßen verlaßenschafft nur in Sieben Stammtheil zu vertheilen, Ursachen der eine Sohn, so Johann Christoph Medicinæ Studiosus Vor dem Testireren vatter todes verblichen.
1. die Ehren vnd tugendsahme frau Maria Salome Tießin gebohrne Hardschmidin, Hn Johann Ernst Friderich Tieß des Informatoris und burgers allhier Elheliebsten, welche nebst Ihrem marito dem geschäfft von anfang biß Zu end beÿgewohnt, In dem Ersten Siebenden Stammtheil, 2. Herrn Johann Friderich Hardschmid den allhiesig Verburgerten handelsmann vor sich vnd in seinem Nahmen in den Zweÿten Siebenden Stammtheil, 3. H Johann Heinrich Hardschmid Schwerdfeger vnd burgern dahier aber dermahlen Zu Paris sich aufhaltend vnd deßen mit frauen Margarethä Salome gebohrner Silberadin ehelich erzeugte zweÿ Kinder, Nahmens Margaretham Salome und Johann Heinrich, welche bevögtiget seind mit H Johannes Hardschmid dem Nadler vnd allhiesigen Burger, angesehen Er aber proprio nomine selbsten hierbeÿ interessirt, so war als geschworner Theilvogt zugegen hr. Joh: Jacob Krieg Spitalwagner und burger dahier nomine desselben aber (…) herr Johann Andreas Stahl welcher auch von anfang biß zu end præsens war, und also Vatter Kinder vnd Enckele in dem dritten Siebenden Stammtheil. 4. obgedachten H Johannes Hardschmid Nadler und Burgern dahier vor sich und in seinem Nahmen so dem geschäfft behörig abwartete in den vierten siebender haupt und Stammtheil, 5. frau Mariam Elisabetham Metzin gebohrne Hardschmidin Joh: Erhard Metz deß Ehemaligen weißbecken vnd dermaligen in dem allhiesig teutschen Merern hospitahl armen pfründers Ehefrau, welche vor sich und in Ihrem Nahmen der Inventur Zugegen war in den fünfften Siebenden Stammtheil, 6. herr Johann Gottfried Hardschmid leediger Kunst und Schönfärber, so zwahr majorennis aber dennoch bevögtiget mit H Johann Michael Weber dem dasigen burger und Knöpffmacher, Zu dem ende Sie beede ebenmäßig der Inventur persönlich abwarteten in den Sechsten Siebenden Stammtheil, 7. frau Catharinam Margaretham gebohrne Hardschmidin Herrn Johann Christoph Flach deß allheisigen verburgerten Würts Eheliebste von demeselben so wohl als vorermeltem Hn Johann Michael Weber Ihrem annoch ohnentledigtenen vogt hierzu genugsam authorosirt, auch bemebst Ihro selbsten, dero Interesse hiebeÿ observirt, In letzten Siebenden Stammtheil
Alle Sieben vorherbemelte Kindere und Enckele aber Von dem seelig Verstorbenenen mit Eingangs gemelter fraun Mariæ Salome gebohrner Fischerin in Erster Ehe ehelich erzeugt, Zu gleichen portionen und antheilern Verlaßene Erben.
Copia der Eheberedung – Copie Eheberedungs Vergleichß – Copia EE Großen Raths bescheids – Copia Testamenti
Bericht Gegenwärtigen Inventarÿ. Demnach in der vorher inserirten vnd ane seiten E. E. großen raths confirmirten Eheberedung vergleichß zu ersehen, daß obwohlen die beede damahlige hochzeit vndt nachmahlige Eheleute §° 2.do derselben beederseits ein unverändert guth folglichen nach eine Ergäntzung stipulirt und ferner (…)

In einer allhier zu Straßburg ane dem Staaden beÿ dem Rothen Männel gelegenen und eigenthümlich hiehero gehörigen behaußung sich befunden wie volgt
(f° 27-v) Eigenthumb ane häußern, Lädlein einem garten auß vnd darzugehörigen grund.
Estl. Eilff 15.te theil vor ohnvertheilt, davon die vbrige vier 15.te theil infra fol. (-) in wÿdemb beschrieben Zu befinden, sampt allen deren ubrigen gebeuden, begriffen, weiten, zugehörden vnd gerechtigkeiten allhier Zu Straßburg ane der bischofs gaß auf dem Roßmarckt einseit neben Johann Geörg Mader dem bratwurstmacher, anderseit neben denen ehemaligen Reinerischen herren Erben modo N. N. hinten auf die Krebsgaß stoßend gelegen, gegen Männiglichen freÿ leedig vnd eigen. Demnach aber *wohlen dießes hauß als alle andere hernach beschrieben begriff samt Zweÿ Vierthal grund auf absterben weÿland fraun Mariæ Salome gebohrner fischerin des H Defuncti erstern Ehefrauen seel. Vermög deren Verlaßenschafft Inventarÿ in anno 1748. den 10. Septembris dicti anni durch den herren lohnherrn vnd Werckmeistere auch sonst beäydigte Schätzere seind æstimirt worden, Alß haben die wohl ansehnliche Herren dreÿ der Statt Stall großgünstig belieben wollen die dißeitig. herren Erben von einer anderwertigen Abschatzung zu dispensiren, so daß es beÿ den obangezogenen anschlag sein verbleiben haben solle. Deme Zufolg ward vorherbeschribenes hauß æstimirt per 400 lb. Und thun* denen heiero gehörigen Eilff 15.te theilen 293 lb
Darüber und Zwahr aber vier 5.te theil besagt ein in allhiesiger Cantzleÿ Contractstub gefertigter pergamenter Kauffbrieff datirt den 23. Januarÿ 1721. Der ubrige 5.te theil solle von Christian Schmid des defuncti schwester seel. Sohn den 7. Maÿ 1721 erkaufft worden seyn
It. Zween dritte theil vor ohnvertheilt von und ane einer behausung ane dem Staaden beÿ dem rothen männel (…)
It. Zween ohnabgetheilte dritte theil ane einem auf der Schindbruck allhier (…) gelegenen Lädlein (…)
Item ein gädlein allhier beÿ dem Spanbett (…)
Item ein Gartenhäußlein vor dem allhießighen Metzger Thor and der Rheinstraß (…)
(f° 32-a) Wÿdemb Welchen der Verstorbene Hr Hardschmid von seiner Verstorbenen, Erstern Ehefrauen Mariæ Salome gebohrner Fischerin lebtägig genoßen
Nemblichen ein lädlein auf dem Prediger Kirchhoff (…)
(f° 36) Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. haußraths 157, Sa. weins vnd leeren vaß 50, Sa. Silber und dergleichen Geschmeids 72, Sa.Goldener Ring 25, Sa. baarschafft 850, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 2300, Sa. Schulden 855, Sa. der häußer, lädlein gartenheüsel sambt dem dazugehörigen grund 941, Summa summarum 5249 lb – Schulden 426 lb, In Compensatione 4822 lb – Conclusio finalis Inventarÿ 4822 lb (…) Solchemnach bestunde die Conclusio finalis et Stall summa Inventarÿ 5495 lb

Jean Hartschmidt rachète les parts de ses cohéritiers et devient seul propriétaire de la maison

1756 (18.8.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 65) Joint au n° 1584 du 15 oct. 1755
Cessio der in der Bischoffs gaß allhier gelegener behausung
Erschienen vor mir unterschriebenen u. dißorts adhibirten Inventir Notario weÿl. H. Johannes Hardschmid des ältern geweßenen handelßmanns u. burgers alh. zu Straßburg mit auch weÿl. Frauen Maria Salome gebohrner Fischerin seiner von Ihme verstorbenen Haußfrauen ehelich erzeugte verlaßene u. alh. verburgerte Kinder u. Erben Namens Frau Maria Salome Tießin gebohrne Hardschmidin, Hn Johann Ernst Friderich Tieß des Informatoris u. burgers allhier Ehefrau, von demselben hierzu genugsam autorisirt, Herr Johann Friderich Hardschmid, Handelsmann für sich u. in Nahmen herr Johann Andreas Stahl, Maurer u. Steinmetz auch E. E. Kleinen Raths dahier jetzmaliger beÿsitzer, welcher als Deputatus aus deßelben Mittel H Joh. Heinrich Hardschmid des allhiesigen Schwerdfegers und einen dermahlen Zu Paris sich aufhaltenden und abwesenden Sohns Stelle u. Interesse hiebeÿ vertritt, ferner u. im Namen deßen mit frauen Margarethæ Salome gebohrner Silberadin ehelich erzielter zweÿer Kinder, Margarethæ Salome und Johannis, H. Joh: Jacob Krieg alhiesig verburgerter Spitalwagner deroselben geschworner theilvogt, angesehen H. Johannes Hardschmid Nadler u. eine Sohn daren geschworner Vogt selbsten deßfalls interessirt, Frau Maria Elisabetha Metzin gebohrne Hardschmidin, Joh: Erhard Metz deß falliten u. ehemaligen weißbecken u. dermaligen armen Pfründers des teutschen Mehrern hospitals Eheweib, von Mstr Johann Jacob Böhm dem Lamm macher u. burgern dahier ane Vogtsstatt verbeÿstandet, So dann H Johann Michael Weber, Knöpffmacher in qualitæt eines geschwornen und annoch ohnentledigten Vogts der Zweÿen dißortiger jüngern aber Großjährigen Kindern Namens H. Johann Gottfried Hardschmid des leedigen Kunst und Schönfärbers hier zugegen und Frauen Catharina Margaretha gebohrne Hardschmidin, H. Joh: Christoph Flach deß Würts u. burgers allh. haußfrauen, so aber nebst Ihrem Marito nicht præsens war, alle samt u. sonders anzeigende,
weilen auf die zum theil in Ihres respê Vatters Verlaßenschafft u. theils in der Mütterlich von Ihme genoßener Wÿdemb gehörige in der Bischofs: Gaß nahe dem Roßmarckt, einseit neben Weÿl. H: Rathh. Reineri wittib u. Erben u. anderseit neben Dorothea Wackerin der Maurerin gelegene u. hinten auf die Krebs Gaß stoßende behaußung, nach erhaltenem Decreto alienandi, beÿ denen viermahligen beÿ E. E. Grosen Rath vorgehabten Versteigerung keine Mise gelegt worden, mithin fruchtlos abgeloffen, und aber Ihnen denen herrn Comparenten u. Erbs-Interessenten ane der Erörterung Ihrer Elterlichen Succession sehr viel gelegen (…) zu Ihren deren participirenden 806/948 theilen, davon in die Vätterliche Mass 338/948 theil in den mütterlichenWÿdemb aber die überige 8/48 gehörig seind, maßen dem H. Cessionario ein siebender theil proprio daran gebührig
H Johannes Hardschmid dem Nadler, bruder, Vettern und Mit Erben für freÿ leedig und eigen – die gantze behaußung zu 800 gulden gerechnet, nebst denen viermaligen Versteigerungs Cösten für u. um 685 gulden – Straßburg den 18.ten August 1756.

Jean Hartschmidt épouse en 1749 Dorothée Marthe Severin, fille du marchand Jean Thierry Severin : contrat de mariage, célébration
1749 (6.2.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 77) n° 1189
Eheberedung – entzwischen dem Ehrengeachten vnd bescheidenen H. Johannes Hardschmid, leedigen Nadler, des H. Johannes Hardschmid auch Nadlers vnd burgers allhier Zu Straßburg mit weil. der Ehren v. tugendsahmen fr. Mariæ Salome gebohrner Fischerin Ehelich erzielet v nach Tod verlaßenen Sohn, als Hochzeiter ane Einem,
So dann der Ehren und Tugendbegabten Jgfr. Dorotheæ Marthæ Severinin weÿl. H. Johann Dietrich Severin Gewesenen handelsmanns, mit auch weil. der Ehren und Tugendsahmen frauen Mariæ Elisabethæ gebohrner Kohlin Ehelich erzeugt v. nach Tod Verlaßener Tochter
Zum Zehenden, thut H. Johannes Hartschmid des hochzeiters Vatter demselben das ane der Schindbruck einseit neben H. Notario Brackenhoffer uxor. nôie. und deroselben Schwester anders. neben. Mstr Wachenheimer dem Riemenschneider gelegene Gädlein, wavon mann Jährlich 15 ß. d. Bodenzinß Zu geben schudig, vor freü, Leedig vnd Eigen, eÿgenthümlich cediren und überlaßen (…) 1600 gudlen
Actum in der Königlichen Statt Straßburg den 6. Februarÿ 1749 [unterzeichnet] Johannes Hardtschmidt als hochzeiter, Dorothea Martha Severinin als hochzeiterin

Mariage, cathédrale (luth. f° 267-v, n° 1007)
1749. Eodem [Mittw. d. 16. Apr.] seind nach ordentliche proclamation ehel. copulirt und eingesegnet worden Johann Hardschmid der ledige Nadler H. Johann Hardschmids auch Nadlers und b allh. ehl. Sohn und Jfr Dorothea Martha weÿl. H Joh: Dietrich Severins Handels. u. b. allh. ehel. tochter [unterzeichnet] Johannes Hardtschmidt als hoch Zeiter, Dorothea Martha Severinin als hochzeiterin (i 273)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans une maison qui appartient en partie à l’épouse. Les apports du mari qui comprennent sa part de maison rue de Bischheim s’élèvent à 456 livres, ceux de la femme à 649 livres.

1749 (10.5.), Not. Oelinger (J. Jacques, 35 Not 56) n° 1446
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab und Nahrung, so der Ehrengeachte und bescheidene H. Johannes Harttschmidt der Jüngere Nadler und die Ehren und tugendsahme Frau Dorothea Martha gebohrene Severinin beede Eheleuthe und burgere allh. Zu Straßburg einander in ihrem ohnlängst angetrettenen Ehestandt Zugebracht und sich deren jeedes vermög ihrer mit einander auffgerichteten Eheberedung vor ohnverändert vorbehalten (…) Actum In der Königlichen Statt Straßburg In præsentia S. T. H. Johannes Winter hochadel. Schaffners und der Ehefr. erbettenen Herrn beÿstandts, Sambstags d. 10.ten May Anno 1749.

In einer allhier Zu Straßburg theils ane der Uttengaß v theils ane deù Anckergässel gelegener vnd der Ehefrauen Zum theil eigenthümlich zuständigen behaußung befunden wie volgt.
Antheil ane Einer Behaußung. Neml. ½.te theil vor ohnvertheilt von und ane einer behaußung, Nebenshauß und gärtlein ane der Uttengaß (…)
Eigenthumb ane Einem Lädel (M.) Neml. ein lädlein allh. Zu Straß. ane der Schindbruck (…)
Wÿdumb, Welchen H Johannes Hartschmidt der Ältere Nadler und burger allhier Zu Straßburg Von nun weÿl. Fr. Mariæ Salome gebohrner Fischerin seiner geweßenen Seelig. Ehefrauen lebenlänglich Zu genießen hat (…) Als Einen Neundten theil ane einem lädlein allhier auf dem Prediger Kirchhoff (…)
Einen 27.ten theil hat Er ane Folgende Posten zu prætendiren. Neml. ane 4/5.ten theilen vor ohnvertheilt wavon der übrige 5.te theil H Johannes Hartschmidt dem ältern und Wittwer vor ohnverändert Zustendig Von und ane Einem hauß und hoffstatt samt ihren übrigen Zugehördten und Gerechtigkeiten, allhier Zu Straßburg ane der Bischoffsgaß, einseith neben H Joh: Georg Madern anders, neben weÿl. H Rathh. Reineri hinterlaßener Wittib und hinten auff die Krebsgaß stoßend gelehen
Series rubricarum. Des Ehemanns Nahrung, Sa. haußraths 9 ß, Sa. Werckzeugs Zim Nadler handwerck gehörig 24, Sa. Waaren zu der Nadler profession gehörig 873, Sa. Silbers vnd dergl. geschmeid 22, Sa. der baarschafft 23, Sa. Eÿgenthumb ane einem lädel 800, Summa summarum 1743 lb – Schulden 1326 lb, Nach deren Abgang 417. lb Adde deßen helffte ane denen haussteuren so ist 38 lb, Des Ehemanns Vermögens 456 lb
Der Ehefraun Nahrung, Sa. haußraths 126, Sa. Silbers v. dergl. geschmeids 36, Sa. gildener Ring 16, Sa. baarschafft 3, Sa. Antheil ane einer behaußung 833, Summa summarum 1015 mb – Schulden 404, Nach solchem abgang 610, Darzugelegt die Ihro ane denen haussteuren gebührige helffte so macht 38 ln, Der Ehefrauen Nahrung 649 lb

Affaire restée en suspens portée devant les Quinze (registre lacunaire)
1750, Protocole des Quinze (2 R 161)
(p. 104) Sambstags d. 28. Februarÿ – Rœmer nôe E. E. Handwercks der Kurtz meßerschmidt Obermeister in actis Ca. Johannes Hardschmidt, den jüngeren auch in actis, Citatus hat Von einem d. 22. Januarÿ jüngst beÿ E. E. Handwerck ergangenen bescheid an Mghhn appellirt, solche appellattion aber seithero nicht prosequirt, bitt demselben 8. tag Zeit Sub desertione anzusuchen, Faust prod. appellations Libell mit beil. Sub Nis. 1. 2. 3. Roemer bitt cop: et T. obtin.

Jean Hartschmidt meurt en 1759 en délaissant une fille. L’inventaire est dressé ruelle Gunther au quai au Bois près du pont du Corbeau. Les experts estiment la maison rue de Bischheim à 350 livres. La masse propre à la veuve est de 1 250 livres, celle des héritiers de 268 livres. L’actif de la communauté s’élève à 3 534 livres et le passif à 1 294 livres.

1759 (31.7.), Not. Schweighæuser (6 E 41, 551) n° 80
Inventarium über Weil.des Ehren: und wohlachtbahren Herrn Johannes Hartschmid, geweßenen Nadlers und Burgers allhier Zu Straßburg nun seel. Verlaßenschafft, nun seel. Verlaßenschafft auffgerichtet in Anno 1759 – nach seinem den 9.ten Martii lauffenden 1759.sten Jahrs aus dießer Zeit und Welt genommenen tödlichen Hintritt hier zeitlichen verlaßen, welche Nahrungs Verlaßenschafft dato zu End stehend auf geziehendes Ansuchen, Erfordern und Begehren der Ehren: und tugendsahmen Frauen Dorotheæ Marthæ Hartschmidin geb. Sefferin, der dißortigen hinterbliebener Wittib und des Ehrenvest und wohlvorgeachten Herrn Johann Friedrich Hartschmid, Handelsmanns und Burgers daselbst, als geordnet: u. geschworenen Vogts Mariæ Elisabethæ Hartschmidin, sein des abgeleibten seel. mit erstbemelten seiner hinterbliebenen Wittib ehel. erzielten Töchterleins und ab intestato hinterlaßenen eintzigen Erbens, so beÿ dreÿ und ½ Jahr alt, inventirt und ersucht, nach deme sie die Wittib und Vogt mit und beneben Christian Borchus aus Sachsen gebürtig dem Gesellen und Magdalena Vule von Schiltigheim, der dienstmagd (…) ane Eÿdes statt præstirt abgelegte handtreu (…) So beschehen on fernerem beiseÿn des Ehren : und wohlvorachtbaren H Johann Jacob Röderers des Rothgerbers und lederbereiters auch burgers alhier, der Wittib Zu dießem Geschäfft erbettenen H. beistand, Strassburg auf Dienstag den 31. Julii 1759.

In einer allhier zu Straßburg ane dem Holtzstaden im Gündergäßlein gelegenen und in dieße Verlaßenschafft gehörigen, hernach mit mehrerm beschriebenen behausung worden wie folgt
Eigenthum ane häußern und Gäden. (T.) Erstl. Eine Behausung und Hoffstatt Stallung und Gärthlein m. allen deren mit Gebäuden, Begriffen, Weithen, Zugehörden und Rechten (…)
(E.) Eine Behausung und Hoffstatt mit all dero Gebäuen, Begriffen, weithen, Rechten, Zugehörden und Gerechtigkeiten allhier Zu Straßburg auf dem Roßmarckt in der Bischoffs-Gaß gelegen, 1.s. neben weÿl. H. Reineri hinterl. Wb. und Erben 2.s. neben Dorothea Wackerin der Wb. und hinten auf die Krebsgaß stoßend, so freÿ ledig u. Eigen und durch hies. Statt geschworne Hh. Werckmeistere Zufolg eines Von Ihnen unterschrieben Zu diesortigem Concept gelüfferten Abschatzung Zeduls de dato 6. Junÿ 1759. auf Ansuchen und angeschlagen worden für und umb 700 fl. oder 350. lb. Dieße behausung hat der Abgeleibte seel. beÿ weÿl. H. Johannes Hardtschmid gewes. Handels-Manns u. b. allh. seines vatters seel. Verlaßenschafft-Abtheilung in unvertheiltem Erb per cessionem angenommen, außweißlich eines über vorbesagte Verlaßenschafft durch H. Notm. Joh. Jacob Ölinger in annis 1755. et 1756. ausgefertigten special theil Registers und der darinn fol: 63. et seqq. befindlichen Erbs-Cession de dato 18.ten August 1756. Sonsten und über dießes besagen über sothane Behaußung dreÿ teutsche pergam: Kauffbrieff, deren einer den 4.ten Aug. 1623. der andere den 6.ten Aug. 1674. und der dritte den 28. Januarÿ und 27.ten May 1721 datirt.
(E.) Item Ein Gädlein mit all deßen Gebäuen, Weithen, Rechten, Zugehörden und Gerechtigkeiten allhier Zu Straßburg ane der Schindbruck (…)
(E.) It: ein siebender theil für ohnvertheilt von und ane einem alhier Zu Straßburg auf der Schindbruck gelegenen Gädlein (…)
Ergäntzung der Wittib währender Ehe abgegangenen ohnveränderten Guths, Nach anleitung des durch herrn Notarium Joh: Jacob Oelinger in anno 1749. auffgerichteten Inventarium illatorum hat man deroselben als manglend zu ergäntzen wie folgt.
Wÿdumbs Verfangenschaft, Welche frr. Anna Ursula Hardschmidin gebohrner Günterin, Von weÿl. Herrn Johannes Hardschmid dem ältern geweßenen Handemsm: u. b. allh. Zu Straßb. ihren geweßenen Ehemann und das hieseits verstorbenen Hn Hartschmidts seel. leibl. Vatter lebens länglichen Zu genießen hat
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Wittib unveränderten guths, Sa. hausraths Sa. leerer Faß 27 lb, Sa. Silbers 9 lb, Sa. goldener Ring 8 lb, Sa. der activ-Schuld 50 lb, Sa. der Ergäntzung per rest 1155 lb, Summa summarum 1250 lb
Dießemnach Wird auch des Kinds und Erben anerstorbenen unverändert vätterl. Guth, beschrieben, Sa. hausraths und leerer faß 43 lb, Sa. Silbers 3 lb, Sa. des Eigenthums ane einer behausung 602 lb, die Ergäntzung ist passivé ausfällig, Summa summarum 649 lb – Schulden 380 lb, Nach deren abzug 268 lb
Endlichen wird auch das gemein verändert und theilbare guth beschrieben, Sa. hausraths 49 lb, Sa. Weins u. leerer Faß 18 lb, Sa. der Waar und Werckzeugs zum Nadler handwerck gehörig 650 lb, Sa. Silbers 11 lb, Sa. der baarschafft 1362 lb, Sa. Eigenth. ane 1.r behauß. 350 lb, Sa. activorum 1087 lb, Summa summarum 3534 lb – passiva 1294 lb, Nach deren abzug 2239 lb – Conclusio finalis 3759 lb
– Abschatzung Vom 6.ten Junnÿ 1759. Auff begehren Weÿlandt Herrn Johannes Harttschmitt des Geweßenen Nadlers Seeligen Hinder Frau Wittib jst Eine Behaußung allhier jn der Statt Straßburg an dem Schiffleuth Statten Gelegen, Einseÿts Neben dem Lobstein dem Rott Männel Würth, ander seÿts Neben Johann Friedrich Harttschmitt und hinden auf den Kuppel hoff stoßendt, solche behaußung bestehet jn zweÿ Stuben, zweÿ Küchen und Etlichen Kammeren, dar Über ist der dachstuhl mit breitzieglen belegt, hatt auch ein Gewölbtes Kellerlein, Von Uns den Unterschriebenen der Statt Straßburg Geschwornen Werckmeistern, Nach Vorhero Geschehener besichtigung mit aller Ihrer Gerechtigkeit dem Jetzigen Wahren Werth Nach æstimirt und angeschlagen Worden Vor und Umb Sieben Hundert Gulden
Der Zweÿte begriff, ist Auch allhier in der Statt Straßburg an der Schienbruck gelegen (…)
Der Drÿte begriff, ist Auch allhier jn der Statt Straßburg auf dem Roß: Marck jn der Bischoffs Gaß gelegen, Einseits Neben Frau Wacknerin, anderseÿts Neben Frantz Joseph Schneider und hinten auff die Grebs Gaß stoßendt, solcher Begriff Bestehet jn Vier Stuben, dreÿ Küchen und unterschiedliche Kameren, dar Über ist der dachstuhl mit breitzieglen belegt, Hatt auch einen Gewölbten Käller, Von Uns den Unterschriebenen der Statt Straßburg Geschwornen Werckmeistern, Nach Vorhero Geschehener besichtigung mit aller Ihrer Gerechtigkeit dem Jetzigen Wahren Werth Nach æstimirt und angeschlagen Worden Vor und Umb vor und Umb Sieben Hundert Gulden
[unterzeichnet] Ehrlach Werck Meister deß Meinsters, Werner, Huber
Copia der Eheberedung) Actum in der königlichen Stadt Straßburg denn 6.ten Februarÿ 1749, Johann Jacob Oelinger Notarius juratus, Collationirt j, Straßb. den 32.yen [sic] Julÿ Anno 1759. Johann Daniel Schweighäßer, Notarius juratus

L’héritière Marie Elisabeth Hardschmidt épouse en 1778 le luthier Jean Régnard Storck : contrat de mariage, célébration

1778 (29.4.), Not. Schweighaeuser (6 E 41, 567)
Eheberedung – persönlich erschienen seÿen der Ehren und Vorachtbahre Herrr Johann Reinhard Storck, lediger musicalischer Instrumenten Macher und burger allhier Zu Straßburg, weÿland Herrn Joh: Fried. Storck auch gewesenen Geiger: Machers und burgers hieselbsten nachgelaßener ehelicher Sohn, als bräutigam ane einem,
So dann die Ehren : und tugendbegabte Jungfrau Maria Elisabetha Hartschmidin weÿland Herrn Johannes Hardschmid gewesenen Nadlers und ebenfalls burgers allhier mit frauen Dorotheæ Marthæ gebohrner Sefferinin ehelich erzeugte Tochter als Braut am andern theil
So beschehen allhier Zu Straßburg auf Mittwoch den 29. Aprilis im Jahr der Gnaden 1778 [unterzeichnet] Johann Reinhard Storck als Bräutigam, Maria Elisabetha Hardschmidtin als braut

Mariage, cathédrale (luth. f° 196-v n° 21)
Im Jahr Christi 1778 Montag den 13. Julius Vormittag um halb Elf Uhr sind (…) ehelich eingesegnet worden Herr Johann Reinhard Storck lediger Instrumentenmacher und Burger allhie, Weÿland H Johann Friderich Storck geweßten Instrumentenmachers und Burgers alhie mit auch Weÿland Frauen Maria Elisabetha gebohrner Reinholdin ehelich erzeugten hinterlaßener Sohn und Jungfrau Maria Elisabetha Hartschmidtin Weÿland Johannes Hartschmidt geweßten Nadlers und Burger allhie mit Frau Dorothea Martha gebohrner Severinin ehelich erzeugte Tochter [unterzeichnet] Johann Reinhard Storck als Hochzeiter Maria Elisabetha Hartschmidtiin als Hochzeiterin (i 9)

Marie Elisabeth Hartschmidt fait dresser l’inventaire de ses apports (1629 livres) dans une maison quai Saint-Nicolas
1778 (30.7.), Not. Schweighæuser (6 E 41, 558) n° 302
Inventarium über der Viel Ehren: und tugend-begabten Frauen Mariæ Elisabethæ Storckin geb. Hartschmidin, Herrn Joh: Reinhard Storck, des musicalischen Instrumenten-Machers u. bs. allh. zu Straßb. fr. Eheliebsten Zu solchem ihrem Eheherrn für unverändert in die Ehe gebrachte Nahrung, auffgerichtet im Jahr 1778 – und sich in dem vor mir Not° den 29. Apr. jüngst aufgerichteten Ehe-Contract für eigen und unverändert Vorbehalten hat (…) auf ihr die Ehefrau beschehenes ansuchen, in beÿsein des Eheherren, wie auch fr. Dorotheæ Margarethæ Hartschmidin die geb. Sefferinin, ihrer leibl. Mutter (…) So beschehen in einer allh: Zu Straßburg an dem Niclauß-staden gelegenen Von denen Eheleuthen bewohnenden Behausung, in fernerem Beiseÿn Herrn Johann Christian Kohl des Kiefers und burgers allhier, ihres hierzu erbettenen beistands, auf Donnerstag den 30.ten Julÿ anno 1778.
Wittems-Verfangenschafft So eingangs benannte frau Dorothea Margaretha Hartschmidin geb. Severinin der hieseitigen Ehefrauen Leibliche mutter in crafft ihrer Eheberedung ad dies vitæ zu genießen hat, Zufolg summarischen Calculi über weÿland herrn Johannes Hartschmid des geweßenen Nadlers u b. allh. Zu straßb. der hieseitigen Ehefrauen leiblichen Vaters seel. Verlaßenschafft durch mich Not. den 25. Sept. 1759 aufgerichtet
Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. Hausraths 339 lb, Sa. Silbers 57 lb, Sa. goldener Ring und dergleichen Geschmeids 109 lb, Sa. der baarschafft 1123 lb, Summa summarum 1629 lb

Jean Régnard Storck fait dresser l’inventaire de ses apports (2125 livres) dans une maison quai Saint-Nicolas dont sa mère a la jouissance viagère
1778 (27.7.), Not. Schaeff (Jean Frédéric, 6 E 41, 865) n° 208
Inventarium über Herrn Johann Reinhard Storck, des Lautenmachers und burgers alhier Zu Straßburg in die Ehe gebrachte Vermögenschaft auffgerichtet in Anno 1778.
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen so liegend als fahrenden Haab und Vermögen so H. Johann Reinhard Storck, der Lautenmacher und burger alhier Zu Straßburg, zu der Viel Ehren: und tugendbegabten Frauen Mariæ Elisabethæ gebohrner . Hartschmidin, seiner Ehefrauen in den mit ihro am 13.den Julii dieses gegenwärtigen 1778.sten Jahres angetrettenen Ehestand vor unverändert Zu und eingebacht hat (…) So beschehen alhier Zu Straßburg in beÿsein vorher gemelter seiner Fraun Eheliebstin wie auch H Johann Christian Kohl, des Kiefers und Weinhändlers auch burgers allhier, ihres hierzu erbettenen beÿstands, In einer allhier ane dem Niclaus Staden ohnfern der Schindbruck gelegener, dem dißortigen Ehemann Zur helfte eigenthümlich zuständiger und hernach mit mehrerem beschriebener behaußung auf Montag den 27.ten Julii Anno 1778.
Eigenthümlicher Antheil ane einer Behaußung. Nämlich die helfte vor ohnverändert von und ane einer behausung jenseit des St. Niclaus Stadens oberhalb der Schindbruck (…)
(f° 9-b) Series rubricarum hujus Inventarii. Sa. haußraths 270, Sa. Instrumenten, Saiten, Holtz und Werckzeugs wie auch bücher zum handel und Instrumentenmach. gehörig 953, Sa. Weins und der leeren Faß 11, Sa. Silbers 75, Sa. goldener Ring und dergleichen Geschmeids 65, Sa. der baarschafft 10, Sa. eigenthümlichen Antheils ane einer behausung 1500, Summa summarum 2886 lb – Schulden 895 lb, Nach deren Abzug 1990 lb – Wird dazu gerechnet die ihme gebührende hälfte ane denen haussteuren mit 1346 lb, Des Herrn völlige Vermögen 2125 lb

Jean Régnard Storck devient tributaire chez les Charpentiers en décembre 1765
1765, Protocole de la tribu des Charpentiers (XI 33)
(f° 44-v) Dienstag den 18. Decembris 1765 – Johann Reinhard Storck der leedige lautenmacher und burger alhier stehet vor und producirt Stallschein vom 15.ten Octobris 1765. bittend ihne vermög deßelben beÿ dieser Ehrsmen Zunft aks einen Zünftigen Zu recipiren, sub oblato præstanda zu præstiren und die gebühr Zu erlegen. Erkannt, Willfahrt, juravit.

Jean Régnard Storck meurt en 1788 en délaissant deux filles. La masse propre à la veuve est de 1 711 livres, celle de l’héritière présente un déficit de 786 livres. L’actif de la communauté est de 680 livres, le passif de 3 074 livres.

1788 (17.6.), Not. Schweighæuser (6 E 41, 563) n° 458
Inventarium über Weÿland Herrn Johann Reinhard Storck im Leben gewesenen Instrumenten-Machers u. Musicalien Verlegers, auch Burgers allh. Zu Straßburg Verlaßenschafft, aufgerichtet im Jahr 1788 – nach seinem den 22.ten Februarÿ laufenden 1788.sten Jahrs aus dießer Welt genommenen tödl. Hintritt hier Zeitl. verlaßen hat. Welche Nahrungs-Verl. dato zu end stehend. Auff Ansuchen sowohl der hinterbliebenen Wb. Fr. Maria Elisabetha geb. Hartschmidin hiebeÿ mit Herrn Fried. Daniel Vogt dem hiesigen Br. u. Schwerdfeger verbeÿstandet, als auch Herrn Joh. Friedrich Eschenauer Vornehmen Banquier u. b. allh. des geordnet u. geschworenen Vogts hernach benanter zweÿer Kinder und Erben inventirt (…) So geschehen in Einer Allhier zu Straßburg Am Niclaus: Staden gelegenen in diese Verl. gehörig. daher hernacher mit mehrerem beschriebenen Sterb: behaußung, auf Dienstag den 17.ten Juny Anno 1788.
Der Verstorbene hat ab intestato zu Erben verlaßen Seine mit Eingangs benannten Wittib erzeugte Zwo töchter zu gleichen antheilen, Nahmentlichen 1° Mariam Elisabetham, Welche den 1. July 1779 das licht dieser Welt erblickte und 2° Margaretham Ludovicam, so den 5. Aug. 1782 zur Welt gebohren wurde

Instrumenten Musicalien, Bücher und Werckzeug Zum Handel und Instrumentenmachen gehörig. Diese rubric ist durch Herrn Schönfeld den hiesigen Capellmeister (…) æstimirt worden
Eigenthum an einer Behausung. (E.) Nemlichen eine Behausung in Vorder: und Hinterhaus bestehend, Höflein und Hofstatt mit allen deren übrigen Begriffen, Weithen, Zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten, gelegen allhie Zu Straßburg am St Niclaus staden oberhalb der Schindbruck (…)
– Abschatzung vom 20.t junÿ 1788. Auff begeren Weÿland Herr johann Reuchard storck dem geweßenen jnstrumenten Macher, ist Eine behausung allhir in der statt strasburg am Claus staden gelegen (…)
Ergäntzung der frau Wittib währender Ehe abgegangener ohnveränderten Guths, Nach außmaßung des (…) durch mich Notarium Anno 1778 aufgerichteten Inventarii
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Fraun Wittib ohnverändert Guth, Sa. Hausraths 77 lb, Sa. Silbers und dergleichen Geschmeids 6 lb, Sa.goldener Ring und dergleichen Geschmeids 21 lb, Sa. der baarschafft 9 lb, Sa. der Schulden 250 lb, Sa. der Ergäntzung 1346 lb, Summa summarum 1711 lb
Demnach wird auch der Kinder und Erben ohnverändert Vermögen beschrieben, Sa. hausraths 72 lb, Sa. bücher und eines Instruments zum Music handel gehörig 11 lb, Sa. Silber 20 lb, Sa. Goldener Ring und dergleichen Geschmeids 9 lb, Sa. des Eigenthums ane einer Behausung 1250 lb, Summa summarum 1363 lb – Schulden 2150 lb, Compensando, der Erben Passic-Onus 786 lb
Endlichen wird auch das gemein, Verändert und theilbahre Guth beschrieben, Sa. hausraths 48 lb, Sa. Instrumenten, Musicalien bücher und Werckzeug zum handel und Instrument Machen gehörig 130 lb, Sa. Silber-Geschmeids 3 lb, Sa. der Baarschafft 34 lb, Sa. der Schulden 463 lb, Summa summarum 680 lb – Schulden 3074 lb, Passiv onus 2394 lb – Passiv onus loco Stall Summœ 1470 lb
Copia des Eheberedung (…) So beschehen allhier Zu Straßburg auf Mittwoch den 29. Aprilis im Jahr der Gnaden 1778, Schweighäußer Notarius
Copia nuncupativi von dem verstorbenen sel. vor H. Not. regio Laquiante den 19. Martÿ 1770, auffgerichteten Codicilli – le Sr Jean Reinhard Storck Bourgeois de Marchand Luthier de cette ville

Marie Elisabeth Hartschmidt se remarie avec le fripier Jean Georges Hickel
1802 (3 vendémiaire 11), Strasbourg 10 (32), Not. Zimmer n° 280, 1343
Eheberedung – bürger Johann Georg Hickel frippier von weÿl. Fraun Margaretha Salome geb. Bischoff den 8. pluviose 9 verstorbenen erstern Ehefrauen Wittwer
Fr. Maria Elisabetha geb. Hartschmidt weÿl. Johann Reinhard Storck des den 22. Januarÿ 1788 verstorbenen Instrumentenmachers Wittwe
Enregistrement, acp 85 f° 136-v du 3 vend. 11

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans la maison apportée en mariage par Jean Régnard Storck quai Saint-Nicolas. Les apports du mari s’élèvent à 22 502 livres, ceux de la femme (dont la maison rue de Bischheim) à 47 314 livres.

1803 (13 vendémiaire 12), Strasbourg 10 (17), Not. Zimmer n° 273, 1718
Inventarium illatorum Johann Georg Hickel Eigenthümers und Fraun Maria Elisabetha geb. Hartschmidt den 7. prairial jüngst angetrettene Ehe – Eheberedung vom 3 vendemiaire 11
in der der Ehefraun Kindern erster Ehe vor vätterlich guth eigenthümlich zuständig aber lebenlänglich zu geniesen habenden behausung am Niclaus staden N° 69
des Ehemanns guth, hausrath 3414 fr, in des Ehemanns ersteren Ehefrau Verlassenschafft den 4 therlidor 9, wein leere Faß und bütten 664 fr, silber und gold 893 fr, baarschafft 72 fr, schulden 34.194 fr
Immobilien, behausung an der Schindbrücken, Nemlich die helfte vor unvertheilt an einer behausung hoffstatt und bronnen samt Zugehörden Rechten und Gerechtigkeiten zu Straßburg an der Schindbruck N° 3, wie solche in oben angeführte Verlassenschaffts Inventario mit mehrerm beschrieben, die andere unvertheilte helfte ist den Kindern erster Ehe zuständig
Laden vor der grosen Metzig, Nemlich die unvertheilte helfte eines vor der großen Metzig gelegenen Ladens ohnweit der Schinbrücken wie solcher in erwehntem inventario beschrieben zu finden, die andere helffte ist der Kindern erster ehe gleichfalls gehörig
Liegende güther zu Niederhausbergen, Gingsheim
Garten vor dem hiesigen Fischerthor, So dann die helfte vor unvertheilt an einem Garten vor dem hießigen Fisecherthor gelegen rechter hand im hinausgehen gegen dem Schlutfeld, welcher garten auch in mehr erwehntem Inventario mit mehrerm beschrieben zu finden, und woran die andere unvertheilte helfte des Ehemanns kindern erster ehe eigenthümlich ist
Summa summarum der immobilien 39.239 fr, schulden 26.695 fr, Nach deren abzug 12.542 fr
des Ehemanns Kinder erster ehe mütterlichenen Guts 2388 fr
die theibare Nahrung, hausrath 2414 fr, wein und leere faß 664 fr, silber und gold 893 fr, baarschafft 72 fr, schulden 24 184 fr, Summa summarum 39.239 fr – Schulden 16.736 fr, Nach deren abzug 22.502 fr
der Kinder erster ehe vermögen, immobilien 13.639 und 17.075 fr, zusammen 30.714 fr
lebtägig wittumb, welchen der dießorts Ehemann aus weÿl. Fr. Margaretha Salome geb. Bischoff deßen ersten Ehegattin Verlassenschafft lebtägig zu genießen hat, durch Not. Wengler den 5 janvier 1789 errichtete Eheberedung
der Ehegattin in die Ehe gebrachte guth, hausrath 2600 fr, wein Faß und bütten 705 fr, silber und gold 1417 fr, baarschafft 371 fr, schulden 54.219 fr
Eigenthum an häußern, Erstlich eine behausung zween höfflein hoffstatt die helfte eines bronnens und Stallung mit deren übrigen gebäuden, begriffen, weithen, Rechten und gerechtigkeiten zu Straßburg am Schiffleuthstaden hinten am Rechgäßel N° 47 einseit neben der bierbrauereÿ zum Vogelgesang anderseit neben br. L*angert dem Schreiner hinten auff gedachte bierbehausung zum Vogelgesang – Titel, Cantzleÿ Contract stub den 11. Augusti 1754 und 7. Maÿ 1714
Item eine behausung hoffstatt Stallung und gärtlein mit allen deren übrigen gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden, Rechten und gerechtigkeiten sowie auch eine neben dem hauß befindliche Kuchen und Keller am Schiffleuthstaden im Günthergäßlel N° 52 einseit neben br. Schneider dem Gießer anderseit neben hiernach beschriebener behausung hinten auff hiernach beschriebener behausung, C.C.Stb. 15 Aprilis. 1751, 30 Junÿ 1751 und 18. Septembris 1750, ferner C.C.Stb. Kaufbrieff de 1741 über ein zu gedachter behausung erkaufftes Plätzlein besagend, So dann mehrere ergangen und von ehmaligem hießigen Kleinen Rath confirmirte Augenschein
Item eine behausung hoffstatt mit allen deren begriffen, zugehörden, rechten und Gerechtigkeiten am Schiffleuthstaden im Günther gäßel N° 53 einseit neben vorher beschriebener behausung anderseit neben br. blumen schreiner und hinten auff vorher beschriebene behausung, hierüber besagt ein vonseithen des ehmaligen Ganths den 11. Septembris 1765
Item eine behausung und hoffstatt mit allen den übrigen Gebäuden, begriffen, Weithen, zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten in der bischoffsgaß am Roßmarckt n° 11 einseit neben br. Schuster anderseit neben br. Girardin dem Schreiner hinten auff die Krebsgaß mit einem ausgang ziehend, ohne estimation gelaßen, hierüber C.Stb. Kaufbrieff vom 4. Augusti 1723 und 27. Maÿ 1721
Reeben Niederhausbergen, Gingsheim
Summa vermögens 59.314 fr, vermög des über weÿl. br.s Johann Reinhard Storck Instrumentenmachers von Notario Schweighäußer auffgerichteten Inventario den 17 Junÿ 1788, 12.000 fr, Nach deren abzug 47.314 fr, aussteurungen
Getüch so beden Töchtern von dißortiger Ehegattin zu ihren aussteurungen bestimmt ist
Enregistrement, acp 89 f° 32 du 15 vend. 12

Lors de la liquidation, la maison propre à Marie Elisabeth Hartschmidt revient à ses deux filles (voir l’acte suivant)

1833 (10.8.), Strasbourg 6 (57, nouv. cote 59), Not. Triponé, N° 2905
Du 10 août 1833. – Liquidation de la communauté entre Jean Georges Hickel et Marie Elisabeth Hartschmidt
Ont comparu M. Jean Georges Hickel, propriétaire demeurant à Strasbourg, à cause de la communauté qui a existé entre entre lui et D° Marie Elisabeth Hartschmidt sa défunte épouse, veuve en premières noces de M. Jean Reinhard Storck
Et Mad.lles Marie Elisabeth Storck et Marguerite Louise Storck, majeures demeurant à Strasbourg, commes seules héritieres pour moitié de ladite D° Hickel née Hartschmidt leur mère. Lesquels voulant procéder à la liquidation de la communauté qui a existé entre entre M. et Mad. Hickel ont observé préliminairement ce qui suit
1° observation. Mariage du Sr. et D° Hickel. Les Sr et D° Hickel se sont mariés à Strasbourg le 7 prairial an XI. Ils avaient réglé les clauses et conditions civiles de leur mariage par contrat passé devant M° Zimmer notaire à Strasbourg le vendémiaire précédent (…)
2° observation. Mad. Hickel est décédée à Strasbourg le 18 février 1833. Les parties se sont contetés de reconnaître par des notes la situation de la communauté et de la succession et n’ont point jugé nécessaire un inventaire en forme

Les deux sœurs célibataires Marie Elisabeth Storck et Marguerite Louise Storck vendent la maison au serrurier Jean Frédéric Matthis et sa femme Eve Salomé Mauler

1843 (7.7.), Strasbourg 9 (90), Me Becker, N° 1991
Du 7 Juillet 1843. Vente – Sont comparues les Demoiselles Marie Elisabeth Storck et Marguerite Louise Storck, majeures demeurant à Strasbourg, lesquelles ont (vendu)
à M. Jean Frédéric Matthis, serrurier et à Dame Eve Salomé Mauler, sa femme, de lui dûment autorisée, demeurant ensemble à Strasbourg, tous deux presens & acceptant
Une maison avec cour et autres appartenances & dépendances située à Strasbourg rue de Bischheim appelée aussi rue de l’evêque N° 11, tenant d’un côté à M. Maurer, de l’autre à M. Goenner, donnant derrière dans la rue de l’écrevisse où cette maison porte le N° 7, ainsi que cet immeuble se poursuit & se comporte (…)
Etablissement de la propriété. Les Dlles Storck déclarent qu’elles ont recueilli la maison vendue dans la succession de D° Marie Elisabeth Hartschmidt veuve en premières noces de M. Jean Regnard Storck en son vivant fabricant d’instruments à Strasbourg et épouse en secondes noces de M. Jean Georges Hickel, en son nom propriétaire en la dite ville, de laquelle Dame leur mère les venderesses sont seules et uniques héritières, chacune pour moitié ainsi qu’il résulte d’un acte de liquidation et de partage dressé par M° Triponé, Notaire à Strasbourg, le 10 août 1833.
La mère des venderesses était déjà propriétaire du dit immeuble lors de son mariage avec feu M. Hickel ainsi qu’i la été déclaré dans l’inventaire de ses apports dressé par M. Zimmer, notaire à Strasbourg le 13 vendémiaire an douze et elle l’avait recueilli dans la succession de M. Jean Hardtschmidt le jeune épingier à Strasbourg, son père dont elle était seule héritière ainsi que cela résulte d’un inventaire dressé par M. Schweighaeuser, notaire à Strasbourg le 31 juillet 1759. M. Jean Hardtschmidt le jeune a recueilli un 7° du dit immeuble dans la succession de M. Jean Hardtschmidt d’aîné, son père, négociant à Strasbourg, et il a acquis les six 7° restans de ses six frères et sœurs Marguerite Salomé Hardtschmidt femme de M. Jean Ernest Frédéric Teiss, instituteur, Jean Frédéric Hardtschmidt, négociant, Jean Henri Hardtschmidt, fourbisseir, Marie Elisabeth Hardtschmidt femme de M. Jean Erhardt Metz boulanger, Jean Geoffroi Hardtschmidt, teinturier, et Catherine Marguerite Hardtschmidt femme de Jean Christophe Flach aubergiste, tous demeurant à Strasbourg ainsi qu’il résulte d’un contrat de vente passé devant M° Oelinger, notaire à Strasbourg le 18 août 1756, confirmé par décret du grand sénat de la Ville de Strasbourg en date du 25 septembre suivant. Aux termes de ce contrat, les dits vendeurs s’étaient réservé la faculté de racheter la part de l’immeuble par eux vendue jusqu’au 29 septembre 1757 mais n’ayant pas fait usage de cette faculté ainsi qu’il résulte de l’inventaire ci devant relaté dressé après le décès de M. Jean Hardtschmidt le jeune, ce dernier est devenu propriétaire incommutable de l’immeuble dont il s’agit. Quant au prix moyennant lequel M. Hardtschmidt a acquis les dits six 7° de ses frères et sœurs, il s’était obligé de les payer le 29 septembre 1756, et les demoiselles Storck comparantes déclarent que M Hardtschmidt a effectué ce paiement et que cela résulte encore de la circonstance que dans l’inventaire ci-dessus relaté après le décès de M. Hardtschmidt il n’est plus question du dit prix dans la masse passive de sa succession.
il existe en outre à l’appui de la propriété de la maison vendue trois contrats de vente passés à la cidevant chambre des contrats de la ville de Strasbourg les 4 août 1623, 6 août 1674 et 28 janvier & 27 mai 1721. – Prix, 4000 francs
acp 312 (3 Q 30 027) f° 23

Jean Frédéric Matthis épouse en 1831 Eve Salomé Mauler, native de Wangen.
1831 (21.5.), Strasbourg 2 (72), Me Weigel n° 6989
Contrat de mariage – Jean Frédéric Mathis, serrurier, fils de Jean Jacques Mathis, aubergiste, et de Catherine Magnus tous demeurant à Strasbourg d’une part
et Eve Salomé Mauler, fille majeure âgée de 25 ans, de Daniel Mauler maréchal ferrant et de Catherine Walter sa femme, tous demeurant à Wangen d’autre part
acp 204 (3 Q 29 919) f° 37 du 24.5. – portant réserve d’apports et des habillements et linges propre a un chacun, communauté d’acquets partageable par moitié au décès de l’un d’eux, usufruit au survivant de la succession du prédécédé
la future épouse se constitue en propre en meubles et numéraire 1449 francs
Le futur se constitue en propre ce qui est porté dans une liquidation notariée du 29 décembre dernier

Jean Frédéric Matthis et Eve Salomé Mauler hypothèquent la maison au profit de Marie Madeleine Dorveaux, veuve du tailleur Jean Antoine Zweiffel
1845 (31.1.), Strasbourg 10 (103), Me Zimmer n° 5542
Obligation – ont comparu Mr Jean Frédéric Matthis, serrurier et Dame Eve Salomé Mauler, sa femme qu’il autoris dûment à l’effet des présentes demeurant à Strasbourg, lesquels reconnaissemnt devoir bien et légitimement
à Dame Marie Madeleine Dorveaux, demeurant et domiciliée à Strasbourg, veuve de M. Jean Antoine Zweiffel, maître tailleur à Strasbourg, créancière ci présente et acceptant, la somme principale de 8000 francs
hypothèque, Une Maison avec appartenances et dépendances située à Strasbourg rue de Bischheim appelée aussi rue de l’evèque N° 11, tenant d’un côté à M. Maurer, de l’autre à M. Goenner, donnant derrière dans la rue de l’écrevisse où cette maison porte le N° 7.
Les débiteurs sont devenus propriétaires de cet immeuble pour en avoir fait acquisition de Demoiselles Marie Elisabeth Storck et Marguerite Louise Storck, majeures demeurant à Strasbourg, suivant contrat reçu par M° Becker, notaire en cette ville le 7 juillet 1843 transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 20 juillet suivant volume 402 N° 59, inscrit d’office le même jour volume 303 N° 196. Les conjoints Matthis certifient que ledit immeuble leur appartient encore en toute propriété et qu’il nest grevé d’aucune dette, rente, privilège ni hypothèque à l’exception d’une somme de 3000 francs due aux Demoiselles Storck pour solde du prix de ladite maison.

Jean Frédéric Matthis meurt en 1858 en délaissant cinq enfants

1858 (30.11.), Strasbourg 10 (137), Not. Zimmer (Louis Frédéric)
Inventaire de la succession de M. Jean Frédéric Matthis, serrurier à Strasbourg, décédé en cette ville le 15 novembre 1858.
L’an 1858 le mardi 30 novembre à neuf heures du matin, A la requête de 1° Dame Eve Salomé Mauler, veuve de M. Jean Frédéric Matthis, en son vivant serrurier à Strasbourg agissant A. en son nom personnel 1° à cause de la communauté de biens réduite aux acquêts partageable par moitié qui a existé entre entre elle & feu son mari aux termes de leur contrat de mariage passé devant M° Weigel, alors notaire à Strasbourg le 21 mai 1831, 2° comme créancière de cette communauté & même de la succession de son mari pour raison de reprises qu’elle peut avoir à exercer résultant soit de son contrat de mariage soit de tous autres titres, 3° comme usufruitière sa vie durant avec dispense de fournir caution de la moitié de tous les biens meubles & immeubles acquets & conquets & propres généralement quelconques délaissés par feu son mari ainsi qu’il résulte de l’article huit du même contrat de mariage, 4° & comme usufruitière légale des biens de ses deux enfants encore mineurs jusqu’à leur 18° année ou leur émancipation
B. au nom et comme tutrce légale de 1° Emile Oscar Matthis né le 25 janvier 1844, 2° Frédérique Eugénie Matthis, née le 2 mars 1845 ses deux enfants encore mineurs issus de son mariage avec son défunt mari, 2° M. Abraham Auguste Gross, employé & Dame Salomé Mélanie Matthis son épouse, M. Gross agissant tant pour autoriser son épouse que comme subrogé tuteur des deux mineurs sus nommés, 3° M. Gustave Adolphe Matthis, serrurier, 4° M. Frédéric Eugène Matthis, aussi serrurier, tous demeurant et domiciliés à Strasbourg, la dame Gross, ces deux derniers & les deux mineurs Matthis habiles à se dire et porter seuls héritiers, chacun pour un cinquième de M. Jean Frédéric Matthis, susnommé leur père
en la demeure rue de l’Eveque N° 10

Communauté. Fonds de serrurerie
Immeuble. Une Maison avec cour & autres appartenances & dépendances située à Strasbourg rue de Bischheim appelée aussi rue de l’Evèque N° 10 autrefois N° 11, tenant d’un côté à M. Maurer, de l’autre à M. Goenner, donnant derrière dans la rue de l’écrevisse où cette maison porte le N° 18 autrefois le N° 7. Les conjoints Matthis sont devenus propriétaires de cet immeuble pour en avoir fait acquisition de Mad.elle Marie Elisabeth Storck & de Mad.elle Marguerite Louise Storck, les deux majeures demeurant à Strasbourg, en vertu d’un contrat de vente passé devant M° Becker, notaire en cette ville le 7 juillet 1843. Cette acquisition a eu lieu moyennant le prix de 4000 francs. (…) Ladite maison évaluée par les parties à un revenu annuel de 800 francs représentant au denier vingt un capital de 16.000 francs. A l’appui de la propriété de cette maison il existe cinq pièces qui sont 1° l’expédition du contrat de vente le 7 juillet 1843 sus relaté, 2° celle d’un contrat de vente en date du 2 août 1623, 3° celle d’un contrat de vente en date du 6 août 1674, 4° celle d’un contrat de vente en date du 28 janvier 1721, 5° et celle d’un contrat de vente en date du 18 août 1756.
acp 474 (3 Q 30 189) f° 46-v du 8. X.br (succession déclarée le 13 Xbre 1858) Communauté, mobilier estimé 679, fonds de serrurerie 1769, extances 2237, créances 1021
Une maison à Strasbourg rue de Bischheim N° 10
acp 475 (3 Q 30 190) f° 76 du 26.1. (vacation du 20 janvier) Il dépend de la communauté six obligations du chemin de fer autrichien

La veuve et les enfants de Jean Frédéric Matthis vendent la maison au charpentier Jacques Lohr et à sa femme Barbe Haug

1874 (13.8.), Strasbourg 10 (174), Not. Kœrttgé (Jean Théodore), N° 4288
Vente 13 août 1874. – sind erschienen 1. Frau Eva Salome Mauler, wohnhaft in Strassburg Wittwe des H. Johann Friderich Matthis, im Leben gewesener Schloßer, 2. H. Friedrich Eugen Matthis, Schloßer, unverheirathet, in Straßburg wohnhaft, 3. und Fräulein Friederike Eugénie Matthis, Handels Kassiererin, volljährig, gleichfalls in Strassburg wohnhaft, handelnd Letztere sowohl in ihrem persönlichen Namen als auch im Namen und als Bevollmächtigte von H. Gustav Adolph Matthis, Sergeant der Militair-Krankenwärter in Garnison in Blidah (Algerien), ihrem Bruder (…) Alle die obengenannten sich stark machend solidarisch mit einander für Fräulein Emilie Gross, minderjährig, geboren den 12. Januar 1858 in Strassburg wohnhaft, unter Vormundschafft des H. Abraham Gross, Schloßer in dieser Stadt wohnhaft (verkaufft)
an H. Jakob Lohr, Zimmermann, und deßen hierzu ermächtigte und verbeistandete Ehegattin Barbara Haug, beide mit einander in Straßburg wohnhaft
Beschreibung. Ein Wohnhaus mit Hof und anderen Zugehörden und Dependenzien, in Strassburg gelegen, Bischheimergäschen N° 10, früher genannt Bischofsgassen alte Nummer 11, in die Krebsgasse hinaus Ziehend in welcher es die Nummer 18 trägt, einerseits H Besana, anderseits H Daniel Goerner. (…) mit einbegriffen der darin sich befindlichen Oefen die den Verkäufern gehören.
Eigenthulsrecht. Dieselbe Liegenschaft gehörte zur Gütergemeinschaft, welche zwischen der Frau Wittwe Matthis und ihrem verstorbenen Ehegatten H. Johann Friderich Matthis bestanden hatte, vermittelst dem Ankauf welche Letztere davon gemacht haben von den Fräulein Marie Elisabeth Storck & Margarethe Luise Storck in Strassburg wohnhaft, laut einem Kaufvertrag vor Notar Becker in Strassburg den 7. Julÿ 1843 passirt im Hypothekenbuch von Strassburg abgeschrieben den 20 desselben Monats, Band 402 n° 59 mit official Einschreibyng vom nämlichen Tag Band 388 n° 196. Dieser Kauf geschah für die sum von 4000 Franken, welche Summe seither gäntzlich ausbezahlt worden ist, wie es die Verkäufer erklären und bestätigen.
H. Matthis ist in Strassburg gestorben den 15. November 1858. Er hat seine überlebende Wittwe als gütergemeinschaftlich hinterlassen und für einzige Erben seine fünf Kinder ein jedes für ein Fünftel, nämlich die Comparenten 1. Fräulein Matthis und 2. H. Friedrich Eugen Matthis, 3. H Gustav Adolph Mathis, 4. H. Emil Oscar Matthis und 5. Frau Salome Melanie Matthis, Ehegattin von Abraham August Gross in Straßburg, sowie diese Eigenschaften bestätiget sind durch das Inventar seines Nachlasses, errichtet durch Notar Zimmer in Strassburg den 30. November 1858. Frau Gross gebohrne Matthis ist selbst in Strassburg gestorben und hat als einige Erbin hinterlassen ihre Tochter die obengenannte minderjährige Sophie Emilie Gross (…) Der H Emil Oscar Matthis, Drexler, ist auch in Strassburg den 24. April 1864 gestorben und hat als einzige Erben hinterlassen seine Mutter die Frau Wittwe Matthis für ein viertel und seine obengenannten überlebende Geschwister und ide minderjährige Gross seine Nichte am Ort und Stelle ihrer Mutter die Frau Gross, alle gemeinschaftlich für die drei andere Viertel. Zufolge diesen successiven Sterbefälle gehört nun die gegenwärige verkaufte Liegenschaft den Verkäufern in folgenden Verhaltnisen nämlich der Frau Wittwe Matthis für 84/160, wovon 80/160 in ihrer Eigenschaft als gütergemeinschaftlich gewesen mit ihrem verstorbenen, Ehegatten und 4/160 ererbt in der Verlaßenschafft ihres Sohns Emil Oscar, dem H. Gustav Adolph Mathis für 19/160, wovon 18/160 in der Verlaßenschafft des H. Matthis Vater und 3/160 in die Verlaßenschafft des H. Emil Oscar Matthis, dem H. Friderich Eugen Matthis für gleiche Qualität in denselben Verlaßenschafften ererbt 19/160, der Fräulein Matthis für gleiche Quamität 19/160 und der minderjährigen Gross auch für gleiche Qualität 19/160.
Was die ru&hrern Eigenthümlichs Rechte auf die gedachte Liegenschaft betrifft, berufen sich die Partner auf den Kauffverschreibung vom 7. Juli 1843 hieobenerwähnt, worin dieselbe aufgestellt sind – Preis 29.000 Franken (…) Titel Uebergabe (…) 1. eine Abschrift eines Kauffvertrags durch die Contractstube in Straßburg errichtet den 4. August 1623, 2. eine Abschrift eines Vertrags derselben Contractstube vom 6. August 1674, 3. eine Abschrift eines Vertrags vor derselben Contractstube errichtet den 28. Januar und 27. Mai 1720, Worüber Entlastung.
acp 630 (3 Q 30 345) f° 90-v du 14.8.

Originaire d’Obermodern, Jacques Lohr épouse en 1872 Barbe Haug, originaire de Dornstetten en Wurtemberg
Mariage, Strasbourg (n° 820)
Du 5° jour du mois d’octobre l’an 1872 à dix heures du matin. Acte de mariage de Jacques Lohr, majeur d’ans, né hors le mariage le 26 novembre 1846 à Obermodern (Bas Rhin) domicilié à Strasbourg, Charpentier, fils reconnu de Frédéric Lohr, appariteur décédé à Obermodern le 11 avril 1859 et de feue Eve Meyer, décédée auit lieu le 30 septembre 1864 et de Barbe Haug majeure d’ans, né en légitime mariage le 6 janvier1842 à Dornstetten (Wurtemberg) domiciliée à Strasbourg, domestique, fille de Jean Haug et d’Elisabeth Weisser, conjoints domiciliés à Dornstetten – ll n’a pas été fait de contrat de mariage (i 64)



4, rue du Faisan


Rue du Faisan n° 4 – VI 58 (Blondel), O 353 puis section 25 parcelle 30 (cadastre)

Maison au Faisan (zum Fasanen), reconstruite en 1774 pour François Xavier Poirot (maître maçon Jean Jacques Fessler), rez-de-chaussée et premier étage transformés en 1908 pour Eugène Sorg (architectes Jules Berninger et Gustave Krafft)


Façade vue du sud, vue du nord (juin 2017)
Cour, faisan sculpté, au premier étage fenêtres XVIII° réputés provenir de l’ancienne façade (septembre 2019)

La maison dite au Faisan (zum Fasanen) est inscrite au Livre des communaux (1587) au nom du bailli Conrad Fort. Elle passe ensuite à la veuve du préteur Gabriel zum Treubel puis à son héritière Lucie de Ferrette, femme de Jean Jacques Waldner de Freundstein. Les propriétaires sont ensuite le receveur Etienne Kleinlé, le notaire François Eisenhuth, le receveur Jean Heupel puis le bailli Georges Nicolas Eberhard. Les Conseillers et les Vingt-et-Un visitent la maison en 1695 qui a besoin de réparations avant d’autoriser sa vente aux non bourgeois Jean Léonard Philippi, bailli à Bouxwiller, et Othon Schillinger, sous-prévôt de Saverne. La propriété passe par héritage à l’avocat catholique Nicolas Adam. Elle comprend en 1711 deux bâtiments latéraux, un bâtiment arrière et un puits. L’avocat Xavier Poirot l’achète en 1773, il y fait ouvrir la même année plusieurs croisées puis charge en 1774 le maître maçon Jean Jacques Fessler de reconstruire la maison sur les anciennes fondations. Les travaux ont lieu non seulement dans le bâtiment sur rue mais aussi dans l’aile gauche. Le bâtiment arrière est transformé en 1784. Le deuxième étage date de cette époque.


Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 77 (Musée des Plans-relief) 1

L’Atlas des alignements (années 1820) signale un bâtiment à rez-de-chaussée et deux étages en maçonnerie. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade sur rue (g-h) comprend deux portes cintrées et trois fenêtres, deux étages à cinq fenêtres chacun, une toiture à deux niveaux de lucarnes. La cour N représente l’arrière (2-3) du bâtiment sur rue, le bâtiment latéral (3-4) à gauche de la cour, de même hauteur que le bâtiment sur rue mais à toiture plus basse, le bâtiment (4-1) au fond de la cour et le bâtiment à rez-de-chaussée (1-2) où se trouvait en 1774 la buanderie.
La maison porte d’abord le n° 8 (1784-1857) puis le n° 4.


Cour N – Façade nouvelle, ancien état en lignes discontinues (1907, dossier de la Police du Bâtiment)

D’après Adolphe Setboth (édition en allemand, p. 246), le bâtiment qui appartenait à l’entrepreneur des travaux du Rhin Martin Mürsch a été reconstruit en 1842. Marie Amélie Werner tient un pensionnat à partir de 1843, avant et après l’achat de la maison dans laquelle est aménagée une chapelle par les rentières Zoé Glayzal, Françoise Daclon, Salomé Pauline Rœderer et Anne Clotilde Munschina. Le marchand de vins et restaurateur Charles Michel Spehner devient propriétaire en 1868. Eugène Sorg achète la maison à la fin du XIX° siècle et charge en 1907 les architectes Jules Berninger et Gustave Krafft de transformer le rez-de-chaussée et le premier étage pour convertir le bâtiment en restaurant. Le gros œuvre a lieu en 1908, l’aménagement intérieur début 1909. Le faisan sculpté que cite Adolphe Seyboth se trouve aujourd’hui encastré dans le bâtiment arrière.


Ancien rez-de-chaussée – Coupe A-B – Toit vitré (1907, dossier de la ) Police du Bâtiment)

Frise au-dessus du premier étage – Guirlandes au-dessus du rez-de-chaussée, à la manière de la fin du XVIII° siècle (images de Jocelyne Bœs, publiées sur Archi-wiki)

février 2023

Sommaire
Cadastre – Police du Bâtiment dossier I dossier IIRelevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1596 à 1952. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Conrad Fort, bailli
Gabriel zum Treubel et (c) Eve de Rust, remariée (1595) avec le préteur Jean Philippe de Kettenheim, veuf d’Agnès Sturm – luthériens
1606* h Jean Jacques Waldner de Freundstein, et (1578) Lucie de Sickingen puis (1589) Lucie de Ferrette – luthériens
1615 v Etienne Kleinlé, receveur, et (1598) Agnès Voltz – luthériens
1618* v François Eisenhuth, secrétaire puis notaire, et (v. 1605) Catherine Spengler puis (1610) Reine Vogler, d’abord (1604) femme du tailleur Jean Schneider – luthériens
1646 v Jean Heupel, receveur et (b, 1641) Marie Salomé Weiss, remariee (1653) avec le receveur Jean Jacques Schütterlin – luthériens
1667 h Georges Nicolas Eberhard, bailli, et (1660) Marie Catherine Heupel – luthériens
1691 v Jean Evrard Zetzner, libraire, et (1663) Anne Catherine Spor – luthériens
1695 v (copropriétaires) Jean Léonard Philippi, bailli, et (1669) Louise Chrétienne Lauff
Othon Schillinger, sous-prévôt de Saverne, et (1680) Ursule Rieffel, d’abord (1672) femme de Jean Pierre Porta – catholiques
1708 v Nicolas Adam, avocat, et (v. 1695) Eve Marie Philippi, remariée (1715) avec Charles Barthmann, bailli de Bœrsch – catholiques
1711 h François Louis Klein, bailli, et (1726) Marie Chrétienne Adam – catholiques
1773 v François Xavier (Alexis) Poirot, avocat, consul, et (1765) Marie Victoire Isabelle Kien – catholiques
1794 v Ignace Ganzinotti, négociant, et (1785) Marie Catherine Firino – catholiques
1816 v François (Aloise Joseph) Nageldinger, marchand épicier, et (1811) Sophie Dorothée Catherine Klotz
1841 v Martin Mürsch, entrepreneur des travaux du Rhin à Illkirch, et (1802) Madeleine Wurtz
1860 v Zoé Glayzal, Françoise Daclon, Salomé Pauline Rœderer et Anne Clotilde Munschina
1868 v Charles Michel Spehner, marchand de vins, et (1863) Marie Amélie Werli
1899* v (Marie Jacques) Eugène Sorg, cuisinier, et (1885) Catherine Wilt
1932* h Ernest Marie René Sorg
1939 v Caisse d’épargne de la Ville de Strasbourg
1942* v Charles Lehmann

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 1 000 livres en 1711, vendue 1 600 livres en 1773

(1765, Liste Blondel) VI 58, la veuve Klein
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) H. Poirot, 6 toises, 2 pieds et 4 pouces
(1843, Tableau indicatif du cadastre) O 353, Nageldinger, François, rue du Faisan 8 – maison, sol – 3,5 ares / Mürsch maire à Illkirch

Locations

1769, (cave) Jean Philippe Rœderer, boucher
1837, Gustave Wendling, marchand épicier, et (1835) Marie Victoire Saur
1836, Marie Amélie Werner, maîtresse de pension
1874, (débit de vin) Jean Henri Schmidt et Ernest Rodolphe Schmidt, de Krefeld
1884, Charles Guillaume Schrempp, restaurateur, et Albertine Bacheberlé

Livres des communaux

1587, Livre des communaux (VII 1450) f° 98-v
Propriétaire de la maison au Faisan, Conrad Fort règle 1 sol 8 deniers pour un escalier de cave (6 pieds de long, saillie de 13 pouces). En mention marginale, appartient désormais à Eve de Rust, veuve du préteur Treubel

Anderseitt Phasangaß
Conrad Fortt hatt vor seinem hauß Zum Phasan ein Keller Steg 6 schu lang und 13 Zoll heraußer, Soll & Bessert j ß viii d
[in margine :] Jetzt Fraw Eva von Rust, Stettmeister Treübels selig. Wittwe

Préposés au bâtiment (Bauherren)

1773, Préposés au bâtiment (VII 1415)
Le maître maçon Rottler est autorisé à ouvrir plusieurs croisées au nom de l’assesseur des Quinze Poirot

(f° 255) Dienstags den 28. Septembris 1773 – Hr. XV. Poirot
Mr Rottler, der Maurer nôe. Hrn Fünffzehner Poirot bittet Zu erlauben an deßen behausung in der Fasanen Gaß gelegene Behausung einige Creutzstöck einzusetzen. Erkannt, Willfahrt.

1774, Préposés au bâtiment (VII 1416)
Le maître maçon Jean Jacques Fessler est autorisé au nom de l’assesseur des Quinze Poirot à reconstruire la maison sur les anciennes fondations

(f° 34) Dienstags den 15. Martii 1774. – S.T. Hr Amstr. Poirot
Mr Johann Jacob Fäßler, der Maurer nôe. S.T. Herrn Ammeister Poirot, bittet Zu erlauben deßen in der fasanen Gaß gelegenen Behausung auf dem alten fundament neu aufzubauen. Erkannt, Willfahrt.

Protocole de tribus

Les plâtriers Léonard Moritz et Martin Weber sont mis à l’amende pour avoir fait des travaux (blanchi des chambres, peint des lambris) dans la maison du consul Poirot sans être sous l’autorité d’un maître

1781, Protocole de la tribu des Maçons (XI 240)
Leonhard Moritz und Martin Weber die Gipser in H. Ammeister Poirot behaußung ane der Fasanengaß
(f° 579) Sambstags den 9.ten Junii – Klag
Meister Frantz Marx Spohrer, Meister Johann Georg Scherb und Meister Philipp Kötterer, alle dreÿ Maurer und Steinhauer, als E. E. Meisterschaft der Steinmetzen,Steinhauer und Maurer alhier dißjährig geschworene Rügere, ließen citiren Meister Leonhard Moritz und Meister Martin Weber beede Gipser und burger dahier, klagen wider dieselben, daß sie Zu Anfang dieses Monats Junii beÿ SS. TT. Herrn Ammeister Poirot in seiner ane der Fasanengaß gelegenen behaußung, ohne unter einem Maurermeister Zu stehen, alte gegipste Zimmer geweißelt und höltzenes Brustgetäfel samt Thüren mit Perlfarb angestrichen, folglich Maurer arbeit gemacht und gepfuscht haben, produciren den am 1.ten hujus durch Zitzenzer, dem Fünffzehenbotten, desfalls errichteten Procès verbal und bitten die beklagten den Artiklen gemäß abzustrafen, wie auch solidarie in die Unkosten zu condemniren.
Beklagter Meister Moritz Zugegen, sagt für sich und mit beklagten Meister Weber Zur verantwortung, daß die der Meinung sind, diese Arbeit seÿe ihnen erlaubt, bitt um absolutionem.
Nach Einsehung oballegirten Procesverbal und gehaltener Umfrag wurde Erkannt, seÿe ein jeder dieser beeden beklagten in die beßerung des Artikels mit dreÿ Pfung Pfenning und solidarie in die Unkosten ad zweÿ Pfund Zween Schilling vier Pfenning liquidirt, zu condemniren.
(hälfte des Kaufgerichts 18 ß, Procesverbal 15 ß, Zeugen 6 ß, 2. Citat. 1 ß 4, Büttel 2 ß, summa 2 lb 2 ß 4 d)

Préposés aux feux (Feuerherren, 4 R 91)

Le maître maçon Jean Jacques Fessler expose les travaux qu’il va faire dans la maison du consul Poirot rue du Faisan, dans la loge de portier à droite de l’entrée, dans la salle d’audience à gauche de l’entrée, dans le bureau derrière vers la cour, dans la buanderie à droite de la cour, au premier étage un poêle, une chambre, une salle de compagnie, un cabinet de toilette à l’arrière, dans l’aile gauche au premier étage une chambre à coucher vers la cour, au deuxième étage une pièce au-dessus de la chambre et une autre au-dessus de la salle de compagnie.

(p. 340) Donnerstags den 22. Decembris 1774. – S. T. Herr Ammeister Poirot will in seiner in der fasenen gaß gelegenen behausung au rez de chaussée rechter hand der Einfahrt ein Wächter stübel mit einem runden eisern ofen setzen und in dem Zimmer einfeuren, das blechene rohr davon in das frantzösische Camin zwischen den wechslen mit einem gewölb wohl Versehen, welche sich in dem Zweÿten stock befindet hinein führen, von welchem rohr dasjenige welches durch den ersten stock laufet lincker hand in die Niche einmauren.
Ferner lincker hand der einfahrt einen audientz Saal gegen der gaß mit einem frantzösischen Camin auf ein gewölb zwischen den Wechslen von dem Keller gewölb setzen, das rohr an dem steinern gäbel hinauf von allem holtz entfernt.
Item hinden daran in das Bureau gegen den Hof einen runden ofen, in welchem in dem Bureau eingefeurt wohl* setzen, das blechene rohr davon in din darüber befindlichen Camin rohr von dem frantzösischen Camin durch das gewölb hineinführen, von allem holtz entfernt.
In den hoff rechter hand eine Bauch Küchen mit einem bauch Kessel und Camin schoß auf den grund boden setzen, das rohr am steinern gäbel hinauf von allem holtz entfernt.
In dem ersten stock lincker hand des gangs von dem austritt der Steeg eine Stube gegen der gaß mit einer Niche Zu einem runden ofen auf ein gewölb setzen, und in dem Zimmer einfeuren, das blechene rohr davon in ein gemaurtes Caminrohr in dem Zweÿten stock durch ein gewölb zwischen den Wechslen hineinführen.
Deßgleichen in dem ersten stock neben vorhero beschriebenem Zimmer ein Compagnie Saal gegen der gaß mit einem frantzösischen Camin auf ein gewölb wohl versehen setzen, das rohr an dem steinern gäbel hinauf von allem holtz entfernt.
Hinden daran in dem Toillet Zimmer ein frantzösisches Camin auf ein gewölb wohl versehen setzen, das rohr mitten durchs gebau an der behörigen feur mauren von allem holtz entfernt, hinauf führen.
In dem flügel lincker hand in dem ersten stock ein Schlaff zimmer gegen dem Hof mit einem frantzösischen Camin auf ein gewölb wohl versehen setzen, das rohr am steinern gäbel hinauf von allem holtz entfernt.
In dem Zweÿten stock eine Kammer über dem Zimmer von der Niche gegen der gaß mit einem frantzösischen Camin auf ein gewölb wohl versehen setzen, das rohr an der behörigen feur maur hinauf durch das gebau von allem holtz entfernt.
In dem nemlichen stock über dem Compagnie Saal eine Kammer gegen der gaß mit einem frantzösischen Camin auf ein gewölb Wohl versehen, das rohr an der steiner gäbel hinauf von allem holtz entfernt. Erkanndt Willfahrt – Mstr. Fäßler

Le même Fessler transforme en 1781 le bâtiment arrière, une cuisine au rez-de-chaussée et une chambre au premier

(p. 562) Donnerstags den 25.sten Octobris 1781 – SS TT H. Ammeister Poirot, will in seiner ane der Fasangaß gelegenen Behaußung im hintergebäud im hoff eine Kuche mit herd und Caminschoß wohl versehen machen, das Rohr am steinernen gäbel hinauf von allem holtz entfernt, im ersten stock ein Zimmer mit einemfrantzösischen Camin auf einem gewölb wohl versehen das Rohr mitten durch das gebäud von allem holtz entfernt.
Erkandt willfahrt, Mstr. Fäßler.

Description de la maison

  • 1711 (billet d’estimation traduit) La maison comprend deux bâtiments latéraux, un bâtiment arrière et un puits, estimée avec ses appartenances et dépendances à la somme de 1000 florins

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

4° arrondissement ou Canton est – Rue des Faisans

nouveau N° / ancien N° : 4 / 8
Nageldinger
Rez de chaussée et 2 étages bons en maçonnerie
(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 25 f° 128 case 2

Mursch, Maire à Illkirch

O 353, maison, sol, Rue du Faisan 8
Contenance : 3,50
Revenu total : 361,82 (360 et 1,82)
Ouvertures, portes cochères, charretières : 1 / 1
portes et fenêtres ordinaires : 48 / 38
fenêtres du 3° et au-dessus :

Cadastre napoléonien, registre f° 26 f° 103 case 1

Mursch, Maire à Illkirch
1862 Glaysal, Daclon, Roederer et Munschina
1870 Spehner Charles Michel Marchand de vins
94/95 Spehner Marie Josefine Helene, Fräulein Dachstein
1899 Sorg Eugen, Delikatessenhändler

O 353, maison, sol, Rue du Faisan 4
Contenance : 3,50
Revenu total : 361,82 (360 et 1,82)
Folio de provenance : (128)
Folio de destination : Gb
Ouvertures, portes cochères, charretières : 1 / 1
portes et fenêtres ordinaires : 48 / 38
fenêtres du 3° et au-dessus :

Cadastre allemand, registre 30 p. 327 case 9

Parcelle, section 25, n° 30 – autrefois O 353.p
Canton : Fasanengasse Hs. N° 4
Désignation : Hf, Whs u. N.G. – sol, maison et bât. acc.
Contenance : 3,15
Revenu : 3700 – 9000 – 6000
Remarques : 1910 Nb. – 1916, Minder.

(Propriétaire jusqu’à l’exercice 1918), compte 1178
Sorg, Eugen u. Ehefr.
1932 Sorg Ernest Marie René et son épouse
1937 Christiany Jean Charles et son épouse
(1073)

(Propriétaire à partir de l’exercice 1918), compte 4220
Sorg Renatus, Gastwirt
1932, rayé

(Propriétaire à partir de l’exercice 1932), compte 1178
(supra)

(Propriétaire à partir de l’exercice 1937), compte 5884
Sorg Ernest Marie & son épouse
1940, clos

(Propriétaire à partir de l’exercice 1940), compte 37
Strassburg, die Gemeinde städtische Sparkasse
1904 Sparkasse Strassburg
1927 Caisse d’épargne
1934 La Caisse d’épargne de la Ville de Strasbourg
(245) corrigé en (267)

(Propriétaire à partir de l’exercice 1942), compte 6110
Lehmann Karl und Ehefr. für ½ u. Miteig. ½
(2598)

1789, Enquête préparatoire à l’Etat des habitants (cote VII 1295)

Canton VI, (196) Rue des Faisans

8
Prop. M. Poirot Ammeistre Regent – Bouchers

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton VI, Rue 196 des Faisans p. 282

8
Pro. Poirot Ammeistre Regent – Bouchers

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Fasanengasse (Seite 32)

(Haus Nr.) 4
Schrempp, Wirt Zum Fasanen. 0 H 1
Kranse, Immobilenagent. 1
Seiter, Schneider. 1
Strüdel, Maler. 1
Strüdel, Wwe. 1
Renneberg, Zeugleutn. 2
Fuchs, Weissnäherin. 2
Meyer, Schreiner. 3
Cierpka, Eisenb.-Arb. H 2

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 789 W 7)

Rue du Faisan n° 4 (dossier I, 1868-1988)

Eugène Sorg charge en 1907 les architectes Berninger et Krafft de transformer deux étages de la maison. Le permis de construire est délivré le 13 janvier1908 pour convertir les locaux en restaurant, un avenant le 16 mars pour aménager une cave sous la cour. Le préfet autorise en août 1908 à déroger au règlement pour poser un toit vitré dans la cour. Le permis est accordé en septembre. L’aménagement intérieur a lieu début 1909. On constate lors des travaux qu’il faut démolir et reconstruire une partie du mur coupe-feu entre la maison et la voisine 31, rue des Frères.
Le restaurateur Eugène Sorg fait poser une lanterne puis installer en 1909 une machine frigorifique. Le restaurant emploie un chef de cuisine, sept cuisiniers, trois apprentis et sept serveuses.

Magasin Friedlænder (1894, 1897)
Exploitants ultérieurs. Henriette Schmitt (1921), Benjamin Brucker (1923), Charles Joanny (Café d’Alsace, 1925, puis Brasserie du Château), Patrice Kœlle (1935 Au vieux Faisan)
Premier étage, Alfred Schmitt (1923, Canari), Max Heller (1936), Anne Felder (1938)
Vêtements Laura Ashley (1978), agence Nouvelles frontières (1986)

Sommaire
  • 1868 – Le directeur de l’usine à gaz demande que le plombier Bedicam soit autorisé au nom du propriétaire Spener à faire une prise pour environ deux becs
    1869 – idem pour environ cinq becs (Spehner)
  • 1894 – Le maire notifie Marie Spehner (demeurant chez Eugène Sorg, 34 rue de la Krutenau) de faire ravaler la façade – Travaux terminés, octobre 1897
  • 1894 – Les employés municipaux constatent lors d’une inspection que le magasin Friedlænder a plusieurs doubles enseignes perpendiculaires, antérieures au nouveau règlement de voirie. Comme elles sont en mauvais état, il est dans l’intérêt de la sécurité publique de les enlever. – Le maire écrit à A. Friedlænder – Les enseignes retirées lors du ravalement ne sont pas remises en place, mars 1894.
  • 1895 – Le maire notifie le sieur Schrempp de se conformer au règlement du 30 novembre 1891 en supprimant trois volets qui s’ouvrent à moins de 2,20 mètres de la voie publique. La demoiselle Schrempp répond que le notaire Lœw est gérant de l’immeuble – Courrier au notaire Lœw (10, rue des Pucelles) – Travaux terminés, décembre 1896
  • 1897 – Le sieur Friedlænder informe le maire qu’il a retiré cinq doubles enseignes perpendiculaires et une enseigne plate – Constat qu’elles sont effectivement retirées
  • Commission contre les logements insalubres. propriétaire, Sorg, demeurant 25, rue de la Krutenau. 1905. Remarques en deux points – 1907, La maison va être reconstruite
    Commission des logements militaires. Locataire principal, Charles Goepp. Rien à signaler
  • 1906 – Le maire notifie Eugène Sorg (demeurant 8, rue de Zurich) de faire ravaler la façade – Eugène Sorg demande sur papier à lettres commercial (traiteur de cour, parfait de foie gras, épicerie fine, vins) un an ou un an et demi de délai pendant lesquels il va refaire le rez-de-chaussée et le premier étage pour aménager de grandes devantures. – Le maire accorde un an de délai, la façade n’étant pas très sale
    1907 – Eugène Sorg demande de proroger le délai en arguant qu’il commencera les travaux en juillet. Le maire accorde un nouveau délai – Pas de ravalement, juillet 1908. La maison est en travaux, août 1908. Des sculptures sont en cours sur la façade en grès, novembre 1908. Dossier classé.
  • 1907 – Les architectes Berninger et Krafft transmettent au maire au nom du propriétaire Eugène Sorg les plans et le calcul statique pour transformer la maison sise 4, rue du Faisan – Le service d’architecture note que la façade suit l’alignement – Remarques sur les plans – Les architectes transmettent des plans rectifiés, janvier 1908
    1908 (13 janvier) – Eugène Sorg, au nom duquel les architectes Berninger et Krafft, est autorisé à reconstruire sa maison pour la convertir en restaurant (permis de construire) – Surfaces de la parcelle et de la cour d’après les levés cadastraux – Calcul statique (croquis, dont celui de la façade)
    1908 (février) – Les architectes demandent l’autorisation de faire une cave sous la cour. Le maire demande un calcul de la stabilité. Les architectes répondent qu’il sera fourni une fois l’entrepreneur choisi. 1908 (16 mars) Avenant au permis de construire concernant le sous-sol – Dessin
    1908 (juin) – Les architectes demandent l’autorisation de construire une paroi vitrée recouverte d’un toit vitré sur une partie de la cour – Le maire répond que la demande est contraire au paragraphe 38 du règlement. Un passage couvert de 1,35 mètre de large sera permis s’il est ouvert du côté de la cour
    1908 (juillet) – Dossier. Les architectes demandent l’autorisation de construire une paroi vitrée recouverte d’un toit vitré sur une partie de la cour. L’architecte municipal Nebelung expose qu’il n’est pas nécessaire de fermer vers la cour le passage vitré qui relie le bâtiment avant au bâtiment arrière du moment qu’un passage est assuré au deuxième étage et que les ouvertures des cabinets d’aisance se trouvent au-dessus du toit vitré.
    Suivi des travaux – Juillet. La structure en fer est en partie posée dans le bâtiment avant, et au sous-sol du bâtiment arrière
    1908 (août) – Le préfet (Bezirkspräsident des Unter-Elsaß) déclare que rien ne s’oppose à déroger au règlement d’après le courrier du maire en date le 19 juin.
    1908 (août) – Les architectes demandent la réception du gros œuvre. Ils devront fournir de nouveaux calculs puisque la structure en fer n’est pas exactement celle qui était prévue.
    1908 (septembre) – Les architectes fournissent un nouveau calcul statique – Le maire objecte que le nouveau calcul a trait à la seule façade alors qu’il y a aussi des différences dans les solives et les murs intérieurs. – Les architectes transmettent le dessin du toit vitré et des poutres du sous-sol, avec un calcul statique
    1908 (23 septembre) – Eugène Sorg, au nom duquel les architectes Berninger et Krafft, est autorisé à aménager un toit vitré dans la cour et à refaire une partie du plafond du sous-sol (permis de construire) – Dessin de la galerie vitrée, de la cave sous le vestibule, calcul statique correspondant – Plans du sous-sol, du rez-de-chaussée, du 1° et du 2° étage
    1908 (octobre) – Les architectes demandent réception du gros œuvre pour les cabinets d’aisance, dessin en marge – La réception a lieu sans observation le 27 octobre – Le maire demande les calculs mentionnés à l’article 2 du permis délivré le 16 mars (structure en béton armé) – Calcul statique correspondant – Plan de la structure en béton armé (sous-sol), signé par la Société strasbourgeoise de construction
    1908 (décembre) – Les architectes transmettent les dessins demandés – Le maire répond en demandant un dessin de la dalle en béton armé et le calcul correspondant
    1909 (février) – L’aménagement intérieur est en cours
    1909 (mars) – Les architectes déclarent avoir transformé une fenêtre en porte dans la façade
    1909 (avril) – La Police du Bâtiment constate que le sous-sol servant de lieu de travail n’a pas d’écoulement pour les eaux usées.
  • 1908 (juin) – La Société strasbourgeoise de construction, société anonyme (Strassburger Baugesellschaft A.G., vormals J. & E. Klein & Otto Back & Cie, 6 rue neuve Fritz) demande au maire l’autorisation de barrer la rue pendant quatre semaines pour transformer la maison Sorg (étayer la façade, poser des matériaux). Croquis – Le permis de construire est déjà délivré (la maison sera démolie sur deux étages), l’autorisation peut être accordée à condition qu’il y ait un passage couvert pour les piétons.
    1908 (juillet) – Le commissaire de police transmet au maire une demande dans le même sens – Autorisation de poser un échafaudage, des étais et des matériaux sur la voie publique pour reconstruire la maison Sorg sise 4, rue du Faisan (8 juillet 1908)
    1908 (août) – L’autorisation est prolongée. Dossier classé, 7 septembre
  • 1908 (novembre) – La Société strasbourgeoise de construction demande l’autorisation d’occuper la voie publique au commissaire de police qui transmet au maire – Autorisation de poser des gravats et un échafaudage devant le 4, rue du Faisan – Dossier classé, décembre 1908.
  • 1908 – On constate lors des travaux qu’il faut démolir et reconstruire une partie du mur coupe-feu entre la maison et la voisine (31, rue des Frères) – Le maire écrit aux architectes Berninger et Krafft
    1908 (octobre) – Eugène Sorg, au nom duquel Berninger et Krafft, est autorisé à refaire un mur coupe-feu. Les travaux déjà commencés font partie d’une construction autorisée – Travaux terminés, décembre 1908 – Dessin
  • 1908 (novembre) – Les entrepreneurs Griesbach et Grossmann demandent l’autorisation de poser pendant huit jours un échafaudage sur la voie publique. Le commissaire de police transmet au maire – Autorisation – Travaux terminés, décembre
  • 1908 (juillet) – La Société strasbourgeoise de construction n’a pas mis de local ni de toilettes à disposition des ouvriers – Le maire écrit à l’entrepreneur – La Société strasbourgeoise de construction déclare au maire qu’elle a commencé les travaux
    Le maire constate que l’excavation pour les fondations de la partie médiane mettent en péril la stabilité du bâtiment droit. Croquis – Courrier à l’entrepreneur qui expose les mesures qu’il a prises – Dossier classé, avril 1909
  • 1908 (août) – La veuve Vincent Schalck, propriétaire de la maison sise 29, rue des Frères, soulève des objections contre les travaux à la maison au Faisan sise 4, rue du Faisan. Elle estime que les ouvertures dans le mur coupe-feu, contre lesquelles la Police du Bâtiment n’a pas d’objection à faire, pourraient constituer une entrave à des constructions futures. Le maire répond que les ouvertures doivent être fermées par des plaques de verre d’au moins un centimètre d’épaisseur et qu’en cas de nouvelle construction les ouvertures peuvent être supprimées, ce qui garantit ses droits.
  • 1908 – Les architectes Berninger et Krafft (4, rue du Faubourg de Pierre) demandent au nom du restaurateur Eugène Sorg l’autorisation de poser une lanterne – Dessin – Le commissaire de police transmet au maire – La Police du Bâtiment fait observer que la lanterne ne peut être autorisée puisque sa saillie est de 60 centimètres au lieu de 37 au maximum. – Nouveau projet – Autorisation – La lanterne est posée, avril 1909.
  • 1909 – Les architectes Berninger et Krafft demandent au nom du restaurateur Eugène Sorg (traiteur de cour) l’autorisation d’installer une machine frigorifique. Les employés sont un chef de cuisine, sept cuisiniers, trois apprentis et sept serveuses – L’inspection du travail donne son accord. Le commissaire de police indique les conditions à respecter – Dessin (plan des différents niveaux, façade, coupe A-B) – Autorisation d’aménager une cuisine – La machine frigorifique est installée, juin 1909 – Plan du sous-sol où se trouve la machine – Description de la machine fournie par Quiri et Compagnie
  • 1910 – Le restaurateur Sorg demande l’autorisation de poser une enseigne lumineuse plate – Croquis de la rue – La Compagnie générale d’électricité (Allgemeine Elektricitäts- Gesellschaft) de Berlin déclare que l’enseigne est déjà faite et qu’il ne reste qu’à la poser – Autorisation – Dessin (libellé, Restaurant Sorg)
  • 1909 (novembre) – Rapport sur un feu de cheminée
    1911 (décembre) – Idem
    1912 (avril) – Idem
    1912 (juillet) – Idem
  • 1912 – La société Griesbach et Grossmann demande l’autorisation de poser un échafaudage sur la voie publique pendant trois jours – Le commissaire de police transmet au maire – Autorisation
  • 1919 – Les entrepreneurs Sigel Frères (peinture, enseignes) demandent l’autorisation de poser un échafaudage sur la voie publique – Accord
  • 1921 – P. E. Darstein (3, rue des Pucelles) se plaint de l’humidité qui provient du pignon de son voisin Eugène Sitter (demeurant 22, rue des Frères). – La Police du Bâtiment constate que la plainte n’est pas fondée, l’humidité provient d’un chenal défectueux de la propriété Dierstein. Eugène Sitter déclare n’être pas propriétaire de l’immeuble.
  • 1921 – Dossier suite à un courrier du commissaire de police. Henriette Schmitt demande l’autorisation de continuer à exploiter le débit de boissons. La Police du Bâtiment déclare que les locaux sont conformes aux prescriptions ministérielles du 24 mars 1890.
    1923 – Même demande par Benjamin Brucker
  • 1923 – Alfred Schmitt demande l’autorisation de poser une enseigne lumineuse plate – Autorisation – Dessin (libellé, Canari, au premier)
    1925 – Le restaurateur Charles Joanny (Café d’Alsace) demande l’autorisation de poser une enseigne lumineuse plate. La Police du Bâtiment déclare que d’après le règlement l’enseigne doit être 50 centimètres derrière la bordure du trottoir.
    1925 – Marthe Joanny demande l’autorisation de remplacer son enseigne Café d’Alsace par Brasserie du Château – Même demande par Charles Joanny (Schlossbräu) – La Police du Bâtiment demande que l’enseigne posée n’ait pas une saillie supérieure à 30 centimètres. Charles Joanny s’adresse directement au maire. La Commission des Beaux-Arts examine sa demande qu’elle repousse pour des motifs esthétiques. – Charles Joanny est autorisé à poser l’enseigne dont la saillie est inférieure à 16 centimètres, juin 1925
  • 1927 – Le locataire Müller se plaint de l’humidité. La Police du Bâtiment constate que la plainte est justifiée (propriétaire, Sorg, locataire principal, Goepp)
  • 1928 – Le peintre Kornwachs (16, rue du Faubourg de Pierre) demande l’autorisation de poser une lanterne en fer
  • 1929 – Le voisin (n° 6) se plaint que la cheminée du n° 4 menace de tomber sur sa propriété. Propriétaire du n° 4, René Sorg, demeurant 52, rue du Vieux-Marché-aux-Vins – Travaux terminés, octobre 1929.
  • 1935 – Patrice Kœlle demande l’autorisation d’ouvrir un débit de boissons alcooliques. Le préfet demande à la Police du Bâtiment un rapport sur les locaux qui sont conformes aux prescriptions
    1935 (septembre) – Le préfet autorise Patrice Kœlle à exploiter le débit de boissons Au vieux Faisan qui appartient à la Brasserie de l’Espérance. La licence a été transférée du 35, rue des Hirondelles au Neuhof
  • 1936 – Le locataire du deuxième étage se plaint d’être incommodé par la fumée. Les visites sur place ne donnent pas motif à ce que la Police du Bâtiment intervienne.
  • 1936 – L’entreprise Meschenmoser demande au nom de Max Heller l’autorisation de poser une enseigne lumineuse à double face Canari Bar – Autorisation – Dessin
    1938 – Anne Felder déclare que l’enseigne est retirée
    1939 – La même déclare cesser son activité
  • 1939 – Sorg déclare avoir vendu l’immeuble à la Caisse d’Epargne
    1941 (février) – La Police du Bâtiment demande de supprimer une enseigne lumineuse, une lanterne et deux consoles. La Caisse d’Epargne suggère de conserver la lanterne en harmonie avec la façade, due à Berninger et Krafft.
    1941 – L’entrepreneur de construction Charles Nadler (21, rue des Orphelins, entrepôt 18, chemin du Heyritz) demande l’autorisation de poser un échafaudage sur la voie publique pour supprimer une inscription – Prolongation
    Les inscriptions sont toujours visibles, mars, elles sont supprimées, mai. Il ne reste que la lanterne
    1942 – La Caisse d’Epargne déclare ne plus être propriétaire de l’immeuble. Note de la Police du Bâtiment, le propriétaire est Charles Lehmann, domicilié 33, rue de la Kurbau
  • 1941 – Le boulanger Wendling (6, rue du Faisan) se plaint qu’une cheminée du n° 4 (appartenant à la Caisse d’Epargne) menace de s’écrouler chez lui. – La Police du Bâtiment constate les faits – Travaux terminés, avril 1941.
  • 1969– Le maire demande à Charles Lehmann (56, rue Saint-Urbain) et aux copropriétaires de faire ravaler la façade – Charles Lehmann demande un délai que le maire refuse d’accorder
    1970 – L’entreprise Prange (7, rue du Soleil) est autorisée à poser un échafaudage sur la voie publique
  • 1971 – La nouvelle adresse de Charles Lehmann est 122, rue de Bâle au Neudorf (redevance pour le puits de descente)
  • 1976 – Le notaire Joseph-Charles Gontram (96, rue du Maréchal-Foch à Lingolsheim) demande des renseignements avant la mutation de l’immeuble sans modification. – Plan cadastral de situation (section 25 parcelle 30) – Suite à la vente en juillet 1976, l’administrateur est Jean-Marie Busch
  • 1977 – Jean-Marie Busch (16, rue Claudel à Lingolsheim) demande si la loi qui limite l’imputation des déficits aux seuls revenus fonciers s’applique à l’immeuble situé dans le secteur sauvegardé – La Police du Bâtiment renvoie à la direction générale des impôts.
    1977 – Jean-Marie Busch dépose une demande de subvention pour ravaler la façade – La visite des lieux établit que le rez-de-chaussée et le premier étage sont en pierre de taille naturelle, le deuxième étage en maçonnerie enduite dont les baies ont des encadrements en pierre – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable
    1977 (novembre) – L’entreprise Jean-Marie Busch est autorisée à poser un échafaudage sur la voie publique – Le ravalement est terminé, la subvention versée suivant délibération du Conseil municipal (22 octobre 1976)
  • 1977 – Changement de débiteur (puits de descente), Jean-Marie Busch au lieu de Charles Lehmann
  • 1978 – Le magasin Laura Ashley (66, rue des Saint-Pères à Paris VII) demande l’autorisation de poser une enseigne plate et deux enseignes perpendiculaires – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable mais réserve son avis sur les projecteurs – Dessin du rez-de-chaussée et du premier étage (Ceria et Coupel, architectes, 13, rue Charles Lecocq à Paris), du soupirail – Autorisation – L’enseigne plate est posée, puis les enseignes perpendiculaires
  • 1986 – La société Palladio (éclairages contemporains, aménagement intérieur) demande au nom de l’agence Nouvelles frontières l’autorisation de poser une enseigne perpendiculairement et une enseigne peinte – Jean-Marie Busch s.a.r.l accorde sa permission au nom du propriétaire Freddy Heitz – Photographies – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable – Autorisation – Les enseignes sont posées, février 1986
  • 1986 – Changement de débiteur (puits de descente), Cabinet Burger-Mathis, syndic, 24, rue du Vieux-Marché-aux-Vins au lieu de Jean-Marie Busch 27, rue du Fossé des Tanneurs
  • 1988 – Le notaire Martin Diener (7, place de Bordeaux) demande des renseignements d’urbanisme avant mutation d’un appartement appartenant à Eric Giraud

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 927 W 5)

Rue du Faisan n° 4 (dossier II, 1991-1996)

Le dossier relate le procès entre les copropriétaires et l’exploitant de l’établissement Le Village (4, rue du Faisan) pour nuisances sonores la nuit.

Sommaire
  • 1991 – Le notaire Paul Trienbach (10, quai Kleber) demande des renseignements d’urbanisme avant mutation d’un appartement appartenant à Daniel Brun et Régine Beck – Plan cadastral de situation
  • 1992 – Changement de débiteur (puits de descente), Société Immogeref (12, rue Mercière) au lieu du cabinet Burger-Mathis
  • 1996 – Les copropriétaires se plaignent au maire des nuisances sonores causées la nuit par l’établissement Le Village (4, rue du Faisan). Le Tribunal de grande instance de Strasbourg condamne le 27 septembre 1994 la société Le Village à payer au syndicat des copropriétaires une somme de 80.000 francs à titre de dommages et intérêts et à cesser les nuisances. La société Le Village fait appel, les nuisances continuent et son autorisation d’ouverture la nuit a été renouvelée. – Copies des pièces de procédure judiciaire et du jugement susdit, de procès-verbaux de constat (16 novembre 1996 et premier et 2 décembre 1996 ), d’un constat de l’expert Georges André (6 mars 1996).

Autre dossier
Rue du Faisan n° 4, modification de la devanture (1997-1998) cote 1198 W 2597


Relevé d’actes

La maison au Faisan est inscrite au nom de Conrad Fort dans le Livre des communaux (1587). Bailli à Bischwiller, Conrad Fort achète le droit de bourgeoisie le 29 décembre 1587. Son fils Conrad naît en 1551 (début des registres)

1585, 3° Livre de bourgeoisie (4 R 105) p. 448
Conratt Fortt von Stroßburg ampttman Zuo Bischwiller Hatt daß burgerrecht Kaufft vnnd will Zuo der mörinn dienenn actum denn 29.ten december 85.

Baptême, Saint-Thomas (luth. f° 11-v n° 170)
1551. 4. August. Cuonradus Fort /pr./, Conradus /filius/
Daniel Seßler, Jacob Kuntzler Maler, compr., sara Göllin Commr. (i 12)

Mention en 1587 de Conrad Fort, alors greffier à Ingwiller
1586 Conseillers et XXI (1 R 63) Dieterich von Schönberg contra Conrad Forten Statt schreiber zu Ingweiler. 8. 37. 66. 87. 111. 114. 167. 231. 249. wegen seines Einhorns. 417.

Le même livre des communaux mentionne que la propriété passe à Eve de Rust, veuve du préteur Treubel. Gabriel zum Treubel,de Hindisheim, achète le droit de bourgeoisie en 1578. D’après l’Alsace Noble de Lehr (p. 424), il est préteur à partir de 1582. Marié trois fois, à une Bœcklin (Marie Marthe de Bœcklin), à une Müllenheim puis à Eve de Rust.

1578, 3° Livre de bourgeoisie (4 R 105) p. 294
der Edel vnd vest Gabriel Zum treübel von hündeßheim hatt das burgkrecht Kaufft und dient Zum hohensteg Eod. die {20.t Aprilis 78].

Eve de Rust se remarie en 1595 avec le préteur Jean Philippe de Kettenheim, veuf d’Agnès Sturm
Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 50 n° 138)
1572. Dominica Trinitatis. J Johann Philipp von Kettenheim J Agnes sturmin Ott Sturmen nachgelaßene dochter, 10 Junÿ (i 52)

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 36, n° 72)
1595. David post Circumcis. 5. Januarÿ. Der Edel: vnd vest Johann Philips von Ketteheim Stättmeÿster vnd Fraw Eua geborne von Ruost, weÿl. deß Edlen vnd vesten Gabriel Zum Treüwel alten Stättmeÿsters nachgelaßene wittib, Eingesegnet montag den 13. Januarÿ Zu Eckboltzheim (i 38)

La maison revient à Lucie de Ferrette, femme de Jean Jacques Waldner de Freundstein

Lehr, L’Alsace noble, p. 182
Jean Jacques Waldner de Freundstein (1554-1619), directeur de la noblesse de la Haute-Alsace, épouse a) 1578 Lucie de Sickingen, b) 1589 Lucie de Ferrette
Du premier lit
1° Dorothée (1579-1596)
2° Jacques Christophe (1582-1651) épouse Euphrosine de Dettlingen
3° Georges Guillaume (1583-1640) épouse (1608) Eve de Venningen
du second lit
1° Clémence (° 1590) épouse en 1606 Jean-Christophe de Berenfels
2° Lucie (° 1591) épouse en 1611 Frédéric Jean de Brinighoffen
3° Barbe (° 1593) épouse en 1612 Jean Jacques de Dettlingen
4° Elisabeth (° 1595) épouse en 1618 Jean Guillaume de Sigmarshofen, seigneur d’Allenjoie, gouverneur du comté de Montbéliard

Jean Jacques Waldner de Freundstein qui est propriétaire pour moitié d’une maison avec sa belle-sœur veuve de Loup Waldner, née de Ferrette, demande à bénéficier d’un droit réduit de manance d’après l’accord passé entre la Ville et le Directoire de la noblesse. Les Quinze fixent le droit à 10 livres pour les deux copropriétaires qui s’accorderont pour se le partager.
1606, Protocole des Quinze (2 R 34)
J. Hannß Jacob Waldner von Freündtstein. 51. 65.
(f° 51) Mittwoch den 16. Aprilis – J. Hannß Jacob Waldner von Freündtstein
Der XV. mr. Zeigt an wie J. Hannß Jacob Waldner von Freündtstein, so Jetzo hie und Rudolff Würtz Cur pflegt, seinen diener beÿ Ime gehabt, beger sich mitt mein herren seins einzugs halb Zuvergleichen, hab die artl. der vergleichung so die Ritterschafft mit mein Hern getroffen, begert Zu sehen, hab ers Ime vff seinen Costen außschreiben laßen, wöll sich gegen mein herren erclären, seÿ aber noch niemandt vorhanden, gehöre seiner geschweÿen Wolff Waldtners wittwe so eine von Pfirdt, das haus Zum halben theil zu, wann er mit Ihr verglichen wöll er sic auch mitt mein herren vergleichen, kombt wenig her, ettwan Jahrs nuhr ein mahl oder Zweÿ, halt sich dabey In Suntgaw, dieweil er dann morg. oder über morg. wider hienweg Zücht, were dauon Zureden was Zuthun ?. Inn deß würdt geklopfft und angezeigt, sein diener seÿ vorhanden, der würdt herein gelaßen, übergibt ein Schrifft so verlesen, darinn erclärt sich der Juncker das er anerpüttig seÿ, sich vff ein gewißes mit mein herren Zu vergleichen, dieweil aber die behausung darinn er seinen einköhr bitz daher Zu nehmen gepflogen, nitt eintzig sein, sonder zum halben theil weiland Wolff Waldners wittib und Erben zustendig ist, So bitt er Ime souihl lufft zu ertheilen, das er sich mitt der Wittib und Erben underreden vnd Zu endtlicher erclerung vereinbaren möge, auch Ime die taxa so Im der vergleichungs articuln fürgebildet, namhafft Zumachen, damitt er sich daruff Zu resoluiren wüße.
Erkandt, weÿl er vnd sein geschweÿ wenig herkommen, Ihnen sammenthafft 10. lb ernemmen, mög. sich mitt einander vergleichen, vnd sollen sÿ sich Inn Zeitt eines Monats oder hie Zwüschen pfingsten erclären Wills Ime H. Hugwartt so ohne das beÿ Ihme Zuthun, anzeigen.

(f° 65) Sambstag den 17. Maÿ – J. Hannß Jacob Waldner
Ein schreiben von J. Hannß Jacob Waldner von Freündtstein an meine Hrn XV verlesen, darinn er sich erclärt das er daß ernannte Schirm oder Stallgeltt Zu seinem antheil Jarlich Zuerstatten urpüttig. E. Kan man seiner ankunfft erwartten.

Le receveur Etienne Kleinlé demande au nom de Jean Jacques Waldner le droit de faire apprêter du bois par un charpentier
1616, Préposés au bâtiment (VII 1331)
Steffan Kleinle der Schaffner innamen Jr Hans Jacob Waldner zu 400. stuck holtz Zu zimmern vor dem newenthor platz begert, sol vff die erndt gefertigt werden, Ist sein begeren abgeleint, weil von vnßern herren beucheln, kein holtz daselbst Zulegen vnd Zimmeren. – oder mög bei Bouwherren ansuchen.. 76.

Jean Jacques Waldner de Freundstein vend au nom de sa femme Lucie de Ferrette la maison à Etienne Kleinlé

1615 (ut spâ [xj. Julÿ]), Chancellerie, vol. 418 (Registranda Meyger) f° 337-v
(P. fol. 303.) Erschienen der Gestreng Edell Vest hannß Jacob Waldner Von Freundtstein Als eheuogt Fr. Lucia Waldner Von Freundtstein, geborner von Pfird In nammen s. selbst vnd seiner frawen miterb. (verkaufft)
H. Steffann Cleinle burgern Zu Straßburg, So auch Zugeg.
hauß, hoff, hoffestatt vnd Stall, mit All Ihren geb. & glg. In d. St. St. Inn der Faßant Gaß, einseit neben h. Georg Müeg And.seit H. Balthasar von Wickerßheim hind. vff Joachim Röderers behaußung stoßend dauon gnd j ß viij d Bod. zinß d. Capell Zu S Steffan, Mehr xij gl glts Abloßig mit iij C gl vnd vff Johis Bstæ fallend, Paulo holingern, So dann xv. gl. gelts wid. kheuffig mit iij C gl werung vff Laurentÿ, herrn Friderich Riehlen sunst ledig eÿg. Vnd Ist disser Khauff vber obgehörtte beschwerd. Zug. vnd bescheh. für vnd vmb j C Lxxv lb

Originaire de Gommersheim en Palatinat, Etienne Kleinlé (Etienne Klein) épouse en 1598 Agnès, fille de l’enseignant Adam Voltz
Mariage, cathédrale (luth. p. 44)
1598. Stephan Glein der schreiber von Gom[-] J Agnes M Adam foltzen præ.ptoris in der 5 Claßen tochter eingesegnet den 4. Decembris (i 25)

Le receveur Etienne Klein devient bourgeois par sa femme cinq mois après son mariage
1599, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 767
Steffan Clein der Schaffner v. Gummerßheim, so sein v.mög. vff 100 fl. angeben, empfangt d. Burg: vonn Agneßen M: Adami Voltz. ehelichen dochter, vnd will zum Spiegel diehnen; Act. den 3. Maÿ 99.

Mention de la veuve d’Etienne Kleinlé en 1628
1628 Conseillers et XXI (1 R 110)
Rupert Reichard, Stephan Kleinlins [wittib vogt]. 10. contra Hanß Renli [den Becken]. 39.
1633, Chambre des Contrats, vol. 471 f° 520
weÿ: Stephan Kleinlen gewesenen Schaffners see. alhie hinderlaßener wittiben Agneß Folsin

La maison revient au secrétaire François Eisenhuth, originaire de Durlach, qui acquiert le droit de bourgeoisie par sa femme Catherine, fille du receveur Nicolas Spengler. Les comptes rendus suivants (28 juillet) indiquent que le mariage a eu lieu à Spire.

1606, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 873
Franciscus Eÿsenhutt der Scribent von Durlach empfahet das Burg. vonn Catharina Nicolai Spenglers deß schaffners dochter, Will Zu den Schneidern dienen. Actum Sambstag den 23 Augusti 1606.

Baptême d’un enfant de François Eisenhuth et de sa femme Catherine
Baptême, Saint-Nicolas (luth. f° 65 n° 38)
1606. den 14. Octobris. P. Frantz eÿsenhut der scribent M. Catharina, I. Ernst Friderich, compatres Ernst Christoph von lützelburg, * fuß der handelsmann, Fraw Salome baumenin geborne von Müllenheim (i 67)

Nicolas Spengler engage une action contre François Eisenhuth : le mariage de sa fille avec François Eisenhut a été dissous par le tribunal matrimonial mais elle a rejoint son mari. Il adresse une lettre au margrave Georges Frédéric de Durlach et renonce en mai à la décision du tribunal. Il laisse en juillet aux Conseillers la décision de recevoir bourgeois son gendre
1606, Conseillers et XXI (1 R 87)
Niclaus Spengler contra Frantz Isenhutt [so Ime sein dochter entführet]. 60. 71. 115. 167.
(f° 60-v) Sambstag den XV. Martÿ – Niclaus Spengler contra Frantz Isenhutt so Ime sein dochter entführet
Niclaus Spengler vbergibt supplôn dorin er mhern berichtet wie Frantz Isenhutt Ime sein dochter (-) abgestolen vnd ob wol sie beide vor den Eherichtern alhier gescheiden, dennoch er sie bewegt d. sie mit Ime douon* Zogen vnd alß ein raptor virginem hochstrafflich gehandelt vnd Zustraffen Bitt derwegen Zu solchem endt ein fürschrifft an Margg. Gorg Friderich Zu Durlach. In der vmbfrag beschiht meldung d der dochter Ime nachgehangt vnd nit lassen wollen, der vatter sie auß dem hauß geschlagen vnd sich soll haben verlautten lassen vor sie auf Ir erbtheil verzug thun wolle so woll er den heurat Zulassen d nach die Eherichter weil der vatter den willen nit Zugeben wollen ohnangesehen er durch etliche Hn Zur bewilligung ersucht, vermög constitution sie gescheiden, aber doch denselben abendt wider umb ein and. genohmen u. hochversproch. Erk. ist die fürschrifft bewilligt. H. Trenß H Lamp.

(f° 71) Sambstag den XXIX Martÿ – Niclaus Spengler contra Frantz Isenhutt
Margg. Gorg Friderichs Zu Durlach fg. Rhatt antworten auf ein schrb. wegen Niclaus Spengler wid. Frantz Isenhutt abgangen, melden d. der verampten befelch ertheilt wen er mag antroffen werden, er soll in hafft gezogen, welches s* mhrn in anwort anfang. wollen. Erk. Man soll durch Hn dem Spengler disses berichten.

(f° 115) Montag den XIX May – Niclaus Spengler contra Frantz Isenhutt
H Storck H Binckelmann et ego refer. die Hn Zwar was sie mit Niclaus Spengler wegen des Margg. Baden: schben des Frantz Isenhutt halb gehandelt wie sie allerhandt bedenckliche motive Zuge*ert gefuhrt, dorauf er sich Zwar etwas geschlechts erzeugt aber hernach ein schrifften erlegt wie itz abgelesen darin er sich auf der Ehehrichter bescheidt refer. vnd d, sein consens od. dissensus kein würcklichkeitt mehr habe, sonder hatten sie es* wol angefangen, werden seits gewessen od. ein gegentheil Zuentgelten haben Alß solt man an die Marg. Rhatt wid. schrbn. vnd diß Zuerkennen geben auch* heim stellen was sie Ine c.sens gutt auf sein begeren das Kirchengang willfahren wollen, wie d. schrbn. M* s. fol. 46. so abgelesen mit sich bringt. Erk. Ist d. schben. gefolgt.

(f° 167) Montag den XXVIII Julÿ – Niclaus Spengler contra Frantz Isenhutt
Niclaus Spengler d. Schaffner alhier schr. an mhrn meldt wie er vernehme d. vber alle erkantnußen vnd anstalt von Frantz Eisenhutt sein dochter Zu Speyr Zu Kirchen geführt und itzo Zu noch mehrerem trotz alhier burger Zuuerburgern d. er den* mhrn decret M* d. gleit vberschritten u sonst mißhandelt, hab er exmpto dolore nit vnderlassen konnen diß schrb. an mghhn abgehen Zulassen Soll sonst Zu dero richterlich spruch ob sie Ine Zum burg. nehmen wollen od. nit. Erk. Ist für Rhatt gewisen.

Le secrétaire François Eisenhuth se remarie en 1610 avec Reine Vogler, veuve du cordonnier Jean Schneider
1610, Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 81-v, n° 3)
1610. den 26. Februarÿ seindt ehelich eingesegnet Worden Frantz Eÿsenhutt der Scribent vnd Burger allhie, vnnd Fraw Regina Voglerin Weÿland Hanns Schneÿders des Schumachers Vnndt Burgers seeligen allhie nachgelaßene wittwe (i 92)
B 1610 à 1615

Fille du tonnelier et brasseur Jean Vogel, Reine Vogel épouse en 1604 le cordonnier Jean Schneider, originaire d’Arnstein en Franconie
Mariage, Saint-Nicolas (luth. f° 63-v n° 20)
1604. den 9. octob. sind Ehelich eingesegnet word. Hans Schneid. von Arnstein in Franckenland d. schuster vnd Regina Hans Vogels des Kieffers und Biersieders alhie Eheliche dochter (i 71)

Jean Schneider d’« Arnstett » devient bourgeois quatre jours après son mariage
1604, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 848
Hanns Schneider der Schumacher Vonn Arnstett empfahet das Burg: Vonn seiner Haußfrawen Regina Hanns Vogel deß biersieders dochter, Will Zun Schumachern dienen, Actum 13. Octob : 604.

Reine Vogel veuve du notaire François Eisenhuth et le tuteur de ses enfants hypothèquent la maison au profit de Gaspard Hosbein

1628 (22. octob.), Chambre des Contrats, vol. 462 f° 554
Erschienen Regina Vogelin weÿ: Frantz Eisenhuts deß Notÿ see: wittib mit beÿstand H. hannß Jacob Betmanns Notÿ, So dann h hanß Conrad Fuchß Nots alß vogt sein Isenhuts mit ihr Regina ehelich erzeugter Kindern
haben in gegensein Caspar Hoßbeins gewesenen Cantoris s: imm Münster vnd 2. ehe Kinder vögten hannß Philipp Keüffers vnd hanß Caspar Wolffen beeder Schneider bekannt – schuldig seÿen xLv lb
Vnderpfandt hauß, hoff, hoffstatt mit allen & alhie in Fasantgassen neben Jörg Reinboldt 1. vnd 2. seit neben Florian Schillings gewesenen handelßmanns wittib hinden vff H Joachim Röderers deß schaffners Zun Rawern behaußung welche Zuuor v.hafft vmb 300. fl. & 15 bz. Friderich Rüehlen xv. Erben, Item vmb 300. fl a 15. bz Paul Holinger in Wÿdembs weÿß, So dann gehen Jarß auch dauon 20. d. bod. Zinß dem Stifft S. Steffan

Reine Vogel veuve du notaire François Eisenhuth règle un complément du prix d’achat de la maison au Faisan à Agnès Voltz, veuve d’Etienne Kleinlé. En marge, quittance remise en 1649 au receveur Jean Heupel.

1633 (ut spâ [22. Novemb:]), Chambre des Contrats, vol. 471 f° 520
Erschienen Regina weÿ: Frantz Eisenhuten deß Notÿ see. nachgelaßene witib, mit beÿstand ihres dochtermanns H hanß Jacob Wagners deß guldenschreibers alhie An einem,
So dann auch weÿ: Stephan Kleinlen gewesenen Schaffners see. alhie hinderlaßener wittiben Agneß Folsin vogt H Rupert Reinhardt Schaffner Zu Allen heÿligen, Am andern theil,
Zeigten an, demnach besagter Eisenhut vff der Alhie in der fasant gaßen gelegenen vnd zum Fasent genannten behausung ihr Folsin in hohem dem Reichßthaler noch Zu 6. fl. gerechneten gelt LXV. lb d abgelegt Alß heten Sie sich mit einander nach maß alhieiger vber die Nachtrag verfaßten instruction güetlichen dahin verglichen, daß Sie Regina ihro folsin an gutem ietzig. Zeit gäng vnd gibigen gelt XXXij lb (…)
[in margine :] Erschienen h Johann Böller E.E. groß. Rats Beÿsitzer alß Ehevogt Fr. Mariæ Cleopheen Kleinlein und h hannß Adam Kleinle der Wurtzkrämer, haben in gegensein h Johann Heupelß Capitulschaffners Zu St Stephan alß ietzig. Vnderpfandts Innabers bekannt (…) Act. d. 24. Jan. aô 1649

Pierre Menges, notaire et greffier à Westhoffen, au nom de sa femme Anne Marie Eisenhuth, et Reine Catherine Eisenhuth femme du serrurier Jean Jacques Reich vendent la maison à Jean Heupel, receveur du chapitre Saint-Etienne

1646 (18. martÿ), Chambre des Contrats, vol. 497 f° 132-v
(Prot. fol. 42.) Erschienen H Peter Mengeß der Notarius und Stattschreiber Zu Westhoffen, alß Ehevogt Annæ Mariæ Eisenhuetin von denen Er mündlich. Gewalt empfang. hette (…) wie auch Regina Catharina Eisenhuetin, hannß Jacob Reuchens deß Schloßers und Burgers Zu Straßburg eheliche haußfraw, mit beÿstand erstermeldts ihres Ehevogts und Jonæ Wagners deß Guldenschreibers und Burgers alhie
haben in gegensein H Johann Heüpelß Capitul Schaffners Zu St. Stephan alhie
hauß, hoff, hoffstatt, mit allen deren Gebäwen, alhie in der Fasant gaß. neben Georg Reinbold ein und anderseit neben Weÿl. Balthasar Scheid. seel. Erben, hind. vff weÿl. H Joachim Rüderers groß. Rhatswerwanthens seel. Erben, stoßend gelegen und Zum Fasanen genannt, davon gehnd iahrs vff Martini 1 ß 8 d dem Capitul Zu St Stephan, So ist solche Behaußung auch noch verhafftet umb 150. lib Weÿl. Sebastian Schach. Erben, It. umb 150. lib. Michael Spänen, und dann 32. lib. 10. ß Nachtrag H Johann Böllen, alten groß. Rhats Verwanth. ehe vögtlich. weise – darinnen auch der Bauch Keßell und ein eisiner Bretter, begriffen seind Zugangen umb 350. lib.

Le receveur du chapitre Saint-Etienne Jean Heupel est cité à partir de 1639. Veuf d’après l’accession à la bourgeoisie, il se remarie en 1641 avec Marie Salomé Weiss, fille de l’orfèvre Jacques Weiss
Mariage, Saint-Guillaume (luth. p. 168)
1641. Dominica IX Trinitatis. Johann Heüppel Jetziger Zeit Schaffner deß Capituls Zue St. Stephann vndt Jungfr. Maria Salome Weissin weÿland H. Jacob Weißen, deß goldtschmidts vndt burgers Alhie nachgelaßene eheleibliche tochter. Copulirt Zinstags den 30. Augusti Zu St. Wilhelm (i 329, proclamation cathédrale p. 449, i 229)

1639 Chambre des Contrats, vol. 483 f° 837-v, et f° 570
H Johannes Heüpelius Alß Schaffners deß Capituls zu berüertem Stifft S. Steffan

Il devient bourgeois par sa femme (ici nommée Marie Sabine) quinze jours après son mariage.
1641, 4° Livre de bourgeoisie p. 203
H. Johann Heüpel Capitul Schaffner Zu St: Stephan Empfangt d. burgerrecht von Seiner haußfrauwen Maria Sabina weÿl. Jacob weißen geweßen goldtschmidt tochter vmb 8 gold fl. Ist ein wittiber gewesen vnd hatt nur einigen* Kindt mit sich in die Ehe gebracht nahmens Johann Mathis so sein eÿgen Guth würdt Zu der Muerin dienen Hr. den 16. 7.bris 1641.

Veuve, Marie Salomé (Weiss) se remarie en 1653 avec le receveur Jean Jacques Schütterlin
Mariage, Saint-Guillaume (luth. f° 25 n° 22)
1653. Dnca XXIV Trinit. und I. Advent 20/27. Novemb. Herr Johann Jacob Schütterlin under Schaffner vndt Oeconomus deß Collegÿ Zu St Wilhelm H Friderich Schütterlins gewesenen Holtzhändlers alhie nachgel. Sohn vndt Fr. Maria Salome, h. Johann Heupels auch gewesenen Schaffners in gedachtem Closter St. Wilhelm vnd E. E. Capituls Zu St. Steffen nachgel. Wittib, aderant Hr Lienhart Metzig. Ihr stieffvatter. Copulirt Zinst. 29. Nov. p.ma* auf d. Maurer stub, p.miss Magistratus ob sponsi infirmitatem (i 28)

Le fils du premier lit Jean Mathias Heupel devient bourgeois sans mention d’origine en 1659 après son mariage avec Barbe Reinbold
1659, 4° Livre de bourgeoisie p. 321
Johann Mathis Heüpel d. Silberarbeiter empfangt das burgerrecht Von seiner Haußfr. Barbara weÿl. Georg Reinbolts burgers alhie sel. hind.lasener dochter, Vmb 8. gold fl. so er beÿ d. Cantzleÿ erlegt, Ist hievor ledigen stands geweßen, will Zu EE Zunfft der Steltzen dienen, Jurav. 17. 8.bris 1659.

Jean Mathias Heupel vend son tiers de la maison à ses deux demi-sœurs Catherine et Marie Salomé

1660 (22. Martÿ), Chambre des Contrats, vol. 525 f° 341
(Prot. fol. 26.) Erschienen Johann Mathis Heupel der Silberarbeiter
in gegensein Herren Johann Georg Retzlobs deß Notarÿ alß Vogts Jungfr. Mariæ Catharinæ und Mariæ Salome weÿl. herrn Johann Heüpels Geweßenen Schaffners Zur St Wilhelm nunmehr seel. nachgelaßener döchter letzter Ehe, seiner halbbürtigen Geschwisterd mit beÿstand der Ehrenvest, Fürsichtig und weÿsen herren Johann Christmann Merckhlins und herren Johann Leonhard Fröreisens beeder alß aus E.E. Hochweÿsen Großen Rhats mittel as Contractus Minorum insonderheit Deputirter
Einen tritten theil ahne einem Zweiten theil, daran die übrige theiler Ihnen den Kauffenden Geschwisterdten Vorhien Zuständig Ihme Johann Matthiß Heuplen für ohnverändert gebührend, Ahne hauß, hoff, hoffstatt und allen übrigen deren Gebäwen, Weiten, begriffen, Zugehördten und Gerechtigkeiten, alhie in der Fasant Gaßen einseit neben H. Georg Reinbolden Kirchenschaffner Zu Bischoffsheim Zum hohen Steg anderseit neben Johann Jacob Schatzen dem Notario, hinden uff H. Georg Rehmen Schaffnern Zu St Marx et Consorten stoßend gelegen, Von welcher behaußung gehend iahrs 20. d Bodenzinß dem Stifft St. Stephan, sonsten seÿe dieße behaußung und sonderlich der ietzt Verkauffte ein tritter theil außerhalb der Mütterlichen lebtägigen wÿdems gegen männiglich freÿ ledig und eÿgen – umb 75. lb

Accord que passe Jean Mathias Heupel avec ses sœurs Anne Catherine épouse de Georges Nicolas Eberhard, bailli à Soultz, et Marie Salomé Heupel après le partage de la succession paternelle avec la veuve Marie Salomé Schütterlin
1664 (14. Martÿ), Chambre des Contrats, vol. 529 f° 182-v
Erschienen Johann Mathias Heupel der Silberarbeiter an einem,
So dann H Georg Niclaus Eberhard Fleckhensteinischer Amptmann Zue Sultz alß Ehevogt frawen Annæ Catharinæ, und H Johann Georg Retzlob Notarÿ alß Curator Jungfr. Mariæ Salomeen weÿl. herrn Johann Heupelß geweßenen Schaffners Zue St Wilhelm nunmehr seel. hinderlaßener döchter sein Johann Mathiæ halb Schwestern am andern theil
Zeigten an und bekannten freÿ gutwillig offentlich Wiewohlen Zwischen Ihme dem brudern und Ihnen den Schwestern, wie auch Fr. Mariæ Salomeen Schütterlin ihrer resp. Stieff und eheleiblichen Mutter, über sein des Bruders Vätter: und Müterlichen Erbtheil in Anno 1660. ein Völliger Vergleich Vorgangen, auch Je Ein theil dem andern aller fernern ansprach erlaßen und gäntzlichen quittirt gehabt, dEmnach Jedoch Er der Bruder durch solchen Verglich lædirt (…)

Marie Salomé Heupel, femme du juge Jean Gaspard Dietzel cède sa part de maison à sa sœur Marie Catherine Heupel, femme du bailli Georges Nicolas Eberhard

1667 (10. Aug.), Chambre des Contrats, vol. 534 f° 462
(Prot. fol. 30. fac. 2) Erschienen Fr. Maria Salome, H Johann Caspar Dietzels deß Statt richters eheliche haußfraw, mit assistentz erstermelts ihres Ehevogten
in gegensein Fr. Mariæ Catharinæ H Georg Niclaus Eberhardts Freÿherrl. Fleckhensteinisch. Amptmanns ehelicher haußfraw, mit assistentz erstgedachts ihres Ehevogts
bekannt, demnach Sie beÿde Schwesteren Zusamt Johann Mathiß Heupeln ihren halb Bruder von ihren lieben Eltern seel. eine Behaußung alhie in der Fasanen gaßen, einseit neben H Georg Reinbold Amptschaffnern Zu Liechtenaw, anderseit neben H Johann Jacob Schatzen Notario hind. vff H Georg Rehmen Schaffnern Zu St. Marx & Cons. stoßend gelegene und zum Fasanen genannte, und über 1 ß 8 d dem Stifft St Stephan davon iährlich gefallenden bodenzinßes, sonsten geg. männiglich. ohnverhafftete Behaußung geerbt, zu mahlen Sie beede Schwestern sein heupels antheil, bereÿts am 22. Martÿ a° 1660. käufflich an sich gebracht und bißhero noch in ohnvertheilte Gemaÿnschafft gestanden seÿen, So habe Sie Fr. Maria Salome, ihro Fr Mariæ Catharinæ, ihre ane vorbeschriebene Behaußung gehabte helffte (…) verkaufft und Zu kauffen gegeben – umb 450. fl
Und wiewohlen diße gantze Behaußung H Johann Jacob Schütterle Schaffnern deß wilhelmitisch. Collegÿ umb 15. fl. iährlich. und lebtägig. widems zinnßes verhafftet seÿe, so ist iedoch derselbe hiebeÿ erschienen, und hatt solche behaußung dießes widems zinnßes gäntzlich erlaßen

Bailli des barons de Fleckenstein à Weiterswiller à Soultz, Georges Nicolas Eberhard épouse Marie Catherine Heupel en 1660
Mariage, Saint-Guillaume (luth. p. 46 n° 27)
1660. Dncis XVIII. et XIX Trinit. 21/28. Oct. Herr Geörg Niclaus Eberhardt, freÿ-Herrlichen Flecken Steinischen Amptman Zu Weitterßweiller vnd Sultz H Nicolai Eberharts Hoch. Adelichen Welmars* Bänserischen Vogteÿ verwalters* Zu * in * francjs hinterm. Ehelich. sohn, vnd Jungfr. Maria Catharina Wld H Johann Heüppels gewesenen Schaffners Zu St. Wilhelm vndt Capitel Schaffner Zu St. Steffan alhie nachgelaßene Eheliche Tochter, Cop. facta p. me auf dM Mauer Zunsst Stub d. X. (t 40)

Frédéric Wolffgang de Fleckenstein intercède en faveur de son bailli Georges Nicolas Eberhard dans la succession de sa belle mère
1667, Conseillers et XXI (1 R 150)
(f° 3) Sambstags den 12.ten Januarÿ – Veld Marschall von Fleckenstein, Georg Niclaus Eberhard Ca. Hannß Jacob Schötterlin
H. Veld Marschall Friderich Wolffgang von Fleckenstein intercedirt für seinen Ambtmann zu Sultz Georg Niclaus Eberhardten Ca. H Hans Jacob Schütterlin Schaffnern zu St Wilhelm, daß derselbe Zu extradiren vnd ergäntzung deß über seiner Schwiger verlaßenschafft auffgerichten Inventarÿ, darmit er biß dato alzu ohngültlich Wehre aufferzogen Worden, angehaltet werden möchte. Erk. Ahn E. E. Großen Rath Gewiesen.

Georges Nicolas Eberhard demande à être exempté de droit de mutation puisque la maison provient du partage de la succession. Les préposés aux lods et ventes rapportent que la cession a eu lieu après la liquidation de la succession bien que le notaire ait intercalé une page dans l’acte de liquidation.
1668, Protocole des Quinze (2 R 85)
(f° 76) Sambstag den 25. Aprilis – Georg Niclaus Eberhard, Fleckensteinischer Ambtmann, per Dr. Bitsch producirt Vnd.thäniges Memoriale mit beÿl. N° 1. et 2. daß Ihme von 225. lib. d. Pfund zoll will abgefordert werden, da es doch auß der Heuepelischen Nahrung seiner Frawen Erbsportion gerrühret. Erkandt Vor die Herren Pfundzoll vnd den Pfundzoller gewießen.

(f° 84-v) Freÿtag den 8. Maÿ – H. Georg Niclaus Eberhard pt° Pfundzolls
Ober Pfundzoll herren referiren per herr Negelin das Sie nicht allein H Georg Niclaus Eberharts Theil Register examinirt, Sondern auch herr Stösern selbsten darüber gehörd, der verwürfft nun das Eberhartische vorgeben vnd berichtet, wie auch auß dem theilbuch clar erhelt, daß die Cession des haußes vnd die theilung nicht uno eodemq. tempore vorgangen, Es habe Zwahr der Notarius Mettler In dem theilbuch also bementlen vnd verkünstlen wollen, alß ob die cession beÿ der abtheilung wehre geschehen, aber beÿ genantem nachsehen findet sich, das fol. 25. der Notarius selbe 2 blätter die des Kaufes gedencken, allererst hienein beppen laßen, vnd daran nit recht gethan, deßwegen von dem geforderten Pfund Zoll billig nicht abzuweich.
Erkandt, Ihme H. Eberharten seÿ das begehren abgeleint vnd er Zur bezahlung des Pfund Zolls an zu halten, Notario Mettlern aber ein Verwiß Zu thun, vnd herrn Sÿndico Friden dauon parte zugeben.

Le tuteur des enfants de Nicolas Eberhard vend la maison à Anne Catherine Spohr, femme du libraire Jean Evrard Zetzner. En marge, quittance remise en 1708 à Nicolas Adam au nom de sa femme Eve Marie Philippi.

1691 (13.7.), Chambre des Contrats, vol. 563 f° 596-v
H. Andreas Kauffmann E.E. Kleinen Raths beÿsitzer alß vogts weÿl. H. Niclaus Eberhards geweßenen Freÿherrl. Fleckensteinisch. Rhats Seel. hinterlaßener Kinder
in gegensein Annæ Catharinæ gebohrner Spohrin H. Johann Eberhard Zetzners ehelicher Haußfrauen, mit beÿstand Erst ged. dero Ehevogts, wie auch H. Martin Dautels V. J. Ddi und H. Johann Friderich Spohren deß buchfurers Ihres leibl. bruders
Eine behaußung, hoff, Stallung mit allen deren Gebäwen, begriffen, Weithen, Zugehördten und Gerechtigkeiten allhier in der Faßanen Gaß Einseit neben Johann Storren Ambtschreiber Zu barr anderseit neben weÿl. Johann Jacob Schatzen Nots. Seel. wittib Und Erben, hinden auff daß himmelreich stoßend und zum Faßanen genandt, Von solcher behaußung gehen jahrs Ein Schilling acht pfund Zinß dem Stifft St: Stephan – geschehen umb 775 pfund
[in margine :] (…) in gegensein herrn Niclaus Adam dreÿ zeheners, alß Ehevogts Frauen Evä Mariæ Philipiin alß proprietariæ der einen Helffte hierinn bemeldten Haußes und H, Johann Christoph Schillingers Hochfürstl. Bischofflichen Hoffraths zu Elsaß Zabern im Nahmen frauen Mariæ Ursulæ Räfflerin Wittib deßen frauen Mutter, alß proprietariæ der anderen Helffte ged. haußes (quittung) den 27. feb. 1708

Anne Catherine Spohr vend la maison à Jean Léonard Philippi, bailli de Hanau à Bouxwiller, et à Othon Schillinger, sous-prévôt de Saverne

1695 (24.3.), Chambre des Contrats, vol. 567 f° 193-v
Erschienen Fr. Anna Catharina gebohrne Spoorin, Hn Johann Eberhard Zetzners, E. E. kleinen Raths alten beÿsitzers Eheliche haußfrau, mit beÿstand deßelb.
hat in gegensein Herrn Johann Leonhard Philippi, Gräffl. Hanauischen Ambtmanns zu Buchßweiler und Herrn Otto Schillingers, hochfürtl. Straßb. bischofflich. Under Schultheiß. zu Elsaß Zabern (…) auff die von HH. Räth und XXI. am (-) ertheilte permission ohnverscheidenlich gekaufft
Eine behaußung, hoff, Stallung und allen deren Gebäuen, begriffen, weithen, Zugehörden und Gerechtigkeit. allhier in der Fasanengaß einseit neben H. Johann Storen Not. Publ. anderseit neben weil. Hn Johann Jacob Schatzen, Notar. sel. Wittib und Erben, hind. auff d. himmel reich stoßend geleg. und Zum Fasanen genandt, von welcher behaußung gehend jährlich. 1 ß 8 s Zinß dem Stifft St Stephan allhier, so seÿe solche behaußung auch noch umb 525 lb d Alt Kauffschillings Rest weÿl. H. Niclaus Eberhard gewesen Freÿherrlich Fleckensteinischen Raths sel. hind.laßenen Kindern, verhafftet sonst seÿe solche geg. männiglich freÿ ledig vnd eÿg. – umb 475 pfund

Les Conseillers et les Vingt-et-Un autorisent la vente aux non bourgeois après avoir constaté que la maison a besoin de réparations. Les acquéreurs demandent à être exemptés des logements militaires. L’assemblée ordonne de passer contrat avec les clauses ordinaires.

1695 Conseillers et XXI (1 R 178)
H. Johann Eberhard Zetzners pct° hauß verkauffs. 24. 32.
(p. 24) Sambstags den 12. Februarÿ – H. Johann Eberhard Zetzners pct° hauß verkauffs
S. ersch H. Johann Eberhard Zetzner, dießer will seine behaußung in der fasanen gaß gelegen an herren Johann Leonhardt Philippi, hochgräffl. hanauischen Ambt Mann und Hn Otto Schillinger Schultheißen Zu Zabern umb 2000 fl. verkauffen, weilen die Käuffer frembd bitt deßen gdige erlaubnuß

(p. 32) Montags den 21. Februarÿ – Relation weg. deß haußes so H. Zetzner v.kauffen will
H. XV. Weßner und H Rathherr Einsidler referiren der Zustand deß haußes, welches H. Johann Eberhard Zetzner,ane herren Philippi und Schillinger verkauffen will, mit bedeuten, daß daßelbe sehr ruinos seÿe, und einen guther Baumeister brauche, und weilen die Käuffer sich nicht p.sentirt sondern durch einen and.n erschienen, welcher daß seine principales von der ordinari Einlogirung befreÿet seÿn möchten, gebetten, alß Könten beÿ der Verschreibung ihnen die conditiones vorgelesen werden, die confirmation deß contracts, wie auch den puctum der Einlogirung Zu MGhh. belieben außstellend.
Erk. Soll dießer contract in p.sentia der Herren Deputirten verschriben und darbeÿ alle gewohnliche clausulæ, außer der ordinari Einlogirung, darvor die Käuffere befreÿet observirt werden.

Fils de Grégoire Schillinger, maire d’Ettlingen en Bade, Othon Schillinger se marie en 1680 avec Ursule Rieffel, fille du sous-prévôt Jean Rieffel et veuve de Jean Pierre Porta qu’elle a épousé en 1672.
Mariage, Saverne (cath. p. 337)
1680. den 4. Mertzen ist eingesegnet worden der Ehren veste H. Otto schillinger deß Hochgeehrten H. Georgÿ schillingers burger Meisters der Statt öttlingen Ehelicher Sohn, Mitt der tugendtsamen wittfrawen Ursula riefflerin weÿl. H. Johannis porto seel. hinderlasene wittib (i 170)

Mariage, Saverne (cath. p. 326)
1672. den 5. Septembris ist eingesegnet worden herr Johann Peter Porta herrn Peter Porta allhiesigen bürgers vnd hochfst. Forst Meÿsters Ehelicher Sohn mit Jungfrauw ursula Reifferlin H. Johann Reiffels deß letst verstorbenen V[nter] Schultheiÿssen Ehelicher Tochter (i 165)

Othon Schillinger meurt le 22 juin 1697. Il est inhumé dans l’église des pères fransiscains.
Sépulture, Saverne (cath. p. 72)
1697. Die 22. Junÿ obiit ex hac mortalitate ad meliorem ut non dubitamus vitam, circe horam 8. vespertinam omnibus sacramentis rité munitus et optmé dispositus Spectabilis Dnus Otto Schillinger Civitatis huius Subprætor ætatis suæ (-) annorum Cuius corpus in Ecclesia R.R. P.P. Franciscanorum tumulatum requiescit (i 43)

Fils du pasteur de Sankt-Arnual près de Sarrebruck, le secrétaire et archiviste Jean Leonhard Philippi épouse en 1669 à Sarrebruck Louise Chrétienne Lauff, fille du capitaine Thiébaut Lauff (voir le contrat de mariage ci-dessous). Bailli de Bouxwiller, Pfaffenhoffen et Brumath, il meurt en 1699 en délaissant trois enfants. La succession qui s’élève à 5 339 livres comprend la moitié de la maison au Faisan.

1701 (1.4.), Not. Lang (Jean Régnard, 29 Not 53) n° 493
Inventarium und Beschreibung aller der Jenigen Haab, Nahrung und Güthere, so Weÿland der Wohl Edel Vest und Hochgelehrte Herr Johann Leonhardt Philippi, J. U. Ltus auch hochgräffl. Hanaw Liechtenbergischer hochverdienter Ambtmann der Ämbter Buchsweiler, Pfaffenhoffen und Brumath, nun seel. nach seinem bereits den 24. Martÿ A° 1699. aus dießer welt genommenen tödlichen hintritt, Zeitlichen verlaßen welche verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren der Edlen, Viel Ehren und Tugendreichen Frawen Elisabethæ Margarethæ Bassÿ, gebohrner Philippÿn, des wohl Edel, Vest vnd hochgelehrten herrn Friderich Ludwig Bassÿ, J. U. Lt auch hochgräffl. hanaw Müntzenbergischen wohlmeritirten Ambtmanns Zu Bergen, Frawen Eheliebsten, so mit beÿhülff erst edelgedachten ihres Eheherrn hierbeÿ erschinen, Ferner der Edlen, Viel Ehren: und Tugendreichen Frawen Evæ Mariæ Adamin, gebohrner Philippÿn des wohl Edel Vest und hochgelehrten Herrn Nicolai Adams J. U. Lti und wohlverdienten Advocati beÿ dem König. Conseil souverain zu Collmar auch E. wohllöbl. Ritterschafft. des Untern Elsaßes wohlbestellten Ambtmans verschiedener Dörfer, Ehegemahlin, mit assistentz deßelben undt dann /:salv: tit:/ herrn Georg Jacob Philippi, Juris Studiosi, noch ledigen standts, mit beÿstand des Wohl Edel vest vnd hochgelehrten Herrn Johann Elberts, J.U. Lti. hochgräffl) Leiningischer wollöblicher Statt Straßburg jetzmahligen wohlverdienten Dreÿers des Umbgeldts, aller dreÿer des Abgeleibten Herrn Ambtmanns seeligen mit hernach edelermeldter seiner hinderlaßenen Fraw wittib ehelich erziehlter Frawen Töchter und herren Sohns, auch per Testamentum hinderlaßener Erben, inventirt, durch die wohl Edel Viel Ehren: und Tugendbegabte Fraw Louysam Christinam Philippÿn, gebohrne Lauffin die hinterbliebene hochbetrübte Fraw wittib hier im Schirm begriffen, mit assistentz des hoch Edelvest und hochgelehrten herren Johann Heinrich Feltzen J. U. hochgerühmten Doctoris und beÿ hochlöblicher Universität allhier hochverdienten Professoris publici, auch E: wohl Ehrwürdigen Capitul Zu S Thoman allhier hochverordneten Canonici ihres hierzu ane statt eines geschwornen Herrn Curatoris, insonderheit erbettenen Herrn beÿstands (geäugt und bezeigt) So beschehen in Straßburg den 1. Aprilis Anno 1701.

In einer in der Statt Straßburg in der Fasanen und zum Fasant genandt Ligenden Behaußung ist befunden worden wie volgt
Ane Höltzen und Schreinwerck. In der Cammer A, Vor dißer Cammer, In der Cammer B, In der Cammer C, In der Cammer D, Auff dem Gang Cämmer. In der Stuben, In der Wohnstub, Im haußöhren, In der underen Stuben, In dero Cammer, Vor dißen Gemachen, Im Hoff, Im Keller – In Fraw Even Marien Adamin behaußung
Eigenthumb ane häußern. Erstl. I. behaußung sambt Scheur Stallung und übrigem begriff Zu Buchsweiller gelegen (…)
It. den halben Theil ane i. Behaußung, hoff, hoffstatt, weiten, rechten, Zugehörden und gerechtigkeit gelegen allhier Zu Straßburg in der Fasandgaß und Zum Fasand genandt, 1.a. neben herren Johann Storren gewesenen Ambtschreibers Zu Barr, 2.s. neben Hr Johann Jacob Schatzen Notarÿ seel. Fraw Wittib auff welcher behaußung 1. ß 4 s. Bodenzinß stehet, so man dem Stifft St. Stephan Jahrs auf Martini Zu entrichten, sonsten freÿ ledig und eigen. und ist die helffte dieser Behaußung mit allerseithigen Interessenten belieben æstimirt à 375. lb. und ist d. überige halbe theil Fr. Schillingin von Elsaß Zabern gehörig. Über die völlige Behausung besagt i. teutscher perg. Kauffbr. mit d. Statt Straßburg anhangendem Cancelleÿ Contract Innsigel verwahrt datirt den 10.t Augusti Aô 1667., Mehr i. teutscher perg. Kauffbr. m. ermeltem Innsigel bekräfftiget datirt den 22.t Martÿ A° 1660, Weiter i. teutscher perg. Kauffbr. in allhießiger Cancelleÿ Contract stub gefertiget datirt den 12.ten Augusti A° 1615. darn aber das Insigel sich nicht mehr befindet, Ferner i. teutscher perg. Kauffbr. mit d. Statt Strb. anhangendem Cancelleÿ Contract Innsigel verwahret datirt den in 18. Martÿ A° 1646. Und dann 8. alte teutsche perg. Kauff: spruch: und abgelöster Zinnßbr. auch transfix alles mit mehrern theils altem N° 1 nachgehends aber anjetzo mit N° 4. signirt. Und soll über dießes herrn Otto Schillingers geweßenen Schultheißen Zu Elsaß Zabern hinterbliebene fraw Wittib den jüngsten Kauffbrieff wie der hr. Ambtmann seeliger dießes hauß ane sich erhandelt in deme Ihr darüb. einen theil dießer behaußung gebührig in gemeiner Verwahrung haben.
Abzug In dießes Inventarium gehörig, Sa. haußraths 282, Sa. Bibliothec 20, Sa. Gutsch und darzu gehörigen geschirrs 30, Sa. Fruchten auff dem Kasten 42, Sa. wein und lährer vaß 86, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 278, Sa. Guldiner Ring und geschmeids 120, Sa. baarschafft 582, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 1000, Sa. Gülth von liegenden güthern 875, Sa. Eigenthumvs ane liegenden güethern 525, Sa. Eigenthums ane Häusern 1125, Sa. Eigenthums ane gärthen 375, Summa summarum 5339 lb
der ältisten Fraw Tochter empfangene Ehesteur 337, So dann Frawen Evæ Mariæ Adamin gebohrner Philipp der jüngsten Fraw Tochter erhaltene Ehesteur 447, Summa 6124 lb
Copia der Eheberedung – ein Christlicher Heÿrath geschloßen zwischen dem Ehrenvesten Herrn Johann Leonhard Philippi hochgräf. Naßaw: Sarbruckischen Secretario und Registratorn weiland deß Ehrwürdigen vnd Wohlgelehrten herrn Johannis Philippi, Pfarrern Zu St: Arnual, Güdingen und Bübingen Eheleiblichem Sohn, und der Viel Ehren: und Tugendreichen Jungfrauen Louysa Christina deß Ehrenvesten und Manhafften Herrn Theobald Lauffen, Fürstl. Pfaltz: Veldentzischen Land: Hauptmanns und Schultheßen Eheleiblichen Tochter (…) II. darbeÿ dann vor daß zweite abgeredt, daß weilen Herrn Hochzeiters Stieffvater Herr Johann Niclas Bassy und Mutter vor dießem ein verschloßenes Testamentum reciprocum zu hiesiger hochgräfl. Cantzleÿ übergeben, daß solches hiermit gäntzlich annullirt und getödtet sein solle. (…) Deßen allen Zu Urkundt seind diese Ehepacta in duplo verfertigtet (…) Sarbrucken den 19. 8.bris 1669.
Copia Testamenti reciproci. Demnach Ich Johann Leonhard Philippi, Ambtmann zu Buchsweiler, Pfaffenhoffen und Brumath und Ich Christina Louysa deßen Ehelige haußfraw (…) Welches alles Zugangen vnd beschehen Zu Buchßweiler d. 15.ten 9.bris alß mann Zahlte nach Christi unsers Seeligmachers Geburth 1698. – Publicatio, So beschehen in des herrn Ambtmanns seel. verlaßener behausung in Straßburg ane der Fasantgaßen gelegen auff Mittwoch den 30.ten Martÿ 1701. Johann Reinhardt Lang, notarius

Le sous-prévôt Jean Christophe Schillinger de Saverne hypothèque la moitié de maison au profit du marchand de poissons Laurent Jung

1704 (9.6.), Chambre des Contrats, vol. 577 f° 290
H. Johann Christoph Schillinger Unter Schultheiß zu Elsaß Zabern
in gegensein Hn. Lorentz Jungen des ältern fischändlers und E.E . kleinen Raths alten beÿsitzers – schuldig seÿe 50 Louis d’or
unterpfand, die Helffte für ohnvertheilt an Hauß, Hoff, Hoffstatt mit allen gebäuen, begriffen, Weithen und zugehördten allhier in der Fasanengaßen einseit neben H. Johann Becken E. E. kleinen Raths alten beÿsitzern anderseit neben denen Storrischen Erben hind. auff H. Pfarrer Merckeln zu Bärstett stoßend gelegen und zum fasanen genandt

Jean Christophe Schillinger vend au nom de sa mère Marie Ursule Rieffel la moitié indivise de la maison à Nicolas Adam, assesseur des Treize

1708 (27.2.), Chambre des Contrats, vol. 581 f° 176-v
(500) Joh: Christoph Schillinger Hochfürstl: Bischofflichen hoffrath zu Elsaß Zabern als (…) constituirter Mandatarius Frauen Maria Ursula Schillingerin geb. Rieffelin Wittib so ohnbevögtigt seiner Muter
herrn Niclaus Adam dreÿzehners
die Helffte vor ohnvertheilt so Ihro frn Schillingerin biß dato zuständig ware ane einer behaußung Hoff Stallung mit allen deren Gebäuen, begriffen, Weithen, Zugehörden und Gerechtigkeiten in der Fasanen Gaß, einseit neben denen Storischen Erben anderseit neben Niclaus Zäpffel Kiefern hinten auf d. Himmelreich stoßend gelegen und zum fasanen genanndt, von welcher ganzen behaußung gehen Jährlich 1 ß 8 d zinnß dem Stifft St Stephan, zumahlen den h. Käuffern die andere Helffte zuvor uxorio nomine gehörig – um 500 pfund

Fils d’Adam Adam, prévôt d’Orbey en Haute-Alsace, l’avocat Nicolas Adam achète le 2 décembre 1702 le droit de bourgeoisie pour lui et pour sa femme Eve Marie, fille du bailli Léonard Philippi.
1702, 3° Livre de bourgeoisie p. 1237
H: Niclaus Adam Advocat zu Colmar auß Orbißthal Weÿl. H: Adam Adam gew: Schultheißen daselbst hinterl. sohn, vnd sein Fr. Eva Maria von Bußweÿler Weÿl. H. Leonhard Philippi gew. amptmans hint. tochter Kauffen das Burgerrecht p. 2. gold. fl. 16. ß Wird beÿ E. E. Zunfft der Schmid dienen J. 2. Xbr. 1702.

Ils ont fait baptiser quelques mois plus tôt leur fils Jean Nicolas à Saint-Etienne
Baptême, Saint-Etienne (cath. f° 189-v, n° 1711)
20. die Aprilis 1702 baptizatus est ad stum Stephanum argentinæ Joannes Nicolaus 17. huius natus filius legitimus Domini Nicolai Adam Satrapæ nobilitatis inferioris alsatiæ et Dna Evæ Mariæ Philippin Coniugum (i 198)

Nicolas Adam est nommé assesseur des Vingt-et-Un en 1703, des Treize en 1704 et prévôt de la tribu des Bouchers
1703 Conseillers et XXI (1 R 186) H. Nicolaus Adam würdt Zu Einem XXI. erwöhlt. 281.
1704 Conseillers et XXI (1 R 187) H. Niclaus Adam würdt XIII. 283. würdt Oberherr beÿ E. E. Zunfft Zur Blumen. 284.

Nicolas Adam meurt en 1708 en délaissant cinq enfants. Les experts estiment la maison à 500 livres. La masse propre à la veuve est de 1 565 livres, celle des héritiers de 21 livres. L’actif de la communauté s’élève à 1 451 livres et le passif à 1 150 livres.

1711 (14. 8.br), Not. Braun (Jean Philippe, 5 Not 1)
Inventarium undr Beschreibung aller derjenigen Haab, Nahrung undt Güttere, so Weÿlandt der Hoch Edel, Vest, fromm, fürsichtig, hochweiß undt hochgelehrte herr Niclaus Adam, geweßener hochverdienter dreÿ Zehener, des beständigenn geheimen Regiments allhier zu Straßburg nunmehr seel. nach seinem auff Simonis et Judæ des bereits Zurückgelegten 1708.ten Jahrs aus dießer welt genommenen tödlichen hintritt zeitlichen verlaßen, welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen, erfordern undt begehren des Wohl Ehrenvest und Großachtbahren herrn Jacob Gerbers Controlleurs des allhiesigen Umbgeldhaußes undt burgers allhier als geordnet und geschworenen Vogts Jungfrauen Mariæ Christinæ, Mariæ Magdalenæ, Johannis Nicolai undt Franciscæ Louisæ, der Adam, des Abgeleibten herrn dreÿzeheners seeligen mit hernach benahmbster seiner hinderlaßenen höchstbetrübten frawen Wittib ehelich erzeügter Kinder undt ab intestato verlaßener Erben, mit fernerer assistentz des Wohl Ehrenvest, Wohl Vorgeachten undt Weißen herrn Johann Kirweilers E. E. Kleinen Rahts jetzigen wohlverdienten beÿsitzers undt burgers allhier, alß von Löblich gedachtem kleinen Raht auß ursachen der Zwo ältern töchter annoch ohnverburgert sein, (…) insonderheit deputirten herrens, inventirt durch sie Edlen hoch Ehren undt tugendbegabten Fraw Evam Mariam Adamin gebohrne Philippÿn, die hinderbliebene Wittib, mit beÿstand des hoch Edlen, Vest, fromm, fürsichtig hochweiß und hochgelehrten herrn Johann Elwerts des beständigen Geheimen Regiments der Hh. XV. allhier hochmeritirten beÿsitzers, dero geschwornen Curatoris (geäug und gezeigt) So beschehen in Straßburg auff Mittwoch den 14. Monatstag Octobris anno 1711.
Bericht ane statt der Eheberedung. Weilen beede eingangs edelangezogene Ehepersohnen Zur Zeit ihrer Vermählung hiebeÿ ertheiltem bericht nach keine Eheberedung mit einander auffgerichtet, alß ist die gantze Verlaßenschafft der Statt Straßburg alter wohlhergebrachter observantz üblicher Gebrauch undt herkommen gemäß inventiry undt beschrieben worden.

In einer in der Statt Straßburg in d. fasanen gaß gelegenen undt in dieße Verlaßenschafft gehörigen behaußung ist befunden worden wie volgt
Ane Höltzen: und Schreinwerck. Auff d. und.sten bühn, In der Cammer A, In der Cammer B, In des Herrn XIII.s seel. seiner Stub. In d. Wohnstuben,
Eigenthumb ane einer Behaußung (W.) d. halbetheil ane einer behaußung, hoff, hoffstatt, Stallung auch allen and. deren gebäuen, begriffen v. weithen, rechten, Zugehörd. gerechtigkeit Zum fasanen genandt wird, allhier in der Fasenen gaß, einseith neben herrn Fabern Ritterständischen Secretario anderseith neben mstr. Niclaus Zäpffeln, Kieffern, hinden auff eingangsgedacht. herren Jacob Gerbern d. Kind. herrn Vogten stoßend, gelegen, davon gehen auff Martino jährlich. dem Stifft St. Stephan 1 ß 8 d Zu bod. Zinnß, sonsten ist die gantze behaußung freÿ ledig und eigen undt durch (die) Werckmeistere den 22.ten 8.bris 1711 über obgemelte beschwerd. æstimirt undt abgeschätzt word. pro 1000 lb d. macht daran die hiehero gehörige helffte 500 lb. Und ist der übrige halbe theil, weilen solche wehrend. Ehe erkaufft word. hernacher fol. (-) fac. (-) alß theilbahr eingetragen befindlich. ([biffé] Darüber undt Zwar über die theilbare helffte j. T. perg. Kbrieff in allhießiger Cancelleÿ Contract Stuben gefertiget undt mit dero anhangenden Innsiegel v.wahrt de dato 27.ten Februarÿ Anno 1708) Hierüber weiset j. T. perg. Kbrieff in allhiesiger C. C. gefertiget undt mit dero anhangendem Insiegel corroborirt sub dato 24.ten Martÿ 1695. Mehr j. T. perg. Kbrieff in allhießig. X.X. gefert. dedato 13. Julÿ anno 1691. und mit deroselb. anhangend. Contract Insiegel becräfftiget. So dann weiters ii alte T. perg. Kauff: Spruch: und abgelößte Zinnßbrieff, mehrern theils mit alten Nis 1. 3. 6. 18. et 145. durchgehendt aber mit jetzigem N° 2. bemerckt
(T.) It. die and. helffte ane d. hievornen fol. (-) fac. (-) et seqq eingetragenen Behaußung hoff, hoffstatt, Stallung, auch allen and. den gebeuden, begriffen macht d. daselbst befindlich. æstimirt nach 500 lb. Über dieße theilbare helffte besagt j. T. perg. Kbrieff in allhießiger Cancelleÿ Contract Stuben gefertiget undt mit dero anhangenden Innsiegel v.wahrt de dato 27.ten Februarÿ Anno 1708, gleichfalls mit jetzigen N° 2 signirt
Abzug in gegenwärtiges Inventarium gehörig. Der Frauen Wittib ohnverändert eigenthümlich guht, Sa. haußraths 42, Sa. lehrer Vaß 11, Sa. goldener Ring und geschmeids 49, Sa. Gülth von liegenden güthern 12, Sa. antheils ane einer behaußung 500, Sa. Schuld 950, Summa summarum 1565 lb
Der Erben ohnverändertt eigenthümlich guht, Sa. Silbers 3, Sa. golden Ring 18, Summa summarum 21 lb
Das Theilbahr Guht, Sa. haußraths 163, Hew 10, Früchten 10, Sa. Weins und lährer Vaß 34, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 120, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 306, Sa. Gülth von liegenden güthern 212, Sa. antheils ane eine behaußung 500, Sa. Schulden 45, Summa summarum 1451 lb – Schulden 1150, rest 301 lb
Gantze Verlaßenschafft und Conclusio finalis Inventarÿ 1888 lb – Stall Summ 1591 lb
Abschatzung den 22.t° Octobris 1711. Weÿland deß Ehrenhafften und bescheidenen S. T. herrn Nicolaus Adam XIII.r seel. hinderlaßene fraw wittib und Erben ist eine behaußung allhier in der Statt Straßburg in der Phaßanen gaßen gelegen ein seith neben herrn Secretarius Faber, anderseith neben herrn Stempffen dem Küeffer hinden auff herrn Jacob Gerber stoßend. Welche behaußung Zweÿ neben gebäw, hinder gebäw, Gewölbter Keller, hoff ; hoffstatt und bronnen sambt aller Ihrer recht: und gerechtigkeit durch der Statt Straßburg geschworne Werckmeister Jetzigem Preiß nach angeschlagen wird vor und umb Zweÿ tausend Gulden. Bezeichnuß der Statt Straßburg Geschwohrne Werckhleuthe [unterzeichnet] Jacob Staudacher werckh Meister des Maurhofs, Johann Jacob Osterrieth Werck Meister deß Zimmer Hoffs.

La veuve demande que ses trois enfants aînés, non bourgeois, soient exemptés du droit de détraction. Les Quinze accordent la dispense eu égard que le défunt faisait partie du Magistrat et que les biens à taxer restent à Strasbourg.
1712, Protocole des Quinze (2 R 116)
Weÿl. H. XIII. Niclaus Adams Fr. Wtb. pt° Abzugs
(f° 140-v) Sambstags den 11. Junÿ 1712. – R. nôe weÿl. Hn XIII. Niclaus Adams Hinterlaßener Fr. Wtb. weilen dero 3. ältesten ohnverburgerten Kinderen vermög mitkommendes Stallscheins 23. lb 17 ß 10 d abzug gefordert worden, der verstorbene H XIII. aber iederzeit vermeint gehabt, daß weilen selbige auff den Stall eingeschrieben, Sie auch mit Ihme burger seÿen, als bittet unterth. Ihro solcher Summ gn. zu remittiren. Erk an die Obern Stallherren gewießen.

(f° 156-v) Freÿtags den 17. Junÿ 1712. – Weÿl. H. XIII. Niclaus Adams Fr. Wtb. pt° Abzugs
Obere Stallherren laßen per me proponiren, es habe weÿl. Herrn XIII. Niclaus Adams hinterlaßene Fr. Wtb. durch einen gehaltenen recess anbringen laßen, daß ihren 3. ältesten ohnverburgerten Kindern ane abzug 23. lb 17 ß 10 d von den Hh. dreÿern des Stalls Gefordert worden seÿe, da doch der verstorbene Herr XIII. allezeit gemeint, daß weilen Sie auff den Stall eingeschrieben, Selbige auch burger seÿen, mit unterth. bitt, solchen abzug in gnaden nachzulaßen vndt laß man Sie ferner gehört, habe Sie sich auff gnd. Recss bezogen undt ihr petitum widerhohlt.
Auff seithen der Herren Deputirten habe man davor gehalt. weilen der verstorbene Herr XIII. ein Regiments H geweßen, (2) d. guth hier verbleibe, vndt (3) præjudicia vorhanden, daß andern dergleichen Gnad gethan werden, daß der Fr Implorant mit ihrem begehren willfahrt werden könte. Erk. bedacht gefolgt.

La veuve Marie Eve Philippi se remarie en 1715 avec Charles Barthmann, bailli de Bœrsch
Mariage, Saint-Etienne (cath. f° 141-v)
Hodie 29 Julÿ Anni 1715 (…) fuerunt a me infra scripto sacro matrimonii vinculo copulati Nobilis dominus Carolus Bartman Satrapa in Börsch et domina Maria Eva Philippi vidua defuncto dmni Nicolai Adam Tredecim viri dum viveret hujus urbis (signé) C Bartmann, Eue Maria adam (i 144)

La maison revient pour moitié à Marie Chrétienne Adam qui épouse en 1726 le bailli François Louis Klein

Mariage, Bœrsch, Saint-Médard (cath. p. 8)
Hodie dei 10.a mensis Januarÿ anni 1725 (…) sacro matrimonÿ vinculo in facie E.siæ coniuncti sunt præclarus dominus Franciscus ludovicus Klein gratiosissimæ nobilitatis alsatiæ inferioris satrapa et domicella adam defuncti Domini Nicolai Adam olim satrapa in * remicta vidua filia ambo nunc Commorantes in parochia ad Stum Stephanum intra argentinam (signé) Franciscis Ludovicus Klein, Marie Christine adam (i 6 – procl. Saint-Pierre-le-Vieux p. 128 i 71)

Contrat de mariage déposé en 1732 par les parties et le père du marié Pierre Hermann Klein
1732 (30. 9.b), Not. Humbourg (6 E 41, 50)
Ehe pacta Zwischen Herrn Lt: Frantz Ludwig Klein als hochzeiter ahne einem
und dann der ehr und tugendreichen Jungfrauen Maria Christina Adamin alß Jungfer hochzeiterin am andern theil und dann beederseiths fiancirenden partheÿen viel und hertz geliebten lieben respectiue Eltern
(…) Zum anderen verspricht der Jungfer hochzeiterin leibwerteste fr. mutter mit beÿstand H. Ambtmann Bartmann dero eheherren gleich nach vollender copulation der Jungfer hochzeiterin auß dem Irigen mit Zu geben die Summam von 1000 reichsthaler i, baaren geld.
Zum dritten Zu einem wahren eÿgenthumb das halbe hauß Zu Straßburg in der fasanen gaß gelegen einseit H. Lt. Faber anderseith herrn Zepfel dem granmeister Zu Straßburg
(…) ferner verspricht H. hochzeiters herr vatter ihm seinem sohn mit und in die ehe Zu geben den in der grautenau gelegenen spiesenhoff in 13 hauß gesäs bestehend, mit und der gestalten wie derselbe ged. hoff Laut darüber besagenden Kauffbrieff ahn sich gebracht mit den darauf stehend. beschwerten
Actum Börsch den 30.ten 9.bris 1724 [unterzeichnet] franciscus ludovius Klein als hoch Zeiter, marie christine adam als hochzeiterin, C Bartmann, Eue Maria bartmann, p.h. Klein, johana barbara klein geb. mourau
(dépôt) Aujourd’hui 27. novembre 1732 (…) François Louis Klein bailly de Schweighausen lez haguenau et autres lieux en dependant de la noblesse de la basse alsace demeurant en cette ville rue du faisan paroisse St Etienne et dle Marie Christine Adam son Epouse (…) En presence du sieur Pierre Herman Klein pere et beau-père desd. sieur et dle Comparans

Marie Chrétienne Adam fait dresser l’inventaire de ses apports (545 livres) dans la maison rue du Faisan qui lui appartient pour moitié.

1726 (12.2.), Not. Oesinger (Jean Adam, 39 Not 36) n° 934
Inventarium und Beschreibung aller der Jenigen fahrenden Haab und Nahrung, so die Hoch Edle, Viel Ehren und wohltugendreiche Maria Christina geb. Adamin deß hoch Edlen hochgelehrten und hochachtbahren Herrn Frantz Ludwig Kleinen, U. J. Lti. undt wohl meritirten Ambtmanns unterschiedlicher dorffschafften der Ritterschafft im untern Elsaß geliebte fraw Eheliebste zu demselben in den Ehestand gebracht,welche auf deroselben freundliches ansuchen erfordern und begehren in gegenwarth erwehnten Ihres Herrn Eheliebsten auch der hoch Edlen Viel Ehren und Wohl Tugendreichen frauen Evä Mariæ Bartmännin gebohrner Philippin Ihrer geehrten leiblichen frau Mutter, so dann auch S: T: Herrn Jacob Gerbers deß allhießigen Umbgeldthaußes wohlbestellten Inspectoris als Vorgedachter frau Ambtmännin noch ohnentledigten Vogts undt ane statt Ihres H Stieff Vatters erbettenen beÿstandts (…) Actum in der Königlichen Statt Straßb. Dienstags den 12.ten Februarÿ Anno 1726.

In einer allhier in der Königlichen Statt Straßburg ane der faßen gaß gelegenen Vorgedachter Frau Ambtmännin Zur helffte Eigenthümlich zuständigen behaußung befunden worden wie Volgt
Eigenthumb ahne einer Behaußung. Nemblichen der halbe Theil für unverändert, Von und ane einer behaußung, hoff, hoffstatt und bronnen, Zusambt dero übrigen Weithen, , Rechten, Zugehörden und Gerechtigkeiten gelegen allhier in der Statt Straßburg ane der Faßanen gaß einseit neben H. N. Fabern beambten in dem Ritterhauß, anderseit neben H. Joh: Niclauß Zäpffeln, dem Ober Gran Meistern, und Kieffern, hinden auff (-), so gegen jeder männigl. freÿ Leedig und Eÿgen, und dißmahlen nicht æstimirt doch Niemand Zur præjuditz. Davon ist Viel Ehren gedachter Fraw Ambtmann Kleinin die einen und Ihrer Jungfer schwester die überige helffte eigenthümlich zuständig, jedannoch aber ist Sie frau Ambtmännin berechtiget Ihrer Jungfer Schwester helffte, so lang selbige ohnverheurathet bleiben wird Zu genüßen Und seÿnd die darüber besagende documenta nichty un Vorschein gekommen.
Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. haußraths 193, Sa. Früchten 22, Sa. Weins und lährer Faßen 154, Sa. Silber Geschirr und Geschmeids 65, Sa. Goldener Ring und Geschm. 57, Sa. der Baarschafft 52, Sa. Eigenth. ane 1. behaußung (-), Sa. Gülth von liegenden güthern (-), Summa summarum 545 lb

Marie Madeleine Adam qui demeure à Bœrsch hypothèque sa moitié de maison au profit du chirurgien major Alphonse des Portes

1731 (29. 9.bre), Not. Lhanneur de Chantelou (6 E 41, 986)
Obligation du 29. 9.bre 1731 – fur presente Demoiselle Marie Madeleine Adam fille majeure de Deffunt M° Jean Nicolas Adam Du College des Treize de cette ville et de Dame Eve Marie Philippi son Epouse, femme actuelle de M° Jean Charles Barthmann Bailly du Grand Chapitre de Strasbourg, Lad° Demle. Marie Madeleine Adam demeurante ordinairement en la ville de Bersche etant de present logée En sa maison Maternelle rue du faisan psse. de St Etienne audit Straßburg, laquelle assistée du Sieur Jacques Gerber, Inspecteur de L’Umbgelt de cette dite ville son curateur, a Reconnu (devoir)
au Sieur Alphonse Des portes Chirurgien Major et Medecin de l’hopital R$royal du fort Louis du Rhin Et a Dame Philippine Lienhard son Epouse – la Somme de 1500 livres
hypothèque spécialement La moitié en une maison scituée susd. rue du faisan a Strasbourg apr devant lad. rue, parderrière led. Sr Gerber, D’un Coté Le Sr Nicolas Zaepffel Maitre du Crasne
Item sa moitié dans un bien Gültguth de 18 sacs de Grains froment seigle et orge et dix livres de chanvre, scitué dans le Ban d’Eschau

Bailli et avocat au Conseil souverain d’Alsace, François Louis Klein meurt en 1735 en délaissant trois enfants. Les héritiers ne font pas estimer la maison. La masse propre à la veuve est de 1 200 livres, celle propre aux héritiers présente un passif de 36 livres. L’actif de la communauté s’élève à 1 510 livres, le passif à 356 livres

1735 (9.5.), Not. Hoffmann (Christophe Michel, 19 Not 43) n° 1390
Inventarium über Weÿland des Hoch Edlen und Hochgelehrten Herrn Frantz Ludwig Kleinen, geweßenen Hochansehnlichen ritterschafftlichen Ambtmanns, auch wohl meritirten Advocati au Conseil Souverain nun seel. Verlaßenschafft, auffgerichtet in Anno 1735. – nach seinem ertheilten bericht nach den 19. Febr: diess 1735.sten jahren genommenen tödl. ableiben, hie Zeitlichen verlaßen, welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen und begehren, S. T. Hn Andreä Schmidts Notry: Publ. v. Pract. und E. E. großen raths alten beÿsitzers auch burgers alhie alß vin E:E: großen rath alhie Denominirten geordnet und geschwornen Vogts, Francisci Ignatii, Anthoniæ Barbaræ und Johannis Hermanni Ludovici aller 3 gebohrner Kleinen, so der abgeleibte H seelige mit nachgemelter hinterbliebenen Frau Wittib ehelich erziehlt und ab intestato Zu Erben Verlaßen, heut dato ordnungs mäßig inventirt und ersucht, durch die hoch Edeln Viel Ehren und tugendreiche frau Mariam Christinam Kleinin gebohrne Adamin, die hinterbliebene frau wittib mit hochansehnlicher assistentz, des auch hoch Edel und hochgelehrten Herrn Frantz Anthonÿ Herrenbergers bestmeritirten hochansehnlichen Amptmanns des ampts Dachstein, ihres hierzu inspecie erbettenen hochge Ehrten herrn beÿstands (geäugt und gezeigt) So geschehen in fernerem Beÿseÿn des hoch Edlen und hochgelehrten Hn Johann Carl Barthmanns wohlansehnlichen Thom Capitularischen Ambtmanns und S. T. H. Peter Herrmann Kleinen, Verschiedenen hoch adelischen familien wohlverordneten Schaffners auch E E: großen Raths alte, beÿsitzers und burgers alhier, beeder respê des abgeleibten H. Amptmanns seeligen eheleibl: und der hinterbliebener frau wittib geehrten H. Stieff Vatters Straßburg Montags den 9.ten Maÿ & seqq. A° 1735.

Bericht gegenwärtigen Inventarium gehörig. Es haben Zwar beede durch den Zeitlichen todt getrennte Ehegemächde in ihrer Vorher copeÿlich eingetragenen Eheberedung Keine expresse ordnung gekhoren*, wie es mit beederseits in den Ehestand gebrachtem guth dermahlen zu verfahren ob dasjenige so davon wehrender Ehe alienirt worden, behörig ergäntzt werden solle oder nicht, Ferner Wie Viel auch jeedem und respê deßen Erben ane dem etwa währender Ehe gewonnenen guth pro rato gebührig, sich gleichfalls in der Eheberedung Kein antheÿler exprimirt befindet, deßen Allem aber ohngeachtet, die Fr. Wittib prætendirt daß das jenige so ihro ane ihrem eingebrachten guth nach besag Invÿ Illatorum nunmehr ermanglend, ihro ordnungsmäßig ergäntzt (…)
In einer allhier zu Straßburg ane der fasanen gaß gelegenen der hinterbliebenen Frau Wittib Zum theil eigenthümlich zuständigen Behaußung befunden worden wie volgt
Ane Höltzen: und Schreinwerck. Auff der bühn (…)
Eÿgenthumb ane Reebgüther zu Wintzenheim (E.)
Eigenthumb ane einer Behaußung, so der Fr. Wittib ohnverändert (W.) Nembl. der halbe Theil für unvertheilt von und ane einer Behaußung, Hoff, Hoffstatt und bronnen, sambt dero übrigen weithen, rechten, Zugehörd. u: gerechtigkeiten gelegen allhier Zu Straßb: in der Faßanen gaß, 1.s. neben Hn Johann Leonhard Fabern wohlbestellten Secretario allhiesigem löbl. Ritter Directorio 2. s.neben Hn Johann Niclauß Zäpffeln dem Obern granmeistern allhier, hinden auff (-), so gegen jed. männiglichem Leedig Eÿgen und dermahlen zu æstimiren vor ohnnötig ermeßen worden, die übrige Hälffte ist Jungfer Magdalenä Adamin ihre der Fr. W. eheleibl. Jungfr. Schwester Zuständig, so aber die Frau wittib solang solche ihr Jfr. Schwester sich nicht ehelichen Vermählet In Crafft der Eheberedung §° 4. freÿ und ohne Zinnß Zu genießen berechtiget. Wie dißortige hälffte aber hat Fr. Ambtmännin Barthmennin der Fr. Wittib geliebter Fr. Mutter zu folg der Eheberedung §° 3.tio deroselben Zu einem eÿgenthumb mit in die ehe geben. Sonsten seindt Keine schrifftliche Documenten über dieße behausung vorgewießen worden.
Ergäntzung welche die Frau Wittib vor Ihr dermahmen ermangelnd guth prætendirt. Nach besag Inventarÿ alles dasjenige was die Fr. Wittib ihrem Eheliebsten seel. in die Ehe gebracht durch nunmehr weÿl. H Notarium Johann Adam Osinger seel. in A° 1726. auffgerichtet.
Abzug in gegenwärtig Inventarium gehörig. Der Frau Wittib ohnveränderten guths, Sa. haußraths 99, Sa. lährer Vaß 11, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 58, Sa.goldenen ringen und dergleichen Geschmeids 62, Sa. Gülth von liegenden güthern nihil, Sa. Eigenthumbs ane einer Behausung Nihil, Sa. Schulden 612, Erg. 356, Summa summarum 1200 lb
Dießemnach wird auch derer Kinder und Erben anerstorben ohnverändert Guth beschrieben, Sa. Kleÿdung und weißgezeugs 86, Sa. Bibiothec 40, Sa. Silbers 34, Sa. goldener Ringen 3, Sa. Reebgüthern Nihil, Summa summarum 163 lb – Schulden 200 lb, passiv onus 36 lb
Endlichen volgt auch der gemein verändert und theilbar guth, Sa. haußraths 315, Sa. Frucht 6, Sa. weins und lährer Vaß 87, Sa. Pferds und der Chaise 25, Sa. Silbers 44, Sa. Tabatiere 24, Sa. baarschafft 1012, Sa. Gülth von liegenden güthern Nihil, Summa summarum 1510 lb – Schulden 356 lb, Nach deren Abzug 1159 lb
Wÿdembs Verfangenschaft Welche S. T. H Peter Herrmann Klein verschiedener hochadel. familien wohlverordneter Schaffner und E. E. großen Raths alhier Beÿsitzer lebtägig Zu genißen berechtiget, Neml. Zufolg der Zwischen Ihme und weÿl. Fr. Johanna Barbara Kleinin gebohrne Mourau seiner verstorbenen, Fr. Ehegattin nunmehr seel.
Ehe Pacten zwischen Herrn Lt. Frantz Ludwig Klein als Hochzeitern ahne einem und dann der Ehr: und tugendreichen Jungfrau Maria Christina Adamin alß Jungfer hochzeiterin am andern theil (…) Actum Börsch den 30.ten Novembris 1724 – S’ensuit L’acte de Depot Aujourd’hui 27 novembre 1732 Par devant le notaire Royal immatriculé au Conseil souverain d’Alsace residant à Strasbourg soussgné furent presens M° François Louis Klein Bailly de Schweighausen lez Hagenau et autres Lieux dependans de la Noblesse de la basse Alsace demeurant en cette ville, Humbourg

Marie Chrétienne Adam veuve de François Louis Klein et sa sœur Marie Madeleine Adam hypothèquent la maison au profit du receveur Jean Philippe Dorsner

1744 (3.7.), Chambre des Contrats, vol. 618 n° 389-v
Fr. Maria Christina geb. Adam weÿl. H. Frantz Ludwig Klein gewesten Ritterschftlichen Amtmann wittib und dero schwester Jfr. Maria Magdalena Adamin beede mit beÿstand ihres vettern H. Frantz Joseph Adam avocat au Conseil souverain d’Alsace
in gegensein H. Johann Philipp Dorßner des Stiffts St Nicolai in undis Schaffneÿ Substituti schuldig seÿen 500 pfund
unterpfand, eine behausung bestehend in vorder und hinderhauß, hoff, bronnen und hoffstatt cum appertinentis ane der Fasanengaß einseit neben H. Zäpffel dem Cranmeister, anderseit neben H. Johann Leonhard Faber dem Ritteschafftl. registratore
hi. eben dieselbe – als ein elterliches erbguth

Autre hypothèque au profit du receveur Jean Thomas Frœlich

1752 (15.9.), Chambre des Contrats, vol. 626 f° 476
Fr. Maria Christina geb. Adamin weÿl. H. Frantz Ludwig Klein gewesenen ritterschaflichen Ambtmann Wittib und dero schwester Jfr. Maria Magdalena Adamin beede mit beÿstand ihres vettern H. Frantz Joseph Adam J.U.L. und dreÿers der Statt Stall
in gegensein H. Lt. Johann Thomas Frölich des schaffners des Stiffts St Marx als gewalthaber seiner schwägerin Jfr. Maria Saltzmännin – schuldig seÿen 2500 pfund
unterpfand, eine behausung bestehend in vorder und hinderhauß, hoff, bronnen und hoffstatt ane der Fasanen gaß, einseit neben H. Nicolaus Zäpffel dem Cranmeister, anderseit neben H. Johann Leonhard Faber ritterschaftl. registratore

Marie Chrétienne Adam veuve de François Louis Klein et sa sœur Marie Madeleine Adam louent leur cave au boucher Jean Philippe Rœderer

1769 (13.1.), Not. Humbourg (6 E 41, 133)
Bail de 8 années qui ont commencé aux fetes de noel dernieres – D° Marie Christine née Adam veuve de M Jean herrmann Louis Klein bailly des Terres de la Noblesse de la Basse Alsace et Dlle Marie Madeleine Adam sa sœur fille majeure assistée de Liberius Glock maître tonnelier
à Jean Philippe Roederer Bourgeois Boucher de cette ville
Sçavoir la cave dans la maison des Bailleuses en cette ville rue du faisan avec les trois tonneaux ensemble de 116 mesures (…) et aussi avec les chantiers qui s’y trouvent le tout sans exception si ce n’est la partie auprès de l’escalier a droite et en haut dans lad. cave séparée de lattes par le preneur qui à l’expiration du présent bail pourra emporter lesd. lattes et la charpente qui les soutient – moyennant un loyer annuel de 30 livres

Marie Chrétienne Adam veuve de François Louis Klein et sa sœur Marie Madeleine Adam hypothèquent la maison au profit de Joseph Adam, bailli d’Illkirch

1772 (17.9.), Chambre des Contrats, vol. 646 f° 436-v
Fr. Maria Christina Kleinin geb. Adamin H. Herrmann Klein gewesten ritterschafftlichen ambtmanns wittib, Dlle Maria Magdalena Adamin beede beÿständlich H. Anton Johannes
in gegensein ST.H. Joseph Adam dem ambtmann der vogteÿ Illkirch – schuldig seÿen 400 gulden
unterpfand, die unter ihnen gemeinschafftlich besitzende behausung cum appertinentis in der Faßanen gaß, einseit neben H. Amtschreiber Zäpffel, anderseit neben der verwittibten Fr. Faberin, hinten auff N. Zäpffel dem weinhändler

Marie Chrétienne Adam veuve de François Louis Klein fait vendre des effets mobiliers qui appartenaient à feue sa mère
1773 (9.12.), Not. Fettich (Geo. Fréd. 6 E 41, 1305) n° 48
Steig: und Erlöß: Register über Fr. Christinä gebohrner Adamin Weÿl. H: Joh: Ludwig Klein, geweßenen Ritterschaftl. Amtmanns hinterl. Wittib, dahier zu Straßburg wohnhaft freÿwillig versteigte Effecten und Mobilien
So beschehen dahier Zu Straßburg in einer ane der Faßanen Gaß gelegenen ehemals ihro Fr. Kleinin selbst zuständigen behausung

Marie Chrétienne Adam meurt en 1773 en délaissant une fille et un fils. L’inventaire est dressé rue des Poules dans une maison qui appartient à l’asseseur Krug.
1774 (21.5.), Not. Lauth (6 E 41, 646) n° 9
Inventarium über Weiland der Hoch Ehren: und Tugendreichen Frauen Mariæ Christinæ Kleinin gebohrner Adamin weil. S.T. Frantz Ludwig Klein, gewesenen Hchansehnl. Ritterschaflichen Amtmanns, auch wohl: meritirten Advocati au Conseil Souverain d’Alsace hier zu Straßburg domicilirend, längst seel. hinterbliebener Wittib nunmehr auch seel. Verlaßenschafft, aufgerichtet in Anno 1774. (…)nach ihrem d. 26.ten X.bris verfloßenen 1773.sten Jahrs aus dießer Welt genommenen tödl. Hintritt hier zeitl. verlaßen, Welche Verlt. auf freundliches ansuchen erfordern und begehren Fr. Anthoniæ Barbaræ Willhelmin, gebohrner Kleinin beÿständlich und unter authoritæt Herrn Lorentz Willhelm, Praticien und burgers Zu Rappoltzweiler dermalen dahier sich befindend, ihres Mariti, wie auch Hn Johann Herrmann Ludwig Klein des verschiedener Herrschafften hoch Adel. fiscalen, ebenfalls allhier sich aufhaltend, beeder von der verstorbenen seel. mit obged. ihrem Eheh. seel. ehelich erzeugter und nach tod ab intestato hinterbliebene Kinder und respê Erben – So geschehen allhier Zu Straßburg auf Sambstag den 21.ten Maji Anno 1774.
In einer allhier Zu Straßburg ane der Hennengaß gelegenen und Herrn Rathherrn Krug eigenthümlich Zugehörigen und dißorts Lehnungsweise bewohnenden behausung befunden worden wie folgt
summa hausraths (-), Passiva (-)
Verzeichnus dererjenigen Meubles und Effecten, so Jfr. Maria Magdalena Adamin längst weÿl. S.T. H. XIII. Nicolai Adam hinterbliebener tochter in einer ane der Hennengaß gelegenen und einer Herrn Rathherrn Krug eigenthümlich zugehörugen und von Herrn Johann Herrmann Ludwig Klein, auch Fraun Anthoniæ Barbaræ Willhelmin gebohrner. Kleinin dero Neveu und Nèce lehnungsweiß bewohnenden behausung zuständig
Verkauf und Erlöß Register, summa Looßung 124 lb, wegzrechnen 17 lb, Compensando 106 lb, Effecten von der Tochter angenommen 99 lb, von dem Sohn 44 lb,

Marie Chrétienne Adam veuve de François Louis Klein et sa sœur Marie Madeleine Adam vendent la maison à Xavier Alexis Poirot, assesseur des Quinze

1773 (22.9.), Chambre des Contrats, vol. 647 f° 370-v
Fr. Maria Christina Kleinin geb. Adamin, H. Johann Herrmann Klein gewesten ritterstandlichen amtmann wittib, Dlle Marie Madeleine Adam dero leibliche schwester unter beÿstand H. Johann Herrmann Ludwig Klein mehreren ritterschafflichen gemeinden bestellter procurator fiscalis ihres H. sohns und respective neveu, Jfr. Antonia Barbara Kleinin der tochter und respective niece beÿständlich erst ernannten ihres bruders
in gegensein ST. H. XV. Xaverius Alexius Poirot
eine bis anhero unvertheilt verbliebene auch eigenthümlich zuständige behausung bestehend aus vorder und hinter haus, hoff, bronnen und hoffstatt mit allen denen übrigen gebäu, begriffen, weithen, zugehörden, rechten und gerechtigkeiten von alters her zum Faßanen genannt in der Faßanen gaß, einseit neben weÿl. H. ambtschreiber Zäpffel seel. wittib und erben, anderseit neben der verwittibten Fr. Faberin, hinten auff N. Zäpffel den kieffer und weinhändler – von der gantzen behausung gibt man löbl. Stifft St Stephan 1 s. 8 p zinß – um 1000 fr. 1200 und, 400 fl. capitalien beladen, geschehen um 1200 gulden

Fils du bailli des bailliages de Marlenheim et Wasselonne, l’avocat François Xavier Poirot épouse en 1765 Marie Victoire Isabelle Kien : contrat de mariage, célébration

1765 (12.8), Not. Haering (6 E 41, 1377) n° 409
Eheberedung – zwischen dem Hoch Edelgebohrnen und Hochgelehrten Herrn Frantz Xaverio Poirot, Advocaten beÿ hochpeÿßlichem hohen Rath Zu Colmar, weiland des hoch Edelgebornen und hochgelehrten Herrn Frantz Joseph Poirot im leben geweßten hochbestellten Amtmans der Aemter Waßlenheim und Marlenheim seel. Gedächtnus mit der hoch Edelgeb. und tugendgezierten Frau Maria Theresia geb. Jägerin ehelich erzeugtem herrn Sohn, als bräutigam an einem
So dann der hoch Edelgeborenen und tugendbelobten Jungfrau Maria Victoria Isabella Kiehnin, des hoch Edelgeb. hoch Edelgestrengen und hochgelehrten herrn Johann Leonhard Kiehn J Cti und Löbl. Stadt Straßburg hochverdienten alten Amrs nicht minder der geheimen Collegÿ derer herren XIII. hochansehnlichen Mitglieds mit weiland der hoch Edelgeborenen und tugendgezierten Frai Maria Anna geb. Varnhagen ehelich erzeugter tochter, als Braut am andern theil
Straßburg den 12. Augusti Im Jahr der gnaden 1765. [unterzeichnet] Poirot, Marie victoire Isabelle Kien

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (cath. p. 214)
Hodie 27. Januarÿ 1766 (…) sacro Matrimonii vinculo in facie Ecclesiæ Conjuncti fuerunt F. Franciscus xaverius Alexius Poirot, Wasslenheimensis, supremi Alsatiæ Senatûs advocatus filus Di Francisci Josephi Poirot defuncti Satrapæ in Waßlenheim Et Dæ Mariæ Theresiæ Geiger superstitis uxoris Comitatûs Petræ Præfectus a Sex mensibus parochianus noster Et Dlle Maria victoria Isabella Kien, argentinensis, filia Consultissimi Dni Joannis Leonardi Kien Consulis argentinensis Et Judicii Criminalis per Alsatiam /:vulgo Marechaussée:/ Præses Et defunctæ Dæ Mariæ Annæ varnhagen ejus uxoris legitimæ quoque parochiana nostra (signé) Poirot, Kien (i 163)

François Xavier Alexis Poirot devient bourgeois à titre gratuit le 28 novembre 1763 en considération de ses études
1765, Livre de bourgeoisie 1762-1769 (VI 285) p. 78
H. Lt. Franciscus Xaverius Alexis Poirot, advocat beÿ h. König. hohen Rath zu Colmar, erhalt des burgerrecht ob favorem studiorum gratisn will dienen beÿ E. E. Zunfft der Kieffer Jur. den 28.ten 9.bris 1763.

Il devient tributaire chez les Tonneliers
1765, Protocole de la tribu des Tonneliers (XI 396)
(f° 204-v) Dienstags den 3. Decembris 1765 – N. Leibzünfftiger
Herr Licentiat Franciscus Xaverius Alexis Poirot Advocat beÿ hohen Königlichen Rath zu Collmar, producirt Cantzleÿ Schein Vom 28. Novembris jüngsthin, bittet Ihme als einen Neuen Leibzünfftig anzunehmen.
Erkannt, Willfahrt und zwar in favorem studiorum Gratis – Zahlt Feur eÿer 10 ß, Pfenningthurn 13 ß 4 s, Prot. 3 ß

Différentes fonctions qu’il occupe d’après les registres des Conseillers et des Vingt-et-Un. Il est notamment consul en 1774, 1780, 1786 et 1789. Edouard Sitzmann lui consacre une notice dans son Dictionnaire biographique
1765 Conseillers et XXI (1 R 248) H. Lt. Frantz Xav. Alex. Poirot wird beÿ E. E. Zunfft der Kieffer Zum Schöffen erwehlt und confirmirt. 269.
1770 Conseillers et XXI (1 R 253) H. Frantz Xaver. Alex. Poirot dreÿer des alhiesigen Pfenningthurns Wird Zum XXI. erwehlt. 116. und schwört auf die ordnung. 117.
1771 Conseillers et XXI (1 R 254) H. XXI Poirot wird Zum assessore löbl. Policeÿgerichts, der Capitation und Einquartierungs stub erwehlt. 29.
1772 Conseillers et XXI (1 R 255) h. Frantz Jacob Christiani erhält erlaubnus seine schöffenstelle beÿ E. E. Zunft der Gerber gegen der auf E. E. Zunft der Kiefer mit H. XXI. Poirot wechslen Zu Können. 289.
1773 Conseillers et XXI (1 R 256) H. XV. Poirot wird Ober H. beÿ E.. E. Zunft Zur Blum. 60.
H. Frantz Xaver. Alexius Poirot bißheriger XV. wird Zu einem Reg. H. Ammeister pro 1774. erwehlt. 226.
1774 Conseillers et XXI (1 R 257) der Reg. Herr Ammeister Frantz Xaverius Alexius Poirot bedanckt sich more solito gegen die Herren Räthe, Vor die ihm aufgetragene Würde eines Reg. H. Ammeisters und ladet die Hh. XIII. XV. und XXI. Zu seiner Umfahrt. 6.
Zu seiner Umbfahrt ladet der Reg. H. Ammeister Poirot die Hh. XIII. Hh. XV. und Hh. XXI. ein. 6.
der abgehende H. Amstr. Poirot bedankt sich gegen die Hh. Räthe. 393.
1777 Conseillers et XXI (1 R 260)
H. Lt. Phil. Xaver Horrer erhält erlaubnus mit H. Dr. Poirot seine Schöffen stelle auf E. E. Zunft der Blum mit der von der Steltz wechslen Zu dörfen. 353.
1778 Conseillers et XXI (1 R 261) H Ammeister Poirot wird Land Pfleger Zu Marlenheim. 55.
1779 Conseillers et XXI (1 R 262) S. T. H. Frantz Xaver Alexius Poirot wird Zum reg. H. Ammeister erwehlt. 418.
1780 XV (2 R 190) Ammeister Xaverius Alexius Poirot 127
1781 Conseillers et XXI (1 R 264) S. T. H. Ammeister Poirot wird Zum XIII. ernannt. 10.
1786 Conseillers et XXI (1 R 269) Poirot. H. Ammeister Frantz Xaver Alexis Poirot wird Pfleger Corporis Pensionum. 200.
1788 Conseillers et XXI (1 R 271) Oberjäger Herren werden auf resignation Sr Stätt. von Neuenstein und Hn XIII. Hennenberg hr Stett. von Wurmßer und hr Ammeister Poirot. 9.

Il meurt sous-inspecteur des forêts à Andlau en 1817
Décès, Andlau (n° 98)
Déclaration de décès (…) le 24 avril 1817. François Xavier Alexis Poirot, âgé de 74 ans, né à Wasselonne, sous-inspecteur des forêts, époux d’Isabelle Kiehn, domicilié à Andlau, mort en cette mairie le 24 avril à huit heures du matin dans la maison située section B (i 10)

Cultivateur à Marlenheim, François Xavier Alexis Poirot vend la maison au négociant Ignace Ganzinotti

1794, 27 vendemiaire 3 (18.8.br), Strasbourg 6 (10), Not. Laquiante n° 39
fut présent le Citoyen François Xavier Alexis Poirot, Cultivateur de la commune de Marlenheim y demeurant se trouvant de présent en Cette Commune de Strasbourg (a déclaré avoir vendu)
au Citoyen Ignace Florent Ganzinotty Négociant de Cette Commune
une maison, Cour, Remise, appartenances et dépendances ruë des Sans Culottes Cy devant rue de faisan N° 8 d’un Coté le Cit. Louis Zaepffel d’autre coté le Cit. Dergé Engraisseur de Volaille par derrière le Cit. Zaepffel Courrier Postulant par devant ladite Ruë, moyennant le prix et somme de 50.000 livres tournois
Il a en outre été Convenu que dans la dite Vente se trouve Compris l’ameublement du salin bleu qui se trouve au premier Etage ainsi que les trumeaux dans le Poël a Coté, de même que les deux trumeaux Gris se trouvant dans la Chambre à Coucher et Celui de la salle au Rez de chaussée
le Cit. vendeur a en outre promis de faire acceder dans le Delai d’un mois la Citoyenne Victoire Isabelle Kiehn son Epouse à l’effet de ratifier la vente
acp 28 f° 170-v du 28 vend. 3

Natif de Sélestat, Ignace Ganzinotti sollicite une promesse d’admission à la tribu en déclarant avoir appris le métier chez le maître de tribu Grasselli. L’assemblée lui délivre le certificat le 10 août 1784 après avoir consulté le registre des apprentis.
1784, Protocole de la tribu du Miroir (XI 279)
(f° 318-v) Dienstags, den 10. Augusti 1784 – Vertroestung
Hr Ignatius Ganzinotty, der von Schlettstadt gebürtige Hdlsm. Sohn, stehet vor und meldet daß er bei H. Zunfftmeister Grasselly alhier die Handlung erlernt hat. Mit bitte, ihn Zu Erlangung des hiesigen Burgerrechts erforderlichen Vertröstungschein zu erteilen.
Nach eingesehnenem Hdlsehrjungen Protokoll erkannt, willfahrt.

Négociant natif de Sélestat, Ignace Florent Ganzinotti devient bourgeois le 26 août
Livre de bourgeoisie 1783-1787 (VII 1559)
f° 51-v
H. Ignat. Florentius gancinotti der hießige handelßmann von schlettstatt gebürtig H. Joseph gancinotti des burgers und handelßmanns allda ehl. erzeugter sohn erhaltet das burgerrecht Vmb d. Neuen burger schilling will dienen Zue E.E. Zunfft Zum spiegel juravit d. 26. augst 1784 [Ganzinotti]

Il devient tributaire le 30 septembre en déclarant exercer le métier de marchand épicier, de commissionnaire et d’expéditeur
1784, Protocole de la tribu du Miroir (XI 279)
(f° 322) Donnerstags, den 30. Septembris 1784 – C. Leibzünfftig
Hr Ignatius Ganzinotty auf producirten Kanzlei- u. Stall- schein vom 26. Augusti jüngsthin als Handelsmann. Declarirt den Spezereihandel führen zu wollen, weßwegen er an Ghh. die XV. verwiesen worden. Will auch committiren und spediren. (dt. 3 lb 10 ß, 2. 5. Findl.)

Les Quinze l’autorisent le 8 janvier 1785 à être marchand écipier. Il prête serment.
1785, Protocole des Quinze (2 R 195)
(p. 2) Sambstags den 8.ten Januarii 1785. – Claus nomine H. Ignatius Ganzinotti des hiesigen burgers und Handelsmanns producirt extract EE Zunfft Zum Spiegel gerichts memorialis vom 2.ten Octobris Jüngst Krafft dessen er als Speceeÿ händler als Leibzünfftig angenommen worden, bitt dahero ihme Zu erlauben besagten handel treiben Zu dörfen und Ihn zu dem gewohnlichen Eÿd Zu admittiren. Erkandt wird Imploranten mit dem Specereÿ handlungs recht nach ordnung willfahrt, sofort seÿe derselbe ad Juramentum Zu admittiren. Juravit eodem.

Ignace Florent Ganzinotti épouse en avril 1784 Marie Catherine Firino, fille du négociant Joseph Marie Firino : contrat de mariage, célébration
1785 (5.4.), M° Lacombe (6 E 41, 198) n° 5
Mariage du 5 avril 1785 – furent présens le Sieur Ignace Florent Ganzinotti, Bourgeois négociant de Strasbourg y demeurant, fils majeur de feu le Sieur Joseph Ganzinotti vivant négociant à Schlestadt et de Dame Marie Herdenbein ses père et mère faisant, agissant et stipulant pour lui en en son nom, du consentement de la Dame sa mère ci présente assistée du Sr François Joseph Zæpffel Conseiller au Magistrat de la ville de Schlestadt et Receveur principal des Colleges supprimés demeurant en lad. ville qu’elle en a requis cy présent, et encore de l’avis du Sr Ignace Ferazino Négociant de la Ville de Strasbourg et du Sr Cajetan Maroco négociant de la même ville, ses amis est associés cy présents d’une part
Et Demoiselle Marie Catherine Firino, fille Mineure de feu le Sieur Antoine Joseph Marie Firino vivant bourgeois négociant de Cette ville et de Dame Marie Eve Reÿ ses père et mère, faisant, agissante et stipulante pour elle et en son nom, sous l’autorité, du consentement et avec l’assistance du Sieur Paul Rouvray Bourgeois négociant de Cette ville son oncle maternel et tuteur, et encore de l’avis du Sieur Simon Cusinat Bourgeois négociant de Cette ville et ancien assesseur du Grand sénat aussi son oncle maternel et de M° Bernard Rey Chanoine a St Léonard son cousin d’autre part
2° Les futurs seront uns et communs en tous biens conquets (…) ladite communauté sera partagée par moitié
(Joint) Etat des meubles apportés par l’épouse 2524 livres, par le mari 1613 livres, présents de noces 148 livres – le 30 avril 1785

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (cath. p° 518)
Hodie 12 aprilis anni 1785 (…) sacro matrimonii vinculo in facie Ecclesiæ conjuncti fuerunt D. Ignatius florentius gantzinotti Selestadiensis Civis et mercator hujas, filius majorennis defuncti Josephi gantzinotti Civis et mercatoris dum viveret selestadiensis et annæ Mariæ Hertenbein superstitis ejus uxoris legitimæ ratione domicilii Parochianus ad Stum Petrum Seniorem Er D.elle Maria Catharina firino filia minorennis defuncti antonii Josephi Mariæ firino Civis et mercatoris arg. dum viveret et defunctæ Mariæ Evæ Rey in conjugum Parochiana nostra, testes aderant D. Paulus Rouvray Civis et mercator arg.is sponsæ avunculus et tutoris, D. Simon Cusinat Civis et mercatos arg.is sponsæ avunculus (signé) Ignace florant Ganzinotti, Marie Catherine firino (i 285)

Registre de population 600 MW 143 Rue du faisant N° 8 (i 60)
Gantzinoty, Ignace Florent, 1759, Sélestadtn bas-rhin, Marchand épicier, Marié (à Strasbourg depuis) 1783, (auparavant) Sélestadt, (entré) 1794, (sorti) 1816, sans déclaration [de domicilié ultérieur]
Gantzinoty née Firino, Catherine Marie, 1765, Paris, Seine, (auparavant) Paris
Gantzinoty Marie Désiré, 1797, Strasbourg
Gantzinoty François Gailletant, 1800, Strasbourg
Gantzinoty Marie Catherine, 1803, Strasbourg

Ignace Florent Ganzinotti, ci devant négociant, et Marie Catherine Firino vendent la maison au marchand épicier François Aloise Joseph Nageldinger et à sa femme Sophie Dorothée Catherine Klotz

1816 (15.1.), Strasbourg M° Wengler
Strasbourg 12 (144), M° Noetinger, 1837 (juin) n° 9337
Ignace Florent Ganzinotti, ci devant négociant, et Marie Catherine Ferino rue du Faisan n° 8
à François Aloise Joseph Nageldinger, marchand épicier rue des Frères n° 17, et Sophie Dorothée Catherine Klotz son épouse
une maison à deux étages et rez de chaussée consistant en bâtiment de devant et de derrière, cour, magazin, remise, buanderie avec toutes autres appartenances, droits et dépendances rue du Faisan n° 8 d’un côté Louis Zaepffel président du Tribunal, d’autre François Seckler marchand de vin, devant la rue, derrière la maison Sixte – acquis de François Xavier Alexis Poirot, ancien ammeistre, suivant acte reàu M° Laquiante le 27 vendémiaire 3 (18 octobre 1794) – moyennant 36.000 francs

Originaire de Rastatt en Bade, François Nageldinger épouse Sophie Klotz en 1811
1811 (8.4.), Strasbourg 14 (46), M° Lex n° 5106
Contrat de mariage – François Nageldinger natif de Rastadt, Grand Duché de Bade, négociant à Strasbourg, fils majeur de feu François Nageldinger, commissaire de Guerre à Rastatt, et de feu Marie Anne Becht
Sophie Klotz, fille majeure de Sébastien Klotz, architecte, et de feu Louis Catherine Wentz
Enregistrement, acp 116 F° 195-v du 10.4.

Leur fille Marie Sophie épouse en 1733 Charles Frédéric Schmitt, demeurant à Haguenau
1833 (9.12.), Strasbourg 15 (54), M° Lacombe n° 10.203
Contrat de mariage – Charles Frédéric Schmitt, propriétaire à Haguenau
Marie Sophie Nageldinger, fille de François Nageldinger, négociant, et fr Marie Louise Sophie Klotz
Enregistrement, acp 221 F° 196 du 14.12. – communauté réduite aux acquets

1833 (9.10.), Strasbourg, M° Lacombe
Consentement par Louise Schmitt demeurant à Carslruhe, Grand duché de Baden, au mariage de son fils Charles Frédéric Schmitt gérant de la maison de commerce Neunreitter et Nebel à Haguenau avec Marie Sophie Nageldinger à Strasbourg
Enregistrement, acp 220 F° 127-v du 10.10.

Registre de population 600 MW 143 Rue du faisant N° 8 (i 60)
Nageldinger, François Aloise Joseph, 1783, Rastadt, allemangne, marié, (à Strasbourg depuis) 1810, (auparavant à) Rastadt, (venu de) rue ds orfèvre N° 17, (entré) 9 juin 1815, sorti) St Michel 1835, (domicilie ultérieur) Haguenau
Nageldinger, née Klotz, Frédérique Sophie Dorothée Catherine, 1792, Strasbourg, épouse
Nageldinger, François Antoine, 1812, Strasbourg, fils
Nageldinger, Marie Sophie, 1812, fille, (sortie) 6 janvier 1834, (domicilie ultérieur) Haguenau, mariée à Ch. F. Schmitt
Nageldinger, Louis Auguste, 1815, fils
Nageldinger,Marie Antoinete Eugénie, 6 juillet 1820, fille
Nageldinger, Marie Thérèse Julie, 3 9.bre 1823, fille

Le marchand épicier Gustave Wendling meurt en 1837 dans la maison dont il est locataire

François Aloïse Joseph Nageldinger et Frédérique Sophie Dorothée Catherine Klotz qui habitent à Haguenau exposent la maison aux enchères

1841 (27.5.), Strasbourg 13 (56), M° Arbogast n° 514
27 Mai1841. – furent présens Mr François Aloïse Joseph Nageldinger, ancien négociant et D° Frédérique Sophie Dorothée Catherine Klotz son épouse qu’il autorise à ‘effet des présentes demeurant et domiciliés à Haguenau, lesquels étant intentionnés de vendre publiquement et par enchère volontaire la maison ci après désignée ont requis M° Arbogast de dresser le cahier des charges, clauses et conditions sous lesquelles cet immeuble va être mis en adjudication
Désignation de la maison à Vendre, Une maison sise à Strasbourg rue du faisan n° 8 consistant en maison de devant à deux étages, bâtiment latéral et de derrière, cour, bucher, magasin, buanderie, droits et dépendances avec puits, tenant d’un côté aux héritiers Zaepffel, de l’autre à Mr Morel par devant ladite rue du faisan, par derrière la propriété du Sr Engelhardt.
Relation des titres de propriété. Les vendeurs déclarent qu’ils ont acquis cette maison du Sr Ignace Florent Ganzinotti et Catherine Firino conjoints à Strasbourg aux termes d’un contrat de vente passé devant M° Wengler autrefois notaire à Strasbourg le 15 janvier 1816 enregistré moyennant 36.000 francs dont 10.000 ont eté payés comptant, le surplus postérieurement ainsi quee les vendeur en justifieront à l’adjudication – Situation hypothécaire (…) – Charges, clauses et conditions. 2° La maison est transmise ainsi qu’elle se trouve et comporte en ce moment avec les volets, jalousies, doubles fenêtres qui la garnissent, avec la chaudière à lessive dans la buanderie, les clôtures et séparations en lattes qui se trouvent dans la cave et le bucher (…) avec tout le matériel d’un commerce d’épicerie dont les vendeurs fourniront un état détaillé à l’adjudication – mise à prix 32.000 francs
a été enchérie à la somme de 34.000 francs par M. Charles Frédéric Schmitt négociant demeurant et domicilié à Haguenau
N° 531. Et aujourd’hui 7 juin 1841, 34.300 francs par Félix Muller lampiste demeurant et domicilié à Strasbourg
acp 287 (3 Q 30 002) f° 90-v

Il passent un mois plus tard la vente au profit de Martin Mursch, entrepreneur des travaux du Rhin à Illkirch

1841 (24.6.), Strasbourg 13 (57), M° Arbogast n° 579
24 Juin 1841. – furent présens Mr François Aloïse Joseph Nageldinger, ancien négociant et D° Frédérique Sophie Dorothée Catherine Klotz son épouse qu’il autorise à ‘effet des présentes demeurant et domiciliés à Haguenau (ont vendu)
à Mr Martin Mursch, entrepreneur des travaux du Rhin demeurant et domicilié à Illkirch
Une maison sise à Strasbourg rue du faisan n° 8 consistant en maison de devant à deux étages, bâtiment latéral et de derrière, cour, bucher, magasin, buanderie, droits & dépendances avec puits, tenant d’un côté aux héritiers Zaepffel, de l’autre à Mr Morel par devant ladite rue du faisan, par derrière la propriété du Sr Engelhardt
Dans cette vente sont compris les ustensiles d’un commerce d’Epicerie et le mobilier qui se trouve dans la maison vendue, et tels qu’ils sont décrits et estimés en un état dressé entre les parties le 15 juin courant (…)
Relation des titres de propriété. Les vendeurs déclarent qu’ils ont acquis cette maison du Sr Ignace Florent Ganzinotti et Catherine Firino conjoints à Strasbourg aux termes d’un contrat de vente passé devant M° Wengler autrefois notaire à Strasbourg le 15 janvier 1816 enregistré transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 29 janvier 1817 volume 80 Numéro 51 et inscrit d’office le même jour volume 112 numéro 86. Cette acquisition a eu lieu pour le prix de 36.000 francs dont 10.000 ont ete quittancés au contrat. (…) Lesdits conjoints Ganzinotti sont eux-mêmes devenus propriétaires de ladite maison au moyen de l’acquisition qui en a été faite par M. Ganzinotti du Sr François Alexis Poirot cultivateur à Marlenheim suivant contrat de vente passé devant M° Laquiante lors notaire à Strasbourg le 27 vendémiaire de l’an III (18 octobre 1794) et acte de ratification passé devant le même notaire le 24 Brumaire suivant (14 novembre 1794) par D° Isabelle Victoire Kien épouse dudit Sr Poirot – Situation hypothécaire (…) – Prix, 30.000 francs dont 3000 francs pour le mobilier et les ustensiles de commerce et 27.000 francs pour la maison
acp 288 (3 Q 30 003) f° 77-v

Natif d’Illkirch, Martin Mürsch passe un contrat de mariage le 19 juillet 1802 avec Madeleine Wurtz, de la Robertsau. Martin Mürsch meurt en 1847 en délaissant une fille
1802, M° Jean Thomas Zæpffel, Ostwald, N° 490
persönlich Erschienen seÿe der Ehrsame und bescheidene Junge Burger Martin Mürsch, burgers Georg Mürsch aus Anna Maria gebohrner Walter Ehelich Erzeugter leediger großjähriger sohn, unter beÿstand und Vollmächtigung vorgedacht deßen Eltern, wie auch unter fernerer bekleÿdung der burger Michael und Jacob Mürsch beede von Illkirch sein des Hochzeiters brudern, ane Einem
sodann der Ehr und tugendbegabten Junger burgerin Magdalena gebohrner Wurtzin, Burgers Martin Wurtz des ackermanns aus der Ruprechtsau aus Catharina Fuchs Ehelich Erzeugter leediger tochter unter beÿstand gedacht dero Eltern und unter fernerer bekleydung burgers Johann Fuchs des ackermann von dar, dero mütterlichen oheims, als hochzeiterin am andern theil
Actum zu Illwickersheim den 26.ten thermidor in 10. Jahr der Republick [unterzeichnet] Johann Martin Mürsch, Magdalena Wurtzin
Enregistré à Strasbourg le 10 fructidor 10 fol. 68

1847 (15.7.), Strasbourg 12 (172), M° Noetinger N° 19.442
Notoriété – (…) avoir parfaitement connu feu Monsieur Martin Mürsch, propriétaire et savoir qu’il est décédé à Illkirch où il demeurait le 6 avril dernier, qu’il était marié à Dame Madeleine Wurtz aujourd’hui sa veuve avec laquelle il était commun en biens et qu’il a délaissé pour seule et unique héritière Dame Marie Madeleine Mürsch épouse de Monsieur Jacques Kolb, propriétaire avec lequel elle demeure à Illkirch, seule enfant issue de son mariage avec la Dame Madeleine Wurtz son épouse

Décès, Illkirch (n° 35)
le 6° jour du mois d’avril 1847. Acte de décès de Martin Mürsch âgé de 66 ans, décédé le 6 avril 1847 à Illkirch à six heures du matin, propriétaire, né à Illkirch domicilié à Illkirch époux de Madeleine Wurtz, fils légitime de feu Georges Mürsch, entrepreneur à Illkirch et de feu Marie Walter (i 10)

L’inventaire de ses biens est dressé en octobre 1847. Le défunt est propriétaire de deux maisons à Strasbourg

1847 (1. 8.br), Strasbourg 12 (172), M° Noetinger N° 19.616
Inventaire de la succession de Mr Martin Mürsch, en son vivant propriétaire, décédé à Illkirch le 6 avril 1847.
L’an 1847 le premier octobre, sept heures du matin, à la requête 1° de Madame Madeleine Wurtz veuve de feu Mr Martin Mürsch en son vivant propriétaire, décédé à Illkirch où elle demeure, agissant tant à cause de la communauté universelle de biens presens & àvenir ayant subsisté entre elle & feu son mari aux termes de leur contrat de mariage passé devant M° Zaepffel ancien notaire à Illkirch le 29 thermidor an dix de la République concordant au 19 juillet 1802, 2° de Dame Marie Madeleine Mürsch épouse de Mr Jean Kalb propriétaire & huilier, demeurant avec lui à Illkirch & de lui, ici présent, dument assistée et autorisée, cette dame agissant en qualité de seule et unique héritière dudit défunt Martin Mürsch son père qui l’a procréée en légitime mariage avec son épouse aujourd’hui sa veuve ci-dessus nommée

Territoire de Strasbourg. Ville, Rue de la Krutenau. Une maison sise à Strasbourg, rue de la Krutenau N° 18 (…)
Rue du faisan. Une maison sise à Strasbourg rue du faisan N° 8 consistant e maison de devant à deux étages, bâtimens latéral et de derrière, cave, bûcher, magasin, buanderie, droits et dépendances avec puits tenant d’un côté aux héritiers Zaepffel, de l’autre à M. Morel par devant la rue du faisan, par derrière la propriété du sieur Engelhardt. Provenant de François Joseph Alois Nageldinger négociant à Haguenai aux termes d’un contrat passé devant M° Arbogast notaire à Strasbourg le 24 juin 1841 transcrit au bureau des hypothèques de cette ville le premier juillet suivant volume 373 Numéro 16 moyennant le prix de 27.000 francs dont la communauté s’est libérée, Cette maison est louée suivant bail verbal à Dlle Werner, maîtresse de pension à Strasbourg moyennant un loyer annuel de de 1800 francs représentant en capital 36.000 francs
acp 365 (3 Q 30 080) f° 80. Il dépend de ladite succession. Communauté, 33 hectares 20 ares 20 terres ban d’llkirch en 187 parcelles évaluées à 6753
Une maison à Strasbourg rue de la Krutenau n° 18 d’un loyer annuel de 600 francs, capital 12.000
Une maison à Strasbourg rue du faisan n° 8 d’un loyer annuel de 1800 francs, capital 36.000
3 hectares 34. 50 terres et prés à la Robertsau en 21 parcelles louées moyennant 639 capital 13.780, la moitié d’une maison audit lieu louée moyennant un canon annuel de 150, capital 3000
Un hectare 35 terres ban de Strasbourg dit Lazarethfeld loué moyennant 292, capital 5840, 4 hectares 71 ares 10 de prés ban d’Obenheim loués moyennant 275, capital 5500
Un moulin et dépendances sis à Matzenheim loué moyennant 1400 capital 28.000
créances 487.891, argent comptant 30.250, mobilier 2254, garde robe 311

Madeleine Wurtz meurt en 1850
Décès, Illkirch (n° 81)
le 24 décembre 1850. Acte de décès de Madeleine Wurtz âgée de 70 ans, décédée à Illkirch le 24 décembre 1850 à trois heures du matin, née à la Robertsau domiciliée à Illkirch, veuve de Martin Mürsch, fille légitime de feu Martin Wurtz, laboureur domicilié à la Robertsau (banlieue de Strasbourg) et de (-) Fuchs (i 22)

L’inventaire des biens de Madeleine Wurtz est dressé en juin 1851.

1851 (16.6.), M° Noetinger 16.6.
Inventaire de la succession de Madeleine Wurtz veuve de Martin Mürsch décédée à Illkirch où elle demeurait le 24 décembre 1850, à la requête de Marie Madeleine Mürsch, femme de Jean Kolb, propriétaire et huilier à Illkirch
acp 401 (3 Q 30 116) f° 32 du 21.6. (succession déclarée le 21 juin 1851 N° 582) 16, 17. 18 et 19 juin – La communauté restée dans l’indivision comprend, mobilier 2254, formant avec les créances un total de 234.366
Créances de la succession 254.257, argent comptant 72.000
Immeubles de la communauté 1° 182 parcelles ban d’Illkirch formant 33 ha 20 ares 30 d’un revenu de 4354, capital au denier vingt 87.096. Les sept maisons audit ban sont évaluées à un revenu de 1614, capital 32.280
3° une maison à Strasbourg rue de la Krutenau 18, revenu de 600, capital 12.000
4° une autre maison rue du faisan revenu de 1800, capital 36.0000
5° 22 parcelles de terres à la Robertsau estimées 21.620
6° une prairie à Obernheim de 44 ha 71 10 estimée 5500
7° un moulin commune de Matzenheim 36.000
Immeubles acquis depuis le décès du sieur Mürsch, 8°deux parcelles ban de Strasbourg 3000, 9° huit parcelles ban d’Illkirch 1200, 10° garde robe de la défunte 166

Marie Amélie Werner, locataire native de Nancy citée à l’inventaire de Martin Mürsch, occupe la maison depuis 1841. Elle exploite une pension, ensuite assistée de sous-maîtresses

Registre de population 600 MW 144 f° 715, Suite du n° 8 du faisan (i 241)
Werner, Marie Amélie, 1814, Nancy, Meurthe, Directrice d’un Pensionnat, célib. (à Strasbourg depuis) 10 avril 1841, (auparavant) Petites boucheries 114, (entrée) 12 Xbr 43

Registre de population 600 MW 319 (i 166)
Werner, Marie Emilie, 1817, fille, Maîtresse de pension, Cath. française, (à Strasbourg depuis) 1836
Collez, Louise, 1830, fille, sous-maîtresse, Cath. française, (à Strasbourg depuis) 1851
Guidot, Léocadie, 1832, fille, sous-maîtresse, Cath. française, (à Strasbourg depuis) 1851
Scherer, Barbe, 1826, fille, sous-maîtresse, Cath. française, (à Strasbourg depuis) 1851
Bruder, Madeleine, 1817, fille, sous-maîtresse, Cath. française, (à Strasbourg depuis) 1851

Marie Madeleine Mursch femme de Jean Kolb vend la maison aux rentières Zoé Glayzal, Françoise Daclon, Salomé Pauline Rœderer et Anne Clotilde Munschina

1860 (26.5.), M° Noetinger
Vente – Marie Madeleine Mursch épouse de Jean Kolb, propriétaire à Illkirch
à 1) Zoé Glaysal, 2) Françoise Daclon, 3) Salomé Pauline Roederer, 4) Anne Clotilde Munschina les quatre rentières à Strasbourg
une maison sise à Strasbourg rue du Faisan N° 4, moyennant 40.000 francs dont 12.000 payés des deniers des acquéreurs
Il est à observer qe la somme payée ainsi que celle à payer provient d’une masse tontinière, de manière que chacun n’aura qu’un droit de jouissance et que la toute propriété, comme condition expresse de l’acquisition, reposera sur le tête de la survivante des acquéreuses
acp 488 (3 Q 30 203) f° 91 du 1.6.

Les acquéreuses tiennent un pensionnat comme le montre la police d’assurance ci-dessous. La police d’assurance mentionne une chapelle.
Elles vendent la maison en 1868 au marchand de vins Charles Michel Spehner

1868 (5.11.), Strasbourg 15 (121), M° Momy (Hippolyte) N° 13.063
Sont comparus Mademoiselle Françoise Daclon, Mademoiselle Salomé Pauline Roederer, les trois rentières domiciliées & demeurant à Strasbourg, Mademoiselle Munschina cidessus qualifiée agissant tant en son nom personne qu’au nom & comme mandataire de Mademoiselle Zoé Glayzal, rentière domiciliée à Strasbourg, demeurant actuellement à Lyon, montée Saint Barthelemy N° 27, Lesquelles (vendent)
à Monsieur Charles Michel Spehner, Marchand de vins demeurant et domicilié à Strasbourg
Une maison d’habitation à rez-de-chaussée, deux étages & greniers, bâtiment latéral & bâtiment de derrière, cour, bucher, buanderie, pompe, droits, appartenances & dépendances, le tout formant un seul tenant, sis à Strasbourg rue du Faisan N° 8 ancien & N° 4 nouveau, d’un côté Mr Stoll de l’autre les Veuve et héritiers Kieffer, par devant la rue du faisan par derrière M. Schmitt.
Origine de la propriété. L’immeuble vendu est la propriété des Demoiselles Daclon, Roederer, Glayzal et Munschina pour avoir été par elles acquis de Mad° Marie Madeleine Mürsch épouse autorisée de Mr Jean Kolb, propriétaire domiciliés ensemble à Graffenstaden annexe d’Illkirch suivant contrat contenant vente & quittance subrogatoire reçu par M° Victor Noetinger lors notaire à Strasbourg & son collègue le 26 mai1860 enregistré transcrit au bureau des hypothèques de Strasbourg le 23 juin suivant Volume 819 N° 22 & inscrit d’office le même jour Vol. 762 N° 55 & 56, Moyennant le prix de 40.000 francs (…) Dans le contrat de vente reçu par ledit M° Victor Noetinger le 26 mai1860, l’établissement de la propriété antérieure se trouve relaté de la manière suivante.
L’immeuble vendu dépendant autrefois de la Communauté de biens universelle qui a existé entre entre Mr Martin Mürsch propriétaire & Dame Madeleine Wurtz son épouse domiciliés à Illkirch aux termes de leur contrat de mariage passé devant M° Zaepffel notaire à Illkirch le 29 Messidor an 10 de l’ère républicaine. Mr & Mad° Mürsch sont décédés à Illkirch en délaissant pour seule et unique héritière Mad° Kolb ci-dessus nommée ainsi que le constatent les intitulés de l’inventaire dressé après lesd. décès par M° Noetinger père prédécesseur immédiat dudit M° Victor Noetinger l’un le premier octobre 1847 & l’autre le 16 juin 1851. Le même immeuble dépendait de ladite communauté pour avoir été acquis pendant sa durée par Mr Martin Mürsch de Mr François Aloyse Joseph Nagedinger, ancien négociant & de Dame Frédérique Sophie Dorothée Catherine Klotz son épouse demeurant ensemble à Haguenau suivant contrat passé devant M° Arbogast alors notaire à Strasbourg le 24 juin 1841 transcrit au bureau des hypothèques de ladite ville le premier juillet suivant. Celle vente eut lieu pour le prix de 30.000 francs (…). L’immeuble dont s’agit a été vendu aux époux Nageldinger par Mr Ignace Florent Ganzinotti & D° Catherine Ferinio demeurant ensemble à Strasbourg pour un prix qui a été payé suivant contrat reçu par M° Wengler alors notaire en ladite ville le 15 janvier 1816 enregistré et transcrit – Situation hypothécaire (…) entièrement franc & libre de toutes dettes & inscriptions privilèges hypothécaires généralement quelconques à l’exception de l’inscription formalisée d’office au bureau des hypothèques de Strasbourg le 23 juin 1860 Vol: 762. N° 56 au profit de Mr Louis Guillaume Hatt – Prix, 50.000 francs
Police d’assurance. La Mutuelle du Bas-Rhin, N° 11.519.B du 17 mai 1865, 62.000 pour Mlles Gleyzal Zoé Daclon Françoise Roederer Salomé Caroline & Munschina Anne Clotilde
1. Maison principale d’habitation (somme assurée) 25.000
2. Bâtiment latéral à gauche dans la cour, 10.000
3. Bâtiment d’habitation du fond 4500
4. Bâtiment de dépendances à droite dans la cour 500 (total) fr. 40.000
5. Objets mobiliers & orenments en général de la Chapelle, de la sacristie y compris l’autel & l’harmonium 3500
6. Meubles meublants, Piano, glaces, tableaux & objets d’ornement, ustensiles de cuisine & de ménage & provisions de ménage 3500
7. Lits, literie & linge de toute espèce 8500
8. Effets d’habillement objets de toilette des Dames pensionnaires & Directrice, du Personnel de la Maison & des Enfants 5500
9. Argenterie & bijoux 1000 (ensemble) fr. 62.000
acp 577 (3 Q 30 292) f° 46 du 13.11.

Charles Michel Spehner passe un contrat de mariage avec Marie Steinmetz de Berstheim. Le mariage n’est pas célébré.
1862 (10.7.), Strasbourg 15 (107), M° Momy (Hippolyte) n° 8192
Contrat de mariage du 10 juillet 1862. – Ont comparu Monsieur Charles Michel Spehner, Marchand de vin demeurant et domicilié à Strasbourg, stipulant en son nom personnel comme futur époux d’une part
Et Mademoiselle Marie Steinmetz majeure, sans profession demeurant et domiciliée à Berstheim, stipulant en son nom personnel comme future épouse, avec l’autorisation et l’assistance de M. Michel Steinmetz cultivateur et D° Marie Acker ses père et mère ci présents demeurant ensemble audit Berstheim d’autre part
acp 512 (3 Q 30 227) f° 55 du 14.7. – stipulation de communauté de biens réduite aux acquêts, réserve d’apports et d’héritages.
Les apports du futur consistent en mobilier et marchandises, le tout estimé à 30.786, grevé d’un passif de 10.786
Donation par les conjoints Steinmetz à la future épouse leur fille ce acceptant 1) d’un mobilier estimé à 628, d’une somme de 10.000 francs, total 10.628
Donation réciproque par les futurs au survivant d’eux de l’usufruit de toute la succession, réductible à moitié en cas d’enfants
(même signature qu’à l’acte de mariage Werli)

Autre contrat de mariage avec Marie Amélie Werli

1863 (14.12.), Strasbourg 15 (110), M° Momy (Hippolyte) n° 9329
Contrat de mariage du 14 Dec. 1863. – Ont comparu Mr Michel Charles Spehner, Marchand de vins domicilié & demeurant à Strasbourg, stipulant en son nom personnel comme futur époux d’une part
Et Mademoiselle Marie Amélie Werli, sans profession, fille mineure de Mr François Antoine en son vivant nourrisseur et D° Anne Marie Barbe Ulrich sa veuve, Ladite Demoiselle domiciliée & demeurante à Strasbourg chez la Dame sa mère stipulant en son nom personnel comme future épouse, d’autre part
acp 528 (3 Q 30 243) f° 29 du 19.12. – stipulation de communauté de biens réduite aux acquêts, réserve d’apports et d’héritages.
Les apports du futur consistent en meubles, argent, extances vins & tonneaux, le tout estimé à 27.203
Ceux de la future épouse consistent dans sa part non liquidée dans la succession de son père
Donation par la veuve Werlé à la future épouse sa fille ce acceptant 1) d’une somme de 2000 francs, 2) d’un trousseau mobilier estimé à 1643, total 3663
Donation réciproque par les futurs au survivant d’eux de l’usufruit de toute la succession, réductible à moitié en cas d’enfants

Michel Charles Spehner est originaire de Dachstein
Mariage, Strasbourg (n° 605)
Du 17° jour du mois de décembre 1863 à dix heures du matin. Acte de mariage de Michel Charles Spehner, majeur d’ans, né en légitime mariage le 2 mai 1828 à Dachstein (Bas-Rhin) domicilié à Strasbourg, Marchand de vins, fils de feu Joseph Spehner, instituteur décédé à Dachstein le 11 avril 1841 et de feu Madeleine Wolff, décédée à Dachstein le 26 décembre 1862 et de Marie Amélie Werli, mineure d’ans, née en légitime mariage le 29 décembre 1842 à Strasbourg, domiciliée à Strasbourg sans profession, fille de feu Antoine Werli, nourrisseur décédé à Strasbourg le 9 avril 1854 et d’Anne Marie Barbe Ulrich sa veuve domiciliée à Strasbourg ci présente et consentante – il a été passé le 14 de ce mois un contrat de mariage devant M° Hippolyte Momy notaire à Strasbourg (signé) Spener, E. Werly (i 41)

Charles Michel Spehner loue le débit de vin aux négociants Jean Henri Schmidt et Ernest Rodolphe Schmidt, de Krefeld

1874 (24.6.), M° Metz
Pacht – durch Carl Michael Spehner, Weinhändler zu Straßburg
an Johann Heinrich Schmidt und Ernst Rudolph Schmidt, beide Kaufleute zu Crefeld, würcklich zu Straßburg
seiner Weinwirtschaft in seinem Hause zu Straßburg Fasanengasse N° 4 bestehend 1) die Säale im Erdgeschos, 2) die Küche, 3) den Keller, 4) zwei Wohnungen im Hinterhaus 5) zwei Gesinde Stuben, 6) die Wirtschafts Mobilien, für 15 Jahre vom 25. Juni 1874. für eine jährliche Pacht von 4000 Franken
acp 628 (3 Q 30 343) f° 94 n° 2579 du 30.6.

Marie Amélie Werli meurt en 1877 en délaissant deux enfants

1877 (10.2.), Strasbourg 8 (98), M° Gustave Edouard Loew n° 8981
Inventar über die Gemeinschaft zwischen Karl Michael Spehner und Maria Amelie Werli
10. Februar 1877. sind erschienen 1) Herr Karl Michael Spehner, Weinhändler wohnhaft zu Straßburg, Wittwer von der am 26. August vorigen Jahres in Straßburg verstorbenen, Frau Maria Amelie Werli, handelnd für sich wie auch als Vatervormund über seine zwei minderjährigen Kinder aus der Ehe mit seiner genanten Gattin, Namens Marie Lorenz Spehner, geboren den 9. August 1869 und Marie Helene Spehner, geboren den 14. Februar 1874, welche an dem Nachlasse ihrer Mutter zu gleicher Hälfte einzid erbberechtigt sind und 2) Herr Georg Renner, Brunnenmeister wohnhaft zu Straßburg handelnd als (…) Nebenvormund der Minderjährigen Spehner

Ehevertrag, errichtet am 14. Dezember 1863 durch den damaligen Notar Momy zu Straßburg
Gemeinschafts mobiliar. Schenkstube, Nebenzimmer, Zimmer hinten im Hof, Bureau, Waschküche, lm esten Stock Saal N° 1 Vorderhaus, Schlafzimmer links am Saal, Vorzimmer, Saal Nr 2 Vorderhaus, Schlafzimmer nebenan, Empfangszimmer, Gang, Keller
Liegenschaft. Das Wohnhaus mit Erdgeschoß, zwei Stockwerke und Bühnen, Seiten- und hintergebäude, hof, holzplatz, Waschküche, Pumpe, Rechten, An- und Zugehörden, Alles beisammenliegend, gelegen zu Straßburg Fasenengasse Nr 8, jetzt Nr 4, eiseits Herr Stoll, anderseits die Wittwe und Erben Kieffer, vorn die Fasanengasse, hinten herr Schmitt, gekauft von den Fräulein Franziska Daclon, Salome Pauline Röderer, Anna Klotilde Munschina und Zoe Glayzal zu Straßburg, laut Urkunde des verstorbenen Notars Hyppolyt Momy dahier vom 5. November 1868, überschrieben am Hypothekenamte Straßburg den 20. desselben Monats Bd. 1080 Nr 49., und amtlich eingeschrieben Bd. 1001 Nr 16. Der dabei bedungene Preis ist nun ganz bezahlt bis auf (…)
acp 661 (3 Q 30 376) f° 56 n° 809 du 19.2. – (Nachlass erklärt em 19. Februar 1777 Vol. 122 N° 62) Gütergemeinschaft. Activa, Mobilien 13.087, baares Geld 892, Geschäfftsausstände 1388
Immobilien, Ein Wohnhaus Fasenengasse N° 4 dahier gelegen
Passiva, Rückständiger Haus Kaufpries 19.200, Ersatzansprüche der Verlebten 1600, Ersatzansprüche des Wittwers 24.598
Persönlicher Nachlass, Activa, Kleidungsstücke 300, Passiva, Beerdigungs Costen 333

Le marchand de vins Charles Michel Spehner meurt en 1883. Il avait contracté une assurance sur la vie d’un montant de 9 000 marks

1883 (6.12.), M° Loew
Erbverzeichnis über dem Nachlass des hieselbst am 17. November 1883 verlebten Weinhändlers Michel Karl Spehner, Wittwer der Anna Amelie Werle. Erben sind die Kinder Maria Lorenz Spehner und Maria Spehner minderjährig und unter Vormundschaft des Lehrers August Spehner in Neuweiler
acp 743 (3 Q 30 458) f° 72-v n° 3321 du 11.12. (Sterbefall Erklärung 17. Mai 1883 Bd 144 n° 88) Es sind vorhanden Mobilien gewerthet zu 2159, Juwelen 147, Kleider 155
acp 743 (3 Q 30 458) f°100-v du 24.12. (vacation des 13 et 22 décembre) Mobilien 82, Weine und Fässer a) in der Fasanenhause 8322, b) andere Weine und Fässer 12.555 (zusammen) 20.878
acp 749 (3 Q 30 464) f° 45-v n° 743 du 17.5. (vacation du 15 mai) Betriebseinrichtung geschätzt zu 2915 vermietheten der Restaurateur Schrempp durch Urkunde Lœw vom 3. Januar 1884, die Wein und Fässer wurden ebenfalls verkauft durch 3 Urkunden Lœw vom 14. Februar 1884.
Der Verstorbene war bei der Lebensversicherungs gesellschafft l’Urbaine in Paris um M. 9600 versichert, welche Summ bezahlt wurde
Geschäfftsanstände, gute 1795, zweiffelhaffte 797
Liegenschaften, die Hälfte eines Wohnhauses mit Zubehör Fasanengasse N° 4 zu Straßburg Zum theil bermiethet
Schulden betragen, Hypothekenschulden 19.200, sanftige 40.123.
Der verstorbene hat das Vermögen seiner vorverstorbenen Frau verwaltet mit dem seinigen vereinigt

Le tuteur des enfants Spehner loue la maison au restaurateur Charles Guillaume Schrempp et à sa femme Albertine Bacheberlé

1884 (7.1.), M° Loew
Vermiethung – durch August Spehner Lehrer in Neuweiler bei Zabern, handelnd las Vormund von Maria Lorentz und Maria Spehner, Kinder des hier verlebten Eheleute Michel Karl Spehner und Anna Maria Werle
an Eheleute Karl Wilhelm Schrempp, Restaurateur und Albertine Bacheberle hierselbst
das hier Fasanengasse N° 4 gelegenen Anwesens auf 9 Jahre vom 25. Dezember 1883 an. Mitvermiethet sind verschiedene Mobilien und Wirtschaftsgeräthe
der jährliche Miethzins mit 4000 Mark, außerdem tragen die Miether die Steuren 107 M.
acp 745 (3 Q 30 460) f° 38-v n° 3697 du 12.1.

La maison est portée à partir de 1899 dans le cadastre au nom d’Eugène Sorg.
Le cuisinier Marie Jacques Eugène Sorg épouse en 1885 Catherine Wilt, native de Dachstein.

Mariage, Strasbourg (n° 11)
Strassburg am 6. Januar 1885. Vor dem Standesbeamten erschienen heute zum Zwecke der Eheschließung 1. der Koch Marie Jacob Eugen Sorg, katholischer Religion, geboren den 20. Januar des Jahres 1857 zu Straßburg, wohnhaft zu Strassburg, ehelicher Sohn der verstorbenen Kellners Jacob Sorg, zuletzt wohnhaft zu Strassburg und der Helene Gangloff, ohne Beruf, wohnhaft zu Strassburg, 2. die Catharina Wilt, ohne Beruf, katholischer Religion, geboren den 12. Januarÿ des Jahres 1866 zu Dachstein (Unter Elsass) wohnhaft zu Dachstein, Tochter des verstorbenen Ackerer Georg Wilt zuletzt wohnhaft zu Dachstein und der Marie Therese Spehner, ohne Beruf, wohnhaft zu Dachstein (i 11)



2, rue du Poumon (a)


Rue du Poumon n° 2 (a) – VII 378 (Blondel), O 88, partie, puis section 19 parcelle 168 (cadastre)

Reconstruite en 1587 par le tonnelier Daniel Haas, en 1685 par le marchand Frédéric Spielmann
Maison à oriel rue du Poumon, dite à l’Eléphant, voir n° 2 (b)


Bâtiment d’angle, rue du Poumon à gauche (image Roland Burckel, publiée sur Archi-wiki

Le tonnelier Josse Haas passe en août 1588 l’acte confirmant la vente de sa maison fin 1586 à son fils Daniel Haas qui l’a reconstruite à neuf dans l’intervalle. Daniel Haas s’accorde en 1602 avec son voisin Charles Spielmann qui a le droit de faire s’écouler dans un chenal en pierre les eaux provenant du toit et des éviers. Le voisin Jacques Spielmann achète en 1630 la maison et obtient en 1633 l’autorisation d’ouvrir une communication entre son ancienne maison (dite à l’Eléphant) et la maison d’angle en fermant les ouvertures de son autre maison à gauche (à l’est) de l’Eléphant, moyennant un loyer annuel de 5 livres, ramenées à 4 livres en 1642. Les deux maisons réunies passent à son fils Frédéric Spielmann qui reconstruit au moins en partie celle à l’angle des rues comme l’indique le millésime 1685. Jean Daniel Spielmann les vend en 1730 au marchand italien André Cossa qui établit la même année au-dessus des arcades rue des Tonneliers un auvent sous lequel il pose des étaux et rehausse l’auvent rue du Poumon. L’auvent rue des Tonneliers est supprimé en 1748, celui rue du Poumon en 1768.
La veuve et les enfants d’Antoine Cossa vendent en 1792 la maison au négociant François Simonis ; ses descendants la conservent jusqu’au début du XX° siècle


Elévations préparatoires au plan-relief de 1830, îlot 163 (Musée des Plans-relief) 1

L’Atlas des alignements (années 1820) signale une maison à trois étages en maçonnerie. Sur les élévations préparatoires au plan-relief de 1830, la façade à pignon rue du Poumon se trouve entre les repères (f-g) : trois arcades au rez-de-chaussée, six fenêtres dont deux jumelles au premier et au deuxième étage, trois fenêtres au troisième étage. La façade rue des Tonneliers se trouve à droite du repère (g) : deux arcades au rez-de-chaussée, deux fenêtres jumelles au premier et au deuxième étage, deux fenêtres séparées au troisième étage, toiture à deux niveaux de lucarnes.
La maison porte d’abord le n° 4 (1784-1857) puis le n° 2.


Millésime 1685 (image Roland Burckel, publiée sur Archi-wiki

La maison sert au commerce de François Simonis puis à celui de ses trois fils dont deux restent célibataires. Après leur mort successive, elle revient au prêtre Paul Müller, connu sous le nom de Paul Muller-Simonis.

février 2023

Sommaire
CadastrePolice du BâtimentRelevé d’actes

Récapitulatif des propriétaires

La liste ci-dessous donne tous les propriétaires de 1596 à 1952. La propriété change par vente (v), par héritage ou cession de parts (h) ou encore par adjudication (adj). L’étoile (*) signale une date approximative de mutation.

Josse Haas, tonnelier, et (v. 1560) Barbe Marx – luthériens
1588 h Daniel Haas, tonnelier, et (1583) Dorothée Meyel puis (1612) Marie Schmitz, d’abord (1607) femme du pharmacien Nicolas Gottwald – luthériens
1630 v Jacques Spielmann, marchand, et (1624) Barbe Meyer puis (1627) Salomé Ringler – luthériens
1650* h Frédéric Spielmann, marchand, et (1671) Marie Salomé Gumprecht – luthériens
1713 h Jean Daniel Spielmann, marchand, et (1702) Marie Elisabeth Heus puis (1715) Marie Catherine Fried – luthériens
1730 v André Cossa, marchand, et (1704) Jeanne Fischer veuve du tailleur André Wenck puis (1717) Marie Lucie Brentana Scalina – catholiques
1771 h Joseph Antoine Cossa, marchand, et (1755) Marie Françoise Susanne Scotti – catholiques
1792 v François Simonis, négociant, et (1791) Marie Catherine Fabry – catholiques
1833 h François Georges Simonis, négociant, célibataire († 1873)
Alexis Simonis, négociant, et (1841) Reine Elisabeth Kling
Théodore Simonis, négociant, célibataire († 1887)
1887 h Henri Paul Müller, prêtre, fils de Marie Reine Simonis, et (1861) Jean Henri Müller, manufacturier
1908- v Alphonse Kapps

Valeur de la maison selon les billets d’estimation : 2 000 livres en 1712, 2 250 livres en 1727, 2 750 livres en 1732, 4 000 livres en 1758, 3 000 livres en 1766 et en 1771, 3 500 livres en 1784

(1765, Liste Blondel) VII 378, André Cossa
(Etat du développement des façades des maisons, AMS cote V 61) André Cossar, 12 toises, 0 pied et 8 pouces
(1843, Tableau indicatif du cadastre) O 88, Simonis, frères, rue du Poumon 4 – maison, sol – 0,58 are

Locations

1778, 1779, Georges Brentano Scalino et François Simonis, négociants
1864, 1872, Eugène Braun, négociant

Livres des communaux

1587 Livre des communaux (VII 1450) f° 234-v
Le tonnelier Daniel Hass paie 7 sols pour sa maison rue des Tonneliers, à savoir un encorbellement (18 pieds 3 pouces de long, saillie de 3 pieds) et une porte de cave inclinée (2 pieds 8 pouces de long, 2 pieds de large).
Daniel Hass paie en outre 1 livres 10 sols 8 deniers pour la maison rue du Poumon, à savoir un auvent (26 pieds ½ de long, saille de 3 pieds ½), une porte de cave inclinée (8 pieds 8 pouces de large, saillie 4 pieds), deux fenêtres de cave inclinées (2 pieds ½ de long, saillie de 1 pied ½ chacune), en haut de la maison deux auvents l’un au-dessus de l’autre de même taille, à savoir 26 pieds ½ de long, celui du bas a une saillie de 2 pieds ½, celui du haut de 2 pieds)

Abermalen Küeffergaß Anderseitt Vffbaß
Daniel Haß der Küeffer hatt an seinem Hauß, vornen gegen d. Küeffergaß ein Vsstoß xviij schu iij Zoll lang, iiij schu herauß, Mehr ein ligend Kellerfenster ij schu viij zoll lang, ij schu breÿt, Bessert für das Niessen, vij ß d

Lungen gaß die Einseitt, Würdt im alten allmendtbuch genandt Alttmaß Gaß
Daniel Haß hatt auch in Lungen gaßen an seinem Hauß ein Wettertach xxvi+ schu lang, iii+ schu herauß, Mehr ein ligende Kellerthüer viij schu breÿtt, iiij schu heraus, Zweÿ ligende Kellerfenster, Jedes ii+ schu lang, i+ schu herauß, Oben an disem Hauß auch noch Zweÿ Wettertach Über einander, so Jedes die gantze Lenge wie das vorige Nemlichen xxvi+ schu, das Vnderst ii+ schu vnd das Oberst ij schu herauß, Bessert j lb. x ß viij d

1652; Livre des loyers communaux, VII 1461 (1652-1672) f° 108
Les héritiers de Jacques Spielmann doivent 4 livres pour droit de communication entre deux maisons rue du Poumon, 12 sols pour un soupirail et un auvent rue du Poumon

H. Jacob Spielmans Erben, Sollen gemeiner Statt, vom durchbruch zweÿer Häußer in der Lungengaß, Jahrs den 6. Aprilis, 4 lb
Man: fol. 160
Ext. 1652. 53
New fol. 94

Idem Vom Hauß inn der Lungengaß, kellerfenster undt wetterdach, Jahrs vf Johannis Baptæ 12 ß
Zßb. fol. 93
Ext. 1652. 53
New fol. 94

Idem von newen Überstoß, vf den Rindhütter graben des Eckhaußes gegen dem grünen baum, Jahrs vf Annunt. Mariæ, 5 ß d
Ext. 1652. 53
Alt d. f. 190
New fol. 94
(Quittungen 1653-1672)

1673; Livre des loyers communaux, VII 1465 (1673-1741) f° 94
Les mêmes loyers sont ensuite réglés par Frédéric Spielmann, Jean Daniel Spielmann et André Cossa

H. Jacob Spielmanns Erben, Sollen vom durchbruch Zweÿer Häußer in der Lungen Gaß vff d. 6. Aprilis, 4 lb
Ferner vom Hauß in der Lungen gaß Kellerfenster Und Wetterdach, Jahres vff Johan: Bapt: 12 ß
Mehr Vom newen Überstoß Vffm Rindsheuter graben des Eckhaußes gegen dem grünen baum Jahrs Vff Annunciat: Mariæ, 5 ß – diser post ist hernach p. 162. Christoph Spilemann Zugeschrieben
St. Zinnßb. p. 108
ietzt H. Friderich Spielmann
Jetzt H. Johann Daniel Spielmann
Jetzt herr André Cossa

(Quittungen) 1673-1685
Mehr von einem alllmend plätzlein darauff ein Stüblein gebawen an dem sogenanten Rautengänglein jahrs auff Laurentÿ und 86 io. vide p. 178, 10 ß
[in margine :] J. 417

(Quittungen) 1686-1731
Weiter soll Herr Andreas Cossa Von einem 18 schuh langen, 3 Schuh 10. Zoll breiten wetterdach an obiger behaußung und auff Laurentÿ 1732. j.mo, 15 ß
und von einem 8. Schuh 5. Zoll langen i. Schuh 10 Zoll breiten Vorbanck jahrs auff Laurentÿ und laut Protoc . f. 173. anno 1732 j.mo 10 ß

(Quittungen) 1732-1741
Neuzb fol 578

Livre des loyers communaux, VII 1471 (1741-1802) p. 578
Les loyers sont ensuite portés au nom de François Simonis. Le droit de communication est abrogé par décision du conseil municipal en date du 6 floréal V, le soupirail et l’auvent sont supprimés en 1768, un autre auvent en 1748. François Simonis refuse après 1793 de payer le loyer pour un étal.

alzb. 94
André Cossa Erben sollen vom durchbruch Zweÿer häußer in der Lungengaß auf d. 6. aprilis, 4 lb
[in margine :] Vid. Arrêté du C.M. du 6. flor. V
Ferner vom Hauß in der Lungen gaß Keller Fenster und Wetterdach, Jahres auf Joh: Bapt: 12 ß
[in margine :] ist hinweg gemacht inn A° 1768.
Ferner vom einem 18 sch. Langen, 3. sch. 10. Zoll breiten wetterdach an obiger behaußung auff Laurentÿ, 15 ß
[in margine :] dieße 15. ß gehen ab weil das Wetterdach hinweggebrochen 1748.
Ferner von einem 8. sch. 5. Zoll langen 1. sch. 10 Zoll breiten Vorbanck Jahrs auf Laurentÿ, 10 ß
[in margine :] Ist in Ao 1768. hinweggemacht worden

(Quittungen) 1673-1685
Mehr von einem alllmend plätzlein darauff ein Stüblein gebawen an dem sogenanten Rautengänglein jahrs auff Laurentÿ und 86 io. vide p. 178, 10 ß
[in margine :] J. 417

(Quittungen) 1741-1793
modo François Simonis, 17 germinal
(An 2), refuse de paÿer

Préposés au bâtiment (Bauherren), protocole des Quinze

1633, Protocole des Quinze (2 R 59)
Jacques Spielmann qui vient d’acheter la maison à côté de la sienne demande le 16 mars l’autorisation de faire des ouvertures entre les deux bâtiments rue du Poumon. Les préposés se rendent sur les lieux le 3 avril. Ils constatent que Jacques Spielmann veut ouvrir une porte au rez-de-chaussée dans la boutique et au premier étage dans la salle de séjour entre sa maison et celle à l’angle qu’il a achetée de Daniel Haas. Il offre par contre de boucher les ouvertures de la même maison avec celle qui lui appartient aussi vers le Vieux-Marché-aux-Poissons (une au rez-de-chaussée et deux aux étages). Les Quinze décident d’accorder la permission moyennant cinq livres pour six ans après lesquels Jacques Spielmann devra solliciter une nouvelle autorisation.

(f° 39-v) Sambst. den 16. Martÿ – Jacob Spielmann sucht durchbruch
Jacob Spielmann der handelßmann Erschienen, berichtet p. M. Eggen, das er Zu seiner behausung in der lungengaß ein nebens hauß erkaufft, vnnd in demselben ettliche thüren zu besserer gelegenheit seines gewerbs durch Zu brechen willens, bitt ein augenschein Zuvorderist einnehmen Zu lassen, vnnd dan die durchbrechung Ihme gn. zu bewillig. vmbgefragt vnnd Erkandt, wegen des begehrten Augenscheins willfarth, inmittels das geschäfft zu bedacht gezogen.

(p. 57) Mittwoch den 3. Aprilis – Jacob Spielmann Augenschein – Daniel Haasen behausung in Kieffergaß – Durchbruch
Meine gnedige herren, nach der Anzahl alß Sie beÿsammen gewesen (excepto herrn Schilling) beneben herrn Johann Michael Stamlern, Heinrich haasen vnnd Baltser Ludwig Kiehnasten, dreÿern und herrn Strassen Oberschreibern des pfenningthurns So dann Niclauß München vnd Hannß Diebolt Fraulen beede Werckmeistern, Ein Augenschein in Jacob Spielmanns behausung in der Lungengaß gelegen eingenommen, der hatt Daniel haasen in Kieffergaß neben sich gelegenen Eck behausung erkaufft, vnnd begehrt In seinem hauß, in welchem er nicht das gewerb fürth, vnden Im gaden vnnd obern in der wohnstuben durch zu brechen vnnd an Jedem orth ein thür Zu setzen hingeg. sein andere gegen dem Fischmarcht sehende nebens behausung, welche ietzt dreÿ vnderschieldiche durchbrüch vnnd thüren hatt, benantlich vnden ein vnnd oben zwo, widerumb Zu Zu machen, vnd in Alten stand richten Zu laßen, vnd bittet vmb gn. willfahrung.
Werckmeister gehört, halten darfür, könne iedoch vff meiner g. herren belieben, willfarth werden. Herren dreÿ vnd oberschreiber des Pfenningthurns deßgleich. Jedoch daß Er Spielmann, die nebens behausung so er nicht Zu separiren gemeint, Zu einer rechten bequemen Wohnbehausung solte Zurichten laßen, vnnd als das selbige anderwertlich Zu bewohnen, entweder verkauffen oder verleihen. Darauff abgetretten wie auch herr Kügler.
Umbgefragt, vnnd Erkanndt, wo Er versprechen wird, die Nebens behausung In halben Jahrs frist Zu einer bequemen rechten wohnung mach. vnd ordnen Zu laßen, auch dieselbe anderen zu bewohnen in einem pilligmeßig. preiß entweder Zu verkauffen oder Zu verleihen, Ihme alß dann In seinem begehren doch der gestalt willfarth sein soll, das er von solchen durchbrüchen 6. Jahr lang, iedes Jahr 5 lb d. vff den Pfenningthurn in recognitionem ableg. vnnd nach verfließung der 6. Jahre de novo darumb anzuhalten schuldig sein soll.
Angezeigt p. beede h. XV. Mr. die referiren Spielmann hab sich des bescheides vnderthenig bedanckt, vnnd der Erkandtnus nach Zugeleben angelobt [in margine :] Nota, Es sollen auch die Werckmeister den augenschein des neben hauses halb, anderwerttig ein wohnung, vnd seh, ob dieses Erkantnuß parirt.

1633, Préposés au bâtiment (VII 1345)
Enregistrement de la décision des Quinze

(f° 13-v) Sambst. 6. Aprilis – Durchbruch in Lungengaß
Jacob Spielmannß Durchbruch halb. In Lung.gaß, Beÿlag d. H. XV. Erkantnuß sub N° 28 Lehnung Buch fol: 159.

1642, Protocole des Quinze (2 R 65)
Jacques Spielmann demande à être exempté des cinq livres pour droit de communication accordé en 1633. Les préposés accordent une réduction en considération des temps diffcilies, le loyer passe de 5 à 4 livres.
(f° 332) Sambstag den 10. Xbris – Jacob Spielmann vmb Zins Nachlaß wegen Durchbruchs, Allmendzinß Kauff
Jacob Spielmann per Dr Knaf. verreicht Zwo vnderthänige Supplicationes, In der Einen bitt Er vmb gn. befreÿung 10 ß. Ihme in A° 1633. auferlegter Jährlicher recogitions Zinß wegen gelachten durchbruchs Inn eine erkauffte nebens behaußung. In der andern aber reassumirt Er der supra fol. 115. et 119. begehrten auch bereits erörtteten Allmendt Zinß außkauff. Erkandt, soll in beeden puncten vfgeschlag. w. bedacht.

(f° 334-v) Mittwoch den 14. Xbris – Jacob Spielmann wegen Durchbruch: vnd Allmendzinß
H. Schmid, H. Schoner vndt H. Kips referiren per H. Frantz, daß Sie vff Jacob Spielmanns hieoben fol: 332. überreichte supplicationes vffschlagen laßen vnnd Weilen sich in Protocollo de a° 1633. Clar befindet, daß Ihme die 5. lb. Jährlichen recognitions, weegen 2. durchbruch vferlegt word. der durch Er sein losament ahnsehnlich verbeßert als vermeinen die Herren Deputirte, damit Er gleichwohl wegen jetziger boßer Zeiten, v. darwid. ligend. handtlung deßfals vmb etwaß erleichtert werd. Es solten Ihme solche 5. lb d vf 4 lb moderirt.
In den and. puncten endtlich dahin gestelt werd. daß Er wegen der supra fol: 119. gemelten j lb 4 ß Allmend Zinß die damahlen bestimbte 204. fl. ane Pfenningthurns Capitalien abschreiben laßen, oder darfür 100 Rd. baar gelt erlegen v abstatten möge, Erkandt würd der herren bedencken In beeden Puncten placidirt. Ist vff den Pfenningthurn bericht.
Jacob Spielmann. 115. 119. [pt° Allmend Kauff, bleich beÿ St Arbogast] 332. 334.

1730, Préposés au bâtiment (VII 1394)
André Cossa qui vient d’acheter la maison de Jean Daniel Spielmann demande l’autorisation d’établir au-dessus des arcades rue des Tonneliers un auvent (18 pieds de long, saillie de 3 pieds 10 pouces) et d’y poser des étaux comme son voisin Jean Léonard Kuhff, en outre de rehausser l’auvent rue du Poumon.
Jean Christophe Meyer se plaint que l’auvent rehaussé de deux pieds 10 pouces rue du Poumon obscurcit une de ses fenêtres. Les préposés, pour couper court au différend porté devant le Petit sénat proposent de munir l’auvent d’un petit chenal en plomb.

(f° 59-v) Montags den 24. Julÿ 1730. – H. André Cossa wegen Wetterdächern
ferner Augenschein eingenommen an Herrn André Cossa des Italienischen Handelsmanns Von Herrn Johann Daniel Spielmann dem Eisenhändler erkaufften, theils in der Kieffer und theils in der Lungengaß Gelegenen Eck behaußung, wovon Laut Statt Zinßbuch fol: 94-a dem Pfenningthurn jährlich 4. lb 12 ß. Zinß bezahlt werden, welcher umb erlaubnus gebetten ferner in der Kieffergaß ein Wetterdach über die Bögen Zumachen dann auch An das Untere theil des Haußes in der Lungen Gaß, das schon daselbst befindliche Wetterdach beßer in die Höhe Zuführen.

(f° 62-v) Dienstags den 1. Augusti 1730. – H. André Cossa wegen Bawens
Herr André Cossa der Italienische Handelsmann bittet nach eingenommenem Augenschein, daß Ihme möchte erlaubt werden an der Von Herrn Johann Daniel Spielmann erkaufften, theils in der Kieffergaß und theils in der Lungengaß liegenden Eckbehaußung, auf seithen der Kieffergaß Ein 18 schuh lang und 3 schuh 10 Zoll breites Wetterdach über die bögen, vnd darunder, gleich wie des herrn Johann Leonhard Kuhffen Seine seind, einige Vorbänck machen, das in der Lungengaß bereits befindliche Wetterdach aber umb etwas mehrers in die höhe führen Zu laßen.
Erk. Solle wegen der Vorbänck ein nochmahliger Augenschein eingenommen vnd als dann von beeden der Zinß regulirt werden.

(f° 65-v) Mittwochs den 9. Augusti 1730. seÿnd folgende Augenschein eingenommen worden – H. André Cossa wegen Bawens
Beÿ Herrn André Cossa dem Italienischen Handelsmann, welcher umb erlaubnus Gebetten,Vor sein Von H. Spielmann neulich erkaufftes Hauß in der Kieffergaß, Zweÿ Vorbänck Zumachen.

(f° 86) Eodem die [Sambstags den 7. Octobris 1730] seÿnd folgede Augenschein eingenommen worden – Christoph Meÿer Ca. H. André Cossa
An H. André Cossa des Handelsmanns Behaußung in der Lungengaß an welcher er ein Wetterdach Verändern und erhöhen laßen, wodurch Christoph Meÿer dem Caffetier ein seithenfenster Zuem theil Verbawen worden, dahero sich dieser darwieder Beschwehrt.

(f° 87-v) Dienstags den 10. Octobris 1730 – H. Christoph Meÿer Ca. H. André Cossa
Herr Christoph Meÿer der Caffetier laßt durch deßen Tochter Marial Elisabetham, Auff Ihr übergebenes Memoriale, Mghh. Klagend Vorgetragen, welchergestalten Herr André Cossa, der Italienische Handelsmann, an, der erkauften Spielmännischen behausung auf seithen der Lungengaß, durch Mr Gottfried Weber, den Zimmermann ein Wetterdach, gegen Ihrem 2. schuh 5 Zoll weit, und 5 schuh hohen nebensfenster, so in dem überhang ihres Hinderhaußes sich befindet, welches Zuvor 1. schuh 5. Zoll unter dießem fensterbanck gewesen, oberhalb dem alten wetterdach aber einen steinern Köpfer hatte, warauf ein steinere blatt dem fenster Zu gleich gelegt war, von 1. Schuh 5 Zoll höher machen laßen, als er Zuvor war, also daß das newe wetterdach von Seinem alten gestandenen ort, anietzo 2. Schuh und 10 Zoll höher ist, als es Zuvor gewesen, vnd dardurch Ihr nebens fenster umb 1. Schuh 5 Zoll verfinstert, auch hinderlich ist, den daran befindlichen Laden auf: und Zu Zumachen, bittet also daß alles möchte in den vorigen stand gebracht werden, Weilen nun dieße Klag bereits beÿ E. E. Kleinen Rath anhängig, also worde vor guth befunden, daß beede der Statt geschworner Werckmeister beneben Ihrer beeden Handwercksleuthen, das begehren nochmalen untersuchen und dahin trachten sollen, daß Herr Meÿer möchte Klagloos gestellt werden, Warauf dann beede Werckmeister referirten, daß mann gesinnet ist, dieses newe Wetterdach oben 5 Schuh und unten 5 Schuh mit einem bleÿenen nöchlein versehen, von dießem nebens fenster machen Zu laßen, wodurch daßelbe von Herrn Meÿers hinderhauß völlig separirt und also Klaglos gestellet wird. Erk. wird dieses accomodement ehrbeliebt.

Description de la maison

  • 1712 (billet d’estimation traduit) La maison comprend des étaux, un bureau, deux caves voûtées, un puits, le tout estimé avec ses appartenances et dépendances à la somme de 4000 florins
  • 1727 (billet d’estimation traduit) La maison comprend plusieurs poêles, chambres, étaux, bureau, vestibule, cuisine, fumoir, cendrier, deux caves voûtées, un four à pain, un puits, le tout estimé avec ses appartenances et dépendances à la somme de 4500 florins,
  • 1732 (billet d’estimation traduit) La maison comprend plusieurs poêles, chambres, cuisines, vestibule, étaux, bureau, deux caves voûtées, un four à pain, un puits, le tout estimé avec ses appartenances et dépendances à la somme de 5500 florins,
  • 1758 (billet d’estimation traduit) La maison comprend au rez-de-chaussée une boutique et un bureau, en outre plusieurs poêles, chambres, le comble est couvert de tuiles plates, la cave est voûtée, le tout estimé avec le puits, appartenances et dépendances à la somme de 8000 florins,
  • 1768 (billet d’estimation traduit) La maison comprend une boutique et un bureau, en outre plusieurs poêles, chambres, le comble est couvert de tuiles plates, la cave est voûtée, le tout estimé avec le puits, appartenances et dépendances à la somme de 6000 florins,
  • 1771 (billet d’estimation traduit) La maison comprend une boutique et un bureau, en outre plusieurs poêles, chambres et cuisines, le comble est couvert de tuiles plates, les deux caves sont voûtées, le tout estimé avec le puits, appartenances et dépendances à la somme de 6000 florins,
  • 1784 (billet d’estimation traduit) La maison comprend une boutique et un bureau, en outre plusieurs poêles, cuisines et chambres, le comble est couvert de tuiles plates, la cave est voûtée, le tout estimé avec le puits, appartenances et dépendances à la somme de 7000 florins,

Atlas des alignements (cote 1197 W 37)

3° arrondissement ou Canton Sud – Rue des Poumons

nouveau N° / ancien N° : 5 / 4
Simonis
Rez de chaussée et 3 étages médiocres en maçonnerie et lanterne
(Légende)

Cadastre

Cadastre napoléonien, registre 25 f° 25 case 2

Simonis frères, négociants, rue du Poumon N° 4

O 88, maison, sol, rue du Poumon 4
Contenance : 0,58
Revenu total : 0,30 (avec O 87, 0,65, 324, total 324,95)
Ouvertures, portes cochères, charretières : 1 / 1
portes et fenêtres ordinaires : 29 / 23
fenêtres du 3° et au-dessus : 8 / 6

Cadastre napoléonien, registre 26 f° 325 case 2

Simonis frères, négociants
1889/90 Müller Georg Heinrich Paul Priester Mühlbach

O 88, maison, sol, Rue du poumon 2
Contenance : 0,58
Revenu total : 0,30 (avec O 87, 0,65, 324, total 324,95)
Folio de provenance : (25)
Folio de destination : Gb
Ouvertures, portes cochères, charretières : 1
portes et fenêtres ordinaires : 29
fenêtres du 3° et au-dessus : 8

Cadastre allemand, registre 30 p. 236 case 8

Parcelle, section 19, n° 168 – autrefois O 87, O 88
Canton : Lungengasse N° 2
Désignation : Hf, Whs / Skizze 26 – maison sol bât. acc.
Contenance : 1,65
Revenu : 1710 – 2100
Remarques : 1923 rectifié pas de propriété d’étage

(Propriétaire jusqu’à l’exercice 1908), compte 890
Dr Müller-Simonis, Paul, Ehrendomherr
gelöscht 1908

(Propriétaire à partir de l’exercice 1908), compte 1494
Kapps Alfons Sohn
1938 Kapps Marie Joseph Alphonse
(2251)

Cadastre allemand, registre 30 p. 236 case 9

Parcelle, section 19, n° 168 – autrefois O 83.p
Canton : Alter Fischmarkt, zu Hs N° 21
Désignation : Whs e.n.a.T. / Skizze 25
Contenance :
Revenu : zu 162
Remarques : 1923 annulé pas de propriété d’étage

(Propriétaire), compte 593
Jaeger Konstantin
1924 Jaeger Jules Othon notaire et député du Bas-Rhin
rayé 1932

1789, Etat des habitants (cote 5 R 26)

Canton VII, Rue 254 Rue des Poumons p. 408

4
loc. Brentano, Scalino Georges, Negt. – Miroir
loc. Simonis, François, Negt. – Miroir

Annuaire de 1905

Verzeichnis sämtlicher Häuser von Strassburg und ihrer Bewohner, in alphabetischer Reihenfolge der Strassennamen (Répertoire de toutes les maisons de Strasbourg et de leurs habitants, par ordre alphabétique des rues)
Abréviations : 0, 1,2, etc. : rez de chaussée, 1, 2° étage – E, Eigentümer (propriétaire) – H. Hinterhaus (bâtiment arrière)

Lungengasse (Seite 104)

(Haus Nr.) 2
Appel, Färberei (Inh. Wendling)
Kappeler, Postassist. 1
Münch, Oberlehrer. 1
Appel, Rentner. 2

Dossier de la Police du Bâtiment (cote 949 W 387)

Rue du Poumon 2 (1900-1996)

La société anonyme G. H. Meyer (moquettes, revêtements de sol) occupe en 1970 les locaux commerciaux. Locataire depuis 1974, Bruno Caratella y fait transférer en 1976 une licence de débit de boissons. L’enseigne Chez Bruno devient en 1976 Le Pescara. Le restaurateur Giuseppe Miccolis devient propriétaire de l’immeuble en 1978. Un litige s’élève en 1995 quand il fait poser un store.

Sommaire
  • 1900 – Le maire notifie le docteur Müller-Simonis de se conformer au règlement du 30 novembre 1891 en supprimant les volets qui s’ouvrent à moins de 2,20 mètres de la voie publique – Les volets et les portes ont été modifiés, juillet 1900.
  • 1905 (juin) – Le maire notifie le sieur Simonis de faire ravaler la façade – Le fondé de pouvoir Th. Ferber (rue Finckwiller) répond en septembre au commissaire de police que le peintre Louis Zugmeyer repeindra la façade l’hiver passé. – Le commissaire transmet au maire qui accorde le délai – Travaux terminés, juin 1906
    1906 (avril) – Louis Zugemeyer (6, rue des Echasses) est autorisé à poser un échafaudage sur la voie publique – Prolongation, mai 1906 – L’échafaudage est démonté, juin 1906
  • 1911 (août) – Georges Schæfer (3, boulevard de Saverne, ensuite boulevard Poincaré) demande l’autorisation de poser une enseigne perpendiculaire – Autorisation – L’enseigne est posée, décembre 1911
    1911 (novembre) – Autre demande pour une enseigne plate – Autorisation – L’enseigne dont la saillie est inférieure à 16 centimètres est posée, septembre 1912. Dossier classé
  • Commission contre les logements insalubres. 1906, les logements et les cabinets d’aisance sont en bon état
    1916, Commission des logements militaires. Le toit vitré dans la cour doit être réparé – Travaux terminés, février 1916
  • 1919 – Le Syndicat de la propriété bâtie demande au nom du notaire Jæger à Hochfelden l’autorisation de poser un échafaudage sur la voie publique pour ravaler la façade – Accord [a trait non au n° 2 mais au n° 4]
  • 1950 – Le Ministère de la Reconstruction et de l’Urbanisme délivre à Alphonse Kapps, demeurant 2, rue du Poumon, un certificat par lequel il est autorisé à reconstruire un mur mitoyen et à réparer la façade d’une maison sise rue des Tripiers
  • 1964 – L’entreprise Edouard Gold (41, rue du Maréchal Leclerc à Wolfisheim) est autorisée à poser un échafaudage sur la voie publique pour réparer la toiture au 28-a rue des Tonneliers – Prolongations, janvier, février, mars, avril 1965 – Edouard Gold informe la Police du Bâtiment que l’échafaudage est démonté depuis le 18 mai
    1964 – Le maire autorise A. Muller (185, allée des Peupliers à Altenstadt près de Wissembourg) à poser un échafaudage sur la voie publique – Ravalement terminé, juillet 1964.
  • 1970 – La société anonyme G. H. Meyer (moquettes, revêtements de sol, papiers peints, tissus d’ameublement, 27, rue du Vieux-Marché-aux-Poissons) demande l’autorisation de poser deux enseignes lumineuses (libellé, Bati self) à l’angle de la rue des Tonneliers et de celle du Poumon – Dessin (arcades) – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable puis revient sur sa décision d’après le courrier du pétitionnaire – Le maire autorise G. H. Meyer-Tapis, S.A. à poser les enseignes – Les enseignes ne seront pas posées, juin 1970 – Le pétitionnaire doit acquitter les droits pour l’année en cours.
  • 1976 – Le préfet demande à la Police du Bâtiment un rapport avant d’autoriser Bruno Caratella (11, boulevard Dostoïevsky à Hautepierre) à exploiter le débit de boissons Chez Bruno en transférant le droit attaché au Cheval Noir, sis 32, rue du Moulin Kœssler au Neudorf – La Police du Bâtiment constate que les locaux qu’il faudra repeindre comprennent une salle (56 m²), une cuisine, un débarras, des toilettes pour hommes et pour dames. La porte devra s’ouvrir vers l’extérieur.
    Le préfet accorde l’autorisation, juin 1976 – Travaux terminés, septembre 1976
  • 1974 – Bruno Caratella demande l’autorisation d’aménager une pizzeria
    Copie du bail passé le premier juin 1974 entre Adolphe Muller (185, allée des Peupliers à Altenstadt) et Bruno Caratella moyennant un loyer de 6600 francs
    Plan cadastral de situation – Plans du rez-de-chaussée, ancien état, nouvel état (exemplaire annulé et exemplaire définitif) – Description des travaux – Le permis de construire relève de la compétence du préfet puisque le bâtiment se trouve dans le secteur sauvegardé. – Effectif prévu, 55 personnes – Le service d’hygiène émet un avis favorable – L’architecte des Bâtiments de France émet le 30 août 1974 un avis défavorable, il estime qu’il faudrait dégager la cour au lieu d’y construire un bloc sanitaire. Il émet le 17 septembre un avis favorable au nouveau projet – Le maire transmet le dossier au préfet qui délivre le permis de construire
    1975 (janvier) – Déclaration d’ouverture de chantier. Pas de travaux, mars 1975. Travaux en cours, juin. Les travaux sont terminés, octobre 1976, la porte d’entrée a été déplacée. La réception finale ne donne lieu à aucune observation.
  • 1976 – Le préfet autorise Elisa Caratella née Disante-Marolli à exploiter le débit de boissons Le Pescara, anciennement Chez Bruno
    1976 (décembre) – Elisa Caratella demande l’autorisation de poser deux enseignes doubles (libellé Pizzeria) et la brasserie Météor de Hochfelden une enseigne simple (libellé Météor bière d’Alsace) – Dessin – Les propriétaires, Adolphe Pierre Muller et Anne Muller demeurant à Altenstadt, donnent leur autorisation – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable pour les deux demandes – Le maire prend un arrêté pour chacune des deux demandes. Le enseignes sont posées, mars 1977
  • 1977 – Le notaire Hitier de Lauterbourg, gérant de l’étude vacante de J. Duhamel (rue du Dôme), demande de renseignements d’urbanisme avant mutation.
  • 1977 – Le préfet demande à la Police du Bâtiment un rapport avant d’autoriser Giuseppe Miccolis (demeurant 18, rue Mariano au Neudorf) à exploiter le débit de boissons le Pescara – Rapport comme ci-dessus – Le préfet accorde l’autorisation
  • 1977 – Demande de poser une enseigne lumineuse – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis défavorable – Le maire prend un arrêté portant refus
  • 1978 – Giuseppe Miccolis demande au préfet une autorisation d’ouverture tardive – Le préfet autorise en avril 1978 Giuseppe Miccolis, gérant de la s.à.r.l. à laisser le débit de boissons ouvert jusqu trois heures du matin la nuit du samedi au dimanche, pendant trois mois. Nouvelles autorisations, juillet 1978, octobre 1978, janvier 1979, mai 1979, août 1979, février 1980, juillet 1980, février 1981.
  • 1978 – Le notaire Charles (-) de Bischheim demande des renseignements d’urbanisme avant mutation.
  • 1979 – La confédération nationale du logement demande au nom de Mlle Kœnig à la Police du Bâtiment d’intervenir après un incendie qui a endommagé le plancher du premier étage. – La Police du Bâtiment constate que le restaurant est en cours d’aménagement. Elle écrit au géant de l’immeuble qui déclare que la locataire a refusé de libérer la pièce dont le plancher doit être refait. – Travaux terminés, février 1980.
  • 1981 – Giuseppe Miccolis (propriétaire de l’immeuble, demeurant rue Aubry-et-Rau) sollicite une subvention pour ravaler les façades. L’architecte Gérard Schwab (4, rue des Bateliers) établit le devis puis transmet les factures (janvier 1983)
    1982 – L’entreprise Paul Ippolito (91, route de Saverne à Oberhausbergen) est autorisée à poser un échafaudage sur la voie publique pour ravaler la façade
  • 1982 – La brasserie Météor demande l’autorisation de poser une enseigne lumineuse – Photographie (l’enseigne se trouve au-dessus de la corniche à l’angle des rues) – Autorisation
    1983 – Giuseppe Miccolis demande au nom de la société Le Pescara l’autorisation de poser trois lanternes – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis favorable – Autorisation
  • 1995 – La Police du Bâtiment constate que le restaurant le Pescara a fait poser sans autorisation un store en banne. – Photographie – Giuseppe Miccolis (Restaurant pizzeria Le Pescara, Chez Peppino) déclare qu’il a remplacé un grand parasol qui est tombé lors des fortes pluies de juin par un store qui cache moins la façade que le parasol ouvert – L’architecte des Bâtiments de France émet un avis défavorable en arguant que le store dénature les lieux et que le propriétaire annexe le domaine public.
    1996 (avril) – Le maire engage une action en justice contre le contrevenant – Giuseppe Miccolis souhaite un arrangement pour clore le litige en conservant le store.- Le directeur des foires et marchés exprime ses doutes sur le bien-fondé de l’action menée contre le Pescara après que la Police du Bâtiment lui a demandé son concours.
    1996 (juin) – Le store a été déposé. Le maire en informe le procureur de la République.

Autre dossier
1671 W 776, réfection de la toiture (2004-2006)


Relevé d’actes

Josse Haas et Barbe Marx vendent en 1586 la maison à leur fils Daniel. Le tonnelier Josse Haas et sa femme Barbe font baptiser des enfants à partir de 1561 (ouverture des registres)

Jost Haas, Barbara Marxin
Baptême, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 1) 1561. Dnicâ Pentecostes, p. Jost has der Kieffer, m. Barbara, i. Ursula, comp. Peter Roth, Veronica hans, des Haffners haußfrau (i 5)
Baptême, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 62-v) 1563. Dominicâ Palmorum, p. Jost haas d. Kieffer, m. Barbara, i. Daniel, Comp. Joannes Müller schaffner Im Neweiler hoff, Caspar Bretz ein Kieffer, N Jonas Stören haußfrau (i 36)

Josse Haas, assesseur au Sénat, et Barbe Marx font dresser en août 1588 l’acte qui officialise la vente de leur maison à la Noël 1586 à leur fils Daniel Haas qui l’a reconstruite à neuf dans l’intervalle

1588 (vts [6. Aug.]), Chancellerie, vol. 256 (Registranda Kügler) f° 406
Erschienen Herr Jost Haaß der Altt Rathsherr vnd fraw Barbara Marxin sein Eheliche haußfr. Haben bekandt
In gegensein Daniel haaßen vnd Dorotheen Meÿgelin sein hußfr. Ires Sohns vnd docht. demnach sie vff den heÿlig. weÿhnacht tag Ao 586. denselben
hauß vnd hoffstatt, So Aber seithero abgebroch. vnd durch die Keuffere von nuwem gebawen, mit den gebeud & In der Statt St. In Küeffer gassen Einseit Ein Eck Ane dem lungen gäßlin, And.seit neben Marx Grabißdada stoßt hind. vff Carle Spilman den würth Zur lung. vffrecht vnd redlich vber j lib x ß d gelts mit 30 Pfund Pfenning Abzulößen vff Johannis Baptiste vnd weÿhnachten fallend heren Johann Freÿen helffer Zum Altten S Peter für 300 Pfund Pfenning Straßburg. von Kauff u. Zukauffen geben, dieweil Aber solcher Kauff bißanhero nicht verschriben noch eÿnich. Brieffliche urkundt darüber vffgericht word. (…)
Wann Inn Künfftig vber Kurtz od. lang Jetzverkauffte Behaußung wid. verkaufftt werd. solte, vnd vnd. seinen des Keuffers nechste verwandte were die solche für Iren Personen selber bewohnen wollten das Als dem derselben Einem dreÿen vorkauff darauff haben vnd vmb 1600 guld. zu xv batz

Le tonnelier Daniel Haas épouse en 1583 Dorothée, fille du tonnelier Philippe Meyel (Meigel)
Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 321, n° 84)
1583. Dominica XXIII Daniel Haaß der Kuffer vnnd Dorothea Philips Meigels des Kuffers tochter. Eingesegnet Zinstag den 19. Novembris (i 168)

Daniel Haas s’accorde avec son voisin Charles Spielmann qui a le droit de faire s’écouler les eaux provenant du toit et des éviers dans un chenal en pierre

1602 (10 decemb.), Chancellerie, vol. 343 (Registranda Kügler) f° 478-v
(Inchoat. fo: 481.) Erschienen Herr Carle Spylman gewerbßman ane eim
So dann Daniel Haaß Khüffer burger Zu Straßburg am andern theÿl
haben gegen einander bekhant vnd offentlich verÿehen, das sie sich eines Steÿnin naachs halben welcher Inn sein Daniel Haaßen Behußung vnd dadurch aller wasser vonn hans Carle Brunnen Tächern vnd Wasserstein fallet, seinen freÿen vßfluß durch denselben Nooch vff die gaß bitzher gehapt vnd fürbaß haben soll freundltich vnd nachburlich mit einander verglichen Inn diße wÿß,
namlich wiwol solcher naach Daniel haaß Inn seinem Costen allein Zumachen vnd Zuerhalten schuldig des dach herrn Carle alles Inn dißem Jare vor Johannis Baptistæ vngeuorlich vonn neuwem vffgehept verbessert vnd verfertigt vsser gutter nachburschafft vergonnet vnd Zugelassen Inn ein Herrn Carle Spylmans eÿgne Mur bitz Inn dreÿ Zoll Zubrechen V denselben naach vff solche Mur zu legen Ouch daran den halben vncosten /:vsser schuldiger pflicht So aller* freundtlicher gutter nachbarschafft:/ erlegt und bezalt & Vff der daruff Ime herrn Carle Spylman seine erben v nachkommen In Khünfftigem ane seinen eÿgnen Muer kein schaden oder Nachtheÿl entstande, & derhalben Daniel haaß seine erben v nachkommen Inn Khünfftigem vber kurtz oder lang wann dißer Naach wider verbessert oder einen neuwen Zulegen die notturfft erstenden* Solchen Inn seinem costen Zumachen Ouch wo mans begeren würde vßer vnd von sein herrn Carle Spylman eÿgnen gebel mit obgehorten dreÿen Zollen Zwÿschen deßelbig Zu thun schuldig v vff sein Daniel haaßen gerechtigkeit zulegen verbunden sein, V auch desto weniger fürbaß wie bitzher das wasser von herrn Carle Spylman Brunnen dachrin v wasserstein seinen freyen vßlauff haben v behalten

Daniel Haas se remarie en 1612 avec Marie, fille du tonnelier Corneille Schmitz, veuve du pharmacien Nicolas Gottwald qu’elle a épousé en 1607
Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 246 n° 66)
1612. Dominica 16. post Trinit. 27. sept. Daniel Haas der Kieffer, Maria Niclaus Gottwald des Apoteckers hind.lassene witwe, Eingesegnet Mont. d. 5. octob. (i 129 – proclamation Saint-Thomas f° 331 n° 1006)

Mariage, Saint-Pierre-le-Jeune (luth. f° 198-v n° 40)
1607. Dominica vocem iucunditatis. Niclaus Gottwaldt von Jütterbeck in sachsen ein Apotecker, Maria Cornelÿ Schmitzen des Kieffers d.lassene dochter, Eingesegnet Mont. d. 10 Maÿ (i 104)

Originaire de Jüterbog en Saxe, Nicolas Gottwal devient bourgeois par sa femme une semaine après son mariage
1607, 2° Livre de bourgeoisie (4 R 104) p. 882
Niclaus Gottwaldt, von Gutterbeck der Apotecker, Empfahet daß Burgrecht von Maria, Cornelj Schmitzen, des Küeffers hünderlaßenen und, Wüll Zur Spiegel dienen. Geschehen den 19. Maÿ Aô 1607.

Daniel Haas l’aîné hypothèque la maison au profit du receveur Laurent Werner

1618 (Erste tag Junÿ), Chancellerie, vol. 432 (Registranda Kügler) f°. 113
(Inchoat. fol. 105.) Erschinnen herr Daniel Haaß der eilter Küffer
hat Inn gegensein Herren Laurentzÿ Werners Schaffners – schuldig sige 100 pfund pfenning
dafür Vnderpfand sein soll huß vnd hoffestatt mit allen Andern Iren gebeüwen Inn der St. St. oben ane lungen gaßen Einseit h. Carle Spilman Anderseit dem Schultbekenner selbst stost hinden vff h. Marx Grabißdada seligen Erben behausung Daran der vberige drittheÿl des Schuldbekenners Kindern Zustendig, Dauon Ein pfund 10 schilling pfenning gelts ablösig mit 30 pfund pfenning den Stifft herren Zum Alten Sant Peter, Mehr 10 gulden gelts Straßburger ablösig mit 200 gulden bemelter werung wÿland herrn doctor Theophili Gollen selig Erben, Item 2 pfund 10 schilling widerkeüffig mit 50 pfund pfenning Straßburger den Stifftherren Im Neuweÿler hoff Zu Straßburg

Charles Spielmann passe un accord avec son voisin Daniel Haas qui a acheté une maison d’Elie Gründling et appuyé un escalier et une galerie sur son pignon

1619 (ut spâ [xxviij Januarÿ]), Chancellerie, vol. 436 (Registranda Meyger) f° 81
(P. fol. 58.) Erschienen h. Carle Spielman der handelßman Ane eim,
So dann h. Daniel Haaß burger Zu Straßburg Am Andern theil
habenn bede parth. gegen einand. bekhand vnd offentlich Verÿehen, Demnach sie bede Ihre heüßer hind. einand. Alhie Inn d. Statt Straßburg Inn der Küffer gaß ligen hetten, das hierauff bede parth. sich ein and einer gönnung mit einand. vereinbaret vnd verglich. Inn maßen wie volgt, Nammlich dieweil h Daniel haaß Inn seiner Behausung so er Vonn Eliæ Gründtling erkhaufft, zwüsch. sein haasen Andern hauß vnd Zwüsch. dem hauß Zur Roosen genant welches Johann Scherler bewohnet gelegen, Allerhand gebauwen, sonderlich Abe ein schneck. vnd gäng Inn Spielmanns gebel gerichtet, vnd dahero mit solchem buw Inn sein herrn Carle Spielmanns gerechtigkeit des steineren gebell gefahren welcher gantzer gebell Aber Ime Herrn Spielmann Allein eÿgenthümblich gehörig, So soll dasselbig., was Daniel haasen Beder heüser, Inn solchen gebell gebürth*, vonn beeden parth. Anderst nicht Als vß gutter nachtbarschafft für ein gönnung vnd freündliche Zulassung Verstanden werdenn, dergestalt wo mehrgenannt h. Spielmann seine erben vnd nach khommende besitzere nicht ferner solche gönnung gestatt. vnd leÿd. wolten, das Als dann gemelt. h. haaß, seine erben vnd nackhommen solch. buw abzuschaffen vnd Alles vff sein gerechtigkeit selbst Zuricht. schuldig sein sollen, Ferner Als Auch herr Carle Spielman In sein haasen höfflin thavhtrauffs gerechtigkeit hatt, dadurch derselbig trauff durch ein Nooch seinen vßgang gewinnet, Als soll es Inn Alle weg vnd Zu ewig. Zeiten beÿ sein Spielmanns gerechtigkeit Verpleiben
(vide in Regist. 1639. fol. 175)

Daniel Haas l’aîné hypothèque au profit de Benoît Gross le cinquième de la maison qu’il a héritée de sa fille Dorothée

1630 (8. Junÿ), Chambre des Contrats, vol. 468 f° 437-v
Erschienen H Daniel Haaß der elter burger vnd küeffer Zu St.
hatt in gegensein Benedict Großen, groß. Rhats v.wanten bekannt, daß er demselben wegen seines dochtermanns hannß Vogten deß Meelmanns die Jenige 50. lb so er Vogt beÿ ihme H. Großen (…) entlehnt vnd vffgenommen (…)
deßen zu gewißer v.sicherung hat er H Daniel haß der Debitor zu vnderpfand verlegt Einen Fünfften theil so er von seiner v.storbenen dochter Dorothea see: am dritentheil an hauß vnd hoffstat alhie in der Küeffergaß gelegen, ist einseit ein Eck an der Lung. gaß. ererbt, vnd ist der Zweitetheil ihme Debitor zuuor die vberige vier fünfftetheil am dritentheil aber seinen noch lebend. Kindern zustendig, vnd solch gantz hauß noch v.hafftet vmb 100. fl. Capital

Les enfants et héritiers Haas vendent la maison à leur voisin Jacques Spielmann. Marie Schmitz, belle-mère des vendeurs, est usufruitière de 800 livres garanties sur la maison

1632 (8. Novembris), Chambre des Contrats, vol. 466 (expéditions) f° 86-v
(Jacob Spielmann dem handelßmann) Wir Claus Ludwig Wormbser der M & erschienen vnser Burger Marzolff vnd Daniel die Hasen, gebüedere, beede Küeffer, Item Maria häsiniche Schwester mit beÿstand ihres Ehevogts Hanß Vogten daß Meelmanns für sich selbsten, So dann auch ihrer Schwester weÿ: Barbaræ Häsin see. mit vnsern Alten Mitrahts Verwanthen Benedict Grossen erzeügter vnd hinderlaßener dreÿer Kinder, namens Philippßen, Martins vnd Mariæ geschwornen Theÿlvogt Jacob Katzenstein der Weißbeck mit beÿstand ersternannten ihres Vatern (haben verkaufft)
auch vnserm Burger Jacob Spielmann dem handelßmann, so Zugegen, ihme Kauffe
hauß vnd hoffstat, mit allen anderen ihren gebäwen & gelegen in vnserer St. St. oben An der Lungengaßen, ist einseit ein Eck an der Küeffergaßen, anderseit neben ihme dem Käuffer selbsten hinden auff weÿl. Peter Schanen deß Schneiders see. wittib vnd erben stoßend, dauon gehen Järlich auf Johannis Baptsæ. Zweÿ Pfund Zehen schilling d gelts dem Stifft Newweiler in hauptgut mit 50 pfund, Item 15 schilling d gelts auff Michaelis dem Stifft Zum alten S. Peter alhie mit 15. pfund d hauptgut, Item drithalben gulden gelts vnserer Straßburgisch. wehrung Jarß vff weÿhenachten weÿ: D. Théophili Gollen see: Erben mit 50 gulden hauptgut besagter wehrung abzulösen, So ist dise Behausung auch noch v.hafftet vmb 800 Pfund d. Mariæ Schmitzin ihr der Verkäuffern respectiué stieffmueter od. ihres Vaters weÿl. Daniel Hasen deß eltern see: wittiben für ihr unverändert Zugebracht gut, daran also par 300 Pfund, Item auf weÿhenachten Anno 1633. und 1634. Jedeßmahlen 250 pfund sambt dem Zinß Zuerlegen, Vnd dann vmb 50 pfund Benedict Großen obgedacht, sonst freÿ, ledig, eÿgen, Vnd were diser Kauff vber die beschwerden, so der Käuffer auf sich genommen, Zugangen und beschehen für und umb 658 pfund

Jacques Spielmann confirme l’accord passé en 1619 avec Daniel Haas dont la maison appartient désormais au tailleur Mathias Wagner

1639 (20. feb:), Chambre des Contrats, vol. 482 f° 175-v
Erschienen Jacob Spielmann d. handelßmann alhie An einem,
So dann weÿ: Daniel Haasen Alten Kleinen Rhats Verwanthen see: Erben wegen, Daniel Haaß d. Küeffer, für sich selbst und Philipps Groß der weißbeck für sich und seine geschwisterdt auch alß vogt Martzolf haasen geweßenen Küeffers see. Kinder, deßgleichen Mathiß Wagner der Schneider alß ietziger Inhaber der Behaußung, so ernter. Daniel haaß der elter see. An Peter Schanen den Schneid auch nunmehr see. verkaufft, Am and.en theil
Zeigten An, demnach die beede Parten wegen der gönnung darüber vnder d. St. St. Contract Insigel durch Hilarium Meÿger den Notm. Am 28. Januarÿ A° 1619. ein Vergleichung vffgericht word., vor E. E. Kleinen rhat ein Zeitlang in streitigkeit gestand. Alß heten Sie sich ein beisein H Johann Carol Ringlers und H Jacob Katzensteins alß vß ehrenbesagts Rhats mitel von ihnen den parten hierzu insonderheit erpeten vnd durch deroselben gepflogene Vnd.handlung mit einander in güte dahin vereinbart, daß die die häsische für angezogene Gönnung ihme herrn Spielmann Also par erlegt und bezalt XXV. lb. d hingegen Er die Jenige Balcken, wie solche mehrgemelter herr Daniel haaß see: in Anno 1619. in sein Spielmans eigenthümlichen steinerin gäbel gelegt, Also Zur ewig. tagen verbleiben zulaßen, vnd Er Mathiß Wagner, auch alle seine Nachkommen wider herauß zu brechen nicht schuldig, Jedoch mit disem außgetruckhten beding, reseruat und vorbehalt, daß angezogener Nachkommen nicht desto weniger noch fürbaß ihm Spielman und allen deß. Nachkommen für eigen verbleiben und hierdurch der vberigen deßorts habend. gerechtigkeit nichts præjudicirlichs zugezog. und wagner noch seine Nachkommende im geringsten nichts weiter darinn zubrechen befuegt sein, So soll es auch noch fürther hin beÿ der Gerechtigkeit deß Naachs halben, dauon auch in obgerürter Verschreib. meldung gewesen, durchauß sein verbleiben hab.

La maison revient à Frédéric Spielmann, fils de Jacques Spielmann dont l’inventaire après décès a été traité par le bureau de la Taille en 1650
Le marchand Frédéric Spielmann épouse en 1671 Marie Salomé, fille de l’assesseur au Sénat Jean Gumprecht

Mariage, Saint-Thomas (luth. f° 17 n° 67)
1671. den 7. Januarÿ. H. Friderich Spielmann der ledige burger v. handelsmann weÿl. H. Jacob Spielmans burgers undt handelsmanns Sohn, Jfr Maria Salome H. Johann Gumprechts E E groß. Raths alt. beÿsitzers tochter. Eingesegnet zu St Thoma Donnerstag den 11. Jan. (i 10)

Frédéric Spielmann meurt en 1712 en délaissant trois enfants ou leurs représentants. Il a légué à son fils Jean Daniel la maison, appelée à l’Eléphant, que les experts estiment à la somme de 1 000 livres. L’inventaire énumère de nombreux titres sur la maison composée de deux anciens bâtiments. L’actif de la succession s’élève à 11 061 livres, le passif à 1 115 livres.

1712 (14. 9.br), Not. Lang (Jean Régnard, 29 Not 95) n° 896
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab, Nahrung und Güethere, so weÿland der hoch Edel Vest, Fürsichtig und hochweiße Herr Friderich Spielmann des geheimen beständigen Regiments der herrn dreÿzehen, in allhießiger löbl. Statt Straßburg geweßenen hochansehnlicher Assessor und nunmehr seel. nach seinem den 11.ten Septembris dieses lauffenden 1712.ten Jahrs beschehenen seeligen absterben (…) durch die Erben selbsten auch Frau Catharinam Steinwenderin auß der Freüdensatt gebürtig als des herrn dreÿzeheners seel. geweßene Magd,, Annam Margaretham Fallbächin won Waßlenheim des herrn Sohns Magd, Margaretham Reßin* von Hugenweÿher der Fr. Tochter Magd und Annam Barbaram Vogtin von hier gebürtig, des jüngsten herrn Tochtermans Magd (geäugt und gezeigt) angefanghen in fernerem Beÿsein der Wohl Edlen u. hoch tugendbegabten frawen Salome Wiegerin gebohrner Dietrichin auch weÿl. S. T. herrn Friderich Wiegers, gewesenen J. Cti und allhiesiger Statt Straßburg hochlöblichen Cancelleÿ hochverdientenen Contractuum Actuarÿ nunmehr seeligen hochverordnete Fraw Wittib wohledel ermelten H, XIII.rs seel. hochgeehrter Hn Gegen Schwieger auff Montag den 14. 9.brs A° 1712.
Der in Gott ruhende Herr XIII. seel. hat ab intestato zu seinen Erben verlaßen wie volgt. 1.mo Herr Johann Daniel Spielmann vornehmen handelsmann auch E. E. Löbl. Policeÿ Gerichts alten wohlmeritirten beÿsitzer, und jetzt mahligen wohlverordneten dreÿern in allhiesigen Umbgeldts allhier, vor sich selbsten, so in Persohn Zu gegen war, 2. Fraw Margaretham Capaunin gebohrne Spielmännin, herrn Eberhard Capapunen auch vornehmen handelsmanns und burgers allhier Hr. Eheliebste, so mit Assistentz erst herangedachten ihres Eheherrn dießem geschäfft beÿgewohnt, und dann 3. weÿland Frauen Susannæ Kawin, gebohrner Spielmännin, nunmehr seeligen mit Herrn Johann Thoma Kawen, ebenmäßig vornehmen Handelsmann auch E. E Kleinen Raths allhie jetzigem wohlmeritirten beÿsitzern ehelich erzieltes und nach Tod verlaßenes Töchterlein nahmens Maria Salome, deßen geschworner Vogt obehrenernanndter Herr Johann Daniel Spielmann, allweilen aber derselbe dißorths selbsten als Erb interessirt, alß ist ane deßen statt zu einem Herrn Theil Vogt erbetten, hoch Edel Vest und hochgelehrte Herr Johann Ulrich Fridt, des geheimen beständigen Regiments der herren Fünffzehen allhie hochverdientener ältister Secretarius und vornehmer burger allhier, welcher auch den 22. 7.bris 1712. das Jurament würcklichen abgelegte und dießem geschäfft beneben dießes Töchterleins Herren Vattern und Fr. Großmutter sich persönlichen underzogen
Alle dreÿ mehr hoch Edel erwehnten Herrn XIII.rs seel. und weÿland der Wohl Edlen und hoch tugendbegabten Frawen Maria Salome Spielmännin gebohrner Gumprechtin des herrn XIII. geweßene frawen Eheliebstin seel. ehelich erziehle Herrn Sohn Fraw Tochter und Enckelin als ab intestato Zugleichen antheilen verlaßene Erben

In einer, in der Statt Straßburg ane der Lungen: und Kieffergaß liegenden, in dieße Erbschafft gehörigen und hernach beschriebener behausung befunden worden wie volgt
Ane Höltzen und Schreinwerck. Auf der obersten Bühn, In der Cammer A, In der Cammer B, In der Cammer C, In der Cammer D, Vor dießem Gemach, In der Cammer E, In der Obern Eckstub, Im obern Kämmerlein, Vor dießem Gemach, Vor der Obern Eckstuben, In der Wohnstub, In der Wohnstub Cammer, In der obern Ercker stub, In der Obern Ercker Stub Cammer, In der Wohn Küchen, Im Contor, In der behaußung ane der Schloßergaß
(f° 29) Wÿdembs Verfangenschaft Welche Herr Johann Daniel Hammerer des Silberarbeiter und burger Allhier weg. weÿland Frawen Barbaræ Hammererin gebohrner Mühlbergerin seiner geweßenen erstern haußfrauen seelig Zeit Lebens wÿdembs weiße Zugenießen. daran das Eigenthumb des Herrn dreÿzehners seel. Erben gehörig
(f° 34-v) Wÿdembs Verfangenschaft Welche Frau Elisabetha Mühlbergerin gebohrne Meißnerin, weÿland Hn Johann Caspar Mühlbergers geweßenen Handelsmanns und burgers allhier seel. hinderbliebene Fraw Wittib von Ihme herrn Mühlberger seel. Zeit ebens wÿdembs weiß zugenießen
(f° 37) Eigenthumb ane Häußern. (Herrn Johann Daniel Spielman der Sohn p.legat) Eine Behausung, höfflein und hoffstatt mit allen deren gebäuen begriffen rechten weithen und Zugehörden gelegen allhier in Straßburg zum Elephanten genant, so ein Eckhauß oben ane der Lungen gaß, einseit ist ein Eck ane der Küeffergaß, anderseit neben herrn Johann Leonhardt Kempffers, des handelsmanns seel. Erben, vornen auff die Lungengaß und hinden Zum theil auf Herrn Friderich Kuntzen den Kübler zum theil auff Herrn Georg Reuthers des Tuchscherers seel. Fraw Wittib und Erben und Zum theil auff vorgedachte Kempffische Erben stoßend, davon und insonderheit wegen zusammengebrochener häußer gehen jährlichen auf den 6. Aprilis 4. lb d so dann wegen des Kellerfensters. 2. ß 10 d Allmend geldt vom wetter Tächlein jahrs auff Johannis Baptistæ allhießiger Statt Straßburg Pfenningthurn, zu Zinnß, und ist dieße behausung, durch (die Werckmeistere) lauth übergeneben Abschatzungs Zeduls vom 15.ten 9.bris 1712 sammenthafft angeschlagen pro 2000. lb d. Davon abzuziehen die davon jährlich gefallende beschwerdt davor jährlich gefallende beschwerdt davor in doppeltem Capital außzuwerffen 184. lb, restirt alßo annoch dießer behausung halben außzuerffen 1816. lb. Darüber vorhanden ein perg. Kauffverschreibung mit der Statt Straßburg E. E. Innsigel verwahrt, datirt den 20. Julÿ aô 1630. Mehr j. teutscher perg. Kauffbrieff auf der Statt Straßburg E. E. Innsigel bekräfftiget, d. dato 8.ten 9.bris A¨1632. Ferner j. teutscher perg. Kbrieff mit der Statt Straßb. E. E. Innsigel bekräfftiget deßen datum der 6. Aug. A° 1588 Dabeÿ ferner 9. underschiedene pergamentine Kauff: und Spruchbrieff vnd abgelößte Zinß theils mit alten N.is 10. 16. 4. 42 et 5. bemerckt. Weiter j papÿr. Quietanz von Frawen Maria Kammerlingin Herrn Caarl Spielmann ihrem brudern ertheilt und der Statt Franckenthal vorgetrucktem Innsigel verwahrt üb. 850. fl. so der selbe Ihro wegen ihres antheils an solchem hauß bezahlt datirt den 1.ten Aprilis a° 1618.
Mehr j. papÿr Verschrbg. in allhießig. C. C. Stub gefertiger deren datum der 8.te Februarÿ 1666. über 15. lb. d. nachtrags Capital so Fraw Salome Spielmännin Wittib des H. XIII.rs seel. Fr. Mutter dem Stifft Alten St. Peter abgeführt meldend. Ferner j. pap: Verschbg. in allhiesig. C. C. Stub gefertiget über 100. fl. so die Spielmännische fraw Wittib als des herrn WIII. seel. fr. Mutter dem Stifft Neuweiler abgelöst besagend, datirt den 5. X.bris 1663. Mehr j. papÿr Quieanz von Herrn Probst, Dechant und Capitul der Collegiat Stifft Neuweiler under der Probsteÿ u. gemeinen Stiffts gewohnlich. Insigeln und underschrifften v.wahrt über besagte 100. fl. ertheilt de dato Neuweiler den 12/2. Octobris 1663. Weiler j. pap. Schein von Herrn Georg Stigeln geweßenem 3.er Knecht des Pfenningthurns wegen eines vergünstigter Tachtrauffs durch ein blechen rohr under seiner eigenhändig. unterschrifft und beÿgestelltem Pitschafft ertheilt datirt den 28.ten Aprilis 1650. Weiter ein papÿr. Vergleichung mit der Statt Franckenthal vorgetrucktem Innsigel bekräfftiget anzeigend welcher gestalten herr Heinrich Gommerling burger Zu Frankenthal u fr Maria Spielmännin beede Eheleuthe, so dann Herr Carl Spielmann allhiesiger Statt hochverdientener Ammeister das Spielmännische hauß verschiedene Gültt: u. auch Pfenningzinß haubtgüthern welche Ihnen ins gemein gehörig gewesen under sich vertheilt, datirt den 12.ten Martÿ A° 1600. sambt anderen schrfftl. bericht, alles mit Jetzigem N° 67. signirt
Item j hauß, hoffstatt, höfflin in der Schloßerergaßen (…)
(f° 41) Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. haußraths 475, Sa. Bibliothec 24, Sa. Rindviehes 16, Sa. frucht 48, Sa. Wein und lährer vaß 415, Sa. häws 8, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 473, Sa. goldener Kettern, Ring und dergleichen Geschmeids 175, Sa. baarschafft 252, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 2413, Sa. Eigenthums ane einem Rebhoff 1796, Sa. Gülth von liegenden güthern 16, Sa. Eigenthums ane häußern 431, Sa. Schulden 628, Summa summarum 11.061. lb – Schulden 1115 lb, Verbleibt 9945 lb
Conclusio finalis Inventarÿ 12.946 lb, Wegzuzahlen der haußrath, welche der Herr dreÿzehner seelig nicht zu verstallen gehabt macht 475, Stall Summ 2470 lb
Copia Codicilli reciproci – 1705 (…) auff Montag den 31. tag des Monats Augusti (…) Johann Reinhard Lang Notarius juratus
Copia des von dem Herrn XIII.ner seel. eigenhändig geschriebene und unterschriebene Nach Disposition (…) den 15. Xbris 1711
Abschatzung den 15.te, Novembris 1712. Weÿland deß Ehrenhafften und bescheidenen S. T. herrn XIII.r Friderich Spielmann seel. hinderlaßene Erben ist eine Behaußung alhier in der Statt Straßburg in der Küeffergeßen gelegen, Ein Eck an der Lungen Gaß, Einseith neben herrn Friderich Kamm dem Kübler, anderseith neben herrn Kempfferischen Erben stoßend, Welche behaußung Läden, Schreibstub, Zweÿ gewölbte Keller, höff, hoffstatt und Brunnen, sambt aller Ihrer recht: und Gerechtigkeit durch der Statt Straßburg geschworne Werckmeistere Jetzigem Preiß nach angeschlagen wird, vor und umb Vier Taußend Gulden
Der Andere Begriff (…) Bezeichnus durch der Statt Straßburg Geschworne Werckhleuthe, [unterzeichnet] Jacob Staudacher werckh Meister des Maurhofs, Johann Jacob Osterrieth Werck Meister deß Zimmer Hoffs.

Cession de la maison à Jean Daniel Spielmann

1713, Not. Lang (Jean Régnard, 29 Not 95), Joint au n° 896 du 14. nov. 1712.
(f° 4) Nach außweiß des J. XIIIs seel. eigenhändig geschriben und unterschriebenen Nach Disposition vom 15. Xbris 1711. hat derselb verordnet
Erstl. seinem H Sohn hievor ehrenbedeutetem H. Joh: Daniel Spielmann
sein des H. XIII. seel. Wohnbehaußung in der Lungen gaß Zum Elephanten genant, samt dem Eckhauß ane der Kieffergaß gelegen, von welchem man wegen des durchbruchs jährl. 4. ln und wegen der Kellerthür und wetterdächlein 12. ß d auf alhiesiger Pfth. Zuliefern hat, wie solches in dem über des H. XIIIrs seel. Verlaßenschafft auffgerichteten Inventario fol. 20. fac: 2.da er seqq: mit mehrehrem beschrieben über die darauf stehenden beschwerd. samt allen groß und Kleinen Vaßen, so sich in dasigem Keller befinden, nichts davon außgenommen, sammenthafft pro 2500. lb
Welche behausung dann samt denen im Keller gelegenen Vaßen Ihme dem H. Sohn in solchem pretio überlaßen, Zumahlen die darüber sagende in gemeltem Inventario sub N° 67. registrirten Document den 4. August 1713. würcklich eingehändiget word.

Le marchand Jean Daniel Spielmann épouse en 1702 Marie Elisabeth, fille du marchand Jean Philippe Heus
Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 125 n° 602)
1702. d. 8. febr. wurd. nach ordt. außruff. copulirt H Johann Daniel Spielmann, der ledige handelsmann v. b. allhier, des Edlen, Vesten, fromb fürsichtig v. Wohlweiß. Hn. Friderich Spielmanns, des beständigen Regim. d. Hh. XV. ansehnl. Beÿsitzers ehl. sohn, v. Jfr. Maria Elisabetha, weil. Hn. Joh: Philipp Heuß. des geweß. Handelsm. v. E. E. Gr. Raths alt. Beÿsitzers nachgelaß. ehl. Tochter [unterzeichnet] Johann Daniel Spielmann alß hochzeiter, m&a Elisabetha Hüßin als hochzeiterin (i 124)
Proclamation, Saint-Thomas (luth. f° 85-v n° 167) den 8 febr. 1702 ist nach geschehener außruffung auch Zu S. Thomæ eingesegnet worden Zun Predigeren H Joh: Daniel Spielmann, der ledige handelsmann des wohl Edel vest frommen fürsichtig und wohlweiß H. Friderich Spielmanns, vornehmen handelsmanns und des beständig. Regiments der Hh. XV. beÿsitzers ehelich Sohn, undt Jfr. Maria Elisabetha, weÿl. H Johann Philipp Heußen, gewesenen Groß Raths verwandt. vnd vornehmen Handelsmanns nachgelaßene eheliche tochter (i 88)

Les nouveaux mariés font dresser l’inventaire de leurs apports dans une maison qui appartient à la mère de l’épouse rue des Juifs. Les apports du mari s’élèvent à 1 470 livres, ceux de la femme à 3 492 livres.
1703 (9.6., Not. Lang (Jean Régnard, 29 Not 62) n° 559
Inventarium und beschreibung aller der Jenigen Haab, Nahrung und Güethere, so der Edel Wohl Ehrenvest und Großachtbare, Herr Johann Daniel Spielmann, vornehmer handelsmann und die Edle, Viel Ehren und Tugendreiche fraw Maria Elisabetha Spielmännin, gebohrne Heußin, beede Eheleuthe und Burgere allhier zu Straßburg einander in die Ehe Zugebracht, welche der ursachen, allweilen in Ihre beeder Eheleuth mit einander auffgerichteten Eheberedung außtrucklichen versehen, daß einem Jeden Ehegemächdt sein in die Ehe Zubringende Nahrung ohnverändert sein, auch was davon stehender Ehe verändert werd. wird, mit gebührendem billichen werth wider gestatten und guth gemacht (…) So beschehen in Straßburg in fernerem beÿsein der hoch Edel und Wohl vest, Fromb, Fürsichtig, Hoch und wohlweißen auch hochgelehrten herrn Friderich Spielmanns des Geheimen beständigen Regiments der Herren XV. allhier hochansehnlichen Assessoris, des herren eheleiblichen Herren Vatters, herrn Andreæ Lempen, vornehmen Apotheckers und hochverdienten Ein und Zwantzigers des Geheimen beständigen Regiments, der Frauen geschwornen Herrn Curatoris und Herrn H. Ulrich Fiden, vorhochlöbl. gedachten Collegÿ der Herren XV. hochmeritirten ältisten Secretarÿ, der Frauen eheleiblich Fraw Mutter hochgeehrten Herrn Bruders und geordneten vogts, nicht weniger der Wohl, Edel, hoch Ehren und hoch tugendbegabten Fraen Mariæ Salome Spielmännin gebohrner Gumprechtin des herrn und Frawen Mariæ Ursulæ Heußin gebohrner Frieden der Frawen hochgehrten Mutter, den 9. Junÿ Anno 1703.

In einer allhier Zu Straßburg ane der Judengaß gelegenen von der Frauen hertzgeliebten Fraw Mutter bewohnt. behaußung befund. word. wie volgt
Antheil ane einer Behaußung von der Frauen vätterlich Legitima herrührend. Ein vorder: und hinderhauß ane der Judengaß (…)
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Des Herrn in die Ehe gebrachte Rubricen. Sa. haußraths 102, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 37, Sa. Guldener Ring und Geschmeidts 94, Sa. Baarschafft 1035, Summa summarum 1269 ln – Hierzu seind Zurechnen zween dritte theil ane denen eingangs ehrenberührten beeden Eheleuthen auff deri Hochzeitliches Ehrenfest berehrten Haussteuren 201, Belaufft sich demnach des herrn gesambten in die Ehe gebrachtes eigenthümliche Guth in allem dem Anschlag nach auff 1470 lb
Der Frauen in die Ehe gebrachte Nahrung, Sa. hausraths 72, Sa. baarschafft 629, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 150, Summa summarum 851 lb
Der Frauen außgeliefferte Vätterl. legitima, Sa. haußraths 77, Sa. der Wahren 2, Sa. antheils der Gutsch und Schüttkarch 2, Sa. Frucht 4, Sa. Wein 30, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 88, Sa. Guldener Ring und Geschmeids 17, Sa. baarschafft 262, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 251, Sa. Gülth von liegenden güthern 63, Sa. Antheil ane einer behausung 117, Sa. Schulden 312, Summa summarum 1229 lb
Der Frauen über Ihre Ehesteür und Vätterlich Legitimam noch ferner gehabte und in die Ehe gebrachte Nahrung, Sa. Ehesteur 7, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 37, Sa.guldener Ketten, Ring, Perlein und dergl. Geschmeid 237, Sa. baarschafft 28 lb, Summa summarum 311 lb – Dießer Summ ist beÿzufügen die der Frauen gehörige tertz ane denen haussteuren, 100 lb – Der Frauen gantzes in die Ehe gebrachtes eigenthümliche Vermögen 3492 lb

Marie Elisabeth Heuss meurt en 1712 en délaissant trois filles. L’estimation de la maison (1 000 livres) est reprise de l’inventaire de Frédéric Spielmann. La masse propre au veuf est de 6 278 livres, celle des héritiers de 2 238 livres. L’actif de la communauté s’élève à 2 525 livres, le passif à 4 642 livres

1715 (27.3.), Not. Lang (Jean Régnard, 29 Not 103) n° 937
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab, Nahrung und Güethere, so weÿland die Edle, Viel Ehren und Tugendreiche Fraw Maria Elisabeth Spielmännin, gebohrne Heussin des Edel, Wohl Ehrenvest und hochachtbahren herrn Johann Daniel Spielmanns vornehmen Handelsmanns, auch eines Löblichen Policeÿ gerichts allhier alten wohlverdienten Beÿsitzers undt alten Dreÿers allhießiger Statt Umbgeldts, burgers allhier gewesene Frau Eheliebste, nunmehr seelige, nach Ihrem den 14. Octobris Anno 1712. aus dießer welt genommenen tödlichen hintritt zeitlichen verlaßen, welche verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren des hoch Ehrenvest und Großachtbahren herrn Frantz Rudolph Königs, auch vornehmen Handelsmanns und burgers allhier Zu Straßburg, als geschwornen Vogts Mariæ Salome, Mariæ Elisabethæ und Margarethæ Ursulæ aller dreÿ der in Gott ruhenden frauen seeligen mit vorehren ermeldtem Ihrem hinterbliebenen Herrn Wittiber ehelich erziehlter Töchterleins und ab intestato verlaßener Erben, inventirt, durch Ihne den Her Wittiber wie auch Jungfrau Mariam Salome Meÿerlinin von hier gebürtig, des Herrn Wittibers bißhero gewesener haußhälterin ingleichem Annam Margaretham Hallbächin von Waßlenheim und Salome Dietrichin von hier gebürtig genugsamer erinnerung des articuls augens und zeigens (…) geäugt und gezeigt (…) So beschehen in Straßburg in fernerem beÿsein der Edlen, Viel Ehren und Tugendbegabten Frawen und Zwar auff seithen des herrn Wittibers, Frauen Margarethæ Cappaunin gebohrner Spielmännin, deßelben eheleiblichen Frau Schwester, So dann auff seithen der abgeleibten frawen seeligen frauen Mariæ Ursulæ Heußin gebohrner Fridin deroselben eheleiblichen Frau Mutter und frawen Annæ Catharinæ Königin gebohrner Heußin, Ihr die abgeleibten frawen seeligen eheleiblichen Fraw Schwester auff Mittwoch den 27.ten Martÿ et seqq. Anno 1715.
Copia der Eheberedung

In einer in der Statt Straßburg ane der Lungengaß gelegenen, undt in diße Verlaßenschafft gehörigen behausung befunden worden wie volgt
Ane Höltzen und Schreinwerck. Auf der obern Bühn, In der Cammer A, In der Cammer B, Vor dießen Gemachen, In der Obern Erckerstub, In der Stub Cammer, Im obern kleinen Stüblein, Vor dießen Gemachen, In der Wohnstub, In der Wohnstub Cammer, In der Eckstuben, Im haußöhren vor der Wohnstub, In der Cammer C, Im obersten kleinen Stübl. Im Keller
Antheil ane einer Behaußung, so der Erben ohnverändert. (E.) von der Behausung zum Batzendorff genandt, gelegen in der Statt Straßburg ane der Judengaß (…)
Eigenthumb ane einer Behausung. (W.) Eine Behausung, höfflein und hoffstatt mit allen deren gebäuen, begriffen, weithen, rechten und Gerechtigkeiten, gelegen allhier Zu Straßburg zum Elephanten genandt, so ein Eckhauß, oben ane der Lungengaß, einseith ist ein Eck ane der Küeffergaß, anderseit neben hn Johann Leonhardt Kempffers, des handelsmanns seel. Erben, vornen auff die Lungengaß, und hinden Zum theil auff Herrn Friderich Kuentzen den Küblern, Zum theil auff Herrn Joh: Wolffgang Reuttern den Tuchscherer, Zum theil auff vorgedachte Kempffische Erben stoßend, davon und insonderheit wegen zusammengebrochener häußer gehen jährlichen auf den 6. Aprilis 4. lb d, so dann wegen des Kellerfensters 2. ß 10 d Allmend geldts vom wetter Tächlein jahrs auff Johannis Baptistæ allhießiger Statt Straßburg Pfenningthurn, zu Zinnß, u. ist dieße behaußung wiederumb wie Sie in weÿland S. T. herrn Friderich Spielmanns gewesenen hochverdienten dreÿzehners des geheimen beständigen Regiments allhier Verlaßenschafft Inventario auffgerichtet, fol: 201. fac: 2.da durch die geschworne Hh. Werckmeistere æstimirt, angeschlagen pro 2000. lb. d. Davon abzuziehen die davon jährlich gefallende beschwerdt davor jährlich gefallende beschwerdt davor in doppeltem Capital außzuwerffen 184. lb. Restirt demnach dießer behausung halben außzuerffen 1816. lb. Darüber besagende Documenta in hochedelbesagtem herrn Dreÿzehner Spielmanns seel. Verlaßenschafft Inventario à fol. 202. fac: 1.ma biß fol. 205. fac j.unter altem N° 67 registrirt, so dißmahlen darbeÿgelaßen.
Eigenthum ane einem Rebhoff und darzu liegenden güethere, zu Heiligenstein
Ergäntzung des Herrn Wittibers ohnveränderten Guths, Vermög Inventarÿ über beeder mehr ehrenberührter Eheleuth einander in die Ehe Zugebrachte Nahrungen durch mich Notarium in Anno 1702. auffgerichtet
Wÿdembs Verfangenschaft Welche Frau Elisabetha Mühlbergerin gebohrne Meißnerin, weÿland Hn Johann Caspar Mühlbergers geweßenen Handelsmanns und burgers allhier seel. hinderbliebene Fraw Wittib von Ihme herrn Mühlberger seel. Zeit ebens wÿdembs weiß zugenießen
Wÿdembs Verfangenschaft Welche Fraw Maria Ursula Heußin gebohrner Friedin weÿland herrn Johann Philipp Heußen geschwornen vornehmen handelßmanns und E. E. Großen Raths alhier Zu Straßburg wohlverdienten Assessoris seel. hinterbliebene Fraw Wittib von erstehrengedachtem ihrem Eheherrn seelig Zeit lebens Zugenieß. betreffend
Series rubricarum hujus Inventarÿ. Des Herrn Wittibers ohnveränderte Nahrung, Sa. haußraths 203, Sa. Bibliothec 8, Sa. Rindviehes 6, Sa. Wein und lährer vaß 93, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 188, Sa. goldener Ring und dergleichen Geschmeids 226, Sa. baarschafft 78, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 662, Sa. Eigenthums ane einem Rebhoff (1796 daran dem Herrn Wittiber die helffte vor ohnvertheilt) 898, Sa. Eigenthums ane einer behaußung 1816, Sa. Ergäntzung (2475, Abgang 11, Rest) 2464, Summa summarum 6644 lb – Schulden 366 lb, Nach deren Abzug 6278
Der Erben ohnverändert Vermögen, Sa. haußraths 170, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 88, Sa. Goldener Ring, Kett, Perlein 173, Sa. baarschafft 142, Sa. Pfenningzinß hauptgüther 412, Sa. Gülth von liegenden güthern 20, Sa. Antheils ane einer behaußung 100, Sa. Schulden 24, Sa. Ergäntzung (6112, Abgang 6, Rest) 1106, Summa summarum 2238 lb
Das gemein veränderté und theilbahr Guth, Sa. haußraths 60, Sa. Gewerbs Antheils 2176, Sa. Frucht 19, Sa. Wein und lährer Vaß 91, Sa. Silbers 20, Sa. golenen Rings 10 ß, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 45, Sa. Eigenthum ane liegenden gütheren 15, Sa.beßerung ohnveränderten Reebhoffs 58, Sa. Schulden 48, Summa summarum 2525 lb – Schulden 4642, In Vergleichung Passiv onus 2117 lb
Stall Summ 5964 lb

Sépulture, Temple-Neuf (luth. reg. 1712-1741 f° 8-v n° 45)
Anno 1712 den 14. Octob. fruhe nach 7 vhr ist gestorben Fr. Maria Elisabeth Spielmännin geborne Heußin, H. Johann Daniel Spielmann deß burgers und handelsmanns alhier geesene Ehefrau, ihres alters 30 Jahr und fast 5 Monath deri Eltern waren weÿl. H Johann Philipp Heuß gewesen burger und Handelsmann alhie auch E. E. grosen Raths beÿsitzer und seine Ehefrau Maria Ursula heußin geb. Friedin, ist darauf den 16 ejusd. auf dem gottes acker St Galli begrab. (i 10)

Ancien assesseur à la chambre de Police et à celle de l’Accise, Jean Daniel Spielmann se remarie en 1715 avec Marie Catherine Fried, fille du secrétaire des Quinze Ulric Fried : contrat de mariage tel qu’il est copié à l’inventaire, célébration
Copia der Eheberedung – entzwischen dem Edel, Wohl Ehren Vest undt hochachtbahren Herrn Johann Daniel Spielmann, vornehmen handelsmann auch Eines Löblichen Policeÿ Gerichts allhier altem wohlverdientem beÿsitzern, und alten dreÿern allhießiger Statt Umbgeldts burgers allhier Zu Straßburg als dem herrn bräutigamb ane einem, So dann der Edlen, Viel Ehren: und Tugendreichen Jungfrauen Mariä Elisabethä Friedin des hoch Edel Vest und hochgelehrten herrn Johann Ulrich Frieden, des geheimen beständigen Regiments der Herren Fünffzehen in allhießiger löblichen Statt Straßburg hochverdienten ältisten Secretarÿ ehelich erzeugter Tochter, als der Jungfrauen Hochzeitherin (…) Beschehen und verhandelt seind dieße Ding in der königlichen freÿen Statt Straßburg auff Donnerstag den 2 tag des Monats Maÿ im Jahr nach Christi unßer einigen Elößers undt Seeligmachers gnadenreichen Geburth gezahlt 1715.

Mariage, Temple-Neuf (luth. f° 271 n° 1166)
1715. Mitwoch den 22.ten Maÿ Seind nach 2.mahl. Proclamation ehl. copulirt worden, H Johann Daniel Spielmann, der handelsmann, burger vnd wittwer, alter beÿsitzer des löbl. Policeÿ Gerichts auch alter dreÿer des Ungelds, Und J. Maria Catharina H Johann Ulrich Frieden, Secretarÿ Sen. beÿm beständigen Regiment der H. XV. auch wohlverdient. Kirchenpflegers beÿ der Pred. Kirchen ehl. Tochter bezeugen solches [unterzeichnet] Johann Daniel Spielmann als hochzeiter, Maria Elisabetha Friedin als hochzeiterin (i 270)

L’épouse fait dresser l’inventaire de ses apports (507 livres) dans une maison qui appartient à ses parents quai des Bateliers.
1715 (25.5.), Not. Lang (Jean Régnard, 29 Not 104) n° 946
Inventarium und Beschreibung aller der Jenigen Haab, Nahrung und Güthere, so die Viel Ehren und tugendreiche fraw Maria Elisabetha Spielmännin, gebohrne Fridin, Zu dem Edel, Wohl Ehrenvest und hochachtbaren Herrn Johann Daniel Spielmann, vornehmen Handelsmann auch eines Löbl. Policeÿ Gerichts allhier, altem wohlverdienten Beÿsitzern und alten dreÿern allhießiger Statt Umbgeldts, burgern alhier, Ihrem geliebten Herrn Eheliebsten in den Ehestand Zugebracht, welche der ursachen allweilen in Ihr beeder Eheleuthe mit einander auffgerichteten Eheberedung expressé enthalten, daß einem Jedem derselben sein in die Ehe bringende Nahrung ohnverändert sein, auch xas davon stante matrimonio veräußert werd. wird (…) So beschehen ub beÿsein des hich Edel Vest und hochgelehrten, Herrn Johann Ulrich Friden, des Geheimen beständigen Regiments der herren XV. alhier, hochverdienten, ältisten Secretarÿ und der Hoch Edel und Hoch tugendbegabten Frauen Margarethæ Fridin gebohrner Dietrichin der Frauen hochgehrten Eltern, nicht weniger obehrenberührten Herrn Johann Daniel Spielmanns, dero geliebten hern Haußwürths, auff Sambstag den 25.tag des Monats Maÿ Anno 1715.

In einer allhier Zu Straßburg ane dem Schiffleuth staden liegenden und von der Frauen hochgeehrten Eltern bewohnenden Behaußung befunden, wie volgt
Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. haußraths 193, Sa. Silbers 6, Summa summarum 200 lb
Solchem nach wird auch der Ehefrauen übrige vor sich selbsten gehabten und& in die Ehe gebrachte Nahrung beschrieben, Sa. Silber geschmeids 96, Sa. Goldener ring , Sa. baarschafft 10, Sa. pfenningzinß hauptgüter 55 – Ehesteur 200, heranch beschriebene haußsteurung 307, Macht beeden 507 lb

Jean Daniel Spielman fait dresser l’inventaire de la société commerciale qu’il exploite avec son beau-frère Evrard Cappaun pour servir à l’inventaire de sa première femme. L’actif s’élève à 4 180 livres, le passif à 1 828 livres
1715 (28.3.), Not. Lang (Jean Régnard, 29 Not 103) n° 938
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Gewerbs wahren, Schiff: und geschirr, Silbers, baarschafft, auch Activ: und Passiv Schulden welche in die zwischen dem Edel, Wohl Ehren vest und hochachtbahren herrn Johann Daniel Spielmann, Eines Löblichen Policeÿ gerichts allhier alten wohlverdienten beÿsitzers und alten dreÿers allhießiger Statt Umbgeldts und dann hoch Ehrenvest undt hochachtbahren herrn Eberhard Capaunen, beeden herren Schwägern, vornehmen Handelsleuthen und burgern allhier Zu Straßburg bißhero geführte Gewerbs gemeinschafft gehörig, welche auß ursachen die Edle, Viel Ehren und Tugendreiche fraw Maria Elisabetha Spielmännin gebohrner Heußin, vorehrengedachten herrn Johann Daniel Spielmanns gewesene Frau Eheliebste seelige dießen Zeitlichen den 14. 8.bris Anno 1712. geseegnet, und dahero deroselben Verlaßenschafft gebührend inventirt und beschrieben werden müßen (…)
So beschehen in Straßburg in fernerem beÿsein des hoch Ehrenvest und Großachtbahren Herrn Frantz Rudolph Königs, auch vornehmen Handelßmanns und burgers allhier Zu Straßburg, als geschwornen Vogts der abgeleibten fraw Spielmännin seel. mit vorher ehrenwewehntem Ihren hinterbliebenem herrn Wittiber ehelich erziehlten 3.er Töchterlein, auff Donnerstag den 28.ten Martÿ Anno 1715.
Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. Gewerbswahren 3056, Sa. Schiff und geschirrs Zur handlung gehörig 31, Sa. Silbers 4, Sa. baarschafft 184, Sa. Schulden 904 Summa summarum 4180 lb – Schulden 1828, Nach deren Abzug 2382
Sa. ungewiß zweiffelhaffte und verlohrene Schulden 161 lb

Marie Elisabeth Fried meurt en 1724 en délaissant quatre enfants. Les experts estiment la maison 2 250 livres. La masse propre aux héritiers s’élève à 1 052 livres. L’actif de la communauté et du veuf s’élève à 5 170 livres, le passif à 4 614 livres

1727 (7.5.), Not. Lang l’aîné (Jean Daniel, 25 Not 16) n° 168
Inventarium über Weÿl. der Edlen, Viel Ehren: und Tugendreichen frauen Mariæ Elisabethæ Spielmännin, gebohrner Fridin, des Edel Wohl Ehrenvest und Hochachtbaren Herrn Joh: Daniel Spielmanns, Vornehmen Handelsmanns und eines Löbl. Policeÿ Gerichts alten Wohl Verdienten beÿsitzers, auch alten dreÿers in allhießigem umbgeld gewesener frauen Eheliebstin nun seel. Verlaßenschafft, auffgerichtet Anno 1727 – nach deme dieselbe bereits in Anno 1724 den 22. Augusti Von dem lieben Gott aus dießer welt seelig abgefordert worden, Zeitlichen hinder sich verlaßen, welche Verlaßenschafft auf freundliches ansuchen erfordern und begehren des hoch Edel Vest, hochachtbahren und hochgelehrten herrn Johann Jacob Frieden Medicinæ hocherfahrenen Doctoris und berühmten Practici, auch vornehme Burgers allhier alß geschwornen Vogts Jgfr. Mariæ Magdalenæ, Mariæ Barbaræ, Mariæ Dorotheæ und Johann Daniels der Spielmanin alle Vier der seelig Verstorbenen mit obehrengedachtem Ihrem gewesenen Eheherrn und nunmahlig hinterbliebenem Herrn Wittiber ehelich erzeugter Kinder und ab intestato Zu gleichen Antheiler Verlaßene Erben inventirt, durch Ihne den hinterlaßenen herrn Wittiber selbsten ingleichem Jungfrau Mariam Salome Spielmännin deß Wittibers ältisten Tochter erster Eje wie auch Annam Margaretham Fallbächin von Waßlenheim und Salome Dietrichon Von hier, die beede dienstmägd im hauß (geäugt und gezeigt) So angefangen in Straßburg auff Mittwoch den 7.ten Maji A° 1727.

In einer allhier Zu Straßburg ane der Lungen: und Kieffergaß gelegenen in diße Verlaßenschafft gehörigen und hernach beschriebener Eck behaußung befunden worden wie folgt
Ane Höltzen: und Schreinwerck. Auf der obern Bühn, Vor der Cammer A, In der Cammer A, In der Cammer B, In der Cammer C, In der Eck Stub, Im haußöhren, In der Wohnstub, In der Stub Cammer, Im haußöhren vor der Wohnstub, In der Kuchen, In der Jungfern Stübel, In d. Meelcammern In der Cammer darneben, In der Schwartz getüch Cammer, Im Keller
Ergäntzung der Erben ohnveränderten Guths, Vermög Inventarÿ über der seelig verstorbenen Frauen Spielmännin in die Ehe gebrachte Nahrung durch weÿl. Notm: Johann Reinhard Langen seel: in Anno 1715 auffgerichtet
Eigenthum ane einem Rebhoff und darzu liegenden güethere, zu Heiligenstein
(f° 29) Wÿdembs Verfangenschaft Welche Herr Johann Daniel Hammerer des Silberarbeiter und burger Allhier weg. weÿland Frawen Barbaræ Hammererin gebohrner Mühlbergerin seiner geweßenen erstern haußfrauen seelig Zeit Lebens wÿdembs weiße Zugenießen. daran das Eigenthumb des Herrn dreÿzehners seel. Erben gehörig
(f° 34-v) Wÿdembs Verfangenschaft Welche Frau Elisabetha Mühlbergerin gebohrne Meißnerin, weÿland Hn Johann Caspar Mühlbergers geweßenen Handelsmanns und burgers allhier seel. hinderbliebene Fraw Wittib von Ihme herrn Mühlberger seel. Zeit ebens wÿdembs weiß zugenießen
(f° 59) Eigenthumb ane einer Behaußung in des H. Wittibers Nahrung gehörig. Eine Behausung, höfflein und hoffstatt, mit allen deroselben Gebäuen, begriffen, Weithen, rechten, Zugehörden und Gerechtigkeiten, gelegen allhier in Straßburg Zum Elephanten genannd, so ein Eckhauß oben ane der Lungengaß und Küeffergaß, einseith neben H. Johann Leonhardt Kueffen handelsmanns und Großen Raths verwanthen, ands. Johann Leonhardt Kempffers Erben, vornen auff gedachte beede Gaßen und hinden Zum theil auf erstgemelten H. Rathh. Kueffen und theils auff H. Joh: Daniel Schumacher den Handelsmann Zum theil aber auff die Kempffische Erben stoßend, davon und insonderheit wegen Zusammen gebrochener häußer reicht man Jährl. 4. lb theils auf den 6. Aprilis und theils auf Joh. Bapt: Ferner Von einem Wetterdächel 10 ß und dann von einem Kellerfenster.2. ß, also Zusammen 4 lb 12 ß d. Allmend Zinß, sonsten aber eigen und durch (die Werckmeistere) vermög deroselben ad Conceptum geliefferten schrifftl. Abschatzung vom 26. Sept. 1727 angeschlagen pro 2250. lb d. Waren aber davon abgezogen und Zu doppeltem Capital gerechnet wird obgemelter allmend Zinnß mit 184. lb d, so ist dießer behaußung halben dißorts in außwurff Zubringen 2066. lb.
Darüber vorhanden j. perg. Kauffversch. mit d. St. Strßb. anhangend. E. E. Inns. verw. dat. den 29. Julÿ aô 1630. Mehr j. teutsch. perg. Kauffbr. unterm Inns. corroborirt de dato 8. 9.bris aô 1632. Ferner j. alt. teutsch. perg. Kaufbr. auch mit solch. Inns. bekr. deßen datum der 6. Aug. A° 1588. Weiter 9. verschied. perg. Kauff: v. spruch: auch abgelößte Zinß brieff theils mit alten N.is 10. 16. 4. 42 et 5. bemerckt. Mehr j papÿr. quittung von Fr. Maria Kämmerlingin. H. Caarl Spielmann ihrem bruder ertheilt, mit der Statt Franckenthal vorgedrucktem Innsigel verwahrt dat. den 1.ten Aprilis a° 1618. über 850. fl. so derselbe Ihro vor Ihrerhalben antheils ane solchem ein hauß bezahlet besagend.
Weiter j. pap. Verschr. in all. C. C. Stuben gefert. deren datum der 8.te febr. 1666. über 15. lb. d. nachtrags Capital so Fr. Salome Spielmännin Wittib des H. Wittibers Fr. Großmutter dem Stifft Alten St. Peter abgeführt meldend. Ferner j. pap: Verschr. in allhiesig. C. C. Stuben gefert. über 100. fl. so erst wohlgedachte Fr. Spielmännin dem Stifft Neuweiler abgelöst, besagend, dat. den 5. Dec: aô 1663. Mehr j. pap: quittung von H. Probst, Dechant und Capitul des Collegiat Stiffts Neuweiler under der Probsteÿ und gemeinen Stiffts gewohnlichen Insigeln und underschrifften versehen, dat. Neuweiler der 12/2.ten Octob. 1663. über gesagter 100 fl. meldend, Ferner j. pap. Schein von H. Georg Seigeln geweßener 3.er Knecht des Pfgth. wegen eines Vergünstigten Tachtrauffs durch ein blechen rohr, under seiner eigenhändigen unterschrifft und beÿgestelltem Pitschafft ertheilt dat. den 28.ten Aprilis 1650. Vnd dann j. papÿr. V.gleichung mit der Statt Franckenthal vorgetrucktem Innsigel bekräfftiget dat. d. 12. Martÿ aô 1600. Weisend, wie hr. Heinrich Gommerling burger Zu Frankenthal v. fr. Maria geb. Spielmännin, beede Eheleuthe, der sog. Hr. Carl Spielmann allhiesiger Statt hochverdientener Ammeister dises nemblichen Spielmännische hauß, wie auch verschiedene Gültten v. Pfzß. hbtg. so Ihnen ins gemein gehörig gewesen, under sich vertheilt, sambt anderen schrfftlichen bericht, alles mit elt. N° 67 Not. v. dabeÿ gelaßen.
(f° 62) Series rubricarum hujus Inventarÿ, der In Gott ruhenden Fr. Spielmännin seel. Kinderen und Erbin vor ohnverändert gehörige rubricen und Posten, Sa. haußraths 237, Sa. lehrer Vaßen 9 ß, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 69, Sa.guldener Ketten, Ring. Peerl. und dergl. Geschmeid 171. Sa. der baarschafft 19, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 55, Sa. Schuld. 250, Sa. Ergäntzung (252 Abgang 2, verbleibt) 249, Summa summarum 1052 lb
Hierauff nun wird sowohl es H. Wittibers ohnverändertes Vermögen als auch die theilbar verlaßenschafft auf welche der Kinder und Erben Hr. Curator hievor berichteter maßen renuncirt, beliebter kürtze halben unter einer Massa beschrieben, Sa. haußraths 331, Sa. Gewerbs wahren 453, Sa. Bibliothec 8, Sa. Rindviehes 6, Sa. Wein und lährer vaß 133, Sa Silber geschirr und Geschmeids 176, Sa. goldener Kettern, Ring, Perlen und dergleichen Geschmeids 274, Sa. baarschafft 35, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 567, Sa. Eigenthums ane einer behaußung 2066, Eigenthums ane einem Rebhoff (1966, die hälffte) 983, Sa. schulden 133 lb, Summa summarum 5170 lb – Schulden 4614 lb, Nach deren Abgang 556 lb
Gantze Verlaßenschafft et Conclusio finalis Inventarÿ 4231 lb.
Wÿdemb Welchen der hr. Wittiber wegen Jgfr. Mariæ Salome, Mariæ Elisabethæ und Margarethä Ursulæ Spielmännin seinen dreÿen Töchter erster Ehe gegen dero education und alimentation biß anhehero genoßen, Vemög Inventarÿ durch weÿl. Not. Joh: Reinhard Langen seel. in aô 1715.
Antheil ane einer Behaußung, so der Erben ohnverändert. (E.) von der Behausung zum Batzendorff genandt, gelegen in der Statt Straßburg ane der Judengaß (…)
Wÿdemb Verfangenschaft So S. T. Frau Margaretha Heusin gebohrne Dietrrichin weÿl. S. T. H. Joh: Ulrich Friden des beständigenen geheimen Regiments der Hh. XV. allhier geweßenen hochansehnlichern Secretarÿ nun seel. hinderlaßener Frau Wittib der letst Verstorbenen Fr. Spielmännin seel. eheleibliche Frau Mutter genießet
Copia der Eheberedung (…) Beschehen und verhandelt seind dieße Ding in der königlichen freÿen Statt Straßburg auff Donnerstag den 2 tag des Monats Maÿ 1715.
Abschatzung d. 28.t 7.bris aô 1727. Auff begehren des Ehren Vesten und Vorachtbahrn H Johann Daniel Spielmann Eÿßenhändler ist eine behausung allhier in der Statt Straßburg in der Küffer gaßen ein Eckh hauß an der Lungen gaßen gelegen, eiseits Neben Leonhard Kuff handelsmann, anderseyts Neben H Kempffers Erben, hinten auf H Schweinle Riemen schneider stodend, Welche behausung Stuben Cammern, laden, Contor, hauß Ehren, Küchen, rauch Kammer, Esch Kasten, Zweÿ gewölbte Keller bauch offen, höffel und bronne sambt aller gerechtigkeit wie solches durch der Statt Straßburg geschworne Werckleuthe sich in der besichtigung befunden und Jetzigem preiß nach angeschlagen wird Vor und Umb Vier Tausend und Fünff hundert gulden Bezeichnuß durch der Statt Straßburg geschworner Werckleuthe [unterzeichnet] Michael Ehrlacher Werck Meister deß Meinsters, Johann Jacob Biermeÿer Werck Meister deß Zimmerhoffs, Johann Peter Pflug Werckmeister deß Mauer hoffs

Jean Jacques Spielmann meurt en 1731 en délaissant trois filles de son premier mariage, trois filles et un garçon du deuxième. L’actif de la succession s’élève à 2 010 livres, le passif à 74 livres.
1731 (16.4.), Not. Lang l’aîné (Jean Daniel, 25 Not 34) n° 312
Inventarium und Beschreibung aller derjenigen Haab, Nahrung und Güthere, so Weÿland der Edle, wohl Ehrenvest und hoch Achtbahre Herr Johann Daniel Spielmann, gewesener vornehmer handels M: und E: E: Großen Raths alten wohlverdienter beÿsitzer nun seel. nach deme derselbe den 30.ten nechst Verwichenen Monats Martÿ von dem lieben Gott aus dießer welt seelig abgefordert worden, Zeitlichen hinder sich verlaßen (…) durch Sie die ältere Erbs interessenten selbsten wie auch Susannam Margaretham von Zabern, die dienst Magd im Hauß (…) [So Beschehen zu Str]aßb. auff Montags 16. Aprilis 1731.
Der seel. verstorbene Herr Rathherr hat ab intestato Zu Erben Verlaßen wie volgt. 1. Frau Mariam Salome Baurin gebohr. Spielmännin, herrn Joh: Daniel Bauren des jüngern Lederhändl. v. burgers allhier Ehelebste, welche mit vnd beneben solch Ihrem Eheherrn dem geschäfft persönlich abgewartet, 2. Frau Mariam Elisabetham Grauelin gebohr. Spielmännin, H. Joh: Michael Grauels, Weinhändler v. burgers allhier Ehegattin, welche mit assistentz solch ihres Eheherrn Persönlich Zugegen geweßen, 3. Jungfr. Margaretham Ursulam Spielmännin, deren geschworner Vogt Herr Frantz Rudolph König, handels M: und burger allhier, welcher mit und beneben dießer seiner Curandin dem Geschäfft in persohn beÿgewohnt, dieße dreÿ deß seel. H. rathh. mit weÿl. Fr. Maria Elisabetha Spielmännin, gebohrner Heüßin, seiner erstern fr. Eheliebstin längst seelig erzeugte töchter
4. Jungfr. Mariam Magdalenam, 5. Mariam Barbaram, 6. Mariam Dorotheam Spielmännin, und 7. Johann Daniel Spielmann, Welche 4. letztere geschworner Vogt Herr Joh: Jacob Frid, Med: hocherfahr. Doct: v. berühmter Practicus auch Vornehmer burger allhier, welcher seiner Vogts Personen Interesse hierbeÿ observirt und Persönlich Zugegen war. Dieße Vier deß seel: Herrn Rathh: mit weÿl. Frauen Maria Elisabetha gebohr. Fridin deßelben Zweÿten Fr. Eheliebstin seel. erzeugte Kinder

Ane Höltzen und Schreinwerck. In der Wohnstub, In der Wohnstub Cammer, In der Größern Wohnstub Cammer, In dem schwartzen Getüch Cämmerlein, In der Kindts stub, Im Haußöhren
In des H Bauren behaußung, Im haußöhren, Auff dem gang, In der Kuchen
(f° 22) Wÿdemb, Welchen der seel: Verstorbene Herr Rathherr wegen weÿl. frauen Mariæ Elisabethæ Spielmännin gebohrner Heußin deßelben gewesener erstern Fr. Eheliebstin seel. lebtägig genoßen, Vermög Inventarÿ (…) durch weÿl. Notar. Joh: Reinhard Langen seel. in Anno 1715. auffgerichtet
(f° 23) Wÿdemb, Welchen der seel: Herr Rathherr wegen Jungfr. Mariæ Magdalenæ, Mariæ Barbaræ, Mariæ Dorotheæ und Johann Daniel der Spielmann deßelben 4. Kinder letster Ehe lebtägig genoßen, Vermög Inventarÿ über weÿl. Frauen Mariæ Elisabethæ gebohrner Fridin (…) durch mich Notarium in anno 1727 auffgerichtet
Wÿdembs Verfangenschaft, So S. T. Frau Margaretha Fridin gebohr. Dietrichen, weÿl. S. T. H. Joh: und Friden des beständigen geheimen Regiments der Hh. XV. allhier gewesenen hochansehni. Secretarÿ nun seel. hinterlaßene Fr. Wittib der letst Verstorbenen Frauen Spielmännin seel. eheleiblichen Mutter und der 4. Kind. Zweÿter Ehe Fr. Großmutter genießet
(f° 25-v) Series rubricarum hujus Inventarÿ, Sa. haußraths 314, Sa. Wein und Vaß 120, Sa. Silber geschirr und Geschmeids 109, Sa. goldener Ring 208, Sa. Baarschafft 995, Sa. Pfenningzinß hauptgüter 243, Sa. Schulden 18, Summa summarum 2010 lb – Schulden 74 lb, Nach deren Abzug 1935 lb – Stall Summ 3847 lb

Les préposés de la Taille font figurer la succession dans leur registre parce que le défunt a fait défalquer l’année précédente 1 700 florins de son revenu et que l’inventaire montre que le revenu du défunt est supérieur à celui déclaré. Les préposés n’infligent pas d’amende parce qu’aucun impôt n’a été acquitté sur cette assiette insuffisante. L’enquête montre que le défunt n’était pas non plus redevable d’impôts sur les sommes dont il jouissait de sa première femme.
1731, Livres de la Taille (VII 1177) f° 107
Fischer. F. N° 5448. – Weÿl. H. Johann Daniel Spielmann gewesenen Handelßmanns und E. E. Großen Raths Beÿsitzers Verlaßenschafft, inventirt H. Not. Lang
Concl. Fin. Inf. ist fol. 134. – 3847 lb 9 ß 6 d, die machen 7700 fl. Verstallte 1730. incl. 8700. fl. es hat aber der Verstorbene Hr sich damahlen pro 1731. 1700 fl. abschreiben laßen, alßo daß Er dermahlen 700 fl. Zu wenig Verstallet hätte, alldieweilen aber seithero kein Stallgeltt Verfallen noch auf solchen fueß Bezahlt worden, alß hat man Zwar keinen Nachtrag ansetzen können, ob aber wegen freveln abschreibens einige Straffe abzufordern seÿe, wird der Herren dreÿer Vernünfftig und wißen dijudicatur anheim gestellet.
Erkannt der Straff erlaßen.
Es hat auch der seel. H. Rathherr seiner dreÿen Töchter Erster Ehe Mütterl. Guht, annoch beÿ Lebzeiten deren Vögten H. Fr. Rudolph König dem Handelßmann ausgehändiget, dieweilen aber derselbige solche summ so in 2122. lb 15 ß 7 d bestanden sich curatorio nomine nicht Zuschreiben laßen alß hat derselbe Von Zeit des empfangs die Stallgeltter deßelben nachzutragen.
Ist nach besag producirter pieces und des Vogts relation den 30° Maÿ 1730. geschehen von welcher Zeit an denen Interessenten jedem sein Antheil weilen Sie samtlich Verheÿraht, zu geschrieben worden.
Extat der Stallgeltt pro 71731 nach dem fueß des Inventarÿ 12. lb 18 ß
Gebott 2 ß Ahandlung 4 lb 2 ß 6 d Summa 17. lb 2 ß 6 s
dt. 21° Septembr. 1731.

Jean Daniel Spielmann vend la maison au négociant italien André Cossa moyennant 4 500 livres

1730 (20.4.), Chambre des Contrats, vol. 604 f° 188-v
H. Johann Daniel Spielmann der Eißenhändler und alter dreÿer alllhiesigen Umbgelds
in gegensein H. Andrés Cossa Italiensichen handelsmanns und hißigen burgers beÿständlich Bernhard Schlegel des Jüngern Küblers
Eine Behausung Bronnen höfflein und hoffstatt mit allen derselben gebäuden, begriffen, weithen, zugehörden, Rechten und gerechtigkeiten (…) wie auch den eingemaurten Bauchkeßel zweÿen kunsthäffen 4 eißenen thürlen ahn denen Kunstöffelein und zehen sowohl in denen Stuben als außerhalb derselben befindlichen offen: thürlein, welche behausung allhier ahne der Lungen: gaß einseit ist ein Eck an der Kieffergaß anderseit neben Christoph Meÿer dem Caffetier hinten auff theils auff H. Daniel Schuemacher den handelsmann zum theil ged. Meÿer – wegen zusammen gebrochener häußer am 6. Aprilis jedes jahrs hiesiger Stadt Pfenning Thurn 4 pf. ahne durchbruchzinnß, Ferner ebendahin wegen eines Keller fensters 2 ß und von dem wetterdächlein 10 ß auff erwehnten pfenningthurns, beedes auf Joh. Baptistæ allhier – als ein von seinem H. Vatter seel. prælegats weiß umb einen gewißen preiß erhaltenes guth – um 3116 pfund (verhafftet), auff den fueß von 4500 lb, 1382 pfund

Les experts extiment la maison à 2 750 livres à l’inventaire dressé en 1732 après la mort d’André Cossa et à 3 000 livres à l’inventaire dressé en 1771 après la mort de sa veuve.

La maison revient à son fils Joseph Antoine Cossa qui épouse en 1755 Marie Françoise Susanne Scotti, fille du marchand Jacques Scotti de Bergzabern en Palatinat : contrat de mariage, célébration

1755 (10. 7.br), Me Humbourg (6 E 41, 94)
Contrat de mariage – furent presens le Sieur Joseph Antoine Cossa, Negotiant Bourgeois de cette ville, fils majeur d’ans usant et jouisssant de ses droits de feu Sr André Cossa, aussi Negotiant bourgeois de cette ville, et de Dlle Marie Lucie Brentano Scalina sa veuve, faisant stipulant et agissant pour lui et en son nom, du consentement de la V° Dle sa mère, d’une part
Et Demoiselle Marie Françoise Susanne Scotty, Bourgeoise de cette ville, fille mineure de feu le S Jacques Scotty, en son vivant Négotiant Bourgeois à Bergzabern, et de defunte Dlle Susanne Marguerite Tourny Son Epouse, sous l’assistance et autorité du Sieur Pierre Antoine Carly, Négociant Bourgeois de cette ville son curateur établi par Justice d’autre part
T. D° Marie Françoise Dangelo veuve du Sr Claude Tourny son oncle paternel

Mariage, Saint-Louis (cath. p. 41)
Hodie 11 mensis novembris anni 1755 (…) sacro matrimonii vinculo in facie ecclesiæ conjuncti fuerunt Dnus josephus antonius Cossa civis et mercator argentinensis filius defuncti Dni andreæ cossa olim civis et mercatoris hujatis et Dnæ mariæ luciæ Brentano Scalino uxoris ejus superstitis et domicella maria francisca Scotti oriunda ex Bergzabern Diœcesis spirensis, filia Defunctorum conjugum Dni Jacobi Scotti olim civis et mercatoris in Bergzabern et Dnæ susannæ tournÿ, ambo commorantes in hac parochiâ (signé) Antoine Josephe Cossa, M. François Scottj (i 23)

Joseph Antoine Cossa est reçu à la tribu du Miroir. Il déclare faire commerce d’épicerie.
1755, Miroir (XI 277) Dienstags den 16. Decembris 1755
(f° 213) Neuzünfftiger – Hr Joseph Anthoine Cossa, der Handelsmann Hn André Cossa seel. geweßenen handelsmanns und dißorths leibzünfftigen nachgelaßener Ehelicher Sohn, so die handlung dreÿ Jahr lang Zu meÿland beÿ Hn Anthoine Bellinzag dem handelsmann allda, zufolg producirten Lehrbrieffs vom 14.t Octobris 1747 wie recht erlernt, ist Zufolg producirten Stall Scheins vom 29.ten Octobris Jüngsthien, gegen erlag Ein Pfundt Leibzünfftig als handelsmann auf- und angenommen worden, dt et prom. obed. und declarirt den Specereÿ handel führen Zu wollen, weßwegen Er pro receptione an Gnädige Herren die XV. verwießen worden.

Antoine Joseph Cossa est cité à comparaître devant le conseil de la Mauresse après que le contrôleur a constaté qu’il faisait commerce d’aliments sans en avoir le droit. Il déclare ignorer ce règlement et devient cotisant pour continuer son activité.
1762, Mauresse (XI 262)
Dienstags den 23.ten Februarÿ Anno 1762
(f° 187) Klag eines Fastenspeishändler-Rügers Ca. Hn Anthon Joseph Cossa den Handelsmann – Frantz Jacob Wengler, der Fastenspeishändler-Rüger, Klagt wieder Hn Anthon Joseph Cossa, den alhießigen Handelsmann, welcher das recht nicht einmahl hat mit Fastenspeis Waaren en gros jedannoch sich unterstanden endetail zu handlen, Zum beweis deßen habe er in deßen laden den 22.ten Januarÿ jüngst Sieben und ein quart pfund Polchen à 2 ß das pfund Zusammen vor 14 ß 6 d gekaufft und auf die dißortige Zunfftstub geliefert, bittet den herrn beklagten nach dem articul abzustraffen, ref. Exp:
Der Herr Beklagte Zugegen ist der Anklag geständig, sagt aber Zu seiner Verantwortung er habe das Verbott nicht gewußt und seÿe auch niemahlen derentwegen gewarnet worden, bittet um absolutionem offerirt anbeÿ sich wegen diesem Fastenspeishandel Recht dißorts Geldzünftig Zumachen.
Erkandt, seÿe der Herr Beklagte vor dismalen der Straff erlaßen, jedoch solle derselbe die Unkosten Zuzahlen gehalten und dem Rüger etwas billiges für seine bemühung Zuzahlen schuldig seÿn, anbeÿ wird derselbe alles ernstes errinnert bei Straf nicht mehr zu recidiviren.
(f° 188) Neuer Zudiener Fastenspeishändler en gros – Gedacher Anthon Joseph Cossa, bittet um ertheilung des sogenannten Großen Fastenspeishandel-Rechts, id est mit Fastenspeis und gesaltzenen Waaren engos Zuhandlen.
Erkandt, gegen erlag der Gebür willfahrt, und Zwar mit der beschehenen deutlichen Errinnerung, daß bei Straf des articuls ihme nicht erlaubet seÿe unter ein achtels Centner obbesagter Waaren zu verkaufen. dedit
Vor den Pfenningthurn 2 lb, Vor der Zunfft gebühr 2 lb 10 ß, Und einschreib geldt 2 ß (summa) 4 lb 12 ß, dem Findlinghauß 15 ß.

Le marchand Antoine Joseph Cossa meurt en 1777 en délaissant quatre enfants. Les experts estiment la maison 3 000 livres. La masse propre à la veuve s’élève à 7691 livres, celle du défunt à 4 177 livres. L’actif de la communauté s’élève à 44 754 livres, le passif à 48 710 livres. La veuve achète en 1778 un bien à Saint-Georges près de Sarrebourg où elle ira s’établir

1777 (15. 7.br.), Not. Schumacher (6 E 41, 1392) n° 38
Inventarium über Weiland Herrn Anton Joseph Cossa, gewesenen Vornehmen Handelsmanns und E.s E.n Kleinen Raths dahier Zu Straßburg alten wohlverdienten beÿsitzers, wie auch E.s löblichen Corps des Marchands wolansehnlichen Mit Vorstehers Verlassenschafft – nach seinem Montags den 16. junÿ jüngst aus dießer welt genommenen tödlichen hintritt, hie zeitlichen verlaßen, welche Verlassenschafft auf freundliches Ansuchen Fraun Mariæ Franciscæ Susannæ gebohrner Scotti, der hinterbliebenen Frau Wittib beÿständlichen herrn Jacques Claude Philippe Scotti des ledigen handelsmanns und burgers allhier dero leiblichen herrn bruders, desgleichen herrn Johann Baptist Anrich, Notarii publicii et Practici und burgers allhier, als des verstorbenen herrn hinterlaßenen Kinder und Erben geschwornen Vogts, inventirt, durch Sie die Frau Wittib und gedachten dero herr Bruder, wie nicht weniger die Jungfer tochter und sämtliche handlungs : und andere bedineten, Kutscher, Köchin und Mägd, besonders den Meister Knecht in der dißortigen Taback fabric Namens Andreas Wurm den hiesigen burger und tabackbereiter – So geschehen und angefangen in der Königlichen Stadt Straßburg auf Montag den 15. Septembris Anno 1777.
Der Verstorbene herr Cossa hat ab intestato zu Erben verlaßen wie fogt 1. Andream Matthæum Cossa gebohren den 28.ten Julÿ A° 1758, 2. Jungfrau Mariam Josephinam Cossa gebohren den 30.sten Maÿ 1759, 3. Anton Philipp Cossa gebohren den 23.sten Februarÿ 1761 und 4. Ludwig Philipp Cossa gebohren den 12.ten Julÿ 1766, Also allesamt des Verstorbenen herrn Cossa mit Eingangs gedachter seiner gewesenen Frau Eheliebste und hinterbliebenen Frau Wittib ehelich erzeugte Kinder ab intestato verlaßene Erben

In einer an der Kiefer: und Lungen gaß gelegenen Eckbehausung als des verstorbenen herrn Sterbbehausung
Ane Höltzen und Schreinerwerck. auf der bühn, Im haus öhren davor, In der Köchin Kammer, In der ladendiener Kamm, auf dem zweÿten stock im hintern Zimmer, Im obern haus öhren, In den Kinds Stuben, In der Jgfr. Tochterzimmer, In des verstorbenen herrn Zimmer, Im Gang darvor, In der Kleÿder Kammer, Im haus öhren davor, In der Wohn Stube, In den zweÿ zimmern darneben, Im haus öhren, In der Kuchen, Im untern haußöhren
(f° 12) Eigenthum an Häusern so der Erben unverändert, Als welche dem verstorbenen herrn beÿ Abtheilung seiner Frau Mutter, weiland Frauen Mariæ Luciliæ Cossa gebohrner Brentana Scalina Wittib Verlassenschafft, besag durch mich Notarium Annis 1771 et 1772 darüber vergriffener Abtheilung und davon ausgefertigter Expedition erblichen Zugefallen, und die zu ihr Frau Cossa Verlassenschafft Inventur, vermög des ebenfalls vor mir Notario Anno 1771 errichteten Inventarÿ, durch hiesiger Stadt Bau Inspectorem und Werckmeister des Zimmerhofs, um hernach beÿ beschreibung eines jeden solcher Häuser gemeldten Preis, angeschlagen worden, beÿ welchem Anschlag die Wohlverordnete Herrn dreÿ löblicher Stadt Stalls es auch dißorts in ansehung gegenwärtigen Inventarÿ bewenden zu laßen, grosgünstig bewilliget haben.
Erstlichen eine behaußung zum Elephanten samt höflein brunnen und hoffstatt auch übrigen dero zugehörden rechten und gerechtigkeiten am Eck der Kiefer: und Lungengaß einseit in der Kiefergaß neben H. Joh: Peter Schneider dem Schneider Meister anderseit in der Lungengaß neben Herrn rathh. Tourny Fr. Wittib geb. D’angelo Erben hi. zum theil auf gedachten Schneider u. Tournysche Erben zum theil aber auf weÿl. H. Büchel gew. handelsmann hinterlassenen Fr. Wittib, von welcher völligen behaußung /:die ehedeßen in zweÿen Vorder: und einem hinterhaus bestanden, so nach und nach zusammen gekauft und zu einem einigen haus verändert und eingerichtet worden:/ man jährlich auf den 6. apr. Löbl. Stadt Pfenningthurn 4 lb d durchbruchzins zu bezahlen pflichtig, sonst aber in allegirten Cossaischen Verlassenschafft Invent° de A° 1771 angeschlagen für 3000 lb, Nach abzug des doppelten Capitals von erstberegten durchbruchzinß anlangend 160 lb, Restiret aus zu werfen 2840, Wie defuncti H. Vater weÿl. herrn Andreas Cossa vorherige behaußung käuflichen an sich gebracht besagt C.C. Stube Kaufbrieff de dato 20. april 1730, denen beÿgefügt 4 älte dergleichen daselbst passirte Kaufbrieff vom 8. 9.br 1632, 29. julÿ 1630 20. julÿ 1611 und 6. aug. 1588, Ferner dreÿ noch älteren pergementene Kaufbrieff datirt den 19. junÿ 1570, 5. Xbr 1547, und Montag nach Mariä himmelsfahrt vom Jahr 1513, davon die zween erstern vor dem Richter des bischoffs hof dieser Stadt verschrieben worden, solchen sind beÿgebunden zween pergamentene lateinische sogenannte Coram Nobis brief deren einer vom 8. Xbr 1517 und der andere vom 11. april 1374
Und in ansehung darzwischen dem vormaligen Eigenthümer dieser behaußung und dem Eigenthümer eines darauf stosenden hauss puncto des Nachs und dachtraufs entstandenen Streitigkeit sind vorhanden Urthelsbrief oder Sprüche von der Stadt geschwornen Werckmeistern ertheilt de datis 12. maÿ 1595 und 16. jan. 1588, Mehr ein anderer pergamentener beÿ erstgemetem Gericht ergangener (…) Urtheils brief vom 19. 7.br 1551 betreffend die Erörterung eines anderen zwischen dem ehemaligen Eigenthümer dißortiger behaußung und denen von zweÿ benachbarten häusern /:so anietzo harnackicher Wittib der Riemenscheiderin und oben gedachter fr. büchelin Wittib zuständig:/ vorgewesten Streiths, welcher Streit die auferbau: und ansleerung des zwischen den bewohnern dieser dreÿ häuser gemeinschafftlichen s.v. Privets zum Gegenstand gehabt, wie dann solcher Urtheils brief auf bisher befolgt und vollzogen worden, und zwar A° 1761 annoch beÿ Cossaischen Fr. Mutter lebzeiten laut quittung n° 77 (…) In Kraft angezogenen Urtheilsbrief haben an der auferbau und ausleerungs Kösten besagten Privets zu leiden : der jeweilige Eigenthümer der dißortigen in diese Verlassenschafft gehörigen behaußung 2/5.t theil der Eigenthümer der harnecksichen behaußung auch 2/5 und bücheliche Fr. Wittib wegen der beschwehrlicheit der ausleerung durch ihren Keller und haus nur einen 5.t theil, Außer angeregten haus Documenten befinden sich dabeÿ auch noch 2 alte zinsbrief vom 7. 8.br 1587 und 19. junÿ 1570 deren summen aber längstens getilget sind
Item eine behaußung und hoffstatt zum Kamel von alters her zum Stempfel genannt, vorher beschriebener behaußung gegen über am andern eck der Kiefer: und Lungengaß gelegen es. in der Kiefergaß neben N Arbogast dem frantzösischen beker as. in der Lungengaß neben H. Rathh. Caspar Hervé hi. auf ihn H. Hervé stoßend, welche behaußung in vorerwähnter Cossaischer Fr. Mutter Verlassenschafft Inventario de Anno 1771 angeschalgen enthalten pro 900, hierüber besagen 4 in der C.C. Stub Kaufbrieff vom 6. 7.br 1714, 19. maÿ 1712, 21. feb. 1678 und 14. Xbr 1673 ausweislich des erstern diese behaußung an weÿl. herrn Andreas Cossa den Vater käuflichen gekommen
(f° 13) Item die Taback Fabrick Zum Lintzenmeÿer hof genannt, bestehend in einem alten haus, einem andern haus, einer taback Magazin, einer kleinen Stallung, hof und brunnen, samt der hoffstatt, mit allen übrigen Zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten allhier Zu Straßburg an dem Stampfgäßlein einseit neben N. Bruher dem Schreiner Meister, anderseit neben Frau Professor Grauelin Wittib zum theil, und Zum theil neben der Gast Herberg zum Goldenen Pferd hinterhaus, hinten zum theil auf das Leimen Gäßlein, auf welches sie einen Ausgang hat und Zum Theil auf Johann Georg Verius den Kamm Macher stoßend gelegen, und ist dieser Völlige Bezirck auch gegen männiglich freÿ ledig und eigen und in mehr angeregtem des Verstorbenen herrn Mütterlichen Verlassenschafft Inventario de A° 1771 abgeschätzt worden für 1000 lb. Darüber meldet ein deutscher pergamentener Gant Kaufbrieff datirt den 27 Martÿ 1720, Zufolg deßen Hr Andreas Cossa der Vater sothanen Lintzenmeÿer Hof aus Andreas Wittmann des beckers falliments masse an sich ersteigert, dabeÿ dreÿ deutsche pergamentene in allhiesiger Cantzleÿ Contract Stube Verfertigte und mit dero anhangendem Insiegel corroborirte Kaufbrief, de datis 24. Januarÿ 1704, 13. Junÿ 1699 und 22. 7.br 1695, nebst noch einen Gant Kaufbrieff vom 28. Januarÿ 1654. So dann eine schriftlich Verfaßte Zeugen: Verhör de A° 1727 über eine damal beÿ E.m E.n Kleinen Rath wider H. Johann Schäfer dem Knopffmacher, als gewesten besitzer einer neben dem Lintzenmeÿerhof gelegenen behaußung geführte Streitigkeit.
Eigenthum an einer Taback Mühl so der Erben unverändert, Nämlichen eine Taback Mühl mit zween Gängen ihren Rädern dreÿ Mühlsteinen und zween bödrigen samt zween dritten theilen an dem mit hernach gemeldter nicht hieher gehörigen LohMühl gemeinschafftlichen Ablaß, Schliesen, Kleine bruck darüber und Waßerbau, ferner eine behaußung taback: und heu magazin, Stallung hof brunnen hoffstatt und Kleiner garten mit ihren Zugehörden, Rechten und Gerechtigkeiten alles in einem bezirck Vor allhiesiger Stadt zwischen dem Fischer und Juden Thor am sogenannten Sturmgiesen gelegen ein und anderseit wie auch oben auf das Waßer und unten auf den Weg stoßend und aus weÿl. Frauen Maria Luciliae Cossa geb. Brentana Scalina Wittib des verstorbenen herrn Frau Mutter Verlassenschafft herrührig, beÿ deren abtheilung solches ihme erblichen zugekommen Es ist aber diese Taback Mühl behaußung und sämltichen zugehörden /:so alles ledig und eigen und mit Keinerlei zinsen beschwert:/ nebst dem lauffenden Mühlegeschirr in ihr Frauen Cossa Verlassenschafft Inventario de Anno 1771 durch mich H. Notarium errichtet angeschlagen, dabeÿ auch mit der Wohlverordneten herrn dreÿ Löbl. Stadt Stalls bewilligung dieses Orts verbleibet nun 1500
Gedachte Mühl war ehedeßen gemeiner Stadt zuständig und bestunde anfangs in einer Haber, Blauel und Schleifmühl ist auch als eine solche den 3. julÿ 1652 Namens gemeiner Stadt von den hohlverordneten Oberbauherren und den herrn dreÿen des Pfenningthurns verkaufet worden laut Kaufbrieffs von besagtem dato Nachgehend wurde sie zu einer MahlMühl zu zween Gängen gemacht und als eine wolche den 25. 9.br 1698 an Thomas Hilbert den Müller, von deßen Kindern und erben aber dem 16. Xbr 1728 an Hr Andreas Cossa dem defuncti Vater Vaufer, welcher letztere sie zu einer Taback Mühl verändern laßen, die zween Kaufbrieff sind ebenmäßig vorhanden
Weil aber die Verkäufer im Kauf Contract vom 25. 9.br 1698 zu gleicher zeit eigentümer von einer, vorher etwagener Mühl gegen über liegeneden Lohmühl von einem Gang gewesen, zwischen welchen der Fluß der beÿden Mühle treibet, hinstreichet, so ist berührtem Kaufcontract zwischen Verkäufer und Käufer für sich ihren Nachkommen in ansehung des Ablaßes Schliesens der kleinen bruck darüber und des Waßer bauen verglichen worden, daß diese d*nige Von ihnen und ihren Nachkommen gemeinschaftlich unterhalten werden und an deren Unkosten die Eigenthümer der damaligen Mahl und heutigen Tabachmühl 2/3 die Eigenthümer der LohMühl aber die übrige terz leiden sollen, mit Vollziehnung dieser bedingniß man auch H. Cossa den Vater in seinem Kauf Contract vom 16. Xbr 1728 beladen hatte, angeregte Conventio, lautet im Kaufbrieff vom 25. 9.br 1698 von wort zu wort also : Ist wohlbedächtlich abgeredt, weilen wie obgedacht die Verkäufer die, gegen der ietzt Verkauften MahlMühl gelegene Lohmühl sich vorbehalten, so soll de Waßerbau gedachter beeder Mühlen, also unterhalten werden, daß die Käufer zween dritte, die Verkäufer aber nur einen dritten theil jeedesmal beÿtragen und an den Unkosten der Arbeit leiden sollen, desgleichen auch was den bedrigen oder Ablaß, so zwischen gedachten beeden Mühlen ist, ferner wann es etwas an der Vorderbruck oder Stechbruck zu beßern, es seÿ auf seiten der Mahl: oder Loh Mühl, wie auch was den Stellsteeg und in summa was die gemeinschafft beeder Mühlen betrifft, soll wie iezt gedacht unterhalten werden, doch daß ietzo und ins künftige der jeweilige besitzer der Mahl Mühl die zween bederig allezeit allein und auf seinen Kosten und was darzu gehört wie ingleichem der jeeweilige besitzer der Lohmühl ihren eigenen bederig auch vor sich allein unterhalten sollen, Nach herrn Cossa des vaters A° 1732 erfolgten Absterben wurde dießortige ehemalige Mahl und jetzige TabackMühl im Jahr 1750 mit allen ihren Gebäuden von Grund aus neu aufgebaut, deren bau Kosten die sich über 25 000 li beloffen, deßen Frau Wittib angerechnet und sothane TabackMühl und samtlich zugehörig hingegen ihro beÿ der Anno 1759 durch mich Notarium vergriffenen Cossaischen General Erörterung eigen entschlagen und überlaßen
(f° 14-v) Ergäntzung der Frau Wittib wehrend der Ehe abgegangenen unveränderten Guths. Über alles das ienige was beede gewesene und durch den Zeitlichen tod nunmehro zertrennte Cossaische Ehe Personen einander für Unverändert in de Ehestand zugebracht und wehrend der ehe bis ins Jahr 1774. ererbt und wieder davon abgehet, wurde in erstgemeltem Jahr durch mich Notarium eine so betitulirte Ersuch: und Erörterung Verfertiget
Copia der Eheberedung – Copia Codicilli
(f° 18) Series rubricarum hujus Inventarÿ. Der Frau Wittib unverändertes Vermögen, Sa. Silber und golden Geschmeids 275, Sa. Schuld 750, Sa. Ergäntzung 6666, Summa summarum 7691 lb
Diesemnach wird auch der Erben unveränderte Nahrung, Sa. Kleÿdung und weißen gezeug 160, Sa. Silber und Goldengeschmeids 160, Sa. Eigenthums an häußern 4740, Sa. Eigenthums ane einer Taback mühl 1500, Sa. Ergäntzung 32.017, Summa summarum 38.578 lb – Schulden 750 lb, Nach deren Abzug 37.828 lb
Endlichen wird auch das gemeine Verändert und theilbar Guth beschrieben, Sa. haußraths 818, Sa. der Bibliothec 210, Sa. Silber geschirrs 415, Sa. Wein und faßen 188, Sa. der Pferd, Kutschen und Kutschen geschirrs 281, Sa. des völligen belaufs an Specereÿ und Taback Waaran, auch Schiff und geschirr Zur beederseitigen handlung und Taback fabrick gehörig, macht sambt dem Kleinen Schiff und geschirr zum Taback Mühlwesen erforderlich, 15.433, Sa. der baarschafft 2260, Sa. Schulden 25.146, Summa summarum 44.754 lb – Sa. der Schulden 48.710 lb, In Vergleichung 3955 lb
Beschluß summ 41.663 lb – Stall summ 26.649
Summa Zweiffelhaffte und Verlohrener Schulden in die theilbare Nahrung Zugeltend 6019 lb
– Sumariche berechn: und Abhandlung, Summa Eigenthüm an häusern; die größere am Eck der Kiefer und Lungengaß dahier gelegene zum Elephanten genannt, die kleinere am andern Eck daselbst gelegen zum Kamel genannte, die zweÿ häußer sind dermalen an die herren Brentano und Simonis hiesige handelsleuthe um jährlichen 1500 liures zins verlehnet [in margine :] Nota Neben gemelte zweÿ häußer sind den 21. mart. 1792 an gedachten H. Simonis um 25 000 baar geld verkauft worden der kauf Kontract ist vor Not° regio Laquiante verschrieben
die zum theil alte und baufällige Taback Fabrick zum lintzenmeÿerhof genann im Jenner 1784 an herrn Etienne Livio dem hiesigen handelsmann eigenthümlich überlaßen worden vor 17 000 liures oder 4250
Eigenthum an einer Taback Mühl, diese erhielte die Fr. Wittib und Mutter beÿ der vor den Wohlverordneten herren Kinder Vertrags herren dato vorgegangegen offentliche Versteigerung und ist Ihro durch E.E. Grosen Rathhs dekret vom 25. mart. 1780 auch eigenthümlich zuerkannt worden um die summ von 8010 fl., Weil aber diese Mühl mit ihrem ganzen bezirck fast rings um mit Waßer umgeben, und daher sehr große Unkosten aus gesetzt ist, so hat die Fr. Wittib auch im Jenner 1784 dieselbige mit aller ihrer zugehörd an vorgedachen herrn Etienne Livio um den nemlichen Preis wieder Verkauft
Noten und Anmerckungen, Copie de la vente Simonis le 21. mars 1792
handlungs Inventarium, Location du 23. avril 1779 à François Simonis Me Lacombe, item 21. avril 1778 Me Lacombe – Lettres de 1792
– Allerhand briefe von Fr. Cossa geb. Scotto Wittib an mich Notarium Schumacher geschrieben seit 1783
Handlungs Contract vom 24. jan. 1784 über die Cossaische Tabafabrick und tabackhandlung
– Allerhand schriften, (Copie sur parchemin du Contrat de mariage Me Humbourg – herrn Antoni Joseph Cossa des handelsmann Codicill de dato 13. maÿ 1774 samt dem Subscriptions acte vom 14. ejusdem, Schumacher
Etat des livres, 240 articles
– Allerhand Schriften über die Cossaische tabackmühl vor de Fischer und Judenthor – reparations – 22. feb. 1780 Versteigerung Procès verbal
Liasse de lettres jointes, 11. vent. 6, Extrait des Registres de la Justice de paix du 3 arrondissement de la commune de Strasbourg, comparu le Cit. Antoine Philippe Cossa, qu’il est dans le cas de faire constater par acte de Notoriété public que son frere Louis Philippe Cossa natif de Strasbourg est parti au mois de mars 1788 dudit lieu pour se rendre à Offenbourg auquel dernier endroit il a pris engagement dans un Régiment autrichien de Dragons, que depuis il a continué ce Service et il n’est plus entré sur le territoire de la Republique
Concept von H. Etienne Livio und H. Joh: Daniel Saum sohns Handlungs Contract vom 16. mart. 1791
Verzeichnus der den herrn Scotti und Chamot als übernehmern der Cossaische Tabackfabrick und taback handlung, in copiis der mit dem H. Scotti und Chamot über die übernommene Cossaische tabackfabrick und tabahandlung getroffene haupt Contract vom 7. und 9. mart. 1778, Not. Lacombe
Cautions acte, Fr. Nicola geb. Leymont weÿl. herrn Joseph Chamot gew. burgers und Kaufmanns allhier zu Bergzabern Wittib, maßen ihr son herr Peter Chamot des Raths und handelsmanns alhier H. Jaques Claude Philippe Scotti dem handelsmann zu Straßburg (…)
Handlungs Inventarium vom Maÿ 1778
– Allerhand Schriften Cossaischer Fr. Wittib geb. Scotti im Jahr 1778 von Madame de la Noue erkauftes Guth zu St Georges in lothringen ohnweit hemmingen gelegen betreffend
21. Mars 1792 (…)

Liquidation de la succession
1774 (9.8.), Not. Schumacher (6 E 41, 1392) n° 37
Ersuch: und Erörterung Herrn Anton Joseph Cossa, vornehmen Handelsmanns und Es. En. Kleinen Raths dahier Zu Straßburg dermaligen wolverdiente, Beÿsitzers, wie auch Es. Löbl. Corps des Marchands wolansehnlichen Mitvorstehers, ingleichem seiner Frau Eheliebste Frauen Mariæ Franciscæ Susannæ gebohrner Scotti, einander für unverändert in den Ehestand Zugebrachter Nahrungen und deßen was Sie beederseits wehrend der Ehe bisher ererbet, mithin wegen allem diesem einem jeden derselben oder seinen Erben Künftig für unverändert Zuzuschreiben und Zuergäntzen ist, Auffgerichtet Anno 1774.
Zuwißen seÿ hiermit, daß Zwar erstgedachte beede Cossaische Ehe Personen, in ihrem den 10. Septembris Anno 1755 vor herrn Notario Regio Humbourg errichteten Ehecontract paragrapho tertio (…) in ihren den 7.den Novembris besagten Jahrs angetrettenen Ehestand, würcklich zugebrachten Guths (…)
So geschehen und angefangen in der Königlichen Stadt Straßburg und einer daselbst an der Kiefer und Lungengaß gelegenen dem Eheherrn für unverändert Zuständigen, Zum Elephanten genannten und von ihme dermalen bewohnenden Eck behausung, in fernerem beÿsein, Herrn Jacques Claude Philippe Scotti des ledigen Majorennen dahier Verburgerten Handelsmanns, der Frauen Cossa leiblichen Herrn Brudern als ihres hierzu insonderheit erbettenen beÿstand, welcher sich auch mit und beneben ihnen Cossaischen Eheleuthen und eine dem Notario, nach gethaner vor: und Ablesung hier eigenhändig interschriben, auf Dienstag den 9. Augusti Anno 1774.
H Cossa völligen unverändert Guth, 171.269 lb
Recapitulation, von Jungfer Tourny ihrer Tante ererbten hausrath 2312 lb, silbers 609 lb, Tournyschen Gültguth 2053 lb, capitalien 2247 lb, Guths Ergäntzungs rest 17.145 lb, Summa summarum 25.468 lb
summa aus herrn Rathh. Tourny Verlaßenschafft herrührige zwischen deßen Fr. Wittib und Erben gemeinschafftlich ausgesetzter verlorener Capitalien und activ schulden 25.658 lb
Copie du Contrat de mariage 10: 7.br 1755

Françoise Susanne Scotti loue la maison à l’Eléphant et celle au Chameau lui faisant face aux négociants Georges Brentano Scalino et François Simonis

1778 (21.4.), Not. Lacombe (6 E 41, 170) n° 38
Société et bail – D° Françoise Susanne née Scotti veuve du Sr Antoine Joseph Cossa, négociant, assitée de Jacques Claude Scotti négociant, M Jean Baptiste Anrich notaire tuteur établi par la justice aux enfants mineurs dudit Sr Cossa
et les Sr Georges Brentano Scalino et François Simonis négociants d’autre part
Premièrement, la D° Cossa et le Sr Anrich donnent à bail pour une année seulement qui courra a paques de la présente année et qui finira à la Notre dame de mars de l’année prochaine
1. la maison de commerce dite à l’Elephant située en cette ville au coin de la rue des Tonneliers et ce Celle des Poulmons
2. une autre maison dite le Chameau faisant l’autre Coin de ladite Rue des Poulmons lesquelles maison appartiennent auxdits enfants héritiers Cossa seuls et dont la D° leur mère a la jouissance (moyennant) 1400 livres tournois

Nouveau bail entre les mêmes

1779 (23.4.), Not. Lacombe (6 E 41, 174) n° 52
D° Françoise Susanne née Scotti veuve du Sr Antoine Joseph Cossa négociant assitée de M. Dominic Livio négociant, Mr Jean Baptiste Anrich notaire juré public en qualité de tuteur établi par la justice aux enfants mineurs – bail de 6 années qui ont commencé à courir de la Notre Dame de mars dernière
au Sr Georges Brentano Scalino et François Simonis négociant
la maison ditte a l’Eléphant située en cette ville au Coin de la rue des Tonneliers et Celle de Poulmons
une autre maison dite Le Chameau faisant l’autre Coin de la rue des Poulmons lesquellles maison appartiennent auxdits enfants et héritier seuls et dont la D° leur mère a la jouissance
[in fine :] Suivant Contrat passé devant le souss. le 14 mars 1786 le bail a été prolongé pour 6 années, moyennant un loyer annuel de 1300 livres tournois

Françoise Susanne Scotti veuve d’Antoine Joseph Cossa engage sa maison pour garantir une pension annuelle viagère à son fils prêtre Antoine Philippe Cossa

1784 (26.4.), Not. Laquiante (6 E 41, 1093) n° 50
Titre clérical – D° Marie Françoise Susanne Scotti veuve de M Antoine Joseph Cossa l’un des préposés du Corps des marchands et negociant de cette ville assitée du Sr Felix Treitt
que pour favoriser le saint désir qu’a M Antoine Philippe Cossa son fils clerc tonsuré du diocèse de Strasbourg de se faire promouvoir aux ordres sacrés (…) pension annuelle et viagère de 150 lit
hypothèque la maison a elle appartenante en cette ville sise rue ditte Lungengass formant d’un côté le coin de la rue des tonneliers d’autre abou. a la maison de M Kolb
– Abschatzung vom 24. apprill 1784. Auf begeren Madame Cossa geb. Scottj ist Eine behausung alhir in der statt Straßburg in der Lungen gaß gelegen Es. Ein Eck auf die Kieffergaß einseit neben Herr Kolb dem handelsmann und hinten auf Meister schneuder dem schneuder Mr stoßend gelegen, solche behausung bestehet in Einen Ladten und ladten stuben, ferner in etliche stuben Kuchen und Kammer darüber seÿn die dachstühl mit breidzigel belegt, hat auch ein gewölbter Keller und brunnen (vor und um), 7000 Gulden [unterzeichnet] Boudhors architecte, Kaltner WMstr, Götz WMstr

Kammerer n° 877 – chp. Ste Colombe à Strasbourg Saint-Pierre-le-Jeune 29 décembre 1787, poss. (1 L 511, 14 126) (G 4915, 71) – 1792 ci devant bénéficiaire Saint-Pierre-le-Jeune, natif de Strasbourg a preté serment, enrolé dans un bataillon mais refusé comme prêtre, retiré à St Georges près Phalsbourg chez sa mère (133 L 222)

Françoise Susanne Scotti et ses enfants vendent la maison au négociant François Simonis

1792 (21.3.), Strasbourg 6 (1), Not. Laquiante n° 49
D° Marie Françoise Susanne Scotti veuve de M Antoine Joseph Cossa, bourgeois Négociant de cette ville, agissant tant en qualité d’héritiere de feu le Sr Andres Mathieu Cossa fils décédé après la mort dud. Sr son pere le 15. juin 1779 que pour et au nom du Sr Louis Philippe Cossa son fils absent dont elle se porte fort, assistée de M Jacques Philippe Claude Scotti Negt son frere, Mlle Marie Joseph Cossa demoiselle majeure assistée de Mr Felix Treitt homme de loy Et M Antoine Philippe Cossa pretre du diocese du département du Bas Rhin aussy majeur, étant lad. De Cossa en la qualité qu’elle agit et ses d. trois enfants chacun propriétaire pour un quart des immeubles cy après mentionnés comme provenant de la succession dud. Sr Antoine Joseph Cossa et desquels Biens la jouissance etoit assurée a lad. De veuve Cossa
à M François Simonis cit. et Négociant a Strasbourg
1° une maison vulgairement dite l’Elephant cour puits appartenances et dépendances faisant le coin de la rue des Tonneliers et de celle dite Lungengaß en cette ville, d’un côté le Sr Schneider Mre tailleur, de l’autre dans la Lungengaß au Sr Dannhorn, parderrière en partie aud. Sr Schneider et au Sr Danhorn et en partie au Sr Cajetan Mondelli, ladite maison affectée d’une rente annuelle dite durchbruchzins de 16 livres envers la tour aux phennings de cette ville où elle est payable le 6 avril de chaque année,
2. une autre maison vulgairement dite au Chamois faisant vis à vis de celle ci dessus l’autre coin de la rue des tonneliers et de celle dite Lungengaß aboutissant d’un côté dans la rue des tonneliers aux Sr Hervé par derrière aux mêmes appartenances et dépendances
25.000 livres la première 15.000 livres la seconde
acp 9, le 22 mars

Originaire d’Ammerschwihr en Haute-Alsace, François Simonis épouse en 1791 Marie Catherine Fabry, fille du négociant Pierre Claude Fabry : contrat de mariage, célébration
1789 (11.5.), Not. Lacombe (6 E 41, 214) n° 30
Contrat de mariage, communauté partageable par moitié – ont comparu le Sr François Simonis, négociant de cette ville fils majeur de feu Antoine Simonis, bourgeois d’Amerschwyr et d’Agnes née Chinet
Mlle Marie Catherine Fabry, fille mineure feu Pierre Claude Fabry, négociant et de Marie Catherine née Mayno, du conseil de M Pierre Mayno négociant son oncle et tuteur (promettent de se prendre et épouser devant l’église catholique)
Inventaire et des meubles et effets appartenant a la société des Sr Georges Printano et François Simonis négocians en cette ville
au premier étage, dans le grand poel, dans l’appartement a cheminée a côté, chambre a coucher a côté, au second étage sur le devant : chambre à droite, dans le poel, chambre a aclove a côté, dans le petit vestibule, dans la cuisine du second étage, dans le poele des domestiques, au troisième étage, chambre des domestiques au grenier 3114 lib
Capital 91.800 lib, 119 et bénéfice 31.500 lib, total 114.491 lib
Inventaire des apports du mary 1296 lib, présents de noces à la D° Simonis 2107 lib

Mariage, Saint-Laurent (cath. f° 4-v)
Hodie secunda Junÿ Anni 1791 (…) sacro matrimonii vinculo in facie Ecclesiæ conjuncti fuerunt dnus Franciscus Simonis Majorennis solutus oriundus ex Ammerschwir diœcesis Basiliensis civis negotiator hujas filius defunctorum conjugum in supra dicto Ammerschwir commorantium dni Antonii Simonis et dominæ Agnetis Schielé et domicella Maria Catharina fabry soluta argentinensis fifia minorennis defuncti dni claudii petri fabry in vivis negotiatorisque hujatis et superstitis Mariæ Catharinæ (-) olim conjugum (signé) Franciscus Simonis, Marie Catherine fabry (i 6)

François Joseph Simonis meurt en 1819 en délaissant six enfants. Le défunt est propriétaire de plusieurs maisons à Strasbourg et de terres à la campagne.

1820 (10.1.), Strasbourg 11 (26), M° Thurmann n° 4353
Inventaire de la succession de François Joseph Simonis, négociant, décédé le 1 octobre dernier – à la requête de Marie Catherine Fabry, la veuve en qualité de mère et tutrice naturelle de Théodore et Marie, comme aussi à la requête de François Georges Simonis, Alexis Simonis, Aloïse Xavier Simonis, commis négociant se trouvant au Hâvre de Grâce, représenté par son frère François Georges, Catherine Sophie Simonis épouse de Jean Pierre Simonis propriétaire – en présence de François Georges Simonis, subrogé tuteur de ses frères et sœurs, les six enfants issus du mariage avec la veuve
pièces relatives aux conquets de la communauté, M° Laquiante 21 mars 1892 en cette ville de Strasbourg savoir une maison vulgairement dite l’Elephant fesant le coin de la rue des Tonneliers et ce elle du Poumon où elle est marquée du n° 4, d’un côté héritiers Schneider, de l’autre dans la rue du Poumon les héritiers Giesi, derrière en partie la propriété Schneider & Giesi en partie S Lewy frères, évalué à 15.000 francs
une autre maison vulgairement dite au Chameau sise place de l’ancienne maison commune n° 2 fesant vis à vis la précédente l’autre coin de la rue du Poumon, du côté de la Place aux héritiers du Sr Arbogast boulanger, de l’autre dans la rue du Poumon Sr Abraham Picard, derrière au même, évaluée 5000 fr – inventaire d’Antoine Joseph Cossa marchand dressé par M° Schumacher le 15 septembre 1777 contenant désignation des anciens titres de propriété de ces immeubles
Par acte reçu M° Zimmer le 9 ventose 3, le défunt a acquis une maison marché aux herbes n° 2, d’un côté la veuve Dietrich, de l’autre l’Œuvre Notre Dame derrière Abraham Picard, acquis par le défunt et Georges Brentano estimée 20.000 francs. Par acte reçu M° Lacombe le 20 prairial 4, acquisition par le défunt de Georges Brentano de la moitié de l’immeuble, Chambre des Contrats le 29 juillet 1793 vente par les conjoints Delcominette au Sr Ammel de l’immeuble dont s’agit
Suivant jugement redu au tribunal civil le 12 août 1808 et déclaration de command le même jour, un bâtiment servant de magasin rue de l’homme de pierre sans n° entre la ruelle Franck & le Sr Schneider cordonnier, devant la rue derrière l’auberge de la Fleur évalué à 6000 fr, quittance de Jean Henri Blessug aubergiste à la Hâche ancien propriétaire, plan de la facade du bâtiment vu par le maire de cette ville
dans une maison rue du Poumon n° 4. mobilier dans la chambre à cheminée au premier étage, salon, pièce à côté du salon, salle à manger, Second étage chambre à coucher des fils, dans l’antichambre, chambre à coucher de Mde Simonis, poele d’habitation, pièce à côté, chambre des domestiques, chambre d’amis, chambre du garçon de commerce, chambre des servantes, chambre de décharge, vestibule, autre chambre de décharge, au grenier 3144 fr, dans le comptoir, linge, etc. 9347 fr, dans la cave, au magasin, bibliothèque, dans la maison sise Wolxheim n° 9 total des meubles à Wolxheim 14.362 fr, ustensiles de commerce magasin rue de l’homme de Pierre, magasin place de l’ancienne maison commune, deux caves au dessous, magasin rue du Poumon n° 4 cave au dessous, ustensiles de commerce 627 fr, marchandises au magasin 61.292 fr, total 88.191 fr, numéraire 4415 fr,
pièces relatives aux propres de la veuve, à Wolxheim
dettes actives 92.277 fr, dettes douteuses 10.109 fr, canons 3067 fr et 6753 fr, commerce 256.555 fr, total 461.370 fr – meubles à Wolxheim 14.362 fr, ensemble 475.732 fr
garde robe 773 fr, passif non compris reprises de le veuve 83.663 fr, reprises 113.077 fr, ensemble 196.741 fr
terres au Neuhoff 60 fr, 2 ha. de terres au Neuhoff 344 fr, Lingolsheim 375 fr, Illwickersheim 20 fr, et Strasbourg, total 14.800 fr, Molsheim 6055 fr, Wolxheim 3025 fr, Dachstein 1826 fr, Ergersheim 300 fr, Truchtersheim & Kleinatzenheim 12 326 fr, Dürningen 2400 fr, Gougenheim 3180 fr, Coswiller 22.800, maison à Marlenheim et terres 46.140 fr, Dauendorf 2000 fr, Mommenheim et Gebolsheim, Wingersheim 5040 fr, Melsheim 2400 fr, Saessolsheim 1500, 1450, 1200 et 540 fr, Riedheim 2260 fr, Erstein 7648 fr, Gerstheim 40 fr, Rosenwiller 2000 fr, Urschheim 800 fr, total des immeubles de la communauté 186.928 fr
créances actives certaines 92.277 fr, douteuses 102.386 fr, canons arriérés 9821 fr, déclations actives 256.555 fr, récompenses à le veuve 83.663 fr, passif de la communauté 248.366 fr
Enregistrement, acp 145 f° 200 du 20.1. – vacation du 28 mars acp 146 F° 171-v du 29.3.

Les enfants Simonis louent à leur mère les maisons sises à Strasbourg

1821 (27.4.), Strasbourg 11 (27), M° Thurmann n° 4537
Bail de 5 années à commencer le 25 mars Dernier – 1. François Georges Simonis, commis négociant en son nom et tuteur de Marie Simonis, 2. Alexis Simonis, 3. Aloise Xavier Simonis, demeurant ordinairement au Hâvre de Grâce, 4. Théodore Simonis ces trois derniers commis négociants, 5. Catherine Sophie Simonis femme de Jean Pierre Simonis propriétaire
à Marie Catherine Fabry veuve de François Joseph Simonis, négociant leur mère
la moitié indivise avec la veuve Simonis des immeubles ci après désignés
une maison vulgairement appelée l’Eléphant fesant le coin de la rue des Tonneliers et de celle du Poumon où elle est marquée du n° 4, d’un côté les héritiers Schneider, de l’autre dans la rue du Poumon aux héritiers Giesi, derrière en partie les héritiers Schneider & Giesi en partie les Sr Lewy frères
une autre maison vulgairement dite au Chameau sise place de l’ancienne maison commune n° 2 fesant vis à vis de la précédente au coin de la rue du Poumon, du côté de la Place les héritiers du Sr Arbogast boulanger, dans la rue du Poumon Abraham Picard, derrière les mêmes
& un bâtiment servant de magasin rue de l’Homme de Pierre sans numéro, entre la ruelle Franck & le Sr Schneider cordonnier, devant la rue, derrière l’auberge à la Fleur – appartenant pour moitié aux bailleurs héritiers de leur père suivant inventaire dressé par M° Thurmann le 10 janvier 1820 – moyennant un loyer annuel de 900 francs
Enregistrement, acp 152 f° 81-v du 28.4.

Lors de la liquidation, la veuve reçoit la moitié indivise des immeubles et les enfants une part dans l’autre moitié

1822 (2.4.), Strasbourg, M° Thurmann (minutes en déficit)
Liquidation et partage – François Joseph Simonis, négociant décédé le 1 octobre 1819, à la requête de Marie Catherine Fabry la veuve tutrice naturelle de Marie Simonis, 2. François Georges Simonis, 3. Alexis Simonis, commis négociant, 4. Aloïse Xavier Simonis, commis négociant au Hâvre, 5. Théodore Simonis, commis négociant à Strasbourg, 6. Marie Catherine Sophie Simonis femme de Pierre Simonis propriétaire
à la veuve, la moitié d’une maison à Strasbourg rue du Poumon, estimée 7500 fr
la moitié d’une maison place de l’ancienne maison commune, estimée 2500 fr
la moitié d’une maison au Marché aux Herbes, estimée 10.000 fr
la moitié du bâtiment de l’Homme de Pierre, estimé 3000 fr
à François Georges Simonis,
le 12° d’une maison à Strasbourg rue du Poumon, estimée 1250 fr
le 12° d’une maison place de l’ancienne maison commune, estimée 416 fr
le 12° d’une maison au Marché aux Herbes, estimée 1666 fr
le 12° du bâtiment de l’Homme de Pierre, estimé 100 fr
à Alexis, le 12 des mêmes immeubles que son frère
à Théodore, idem
à Catherine Sophie, idem
à Marie, idem,
à Aloyse Xavier, idem
Enregistrement, acp 157 F° 22-v du 6.4.

Françoise Catherine Fabry meurt en 1822

1822 (26.11.), Strasbourg, M° Thurmann (minutes en déficit)
Inventaire de la succession de Françoise Catherine Fabry veuve de François Simonis, négociant décédée le 22 octobre 1822
que la maison rue du Poumon n° 4 ainsi que le magasin dans la rue de l’Homme de Pierre sont loués au commerce pour deux années
vacation du 27.1.1824 (acp 166 f° 114v du 2.2.) à la requête de 1. François Georges, 2. Catherine Sophie, 3. Alexis, 4. Marie, 5. Théodore 6. Aloyse Xavier
machandises 50.923 fr, mobilier 6973, batterie de cuisine 86 fr, tableaux 4336 fr, bibliothèque 554 fr, vins tonneaux à Strasbourg 1614 fr, bijoux 3812 fr, garde robe 3081 fr, mobilier 747 fr, toiles 7771 grains 37.562 fr
mobilier à Wolxheim 15 020 fr, numéraire 3391 fr, créances authentiques 15.226 fr, idem 15.713 fr, effets en porfefeuiile (4)7.860 fr, créances de commerce 19.492 fr, créances douteuses 6100 fr, rapport à faire par les héritiers 48.521 fr, ensemble 257.988 fr
immeubles, 1. la moitié indivise de quatre maisons à Strasbourg 30.000 fr
terres au Neuhoff 431 fr, Illwickersheim 5947 fr, Molsheim 5600 fr, Wolxheim 3000 fr, Dachstein 1800 fr, Truchtersheim 11 789 fr, Dürningen 1750 fr, ensemble 60.359 fr
Gougenheim 1400 fr, Cosswiller 9333 fr, Marlenheim 28 081 fr, Marlenheim 700 fr et 452 fr, Dauendorf 1458 fr, Melsheim 1050 fr, Saessolsheim 3417 fr, Rietheim 1610 fr, Erstein 4690 fr, Urschheim 466 fr, Gebolsheim et Wingersheim 2916 fr, Wolxheim 15.300 fr, Altdorf 7209 fr, Truchtersheim 1348 fr, Furchhausen 2948 fr, Gougenheim 3150 fr, Altorff, Molsheim et Mutzig ensemble 5755 fr, Neuhoff 14.043 fr, Marlenheim 2020 fr, Ballbronn 18.000 fr, Kilstett 20.000 fr, ensemble 175.890 fr – passif 356 fr,
Enregistrement, acp 160 f° 100 du 6.12.

Inventaire dressé après la mort de la mineure Marie Catherine Simonis
1824 (27.1.), Strasbourg, M° Thurmann (minutes en déficit)
Inventaire de la succession de Marie Catherine Simonis mineure décédée le 3 décembre 1822 ; à la requête de 1. François Georges, 2. Catherine Sophie, 3. Alexis, 4. Marie, 5. Théodore, 6. Aloyse Xavier Simonis
mobilier 850 fr, part des immeubles de la succession de Marie Catherine Fabry veuve de François Joseph Simonis, 850 fr
Enregistrement, acp 166 F° 116 du 2.2.

Lors de la liquidation, les trois immeubles de Strasbourg (la maison à l’Eléphant, celle a Chameau et le magasin rue de l’Ail reviennent indivisément aux trois frères François Georges, Alexis et Théodore

1833 (15.5.), Strasbourg 12 (129), M° Noetinger n° 5339
Liquidation et partage – 1. François Joseph Simonis, 2. Alexis Simonis, 3. Théodore Simonis, tous trois négociants en leur nom et se trouvant aux droits d’Aloÿse Xavier Simonis, négociant à Paris leur frère qui leur a fait cession de ses droits successifs, savoir 1. de la succession de leurs auteurs par acte sous seing privé à Paris le 15 décembre 1822 enreg. à Strasbourg 15 janvier 1823 f° 153 et celle de feue Marie Simonis par cession sous seing privé le 15 décembre 1822 enregistrée à Strasbourg le 15 janvier 1823 f° 153, 4. Catherine Sophie Simonis épouse de Jean Pierre Simonis, propriétaire, héritiers de Marie Catherine Fabry leur mère décédée veuve de François Joseph Simonis, négociant, le 27 octobre 1822, inventaire dressé par M° Thurmann le 26 novembre suivant, mariés en 1789 suivant contrat de mariage reçu M° Lacombe le 11 mai 1789. François Joseph Simonis est décédé le 1 octobre 1819, inventaire du père dressé par M° Thurmann le 10 janvier suivant, de Marie Simonis décédée le 3 décembre 1822, inventaire M° Thurmann le 27 janvier 1824
A. François Georges, 2. tiers des maisons sous A, B, C pour 12.666 francs
B. Alexis, 2. tiers des maisons sous A, B, C pour 12.666 francs
E. Théodore, 2. tiers des maisons sous A, B, C pour 12.666 francs
Biens immeubles échus à Mde Simonis lors du partage de la communauté.
Ville de Strasbourg, Art. 1, 2, 3 de l’Inventaire, 1. la moitié indivise
A. d’une maison vulgairement dite l’Eléphant faisant le coin de la rue des Tonneliers & de celle du Poumon où elle porte le n° 4 entre les héritiers Schneider et les héritiers Giesi
B. d’une maison vulgairement dite au Chameau sise place de l’ancienne maison commune n° 2 entre Abraham Picard & Michel Britsch
C. d’un bâtiment servant de magasin rue de l’Homme de Pierre sans n°, entre la ruelle Franck & les Sr Schneider – acquis pendant la communauté les articles A & B des héritiers Cossa de Strasbourg suivant acte rçu M° Laquiante le 21 mars 1792, celui sous la lettre C des héritiers Jean Henri Blessig, aubergiste, suivant adjudication au Tribunal civil en date du 12 août 1808 et déclaration de command même jour
2. de différents trumeaux, fourneaux, glaces, bureaux & qui se trouvent dans lesdites maisons estimés 38.000 fr
Art. 4 de l’Inventaire, la moitié indivise d’une maison sise Marché aux Herbes entre veuve Dietrich & l’Œuvre Notre Dame, acquise par les époux Simonis de Jean Frédéric Ammel, cafetier, & Georges Brentano suivant 1. Contrat de vente reçu M° Zimmer le 9 ventôse 3, 2. Contrat de vente M° Lacombe le 20 praitial 4. Le Sr Ammel a acquis sa part des époux Delcominette à la Chambre des contrats le 20 juillet .1793. Cette maison a été vendue au Sr Jean Baptiste Singuerlet, marchand de cristaux suivant acte reçu M° Thurmann le 6 septembre 1823 pour 30000 fr
Enregistrement, acp 217 f° 161 du 23.5.

Le négociant Pierre Alexis Simonis épouse Reine Elisabeth Kling. Il apporte sa part des maisons ci-dessus

1841 (6.4.), Strasbourg 11 (34), M° Keller n° 1368
Contrat de mariage – Pierre Alexis Simonis, négociant demeurant à Strasbourg, fils majeur de défunts M. François Joseph Simonis, vivant aussi négociant en cette ville & de De Marie Catherine née Fabry
Et Mlle Reine-Elisabeth Kling fille majeure de M. François Joseph Kling, propriétaire rentier & de De Reine née Barbin, conjoints, tous trois demeurant ensemble à Strasbourg

Les apports de la future épouse consistent en
A° Un domaine formant campagne composé d’une maison de maître, maison de fermier, bâtiments d’exploitation, jardins, vivier, terres labourables & prairies, d’une contenance environ de Neuf hectares 51 ares 50 centiares, situé au ban de Strasbourg lieu dit la petite plaine des bouchers, et dont il a été fait donation à la future épouse par ses père & mère, au Contenu d’un acte reçu par Me Keller le 19 janvier 1841
M. Pierre Alexis Simon declare se marier avec ses biens consistant en 1° Une maison avec appartenances & dépendances lui servant de demeure & sise à Strasbourg rue de l’épine n° 11, acquise du Sr Kampmann suivant contrat passé devant Me Zimmer notaire en cette ville le 24 octobre 1839.
2° Le tiers d’une maison sise à Strasbourg rue des poumons N° 4, d’une autre sise rue de l’arbre vert N° 3 & d’un bâtiment formant magasin situé rue de l’homme de pierre, Lesquels trois immeubles sont indivis et procedent des successions des père et mère du futur époux ainsi que cela résulte d’un acte de liquidation dressé par Me Noetinger notaire à Strasbourg le 15 Mai 1833
A° Un domaine avec moulin de la contenance de 8 hectares, clos de murs, connu sous le nom de Hartmühl, situé dans les communes de Molsheim & Dorlisheim, aquis âr M. Simonis des héritiers Stuber par contrat passé devant Me Fuchs notaire à Molsheim le 21. septembre 1831,
6° Un moulin à farine à trois tournans, deux brois à chanvre, bâtiments d’exploitation, jardins, prés & verger y attenant d’une contennce d’environ 20 ares situé au Cronthal commune de Marlenheim, Lequel immeuble a été acquis sur Jacques Müller père le 11 novembre 1825 à la barre du tribunal civil de Strasbourg. (…)
16° enfin une galerie de tableaux & objets d’art dont les principales pièces sont 1° un tableau du Corrège représentant l’amour désarmé par sa mère, duquel tableau M Simonis est propriétaire par indivis pour 11/15, 2° un Portrait de l’amiral Bugingham par Vandick, 3° un tableau représentant une bataille par Philippe Wouvermans, 4° un paysage d’Obbema, 5° un paysage de Paul Rembrandt, 6° un tableau représentant un effet d’hyver par Molnaert, 7° un trompette de Palamides, 8° une vue d’Anvers par Vandenmaulen, 9° un paysage de Berlin, 10° deux scènes d’enfants par Chaperon, 11° deux intérieurs par Van Ostoden 12° un petit paysage par David Teniers, 1° un idem de Rolend Savery, 14° un paysage de Poussin représentant Moyse sauvé des eaux, 15° un idem de même représentant les Israélites ramassant la manne, 16° deux grands paysages de Boucher, 17° un trophée de Chasse, 18° Cupidon dans un bouquet de fleurs par Maria del Fiori, 19° un effet de lumière par Scolcken, 20° un paysage avec animaux par Karl Dujardin, 21° Un garçon renversant une hotte de bois (…)
acp 286 (3 Q 30 001) f° 46

Pierre Alexis Simonis meurt en 1858 en délaissant deux enfants

1858 (16. X.br), Strasbourg 15 (99), M° Momy (Hippolyte) n° 5186
Inventaire de la communauté de biens qui a existé entre Pierre Alexis Simonis et Reine Elisabeth Kling
L’an 1858 le Jeudi 16 décembre à heuf heures du matin en la maison sise à Strasbourg rue des Juifs n° 38 où est décédé le 27 novembre dernier M° Pierre Alexis Simonis, propriétaire, ancien négociant, domicilié & demeurant en son vivant à Strasbourg. A la requête et en présence de Dame Reine Elisabeth Kling, veuve de mondit Sieur Pierre Alexis Simonis, cidessus qualifié, domiciliée & demeurant à Strasbourg, agissant comme ayant été commune en biens avec feu son époux aux termes des dispositions de leur contrat de mariage reçu par M° Keller & son collègue notaires à Strasbourg le 6 avril 1841, enregistré, & encore à raison des reprises & récompenses qu’elle peut avoir à exercer sur les biens de la communauté & même en cas d’insuffisance sur les biens personnels de son mari, 2° comme donataire d’une somme de 10.000 francs à prélever par elle sur le plus clair des biens personnels de son époux défunt et en outre de l’usufruit gratuit de la moitié des biens meubles & immeubles composant cette succession (…) 3° comme tutrice naturelle de Demoiselle Marie Reine Simonis née le 11 octobre 1842 & de Mr François Théodore Alexis Simonis né le 25 novembre 1843, les deux mineurs issus de son mariage avec son époux défunt. En présence de Mr Marie François Georges Simonis, propriétaire demeurant à Strasbourg, agissant en qualité de subrogé tuteur des deux mineurs ci desus dénommés (…) *Les mineurs Marie Reine Simonis & François Théodore Alexis Simonis habiles à se dire et porter héritiers chacun pour moitié sous la réserve de bénéfice d’inventaire de feu Mr Pierre Alexis Simon leur père

Analyse du contrat de mariage
Succession de feu M. Simonis. Immeubles existans en nature – Titres de propriété. I. Aux termes de l’article quatre du contrat de mariage de Mr et Mde Simonis dressé par M° Keller et son collègue le 5 avril 1841 (…) M. Simonis a fait apport en mariage des biens ci après désignés savoir, Ville de Strasbourg
A. Une maison avec appartenances et dépendances sise à Strasbourg rue de l’Epine N° 11 (…)
B. Le tiers d’une maison sise à Strasbourg rue du Poumon n° 4 ancien n° (-) nouveau, d’une autre place de l’arbre vert N° 3 & d’un bâtiment formant magasin situé rue de l’homme de Pierre. Ces trois immeubles sont indivis entre feu M. Simonis et M.M. François Georges Simonis & Théodore Simonis, ses frères, provenant des successions des père et mère du défunt, ainsi qu’il résulte d’un ate de liquidation dressé par M° Noetinger notaire à Strasbourg le 15 mai 1833
acp 474 (3 Q 30 189) f° 90 du 24. X.br (succession déclarée le 26 mai 1859) Communauté, mobilier 7075, mobilier à la campagne 1420, argent comptant 635, valeurs en portefeuille 109.226, rentes 700, autres 4000, autres 3500, cent obligations du chemin de fer de ‘Est, huit titres de l’ancien couvent St Clement, 32 titres espagnols – garde robe 391
acp 475 (3 Q 30 190) f° 86-v du 29.1.1851 (vacation du 25 janvier) Communauté, créances hypothécaires 114.350, intérêts 4565
acp 476 (3 Q 30 191) f° 36 du 17.2. (vacation du 14 février) créances hypothécaires 117.191, créances indivises entre le défunt et François Georges Simonis 13.360, rente assise sur le moulin dit Mittelmühl à Erstein, capital commun entre Mr François Simonis et le défunt 93.109
acp 477 (3 Q 30 192) f° 10 du 17.3. (vacation du 11 mars) Communauté, 1) 4 ha 27. 67 terres, prés et broussailles à Benfeld, 2) 1 ha 23. 91 terres à Kertzfeld, 3) 2 ha 36. 99. terres et prés à Kogenheim, 4) 3 ha 9. 53 terres et prés à Sermersheim, 5) 24 ha 69 60 terres et prés à Rossfeld, 6) 22 ha terres et prés à Herbsheim
acp 478 (3 Q 30 193) f° 19-v du 23.4. (vacation du 15 avril) corps de biens 17 ha ban de Herbsheim, 9 ha 10. 9. terres à Westhausen, 18 ares 40 terres à Sermersheim, 62 ares 80 terres à Obenheim, 15 ha terres et prés à Reutenbourg, 6 ha 46 prés à Bindernheim, 7 ha 71 terres à Ohlungen, 24 ares 45 terres à Schnersheim, 6 ha 00. 22 terres à Strasbourg, 1 ha 76 35 terres à Nordheim, 3 ha 68. 30 terres à Marlenheim, Une maison audit lieu
acp 478 (3 Q 30 193) f°88-v du 24.5. (vacation du 14 mai) Communauté, 31 ares 35 terre à Nordheim, 31 ates 06 terre à Wingersheim
Succession. Une maison rue de l’Epine N° 11
1/3 d’une maison rue du Poumon N° 4
55 ha terres et prés ban de Marlenheim, 4 ha terres et prés à Eckbolshim et Oberhausbergen, ¼ de 13 ares de terres ban d’Altorff, Un moulin à Marlenheim, 7 ha 52 ares terres à Nordheim, 1 ha 08. 78. ban de Momenheim et Wittersheim, 4 ha 94 71 ban d’Eckbolsheim, 17 ares 10 terres à Lingolsheim, 4 ha 35 terres ban de Wingersheim, 4 ha 54 25 terres à Altorff, 2 ha 18. 05 ban de Strasbourg, 1 ha 26 10 ban de Wingersheim, 1 ha 90 11 terres et vignes ban d’Ergersheim, 1 ha 89 87 terres audit ban, 74 ares 65 terres à Dachstein, 1 ha 94. 60 terres ban de Dahlenheim, 13 ares 90 terres ban d’Ergersheim, 7 ha 95. 47 terres et prés à et vignes à Osthoffen et Ergersheim, 6 ha 81 61 terres à Mommenheim, 2 ha 29 82 terres à Breuschwickersheim, 44 ares 40 terres à Wingersheim, 24 ares terre à Donnenheim, 2 ha 25. 30. terres et prés ban d’Altorff, 1/15 de 12 ha 40 terres dit ban
fermages 23.564, reprises du veuf 388.243

L’un des enfants meurt en 1860
1863 (17.10.), M° Noetinger
Notoriété constatant que François Théodore Alexis Simonis mineur est décédé à Strasbourg le 16 décembre 1860 laissant pour héritiers 1) Reine Elisabeth Kling veuve de Pierre Alexis Simon, rentier à Strasbourg sa mère pour un quart, et Marie Reine Simonis sa sœur décédée épouse de Jean Henri Müller pour ¾
acp 526 (3 Q 30 241) f° 42-v du 28.10. (succession déclarée le 16 mars 1861)

Lors de la liquidation, la maison à l’Elephant est attribuée en usufruit à la veuve

1861 (30.3.), Strasbourg 15 (104), M° Momy n° 7133
Liquidation et partage Pierre Alexis Simonis et Reine Elisabeth Kling
Partage du 30 mars 1861. Sont comparu Dame Reine Elisabeth Kling, propriétaire, veuve de Monsieur Pierre Alexis Simonis, en son vivant propriétaire et ancien négociant à Strasbourg où ladite dame demeure et est domiciliée d’une part
Et Mademoiselle Marie Reine Simon sa fille, propriétaire demeurant et domiciliéé à Strasbourg avec la dame sa mère, mineure âgée de 18 ans, émancipée par déclaration de Madame veuve Simonis reçue par Mr le juge de paix du canton est de la Ville de Strasbourg et pourvue le même jour d’un curateur en la personne de Monsieur Marie François Georges Simonis, son oncle, ancien négociant demeurant également en cette ville – Liquidation et partage tant de la communauté de biens ayant existé entre elle et Pierre Aexis Simonis, décédé à Strasbourg le 28 novembre 1848, que de la succession dudit défunt échue à ses deux enfants et uniques héritiers qui sont 1° Mademoiselle Simonis comparante, 2° M François Théodore Alexis Simonis son frère décédé depuis en état de minorité le 16 septembre 1860 dont la succession est échue à la demoiselle sa sœur pour trois quart et à Madame Simonis sa mère comme héritière réservataire pour un quart

acp 497 (3 Q 30 212) f° 63-v du 8.4. Communauté. Masse active 1) mobilier 8495, 2) argent 635, 3) billets 111.057, 4) rentes 4 ½ en capital 234.750, 5) rentes 3 % en capital 86.566, 6) cent obligations du chemin de fer de l’Est 50.000, 7) huit titres de l’ancien couvent St. Amand de Metz 4025, 8) rentes espagnoles 87.888, 10) fermages et loyers 32.060, 11) part du défunt dans la société Simonis frères 93.100, Total mobilier 846.500
Immeubles 1) 83. 96 terres à Sermersheim 3000, 2) 30. 69. prés à Kogenheim, 47 ares 42 terres à Sermersheim, 2750, 3) ban de Herbsheim 1125, 4) ban de Kertzfeld, ban de Rossfeld 4777, 5) ban de Rossfeld 28.888, 6) ban de Herbsheim, Obenheim, Westhausen, Kertzfeld, Sermersheim, Herbsheim, Kogenheim, Benfeld, Rossfeld 46.666. (…) 40) ban de Schnersheim, total 1.031.459
Masse passive, reprises du défunt 388.262, reprises de la veuve 56.505, frais d’actes 1564, total 585.125 dont moitié à la veuve, moitié à la fille
Succession 1) reprises 388.263, 2) moitié de la communauté 282.562, 3) garde robe 393, 4) rentes sur le moulin d’Ergersheim 14.621, 5) créances 33.000, terres à Marlenheim, indivis, 3) ban d’Oberhausbergen, d’Eckbolsheim 6000, 3) ban d’Altorff mémoire, 4) maison rue de l’Epine N° 11 30.000 5) tiers d’une maison rue du Poumon N° 4, place de l’arbre vert N° 2, magasin rue de l’homme de pierre N° 2, 16.000, 7) à 21) terres, total 889.213
dont il revient 1) à la veuve A) en toute propriété 10.000 b) en usufruit 434.606 et la nue propriété moitié à Mlle Simonis 217.303, moitié à M Simonis fils 217.303
Succession de Théodore Simon fils 1) nue propriété de 217.303, dont un quart à la veuve Simonis et trois quarts à Mlle Simonis, 2) le toute propriété de 222.303 dont un quart à la veuve et trois quarts à Mlle Simonis
établissement des droits des parties (…)
Attributions, à la veuve, en usufruit 7) le tiers des maisons 16.000
à Mlle Simonis la maison rue de l’Epine

1865 (13.2.), M° Momy
Dépôt d’un jugement rendu par le tribunal civil de Schlestadt le 30 décembre 1864 portant homologation de la liquidation et partage de la communauté de biens qui a existé entre Pierre Alexis Simonis, propriétaire, et Reine Elisabeth Kling sa veuve à Strasbourg, dressé par M° Momy Nre le 31 mars 1861.
acp 540 (3 Q 30 255) f° 42-v du 14.2.

Héritière de son père, Marie Reine Simonis épouse en 1861 le manufacturier Jean Henri Müller

1861 (15.4.), Strasbourg 15 (104), M° Momy n° 7168
Contrat de mariage – Sont comparus Monsieur Jean Henri Müller, manufacturier demeurant à Schirmeck, intéressé dans les établissements de filature et de tissage exploités à Schirmeck par Mr Müller son père sous la raison Müller er fils, stipulant en son nom personnel comme futur époux, sous l’assistance et avec l’agrément de ses père et mère Mr Jean Baptiste Müller, manufacturier et Dame Caroline Baumlin son épouse domiciliés et demeurant à Schirmeck, d’une part
Et Mademoiselle Marie Reine Simonis, propriétaire rentière domiciliée à Strasbourg, fille mineure mais émancipée de feu Mr Pierre Alexis Simonis, ancien négociant et de Dame Reine Elisabeth Kling sa mère domiciliée au dit Strasbourg ayant pour curateur à son émancipation Mr Marie François femme Simonis son oncle paternel ancien négociant domicilié en cette ville (…) d’autre part
(Joint Etat des apports, Argenterie, Tableaux

acp 498 (3 Q 30 213) f° 18 du 23.4. stipulation de communauté de biens réduite aux acquêts partageable par moitié, réserve d’apports et d’héritages
Les apports de la future épouse consistent en 1) mobilier estimé à 6500 francs, 2) un service complet d’argenterie et divers tableaux non estimés 3) 21 obligations du Chemin de fer de l’Est, 4) 7 ha 70 terres ban de Wilwisheim, 5) 8 ha 13 tarres ban d’Ohlungen, 5) les biens à elle échus par partage reçu Momy Nre le 31 mars 1861
Il est convenu entre les futurs époux que la future épouse touchera les intérêts et les fermages des obligations du Chemin de fer et des corps de biens de Wilwisheim et d’Ohlungen, à quoi elle est autorisée par le futur époux
Les apports du futur époux consistent en une somme de 298.732 francs
Donation par les conjoints Müller dans la proportion de deux tiers pour M Müller et un tiers par Mme Müller au futur époux leur fils ce acceptant en avancement d’hoirie une somme de 200.000 francs
Le survivant des futurs époux aura la jouissance des biens de la communauté
Donation réciproque par les futur au survivant d’eux de l’usufruit de toute la succession réductible de moitié en cas d’existence d’enfants

François Georges et Théodore Simonis louent une partie de la maison à l’Eléphant et celle au Chameau au négociant Eugène Braun

1864 (17.2.), Enregistrement de Strasbourg, ssp 139 (3 Q 31 638) f° 27 du 18.2.
17 février 1864. Bail – Les soussignés Marie François Georges Simonis, propriétaire à Strasbourg, et François Théodore Simonis, propriétaire à Wolxheim, donnent à titre de loyer pour 3, 6 ou 9 années à partir du 25 mars prochain
au Sr Eugène Braun, négociant à Strasbourg ce acceptant
Les localités dont le description suit. I. dans la maison rue du Poumon N° 2 faisant le coin de cette dernière rue 1° le rez de chaussée composé des magasins, du comptoir ou bureau et du cabinet à côté, avec les rayons, tiroirs, ustenslies de commerce qui se trouvent dans ces localités, 2° la partie de la cave sous le magasin d’angle
II. La maison sise ) Strasbourg rue des tonneliers n° 30 faisant l’autre coin de la rue du Poumon vis à vis la maison précédente, savoir le rez de chaussée servant de magasin, le corridor d’entrée, les 1°, 2° et 3° étages en logements, le 4° et 5° étages en greniers et sous la maison la grande sace voûtée, devant ladite maison se trouve un petit terrain entouré d’une grille en fonte fermée d’une porte en fer.
Les magasins, comptoir ou bureau et petit comptoir caves, greniers et logements sont loués au Sr Braun pour l’exploitation d’un commerce d’épicerie qu’il se propose d’établie dans les localités louées (…)
La bail est fait pour un loyer annuel de 1400 francs

Nouveau bail au négociant Eugène Braun

1872, Enregistrement de Strasbourg, ssp 157 (3 Q 31 656) f° 58 n° 1726 du 7.9.
29 juin 1872. Pacht wie folgt – Maria Frantz Georg Simonis, Eigenthümer in Straßburg, Frantz Theodor Simonis, Eigenthümer in Wolxheim, Johann Heinrich Müller, Fabrikant und Elisabetha Kling Wittwe von Peter Alexis Simonis in Straßburg
verlehnen an Eugen Braun, Kaufmann in Straßburg für drei, sechs oder neun Jahre vom 25. März 1873
1) das Magazin im dem Hause Lungen Strasse N° 2 mit samtlichen Mobilien die sich darin befinden
2) einen Antheil des Kellers
3) das ganze Haus Kieffergasse N° 30, für einen jährlichen Pachtzins von 1400 Franken

François Georges Simonis meurt célibataire après avoir légué tous ses biens à son frère Théodore, domicilié à Wolxheim. Ses héritiers de sang sont a) son frère et b) son petit-neveu Henri Paul Müller, fils de Jean Henri Müller et de feue Marie Reine Simonis

1873, Strasbourg 8 (86), M° Gustave Edouard Loew
29. März – Deponirungs Act eines olographisches Testaments, fragliches Testament sowie einer Ordnung vom Präsidenten des Landgerichtes Strassburg wurden hinterlegt durch Ernst Zwirner, Greffier bei demselben Landgericht. Das Testament ist datirt vom 15. März 1872 und unterschriebenen Georg Simonis, die Ordnung vom 12. März 1873
acp 614 (3 Q 30 329) f° 24-v du 1.4. Nachlass erklärt den 10/9 1873 Bd. 114 N° 282

Notoriété du 31 mars 1873 N° 4975. – (…) avoir parfaitement connu Monsieur Marie François Georges Simonis, Vivant ancien négociant, propriétaire domicilié à Strasbourg & savoir pertinemment 1° que Mr Simonis est décédé à Strasbourg le 10 mars courant, 2° qu’après son décès il n’a point été dressé d’inventaire, 3° qu’il n’a délaissé ni descendant ni ascendant ayant droit à une réserve dans sa succession, 4° qu’en conséquence rien ne s’oppose à l’exécution du legs universel en toute propriété fait par feu Mr Simonis au profit de Mr François Théodore Simonis son frère propriétaire demeurant à Wolxheim, aux termes de son testament olographe en date à Strasbourg du 15 mars 1872 dont l’original qui sera enregistré avant les présentes a été déposé pour minute à M° Loew (…) suivant acte de son ministère du 29 mars courant en vertu d’ordonnance du Président du Landgericht de Strasbourg
31. März – Notorietät (…) erklären daß die Maria Frantz Georg Simonis Eigenthümer in Straßburg gekannt haben, daß er daselbst am 10. März 1873 gestorben ist, daß nach seinem Tod Inventar nicht errichtet worden, daß er keine Erben hinterlassenn habe, daß daher Niemand Einsprüche erhebt, wann das gesamte Erbe dem Frantz Theodor Simonis, Bruder des Verstorbenen in Wolxheim hinausgegeben wird, wie es laut Testament vom 15. März 1872 bestimmt ist.
acp 614 (3 Q 30 329) f° 28-v n° 986 du 8.4.

Notoriété du 14 mai 1873 N° 5120. – (…) avoir parfaitement connu Monsieur Marie François Georges Simonis, Vivant ancien négociant, propriétaire domicilié à Strasbourg & savoir pertinemment 1° que Monsieur Simonis est décédé à Strasbourg le 10 mars courant, 2° qu’il n’a délaissé aucun héritier à réserve, 3° que ses héritiers de sang sont a) son frère Monsieur François Théodore Simonis, propriétaire domicilié & demeurant à Wolxheim, b) son petit neveu Henri Paul Müller, mineur d’ans, issu du mariage de M. Jean Henri Müller, manufacturier domicilié au château dit Müllerhof près Urmatt avec Dame Marie Reine Simonis son épouse défunte, ledit mineur sous la tutelle légale de M. Jean Henri Müller son père avec lequel il demeure au Müllerhof
acp 614 (3 Q 30 329) f° 63-v du 19.5.

Dépôt du 17 avril 1873, N° 5044 – la grosse d’une ordonnance rendue par Monsieur le président du Landgericht de Strasbourg le 9 avril courant enregistré envoyant Monsieur François Théodore Simonis, propriétaire domicilié à Wolxheim, en possession du legs universel consenti à son profit dans le testament de son frère Mr Marie François Georges Simonis vivant propriétaire, ancien négociant domicilié à Strasbourg y décédé le 10 mars dernier suivant testament olographe à Strasbourg le 15 mars 1875 (…)

Déclaration tenant lieu d’inventaire des biens du défunt

1873 (4.9.), Strasbourg 8 (87), M° Gustave Edouard Loew n° 5405
Inventaire sous forme de déclaration des biens et valeur dépendant de la succession de Mr Marie François Georges Simonis, domicilié à Strasbourg
L’an 1873 le quatre décembre à huit heures du matin et l’étude de M° Loew notaire à Strasbourg. A comparu Monsieur François Théodore Simonis, propriétaire demeurant et domicilié à Wolxheim, lequel a exposé a) que Monsieur Marie François Georges Simonis, son frère susnommé, en son vivant ancien négociant, propriétaire domicilié à Strasbourg y est décédé le 10 mars 1873, Que d’un acte de notoriété dressé par M° Loew, l’un des notaires soussignés & son collègue le 31 mars 1873, il résulte que Monsieur Marie François Georges Simonis n’a point délaissé d’héritier à réserve, que par son testament olographe

premier codicille, le 8 mars 1872 à mon testament
XX. Ville de Strasbourg, a) Maison rue des Tonneliers n° 25 (…)
b) le tiers indivis des trois immeubles ci après décrits
1°) Maison rue du poumon N° 2. Une maison sise à Strasbourg Rue du poumon N° 2 formant le coin de ladite Rue et de la Rue des Tonneliers à rez de chaussée magasin & bureau, trois étages et greniers, petite cour, cave voûtée, droits & dépendances, devant la Rue du poumon derrière Messieurs Constantin Jaeger & Trawitz & Mad. Courtouche d’un côté M Jaeger et de l’autre la rue des Tonneliers & Madame Courtouche
2°) Maison rue des Tonneliers N° 30 (…)
3° Maison rue de l’Ail N° 32
Propriété. Monsieur Marie François Georges Simonis est propriétaire des dits immeubles pour un tiers pour l’avoir recueilli dans la succession de Monsieur François Simonis son père Vivant négociant à Strasbourg décédé dans le courant de l’année (-). M. François Simonis père avait lui-même acquis a° les immeubles susdésignée sous les Numéros 1 & 2 sis à Strasbourg rue du poumon N° 2 & Rue des Tonneliers N° 30 sur Mad. Marie Françoise Suzanne Scotti Veuve de Mr Antoine Joseph Cossa, ancien négociant à Strasbourg & les héritiers de Mr Cossa susqualifié Louis Philippe Cossa encore mineur, Marie Joséphine Cossa majeure, Antoine Philippe Cossa majeur tous domiciliés à Strasbourg suivant contrat reçu M° Laquiante lors notaire à Strasbourg le 21 mars 1792 enregistré le lendemain
b) la maison décrite sous le Numéro 3 (…)
Bail et Location. La maison ci-dessus décrite N° 2 et le rez de chaussée & partie de la cave sous la maison décrite N° 1 sont loués au Sr Eugène Braun Négociant domicilié à Strasbourg pour 3, 6 ou 9 ans qui finiront au 25 mars 1876, 1879 ou 1882 moyennant un loyer annuel de 1400 francs suivant bail sous seing privé dressé à Strasbourg le 29 juin 1872 enregistré à Strasbourg le 7 septembre même année folio 58.
La maison susdésignée sous le numéro 3 est louée verbalement à Monsieur Edouard Maurer fabricant de chaises demeurant à Strasbourg

acp 620 (3 Q 30 335) f° 18 du 10.9. (erklärt 10/9 1873) Inventar nach Erklärung des Nachlaßes von Maria Frantz Georg Simonis
Nachlass. Mobilien 11.791, legirte Mobilien 603, Geld 9225, 300 Renten 5705, verschiedene Zinse 3143, Schuldscheine 340.102
Ein Haus Kieffergasse N° 25, 1/3 eines Hauses Lungengasse N° 2, ? eines Hauses Kiefergasse N° 30, 1/3 eines Hauses Knoblauchgasse N° 32, 1/3 eines Hauses von 15 ha 52 36 Bann Altorff, 13 ha 62. 75 Feld Bann Lampertheim u&é Brumath, 10 ha 35 34 Bann Lampertheim, 3 ha 27 61 Bann Brumath,1 ha 81 28 Bann Souffelweyersheim, 2 ha 14 08 Bann Hochfelden, 2 ha 14 38 Bann Lingolsheim, 3 a 13 65 Bann Maennolsheim, 2 ha 48 88 Bann Osthoffen, 16 Ar 60 Bann Dahlenheim, 9 Ar 30 Bann Vendenheim, 1 ha 58 70 Bann Wingersheim, 14 Ar 75 Bann Hohatzenheim, 1 ha 423 45 idem, 3 ha 87 35 Bann Furchhausen, 91 Ar 80 Bann Souffelweyersheim, 1 ha 78 29 Bann Dahlenheim, 70 Ar 68 Bann Ergersheim, 1 ha 85 50 Bann Gougenheim, 3 ha 15 28 Bann Altorff, 1 ha 27 70 Bann Riedheim, 9 ha 48 92 Bann Truchtersheim, 1 ha 00 32 Bann Reitwiller
Ein Landgut Bann von Ergersheim, 3 ha 01 52 Bann Ergersheim, 38 Ar 07 Bann Dachstein, 19 Ar 94 Bann Ergersheim

1873 (5.11.), M° Gustave Edouard Loew
Notorietätsact bestätigend daß Marie Frantz Georg Simonis Eigenhändigen Testaments zu Straßburg den 10. März 1872 verstorben sei
acp 622 (3 Q 30 337) f° 8 du 11.11.

Strasbourg 8 (88), M° Gustave Edouard Loew – 5 décembre 1873 n° 5590. Notoriété (en deux colonnes, allemand et français) avoir parfaitement connu M. Marie François Georges Simonis, propriétaire, ancien négociant domicilié à Strasbourg & savoir pertinemment 1° que Mr Simonis susqualifié est décédé à Strasbourg le 10 mars 1873, 2° que c’est par erreur (…) au nom de François Georges Simonis (…)

Théodore Simonis meurt en 1887 en délaissant pour unique héritier son petit-neveu Henri Paul Müller

1887 (6.7.), M° Loew
Hinterlegung einer Abschrift der Besitzanweisung Simonis
acp 788 (3 Q 30 503) f° 99 du 13.7.

Décès, Wolxheim (n° 4)
Wolxheim den 28. Januar 1887. (…) daß der Eigenthümer Theodor Simonis, 87 Jahre, katholischer Religion, wohnhaft zu Wolxheimn geboren zu Strassburg, Sohn des verstorbenen Frantz Simonis und Katharina Fabrÿ, zu Wolxheim am 28. Januar des Jahrs 1887 Vormittag um zwei Uhr verstorben sei

Biographie commaire de Paul Muller-Simonis
Né en 1862 à Muhlbach-sur-Bruche dans le domaine de son père, Paul Muller commence des études d’ingénieur puis étudie la théologie à partir de 1882. Il est ordonné prêtre à Rome en 1886, devient docteur en théologie et entreprend un voyage à travers le monde. L’abbé Paul Muller-Simonis est nommé aumônier de Saint-Antoine en 1891 et devient associé majoritaire de la société qui édite le journal catholique l’Alsacien (Der Elsässer). Il fait construire pour le journal une maison rue Finkmatt. Il se présente aux élections en 1893, participe à la fondation du Zentrumverein (1903) puis de Centre alsacien-lorrain. Il achète en 1898 le Kuppelhof rue des Couples pour le Cercle des jeunes gens, ou Foyer Saint-Joseph, fait construire pour les œuvres catholiques un grand bâtiment quai Kellermann (n° 8) qui est finalement revendu à perte. Il est nommé chanoine honoraire (1898) puis titulaire (1910) de la cathédrale de Strasbourg, camérier secret du pape en 1907 et prélat du pape en 1924. Il meurt le 24 septembre 1930.
(D’après la notice biographique de Jean Hurstel)

« Page précédentePage suivante »

Les Maisons de Strasbourg sont présentées à l’aide de Word Press.