Denis Traveaux, cartier, et (1738) Odile Dauphiné, (1743) Barbe Meyer puis (1747) Marie Catherine Audran – catholiques


Denis Traveaux naît en 1717 à Nuits-Saint-Georges en Bourgogne, fils du cocher Etienne Traveaux et de Reine Moreau. Il fait son apprentissage à Strasbourg de 1731 à 1736 chez le cartier Guillaume Affigne. Il épouse en 1738 Odile Dauphiné, de Molsheim.
Les Quinze lui accordent en 1738 le droit de vendre au détail. Denis Traveaux se remarie en 1743 avec Barbe Meyer de Molsheim. Il achète le droit de bourgeoisie le 20 juillet 1743 et devient tributaire à l’Echasse le 19 septembre suivant. Il se remarie en 1747 avec Marie Catherine Audran, fille de l’ancien préteur de Molsheim.
Denis Traveaux fait faillite en 1751 et quitte la Ville. Son fils François Antoine, baptisé à Strasbourg en 1753 en l’absence de son père, est admis à l’orphelinat en 1757.

Maison en propriété
1746-1748, rue du Faisan (VI 52, aujourd’hui partie du 28, rue des Juifs)

Enfants d’Odile Dauphiné

  • Anne Marie (née en 1739, Saint-Laurent, p. 91), divorce en 1793 de Jacques Doublet
  • Marguerite (née en 1740, Saint-Pierre-le-Jeune, p 109), citée en 1743

Enfant de Barbe Meyer

  • Marie Agathe, citée en 1763

Enfant de Marie Catherine Audran

  • François Antoine, épouse (1784) Catherine Schreyer

N.B. Seuls figurent ici les héritiers, à l’exclusion des enfants morts en bas-âge


Signature au contrat d’apprentissage (1731, ADBR cote 6 E 41, 49) au contrat de mariage (1747, ADBR cote 6 E 41, 739)


Denis Traveau naît le 14 octobre 1717 à Nuits-Saint-Georges en Bouegogne, fils du cocher Etienne Traveau et de Reine Moreau

Baptême, Nuits-Saint-Georges (Côte d’Or) – Ce vendredy quinsieme Octobre 1717 je soussigné Gaspard Carnot pretre chanoine de saint Denis ay Batisé Dinis Traueau qui vint au monde hier sur les quatre heures du soir, fils du legitime Mariage d’etienne Traueau chocher dans les déligence et dordinaire a Nuit et de Reyne Moreau
(Mes remerciements à Thierry Depaulis de m’avoir communiqué cet acte)

Fils d’Etienne Traveaux, cocher du carrosse de Paris à Meaux, Denis Traveaux entre à l’âge de douze ans et demie en apprentissage pour quatre ans chez le cartier strasbourgeois Guillaume Affigne. L’acte est suivi d’une quittance et d’un certificat de bonne conduite.

1731 (21.4.), Not. Humbourg (6 E 41, 49)
Apprentissage – fut present Le Sr Jean Baptiste Didier Cocher du Carosse de Paris en cette ville y etant de present pour et au nom du Sr Etienne Travot, Cocher du Carosse de Paris à meaux duquel il a dit auoit charge et pouvoir a l’effet de ce qui suiura (…) d’une part
Et Le sieur Guillaume Affigne m° Cartier Bourgeois de cette ville de Strasbourg d’autre part
Lequelles parties ont convenu et arreté entre elles ce qui s’ensuit. C’est à savoir que ledit sieur Didier au nom dud. Sr Travot pour le profit et avancement de Denis Travot son fils agé de douze ans et demy ou environ a reconnu et confessé l’auoir mis en apprentissage dès le premier Mars dernier pour l’Espace et jusqu’à quatre Ans après ensuivans finis et accomplis avec ledit sieur Guillaume Affigne m° Cartier Bourgeois de cette ville (…) pour et moyennant La somme de 120 livres tournois (…)
Fait lû et passé audit Strasbourg le 21° Auril 1731

Cejourd’huy Quinz° octobre 1736 (…) fut présent le Sr Guillaume Affigne m° Cartier Bourgeois de cette ville denommé en l’acte cidessus laquel a declaré reconnu et confessé auoir touché et reçu de Denis Travot ci devant son apprentif aussy y denommé par les mains d’Etienne Travot son pere la somme de 120 livres (…) Declarant en outre que led° Denis Travot ci devant son apprentif Cartier a fait et accompli et parfait ses quatre années d’apprentissage auec toute L’Exactitude et toute la diligence qu’on auroit pû en desirer et qu’jl s’est comporté durant led. tems en garçon de bien et d’honneur et sans aucun reproche (…)

Fils d’Etienne Traveaux de Nuits en Bourgogne et de Reine Mauraux, Denis Traveaux épouse en 1738 Odile Dauphiné, fille de Jean Jacques Dauphiné de Molsheim et d’Anne Marie Adam

Mariage, Saint-Etienne (cath. f° 125)
Hodie 28 die Aprilis anni 1738. (…) in facie Ecclesiæ conjuncti fuerunt honesti adolescentes dionisius traveaux Cartarum lusoriarum opifex oriundus Ex loco nuit in Burgundia filus legitimus Stephani travaux et Reginæ Mauraux conjugum et odilia dauphiné filia joannis jacobi dauphine et annæ Mariæ adam oriunda ex molzheim (signé) denis trauau, odilia doffinne (i 131)

Les Quinze accordent au cartier manant Denis Traveaux le droit de vendre au détail

1738, Protocole des Quinze (2 R 147)
(f° 491) Sambstag d. 20. Sept. 1738 – [Römer] nôe Denys Travaux des Schirmers undt Cartenmachers C. E. E. Zunfft Zur Mörin H. Zunfft Mr pt° Frantz. Grempen recht, prod. Unterth. Memoriale, Fuchß bitt Deput. Römer bitt auch Deput. Erk. Dep. Willfahrt.

Odile Dauphiné meurt le 8 janvier 1743

Sépulture, Saint-Louis (cath. p. 339)
Anno Domini 1743 die 8. mensis januarii mortua est otilia Dauphiné uxor Dyonisii Travaut incolæ huius civitatis sacramentis pœnitentiæ Eucharistiæ & extremæ unctionis rité munita, & die sequenti à me infra scripto vicario ad Stum Ludovicum sepulta est in coemeterio Eiusem Ecclesiæ, præsentibus testibus Dyonisio Traveau marito defunctæ et antonio Doullard (i 173)

Paroissien à Saint-Louis, Denis Traveaux se remarie en avril 1743 avec Barbe Meyer de Molsheim, fille de Nicolas Meyer, autrefois bourgeois à Kehl, et de Barbe Ehrhard : contrat de mariage passé à Mutzig tel qu’il est copié à l’inventaire, célébration

Copia der Eheberedung – Pardevant Le Soussigné notaire et greffier du Bailliage de Schirmeck residant a moutzig Sont comparus en personne Denis Traveau habitant demeurant en la Ville de Strasbourg assistée d’Adolph Koumpf bourgeois tonnelier demeurant à molsheim d’une part, et Barbe Meyer fille delaissée par feus Nicolas Meyer et Barbe Erhardin vivans Conjoints demeurans à Kehl assistée du Sr François Antoine Bauvard bourgeois et procureur à Molsheim d’autre part (…) A Moutzig le 30 jours du mois de Mars 1743 à 11 heures du matin

Mariage, Molsheim (cath. f° 83-v n° 25)
Hodie 25. mensis aprilis anno 1743 (…) matrimonÿ vinculo in facie Ecclesiæ coniuncti fuerunt Dionysius Travaux viduus defunctæ Odilia dauphiné argentinæ in parochia ad S. Ludovicum commorans et Barbara Meÿerin filia soluta defuncti Nicolai meyer olim ciuis in Kail et defunctæ Barbaræ Ehrhardin legitimorum olim coniugum, ab infantia Molshemÿ commorans (signé) denis traueau, barbara Meÿerin (i 86)

Le cartier Denis Traveaux et Barbe Meyer font dresser un état de leur fortune (pour accéder à la bourgeoisie)

1743 (18.6.), Not. Hoffmann (Christophe Michel, 19 Not 68)
Designatio des Jenigen Vermögens so Denis Travaux Kartenmacher und Frau Barbara, gebohrne Meÿerin beede Eheleuthe und Schirmerer alhier Zu Straßburg, würcklich eÿgenthümblich in Vermögen besitzen (…) auffgerichtet und Verfertiget worden so beschehen Straßburg den 18. Junÿ Anno 1743.
Sa. haußraths 205, Sa. Werckzeugs Zur Kartenmacher Profession gehörig 26, Sa. Silbers 26, Sa. baarschafft 19, Sa. Eÿgenthümblich liegender Gütter Krafft Eines von H. Schultheißen und Gericht Zu Molßheim Sub datoi 27.ten Maÿ Anno 1743, 225, Summa summarum 520 lb

Originaire de Nuits de Bourgogne, Denis Traveaux et sa femme Barbe Meyer native de Strasbourg deviennent bourgeois le 20 juillet 1743 en s’inscrivant à la tribu de l’Echasse, en apportant deux enfants, Anne et Marguerite, qui suivent la coutume (ils ne deviennent pas bourgeois).

1743, Livre de bourgeoisie 1740-1754 (VII 284) f° 133
Denÿs Travaux der Cartenmacher Von Nouy auß burgund und deßen Ehefrau Barbara gebohrne Meÿerin Von hier gebürtig erhalten das burgerrecht jedes um den Neuen burger schilling ihre Zweÿ Kinder aber Nanette und Marguerithe werden beÿ Ordnung gelaßen und wollen dienen beÿ E. E. Zunfft Zur Steltz, jur. et promis. d. 20.t Julÿ 1743.

La tribu de l’Echasse remet une promesse d’admission à Denis Traveaux qui devient tributaire le 19 septembre 1743.

1743, Protocole de la tribu de l’Echasse (XI 103)
(p. 1105) Donnerstag den 20. Junÿ Anno 1743 – Denis Traveaux der Cartenmacher von Paris gebürtig und Schirmer allhier erscheint und bittet zu Erlangung des alhiesigen Burgerrechts umb einen Zunfftschein. Erkant, Wird demselben mit Ertheilung eines Zunfftscheins Willfahrt.

(p. 1118) 1743. Donnerstag den 19. Septembris – Neuzünfftiger
Denis Traveaux der Cartenmacher von Noug aus Burgund erscheint und producirt Cantzleÿ, Stall: und Pfenningthurnschein de 20 Julÿ et 31.ten dito Krafft deßen Er umb das Zunfft und Stubenrcht bittet. Erkand Wird gegen erlag der Gebühr Willfahrt.. Juravit.

Marie Barbe Meyer meurt en 1747 en délaissant une fille, Marie Agathe. L’inventaire est dressé dans une maison rue des Frères. La masse propre à l’héritière est de 132 livres. L’actif du mari et de la communauté s’élève à 226 livres, le passif à 263 livres

1747 (10.10.), Not. Langheinrich (J. Daniel, 6 E 41, 706) n° 15
Inventarium über Weÿl: der Ehren und Tugendsahmen frauen Mariä Barbarä Traveaux gebohrener Meÿerin des Ehren und Vorgeachten Hn. Denis Traveaux Cartenmachers und Burgers allhier Zu Straßburg geweßener ehel. haußfrauen nunmehr seel. Verlaßenschafft auffgerichtet Anno 1747. – nach Ihrem Sontags d. 27.t Augustj dießes lauffenden 1747.ten Jahrs geschehenen tödtlichen Ableiben hie Zeitlichen Verlaßen, welche Verlaßenschafft dann auf freundliches ansuchen erfordern und begehren des Ehren und wohl vorgeachten Hn Joh: Friderich Belling, buchbind.s und burger allhier als Vogt Mariä Agathä Traveaux der verstorbenen sel. Verlaßenen eintzig. Töchterleins und ab intestato hinterbliebener Erbin (…) So beschehen in Straßburg auf Dienstag den 10.den 8.bris A° 1747.

In einer allhier Zu Straßburg ane der Bruderhoffs gelegenen und in dieße Verlaßenschafft nicht gehörig. Behaußung befuden Word. wie folgt
In d. obern Cammer, In d. Nebens Cammer, In d. Magd Cammer, In d. Kuchen, In der Wohnstub
Series rubricarum hujus Inventarÿ – Copia der Heuraths Verschreibung
Bericht gegenwärtiger Verlaßenschafft. Zu Wißen seÿe hiemit demnach gegenwärtig Verlaßenschafft Völlig inventirt war und man daraufhin Zu untersuchung bederseits in die Ehe gebrachtes Nahrungen schreiten wollt, so hat d. H. Wittiber den bericht ertheilt daß Sie ihre Zugebrachte Nahrung nicht inventiren laßen weilen die verstorbene selig nichts als dero Kleidung und Weißen gezeug beneben denen eigenthümb. in Moltzheimer bann gelegenen Güthern in die Ehe gebracht (…)
Der Erbin ohnverändert Vermögen, Sa. Haußraths 10, ligenden Güther 122, Summa summarum 132. lb
Dießemnach wird nun auch das theilbar Vermögen beschrieben, Sa. Haußraths 61, Sa. Werckzeugs &c 126, Sa. silbers 18 ß, Sa. Goldenen Rings 16 ß, Sa. Activ Schulden 37, Summa summarum 226 lb – Schulden 263 lb, Compensando 36 lb
Stall Summ 95 lb
Copia der Eheberedung (…) A Moutzig le 30 jours du mois de Mars 1743 à 11 heures du matin

Denis Traveaux se remarie en 1747 avec Marie Catherine Audran, fille de l’ancien préteur de Mohlseim François Audran : contrat de mariage, célébration

1747 (4.11.), Not. Langheinrich (J. Daniel, 6 E 41, 739) n° 14
Eheberedung – persönlich kommen und erschienen der Wohl Ehren und Vorachtbare Herr Denis Draveau, Cartenmacher und Burger alhie mit beÿstand Herrn Johann Friderich Belling, Buchbinders und Burgers alhier, alß hochzeitern ane einem,
sodann die Viel Ehren und tugendsame Jungfrau Maria Catharina Audran Weÿl. des Wohl Edlen und großachtbaren herrn H. Frantz Audran, gewesenen Stättmeisters zu Moltzheim ehelich erzeugte und nach todt verlaßene Tochter, unter beÿständung H Jacque Dubois Krempen und burgers alhier alß Hochzeitherin ane andern theil
Actum Straßburg d. 4. Novembris 1747. (unterzeichnet) Denus traueau comme sepoux, Marie Catherine audran Comme Epoue

Mariage, Saint-Laurent (cath. p. 147)
Hodie 14 Novembris Anni 1747 (…) sacro Matrimonÿ vinculo in facie Ecclesiæ conjuncti sunt Dyonisius Traveau, Civis et chartaruml lusoriarum opifex hujas viduus defunctæ Mariæ Barbaræ Meÿerin, Parochianus noster, et Maria Catharina Audran, filia legitima defunctorum Domini Joannis Francisci Audran Consulis Molhemiensis dum viveret, et Mariæ Gabrielis Bossartin, oriunda ex Molsheim hujus Diœcesis, sed à sex jam annis in supra dicti Wolwen Commorans. Testes aderant (…) dominus Vincentius Audran, solutus sponsæ Frater hic commorans et Ludovicus Traveau, solutus sponsi Frater, Coquus professione suâ (signé) denis traueau, Marie Catherine audran (2 RP 30 im 76)

Inventaire de faillite dont la minute n’est pas conservée

1751, Not. Langheinrich (J. Daniel, 6 E 41, 664-4, répert.) n° 82
Inventarium fallim., Denis Traveau, Cartenmachers und Maria Catharina geb. Audran samt dem Verkauff register

La tribu de l’Echasse propose de nouveaux tuteurs aux enfants d’Antoine Joly pour remplacer Denis Traveaux qui a quitté la Ville

1752, Protocole de la tribu de l’Echasse (XI 104)
(f° 113-v) Montags den 29.ten Maÿ 1752
Weilen Denis Traveau der Cartenmacher und burger allhier außgetretten mithin Weÿland Anthoine Joly des gewesenen Cartenmachers seeligen nachgelaßene Kinder ihres Vogt beraubet Wurden als Wurde von Seithen Es Löbl. Vogteÿ Gerichts dreÿ tüchtige subjecta Von catholischer Religion in auß schuß zu bringen begehret damit einer davon zu obiger vogteÿ ernannt werden Könnte und ist per vota eunmüthiglich dazu gekommen
Johann Diethrich Hermann Glaßer
H Charles Horcez Porcellanhändler
Hr Martin Bayeul Mahler

Denis Traveau de Strasbourg figure dans le catalogue des marchands de la foire de printemps (Lætare). Il vend de l’huile de Provence, du vin, des cartes, des mets pour desserts, des chandelles et du tabac

Nachrichtliche Verzeichnuß Aller der Chur-Mayntzisch Lätare Meß 1750. In dem Churfürstl. Kauffhaus, Gewölbern und Meß: Buden auf dem Haupt-Marck, Höffgen und Leichthoff befindlichen Großirer, Kauffleuten und derenselben Waaren.
Gewölbe
26. In des Jacob Mittenmayers Behausung neben der Hauptwacht, Hr Denis Traveau von Strassburg, mit seinem Provantzer Baumöhl, Champagner, Muscaden- und Burgunder Wein, Liqueur, 36. Faß Flintenstein, rothen Applicinen von Proventze, allerhand Carten, Desair oder Victualien auf dem Nach-Tisch und aller Proventzer Waaren, wie auch Nantziger Lichter und Tabac, Braunellen, Trifflen &.
(Communication de Thierry Depaulis)

Les registres de la Taille portent dans le registre de 1751 que Denis Traveaux a quitté la Ville. Sa femme cotise en 1751 et en 1752. Il n’y a plus d’article à son nom par la suite.

1750, Registres annuels de la Taille (VII 1243) f° 163
Steltz. Denis Travaux ins. 24. July 1743. 1 lb 16 ß
1 ß hat 4 ½ d guht – dt 26. 7.br

1751, Registres annuels de la Taille (VII 1244) f° 159
Steltz. Denis Travaux ins. 24. July 1743. 1 lb 16 ß
Er außgetretten, Maria Cath. die Verl. Fr. Jul. 52 3 ß

1752, Registres annuels de la Taille (VII 1245) f° 279-v
Steltz. Denis Travaux ins. 24. July 1743. 1 lb 16 ß
Er außgetretten, Maria Cath. Jul. 52 3 ß – dt 19. Dec.

Baptême de François Antoine, fils de Denis Traveaux, absent, et de Catherine Audran.

Baptême, Saint-Pierre-le-Vieux (cath. p. 6)
Hodie 20 decembris anni 1753 (…) baptizatus est franciscus Antonius filius dÿonisi Traveau civis hujatis et catharinæ audran conjugum, natus eodem die ejusdem mensis et anni (…) patre absente (i 6)

Les Conseillers et les Vingt-et-Un admettent à l’orphelinat François Antoine, âgé de trois ans et demi, fils du cartier Denis Traveaux qui a quitté la Ville

1757 Conseillers et XXI (1 R 240)
(p. 125) Montag den 11. Julÿ 1757. – Dionysii Travaux des außgetrettenen burgers und Kartenmachers hinterl. söhnlein nahmens Frantz Antoni wird usque ad reditum patris in das weÿßenhauß recipirt.
Christmann nôe Dionysii Travaux des von hier außgetrettenen burgers und Kartenmachers Verlaßenen söhnleins, nahmens Frantz Antoni so dreÿ und Ein Halb Jahr alt beÿst. sein H. Lt Christmann producirt unterth. Memoriale und bitten mit beÿ.en Sub Nr 1 biß 4 incl. puncto receptionis in das waÿßenhauß. Erkandt, wird Implorirendes Kind ane die Hochansehnliche Hhn pflegere des Waÿßenhhaußes, umb allda auffgenommen und biß Zur Verhoffenden wiederkunfft seines ausgetrettenen Vatters verpflegt Zu werden, verwießen.
Dpp. H. Rathh. Kamm, H Rathh. Blanck.

Le relieur Jean Frédéric Belling rend compte de la tutelle des biens qui appartiennent à Marie Agathe Traveaux, fille de Denis Traveaux qui a quitté la Ville et de Barbe Meyer

1763 (31.8.), Not. Langheinrich (J. Daniel, 6 E 41, 721) n° 483
Rechnung Mein Joh. Friedrich Belling, buchbinders und burgers allhier Zu Straßburg als geordnet: und Geschwohrenen Vogts Mariæ Agathæ Traveau, Denis Traveau des außgetrettenen Cartenmachers und Burgers allhier in Zweÿter Ehe mit Weÿl. fr. Maria Barbara, geb. Meÿerin ehelich erzeugten tochter, Inhaltend alles das jenige was ich Von A° 1747 als da ich Zu dießer Vogteÿ gekommen biß den 31. Aug. 1763. eingenommen und hingegen wieder außgegeben auch sonsten Vögtlicher weiße Verrichtet und Verhandelt habe. Erste Rechnung dieße Vogteÿ.


Enfants

Anne Marie Traveau divorce le 11 avril 1793 à Paris de Jacques Doublet

Table des mariages (1793-1802), Paris (cote V 10 E 12)
Traveau Anne M.ie, Doublet J.ques, 11 avril 93, D [divorce], [fille de] Denis, Dauphine Adelie (image)

François Antoine Traveaux épouse en 1784 Catherine Schreyer, originaire d’Ulm en Bade dans le diocèse de Strasbourg (à noter les erreurs, fils de Diocèse Traveau et de Catherine Andran)

Mariage, Saint-Marc (cath. p. 18)
Hodie 20 Decembris anni 1784 (…) sacro matrimonii vinculo in facie Ecclesiæ Conjuncti Franciscus Antonius traveau Defunctorum Diœcesis traveau civis hujatis et Catharinæ andran, Conjugum filius parochianus ad S: petrum seniorem hujatis, et Catharina Schreÿer ex ulm trans Rhenim oriunda hujus Diœcesis, Philippi Schreÿer et Mariæ Salomeæ Deberin filia, antea in parochia ad S: petrum seniorem hujatis modo in Nostra Commorans (signé) Frantz Travo, schreÿin (i 11)


Les Maisons de Strasbourg sont présentées à l’aide de Word Press.